Intercommunale Vereniging voor de Energiedistributie in de Kempen en het Antwerpse
Opdrachthoudende vereniging Maatschappelijke zetel : Koningin Elisabethlei 38 te 2300 Turnhout
ACTIVITEITENVERSLAG 2009
Voorgelegd aan de algemene vergadering van deelnemers van 23 juni 2010
Activiteitenverslag Iveka 2009
1
Inhoud
Woord vooraf
4
Voorstelling van de distributienetbeheerder
7
Identiteit Contactmogelijkheden Deelnemers Distributiegebied Bestuur en toezicht
2
8 9 11 13 15
Verslag van de raad van bestuur
19
Inleiding
20
1. • • • • • • • •
Inventaris van de vrijgemaakte markt Meerjarentarief m.b.t. distributie Injectietarief Bonus-malus 2008 Aanpassingen in de regelgeving Marktmodel VREG Clearing house Stand van zaken in het IT-stappenplan Indexis als filiaal van Eandis en de Waalse werkmaatschappij Ores
22 22 22 23 23 23 24 24 24
2. • • • • • • • • •
Algemeen beleid Slimme meters en slimme netten Rapportering m.b.t. kwaliteit dienstverlening Statutenwijziging en kapitaalverhoging Samenwerkingsovereenkomst Elia – distributienetbeheerders: voorstel tot verlenging Bedrijfsspecifieke overeenkomst Iveka - OVAM Overeenkomsten met Telenet Aanpassing reglementen verkavelingen Dubbelzijdig aanleggen van lagedruknet aardgas Samenwerkingsovereenkomst inzake koppelpunten distributienetten
25 25 26 26 27 27 28 29 29 30
3. • • • • • • •
Iveka in de samenleving Energie en armoede De budgetmeter: nieuwe termijnen voor plaatsing Budgetmeter aardgas Recupereren van schuld via de budgetmeter Opzegtermijn bij drop gewijzigd Evolutie sociale openbaredienstverplichtingen Onze contacten met de klanten
31 31 31 32 32 33 33 34
Activiteitenverslag Iveka 2009
4. • • • • • • • • • • • • • • • •
Rationeel energiegebruik en milieu Energiediensten voor lokale besturen REG-samenwerkingsprotocol REG-actieplan 2009 REG-actieplan 2010 Aardgasfonds Huishoudelijke energiescans Actieverplichting: kortingbon energiezuinige koelkast/wasmachine Standaardmateriaal openbare verlichting Forfaitprijzen onderhoud openbare verlichting Harmonisatie brandprogramma’s openbare verlichting Project dimming openbare verlichting (status 2009) Project ledverlichting (status 2009) Earth hour en Nacht van de duisternis Aangesloten installaties hernieuwbare energie De ecologische voetafdruk Elektrische voertuigen
35 35 35 36 38 38 39 39 39 39 40 41 41 41 41 43 43
5. • • •
Investeringsprogramma’s Gerealiseerde investeringen in 2009 Budget 2010 Driejaarlijkse investeringsplannen
44 44 45 45
6. • • • • • • •
Eandis Eandis officieel erkend als werkmaatschappij Bekroningen Klantentevredenheid Aanvragen van (werf)aansluitingen via Eandis-website 1ste aannemersprijs Eandis 4000ste werknemer Open Bedrijvendag
46 46 46 46 46 46 47 47
7. Verslag corporate governance comité
48
Beknopte jaarrekening
53
Inleiding Balans 2009 Resultaten elektriciteit 2009 Resultaten gas 2009 Dividenden openbare deelnemers - 2009
54 55 56 57 58
(zie voor deze gegevens meer uitgebreid in het ‘Financieel verslag 2009’ dat samen met het activiteitenverslag het jaarverslag vormt en dat op eenvoudige aanvraag verkrijgbaar is via ‘
[email protected]’).
Verklarende woordenlijst
Activiteitenverslag Iveka 2009
3
Woord vooraf
Geachte lezer, Het energielandschap heeft zich de afgelopen jaren zeer snel gewijzigd. Sinds de volledige vrijmaking van de Vlaamse energiemarkt, nu alweer zeven jaar geleden, is een aantal ingrijpende veranderingen doorgevoerd, zodat de context waarin we onze activiteiten ontplooien, de besluitvorming en de manier van werken grondig zijn hertekend. Inmiddels is Vlaanderen meer en meer vertrouwd geraakt met de verschillende marktspelers en het distributienetbeheer heeft in de gehele marktwerking onmiskenbaar zijn plaats verworven. De evolutie naar een optimaal werkende energiemarkt is evenwel niet afgelopen. Het gaat om een geleidelijk proces dat bovendien rekening moet houden met continue veranderingen op zowel politiek, economisch als ecologisch en sociaal-maatschappelijk vlak. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is de Europese 20-20-20-richtlijn. Die moet leiden tot minder CO2-uitstoot, grotere energie-efficiëntie en meer hernieuwbare energie tegen het jaar 2020. Dat is een gigantische uitdaging. Het spreekt voor zich dat onze opdrachthoudende vereniging eveneens in alle geledingen zal mee-denken en mee-evolueren om te beantwoorden aan deze objectieven van de samenleving van de toekomst. Die samenleving van de toekomst is er één waarin de energiegebruikers meer comfort mogen verwachten van de technologische vooruitgang, met groeiende aandacht voor REG en milieubewustzijn. Energiegebruikers evolueren meer en meer naar prosumenten, eindgebruikers die zowel energie produceren als consumeren. Slimme meters en slimme netten zijn het antwoord op een technische uitdaging waarmee we willen meebouwen aan een intelligent energienetwerk in Vlaanderen. Deze slimme technologieën vormen een maatschappelijke noodzaak om tegemoet te kunnen komen aan de doelstellingen in verband met het energieverbruik, broeikasgassen en hernieuwbare energie. Daarnaast vormen ze een technische noodzaak om het tweerichtingsverkeer van de energiestromen ingevolge de lokale productie, op een kostenefficiënte manier te kunnen beheersen.
4
Activiteitenverslag Iveka 2009
De algemene invoering van een slim netwerk vergt zware investeringen. Deze extra kosten zijn evenwel onafwendbaar om te kunnen beantwoorden aan de Europese 20-20-20-doelstellingen en om tot een positieve eindbalans te kunnen komen voor de hele maatschappij. Naast onze rol in de ontwikkeling van de slimme technologie, blijven we ons als distributienetbeheerder ten volle inzetten om uitvoering te geven aan het REG-beleid waarin diverse acties en besparingsdoelstellingen vervat zitten. Zo zal er in 2010 bijzondere aandacht uitgaan naar dakisolatie en samenwerking met de sociale huisvestingsmaatschappijen. De actie ‘huishoudelijke energiescans’ wordt voortgezet en aangevuld met opvolgscans, waarbij de beschermde afnemers bij uitstek tot de doelgroep behoren. Nieuw is ongetwijfeld het project ‘Energiediensten aan Lokale Besturen’ dat vorig jaar door de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders en Eandis is ontwikkeld. Het opzet van dit initiatief is om aan lokale besturen producten en diensten aan te bieden voor energiebeheer in gebouwen en openbare verlichting, met als doel energiebesparingen of projecten met hernieuwbare energie te stimuleren en te realiseren. Zo kunnen onze steden en gemeenten niet alleen totaalprojecten van energiebesparing realiseren, maar onderstrepen ze ook hun voorbeeldfunctie naar de bevolking en de bedrijven. Op sociaal-maatschappelijk vlak kunnen we niet voorbij aan de opmerkelijke toename van het aantal klanten ‘sociale leverancier’, vermoedelijk door het effect van de economische crisis en de groeiende werkloosheid. De dienstverlening ‘sociale leverancier’ vereist een specifieke ingesteldheid en expertise, zowel op vlak van beleid als bij de uitvoering. Zo wordt er steeds een grote bereidheid getoond voor bevredigende oplossingen en is schorsen nooit een doel op zich. Het is en blijft onze intentie om in deze problematiek een maximale efficiëntie na te streven, met behoud van het solidariteitsprincipe, vooral in het belang van de sociaal zwakkeren.
In het nieuwe decennium van deze eenentwintigste eeuw, kondigt ook 2010 zich als een boeiend werkjaar vol uitdagingen aan. We zullen doeltreffende antwoorden moeten vinden in strategische dossiers zoals een vlotte vrije marktwerking, de oprichting van een clearing house en de gewijzigde opdrachten voor Indexis, nieuwe opdrachten in het kader van gasuitbreidingen, REG en sociale openbaredienstverplichtingen … Kortom de lijst wordt aanzienlijk en de uitdagingen al evenzeer. Uiteraard kunnen we, samen met de collega’s van de andere zes Vlaamse gemengde distributienetbeheerders, die vele beleidsbeslissingen niet alleen tot een goed einde brengen. Een cruciale hefboom, meer nog, de absoluut noodzakelijke, betrouwbare en duurzame motor van onze activiteiten is ongetwijfeld ons distributienetbedrijf Eandis en haar ruim 4 000 medewerkers. Het is een absolute uitdaging voor Eandis om als onderneming voortdurend mee te denken en mee te zijn voor een nog krachtiger beheer en een nog betere beheersing van de kosten. Tegelijk moet er permanent worden geïnvesteerd in groei en ontwikkeling van nieuwe kennis en expertise, en dat alles binnen het kader van ethisch ondernemen. Onze dienstverlening evolueert, onze klanten vormen een permanente waardemeter voor onze werking. Competente, dynamische en gemotiveerde medewerkers zijn daartoe cruciaal. Ze geven vorm aan onze dienstverlening, onze resultaten, onze toekomst. Naast de expertise en gemotiveerdheid van de directie en de medewerkers van Eandis in hun job, wil ik graag in de verf zetten, dat de realisatie van alle doelstellingen ook het resultaat is van de constructieve samenwerking van alle bestuurders en de deelnemers in onze opdrachthoudende vereniging. Daarvoor aan al wie op een of andere manier zijn of haar steentje heeft bijgedragen tot de verwezenlijkingen, initiatieven en samenwerking in het voorbije jaar, mijn hartelijke dank.
Jos Ansoms Voorzitter
Activiteitenverslag Iveka 2009
5
6
Activiteitenverslag Iveka 2009
Voorstelling van de distributienetbeheerder
Activiteitenverslag Iveka 2009
7
Identiteit
8
Benaming :
Intercommunale Vereniging voor de Energiedistributie in de Kempen en het Antwerpse – afgekort tot IVEKA
Rechtsvorm:
Opdrachthoudende vereniging
Maatschappelijke zetel :
Koningin Elisabethlei 38 – 2300 Turnhout
Secretariaat :
Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle
Oprichting :
Opgericht te Malle op 24 november 1981, na koninklijke machtiging van 20 oktober 1981 Belgisch Staatsblad van 20 november 1981 Oprichtingsakte - Bijlage tot het Belgisch Staatsblad van 22 januari 1983, nr. 325-2.
Statuten :
Goedgekeurd bij ministerieel besluit van 25 oktober 1982 - Bijlage tot het Belgisch Staatsblad van 22 januari 1983, nr.321-1 en 325-2. Omzetting in opdrachthoudende vereniging door de algemene vergadering in buitengewone zitting van 5 november 2003. Overneming van gedeelte IGAO vanaf 1 januari 2009. Laatst gewijzigd door de algemene vergadering van 11 december 2009 –- Bijlage tot het Belgisch Staatsblad van 13 januari 2010, nr.10006753 - Goedgekeurd bij ministerieel besluit van 30 maart 2010.
Ondernemingsnummer :
BTW BE 0222.030.426 RPR Turnhout
Activiteitenverslag Iveka 2009
Contactmogelijkheden
Algemeen telefoonnummer
078 35 35 34
Op dit nummer kan je terecht voor vragen over: Q nieuwe aansluitingen Q verzwaren van aansluitingen, verplaatsen en vervangen van meters Q de opneming van meterstanden Q rationeel energiegebruik (REG) Q budgetmeters en dienstverlening sociale leverancier Het nummer is bereikbaar op werkdagen van 8 tot 20 uur en op zaterdag van 9 tot 13 uur.
Gasreuk
0800 65 0 65
Dit nummer om een gasreuk te melden is 7 dagen op 7 en 24 uur op 24 bereikbaar. Oproepen worden prioritair behandeld.
Storingen en defecten
078 35 35 00
Op dit nummer kun je terecht met meldingen over storingen of defecten op het elektriciteits- of aardgasnet. Het is bereikbaar 7 dagen op 7 en 24 uur op 24.
Doven en slechthorenden kunnen gasreuk, storingen en defecten 0477 77 70 80
melden via sms-codebericht naar Meer info op website www.eandis.be
Defecte straatlampen - www.straatlampen.be
0800 6 35 35
Een defecte straatlamp? Geef de adresgegevens van de paal door (via telefoon of website) en het defect wordt zo snel mogelijk hersteld.
