Pensioen bij Life events Nog meer pensioen met nieuwe aanvullende regeling Nieuwe klachten- en geschillenregeling
AVH MAGAZINE
JULI 2008
Jaarverslag 2007 Bpf AVH
Een uitgave van Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel
Jaargang 7 -
Je kunt maar beter weten hoe het zit…
Voorwoord Colofon AVH Magazine is een uitgave van Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel Bpf AVH
Weet u hoe het zit met uw pensioen?
Prins Mauritsplein 29 2582 ND ‘s-Gravenhage Postbus 84330 2508 AH ‘s-Gravenhage Tel.: 070 - 338 10 20 Fax: 070 - 350 35 31
[email protected] www.bpfavh.nl AVH Magazine verschijnt twee maal per jaar in een oplage van circa 24.000 exemplaren. AVH Magazine
Kort geleden is het weer bij u in de bus gevallen: het jaarlijkse pensioenbericht. Heeft u ‘m gelezen? Waarschijnlijk niet. Veel mensen denken nog steeds dat hun pensioen wel goed geregeld zal zijn en weten eigenlijk nauwelijks hoe hun pensioenregeling in elkaar steekt. Het pensioenbewustzijn is in Nederland helaas nog steeds aan de lage kant.
wordt gratis verzonden aan de deelnemers van Bpf AVH. Redactie: Bpf AVH Concept/Realisatie/Druk: Drecht Graphics, Dordrecht Informatie: Voor vragen of informatie over de artikelen kunt u terecht bij Bpf AVH, tel. 070 - 338 10 20. Op werkdagen bereikbaar van 09.00 tot 17.00 uur. Of raadpleeg www.bpfavh.nl Rechten: Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en/of andere auteursrechthebbenden. Bpf AVH kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de volstrekte juistheid en volledigheid van alle in deze uitgave opgenomen teksten en beelden. Alle genoemde
Nou is dat pensioen meestal ook wel goed geregeld, zeker bij Bpf AVH, maar dat wil nog niet zeggen dat je je er nooit in hoeft te verdiepen. Op sommige momenten moet u er nu eenmaal even bij stil staan of uw pensioenvoorziening nog wel aansluit bij uw wensen, om vervelende verrassingen te voorkomen. Als u bijvoorbeeld een partner krijgt wilt u toch zeker weten dat die goed verzorgd achterblijft als u mocht komen te overlijden? Dan moet u dus checken hoe het zit met het nabestaandenpensioen. In dit magazine staan we stil bij de gebeurtenissen waarbij u goed naar uw pensioen moet kijken. Gezinsvorming, arbeidsongeschiktheid en van baan veranderen zijn maar een paar van de onderwerpen waar we nader op ingaan. Roept een artikel vra-
gegevens zijn onder voorbehoud. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend. Waar in de tekst het woord ‘hij’
Hoewel de pensioenregeling van Bpf AVH voorziet in een goed pensioen willen sommige werkgevers hun personeel toch net dat beetje meer bieden. Daarom hebben we een nieuwe aanvullende regeling ontworpen, de middelloon-plusregeling. U leest meer over deze nieuwe telg van de AVH-familie op pagina 21. In juni heeft het bestuur het jaarverslag over 2007 vastgesteld. Dat bracht, ondanks het slechte beursklimaat in 2007, goed nieuws. De dekkingsgraad van Bpf AVH lag eind 2007 boven de vereiste dekkingsgraad die de toezichthouder voorschrijft. Dat wil zeggen dat het fonds financieel gezond is en voldoende in kas heeft om de opgebouwde pensioenen uit te kunnen keren én eventuele tegenvallers op te kunnen vangen. Tenslotte wil ik graag de aandacht vestigen op onze herziene klachten- en geschillenregeling. Bij Bpf AVH hebben we klantvriendelijkheid hoog in het vaandel staan en een goede klachten- en geschillenregeling hoort daarbij. Bent u niet tevreden over onze dienstverlening? Laat het ons dan weten. Ik wens u veel leesplezier en vooral ook veel pensioenbewustzijn toe!
in algemene zin voorkomt, kan uiteraard ook ‘zij’ worden gelezen. juli 2008
Leo Welschen, voorzitter Bpf AVH
AVH MAGAZINE
gen op over uw persoonlijke pensioensituatie? Bel of mail dan naar Bpf AVH. Onze medewerkers zullen uw vragen graag beantwoorden.
Leo Welschen voorzitter Bpf AVH
Jaargang 7 - JULI 2008
Inhoudsopgave 4 Je kunt maar beter weten hoe het zit... Uit onderzoeken blijkt dat het pensioenbewustzijn in Nederland behoorlijk laag is.
7 Eigen bedrijf Veel mensen dromen van een eigen bedrijf. Het pensieon wordt dan nog wel eens vergeten.
8 Verlof/in deeltijd werken Een tijdje ertussen uit, minder werken, wie droomt er niet van?
9 Klagen mag! Bpf AVH heeft een nieuwe klachten- en geschillenregeling.
10 Jaarverslag 2007 Bpf AVH Op 19 juni 2008 heeft het bestuur van Bpf AVH haar jaarverslag 2007 vastgesteld en goedgekeurd.
13 Het blijft gissen 13 Meet wat je weet Als lezer van AVH Magazine weet je natuurlijk het nodige van pensioenen. Maar weet je genoeg om verantwoorde beslissingen te kunnen nemen?
14 Scheiding Een scheiding betekent veel geregel, ook voor je pensioen.
16 Een andere baan Gefeliciteerd, je hebt een nieuwe baan! Wat betekent dat voor je pensioen?
18 Stoppen met werken Heb je wel voldoende pensioen voor dat felbegeerde Zwitserlevenpensioen?
19 Verblijf in het buitenland
Een avontuur over de grens kan later onbedoelde gevolgen hebben.
20 Partner/kinderen Niets is belangrijker dan je partner en je kinderen, dus daar zorg je goed voor.
21 Nog meer pensioen met nieuwe aanvullende regeling Gezondheid is een groot goed, maar zeker niet vanzelfsprekend.
AVH MAGAZINE
22 Arbeidsongeschiktheid
Pensioenbewustzijn Uit onderzoeken blijkt dat het pensioenbewustzijn in Nederland behoorlijk laag is. Stichting Pensioenkijker. nl probeert daar iets aan te doen. We vroegen Henriëtte de Lange naar het hoe en waarom achter de stichting.
“Je kunt maar beter weten hoe het zit…” Wat is Pensioenkijker.nl precies? Henriette: “Pensioenkijker.nl is opgericht om mensen pensioenbewust te maken. De ervaring leert dat mensen niet direct aankloppen bij hun pensioenfonds, maar eerst op zoek gaan naar informatie om hun vraag te kunnen formuleren. Pensioenkijker.nl levert via de website en brochures de basisinformatie die mensen nodig hebben om hun vraag aan het pensioenfonds te kunnen stellen.
AVH MAGAZINE
De ervaring leert dat mensen wel het gevoel hebben dat ze iets met hun pensioen moeten, maar wat precies weten ze eigenlijk niet. Ze ontdekken pas wat hun pensioenprobleem is als er gerichte vragen worden gesteld. Pensioenkijk.nl wil die tussenschakel zijn, maar ons hoofddoel is het pensioenbewustzijn te vergroten. Dat doen we door acties, waarbij we aanknopen bij zogenaamde life events zoals het veranderen van
baan. Dat blijkt toch de beste manier om bij mensen ‘binnen te komen’. Hebben mensen naar aanleiding van zo’n life event eenmaal de stap genomen om zich te verdiepen in dat pensioen, dan doen ze dat bij volgende grote veranderingen in hun leven ook. Maar je moet het wel concreet maken.”
Jullie doen ook onderzoek naar pensioenbewustzijn hè? Henriëtte: “Klopt. Daaruit blijkt dat zo’n 15% van de mensen weet hoe hun pensioen in elkaar zit. Dan is er een groep die vindt dat ze ernaar moeten kijken, maar slechts de helft van hen gaat daadwerkelijk op zoek naar informatie. Er is dus een groep mensen die wel wil, maar op een of andere manier moeite heeft met het zoeken naar informatie. Die groep moeten we over de streep trekken. Tenslotte is er ook nog een groep die het gewoon niet interesseert.”
Geven mensen dan ook aan waarom ze niet op zoek gaan naar informatie? Henriëtte: “De onderzoeken gaan daar helaas niet op in, maar uit de ervaring weten we dat mensen het moeilijke materie vinden en niet weten wat ze moeten vragen. Vaak hebben ze het idee dat pensioen voor hun oude dag is, maar pensioen is voor nú. We proberen daarom pensioen dichterbij te brengen door concrete situaties te schetsen. Wat als jij komt te overlijden? Krijgt je gezin dan een nabestaandenpensioen? En wat gebeurt er met je inkomen als je arbeidsongeschikt raakt? Ook dat is pensioen. Je moet pensioen dus echt naar het hier en nu brengen. Gewoon zo simpel mogelijk uitleggen en illustreren met rekenvoorbeelden. Mensen willen helemaal geen technische details over hun pensioen horen. Als je een auto koopt kijk je meestal ook niet onder de motorkap. Het moet gewoon doen waar je het voor koopt en dat is bij pensioen niet anders.”
Hoe is Pensioenkijker.nl tot stand gekomen?
Henriëtte: “Ja, absoluut. Het leuke daarvan is dat je in wisselende samenstelling acties kunt doen. Via die achterban kunnen we grote groepen mensen bereiken en horen zij de boodschap ook van verschillende kanten, waardoor het beter opgepakt wordt.”
