Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Auditreferentiëlen De relatie tussen de sectoriële gidsen en de privé auditreferentiëlen Bornem 15-10-09 Jacques Inghelram Cel Validatie Gidsen Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 2. De verschillende betrokken instanties 3. Waar staan we en waar gaan we naartoe, een analyse 4. Conclusies
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 2. De verschillende betrokken instanties 3. Waar staan we en waar gaan we naartoe, een analyse 4. Conclusies
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 1.1. De wettelijke auditreferentiëlen • • • • • • •
Eén gids per sector of subsector Mogelijke overlappingen beperken De beheerder : beroepsverenigingen De beheerder moet representatief zijn Overleg met belanghebbende partijen Enkel inhoud die valt onder de bevoegdheid FAVV Het toepassen van een gids is niet verplicht
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
4
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 1.2. De privé / commerciële auditreferentiëlen • Geen wettelijke basis • Meerdere AR mogelijk per sector • De beheerder : normaliserende instanties of verenigingen van afnemers • Inhoud : wettelijke en / of bovenwettelijke vereisten • Dikwijls verplicht door afnemers • Soms verplicht keten-certificering
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
5
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 1.2. De privé / commerciële auditreferentiëlen • Meerdere AR per sector : – Beheerders : wrijvingen mogelijk, andere belangen – Operatoren : meerkost • Ook benchmark initiatieven • (vb GFSI : erkenning BRC, IFS, Dutch HACCP, SQF, Global Gap en FSSC 22.000) • Initiatief uniforme standaard : ISO 22.000
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
6
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 1.3. Verspreiding
Î Invloedhebbende factoren - operator • De druk (wetgeving, commercieel) • De te bekomen voordelen (financieel, toegang tot de markt, kunnen beroep doen op een CI, kunnen genieten van de versoepeling, publiciteit / imago (vb smiley) • De ideologie
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
7
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 1.3. Verspreiding
Î Invloedhebbende factoren - AR • naambekendheid • gebruiksvriendelijkheid • toepasbaarheid (in buitenland)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
8
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 1.3. Verspreiding
Î Invloedhebbende factoren - beheerder • imago / aanzien (vb internationale organisatie of kleine beroepsvereniging)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
9
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 1.4. Spanningsveld
Î Concurrentie privé AR vs gidsen? Interactie 1 : (omvattend) Het privé auditreferentieel omvat volledig de goedgekeurde sectorgids (of heeft minstens die intentie om dat te doen) (vb IKKB,…). Let wel! Indien een bedrijf IKKB gecertificeerd is, wil dit niet automatisch zeggen dat datzelfde bedrijf ook gecertificeerd is voor de gids G-012 primaire plantaardige productie. Onvoldoende garanties dat inhoud op elkaar afgestemd (initieel maar ook bij wijzigingen).
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
10
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 1.4. Spanningsveld Interactie 2 : (als supplement) Het privé auditreferentieel omvat bewust de sectorgids niet maar stelt deze als initiële voorwaarde (vb Certus). Interactie 3 : (als tijdelijke en gedeeltelijke vervanging) Het privé auditreferentieel kan in rekening gebracht worden (lees “voorlopig volstaan in afwezigheid van een goedgekeurde sectorgids”) bij de bepaling van de bonus / malus voor zover het een residuaire activiteit betreft en er geen gevalideerde sectorgids bestaat voor deze activiteiten (vb BRC, IFS, ISO 22.000). Let op! De privé auditreferentiëlen (vb BRC, IFS en ISO 22.000) bevatten niet alle wettelijke aspecten terwijl soms gesuggereerd. Overgangsmaatregel (aandacht bij communicatie)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
11
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 1.5. Waarde in het buitenland Waarde in buitenland
Auditreferentiëlen
Voornaamste reden
Groot (mondiaal) :
BRC, IFS, ISO 22.000, Global GAP
Aangezien deze internationaal toegepast (kunnen) worden
Beperkt (buurlanden) :
GMP, IKKB, IKM, …
Dit is eerder vanuit oogpunt van uitwisselbaarheid
Verwaarloosbaar :
De gidsen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
12
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 2. De verschillende betrokken instanties 3. Waar staan we en waar gaan we naartoe, een analyse 4. Conclusies
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
2. De verschillende betrokken instanties
Î Besluit : wie doet wat? Activiteit Belac
Accrediteert de Certificatie-instellingen
FAVV
Erkent de Certificatie-instellingen
Certificatie-instelling
Certificeert de bedrijven
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
14
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 2. De verschillende betrokken instanties 3. Waar staan we en waar gaan we naartoe, een analyse 4. Conclusies
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.1. Reden audits Voornaamste reden in de sector waarom audits? Bestaan van een privé - auditreferentieel, gelinkt aan een gids en dewelke opgelegd wordt door afnemers
Toeleveranciers primaire productie (voornamelijk diervoeders) Primaire productie Bestaan van een privé - auditreferentieel, gelinkt (voornamelijk primaire aan een gids en dewelke opgelegd wordt door plantaardige productie) afnemers Transformatie (voornamelijk de grote bedrijven) Distributie (voornamelijk horeca, grootkeukens)
De financiële incentive (bonus op de heffing)
Het bestaan van de smiley
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
16
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.2. “+” en “-” aan de autocontrolebenadering Î Enkele principes • evolutie van inspecties naar een auditcultuur • gidsen als hulpmiddel voor de bedrijven • delegatie van de audits naar CI’s • rekening houden met autocontrole in de risicoanalyse (controleprogramma) • rekening houden met autocontrole in financiering (bonus / malus) • meldingsplicht voor labo’s en CI’s Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
