AXA IN BelgiË - Activiteitenverslag 2009
www.axa.be
axa IN BelgiË Activiteitenverslag 2009
03 _ Edito 04 _ Aanwezigheid van de AXA Groep in de wereld
06 _ Kerncijfers voor AXA in België 08 _ Structuur van de Belgische AXA Groep 10 _ Bijna 160 jaar AXA in België 12 _ Hoogtepunten 2009 16 _ Verantwoord ondernemen... een dagelijkse inzet
20 _ AXA... daar kun je op bouwen 24 _ De toegevoegde waarde van de bankactiviteiten
29 _ Beheersverslag 63 _ Adressen
Voor de volgende jaren koesteren we de ambitie om onze activiteiten nog meer te doen groeien, door innovatieve producten en met meer aandacht voor de verwachtingen van onze klanten. We zullen werken aan een betere kwaliteit van de dienstverlening, terwijl we tegelijk onze operationele kosten goed willen beheersen. Ons doel? Van AXA de voorkeursmaatschappij van onze klanten en partners maken. Emmanuel de Talhouët
gedelegeerd bestuurder van AXA in België
2
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
AXA IN BELGIË > Edito
3
Globaal kunnen we dus stellen dat de inkomsten en het operationele resultaat in 2009 stabiel bleven. Ik merk immers een solide balans, een sterk merk en op en top professionele teams. We hebben dus een stevige basis om de toekomst met een gerust gemoed tegemoet te zien.
Emmanuel de Talhouët
Gedelegeerd bestuurder van AXA in België Beste lezer, 2009 was een bijzonder moeilijk jaar. De economische crisis spaarde niemand en geen enkel bedrijf. Maar in deze bewogen tijden hebben ons bedrijfsmodel en ons gezond en voorzichtig risicobeheer eens te meer bewezen wat ze waard zijn. Wel werd de activiteit “Leven” aangetast door de defensieve houding van de spaarders die zich in het eerste halfjaar afzijdig hielden. Maar dankzij ons uitgebreide gamma konden we volop profiteren van de heropleving in het tweede halfjaar. In de activiteit «BOAR» (schade) werden onze klanten zwaar getroffen door de crisis. Toch bleven onze premie-inkomsten op hetzelfde peil, dankzij de geslaagde vernieuwing van onze lopende contracten. Globaal kunnen we dus stellen dat de inkomsten en het operationele resultaat (afgezien van uitzonderlijke elementen) in 2009 stabiel bleven. Het nettoresultaat verbeterde zelfs omdat de toestand op de financiële markten weer normaal werd. Zo bereikte de solvabiliteitsratio opnieuw het uitstekende niveau van 2007. Ik ben 2010 dus met het volste vertrouwen gestart als gedelegeerd bestuurder van AXA in België. Ik merk immers een solide balans, een sterk merk en op en top professionele teams. We hebben dus een stevige basis om de toekomst met een gerust gemoed tegemoet te zien. Voor de volgende jaren koesteren we de ambitie om onze activiteiten nog meer te doen groeien, door innovatieve producten en met meer aandacht voor de verwachtingen van onze klanten. We zullen ook het succes van ons model van verzekeraar en bankier uitbreiden, met een ruimere waaier van bank- en verzekeringsproducten op korte, middellange en lange termijn. En tot slot zullen we werken aan een betere kwaliteit van de dienstverlening, terwijl we tegelijk onze operationele kosten goed willen beheersen. Ons doel? Van AXA de voorkeursmaatschappij van onze klanten en partners maken. Er is nog heel wat onzekerheid voor 2010 en de volgende jaren, maar we zijn goed voorbereid. We menen dat we alle troeven in handen hebben om onze resultaten en onze sterke marktpositie nog krachtiger te onderbouwen.
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
4
aanwezigheid van de AXA groep in de wereld
AXA IN BELGIË > Aanwezigheid van de AXA Groep in de wereld
5
AXA is aanwezig in 57 landen, met 216 000 medewerkers die zich ten volle inzetten voor 96 miljoen klanten
EUROPA 103 790 medewerkers, 62,5 miljard EUR inkomsten* Vakgebieden: BOAR-verzekering, levensverzekering, internationale verzekering, beheer van activa, bank
216 000 medewerkers, waarvan 128 000 in loondienst 96 miljoen klanten wereldwijd 90,1 miljard EUR inkomsten 3,6 miljard EUR nettoresultaat 171% solvabiliteitsratio 1 0,55 EUR dividend per aandeel
Amerika 22 772 medewerkers, 12 miljard EUR inkomsten* Vakgebieden: BOAR-verzekering, levensverzekering, internationale verzekering, beheer van activa
* buiten beheer van activa en internationale verzekering
Azië-Stille Zuidzee 86 773 medewerkers, 9,2 miljard EUR inkomsten* Vakgebieden: BOAR-verzekering, levensverzekering, internationale verzekering, beheer van activa
AFRIka 1 951 medewerkers, 0,2 miljard EUR inkomsten* Vakgebieden: BOAR-verzekering, internationale verzekering
Midden-Oosten 809 medewerkers, 0,3 miljard EUR inkomsten* Vakgebieden: BOAR-verzekering, levensverzekering, internationale verzekering, beheer van activa
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
6
Kerncijfers voor AXA in België Ons netwerk en onze medewerkers, meer dan 12 000 mensen in totaal, bundelen elke dag de krachten om de 2,3 miljoen gezinnen die bij AXA in België verzekerd zijn, zo goed mogelijk te adviseren.
2,3 miljoen
verzekerde gezinnen bij AXA
386 vrijwilligers die betrokken zijn bij het verenigingsleven, via AXA Harten Troef
627 miljoen EUR nettoresultaat
4 946 miljoen EUR totale
inkomsten voor de bank- en verzekeringsactiviteiten
920 zelfstandige
bankagenten
5 000 zelfstandige verzekeringsmakelaars 164% solvabiliteitsratio 1
in België
71 verenigingen die steun krijgen van AXA Harten Troef
3,1 miljoen verzekerde klanten bij AXA
6 140
medewerkers in België
AXA IN BELGIË > Kerncijfers voor AXA in België
7
8
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
STRUCTUUR VAN DE belgische AXA GROEP
AXA IN BELGIË > Structuur van de Belgische AXA Groep
100
AXA SA (F)
9
3,09
99,99
AXA Holdings Belgium
11,55
99,99
96,91
Servis
Servis-Life
AXA Belgium
AXA Belgium Finance (NL)
88,45
0,01 99,87
99,99
AXA Private Management
0,01
L’Ardenne Prévoyante
Touring Verzekeringen
0,13
99,93 99,96
0,01
De Verenigde Verzekeringen
0,04
AXA Bank Europe
100
AXA Bank Europe (Brussels) Winterthur Branch (CH)
AXA Bank Europe Hungarian Branch (H)
AXA Bank Europe Tchechische Succursaal (CZ)
AXA Bank Europe Slovenska republika (SL)
0,07
50,42
Servis maatschappij die uitsluitend BOAR-verzekeringen aanbiedt, met in haar portefeuille de productie die via en onder het merk van autoconcessiehouders wordt gemaakt. Servis-Life Maatschappij die de portefeuille van de Verzekering van de Post-Leven in run off beheert. AXA Private Management Privé-vermogensbeheerder van de AXA Groep in België. L’Ardenne Prévoyante maatschappij voor BOAR- en levensverzekeringen, die zich via makelaars richt tot klanten in de omgeving van Stavelot.
Touring Verzekeringen maatschappij die rechtstreeks auto- en brandverzekeringen verdeelt die voor een «Direct» doelgroep werden uitgewerkt. De Verenigde Verzekeringen Verzekeraar in rechtsbijstand van de AXA Groep in België. AXA Bank Europe Retailbank die in 2008 ontstond uit AXA Bank Belgium en die sinds begin 2009 activiteiten in Zwitserland en Hongarije uitoefent. Ze heeft ook de erkenning om activiteiten in de Tsjechische Republiek en Slowakije uit te oefenen.
AXA Luxembourg (Holding) (L)
49,58
99,99
AXA Assurances Luxembourg (L)
0,01
AXA Assurances Vie Luxembourg (L)
Publiek
(F) Frankrijk (NL) Nederland (L) Luxemburg (H) Hongarije (CH) Zwitserland (CZ) Tsjechische Republiek (SL) Slovakije
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
10
AXA IN BELGIË > Bijna 160 jaar AXA in België
11
bijna 160 jaar AXA in BELGIë 1999 Juridische fusie tussen AXA Belgium en Royale Belge (incl. Ippa), na veel aarzeling en lange onderhandelingen met GBL, en zo ontstaat AXA Royale Belge, de grootste schadeverzekeraar en op twee na grootste levensverzekeraar op de Belgische markt. Alfred Bouckaert vervangt Patrick de Courcel als gedelegeerd bestuurder.
1928 Royale Belge neemt de portefeuille Leven en Ongevallen over van de verzekeringsmaatschappij Alberta, die op dat moment in vereffening is
1999 AXA Royale Belge neemt Anhyp over, om haar bankactiviteiten uit te breiden.
1905 Oprichting van de ‘Caisse Patronale de l’Alimentation et des Industries à faible danger’ 1912 De ‘Caisse Patronale de l’Alimentation et des Industries à faible danger’ wordt La Caisse Patronale NV
1972 La Caisse Patronale NV wordt overgenomen door Le Patrimoine NV, Belgische dochter van de Drouot groep
1982 Les Mutuelles Unies van Claude Bébéar kopen Drouot over en worden nummer 1 in de privéverzekeringen in Frankrijk 1985 De internationale naam AXA is een feit
1986 De spaarbank Ippa wordt volledig opgenomen in de Royale Belge groep
2002 AXA Royale Belge wordt AXA Belgium 2007 AXA neemt Winterthur over 2007 Eugène Teysen komt aan het hoofd van AXA in België en volgt zo Alfred Bouckaert op
1986 Drouot Assurances NV, resultaat van de fusie tussen Le Patrimoine NV en La Caisse Patronale NV, wordt Drouot Belgium en wordt beursgenoteerd 1986 Présence wordt lid van de AXA groep en breidt de Belgische activiteiten uit dankzij Secours de Belgique
2007 Oprichting van AXA Bank Europe, Europees bankplatform 2008 Juridische fusie tussen AXA Belgium en Winterthur
2010
2008
2007
2002
2000
1999
1996
2010 Emmanuel de Talhouët wordt de nieuwe CEO van AXA in België, ter vervanging van Eugène Teysen
1994
1990
1987 Financiële slag tussen AXA en GBL om de controle over Royale Belge te verwerven: tegen alle verwachtingen in wint GBL de strijd, met de steun van de Franse verzekeringsmaatschappij UAP, die de aandelen van AXA in Royale Belge overneemt (34,6% van het kapitaal)
1988
1985
1982
1981
1981 Assurance Liégeoise wordt opgenomen in de Royale Belge groep
2000 Oprichting van AXA Bank Belgium (afgekort AXA Bank), als resultaat van de fusie tussen Ippa en Anhyp
1987
1978 Royale Belge neemt een participatie van een derde in Ippa
1978
1972
1971
1970
1972 Koopbod van Royale Belge op de ‘Union des Propriétaires belges’
1965
1912
1905
1903
1881
1853
1903 Ontstaan van de Belgische Hypotheekmaatschappij en Spaarkas
1971 Royale Belge neemt het Belgische Lloyd over
1963
1881 Oprichting van de Antwerpse Hypotheekkas, die later Anhyp zal worden
1970 Royale Belge neemt haar intrek in haar nieuwe maatschappelijke zetel aan het Zoniënwoud, in de rand van Brussel
1928
1853 Ontstaan van Royale Belge in Brussel, als levensverzekeringsmaatschappij
1965 Royale Belge fuseert met Union Belge, de verzekeringsmaatschappij die ze drie jaar eerder overnam
1986 Royale Belge neemt de maatschappij La Belgique over
1986
1963 De Belgische Hypotheekmaatschappij en Spaarkas wordt omgedoopt tot Ippa
1988 In Frankrijk fuseren de AXA groep en AGP (Assurances Générales de Paris), wat de activiteiten in België nog onderbouwt (integratie van vier bijkomende maatschappijen die vooral in schadeverzekering actief zijn) 1990 AXA Belgium ziet het levenslicht in België en groepeert de Belgische activiteiten, onder meer Drouot, die een aantal verzekeringsactiviteiten uitoefent. Patrick de Courcel krijgt de opdracht om de groep te reorganiseren in België 1994 Victoire Belgium, het resultaat van de fusie tussen L’Abeille en La Paix, wordt opgenomen in de AXA groep in België, die de zesde grootste verzekeraar in België wordt 1996 In Frankrijk fuseert AXA met UAP , dat ondertussen 75% van Royale Belge bezit, terwijl het overige aandeel in handen van GBL blijft
Bronnen: Carnets de Route, door Marie-Christine Couwez L’histoire d’AXA, door Caroline Desaegher, HM Editions
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
12
AXA IN BELGIË > Hoogtepunten 2009
13
Hoogtepunten 2009
Antoine Parisi
— Januari Antoine Parisi neemt over – Vincent Lambert vertrekt Vincent Lambert, lid van het Uitvoerend Comité en directeur Operations Retail en AXA Way & Organisation, heeft nieuwe internationale uitdagingen, meer bepaald in de regio NORCEE (de activiteiten in België, Duitsland, Zwitserland en in Oost-Europa, waar AXA vertegenwoordigd is). Antoine Parisi neemt zijn bevoegdheden over.
Lancering van crest classic Crest is het speerproduct van AXA in tak 21. Het gamma wordt nu uitgebreid, om nog beter te kunnen inspelen op de behoeften van de spaarders. De nieuwkomer krijgt de naam crest classic en is beschikbaar vanaf 13 januari. Dit product is bedoeld om een
Jean-François Garin
zo hoog mogelijk gewaarborgd rendement te bieden. De premies worden geïnvesteerd in het algemeen fonds van AXA Belgium.
— Maart Komst van Jean-François Garin – vertrek van Laurent Goudemant Laurent Goudemant, directeur Product Management Life & Invest en hoofd Marketing Retail, verlaat het Uitvoerend Comité van AXA. Hij legt zich voortaan toe op nieuwe projecten als Chief Officer Life & Savings voor Centraal- en Oost-Europa. JeanFrançois Garin, directeur Distributie bij de Groep, neemt zijn functies bij AXA Belgium over op 1 maart.
G-Box®
— Mei Eerste resultaten van de G-Box® Uit de eerste analyses van het rijgedrag van jonge bestuurders met een G-Box® in hun auto blijkt dat twee op drie van hen recht hebben op een kortingbon van 10 of 20% op hun autoverzekeringspremie. De toepassing van de G-Box®, waarvan de testfase begon in oktober 2008, kadert in de preventiestrategie van AXA naar jonge chauffeurs toe en maakt persoonlijke begeleiding mogelijk met het oog op een beter rijgedrag.