Henriëtte: “Op verschillende manieren. We hebben een website en brengen brochures uit. Daarnaast doen we regelmatig acties. We hebben nu bijvoorbeeld de ‘Hoe zit het?’-actie. Daarbij verspreiden we leuke ansichtkaarten met daarop ‘Hoe zit het’ en achterop de kaart de vraag hoe het zit met jouw pensioen. Dat kun je namelijk checken op www.pensioenkijker.nl. We hebben daarop een nieuwe rekentool die aansluit op het Uniform Pensioenoverzicht en dezelfde woorden gebruikt . Je kunt je eigen gegevens en die van je partner invoeren en vervolgens krijg je een netto berekening van je toekomstige pensioen. Dat is uniek, omdat meestal gewerkt wordt met bruto bedragen en mensen toch graag willen weten wat zij uiteindelijk netto in het handje krijgen. Zaken als een AOW-gat, wat vanaf 2015 gaat spelen, worden direct inzichtelijk en je kunt je dan daarop voorbereiden.”
AVH MAGAZINE
Pensioenkijker wordt dus gedragen door het hele pensioenveld?
Hoe proberen jullie het pensioenbewustzijn van de Nederlander te vergroten?
Henriëtte: “Eind jaren ’90, begin 2000 kwamen de ouderenorganisaties er achter dat er bij mensen die met pensioen gaan een hoop onduidelijkheid bestond over dat pensioen. Vooral het feit dat mensen vaak van meerdere pensioenuitvoerders pensioen ontvingen zorgde voor nogal wat verwarring. Zij hebben toen het initiatief genomen om te komen tot meer transparantie in de pensioensector. Uit overleg met andere organisaties bleek dat het grote probleem van de pensioenbranche het gebrek aan pensioenbewustzijn was. Je kunt communiceren tot je een ons weegt, maar als mensen je brieven niet lezen heeft het geen zin. De pensioenbranche heeft toen besloten gezamenlijk te gaan werken aan het vergroten van het pensioenbewustzijn. Onze achterban is een gemêleerd gezelschap van 18 organisaties, maar ze hebben allemaal hetzelfde doel: mensen laten kijken naar hun eigen pensioen. Pensioenkijker.nl geeft informatie over pensioen, maar geen advies. Pensioenkijker.nl is volstrekt onafhankelijk en niet-commercieel. Dat is wel eens lastig, omdat mensen toch graag willen dat hun probleem gelijk wordt opgelost.”
Jullie zijn als Pensioenkijker.nl zeker wel blij met de UPO’s? Henriëtte: “Zeker! Het UPO is een hele verbetering ten opzichte van sommige van de oude pensioenberichten.
Het gaat tenslotte om de deelnemer en dat pensioenfondsen nu wettelijk verplicht zijn begrijpelijk te communiceren, daar worden wij heel erg blij van. Eigenlijk is het te gek voor woorden dat dit niet eerder is gebeurd. Mensen weten gewoon nauwelijks hoeveel zij afdragen voor hun pensioen en AOW en wat zij uiteindelijk aan pensioen krijgen. Je werkt elke week gemiddeld een dag voor je pensioen en AOW, terwijl veel mensen denken dat minder dan 10% van hun bruto salaris naar hun oudedagsvoorziening gaat.”
Krijgen mensen nu niet teveel informatie over zich uitgestort?
Jullie lopen met de nieuwe rekentool eigenlijk al vooruit op het Pensioenregister. Henriëtte: “In die zin dat het Pensioenregister het leven nog makkelijker gaat maken, doordat mensen dan niet meer zelf de bedragen in hoeven te vullen. Je hoeft alleen je burgerservicenummer op te geven en je krijgt vanzelf te zien wat je aan pensioen hebt. Het doel van Pensioenkijker.nl en Pensioenregister is wel hetzelfde, namelijk het bieden van inzicht en daardoor mensen in staat te stellen beslissingen te nemen .”
Kunnen mensen naast Pensioenkijker.nl en hun eigen pensioenfonds nog ergens anders informatie krijgen?
AVH MAGAZINE
Henriëtte: “Helaas niet. Onafhankelijke informatie kun je alleen bij Pensioenkijker.nl of je eigen fonds krijgen. Wij van Pensioenkijker.nl geven natuurlijk alleen maar informatie, geen advies. Nederland heeft helaas nog geen onafhankelijke organisatie waar je met al je vragen terecht kunt en ook advies kunt krijgen. In het buitenland heeft men wel dergelijke instituten en ook in Nederland wordt er wel over gesproken, maar het is er nog niet.”
Door de Pensioenwet worden deelnemers nu veel meer geïnformeerd dan vroeger. Wat vindt Pensioenkijker.nl daarvan? Henriëtte: “Wij zijn er natuurlijk ontzettend blij mee dat de consument centraal wordt gesteld.
Henriëtte: “Dat vinden wij niet. Als je goed communiceert ontstaat er geen overkill aan informatie. Het is belangrijk aan de deelnemer mee te geven dat je de informatie die je krijgt moet bewaren, want je hebt alle informatie niet direct nodig. Verander je bijvoorbeeld van baan, dan weet je dat je die informatie thuis hebt liggen. Je plant ook niet nu al je kerstmenu, maar je weet dat - als het zover is - je een plank met kookboeken hebt waar je uit kunt putten. Het gaat erom dat mensen alle informatie voorhanden hebben. Natuurlijk kan het zijn dat mensen soms ook informatie krijgen waar zij niet op zitten te wachten, maar het alternatief is niet informeren en dat is zeker niet goed. Bij sommige pensioenregelingen moet je je partner aanmelden om recht te hebben op partnerpensioen. Als mensen dat niet weten kan dat veel ellende veroorzaken. Dat kun je voorkomen door goede voorlichting.”
En het indexatielabel? Ook een goede ontwikkeling? Henriëtte: “We krijgen veel vragen over waardeoverdracht en het zou natuurlijk ideaal zijn als mensen straks met name bij waardeoverdracht een hulpmiddel hebben om een keuze te kunnen maken. Met al die verschillende regelingen is indexatieverwachting het belangrijkste element waar men naar kijkt als je moet kiezen voor wel of geen waardeoverdracht. Een indexatielabel is dan voor een deelnemer erg handig.”
Hoe zorgt Pensioenkijker er zelf voor dat haar informatie begrijpelijk is voor de mensen? Henriëtte: “We laten onze teksten controleren door iemand die niet werkzaam is in de pensioenwereld. Zo voorkom je dat er termen instaan die voor ons heel begrijpelijk zijn, maar waar de leek niets van snapt. Vanaf juni hebben we ook een brochure voor migranten in het Turks, Duits, Frans en Engels. Voor hen is informatie over de
Henriëtte: “Deze zomer hebben we een prijsvraag waarbij mensen een grappig filmpje over het onderwerp pensioen kunnen inzenden. Daarmee kunnen ze een week pensioen in de vorm van een volledig verzorgde vakantie naar een bestemming naar keuze winnen. Het is de bedoeling een filmpje te maken over pensioen en het belang ervan en daarin een antwoord te geven op de vraag ‘Wat als….?’. Met die filmpjes kunnen mensen aan anderen uitleggen waarom pensioen belangrijk is en dat kunnen ze veel beter dan welke professional ook. Wij zullen de filmpjes daarom ook gaan gebruiken om andere mensen voor te lichten.” Wil je een filmpje inzenden en meedingen naar de volledig verzorgde vakantie? Kijk dan op www.pensioenkijker.nl voor verdere informatie. Je kunt meedoen tot en met 31 augustus.
Henriëtte de Lange
Veel mensen dromen van een eigen bedrijf. Voor die droom werkelijkheid wordt moet je veel regelen: een ondernemingsplan opstellen, de financiering regelen, voor de juiste papieren en vergunningen zorgen. Het pensioen wordt dan nog wel eens vergeten….
In principe is een bedrijfstakpensioenregeling als die van Bpf AVH bedoeld voor werknemers. Geen dienstverband betekent dan geen deelname aan de pensioenregeling. De wet biedt echter de mogelijkheid om je deelname voor drie jaar voort te zetten mét dezelfde fiscale voordelen. Je hoeft over de premies dus geen belasting te betalen. Omdat je geen werkgever meer hebt mis je natuurlijk wel de werkgeversbijdrage, zodat je de voledige premie moet betalen. Daar staat tegenover dat je deel kunt blijven nemen in een pensioenregeling waarbij je weet hoeveel je uiteindelijk krijgt. Besluit je je pensioenopbouw niet voort te zetten bij Bpf AVH, dan zul je voor je oudedagsvoorziening naar een verzekeraar moeten. Om vrijwillig voort te kunnen zetten moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo moet je tenminste drie jaar hebben deelgenomen, moet je het verzoek tot vrijwillige voortzetting binnen drie maanden na beëindiging van de verplichte deelname indienen en mag je geen gebruik maken van andere oudedagsvoorzieningen die fiscaal ondersteund worden. Begin je een eigen bedrijf en wil je je deelname aan de pensioenregeling van Bpf AVH voortzetten? Neem dan even contact met ons op.
AVH MAGAZINE
Zijn er tenslotte nog acties van Pensioenkijker.nl die je graag onder de aandacht van onze lezers wilt brengen?
Eigen bedrijf
oudedagsvoorziening belangrijk, omdat zij in het algemeen een stuk AOW-opbouw missen. In 2016 zijn er naar verwachting een half miljoen mensen die geen volledige AOW hebben, waaronder veel migranten. Die brochures zijn te vinden op onze website en worden ook verspreid via de achterban en allochtone organisaties.”