17
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.2. “+” en “-” aan de autocontrolebenadering Î Positieve elementen • Meer verantwoordelijkheid bij de bedrijven • Beloning goede leerlingen • Sectoren die tot op heden niets hadden, nu toch een "systeem" • De uniforme benadering • Transparantie van de vereisten
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
18
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.2. “+” en “-” aan de autocontrolebenadering Î Positieve elementen • Gidsen als hulpmiddel • De volledigheid van de gidsen • Interpretatie via leidraden • Delegatie (auditcapaciteit) • Combi-audits • Certificaat
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
19
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.2. “+” en “-” aan de autocontrolebenadering Î Bedenkingen • Financiële stimulans : beperkt • Communicatie : kan beter • Hoge (administratieve) belasting voor de CI’s • De complexiteit van bepaalde gidsen • De prijs van bepaalde gidsen • Samenwerking CI’s met het FAVV verbeteren • Veelheid aan AR
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
20
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.2. “+” en “-” aan de autocontrolebenadering Gids: “alles omvattend document” • voordeel : volledig + steeds op kan terugvallen + AR • nadeel : zeer omvangrijk Gids: “hulpmiddel voor de bedrijven” • Bedoeld voor kleine bedrijven / distributie • BE: vooral de grotere bedrijven gidsen toepassen Î Goed evenwicht zoeken! Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
21
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.3. Bedenkingen privé auditreferentiëlen • Privé auditreferentiëlen die tekortschieten tov de gidsen • Potentiële handelsbelemmering
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
22
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.4. Belangrijkste AR op dit moment
Î Toegang tot de markt • Toeleveranciers van de PP: GMP Diervoeders • Primaire productie : Globalgap, IKM, IKKB, Belplume • Transformatie : BRC en IFS • Tertiaire sector (diensten): ISO 22.000
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
23
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.4. Belangrijkste AR op dit moment
Î Meest zichtbare auditreferentiëlen • Primaire productie : Certus, Meritus, Biologische productie
Î Wettelijk kader & financieel belang • De gidsen in België (voornamelijk in de distributie)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
24
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.5. Evolutie van de auditreferentiëlen Nationaal niveau
Î Evolutie van de gidsen • Nog enkele goed te keuren • Aantal nieuwe gidsen : beperkt • Uitbreiding scope bestaande gidsen • Fusie van bestaande gidsen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
25
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.5. Evolutie van de auditreferentiëlen Nationaal niveau
Î Evolutie van de privé auditreferentiëlen Î privé auditreferentiëlen zullen blijven bestaan : • verschil in doelstelling • verschil in vereisten • de sectoren willen zich blijven onderscheiden (meerwaarde) • snellere evolutie mogelijk (???) Î de 2 zullen samenvloeien (/ afstemming): • doublures zijn niet gewenst Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 26
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.5. Evolutie van de auditreferentiëlen Internationaal niveau
ÎBRC en IFS zullen vermoedelijk blijven : • generieke benadering, • maar missen toch specificiteit van de wetgeving. • Î op te vangen door de gidsen.
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
27
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.5. Evolutie van de auditreferentiëlen Internationaal niveau
Î ISO 22.000 • generieke benadering • ontbreken van PRP’s • algemene verwijzingen naar - de reglementering - de gidsen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
28
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.5. Evolutie van de auditreferentiëlen Internationaal niveau
• BSI-PAS 220 (~bijkomende specificaties voor voedingsindustrie) • FSSC 22.000 = ISO 22.000 + BSI-PAS 220. • FSSC 22.000 Î Aanvaard door GFSI • BRC, IFS vs FSSC 22.000 • Dutch HACCP vs FSSC 22.000
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
29
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.5. Evolutie van de auditreferentiëlen Internationaal niveau
Besluit : • veel auditreferentiëlen zullen blijven bestaan. • Toch vereenvoudiging voor operator Î 2 mogelijke benaderingen: (1) ofwel op het vlak van audits (gecombineerde audits), (2) ofwel op het vlak van de gidsen (generieke / modulaire gidsen) Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
30
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.5. Evolutie van de auditreferentiëlen Internationaal niveau
Besluit : • Meer generieke of meer specifieke auditreferentiëlen? = • Competentie auditoren vs overzichtelijkheid van het AR
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
31
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.6. Zijn gecombineerde audits het antwoord op de toename van auditreferentiëlen? • Voordelen : reductie audittijd, minder kosten,… • Let op! mag niet ten koste van de kwaliteit van de audits • Î EA-7/05 Guidance on the application of ISO/IEC 17021:2006 for combined audits
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
32
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.6. Zijn gecombineerde audits het antwoord op de toename van auditreferentiëlen? • Enkele belangrijke opmerkingen EA-7/05 (1)Max reductie (som van) audittijd : max 20 %! (2)Gecombineerde audits van niet geïntegreerde managementsystemen (ondanks een gelijktijdige audit) Î geen reductie totale audittijd! (3)Alle van toepassing zijnde elementen van elk individueel auditreferentieel dat onderdeel is van de auditscope moet adequaat geauditeerd worden.
