Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Koopvaardij

| Juli 2012

| Jaargang 7 | Nr. 2

Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Koopvaardij

Pensioenkompas

Turbulente tijden Communicatie-uitingen Pensioenraad

VOORWOORD Aanhoudende onrust in pensioenland Bij het schrijven van dit voorwoord begin juni 2012, is duidelijk dat er nog steeds veel onrust in de financiële markten zit. Woelige tijden die allerlei negatieve effecten hebben. Om de begroting van Nederland overeind te houden heeft de Kunduz-coalitie bezuinigingsmaatregelen aangekondigd waarbij het een vraag is, gelet op de komende verkiezingen van 12 september 2012, hoe houdbaar deze afspraken zijn. Ook de Nederlandse Regering worstelt met het vraagstuk van het terugdringen van het begrotingstekort in relatie tot het niet verder afremmen van de economische groei in de wetenschap dat deze direct met elkaar te maken hebben. Daarnaast is zojuist de hoofdlijnennotitie van minister Kamp verschenen die aangeeft welke invulling het demissionaire Kabinet wil geven aan een nieuw pensioenstelsel. Over de mogelijkheden die minister Kamp formuleert in zijn hoofdlijnennotitie komen we in een volgende PensioenKompas op terug. De concrete uitwerking moet nog plaatsvinden en moet in de vorm van wetsvoorstellen door Tweede en Eerste Kamer geloodst worden. Verder moeten de sociale partners zich nog gaan buigen over de voorstellen en de invulling van het pensioencontract. Het pensioenfonds toetst de uitvoerbaarheid daarvan. De invoeringsdatum is nog beoogd op 1 januari 2014 maar ik denk dat men niet ontkomt om hier 2015 van te maken. Zeker als straks na de eerder genoemde Tweede Kamer verkiezingen de Regering er qua samenstelling anders uitziet. Alhoewel ik niet vooruit wil lopen op dit proces is voor mij duidelijk dat de financiële posities van de andere pensioenfondsen ook nog een belangrijke rol kan gaan spelen. Wat dat aangaat verkeert uw pensioenfonds in een relatief goede positie. Momenteel beweegt de dekkingsgraad zich rond de 111%. Waar deze naar toe gaat hangt in grote mate af van de verdere ontwikkeling de komende maanden. Hiermee maak ik ook meteen de verbinding naar de financiële markten. De hernieuwde onrust komt met name door de schuldencrisis van een aantal landen. Het gaat om de bankenposities in Spanje in relatie tot de schuld van de Spaanse overheid. De uitslag van de Griekse verkiezingen is inmiddels bekend. Griekenland kiest vooralsnog voor de Euro. We zien de rentes van de Zuid-Europese landen wederom sterk oplopen terwijl de vlucht naar onder andere Duitsland en Nederland leidt tot een historisch lage rentevergoeding op 10 jarige leningen (respectievelijk 1,20% en 1,60%). In mijn ogen geen normale marktsituatie die zich niet zal continueren maar wel een gegeven voor dit moment. Dit betekent dat de verplichtingen stijgen en de dekkingsgraden van de pensioenfondsen die de rentebeweging niet hebben afgedekt verder wegzakken waardoor er niet ontkomen zal gaan worden aan het korten van uitkeringen en opgebouwde rechten. Bpf Koopvaardij heeft tot nu toe de rente vrijwel volledig afgedekt waardoor het relatief weinig last heeft van de rentedaling. Het pensioenfonds blijft zeer alert om alle bewegingen te volgen om zo te zorgen dat als straks sprake is van een aantrekkende rente (als de marktsituatie zich weer normaliseert) het pensioenfonds ook profiteert van deze beweging. In dit PensioenKompas treft u ook een interview aan met het nieuwe bestuurslid Erik Hulshof en het vertrekkende bestuurslid de heer Sta. Het pensioenfonds heeft veel te danken aan de heer Sta die vanuit verschillende rollen zijn uitgebreide kennis en expertise heeft kunnen inbrengen. Verder treft u naast het bekende Prikbord ook nog een artikel aan van de voorzitter van de Pensioenraad waarin de voorzitter ingaat op de samenstelling van de nieuwe pensioenraad. Resumerend kan ik stellen dat er op dit moment sprake is van woelige baren maar dat u daar als zeevarende wel enige ervaring mee heeft. Dat kan inmiddels ook gezegd worden van uw pensioenfondsbestuur dat zich samen met u staande probeert te houden. Tot nu toe lukt dit aardig. Tenslotte wens ik u veel leesplezier en een prettige vakantie toe. Met hartelijke groet Erwin Cramer Directeur bestuursbureau Bpf Koopvaardij

2 • juli 2012 | PensioenKompas Koopvaardij

INHOUDSOPGAVE

4

Financiële positie van het fonds

Wijzigingen in uw pensioenreglement Er is een aantal zaken veranderd in de pensioenreglementen.

6

5

:: Interview: Sta en Hulshof Communicatie-uitingen

10

11

Koopvaardij verhuist vastgoedportefeuille

Jaarverslag 2011 Pensioenraad

14 15

8 12

Wat te doen als………

Prikbord

e rubriek voor ‘oude foto’s‘ en oproepen D voor evenementen van en voor (oud) zeevarenden en geïnteresseerden. PensioenKompas Koopvaardij | juli 2012 • 3

Turbulente tijden De financiële markten zijn 2012 gunstig begonnen. Zowel aandelen- als obligatiemarkten lieten in het eerste kwartaal koersstijgingen zien, die te herleiden waren tot een aantal macro-economische ontwikkelingen in de eurozone en wereldwijd. Zo bleek de Amerikaanse werkloosheid terug te lopen, terwijl ook uit Azië (China) positieve geluiden kwamen. Daarnaast hebben beleidsacties van centrale banken en overheden de financiële markten rugwind gegeven. Beleidsmakers tonen daadkracht Ook in de eurozone voltrok zich een aantal gunstige ontwikkelingen. Een ongecontroleerd faillissement van Griekenland werd in maart ternauwernood afgewend dankzij de goedkeuring van het tweede steunpakket voor Griekenland door de trojka, bestaande uit de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds. Ten tweede werd het nieuwe fiscale verdrag geratificeerd dat de fiscale discipline in de eurozone moet verscherpen. Ten derde werd een overeenkomst tussen Europese regeringsleiders bereikt over de samenvoeging van twee noodfondsen, de Europese Financiële Stabiliteitsfaciliteit (EFSF) en het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM). Dit verstevigde de financiële buffers waarmee noodlijdende overheden in de periferie van de eurozone ondersteund kunnen worden. Ten slotte ondernam de Europese Centrale Bank ook actie om een acute liquiditeitscrisis in het bankwezen af te wenden. De wens van de centrale bank is dat de liquiditeiten die beschikbaar zijn gekomen voor de banken via een aantrekkende kredietverlening de weg vinden naar de reële economie. Hiervan is overigens geen enkel signaal te bespeuren. De kredietverlening valt juist nog altijd terug. Gunstig beeld houdt geen stand Het tij kenterde toen de al een tijd sluimerende risicoaversie van beleggers zich meer openbaarde. Dat zij voorzichtiger werden, kwam door een samenloop van omstandigheden: zo bleek de situatie in Spanje, zowel in de financiële- als in de vastgoedsector, ernstiger dan gedacht. De Franse kiezers kozen daarnaast een nieuwe


