ATELIER NIEUWS. FEBRuARI 2014

ATELIER NIEUWS

Blad van en voor De zondagsschilders FEBRuARI 2014

Redactie: Hennie Hooijer Frans Kramer Johanna de Wilde, eindredacteur

Telefoon ateliers 1e etage 020 - 6128928 3e etage 020 - 6128920

Lay out/pre-press: Zelies - Liesbet van der Zel 06 - 54 66 83 91 Drukwerk Mediagigant Anderen: Peter van Rossum Nel Huurman Hanna van Dijk Jelika en Rachel Thomas Foto’s Hennie Hooijer Marian van Bakel Nel Huurman Afbeelding omslag: Ria Dozy Deadline mei nummer: 31 maart 2014

Bestuur Jim van Dijk, voorzitter 06 - 18 66 70 45 Henk Busscher, penningmeester 020 - 63 25 162 (rekeningnummer 4418083) Peter van Rossum, secretaris 020 - 68 31 174 Christa Kuilman, bestuurslid cursussen 0299 - 65 76 40 Vacature, bestuurslid evenementen Vacature, bestuurslid communicatie Ledenadministratie Rekeningnummer 6065271 t.n.v. Amsterdamse Vereniging De Zondagsschilders 1441 EA Purmerend Redactieadres Johanna de Wilde Redactie Ateliernieuws Geldersekade 101 1011 EM Amsterdam [email protected]

DE ZONDAGSSCHILDERS CENTRUM VOOR BEELDENDE KUNST

Geldersekade 101 1011 EM Amsterdam Tel. 020 - 6243933 [email protected] www.dezondagsschilders.nl Van de redactie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Van het bestuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Mijn Schildergeschiedenis: Ria Dozy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 De essentie is schoonheid, kleur en licht Interview met docente Maria Heideveld . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 In gesprek met Liesbet van der Zel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Feestelijke bijeenkomsten rond de kerstvakantie. . . . . . . . . . . . . . . 19 Gezien, Leven dat kunst is

79e jaargang nr. 1 februari 2014

Colofon

INHOUD

Aan dit nummer werkten mee:

Marini in de Fundatie in Zwolle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Malevitsj in het Stedelijk Museum in Amsterdam . . . . . . . . . . . . 24 Ingezonden brieven

Mozes & Aäronkerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Onze koffie...... (h)eerlijk of niet........ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Onze Dank. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Allerhande

Tekendagen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Werkweken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Hotelreis: we gaan naar Schoorl! 4 juli - 11 juli 2014 . . . . . . . 28 Bootreis: Salonboot “De Amsterdam” 2 juni - 8 juni 2014. . . .28 Jubilarissen in 2014 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

ATELIERNIEUWS is nu ook in PDF-bestand te downloaden van de vernieuwde WEBSITE www.dezondagsschilders.nl 2

Korte cursussen en activiteiten 2014. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Schilderen/tekenen op de tablet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Basiscursus portret boetseren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Portretsessie bekende amsterdammer. . . . . . . . . . . . . . . . . .31 Kunst & koffie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Inloopatelier beeldhouwen, schilderen en grafiek . . . . . . . . . 31 Agenda voorjaar 2014. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 3

4

Van de

Van het

redactie

bestuur

In dit nummer besteden we veel aandacht aan afgelopen activiteiten, maar ook aan lopende zaken. Het belangrijkste nieuws is wel de sluiting van de Mozes & Aäronkerk en het Mozeshuis. Het betekent veel voor onze vereniging, want we verheugden ons ieder jaar weer op de fantastische tentoonstelling die we daar konden inrichten. Maar het nieuws treft niet alleen ons, het gaat daarbij om veel meer activiteiten, waar veel mensen bij betrokken waren, die nu niet meer kunnen plaatsvinden. Opnieuw plaatsen we een van onze docenten in het zonnetje, deze keer Maria Heideveld. De bedoeling van deze serie interviews is inzicht te krijgen in hoe onze docenten zelf werken en wat zij belangrijk vinden bij het lesgeven. Daarnaast stellen we u Liesbet van der Zel voor, die de lay-out verzorgt van dit blad en vele andere dingen doet voor de vereniging. Lees hoe veelzijdig zij is! Wij van de redactie zijn blij met haar. Een van de evenementen waarover u verderop in het blad niet iets kunt lezen is de (verkoop)tentoonstelling van het werk van Jan Boots. Dat is te wijten aan plaatsgebrek, maar daarom schrijf ik er hier wat over. Tijdens de open dag in november en daarna was zijn werk te bezichtigen in de Boomspijker. Het was een indrukwekkende verzameling, enerzijds landschappen en dorps- of stadsgezichten, anderzijds een serie portretten. Jan had een bijzondere eigen stijl, zijn landschappen werden min of meer abstract doordat hij alle nuances, alle kleine lijntjes weg schilderde en slechts de grote lijnen en contouren behield. Zijn kleuren waren fel, bijna lichtgevend. Ook zijn portretten –allen vrouwen - hadden datzelfde, dat bijna abstracte. Het waren daardoor meer types dan individuele personen. Het verbaasde mij vaak hoe geboeid ik naar vooral zijn landschappen kon kijken. Het verbaasde mij omdat ik eigenlijk niet zo erg houd van die lichtgevende kleuren. Ik vroeg mij steeds weer af wat ze zo spannend maakte, dat mijn ogen er altijd weer naar toe getrokken werden. Was het, juist omdat ze abstract waren, dat ik mijn eigen fantasie er op los kon laten? Zoiets, denk ik. Op de laatste dag van de tentoonstelling kwamen zijn broers en zussen en werden de schilderijen verkocht. Bijna alles ging weg. De broers en zussen wilden niets, het werk paste niet in hun huis, zei een van hen. Ook in het mijne niet, helaas, de muren hangen al vol! Maar wie zo’n werk kocht, geniete ervan! Johanna de Wilde

Hieronder volgen de belangrijkste delen van de toespraak, die secretaris Peter van Rossum hield op de nieuwjaarsbijeenkomst op zondag 5 januari j.l. Hij sprak in plaats van voorzitter Jim van Dijk die nog met vakantie in Chili zat. Dames en Heren leden van de Zondagsschilders, Uiteraard bevat een toespraak op deze dag zowel een terugblik op het afgelopen jaar als een toekomstvisie over 2014. Het zal dan ook een toespraak worden met twee gezichten. Enerzijds verwachten we dat het begrote tekort in 2013 van € 4000,- waarschijnlijk volledig teniet gedaan wordt. Dit komt met name door een subsidie van het Prins Bernhardfonds van € 3000,- voor de tentoonstelling in de M&A en door een meevallend aantal cursisten, dat zich in de loop van 2013 heeft opgegeven. Anderzijds zijn er sombere verwachtingen voor 2014. 2013 begon dramatisch met het toch nog onverwachte bericht van de dood van Jan Boots, onze lay-outman en alleskunner. Hoezeer Jan geliefd was, blijkt wel uit het feit dat het februarinummer van Het Ateliernieuws bijna geheel aan hem was gewijd. Een van de gevolgen was dat ik plotseling de lay-out van het jaarverslag moest verzorgen. Dat maakte mij weer duidelijk hoeveel werk er bij De Zondagsschilders achter de schermen door onze vrijwilligers wordt verricht. Of je het nu hebt over het secretariaat, de boekhouding, de tentoonstellingscommissie, de ateliercommissie of de catering: overal zijn ze in de weer. Namens het bestuur wil ik ze vanaf deze plek hartelijk bedanken. Dan is bestuurslid zijn toch maar een makkie. Over bestuursleden gesproken: zoals bekend treden Jim van Dijk en Henk Busscher af als voorzitter resp. penningmeester. U kunt zich nog tot een week voor de Algemene ledenvergadering opgeven als kandidaat. Kijk ook in uw omgeving naar geschikte kandidaten. 2013 is artistiek gezien zeker een goed jaar geweest. De tentoonstelling “duurzaam dichten” in de M&A was een groot succes, met als hoogtepunt de nominatie van tien schilderijen met als uiteindelijke prijswinnaar Yvonne Zevenbergen. Als vervolg hierop hebben deze schilderijen nog een paar maanden in restaurant Foodism op de Nassaukade gehangen. Uiteraard was onze jaarlijkse tentoonstelling in de M&A weer het hoogtepunt van het jaar. Ondanks de gevraagde expositiebijdrage waren toch weer zo’n 200 werken te zien, van hoge kwaliteit. Ook het eerbetoon aan Jan Boots in De Boomsspijker, een verkooptentoonstelling van zijn werk, werd druk bezocht. 5

