ASN Bank Issuepaper
Staatsobligaties
ASN Bank Issuepaper
Staatsobligaties november 2012 2
A Samenvatting In deze ASN Bank Issuepaper
Deze issuepaper beschrijft de methodiek waarmee de
Staatsobligaties
ASN Bank staatsobligaties selecteert op basis van haar
komen aan bod:
verschillende issuepapers.
A Samenvatting
missie en duurzaamheidscriteria, zoals vastgelegd in de
B Inleiding In september 2006 introduceerden wij een methodiek
B Inleiding
om staatsobligaties te selecteren op basis van uiteenlopende indices.1 Deze methode hebben wij toen
C Selectiecriteria voor staatsobligaties
vastgelegd in onze bijzondere beleggingscriteria. Op 2 november 2009 hebben wij de selectie van staatsobli-
D Indicatoren
gaties herzien en vastgelegd in de ASN Bank Issuepaper Staatsobligaties.2 Inmiddels zijn wij toe aan de derde,
E Weging en waardering
herziene versie van ons beleid voor het selecteren van staatsobligaties. Dat beleid is vastgelegd in deze issuepaper, die in belangrijke mate voortbouwt op de
voorgaande versie. De daarin beschreven methodiek voldoet nog aan onze huidige wensen. We hebben deze methodiek op verschillende punten verder verfijnd en aangescherpt. Met deze issuepaper willen wij de selectie van staatsobligaties inzichtelijk maken voor klanten en andere belanghebbenden. Ook willen wij hiermee de selectie verder verbeteren, zodat zij nog meer in lijn is met onze missie, ondernemingsprincipes en duurzaamheidscriteria.
C. Selectiecriteria voor staatsobligaties Staatsobligaties zijn leningen aan landen. De term ‘landen’ is eigenlijk niet correct. Met de aankoop van een staatsobligatie verschaft de belegger namelijk een lening aan de zittende regering van een land. Voor het gemak gebruiken wij in deze issuepaper toch meestal de term ‘landen’. Landen hebben vaak behoefte aan kapitaal, bijvoorbeeld voor grootschalige investeringen zoals infrastructurele werken. Door staatsobligaties uit te geven kunnen zij snel over kapitaal beschikken. Deze leningen lossen zij met belastinggeld af.
1
Rangschikking van landen naar ‘duurzaamheid’: Theo Dijkstra, SNS-AM voorjaar 2006.
2
ASN Bank Issuepaper Staatsobligaties 2 november 2009
ASN Bank Issuepaper Staatsobligaties november 2012
Behalve criteria op het gebied van mensenrechten, klimaat en biodiversiteit, hanteren wij een ander belangrijk criterium: alleen staatsobligaties in euroleningen komen in aanmerking voor ons beleggingsuniversum. Wij willen namelijk geen valutarisico lopen op onze staatsobligaties. Dit betekent dat er op basis van onze duurzaamheidscriteria meer landen goedgekeurd zouden kunnen worden. Het eurocriterium perkt die groep echter verder in. De ASN Bank hanteert de volgende criteria bij de selec-
Behalve criteria op het gebied van mensenrechten, klimaat en biodiversiteit, hanteren wij een ander belangrijk criterium: alleen staatsobligaties in euro-
tie van staatsobligaties.
leningen komen in aanmerking
Mensenrechten
voor ons beleggingsuniversum
Absolute criteria: Wij sluiten landen uit waar de volgende ernstige schendingen van het internationale recht3 voorkomen of waar
van biodiversiteit niet onderschrijven. Deze verdragen
een groot risico bestaat op:
richten zich vooral op het behoud van soorten en van
-
marteling;
ecosystemen. De belangrijkste verdragen waarmee wij
-
genocide;
rekening houden bij het beoordelen van staatsobliga-
-
misdrijven tegen de menselijkheid;
ties zijn:
-
oorlogsmisdaden.
-
Convention on Biological Diversity (CBD),
-
Convention on International Trade in Endangered
Relatieve criteria: -
Het land respecteert, beschermt en bevordert de
Species of Wild Fauna and Flora (CITES), -
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Het behoort tot de betere landen op gerenommeer-
Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals,
-
de mensenrechtenindices.
The International Treaty on Plant Genetic Resources for Food and Agriculture,
- Klimaat
Convention on Wetlands (ook bekend als de Ramsar Convention),
Absolute criteria:
-
Unesco World Heritage Convention (WHC),
Wij sluiten landen van belegging uit die niet actief
-
UN Convention on the Law of the Sea,
bijdragen aan bescherming van het klimaat doordat zij
-
Cartagena Protocol.
de onderstaande internationale verdragen tot behoud van het klimaat (nog) niet onderschrijven:
Relatieve criteria:
-
-
Het land produceert weinig kernenergie.
-
Het land heeft een groot aandeel beschermd na-
Het Kyoto-protocol.
Relatieve criteria: - -
tuurgebied.
Het land heeft een lage uitstoot van broeikasgassen
-
Het land heeft weinig luchtverontreiniging.
per inwoner.
-
Het land stort weinig afval.
Het land heeft een hoog aandeel duurzame energie. Toelichting op de absolute criteria
Biodiversiteit
Voor de selectie op basis van de absolute criteria maken
Absolute criteria:
wij gebruik van zoveel mogelijk openbare, gerenom-
Wij sluiten landen van belegging uit die niet actief bij-
meerde bronnen. Dit zijn bronnen die kunnen aangeven
dragen aan bescherming van biodiversiteit doordat zij
of een land wel of niet aan het betreffende absolute
de onderstaande internationale verdragen tot behoud
criterium voldoet.
3
Hiertoe behoren tevens de landen die vallen onder de VN-sancties. De ASN Bank vindt de VN-sancties echter te ruim om als enige criterium te gebruiken. Zie http://www.un.org/sc/committees/list_compend.shtml.
3
4
Toelichting op de relatieve criteria
nale Arbeidsorganisatie (ILO, International Labour
Voor de selectie op basis van de relatieve criteria
Organization), de spreiding van de verschillende in-
maken wij gebruik van verschillende indicatoren. We
dicatoren over de thema’s mensenrechten, klimaat
maken bewust geen gebruik van indexen. Dit verschil valt wellicht niet direct op en vraagt daarom enige toe-
en biodiversiteit. -
lichting. Elke index is samengesteld uit verschillende
Ze gaan over de gevolgen (impact) van het beleid van het land zelf en niet de gevolgen van bijvoor-
indicatoren. Een indicator geeft een oordeel op een
beeld luchtverontreiniging die uit buitenland komt.
beperkt terrein of zelfs over een enkel onderwerp. Het
-
Ze overlappen zo min mogelijk.
doel van een index is een totaaloordeel te geven op een
-
Ze meten niet het beleid, maar wat er werkelijk
breed vlak. Zo kan een milieu-index bijvoorbeeld een CO2-indicator bevatten.
gebeurt. Eisen aan de indicatoren:
Wij hebben besloten indicatoren te gebruiken om de
-
voldoende dekking in de verschillende landen,
volgende redenen:
-
objectief,
-
Indexen zijn zo breed samengesteld dat zij vaak ook
-
onafhankelijk,
zaken meten die wij niet willen laten meewegen of
-
voldoende onderscheidend,
die wij een heel ander gewicht zouden geven.
-
kwantitatieve indicatoren worden uitgedrukt in
-
Verschillende indexen gebruiken vaak dezelfde
hoeveelheid per hoofd van de bevolking of een
indicatoren. Daardoor overlappen zij; er vindt dub-
- -
-
gerenommeerd (kwalitatief goed),
tor een te zwaar gewicht krijgt.
-
inzichtelijk, dus geen ‘black box’.
Indicatoren zijn beperkter en meer afgebakend.
Als wij voor een geselecteerd onderwerp geen indica-
Daardoor is helderder wat ze precies meten.
tor vinden die aan deze eisen voldoet, nemen we het
Met behulp van indicatoren kunnen wij beter dui-
onderwerp niet mee in de weging.
delijk maken waarvoor wij precies hebben gekozen, dan met behulp van indexen. -
Met indicatoren kunnen wij een preciezere keuze maken op basis van onze bijzondere duurzaamheidscriteria.
De keuze voor een indicator verloopt in twee stappen. Eerst bepalen we het onderwerp dat de indicator moet meten. Daarna zoeken we de indicator die dat onderwerp het beste meet. Bijvoorbeeld: het onderwerp is klimaatverandering, de indicator is de uitstoot van broeikasgassen per land per inwoner. Eisen aan de onderwerpen: -
Het zijn er hoogstens twintig in totaal.
-
Ze volgen uit onze bijzondere beleggingscriteria (naar analogie van de criteria voor ondernemingen).
-
vergelijkbare eenheid,
belmeting plaats waardoor de betreffende indica-
Hun belang wordt onderbouwd door gezaghebbende maatschappelijke organisaties (bijvoorbeeld de VN) of onderzoeksinstellingen. Voor mensenrechten moet het gaan om de belangrijkste mensenrechtenkwaliteiten van een land. Dit geldt ook voor klimaat en biodiversiteit. Leidraden zijn bijvoorbeeld de Millennium Development Goals (MDG’s), de economische, sociale en culturele rechten (ESCrechten), de vier hoofdthema’s van de Internatio-
ASN Bank Issuepaper Staatsobligaties november 2012
D Indicatoren
5
Wij meten de prestaties van landen op de volgende onderwerpen op het gebied van mensenrechten, klimaat en biodiversiteit volgens de vermelde indicatoren:
Mensenrechten Onderwerp
Toelichting keuze
Indicator
1. Kinderarbeid
Hoofdthema ILO
Risico dat er kinderarbeid voorkomt
2. Vakbondsvrijheid
Hoofdthema ILO en ESC-rechten
Risico op geringe vakbondsvrijheid
3. Gedwongen arbeid
Hoofdthema ILO
Risico dat er gedwongen arbeid
4. Discriminatie
Hoofdthema ILO en ESC-rechten
Risico dat er wordt gediscrimineerd
5. Defensie-uitgaven:
Terugdringen van wapens is een be-
Het aandeel van defensie in de
langrijk criterium voor de ASN Bank
begroting van een land
6. Corruptie
Millennium Development Goal (MDG)
Risico op corruptie
7. Inkomensverdeling
De rechtvaardige verdeling van inko-
Verschil tussen de hoogste en de
mens is belangrijk voor de ASN Bank en
laagste inkomens
voorkomt
tevens een MDG-doelstelling voor de armoedebestrijding 8. Vrijheid
Vrijheid is een belangrijke kernwaarde
Vrijheid van mening en meningsuiting
voor de ASN Bank 9. Ontwikkelingsbijdrage
De activiteiten van een land om de
Aandeel ontwikkelingsgeld in het BNP
MDG’s in andere landen te realiseren
Klimaat Onderwerp 1. Klimaatverandering
Toelichting keuze
Indicator
Een van de hoofdthema’s van de
Uitstoot broeikasgassen per inwoner
ASN Bank 2. Aandeel duurzame energie
Belangrijke oplossing voor het klimaat-
Percentage duurzaam opgewekte
en energievraagstuk
elektra van het totaal
Toelichting keuze
Indicator
Goede indicator voor het milieubeleid
Uitstoot van zwaveldioxide per inwoner
Biodiversiteit Onderwerp 1. Luchtverontreiniging
van een land 2. Afvalverwerking
Goede indicator voor het milieubeleid
Gestort afval per inwoner
van een land 3. Natuur 4. Kernenergie
Van belang voor het behoud van biodi-
Aandeel beschermd natuurgebied van
versiteit
het totaal
Leidt tot uitsluiting bij ondernemingen
Productie per inwoner
6
E Weging en waardering Er zijn veel mogelijkheden om deze vijftien indicatoren samen te voegen tot de ASN Index voor Staatsobligaties. Wij kiezen voor de volgende methode: wij waarderen een land hoger naarmate de uitkomsten van de verschillende indicatoren dichter bij elkaar liggen. Een land met een onevenwichtige verdeling over de indicatoren krijgt een lagere waardering. Wanneer een land bijvoorbeeld op twee indicatoren de rapportcijfers 6 en 7 scoort, krijgt het een hogere waardering dan een land dat op dezelfde indicatoren een 10 en een 3 scoort – hoewel het gemiddelde in beide gevallen 6,5 is.
ASN Bank Issuepaper Staatsobligaties november 2012
