Basisbegrippen in de fotografie

Basisbegrippen in de fotografie Met betrekking tot belichting

Aanleiding: De aanleiding voor het houden van deze presentatie zijn de verzoeken die gedaan zijn tijdens de introductie op de eerste clubdag •Beter leren kennen van je toestel •De wens om handmatig te fotograferen Hiervoor is het nodig dat je de bassisbegrippen leert kennen. Voor mensen die zich verder willen bekwamen in de fotografie is dit een stap in die richting. Er is niets mis mee om door te gaan op de reeds ingeslagen weg, zolang je er maar plezier aan beleeft. Uitspraak Leen:”een foto gemaakt op de automaat is een gemiddelde foto” Verantwoording: Alle foto’s zijn afkomstig van andere fotografen die ik van het Internet geleend hebt.

1

Automaat op intergaal meting

Foto’s Michael Freedman

Basisbegrippen fotografie

Richard van Cann

November 2011

Overbelichte opname veroorzaakt door de automaat op integraalmeting

2

Meting met nadruk op het centrum



Richard van Cann

November 2011

Onderbelichte foto, automaat met meting op het centrum

3

Handmatige instelling



Richard van Cann

November 2011

Handmatig ingesteld; juiste belichting; voldoet aan de verwachting van de fotograaf

4

Basisbegrippen fotografie • • • •

Doel van de presentatie Basisbegrippen Keuzewiel camera Hoe verder


Richard van Cann

November 2011

Om je toestel beter te leren kennen is het nodig om kennis te hebben van de basisbegrippen en vaardigheden in het toepassen ervan. Bassisbegrippen zijn ook nodig om handmatig te fotograferen

5

Doelstelling • • • •

Theoretische uitleg basisbegrippen Het verband tussen de begrippen Controle te krijgen over je opname Kunnen beoordelen waarom een opname niet aan je verwachting voldoet • Creatiever fotograferen

Eerst een kort overzicht van kennis en vaardigheden


Richard van Cann

November 2011

Uiteindelijke doel is dat je technische kennis op doet om een basis te leggen creatiever te fotograferen Geen workshop maar noodzakelijke kennis over belichting en de samenhang van de instellingen die de belichting regelen

6

Overzicht vaardigheden scène

Creatieve vaardigheden

Creatieve/technische vaardigheden

Technische vaardigheden

compositie, standpunt, etc.

scherpstelpunt, scherptediepte, belichting, belichtingscompensatie, etc.

sluitertijd, diafragma, gevoeligheid flitsgetal, etc.

beeld


Richard van Cann

November 2011

Diagram is niet specifiek voor fotografie ook voor schilderen, tekenen, ambachten, etc. Creatieve vaardigheden: hoe maak ik een aansprekende foto Creatief/technische vaardigheden: wat wordt beïnvloed door.... Technische vaardigheden: wat doen de instellingen in mijn camera en wat zijn de afhankelijkheden Voor nabewerking geldt een soortgelijk diagram (wordt hier niet behandeld)

7

Basisbegrippen • • • • •

Belichting Sluitertijd Diafragma Lichtgevoeligheid Scherpte-diepte


Richard van Cann

November 2011

Korte definitie van belichting De sluitertijd en wat het doet met de foto Het diafragma en wat het doet met de foto Gevoeligheid en wat het doet met de foto De verbanden tussen deze instellingen Scherptediepte omdat deze beinvloed kan worden door deze instellingen

8

Belichting • Belichting is de totale hoeveelheid licht die op een sensor of film valt. • De belichting kan bestaan uit omgevingslicht en/of flitslicht • Belichting is afhankelijk van helderheid van het onderwerp, gevoeligheid sensor (ISO waarde), sluitertijd, diafragma, capaciteit flitser en afstand van de flitser tot het onderwerp • Belichting wordt uitgedrukt in stops (verhouding van de belichting)


Richard van Cann

November 2011

Een foto staat of valt met de belichting Bij een overbelichte foto verlies je details in de hoge lichten Bij onderbelichting verlies je details in de schaduwen, verlies je data en creeer je ruis. Het nabewerken van een foto kost tijd, vaak meer dan meteen juist fotograferen Uitganspunt moet zijn: Een opname moet al in de camera goed genomen zijn, moet zonder nabewerking al een goed resultaat geven

9

Sluitertijd • De sluiter laat gedurende een bepaalde tijd licht door • Is alleen van invloed op omgevingslicht niet op flitslicht. • Iedere stap is een stop, waarbij elke stop dubbel of half zoveel licht doorlaat • Voor een digitale camera geldt: Bij extreem lange sluitertijden raakt de sensor verhit en kan het beschadigen

1000 500 250 125 60 30 15 8 4 2 1̋ 2̋ 4̋ 8̋ 15̋ 30̋ Minder licht Meer licht Minder ruis Meer ruis


Richard van Cann

November 2011

De sluiter is te vergelijken met een kraan die een glas vult. De tijd die nodig is om een glas te vullen. Hoe gebruik je de sluitertijd: •Om onscherpe foto’s tgv beweging te voorkomen Ezelsbruggetje: De sluitertijd moet minimaal zo snel moet zijn als de brandpuntsafstand van de lens. Als je camera of lens beeldstabilisatie heeft, kun je afwijken van dit ezelsbruggetje. Het hangt van de beeldstabilisatie af hoeveel (meestal 2-4 stops) •Om bewegende objecten scherp vast te leggen Richtlijnen voor de sluitertijd bij bewegende objecten: •Object komt naar je toe: 1/250-1/500 seconde •Object gaat van links naar rechts: 1/500-1/1000 •Object gaat van boven naar beneden: 1/500-1/1000

10

Sluitertijd 3-4 seconde


Richard van Cann

November 2011

11

Sluitertijd ca. 10 seconde


Richard van Cann

November 2011

12

Lange en korte sluitertijd


Richard van Cann

November 2011

13

Effecten bereiken met de sluitertijd


Richard van Cann

November 2011

14

Diafragma • Heeft invloed op omgevingslicht en flitslicht • Iedere stap is een stop, waarbij elke stop dubbel of half zoveel licht doorlaat

f/1.4 – f/2.0 – f/2.8 – f/4.0 – f/5.6 – f/8.0 – f/11 – f/16 – f/22 Minder licht Meer licht Groot diafragma Klein diafragma Klein diafragma getal Groot diafragma getal Kleine scherptediepte Grote scherptediepte Basisbegrippen fotografie

Richard van Cann

November 2011

Diafragma= brandpuntsafstand/diameter opening Diafragma getal wordt ook f-getal genoemd Wat verwarrend is: groot diafragma geeft een klein f-getal Vergelijking met kraan, hoe verder de kraan open staat hoe sneller het glas vol is Wat doet het diafragma met de foto: Het diafragma laat een gecontroleerde bundel licht door Het bepaalt mede je scherpte diepte

15

Invloed van het diafragma


Richard van Cann

November 2011

16

Creatieve foto

Klein diafragma

Groot diafragma Basisbegrippen fotografie

Richard van Cann

November 2011

17

Portret

f/2


Richard van Cann

November 2011

18

Architectuur foto

f/16 Basisbegrippen fotografie

Richard van Cann

November 2011

19

Lichtgevoeligheid (ISO waarde) • Iedere stap is een stop, waarbij elke stop dubbel of half zo gevoelig is voor licht • Heeft invloed op omgevingslicht en flitslicht 50 – 100 – 200 – 400 – 800 – 1600 – 3200 – 6400 Meer licht nodig Minder licht nodig Minder ruis Meer ruis Traag Snel


Richard van Cann

November 2011

Vergelijking met glas: hoe groter het glas hoe meer erin moet om het vol te krijgen Hoe kies je een ISO waarde: •Fotografeer bij de laagste ISO waarde (meestal 100, soms 50) •Bij de meeste camera’s niet boven de 400 ISO gaan (bij nieuwere camera’s kan het tot ISO 800 gaan •In donkere omgevingen de ISO waarde verhogen tot redelijk uit de hand gefotografeerd kan worden Vergeet niet om de ISO waarde terug te zetten Waarvoor gebruik je de ISO waarde: •Als je niet meer uitkomt met de belichting, verhoog/verlaag dan de gevoeligheid •Om invloed uit te oefenen op de sluitertijd •Om invloed uit te oefenen op de diafragma

20

Ruis

ISO 1600

ISO 100


Richard van Cann

November 2011

21

Scherptediepte Is het gebied waarvan men nog een scherp beeld krijgt Scherptediepte is afhankelijk van: • • • •

Grootte van de sensor Het diafragma Brandpuntsafstand objectief De afstand tot het onderwerp


Richard van Cann

November 2011

Grootte van de sensor ligt vast bij de aanschaf van een camera, kunnen we niet variëren. Wel kunnen we diafragma, brandpuntsafstand en afstand tot het onderwerp variëren. Wordt niet behandeld.