president van wie nog niet duidelijk is hoe zijn positie in de Frans-Duitse as vorm zal krijgen. Tot slot kwam Griekenland weer op de voorgrond, toen bleek dat er na de verkiezingen in maart geen regering gevormd kon worden. Deze impasse is een gevaar voor het voortbestaan van Griekenland in de eurozone. Deze ontwikkelingen leiden tot een uitstroom van kapitaal uit de periferie van de eurozone naar de kernlanden, met (nog) lagere Duitse rentes als gevolg. De gevolgen van de turbulente markten zijn groot, zoals u elke dag in de krant leest of op het journaal hoort. Ook Bpf Koopvaardij merkt de effecten hiervan. Het vermogen staat nu op een recordhoogte van EUR 3,577 miljard, maar ook de pensioenverplichtingen zijn sterk gestegen naar een niveau van EUR 3,065 miljard. De stijgingen worden in hoofdzaak veroorzaakt door de dalende marktrente waardoor de portefeuille vastrentende beleggingen en de rente afdekking in de portefeuille sterk in waarde zijn toegenomen. Doordat de verplichtingen worden berekend met een 3-maands gemiddelde rente-termijnstructuur, stijgt het vermogen sneller dan de verplichtingen. De dekkingsgraad is de verhouding tussen het vermogen van het pensioenfonds en de pensioenverplichtingen: de nu en in de toekomst uit te betalen opgebouwde pensioenen. Bij een dekkingsgraad van 100% heeft een pensioenfonds precies voldoende geld in kas om de huidige en toekomstige pensioenen te betalen. Bij een dekkingsgraad van meer dan 100% beschikt het fonds over een buffer. Via de website www.koopvaardij.nl kunt u maandelijks de ontwikkeling van de dekkingsgraad volgen.

Wijzigingen in uw pensioenreglement Er is een aantal zaken veranderd in de pensioenreglementen: Pensioenreglement A (voor deelnemers geboren op of na 1 januari 1950)

Pensioenreglement C (voor deelnemers geboren vóór 1950)

De pensioenregeling biedt de mogelijkheid om het ouderdomspensioen al vóór de 65-jarige leeftijd in te laten gaan. Als een (gewezen) deelnemer koos voor een vervroegde ingang van zijn ouderdomspensioen moest hij aantonen dat zijn dienstbetrekking was beëindigd. Op het moment dat het pensioen inging, moest hij dus gestopt zijn met werken. Deze eis geldt voortaan alleen nog als de (gewezen) deelnemer het pensioen wil vervroegen tot een datum die ligt vóór de eerste dag van de maand waarin hij de 60-jarige leeftijd bereikt. Wil een (gewezen) deelnemer zijn pensioen bijvoorbeeld op 62-jarige leeftijd laten ingaan, dan mag hij daarnaast gewoon blijven werken. In het reglement is daarom opgenomen dat de deelnemer alleen nog moet aantonen dat hij zijn dienstbetrekking heeft beëindigd als hij het ouderdomspensioen wil laten ingaan vóór de eerste dag van de maand waarin hij de leeftijd van 60 jaar bereikt. Achtergrond van deze wijziging is een versoepeling van de fiscale regels. In het vervolg zal de fiscus bij vervroeging van de pensioeningangsdatum tot uiterlijk de 60-jarige leeftijd niet meer toetsen of de dienstbetrekking wordt beëindigd. Doorwerken naast vervroegd ingegaan pensioen is dus toegestaan mits het pensioen niet eerder dan op 60-jarige leeftijd ingaat. Overeind blijft dat als het pensioen ingaat vóór de 60-jarige leeftijd, het dienstverband wel moet worden beëindigd. Deze versoepeling van de fiscale regels verbetert de mogelijkheden om vervroegde pensionering in combinatie met (gedeeltelijk) doorwerken flexibel in te vullen. Dit stimuleert oudere werknemers om langer door te werken.

De pensioenregeling biedt de mogelijkheid om het ouderdomspensioen al vóór de 65-jarige leeftijd in te laten gaan. Als een (gewezen) deelnemer koos voor een vervroegde ingang van zijn ouderdomspensioen moest hij aantonen dat zijn dienstbetrekking was beëindigd. Op het moment dat het pensioen inging, moest hij dus gestopt zijn met werken. Deze eis geldt voortaan alleen nog als de (gewezen) deelnemer het pensioen wil vervroegen tot een datum die ligt vóór de eerste dag van de maand waarin hij de 60-jarige leeftijd bereikt. Wil een (gewezen) deelnemer zijn pensioen bijvoorbeeld op 62-jarige leeftijd laten ingaan, dan mag hij daarnaast gewoon blijven werken. De voorwaarde dat de (gewezen) deelnemer moet aantonen dat hij zijn dienstbetrekking heeft beëindigd als hij het ouderdomspensioen vervroegd wil laten ingaan is daarom uit het reglement geschrapt. De (gewezen) deelnemers aan pensioenreglement C zijn allen ouder dan 60 jaar. Vervroeging van de pensioeningang tot vóór de 60-jarige leeftijd is voor hen dus niet meer mogelijk. Achtergrond van deze wijziging is een versoepeling van de fiscale regels. In het vervolg zal de fiscus bij vervroeging van de pensioeningangsdatum tot uiterlijk de 60-jarige leeftijd niet meer toetsen of de dienstbetrekking wordt beëindigd. Doorwerken naast vervroegd ingegaan pensioen is dus toegestaan mits het pensioen niet eerder dan op 60-jarige leeftijd ingaat. Deze versoepeling van de fiscale regels verbetert de mogelijkheden om vervroegde pensionering in combinatie met (gedeeltelijk) doorwerken flexibel in te vullen. Dit stimuleert oudere werknemers om langer door te werken.

Verder zijn in het reglement de voor 2012 geldende bedragen van het maximum dagloon en de franchise en het grensbedrag voor de afkoop van kleine pensioenen opgenomen.

Pensioenreglement B (prepensioenregeling voor deelnemers geboren op of na 1 januari 1950)

Verder zijn de voor 2012 geldende bedragen van het maximum dagloon en de franchise en het grensbedrag voor de afkoop van kleine pensioenen in het reglement opgenomen. Ook is de maximering van het pensioengevend loon per 1 januari 2012 aangepast.

In het reglement zijn de voor 2012 geldende bedragen van het maximum dagloon en het grensbedrag voor de afkoop van kleine prepensioenen opgenomen.

ilt u de officiële pensioenreglementen bekijken? W Ga dan naar onze website www.koopvaardij.nl.