Ombudsdienst
0800 6 00 01
Werkdagen van 8 tot 20 uur, zaterdag van 9 tot 13 uur Q Ombudsdienst Eandis, Postbus 60, 9090 Melle Q www.eandis.be > Over Eandis > Ombudsdienst Eandis
Klantenkantoren Q Q Q Q
Brecht: Geel: Lier : Turnhout :
Websites www.iveka.be
8
Lessiusstraat 18, 2960 Brecht Dr. Van de Perrestraat 218, 2440 Geel Kantstraat 6, 2500 Lier Koningin Elisabethlei 38, 2300 Turnhout
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
www.eandis.be
Infrastructuurgebieden Q Antwerpen : Q Kempen : Q Mechelen :
Merksemsesteenweg 233, 2100 Antwerpen Koningin Elisabethlei 38, 2300 Turnhout Elektriciteitsstraat 70, 2800 Mechelen
Algemeen correspondentieadres Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle
Activiteitenverslag Iveka 2009
9
10
Activiteitenverslag Iveka 2009
Deelnemers
46 gemeenten, Provincie Antwerpen en Electrabel nv Gemeenten
Elektriciteit
Aardgas
Aartselaar
N
-
Arendonk
N
N
Baarle-Hertog
N
N
Balen
N
N
Beerse
N
N
Boom
N
N
Borsbeek
N
N
(3)
Brecht
N
N
(3)
Dessel
N
N
Edegem
N
N
(3)
Essen
-
N
(2)
Geel
N
N
Grobbendonk
N
-
Herentals
N
N
Herenthout
N
N
Hoogstraten
N
N
Hove
N
N
(3)
Kalmthout
N
N
(3)
Kasterlee
N
N
Kontich
N
N
Lier
N
N
Lille
N
N
Lint
N
N
(3)
Malle
N
N
(3)
Meerhout
N
N
Merksplas
-
N
Mol
N
N
Olen
N
N
Oud-Turnhout
N
N
Ranst
N
N
(1)
(3)
(2)
(3)
Activiteitenverslag Iveka 2009
11
Deelnemers (vervolg)
Gemeenten
12
Activiteitenverslag Iveka 2009
Elektriciteit
Aardgas
Ravels
N
N
Retie
N
N
Rijkevorsel
N
N
Rumst
N
N
Schelle
N
N
(3)
Schilde
N
N
(3)
Schoten
N
N
(3)
Stabroek
N
-
Turnhout
N
N
Vorselaar
-
N
Westerlo
N
N
Wijnegem
N
N
(3)
Wommelgem
N
N
(3)
Wuustwezel
N
N
(3)
Zandhoven
N
N
(3)
Zoersel
N
N
(3)
(1)
Baarle-Hertog : aardgas uitsluitend in deelgemeente Zondereigen
(2)
Toetreding vanaf 1 januari 2009 voor distributienetbeheer gas
(3)
Uitbreiding vanaf 1 januari 2009 met distributienetbeheer gas
(3)
(2)
Distributiegebied
Volgens activiteit 1 januari 2009
elektriciteit en aardgas uitsluitend elektriciteit uitsluitend aardgas
Activiteitenverslag Iveka 2009
13
Volgens infrastructuurgebied 1 januari 2009
14
Activiteitenverslag Iveka 2009
Bestuur en toezicht RAAD VAN BESTUUR
Voorzitter
Peter SCHRIJVERS
Jos ANSOMS
Jan SELS
Wuustwezel
Brecht Oud-Turnhout
Ismaël TAFFOREAU Rudi VALGAEREN
Ondervoorzitters Eric BOSMAN Ingrid CEUSTERMANS
Lier
Electrabel Provincie Antwerpen
Walter VAN DER PLAETSEN
Wommelgem
Olen
Jef VAN ACCOM
Merksplas
Johan VAN BRAGT
Electrabel
Jef VAN DE PERRE
Kasterlee
Monique VAN DEN BOGAERT Marcel VAN DINGENEN
Leden
Herentals
Luc VAN HOVE Emiel BAUM Guy BEDDEGENOODTS Jos BERGMANS Leo BRASPENNINCKX Yves CAERS Jos COPPENS Miriam DE LOOSE Annick DE SMET Paul DIELS Ivan DUVILLERS Eddy FLORENT Max FRANS Wim HENDRICKX Werner HENS Ludo HUYBRECHTS
Vorselaar Wijnegem Edegem Rijkevorsel Ranst Ravels Electrabel Provincie Antwerpen Lille Electrabel Zoersel Balen Borsbeek
Lukas JACOBS
Kalmthout
Luc JANSSENS
Retie
Jozef LODEWIJCKX Dirk MARIEN Jos MARTENS Lutgarde MATTHYSEN Kamiel MICHIELSEN Jules MINTJENS Nicole MUYSHONDT Leen PENASSE Maria RYMEN André SARENS Frans SCHRAUWEN
Provincie Antwerpen
Lea VAN TILBURG
Baarle-Hertog
Carry VERBOVEN
Boom
Roger VERHEYEN
Meerhout
Willy VERSTREKEN
Aarselaar
Tom VERVOORT
Geel
Eric VOS
Turnhout
Roger VRINDTS
Westerlo
Ruth WILMS Frans WITVROUWEN
Schelle Herenthout
Leden met raadgevende stem
Arendonk
Rumst
Filip LECOUTRE
Zandhoven
Kontich
Eddy HUYGHE
Rumold LAMBRECHTS
Ann VAN MECHELEN
Schoten
Rob LEGENDRE Kris VANDYCK
Borsbeek Balen
Secretaris José VERBIESE
Electrabel Hove Mol Schilde Hoogstraten
Vertegenwoordiging Eandis Rudy AERTS Jean-Pierre BLOMME Luc DE BRUYCKER
Stabroek
Karel HERMANS
Beerse
Erwin HERZEEL
Malle Lint Dessel
Romain LEMMENS Raymond MAES Guy PEETERS
Grobbendonk
Nick VANDEVELDE
Electrabel
Guido VAN DOREN
Essen
Activiteitenverslag Iveka 2009
15
DIRECTIECOMITE
CORPORATE GOVERNANCE COMITE
Voorzitter
Voorzitter
Tom VERVOORT
Ondervoorzitter Eric BOSMAN Ingrid CEUSTERMANS Walter VAN DER PLAETSEN
Leden Jos ANSOMS Annick DE SMET Wim HENDRICKX Werner HENS Ludo HUYBRECHTS Eddy HUYGHE Lukas JACOBS Rumold LAMBRECHTS Jos MARTENS Lutgarde MATTHYSEN André SARENS Johan VAN BRAGT Luc VAN HOVE Eric VOS Frans WITVROUWEN
Jos COPPENS
Ondervoorzitter Dirk MARIEN
Leden Filip LECOUTRE Ann VAN MECHELEN Roger VRINDTS
Secretaris Jan HERMANS
Vertegenwoordiging Eandis Frank DEMEYER Jean-Pierre SWAELENS
Secretaris José VERBIESE
Vertegenwoordiging Eandis Rudy AERTS Luc DE BRUYCKER Erwin HERZEEL Romain LEMMENS Raymond MAES Guy PEETERS Nick VANDEVELDE
16
Activiteitenverslag Iveka 2009
COMMISSARIS Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren BCVBA Vertegenwoordigd door P.P. BERGER
REGIONALE ADVIESCOMITES
Kempen Noord
Kempen Zuid
Nete Noord
Nete Zuid
Voorzitter
Voorzitter
Voorzitter
Voorzitter
Eric VOS
Ondervoorzitter Kamiel MICHIELSEN
Tom VERVOORT
Ondervoorzitter Werner HENS
Luc VAN HOVE
Ondervoorzitter Peter SCHRIJVERS
Walter VAN DER PLAETSEN
Ondervoorzitter Eddy FLORENT
Leden Jos COPPENS Annick DE SMET Paul DIELS Wim HENDRICKX Jos MARTENS Jan SELS Jef VAN ACCOM Jef VAN DE PERRE Ann VAN MECHELEN Leo VAN TILBURG
Leden Ingrid CEUSTERMANS Luc JANSSENS Jozef LODEWIJCKX Leen PENASSE Rudi VALGAEREN Marcel VAN DINGENEN Roger VERHEYEN Roger VRINDTS Frans WITVROUWEN
Leden Jos ANSOMS Emiel BAUM Guy BEDDEGENOODTS Leo BRASPENNINCKX Max FRANS Lukas JACOBS Dirk MARIEN Lutgarde MATTHYSEN Jules MINTJENS Maria RYMEN Frans SCHRAUWEN Monique VAN DEN BOGAERT
Leden Jos BERGMANS Yves CAERS Ludo HUYBRECHTS Eddy HUYGHE Filip LECOUTRE Nicole MUYSHONDT Ismaël TAFFOREAU Carry VERBOVEN Willy VERSTREKEN Ruth WILMS
Secretaris José VERBIESE
Secretaris José VERBIESE
Secretaris José VERBIESE
Secretaris José VERBIESE
Vertegenwoordiging Eandis Johan CUYT Etienne D’HAENS Karel LANSLOOT Romain LEMMENS Raymond MAES Frank MERMANS Guy PEETERS Paul VANGHEEL
Vertegenwoordiging Eandis Johan CUYT Etienne D’HAENS Karel LANSLOOT Romain LEMMENS Raymond MAES Frank MERMANS Guy PEETERS Paul VANGHEEL
Vertegenwoordiging Eandis Rudy AERTS Marc CUINEN Johan CUYT Etienne D’HAENS Karel LANSLOOT Romain LEMMENS Raymond MAES Frank MERMANS Paul VANGHEEL Jan VERMEULEN
Vertegenwoordiging Eandis Rudy AERTS Raymond MAES Marcel PEETERS Jan VERMEULEN Marc CUINEN Karel HERMANS
Activiteitenverslag Iveka 2009
17
IN MEMORIAM
Op 19 maart 2010 overleed Jozef Segers, ere-voorzitter van Iveka. Seppe, zoals hij door iedereen werd genoemd, werd net geen 80 jaar. Seppe Segers was één van de mede-oprichters van Iveka op 24 november 1981. Hij werd meteen ondervoorzitter en in 1989 volgde hij Jan Van den Kerkhof op als voorzitter. Hij zou dit blijven tot 2001, na zijn afscheid aan de politiek. Tijdens de 20 jaar die Seppe Segers in Iveka actief was, heeft hij in zijn eigen stijl en met veel doorzettingsvermogen de belangen van Iveka en de gemeenten verdedigd. De raad van bestuur van Iveka biedt haar oprechte deelneming aan zijn familie aan. Seppe heeft een groot deel van de geschiedenis van Iveka helpen schrijven, een geschiedenis waar wij vandaag op verder bouwen.
18
Activiteitenverslag Iveka 2009
Verslag van de raad van bestuur
Activiteitenverslag Iveka 2009
19
Inleiding
Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen,
De vereniging heeft geen bijkantoren.
hebben wij de eer u verslag uit te brengen over de activiteiten van Iveka tijdens het boekjaar 2009.
Overeenkomstig de wettelijke voorschriften en artikel 17 van de statuten heeft het corporate governance comité
In het activiteitenverslag vindt u de belangrijkste gebeurte-
(CGC) aan de raad van bestuur verslag uitgebracht over
nissen en evoluties van de voorbije verslagperiode. In het
zijn opdrachten inzake het hem toevertrouwd mandaat
laatste trimester van 2009 is een belangrijke bijkomende
met betrekking tot het werkingsjaar 2009. Het betreft een
activiteit, nl. Energie Diensten voor Lokale Besturen opge-
rapport zonder voorbehoud noch bezwaar. Verder verslag
start, die zijn verdere ontplooiing zal kennen vanaf 2010.
over de uitgevoerde werkzaamheden van het corporate
Het opzet van dit initiatief is om aan lokale besturen pro-
governance comité vindt u in hoofdstuk 7 van het activitei-
ducten en diensten aan te bieden inzake energiebeheer in
tenverslag. Er is geen tegenstrijdigheid van belangen vast-
gebouwen en openbare verlichting, teneinde energiebe-
gesteld overeenkomstig voornoemd verslag van het CGC.
sparingen of projecten met hernieuwbare energie te stimuleren en te realiseren. Dit aanbod is in de eerste plaats gericht aan de publieke deelnemers van de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders, meer bepaald voor gebouwen van gemeenten, steden en provincies.
Tevens leggen wij u de jaarrekening voor, namelijk de balans, de resultatenrekening met commentaar en de toelichting, afgesloten per 31 december 2009, en de winstverdeling. De balans sluit per 31 december 2009 af met een totaal
De algemene vergadering heeft op 11 december 2009
van 1 105 593 766,84 euro ten opzichte van een vergelijk-
een wijziging aan de statuten van de vennootschap goed-
baar cijfer van 977 672 326,63 euro voor het boekjaar
gekeurd. Deze wijziging betrof de creatie van aandelen E.
2008.
Hierdoor beschikt de raad van bestuur over de keuzemogelijkheid om, naast de gewone kapitaalaandelen A, gebruik te maken van een aparte aandelencategorie voor
De volledige jaarrekening is opgenomen in het ‘Financieel verslag’ dat op eenvoudige aanvraag verkrijgbaar is via ‘
[email protected].
eventueel nieuw ingebrachte kapitalen. Deze aandelen E, waarop de deelnemers vrij kunnen inschrijven, worden vergoed met respect voor het rendement van de huidige
De vereniging heeft tot op heden geen beroep gedaan op
kapitaalaandelen en alsof het leningen zijn in de mate dat
het publieke spaarwezen.
het eigen vermogen boven de 33 %-grens ten opzichte
De vennootschap gebruikt geen afgeleide financiële in-
van de GIK (geïnvesteerde kapitalen) uitkomt. Deze statu-
strumenten (‘derivaten’) op een wijze die van betekenis is
tenwijziging werd gepubliceerd in de Bijlagen tot het Bel-
voor de beoordeling van haar activa, passiva, financiële
gisch Staatsblad op 13 januari 2010.
positie en resultaat.
Er zijn geen vermeldingen genoteerd met betrekking tot
De raad van bestuur
het verkrijgen van eigen aandelen. Er is geen verwerving
20 april 2010
van aandelen van de moedervennootschap of door een dochtervennootschap.
20
Activiteitenverslag Iveka 2009
Activiteitenverslag Iveka 2009
21
1. Inventaris van de vrijgemaakte markt
Meerjarentarieven m.b.t. distributie
dien vormen meerjarentarieven de basis voor een stabiele begroting. Voor Eandis, als werkmaatschappij van de
De distributienettarieven voor elektriciteit en aardgas zijn
Vlaamse gemengde distributienetbeheerders, is dat het
een weerspiegeling van alle kosten die noodzakelijk zijn
vertrekpunt voor een verder goed beheer van de netten
om de opdrachten van de distributienetbeheerders uit te
en een optimale dienstverlening in het kader van de toe-
voeren.
nemende maatschappelijke taken. Uit vergelijking van de meerjarentarieven van de distributienetbeheerders in Vlaanderen, Brussel en Wallonië blijkt dat voor een typeklant Dc (= laagspanningsklant met jaarverbruik van 3 500 kWh waarvan 1 600 kWh in dag), Dd (= laagspanningsklant met jaarverbruik van 7 500 kWh waarvan 3 600 kWh in dag) en T2 (= klant met een jaarverbruik gas van 23 260 kWh) de meerjarentarieven van de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders in globaliteit – zowel voor elektriciteit als voor aardgas – tot de goedkoopste van België behoren.
Injectietarief Het injectietarief, dat sinds 1 juli 2009 van toepassing is, De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders hadden,
voorziet dat de decentrale producenten een vergoeding
conform het koninklijk besluit van 2 september 2008 met
betalen aan de distributienetbeheerders per geprodu-
betrekking tot de meerjarentarieven, hun tariefvoorstellen
ceerde MWh die ze in het net injecteren. Energie die voor
voor elektriciteit en gas voor de periode 2009-2012, tijdig
eigen toepassingen wordt gebruikt, is dus niet onderhevig
ingediend. Hierbij werd gebruik gemaakt van het door de
aan het injectietarief.