Life event Een tijdje ertussen uit, minder werken, wie droomt er niet van? Eindelijk eens die wereldreis maken, meer tijd voor de kinderen of een studie beginnen, het klinkt erg aanlokkelijk. Maar niet werken, dat betekent toch ook geen pensioen?
Verlof/in deeltijd werken Ja en nee. Als je in deeltijd gaat werken bouw je inderdaad minder pensioen op. Je pensioenopbouw wordt naar rato verminderd. Werk je 50%, dan bouw je ook de helft minder pensioen op dan bij een fulltime baan. Dat heeft niet alleen gevolgen voor je oudedagsvoorziening, maar ook voor het nabestaandenpensioen. Als je overlijdt terwijl je in deeltijd werkt krijgen je partner en kinderen een lagere uitkering. Dat is wel iets om rekening mee te houden. Bij door de werkgever betaald verlof loopt de pensioenopbouw gewoon door. Je kunt echter ook je eigen verlof betalen. We kennen in Nederland sinds enige jaren de levensloopregeling, waarmee werknemers kunnen sparen voor bijvoorbeeld sabbatsverlof. Tijdens dat verlof wordt het levenslooptegoed dat je hebt opgespaard uitbetaald aan je werkgever, die het na inhouding van premies en belastingen weer aan jou uitbetaald. Ook dan bouw je gewoon pensioen op.
Het kan zijn dat je tijdens levensloopverlof wel minder pensioen opbouwt. Werknemers zullen er meestal voor kiezen om tijdens levensloopverlof een wat lager inkomen te ontvangen. Voor de pensioenopbouw en de vaststelling van de te betalen pensioenpremie gaat Bpf AVH uit van het salaris op 1 januari dat door de werkgever aan ons wordt gemeld. Valt die datum in je levensloopverlof, dan moet je goed met je werkgever afspreken welk salaris hij aan Bpf AVH doorgeeft. Geeft hij je normale salaris door, dan bouw je evenveel pensioen op als normaal, maar betaal je ook evenveel premie. Tenslotte kun je ook onbetaald verlof opnemen. Je bouwt in dat geval geen pensioen op, maar het partnerpensioen blijft voor een periode van maximaal 18 maanden verzekerd. Als je tijdens die 18 maanden overlijdt krijgt je partner wel een partnerpensioen, maar je kinderen geen wezenpensioen.
In de praktijk gen en dus ook minder pensioen opbouwen dan iemand die fulltime werkt. Wij stellen ze daarvan ook op de hoogte en bij vragen verwijs ik ze door naar Bpf AVH.
Maken werknemers veel gebruik van de mogelijkheden om betaald of onbetaald verlof te nemen of in deeltijd te gaan werken?
Als ze weten dat hun keuze gevolgen heeft voor hun pensioen, laten ze dat dan ook meespelen bij hun beslissing?
Het komt regelmatig voor dat medewerkers minder uren gaan werken. Vaak zijn het vrouwen die, na het krijgen van kinderen, besluiten om minder uren te gaan maken om zo thuis en werk beter te kunnen combineren. Medewerkers nemen alleen bij uitzondering betaald verlof meestal in de vorm van zorgverlof, waarbij ze 70% van hun loon houden. Onbetaald verlof komt eigenlijk zelden voor.
AVH MAGAZINE
Ivonne Bevers
Ivonne Bevers is personeelsmanager bij Cor Segers BV, een onderneming gespecialiseerd in de veredeling, verpakking en transport van kaas.
Weten werknemers ook wat voor gevolgen verlof of parttime werken heeft voor hun pensioenopbouw? Krijg je daar vragen over? De medewerkers zijn ervan op de hoogte dat ze bij minder uren, minder salaris krij-
Dat idee heb ik niet, zeker niet bij onbetaald verlof. Meestal nemen mensen bij ons niet zomaar onbetaald verlof, dus mocht dat zo zijn dan wegen de gevolgen voor hun pensioen op dat moment vaak niet op tegen de reden voor het verlof. Vaak heeft het dan toch te maken met privé-problemen en telt dat voor hen op dat moment zwaarder. We proberen de mensen vaak andere alternatieven aan te bieden, zodat de consequenties beperkt blijven. Mochten ze al hun vakantiedagen al hebben opgenomen, dan kunnen ze evt. vakantiedagen kopen via bijv. een voorschot op het vakantiegeld, zodat het uiteindelijk toch niet nodig is om onbetaald verlof op te nemen. Dan blijven ook de gevolgen voor het pensioen beperkt.
Klachten- en geschillenregeling
Klagen mag!
Een klacht heeft betrekking op de behandeling door onze medewerkers. Wellicht vindt je dat je niet correct te woord bent gestaan of dat we op enige manier nalatig zijn geweest. Dan kun je een schriftelijke klacht indienen. Je klacht wordt dan opgepakt door onze klachtenbehandelaar, die de klacht onderzoekt en advies uitbrengt aan het hoofd van de administratie. Zijn beslissing wordt per brief medegedeeld aan de klager. In de regel ontvang je binnen zes weken een reactie op de klacht, maar het kan soms ook wat langer duren als er bijvoorbeeld gegevens moeten worden opgevraagd. Omdat het hoofd administratie deel uitmaakt van de directie worden klachten gericht tegen de directie door de voorzitter en vice-voorzitter van Bpf AVH behandeld. Ben je het niet eens met de beslissing, dan kun je binnen vier weken bezwaar aantekenen bij de klachtencommissie. Die commissie bestaat uit de voorzitter en vice-voorzitter van Bpf AVH en de voorzitter van de deelnemersraad. Alvorens een beslissing te nemen stellen zij alle betrokkenen in de gelegenheid hun verhaal te doen. De klachtencommissie zal de klacht in de regel binnen zes weken na ontvangst behandelen, maar van deze termijn kan in bijzondere omstandigheden worden afgeweken. Wordt de klacht ook door de klachtencommissie afgewezen, dan staat nog de gang naar de Ombudsman Pensioenen of de rechter open.
Geschillen Geschillen hebben betrekking op de toepassing en uitvoering van statuten, reglementen, overeenkomsten en de verplichtstelling. Het gaat dan bijvoorbeeld over een meningsverschil of er wel of geen recht bestaat op een bepaalde uitkering
Het klachten- en geschillenreglement vindt je op onze website www.bpfavh.nl onder ‘downloads’.
Procedures
Klachten
over medewerkers
over de directie
Hoofd administratie
Voorzitter en vice voorzitter van AVH
Klachtencommissie
Ombudsman
Rechter
Geschillen
Hoofd administratie
Directeur
Commissie van Beroep
AVH MAGAZINE
Klachten
of de vraag of een werkgever wel of niet onder de verplichte deelname valt. Ook hier geldt dat een geschil schriftelijk ingediend moet worden. Net als klachten worden geschillen door de behandelaar eerst voorgelegd aan het hoofd van de administratie. Als de indiener van het geschil zich niet kan vinden in zijn beslissing kan hij bezwaar maken bij de directeur van Bpf AVH. Daarna kan het geschil worden voorgelegd aan de onafhankelijke commissie van beroep.
Natuurlijk bestond er al een mogelijkheid om bezwaar te maken tegen beslissingen van het pensioenfonds. Die regeling stond echter niet voor iedereen open en dat is wel vereist op grond van de principes voor goed pensioenfondsbestuur. Tijd voor een herziening van de klachten- en geschillenregeling dus.
Bij Bpf AVH hebben we service, deskundigheid en klantvriendelijkheid hoog in het vaandel staan. Ondanks dat kan er toch wel eens wat mis gaan. Daarvoor hebben we nu een nieuwe klachtenen geschillenregeling.
Jaarverslag Bpf AVH
Jaarverslag 2007 vastgesteld Op 19 juni 2008 heeft het bestuur van Bpf AVH haar jaarverslag 2007 vastgesteld en goedgekeurd. In dit artikel wordt een toelichting gegeven bij de belangrijkste cijfers uit dit jaarverslag.
Kerncijfers 2007 Uit de kerncijfers voor 2007 kan worden afgeleid dat het pensioenfonds zich zeer stabiel ontwikkeld. Het aantal werkgevers handhaaft zich op het niveau van boven 830 en het aantal deelnemers is toegenomen tot boven de 15.000. Aantal belanghebbenden Werkgevers Deelnemers Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden
2007 836 15.019 40.405 6.438
2006 837 14.672 38.659 5.578
2005 804 14.517 37.364 5.373
2004 833 14.341 36.612 5.179
2003 847 14.585 35.374 4.937
Het bedrag aan betaalde premies is ten opzichte van 2006 toegenomen als gevolg van de toename van het aantal deelnemers voor wie de premie wordt betaald. De toename van de bedragen aan uitgekeerde pensioenen is in lijn met de toename van het aantal pensioengerechtigden. De uitvoeringskosten zijn in vergelijking met vorig boekjaar sterk toegenomen door de administratieve voorbereidingen op de nieuwe Pensioenwet en de invoering van Goed Pensioenfondsbestuur.
Premie en uitkeringen Bedragen (x € 1.000,-) Premiebijdragen Uitkeringen Uitvoeringskosten
2007 36.939 9.285 2.014
2006 34.155 8.870 1.682
2005 25.576 8.051 1.543
2004 26.424 7.606 1.404
2003 21.439 7.104 1.387
De financiële positie van Bpf AVH ontwikkelt zich positief. Het resultaat bedroeg in 2007 € 44.9 miljoen (€ 30.2 miljoen in 2006). Dit resultaat werd in belangrijke mate bepaald door de renteontwikkeling. Het totaal der activa en passiva bedroeg ultimo 2007 € 445,5 miljoen (ultimo 2006 € 365,3 miljoen).