PensioenKompas Koopvaardij | juli 2012

• 5

INTERVIEW

Dubbelinterview bestuursleden

::

Na zich 28 jaar ingezet te hebben voor de pensioenen in de Koopvaardij neemt Arnold Sta afscheid van het bestuur van uw fonds. We spreken hem over zijn tijd bij het bestuur en maken kennis met zijn opvolger, Erik Hulshof. Hoe is het begonnen? Door zijn werk voor de vakbond raakte Arnold Sta erg betrokken bij de voorzieningen voor de zeevarenden. Als gevolg van de vele afvloeiregelingen moest hij zich verdiepen in de financiële gevolgen daarvan. Zo raakte hij ook betrokken bij het pensioenfonds. Hij is ruim 28 jaar bestuurslid geweest waarvan 17 jaar lid van het dagelijks bestuur en 24 jaar van de beleggingscommissie. ‘Ik heb in het belang van mijn mede zeevarenden naar beste vermogen op de winkel gepast. Om zo voor hen een zo goed mogelijk pensioen te realiseren.’Want’ ,vindt de heer Sta, ‘als je iets doet moet je het goed doen.’ De heer Sta noemt zichzelf generalist. ‘Ik heb het altijd belangrijk gevonden me kritisch op te stellen voor een zo goed mogelijk pensioen. Door kritische vragen te stellen over alle onderwerpen blijf je scherp en zorg je voor een optimale regeling voor de achterban.’


•

Hoe is de ontwikkeling van het fonds geweest? ‘Als bedrijfstak Koopvaardij hebben we al heel lang te maken met tegenwind. De bedrijfstak krimpt, dat maakt het niet makkelijk. We hebben gelukkig ook wel gebruik kunnen maken van een goede tijd op de beurs. Toen hebben we hoogte gewonnen, waardoor we buffers konden vormen. Mede daardoor is onze dekkingsgraad nu nog op acceptabele hoogte.’ Als beginnend voorzitter wilde Arnold Sta aan kunnen tonen wat de bedrijfstak zelf vond. Dat resulteerde in de eerste enquête onder de achterban in 1990. Door goed te weten wat er leefde bij de achterban is onder andere de VUT omgezet naar OBP, later pre-pensioen. De heer Sta vervolgt: ´ Als bestuur hebben we altijd geprobeerd heel bewust onze strategie te kiezen. Op de momenten waarop we in een economische dip zaten, moesten we soms ook gewoon de bui uitzitten. Vanuit het bestuur zijn we continu bezig om alle belangen even goed te behartigen. Zowel voor de werkgever als de werknemer. We maken zorgvuldige afwegingen en moeten rekening houden met een aantal gevoeligheden. Ik ben trots op hoe we als bestuur de regelingen in de loop der jaren aanzienlijk hebben verbeterd. Met

onder andere als resultaat dat we erin geslaagd zijn om de premie op het huidige niveau te krijgen’, aldus de heer Sta. Het pensioenfonds is ooit ontstaan uit een belofte van de overheid tijdens de oorlog. De overheid beloofde pensioen voor alle zeevarenden te regelen voor de inzet in oorlogstijd. Door deze toezegging is in 1954 het pensioenfonds opgericht waar de overheid 70 miljoen in stortte over de looptijd van 50 jaar. De bestaande rederijfondsen droegen hun deelnemende officieren geleidelijk allemaal over aan het Bpf Koopvaardij. Door dit afwijkende ontstaan van het fonds prevaleerde de rol van het bestuur boven het overleg aan de CAO-tafels. Dit bleef zo tot het einde van de 20ste eeuw.

Wat zijn uw tips voor uw opvolger? ‘Allereerst heb ik veel vertrouwen in de kennis van Erik Hulshof voor wat betreft beleggen en het risicomanagement daarvan. Zorg dat je overal veel vanaf weet, en wees heel kritisch. En zeker ook belangrijk: houd contact met de achterban’, aldus de heer Sta. Opvolger in het bestuur, Erik Hulshof Erik Hulshof werkte 11 jaar voor pensioenuitvoerder MN. Hij heeft Bpf Koopvaardij daar goed leren kennen. Vijf jaar lang is hij betrokken geweest bij het uitvoeren van de regeling, specifiek het vermogensbeheer. Vanuit MN heeft de heer Hulshof al het nodige voor het fonds kunnen betekenen. Onlangs is Erik Hulshof gevraagd om plaats te nemen in het bestuur, als opvolger van Arnold Sta. Wat hoopt u bij te dragen als bestuurder? ‘Te doen waar het pensioenfonds voor bedoeld is, mensen op een goede manier afscheid te laten nemen van een werkend bestaan. Dat ga ik doen door alles te koppelen aan de ambitie van het fonds. Denk dan aan de financiële markten, de rekenrente en dergelijke, gecombineerd met gezond verstand. Zo kunnen we op ontwikkelingen inspelen maar met als doel de lange termijn ambitie van het fonds; een goed pensioen voor de zeevarenden’, aldus de heer Hulshof. Waarom Bpf Koopvaardij? ‘Collectief pensioen is iets heel moois. Je deelt samen alle risico’s. Samen als werkgevers en werknemers, maar ook samen als generaties. Dat is de basis van ons stelsel. Het is fantastisch om daaraan mee te mogen werken. De jaren dat ik voor Bpf Koopvaardij heb gewerkt zie ik hoe erg de wil aanwezig is om te acteren

op alle ontwikkelingen. Dat spreekt me erg aan, die bereidheid zie ik niet overal! Bpf Koopvaardij denkt op de lange termijn. Behouden wat je uitkeert en doen wat je belooft! Dat betekent wel dat we, om die belofte waar te kunnen maken, ook soms minder risico moeten nemen. Dat betekent aan de andere kant ook dat je minder winst maakt als de economie weer aantrekt. Dat dit soort afwegingen bewust worden gemaakt en bijgesteld worden is heel goed’, aldus de heer Hulshof. ‘We dragen de risico’s samen en proberen naast de risico’s ook de pensioenrechten zo eerlijk mogelijk te verdelen. We maken van individuele problemen een gezamenlijk probleem. Zeevarenden hebben over het algemeen een best zwaar bestaan, er zijn kleine pensioenen en een krimpende sector.’ ‘Bpf Koopvaardij werkt veel met externe experts. De experts worden zorgvuldig gekozen, maar we zullen alles kritisch bekijken en veel vragen blijven stellen’, aldus de heer Hulshof. Arnold Sta: ‘Ik zou nog wel willen meegeven dat je als werknemer goed moet bekijken waar je straks van kan leven. Wat krijg je straks? Zorg dat je de juiste verwachtingen hebt.’ Erik Hulshof vult aan: ‘een goed besef waar je voor staat is heel belangrijk. Als je ruimte hebt om wat geld opzij te leggen, en je hebt een bepaald doel, pak die ruimte daarvoor!’

Zorg dat je de juiste verwachtingen hebt. Hoe ziet u de toekomst? ‘Of het net als Arnold Sta 28 jaar wordt weet ik niet, maar ik ga deze verplichting aan voor een langere tijd. Ik heb alle vertrouwen in Bpf Koopvaardij om waar te maken en te doen wat er beloofd is. En daarbij zo goed mogelijk in te spelen op alle externe factoren zoals de economie en wetgeving. Het pensioenstelsel staat onder druk, maar de voordelen wegen veel zwaarder dan de nadelen’, aldus de heer Hulshof. Tot slot Erik Hulshof: ‘Als laatste wil ik nog wel zeggen dat ik veel besturen heb meegemaakt, maar dat ik Arnold Sta echt als voorbeeld zie. Als bestuurslid krijg je met ontzettend veel te maken en hij heeft overal een gedegen kennis van. Hij begrijpt echt wat er gebeurt, en doet er ook moeite voor om alles te begrijpen. Alleen zo kun je zelf een oordeel vormen.’ PensioenKompas Koopvaardij | juli 2012 • 7

Welke communicatie-uitingen kan een een gepensioneerde, allemaal van het Als u ouder bent dan 21 jaar en u start met werken bij een werkgever in de Koopvaardij, dan begint u gelijk met het opbouwen van uw ouderdomspensioen. Welke informatie kunt u van het pensioenfonds verwachten gedurende de periode dat u pensioen opbouwt bij Bpf Koopvaardij en daarna? We zetten het voor u op een rij.