CREG vooropgestelde rapporteringmodel. Het directiecomité van de CREG heeft op 4 juni 2009 haar goedkeuring
Het huidige injectietarief wordt enkel toegepast op grotere
verleend aan de tariefvoorstellen van de Vlaamse ge-
(met een vermogen boven 10 kW) decentrale productie-
mengde distributienetbeheerders voor de regulatoire
installaties (voorzien van injectie-EAN).
periode 2009-2012. Daardoor kon het meerjarentarief pas ingang vinden vanaf 1 juli 2009. De goedkeuring was bovendien gekoppeld aan de intrekking van de nog lopende gerechtelijke procedures tegen eerdere tariefbeslissingen van de CREG. De tarieven zijn vastgesteld in één keer voor de volgende vier jaar. Het tarief evolueert van jaar tot jaar onder meer in functie van de indexering en de voorziene investeringen. De meerjarentarieven zijn van groot belang omdat ze voor de consument stabiliteit en transparantie bieden. Boven-
22
Activiteitenverslag Iveka 2009
Bonus-malus 2008
Q Op 1 juli 2009 werd het nieuwe besluit tot regeling van de sociale openbaredienstverplichtingen in de vrijge-
De CREG besliste dat voor het exploitatiejaar 2008 de
maakte elektriciteits- en gasmarkt van kracht.
malus van Iveka in de activiteit elektriciteit 9 659 547,56 euro bedroeg. Voor aardgas bedraagt de malus
Marktmodel VREG
1 148 392,74 euro. De malus is integraal overdraagbaar. Onder impuls van de Vlaamse energieregulator VREG
Aanpassingen in de regelgeving
werd in 2009 verder nagedacht over en gewerkt aan een vernieuwing van het marktmodel voor de vrije energie-
Q Het decreet van 30 april 2009 tot wijziging van het Pro-
markt in Vlaanderen.
vinciedecreet en van het decreet houdende de interge-
De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders en Ean-
meentelijke samenwerking voert het maximum
dis hebben steeds hun actieve medewerking verleend aan
participatiepercentage van één of meer provincies bin-
dit onderzoek.
nen een opdrachthoudende of dienstverlenende vereni-
Met de vernieuwing van het marktmodel wil men in Vlaan-
ging op van 20 % tot 30 % zonder dat het stemgewicht
deren een aantal pijnpunten in de huidige marktwerking
groter mag zijn dan 25 %.
elimineren en tegelijk de energiemarkt voorbereiden op de grote aanpassingen die op til zijn: de introductie van de
Q Het decreet van 8 mei 2009 brengt een aantal wijzigin-
slimme meters als een hoeksteen voor een slim distribu-
gen aan het elektriciteitsdecreet aan. De tarieven en de
tienet, de spectaculaire groei van allerlei decentrale pro-
looptijd voor minimumsteun voor elektriciteitsproductie
ductie-eenheden, de ambitieuze milieudoelstellingen
uit zonne-energie werden gewijzigd.
waarin het energiebeleid een essentiële plaats inneemt, de vraag van de eindgebruikers naar transparante en een-
Q Op 5 juni 2009 wijzigde de Vlaamse regering het groe-
voudige processen, …
nestroombesluit. Daardoor wordt de aanvangsdatum voor de toekenning van groenestroomcertificaten voor
Voor de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders is
kleinschalige productie-installaties aangepast en wordt
het essentieel dat zowel de financiële haalbaarheid als
de toekenning van minimumsteun voor zonnepanelen in
de efficiëntie daarbij niet uit het oog mogen worden ver-
de toekomst afhankelijk gesteld van dakisolatie. Aan de
loren.
netbeheerder wordt een mandaat gegeven om op verzoek van de VREG controles uit te voeren in het kader van de uitbetaling van de minimumsteun.
Activiteitenverslag Iveka 2009
23
Clearing house
De volledige onafhankelijkheid op het vlak van informatica wordt volgens planning gerealiseerd tegen uiterlijk 1 juli
In het kader van de gesprekken over de toekomstige
2010.
marktspelregels (MIG 5 en 6) en de voorbereiding daarvan, is er de studie rond het oprichten van een Clearing house. Deze centrale verrekeningskamer zal fungeren als
Indexis als filiaal van Eandis en de Waalse werkmaatschappij Ores
uitwisselingsplatform waar alle gegevens samenkomen en waarop alle marktpartijen zijn aangesloten.
Indexis staat in voor een aantal gespecialiseerde informatica-gebonden diensten met betrekking tot de processen
In het kader van deze gesprekken is er onder meer een
van de vrije energiemarkt. De activiteiten van Indexis be-
overeenkomst gesloten tussen Synergrid en de netbe-
strijken twee domeinen: het verwerken en het doorsturen
heerders. Die heeft als voorwerp om naast een studie in-
van meetgegevens, zowel van elektriciteits- als van gas-
zake nieuwe marktprocessen (MIG 5 en 6) ook een
verbruiken. Indexis is federaal georganiseerd (Vlaanderen
beschrijving op te maken van de behoeften voor een
en Wallonië) en beheert de verbruiksgegevens op een on-
Clearing house. Voor de besluitvorming werden een be-
afhankelijke en vertrouwelijke manier. Kwaliteit en snelheid
leidscomité en een stuurgroep opgericht.
staan hierbij voorop.
Stand van zaken in het IT-stappenplan
Bij de fusie in 2006 van de voormalige operatoren tot Eandis bleef Indexis, het meterbedrijf van de distributienetbe-
24
In het kader van het met de VREG afgesproken IT-stap-
heerders als organisatie voor het informaticaplatform
penplan werd ook in 2009 een aantal belangrijke stappen
bestaan. De vertegenwoordigers van Vlaanderen en Wal-
gezet om te komen tot een scheiding en bijgevolg een on-
lonië hebben in die context beslist om de samenwerking
afhankelijke werking van de informatica-applicaties van de
verder te zetten, maar onder een andere constructie.
netbeheerders en Eandis.
Daarom is beslist Indexis om te vormen tot een filiaal van
Zo draait voortaan de e-mailinfrastructuur volledig auto-
Eandis en van Ores, de onafhankelijke werkmaatschappij
noom, is een infrastructuur uitgebouwd voor document-
van de Waalse gemengde distributienetbeheerders. Ean-
management via het intranet, is het beheer van alle
dis participeert voor 70 % in het kapitaal van Indexis.
wettelijke archiefdocumenten volledig in eigen beheer, is
Deze nieuwe constructie is operationeel sinds 1 januari
de printshop (facturen) naar Eandis overgegaan en zijn
2009. De werkmaatschappijen staan in voor de meter-
enkele gedeelde netwerkschijven losgekoppeld.
opnames en validatie.
Activiteitenverslag Iveka 2009
2. Algemeen beleid
Slimme meters en slimme netten
Het programma slimme meters is een samenwerking tussen Eandis, Infrax en PBE om in heel Vlaanderen het con-
Op termijn zullen de verbruiksmeters voor elektriciteit en
cept van slimme meters te introduceren. Het concept
aardgas evolueren naar elektronische of slimme energie-
steunt op betrouwbare datacommunicatie via de laag-
meters. Slimme meters en slimme netten bieden het dis-
spanningskabels (in het vakjargon: PLC, of power line
tributienetbeheer van de toekomst veel meer
communication). Vervolgens wordt de communicatie bij
mogelijkheden, ook ten gunste van de klanten, de leve-
een aantal meters gecentraliseerd, die dan verder via in-
ranciers en andere marktactoren. De VREG heeft als on-
ternet met de centrale computers communiceren. Eandis
derdeel van de voorbereidingen naar het nieuwe
wil de nieuwe technieken uitgebreid testen in een welom-
marktmodel reeds een voorstudie laten uitvoeren over een
schreven testgebied. De technische oplossing werd in-
mogelijke veralgemeende invoering van slimme meters.
middels geregistreerd via een Europees octrooi dat voor een periode van 20 jaar de intellectuele eigendom be-
Dergelijke grootschalige introductie vergt grondig studie-
schermt. Een wereldwijde octrooiaanvraag was begin
werk, een degelijke kosten-batenanalyse en een duidelijk
2010 nog in behandeling.
inzicht in de technische mogelijkheden van deze meters. Een investering in elektronische meters die uitsluitend wor-
Het technische pilootproject ‘slimme meters’ wordt opge-
den gebruikt om ‘achteraf’ meetgegevens beschikbaar te
zet in meerdere fasen: een eerste fase omvat een veldtest
stellen van de marktpartijen is wellicht een gemiste oppor-
met 4 200 meters. Het testgebied situeert zich in Leest en
tuniteit. Via het beschikbaar hebben van gegevens in reële
Hombeek. In 2010 krijgen alle inwoners van deze
tijd ontstaan op termijn maximale mogelijkheden om net-
Mechelse deelgemeenten een nieuwe ‘elektronische’
ten te sturen en te evolueren naar 'slimme gebruikers' en
verbruiksmeter voor elektriciteit en gas. Nadien volgt een
‘slimme, ook decentrale, producenten’.
pilootproject met 40 000 meters.
Activiteitenverslag Iveka 2009
25
Indien alle fasen van het project positief worden beoor-
het net op middenspanning en laagspanning, de span-
deeld en kaderen binnen de regulatoir toegekende marge,
ningskwaliteit, de dienstverlening en de netverliezen.
kan de uitrol van de slimme meters bij alle klanten van start gaan in 2014. De impact op de tarieven zal mee af-
Uit het rapport blijkt dat in 2009 de elektriciteitsgebruiker
hankelijk zijn van de mogelijkheden tot valorisatie van de
bij Iveka gemiddeld 10 minuten en 32 seconden geen
data in het kader van besparingsmogelijkheden en van
elektriciteit had. De meeste incidenten waren het gevolg
synergiemogelijkheden met andere projecten.
van defecten aan kabels voor middenspanning (Iveka) en hoogspanning (transportnetbeheerder) omwille van kort-
Slimme meters zijn geen doel op zich. Ze moeten een
sluitingen en door defecten veroorzaakt door derden. De
hulpmiddel vormen om de distributienetten om te vormen
kwaliteit van het distributienet blijft zeer hoog en ook de
tot een intelligent net en om netbeheerders en eindverbrui-
herstellingsduur bleef met 29 minuten en 18 seconden
kers de nodige informatie te verschaffen om het energie-
zeer goed scoren.
verbruik zo efficiënt mogelijk te kunnen organiseren. Op die manier wordt een bijdrage geleverd om de milieudoel-
Het onderbreken van de gastoevoer is meestal toe te
stellingen van de diverse overheden te helpen realiseren.
schrijven aan geplande en aangekondigde werken voor onderhoud of vervanging. Ook hier duiden de indicatoren
Rapportering m.b.t. kwaliteit dienstverlening
aan dat de kwaliteit hoog blijft en de gemiddelde onbeschikbaarheid per afnemer wordt geschat op een vijftal minuten per jaar.
Einde maart 2009 heeft Iveka zowel voor elektriciteit als voor aardgas, aan de VREG de rapportering bezorgd over
Statutenwijziging en kapitaalverhoging
de kwaliteit van de dienstverlening 2008. Het gaat om een jaarlijkse rapportering opgelegd door de technische regle-
In het kader van de financieringsbehoeften binnen de
menten distributie elektriciteit en gas.
energiedistributiesector hebben de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders in het najaar van 2009 een statu-
Voor de activiteit elektriciteit bevat deze rapportering ge-
tenwijziging goedgekeurd die de deelnemers in de moge-
gevens met betrekking tot het profiel van het net (identifi-
lijkheid stelt om, als vorm van belegging, middelen binnen
catie, aantal netgebruikers en verdeelde elektriciteit en
te brengen in de distributienetbeheerders.
totale lengte), de onbeschikbaarheden van de toegang tot
26
Activiteitenverslag Iveka 2009
Daarmee voorzien de statuten, naast de gewone kapitaalaandelen, voor nieuw ingebrachte kapitalen in de mogelijke creatie van een aparte (aandelen)categorie, zijnde aandelen E, dit zonder afbreuk te doen aan de rechten en de rendementen voor de huidige deelnemers. Er is bijkomend voorzien in de mogelijkheid tot omzetting van aandelen E in aandelen A, in geval van kapitaalverhoging met gewone maatschappelijke aandelen en dit rekening houdend met de inschrijvingsrechten en zonder discriminatie tussen de deelnemers onderling. Daaropvolgend is een kapitaalverhoging aangeboden in twee schijven, waarbij in die tweede schijf de deelnemers konden intekenen op een bijkomend bedrag dat ontstaat uit de niet onderschreven bedragen uit de eerste schijf.
Bedrijfsspecifieke overeenkomst Iveka-OVAM
Voor de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders werd op een totaalbedrag van 224,24 miljoen euro inge-
De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders zijn ei-
schreven voor 126,91 miljoen euro (56,59%), waarvan
genaar van verschillende voormalige gasfabrieksterreinen
9,38 miljoen euro in de tweede schijf.
en wensen de terreinen die ze zelf niet meer in gebruik
Een aantal Iveka-gemeenten heeft op het vooropgestelde
hebben, over te dragen. Gelet op de problematiek van de
totaalbedrag van 44,09 miljoen euro ingeschreven voor
historische bodemverontreiniging, die veroorzaakt werd
een bedrag van 14,15 miljoen euro (32,09%), waarvan
door de gasfabrieksactiviteiten, zijn de distributienetbe-
0,38 miljoen euro in de tweede schijf.
heerders op vrijwillige basis overgegaan tot aanpak van deze bodemverontreiniging. Dat heeft betrekking op 26
De intekenrechten werden bepaald pro rata van het aantal
gasfabrieksterreinen en 14 gashouderterreinen. Hiervan
aandelen A dat iedere openbare deelnemer bezit binnen
dienen voor de Vlaamse gemengde distributienetbeheer-
de totaliteit voor beide activiteitsdomeinen. Intekenen kon
ders samen nu nog 25 terreinen gesaneerd te worden. Op
vóór 14 december 2009 via een gemeenteraadsbeslis-
het grondgebied van Iveka betreft het 3 terreinen, gelegen
sing. De privédeelnemer wenste af te zien van deelname
te Geel, Herentals en Turnhout.
aan deze kapitaalverhoging.
Samenwerkingsovereenkomst Elia –distributienetbeheerders: voorstel tot verlenging De onderhandelingen tussen de distributienetbeheerders en Elia hebben geleid tot een aangepast voorstel van samenwerkingsovereenkomst die in werking trad op 1 juli 2009 en eindigt op 31 december 2013. Gezien de geëvolueerde omstandigheden in de energiedistributie, onder meer op het vlak van decentrale productie, moest de inhoud van de samenwerkingsovereenkomst worden verfijnd.
Activiteitenverslag Iveka 2009
27
In 2001 sloten OVAM en de gasfabrieksgroep een ‘raam-
Ondergronds brengen
akkoord historische bodemverontreiniging gasfabrieken’.
Er is een overeenkomst gesloten met Telenet over de
Dat voorzag in een aanvullende overeenkomst, die nu
werkwijze en synergie-afspraken met betrekking tot hori-
werd gesloten tussen enerzijds OVAM en anderzijds
zontale en verticale verplaatsingen van kabelnetten, dit
Gaselwest, Intergem, Imewo, Iveka, Iverlek en Electrabel.
naar aanleiding van werken aan laagspanningsnetten.