AVH MAGAZINE
10
Financiële positie Bedragen (x € 1.000,-) Minimaal vereist eigen vermogen Vereist eigen vermogen Aanwezig eigen vermogen Pensioenverplichtingen Balanswaarde beleggingen Beleggingsopbrengsten
2007
2006
2005
2004
2003
17.440 55.846
16.455 59.234
--- ---
--- ---
-----
328.996 348.802
287.424 329.075
328.996 309.013
287.424 276.924
245.294 255.044
432.606 4.937
356.549 10.738
328.996 23.971
287.424 18.240
245.294 10.046
Op grond van de Pensioenwet wordt het vereist eigen vermogen zodanig vastgesteld dat met 97,5% zekerheid kan worden voorkomen dat Bpf AVH binnen één jaar over minder middelen beschikt dan de voorziening pensioenverplichtingen voor onvoor-
waardelijke toezeggingen. Aangezien het aanwezige vermogen hoger is dan het vereiste vermogen beschikt Bpf AVH over een vrij vermogen van € 24.6 miljoen. Ultimo 2007 was er sprake van een toereikende solvabiliteit. De vermogenspositie van Bpf AVH is voldoende. Percentages Dekkingsgraad Vereiste dekkingsgraad Beleggingsrendement Z-score Performancetoets Indexering deelnemers *) Indexering gewezen deelnemers en gepensioneerden **)
2007 123 116 1.33 -0.91 0,38 2.00
2006 111 118 3.63 1.14 -0,38 0.90
2005 108 121 7.65 0.19 -1.89 1.08
2004 107 121 6.90 - 0.23 -1.84 0.00
2003 101 121 4.52 0.65 - 1.08 0.00
1.00
0.90
1.00
0.00
0.00
*) De indexatie per 1 januari 2008 bedroeg 2,2% **) De indexatie per 1 januari 2008 bedroeg 1,2%
Rendementen In 2007 werd door Bpf AVH een totaal rendement behaald van 1,33% (tegen een benchmark van 2,20%). Dit beleggingsrendement staat in relatie met de ontwikkelingen op de financiële markten. Voor de financiële markten was 2007 een turbulent jaar. Door de subprime-hypotheekcrisis kwamen een aantal financiële instellingen in de problemen. De afkoeling van de huizenmarkt en het gebrek aan onderling vertrouwen in de financiële wereld brachten in de tweede helft van 2007 een kentering aan in de prestaties van de aandelenmarkten. De aandelenbeurzen daalden met name in de Verenigde Staten en Europa, maar sloten 2007 uiteindelijk licht positief af. In Japan daarentegen eindigden de beurzen zeer negatief. De opkomende markten daarentegen kenden een sterk aan delenjaar.
AVH MAGAZINE
11
Door een sterke toename van de prijzen van grondstoffen en de voedselprijzen nam de gemiddelde mondiale inflatie toe. Desondanks is de rente in de Verenigde Staten stapsgewijs verlaagd naar een niveau van 4,25%, om de financiële crisis het hoofd te kunnen bieden. In Europa daarentegen is de rente in twee stappen tot 4% verhoogd, met als belangrijkste reden de toegenomen inflatierisico’s. Tegen deze achtergrond is 2007 op het gebied van de vastrentende waarden een matig jaar geweest.
In 2007 heeft de US dollar wederom terrein prijs gegeven aan de Euro. Per ultimo 2007 had de euro een waarde van 1,4589 US dollar. Mede onder invloed van deze ontwikkelingen nam de waarde van de beleggingsportefeuille in het verslagjaar toe van zo’n € 357,-miljoen naar zo’n € 433,- miljoen. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft Bpf AVH in 2006 een boete opgelegd, vanwege een naar haar mening door Bpf AVH begane overtreding van de artikelen 6 t/m 7 van de Wet Bpf 2000. In de opvatting van DNB heeft Bpf AVH in strijd met het bepaalde in deze artikelen het levensloopfonds, waarin zij voor 12,5% deelneemt, toegestaan haar naam en logo te gebruiken en heeft Bpf AVH in strijd met het bepaalde in deze artikelen informatie over het levensloopfonds aan de deelnemers verstrekt. Bpf AVH is in haar beroep tegen deze boeteoplegging door de Rechtbank te Rotterdam in het ongelijk gesteld. Tegen deze uitspraak heeft zij beroep aangetekend.
Vooruitzichten
AVH MAGAZINE
12
Ook in 2008 is de negatieve invloed van de financiële crisis op de beleggingsmarkten merkbaar. Gedurende de eerste vier maanden van 2008 had Bpf AVH op de meeste beleggingssoorten een onderwogen positie. Het totale portefeuillerendement bedroeg -0,05 versus een benchmarkrendement van 0,42. Ultimo april 2008 was de dekkingsgraad zo’n 121%, als gevolg van de beleggingsrendementen, de toename in verplichtingen en de renteontwikkelingen. Het neerwaartsrisico van de dekkingsgraad is beschermd op een niveau van 4,05% met behulp van swaptions. Verder is de durationmismatch enigszins verminderd vanwege de investering in de zogenoemde LDI-pools en afgesloten Interest Rate Swaps. Om het valutarisico in het Orange
Sense Fonds en in het Europa-aandelenfonds van State Street Global Advisors te beperken is besloten om per 1 april 2008 de Britse Pond voor 50% af te dekken. In 2007 heeft Bpf AVH een tweetal pilots verantwoord beleggen gestart. Dit betreft een belegging in het Orange Sense Fund (positieve screening en engagement) en daarnaast wordt over de AFG-portefeuille REO (responsible engagement overlay) toegepast. In de AGFportefeuille worden beleggingen in bedrijven die landmijnen of clusterbommen produceren uitgesloten. Het grootste deel van het vermogen van Bpf AVH is voornamelijk belegd in zogenaamde index beleggingsfondsen. Hierdoor kan Bpf AVH niet gemakkelijk een “eigen koers” varen binnen het index beleggingsfonds. In 2008 is een nulmeting uitgevoerd waarbij de corporate bonds en de aandelen (m.u.v. het Orange Sense Fonds) voor een bedrag van zo’n € 123 miljoen zijn gescreend, aan de hand van algemene criteria, op onderwerpen als milieuvervuiling, dierenwelzijn, kinderarbeid, landmijnen en clusterbommen. Uit de screening is gebleken dat slechts een zeer klein percentage van de portefeuille in deze zaken is belegd. In de loop van 2008 zal een beleid over verantwoord beleggen worden geformuleerd. Hierbij zullen de opgedane ervaringen worden betrokken.
Verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan van Bpf AVH is op basis van het jaarverslag 2007, door het bestuur en directie aangereikte stukken en met het bestuur en directie gevoerde gesprekken van mening dat het bestuur van Bpf AVH in 2007 een verantwoord beleid heeft gevoerd. Het bestuur heeft met voldoening kennis genomen van het oordeel van het verantwoordingsorgaan.
Column deelnemersraad
Het blijft gissen... Juni is altijd een belangrijke en hectische maand voor pensioenfondsen, omdat dan het jaarverslag moet worden opgeleverd. Dat is ieder jaar weer een hele klus! Administratie, accountant, actuaris, iedereen heeft er zijn handen vol aan. Ook wij als deelnemersraad spelen een rol in dat proces. Wij adviseren immers het bestuur of men het jaarverslag kan vaststellen. Vanaf dit jaar zijn wij niet meer het enige medezeggenschapsorgaan dat een oordeel velt over het jaarverslag. Sinds 1 januari heeft Bpf AVH ook een verantwoordingsorgaan en ook zij geven hun mening. Als deelnemersraad zijn wij natuurlijk benieuwd hoe het verantwoordingsorgaan zal gaan functioneren en hoe de taakverdeling tussen verantwoordingsorgaan en deelnemersraad in de praktijk uit zal gaan pakken. Beide organen hebben hun eigen – wettelijk vastgelegde – adviesrechten, maar de adviesrechten van het verantwoordingsorgaan zijn nog niet helemaal uitgekristalliseerd. Daardoor is er nog sprake van wat overlap. Het is dus nog even zoeken naar een goede taakverdeling, maar ik heb er alle vertrouwen in dat we er samen wel uitkomen. Wat mij op het gebied van medezeggenschap wel zorgen baart is de moeite die werknemersen gepensioneerdenorganisaties hebben om de medezeggenschapsorganen te bemensen. Vele pensioenfondsen - ook AVH - kampen met vacatures in zowel de deelnemersraad als het verantwoordingsorgaan, die reeds langere tijd onvervuld zijn en waar er ook geen uitzicht lijkt op spoedige benoeming van nieuwe leden. Medezeggenschap is een recht waar we lang voor gestreden hebben. Laten we de met moeite
verworven inspraak nu niet teniet doen door geen gebruik te maken van de ons geboden mogelijkheden. Waarom het zo moeilijk is mensen te vinden voor de medezeggenschapsorganen weet ik niet. Ik kan er wel wat redenen voor bedenken, maar het blijft gissen. Is het dat mensen pensioen niet interessant vinden? Kost het teveel tijd? Of willen mensen in deze individualistische tijden geen lid meer worden van een vakbond of ouderenorganisatie? Wat ik wél weet is dat medezeggenschap belangrijk is en staat of valt met de mensen die er invulling aan geven. Dat je als lid van een medezeggenschapsorgaan zinvol bezig bent en een bijdrage levert aan een goede oudedagsvoorziening voor jezelf en anderen. Dat het leerzaam is en je de mogelijkheid biedt om je te ontwikkelen als persoon. Kortom, dat er genoeg redenen zijn om eens na te denken of het misschien iets u is. U zult er geen spijt van hebben!