Dat de vereniging leeft, blijkt naast de reguliere cursussen, uit de druk bezochte verenigingsactiviteiten op de zondagen, “Portret bekende Amsterdammer”, “Kunst en Koffie” en de inloopateliers. De werkweken waren alle volledig vol geboekt en ook andere dagen trokken veel leden, zoals “Buitenschilderen op het Rembrandtsplein” en de Nieuwmarkttekendag. In het kader van de Week van de Amateurkunst werd een mini-open dag georganiseerd die redelijk werd bezocht. Ook de Open Dag in december kreeg voldoende belangstelling, hoewel het aantal nieuwe leden wat achterbleef bij andere jaren. Inmiddels is De Zondagsschilders ook aanwezig op facebook en twitter. Nu 2014: een heel ander verhaal. Toen ik 3 jaar geleden aantrad als bestuurslid trof ik een kerngezonde vereniging aan, niet alleen op artistiek gebied, maar ook financieel. Sinds mijn aantreden is het op financieel gebied alleen maar achteruitgegaan. Het oorzakelijke verband moet nog worden aangetoond. Zoals gezegd viel 2013 uiteindelijk mee, maar voor 2014 doemt een inktzwarte horizon op. Nu is dat om te schilderen natuurlijk heel interessant, maar voor een vereniging als de onze kan het dodelijk zijn. We verwachten dit jaar een tekort van +/- 15.000,-. Dit wordt veroorzaakt door een aantal zaken: • Het aantal cursistenaanmeldingen is teruggelopen met 40. Met een gemiddelde cursusprijs van 250,- komt dit neer op € 10.000,-. • De verlenging van het huurcontract voor 5 jaar gaat gepaard met een huurverhoging van 8%. • De tentoonstellingskosten van de M&A zijn praktisch verdubbeld. Ik kom daar zo op terug. We hadden voor dit voorjaar 4 korte cursussen op het programma staan: • De kennismakingscursus door diverse docenten: deze is afgeblazen vanwege gebrek aan belangstelling. • De cursus portret boetseren door Anneke de Wit: hiervoor heeft zich pas 1 cursist aangemeld en dreigt dus niet door te gaan. • De tabletcursus door Nora Hooijer. Hiervoor hebben zich 2 cursisten gemeld en geldt dus hetzelfde. • Bij voldoende belangstelling zal de succesvolle stoomcursus schilderen onder leiding van Onno Lolkema in het voorjaar wel worden gecontinueerd. Zelfs de werkweken, deze keer Schoorl in plaats van Bourtange, en een boottocht door Zuid-Holland, zijn nog lang niet volgeboekt. Verder wordt de aquarelcursus op de dinsdag- en woensdagochtend al een tijdje matig bezocht. Hetzelfde geldt voor de donderdagavond op de 3e etage. Dit voorjaar gaan deze cursussen nog gewoon door. Als het aantal cursisten echter niet stijgt, zijn wij genoodzaakt in september een aantal cursussen samen te voegen. Een dringende oproep dus aan alle aanwezigen: kijk om je heen of je nog mensen 6

enthousiast kunt maken voor een of meerdere cursussen en leg ook de nadruk op het sociale aspect van onze vereniging. Voor sommige mensen schrikt de buurt mogelijk af. Zeg dan gewoon: “Ik ga al jaren wekelijks naar de Gelderse Kade en mij is nog nooit iets overkomen.” Het aantal Jobstijdingen is nog niet ten einde. Een paar dagen geleden kregen we te horen dat de tentoonstelling in de M&A helemaal niet door kan gaan, aangezien voor de M&A de subsidiekraan volledig is dichtgedraaid. Hoe pijnlijk het gesteld is met onze vereniging, blijkt wel uit het feit dat we, financieel gezien, eigenlijk blij zouden mogen zijn dat de M&A niet doorgaat. Maar dat is vloeken in de kerk, natuurlijk. Er worden op dit moment door de tentoonstellingscommissie verwoede pogingen gedaan om een alternatief te vinden, maar ook wat dit betreft is de toekomst onzeker. Ik neem aan dat De Zondagsschilders zijn 80ste verjaardag in 2015 wel haalt. Vermoedelijk zal het een wat soberder feest worden dan 5 jaar geleden. Echter, de jubileumcommissie is volop bezig met de voorbereiding. De bedoeling is dat leden individueel, maar ook de jaargroepen, actief bij het jubileum worden betrokken. U hoort hier tijdig meer van. Ondanks al deze sombere vooruitzichten wens ik, namens het bestuur, de vereniging als geheel, maar ook alle leden individueel een voorspoedig en gezond 2014. Peter van Rossum

7

Wie woont er, net als Ria Dozy in een huis waar je als kind al bij je grootouders kwam? Ria is één van de aktieve leden van onze club, en we willen met deze schildergeschiedenis de schijnwerper eens op haar richten. Grijs, oud en nieuw Op een grijze zaterdag in december loop ik vanaf het station in Zaandam door een geheel vernieuwde winkelstraat. De sfeer van vroeger wordt teruggehaald in een moderne uitvoering van oude Zaanse huisjes. Dit geeft een vervreemdend effekt. Ook verderop blijft de stad een mengeling van oud en nieuw. Het eiland in de Zaan is helemaal nieuw opgebouwd, maar in de buurt waar Ria woont lijkt nog veel bij het oude gebleven. Ria’s huis daarentegen is van binnen helemaal vernieuwd, net als de tuin erachter. De motregen past voor mijn gevoel wel bij de sfeer van Zaandam. En momenteel ook bij Ria’s gevoel, nu zij elke dag haar vriend gaat opzoeken in het verpleeghuis. Cijfers Ria is zo’n jaar of 10 bij de Zondagsschilders. “Toen daar iemand gezocht werd voor de boekhouding wilde ik dat wel doen. Ik ben tenslotte boekhoudster en vind dat cijferen leuk. Ronald van den Berg was net de nieuwe penningmeester en samen hebben we de boel weer op poten gezet. Het klikte goed tussen ons, hoewel hij soms onze afspraken wel eens vergat. Na zijn vertrek moest ik met zijn opvolger, Henk Busscher, wel wennen, maar dat loopt nu ook goed. Henk gaat nu weg, en het is heel spannend wie er dan komt.” Wat houdt jouw taak eigenlijk in? “Twee keer per jaar, in het voorjaar en aan het eind van het jaar ga ik alles inboeken wat er uitgegeven en binnengekomen is. Ik boek de meeste gegevens vanuit de giro. Eerst zoek ik de juiste kostenplaats erbij en dan komen ze op de verschillende grootboekrekeningen. Ik maak facturen en naar aanleiding van overzichten boek ik de betalingen aan docenten in. En ik verdeel het naar de verschillende cursussen. De gegevens van de ledenadministratie krijg ik één keer per jaar van Bas Kuilman. Die worden uitgesplitst en geboekt. De penningmeester doet het telebankieren, daar ben ik niet verantwoordelijk voor. Hij is ook gemachtigd, dat is echt een andere taak. Hij is verantwoordelijk voor het financieel beleid. Ik doe alleen het administreren. 8

9

Ik boek alles eerst in en stuur hem de jaarbalans, en dan overleggen we samen hoe de uiteindelijke balans eruit moet zien. Begin februari moet dat klaar zijn, dan komt het in het financieel jaaroverzicht”. Het lijkt mij een flinke klus, zo’n boekhouding. Maar Ria zegt dat het wel meevalt. Zij is er in mei en december een paar avonden mee bezig. En dan komt er nog wat tijd bij voor overleg, en voor het vooraf coderen, wat zij meestal thuis doet. Het klinkt mij heel professioneel in de oren. Uit haar enthousiaste verhalen blijkt dat zij het graag en zorgvuldig doet. “Het is echt mijn toko” zegt ze. Kunst zien Hoe komt zo’n cijfer-liefhebber bij de Zondagsschilders terecht? Ria vertelt dat zij altijd het idee had dat zij absoluut niet kon tekenen. Op het lyceum moest zij een appelboom tekenen, en de leraar zette erbij: “dit zijn appels”. Dat heeft haar erg onzeker gemaakt. Maar zij houdt wel van kunst. Jaren later heeft zij cursussen kunstgeschiedenis gevolgd. Dit vond zij erg interessant, je leerde goed de verschillen te zien tussen bijvoorbeeld renaissance en barok. Er werd af en toe een reisje gemaakt. Zij ging mee naar Venetië en naar Barcelona. De kerken van Venetië met al die donkere, oude kunst, waren niet aan haar besteed. Het maakte haar slaperig. Zij ging dan liever naar de kroeg. “Maar op een middag gingen we naar het Guggenheim Museum en daar werd ik dolgelukkig van; eindelijk een beetje lucht”. In Barcelona heeft zij ook veel mooie dingen gezien. “Gaudi natuurlijk, en Dalí. Het kubisme van Picasso vind ik mooi. En bij Miró dacht ik vooraf: zonde van ‘t geld, maar toen zag ik die schilderijen en ik dacht; oh, wat móói! Barcelona was heel inspirerend. Van deze kunstenaars leerde ik hoe je vrij kunt zijn in het uiten van je creativiteit, dat je iets maken kunt op de manier die bij jou past. Ria houdt erg van impressionisten en moderne kunstenaars, van de heldere kleuren die zij gebruiken. Ze gaat regelmatig naar musea. Was pas nog in het Cobra Museum voor de Hundertwasser-tentoonstelling, en in Flehite in Amersfoort. Laatst was zij ook in Museum Kranenburgh in Bergen, een pas gerestaureerde grote villa, met werk van de Bergense School, veel zeegezichten. In de architectuur houdt zij erg van de Amsterdamse School: zoals die woningen op het Olympiaplein met al die details, en een beetje strak. .....en zelf schilderen Ria begon zelf te tekenen op een schilderclub in een buurthuis. “Dat beviel mij helemaal niet. Mijn vriend en Anne Knaup zaten op een koor en reisden daar vaak samen naar toe. Van Anne hoorde ik over de Zondagsschilders. Eerst dacht ik: “Die Geldersekade, dat is toch een levensgevaarlijke buurt?”. Ik ben een keer met Anne meegegaan en het viel erg mee. Het beviel me zo goed dat 10