Daarin werden afspraken gemaakt over de spreiding in de
Deze overeenkomst vervangt de bestaande die in de loop
tijd, het saneringsbudget, de technische voorwaarden, de
van 2006 werd afgesloten en waarbij Telenet aan alle be-
prioriteit waarin de bodemsaneringswerken en desgeval-
trokken gemeenten voor de periode 2005-2009 een jaar-
lend andere voorzorg- of nazorgmaatregelen zullen wor-
lijkse investeringsbijdrage toekende voor het ondergronds
den uitgevoerd en ook de overdrachtmogelijkheid
brengen van bovengrondse kabelnetten.
conform artikel 164 van het bodemdecreet. Een ministerieel besluit van 28 april 2009 bevestigt de moge-
De nieuwe overeenkomst trad in werking op 1 januari
lijkheid tot overdracht van de 25 nog te saneren sites.
2009 en heeft een duurtijd van 5 jaar. Ze is geënt op het langetermijn investeringsprogramma (2009-2013) van Iveka onder andere wat betreft het ondergronds brengen
Overeenkomsten met Telenet
van bovengrondse elektriciteitsnetten. Het voornaamste principe van de overeenkomst is een onvoorwaardelijke ‘volgplicht’ voor Telenet ten aanzien van werken aan de laagspanningsinfrastructuur, uitgevoerd in synergie (= in dezelfde sleuf). De nieuwe overeenkomsten bieden een aantal belangrijke voordelen: Q er wordt niet meer gewerkt met een individueel budget per gemeente; Q de regeling wordt uitgebreid tot horizontale verplaatsingen die in synergie kunnen worden uitgevoerd. De nieuwe overeenkomst is niet van toepassing op werken voor ondergrondse netaanleg bij netuitbreidingen of uitrusting van nieuwe verkavelingen. Aan de gemeenten werd gevraagd hierover een gemeenteraadsbesluit te nemen. De overeenkomst werd tevens ter bekrachtiging geagendeerd op de jaarvergadering van Iveka van 24 juni 2009. Gebruik palen en steunen Parallel werd ook de bestaande overeenkomst voor het gebruik van palen en steunen, afgesloten tussen Telenet en de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders voor elektriciteit, hernieuwd voor de periode 2009-2013. De bedragen werden geactualiseerd na een update van de technische gegevens. Voor het overige zijn de bepalingen identiek aan de vorige overeenkomst.
28
Activiteitenverslag Iveka 2009
Aanpassing reglementen verkavelingen
Dubbelzijdig aanleggen van lagedruknet aardgas
Bij steeds meer bouwprojecten wordt een bestaand industrieel complex opgesplitst in verschillende eenheden,
Indien slechts aan één kant van de straat gasnet ligt, dan
hetzij voor industrie of ambacht, hetzij voor residentiële
wordt aan de andere kant een nieuwe aansluiting door-
doelstellingen. Dat vergde een aanpassing aan de be-
gaans gerealiseerd via een onderboring, voor zover tech-
staande reglementen ‘industriële verkavelingen’ en ‘verka-
nisch mogelijk en als er geen netuitbreiding gepland is.
velingen appartementsgebouwen/wooncomplexen’.
Onderboringen voor individuele aardgasaansluitingen zijn in woongebieden echter technisch niet aan te bevelen.
Voortaan zal bij de opsplitsing in eenheden met overwegend residentiële bestemming het project als een apparte-
Einde 2009 werd de regel inzake onderboringen, mede in
mentsgebouw/wooncomplex worden beschouwd.
functie van de geldende wetgeving, aangepast: Q in woongebieden worden gasnetten dubbelzijdig aange-
Opgesplitste projecten kunnen voortaan als een dossier
legd, met als gevolg dat woningen zonder onderboring
‘industriële verkaveling’ dan wel als een dossier ‘apparte-
kunnen worden aangesloten. In uitzonderlijke gevallen,
mentsgebouw/wooncomplex’ worden behandeld, in func-
omwille van economische reden kan een woning met
tie van het overwegend gebruik van de oppervlakte
onderboring worden aangesloten;
(industrieel-ambachtelijk dan wel residentieel), met de bij-
Q buiten woongebieden zullen de gasnetten niet ontdub-
horende modaliteiten van de tenlastelegging van kosten.
beld worden. In deze gebieden kunnen woningen via een onderboring worden aangesloten.
De nieuwe verkavelingsreglementen werden aan de gemeentebesturen overgemaakt voor implementering naar
Voor aansluitingen tot 10 m³/u wordt, conform het de-
aanleiding van de toekenning van verkavelings- en bouw-
creet, de maximumprijs van 206,61 euro excl. BTW aan-
vergunningen.
gerekend. Er worden geen onderboringen meer aangerekend. AIs de afstand tot de rooilijn groter is dan 25 meter (decretaal is 20 meter voorzien) wordt een teller-
Activiteitenverslag Iveka 2009
29
kast ten laste van de klant in rekening gebracht. Voor aan-
In uitvoering van de samenwerkingscode van de technische
sluitingen groter dan 10 m³/u worden de onderboringen
reglementen distributie elektriciteit en aardgas werden de
wel aangerekend volgens de geldende tarieven en wordt
afspraken eenduidig vastgelegd op het vlak van eigendom,
ook een aangepaste tellerkast geplaatst ten laste van de
beheer en exploitatie van zowel bestaande als nieuwe toe-
klant als de afstand tussen de rooilijn en de gevel groter is
komstige installaties, de kwaliteit van de spanning, het
dan 25 meter.
meten van het vermogen en/of verbruik, de gegevensuitwisseling en confidentialiteit in het kader van de marktwerking (meetgegevens) en de toepassings- en betalingsmodalitei-
Samenwerkingsovereenkomst inzake koppelpunten distributienetten
ten in verband met het doorvoertarief. Ook werden wederzijdse rechten, plichten en aansprakelijkheden vastgelegd. De betaling van de geleverde diensten wordt geregeld con-
Er is een definitieve samenwerkingsovereenkomst tot
form de geldende modaliteiten van de CREG.
stand gekomen tussen de gemengde en de zuivere
30
Vlaamse distributienetbeheerders met betrekking tot de
Deze overeenkomst wordt aangegaan voor onbepaalde
koppelpunten tussen de distributienetten elektriciteit en
duur, met ingang op 1 januari 2010, en vervangt alle vo-
aardgas van de partijen. Dat behelst de technische instal-
rige overeenkomsten en afspraken tussen de partijen in
laties bestemd voor de doorvoer van energie naar een
verband met het wederzijds gebruik van netinfrastructuur
andere distributienetbeheerder.
voor de doorvoer van energie.
Activiteitenverslag Iveka 2009
3. Iveka in de samenleving
Energie en armoede
mengde distributienetbeheerders en Eandis een grote bereidheid is om in deze delicate dossiers steeds te zoeken naar bevredigende oplossingen in overleg met al wie betrokken partij is.
De budgetmeter: nieuwe termijnen voor plaatsing Wanneer de huishoudelijke afnemer binnen vijftien kalenderdagen na de verzending van de ingebrekestelling zijn openstaande rekeningen bij de netbeheerder niet heeft betaald, zal de netbeheerder binnen de zestig kalenderdaIn naam van de Vlaamse gemengde distributienetbeheer-
gen een budgetmeter plaatsen of inschakelen. De afne-
ders, die optreden als sociale energieleverancier voor ge-
mer krijgt met andere woorden nog 15 kalenderdagen
zinnen met betaalmoeilijkheden, heeft Eandis in december
respijt nadat de aangetekende ingebrekestelling is verzon-
2009, aan de vooravond van het Europese jaar tegen de
den. Pas wanneer hij ook in deze periode zijn open-
armoede en sociale uitsluiting, in Gent een studiedag ge-
staande facturen niet heeft betaald, moet een budget-
organiseerd rond het thema ‘energie en armoede’. Op de
meter worden geplaatst. De kosten die verbonden zijn
studiedag waren ook vertegenwoordigers aanwezig uit de
aan de budgetmeter, met inbegrip van de plaatsing, in-
hulpverlening (OCMW en CAW), van zogenaamde ‘vereni-
schakeling of uitschakeling, vallen steeds ten laste van de
gingen waar armen het woord nemen’ en vertegenwoordi-
netbeheerder.
gers van de overheid. Samen goed voor 275 geïnteresseerde deelnemers. De studiedag was in de eerste plaats een dag van dialoog waar meningen werden uitgewisseld en standpunten verdedigd. De opdracht om als sociale leverancier te functioneren is geen loutere ondernemingsopdracht. Het vereist een zeer specifieke benadering, omwille van het kwetsbare karakter ervan. Een opdracht die een eigen ingesteldheid en expertise vereist, zowel op vlak van beleid als bij de uitvoering ervan, zodat veeleer sprake is van ‘sociale openbaredienst-engagementen’ in plaats van ‘sociale openbaredienstverplichtingen’.
Eens een budgetmeter werd geplaatst bij een huishoudelijke afnemer, blijft deze meter daar staan, ook wanneer de
Het debat op de studiedag verliep in een positieve sfeer,
afnemer verhuist of terug overschakelt naar een commer-
zelfs al waren de meningen soms verdeeld. Alle betrokken
ciële leverancier. Het is namelijk mogelijk om de budget-
actoren hebben er van gedachten gewisseld over allerlei
meter via een kleine technische ingreep te laten werken
hangende vraagstukken van deze problematiek: gebruik
zoals een gewone meter. Het nieuwe besluit van 2009
van de budgetmeter elektriciteit en aardgas, schorsingen,
voorziet wel in de mogelijkheid om de wegname van de
onbeperkte en gratis toegang tot energie voor iedereen,…
budgetmeter aan te vragen. De kosten hiervoor vallen
Deze studiedag heeft aangetoond dat bij de Vlaamse ge-
steeds ten laste van de aanvrager.
Activiteitenverslag Iveka 2009
31
Budgetmeter aardgas
Soms vergeten klanten hun budgetmeterkaart tijdig op te laden. In dat geval hebben ze nog de beschikking over
Op 13 maart 2009 heeft de Vlaamse regering een nieuw
een noodkrediet. Indien ook dat krediet is opgebruikt, val-
wijzigingsbesluit goedgekeurd betreffende de sociale
len ze voor elektriciteit terug op het beperkt vermogen van
openbaredienstverplichtingen. Daarin is de verplichting
10 ampère. Bij een budgetmeter aardgas bestaat er geen
opgenomen om ook budgetmeters voor aardgas te plaat-
beperkt vermogen omdat dit technisch niet realiseerbaar
sen. Het besluit stelt dat op 1 juli 2009 een overgangs-
is. Na verbruik van het noodkrediet zal de budgetmeter
periode start van drie jaar waarbinnen de aardgasnetbe-
aardgas uitvallen. Het noodkrediet bedraagt voor elektri-
heerder een actieplan uitvoert.
citeit 35 euro en voor aardgas 70 euro.
Sinds 1 juli 2009 plaatst Eandis, namens de Vlaamse ge-
Einde 2009 waren er in totaal 39 656 toegangspunten
mengde distributienetbeheerders, budgetmeters voor
aardgas (beschermde plus niet-beschermde afnemers)
aardgas bij gasklanten ‘sociale leverancier’. Dat moet de
toegewezen aan de Vlaamse gemengde distributienetbe-
kostenefficiënte uitvoering van de sociale openbaredienst-
heerders. Voor Iveka gaat het over 4 233 toegangspun-
verplichtingen optimaliseren, de onbetaalde facturen tot
ten. Het aantal afnemers aardgas dat in gebreke werd
een minimum herleiden en de schuldopbouw bij de gas-
gesteld en waar een opdracht tot het plaatsen van een
klanten voorkomen.
budgetmeter werd gegeven bedroeg einde 2009 voor alle Vlaamse gemengde distributienetbeheerders samen
Een budgetmeter wordt geplaatst na ingebrekestelling
4 498. Daarvan waren er 666 toegewezen aan Iveka.
door de distributienetbeheerder wegens een onbetaalde
Zo’n 90 % van de openstaande bedragen, voor alle
factuur. Het systeem is ontwikkeld naar analogie van de
Vlaamse gemengde distributienetbeheerders, bedraagt
budgetmeter elektriciteit. Wel heeft de budgetmeter aard-
minder dan 1 000 euro.
gas een eigen oplaadkaart. Het netwerk met oplaadpunten is identiek. In dat kader is een aangepaste
Bij deze afnemers moet binnen de vooropgestelde drie
typeovereenkomst uitgewerkt tussen de distributienetbe-
jaar (te rekenen vanaf 1 juli 2009) een aardgasbudgetme-
heerder en het OCMW.
ter worden geplaatst. Rekening houdend met de aangroei van nieuwe dossiers, wordt voorzien om daarvoor 1 000 budgetmeters voor aardgas per maand te plaatsen. De totale kostprijs per geplaatste aardgasbudgetmeter bedraagt 437,89 euro (exclusief btw).
Recupereren van schuld via de budgetmeter Sinds 1 juli 2009 is het nieuwe besluit inzake de sociale openbaredienstverplichtingen van toepassing. Dat voorziet in het
32
Activiteitenverslag Iveka 2009
Opzegtermijn bij drop gewijzigd Huishoudelijke klanten die hun verbruiksfacturen niet betalen, kunnen door de commerciële energieleverancier worden opgezegd of ‘gedropt’. Als ze geen nieuwe leverancier vinden, is de distributienetbeheerder in de gemeente waar de klant woont, verplicht elektriciteit en/of aardgas te leveren. De distributienetbeheerder wordt dan ‘sociale leverancier’. De opzegtermijn die een commerciële leverancier in acht moet nemen om een klant te droppen werd door het besluit van 1 juli 2009 verlengd van 30 naar 60 kalenderdagen. Dit moet de klant meer tijd geven om een nieuwe leverancier te vinden. recupereren van schulden via de budgetmeter. Het betreft schulden die gemaakt werden in de periode dat de klanten toegewezen waren aan de distributienetbeheerder maar nog geen budgetmeter hadden. Als klanten in gebreke worden gesteld, wordt een budgetmeter geplaatst. Nadien volgt een afrekening voor het verbruik op de oude meter. Als de klanten dat verbruik niet betalen, kan via de lokale adviescommissie (LAC) een schorsing worden afgedwongen. Als alternatief kan de schuld nu ook worden geïnd via de budgetmeter. Dat kan op twee manieren: Q door de schuld in te bouwen in het ‘actief krediet’ waarbij 35 % van het opgeladen bedrag wordt ingehouden; Q door de schuld in te brengen als een ‘betaalplan’ waarbij een vast bedrag wekelijks wordt afgehouden van het actief krediet.
Evolutie sociale openbaredienstverplichtingen De distributienetbeheerders hebben van de wetgever de rol toebedeeld gekregen om als sociale leverancier op te treden voor die eindverbruikers die omwille van betaalproblemen of andere redenen niet langer terecht kunnen op de commerciële energiemarkt. Ondanks alle begeleidende maatregelen is er een aantal dossiers waar de eindklant ook bij de sociale leverancier (de distributienetbeheerder) een schuld opbouwt. Deze dossiers worden aan de plaatselijke lokale adviescommissie (LAC) voorgelegd. De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders proberen steeds een dossier op te lossen vooraleer de LAC een beslissing moet nemen. Einde december 2009 steeg het aantal toegangspunten
De schuld inbrengen als een betaalplan biedt aan de klant bepaalde voordelen op het vlak van gebruiksgemak en
voor elektriciteit en gas, vermoedelijk door het effect van de economische crisis, tot 9 813 toegangspunten.
spreiding van het globale schulddossier. Er is onderzocht of het technisch mogelijk is om de verwerking van de
Het aantal toegangspunten bij de sociale leverancier is het
schuld als betaalplan in de budgetmeter te spreiden in de
resultaat van de aangroei ingevolge opzegging van klan-
tijd en dit in functie van het bedrag van de openstaande
ten door de commerciële leveranciers, verminderd met het
schuld, waardoor het bedrag van de afbetaling per week
aantal dat opnieuw in de commerciële markt kan worden
zou verlagen. Na overleg en op verzoek van de VREG,
gebracht. Sedert 2007 wordt met meer succes een aantal
werd het weekbedrag voor schuldafbouw via de budget-
klanten terug naar de commerciële markt gebracht.
meter standaard op 5 euro gebracht voor een schuld tot 750 euro. Er zijn eveneens regels opgesteld voor schul-
Van de opgestelde budgetmeters elektriciteit zijn er ge-
den boven de 750 euro.
middeld 60 % actief en 40 % niet-actief of per einde 2009
Activiteitenverslag Iveka 2009
33
voor Iveka 3 274 actief en 2 349 niet-actief. Sinds maart
lijke schorsing en 3,8 % werd uitgesteld. De gegevens voor
2009 is de wetgeving rond de plaatsing van budgetmeters
aardgas zijn vergelijkbaar.
aangepast. Er wordt een budgetmeter geplaatst, 75 dagen nadat de klant aangetekend in gebreke gesteld is.
Voor Iveka bedroeg het aantal geschorsten per einde 2009 226, namelijk 49 elektriciteitsklanten en 177 gasklanten,
De opladingen van de budgetmeters gebeuren bij Iveka
aangezien pas vanaf juli 2009 ook aardgasbudgetmeters
veelal via de klantenkantoren (40,1 %) en via derden, zoals
geplaatst werden. In 2009 werden 312 geschorste toe-
OCMW's (59,9 %). De omzet van opladingen bedroeg
gangspunten heraangesloten.
1 466 114,81 euro in 2008 (enkel elektriciteit) en 2 017 293 euro in 2009 (elektriciteit en aardgas). Per oplaad-
Men kan besluiten dat er een toename is van het aantal
beurt werd in 2009 gemiddeld voor 59,09 euro opgeladen.
klanten bij de sociale leverancier, een gunstige evolutie in het aandeel van de onbetaalde facturen en een toename
Voor de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders
van het aantal LAC-dossiers. Bij de behandeling van de
samen bedraagt het onbetaalde saldo aan vervallen facturen
LAC-dossiers, waarbij schorsen nooit een doel op zich is,
voor sociale leveringen, na aftrek van de afgeboekte bedra-
is er een constructieve samenwerking met de OCMW’s.
gen, 68,57 miljoen euro of 23,30 % ten opzichte van de gecumuleerde omzet (2005 tot einde 2009 = 294,32 miljoen euro afgerond). Voor Iveka betekent dit 6 285 297 euro, na
Onze contacten met de klanten
aftrek van de afboekingen, of 20,07 % ten opzichte van de gecumuleerde omzet.
Op het distributiegebied van Iveka bezochten per einde 2009 samen 30 265 klanten de klantenkantoren, hetzij ge-
In 2009 vonden 291 zittingen plaats en werden 9 311 dos-
middeld ruim 2 522 per maand. De klantenkantoren be-
siers ingediend, wat een toename ten opzichte van het
antwoorden duidelijk aan een behoefte van de klanten,
voorgaande jaar betekent.
waarbij persoonlijk contact op prijs wordt gesteld. 20,7 % van de bezoekers kwam voor een nieuwe aansluiting
34
Van de elektriciteitsdossiers die door de Vlaamse ge-
of de wijziging van een bestaande, 11 % kwam informatie in-
mengde distributienetbeheerders samen in 2009 werden
winnen over REG en 54,2 % van de bezoeken had te maken
doorverwezen naar de LAC, kende 57,7 % een oplossing
met de sociale openbaredienstverlening. De overige 14,1 %
voor of tijdens de LAC-zitting. Voor 28,1 % werd een voor-
waren bezoeken van uiteenlopende aard, gaande van alge-
waardelijke beslissing getroffen, 1,6 % leidde tot onmiddel-
mene info tot specifieke info omtrent de marktwerking.
Activiteitenverslag Iveka 2009
4. Rationeel energiegebruik en milieu
Energiediensten voor lokale besturen Het opzet van dit initiatief is om aan lokale besturen producten en diensten aan te bieden inzake energiebeheer in gebouwen en openbare verlichting, met als doel energiebesparingen of projecten met hernieuwbare energie te stimuleren en te realiseren. Het aanbod is gericht aan de publieke deelnemers van de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders, meer bepaald voor gebouwen in eigendom van gemeenten, steden en provincies. Gebouwen van bijvoorbeeld het gemeenschapsonderwijs, vrije scholen, privé-ziekenhuizen en dergelijke behoren niet tot de doelgroep. Er wordt geopteerd voor een gefaseerde aanpak waarbij voor Met dit initiatief wil Iveka een antwoord bieden op bestaande
de keuze tussen de ingediende projecten duidelijke prioriteits-
behoeften bij lokale besturen, zoals een verlaagde energiefac-
regels zullen gelden en er zorg gedragen wordt voor een
tuur, het fungeren als voorbeeldfunctie, het actief tegengaan
evenwichtige spreiding van de projecten per distributienetbe-
van klimaatopwarming en het voldoen aan de wettelijke ver-
heerder.
plichtingen.
Deze acties gaan gepaard met informatie en opleiding van de gemeentebesturen en hun energieverantwoordelijken.
Vertrekkend vanuit het huidig REG-aanbod wordt de dienstverlening uitgebreid met consultancy voor energiebeheer, investeringswerken en onderhoud tot zelfs derdepartij-
REG-samenwerkingsprotocol
financiering. Op die manier wil Eandis als coördinator en facilitator, die optreedt namens de Vlaamse gemengde distributie-
Steden, gemeenten en provincies kunnen eigen premies toe-
netbeheerders, totaaloplossingen bieden.
kennen bovenop (sommige) premies van de netbeheerders. Sinds 1 januari 2009 kunnen ze die premies aanbieden in sa-
De producten en diensten zijn in te delen in drie categorieën:
menwerking met de netbeheerders. Klanten moeten daarvoor
Q energiebeheer in gebouwen;
maar één aanvraagformulier invullen.
Q energiebeheer van openbare verlichting; Q sensibilisering van gemeentepersoneel, burgers en ondernemingen. Als algemeen principe geldt dat het aanbod gebeurt tegen kostprijs. Prestaties die binnen de openbaredienstverplichtingen REG geleverd worden, blijven gratis. Voor het overige aanbod wordt op basis van parameters aan de lokale besturen een toeslag op de investeringswaarden gevraagd. De looptijd voor een derdepartijfinanciering bedraagt maximaal acht jaar vanaf de oplevering. Deze periode biedt aan de lokale besturen de mogelijkheid om al onmiddellijk voordeel te doen, omdat de gemiddelde terugverdientermijn bij energievriendelijke investeringen in principe vijf jaar is.
Activiteitenverslag Iveka 2009
35
Met deze nieuwe dienstverlening willen zowel de distributie-
In 2009 moesten de netbeheerders, op de verbruiksgegevens
netbeheerders als de aangesloten gemeenten en provincies
elektriciteit 2007, een besparing realiseren van 2 % bij huis-
de klanten op REG-vlak beter bedienen. Dit in het streven
houdelijke afnemers en 1,5 % bij niet-huishoudelijke
naar een goede en eenduidige communicatie en zo weinig
afnemers. Voor alle Vlaamse gemengde elektriciteitsnet-
mogelijk bijkomende administratie voor de aanvragers.
beheerders bedroeg die besparingsdoelstelling 165,9 GWh bij huishoudelijke afnemers en 279,5 GWh bij niet-huishoudelijke
De lokale besturen kunnen daarvoor een samenwerkingspro-
afnemers. Voor Iveka bedroeg dit respectievelijk 26 GWh bij
tocol met de distributienetbeheerder afsluiten. Ze kunnen op-
huishoudelijke en 45,4 GWh bij niet-huishoudelijke afnemers.
teren voor verschillende vormen van samenwerking: van informatie-uitwisseling tot een totaaloplossing. Deze samen-
Voor het behalen van de vooropgestelde besparingsdoelstel-
werkingsvormen zijn vrijblijvend. Het staat elk lokaal bestuur
ling huishoudelijk en niet-huishoudelijk alsook de actiever-
vrij om, op basis van een raadsbeslissing, hierin een keuze te
plichtingen en sensibiliseringsacties werd voor de Vlaamse
maken.
gemengde distributienetbeheerders een budget van 21,5 miljoen euro voorzien.
REG-actieplan 2009 De maatschappelijke bekommernis over energiebesparing en rationeel energiegebruik is de voorbije jaren toegenomen. Als gereguleerde speler op de energiemarkt neemt Iveka terzake haar verantwoordelijkheid op. Om de resultaatsdoelstellingen voor besparingen op primaire energie te kunnen behalen, heeft Iveka een heel arsenaal aan maatregelen uitgewerkt. Deze becijferde maatregelen worden in een jaarlijks REG-actieplan gebundeld en ter goedkeuring voorgelegd aan VEA, het Vlaams Energie Agentschap.
36
Activiteitenverslag Iveka 2009
Het REG-actieplan 2009 voorziet onder meer in de verspreiding van informatiebrochures en individueel REG-advies voor huishoudelijke afnemers, het uitvoeren van energiescans, het ter beschikking stellen van afnamegegevens op schriftelijk verzoek van niet-huishoudelijke afnemers, energieboekhouding voor onderwijs-, welzijns- en verzorgingsinstellingen, sensibilisering, algemene informatieverspreiding en speciale inspanningen afgestemd op bepaalde doelgroepen, samenwerking met sociale huisvestingmaatschappijen en ondersteuning van lokale besturen bij planning en implementatie van hun lokaal energiebeleid.
De acties en premies om deze doelstellingen te kunnen halen, werden verdeeld over vier doelgroepen, namelijk residentiële afnemers, beschermde afnemers, ondernemingen en openbare besturen. De verschillende items uit het REG-actieplan kenden in 2009 voor geheel Iveka de volgende respons:
Actie
Aantal premies
Aardgascondensatieketel Audit niet-huishoudelijk Buisisolatie Condensatietoepassingen niet-huishoudelijk Dakisolatie Domotica Energieboekhouding Energieboekhouding lokaal bestuur Energieprestatiepeil Frequentieomvormers Gestuurde ontdooiing bij koelinstallaties Huishoudelijke energiescan Hoogrendementsmotoren Huishoudelijk ventilatiesysteem met warmterecuperatie Kortingsbon beschermde afnemer Meetapparatuur Muurisolatie Niet-huishoudelijk ventilatiesysteem met warmterecuperatie Radiatorfolie Rechtstreekse aardgasverwarming REG-steun Spaardouchekop Spaarlamp Superisolerende beglazing Thermostaatkranen Verlichting Warmtepomp Zonneboiler huishoudelijk Zonneboiler niet-huishoudelijk Zonwering Totalen
Bedrag in euro
8 375 1 131 78 6 245 10 361 26 278 325 2 3 238 3 188 259 2 1 084 27 82 126 2 24 711 8 674 1 296 51 113 566 17 832
1 051 038,60 1 500,00 2 840,80 111 498,10 1 811 474,93 1 100,00 0,00 10 794,00 252 780,00 402 547,68 6 350,00 200 087,12 528,00 28 230,00 38 850,00 1 250,00 468 741,61 56 059,00 637,76 122 121,27 21 591,70 182,00 17 679,00 1 608 935,51 46 468,32 77 867,64 103 754,40 316 984,75 32 634,00 108 124,80
33 127
6 902 650,98
De consument kan een REG-premie aanvragen door een in-
De snelste manier is een elektronische aanvraag invullen via
gevuld aanvraagformulier, samen met de gevraagde docu-
www.eandis.be.
menten op te sturen naar de REG-dienst, postbus 50, 9700 Oudenaarde, of te faxen naar het nummer 09 263 48 56.
Activiteitenverslag Iveka 2009
37
REG-actieplan 2010
Voor 2010 wordt een gemiddelde kost per bespaarde kWh
De besparingsdoelstelling werd vanaf 2010 opgetrokken tot
voorzien van 0,0317 euro. Voor het behalen van de bespa-
3,5 %. Voor de berekening ervan wordt geen onderscheid
ringsdoelstelling van 149,9 GWh, zijnde 3,5 % op het totaal
meer gemaakt tussen residentiële en niet-residentiële verbrui-
verbruik van Iveka, wordt een budget van 5 412 289 euro
ken. Voor alle Vlaamse gemengde elektriciteitsnetbeheerders
voorzien. Hierin is een bedrag voorzien van 584 743 euro
bedraagt die besparingsdoelstelling 945 GWh. Voor Iveka be-
voor actieverplichtingen en sensibilisering.
draagt ze 149,9 GWh. Naar aanleiding van een wijziging aan het besluit van de
Aardgasfonds
Vlaamse regering van 2 maart 2007 ‘inzake de openbaredienstverplichtingen ter bevordering van het rationeel energie-
Naast het REG-actieplan bestaat er ook een REG-aardgas-
gebruik’ moet voor 2010 rekening worden gehouden met:
fonds. Het bedrag daarvan wordt jaarlijks verdeeld over de
Q een verplicht aan te bieden premie voor dakisolatie voor
aardgasnetbeheerders volgens de aardgasverbruiken. Voor
huishoudelijke klanten (500 euro voor minimum 40 m² dak-
2010 wordt voor de Vlaamse gemengde distributienetbeheer-
isolatie); de distributienetbeheerders staan niet in voor de
ders een budget van 4 355 000 euro vooropgesteld, waarvan
uitbetaling van de premie, maar nemen wel een aantal ad-
673 039 euro, zijnde 15,45 %, voor Iveka.
ministratieve taken van de Vlaamse overheid op zich; Q de aanpassing van de definitie voor energiescans: naast de
Dit budget zal worden aangewend voor acties gericht op
gewone energiescan kan worden gekozen voor een voort-
rationeel energiegebruik (aardgaswasdroger, begeleiding bij
gangscontrolebezoek waarbij opnieuw energiebesparende
de vernieuwing van stookplaatsen in openbare besturen), al
investeringen kunnen worden uitgevoerd, of voor een bege-
dan niet in combinatie met een veiligheidsaspect (vervanging
leiding bij het plaatsen van dakisolatie en superisolerend
keukengeiser door keukengeiser met intrinsieke atmosfeerbe-
glas;
veiliging, CO-melders), alsook voor acties met een sociaal ka-
Q aantal uit te voeren energiescans (1 scan per 100 huishou-
rakter (ondersteuning bij het plaatsen van dakisolatie in
delijke elektriciteitsaansluitingen vanaf 2010 tegenover
sociale woningen onder het beheer van sociale huisvesting-
1 per 200 in de periode 2007-2009).
maatschappijen en bij kansarme gezinnen, ombouw van de elektrische verwarming in sociale huisvesting).
38
Activiteitenverslag Iveka 2009
Huishoudelijke energiescans
Q wasmachine AAA (of A+AA of A+AB): 150 euro (de valorisatie voor de netbeheerder bedraagt 95 kWh).
Op 2 maart 2007 keurde de Vlaamse regering een besluit goed dat de distributienetbeheerders een actieverplichting oplegt om in samenwerking met de gemeenten, 40 605 energiescans uit te voeren bij huishoudelijke klanten in een
Standaardmateriaal openbare verlichting
periode van 3 jaar. Eandis staat namens de Vlaamse gemengde distributienetbeVanaf 2010 wordt de verplichting verruimd en dient er één
heerders in voor het volledige beheer van de verlichtingtoe-
scan te worden uitgevoerd per 100 huishoudelijke toegangs-
stellen, lichtmasten en lampen die eigendom zijn van de
punten op het elektriciteitsdistributienet op 1 oktober 2006.
gemeenten. Om de kwaliteit van dit beheer zo optimaal mo-
Indien nodig zal in 2010 ook nog een aantal energiescans die
gelijk te houden is het wenselijk dat steden en gemeenten zo
voorzien waren in 2009 (namelijk 1 per 200 huishoudelijke
veel mogelijk standaardmateriaal gebruiken.
toegangspunten over de actieperiode 2009-2011) worden uitgevoerd.
De raad van bestuur van Iveka heeft de criteria voor het toekennen van de status ‘standaardmateriaal’ aan verlichtingtoe-
Voor 2010 worden bij Iveka 3 704 energiescans voorzien (ex-
stellen, lichtmasten en lampen vastgesteld, samen met de toe
clusief eventueel saldo scans van 2009).
te passen algemene kosten in functie van standaardmateriaal.
Actieverplichting: kortingbon energiezuinige koelkast/wasmachine
Forfaitprijzen onderhoud openbare verlichting
Ook in 2010 biedt elke distributienetbeheerder aan be-
De materialen voor de periodieke en preventieve vervanging
schermde afnemers een kortingbon voor de aankoop van
van lampen, ballasten, starters en condensatoren van de
een energiezuinige koelkast met A+ of A++ label of een ener-
openbare verlichting worden aan de gemeenten aangerekend
giezuinige wasmachine met een AAA-label. De korting per
op basis van jaarlijks vastgestelde forfaitaire eenheidsprijzen.
toestel bedraagt: Q koelkast A+ : 150 euro (de valorisatie voor de netbeheerder bedraagt 197 kWh). Q koelkast A++ : 150 euro (de valorisatie voor de netbeheerder bedraagt 340 kWh).
De jaarlijkse verrekening van de totale kost per gemeente, gebeurt op basis van de forfaitaire eenheidsprijzen en het aantal opgestelde lampen in de gemeente die onderworpen zijn aan periodieke lampvervanging.
Activiteitenverslag Iveka 2009
39
Kosten voor onderhoud die niet horen onder ‘periodieke
lokaal staan opgesteld in distributiecabines, voetpadkasten of
lampvervanging’ en buiten het ‘standaard onderhoud’ vallen,
individuele lichtmasten, laten op basis van deze pulsen selec-
worden per trimester aangerekend volgens de werkelijke
tief de lampen branden of doven ze.
kostprijs. Einde 2009 branden ongeveer 87% van de lampen de ganse In 2010 worden in het werkingsgebied van de Vlaamse ge-
nacht. De overige hebben een alternatief brandprogramma.
mengde distributienetbeheerders globaal 165 000 lampen preventief vervangen. Daarnaast worden jaarlijks ook nog
Door de toenemende druk op de energieprijs voor de open-
eens 51 000 lampen vervangen die vroegtijdig defect gaan.
bare verlichting, wordt verwacht dat de gemeenten meer en
De globale kost voor 2010 wordt begroot op 2,36 miljoen
meer zullen overstappen naar alternatieve brandprogram-
euro.
ma’s. Daarbij zullen de lampen tijdens de nacht, vanaf een bepaald tijdstip een paar uur worden gedoofd, om tegen de ochtend terug op vol vermogen te branden.
Harmonisatie brandprogramma’s openbare verlichting
Om aan deze vraag naar alternatieve brandprogramma’s tegemoet te komen, heeft de raad van bestuur op 29 septem-
Het beheer van de tijdstippen voor het in- en uitschakelen van
ber 2009 zijn goedkeuring gehecht aan een
de openbare verlichting (brandprogramma’s) gebeurt met pul-
gestandaardiseerd aanbod aan brandprogramma’s binnen
sen via het elektriciteitsnet door middel van een centraal pro-
Eandis.
grammeerbare afstandsbediening. Ontvangtoestellen die
40
Activiteitenverslag Iveka 2009
Project dimming openbare verlichting (status 2009)
ting. In 2008 werden enkele proefopstellingen gestart die types van armaturen testen voor openbare verlichting met ledtechnologie. Led staat voor ‘light emitting diode’: een elek-
In opdracht van de Vlaamse gemengde distributienetbeheer-
tronische component die oplicht als er een geringe stroom
ders is een studie ‘Rationeel energieverbruik in openbare ver-
doorheen gaat. Leds hebben een zeer lange levensduur en
lichting’ opgestart. Besparen in openbare verlichting kan door
verbruiken zeer weinig energie.
het doven van een aantal lampen (bijvoorbeeld vanaf middernacht), door (oudere) minder zuinige armaturen/lampen te vervangen door modernere energievriendelijkere armaturen of
Earth hour en Nacht van de duisternis
door dimming. Dimming vergt specifieke apparatuur om het verlichtingsni-
Sinds vorig jaar is er naast de Nacht van de duisternis ook het
veau te laten dalen. Deze apparatuur wordt bij Laborelec ge-
initiatief Earth hour ontwikkeld. Earth hour zal in 2010 door-
test op duurzaamheid en verbruik. In het werkingsgebied van
gaan op 27 maart. Iveka heeft beslist om voor Earth hour een
de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders lopen ver-
zelfde ondersteuning te geven voor het doven van de open-
schillende proefprojecten. Daarnaast wordt er ook een zoge-
bare verlichting zoals de vorige jaren voor de Nacht van de
naamde ‘e-box’ getest, waarbij het vermogen in de
duisternis. De organisatie van de Nacht van de duisternis
distributiecabine wordt verminderd.
heeft haar evenement voor 2010 verschoven van maart naar 16 oktober 2010.
Uit de eerste resultaten blijkt dat de onderzochte toestellen enkel bruikbaar zijn voor hogedruk natriumlampen (NaHP) en metaalhalogenide lampen (HGIHP) en dat er een dalend energieverbruik wordt gemeten. Het leidt bovendien tot een stij-
Aangesloten installaties hernieuwbare energie
ging van de levensduur en dus tot lagere onderhoudskosten. Wel moet rekening worden gehouden met een hogere kost-
Distributienetbeheerders zijn verplicht om de groenestroom-
prijs van de materialen en de ontwikkelingskost van de ver-
certificaten die hen worden aangeboden, op te kopen aan
lichtingstoestellen.
een vaste minimumprijs. Tot en met 2009 bedroeg dit 450 euro/MWh voor zonne-energie, gegarandeerd tot 20 jaar na de indienstneming van de installatie. Voor groenestroom-
Project ledverlichting (status 2009)
certificaten die worden uitgereikt voor de productie van elektriciteit door een fotovoltaïsche installatie geldt de verplichting
De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders en Eandis
van de netbeheerder enkel voor installaties die na 1 januari
onderzoeken de openbare verlichting op basis van ledverlich-
2006 in dienst werden genomen. In 2009 werd een aantal wijzigingen aan de wetgeving doorgevoerd met een impact op de toekenning van groenestroomcertificaten voor elektriciteitsproductie door zonne-energie. Q Vanaf 2010 wordt nog 350 euro per groenestroomcertificaat uitbetaald, in plaats van 450 euro in 2009. Het bedrag van de minimumsteun zal na 2010 verder dalen tot 10 euro/MWh in 2020. Q De VREG stelt de datum van indienstneming van een installatie met zonnepanelen gelijk aan de datum van het
Activiteitenverslag Iveka 2009
41
AREI-keuringsverslag van een erkend controleorganisme.
veren, indien deze zonnepanelen worden geïnstalleerd op
Wie nog wilde genieten van groenestroomcertificaten ter
geïsoleerde woningen of woongebouwen.
waarde van 450 euro moest in ieder geval er voor zorgen
In het kader van de uitbetaling van de minimumsteun krijgen
dat zijn installatie gekeurd was voor het einde van 2009.
de distributienetbeheerders een mandaat om op verzoek van
Onder bepaalde voorwaarden stond de VREG begin 2010
de VREG controles ter plaatse uit te voeren.
tijdelijke overgangsmaatregelen toe voor reeds in 2009 gro-
De vier grootste bronnen van decentrale productie zijn wind-
tendeels geïnstalleerde installaties.
molens, WKK, WKK Bio en zonnepanelen. Zij nemen voor alle
Q Zonnepanelen die na 1 januari 2010 in dienst worden genomen, zullen enkel groenestroomcertificaten kunnen ople-
Vlaamse gemengde distributienetbeheerders samen 98 % van de decentrale productie voor hun rekening.
Injectieprojecten sedert de vrijmaking van de energiemarkt op het net van Iveka Besteld 39 679
Toestand 31.12.2009
In dienst 172 993
Offerte 138 558
Totaal 351 230
Wind/water turbines 141 360
Zonnepanelen 60 874
Totaal 351 230
Injectieprojecten volgens soort WKK (stoom/diesel) 148 996
Fotovoltaïsche cellen: realisaties onder 10 kW (installaties met terugdraaiende meter) Aantal 7 821
Totaal kW 32 214
Gemiddelde kW/realisatie 4,1
Fotovoltaïsche cellen: realisaties boven 10 kW (installaties met aangepaste meetinstallatie, die zowel afname als injectie afzonderlijk meten) Aantal 59
42
Activiteitenverslag Iveka 2009
Totaal kW 28 660
Gemiddelde kW/realisatie 485
In het verlengde van de wettelijke opkoopverplichting bij aan-
deze wagens te kunnen opladen. Zo moet ook de impact van
bieding van groenestroomcertificaten hebben de distributie-
de oplading van dergelijke voertuigen via het laagspannings-
netbeheerders, waaronder Iveka, beslist dat jaarlijks in
net van de distributienetbeheerders grondig worden bestu-
september de markt zal worden bevraagd om zo de beste
deerd.
voorwaarden voor verkoop te verkrijgen. Om zelf alvast ervaring op te doen heeft Eandis beslist Concreet betrof het in totaal 69 100 certificaten, voor de
10 elektrische voertuigen aan te kopen en deze gratis ter be-
periode 13 september 2008 – 15 september 2009, waarvan
schikking te stellen van carpoolers uit het eigen bedrijf. De
17 200 certificaten voor Iveka.
oplaadpunten zullen worden ingericht op de terreinen van de Eandis-hoofdzetel in Melle. De ervaringen van Eandis zullen worden samengebracht met deze van andere projecten in
De ecologische voetafdruk
Vlaanderen. Met dit project ‘elektrische voertuigen’ willen de Vlaamse ge-
In 2009 heeft Eandis een start genomen met een doorgedre-
mengde distributienetbeheerders en Eandis een duidelijk sig-
ven inventarisatie van de milieu-impact van haar eigen wer-
naal geven dat zij de 20-20-20-doelstellingen ter harte nemen
king. De ‘ecologische voetafdruk’ van de onderneming wordt
en daartoe concrete toekomstgerichte initiatieven ontwikke-
berekend door alle mogelijke milieu-aspecten in kaart te bren-
len.
gen en te kwantificeren: kilometers met dienstwagens, afstand woonst-werk, milieu-impact van gebruikte materialen, energieverbruik in de gebouwen, hoeveel en welk soort afval wordt geproduceerd, … Het project ‘ecologische voetafdruk’ zal in 2010 concreter worden door een eerste opvolgmeting.
Elektrische voertuigen Om de grootschalige introductie van elektrische voertuigen mogelijk te maken, moet aan een aantal randvoorwaarden voldaan zijn, onder meer op het vlak van de infrastructuur om
Activiteitenverslag Iveka 2009
43
5. Investeringsprogramma’s
Gerealiseerde investeringen in 2009
Door de aanhoudende investeringen in de uitbreiding en vernieuwing van het aardgasnet stijgt het aantal aansluitbare wo-
Iveka investeerde in 2009 meer dan 79,1 miljoen euro. De ge-
ningen en het aantal nieuwe gasklanten jaar na jaar.
realiseerde investeringsbegroting 2009 bedroeg 46,2 miljoen euro voor elektriciteit en 33 miljoen euro voor aardgas.
Activiteit
Per activiteit zijn dit de gerealiseerde investeringen:
Bruto-investering (in duizend euro)
Elektriciteit Transformatorstations Middenspanningsnetten Distributiecabines Laagspanningsnetten
1 186,5 11 456,6 8 115,7 11 715,8
Openbare verlichtingsnetten
2 736,4
Laagspanningsaftakkingen
5 831,0
Meters
1 403,2
Gebouwen, voertuigen, apparatuur en diversen
2 982,8
Project slimme meters
Totaal
748,7
46 176,7
Aardgas Stations Middendruknetten
5 470,8
Distributiecabines
1 345,5
Lagedruknetten
14 246,8
Aansluitingen
9 888,5
Meters
1 651,3
Diversen Project slimme meters
44
179,3
57,0 134,2
Totaal
32 973,4
Algemeen totaal
79 150,1
Activiteitenverslag Iveka 2009
Budget 2010
De VREG op zijn beurt analyseert deze investeringsplannen en beoordeelt of de distributienetbeheerders het nodige doen
Binnen de meerjarentarieven elektriciteit en aardgas 2009-
om te voldoen aan de hun opgelegde taken, zoals onder
2012 werd bepaald dat de tarieven kunnen evolueren in func-
meer het voorzien van voldoende capaciteit voor de distribu-
tie van de inflatie. Als globaal budgetniveau 2010 wordt als
tie van elektriciteit en aardgas op het net.
streefcijfer het budgetniveau 2009 + inflatie (1,9 %) genomen. Naar aanleiding van de beoordeling van het investeringsplan Iveka gaf goedkeuring aan het voorstel van een globaal bud-
2009-2011 meldt de VREG open te staan voor suggesties in-
get voor 2010, ten belope van (bruto) 100,23 miljoen euro.
zake een vereenvoudigde en efficiëntere rapportering voor de activiteit elektriciteit. Zij zal hiervoor het rapporteringmodel met de distributienetbeheerders bespreken.
Driejaarlijkse investeringsplannen
Voor de activiteit aardgas uitte de VREG de wens om, in het kader van de beoordeling van het investeringsplan 2009-
In juni 2009 heeft Iveka de investeringsplannen elektriciteit en
2011, de rapportering van de aansluitbaarheidsgraad op punt
aardgas 2010–2011–2012 besproken en ingediend bij de
te zetten. Tevens meent de VREG dat bij de rapportering bij-
VREG. De driejaarlijkse investeringsplannen worden jaarlijks
komende aandacht kan worden besteed aan de afbouw van
aangepast voor de volgende drie jaar.
leidingen in gietijzer en vezelcement.
Activiteitenverslag Iveka 2009
45
6. Eandis
Eandis officieel erkend als werkmaatschappij
aansluitingen en investeringswerken) en dit bij 1 200 klanten (200 per proces). De resultaten zijn zeer goed en liggen volledig in lijn met bestaande interne kwaliteits-
De Vlaamse wetgever heeft een aantal voorwaarden opge-
metingen. Gemiddeld wordt een tevredenheid gescoord
legd aan de werkmaatschappijen die als exploitant optreden
van 92,2 %. De service in de klantenkantoren scoort 97 %
voor distributienetbeheerders voor gas en elektriciteit. Bij be-
en de tevredenheidsgraad over het callcenter De Stroom-
slissing van 29 oktober 2009 heeft de Vlaamse energieregula-
lijn bedraagt 90 %.
tor VREG de 7 Vlaamse gemengde distributienetbeheerders voor elektriciteit en aardgas (Gaselwest, IMEA, Imewo, Inter-
Eandis is goed bekend en de vakkennis van de technici wordt
gem, Iveka, Iverlek en Sibelgas) officieel de toelating verleend
hoog ingeschat. Op het vlak van communicatie doet Eandis
een beroep te doen op de diensten van Eandis. De VREG
het beter dan het gemiddelde van de markt. De klantenkanto-
heeft daarbij gedoogd dat het ene aandeel in Laborelec dat
ren en het callcenter zijn de belangrijkste contactkanalen. De
thans nog in het bezit is van Eandis, pas tegen 31 december
bevraagden vinden dat de nodige aandacht wordt geschon-
2010 zal afgestaan zijn.
ken aan de duidelijkheid en de volledigheid van de verschafte informatie.
Bekroningen
Aanvragen van (werf)aansluitingen via Eandis-website Sinds juni 2009 kunnen professionele klanten (aannemers, installateurs, wegenbouwers,…) hun aanvragen voor (werf)aansluitingen elektriciteit en gas volledig laten verlopen via een speciaal voor hen gecreëerde toepassing op de Eandis-website. Voor residentiële klanten werd de toepassing 'aanvragen aansluitingen' via de website Eandis in een nieuw kleedje gesto-
Q Eandis ontving het Europese kwaliteitskeurmerk Qfor-certificaat voor de kwaliteitsverbetering van haar opleidingsaan-
ken. Hierdoor wordt het aanvragen van aansluitingen beslist gebruiksvriendelijker.
bod. Q Voor de tweede maal op rij werd Eandis onderscheiden met de trofee ‘Top Employer’ die de inspanningen bekroont
1ste Aannemersprijs Eandis
op vlak van werksfeer, opleiding en doorgroeimogelijkheden.
Op 15 mei 2009 werden voor het eerst de Gouden Handen voor ‘Werken voor klanten’ en ‘Werken aan het net’ uitgereikt in het
Klantentevredenheid
kader van de ‘Aannemersprijs Eandis’. Op basis van de ISO 9001 kwaliteitsnorm worden de aannemers
46
Door het onafhankelijk onderzoeksbureau Synovate werd
beoordeeld met een puntensysteem. De aannemers met de
een tevredenheidsonderzoek uitgevoerd met betrekking
beste scores in de categorieën ‘Werken voor klanten’ en
tot klantgerichte processen (storingsbeheer, uitbetaling
‘Werken aan het net’ ontvingen een Gouden Hand voor vak-
premies, plaatsen budgetmeters, metering, werken aan
bekwaamheid, veiligheid en kwaliteit.
Activiteitenverslag Iveka 2009
Deze jaarlijkse prijs moet binnen de aannemerswereld de re-
Open Bedrijvendag
ferentie worden voor kwalitatief en veilig werken. Ook binnen de nutsbedrijven wil Eandis met deze prijs een waardemeter
In het kader van de Open Bedrijvendag op 4 oktober 2009
zijn voor het aanbesteden van werken. Eandis wil daarmee
zette Eandis de deuren open van twaalf sites: de tien infra-
haar strikt beleid inzake kwaliteit, veiligheid en vakbekwaam-
structuurgebieden met inbegrip van het opleidingscentrum
heid bij het uitvoeren van werken onderstrepen.
Mechelen, het distributiecentrum Lokeren en vanzelfsprekend ook de site van het hoofdkantoor in Melle, inclusief het opleidingscentrum Stroming. Deze manifestatie lokte meer dan
4 000ste werknemer
20 000 bezoekers. Nieuw was de vervolgdag op maandag 5 oktober waarbij ver-
Eandis is een groeibedrijf dat zich constant aanpast aan de
schillende Eandisvestigingen een extra dag hun deuren open-
talrijke en veelzijdige opdrachten en aan de nieuwe ontwikke-
stelden voor samen zo’n 1 000 laatstejaarsstudenten van het
lingen. Meer en meer profileert Eandis zich als een belangrijke
technisch onderwijs.
en aantrekkelijke werkgever. Het biedt jobs in vestigingen van de Kust tot de Kempen en trekt nieuwe krachten aan via alle
Voor Eandis is de Open Bedrijvendag een niet te missen kans
mogelijke kanalen. Op 1 september 2009 werd de 4 000ste
om haar naambekendheid te bevorderen, het bedrijf als een
werknemer aangeworven.
aantrekkelijke werkgever te profileren, de klantencontacten te verbeteren, de dienstverlening beter bekend te maken, het contact met de omgeving te verbreden en de banden met diverse instanties nauwer aan te halen.
Activiteitenverslag Iveka 2009
47
7. Verslag corporate governance comité
In uitvoering van de bevoegdheden die het corporate go-
Onverenigbaarheden
vernance comité zijn opgedragen door de Vlaamse uitvoeringsbesluiten van 15 juni 2001 en 11 oktober 2002
Het corporate governance comité kreeg evenmin vraag
rapporteert het comité aan de raad van bestuur over de in-
noch opdracht om onverenigbaarheden in hoofde van het
vulling in 2009 van zijn adviserende en controlerende taak.
management of van personeelsleden van Eandis te onder-
In dit rapport vinden de bestuurders de belangrijkste on-
zoeken.
derzoeksverrichtingen van het voorbije werkingsjaar. Voor zijn analyse van de onverenigbaarheden in hoofde van sommige bestuurders van de distributienetbeheerder
Belangenconflicten
deed het CGC een beroep op de officiële benoemingsbesluiten genomen in uitvoering van de statuten en het huis-
Tijdens het voorbije jaar 2009 legden de deelnemers aan
houdelijk reglement van de distributienetbeheerder. Na
het corporate governance comité geen belangenconflicten
onderzoek van de vernieuwde samenstelling van de raad
ter onderzoek voor. Het comité moest ook geen uitspraak
van bestuur kwam het comité tot het besluit dat dit orgaan
doen over belangenconflicten tussen de distributienetbe-
in zijn huidige vorm rechtsgeldig is samengesteld en dat er
heerder en de maatschappij Electrabel nv of een met Elec-
zich geen wettelijke onverenigbaarheden voordoen.
trabel geassocieerde of verbonden onderneming. Ook met de werkmaatschappij Eandis zijn geen conflicten gesignaleerd.
48
Activiteitenverslag Iveka 2009
Toezicht op naleving van wetgeving
Onderzoek van de rekeningen
De opvolging van de distributienetbeheerlicentie liep
Kenmerkend voor de balans per 31.12.2008 was de
grotendeels parallel aan die van voorgaande jaren.
belangrijke mutatie van de financiële vaste activa met de
Het comité onderzocht in het bijzonder het rapport
participatie in IGAO en de bijkomende inbreng van
dat aan de VREG werd afgeleverd en dat specifieke in-
aandelen IGAO in ruil voor gasaandelen in Iveka.
formatie bevat over de aansprakelijkheidsregeling van
Aandacht was er ook voor de stijging van het kapitaal van
de elektriciteitsverdelers ten aanzien van hun eindafne-
de distributienetbeheerder en de uitgiftepremies
mers.
door de inbreng van IGAO-aandelen.
Het comité analyseerde elke belangrijke regelgeving die
De resultatenrekening 2008 was gekenmerkt door de
een rechtstreekse of onrechtstreekse impact kan hebben
neerwaartse evolutie van de globale kosten en opbreng-
op de werking van de distributienetbeheerder of van zijn
sten. Deze evolutie wordt verklaard door lagere bedrijfs-
werkmaatschappij Eandis. Het comité besteedde daarbij
kosten, een gevolg van de afschaffing van de Elia-heffing
zowel aandacht aan de nieuwe federale of regionale wet-
en door de impact van de CREG-beslissingen over de
geving als aan de beslissingen of adviezen van de regula-
bonus/malus 2007 en 2006.
toren. Specifiek onderzoek werd gewijd aan de berekening van Het corporate governance comité liet zich uitvoerig infor-
de billijke vergoeding, aan de evolutie van de geïnves-
meren over de belangrijkste bepalingen die met het nieuwe
teerde kapitalen, de evolutie van het netto bedrijfskapitaal
besluit van de Vlaamse Regering van 13 maart 2009 be-
en de bepaling van de WACC aan de hand van de para-
treffende de sociale openbaredienstverplichtingen in de
meters van de CREG.
vrijgemaakte elektriciteits- en aardgasmarkt in voege kwamen. Het comité nam kennis van de procedures en werk-
Na controle van de boekhoudkundige besluiten en ter af-
methodes die door de diensten van de werkmaatschappij
ronding van het onderzoek van de rekeningen van het
dienaangaande zijn uitgewerkt. Het comité kan met rede-
werkingsjaar 2008, kon het comité aan de raad van be-
lijke zekerheid stellen dat de werkmaatschappij en bijge-
stuur een verslag bezorgen zonder enig voorbehoud of
volg ook de distributienetbeheerder de nodige
bezwaar.
voorzieningen heeft getroffen om te handelen volgens de voorschriften van dit nieuwe besluit.
Het comité verleende ook reeds een positief advies over de balans en de resultatenrekening per 30 juni 2009. Het
In nauw overleg met de voorzitters van de diverse corpo-
had bijzondere aandacht voor de gevolgen van de integra-
rate governance comités werd de werking van de CGC’s
tie van ex-IGAO per 1 januari 2009.
aan een evaluatie onderworpen. Dit gebeurde aan de hand van een enquête die in het eerste semester van 2009 werd gevoerd. De tevredenheid van de mandatarissen over de werking van de CGC’s haalde een hoge score (93 %). De
Betrouwbaarheid van de financiële informatie
enquête resulteerde in een aantal praktische aanbevelingen aan het adres van het management. De aanbevelin-
Het bedrijfsrevisorenkantoor KPMG rapporteerde aan het
gen betreffen o.a. de informatieverstrekking, de praktische
comité over de risicoanalyse 2008 die vooral gefocust was
organisatie van de vergaderingen, de besluitvorming, de
op de berekening van de billijke vergoeding, de RAB-waar-
opvolging en de rapportering.
den, de personeelskosten (Eandis), de doorrekening (door
Activiteitenverslag Iveka 2009
49
Eandis) van kosten (aan de distributienetbeheerder) en de
Opvolging van de auditwerkzaamheden
‘revenue recognition’. N.a.v. een sterkte/zwakteanalyse over de auditactiviteiten De controle van de rekeningen 2008 van de distributienet-
binnen Eandis werd de auditmethodologie opgefrist en
beheerder verliep overeenkomstig de door de revisor ge-
verankerd in een nieuwe procedure ‘Beheren en uitvoeren
hanteerde auditmethodologie. Het comité evalueerde in
van auditactiviteiten’. Die nieuwe procedure voorziet een
een eindconclusie de financiële informatie rond de jaarre-
reeks controleobjectieven. Zo bepaalt men de maturiteit
kening 2008 van de distributienetbeheerder als betrouw-
van een proces en kan men conclusies trekken en aanbe-
baar.
velingen formuleren. De proces(domein)eigenaar treft vervolgens de nodige corrigerende en preventieve
Na analyse van de verschillende evoluties ten overstaan
maatregelen die ter goedkeuring worden voorgelegd aan
van het boekjaar 2007, kon het comité bevestiging geven
het auditcomité. De afdeling audit onderzoekt de efficiën-
van de allocatiecijfers voor 2008. Het comité bestudeerde
tie en de effectiviteit van de maatregelen en acteert haar
ook reeds de verkoopcijfers voor het 1ste semester van
bevindingen in een rapport dat aan het auditcomité van
het boekjaar 2009. Enkele dossiers kregen bijzondere
Eandis en aan de corporate governance comités van de
aandacht o.a. deze dossiers waar de netvergoeding reeds
distributienetbeheerders wordt voorgelegd.
geruime tijd onbetaald bleef. Het comité ondersteunt de acties die door de diensten van de werkmaatschappij ter
Het comité ondersteunt het initiatief van het management
zake zijn ondernomen.
van Eandis om de processen en de lijst van auditeerbare eenheden te harmoniseren en om de procesaudits uit te
Rekening houdende met enkele aanbevelingen uit een in-
voeren op het niveau van 31 auditeerbare eenheden. In
terne audit betreffende de facturering van de netvergoe-
uitvoering van de auditplanning voor de periode 2009-
ding, actualiseerde Eandis de procedure voor de
2011 onderzocht het comité meerdere auditrapporten. Per
aanmaning van gridfeefacturen. Het comité nam kennis
audit nam het comité kennis van de scope, van de bevin-
van deze actualisering die o.a. inhoudt dat sinds januari
dingen, de besluiten, de maturiteitsbepalingen, de einde-
2009 onder bepaalde voorwaarden verwijlintresten worden
valuaties en van de vastgestelde corrigerende
aangerekend. Er zijn ook nieuwe regels van toepassing
maatregelen. Er is gerapporteerd over de procesaudits
voor de blokkering van aanmaningen.
secretariaten distributienetbeheerders, Bepaling van de krijtlijnen ICT, Beheer huisvesting, Beheer patrimonium,
Controle van het budget Na controle van de samenstellende elementen uit de investeringsbegroting 2008 besloot het comité dat er op
Beheer voertuigen, Vastleggen Eandis beleid en Aankoop.
Organisatie interne controle en uitoefening van toezicht
basis van de begrotingstaat per 31 december 2008 geen
50
bijzondere noch specifieke opmerkingen te formuleren
In 2009 fungeerden voor de implementatie van het project
waren op de finale investeringcijfers van de distributienet-
integraal risicobeheer de procesdomeinen financiën en ad-
beheerder. Het CGC controleerde ook reeds de eerste
ministratief beheer, informatica en aankoop als piloot. Zij
prognoses voor de investeringsbegroting van de distribu-
leverden pionierswerk en pasten de globale aanpak als
tienetbeheerder op basis van de situatie medio 2009. Het
eerste toe. Op basis van de leerervaringen in die piloten
drukte ten aanzien van het management zijn bekommernis
wordt de uitrol van het project op maat van andere pro-
uit over de achterstand die na één semester t.o.v. het
cesdomeinen gemaakt. Ook in 2010 wordt het project
initieel budget is opgelopen.
verder geïmplementeerd. Opnieuw starten 4 procesdo-
Activiteitenverslag Iveka 2009
meinen op: asset management, preventie en bescherming,
Het CGC gaf als aanbeveling in deze materie aan de be-
human resources en corporate governance. Dezelfde me-
stuursorganen mee dat het positief is dat de diensten van
thodiek wordt in de komende jaren toegepast op alle Ean-
Eandis creatief denken over nieuwe financieringsformules.
dis-processen. Sinds medio 2009 plaatst Eandis in opdracht van de distriHet comité onderzocht het jaarrapport van de ombuds-
butienetbeheerders budgetmeters bij gasklanten. Zo komt
dienst. De statistieken van de klachten werden geanaly-
zij tegemoet aan de nieuwe Vlaamse bepalingen ter zake
seerd. Het corporate governance comité onderschreef
die van kracht werden op 1 juli 2009. Door de introductie
meerdere aanbevelingen uit dit rapport. Bij wijze van voor-
van de budgetmeter voor aardgas zou het aandeel onbe-
beeld: de regeling bij schade door exploitatieactiviteiten,
taalde rekeningen voor aardgasverbruik bij de sociale leve-
het invoeren en opvolgen van een uniforme klachtenproce-
rancier moeten dalen omdat de schuldopbouw bij klanten
dure, het innen van schulden van voor de vrijmaking ener-
wordt vermeden of gestopt. Het comité nam kennis van
giemarkt, het aanstellen van een account manager voor
de werking van de aardgasbudgetmeter.
grote bedrijven, de organisatie van de meteropneming, de correcte en open communicatie ten aanzien van groepen
Het CGC ontleedde het proces “allocatie” dat de toewij-
netgebruikers over nieuwe processen.
zing doet van de op het distributienet getransporteerde kWh aan de verschillende marktpartijen en van het proces “reconciliatie” om deze gealloceerde energie te corrigeren
Onderzoeksverrichtingen
rekening gehouden met de gemeten verbruiken van de netgebruikers. Het comité nam ook in het bijzonder akte
Meerdere besprekingen op het niveau van de raad van be-
van het Project Allocatie Reconciliatie Oefening (PARO)
stuur van de distributienetbeheerder hadden betrekking op
waarmee de verbruikshoeveelheden berekend worden en
het huidige en toekomstig geschatte autofinancieringste-
stelde vast dat deze PARO-oefeningen uitgevoerd voor de
kort bij de netbeheerder. In die context onderzocht het
voorbije jaren resulteren in belangrijke financiële stromen
comité het actuele aandeel en de verwachte evolutie van
tussen leveranciers en distributienetbeheerders.
het eigen vermogen van de distributienetbeheerder en de impact die deze evolutie op termijn kan teweeg brengen
Als algemeen besluit stelt het corporate governance co-
op de kostprijs van nieuwe leningen. Het comité focuste
mité dat inzake de toevertrouwde opdrachten voor het
zich ook op de berekening van de billijke vergoeding van
dienstjaar 2009 alle gevraagde documenten, rechtvaardi-
de distributienetbeheerder.
gingen en toelichting voor het uitvoeren van zijn onderzoeken en toezicht ter beschikking werden gesteld. Het
Voorts kon het comité vaststellen dat volgens het door de
corporate governance comité heeft geen kennis van ver-
raad van bestuur berekende basisscenario, het autofinan-
richtingen of van beslissingen die strijdig zijn met de statu-
cieringstekort van de distributienetbeheerders structureel
ten of met de regelgeving. Bijgevolg maakt het corporate
is en dat afschrijvingen alleen niet volstaan. Deze vaststel-
governance comité geen enkel voorbehoud en uit het
ling wordt mee in de hand gewerkt door de voorziene te-
geen enkel bezwaar.
rugbetalingen van leningen en nieuwe investeringsprogramma’s.
Opgemaakt te Antwerpen, op 24 maart 2010.
Activiteitenverslag Iveka 2009
51
52
Activiteitenverslag Iveka 2009
Beknopte jaarrekening
Activiteitenverslag Iveka 2009
53
Inleiding
Ingevolge de volledige vrijmaking van de elektriciteits- en
melijk een reservering ten bedrage van 10% van de billijke
de gasmarkt in Vlaanderen op 1 juli 2003 werden de reke-
vergoeding, een dotatie ten bedrage van de vergoeding
ningen gesplitst in een gereguleerde sector (netactiviteit)
van de E-aandelen en nog een bijkomende dotatie ten ge-
en een niet-gereguleerde sector (elementen daterend van
volge van de dividenduitkering waarbij het voor 2009 toe
vóór de vrijmaking, ook ‘twin’ activiteiten genoemd).
te kennen dividend gelijkgesteld wordt aan het eerder begrote dividend.
Via de verschillende rubrieken van de balans wordt een overzicht gegeven van de financiële toestand van onze opdrachthoudende vereniging op 31.12.2009, terwijl de
Resultaat activiteit elektriciteit
resultatenrekening een inzicht geeft in de exploitatie van het afgelopen boekjaar.
Uiteindelijk wordt aldus een uit te keren winst van 18 755 863,12 euro bekomen.
Als belangrijke gebeurtenissen m.b.t. het boekjaar 2009
Aan de openbare deelnemers wordt een dividend toege-
kunnen wij verwijzen naar het in werking treden van de
kend van 13 129 151,20 euro en aan de deelnemende
meerjarentarieven op 1 juli 2009, de creatie van E-aande-
maatschappij een bedrag van 5 626 711,92 euro.
len waardoor de mogelijkheid werd geboden aan de gemeentelijke deelnemers om hun positie te versterken in het eigen vermogen van de distributienetbeheerder en de
Resultaat activiteit gas
integratie van de gasactiviteit van IGAO die is doorgevoerd op 01.01.2009.
Voor de activiteit gas bedraagt de uit te keren winst 14 207 700,71 euro waarvan 9 945 453,11 euro toege-
Het globale resultaat per einde 2009 bedraagt
wezen wordt aan de openbare deelnemers en
39 664 835,56 euro waarvan 22 509 228,45 euro voor de
4 262 247,60 euro aan de deelnemende maatschappij.
activiteit elektriciteit en 17 155 607,11 euro voor de activiteit gas.
Deze uit te keren bedragen werden reeds gedeeltelijk in
Vooreerst wordt de overgedragen winst van het vorig
december 2009 onder de vorm van een interim-dividend
boekjaar, zijnde 6 792 354,44 euro (elektriciteit =
(30 058 200,00 euro) uitbetaald aan de deelnemers.
4 797 726,88 en gas = 1 994 627,56) toegevoegd zodat
Thans rest er nog een saldo van 2 905 363,83 euro dat
het te bestemmen winstsaldo 46 457 190,00 euro
zal ter beschikking gesteld worden van de deelnemers na
bedraagt (elektriciteit = 27 306 955,33;
de goedkeuring van de jaarrekening en de winstverdeling
gas = 19 150 234,67).
2009 door de jaarvergadering van juni 2010. Meer detail over de financiële gegevens van de jaarrekening is terug te vinden in het Financieel verslag 2009 dat
Na de reeds vermelde verrichtingen wordt eveneens voor-
op eenvoudig verzoek kan bekomen worden bij het secre-
gesteld een bedrag van 13 493 626,17 euro terug toe te
tariaat van Iveka, op het e-mailadres:
voegen aan de rubriek “Overgedragen winst” (elektriciteit
[email protected].
= 8 551 092,21; gas = 4 942 533,96). Dit betreft voorna-
54
Activiteitenverslag Iveka 2009
Balans (in 1 000 euro)
1 105 594
1 105 594
3 551 115 102
2 905
977 672
977 672 40 055
107 522
deelneming gasactiviteit IGAO
92 302
92 302
overlopende rekeningen en overige
86 727
1 150 2 278
vorderingen < 1 jr
32 284
kapitaal+ uitgiftepremies gasactiviteit IGAO overlopende rekeningen nog te betalen dividenden
101 774
schulden < 1 jr
308 836
schulden > 1 jr
129 569
herwaarderingsmeerwaarden
341 763
kapitaal+ reserves+ voorzieningen+ overgedragen winst
405 226
160 766
vaste activa
Activa
766 359
950 437
2008
2009
425 624
2009
2008
Passiva
Activiteitenverslag Iveka 2009
55
Resultaten elektriciteit 2009 (in 1 000 euro)
OPBRENGSTEN
KOSTEN + DIVIDEND
5 792 tarief voor aansluiting
5 600 tarief voor aansluiting
TOEKENNING DIVIDEND
63 494 tarief voor gebruik van het net 85 810 tarief voor gebruik van het net
19 940 tarief voor openbare dienstverplichtingen
19 940 tarief voor openbare dienstverplichtingen 42 617 tarief in verband met gebruik van het transportnet
42 617 tarief in verband met gebruik van het transportnet
10 019 tarief voor ondersteunende diensten 6 603 diverse toeslagen 8 551 over te dragen resultaat
10 019 tarief voor ondersteunende diensten
24 kosten (twin)
6 603 diverse toeslagen
18 756 dividend
13 129 openbare deelnemers 25 opbrengsten (twin)
56
4 798 overgedragen resultaat vorig boekjaar
Activiteitenverslag Iveka 2009
5 627 deelnemende maatschappij
0
Resultaten gas 2009 (in 1 000 euro)
OPBRENGSTEN
KOSTEN + DIVIDEND
TOEKENNING DIVIDEND
2 368 tarief voor aansluiting 2 519 tarief voor aansluiting
49 605 tarief voor gebruik van het net
32 619 tarief voor gebruik van het net
2 619 tarief voor openbare dienstverplichtingen
4 798 diverse toeslagen
4 943 over te dragen resultaat
2 619 tarief voor openbare dienstverplichtingen 9 945 openbare deelnemers 14 208 dividend 4 772 diverse toeslagen
40 opbrengsten (twin)
4 263 deelnemende maatschappij
1 995 overgedragen resultaat vorig boekjaar
0
-5 kosten (twin)
Activiteitenverslag Iveka 2009
57
Dividenden openbare deelnemers Iveka - 2009
Aartselaar Arendonk Baarle-Hertog Balen Beerse Boom Borsbeek Brecht Dessel Edegem Essen Geel Grobbendonk Herentals Herenthout Hoogstraten Hove Kalmthout Kasterlee Kontich Lier Lille Lint Malle Meerhout Merksplas Mol Olen Oud-Turnhout Ranst Ravels Retie Rijkevorsel Rumst Schelle Schilde Schoten Stabroek Turnhout Vorselaar Westerlo Wijnegem Wommelgem Wuustwezel Zandhoven Zoersel
Totaal gemeenten Provincie Antwerpen TOTAAL OPENBARE DEELNEMERS
58
Activiteitenverslag Iveka 2009
(in 1000 euro)
Elektriciteit
Gas
Totaal toegekend 2009
Interim 12 /2009
Saldo uit te betalen 06/2010
188 219 51 355 266 177 79 427 149 204 — 637 179 451 138 411 89 273 300 286 478 278 79 248 171 — 551 189 215 290 282 181 215 202 102 297 398 160 536 — 375 130 191 317 204 287
— 172 12 141 276 240 107 307 111 249 151 501 — 444 137 328 100 239 217 303 482 228 95 216 88 118 407 185 199 266 205 143 152 237 105 272 414 — 691 78 351 128 179 230 179 262
188 391 63 496 542 417 186 734 260 453 151 1 138 179 895 275 739 189 512 517 589 960 506 174 464 259 118 958 374 414 556 487 324 367 439 207 569 812 160 1 227 78 726 258 370 547 383 549
-172 -358 -58 -455 -497 -382 -171 -673 -238 -415 -139 -1 043 -164 -820 -252 -677 -173 -469 -474 -540 -880 -464 -159 -425 -237 -108 -878 -343 -379 -510 -446 -297 -337 -402 -190 -521 -744 -147 -1 125 -71 -665 -237 -339 -501 -351 -503
16 33 5 41 45 35 15 61 22 38 12 95 15 75 23 62 16 43 43 49 80 42 15 39 22 10 80 31 35 46 41 27 30 37 17 48 68 13 102 7 61 21 31 46 32 46
11 255
9 945
21 200
-19 429
1 771
1 874
—
1 874
-1 718
156
13 129
9 945
23 074
-21 147
1 927
Verklarende woordenlijst
AREI Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties CGC Corporate Governance Comité CREG Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (= federale regulator) DNB Distributienetbeheerder EAN-code European Article Numbering Elke aansluiting heeft een unieke identificatiecode van 18 cijfers Elia Elia beheert het Belgische hoogspanningsnet (transportnetbeheerder elektriciteit) Fluxys Beheert het Belgische hogedruknet voor aardgas (transportnetbeheerder aardgas) KLIM Kabel en Leiding Informatie Meldpunt KLIP Kabel- en Leidingen Informatie Portaal LAC Lokale adviescommissie MIG Message Implementation Guide, beschrijft hoe communicatiestromen verlopen tussen de marktspelers (leveranciers, distributienetbeheerders...) PLC Power Line Communication of datacommunicatie via de laagspanningskabels REG Rationeel energiegebruik SODV Sociale openbaredienstverplichtingen: door de overheid opgelegde ondersteunende maatregelen voor klanten met betaalmoeilijkheden VEA Vlaams Energieagentschap VREG Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt (= Vlaamse regulator) VVSG Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten WKK Warmtekrachtkoppeling of het gezamenlijk opwekken van warmte en kracht (elektriciteit)
Juni 2010 - v.u. Luc Desomer, Communicatie en Externe relaties - Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle Gedrukt op milieuvriendelijk papier