Laatste migraties van Winterthur De migraties van de Winterthur-portefeuilles van schadegevallen voor particulieren en autoparken van bedrijven in april, en groepslevensverzekeringen
Musée Hergé © Atelier Christian de Portzamparc
begin mei, zetten een punt achter het migratieproces van de Winterthur-portefeuille. Deze laatste twee etappes gaan over meer dan 550 000 dossiers en werden geslaagd afgerond.
Sponsoring Hergé Museum Als cultuursponsor engageert AXA in België zich voor een jaar als partner van het Hergé Museum, dat op 2 juni 2009 de deuren opent voor het publiek. De steun aan culturele, sportieve en preventie-initiatieven vormt de hoofdbrok van het sponsoringbeleid van AXA in België. Het project van een museum rond de geestelijke vader van Kuifje sprak meteen aan, omdat het historisch, cultureel en architecturaal erfgoed betreft dat iedereen aanspreekt.
— Juni Never pay for nothing De klanten hebben meer dan ooit nood aan stabiliteit en zekerheid en willen daarnaast hun gezinsuitgaven zo optimaal mogelijk beheren èn tegelijk hun gezin beschermen. Zeker in deze woelige tijden. Om op deze behoeften in te gaan, bracht AXA in België een uniek product op de levensverzekeringenmarkt: never pay for nothing, of hoe 50% van de betaalde verzekeringspremies voor schuldsaldoverzekering en tijdelijke overlijdensverzekering teruggewonnen kunnen worden.
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
14
Jérôme Hémard
— Juli
— Oktober
Lancering van de groene lening
Tak 23
AXA is één van de eerste financiële instellingen die ‘groen’ gaat, met het aanbod van een groene lening in het gamma woonkredieten met vaste rentevoet en leningen op afbetaling. De klant die een groene investering wil doen, krijgt een rentekorting van 1,5% op het geleende bedrag. Met deze kredietformule staat AXA opnieuw bovenaan het klassement.
In de context van een bescheiden heropleving van de markt zet AXA Belgium Aliénor Optimal op, een nieuw fonds in het Piazza gamma,. Dit fonds is toegankelijk met een minimale intekening van 2 500 EUR en wordt zeer flexibel en efficiënt beheerd tijdens de economische crisis. Het fonds presteert dan ook heel wat beter dan vele andere.
Jérôme Hémard neemt de functie van Martine Magnée over
Global Truck Insurance
Martine Magnée, Directeur Investment & ALM en Real Estate Management van AXA Belgium, verhuist op 1 juli naar de organisatie van de NORCEE regio, als Director of NORCEE Regional Investment & ALM. Jérôme Hémard neemt vanaf die dag haar functie over en wordt lid van het Uitvoerend Comité van AXA Belgium.
Om in te gaan op de toenemende vraag van de sector biedt AXA als eerste op de Belgische markt een all-in formule voor verzekering en internationale bijstand aan voor vrachtwagens van meer dan 3,5 ton.
AXA IN BELGIË > Hoogtepunten 2009
15
— November
— December
Click bonus
I-plus welcome
Begin november zet AXA click bonus op de rails, de gratis internetzichtrekening die klanten geld oplevert als ze hun verrichtingen elektronisch uitvoeren. Het kan hen tot 50 EUR per jaar opleveren. Zo betrekt AXA Bank de gebruikers, en moedigt ze aan om zelf aan de slag te gaan met eenvoudige en gebruiksvriendelijke tools.
Crest30 duo Voor de tweede keer in 2009 innoveert AXA in het crest gamma, met de lancering van crest30 duo, om optimaal te kunnen profiteren van het herstel van de markt. Deze formule investeert de gestorte premies in het nieuw gekantonneerd fonds crest30 duo, dat voornamelijk in staats- en bedrijfsobligaties belegt. Bij de lancering bedraagt het percentage aandelen 20%, en kan het nooit over de 30% gaan. Veiligheid, rendement en beschikbaarheid van de activa zijn de sleutelwoorden van deze nieuwkomer in het gamma.
Om het jaar in schoonheid te eindigen, herlanceert AXA voor de derde keer in 2009 een topaanbod op de markt. Gezien het succes van I-plus welcome sinds het product in 2007 op de markt kwam, herlanceert AXA Bank van 7 december 2009 tot 31 januari 2010 haar aanbod op deze hoogrenderende spaarrekening. I-plus welcome biedt een hoge basisrente van 2,20% op jaarbasis, met zes maanden waarborg. Daar komt nog een getrouwheidspremie van 0,50% op jaarbasis bij, die 12 maanden gewaarborgd is.
AXA Rijgedragbarometer In december publiceerde AXA de resultaten van haar tweede Rijgedragbarometer, een internationale enquête uitgevoerd in 10 Europese landen over het rijgedrag van autobestuurders. Dit onderzoek kadert in het engagement van AXA voor preventie en maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Emmanuel de Talhouët
Komst van Emmanuel de Talhouët – vertrek van Eugène Teysen Eugène Teysen, CEO van AXA in België, verlaat de AXA Groep op 31 december 2009 na enkele jaren in deze functie. Emmanuel de Talhouët wordt op 1 januari 2010 de nieuwe CEO van AXA in België. Eerder vertegenwoordigde hij de Groep vanuit het regionaal platform NORCEE.
16
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
AXA IN BELGIË > Verantwoord ondernemen... een dagelijkse inzet
17
Verantwoord ondernemen … een dagelijkse inzet len op de werkvloer. Ook voor het bedrijfswagenbeheer zijn 2 ingenieurs specifiek opgeleid.
AXA wil door een beleid op vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen een sterk engagement vertalen voor haar voornaamste stakeholders. Ook in 2009 kwam dit tot uiting in een pak doelgerichte initiatieven en projecten.
Risicopreventie & educatie Als verzekeraar en bankier is het ons beroep om verschillende types van risico te dekken. Tegelijk is het onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om die risico’s ook te helpen vermijden. We stellen graag onze expertise op vlak van risico’s ten dienste van zowel onze klanten als van de samenleving. Enkele voorbeelden: De G-Box: dit groene doosje is een innovatie van AXA op gebied van preventie van ongevallen bij jongeren. In 2009 liep de testfase verder bij 500 jonge bestuurders tussen 18 en 22 jaar. Zij maken kans op een korting van 10 tot 20% op hun verzekeringspremie indien ze een veilig rijgedrag vertonen. De G-box werd dit jaar als best practice opgenomen door de Vlaamse Stichting Verkeerskunde in haar jaarboek Verkeersveiligheid. Het AXA Safety Engineering Team: dit multidisciplinaire team van 21 professionele preventie-ingenieurs gaat elk jaar langs bij vele honderden bedrijven – klanten van AXA – om voor hen op maat gemaakte preventieprojecten uit te tekenen die leiden tot minder arbeidsongeval-
Verkeersveiligheidscampagnes: AXA was in 2009 sponsor van de BIVV-campagne ‘bellen achter het stuur leidt je af’ om te sensibiliseren rond het gebruik van de gsm achter het stuur. Ook met het Instituut voor Mobiliteit van de Universiteit Hasselt werden sterke projecten rond verkeersveiligheid opgezet. Zo konden duizenden leerlingen van de tweede en derde graad van het secundair onderwijs op leuke interactieve manier kennismaken met een pak verkeersveiligheidtips in een online Verkeersquiz. AXA ondervroeg ook in 2009 de Belgische autobestuurder naar zijn rijgewoonten in de AXA Rijgedragbarometer. De enquête blijkt een uitstekend middel om te sensibiliseren over gevaarlijk rijgedrag.
Sociaal engagement voor wie het echt nodig heeft Als wereldwijde onderneming heeft AXA een impact op de samenleving. Samen met haar 150 000 medewerkers neemt AXA haar verantwoordelijkheid op voor sociaal zwakkeren in de samenleving. Ook in België wordt een stevig jaarprogramma ontwikkeld om dit engagement onbaatzuchtig te brengen. AXA Harten Troef: dit vrijwilligersproject van de AXA medewerkers steunt jaarlijks tientallen sociale organisaties bij verschillende evenementen. Zo kon de Special Olympics dit jaar al voor de negende keer rekenen op de steun van tientallen AXA vrijwilligers bij het begeleiden van de atleten tijdens hun jaarlijkse competitie. Op het einde van het jaar vond op de 7 AXA sites in België ook opnieuw een 100% solidaire kerstmarkt plaats ten voordele van de aanwezige sociale organisaties.
Als wereldwijde onderneming heeft AXA een impact op de samenleving.
Samen met haar 150 000 medewerkers neemt AXA haar verantwoordelijkheid op voor sociaal zwakkeren in de samenleving. Ook in België wordt een stevig jaarprogramma ontwikkeld om dit engagement onbaatzuchtig te brengen.
18
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
AXA IN BELGIË > Verantwoord ondernemen... een dagelijkse inzet
19
ONZE STAKEHOLDERS
Wheel-it: dit innovatieve selectie- en rekruteringsproject om de integratie van mensen met een handicap op de reguliere arbeidsmarkt te bevorderen, kon in 2009 opnieuw op de volle steun van stichtend lid AXA rekenen.
Milieu-inspanningen Een financiële onderneming is gezien de aard van haar activiteiten geen grote vervuiler. Toch ontloopt AXA haar verantwoordelijkheid niet in het klimaatdebat. Dit uit zich in verschillende engagementen. Milieumanagement: sinds 2004 vraagt AXA Groep aan al haar entiteiten om belangrijke inspanningen te leveren op vlak van reductie van energie, water en papier. AXA in België slaagde er in 2009 in om minder energie (-13%), minder CO2 (-15%) en minder water (-21%) per persoon te verbruiken. Op vlak van papier-verbruik (+11%) blijven extra inspanningen nodig. Duurzame immostrategie: AXA is een van de grootste vastgoedbeheerders in België. Bij de selectie van vastgoed in de portefeuille spelen duurzame parameters een doorslaggevende rol. Daarom wordt bij de renovatie van oude gebouwen of het optrekken van nieuwe strategisch belang gehecht aan groene energiebronnen (zonnepanelen, hergebruiken van water), nieuwe bouwtechnieken en andere duurzame parameters zoals de nabijheid van openbaar vervoer.
MEDEWERKERS
LEVERANCIERS
Voor AXA behoren haar medewerkers tot haar voornaamste stakeholders. De Groep neemt hierin verantwoordelijkheid op met een aantal formele engagementen op vlak van diversiteit en welzijn op het werk. AXA was in België één van de eerste ondernemingen om het diversiteitcharter te ondertekenen. Met het ‘feel good @ work’ programma biedt AXA haar medewerkers alle mogelijkheden om zich goed te voelen op het werk en zich professioneel en persoonlijk te kunnen ontwikkelen.
Als financiële onderneming is veel van onze impact op de samenleving niet rechtstreeks gelinkt met onze ‘productie’processen, maar in onze doelbewuste keuze van leveranciers. Van papierleveranciers tot dienstenleveranciers in schaderegeling, telkens integreren we een aantal sociale en ethische criteria in de selectie van onze leveranciers.
KLANTEN & MAKELAARS & BANKAGENTEN
Een financiële onderneming is op zich geen grote vervuiler. Toch ontloopt AXA haar verantwoordelijkheid niet in het klimaatdebat. Dit uit zich in verschillende engagementen gaande van inspanningen om energie en waterverbruik te minderen, over een vernieuwd afvalbeleid tot een duurzame aanpak in onze vastgoedstrategie.
AXA engageert zich om in haar producten en diensten op een verantwoordelijke manier om te gaan ten opzichte van haar eindklanten en haar netwerk van verdelers, onder meer via een duurzaamheidcharter dat aan iedere makelaar wordt voorgelegd als afspraak voor een duurzame samenwerking. AXA wil op een duurzame manier in haar productengamma innoveren met bijvoorbeeld de G-box, de energy@home lening en de rentekorting op de groene lening. Deze laatste werd in 2009 als eerste aanbod op de markt gepromoot om naast een sterk accent op een competitief aanbod eveneens op het belang van een milieuvriendelijke aanpak van verbouwingen te wijzen.
AXA AANDEELHOUDERS AXA’s verantwoordelijkheid ten opzichte van onze aandeelhouders houdt onder meer de levensvatbaarheid van de onderneming op lange termijn in door een transparant bedrijfsbeleid en een organisatiecultuur waarbij ethiek in het zaken doen centraal staat, zoals voorgeschreven in de AXA standaarden en Ethische Code. Omdat we ons bewust zijn van onze impact als onderneming op het milieu en de samenleving willen we ook sociale en milieuaspecten integreren in ons beleid, onze risicobeheersprocessen en investeringsstrategie.
MILIEU
SAMENLEVING Als grote onderneming is AXA zich bewust van de impact op de samenleving. Samen met haar medewerkers neemt AXA haar verantwoordelijkheid op voor sociaal zwakkeren in de samenleving. Dit uit zich onder meer in het AXA Harten Troef-bedrijfsproject waarbij AXA medewerkers zich jaarlijks vele uren vrijmaken om sociale organisaties te helpen. Zowel vakkennis en expertise wordt onbaatzuchtig ten dienste gesteld als het leveren van praktische hulp bij het ondersteunen van sociale activiteiten.
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
20
AXA IN BELGIË > AXA... daar kun je op bouwen
AXA... daar kun je op bouwen AXA Belgium is zeker niet toevallig uitgegroeid tot de grootste privévastgoedbelegger van het land. Die positie is het resultaat van een doelbewust streven naar diversiteit in de activa van de onderneming.
10% van de activa in vastgoedbeheer Omdat AXA Belgium een grote maatschappij in levensverzekeringen en arbeidsongevallenverzekeringen is, komt het vaak voor dat ze rentes over lange periodes moet betalen. Het gaat soms zelfs over 30 tot 40 jaar. Dit kan enkel met stabiele, voorspelbare en geïndexeerde cashflows over dezelfde tijdsduur. Daarom zijn vastgoedbeleggingen op lange termijn een duurzame investering. De medewerkers van AXA Real Estate Management dragen bij tot het beheer van een activiteit die in minder dan 10 jaar een indrukwekkende ontwikkeling kende. Momenteel vertegenwoordigt het vastgoed in portefeuille een waarde van bijna 2,9 miljard EUR en 10% van de totale activa in beheer van AXA Belgium.
De vastgoedportefeuille van AXA bevat meer dan 100 onroerende goederen, waarvan zowat 80% kantoren, 20% handelszaken – zoals Wijnegem Shopping Center – en enkele magazijnen en opslagruimtes. Geografisch gezien, ligt meer dan twee derde op Brussels grondgebied.
Eersterangshuurders De vastgoedafdeling zorgt voor het hele beheer: van de selectie van onroerende goederen die passen in de beleggingsstrategie, tot het beheer van gemeenschappelijke lasten, taksen en verzekeringen voor huurders en over de renovatie, de herbestemming of de bouw van panden. Huurders van topkwaliteit aantrekken is een absolute prioriteit. Van de huurgelden betalen we immers de rentes uit. AXA heeft niet minder dan 900 huurders, vooral openbare besturen en privé-bedrijven uit de
energiesector, de distributie en de financiële sector. Daaronder ook grote namen als Euroclear, Fnac, Bank of New York en Zara.