ik op dinsdagavond ben blijven komen, ook alleen. Met Joop Rooijers klikte het meteen. Hij zei: “Och, meisje, met jou komt het wel goed”, terwijl ik helemaal niet kon schilderen. Ik ben bij hem gebleven, heb er veel geleerd en ben wat zekerder geworden, zo’n gevoel van ‘t maakt niet uit wat anderen zeggen, ik maak gewoon wat ik wil. Met modeltekenen ben ik ook wel wat vooruitgegaan, maar dat is niet ‘mijn ding’. Ook mijn kleurgebruik is anders geworden.” Ria werkt meestal met pastel en met acryl. Met olieverf heeft zij nog weinig gewerkt. Aquarel vindt zij vaak heel mooi, maar dat beheerst zij niet goed en ze doet het daarom alleen thuis.. Kleur en vorm Ria maakt meestal kleurrijk werk, vooral geabstraheerd, want zij houdt niet van figuratief. Naast haar vaste cursus doet zij af en toe een extra cursus. De cursus Abstract werken, bij Suzan Rooijers, vond zij fantastisch. Zij wil graag helemaal abstract, maar op de een of andere manier kan zij de vorm niet loslaten, er komen altijd een soort diervormen uit. Zij schildert soms ook samen met twee andere vrouwen. Dan laten zij de verf het werk doen, en accentueren soms met zwarte lijnen. Ria zou ook graag grafiek willen doen. Via haar man is zij daar veel mee in aanraking geweest. Hij kwam uit een grafische familie, zijn opa had een drukkerij. Vroeger was boekdrukken veel ingewikkelder. Hij drukte bijvoorbeeld voor Openbaar Kunstbezit. Dan moesten de puntjes van de kleuren precies op elkaar passen, en het moesten exact de juiste kleuren zijn. Dat was een echt vak, heel precies werk. Hierdoor weet Ria veel van kleuren en het mengen ervan. Hij had een waaier met alle kleuren. Daar stond bij hoeveel procent rood erin zat, en hoeveel blauw of geel. Ria kan ook goed zien hoe een kleur gemengd is, welke kleuren erin zitten. Ria vindt het bijzonder om lid te zijn van De Zondagsschilders. Zo’n grote club, met zoveel verschillende docenten en cursussen en dat je kunt kiezen op welk tijdstip je het beste kunt en bij welke docent. Ze maakt vaak reclame. En ze zou graag tegen nieuwe mensen willen zeggen: “Ga een keer mee”. Maar dan moet je eerst een aanvraag doen voor een proefles. Iets meer flexibiliteit voor nieuwe leden zou wel prettig zijn, zegt ze. Voor de club is het mooi om zo’n plichtsgetrouwe Noord-Hollandse vrijwilliger te hebben, die niet alleen van kleuren en vormen houdt, maar ook van cijfers. Hennie Hooijer 11

De essentie is schoonheid, kleur en licht Interview met docente Maria Heideveld

Ontvangst en atelier De docenten, die we tot nu toe interviewden, hebben werkelijk fantastische ateliers. Ons derde interview is dit keer met Maria Heideveld. We spraken af in haar atelier op het industrieterrein langs de spoorbaan in Bakkum. Ooit was het een droogruimte voor hout van een aannemer. Beneden zat een begrafenisondernemer. Maria woont al 13 jaar in Castricum. Voorheen woonde ze in Amsterdam waar zij ook een groot en mooi atelier had. Het atelier is 160 m2 en bestaat uit verschillende ruimtes, de hal, het werkatelier, een tentoonstellingsruimte en een werkplaats, annex technische ruimte en opslagplaats. Door koepels in het dak stroomt prachtig licht in het werkatelier. Maria werkt hier bijna elke dag. We werden hartelijk ontvangen. De ontvangsthal is zeer bijzonder. We komen terecht in een expositie van haar keramisch werk en er hangt een grote tekening van de Gulden Snede. Dit begrip behoeft enige uitleg.

10 12

Gulden Snede De Gulden Snede is een oertheorie over de ideale verhoudingen. Men meent de ideale maat hierin gevonden te hebben. De gulden snede vindt men door een lijn in twee ongelijke stukken te verdelen, zodanig dat het kleinste stuk (a) zich verhoudt tot het grootste (b), als het grootste tot de gehele lijn. Wiskundig komt de verhouding tussen a en b neer op 1 : 1,618…. Neem een A-4tje en vouw dit samen, dan heeft dit A-5je dezelfde lengte/breedte verhouding als het A-4tje. Vouw dit vervolgens ook weer en je krijgt eenzelfde verhouding. Ditzelfde repeterende effect zie je ook bij de gulden snede. Door vanuit het midden van een lijn van het vierkant een straal te trekken naar één van de tegenoverliggende hoeken kun je een cirkel maken. Hiermee kun je tot een rechthoek komen die de verhoudingen heeft van deze gulden snede. De lijn die de rechthoek in twee stukken verdeelt vormt rechthoeken waarbinnen dit ook weer herhaald kan worden, enzovoort. Men veronderstelt dat de blik van de beschouwer gericht is op het kruispunt van de twee lijnen. De gulden snede is dus een compositieelement. Vanuit de gulden snede kun je komen tot een spiraal en de reeks van Fibonacci, een andere oertheorie over verhoudingen. Ook de vijfhoekige ster komt hieruit voort. Zo zaten we achter de koffie en de thee al onmiddellijk in de theorie. 13

Opleiding en eigen werk Maria werd geboren in Baarle-Hertog, een stukje België in Brabant, en ze tekende al toen ze een kind was. Haar vader was beeldhouwer en werd later uit noodzaak steenhouwer van grafzerken. Het kunstenaarschap zat in de familie. Ze zat op een jeugdacademie in Tilburg. Ze schilderde eigenlijk altijd. Daarna heeft ze de M.O. opleiding gedaan. In Tilburg volgde ze een jaar een vrije Academie en vervolgens bezocht ze in 1968/69 één jaar de Rijksacademie in Amsterdam. Ze was toen al lerares en kwam in het derde jaar van de zogenaamde vakklas. Daar had ze les van Cor Hund, beeldhouwer en schilder. Het was de tijd van de provo’s. Ze trouwde met een PTT-ambtenaar en dat vonden ze op die academie te burgerlijk, reden waarom ze jaar 4 en 5 niet af heeft kunnen maken. Er werd niets gezegd, maar ze werd gewoon afgewezen, ondanks haar professionaliteit. Het schilderen was voor Maria een noodzaak. Na de academie was dit echter, ook door het krijgen van kinderen, een probleem. Later heeft ze het schilderen weer opgepakt. Vele disciplines Maria werkt in vele disciplines, zoals schilderen in tempera, olieverf, gouache en aquarel, ze beeldhouwt, maakt houtsneden en, zoals we gezien hebben, ook keramisch werk. Wellicht is dit brede bezig zijn beïnvloed door haar opleiding tot lerares beeldende vorming. “Door die opleiding tot lerares kwam ik in aanraking met alle technieken en die interesseerden me hogelijk”. Er valt nog wel het een ander te vertellen over al deze beeldende werkvormen. Zo maakt Maria zelf haar verf voor kleinere werken. Ze werkt dan in ei tempera met pigment, eidooier en gekookte lijnolie. Gouache verf maakt ze met Arabische gom, kleurpigmenten en een paar druppels alcohol. En als je gel medium met pigment mengt, heb je acryl. “Vooral niet teveel medium gebruiken”, geeft zij als tip. Houtsneden maakt ze met multiplex. “Je moet dan wel multiplex uitzoeken dat een mooie nerf heeft,” zegt ze. Af en toe verkoopt Maria wel iets, maar daar is ze niet echt mee bezig. Ooit was ze lid van de kunstenaarsvereniging St. Lucas. Maar ze trekt zich het liefst terug en zou eigenlijk een manager moeten hebben. Lesgeven Maria gaf les in het middelbaar onderwijs tot de kinderen geboren werden. Ze deed dat nog tot 1987/88, maar het kostte haar veel energie in die tijd. Vanaf 1980 begon ze ook cursussen te geven bij de Zondagsschilders. Ze had toen een atelierwoning in de Bijlmer en gaf ook les aan een clubje in de Bijlmermeer, dat 14