De startbrief Binnen 3 maanden nadat u bent begonnen met werken bij een werkgever in de Koopvaardij, ontvangt u van het Pensioenfonds de startbrief. In deze brief wordt u welkom geheten bij het pensioenfonds. In duidelijke stappen leest u wat u van het Pensioenfonds kan verwachten op o.a. het gebied van pensioen en partnerpensioen.

Het Uniform Pensioenoverzicht (UPO)

Uitleg over de pensioenregeling

Zolang u in de bedrijfstak blijft werken, ontvangt u jaarlijks (voor 1 juli) het UPO. Daarin leest u welk pensioen u tot dat moment heeft opgebouwd en waar u op uit komt als u tot aan uw pensioen in de bedrijfstak blijft werken. U leest ook waar uw eventuele partner recht op heeft als u onverhoopt komt te overlijden.

Het fonds heeft veel informatie over de pensioenregeling beschikbaar op de website, www.koopvaardij.nl. Daarnaast heeft het fonds een brochure met informatie over de pensioenregeling beschikbaar die u kunt opvragen bij onze servicesdesk (088-007 9899). De brochure is overigens ook te lezen op de website.

Het prepensioenoverzicht

Het aanvraagformulier

Vanaf 2006 bouwt u netto prepensioen op. Voorwaarde hiervoor is dat u op of na 1 januari 1950 bent geboren. Jaarlijks ontvangt u, uiterlijk 1 maart, een overzicht met de door u opgebouwde (netto) prepensioenrechten. Dit overzicht heeft u nodig voor uw aangifte Inkomstenbelasting in box 3.

Stel dat u tot aan uw pensioen in de Koopvaardij blijft werken, dan ontvangt u 6 maanden voor uw pensioengerechtigde leeftijd het aanvraagformulier voor uw pensioenaanvraag. In dit schrijven wordt u ook gewezen op de mogelijkheden die u heeft om uw pensioen op uw persoonlijke wensen af te stemmen.

8 • juni 2012 | PensioenKompas Koopvaardij

(gewezen) deelnemer en later fonds verwachten? Pensioenplanner

Jaaropgave

Om u inzicht te geven in de financiële consequenties van de keuzes die u kunt maken, heeft het pensioenfonds een Pensioenplanner ontwikkeld. Via de website www. koopvaardij.nl kunt u zich registreren voor deze rekentool en kunt u verschillende berekeningen maken om te zien waar een keuze toe leidt.

Jaarlijks ontvangt u, uiterlijk 1 maart, een opgave van de door u ontvangen uitkeringen over het voorgaande jaar. Deze opgave kunt u gebruiken voor uw belastingaangifte.

Het uitkeringsoverzicht (UKO) Zodra u met pensioen bent ontvangt u jaarlijks aan het begin van het jaar het UKO. Hierin leest u welke uitkering u maandelijks

Informatie over het fonds Jaarlijks houdt het pensioenfonds u meerdere malen op de hoogte en gebruikt daarvoor 2 verschillende middelen. De PensioenPeiling verschijnt circa 2 maal per jaar en praat u bij over de positie van het Pensioenfonds. Het PensioenKompas verschijnt ook 2 maal per jaar en geeft naast een update over het fonds ook algemene (pensioen) informatie die voor u of het fonds van belang is. Daarnaast zit in het Kompas een prikbord met oproepen van oud zeevarenden, aankondigingen van reünies en prachtige zeemansverhalen.

De stopbrief

kan verwachten in het nieuwe jaar. In het UKO staat ook het te verwachten partnerpensioen alsmede informatie over de loonheffing en (verplichte) zorgverzekeringswet.

Uitkeringsspecificatie Als er iets wijzigt in uw pensioenuitkering, krijgt u van ons een nieuwe uitkeringsspecificatie. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn doordat u naar het buitenland verhuist en de te hanteren loonheffing wijzigt. Hierdoor wijzigt de hoogte van uw pensioenuitkering. Wij sturen u dan een nieuwe uitkeringsspecificatie op basis van de nieuwe bedragen.

Mocht u voor uw pensioen stoppen met werken in de Koopvaardij, dan ontvangt u 3 maanden na het vertrek bij het Pensioenfonds een stopbrief. Hierin leest u o.a. wat u heeft opgebouwd bij het fonds en wordt u gewezen op de mogelijkheden wat u met dit opgebouwde pensioen kunt doen.

Informatie voor gewezen deelnemers Zodra u de bedrijfstak verlaat ziet het pensioenfonds u als een gewezen deelnemer. U blijft wel informatie ontvangen van het fonds. Het UPO ontvangt u om de 5 jaar. En ook blijft u PensioenKompas ontvangen.

D it is in vogelvlucht wat u minimaal aan communicatie van het pensioenfonds kunt verwachten.

PensioenKompas Koopvaardij | juni 2012 • 9

Koopvaardij verhuist vastgoedportefeuille Binnen de beleggingsportefeuille van Bpf Koopvaardij wordt onder andere belegd in vastgoed. Dit vastgoed bestaat uit woningen, winkels, kantoren en bedrijfsruimtes. Het merendeel van de portefeuille betreft in Nederland gelegen vastgoed en een klein deel Europees vastgoed. Het management van de vastgoed portefeuille was uitbesteed aan Syntrus Achmea Real Estate and Finance (SAREF). MN voert voor Bpf Koopvaardij het vermogensbeheer uit en stond vanuit deze rol in verbinding met SAREF. De huidige economische omstandigheden met de gevolgen voor de vastgoed markt, maar ook de specifieke omstandigheden van Bpf Koopvaardij, vragen om een zeer adequaat beheer van de vastgoed belangen van Bpf Koopvaardij. Omdat de pensioenuitkeringen van Bpf Koopvaardij hoger zijn dan de premieinkomsten dient een deel van de vastgoedportefeuille te worden afgebouwd om het geld te herbeleggen in andere beleggingscategorieën met een grotere liquiditeit. Daarnaast dient een upgrade plaats te vinden van dat deel van het vastgoed dat behouden blijft (te denken valt aan zaken als verduurzaming en renovatie). Het bestuur hecht er daarom veel belang aan om goed geïnformeerd te zijn over de ontwikkelingen op de vastgoedmarkt en binnen haar portefeuille in het bijzonder. Het wil een meer directe invloed in de portefeuille hebben. Om dit te bereiken is in 2010 door het bestuur gekeken hoe het management nog beter georganiseerd kon worden. Het kon daarbij steunen op de kennis en ervaring die in de jaren daarvoor zijn opgebouwd door MN bij het aansturen van SAREF. Na een uitgebreid