N 50°50 / E 04°23: de coördinaten van een gebouw in het hart van Europa The Capital is gebouwd aan de Schuman-rotonde, waar alle eurocraten op weg naar het Berlaymont langslopen. Dit indrukwekkende kantoorcomplex bestaat uit volledig onafhankelijke units die de naam kregen van de hoofdsteden van de 6 stichtende landen van de Europese Unie: Rome, Luxemburg, Den Haag, Parijs, Berlijn en Brussel.
The Capital koppelt een kwalitatieve architectuur aan hoogstaande afwerking en de meest performante technische uitrusting. Flexibiliteit, efficiëntie en comfort zijn hier geen ijdele woorden. Dat bewijzen bijvoorbeeld de werkposten die in het daglicht baden. In het midden van het gebouw geeft een binnenplaats vol bomen een ruimtelijk gevoel en nodigt uit tot rust, pal in de stad! Om dit enorme project in goede banen te leiden, deed AXA een beroep op twee architectenbureaus – ELD en het Atelier de Genval – die al samenwerkten aan het Euroclear project aan Brussel-Noord en het Parc de l’Alliance in Eigenbrakel. Natuurlijk kregen ook de aspecten ‘duurzame investering’ en ‘energiebesparingen’ alle aandacht in hun bestek.
The Capital in cijfers Beschrijving • 60 000 m²: 6 kantoorverdiepingen, 1 commerciële verdieping van 1 700 m² • 5 500m² archiefruimte • 700 lopende meter gevel • 2 500 werkposten • 19 liften, 2 goederenliftkokers, 4 liften naar de parkeergarage
Energie • 260 m² fotovoltaïsche panelen op het dak • Raam met dubbele beglazing • Individuele ventilatie en verwarming per unit • Beheer van de verlichting met aanwezigheidsdetectie
Mobiliteit • Zeer vlot bereikbaar met het openbaar vervoer (trein, metro) • 320 parkeerplaatsen
21
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
22
AXA IN BELGIË > AXA... daar kun je op bouwen
Bloemlezing De vastgoedportefeuille van AXA in België bestaat niet enkel uit The Capital. AXA is ook nog eigenaar van heel wat andere“parels”. Enkele voorbeelden:
Eurostation
Arts 56
Brussel-Zuid, een indrukwekkend gebouw met veel natuurlijke lichtinval
Kleine ring van Brussel. Mooie architectuur. Gebouw dat in 2009 werd gerenoveerd
Beschrijving
Beschrijving
• 65 000 m² kantoren
• 20 000 m² kantoren • Tuin, restaurant, auditorium
Energie •G evelcomplex dat borg staat voor hoog thermisch, akoestisch en visueel comfort.
Mobiliteit
Energie • Beglazing met zeer hoge performantie • Warmterecuperatie van het gebouw via de eigen ventilatie
• Zeer vlot bereikbaar met het openbaar vervoer (trein, metro) • 353 parkeerplaatsen
Mobiliteit
B-Park
TrOON
Brugge, retailpark met een enorme hoeveelheid fotovoltaïsche panelen
Kleine ring van Brussel. Uitzonderlijk gebouw
Beschrijving
• 14 000 m² kantoren • Uitzonderlijke omgeving bij het Koninklijk Paleis
• 40 000 m² commerciële oppervlakte • Uniek concept in België
Energie •1 0 000 m² fotovoltaïsche panelen op het dak (verbruik van 375 gezinnen)
• Zeer vlot bereikbaar met het openbaar vervoer (trein, metro) • 397 parkeerplaatsen
Beschrijving
Mobiliteit • Zeer vlot bereikbaar met het openbaar vervoer (trein, metro)
23
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
24
De toegevoegde waarde van DE bankactiviteiten “Als verzekeringsmaatschappij bekleedt AXA een toppositie op de Belgische markt. In de Belgische banksector staat AXA zesde (op basis van het balanstotaal). Door de fusie met Royale Belge in 1999 werd Ippa bank onderdeel van AXA. Om haar bankactiviteiten te onderbouwen, besloot de maatschappij hetzelfde jaar nog om ook Anhyp over te nemen. Zo ontstond AXA Bank Belgium. Door het grote succes in België groeide de ambitie om het vezekering-bank model vanaf 2007 verder uit te bouwen in Europa. Daardoor werd in 2008 een unieke juridische entiteit opgericht onder de naam AXA Bank Europe. Een naam die verwijst naar de Europese richting die de bankpool wil opgaan. De nieuwe benaming vervangt sinds dit moment de naam Axa Bank Belgium.” Patrick van Eeckhout
Vice-voorzitter van AXA Bank Europe CEO van AXA Bank Europe in België
De vele recente ontwikkelingen maken dat dit het uitgelezen moment is om de strategie van de bank in België en in Europa onder de loep te nemen. Dus gingen we ons licht opsteken bij de juiste man op de juiste plaats, Patrick Vaneeckhout, Vice-President van AXA Bank Europe, gedelegeerd bestuurder van de bank in België en lid van het Directiecomité van AXA Belgium. Een gesprek.
Waar staan de bankactiviteiten van AXA in België voor? Kunnen we het hebben over een bankverzekeringsgroep? In ons land geldt meestal het model van een bank die verzekeringsproducten aanbiedt. Bij AXA zit dat anders. Wij voegden bankactiviteiten bij ons verzekeringsmodel. In die zin kunnen we het niet echt over bankverzekeringsgroep hebben. Het is een verzekeringsgroep die bankactiviteiten uitoefent. De hele idee achter dit opzet is dat we op die manier onze particuliere klanten een globale dienstverlening kunnen aanbieden die al hun behoeften dekt.
AXA IN BELGIË > De toegevoegde waarde van de bankactiviteiten
Door onze verzekeringsactiviteiten beschikken we over een zeer ruim cliënteel, dat ook behoefte had aan financiële producten op korte en middellange termijn. Terwijl onze verzekeringsproducten vooral op de iets langere termijn inspeelden, vonden we het toch belangrijk om ons aanbod aan te vullen met spaarbankproducten zoals spaarrekeningen, termijnrekeningen en kasbons. Onze klanten wilden ook investeringsoplossingen en daarom gingen we hypothecaire en consumentenkredieten aanbieden. En tot slot, nu we in België beschouwd worden als volwaardige bank dankzij ons zelfstandig banknetwerk van meer dan 900 agenten, vonden we het ook nodig om “daily banking” producten te kunnen voorstellen,
zoals zichtrekeningen, thuisbankieren en betaalkaarten. Dit werkt nu in twee richtingen, want onze bancaire klanten hebben ook toegang tot onze verzekeringsproducten.
De activiteiten focussen dus op de particuliere klant, niet op bedrijven… Dat is juist. We willen doelbewust een bank voor particulieren blijven die zich toelegt op de behoeften van privé-personen, zelfstandigen en vrije beroepen. Wij bieden geen producten voor bedrijven aan omdat dit een specifieke expertise en ook een zeker volume vraagt. Dat is ook de reden waarom we geen activiteiten als investeringsbank willen opzetten.
25
Welke waren de opvallende elementen voor de activiteit als bank voor particulieren 2009? Kenmerkend voor de context waren de zeer lage rentevoeten, en een grote afkeer voor risicovolle beleggingen bij de klanten, vooral in het begin van het jaar. Na de financiële crisis was dat ook niet meer dan logisch. In het eerste halfjaar ging de voorkeur uit naar de spaarproducten op korte termijn, wat ons heel wat kapitaal opleverde. Naarmate het jaar vorderde, vonden de klanten de weg naar producten op langere termijn. Zodanig zelfs dat we over het hele jaar meer dan 500 miljoen EUR kapitaal naar verzekeringsproducten van ons crestgamma konden overbrengen.
De bankactiviteiten in België De bank dag na dag • Rekeningen-courant: klassiek, click-bonus (op internet) en jongeren • Betaalmiddelen: bankkaart, kredietkaarten • Home Banking Spaarwezen • Spaarrekeningen: I-plus, I-plus welcome, courant, jongeren • Kasbons (tot 5 jaar) • Termijnrekeningen (van 1 dag tot 10 jaar) • Home Banking De kredieten • Hypothecaire kredieten • Consumentenkredieten (voor een auto of andere doelen)
26
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
AXA IN BELGIË > De toegevoegde waarde van de bankactiviteiten
27
De bankactiviteiten in EUROPA Kerncijfers voor 2009 van de bank in België 1 ,2 miljard EUR net new money 12,3 miljard EUR spaardeposito’s 2,6 miljard EUR kredietproductie 12,8 miljard EUR lopende kredieten 301 miljoen EUR nettobankproduct
Als we op het einde van het jaar enkel naar de bankproducten kijken, blijkt dat de spaarproducten in België goed zijn voor deposito’s ter waarde van 12,2 miljard EUR. Dat komt neer op een stabiel marktaandeel van ongeveer 5%. Voor de kredieten komen we op een volume van 12,8 miljard EUR. In de hypothecaire kredieten bedraagt ons marktaandeel nagenoeg 8%, een fikse stijging ten opzichte van 2008, terwijl het in de consumentenkredieten met iets meer dan 5% omzeggens gelijk bleef.
Het is duidelijk dat het model van verzekeren en bankieren aanslaat in België. Heeft dit Henri de Castries, gedelegeerd bestuurder van de AXA Groep, aangespoord om het ook in andere landen in te voeren? Inderdaad. Door het succes dat we in België opbouwden, besliste de
Groep om ook bankproducten aan te bieden in andere landen waar ze al actief is in verzekeringen. Zo startte AXA Bank Europe in 2009 met bankactiviteiten in Hongarije, met de overname van Ella Bank, en in Zwitserland. Maar het verschil met België is dat we in de andere landen waar we in het bankwezen werken, geen bankdistributienetwerk hebben. Het model is gestoeld op de distributie van bankproducten via het bestaande netwerk van verzekeringsmakelaars en op internet.
We hebben een zware financiële crisis gekend. Hoe heeft AXA Bank Europe het gered? Kunnen de klanten vertrouwen hebben? Zowel de solvabiliteit als de liquiditeit van AXA Bank Europe liggen op een hoog niveau. We behoren tot de meest solvabele banken in Europa, met een Core Tier 1 ratio van 20%. Dat ligt een stuk boven
de wettelijke vereisten en ver over het marktgemiddelde. Omdat we tot een verzekeringsgroep behoren, hebben we een uitstekende toegang tot liquide middelen en zijn we minder afhankelijk van de interbancaire markt. De verzekeringsactiviteiten beschermen dus in zekere zin de bankactiviteiten.
Welke prioriteiten stelt u voor 2010 en de volgende jaren? De voorrang gaat naar de interne ontwikkeling van ons huidige model. Overnames zijn nooit uit te sluiten, maar de distributienetten mogen elkaar niet te veel overlappen. Een operatie voor externe groei mag geen saneringsoperatie worden. In België beschikken we al over 920 bankagentschappen en de mogelijkheden zijn dus beperkt. We zijn al zeer sterk geografisch verspreid. Dus zullen we ons netwerk vooral
verder ontwikkelen door het sterker te professionaliseren. We willen er in de toekomst ook over waken dat elk product zijn eigen rentabiliteit genereert, wat onvermijdelijk gevolgen zal hebben voor hun prijs. Momenteel wordt nog aanvaard dat een product een ander financiert, maar ik vrees dat dit binnenkort niet meer zal kunnen. AXA Bank Europe biedt 1,8 miljoen particuliere klanten bankproducten aan die de verzekeringsproducten aanvullen. Deze producten worden verdeeld via de lokale distributienetten van AXA en via internet. Momenteel omvat de juridische perimeter van AXA Bank Europe n.v. de bankactiviteiten in België, Zwitserland, Hongarije, de Tsjechische Republiek en Slowakije. De bankactiviteiten in Duitsland en in Frankrijk behoren tot de operationele perimeter. M eer informatie over de bankactiviteiten vindt u in het activiteitenverslag van AXA Bank Europe op www.axabankeurope.com
28
Beheersverslag 30 31 32 39 44 46 47 49 50 51 52 55 56 58
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Beheersorganen Economische en financiële context in 2009 De omzet in BOAR-verzekeringen De omzet in levensverzekeringen Risicobeheer Investeringsstrategie Informatica Activiteiten in het buitenland Auditcomité Remuneratiebeleid Toelichting bij het statutair resultaat Bestemming van het statutair resultaat Balans Resultatenrekening
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
30
Beheersorganen Bestuur, directie en toezicht Raad van Bestuur
Dagelijks beheer
Alfred Bouckaert, Eugène Teysen, Voorzitter
Eugène Teysen, (tot 31 december 2009)
Didier Bellens Karel Boone
Gedegeleerd bestuurder (tot
31 december 2009)
Emmanuel de Talhouët,
Gedelegeerd bestuurder (sinds
Henri de Castries 1 januari 2010) Emmanuel de Talhouët
Auditcomité
Remuneratiecomité
Eugène Teysen,
Jacques Espinasse,
Alfred Bouckaert, PricewaterhouseVoorzitter Coopers, Bedrijfs-
31 december 2009)
Emmanuel de Talhouët
Voorzitter
Didier Bellens Luc Geuten
Pierre Drion Karel Boone Emmanuel
Commissaris
revisoren, bcvba, vertegenwoordigd door Emmanuèle Attout
Emmanuel de Talhouët Gedelegeerd bestuurder (sinds 1 de Talhouët (sinds (sinds 27 februari januari 2010)
Noël Richardson
27 februari 2009 en tot 31 december 2009)
2009 en tot 31 december 2009)
Pierre Drion Denis Duverne Jacques Espinasse Luc Geuten Noël Richardson
Het Uitvoerend Comité van AXA Belgium Achteraan, van links naar rechts: Patrick Vaneeckhout, Vice-President of the Management Team of AXA Bank Europe Els Blaton, Chief Information Officer Tom Vermassen, Director Product Management P&C Georges Anthoon, Director Human Resources, Internal Communication, Building & Facilities Stéphane Slits, Commercial Manager Retail, Small & Medium Businesses Antoine Parisi, Director Operations Vooraan, van links naar rechts Jean-François Garin, Chief Retail Marketing Officer and Director Product Management Life & Invest Emmanuel de Talhouët, Chief Executive Officer AXA in Belgium Noël Richardson, Chief Financial Officer Jérôme Hemard, Chief Investment Officer François Lemonnier, Corporate Insurance Executive Manager
31
Economische en financiële context in 2009
Effectieve directie Gedelegeerd bestuurder (tot
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
(Situatie op 31 december 2009)
Het jaar 2009 begon woelig, in wat de ergste financiële wereldcrisis is geweest sinds 1929. De vrije val van de financiële waarden sleurde de wereldbeurzen mee en legde de interbancaire markt lam. In het eerste kwartaal kende het bruto binnenlands product (BBP) van de westerse landen een forse daling. Ook de opkomende landen ontsnapten niet aan die crisis. Om het hoofd te bieden aan deze toestand kondigde de Amerikaanse Centrale Bank (FED) in het eerste kwartaal een aantal versoepelingsmaatregelen aan en pompte zo honderden miljarden dollar in de economie. De Europese Centrale Bank van haar kant bracht de basisrente van 2,5% in januari op 1% in mei, en maakte de toegang tot bankherfinanciering een stuk gemakkelijker. In andere delen van de wereld werden gelijkaardige maatregelen genomen. Ook de regeringen zetten de schouders onder de strijd tegen de recessie. De Verenigde Staten deden dat met een herstelplan van 787 miljard USD over drie jaar, of 5,5% van het BBP. In de eurozone en in het Verenigd Koninkrijk was de budgettaire stimulans iets bescheidener, met herstelplannen van 1,1% en 1,5% van het BBP die respectievelijk eind 2008 en begin 2009 aangekondigd werden. Al deze plannen hadden een sterke steun aan de auto- en aan de vastgoedsector. De combinatie van deze fikse monetaire en budgettaire stimulans met noodmaatregelen om de banksector te stabiliseren, leverde al snel positieve effecten op. De economische indicatoren stabiliseerden, om zelfs vanaf maart overal ter wereld weer lichtjes toe te nemen. En vervolgens kon de economische knik in het tweede kwartaal zowel in de Verenigde Staten als in de eurozone beperkt worden. In het derde kwartaal tot slot was de recessie in beide geografische zones achter de rug, terwijl Japan en het Verenigd Koninkrijk hun BBP weer zagen dalen.