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
33
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.7. Evolutie naar modulaire gidsen + rol van ISO 22.000
Î ISO 22.000 als generieke sokkel (+ modules) Aanvullend doc. 1 :
Aanvullend doc. 2 : Aanvullend doc. 3 :
Toelichting FAVV bij Toelichting FAVV interpretatie ISO bij interpretatie 22.000 PRP’s Î Generiek
Î Generiek
Optie 2.a. Optie 2.b. Optie 2.c.
X
X X
Toelichting Sector bij PRP’s en bij HACCP Î Specifiek
X X X
* Optie 2 = ISO 22.000 aanvaarden, mits enkele aanvullingen (modules) Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
34
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.7. Evolutie naar modulaire gidsen + rol van ISO 22.000
Î ISO 22.000 als generieke sokkel (+ modules) Aparte module (aanvullend doc. 3)? Afhankelijk van : (1)het feit of er specifieke reglementering is, (2)het verschil in activiteiten (producten / processen), (3)verschillende gevaren en / of (4)ander type doelgroep (vb B to B of B to C)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
35
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.7. Evolutie naar modulaire gidsen + rol van ISO 22.000
Î Waarom ISO 22.000? • heeft voldoende ruime scope (vb ook gewasbeschermingsmiddelen) • is ontwikkeld door ISO (~internationale waarde) • heeft een duidelijke structuur • kan zorgen voor verdere (internationale) harmonisatie • kiest geen commerciële kant (Ù BRC of IFS als basis)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
36
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.7. Evolutie naar modulaire gidsen + rol van ISO 22.000
Î Waarom Modulaire gidsen – optie 2? Voordelen voor alle partijen : • algemeen : harmonisatie • Voor de operator : eenvoudiger om toe te passen indien meerder activiteiten • Voor de sector : modules zijn eenvoudiger om op te stellen en te beheren • Voor het FAVV : modules zijn eenvoudiger om te evaluatie en te valideren. Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
37
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.7. Evolutie naar modulaire gidsen + rol van ISO 22.000
Î Modulaire gidsen – uitdagingen FAVV geen inspraak op wijzingen in ISO 22.000 Î nu : fixeren van de versie ISO 22.000:2005 Î toekomst : nieuwe versies evalueren + opvangen met document 1“Toelichting FAVV bij interpretatie ISO 22.000”.
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
38
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.7. Evolutie naar modulaire gidsen + rol van ISO 22.000
Î Modulaire gidsen – uitdagingen Haalbaarheid? Î Toeleveranciers primaire productie : ok Î Transformatie : ok Î Distributie : nee Î primaire productie : nee
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
39
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.7. Evolutie naar modulaire gidsen + rol van ISO 22.000
Î Modulaire gidsen – uitdagingen Mogelijke bedenkingen beheerders gidsen : • Wie zal de modules opstellen (zie hoger) • Wie zal de modules beheren (zie hoger) • Samenwerking tussen de verschillende organisaties? (verschil in belang)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
40
3. Waar staan we en waar gaan we naartoe 3.7. Evolutie naar modulaire gidsen + rol van ISO 22.000
Î Modulaire gidsen – uitdagingen Mogelijke bedenkingen beheerders gidsen (vervolg) : • Reeds gedane investering in de bestaande gidsen? Î valorisatie mogelijk Î totaal kost zal dalen (zowel voor beheerder als voor de operator) Î veel efficiënter werken
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
41
1. Mogelijke auditreferentiëlen en hun belang 2. De verschillende betrokken instanties 3. Waar staan we en waar gaan we naartoe, een analyse 4. Conclusies
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
4. Conclusies
Toekomst : – BE gidsen hebben reeds bepaalde positie in het landschap van de AR Î versteviging noodzakelijk – Mogelijke extra stimulansen o.a. concept Smiley, … – Evolutie van gecombineerde audits Î modulaire benadering gidsen (met ISO 22.000?)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
43