proces waarin alle aspecten van het vastgoed management aan de orde zijn gekomen heeft het bestuur medio 2011 besloten het management van al het Nederlandse vastgoed dat eigendom is van Bpf Koopvaardij over te brengen van SAREF naar MN. Voorafgaand aan de overgang is een gedegen transitieplan uitgewerkt en is in detail de gehele portefeuille doorgelicht. Ook is opnieuw gekeken naar de vastgoedbeheerders die het dagelijks beheer van het vastgoed verzorgen. Zij verzorgen o.a. het onderhoud, innen de huurpenningen, sluiten verzekeringen af en zorgen voor de afdracht van belastingen. In een aantal gevallen is gekozen voor nieuwe vastgoedbeheerders waar MN goede ervaringen mee heeft. Verder wordt de volledige vastgoed portefeuille vanaf 1 januari 2012 elk kwartaal getaxeerd door de externe taxateurs die door MN zijn aangesteld. De feitelijke overgang heeft per 1 januari 2012 plaats gevonden en is, mede door de gedegen voorbereiding, zonder noemenswaardige problemen verlopen. In totaal zijn er ruim 1.200 woningen, 14 winkelpanden, 4 kantoorgebouwen en 1 bedrijfsruimte overgenomen. Alle zaken die hierbij horen zoals eigendomsbewijzen, huurcontracten, bankgaranties, kadastrale gegevens etc. zijn nauwgezet beoordeeld. Het bestuur is tevreden met het resultaat waarbij het dichter op de portefeuille zit. De nieuwe manager is het eerste kwartaal beter in staat geweest om de geplande verkoop van enkele individuele woningen te realiseren. Daarnaast is het management in de nieuwe opzet voordeliger dan in de oude situatie, dus naast een strakkere aansturing is er ook een kostenvoordeel. Een duidelijke win-situatie voor Bpf Koopvaardij.

Jaarverslag 2011 Recentelijk is het jaarverslag 2011 opgeleverd. Onderstaand treft u een korte impressie aan van het jaarverslag 2011: Het jaar 2011 stond nog steeds in het teken van de onrust op de financiële markten, onrust met name gevoed door de zgn. landencrisis, met name de ZuidEuropese landen onder aanvoering van Griekenland die in de problemen zijn en zonder steun niet meer overeind kunnen blijven. Dit alles had ook een groot effect op de rentevergoeding van staatsleningen. De rentevergoeding, net als de swapcurve*, daalde aanzienlijk. Dit had weer een effect op de berekening van dekkingsgraden van pensioenfondsen omdat een lagere rentevergoeding betekent dat de verplichtingen stijgen en hierdoor de dekkingsgraad daalt.

is het bestuur teruggebracht van 12 naar 8 bestuursleden. Daarnaast worden de werkzaamheden verdeeld over vier portefeuilles die door de bestuursleden worden bemenst. De dienstverlening aan de deelnemers en werkgevers is in 2011 verbeterd en zal in 2012 nog verder verbeterd worden. Het aantal klachten van deelnemers liep in 2011 ten opzichte van het transitiejaar 2010 sterk terug en beperkt zich eind 2011 tot enkele klachten. Iedere klacht wordt serieus opgepakt.

Het bestuur heeft in 2011 het beleid voortgezet om de aanwezige dan wel verwachte risico’s af te dekken. Zo is ook in 2011 het beleid toegepast om de rentebeweging af te dekken maar is ook bewust in de zomer van 2011 afscheid genomen van meer risicovolle beleggingen zoals de Franse staatsobligaties. De dekkingsgraad van Bpf Koopvaardij per eind 2011 is vrijwel vergelijkbaar met de dekkingsgraad van eind 2010.

In 2011 heeft Bpf Koopvaardij een aantal handhavingsactiviteiten ontplooid. Mede hierdoor zien we een opmerkelijke stijging van het aantal deelnemers in 2011 ten opzichte van 2010. In 2012 zullen sociale partners zich gaan buigen over een nieuw pensioencontract waarbij het bestuur van Bpf Koopvaardij hoopt dat cao partijen dicht bij het huidig pensioencontract wenst te blijven. Het borgen van de nominale aanspraken staat hierbij voorop.

In 2011 heeft het bestuur het besluit genomen om de bestuursstructuur te wijzigen. Vanaf 1 april 2012 wordt gewerkt met een raad van toezicht, bestaande uit externe leden, zijn deelnemersraad en verantwoordingsorgaan samengevoegd in de pensioenraad en

Het jaarverslag staat op de website www.koopvaardij.nl en kunt u downloaden. Het is ook mogelijk om het jaarverslag 2011 op te vragen. U kunt uw verzoek dan richten aan het Bestuursbureau Bpf Koopvaardij, Postbus 9178, 1006 AD Amsterdam

* Ten behoeve van de bepaling van de actuele waarde van de pensioenverplichtingen publiceert De Nederlandsche Bank een rentetermijnstructuur. Deze wordt geconstrueerd op basis van de swapcurve en gebruikt om de actuele waarde van de pensioenverplichtingen te bepalen.

Cijfers uit het jaarverslag: Aangesloten werkgevers met personeel Actieve deelnemers Feitelijke premie Uitkeringen Pensioengerechtigden Gewezen deelnemers Totaal deelnemers Dekkingsgraad Vereiste dekkingsgraad Belegd vermogen Behaald rendement

2011 2010 206 191 5.032 4.465 € 43.187.000 € 45.421.000 € 147.382.000 € 145.769.000 32.183 32.061 17.128 18.348 54.343 54.874 111,8% 112,3% 107,7% 107,5% € 3.276.850.000 € 3.000.113.000 13,0% 4,9% PensioenKompas Koopvaardij | juli 2012 • 11

De nieuwe pensioenraad Om Bpf Koopvaardij efficiënter te besturen heeft het bestuur gekozen voor een ander bestuursmodel. Als onderdeel van dit nieuwe model is er nu een pensioenraad ingesteld, waarvan Nautilus International samen met de Nederlandse Vereniging van Kapiteins ter Koopvaardij en de redersverenigingen de leden hebben benoemd. In het oude bestuursmodel speelden naast het bestuur verschillende organen een rol, te weten de deelnemersraad, het verantwoordingsorgaan en de visitatiecommissie. De taken van deze verschillende organen lagen soms wel erg dicht bij elkaar, waardoor soms sprake was van onduidelijkheid wie nu eigenlijk waar over ging. In het nieuwe bestuursmodel blijft vanzelfsprekend het bestuur het pensioenfonds besturen. Wel is het bestuur met 8 bestuurders een stuk kleiner geworden en bovendien hebben de verschillende bestuurders de taken onderling veel duidelijker verdeeld. De verschillende dossiers zoals beleggingsbeleid, communicatie, risicomanagement, financieel beleid en juridische zaken hebben nu binnen het bestuur een portefeuillehouder, zodat het volstrekt helder is wie waarover in eerste instantie aanspreekbaar is. Natuurlijk blijft het gehele bestuur verantwoordelijk voor het besturen van het fonds. De pensioenraad is ontstaan door de samenvoeging van de deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan met behoud van alle rechten van beide organen. De pensioenraad heeft dus adviesrecht, beroepsrecht, het recht om een oordeel te geven over het gevoerde beleid, recht op overleg met het bestuur, recht op informatie en tot slot het enquêterecht.