In de loop van 2009 veerden de tarieven voor staatsleningen op lange termijn in verschillende etappes weer op in de geïndustrialiseerde landen. Met een depressiescenario voor ogen gingen de Amerikaanse tarieven op 10 jaar het nieuwe jaar in met een percentage dat 2,21% lager lag. Tegen het einde van het jaar klommen de tarieven op lange termijn weer naar bijna 4%, dankzij de vooruitzichten op economisch herstel en een ruimer aanbod. Europa kende een gelijkaardige trend, hoewel de verschillen minder groot waren. In de ontwikkelde landen maakten de bedrijven weer winst, wat investeerders aanzette om aandelen te kopen en meteen de beursindexen het hele jaar door deed stijgen. De Europese index Dow Jones Stoxx 600 presteerde beter dan de Amerikaanse index S&P 500 (+28,0% tegen +20,2%). Ook België bleef niet gespaard van de economische crisis. Het BBP liep met 3% terug. De werkloosheid nam het hele jaar toe, tot meer dan 8%. De overheidsfinanciën verslechterden en de openbare schuld steeg aanzienlijk tot bijna 100% van het BBP.
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
32
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
33
De omzet in BOAR-verzekeringen De cijfers in dit verslag werden opgesteld op basis van de statutaire normen en niet de IFRS normen. AXA Belgium NV boekte een statutaire omzet in niet-levensverzekeringen van 2 052,5 miljoen EUR, tegenover 2 065,4 miljoen EUR in 2008. Niet-leven (mln EUR) BOAR particulieren en kleine ondernemingen
2008
2009
Verschil 2009/2008
1 186,2
1 196,6
0,9%
Schadeloosstelling grote en middelgrote ondernemingen
708,1
672,4
-5,0%
Gezondheid en overige
171,0
183,5
7,3%
2 065,4
2 052,5
-0,6%
Totaal
BOAR-verzekeringen voor particulieren De omzet in BOAR (brand, ongevallen en allerlei risico’s) voor particulieren komt op 1 026,5 miljoen EUR. Dit is een stijging met 1% ten opzichte van 2008.
Autoverzekeringen De markt De markt van de autoverzekeringen volgde de trend van de vorige jaren. De prijzen bleven onder sterke druk, vooral in de meest aantrekkelijke segmenten. Ook hield de strijd om marktaandeel, met dekkingsuitbreidingen of forse promoties, aan. De jaren 2002 tot 2006 waren vrij rendabel, maar daarna namen de technische resultaten jaar na jaar aanzienlijk af, zowel in burgerlijke aansprakelijkheid auto als in voertuigcasco. In burgerlijke aansprakelijkheid auto gaat de schadelast op de Belgische markt achteruit tussen 2006 en 2009. Dit trekt de combined ratio1 met ongeveer 9 punten op, hoofdzakelijk door een bijna gelijke stijging van de loss ratio2. De technisch-financiële resultaten tuimelden in 2009 tot op het laagste niveau sinds 2004. Bij de schadeloosstellingen auto tekent zich eenzelfde tendens af, met een stijging van ongeveer 15 punten van de combined ratio (toe te schrijven aan een stijging van de loss ratio) sinds 2004. Ook het technisch-financieel saldo zakte tot op het laagste niveau sinds 2004.
Particulieren (mln EUR)
2008
2009
Verschil 2009/2008
Auto (rechtsbijstand inbegrepen)
684,6
682,0
-0,4%
Brand
281,5
291,2
3,4%
De strategie van AXA en producten
42,3
45,6
7,8%
8,1
7,7
-4,9%
1 016,5
1 026,5
1,0%
Dezelfde trend was merkbaar bij AXA. Omdat ook die resultaten verzwakten, nam de onderneming een aantal initiatieven, zoals tariefaanpassingen op de portefeuille en meer initiatieven in verband met de aanpassing van de contracten.
Burgerlijke aansprakelijkheid (rechtsbijstand inbegrepen) Individuele ongevallen Totaal
De algemene trend op de Belgische markt ging duidelijk in dalende lijn voor wat betreft het technische resultaat in auto en brand. In BOAR voor particulieren opteerde AXA Belgium in 2009 voor een beleid met twee grote pijlers: een actieplan om het productaanbod bij te stellen, en het klantenbindingsprogramma happy family,
dat klanten beloont op basis van het aantal onderschreven waarborgcontracten (BOAR, leven en financiële producten).
AXA besliste om in te zetten op haar succesvolle aanbiedingen, waaronder: • de omniumverzekering met een Engelse franchise (of “0” franchise) en nul degressie van de waarde van het voertuig, gedurende 24 maanden • de promotie van de gecombineerde auto- en motorfietsaanbiedingen, • de assistentieformule, met daarbij de uitbreiding mobiliteit, die de ruimste op de markt bleef.
Omzet en technische resultaten De omzet voor 2009 toont een vermindering in de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid (-2%). De verklaring is niet ver te zoeken. Enerzijds werden minder auto’s verkocht en anderzijds werden meer contracten met maandelijkse spreiding afgesloten. De gemiddelde premie steeg dan weer iets door de tariefaanpassingen. De omzet in de bijhorende dekkingen bleef groeien (+2,2%). Die trend houdt nu al drie jaar aan, wat te danken is aan het aantrekkelijker aanbod van producten. De dekkingen bijstand en veiligheid van de chauffeur zijn eveneens aan een fraaie opmars bezig. Dit alles samen brengt de globale omzet voor de autoverzekeringen grosso modo in evenwicht (-0,4%). In de technische resultaten gingen de resultaten in materiële schade in 2009 achteruit, wat vooral te wijten is aan de stormen van mei en juli, glasbreuk en enkele zware schadegevallen in de personenbescherming. Het resultaat in burgerlijke aansprakelijkheid echter bleef stabiel.
1. Combined ratio (ratio combiné): verhouding tussen de exploitatiekosten (beheerskosten+kosten van de schadegevallen) en het totaal van de verworven premies. 2. Loss ratio: verhouding tussen de kostprijs van de schadegevallen en de totale verworven premies.
34
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
Woningverzekeringen Markt en juridisch kader In België sloot de tak woning de voorbije jaren aan op de trend in de autoverzekering. De loss ratio of de verhouding schuldenlast tot verworven premies werd heel wat slechter. Op de Belgische markt steeg de combined ratio in de periode 2006-2009 met ongeveer 13 punten, en de verhouding tussen schadegevallen en verworven premies met 12 punten. Bovendien gingen de technisch-financiële resultaten in 2009 aanzienlijk naar beneden.
In woning borduurde AXA voort op het succes en de bekendheid van het product maximo van comfort thuis. Dit kreeg zowel het keurmerk van de consumentenvereniging Test-Aankoop als de verzekeringstrofee Decavi. Ook happy family leidde tot meer intekeningen op de dekkingen diefstal en burgerlijke aansprakelijkheid. Daarboven breidde AXA Belgium de maximo-dekking uit tot de tweede verblijfplaatsen, om zo beter in te spelen op de verwachtingen van de klanten.
Omzet en technische resultaten Deze verzwakking is in hoofdzaak toe te schrijven aan: • een hogere schuldenlast door de natuurrampen, en in het bijzonder een toenemend aantal stormen en overstromingen • de stijging van de gemiddelde herstellingskosten (nieuwe technologieën en specifieke materialen) • de algemene trend bij de verzekeringsmaatschappijen om bijkomende dekkingen aan te bieden zonder dit daarom voldoende in de prijs van de producten door te rekenen
De strategie van AXA en producten Ook in de portefeuille van AXA is de trend van minder goede resultaten te zien. AXA besliste om in te zetten op een aantal doelgerichte projecten zoals: • een tariefherziening voor de portefeuille en voor nieuwe contracten • de aanpassing op grotere schaal van zeer verlieslatende contracten
In 2009 steeg de omzet met 3%. Deze groei weerspiegelt de evolutie van de ABEX-index (+1,6%), de tariefverhogingen die in de loop van het jaar werden toegepast en het steeds groter wordend aandeel dekkingen tegen diefstal in de contracten. Het hogere aantal contracten met maandelijkse spreiding had echter een nadelige invloed op de omzet. De technische resultaten zijn minder goed dan in 2008, voornamelijk door de weersomstandigheden (vorst die leidde tot waterschade in januari en stormen en onweer in mei en juli).
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
35
Evolutie van het happy family aanbod, het klantenbindingsprogramma voor alle producten In januari 2008 zette AXA Belgium een “rewarding” of getrouwheidsprogramma op voor haar klanten, onder de naam happy family. Dit vernieuwende concept houdt in dat de klant, en ruimer zijn hele gezin, beloond wordt op basis van het aantal contracten dat hij of zij met AXA sluit. Het happy family programma omvat twee niveaus van voordelen, silver en gold, naargelang het aantal contracten dat de klant neemt. Happy family is voor AXA een uitstekend middel om het aantal dekkingen per klant op te trekken, en tegelijk om bestaande klanten te belonen. Het programma, dat zowel betrekking heeft op de producten leven en niet-leven als op de bank producten, onderging in 2009 een aantal verfraaiingen op vlak van aanbod en voordelen voor de klanten, waardoor het transversaler werd.
In BOAR (niet-leven) krijgen de klanten nu vooral volgende voordelen: • een systeem van «Engelse franchise, dat uitgebreid is tot de producten brand en familiale burgerlijke aansprakelijkheid • de verzekerde waarde van een voertuig die 48 maanden gelijk blijft voor de voertuigen die met de omniumformule gedekt zijn In overeenstemming met het reglement van dit getrouwheidsprogramma, stuurde AXA een persoonlijke mailing naar al haar happy family gold en silver klanten - ongeveer 275.000 in 2009 - met een jaaroverzicht van de afgesloten contracten, evenals van de vele voordelen die de betrokken klanten genieten. Een aantal acties zorgde ervoor dat het aantal dekkingen per klant werd verhoogd, zowel voor diefstal en brand als voor de minder bekende dekkingen zoals veiligheid van de chauffeur.
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
36
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
37
BOAR-verzekeringen voor zelfstandigen en kleine ondernemingen Kleine ondernemingen (mln EUR)
2008
2009
Verschil 2009/2008
Brand
72,7
73,9
1,6%
Burgerlijke aansprakelijkheid
29,9
30,9
3,2%
9,5
9,3
-2,2%
57,6
56,1
-2,6%
169,7
170,1
0,3%
Individuele ongevallen Arbeidsongevallen Totaal
In kleine ondernemingen werd 2009 gekenmerkt door de beslissing om de BOAR-entiteiten kleine en middelgrote ondernemingen te integreren. Sinds 1 januari 2010 worden de middelgrote bij de grote ondernemingen opgenomen. Deze beslissing gaat gepaard met de oprichting van een gedecentraliseerde directie kleine en middelgrote ondernemingen met vijf antennes, met een nieuwe commerciële organisatie en met een eengemaakt gamma. Deze reorganisatie kan beter beantwoorden aan de behoeften en verwachtingen van de klanten en van de makelaars, door de vereenvoudiging van de contacten en communicatie met de maatschappij en de rationalisering van het gamma.
Strategie van AXA en producten Omdat het gamma in 2008 sterk evolueerde, werd van 2009 gebruik gemaakt om deze veranderingen beter toe te lichten en de makelaars op te leiden in de grote vernieuwingen. Zo zijn onder meer in brand de dekking comfort thuis en maximo voortaan zowel van toepassing voor de beroepsmatige als voor de privé-inboedels van het gebouw (indien de woning ook een commerciële bestemming heeft). Ook het aanbod van gerichte pakketten werd uitgebreid tot de sector van de financiële diensten met de lancering van het package extensia “business adviser”.
In retentie werd de “back to you” actie (terugbetaling van maximaal 10% van de premie) vernieuwd voor klanten met een goede rentabiliteit.
Omzet en technische resultaten De algemene omzet in BOAR (buiten auto) stagneerde in 2009: • moeilijke economische omstandigheden voor de bedrijven, met een grote impact op de arbeidsongevallen en een omzetdaling van 2,6%. • dalende tendens van de prijzen op de markt, vooral in de arbeidsongevallen, waarin AXA niet volgde. De technische resultaten blijven globaal onvoldoende voor kleine ondernemingen, ondanks de algemene verbetering in de frequentie van de schadegevallen. In arbeidsongevallen voldoen de resultaten echter nog steeds. In brand en in burgerlijke aansprakelijkheid exploitatie, werden grootscheepse acties gevoerd om de resultaten te verbeteren: • tariefverhogingen voor de nieuwe contracten en de portefeuille •h erziening van de commissies in brand handelszaken voor de nieuwe zaken • aanzwengeling van de aanpassing van de contracten in alle takken.
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
38
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
39
De omzet in levensverzekeringen BOAR-verzekeringen voor grote en middelgrote ondernemingen Niet-leven GMO (mln EUR)
2008
2009
Verschil 2009/2008
Schade
708,1
672,4
-5,0%
Diverse (gezondheid en overige)
171,0
183,5
7,3%
De cijfers in dit verslag worden op basis van de statutaire normen en niet van het IFRS opgesteld. De statutaire omzet leven van AXA Belgium komt op 2 487,2 miljoen EUR, tegen 2 530,2 miljoen EUR in 2008. Leven (mln EUR)
In BOAR ondernemingen, liggen de premie-inkomsten met 672 miljoen EUR 5% lager dan het cijfer van het boekjaar 2008. In “diverse” dikten de premie-inkomsten met 184 miljoen EUR of 7,3% aan vergeleken met vorig jaar. In “gezondheid”, de hoofdbrok van deze perimeter, gaan de premie-inkomsten van 133 naar 141 miljoen EUR, of een stijging van 6,1 %.
Markt en juridisch kader Ondanks de economische en financiële crisis, blijft de concurrentie op de markt zeer fel, met vrij lage prijzen. Dit tekende de vernieuwing van de contracten eind 2009. Stilaan wordt een technisch strengere aanpak merkbaar, wat alvast meer redelijkheid voorspelt voor 2010.
nodig, om de rentabiliteit te herstellen of op te trekken. Die kader vond een nieuwe golf van saneringen plaats in het laatste kwartaal van 2009, waarvan het effect in 2010 te voelen zal zijn. Er zijn ook maatregelen gepland om de portefeuille van de kleine ondernemingen te herstellen, vooral in de takken brand en burgerlijke aansprakelijkheid. Het gamma producten in kleine en middelgrote ondernemingen wordt vereenvoudigd. In de lente van 2010 komt een nieuw, uniek product op de markt onder de naam talensia. Dit zal de huidige extensia-producten voor de kleine ondernemingen en de talisman-producten voor de middelgrote ondernemingen vervangen. Op die manier kunnen we de behoeften van deze klanten maximaal invullen.
Omzet en technische resultaten In arbeidsongevallen legde het Koninklijk Besluit van 17 februari 2009 nieuwe afspraken vast over de aanpassing van de rentes in 2009 en 2010 aan de welvaartstijging. Het KB bevat eveneens compenserende maatregelen voor de verzekeraars, om hun operaties te neutraliseren. In de sector van de gezondheid verbiedt de wet-Verwilghen II de verzekeraars om het tarief van de individuele contracten te wijzigen en legt tegelijk de index vast voor de indexering van de premies.
Strategie van AXA en producten De marktprijzen in de takken arbeidsongevallen, auto en brand, zijn zeer laag. Er was een premieverhoging
In BOAR ondernemingen daalden de premie-inkomsten met 5% tegenover het boekjaar 2008 en klokte af op 672 miljoen EUR. Dit had verschillende oorzaken, zoals de saneringen van 2008 in de takken arbeidsongevallen en auto en het bedingen van meer voordelige tarieven. Nog een factor is uiteraard de economische crisis, die de loonsom en de omzet van de klanten deed dalen. De schuldenlast verbetert voor 2009 ten opzichte van vorig jaar. Deze trend is vooral te merken in de takken arbeidsongevallen, auto en ziekte, als gevolg van de saneringen in 2008. De enige uitzondering is de tak brand, waar de schuldenlast fors toeneemt naar aanleiding van een aantal grote schadegevallen in het laatste kwartaal.
Leven particulieren en kleine ondernemingen Leven ondernemingen Totaal
2008
2009
Verschil 2009/2008
1 935,1
1 844,9
-4,66%
595,1
642,7
+8,00%
2 530,2
2 487,2
- 1,70%
Leven particulieren en kleine ondernemingen voor AXA Belgium Markt In levensverzekeringen voor particulieren en kleine ondernemingen kromp de Belgische markt duidelijk. Toch kon AXA de schade beperken door een ruim gamma van producten aan te bieden dat aan de verwachtingen van alle spaarders kon voldoen. De producten in tak 23 leden dan wel onder de algemene afkeer van risico’s bij de beleggers, maar in de producten in het crest-gamma (tak 21) kon op het einde van het jaar een herstel genoteerd worden, wat het matig jaarbegin compenseerde.
Strategie van AXA en producten In 2009 kwam er een switch in de productie in de richting van producten met gewaarborgde rentevoeten. AXA Belgium bracht begin 2009 trouwens het product crest classic uit, om net op deze marktvraag in te gaan. Crest classic maakt mogelijk om in alle veiligheid te sparen, terwijl het product tegelijk een hoge gewaarborgde rentevoet biedt.
In leven particulieren en kleine ondernemingen, onderscheiden de activiteiten in onderzoek en ontwikkeling zich zowel op het vlak van de ingevoerde processen als van de productvernieuwingen. Verbetering van de processen Sinds april 2009 gaat de geplande lancering van producten en acties stelselmatig gepaard met studies van de behoeften van de klanten en de verdelers. Dergelijke studies gebeuren zowel in de ontwikkelingsfase als in de pretestfase. Dankzij dit nieuwe proces kent AXA de behoeften van de klanten en van het distributienet beter en slaagt er dus in om hier gerichter op in te spelen. Productvernieuwingen Na een periode van onderzoek en ontwikkelingen, stelde AXA twee bijzonder vernieuwende producten voor aan de klanten die willen genieten van de verbeterende omstandigheden op de financiële markten.
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
40
AXA Belgium innoveerde in november 2009 in het crest gamma met de lancering van crest30 duo. Crest30 duo investeert in een nieuw opgericht gekantonneerd fonds vooral in staats- en bedrijfsobligaties. Met aandelen wordt voorzichtiger omgesprongen met dynamische dekkingen die om de drie maanden worden herzien. Bij de lancering was 20% van het kapitaal in aandelen belegd. Dit percentage zal nooit hoger liggen dan 30%. In het gamma beleggingsproducten investeert millesimo click in een strategische combinatie van streng geselecteerde fondsen, met aandacht voor zowel stabiliteit als prestatie. Eigen aan dit product is een nieuw klikmechanisme, dat op termijn een meerwaarde toekent gekoppeld aan de goede prestaties die het fonds tijdens de beleggingsduur levert. De klik wordt toegepast bij elke verhoging van minstens 10% van de oorspronkelijke fondswaarde.
Omzet De omzet in leven particulieren en kleine ondernemingen valt terug met 4,7%, van 1 935 naar 1 845 miljoen EUR, en is als volgt opgesplitst:
Omzet leven particulieren en kleine ondernemingen (mln EUR) Spaargeld takken 21 en 26
2008
2009
1 441,4
1 417,1
Spaargeld tak 23
194,8
130,3
Klassiek & aanvullend
298,9
297,5
1 935,1
1 844,9
Totaal
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
Contracten van het type universal life en tak 23 In universal life, dat de producten in tak 21 nieuwe generatie omvat, waren volgende trends te zien:
• opti-plan: de versie van het product voor particulieren bleef ook dit jaar groeien, met een omzetstijging van 3,7%.
• crest: levert de grootste bijdrage tot de omzet van AXA Belgium. Deze activiteit neemt weliswaar iets af ten opzichte van vorig jaar, en genereert een volume van 1 143 miljoen EUR (-3,4%). Deze terugval moet in een context geplaatst worden van de gevolgen van de financiële crisis en de dalingen van de aandelenmarkten, waaraan zowel crest 30 als crest 40 blootgesteld waren. Net zoals bij het grootste deel van onze concurrenten, kon gelukkig vertrouwd worden op de kapitaalsgarantie in beide producten. AXA slaagde er zo in om het vertrouwen van haar klanten en verdelers te behouden. Het is eveneens bemoedigend vast te stellen dat het distributienetwerk stevig stand weet te houden.
Omgekeerd liepen de activiteiten in tak 23, die van nature cyclisch van aard zijn, fors terug qua omzet, hoewel met soms zeer opmerkelijke verschillen. Een overzicht van de situatie:
Wat de spreiding van de activiteit betreft, is het geen verrassing dat meer dan de helft van de premieinkomsten in crest classic geboekt werd. Dit product biedt dan ook bijna het hele jaar door een technische rentevoet van 3%, bovenop de kapitaalgarantie. Het crest gamma sprak dus zeker klanten aan die uit voorzichtigheid voor formules met meer zekerheid kozen. Tegen eind 2009 haalde AXA Belgium voordeel uit een omzetting van spaargeld op korte termijn bij AXA Bank naar verzekeringsproducten op langere termijn (pump through), met de producten uit het crest gamma. Zo werd 512 miljoen EUR omgezet in 2009, tegen 509 miljoen EUR in 2008.
• Open fondsen (AXA invest): na een rustig eerste halfjaar, volgde een mooie opleving in het tweede halfjaar van 2009. Op het einde van het jaar noteerden de open fondsen een stijging van 47% vergeleken met vorig jaar. Een puik resultaat dat weliswaar in het licht moet gezien worden van de uitzonderlijk lage prestaties in 2008, toen de financiële crisis het hardst toesloeg.
41
• Gesloten fondsen (millesimo): deze activiteit kalfde af met 62%, te verantwoorden door de volledige stopzetting van de lancering van dergelijke formules in 2009. Enkel in december bracht AXA millesimo uit. Dit bracht een premie-inkomen van 25 miljoen EUR op. • Twinstar: ook deze activiteit had te lijden onder de onrust op de financiële markten met als gevolg een terugval van 51%.
42
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
43
Leven grote en middelgrote ondernemingen Leven klassiek De activiteit leven klassiek ging lichtjes achteruit met 1,6%, vooral door de verdere natuurlijke erosie van de traditionele levensverzekeringen (-7%). De overlijdensverzekeringen leverden echter een gunstige bijdrage aan het eindresultaat (onder meer de schuldsaldoverzekering), met een groei van 23,7%. Deze evolutie is gelinkt aan een opleving in de kredieten en meer aandacht voor ‘vermogensoverdracht’. Leven kleine ondernemingen Ondanks de crisis was het een vrij goed jaar wat de productie betreft. Voor alle producten samen bleef de omzet 2009 vrij stabiel ten opzichte van vorig jaar (-3,1%).
Het gamma stars for life, dat specifieke oplossingen biedt voor het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen (VAPZ) en de individuele pensioentoezegging (IPT), vergrootte zijn aandeel in de algemene omzet, van 38,4% naar 46,7%. De omzet ligt 17,7% hoger.
Leven GMO (mln EUR)
2008
2009
Verschil 2009/2008
Leven ondernemingen
595,1
642,7
+8,00%
Markt en juridisch kader Door de crisis kon de formule van investeringen in het main fund – stars for life secure – de grootste brok in het resultaat (+42%) voor haar rekening nemen, ook al zakte de gewaarborgde rentevoet van 3,25% naar 2,75% in de loop van het jaar. De investeringsformule stars for life crest moest 12% van haar omzet inleveren ten opzichte van 2008, en de formule stars for life growth (tak 23) 18%.
In de huidige economische en financiële context willen de klanten en prospects vooral zekerheid. Ze kiezen dus massaal voor producten met gewaarborgde rentevoet. In de pensioenplannen voor werknemers legt de wet op het aanvullend pensioen op dat de inrichter van het plan (de werkgever, de sector,…) de rentevoet op de persoonlijke en de werkgeversbijdragen respectievelijk op 3,25% en 3,75% garandeert. De inrichter tracht deze verplichting uit te besteden aan een maatschappij die hem een gewaarborgde rentevoet biedt waarmee hij aan deze verplichting kan voldoen. De concurrentie in de aangeboden gewaarborgde rentevoeten is dus zeer vinnig. Op wettelijk vlak kwam de aanmaak van de gegevensbank van de tweede pijler in 2009 in een hogere versnelling door een duidelijke politieke wil om deze gegevensbank te vervolledigen tegen 2011. Deze gegevensbank heeft verschillende doelstellingen: • toezicht houden op de toepassing van de wet op het aanvullend pensioen door de pensioeninstellingen • een statistisch instrument zijn voor de politieke wereld, om de problematiek van de pensioenen beter te sturen • financiële middelen verzamelen door het toezicht op de betaling van de bijdrage van 8,86% op de werkgeverspremies voor de groepsverzekeringen • toezicht houden op de toepassing van de fiscale regel van 80% De sector is nauw betrokken bij de besprekingen over de uitbouw van de gegevensbank, maar wordt niet erg gehoord. De kosten die de verzekeringsmaatschappijen
zullen moeten maken om de gegevensbank te bevoorraden, lijken nu al buitensporig. In 2009 vond de Nationale Pensioenconferentie plaats om verschillende aspecten van het wettelijk en buitenwettelijk systeem in België te hervormen. De publicatie van het rapport, dat de regering voor de herfst 2009 had aangekondigd, is uitgesteld tot het eerste halfjaar van 2010. De besluiten van deze conferentie zouden belangrijke gevolgen kunnen hebben voor deze tak van activiteiten.
Omzet en resultaat De premie-inkomsten in leven/overlijden voor de AXAperimeter ligt voor 2009 op 642,7 miljoen EUR, tegen 595,1 miljoen EUR in 2008. Dit is dus een stijging van 8%. Deze mooie verhoging is hoofdzakelijk toe te schrijven aan drie kernfactoren: • een verrekening van verworven rechten uit de wet op de aanvullende pensioenen (WAP), voor bepaalde grote klanten • een bevredigende productie • de loonsverhoging tussen 2008 en 2009, als gevolg van de hoge inflatie van 2008, die bij de jaarlijkse herzieningen de premies optrok Voor 2009 blijven de effecten van de crisis op de eigen portefeuille van deze activiteitentak trouwens zeer beperkt. Door de financiële crisis moest AXA minderwaarden boeken in 2009. Aan bepaalde contracten zal echter een winstdeelneming kunnen toegekend worden, dankzij de bedragen die in het participatiefonds voorbehouden werden. Rekening houdend met de gewaarborgde technische rentevoeten, blijft het toegekende globale rendement behoorlijk.
44
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
45
Risicobeheer Net als alle andere spelers van de verzekeringswereld moet ook AXA Belgium het hoofd bieden aan een groot aantal risico’s. Sommige zijn verbonden met financiële producten die als dekking van technische voorzieningen dienen. Deze risico’s zijn bekend en gemeten, worden geregeld opgevolgd en grondig bestudeerd, om zo de gepaste strategieën uit te stippelen en dekkingen in te stellen om de blootstelling van AXA aan het globale risico te beperken. Ook het bestuur van deze risico’s (de opvolging van de naleving van de limieten en van de mandaten inbegrepen) krijgt bijzondere aandacht. Beschrijving van de belangrijkste financiële risico’s ALM-risico’s
Krediet- en tegenpartijrisico’s
Renterisico. Het belangrijkste risico voor een verzekeringsmaatschappij, vooral in “leven”, is het risico van verliezen die gepaard gaan met de schommelingen van de rentetarieven. Het renterisico speelt zowel op de passief- als op de actiefzijde van de balans. Het moet dus beheerd worden in een algemeen kader van balans evenwicht, via een geïntegreerd actief-/passiefbeheer (ALM).
Risico van wanbetaling. Dit is te wijten aan het gedeeltelijke of volledige verzuim van terugbetaling door een debiteur, of het nu gaat om een land, een bedrijf of om het even welke andere tegenpartij.
Inflatierisico. Een ander risico dat zowel voor de actief zijde van de balans (via het renterisico) als voor de passiefzijde geldt, is het inflatierisico, zijnde het risico van verliezen door schommelingen in het inflatiecijfer.
Marktrisico’s
Liquiditeitsrisico. Dit risico is de blootstelling aan een verlies wanneer niet op het gewenste moment aan de financiële verplichtingen kan voldaan worden. De verzekeraar kan dan verplicht zijn om verlies te maken door de verkoop van minder liquide activa tegen onaangepaste prijzen.
Belangrijkste maatregelen om het risico te verkleinen Specifieke strategieën voor de ALM-risico’s Renterisico. Het algemene renterisico van de balans wordt beheerd met behulp van dekkingen via afgeleide renteproducten, zoals swaps en swaptions en meer algemeen met een actief beheer van de duration GAP tussen activa en passiva. Inflatierisico. In het kader van haar activiteiten in BOAR en arbeidsongevallen staat AXA Belgium bloot aan een inflatierisico. De vastgoedportefeuille biedt een eerste natuurlijke bescherming (de huurprijzen zijn geïndexeerd), die sinds einde 2007 aangevuld wordt met de aankoop van options en inflatieswaps.
Specifieke strategieën voor de marktrisico’s Prijsrisico In 2009 hanteerde AXA Belgium verder haar beleid van dekking van haar aandelenportefeuille met optiedekkingen op individuele effecten en op de Eurostoxx 50. Voor de boekhoudkundige verwerking van de financiële beleggingen stippelde de AXA Groep enkele jaren geleden een beleid uit van duidelijke en constante waardevermindering van het ene boekjaar naar het andere. Maar gezien de sterke volatiliteit op de markten eind 2008, werden de regels voor de waardevermindering in statutaire norm tijdelijk gewijzigd voor de aandelen (van -20% naar -30%), net als in 2002. De impact van deze wijziging van de regels bleef zeer beperkt (9 miljoen EUR).
lettend gevolgd door een kredietcomité dat toeziet op de naleving van deze limieten. Bij een kredietgebeurtenis worden waardeverminderingen geboekt, die teruggenomen worden wanneer ze geen doel meer hebben. Maar toen de liquiditeit van bepaalde kredietmarkten niet meer volstond om in de marktwaarde de intrinsieke waarde van de effecten te weerspiegelen, werden bepaalde waarderingen op interne modellen gestoeld (de notie “marked to model”). Voor het risico van gebrek aan dekking op vorderingen verbonden met operaties in directe verzekeringen, voerde de maatschappij gepaste procedures in en beschikt ze tevens over afdelingen “Geschillen” en “Pre-geschillen” die zich toeleggen op de inning van onbetaalde rekeningen. Wat het risico van gebrek aan dekking voor vorderingen die verbonden zijn met herverzekering betreft, heeft de afdeling “Herverzekering” een boordtabel uitgewerkt om de blootstelling aan het risico te meten en desgevallend een waardevermindering te boeken. Tot slot, en naar aanleiding van het faillissement van Lehman Brothers, voerde de AXA Groep een zeer strikt beleid in voor het beheer van de afgeleide producten voor de vereiste van onderpand. Daardoor konden mogelijke verliezen door wanbetaling van de tegenpartijen in het kader van de contracten voor afgeleide producten sterk worden beperkt.
Specifieke strategieën voor het liquiditeitsrisico
Prijsrisico. Dit risico vindt zijn oorsprong in de volatiliteit van de markten, die tot waardeverschillen op de aangehouden financiële activa leidt (aandelen, vastgoed, hedge funds, …).
Wisselkoersrisico Deze risico’s worden dynamisch gedekt door een hele reeks instrumenten.
Wisselkoersrisico. Dit risico volgt uit de mogelijke verliezen door wijzigende wisselkoersen.
Specifieke strategieën voor het krediet- en het tegenpartijrisico Risico van wanbetaling Voor de hele obligatieportefeuille gelden beperkingen van het concentratie- en het kredietrisico. Deze worden nauw-
Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico van AXA Belgium is erg beperkt, dankzij een positieve nettocashflow. Dit risico wordt op het algemene niveau van de maatschappij gemeten, op basis van het vermogen om over voldoende cash te beschikken in stress-scenario’s, zowel op de financiële markten als technisch gezien (scenario van massale afkoop in leven en natuurramp in niet-leven).
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
46
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
47
Investeringsstrategie
Informatica
Ook in 2009 was de volatiliteit op de financiële markten vrij sterk. Op de aandelenmarkten werd het eerste kwartaal gekenmerkt door een verdere daling sinds 2007. Maar al snel volgde een sterk herstel van de belangrijkste financiële markten.
Kenmerkend voor 2009 was de geslaagde afronding van de fusie van de portefeuilles leven en niet-leven van Winterthur in de systemen van AXA.
Op de rentevoetmarkten drukten vooral de centrale banken een stempel op het jaar. Zij verlaagden de tarieven op korte termijnen aanzienlijk, terwijl de tarieven op lange termijn uiteindelijk vrij stabiel blijven van jaar tot jaar. In deze context voerde AXA Belgium een voorzichtig beheer. In aandelen stond het eerste halfjaar in het teken van de uitweg uit de crisis. Er werden dekkingen met opties ingevoerd, die weliswaar verder dekken tegen dalingen op de financiële markten, maar het tegelijk mogelijk maken om te profiteren van de opleving. De aandelenportefeuille blijft op West-Europa gericht, maar met een geringe blootstelling op de financiële en de Zuid-Europese markten.
Voor het kredietrisico op de bedrijfsobligaties werd de blootstelling tijdens het jaar iets verminderd, in het bijzonder voor de activa waarvan de marktwaardeverandering een rechtstreekse invloed heeft op het resultaat in IFRS. Op het einde van het jaar volgde een nieuwe blootstelling, met zeer veilige vehikels. Met de zeer sterke daling van de rentevoeten op korte termijn, werd het cashniveau het hele tweede halfjaar bijzonder laag gehouden. Het beschikbare cash werd stelselmatig opnieuw geïnvesteerd in, voornamelijk Belgische, staatsobligaties. Voor het vastgoed was 2009 vooral een jaar van consolidatie na jaren van vrij snelle groei. De klemtoon ligt op het behoud van de huurders en op de beheersing van de kosten, in het bijzonder de vermindering van de uitgaven voor energie. Voor de hedge funds en de private equity gebeurde in 2009 geen enkele herinvestering.
In de marge van dit langetermijnwerk was 2009 een jaar van uitdagingen, om de strategie van AXA in België te ondersteunen en om zo haar concurrentiepositie te verbeteren. Volgende realisaties zijn het vermelden waard: • organisatorische veranderingen bij de informaticadienst van AXA Belgium • opzet van samenwerking met offshore partners, op gebied van application management en testing • opmaak van een actieplan op lange termijn voor de afdeling informatica, dat omvangrijke menselijke en financiële investeringen zal vragen • verschillende realisaties van formaat op het gebied van applicaties en projecten Door het bijstellen van de informatica-organisatie werd de werking nog professioneler gemaakt. De directie werd aanzienlijk uitgebreid met nieuwe medewerkers met een «senior» profiel, om zo de toekomst beter voor te bereiden. En om de projecten nog beter te beheren, werden bij AXA Belgium nieuwe processen voor het bestuur en het beheer van projecten ingevoerd. Met de teams «strategic program management office» bij de financiële directie, en «operational excellence» bij de directie Operaties, zal de informaticadirectie een strategische en unieke aanpak kunnen garanderen voor de bepaling van de prioriteiten in de opvolging en het beheer van projecten. De uitbouw op grote schaal van een beheer van de applicaties van het type service samen met offshore partners, werd in 2009 tot een goed einde gebracht. Zo kon de nodige kennisoverdracht naar de offshore teams gebeuren, op alle gebieden (verzekering retail BOAR en leven, bedrijfsverzekeringen BOAR en leven en
bancair). Die teams kunnen nu zelfstandig en efficiënt werken. De resultaten inzake kwaliteit en prestatie stellen tevreden. Deze organisatie zal voor meer flexibiliteit zorgen op het gebied van capaciteit en beschikbaarheid van werkmiddelen. Nog belangrijk voor 2009 is zeer zeker de betrokkenheid van de informaticateams bij de opmaak van het strategisch plan van AXA Belgium. Dit moet de business en IT op elkaar afstemmen en houdt ook de uitstippeling van een informaticastrategie op lange termijn in. De afdeling informatica van AXA Belgium heeft voor de volgende jaren twee grote doelstellingen: • de bedrijfsstrategie vergemakkelijken en ondersteunen • meer strategische flexibiliteit, dankzij een betere informatica-architectuur. Om dit tweeledige doel te halen, is het nodig om een grondige ombouw op verschillende niveaus in goede banen te leiden. Er moeten investeringen gebeuren om dit plan, dat voor 2010 in een operationeel plan gegoten werd, tot een goed einde te brengen. Wat de kwaliteit van de applicaties betreft, ligt het niveau iets hoger dan in 2008. Dat is te danken aan betere beschikbaarheid en prestaties, en ook aan een drastische vermindering van de fouten na meer controle op de vele wijzigingen in productie. 2009 kan zeker beschouwd worden als een overgangsjaar tussen het einde van de integraties en daaropvolgend de opzet van nieuwe grote initiatieven. Het was ook een jaar waarin talrijke informatica-oplossingen het licht zagen om de business sterk te ondersteunen.
48
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
Activiteiten in het buitenland
In de bedrijfsactiviteiten stond de afdeling informatica in voor de support aan de ontwikkeling van de activiteiten in de openbare sector, en de vele verbeteringen aan de applicaties die de kwaliteit van de service moeten bevorderen. Op bancair gebied werden de wettelijke projecten zoals SEPA en slapende rekeningen aangepakt, met voortdurende vorderingen op vlak van kredieten en strategische ontwikkelingen die de tevredenheid van de klanten en de opening naar multi-access, e-account en click bonus, verbeteren. In retail ging veel energie naar de invoering van het IZI-programma (herboetsering van de applicaties en processen in BOAR retail). Dat geldt ook voor de ontwikkelingen om de verbetering van het aanbod en de tevredenheid van de klanten te ondersteunen, zoals second home, never pay for nothing, stars for life, de verdere ondersteuning aan de retentie van de klanten en de verhoging van het aantal genomen dekkingen via de evolutie van het happy family programma. Een strategisch plan betekent automatisch grootscheepse projecten, inspanningen op lange termijn… De uitvoering van een dergelijk plan kan enkel slagen als de opzet gestructureerd verloopt en als het van in het begin op stevige grondslagen berust. In 2010 zal het strategisch plan zich in volgende prioriteiten vertalen:
• een goed verloop van de omzettingsprogramma’s van AXA Belgium, met als schoolvoorbeeld het IZIprogramma dat het BOAR retail platform volledig moet heraanleggen •d e uitvoering van de eerste projecten voor de verbetering van de funderingen van de informatica-architectuur met een drieledige doelstelling: • de informatica-architectuur vereenvoudigen • de operationele risico’s beperken • de flexibiliteit vergroten en de «time-to-market» van de reacties op de bedrijfsbehoeften verminderen Ongeveer 20% van het informaticabudget voor alle projecten wordt aan dergelijke projecten besteed. Ten slotte zullen onze getalenteerde teams worden versterkt door aanwervingen en opleidingen.Daardoor kan de kwaliteit van de diensten verbeterd worden en de kostenbasis flexibeler worden gemaakt door outsourcing en offshoring.
AXA Belgium werkt in het buitenland via drie filialen, waarvan de activiteit zich beperkt tot het beheer van een “run off” van zaken: • in algemene burgerlijke aansprakelijkheid in de VS • in burgerlijke aansprakelijkheid auto in Nederland • in ongevallen, brand en andere schade aan goederen en burgerlijke aansprakelijkheid auto in Frankrijk
49
50
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
Auditcomité – Individuele en collectieve competentie van de leden en onafhankelijkheidscriteria Het auditcomité van AXA Belgium bestaat uit Jacques Espinasse, Emmanuel de Talhouët (tot 31/12/2009), Luc Geuten en Didier Bellens. Jacques Espinasse is sinds 24 april 2007 benoemd als bestuurder van AXA Belgium. Hij heeft een diploma van de universiteit van Michigan en een Master of Business Administration. Nadien deed hij ervaring op als analist en financieel directeur, ook bij zeer grote bedrijven. Hij is bestuurder van verschillende bedrijven. Emmanuel de Talhouët is sinds 5 juni 2008 benoemd tot bestuurder van AXA Belgium. Hij is afgestudeerd aan de Franse Ecole Polytechnique en volgde een aanvullende opleiding bedrijfsbeheer aan INSEAD. Hij heeft een ruime ervaring in financieel beheer en algemeen management, ook in de verzekeringssector. Luc Geuten is bestuurder van AXA Belgium sinds 4 mei 1999. Hij is burgerlijk ingenieur en behaalde zijn diploma aan de Katholieke Universiteit Leuven en een MBA aan de Harvard Business School. Hij is medestichter en algemeen directeur van MITISKA BV en startte zijn loopbaan als Management consultant bij Mc Kinsey & Co. Hij is bestuurder van verschillende bedrijven en was onder meer bestuurder van de bank Artesia vóór de fusie met Dexia. Didier Bellens is bestuurder van AXA Belgium sinds 4 mei 1999. Hij is handelsingenieur van Solvay en begon zijn carrière als auditor bij Deloitte & Touch. Hij bekleedde verantwoordelijke financiële en algemene functies bij de holding Groep Brussel Lambert (GBL) en bij RTL. Hij is momenteel CEO van Belgacom. Bijgevolg kan de raad van bestuur de individuele en collectieve competentie van de leden van het auditcomité verantwoorden, zoals vereist wordt door de wet van 17 december 2008 tot oprichting van een auditcomité bij financiële vennootschappen.
Sinds 2007 en tot deze wet in voege trad, namelijk op 8 januari 2009, hanteerden de ondernemingen van de Belgische AXA Groep de onafhankelijkheidscriteria die opgenomen zijn in de “AXA Group Corporate Governance Standards”. Volgens deze tekst mag een bestuurder om als onafhankelijk beschouwd te worden: • g een werknemer zijn of in de voorbije vijf jaar geweest zijn, van de onderneming of van een met de onderneming verbonden onderneming • g een partner of werknemer zijn van de externe auditor van de onderneming • geen enkele familiale band hebben met een effectieve bedrijfsleider van de onderneming • geen rechtstreekse of onrechtstreekse zakenrelaties van betekenis hebben met de onderneming of met haar dochters. Deze onafhankelijkheidscriteria worden in dit verslag gepubliceerd om mogelijk te maken dat de bestuurders die vóór het invoegetreden van de wet van 17 december 2008 benoemd waren en die aan deze criteria beantwoorden, als onafhankelijk bestuurder kunnen zetelen tot 1 juli 2011. Elke nieuwe benoeming van een onafhankelijke bestuurder moet beantwoorden aan de 9 onafhankelijkheidscriteria die door de wet van 17 december 2008 worden bepaald. Zijn onafhankelijk volgens de criteria van de AXA Group Corporate Governance Standards: de heren Bellens, Espinasse, Geuten, evenals Karel Boone en Pierre Drion, of dus 5 van de 10 leden van de Raad van Bestuur van AXA Belgium en 3 van de 4 leden van het auditcomité.
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
51
Remuneratiebeleid
Algemeen
Prestatiemeting
Het remuneratiebeleid voor de bedrijfsleiders dat AXA Belgium vastlegde, is afgeleid van het remuneratiebeleid van de AXA Groep en sluit tegelijk aan op de werkwijzen op de Belgische markt. Elk jaar worden externe studies uitgevoerd om deze overeenkomst te toetsen.
De prestaties worden vastgelegd op basis van een aantal criteria die rekening houden met de mate waarin de individuele doelstellingen van kwantitatieve en van kwalitatieve aard werden gehaald, met de prestatie van de vennootschap AXA Belgium en met de prestatie van de AXA Groep in haar geheel.
Structuur van het remuneratiebeleid Het remuneratiebeleid voor de bedrijfsleiders van AXA Belgium omvat een vast en een variabel bestanddeel. Het evenwicht tussen deze twee bestanddelen kan verschillen, naargelang van de omvang van de verantwoordelijkheden (directeur of lid van het uitvoerend comité). Wel blijft het vast gedeelte altijd gepast om een flexibel remuneratiebeleid mogelijk te maken in verband met het variabel bestanddeel. Het variabel bestanddeel bestaat uit twee onderdelen: • een niet-uitgesteld variabel bestanddeel dat bepaald wordt door een jaarlijks cashdoel • een uitgesteld variabel bestanddeel dat bestaat uit een aandelenoptieplan, dat minimaal drie jaar onbeschikbaar is
Bestuur Het remuneratiebeleid en de individuele remuneraties van de directeurs en de leden van het uitvoerend comité worden jaarlijks bepaald door de raad van bestuur, op basis van aanbevelingen van het remuneratiecomité. Dit bestaat uit de voorzitter van de raad van bestuur en uit niet-uitvoerende bestuurders. Een aantal deskundigen van AXA Belgium en van de AXA Groep worden voor dit remuneratiecomité uitgenodigd. De niet-uitvoerende bestuurders van AXA Belgium worden enkel met vaste vergoedingen bezoldigd: zij ontvangen geen enkele variabele remuneratie.
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
52
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
53
Toelichting bij het statutair resultaat (mln EUR)
2009
2008
BOAR
Leven Niet-tech. Totaal
BOAR
Leven
Inkomende premies
2 055,9
2 491,9
4 547,9
2 067,8
2 535,5
4 603,3
Technische last
-1 368,3
-3 207,9
-4 576,2
-1 336,2
-2 724,4
-4 060,6
-359,5
-114,9
-474,4
-356,3
-114,3
-470,6
Herverzekering
-35,0
-0,2
-35,3
-34,5
-0,9
-35,5
Technische marge
293,1
-831,1
-
-538,0
340,7
-304,1
-
36,6
Financiële producten
244,8
1 042,0
-10,1
1 276,7
213,8
335,7
153,3
702,7
Exploitatiekosten
-440,2
-181,8
-622,0
-476,1
-194,8
-671,0
-
-
-
-
-
-
97,7
29,1
-10,1
116,7
78,4
-163,3
153,3
68,4
-
-
-8,3
-8,3
-
-
-65,0
-65,0
97,7
29,1
-18,4
108,4
78,4
-163,3
88,3
3,4
Commissies
Trft R.I. Resultaat vóór belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Niet-tech. Totaal
Niet-leven (mln EUR)
2009
Beleggingsinkomsten
2008
DELTA
290,0
319,0
-29,0
Waardecorrecties op beleggingen
18,7
-121,4
140,1
Meerwaarden en minderwaarden op realisaties
-81,1
2,8
-83,9
227,6
200,4
27,2
Totaal financieel resultaat
De beleggingsinkomsten daalden met 29 miljoen EUR tussen 2008 en 2009. De dividenden op aandelen namen af door de economische crisis, terwijl de inkomsten uit obligaties (coupons) werden beïnvloed door de daling van de rentevoeten. De waardecorrecties op beleggingen (niet-gerealiseerd) verhogen met 140,1 miljoen EUR ten opzichte van 2008, dankzij het herstel van de beursmarkten in 2009 dat een positieve invloed
had op de waardering van de portefeuilles. Daarentegen lopen de meerwaarden en minderwaarden op realisaties van het ene op het andere jaar met 83,9 miljoen EUR terug. Om de blootstelling van de beleggingen aan de beursmarkten te beperken, had AXA inderdaad een aantal aandelenposities verkocht. Deze verkopen brachten in 2009 een minderwaarde van 81,1 miljoen EUR mee, tegen een meerwaarde van 2,8 miljoen EUR in 2008.
LEVEN AXA Belgium Niet-Leven Tegenover verleden jaar is de nettowinst (vóór belastingen) met 19,3 miljoen EUR gestegen, en komt op 97,7 miljoen EUR. Het technisch resultaat verminderde met 8 miljoen EUR, buiten financiële producten. Dit lager resultaat is vooral toe te schrijven aan volgende elementen: • Lagere premie-inkomsten, gelinkt aan het corporate segment en meer specifiek aan de tak arbeidsongevallen. De tak ondergaat rechtstreeks de effecten van de vermindering van de loonmassa. Ook werden bij de vernieuwing van de portefeuille tarieftoegevingen gedaan • In hetzelfde segment daalde ook de premie-inkomsten in auto. Daarnaast werden dit jaar maatregelen genomen om de portefeuille te saneren, wat het aantal dekkingen verkleinde
Tegenover verleden jaar klom de nettowinst (vóór belastingen) met 192,4 miljoen EUR tot 29,1 miljoen EUR. • Een slechtere schadelast in brand corporate, naar aanleiding van een aantal zware schadegevallen op het einde van het jaar. In het segment particulieren, lopen de dekkingen voor glasbreuk, storm en materiële schade sterk terug in auto • Een vermindering van de algemene onkosten • Een verhoging van de indexeringsvoorziening met een negatieve impact op het technisch resultaat van 19 miljoen EUR
De schadelast, onder aftrek van herverzekering stijgt met 15,6 miljoen EUR (+0,9%) tot 1 730,8 miljoen EUR, tegen 1 715,2 miljoen EUR in 2008. De afkoop nam met 62 miljoen EUR af en wordt gecompenseerd door de toename van de vervallen contracten met 60 miljoen EUR. De wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering verhoogt met 111,1 miljoen EUR, vooral wegens de stijging van de technische intresten. De cijfers voor 2008 omvatten wel de overdracht van reserves van de Voorzorgkas voor Zelfstandigen en Ondernemingen, voor een bedrag van 78 miljoen EUR in leven particulieren en kleine ondernemingen.
De netto-bedrijfskosten dalen met 4,8 miljoen EUR tot 247,2 miljoen EUR. De acquisitiekosten namen met 2,1 miljoen EUR af en de commissies zijn stabiel. Ook de administratiekosten liggen 2,7 miljoen EUR lager.
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
54
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
55
Bestemming van het statutair resultaat Leven (mln EUR)
2009
2008
1 061,3
1 039,3
22,0
21,8
-303,9
325,6
Meerwaarden en minderwaarden op realisaties
-231,5
-153,5
-78,0
Totaal financieel resultaat
851,6
581,9
269,7
Beleggingsinkomsten Waardecorrecties op beleggingen
De beleggingsinkomsten stijgen met 22 miljoen EUR tussen 2008 en 2009, door een verhoging van het actief onder beheer, die deels gecompenseerd werd door een daling van de inkomsten uit een groot levensverzekeringscontract. Net als in de tak niet-leven maakte de opleving
DELTA
op de beursmarkten in 2009 mogelijk om 325,6 miljoen EUR hogere waardecorrecties op beleggingen (niet-gerealiseerd) te noteren. De meerwaarden en minderwaarden op realisaties namen, als gevolg van de verkoop van talrijke aandelenposities, met 78 miljoen EUR toe.
De resultatenrekening toont een winst over het boekjaar van 108 410 779,08 EUR. Rekening houdend met de overgedragen winst over het boekjaar 2008, namelijk 189 984 247,72 EUR, bedraagt het te bestemmen resultaat 298 395 026,80 EUR. De raad stelt de algemene vergadering voor om dit winstsaldo als volgt te bestemmen: • tantièmes: 192 123 EUR • over te dragen winst: 298 202 903,80 EUR
De Raad van Bestuur,
Niet-technisch Niet-Technisch (mln EUR) Beleggingsinkomsten Waardecorrecties op beleggingen Meerwaarden en minderwaarden op realisaties Totaal financiële resultaat
2009
2008
DELTA
4,5
32,8
-28,3
10,9
-0,2
11,1
-4,4
140,0
-144,4
11,1
172,6
-161,5
De beleggingsinkomsten lopen met 28,3 miljoen EUR terug tussen 2008 en 2009. Dat is net als in de nietlevensverzekeringen het gevolg van minder inkomsten uit de obligaties en de aandelen. De waardecorrecties op beleggingen (niet-gerealiseerd) verhogen met 11,1 miljoen EUR, dankzij een herstel op de aandelenmarkten in 2009. En tot slot leidde de vermindering van de blootstelling in aandelen tot een daling van de meerwaarden en minderwaarden op realisaties van 144,4 miljoen EUR. De belastingrekeningen ondergaan een positieve invloed van een terugvordering van 103,7 miljoen EUR voor de jaren 1999 tot 2006, naar aanleiding van gunstige beslissingen over de klachten inzake de DBI.
26 maart 2010
56
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
57
Balans (in eenheden EUR) Volgens statutaire normen Actief B. Immateriële activa (staat nr. 1) II. Immateriële vaste activa 1. Goodwill 2. Overige immateriële vaste activa C. Beleggingen (staten nrs. 1, 2 en 3) I. Terreinen en gebouwen (staat nr. 1) 1. Onroerende goederen bestemd voor bedrijfsdoeleinden 2. Overige II. B eleggingen in verbonden ondernemingen en deelnemingen (staten nrs. 1, 2 en 18) Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen 2. Bons, obligaties en vorderingen Andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 3. Deelnemingen 4. Bons, obligaties en vorderingen III. Overige financiële beleggingen 1. Aandelen, deelnemingen en andere niet-vastrentende effecten (staat nr. 1) 2. Obligaties en andere vastrentende effecten (staat nr. 1) 4. Hypothecaire leningen en hypoth. kredieten 5. Overige leningen 6. Deposito’s bij kredietinstellingen 7. Overige IV. Deposito’s bij cederende ondernemingen D. B eleggingen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep van activiteiten “Leven” en waarbij het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming Dbis. Deel van de herverzekeraars in de technische voorzieningen I. Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s II. Voorziening voor verzekering ‘leven’ III. Voorziening voor te betalen schaden V. Andere technische voorzieningen E. Vorderingen (staten nrs. 18 en 19) I. Vorderingen uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen 1. Verzekeringnemers 2. Tussenpersonen 3. Overige II. Vorderingen uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen III. Overige vorderingen F. Overige activabestanddelen I. Materiële activa II. Beschikbare waarden G. Overlopende rekeningen (staat nr. 4) I. Verworven, niet-vervallen intresten en huurgelden III. Overige overlopende rekeningen
TotaAl
Codes
Afgesloten boekjaar
Vorig boekjaar
21 91 145 186 111 826 670 212 91 145 186 111 826 670 212.1 78 862 553 97 260 607 212.2 12 282 633 14 566 063 22 34 452 775 606 32 502 695 534 221 1 360 399 556 1 399 917 832 221.1 108 664 361 169 126 013 221.2 1 251 735 195 1 230 791 819 222 2 363 540 769 2 074 270 026 222.1 2 203 372 697 1 893 586 878 222.11 1 144 268 200 1 062 133 959 222.12 1 059 104 497 831 452 919 222.2 160 168 072 180 683 148 222.21 123 723 369 144 256 327 222.22 36 444 703 36 426 821 223 30 637 812 259 28 939 049 659 223.1 1 978 019 294 2 961 691 536 223.2 26 968 886 278 23 647 398 268 223.4 661 738 025 738 134 466 223.5 349 168 971 126 995 101 223.6 541 763 453 1 303 426 203 223.7 138 236 238 161 404 085 224 91 023 022 89 458 017 23 1 595 612 113 1 456 855 575 24 375 828 725 404 454 301 241 2 969 635 3 025 005 242 340 023 0 243 371 601 447 400 395 750 245 917 620 1 033 546 41 918 627 315 884 889 825 411 453 891 140 464 081 542 411.1 182 581 101 180 073 212 411.2 162 829 316 178 867 602 411.3 108 480 723 105 140 728 412 112 778 025 150 835 266 413 351 958 150 269 973 017 25 114 051 510 69 167 708 251 25 048 636 10 891 144 252 89 002 874 58 276 564 431/433 689 865 977 625 615 858 431 651 326 871 564 664 684 433 38 539 106 60 951 174 21/43 38 237 906 432 36 055 505 471
Passief
Codes
Afgesloten boekjaar
Vorig boekjaar
A. Eigen vermogen (staat nr. 5) 11 1 604 589 223 1 497 249 598 I. Geplaatst kapitaal of equivalent fonds, onder aftrek van het nietopgevraagd kapitaal 111 494 800 000 494 800 000 1. Geplaatst kapitaal 111.1 494 800 000 494 800 000 II. Uitgiftepremies 112 17 633 641 17 633 641 III. Herwaarderingsmeerwaarden 113 375 294 412 375 294 412 IV. Reserves 114 418 658 266 419 537 297 1. Wettelijke reserve 114.1 49 480 000 49 480 000 2. Onbeschikbare reserve 114.2 8 274 8 274 b) andere 114.22 8 274 8 274 3. Vrijgestelde reserve 114.3 193 223 746 194 102 777 4. Beschikbare reserve 114.4 175 946 246 175 946 246 V. Overgedragen resultaat 115 298 202 904 189 984 248 1. Overgedragen winst 115.1 298 202 904 189 984 248 B. Achtergestelde schulden (staten nrs. 7 en 18) 12 350 000 000 0 Bbis. Fonds voor toekomstige toewijzingen 13 16 789 762 14 395 000 C. Technische voorzieningen (staat nr. 7) 14 30 939 464 430 29 600 142 197 I. Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s 141 395 126 343 398 292 972 II. Voorziening voor verzekering “leven” 142 23 996 342 426 22 705 675 783 III. Voorziening voor te betalen schaden 143 6 054 784 356 6 105 826 006 IV. Voorziening voor winstdeling en restorno’s 144 144 368 171 58 665 931 V. Voorziening voor egalisatie en catastrofen 145 103 917 486 105 022 603 VI. Andere technische voor-zieningen 146 244 925 648 226 658 902 D. T echnische voorzieningen betreffende de verrichtingen verbonden aan een beleggingsfonds van de groep van activiteiten “Leven” wanneer het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming (staat nr. 7) 15 1 595 612 113 1 456 855 575 E. Voorzieningen voor overige risico’s en kosten 16 94 481 666 97 185 532 I. Voorziening voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen 161 55 351 121 54 305 013 II. Voorziening voor belastingen 162 14 585 116 15 037 748 III. Andere voorzieningen (staat nr. 6) 163 24 545 429 27 842 771 F. Deposito’s ontvangen van herverzekeraars 17 174 178 230 232 433 065 G. Schulden (staten nrs. 7 en 18) 42 3 377 877 678 2 951 479 707 I. Schulden uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen 421 178 829 791 198 705 447 II. Schulden uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen 422 129 262 300 20 085 049 V. Overige schulden 425 3 069 785 587 2 732 689 211 1. Schulden wegens belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 425.1 186 376 695 197 642 162 a) belastingen 425.11 79 727 506 89 994 228 b) bezoldigingen en sociale lasten 425.12 106 649 189 107 647 934 2. Overige 425.2 2 883 408 892 2 535 047 049 H. Overlopende rekeningen (staat nr. 8) 434/436 84 913 330 205 764 797
TotAal
11/43 38 237 906 432 36 055 505 471
58
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
59
RESULTATENREKENING (in eenheden EUR) volgens statutaire normen Technische rekening niet-levensverzekering
Codes
Afgesloten boekjaar
Vorig boekjaar
1. Verdiende premies, onder aftrek van herverzekering a. Brutopremies (staat nr. 10) b. Uitgaande herverzekeringspremies (-) c. Wijziging van de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s, zonder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +) d. Wijziging van de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s, deel van de herverzekeraars (stijging +, daling -) 2. Toegerekende opbrengst van beleggingen, overgebracht van de niet-technische rekening (post 6) 2bis. Opbrengsten van beleggingen a. Opbrengsten van beleggingen in verbonden ondern of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat aa. verbonden ondernemingen 1. deelnemingen 2. bons, obligaties en vorderingen bb. andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1. deelnemingen 2. bons, obligaties en vorderingen b. Opbrengsten van andere beleggingen aa. opbrengsten van terreinen en gebouwen bb. opbrengsten van andere beleggingen c. Terugneming van waardecorrecties op beleggingen d. Meerwaarden op de realisatie 3. Overige technische opbrengsten, onder aftrek van herverzekering 4. Schadelast, onder aftrek van herverzekering (-) a. Betaalde netto-bedragen aa. bruto-bedragen (staat nr.10) bb. deel van de herverzekeraars (-) b. Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering (stijging +, daling -) aa. wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering (staat nr. 10) (stijging +, daling -) bb. wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, deel van de herverzekeraars (stijging -, daling +) 5. Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering (stijging -, daling+) 6. Winstdeling en restorno’s, onder aftrek van herverzekering (-) 7. Netto-bedrijfskosten (-) a. Acquisitiekosten b. Wijziging van het bedrag van de geactiveerde acquisitiekosten (stijging -, daling +) c. Administratiekosten
710 710.1 710.2
1 574 929 342 2 052 499 973 (479 542 923)
1 605 477 924 2 065 359 103 (463 550 154)
710.3
1 507 526
2 960 048
710.4
464 766
708 927
711 712
0 531 119 298
0 661 702 145
712.1 19 311 201 21 389 120 712.11 17 724 543 19 774 243 712.111 12 400 849 13 762 378 712.112 5 323 694 6 011 865 712.12 1 586 658 1 614 877 712.121 859 158 1 150 851 712.122 727 500 464 026 712.2 315 903 938 361 446 761 712.21 48 147 857 46 864 574 712.22 267 756 081 314 582 187 712.3 102 644 611 71 557 872 712.4 93 259 548 207 308 392 714 1 346 701 440 215 610 (1 113 797 331) (1 155 336 230) 610.1 1 291 094 892 1 273 341 856 610.11 1 479 207 944 1 441 884 889 610.12 (188 113 052) (168 543 033) 610.2
-177 297 561
-118 005 626
610.21
-83 482 286
-25 075 642
610.22
-93 815 275
-92 929 984
611 612 613 613.1
-17 710 749 (-306 558) (464 316 084) 436 371 435
8 634 246 (-4 901 764) (483 229 481) 442 328 017
613.2 613.3
0 188 688 824
0 206 242 113
Technische rekening niet-levensverzekering (vervolg) d. Van de herverzekeraars ontvangen commissielonen en winstdeelnemingen (-) 7bis. Beleggingslasten (-) a. Beheerslasten van beleggingen b. Waardecorrecties op beleggingen c. Minderwaarden op de realisatie 8. Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering (-) 9. Wijziging van de voorziening voor egalisatie en catastrofen, onder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +) 10. Resultaat van de technische rekening niet-levensverzekering Winst (+) Verlies (-)
Codes
Afgesloten boekjaar
Vorig boekjaar
613.4 614 614.1 614.2 614.3 616
(160 744 175) (303 485 900) 45 192 258 83 901 859 174 391 783 (111 835 160)
(165 340 649) (461 277 962) 63 803 775 192 917 741 204 556 446 (100 253 942)
619
1 105 117
-2 697 665
710/619 619/710
97 661 792 (0)
78 361 014 (0)
60
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
Technische rekening levensverzekering
Codes
Afgesloten boekjaar
Vorig boekjaar
1. Premies, onder aftrek van herverzekering a. Brutopremies (staat nr. 10) b. Uitgaande herverzekeringspremies (-) 2. Opbrengsten van beleggingen a. Opbrengsten van beleggingen in verbonden ondernemingen of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat aa. verbonden ondernemingen 1. deelnemingen 2. bons, obligaties en vorderingen bb. andere ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1. deelnemingen 2. bons, obligaties en vorderingen b. Opbrengsten van andere beleggingen aa. opbrengsten van terreinen en gebouwen bb. opbrengsten van andere beleggingen c. Terugneming van waardecorrecties op beleggingen d. Meerwaarden op de realisatie 3. Waardecorrecties op beleggingen van de actiefpost D. (opbrengsten) 4. Overige technische opbrengsten, onder aftrek van herverzekering 5. Schadelast, onder aftrek van herverzekering (-) a. Betaalde netto-bedragen aa. bruto-bedragen bb. deel van de herverzekeraars (-) b. Wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, onder aftrek van herverzekering (stijging +, daling -) aa. wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, zonder aftrek van herverzekering (stijging +, daling -) bb. wijziging van de voorziening voor te betalen schaden, deel van de herverzekeraars (stijging -, daling +) 6. Wijziging van de andere technische voorzieningen, onder aftrek van herverzekering (stijging-, daling+) a. Wijziging van de voorziening voor verzekering ‘leven’, onder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +) aa. wijziging van de voorziening voor verzekering ‘leven’, zonder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +) bb. wijziging van de voorziening voor verzekering ‘leven’, deel van de herverzekeraars (stijging +, daling -) b. Wijziging van de andere technische voorzieningen zonder aftrek van herverzekering (stijging -, daling +)
720 720.1 720.2 722
2 489 476 952 2 491 934 910 (2 457 958) 1 567 800 264
2 533 951 011 2 535 501 192 (1 550 181) 1 814 142 813
722.1 72 397 270 41 101 117 722.11 68 041 702 33 377 657 722.111 22 599 576 12 996 393 722.112 45 442 126 20 381 264 722.12 4 355 568 7 723 460 722.121 3 466 519 6 436 112 722.122 889 049 1 287 348 722.2 1 153 654 941 1 171 378 653 722.21 43 457 722 39 294 449 722.22 1 110 197 219 1 132 084 204 722.3 197 823 141 81 430 088 722.4 143 924 912 520 232 955 723 159 417 490 8 446 027 724 311 562 0 620 (1 730 783 630) (1 715 229 974) 620.1 1 699 919 531 1 710 657 928 620.11 1 700 322 364 1 710 746 023 620.12 (402 833) (88 095) 620.2
30 864 099
4 572 046
620.21
30 917 078
4 511 067
620.22
-52 979
60 979
621
-1 398 412 307
-1 287 258 031
621.1
-1 263 581 965
-1 584 518 241
621.11
-1 263 924 900
-1 584 515 329
621.12
342 935
-2 912
621.2
-134 830 342
297 260 210
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
61
Technische rekening levensverzekering (vervolg)
Codes
Afgesloten boekjaar
Vorig boekjaar
7. Winstdeling en restorno’s, onder aftrek van herverzekering (-) 8. Netto-bedrijfskosten (-) a. Acquisitiekosten b. Wijziging van het bedrag van de geactiveerde acquisitiekosten (stijging -, daling +) c. Administratiekosten d. V an de herverzekeraars ontvangen commissielonen en winstdeelnemingen (-) 9. Beleggingslasten (-) a. Beheerslasten van beleggingen b. Waardecorrecties op beleggingen c. Minderwaarden op de realisatie 10. Waardecorrecties op beleggingen van de actiefpost D. (kosten) (-) 11. Overige technische lasten, onder aftrek van herverzekering (-) 12. Toegerekende opbrengst van beleggingen, overgeboekt naar de niet-technische rekening (post 4) (-) 12bis. Wijziging van het fonds voor toekomstige dotaties (stijging -, daling +) 13. Resultaat van de technische rekening levensverzekering Winst (+) Verlies (-)
622 623 623.1
(88 207 977) (247 197 559) 179 549 353
(-261 958 790) (251 994 943) 181 679 966
623.2 623.3 623.4 624 624.1 624.2 624.3 625 626
0 0 67 693 816 70 376 966 (45 610) (61 989) (716 242 545) (1 232 243 743) 164 729 112 173 191 071 176 055 031 385 308 737 375 458 402 673 743 935 (1 036 226) (292 186 538) (3 559 174) (2 923 200)
627
(0)
(0)
628
-2 394 762
0
720/628 628/720
29 172 088 (0)
0 (163 337 788)
62
Niet-technische rekening 1. Resultaat van de technische rekening niet levensverzekering (post 10) Winst (+) Verlies (-) 2. Resultaat van de technische rekening levensverzekering (post 13) Winst (+) Verlies (-) 3. Opbrengsten van beleggingen a. Opbrengsten van beleggingen in verbonden ondernemingen of deze waarmee een deelnemingsverhouding bestaat b. Opbrengsten van andere beleggingen aa. opbrengsten van terreinen en gebouwen bb. opbrengsten van andere beleggingen c. Terugneming van waardecorrecties op beleggingen d. Meerwaarden op de realisatie 4. Toegerekende opbrengst van beleggingen, overgeboekt van de technische rekening levensverzekering (post 12) 5. Beleggingslasten (-) a. Beheerslasten van beleggingen b. Waardecorrecties op beleggingen c. Minderwaarden op de realisatie 6. Toegerekende opbrengst van beleggingen, overgeboekt naar de technische rekening niet-levensverzekering (post 2) (-) 7. Overige opbrengsten (staat nr. 13) 8. Overige kosten (staat nr. 13) (-) 8bis. Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting Winst (+) Verlies (-) 11. Uitzonderlijke opbrengsten (staat nr. 14) 12. Uitzonderlijke kosten (staat nr. 14) (-) 13. Uitzonderlijk resultaat Winst (+) Verlies (-) 15. Belastingen op het resultaat (-/+) 15bis. Uitgestelde belastingen (-/+) 16. Resultaat van het boekjaar Winst (+) Verlies (-) 17. a. Onttrekking aan de belastingvrije reserves b. Overboeking naar de belastingvrije reserves (-) 18. Te bestemmen resultaat van het boekjaar Winst (+) Verlies (-)
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
Codes
Afgesloten boekjaar
Vorig boekjaar
(710/619) (619/710)
97 661 792 (0)
78 361 014 (0)
(720/628) (628/720) 730
29 172 088 (0) 19 989 884
0 (163 337 788) 213 919 958
730.1 730.2 730.21 730.22 730.3 730.4
489 799 4 162 154 31 241 4 130 913 14 751 918 586 013
25 327 302 18 519 143 35 583 18 483 560 24 967 831 145 105 682
731 630 630.1 630.2 630.3
0 (8 935 915) 145 225 3 852 896 4 937 794
0 (41 316 225) 11 006 497 25 212 366 5 097 362
631 732 632
(0) 7 386 378 (29 469 241)
(0) 11 429 909 (28 389 243)
710/632 632/710 733 633
115 804 986 (0) 0 (0)
70 667 625 (0) 0 (0)
733/633 633/733 634/734 635/735
0 (0) -8 725 870 452 632
0 (0) -63 803 460 -1 194 123
710/635 635/710 736 636
107 531 748 (0) 879 031 (0)
5 670 042 (0) 853 198 (3 172 235)
710/636 636/710
108 410 779 (0)
3 351 005 (0)
AXA IN BELGIË > Beheersverslag
Niet-technische rekening (vervolg) A. Te bestemmen winstsaldo Te verwerken verliessaldo (-) 1. Te bestemmen winst van het boekjaar Te verwerken verlies van het boekjaar (-) 2. Overgedragen winst van het vorig boekjaar Overgedragen verlies van het vorig boekjaar(-) B. Onttrekking aan het eigen vermogen 1. aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies 2. aan de reserves C. Toevoeging aan het eigen vermogen (-) 1. aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies 2. aan de wettelijke reserve 3. aan de overige reserves D. Over te dragen resultaat 1. Over te dragen winst (-) 2. Over te dragen verlies E. Tussenkomst van de vennoten in het verlies F. Uit te keren winst (-) 1. Vergoeding van het kapitaal 2. Bestuurders of zaakvoerders 3. Andere rechthebbenden
63
Codes 710/637.1 637.1/710 710/636 636/710 737.1 637.1 737.2/737.3 737.2 737.3 637.2/637.3 637.2 637.31 637.32 637.4 737.4 737.5 637.5/637.7 637.5 637.6 637.7
Afgesloten boekjaar
Vorig boekjaar
298 395 027 (0) 108 410 779 (0) 189 984 248 (0) 0 0 0 (0) 0 0 0
190 176 370 (0) 3 351 005 (0) 186 825 365 (0) 0 0 0 (0) 0 0 0
(298 202 904) 0 0 (192 123) 0 192 123 0
(189 984 248) 0 0 (192 122) 0 192 122 0
AXA IN BELGIË > Activiteitenverslag 2009
64
Adressen – Maatschappelijke zetel AXA Belgium en AXA Bank Europe
Vorstlaan 23-25 1170 Brussel 02/678.61.11 www.axa.be
– Antwerpen Grote Steenweg 214 2600 Berchem
– Brussel Belliardstraat 51-53 1040 Brussel
– Brussel
– GENT
Marcel Thirylaan 208 1200 Sint Lambrechts Woluwe
Kortrijksesteenweg 39 9000 Gent
– Charleroi
– LEUVEN
Boulevard Audent 12 6000 Charleroi
UBI Center Philipssite 5 3000 Leuven
– Eupen
– LUIK
Herbesthalerstrasse 325 4700 Eupen
Boulevard D’Avroy 39 4000 Luik
Verantwoordelijke uitgever: Christine Vanormelingen
AXA in België – Activiteitenverslag 2009 Dit activiteitenverslag is een verkorte versie van het jaarverslag van AXA Bank Europe, zoals het werd neergelegd bij de Nationale Bank van België. De Productie: commissaris heeft een goedkeurende verklaring zonder voorbehoud afgelegd CHRIS - Communication Agency over de statutaire rekening van AXA Belgium, afgesloten op 31 december www.chriscom.eu 2009. Dit activiteitenverslag is ook online beschikbaar op www.axa.be. Het activiteitenverslag van AXA Bank Europe is beschikbaar (in het Engels) op Fotoverantwoording: www.axabankeurope.com. Dann Shutterstock Dit verslag werd afgedrukt op papier dat, in een fabriek met ISO 14001- en EMAScertificatie, voor 100% werd gefabriceerd op basis van vezels die afkomstig zijn uit bossen die op een duurzame en billijke of gecontroleerde manier beheerd worden.