Namens de deelnemersraad, Jan Janssen, voorzitter
vindt je op www.weetwatjeweet.nl. Naast de test over pensioenen zijn er ook tests over leningen, beleggen, beleggingsverzekeringen en hypotheken.
www.weetwatjeweet.nl
AVH MAGAZINE
Als lezer van AVH Magazine weet je natuurlijk het nodige van pensioenen. Maar weet je genoeg om verantwoorde beslissingen te kunnen nemen? Je kunt het nu meten met de financiële kennistest van de Autoriteit Financiële Markten, de toezichthouder op alle financiële organisaties in Nederland. De test, die bestaat uit 15 vragen,
13
Meet wat je weet!
Life event
Tegenwoordig eindigt circa één op de drie huwelijken in een scheiding. Dat betekent voor de betrokkenen niet alleen veel verdriet, maar ook veel geregel. De gemeenschappelijke boedel moet verdeeld worden, de alimentatie overeengekomen en de voogdij over eventuele kinderen geregeld. Maar wist je dat ook het pensioen verdeeld moet worden?
Scheiden Tot 1986 was er wettelijk niets geregeld over de verdeling van pensioen bij een scheiding, wat erg nadelig was voor vrouwen. Vrouwen werken immers vaker parttime om voor de kinderen te zorgen. Daarmee stellen zij hun echtgenoot in staat om een volledig pensioen op te bouwen, maar hebben zij zelf maar een klein pensioentje. Bij een scheiding werden deze vrouwen dus eigenlijk gestraft voor hun beslissing om voor de kinderen te zorgen. Dat vond de wetgever onrechtvaardig.
het pensioenfonds. Een formulier daarvoor kun je downloaden via postbus 51. Het deel van het ouderdomspensioen dat aan je ex wordt toebedeeld, wordt uitgekeerd zolang jullie beide in leven zijn. Na overlijden van de ex-partner, krijg je weer het volledige pensioen. Als jij eerder overlijdt dan je ex-partner, dan stopt de uitkering. Mogelijk krijgt je ex dan nog wel een bijzonder partnerpensioen.
Partnerpensioen Daarom moet tegenwoordig ook het ouderdoms- en nabestaandenpensioen verdeeld worden tussen de ex-partners. Hoe dat gebeurt is wettelijk vastgelegd.
Je bouwt bij Bpf AVH vanaf de leeftijd van 21 jaar naast ouderdomspensioen ook nabestaandenpensioen op. Bij een scheiding heeft je de ex-partner recht op het nabestaandenpensioen dat is opgebouwd tot aan de scheidingsdatum. We noemen dat een bijzonder nabestaandenpensioen. De ex-partner krijgt dan een nabestaandenpensioen als jij overlijdt. Hertrouw je, dan wordt het nabestaandenpensioen voor je nieuwe partner verminderd met het bijzonder nabestaandenpensioen voor je ex. Je nieuwe partner krijgt dan dus maar een lage uitkering. Ben je jonger dan 21 jaar, dan ben je bij Bpf AVH op risicobasis verzekerd voor het nabestaandenpensioen. Een eventuele ex-partner heeft dan geen aanspraak op bijzonder nabestaandenpensioen als je komt te overlijden.
Ouderdomspensioen
AVH MAGAZINE
14
In de Wet pensioenverevening is bepaald dat de ex recht heeft op de helft van het pensioen dat tijdens het huwelijk is opgebouwd. We noemen dat verevening en het geldt zowel voor een gewone echtscheiding als voor een scheiding van tafel en bed. Je ex krijgt zijn of haar deel van het pensioen pas vanaf de datum dat jij met pensioen gaat. Wordt de scheiding binnen twee jaar gemeld aan de pensioenuitvoerder, dat krijgt de ex-partner zijn/haar pensioendeel rechtstreeks door Bpf AVH uitbetaald. Wordt de scheiding pas na twee jaar gemeld, dan moet men het aandeel zelf bij jou opeisen. Het is dus belangrijk de scheiding tijdig te melden bij
Conversie Verevening is de standaardmethode voor het verdelen van pensioen, maar de mogelijkheid bestaat om daar vanaf te wijken. Je kiest dan voor een zogenaamde conversie. Bij conversie worden het aandeel in het ouderdomspensioen en de waarde van het eventuele bijzonder partnerpensioen omgezet in één pensioenrecht voor de ex-partner. Wanneer het pensioen wordt uitgekeerd is dan niet meer afhankelijk van de pensionering of het overlijden van de partner die het pensioen heeft opgebouwd. Conversie kan voor de ex aantrekkelijk zijn omdat hij of zij dan zelf kan bepalen wanneer het pensioen ingaat en alle
banden met de ex-partner definitief worden doorgesneden. Maar er zijn ook nadelen. Na het overlijden van de voormalige partner ontvangt de ex geen partnerpensioen ter compensatie van de alimentatie die dan wegvalt. De ex-partner die voor conversie kiest, moet dus volledig in het eigen onderhoud kunnen voorzien. Conversie
kan ook nadelen hebben voor degene die het pensioen heeft opgebouwd. Bij verevening zou je na overlijden van de ex-partner weer je volledige ouderdomspensioen krijgen. Bij conversie niet, omdat je dan definitief afstand doet van de helft van je ouderdomspensioen. Wel iets om goed over na te denken, dus.
In de praktijk...
Hoewel de verdeling van pensioenrechten tussen echtgenoten/ geregistreerde partners allang wettelijk geregeld is weten veel mensen toch nog niet, of vergeten, dat de pensioenrechten verdeeld dan wel verevend kunnen worden. Ik wijs de mensen daar normaal gesproken liefst minimaal vier maal op: bij de intake, bij het maken van een convenant, bij het ondertekenen van de akte van berusting, en bij de laatste brief, dus bij afsluiting van de echtscheiding. Ik doe dit omdat een echtscheidingsperiode bij veel mensen nogal chaotisch kan zijn en dergelijke belangrijke punten anders toch kunnen blijven liggen. Wat betreft de melding van de scheiding bij de pensioenuitvoerder laat ik de mensen de keus of zij dit zelf doen of door mij willen laten doen. Je kan het maar beter direct doen in plaats van daar mee te wachten.
Mr. O.C. (Otto) Bondam
Zowel verevening als conversie hebben voor- en nadelen. Conversie is echter alleen mogelijk met toestemming van de pensioenuitvoerder. Het vergt daardoor extra handelingen, en duurt wellicht iets langer, dan de standaard verevening. De meeste mensen kiezen mede daarom toch niet voor conversie maar voor de door de wetgever vastgelegde standaard verevening. In een recent onderzoek is ook gebleken dat slechts in ongeveer 3 procent van de echtscheidingen gekozen wordt voor conversie.
Hoe gaat een verevening/conversie in de praktijk? Het begint ermee om de feitelijk gegevens op tafel te krijgen. Waar zijn de pensioenen opgebouwd? Belangrijk is natuurlijk dat er geen pensioenen vergeten worden. Al deze informatie dien je aan de echtscheidingsadvocaat te geven. Dan kan worden bekeken wat de mogelijkheden en wensen zijn. Vervolgens wordt weloverwogen een keuze gemaakt. Ook de genoemde termijn van twee jaar is erg belangrijk.
Heeft u nog praktische tips voor mensen die te maken krijgen met pensioenverevening of conversie? Van belang is dat men niet zelf een convenant van internet plukt of zomaar een dergelijk door de ex-partner opgesteld concept-convenant ondertekent zonder dat men echt snapt waar men mee bezig is. Ga naar een advocaat die u daarbij goed voorlicht en op de hoogte is van de bovengenoemde materie. Denk, als u net een echtscheiding achter de rug heeft, ook nog eens aan melding van de scheiding bij de pensioenuitvoerder. Dat moet binnen twee jaar na scheiding gebeuren. En tenslotte: voor een goede afhandeling van uw echtscheiding kunt u altijd bij ondergetekende terecht!
AVH MAGAZINE
Weten de meeste mensen dat bij een scheiding, naast allerlei andere zaken, ook het pensioen verdeeld moet worden?
Kiest men veelal voor verevening of voor conversie en welke redenen heeft men daarvoor?
15
Mr. O.C. (Otto) Bondam is als advocaat verbonden aan Advocatenkantoor Bondam te Wassenaar. Hij behandelt veel echtscheidingszaken.
Life event
Gefeliciteerd, je hebt een nieuwe baan! Dat betekent veel veranderingen: ander werk, andere werkomgeving, andere collega’s en soms ook andere arbeidsvoorwaarden. Eén van die arbeidsvoorwaarden is pensioen. Hoe zit het daarmee als je van baan verandert?