Samenstelling pensioenraad Alle belanghebbenden –dus gepensioneerden, deelnemers, gewezen deelnemers en werkgevers – zijn vertegenwoordigd in de pensioenraad. De verhouding tussen de verschillende groeperingen moet uiteraard een weerspiegeling zijn van de samenstelling van het


fonds. Uiteindelijk is er voor gekozen om de raad uit 12 personen te laten bestaan, onderverdeeld in: 5 gepensioneerden 2 deelnemers 3 gewezen deelnemers 2 werkgevers Omdat uitsluitend de 2 deelnemers nog actief varen en daardoor regelmatig vergaderingen van de pensioenraad zullen missen, kunnen er voor deze groep plaatsvervangende deelnemers worden benoemd. Van de 5 gepensioneerden heeft Nautilus er 4 aangewezen en de Kapiteinsvereniging de 5de. De gewezen deelnemers zijn allemaal door Nautilus aangewezen en tot slot de deelnemers waarvan er 1 door Nautilus en 1 door de Kapiteinsvereniging is aangewezen. De 2 redersvertegenwoordigers zijn uiteraard door de redersverenigingen aangewezen. Al met al is de raad nu samengesteld uit de heren Poldervaart, Geenevasen, Donker, Vons en Kwak namens de gepensioneerden, de heren Van der Laan en Lakerveld namens de deelnemers, de heren Pauptit, Klein en Vlietman namens de gewezen deelnemers en de heren Eltingh en Kloos namens de redersverenigingen. De heer Van Vuuren is aangewezen als plaatsvervanger en de tweede plaatsvervanger zal nog door de Kapiteinsvereniging worden voorgedragen.

Eerste vergadering Inmiddels is de pensioenraad voor het eerst in vergadering bijeen geweest en is Rob Pauptit als voorzitter gekozen en Ab Poldervaart als plaatsvervangend voorzitter. De heer Kloos zal optreden als secretaris en de heer Vons als zijn plaatsvervanger. En natuurlijk heeft de pensioenraad de taken van de deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan overgenomen. Voor de komende vier jaar kunt u er van op aan dat de pensioenraad nauwgezet de ontwikkeling bij ons pensioenfonds zal volgen en waar nodig het bestuur zal adviseren of gebruik maken van eerder genoemde rechten.

Voorzitter pensioenraad, Rob Pauptit

PensioenKompas Koopvaardij | juli 2012 • 13

rubriek

Wat te doen als…

::

u de bedrijfstak verlaat?

Wanneer u de bedrijfstak verlaat, wisselt u wellicht ook van pensioenfonds en kunt u waardeoverdracht doen. Uw pensioengeld hevelt u dan over naar uw nieuwe pensioenfonds. Het kan ook voorkomen dat er na beëindiging van uw deelneming bij Bpf Koopvaardij geen pensioenregeling op u van toepassing is. Dan kent het pensioenfonds de mogelijkheid om op vrijwillige basis de pensioenregeling voor te zetten. We zetten het voor u op een rij.

U wisselt van baan en pensioenfonds Zodra u de bedrijfstak verlaat, wisselt u vaak ook van pensioenfonds. U kunt uw opgebouwde pensioen bij Bpf Koopvaardij overdragen aan het nieuwe pensioenfonds. De waardeoverdracht dient uiterlijk zes maanden nadat u bij uw nieuwe werkgever bent begonnen te worden aangevraagd. • Het verzoek dient u in bij uw nieuwe pensioenfonds. • Uw nieuwe pensioenfonds verzorgt de waardeoverdracht. Het nieuwe pensioenfonds geeft aan Bpf Koopvaardij door dat u uw pensioen wenst over te dragen. • Een aanvraag tot waardeoverdracht verplicht u tot niets. U krijgt eerst een offerte van uw nieuwe pensioenfonds. Op de offerte kunt u zien wat uw pensioen van BPF Koopvaardij bij uw nieuwe pensioenfonds waard is. Daarna hoeft u pas een besluit te nemen. Let op: uw waardeoverdracht kan alleen worden uitgevoerd wanneer de dekkingsgraad hoger is dan 100%. Is dat bij een van de pensioenfondsen niet het geval, dan kan de waardeoverdracht later als nog


uitgevoerd worden. U krijgt daarover bericht als de dekkingsgraad van de beide pensioenfondsen hoger is dan 100%.

U wisselt van baan en er is geen nieuw pensioenfonds Het kan voorkomen dat er na de beëindiging van uw deelneming bij Bpf Koopvaardij geen pensioenregeling op u van toepassing is. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als uw nieuwe werkgever geen pensioenregeling kent of als u als zelfstandige gaat werken. In dat geval kunt u de deelneming aan de ouderdomspensioenregeling van Bpf Koopvaardij op vrijwillige basis voortzetten. Daaraan zijn wel voorwaarden verbonden: - de deelneming in Bpf Koopvaardij moet tot het moment dat u de bedrijfstak verlaat ten minste drie jaar hebben geduurd; - de pensioenregeling wordt ongewijzigd voortgezet; - er mag geen andere pensioenvoorziening op u van toepassing zijn; - de voortzetting mag niet plaatsvinden in een periode binnen drie jaar vóór de pensioendatum, tenzij u het dienstverband om medische redenen heeft beëindigd. Indien u de deelneming aan de ouderdomspensioenregeling voortzet, kunt u ook de deelneming aan de prepensioenregeling voortzetten. Dit laatste hoeft echter niet. U kunt er ook voor kiezen om alleen de deelneming aan de ouderdomspensioenregeling voort te zetten. Omgekeerd wordt aan vrijwillige voortzetting van de prepensioenregeling wel de voorwaarde gesteld

PRIKBORD Compliment

•

dat u de deelneming in de ouderdomspensioenregeling ook voortzet. U kunt dus niet alleen de deelneming aan de prepensioenregeling voortzetten. Een verzoek om vrijwillige voortzetting moet u binnen negen maanden na beëindiging van uw deelneming indienen. De voortzetting van de deelneming kan naadloos aansluiten op de eerdere deelneming, maar dat hoeft niet. Er mag een periode van ten hoogste negen maanden liggen tussen het einde van de deelneming en de voortzetting ervan. De vrijwillige voortzetting is wel gebonden aan een maximum periode. Deze eindigt uiterlijk drie jaar na het einde van de deelneming.

Het heeft mij verbaasd betreffende de goede ontwikkeling van het PensioenKompas, ik heb het met belangstelling gelezen en gemerkt dat u de groep raakt die in begin jaren van de oprichting Pensioen Koopvaardij dienst hebben gedaan op Nederlandse koopvaardij schepen. De ingezonden verhalen komen mij zeer bekend voor dus een groot compliment want u weet de mensen te vinden die recht hebben op dit pensioen. Ik zou zeggen ga zo door want het PensioenKompas wordt nu aantrekkelijk voor de leden! Op www.koopvaardij1940-1946.nl staat heel veel informatie over de Koopvaardij in de jaren 1940-1946! Met vriendelijke groet, Henk Meurs.

