Scherpte in de fotografie
Uitleg clubavond 6 September 2012 Herman Boom
Waar gaat deze presentatie over? Wel Wat is scherpte Hoe mensen scherpte ervaren Wat beinvloedt scherpte - een beetje begrip
Niet welke lens het scherpste is welke camera de scherpste foto’s maakt - wie de scherpste foto’s maakt scherptediepte
Een opfrisser hoe je de maximale scherpte uit jouw apparatuur kunt krijgen
hoe maximaal scherpe foto’s uit RAW files te krijgen (voor de scherpofielen)
Scherpte in de nabewerking
of scherp wel of niet mooi is, of het bij de foto past e.d.
Andere zaken die Herman leuk vindt
zaken die Herman niet leuk vindt
Inhoud
Wat is scherpte? Wat heeft er allemaal invloed op scherpte? Scherpe foto’s maken (een opfrisser) Foto’s bewerken en de relatie met scherpte Scherpte in de workflow
Wat is scherpte? (discussie) de mate van detail contrast hoge resolutie definitie
als je de pixels niet kunt zien een optisch scherp beeld acuïteit (?!)
lokaal contrast grote lokale kleurverschillen
.....meer?
Wat is scherper? zelfde contrast verschillende scherpte
zelfde contrast verschillende scherpte
verschillend contrast zelfde scherpte
Scherpte uitgelegd - de theorie Het verschil tussen scherpte en “contrast”
contrast
scherpte
De scherpte is de breedte van de overgang van licht naar donker Het contrast is de verhouding in luminantie (“lichtheid”) tussen licht en donker
Scherpte uitgelegd Hoe ervaren mensen scherpte? Scherpte is de helderheid van het detail in een foto Er zijn twee factoren die de perceptie van scherpte in een foto grotendeels bepalen “Actuïteit” - scherpte
hoog
laag
Scherpte beschrijft hoe snel de lichtintensiteit verandert op een rand. Een hoge scherpte geeft dus snelle licht/ donker overgangen en dus detail met duidelijk gedefinieerde randen.
Resolutie
hoog
laag
Resolutie geeft aan hoe goed een camera in staat is om het detail in dicht bij elkaar staande elementen op te lossen. Een lage resolutie kan leiden tot de perceptie dat een afbeelding onscherp is.
Scherpte uitgelegd Een vergelijking tussen resolutie en scherpte
hoge scherpte - lage resolutie
lage scherpte - hoge resolutie
hoge scherpte - hoge resolutie
Scherpte uitgelegd De kijkafstand/vergroting beïnvloed scherpte heel direct
kijkafstand ver af vergroting laag
kijkafstand middel af vergroting middel
kijkafstand dichtbij vergroting groot
Als je scherpte beoordeelt moet je dus altijd in de gaten houden waarvoor de foto bedoeld is. Is het voor een billboard van 2x3m, voor een 10x15cm vakantieprentje of voor een 40x60cm vergroting van die ene fantastische landschap opname Op je beeldscherm zal het er in het algemeen dus heel anders uit zien!
Scherpte uitgelegd Scherpte en contrast beinvloeden een beeld heel anders - ze bepalen allebei de hoeveelheid “pit” die we zien
scherpte laag contrast hoog
scherpte hoog contrast laag
scherpte hoog contrast hoog
Scherpte uitgelegd Detail beïnvloedt scherpte - ruis is ook detail!
Beide foto’s hebben hetzelfde contrast en dezelfde resolutie. De ruis in foto 2 geeft de indruk scherper te zijn doordat het oog meer detail ziet
weinig ruis
veel ruis
Wat beïnvloedt scherpte? kijkafstand
sensor (resolutie)
vergroting
file-compressie van de foto (JPG compressie en RAW)
focus diafragma (diffractie limiet) (camera) beweging en daarmee de goede sluitertijd de mate van detail en contrast in een beeld de lens (lokaal contrast)
software verscherpingsalgoritmes in de camera (soms in te stellen alleen voor JPG) verscherping in de nabewerking resolutie van de afdruk (printer, papier, inkt) en nog meer...
Hoe maak je de scherpste* foto’s? Tips en tricks 1 1. focusseer op de goede plaats in de scene 2. zorg dat je camera niet beweegt - hou hem correct vast of gebruik statief + afstandsbediening 3. kies een sluitertijd die past bij wat je doet - uit de hand ~1/[focal length] regel - met statief afh. v.h. onderwerp 4. kies het goede diafragma (meestal 1-2stops dichter dan maximaal open, dwz voor een F4 objectief f5.6f8.0) - niet hoger dan ~f11-f16 5. Gebruik de “ mirror lock-up” functie om camera beweging te minimaliseren
Hoe maak je de scherpste* foto’s? Tips en tricks 2 6. Gebruik de minimale JPG compressie (grootste files), liefst RAW 7. Gebruik liefst een vaste lens, of een macro lens 8. Filters kunnen lichtvlekken en onscherpte veroorzaken - zeker als ze vies zijn. 9. Kijk uit met met “te veel” ruis reductie (noise reduction) 10.Verscherp de foto’s in de nabewerking als laatste stap en ook nog een keer voor het afdrukken * let op: deze tips brengen je heel dicht bij de maximale scherpte die je uit je apparatuur kan krijgen. Dat wil niet zeggen dat scherper beter is. Het is natuurlijk aan de fotograaf om te bepalen hoe scherpte in de foto gebruikt wordt.
Foto’s verscherpen - hoe werkt dat? “unsharp mask” Een “onscherp” masker - engels “unsharp mask” wordt gebruikt om een beeld scherper te maken Unsharp mask is waarschijnlijk de meest gebruikte methode om een beeld te verscherpen De meeste andere tools/methodes zijn vaak variaties op deze techniek Unsharp mask kan geen detail creëren - het kan wel detail verduidelijken / naar de voorgrond brengen Detail wordt verscherpt door de “actuïteit” te vergroten (en dus niet door de resolutie te vergroten)
Foto’s verscherpen - hoe werkt dat? Hoe werkt “unsharp mask”?
hoog contrast origineel unsharp mask
vervaagde kopie
unsharp mask Detecteer randen en creëer unsharp mask
origineel
verscherpt beeld Vergroot contrast bij de randen
mask overlay
origineel
Hoe werkt “unsharp mask” Hoe ziet de rand van de tekst eruit na verscherpen?
origineel
verscherpt
Let op: de rand wordt helemaal geen “ideale” stap maar een overdreven licht-donker overgang
Hoe werkt “unsharp mask” De hersenen voor de gek gehouden
Hoe werkt “unsharp mask” De hersenen voor de gek gehouden
Hoe werkt “unsharp mask” De hersenen voor de gek gehouden - uitleg
In de gradiënt van de vorige slide zag je dat de stapjes niet constant lijken. Er lijken randjes in te zitten. Dat worden “Mach banden” genoemd. Dat lijkt erg veel op het gedrag van “unsharp mask” “Unsharp mask” gebruikt dus een effect wat door ons eigen visuele systeem wordt gebruikt
Foto’s verscherpen - hoe werkt dat? Hoe werkt “unsharp mask” bijvoorbeeld in photoshop* Amount: bepaalt de grote van de overshoot (overdrijving) in intensiteit aan de randen. Maw de hoeveelheid contrast die aan de randen wordt toegevoegd Radius: bepaalt de mate van onscherpte die wordt gebruikt voor het unsharp mask. Een grotere radius leidt tot grotere randen. Ofwel een kleinere radius verscherpt kleinere details Threshold: bepaalt de minimale helderheidsverandering die nog voor een rand wordt aangezien. Dit kan wel eens handig zijn om bepaalde randen wel te verscherpen en andere niet. * NB: bij andere fotobewerkingsprogramma’s heten de knoppen anders. In het algemeen zal je echter altijd bovenstaande knoppen in de een of andere vorm tegen komen
Foto’s verscherpen - hoe werkt dat? Hoe werkt “unsharp mask” - een voorbeeld
origineel
unsharp mask
verscherpt
Foto’s verscherpen in de workflow Breng scherpte met een specifiek doel aan per stap
Opname verscherping: gebeurt vanzelf in je camera en is nodig om de vervaging van sensor+filter te compenseren - moet je je niet druk over maken Creatieve verscherping: wordt selectief toegepast in een foto om bijv de aandacht op het onderwerp te vestigen, bijv de ogen of wimpers in een portretfoto. Output verscherping: wordt helemaal op het einde pas toegepast om een foto te verscherpen voor een afdruk, beeldscherm, projector etc. Hierbij moeten kijkafstand en afmeting van de foto meegenomen worden.
Inhoud
Wat is scherpte? Wat heeft er allemaal invloed op scherpte? Scherpe foto’s maken (een opfrisser) Foto’s bewerken en de relatie met scherpte Scherpte in de workflow
Vragen?
The End