Een andere baan Als je weggaat bij een werkgever houd je altijd recht op het pensioen dat je onder de pensioenregeling van die werkgever hebt opgebouwd. Je opgebouwde pensioen blijft dus gewoon staan. Blijf je in dezelfde sector werken, dan kan het zelfs zijn dat je blijft deelnemen aan de pensioenregeling van Bpf AVH. Bpf AVH is namelijk een bedrijfstakpensioenfonds, waar bijna alle werkgevers in de sector bij aangesloten zijn. Blijf je bij Bpf AVH, dan verandert er voor jou niets.
bedrijf een verplichte bedrijfstakpensioenregeling geldt. Is er een pensioenregeling, dan zijn er een aantal zaken waar je op moet letten. Wat voor soort regeling is het? Is het pensioen gegarandeerd of moet je maar afwachten hoe hoog het pensioen wordt? Hoeveel premie moet je betalen en hoeveel betaalt je werkgever? Biedt de regeling naast een ouderdomspensioen ook een nabestaanden- en arbeidsongeschiktheidspensioen? En kom je eigenlijk wel in aanmerking voor die pensioenregeling? Een pensioenregeling kan bijvoorbeeld ook alleen gelden voor werknemers in bepaalde functies of werknemers boven een bepaalde leeftijd. Voor je besluit van baan te veranderen is het dus verstandig eerst de pensioenregeling van de oude en de eventuele nieuwe werkgever te vergelijken. Omdat zo’n vergelijking best lastig is heeft de Stichting Pensioenkijker.nl een checklist ontwikkeld om je op weg te helpen. Je vindt de checklist op www.pensioenkijker.nl
Als je naar een andere pensioenregeling gaat krijg je van Bpf AVH een overzicht van het door jouw opgebouwde ouderdoms- en nabestaandenpensioen. Dat geldt echter alleen als je 21 jaar of ouder bent. Jongeren onder de 21 bouwen nog geen pensioen op en zijn op risicobasis verzekerd voor het nabestaandenpensioen. Zij krijgen niets mee als zij de pensioenregeling verlaten. Met het pensioen dat je bij Bpf AVH hebt opgebouwd kun je twee dingen doen. Of je laat het achter bij Bpf AVH. Dan wordt het bij je pensionering of je overlijden uitgekeerd aan jezelf of je nabestaande. Of je neemt het mee naar je nieuwe pensioenregeling. Dat noemen we waardeoverdracht.
AVH MAGAZINE
16
Een nieuwe baan Als je een nieuwe baan zoekt moet je goed kijken naar de pensioenregeling die een nieuwe werkgever je biedt. Nederland kent geen pensioenplicht en een werkgever is dus niet verplicht zijn werknemers een pensioen te bieden, tenzij voor het
Waardeoverdracht Ga je aan de slag bij een nieuwe werkgever en ga je deelnemen aan een nieuwe pensioenregeling, dan moet je beslissen wat je gaat doen met je opgebouwde pensioen. Neem je het mee naar je nieuwe pensioenregeling of laat je het staan bij de oude pensioenuitvoerder? Met andere woorden, kies je voor waardeoverdracht? Simpel gezegd is waardeoverdracht het inkopen van pensioenrechten in de nieuwe pensioenregeling met de zak pensioengeld die bij de oude pensioenregeling bijeen is gespaard. Het voordeel hiervan is dat je je gehele pensioen uitbetaald krijgt door één pensioenuitvoerder, wat natuurlijk wel zo overzichtelijk is, en je geen pensioenbreuk oploopt door pensioenregelingen die niet op elkaar aansluiten. Toch is waardeoverdracht niet altijd de beste keuze, hoewel dat vaak gedacht wordt. We kennen in Nederland bijvoor-
beeld verschillende soorten pensioenregelingen: eind- en middelloonregelingen garanderen een pensioen ter grootte van een bepaald percentage van het laatstverdiende of het gemiddeld verdiende loon, terwijl bij beschikbare premieregelingen de pensioenuitkomst onzeker is. Dat verschil in zekerheid is iets om goed over na te denken voor je besluit om pensioen over te dragen naar een beschikbare premieregeling. Ook kan het zo zijn dat onder de oude regeling geen nabestaandenpensioen werd opgebouwd en onder de nieuwe regeling wel. Je zult dan minder opbouwjaren krijgen voor je pensioengeld, omdat er bij de nieuwe regeling ook nabestaandenpensioen moet worden ingekocht. Voor alleenstaanden is dat minder voordelig. Ga je van een middelloonregeling naar een middelloonregeling, dan moet je goed kijken naar de indexatie, ook wel toeslagverlening genoemd. Je
opgebouwde pensioen wordt jaarlijks aangepast aan de inflatie om het waardevast te houden. Als de oude regeling over het algemeen beter indexeert kan dat een reden zijn om het pensioen te laten staan. Kortom, laat je goed voorlichten voor je besluit tot waardeoverdracht!
Procedure Waardeoverdracht is een vrij lange procedure. Belangrijk is dat je binnen zes maanden na aanvang van de deelname aan je nieuwe pensioenregeling een offerte voor waardeoverdracht aanvraagt bij je nieuwe pensioenuitvoerder. Deze zal dan gegevens opvragen bij de oude pensioenuitvoerder en op basis daarvan aangeven hoeveel opbouwjaren je bij de nieuwe regeling zou krijgen. Je kunt dan beslissen of je je pensioen
In de praktijk...
Dat is er erg persoons-, inkomen- en leeftijdsafhankelijk. Wel is het zo dat er in het algemeen een groeiende belangstelling is van jongere medewerkers voor het ouderdomspensioen. De vele aandacht, ook in de media, mist haar uitwerking niet. Daarenboven zal het Uniform PensiMinne Modderman
Als ze vragen hebben over de pensioenregeling, wat voor vragen zijn dat dan? Dat is weer erg afhankelijk van de leeftijd van de werknemer. Eigenlijk horen we drie vragen erg vaak: ‘Hoe zit het met nabestaandenpensioen?’, ‘Is er sprake is van een eindloon- of een middeloon-systeem?’ en ‘Is er waardeoverdracht mogelijk?’
Laten ze de pensioenregeling naar jouw idee ook meewegen in hun beslissing om al dan niet van baan te veranderen? Nee. Uiteraard zal dit op een hoger inkomensniveau wel meespelen, maar voor werknemers met een inkomen in de CAO-loonschalen vormt dit amper een overweging.
Wijzen jullie nieuwe en vertrekkende werknemers ook op de mogelijkheid van waardeoverdracht? Dat doen we bijna altijd, omdat wij dat als werkgever belangrijk vinden voor de nieuwe of de vertrekkende werknemer. Helaas maakt de nieuwe wetgeving dat waardeoverdracht voor vooral de kleinere werkgever een kostbare aangelegenheid kan zijn.
AVH MAGAZINE
Vragen sollicitanten ook hoe de pensioenregeling bij jullie bedrijf eruit ziet?
oenoverzicht haar werking gaan doen. Het besef dat pensioen een belangrijke arbeidsvoorwaarde is, is groeiende.
17
Minne Modderman is manager Compensation & Benefits bij Koninklijke Friesland Foods NV.
Life event
Natuurlijk willen we later allemaal het felbegeerde Zwitserlevengevoel. Maar onbezorgd van je oude dag genieten kan alleen als je een goed pensioen hebt. Weet jij hoeveel je krijgt na je 65e?
Stoppen met werken Daar kun je makkelijk achterkomen door op je uniform pensioenoverzicht (UPO) te kijken. Als deelnemer van Bpf AVH krijg je elk jaar zo’n UPO, waarin je kunt zien hoeveel ouderdomspensioen je hebt opgebouwd en hoeveel je nog kunt opbouwen als je tot je 65e deel blijft nemen. Ook de hoogte van het partner- en wezenpensioen staat erin. In de toelichting bij het UPO wordt uitgelegd hoe de pensioenregeling van Bpf AVH in elkaar steekt. Bpf AVH heeft een zogenaamde middelloonregeling. Dat wil zeggen dat je uiteindelijke pensioen gebaseerd is op het salaris dat je gemiddeld tij-
pen met werken is daardoor nogal duur. Je uitkering vanaf je 65e wordt er flink lager door, ook omdat je een aantal jaren pensioenopbouw zult missen. Ben je ouder dan 55? Dan kun je wellicht gebruik maken van de 55-plusregeling. De AGF-groothandel, de groothandel in eieren en de groothandel in kaas kennen ieder hun eigen regeling. Daarbij wordt het vervroegde prepensioen - en in de kaas- en eiersector het vervroegde ouderdomspensioen - aangevuld tot een percentage van je laatst verdiende loon. Deelnemers jonger dan 55 in de AGF- en kaassector kunnen onder voorwaarden een beroep doen op de 55-minregelingen voor deze sectoren. Je moet dan wel voldoen aan de leeftijdseisen en tot je pensionering deelnemer blijven aan de pensioenregeling van Bpf AVH. Voldoe je aan de voorwaarden, dan wordt op 63-jarige leeftijd extra pensioen ingekocht over de deelnemingsjaren tot 1 januari 2006. Dat extra pensioen kan gebruikt worden om eerder te stoppen met werken. De voorwaarden voor de 55-plus- en 55minregeling vindt je op www.bpfavh.nl. Wanneer je met pensioen gaat kun je ervoor kiezen je ouderdomspensioen gedeeltelijk om te zetten in nabestaandenpensioen of je nabestaandenpensioen om te zetten in ouderdomspensioen. Voor dat laatste moet je partner wel toestemming geven.