Rectificatie

In het pensioenkompas van Januari 2012 staat op blz. 4 & 5 de vuurtoren afgebeeld op de eilanden groep Les Eclaireurs in het Beagle Channel. Dit is echter niet de meest zuidelijke vuurtoren ter wereld! Op de foto ziet u de vuurtoren op Ilha dos Hornos, (Kaap Hoorn) op 55-56.0 Zuiderbr. en 67-19.0 Westerlengte! Tevens het Albatros monument ter ere van alle omgekomen zeelieden in deze zuidelijke wateren en ter nagedachtenis aan de ronding op 29 Januari 1616 !! door Willem Cornelisz Schouten en Jacob Le Maire met de Eendracht en de Hoorn. De toen door hen berekende breedtegraad week slechts 11 mijl af van de werkelijke positie van de Kaap!

De kosten van vrijwillige voortzetting komen volledig voor uw rekening. U betaalt zowel het werknemersdeel als het werkgeversdeel in de pensioenpremie. Hierop bestaat één uitzondering. Indien u buiten uw schuld wordt ontslagen en vervolgens werkloos wordt, neemt BPF Koopvaardij een gedeelte van de pensioenpremie voor haar rekening. De duur van de voortzetting mag dan ten hoogste 15% van het aantal deelnemingsdagen vóór het ontslag bedragen. Maar ook hier geldt de maximum termijn van drie jaar. Deze mogelijkheid geldt alleen voor de ouderdomspensioenregeling.

Afgezien van eventuele torens op Antartica is, naar mijn mening, deze vuurtoren de meest zuidelijke. Met vriendelijke groet H.Hanekroot, oud gezagvoerder Nedlloyd Lines.


PRIKBORD Aangeboden

Oproep

Aangeboden, t.e.a.b. wandbord KNSM 100 jaar 1956, bonbonniere KNSM 100 jaar 1956, bronzen penning in etui KNSM 125 jaar 1981, plus een aantal boeken over de KNSM. titels op aanvraag. A. Polanus [email protected]

1955. Studenten aan de USVS (Utrecht). Het zijn Rob Wiebkes, Hans Starrenburg, Cees Verhoeven, Arie Zuidam, Frits Mets, Juus Wijers, Wilco Kous, een charmante jonge moeder en haar dochtertje, Wim Hooff, Wim Roepers en Ton Otto. Foto genomen door De Damfotograaf. Wie heeft nieuws over deze jonge avonturiers. Graag aan Juus Wijers e-mail: [email protected]

Oproep

Wij ontvingen een lange, handgeschreven brief van Ton van Haastregt (olieman) van ms. WONOSOBO, over zijn avontuur met oud en nieuw van 1957/1958. Samen met kabelgast Jan Bos belandt hij in een tropische storm. De taxi waarin ze zaten bracht ze naar de haven. Door een inschattingsfout van de chauffeur belandt de auto in het water. Alles liep goed af. Ton is erg benieuwd of Jan Bos contact met hem wil opnemen. Ook is Ton op zoek naar Henk Profilie en Koos Roodbol. U kunt reageren naar: A.H. van Haastregt Achterweg 4, Wassenaar Tel: 070 – 5116573

Reünie? Oproep

Ik ben op zoek naar oud collega’s machinekamer van ms.Neder Weser-ms.Bawean- ms.Banggai- ss.Riouwss.Rempang van de rederij SMN Amsterdam (1964 t/m 1969). Graag reageren via mijn email adres: [email protected] Mvgr. hr. G.R.Bos Schouwstraat 13 5301 XN Zaltbommel.

Oproep

Ik ben op zoek naar de bemanning van de ms. Schie Lloyd die in de maand april 1968 in Zuid Afrika (Durban) mijn bruiloftsfeest heeft meegevierd. In die tijd is de apartheid nog van kracht. Mijn naam is John Klerks (ex motordrijver) op het genoemde schip. Ik kan nog alleen Kapitein Koning herinneren. Hopende hiermee met uwe hulp tot een succes kan bieden . John Klerks Tielsestraat 122 te Herveld. tel: 0488 452583 of mobiel; 06 18018385. [email protected]


Ik ben benieuwd of er nog belangstelling is voor een bijeenkomst van oud leerlingen van de HZS te Groningen. Het gaat hierbij om leerling-scheepswerktuigkundigen van de 2- jarige BM cursus in de jaren 1967 tot 1969. De school was toentertijd gevestigd aan de Petrus Driessenstraat in Groningen. De meeste leerlingen hadden een studiebeurs van de Shell en zaten in het internaat van Kinsbergen bij het Noorderstation. In mijn herinnering heeft Gerrit Bijvank ooit (eind jaren ‘80??) al eens geprobeerd een reünie te organiseren. Ik heb geen idee of daar toen iets van terecht is gekomen, in die tijd was ik zelf nog actief op de koopvaardij. Inmiddels zijn we allemaal 60-ers en als we elkaar nog eens willen ontmoeten, dan moeten we daar niet al te lang meer mee wachten. Reacties en/of suggesties mbt een eventuele invulling van zo’n reünie gaarne naar: Jaap Timmer Perseusstraat 58 9742 PX, Groningen Tel.nr.: 050-3643894 / 06-23861605 [email protected]

Oproep

In het vorige PensioenKompas hebben wij op verzoek van Kees Moll bijgaande foto geplaatst.

Helaas hadden we toen geen ruimte voor de namen. Dat maken we nu goed. Dit zijn de namen op de foto: Snelleman, Scheffer, Visser, Ville, Moll, Dille, Post, De Jong, Eigendaal, Talman, Odijk, Lankhorst, Van Dorp, Hak, Kurpershoek, Van Brakel, Rademaker, Nieuwland, Montalban en Keizer. Herkent u zich en lijkt een ontmoeting weer leuk? Neem dan contact op met [email protected]

Fred Claessen wijst op zijn website met Maritime verhalen. Leuk om te bezoeken: www.Martimememories.nl

Tot slot maakt de heer J. Visser (lyhan.visser@ziggo. nl) ons attent op zijn homepage over de NV Reederij Amsterdam. Om in te loggen is het adres http://members.ziggo.nl/lyhan.visser/

Prachtige websites

Jan Teunissen wijst u graag op 2 prachtige websites. De website http://www.aukevisser.nl/ toont prachtig de historie van de Esso Tankvaart. En de website http://jmkarels.home.xs4all.nl/sparks/ lopiktotaal.htm heeft prachtige verhalen over de Koninklijke Java-China-Paketvaart lijnen N.V., geschreven door Dirk van Lopik.


Verhaal

PIKHEET . . . Mijn naam is Co Maarschalkerweerd, leeftijd inmiddels 74 jaar. Doch in mijn ‘jonge jaren’ heb ik gevaren zo’n 8 1/2 jaar bij de K.N.S.M. / N.K.M. te Amsterdam. Ik was net 17 jaar en monsterde als (zoals de aannemer van schepelingen dat noemde) “kajuitjongen” op de kustvaarder m/s “Dido” van de N.K.M. (Nederlandsche Kustvaart Maatschappij). Een zusteronderneming van de K.N.S.M. (Koninklijke Nederlandsche Stoomboot Maatschappij) zoals u wellicht weet. Dat hield in dat ik niet alleen bediende-officieren maar tevens koksmaat was...

Ik meldde me op een dag in mei 1955 ‘s morgens al vroeg aan boord bij eerste stuurman Frumeau, die mij vertelde wat m’n werkzaamheden aan boord waren. De “Dido” lag afgemeerd aan de Levantkade te Amsterdam. En toen ik samen met vader kwam aanlopen over de strekdam naar het KNSM-terrein, zag ik m’n toekomstige woon- en verblijfplaats al liggen. Dat was wel even schrikken, want ik had me een zeeschip wel wat groter voorgesteld! Moest ik daarmee naar zee?!..., zo was m’n eerste gedachte bij deze kennismaking. Ik kon niet eens zwemmen!!! De oorspronkelijke bemanning was nog niet terug van hun korte verlof tussen twee reizen. Zij zouden pas ‘s avonds laat aan boord komen. En stuurman Frumeau leidde me rond door het schip en ‘mijn werkterrein’ bovendeks. Hij vertelde me, dat alle officiershutten grondig moesten worden schoongemaakt (uitgesopt), alsook de twee douche- en toiletruimten voor officieren, en dat alle kooien van schoon beddengoed moesten worden voorzien en opgemaakt. Tevens moest in elke hut schone bad- en handdoeken worden opgehangen. Een hele klus voor iemand die dat werk nog nooit eerder had gedaan en ik ging dan ook ‘s avonds doodmoe te 18 • juli 2012 | PensioenKompas Koopvaardij

kooi in de ‘achteruit’ onder het ‘poepdek’. Net boven de schroef van het schip. Ik deelde de hut met de kok. Maar voordat ik te kooi ging, moest ook die hut eerst nog worden ‘uitgemest’, want overal lag rotzooi. Dat waren voornamelijk lege sigaretboxen. Waarvan de inhoud (kennelijk) na aankomst mee naar huis waren gesmokkeld. De stuurman had me verteld, dat de onderkooi voor de kok was bestemd en de bovenkooi voor mij, en al gauw viel ik in slaap en sliep als een roos. De kok was nog altijd niet gearriveerd en ik heb hem ook niet meer binnen horen komen. Maar ‘s ochtends omstreeks half 6 schrok ik door een harde bons op de deur wakker, met daarbij de uitroep, dat het tijd was om op te staan. Gepord worden heette dat, zoals ik al gauw begreep. Ik klom uit m’n hoge slaapplaats, waste en kleedde me aan; de kok was kennelijk al aan ‘t werk gegaan in de kombuis. Aan het ronkende geluid van de scheepsmotor en deinende beweging van het schip merkte ik, dat we kennelijk al uit Amsterdam waren vertrokken, en daar had ik ook niets van gemerkt. Zelfs niets van de ca. 1 1/2 uur lange vaart door ‘t Noordzeekanaal, want toen ik via de patrijspoort naar buiten keek, zag ik nog net het vuurtorenlicht bij IJmuiden... We waren al op zee! Ik ging aan dek en meldde me bij de kok. Hij was tijdens m’n verblijf aan boord mijn ‘chef van dienst’. Want een hofmeester had men niet aan boord van de 500 ton metende “Dido”. Wel (als ik me goed herinner) een kapitein, een eerste en tweede stuurman. HWTK, tweede en derde machinist, olieman,tremmer, een bootsman, volmatroos, lichtmatroos (tevens bakzeun), kok en mijn persoontje; in totaal - dacht ik - 13 man. Na kennismaking met de kok vertelde deze mij, dat mijn eerste taak aan boord was koffie te verzorgen voor de mensen op de brug. En wees me, waar ik een koffiekan kon vinden, de koffie en koffieroom, en waar de kraan was om water te tappen. Ik deed wat me was opgedragen, trok vervolgens een keurig wit jasje aan, en begaf me met een blad vol mokken versgezette koffie naar de brug... Dat ging niet in 1 keer goed. Want om de brug te bereiken, moest ik via het achterdek een nogal steile trap naar ‘t sloependek op. Er stond een stevige bries, en toen ik net met m’n blad koffie bovenaan de trap kwam, woei er een flinke windvlaag over de volle koffie mokken heen, met

PRIKBORD

COLOFON PensioenKompas wordt uitgegeven door de Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Koopvaardij en is bedoeld voor alle relaties van

als gevolg dat de helft eruit verdween en mijn keurig witte jasje aan de voorzijde ineens bruingekleurd was. Er stond dus niets anders op weer omlaag te gaan, opnieuw koffie te zetten, en nogmaals ‘de reis’ naar de brug te ondernemen. Ditmaal, door schade en schande wijs geworden, met een tweede dienblad boven op de mokken met koffie. Een probleem daarbij was echter, dat ik dat blad vanwege een mogelijk nieuwe windvlaag met m’n andere hand stevig op de mokken moest drukken en me dus niet aan de inmiddels nogal ‘beweeglijke trapleuning kon vastgrijpen. Maar m’n acrobatische bestijging van die trap lukte wonderwel en ik bereikte zonder verdere problemen de brug, waar men al reikhalzend (dacht ik) naar mijn bezoek op de uitkijk stond. Achteraf realiseerde ik me, dat er toch wel erg veel mensen daar op de brug stonden. Bijna de voltallige bemanning was aanwezig, en ook de kok had zich bij hen gevoegd! Ik deelde de koffie rond en nam de tijd eens rustig rond te kijken. Het was m’n eerste dag op zee en aan boord van een ‘echt’ zeeschip, toch?...

het pensioenfonds. Redactie: Bestuursbureau Bpf Koopvaardij Postbus 9178 1006 AD Amsterdam Tekstbijdrage: Bestuursbureau Bpf Koopvaardij MN Cover foto: Anthony Veder Vormgeving: Jetske Vermaak en Carianne Bloos, MN Eindredactie: Eric Budde, MN Druk: Opmeer Drukkerij bv, Den Haag Vragen? Mocht u nog vragen hebben, stuur dan een e-mail naar [email protected].

Opeens hoorde ik echter de stem van de kapitein - geloof me of niet maar z’n achternaam was Stuurman! die vol afkeer riep: “Gadverd..., wat is dat voor bocht!...” en ik verschoot (verlegen als ik toen nog was) van kleur. Kennelijk was er (weer) iets mis gegaan. De koffie was volgens de aanwezigen bremzout en niet te zuipen!...

U kunt ook bellen naar de Servicedesk Koopvaardij, tel. 088 – 0079 899.

Wat had die ‘rotkok’ me geflikt?!... Hij was me ‘vergeten te vertellen, dat er in de kombuis aan boord van de “Dido” twee waterkranen voor ‘t dagelijks gebruik waren. Om zoet water te besparen gebeurde al het vuile werk in de kombuis, zoals o.m. het schoonspoelen van de pannen, ketels en ander kookgerei met zout water. Natuurlijk was de kok dat helemaal niet vergeten te vertellen. Maar was dat de gebruikelijke grap voor elke nieuwe koksmaat/bediende... Afijn, opnieuw koffie zetten - dit keer de goede kraan gebruikt - en achteraf (hoewel als een boer met kiespijn) met de anderen meegelachen op de brug! email: [email protected] PensioenKompas Koopvaardij | juli 2012 • 19

Pensioenkompas

KVD805 07.12

Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Koopvaardij

Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Koopvaardij

Recommend Documents