later door Jan Frenken werd overgenomen. Op dit moment geeft ze, behalve op donderdagochtend aan de Zondagsschilders, nog les aan een groepje in Bakkum. Met de Zondagsschilders kwam ze in aanraking via haar zus, die lid was. Ze solliciteerde en werd aangenomen. Individuele benadering Ze geeft geen opdrachten tijdens haar lessen. Haar werkwijze is een individuele benadering van de deelnemers. Ze zet altijd een stilleven neer en ze wil niet dat er naar een plaatje wordt gewerkt. Daarnaast activeert zij haar cursisten om iets te doen met de modeltekeningen die gemaakt zijn. Dat wil zeggen dat ze stimuleert dat er composities gemaakt worden van verschillende modeltekeningen. Ook besteedt zij veel aandacht aan de verschillende technieken. Soms wordt er buiten getekend, maar gezien de leeftijd van de deelnemers krijgt ze nooit de gehele groep mee. Essentie Bij Maria gaat het vooral om vorm, kleur en compositie, dus om de beeldelementen.“Zelf ontwikkel ik me in mijn eigen werk steeds verder, dat gaat maar door. Ik bestudeer daarvoor onder andere theorieën over kleur. Ik ga veel naar tentoonstellingen en stimuleer mijn cursisten dat ook te doen.” Kunstbeschouwing is een onderdeel van haar lessen. Schoonheid vindt ze de essentie. “Ik kijk naar verhoudingen, compositie, kleur, achtergrond, zodat er een evenwicht ontstaat”. En dan zijn we weer terug bij het verhaal van de Gulden Snede. Inspiratiebronnen zijn kunstenaars als Giorgio Morandi, Marino Marini, Joan Miro, Paul Klee, Henri Matisse, Marc Chagall, de Belg Constant Permeke en niet te vergeten Pablo Picasso. Ze heeft niet zoveel met de moderne ideeënkant van de kunst, voor haar geen pindakaasvloeren. Wel vindt ze de concepties en vlakverdelingen van bijvoorbeeld Kazimir Malevitsj zeer interessant. 15

Palet COVER 368_1+4 18-11-13 13:10 Pagina 1

P A L E T

Concentratie De concentratie die je in iemands werk ziet is voor haar heel belangrijk. Voor haar eigen werk geldt dat ook. “Ik ben niet uit op een mooi plaatje, maar kunst moet een algemene waarde krijgen. Het is als yoga. Daarom kan ik ook niet stoppen. Het gaat om de aandacht bij het zoeken en dat betekent dat je er heel intens mee bezig bent.” Ondanks dat Maria een abstracte vormentaal hanteert, gaat ze toch uit van de zichtbare werkelijkheid, figuratie dus. “Maar bij modeltekenen ben ik niet met het poppetje bezig, maar met vormen, tegenvormen en tussenvormen en dat probeer ik mijn cursisten bij te brengen”. Aldus hadden wij weer een zeer interessante en boeiende ontmoeting met een van onze docenten.

Magazine voor kunstenaars en kunstliefhebbers

3 6 8

• J A A R G A N G 6 9

Frans Kramer en Hennie Hooijer

•

EEN MAGAZINE VAN 116 PAGINA’S! INCLUSIEF EEN VAKANTIEBIJLAGE

2 0 1 3 / 2 0 1 4

HET DANSENDE RITME VAN DE VERFTOETS EEN ZWAK VOOR ROMANTISCHE SCHILDERS

JAARGANG 69

NR 368

DECEMBER/JANUARI 2013/2014

€ 6,75

PHILIP WIESMAN ETSKUNST ONDER DRUK

OUDE MEESTERS IN FOTO’S FOTOGRAFIE ALS OVERDRACHT Neem een abonnement voor slechts € 27,50 per jaar. Alleen voor De Zondagsschilders Aanmelden bij de ledenadministratie 020-6243933 Kijk ook op de website www.paletmagazine.nl

16

ADVIESPRIJS

BP

D E C E M B E R / J A N U A R I

In gesprek met Liesbet van der Zel Hobby werd werk Toen Jan Boots stierf zaten we bij de vereniging enige tijd met de handen in het haar. Wie kon al die dingen oppakken, die Jan deed voor ons? Jan deed de lay-out van het Ateliernieuws, maakte foto’s van activiteiten en kunstwerken, verzorgde ansichtkaarten, flyers en folders. Het meest dringende op dat moment was de lay-out van het Ateliernieuws. Net op tijd vonden we iemand, die het wel een keer wilde doen, een tijdelijke oplossing. In de maanden daarna werd verder gezocht én gevonden: een jonge vrouw, Liesbet van der Zel. Liesbet is de dochter van Marie Koning, bij velen wel bekend van haar aquarelwerk en portretten. De samenwerking met Liesbet begon voor de redactie met het meinummer van 2013. Maar daarvoor had ze al flyers gemaakt en de posters voor de M&A tentoonstelling. De samenwerking is duurzaam geworden, zodat het nu tijd is voor een nadere kennismaking. Per telefoon vraag ik haar iets over zichzelf te vertellen, wat is haar achtergrond bijvoorbeeld? “Ik heb werktuigbouwkunde gestudeerd aan de H.T.S. Na enig ingenieurswerk werd ik praktijkdocent aan de Hogeschool van Amsterdam bij werktuigbouwkunde en andere technische opleidingen. Ik vond het lesgeven leuk en ook de techniek. Maar na 12 jaar was het genoeg en ben ik vertrokken. Ik heb toen mijn leven op een ander spoor gezet, van mijn hobby heb ik mijn werk gemaakt.” Ze grinnikt een beetje en zegt: “Ik deed al veel met computers en had een grafische opleiding aan 17

het LOI gedaan, vond dat erg leuk. Ik kwam uiteindelijk bij De Telefoongids terecht, was belast met de opmaak van advertenties. Ik heb er 4 jaar met plezier gewerkt. Maar toen er een fusie kwam met de Gouden Gids moesten er mensen ontslagen en aangezien ik als een van de laatste binnengekomen was, ging ik er uit.” Ze grinnikt opnieuw. “Daarna ben ik voor mezelf begonnen.” Dat was in 2010. Als ik zeg dat me dat een spannend en onzeker bestaan lijkt, zegt ze luchtig: “Ik dacht, ik kijk wel hoe het loopt. Het is wel onzeker misschien, maar ik ben ook opgelucht. Ik heb allerlei klussen, soms kleine, en een paar grotere. Ik werk bijvoorbeeld voor woningstichting De Key, plattegronden en presentatieplaatjes maken van o.a. de beheerderskantoren. En ik heb veiligheidsplannen voor schepen gemaakt en ook voor De Key.” Ik ben verbaasd, dat is wel iets anders dan de flyers of folders voor ons of de lay-out van ons blad. Ze beaamt: “Ik gebuik mijn hele achtergrond, het vergt zowel grafisch als technisch denken.” Bij de Zondagsschilders kwam Liesbet terecht via twee wegen: haar moeder en Zini en Paul, met wie ze samen met haar man Rob, muziek maakt. (Gedrieën traden ze op gedurende de medewerkersbijeenkomst.) “We spelen vaak samen en treden eens in de maand op in een kroeg op de Zeedijk, heel leuk. Mijn moeder zei tegen het bestuur dat ze een dochter had die ‘het kon’, de lay-out en zo, dat ze professional was. Ik heb toen geschreven dat ik graag voor de Zondagsschilders wilde werken, maar niet op vrijwillige basis, want dat ik ervan moet leven. Dat werd akkoord bevonden. En zo is het gekomen!” Ik vraag of ze het leuk vindt en niet lastig om met vrijwilligers te werken. “Het is vooral leuk,” zegt ze. “De Zondagsschilders zijn aardige mensen en dat is fijn. Ik richt me daar het liefst op, houd van dat soort contacten. Ik doe graag kleine dingen voor aardige mensen, zoals een website maken of visitekaartjes of prijskaartjes bij tentoonstellingen.” En lastig om met vrijwilligers te werken? “Dat valt mee, maar wel vind ik het soms ingewikkeld om uit te leggen wat de technische vereisten zijn van wat je aangeleverd krijgt. Foto’s bijvoorbeeld moeten een bepaald formaat hebben, wil je ze goed in druk krijgen. En soms is het moeilijk om de planning in de gaten te houden, mensen hebben altijd wel iets te verbeteren en dan moet je soms zeggen: dat kan niet meer. Je moet dan je grens trekken.” Ze kan, zegt ze tot slot, nog meer opdrachten gebruiken. “Zoals gezegd, ik houd juist van die kleine dingen doen voor aardige mensen!” Johanna de Wilde

advertentie 18

Feestelijke bijeenkomsten rond de kerstvakantie Rond de kerstvakantie-stop zijn er ieder jaar een paar feestelijke bijeenkomsten. De eerste vindt in december plaats en is bedoeld voor alle vrijwilligers die onze vereniging telt. Er zijn dan hapjes en drankjes, er is muziek en er wordt gespeecht door de voorzitter. Voor iedere vrijwilliger ligt er een cadeautje klaar dat deze bij vertrek mag meenemen. De tweede is de Nieuwjaarsreceptie, waar alle Zondagsschilders welkom zijn. Ook daar wordt gespeecht, er zijn oliebollen en vele andere lekkere dingen om te eten en te drinken en verder ontmoet men er elkaar en is het kussen en handen schudden en de ‘beste wensen’ uitspreken niet van de lucht. Ik bezocht beide bijeenkomsten en was, zoals ook in vorige jaren, getroffen door de ontspannen en vrolijk goedmoedige sfeer, die er dan (maar niet alleen dan!) heerst. Aan beide feesten is bepaald veel voorbereiding vooraf gegaan. De zaal moet worden ingericht, niet alleen tafels moeten geschikt worden, maar ook kerstversiering en bloemen worden aangebracht, de hapjes moeten worden klaargemaakt, de glazen en kopjes neergezet, en tenslotte een tentoonstelling ingericht met het werk van een groep of individuele leden. Het leeuwendeel van al deze voorbereidingen komt neer op de schouders van Ben Nisters, (inrichting zaal en tentoonstelling) Loes van Ophemert met haar helpsters (hapjes, bloemen, cadeautjes), Nel Huurman (tentoonstelling). Getuige Van de inrichting van het atelier op de 3e etage was ik gedeeltelijk getuige. Ik zit tegenwoordig op de boetseergroep van Anneke de Witte op zaterdagmiddag. Terwijl wij daar nog ijverig bezig waren met onze verschillende projecten schoof Ben Nisters met trap en spijkers en dennentakken door de ruimte om ze boven onze hoofden te bevestigen. Toen wij om 16.00u. vertrokken, was hij nog druk bezig en nog lang niet klaar. Het leek me op dat moment praktisch onmogelijk om het op tijd klaar te krijgen, maar Ben lachte mijn zorgen weg en zei dat hij nog wel hulp zou krijgen. En inderdaad, de volgende middag zag alles er piekfijn uit. Medewerkersmiddag Op die middag van 15 december sprak, zoals gezegd, Jim van Dijk, onze voorzitter. Hij refereerde aan het boek van George Orwell, 1984 geheten, waarin de varkens het roer overnemen van de boeren en een collectief bewind voeren. ‘Allen zijn gelijk, maar sommigen zijn meer gelijk dan anderen’, gold bij hen. Zo is het bij ons niet, zei Jim. “U bent allemaal gelijk! Elke bijdrage is belangrijk en doet er 19

toe!” Onze vereniging kent veel vrijwilligers, maar kan er altijd meer gebruiken. “We doen een beroep op alle leden om zich in te zetten voor de vereniging, want als je lid bent hoort dat erbij!” Er zijn belangrijke vacatures of die komen er aan in de toekomst. Zo vertrekt Jim als voorzitter en Henk Busscher als penningmeester bij de volgende algemene ledenvergadering. Terwijl Jim nogmaals benadrukte hoe belangrijk het is dat leden deze taken op zich nemen, stond Mary van der Weerd op: “De penningen, dat wil ik wel doen!” Luid applaus klinkt op, dit is bepaald een verrassing! Er zal een gesprek met Mary volgen, zeggen Jim en Henk verheugd. De vacature van bestuurslid communicatie is inmiddels vervuld, Jadranka Strbac wil zich daarvoor inzetten. Uiteraard moet benoeming op de AV nog volgen. Nieuwjaarsbijeenkomst Hierover zijn een paar dingen te vermelden naast de toespraak van Peter van Rossum, waarvan u de belangrijkste fragmenten elders in dit nummer kunt lezen. Wie beneden de hal binnentrad, werd verrast door de etalage, waarin een bijzondere collectie te zien was van het werk van Henk Thomas, voormalig hoofdredacteur van het Ateliernieuws en jarenlang lid van de Zondagsschilders. Bij Henk werd eind 2009 Alzheimer geconstateerd, waardoor hij een jaar geleden moest worden opgenomen in een verpleeghuis. Het geëtaleerde werk schilderde hij in de laatste jaren thuis. Hij was daar, vertelden zijn twee dochters Rachel en Jelika, fanatiek mee bezig. Het was bijna het enige dat hij deed. In die jaren kocht hij ook nog vele schilderspullen, die hij uiteindelijk niet of nauwelijks meer gebruikte. Reden waarom de dochters besloten ze te verkopen op de nieuwjaarsbijeenkomst voor de prijs die men er voor wilde geven. De opbrengst zou gaan naar alzheimeronderzoek. Het geëtaleerde werk was nog maar een deel van wat Henk allemaal geproduceerd had, Leendert maakte een selectie en vond er een vorm voor die het goed deed uitkomen. Omdat de werken klein waren, soms zelfs op ansichtkaartformaat, en niets ingelijst was, vergde dat enig hoofdbrekens. Hij hing ze op aan stokken, boven en onder elkaar, naar onderwerp en kleur gerangschikt. Vrijwel alle werken waren aquarel en inktschilderingen, ze bestonden uit landschapjes en stads- of dorpsgezichten, waar het donker was en de maan boven scheen. Die maan steeds ontroerde me, misschien omdat ik er zelf vaak naar kijk en me dan afvraag hoe ik dat licht kan schilderen... Het lukte Henk wonderwel! De dochters waren blij met de etalage en het hele gebeuren. Aan het eind van de middag was hun tafel, waarop vele spullen gelegen hadden, praktisch leeg en de doos met opbrengst voor alzheimeronderzoek behoorlijk gevuld! 20

Wie na de hal het atelier binnentrad werd meteen getroffen door de wand met portretten. Zeer kleurrijke portretten waren het, geschilderd door de groep van Marjan van Berkel. De opdracht was geweest te schilderen naar Kees van Dongen en dat was hier en daar goed gelukt. Met name het portret van Rita van Dijk vond ik mooi, het had die grote ogen die Kees van Dongen’s werk typeren en was wat minder opdringerig in zijn kleuren. Sommige portretten hadden wel erg veel rood en kwamen daardoor nogal heftig op je af. Maar een spannende oefening lijkt me zo’n opdracht zeker. Het model was overigens Rachel en ik ben benieuwd wat zij van zichzelf vond! Oliebollen Sinds jaar en dag was het Bas Kuilman die oliebollen bakte op de nieuwjaarsbijeenkomst. Iedereen at die altijd met smaak, ze waren vers en knapperig en altijd heerlijk. Maar deze keer liep Bas gewoon ontspannen rond, hij was ‘met pensioen’ gegaan van deze taak. Namens het cateringteam bedankte Loes van Ophemert hem hartelijk voor wat hij al deze jaren ‘gebakken’ had en overhandigde hem een cadeautje. Uiteraard volgde luid applaus en vervolgens at iedereen gretig van wat deze keer Liesbeth, Laura en Jan gebakken hadden, verse, knapperige oliebollen, rijk voorzien van krenten en rozijnen. Johanna de Wilde

21

te Maqruieatlen mate

Pres maepntatie pen

gs n i kkialen a p r er Vemat stic Plakpla

Boekbin materiaders len

by Hob Teken e n schild e r materia s len

ier p a P

VLIEGER

amstel 34 1017 AM amsterdam 020 6235834 www.vliegerpapier.nl 10% korting voor de zondagsschilders

22

Gezien Leven dat kunst is Van Marini in de Fundatie in Zwolle naar Malevitsj in het Stedelijk Museum in Amsterdam, twee tentoonstellingen Uit een prismaatje van de zestiger jaren “De geschiedenis van de moderne beeldhouwkunst” door Charles Wentinck, citeer ik een uitspraak van de Italiaanse beeldhouwer Marino Marini: “Ik bestrijd de abstractie niet, maar houd ze voor de expressie van een intellectuele kunst: ‘Di un arte cerebrale’. Er kan geen kunstwerk bestaan dat niet voldoet aan beide expressiemethoden: de reële en de abstracte. Wanneer die beide tot eenheid versmelten, brengen zij leven voort, leven dat kunst is. Maar als Mediterrane mens kan ik mij alleen door het menselijke vrij uitdrukken.” In één citaat is dit de essentie van het werk van Marini. In het najaar van 2013 was ik met mijn vriendin in München en we bezochten de Pinakothek der Moderne. Er was een aparte zaal met werken van Marini. Wij kenden zijn beelden, paarden en ruiters, maar waren verrast door de schilderijen die we van hem zagen. En alsof het zo moest zijn, toeval bestaat niet, is er in het museum De Fundatie in Zwolle een tentoonstelling van deze schilder, tekenaar en beeldhouwer, die nog tot en met 16 maart te zien is. Deze expositie is zeer de moeite waard en bovendien kunt u ook nog die fraaie koepel bewonderen van de architect Hubert-Jan Henket die op dit classicistische bouwwerk verrezen is, zeer bijzonder. Wie was Marino Marini? Marini is geboren in 1901 in Pistoia in Toscane. Hij meende van de Etrusken af te stammen en de kunst van dit oude volk in Italië is dan ook een inspiratiebron. Hij beeldhouwde bijvoorbeeld Pomona’s. Pomona is de Etruskische godin van de vruchtbaarheid. Je denkt bij zijn Pomona’s meteen aan de Venus van Willendorf uit de Steentijd die zich in het Natuurhistorisch Museum in Wenen bevindt. Paard en ruiter is een ander thema dat zeer veel voorkomt in het werk van Marini. Het gaat hem om de geschiedenis van de mensheid en de natuur. Aanvankelijk zijn paard en ruiter in evenwicht, vervolgens ontstaat er meer spanning tussen beiden. De ruiter valt van zijn paard. Feitelijk gaat het bij hem om de spanning tussen horizontale en verticale lijnen. Een fraai voorbeeld daarvan is ‘Ruiter en Paard’, gepolychromeerd hout, in het Kröller-Müller op de Veluwe. Oerbeelden zijn het. Marini was ook portrettist en maakte expressieve koppen van beroemde kunstenaars als Stravinsky en Chagall. Hij is gestorven in 1980. 23

Malevitsj Zal Marini de zichtbare werkelijkheid nooit geheel loslaten, bij de Pools-Russische schilder Kazimir Malevitsj (1878-1935) is een andere ontwikkeling te zien. Malevitsj hoort tot de avant-garde van de moderne schilderkunst en vanuit stromingen als de art-nouveau, het fauvisme en het kubisme zoekt hij in zijn experimenten naar volledige abstractie en samen met Kandinsky en Mondriaan hoort hij tot de eerste vertegenwoordigers van deze modernistische stroming. “Voorwerpen zijn als rook verdwenen voor een nieuwe artistieke cultuur”, riep hij uit en hij noemde dit Suprematisme. Wezenlijk zijn de structuur, de textuur van de verf en de geometrische abstractie. Bekend is zijn Zwart Vierkant uit 1915. Dat in zijn wit op wit schilderijen symbolen uit de Russischorthodoxe religie terug te vinden zijn is een aardige constatering en doet me denken aan zijn Russische boeren uit zijn fauvistische beginperiode. Ik vraag mij af of je van deze abstract-geometrische kunst, in dit geval suprematisme, kunt genieten zonder er eerst over gelezen te hebben. Deze vraag kwam niet naar boven bij het werk van Marini. Toen Stalin zich tegen de Russische avant-garde kunst keerde, is Malevitsj weer realistisch gaan schilderen. En hoe! In het Stedelijk is een reeks prachtige portretten te zien uit zijn laatste levensjaar. Het cirkeltje is weer rond. Niet zo gek dat het Stedelijk Museum een tentoonstelling organiseert met werk van deze belangrijke kunstenaar. Het bezit 29 schilderijen en 197 werken op papier. De tentoonstelling is nog te zien tot en met 2 februari. Frans Kramer

24

Ingezonden brieven

gsschilders s De Zonda Ateliernieuw Redactie 101 Geldersekade Amsterdam 1011 EM

Tekenaar en schilder Ondanks dat Marini vooral bekend is als één van de belangrijkste beeldhouwers uit de 20e eeuw is hij ook een groot tekenaar en schilder. In Zwolle zijn dan ook naast enkele prachtige beeldhouwwerken veel tekeningen en schilderijen te zien. De thema’s zijn hetzelfde en het is duidelijk dat er een belangrijke relatie bestaat tussen zijn teken- en schilderwerk. Het gaat om experimenten met kleur en lijn. Ondanks dat de benadering heel abstract kan zijn, blijft het werk altijd figuratief. De ene keer domineert de lijn, de andere keer de plasticiteit en de kleur.

De Zond Redactie agsschilde rs Geldersek Ateliernie uws ade 1011 EM Ams 101 terdam

lders dagsschi ieuws De Zon Ateliern ctie Reda ade 101 am terd Geldersek EM Ams 1011

De Zondag sschild Redactie Ateliern ers ieuws Geldersekade 101 1011 EM Amsterdam

De Zondagsschilders Redactie Ateliernieuws Geldersekade 101 1011 EM Amsterdam

Mozes & Aäronkerk Na zeer vele mooie jaarlijkse exposities van De Zondagsschilders in de Mozes & Aäronkerk, bereikte ons onlangs een verdrietig bericht, namelijk dat deze prachtige kerk en het Mozeshuis zelf hun deuren moeten sluiten. Dit is zeer verdrietig voor alle betrokkenen. In de eerste plaats voor alle werknemers van het Mozeshuis, maar ook voor De Zondagsschilders en de vele Amsterdammers die dankbaar gebruik maakten van wat het Mozeshuis te bieden had! Intussen ben ik naarstig op zoek naar een nieuwe locatie voor onze grote jaarlijkse expositie. Verscheidene tips kreeg ik al. Allereerst probeer ik in en rond het centrum van de stad een plek te vinden. Mocht dat écht niet lukken, dan wijken we uit naar andere stadsdelen. Tips zijn van harte welkom! Weet je een plek waar wij onze grote jaarlijkse expositie kunnen houden (250 st. ingelijst werk en ongeveer 50 beelden), laat het ons weten! Meedenken is in het belang van onze mooie vereniging! Nel Huurman tel: 06 - 20 56 15 09 of [email protected]

Onze koffie...... (h)eerlijk of niet........ Na de ALV van vorig jaar besloot het bestuur om de Fair Trade koffie die we er sinds een jaar op na hielden weer af te schaffen. We hebben het een jaar volgehouden. Laten we maar weer ‘gewoon’ (unfair) doen, onze vereniging is er te arm voor. We moeten met dat besluit bij de volgende ALV achteraf (al dan niet) instemmen en stemmen over de toekomst. Die koffie is niet onbelangrijk, zeker niet in een vereniging waar de nadruk gelegd wordt op het sociale aspect. Maar fair of unfair...? Omdat ik het idee een jaar eerder gelanceerd had - toen het voorstel met meerderheid van stemmen is aangenomen - voel ik me nu geroepen om er op terug te komen. Het laatste jaar is er vrij veel over Fair Trade gepubliceerd, er was een Fair Trade week, een Fair Trade krantje en meer. Dus eigenlijk denk ik dat iedereen nu wel weet wat het eigenlijk is, wat het betekent voor de koffieboeren, de producenten, alle mensen die eraan werken om onze koffiepotten te vullen. Maar misschien ook niet, er is veel te vinden daarover op de website (zie hieronder). Niet alleen over koffie trouwens, er zijn veel meer artikelen die eerlijk geproduceerd en verhandeld worden. Ook nog biologisch en lekker. 25

Van der Linde: voor kunstenaars van elk formaat. Vele kunstschilders genieten dagelijks bij van der Linde. Zij vinden daar wat ze zoeken of worden verrast door wat ze nog niet zochten.

Onder professionals en amateurs is van der Linde’s assortiment en kleurenrijkdom inmiddels legendarisch. In de winkel van meer dan 300 m2, het inlijstatelier en de showroom in Weesp vindt u vrijwel alle materialen voor de beeldende kunst. Op vertoon van uw pas ontvangen de Zondagsschilders 20% korting op alle materialen. (aanbiedingen uitgezonderd). Bovendien heeft van der Linde dankzij een scherp inkoopbeleid regelmatig interessante aanbiedingen. En vanaf z125,– wordt uw aankoop gratis bezorgd in Amsterdam. Door deskundig advies aan amateur en professional heeft van der Linde door de jaren een vaste klantenkring opgebouwd. Ook nu staan gekwalificeerde medewerkers zes dagen per week voor u klaar met advies en ondersteuning.

van der linde Materialen voor de beeldend kunstenaar Rozengracht 36-38, 1016 NC Amsterdam | T 020-62 42 791 [email protected] | www.vanderlindewebshop.com

26

Weerspreken Nu weet ik intussen zelf niet meer of het goed is om zoiets als vereniging te doen. Het laatste jaar heb ik af en toe opmerkingen opgevangen als: “Je moet het mensen niet opleggen”, en “Denk je nou echt dat die boeren er een cent wijzer van worden?” en ‘Er is gesjoemeld bij Max Havelaar”, en “Van mij hoeft het niet, die Fair Trade”. Ik kan die argumenten gaan weerspreken. Ik wil niemand iets opleggen, maar ja, ik denk dat echt en ja, er is zoiets aan de hand geweest bij Max Havelaar. (Hoeveel en hoe vaak denk je dat er onrechtmatigheden bij de ‘gewone’ koffieproductie zijn? Ik denk dat mensen die dicht bij het geld zitten allemaal verleid worden, we hebben dat zelf ook ervaren met onze nu overleden penningmeester). En ja, van mij hoeft het wel, dat wil zeggen voor mezelf. Eigenlijk wil ik alleen maar zeggen hoe ik het zie. Ongeveer zo: ik vind dat de welvaart op aarde slecht verdeeld is, dat wij nog steeds aan de rijke kant van de wereld leven. Er zouden geen twee kanten moeten zijn. Maar dat – die twee kanten – is alleen maar erger aan het worden. Ik weet dat onze vereniging arm is, dat half Nederland langzamerhand arm wordt (voedselbanken!) en dat velen onder ons de armen onder de rijke helft zijn. Ik ben vóór een rechtvaardiger verdeling van de goederen van onze aarde. Ik vind het geen stijl, of liever schandalig, beschamend, dat minstens een derde deel van de mensheid honger lijdt. Ik hoor bij de kant die het in stand houdt. Zou ik graag anders willen. Jammer genoeg kan ik de wereldeconomie niet veranderen, maar als ik iéts wil veranderen moet ik toch ergens beginnen. Zo ben ik dan maar met koffie begonnen (aan Faire kleding ben ik ook nog niet toe). Druppel op een gloeiende plaat? Maar 500 leden, 500 druppels, dacht ik toen. Druppels kunnen een steen uithollen. De zee bestaat uit druppels. Ik zie Fair Trade niet als een goed doel, het is gewoon een zaak van recht, van rechtvaardigheid om alle mensen een eerlijk loon naar werken te geven. Dat krijgen ze niet met ‘gewone’ unfaire koffie. En zolang wij bij iedere feestelijke aanleiding de flessen nog op tafel kunnen zetten en er allerlei heerlijke hapjes uit de keuken getoverd worden (waar ik graag van geniet), voel ik toch echt wel schaamte als ik zou zeggen dat wij te arm zijn voor Fair Trade koffie. En dan: 1 euro (één euro zegge en schrijve) per lid bovenop de contributie zou het hele geldprobleem oplossen. De extra kosten zijn € 500,- per jaar. Wat ik niet wil: iemand iets opleggen, mensen overhalen of meeslepen in ‘de meerderheid van stemmen’, terwijl ze zich daar niet goed bij voelen. Eensgezindheid in de vereniging is misschien nog wel een hogere waarde. Ik zou het erg leuk vinden als iedereen weet wat Eerlijke Handel zou betekenen voor die arme kant van de wereld. Voor de héle wereld trouwens, er is er maar één. Snuffel eens op die website en handel er voor je zelf naar, naar beste weten en vermogen (www. maxhavelaar.nl of www.fairtrade.nl). Voor de vereniging weet ik het niet meer. Ik weet ook nog niet wat ik ga stemmen. (Wordt ook moeilijk: een besluit goedkeuren waarvan we de gevolgen al opgedronken hebben. Moet die koffie weer terug?) Maar we hebben nog eventjes tijd. Ik wens ons een goede, gezellige en eensgezinde vergadering. Met een lekker bakkie. Hanna van Dijk (Reacties welkom) 27

Onze Dank

Bij dezen willen we de Zondagsschilders bedanken voor de enorme gastvrijheid en de gelegenheid om daar de schilderspullen van Henk te kunnen ´verkopen´ voor het goede doel. We hebben het geld geteld en er is het prachtige bedrag van 280 euro opgehaald. Echt fantastisch! Al eerder organiseerden we een borrel waarbij vrienden en familieleden boeken van Henk konden uitzoeken in ruil voor een donatie aan hetzelfde goede doel. Ook deze actie leverde, heel toevallig, ongeveer 280 euro op. Dat is dus samen 600 euro (Rachel en ik ronden het bedrag af naar boven) voor alzheimer onderzoek. (https://secure.alzheimer-nederland.nl/ acties/algemeen?c=4199 (alzheimer Nederland) of http://www.alzheimercentrum. nl/donaties/hoe-kunt-u-doneren/uw-hulp-is-onmisbaar/ (VU alzheimer centrum). We hopen dat iedereen, die gebruik van de verkoop heeft gemaakt, veel plezier beleeft aan zijn mooie spullen! Dat er maar mooie kunstwerken uit voort mogen komen! Jelika en Rachel Thomas

Allerhande Tekendagen

Er zijn nog maar weinig tekenevenementen bekend. Hieronder volgen de eerstvolgende.

1. De tekendag op de Nieuwmarkt. De datum voor deze dag is (onder voorbehoud) op zondag 27 april 2014. Nadere informatie volgt.

2. H  enk Veen organiseert weer een Kunstplein in de Keukenhof vanaf 30 april t/m 4 mei 2014. Daar zijn al veel opgaven voor binnen, zodat u haast moet maken met opgave hiervoor. Nadere informatie, zie: www.henkveen.nl of www.henkveen.com of bel tel. 06 - 28 13 52 47.

3. N  aast het Kunstplein zijn er op dezelfde locatie ook twee schilderweekends waar u aan mee kunt doen. De data zijn: 22 en 23 maart en 17 en 18 mei. Voor kosten en prijzen, zie voornoemde websites.

Werkweken

Hotelreis: we gaan naar Schoorl! van vrijdag 4 juli t/m vrijdag 11 juli 2014 Enkele jaren geleden verbleef een groep van De Zondagsschilders tweemaal in de mooie rustieke accommodatie Rebosch, www.rebosch.nl, even buiten Schoorl. In 2014 zullen we hier opnieuw verblijven. Wij logeren in de nieuwe luxe accommo28

datie De Hofstede met grote parkeermogelijkheid, een gezellige, zeer ruime huiskamer, zolder en een grote privé tuin. De maaltijden worden verzorgd door de eigenares, een geweldige kokkin. De verzorging is op basis van volpension. Handdoeken en beddengoed zijn aanwezig. Onze docent Nora Hooijer begeleidt de schilders. Vóór vertrek krijgen de deelnemers een deelnemerslijst en het adres toe gezonden. Bedenk en/of overleg met wie je een kamer wilt delen. Er zijn twee 1-pers. kamers. Vervoer: Informeer of je met iemand samen kunt reizen. De OV verbinding is goed met de bus vanaf Alkmaar. De bushalte is op 200 mtr. afstand van Rebosch Let op: de hotelreis is van vrijdag t/m vrijdag (7 nachten). Prijzen (volpension)

1 pers. kamer € 535 p.p. (slechts beperkt aanwezig)

Kamerindeling en begeleiding in accomedatie

Thea de Haan

2 pers. kamer € 485 p.p.

tel.: 020 - 697 08 77 e-mail: [email protected]

Salonboot “De Amsterdam” van maandag 2 juni t/m zondag 8 juni 2014 Al vele jaren organiseren wij met groot succes een schilderweek met deze gezellige salonboot. In 2014 varen we weer uit met “De Amsterdam” om mooie plekjes vast te leggen op doek en/of papier. Op het programma staat een Zuid Hollandroute langs prachtige dorpjes en steden. Marjan van Berkel is al vele jaren onze vaste docent tijdens deze werkweek. Voor de afvaart krijgen deelnemers een deelnemerslijst, informatie over vertrektijden en het vertrekpunt van de boot toegezonden. De verzorging aan boord is op basis van volpension. Lakens, sloop en handdoeken zijn aanwezig. Let op: de bootreis is van maandag t/m zondag (6 nachten) Prijzen (volpension)

1 pers. hut € 435 p.p. (slechts beperkt aanwezig)

Hutindeling en begeleiding op de boot

Nel Huurman

Aanmelden Inschrijven Werkweken

2 pers. kamer € 370 p.p.

tel.: 036 - 533 48 99 e-mail: [email protected]

want vo l = vo l ! Meld je snel aan

Aanmeldingsformulieren staan in de folderbakjes op de ateliers of neem contact op met het secretariaat: tel.: 020 - 624 39 33 email: [email protected]

29

Jubilarissen in 2014 Bij De Zondagsschilders is het een goede gewoonte om trouwe leden die 25 jaar of langer lid zijn in het zonnetje te zetten. Ook dit verenigingsjaar zijn er een aantal leden en een docent die voor dit zonnetje in aanmerking komen. Ons erelid André Ketelaars viert dit jaar zijn 40 jarig lidmaatschap bij onze vereniging. Daarnaast hebben wij drie leden die al 25 jaar lid zijn bij De Zondagsschilders; Ans Kops, Ans van Schaik-Vendrik en dhr. R. Olivier. Hartelijk gefeliciteerd allemaal! Aan het eind van de ledenvergadering op 23 maart aanstaande, zullen deze jubilarissen op feestelijke wijze gehuldigd worden. Emma Baert is dit jaar al 30 jaar als docent aan onze vereniging verbonden. Zij geeft nu de portretcursus op vrijdagmiddag, maar is destijds op woensdagavond begonnen. Emma is in goed gezelschap van onderstaande leden die net als zij al 30 jaar lid zijn van de vereniging; Clazien Kramer-Nootebos, Magda Meinen-Franken, Thea van Nieuwkerk, Jan Velthuijsen, Coby de Vries-Poot en erelid Christa Kuilman. Ons trouwe lid bij de tentoonstellingscommissie, Aart Rietveld, is dit jaar 35 jaar lid van de vereniging. Emma Baert en al deze trouwe leden hebben inmiddels de felicitaties van het bestuur ontvangen.

Korte cursussen en activiteiten 2014 Schilderen/tekenen op de tablet Met de ontwikkelingen van volwaardige tekenprogramma’s kan de tablet tegenwoordig dienst doen als een schetsboek met een keur aan ‘materialen’. Deze cursus zal aandacht besteden aan het brede aanbod van apps. Wat te kiezen en hoe om te gaan met deze heel eigen technieken zal voor een deel de inhoud van het programma bepalen. Natuurlijk geldt ook hier zoals bij elke ander materiaal: experimenteren, open staan voor de mogelijkheden en vooral veel oefenen. Dat laatste zullen we doen n.a.v. voorwerpen, stillevens en misschien wel in het café om de hoek. Docent: Nora Hooijer De cursus gaat door als minimaal 10 personen zich hebben aangemeld. Wanneer

Tijd

5 lessen 3 t/m 31 mrt

maandagavond 19:30 - 22:00 uur

Locatie

1e etage Geldersekade

Kosten

Materialen

€ 62,50 (leden) € 67,50 (niet-leden)

De cursusprijs is excl. materialen

Basiscursus portret boetseren Onder leiding van Anneke de Witte leer je in zes weken de basis voor het maken van een driedimensionaal portret van jezelf of van een geliefde persoon. Benodigdheden: chamotteklei, plastic plankje met aluminiumbuis, oude katoenen lappen en een vuilniszak. 30

Eerst maken we in vier weken het portret van de persoon van onze keuze aan de hand van foto’s die we meenemen van het door ons te portretteren persoon (zoveel mogelijk foto’s (zonder flits) rondom + bovenkant en onderkant van het hoofd). In de vijfde les vragen we ons model ‘live’ voor ons te poseren in het atelier en kunnen we het kleien hoofd corrigeren en afmaken. In de zesde les maken we de kop klaar om te bakken in de keramiekoven, door hem uit te hollen en geven hem de finishing touch. De cursus gaat door als minimaal 10 personen zich hebben aangemeld. Wanneer

Tijd

Locatie

6 weken woensdagavond 3e etage 23 apr. t/m 28 mei 19:30 - 22:00 uur Geldersekade

Kosten

Materialen

€ 85 (leden) € 95 (niet-leden)

De cursusprijs is excl. materialen

Portretsessie bekende Amsterdammer In de afgelopen jaren heeft de vereniging bestuurders, politici, acteurs en presentatoren bekend van radio en TV op bezoek gehad op de Geldersekade. Na de sessie is er nog gelegenheid om gezellig na te praten met een drankje en een hapje. Ook mensen die niet aan het portrettekenen hebben meegedaan, zijn dan van harte welkom. Wanneer

Tijd

Locatie

Kosten

2 maart 6 april 4 mei

zondagmiddag 13:00 uur

3e etage Geldersekade

€ 5,20 per keer

Aanmelden bij (vanaf 1 maand vóór sessie) Thea de Haan tel.: 020 - 697 08 77 email: [email protected]

Kunst & koffie Anneke Krijgsman heeft opnieuw een interessante serie lezingen samengesteld voor het voorjaar van 2014. Deze serie heeft Venetië als onderwerp. Na afloop is er een discussietafel waar men bij een hapje en een drankje nog met elkaar kan napraten over de lezing. Dit voorjaar hebben de lezingen allemaal iets te maken met Venetië. Wanneer

Thema

16 februari

Moderne kunst in Venetië

13 april

Biënnale 2013

16 maart

Kunstenaars uit Venetië

Aanmelden/informatie bovenstaande activiteiten

Tijd

Locatie

Kosten

zondagmiddag 3e etage 14:30 uur Geldersekade

€ 16 (leden) € 18 (niet -leden)

Secretariaat: 020 - 624 39 33 of [email protected]

Inloopatelier beeldhouwen, schilderen en grafiek Op deze zondagen kan er vrij worden gewerkt zonder begeleiding. Wanneer

Tijd

23 februari, 30 maart en 25 mei

zondag 11:00 uur

Locatie 3e etage Geldersekade

Kosten

Grafiek: € 5,20 per keer, Schilderen Beeldhouwen: € 4,20 per keer

Contactpersonen: Debby Marchena (06 - 14 86 43 48) en Anne de Hiep (020 - 683 88 53) 31

AGENDA 2014 16 jan. t/m 27 feb. 19:30 uur

Stoomcursus Shilderen

16 februari

14:15 uur

Kunst & Koffie; Venetië Moderne kunst

23 februari

11:00 uur

Inloopatelier Beeldhouwen, Schilderen en Grafiek

2 maart

13:00 uur

Portret op Zondag

3 t/m 31 maart

19:30 uur

Korte cursus Tablet tekenen (o.v)

13 maart

14:00 uur

Bestuursvergadering

16 maart

14:15 uur

Kunst & Koffie; Kunstenaars uit Venetië (Titiaan, Bellini, Canova)

23 maart

14:00 uur

Algemene Ledenvergadering; aansluitend huldiging jubilerende leden en afscheid bestuursleden

30 maart

11:00 uur

Inloopatelier Beeldhouwen – Schilderen – Grafiek

6 april

13:00 uur

Portret op Zondag

13 april

14:15 uur

Kunst & Koffie; Venetië, Biënnale 2013

18 t/m 24 april

Vrijë Paasweekend docenten

23 apr. t/m 28 mei 19:30 uur

Korte cursus Portret Boetseren (o.v.)

24 april

14:00 uur

Bestuursvergadering

27 april

12:00 uur

Nieuwmarkt Tekendag (bij regen in overdekte ruimte)

27 april

11:00 uur

Inloopatelier Beeldhouwen – Schilderen – Grafiek Henk Veen Kunstplein in De Keukenhof

30 april t/m 4 mei

4 mei

13:00 uur

24 t/m 31 mei 25 mei

Portret op Zondag Week van de Amateurskunst

11:00 uur

Inloopatelier Beeldhouwen – Schilderen – Grafiek

31 mei

Zomerstop t/m zondag 31 augustus

4 t/m 11 juli

Werkweek: Hotelreis Rebosch, Schoorl

2 t/m 8 juni

Werkweek: Bootreis Salonboot “De Amsterdam”

Kijk voor meer informatie over cursussen en evenementen op onze website www.dezondagsschilders.nl