AVH MAGAZINE
18
dens je loopbaan verdiend hebt. Ieder jaar bouw je 1,75%, of als je in de AGF-groothandel werkt 1,9%, van je pensioen op. Bijna iedereen wil eerder stoppen met werken. Of dat kan is afhankelijk van je opgebouwde pensioen. Voor je 65e krijg je geen AOW, zodat je je inkomen volledig uit je pensioen moet betalen. Eerder stop-
Pensioen is een aanvulling op de AOW-uitkering. Hoeveel AOW je krijgt is afhankelijk van je persoonlijke omstandigheden. Alleenstaanden krijgen bijvoorbeeld meer dan gehuwden, omdat zij met maar één inkomen toe moeten komen. Heeft u een jongere partner? Dan moet u er rekening mee houden dat vanaf 2015 de AOW-partnertoeslag komt te vervallen. Het gezamenlijk inkomen kan daardoor, vanaf je 65e tot de 65e verjaardag van je partner, lager worden dan verwacht. De huidige AOW-bedragen kun je vinden op www.svb.nl
Life event
Verblijf in het buitenland
Word je door je werkgever een tijdje naar het buitenland gestuurd, dan kun je in sommige gevallen een detacheringsverklaring krijgen. Je AOW-opbouw gaat dan gewoon door tijdens je buitenlandse verblijf. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om je vrijwillig bij te verzekeren voor de AOW. Meer informatie over de detacheringsverklaring en vrijwillig bijverzekeren vindt je op www.svb.nl. Wil je na je pensioen in het buitenland gaan wonen? Dan is het verstandig na te gaan of dit geen gevolgen heeft voor je AOW. In principe heb je recht op AOW als je in het buitenland woont, maar de
Pensioen Tijdens detachering in het buitenland kunt u gewoon deel blijven nemen aan de pensioenregeling van Bpf AVH. Voorwaarde is wel dat de betaling van de pensioenpremies verloopt via de Nederlandse vestiging van je bedrijf. Voortzetting van je deelname aan Bpf AVH is niet mogelijk als je in het buitenland bij een buitenlands bedrijf werkt. Bouw je in een Europese lidstaat pensioen op bij een pensioenfonds of verzekeraar, dan kun je dat door middel van internationale waardeoverdracht ‘meenemen’ als je terug gaat naar Nederland. Evenzo kun je je in Nederland opgebouwde pensioen over laten dragen aan een pensioenuitvoerder in een Europese lidstaat als je besluit Nederland voorgoed vaarwel te zeggen. Als je dit overweegt moet je wel goed uitkijken. Andere landen kennen vaak een ander pensioenstelsel dan Nederland, waardoor internationale waardeoverdracht van Nederland naar een ander land nadelig uit kan pakken. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Bpf AVH.
AVH MAGAZINE
Iedereen van 65 jaar en ouder die in Nederland woont heeft recht op AOW. Heb je echter tussen je 15e en 65e voor langere of kortere periode in het buitenland gewoond, dan heeft dat wel gevolgen voor de hoogte van je AOW-uitkering. Tussen je 15e en 65e bouw je namelijk ieder jaar 2% van je AOW-uitkering op. Voor ieder jaar dat je niet in Nederland hebt gewoond mis je dus 2% AOW. Ben je op je 30e naar Nederland gekomen, dan is je AOW 15 jaar x 2% is 30% lager. Zonder aanvullend pensioen ben je dan veroordeeld tot de (bijzondere) bijstand.
uitkering kan in sommige landen lager uitvallen. U vindt hierover meer informatie op www.svb.nl.
19
AOW
In Nederland zijn er steeds meer mensen die kortere of langere tijd in het buitenland hebben doorgebracht of een tijdje naar het buitenland willen. Mensen die op latere leeftijd naar Nederland zijn gekomen, maar ook geboren en getogen Nederlanders die hun vaderland een tijdje verlaten voor een buitenlands avontuur. Dat kan gevolgen hebben voor je oudedagsvoorziening.
Life event
Partner/kinderen Niets is belangrijker dan je partner en je kinderen, dus daar zorg je goed voor. Maar wat gebeurt er met hen als jij overlijdt? Weet jij of je gezin dan goed verzorgt achterblijft? Een goed nabestaanden- pensioen kan je nabestaanden heel wat financiële zorgen besparen.
Nabestaandenpensioen Het nabestaandenpensioen is het pensioen dat wordt uitgekeerd na je overlijden. Eigenlijk is er sprake van twee uitkeringen: een pensioen voor je partner (het partnerpensioen) en een pensioen voor je minderjarige kinderen (het wezenpensioen). Je bouwt altijd nabestaandenpensioen op, dus ook als je (nog) geen partner en/of kinderen hebt.
Partnerpensioen
AVH MAGAZINE
20
Het partnerpensioen wordt uitbetaald vanaf je overlijden tot het overlijden van je partner. Hoe hoog de uitkering is, hangt af van de situatie op het moment van overlijden. Betaal je nog steeds premie – en ben je dus actief deelnemer – dan krijgt je partner 50% van het ouderdomspensioen dat je op had kunnen bouwen als je tot je 65e had deelgenomen aan de regeling. Overlijdt je als gewezen deelnemer of gepensioneerde, dan bedraagt het partnerpensioen 50% van het ouderdomspensioen dat je tot je overlijden had opgebouwd. Houdt je er wel rekening mee dat de uitkering lager wordt als je al eens gescheiden bent, omdat een gedeelte van het partnerpensioen dan naar je ex-partner gaat? Het is verstandig na te gaan of je partner in aanmerking komt voor een partnerpensioen. Dat is namelijk niet altijd het geval. Er is alleen recht op een uitkering als je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt. Hebben jullie een samenlevingscontract laten opstellen? Dan komt je partner alleen in aanmerking als het samenlevingscontract meer dan zes maanden voor het overlijden is opgesteld. Wonen jullie ongehuwd samen en is er geen geregistreerd partnerschap of samenlevingcontract, dan ontvangt je partner na jouw overlijden geen partnerpensioen. Ook als je na je pensionering getrouwd bent krijgt je partner geen uitkering.
Wezenpensioen Kinderen hebben zolang zij minderjarig zijn recht op een wezenpensioen. Tot hun 18e krijgen
zij 10% van het te bereiken pensioen (als je als actief deelnemer overlijdt) of het opgebouwde pensioen (als je als gewezen deelnemer of gepensioneerde overlijdt). Volle wezen ontvangen 20%.
Aanvullende regelingen Neem je deel aan de aanvullend eindloon- of aanvullend middelloonregeling van Bpf AVH? Dan ontvangen je partner en kinderen geen 50% en 10%, maar 70% en 14%.
Uitruil Het kan zijn dat je het nabestaandenpensioen te laag of misschien zelfs te hoog vindt in vergelijking met het ouderdomspensioen. Als het partnerpensioen minder is dan 70% van het ouderdomspensioen kun je een gedeelte van het ouderdomspensioen omzetten in nabestaandenpensioen. Je kunt die keuze echter alleen maken op het moment dat je de deelname aan de regeling beëindigt of met pensioen gaat. Evenzo kun je het gehele nabestaandenpensioen of de helft daarvan om laten zetten in ouderdomspensioen. Dat kan echter alleen op het moment dat je met pensioen gaat én je partner moet toestemming geven. Voor beide uitruilmogelijkheden geldt dat je een eenmaal gemaakte keuze niet terug kunt draaien. Je kunt dus ook maar éénmaal kiezen voor omzetting.
Anw Misschien komt je partner in aanmerking voor een uitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet (Anw). Hij/zij moet dan op de dag van jouw overlijden jonger zijn dan 65 jaar en je moet ten tijde van overlijden verzekerd zijn geweest voor de Anw. Verder moet de partner voldoen aan één van de volgende voorwaarden: • de partner is geboren vóór 1950, of • de partner heeft een kind onder de 18 jaar, of • de partner is voor tenminste 45% arbeids-ongeschikt. Je kunt nu dus al nagaan of je partner recht heeft op een Anw-uitkering. Is dat niet zo, dan kent Bpf AVH de mogelijkheid om een Anw-hiaatverzekering af te sluiten. Je partner ontvangt dan een tijdelijk nabestaandenpensioen. Om zo’n verzekering te kunnen afsluiten moet je werkgever wel een contract hebben gesloten met Bpf AVH.
Pensioen
Nog meer pensioen met nieuwe aanvullende regeling
Naast de verplichte middelloonregeling heeft Bpf AVH een aantal aanvullende regelingen. Sinds 1 januari kent onze pensioenfamilie een nieuwe telg: de aanvullende middelloon-plusregeling. Daarmee bouw je nog meer pensioen op.
Wat maakt de aanvullende middelloon-plusregeling anders dan de andere aanvullende regelingen? De aanvullende middelloon-plusregeling is een fiscaal maximale regeling bovenop de basisregeling. Dat wil zeggen dat de fiscale ruimte die je hebt om jaarlijks belastingvrij te sparen voor je oude dag volledig gebruikt wordt. Om dat te bereiken geldt er een lagere franchise van € 12.206 (voor 2008), een hoger opbouwpercentage van 2,25% per jaar en is er geen maximum salaris voor de pensioenopbouw.
salaris
Pensioenopbouw
€ 81.726
€ 31.292
Pensioenopbouw
Pensioenopbouw
Franchise
Franchise
Franchise
middelloonregeling
Aanvullend middelloonregeling
Aanvullend middelloonplusregeling
Door de hogere pensioenopbouw wordt ook het nabestaandenpensioen hoger. Je partner en kinderen krijgen dus een hogere uitkering als jij mocht komen te overlijden.
Net als voor de andere aanvullende regelingen geldt dat deelname aan de aanvullende middelloon-plusregeling alleen mogelijk is als je werkgever daarvoor een overeenkomst heeft gesloten met Bpf AVH.
AVH MAGAZINE
Voor deze maximale pensioenregeling wordt een premie van 26% (premie voor 2008) geheven over de pensioengrondslag (dat is het salaris minus de franchise van € 12.206,-). Hierop wordt de premie voor deelname aan de basisregeling in mindering gebracht. Een gedeelte van de premie voor de aanvullende middelloon-plusregeling wordt door de werkgever betaald. Hoe groot dat gedeelte is kan per werkgever verschillen.