22

Scherptediepte en diafragma Effect: • Hoe kleiner het diafragma hoe groter de scherptediepte • Hoe groter het diafragma hoe kleiner de scherptediepte


Richard van Cann

November 2011

23

Wijzigen diafragma

f/22

f/16

f/11

f/8


Richard van Cann

November 2011

24

Wijzigen diafragma

f/5.6

f/4

f/2.8 Basisbegrippen fotografie

f/22 Richard van Cann

November 2011

25

Scherptediepte en brandpuntsafstand Hoe kleiner de brandpuntsafstand hoe groter de scherpte diepte Hoe groter de brandpuntsafstand hoe kleiner de scherpte diepte


Richard van Cann

November 2011

26

Brandpuntsafstand variëren

24 mm

40 mm

70 mm Basisbegrippen fotografie

100 mm Richard van Cann

November 2011

27

Brandpuntsafstand variëren

200 mm


24 mm

Richard van Cann

November 2011

28

Scherptediepte en afstand tot het onderwerp Effect • Hoe kleiner de afstand, hoe kleiner de scherptediepte • Hoe groter afstand hoe, groter de scherptediepte.


Richard van Cann

November 2011

29

Afstand variëren

2,5 m

2,25 m

1,8 m

1,5 m


Richard van Cann

November 2011

30

Afstand variëren

1,2 m

90 cm

2,5 m Basisbegrippen fotografie

Richard van Cann

November 2011

31

Flitser • • • •

Richtgetal Flitsinstelling Flitsregeling Flitsafstand


Richard van Cann

November 2011

32

Richtgetal Is de maximale hoeveelheid licht die een flitser kan produceren. •

Richtgetal is altijd gedefinieerd bij

• • •

een bepaalde gevoeligheid (standaard ISO 100) een bepaald brandpuntsafstand (standaard 50mm)

Hoe lager het richtgetal hoe minder licht Hoe hoger het richtgetal hoe meer licht. Diafragma = richtgetal / afstand


Richard van Cann

November 2011

Bij een richtgetal hoort altijd genoemd te worden voor welke ISO waarde en brandpuntsafstand het richtgetal geldt. Zonder laatstgenoemde zegt een richtgetal niets.

33

Flits instelingen • Handmatig • TTL


Richard van Cann

November 2011

34

Flitsregeling • Capaciteit van de flitser is (soms) in te stellen in stappen (stops) • Lage capaciteit verlengt de levensduur van de flitser • Hoge capaciteit verkort de levensduur van de flitser • Lage capaciteit verlengt de levensduur van de batterij • Hoge capaciteit verkort de levensduur van de batterij


Richard van Cann

November 2011

Nieuwere en duurdere opzet of reportage-flitsers hebben een flitscompensatie en/of flitsregeling

35

Flitsafstand

Afstand (m) Diafragma

1 f/16

2 f/8

4 f/4

8 f/2

Meer licht op onderwerp Minder licht op onderwerp Hard licht Zacht licht


Richard van Cann

November 2011

Bij een flitser moet rekening gehouden worden met de afstand die een flitser kan overbruggen (bepaald door het richtgetal). Een ingebouwde fliser haalt ongeveer 3-4m, een opzetflitser ca 6-8m Voor flitsers met een zoominstelling is de zoomstand (hoek) van invloed op de belichting. Een grote hoek betekent minder licht per oppervlakte eenheid

36

Samenhang • Belichtingsdriehoek • Belichtingsquadrant

De uiteindelijke belichting op de foto van een scène, hoe donker of licht, wordt bepaald door een samenspel van diafragma, sluitertijd en lichtgevoeligheid.


Richard van Cann

November 2011

De samenhang van de basisbegrippen sluitertijd, diafragma, gevoeligheid en flits wordt getoond aan de hand van belichtingsdriehoek en belichtingsquadrant

37

Belichtingsdriehoek omgevingslicht diafragma

Sluitertijd

gevoeligheid


Diafragma:

Richard van Cann

November 2011

f/1.4 – f/2.0 – f/2.8 – f/4.0 – f/5.6 – f/8.0 – f/11 – f/16 – f/22

Tijd:

1000 – 500 – 250 – 125 – 60 – 30 – 15 – 8 – 4 – 2 – 1̋ – 2̋ – 4̋

ISO:

50 – 100 – 200 – 400 – 800 – 1600 – 3200 - 64000

38

Belichtingsdriehoek flitslicht diafragma

flitsregeling

gevoeligheid


Richard van Cann

November 2011

39

Handmatig fotograferen (diafragma) diafragma

sluitertijd

gevoeligheid


Richard van Cann

November 2011

In feite is dit half-automatisch fotograferen. Het diafragma wordt handmatig ingesteld, sluitertijd en gevoeligheid wordt door de camera geregeld. Het is beter om ook de gevoeligheid handmatig te regelen. Wijzig de gevoeligheid als je met de sluitertijd niet uitkomt bij een bepaalde diafragma

Diafragma:

f/1.4 – f/2.0 – f/2.8 – f/4.0 – f/5.6 – f/8.0 – f/11 – f/16 – f/22

Tijd:

1000 – 500 – 250 – 125 – 60 – 30 – 15 – 8 – 4 – 2 – 1̋ – 2̋ – 4̋

ISO:

50 – 100 – 200 – 400 – 800 – 1600 – 3200 - 64000

40

Handmatig fotograferen (sluitertijd) diafragma

sluitertijd

gevoeligheid


Richard van Cann

November 2011

In feite is dit half-automatisch fotograferen. De sluitertijd stel jezelf in, diafragma en gevoeligheid worden door de camera geregeld. Het is beter om ook de gevoeligheid handmatig te regelen. Wijzig de gevoeligheid als je met het diafragma niet uitkomt bij een bepaalde sluitertijd

Diafragma:

f/1.4 – f/2.0 – f/2.8 – f/4.0 – f/5.6 – f/8.0 – f/11 – f/16 – f/22

Tijd:

1000 – 500 – 250 – 125 – 60 – 30 – 15 – 8 – 4 – 2 – 1̋ – 2̋ – 4̋

ISO:

50 – 100 – 200 – 400 – 800 – 1600 – 3200 - 64000

41

Belichtingsdriehoeken diafragma

sluitertijd

flitsregeling

gevoeligheid

omgevingslicht


Richard van Cann

flitslicht

November 2011

42

Belichtingsdriehoeken diafragma

sluitertijd

flitsregeling

gevoeligheid

omgevingslicht


Richard van Cann

flitslicht

November 2011

43

Portret (belicht op achtergrond)


Richard van Cann

November 2011

44

Portret (belicht op achtergrond + flits)


Richard van Cann

November 2011

45

Portret (achtergrond 1 stop onderbelicht)


Richard van Cann

November 2011

46

Instelmogelijkheden camera • • • •

Automatisch (P, groene rechthoek) Automatisch met enige invloed (pictogrammen) Half automatisch (Av+Tv) Handmatig (M)

Programmakeuzewiel (Canon D40)


Richard van Cann

November 2011

[] - is volledig automatsich P – is automatisch met enige invloed door de camera geregeld Av – Diafragma voorkeuze, je kiest zelf het diafragma Tv – Tijd voorkeuze, je kiest zelf de sluitertijd M – Handmatig, je kiest zelf diafragma en sluitertijd

47

Hoe verder Foto’s maken, Foto’s maken, Foto’s maken, etc. (oefening baart kunst) Ondersteund door:

• • • • •

Handleiding Boeken/Fotoboeken Het Internet Cursus Workshop


Richard van Cann

November 2011

Opleidingen: •Cursus: De Nieuweveste, Volksuniversiteit Breda •Workshop’s: winkeliers (Foto-express in Dongen, CityFoto), Natuurmonumenten, SBB •Internet: Discussiegroepen, fotogroepen (Nikon, Canon), De fabrikant, Youtube, Podcasts •Druk een foto af waar je wel/niet tevreden over bent en hang deze op Handmatig fotograferen leren door: •experimenteren met pictogrammen •halfautomatisch te fotograferen •Belichting controleren aan de hand van histogram Handmatig fotograferen leren door: •Zelf de ISO waarde te kiezen •Automatische scherpstelling te gebruiken, tenzij dit niet het gewenste resultaat opleverd •Belichting op half-automatisch (meestal diafragma voorkeuze) 48

? Basisbegrippen fotografie

Richard van Cann

November 2011

Samenvatting: •Reeksen leren kennen •Reken met stops •Samenhang begrijpen •Je camera leren kennen •Veel foto’s maken •Kijken naar foto’s van andere fotografen

49

Basisbegrippen in de fotografie

Recommend Documents