21
Een ander belangrijk verschil met de overige regelingen is de premievrije pensioenopbouw bij arbeidsongeschiktheid. Binnen de basisregeling en de overige aanvullende regelingen bestaat alleen recht op premievrije voortzetting als je volledig (d.w.z. voor tenminste 80%) arbeidsongeschikt bent. De aanvullende middelloon-plusregeling geeft al recht op (gedeeltelijke) premievrije voortzetting bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid, stapsgewijs oplopend van voortzetting voor 40% bij 35% arbeidsongeschiktheid tot voortzetting van 100% bij tenminste 80% arbeidsongeschiktheid. Als je gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt ben je met de aanvullend middelloon-plusregeling dus beter af.
Life event
Gezondheid is een groot goed, maar zeker niet vanzelfsprekend. Elk jaar worden er in Nederland talloze mensen arbeidsongeschikt door een ongeluk of ziekte. Dat ziekte en arbeidsongeschiktheid financiële gevolgen hebben weet iedereen wel, maar wat betekent het voor je pensioen?
Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschikt word je pas na twee jaar ziekte. In die twee jaar ontvang je in de regel eerst een periode 100% van je laatstverdiende loon en daarna een periode een lager percentage. Voor je pensioen geldt tijdens de twee ziektejaren dat er pensioen wordt opgebouwd over het salaris dat je werkgever aan Bpf AVH doorgeeft. In de meeste gevallen is dat het salaris dat je verdiende vóór je ziek werd. Je pensioenopbouw blijft dan dus ongewijzigd. Ben je langer dan twee jaar ziek, dan krijg je na de twee ziektejaren een uitkering op grond van de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). Bij volledige arbeidsongeschiktheid, dat wil zeggen als je tenminste 80% arbeidsongeschikt bent, kom je in aanmerking voor premievrije voortzetting van de pensioenopbouw. Je bouwt dan pensioen op zonder dat je premie hoeft te betalen. Die premievrije pensioenopbouw loopt door tot je weer kunt gaan werken of, als dat niet lukt, tot je pensioendatum.
AVH MAGAZINE
22
Neem je deel aan de aanvullende middelloon-plusregeling, dan kom je ook in aanmerking voor premievrije voortzet-
ting als je minder dan 80% arbeidsongeschikt bent. Die regeling geeft al recht op (gedeeltelijke) premievrije voortzetting bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid, stapsgewijs oplopend van voortzetting voor 40% bij 35% arbeidsongeschiktheid tot voortzetting van 100% bij tenminste 80% arbeidsongeschiktheid. Maar let op: was je al gedeeltelijk arbeidsongeschikt op het moment dat je deel ging nemen aan de pensioenregeling van Bpf AVH? Dan kan dat gevolgen hebben voor de hoogte van je premievrije voortzetting en zul je in sommige gevallen minder pensioen opbouwen. Je kunt dan echter vaak ook premievrije voortzetting vragen bij je oude pensioenuitvoerder. Als dit voor jou speelt kun je het beste telefonisch contact met ons opnemen. Bij premievrije voortzetting wordt uitgegaan van het laatst vastgestelde en aan Bpf AVH doorgegeven salaris. Het bedrag waarover pensioen wordt opgebouwd wordt jaarlijks aangepast aan de stijging van de loonindex. Zo bouwt u ongeveer hetzelfde pensioen op als u gehad zou hebben als u niet arbeidsongeschikt was geworden.
In de praktijk... Neoletta van Poelgeest is beleidsmedewerker bij CNV Dienstenbond en houdt zich daar onder andere bezig met arbeidsongeschiktheid.
Neoletta van Poelgeest
Hoeveel mensen worden er jaarlijks arbeidsongeschikt? Rond de 20.000. Tenminste, dat zijn de mensen die een arbeidsongeschiktheidsuitkering toegewezen krijgen. Het aantal mensen dat recht heeft op een arbeidsongeschiktheidsuitkering is met de invoering van de WIA in 2006 enorm gedaald, omdat de eisen strenger zijn geworden. Je krijgt nu pas een uitkering als je meer dan 35% arbeidsongeschikt bent. Dat betekent dus dat er veel meer mensen dan die 20.000 zijn die door ziekte en gebreken niet meer kunnen werken, maar die hiervoor geen vangnet meer hebben.
Behalve de opbouw van ouderdomspensioen is een arbeidsongeschiktheidspensioen ook een essentieel onderdeel van een goede pensioenregeling. Hiermee kan een enorme inkomensachteruitgang worden voorkomen. Het kan zo zijn dat iemand die voorheen een loon had van € 65.000 en die voor 50% arbeidsongeschikt is, uiteindelijk terugvalt naar een inkomen van € 6.000. Kortom slechts zo’n 10% van wat hij/zij daarvoor verdiende. Je hebt dan een goede WIAhiaatpensioenvoorziening en (voor met name de hogere inkomens) ook een aanvullend arbeidsongeschiktheidspensioen nodig om nog op 70% van je laatstverdiende loon te komen.
Zijn werknemers zich bewust van de gevolgen van arbeidsongeschiktheid voor hun pensioen? Veel, met name jonge, mensen, zijn zich niet bewust van de gevolgen van arbeidsongeschiktheid voor hun pensioen. Terwijl het juist voor
Wat zouden de gevolgen zijn als pensioenregelingen geen premievrije voortzetting bij arbeidsongeschiktheid zouden kennen? Als de pensioenregelingen helemaal geen premievrije voortzetting voor het ouderdomspensioen zouden kennen bij arbeidsongeschiktheid dan zouden de gevolgen desastreus zijn. Je hebt dan geen pensioenopbouw meer voor de jaren die voor je liggen. Ook hier geldt weer voor dat met name voor jonge medewerkers de gevolgen enorm zouden zijn. De pensioenopbouw per jaar neemt namelijk toe naarmate de leeftijd toeneemt. Die latere jaren met hoge opbouw zou je dus kwijt zijn als je jong arbeidsongeschikt wordt. Met een premievrije pensioenregeling is dat gelukkig niet het geval.
AVH MAGAZINE
Een goede pensioenregeling zal ingeval van langdurige arbeidsongeschiktheid de pensioenopbouw voortzetten alsof de werknemer nog in actieve dienst is (premievrij maken). Hierbij wordt voor de toekomstige jaren wel uitgegaan van een gelijkblijvend salaris. De pensioenaanspraak wordt over het algemeen wel aangepast aan de prijsstijgingen, maar carrièrekansen die iemand in het vooruitzicht had worden dus niet meegenomen.
hen extreme gevolgen kan hebben als zij niet een goede regeling hebben. Kijk alleen maar naar de korte periode dat een jonge medewerker recht heeft op een loongerelateerde arbeidsongeschiktheidsuitkering. Daarbij speelt voor de opbouw van het ouderdomspensioen dat met name jonge werknemers nog uitzicht hebben op groei in salaris door carrière. Dit vooruitzicht wordt echter niet meegenomen in de pensioenopbouw als iemand arbeidsongeschikt wordt.
23
Wat voor gevolgen heeft dat voor hun pensioen?
Houdt u van lezen? Dat komt goed uit! Wij zoeken nog:
leden voor onze klankbordgroep communicatie M/V De klankbordgroep beoordeelt alle brochures en andere communicatie-uitingen van Bpf AVH op begrijpelijkheid. In de praktijk houdt dit in dat de leden de brochures en eventuele andere communicatie-uitingen thuis ontvangen met het verzoek deze te lezen en te beoordelen. Tijdens de bijeenkomsten van de klankbordgroep kunt u uw mening geven en met andere leden en de administratie van Bedrijfspensioenfonds AVH van gedachten wisselen. U draagt dus direct bij aan begrijpelijke communicatie voor alle deelnemers, werkgevers en gepensioneerden. Bent u: • geïnteresseerd in pensioenen en communicatie • niet bang om uw mening te geven • in de gelegenheid om tijd vrij te maken voor de vergaderingen (overdag)? Dan horen wij graag van u! Als lid van de klankbordgroep ontvangt u natuurlijk een vergoeding voor de bijgewoonde vergaderingen en een reiskostenvergoeding.
Actief en gepensioneerd? Bent u gepensioneerd en heeft u nog wat tijd over? Dan komt dat heel goed uit. Voor ons verantwoordingsorgaan zoeken wij nog:
twee gepensioneerdenleden M/V Het verantwoordingsorgaan bestaat uit twee werknemersleden, twee werkgeversleden en twee gepensioneerden. Het is hun taak om jaarlijks een oordeel te vellen over het gevoerde en toekomstige beleid van het bestuur. Helaas zijn de gepensioneerdenzetels momenteel vacant. Wij zijn dan ook naarstig op zoek naar gepensioneerden die mede invulling willen geven aan medezeggenschap bij Bpf AVH. Bent u: • gepensioneerd en ontvangt u een pensioen van Bpf AVH • geïnteresseerd in pensioenen • niet bang om uw mening te geven • in de gelegenheid om tijd vrij te maken voor de vergaderingen (overdag)? Dan bent u wellicht één van de mensen die wij zoeken! Kennis van pensioenen is geen vereiste; er wordt gezorgd voor een opleiding. Uiteraard ontvangt u een vergoeding voor uw werkzaamheden en die tijd die besteed wordt aan vergaderingen. Heeft u interesse in één van deze functies? Dan kunt u contact opnemen met Sandra Hofland op telefoonnummer 070 - 338 10 20.
www.bpfavh.nl Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel
