STRP Biënnale 2013 1. Intro 2. STRP missie/ambitie 3. STRP artistieke visie 4. STRP Biënnale 2013 Focuskunstenaars: Ryoji Ikeda en United Visual Artists Focusthema: City of Cyborgs Focustrend: Het Nieuwe Machine Tijdperk Speciale co-‐producties 5. STRP meets … 2013 6. STRP SCHOOL/STRP COLLEGE / STRP SENIOR 7. STRP communicatie en marketing 8. STRP organisatie 9. STRP innovatie 10. Tot slot 11. STRP Biënnale 2013 begroting
1
2
3
4
7
8
10
28
31
35
38
41
44
45
47
50
1. Intro In vijf edities is het STRP gelukt om het grootste indoor art & technology festival van Nederland en zelfs Europa te worden. STRP wordt in alle toekomstgerichte beleidsplannen van Eindhoven, de Brainport regio en 2018 Eindhoven|Brabant genoemd als een van Eindhovens sterke DNA-‐evenementen. STRP weet cultuur, kunst, technologie en kennis op geheel eigen wijze te verbinden voor een breed publiek. Anno 2012 is de inbedding van STRP in het technologisch bedrijfsleven en –onderwijs zo stevig dat er niet alleen een vruchtbare voedingsbodem voor STRP is, maar een fundament begint te ontstaan waarop de drie vormen van creativiteit (onderzoek, wetenschap en kunst) een synergetisch verbond sluiten. STRP is klaar voor the next level. STRP is er van overtuigd te kunnen blijven groeien in aanbod en impact. De focus blijft daarbij onverminderd gericht op het innovatief en voor een breed publiek verbinden van kunst en technologie, popcultuur en wetenschap. En het brandpunt blijft Strijp S, het start-‐ en middelpunt van Strijp als internationaal spraakmakend stadsdeel van Eindhoven en van Brainport als ‘slimme’ regio. Met ingang van 2012 verandert STRP van een grootschalig jaarlijks evenement in een vaste culturele waarde in de stad. Het festival krijgt een Biënnale (tweejaarlijkse) structuur in de oneven jaren. De eerste STRP Biënnale editie vindt plaats van 1 tot en met 10 maart 2013, de tweede STRP Biënnale volgt in maart 2015 etcetera. Daarnaast ontwikkelt STRP zich met ingang van 2012 tot een living lab dat ook door het jaar heen projecten initieert, van workshops en masterclasses tot expertmeetings en bijzondere samenwerkingsverbanden met lokale, nationale een internationale partners en geestverwanten. Dit jaarprogramma wordt door STRP samengesteld en geproduceerd onder de herkenbare noemer STRP meets …. Om al deze plannen ook daadwerkelijk waar te maken muteert de organisatie achter STRP van een sterk fluctuerende festivalorganisatie naar een kleine maar slagvaardige structurele speler in het culturele veld. Deze kan zich naar gelang de activiteiten die ontplooid worden verbreden, verdiepen en/of vergroten met voor die activiteit passende freelance professionals. Het hier voorliggende plan omvat de concrete uitwerking van de plannen voor de eerste STRP Biënnale 2013 inclusief de bijbehorende Biënnale begroting. Daarnaast voegen we ter informatie ook de tweejaarlijkse begroting 2012 en 2013 toe om zo transparant mogelijk inzicht te bieden in de opbouw van de nieuwe STRP organisatie.
2
2. STRP missie/ambitie STRP trakteert bezoekers tijdens de STRP Biënnale maar ook met het STRP meets … programma op een inspirerende totaalbeleving van kunst, technologie en popcultuur. STRP biedt een blik in de nabije en soms zelfs verre toekomst van onze door technologie gedreven cultuur. Niemand kan zich tegenwoordig nog onttrekken aan de invloed van technologie. Wij zijn allemaal cyborgs geworden, dagelijks omringd door hoogwaardige maar ook handige technologische hulpmiddelen. STRP maakt geen onderscheid tussen hoge en lage cultuur. STRP groeit mee met het Strijp S terrein als thuisbasis, van rauwe industriële omgeving naar stedelijk living lab voor de 21ste eeuw. STRP biedt beta's en alpha's stof tot nadenken en gelegenheid tot uitproberen. STRP schakelt topwerken uit het internationale kunstcircuit aan projecten van jonge gamedesigners, experimentele live cinema artiesten aan uitverkochte zalen met succesvolle bands en DJ’s. STRP brengt internationale concerten, interactieve kunst, lichtkunst, robotics, performances, experimentele muziek, film, lezingen en workshops samen op Strijp S en in Brainport. STRP zoekt al doende naar de tijdens het STRP symposium van 2011 door Bruce Sterling geschetste ideale open combinatie van high tech en high art, voor iedereen toegankelijk en bruikbaar. Juist daarom laat STRP een breed publiek zien en vooral ervaren hoe bestaande en nieuwe technologieën van verregaande invloed zijn op onze beeldcultuur, populaire cultuur, beeldende-‐ en podiumkunsten maar vaak ook op ons dagelijks leven. En met 31.000 bezoekers in 2011 is STRP het grootste art & technology festival van Europa. STRP richt zich in marketingtermen op de early adopters en early majority, de mensen die een nieuwe ervaring of product oppikken nadat het is verkend door de voorlopers (meestal in subculturele niches) en voordat het grootste deel van de maatschappij erin meegaat. STRP trekt vele soorten bezoekers, jong en oud, professionals en party people, technologisch bedrijfsleven maar ook de internationale e-‐culture community, scholieren en studenten, kunstliefhebbers, techheads en muziekgenieters. De belangrijkste doelgroepen zijn jongeren en jongvolwassenen. Buiten een bezoek in hun vrije tijd bieden STRP school en STRP college deze doelgroepen ook in educatief opzicht bijzondere meerwaarde. Missie STRP ontwikkelt en presenteert internationaal spraakmakende technologische kunst en creatieve innovaties aan een nieuwsgierig publiek, stevig geworteld in en geïnspireerd door populaire cultuur, creativiteit en de unieke kracht van Brainport als top-‐technologische regio. Ambitie STRP Biënnale behoort tot de top tien van toonaangevende technologische kunstfestivals ter wereld, met minstens 30.000 bezoekers per editie. STRP Biënnale brengt (inter)nationale premières, eigen producties en een staalkaart van inspirerende en innovatieve internationale kunstprojecten in een context die een totaalbeleving oplevert waarin kunst, elektronische muziek, performance en multimedia samensmelten. STRP werkt samen met het internationale veld van technologische kunstenaars en verwante instellingen die we waar mogelijk koppelen aan het regionale technologische bedrijfsleven. De eigen STRP producties worden tussen de Biënnales voorbereid binnen het STRP meets… programma door middel van events, concerten, masterclasses, residencies, workshops en denktanks. Het STRP meets … programma bestaat uit meerdere kleinschalige evenementen, tenminste iedere drie maanden één met de focus op Strijp S. Daarbij wordt in nauwe samenwerking met andere organisaties uit de regio, binnen-‐ en buitenland ingezoomd op een specifieke technologische dan wel artistieke toepassing, praktijk of ontwikkeling.
3
3. STRP artistieke visie STRP zoekt naar installaties, muziek en performances van kunstenaars en creatieven die door gebruik te maken van technologie een laagdrempelige maar onvergetelijke en vooral zinnenprikkelende ervaring teweegbrengen. De bezoeker van het STRP festival krijgt ook zonder voorkennis, zonder filters of decoders een emotionele of zelfs lichamelijke artistieke ervaring. STRP brengt de wereldtop van de technologische kunst, muziek en podiumpresentaties naar Nederland en maakt deze toegankelijk voor een nieuwsgierig publiek. STRP zet zich daarnaast in om Eindhovens en Nederlands technologisch artistiek talent ook internationaal een podium te bieden. Technologie is steeds minder een issue voor onze doelgroep die al grotendeels uit digital natives bestaat, jongeren voor wie de digitale wereld er altijd is geweest. Gamen met mensen aan de andere kant van de wereld, zelf apps maken, je eigen muziek publiceren, vriendschappen onderhouden via online sociale netwerken: het is de normaalste zaak van de wereld. Net zoals kunst die met een computer gemaakt is. Voeg daarbij het betaalbaar beschikbaar komen van allerlei eenvoudig te monteren technische bouwkits als Arduino en programmeertalen als Processing en de democratisering van technologie is een feit. Net als de vele vormen van biotechnologische toepassingen die ook gretig door de jongste generaties kunstenaars worden opgepikt om er mee te experimenteren. Technologie wordt daarmee van thema tot tool. Een trend die wezenlijk is voor onze multi-‐disciplinaire programmakeuzes. Podiumkunsten Op het vlak van de podiumkunsten zoekt STRP het spanningsveld op tussen beeldcultuur en performance, muziek en visuals. STRP wil haar publiek kennis laten maken met performances die verder gaan en vernieuwender zijn dan het reguliere aanbod op festivals. De mix van toegankelijke en grootschalige optredens met meer experimentele performances, live cinema en multimediaal theater, maakt dat de doelgroep naast bekende trekkers kennis maakt met kunst-‐ en muziekuitingen die hen onbekend zijn. De context van waaruit wij programmeren wordt gevormd door de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van gaming, animatie, kunst, muziek, film, theater maar ook op het gebied van internet, reclame, entertainment, communicatie en technologie. Zo zijn muziek-‐ en motiontrackingsoftware steeds makkelijker beschikbaar en vaak open source, camera’s en game devices worden goedkoper en makkelijker te hacken en herprogrammeren, transdisciplinaire samenwerkingen worden op kunstopleidingen en conservatoria al gestimuleerd, robots leren dansen, performers worden mobieler en hebben steeds meer mogelijkheden tot hun beschikking om een relatie met hun publiek en hun omgeving aan te gaan. Technologie bevindt zich in de podiumkunsten steeds minder behind the scenes maar wordt een performer en betekenisgever op zich. Muziek Muziek is niet meer gekoppeld aan een drager waardoor artiesten maar vooral ook de muziekindustrie de macht verliest op ‘creatief eigendom’. Geld verdienen gebeurt daardoor steeds minder met verkoop van cd’s en steeds meer door het bieden van bijzondere ervaringen. Live optredens worden belangrijker en dit brengt nieuwe mogelijkheden en samenwerkingsvormen met kunstenaars, animatoren en filmers met zich mee. STRP biënnale biedt in dit kader een ultieme live ervaring in een totaalkunstwerk en een platform voor uitwisseling tussen makers onderling en makers en publiek. Het festival wordt als het ware opgebouwd als een ‘tijdelijke, virtuele stad vol ervaringen’ waarin het publiek
4
kan dwalen tussen straten die ze kennen, maar ook pleinen en steegjes vol nieuwe toepassingen. Artiesten spelen hier slim op in door het bieden van indrukwekkende live shows waarin het podium ten volste benut wordt voor visuals, de live band en interactie met het publiek waardoor geen enkele show hetzelfde is. Het publiek ervaart zo een echte podiumbeleving en staat dichter bij de artiest en het unieke moment van creatie. Goede voorbeelden hiervan in het verleden zijn de STRP optredens van onder meer Chemical Brothers (2007), Underworld (2010), MIA (2010) Amon Tobin (2011) en Aphex Twin (2011). Komende jaren blijft STRP dan ook doen waar het goed in is: het uitvergroten van deze ontwikkelingen en hun uitwerking op de podiumkunsten en deze aan een breed publiek laten zien. De tuning van dit soort programmering komt nauw en we zijn er inmiddels bedreven in hoe dit het beste te presenteren. Voor 2013 zoekt STRP in samenwerking met Mojo onder meer naar mogelijkheden om Bjork, Kraftwerk of Thom York naar Eindhoven te halen. Ieder van hen heeft bewezen met hun laatste projecten op het breukvlak van pop, kunst en in het geval van Bjork ook wetenschap te werken en zijn nog altijd van grote invloed in zowel de beeldende kunst als de muziek. Aangevuld door een ruime keuze aan avontuurlijke bands en dj’s op de vrijdag en zaterdagavond van het eerste weekend maakt STRP zijn reputatie als spraakmakend en verrassend festival van internationale betekenis daarmee ook in 2013 waar. Expo en performance weekend STRP biënnale biedt echter meer dan alleen een muzikale podiumbeleving waarmee het zich nadrukkelijk onderscheidt van andere festivals. De echte STRP beleving bestaat welbewust uit het spelen op meerdere levels en in meerdere contexten. Een uitgebreid aanbod van visuele cultuuruitingen, beeldende kunst, multimedia, performance en kennisuitwisseling voegt unieke ervaringen toe die geen enkel ander festival in Nederland zo grootschalig weet te bieden. Zo houdt de uitgebreide expositie met een overzicht van spraakmakende en inspirerende kunstwerken waarin technologie op een of andere wijze van doorslaggevende invloed is ook in de toekomst het in het eerste weekend sterk op dance en elektronische muziek gerichte podiumkunstenaanbod van STRP in balans. Daarnaast zorgt het meer experimentele en grens verkennende aanbod aan performances en live installaties tijdens het tweede weekend voor een aanvulling op de expositie met bestaand werk. Juist in de multimediale performances ziet STRP kans een bijdrage te leveren aan de verdere ontwikkeling van door technologie geïnspireerde kunst. Dit is tevens het vlak waarop art & science elkaar ontmoeten en veel jonge kunstenaars actief zijn. In de expo wordt de in voorgaande edities ontwikkelde typische STRP mix van internationale topkunst naast experimentele niches in 2013 verder verfijnd en aangescherpt. Werken en kunstenaars voor deze uitgebreide presentatie worden door de STRP curatoren over de hele wereld gescout en in en om het Klokgebouw bij elkaar gebracht. Daarbij is zowel ruimte voor een focus op meerdere werken van één kunstenaar of collectief (zoals bij voorbeeld Granular Synthesis in 2009 en Lawrence Malstaff in 2010) als voor meer thematische benaderingen (zoals het overzicht van vijftig jaar Nederlandse mediakunst dat STRP in 2011 toonde). Exchange Net als in voorgaande jaren investeert STRP ook tijdens de Biënnale 2013 in het versterken en verder uitbouwen van het netwerk van professionals dat interesse heeft in het programma van STRP of interessant is voor mogelijke samenwerkingen in de toekomst. Daarbij wordt vanaf 2013 nadrukkelijk samengewerkt met een co-‐curator voor dit onderdeel
5
in de persoon van Regine Debatty van de cultuurblog We Make Money Not Art. Naast tien gasten die door STRP zelf worden uitgenodigd, nodigt zij persoonlijk nog eens tien jonge interessante programmeurs, critici, curatoren en bloggers uit voor wie de aanpak van STRP interessant is. Het internationaal visitorsprogramma biedt plaats aan 20 personen. Zij komen van donderdag 7 maart tot en met zondag 10 maart. Hierdoor maken zij met name het tweede weekend van het festival mee waarin tijdens het symposium de verdieping en het meest multidisciplinaire programma wordt aangeboden. En tijdens het STRP DINNER maken ze informeel kennis met kunstenaars en makers die aan STRP verbonden zijn, met elkaar en met het inmiddels wijd vertakte netwerk rondom STRP. Daarnaast biedt STRP hen op zondag 10 maart een tour naar Rotterdam en Den Haag (of Hasselt ) waar ze kennismaken met zowel V2 (Rotterdam) als Stroom en Todays Art (Den Haag) of Z33 (Hasselt). Maar STRP haalt niet alleen de wereld naar Eindhoven, het stuurt ook dat wat in Eindhoven ontwikkeld wordt de wereld in. Vandaar dat de komende jaren geïnvesteerd wordt in masterclasses, expertmeetings, residencies en opdrachtenbeleid waarbij internationale talenten aan de regionale maakindustrie worden gekoppeld met STRP als opdrachtgever en verbindende schakel. Culturele partners in deze vaak intensieve trajecten zijn Baltan Laboratories en MU, maar ook TU/e, Fontys en Design Academy. Daarnaast wordt heel doelgericht ook een klein aantal internationale partners gezocht om de kans op internationale exposure te vergroten. Te denken valt aan Creators Project, een uniek samenwerkingsverband van Vice en Intel, FILE festival in Brazilië, Eyebeam in New York, Haus für Elektronische Kunst in Basel, FACT in Liverpool en Cornerhouse en UN-‐Convention uit Manchester. De projecten die hieruit voortvloeien kunnen tijdens de STRP Biënnale in première gaan om vervolgens de wereld te veroveren.
6
4. STRP Biënnale 2013 Een biënnale is meer dan een tweejaarlijks evenement. Een biënnale biedt ruimte en tijd om een hoogstaand en origineel programma te ontwikkelen en is bij uitstek geschikt voor premières en eigen producties. STRP zet hier hoog op in, waardoor de impact en aanzien van het festival nationaal en internationaal verder kan groeien. De kansen die STRP heeft, zeker als er meer tijd en middelen voorhanden zijn om met het technologisch bedrijfsleven en kunstenaars spraakmakende producties te ontwikkelen, kunnen zo volwaardig worden benut. De eerste STRP biënnale zal tussen 1 en 10 maart 2013 de richting aangeven voor de komende jaren. Kenmerkte de STRP programmering zich in voorgaande jaren vooral door het naar Eindhoven halen van bestaand werk, vanaf 2013 wil STRP zich ook nadrukkelijk toeleggen op de productie van nieuw en innovatief werk in nauwe en directe samenwerking met internationale kunstenaars. Gezien de forse bezuinigingen in de kunstsector, die met name ook de vernieuwende en jonge medialabs treft, zijn er komende jaren beperkte mogelijkheden voor kunstenaars om technologische producties te ontwikkelen. STRP wil een deel van deze lacune vullen door middels budget en connecties elke twee jaar enkele innovatieve projecten mogelijk te maken en zo haar aandeel te leveren in de productie van nieuwe technologische kunst. Voor de editie van 2013 kiezen we wat betreft de kunst-‐ en performanceprogrammering voor enkele in onderlinge samenhang aanvullende programmalijnen. Daarbij wordt een mix gemaakt waarin 2focuskunstenaars centraal staan, naast de focus op 1 thema en de focus op 1 ontwikkeling. In de muziekprogrammering staat als vanouds de internationale top naast nieuw talent en zoeken we naar crossovers waarin muziek en podiumpresentatie samenvloeien tot een bij STRP passende innovatieve totaalervaring met zo mogelijk uitlopers in de expositie. Staat het eerste weekend van de STRP biënnale 2013 als vanouds vooral in het teken van de dance en elektronische muziek, het tweede weekend focust meer op performance en beeldcultuur. De tussenliggende week is voor STRP School, STRP College en de aftrap van STRP Senior. Daarnaast biedt de week het meer participatieve en verdiepende aanbod in de vorm van workshops, masterclasses, symposium en international visitorsprogramma. Daarmee doet STRP in de volle breedte recht aan de diversiteit van art & technology anno nu en scheppen we een overzichtelijke structuur.
7
FOCUSKUNSTENAARS : RYOJI IKEDA EN UNITED VISUAL ARTISTS Voor 2013 zijn we in gesprek met twee focuskunstenaars. De Frans/Japanse data-‐ en geluidskustenaar Ryoji Ikeda als drager van het innovatieve performance programma, en het Londense kunstenaarscollectief United Visual Artists dat als eerste een van de zalen van het Klokgebouw volledig ter beschikking krijgt voor een speciale STRP inrichting. Beide hebben inmiddels hun sporen in de autonome kunst op het breukvalk tussen art en science ruim verdiend. Afgelopen tien jaar bouwden zij ieder aan een uitgesproken oeuvre. Al enkele jaren staan zij op het verlanglijstje van STRP. Voor 2013 is het ons gelukt om met beiden co-‐producties op te zetten die speciaal voor STRP gemaakt worden dan wel bij STRP hun Nederlandse première beleven. Ryoji Ikeda: Superposition Ikeda is de laatste jaren uitgegroeid tot de meester van superminimalistische, abstracte maar niettemin overweldigende zwart-‐wit data-‐installaties en sound performances. Nederland heeft de groei van dit oeuvre kunnen volgen dankzij diverse optredens tijdens festivals en enkele installaties onder meer bij de Vleeshal in Middelburg en tijdens Dream Amsterdam. Superposition, het nieuwste project van Ikeda, is het meest omvangrijke, multidisciplinaire en ambitieuze project tot nu toe. STRP is, naast onder meer de Barbican en UCLA, co-‐producent van het dit najaar internationaal in Centre Pompidou in première gaande project Superposition. De Nederlandse première hiervan vindt plaats tijdens het tweede weekend van STRP op 9 en 10 maart. Twee avonden zal Ikeda liefhebbers van muziek en visuals maar ook wetenschappers in de concertruimte van het Klokgebouw naar het puntje van hun stoel trekken met een duizelingwekkende performance waarin al zijn fascinaties samenkomen. Het is zijn meest narratieve werk tot nu toe, waarin voor het eerst live performers samensmelten met indringende experimenten in beeld en geluid. Superposition is een allesomvattende collage van wetenschap en kunst, van het exploreren van de grenzen van beeld, geluid en live experiment. Het werpt het publiek terug op de vraag waar wetenschap ophoudt en kunst begint, of andersom. Ikeda is gefascineerd door de mathematica waarmee wij de realiteit van de natuur op atomaire schaal proberen te begrijpen en duiden. De performance zal in komende jaren worden aangevuld met een reeks lectures door kunstenaars en wetenschappers en een museale installatie. “Quantum superposition is a principle of quatum theory that describes a challenging cocnept about the nature and behaviour of matter and forces at the sub-‐atomic level. The principle of superposition claims that while we do not know what the state of any object is, it is actually in all possible states simultaneously. […] After almost a decade of research on the discrete and the continuous, mathematical beauty and sublimation Ryoji Ikeda has finally found a speca where all mathematical concepts fin dan explanation in the notion of qubit, an infinite grey area between 0 and 1 in which probability and uncertainty coexist.” Aanvullend op de première van Superposition zal in de nieuwe ruimte van MU op Strijp S een site specific versie van een van Ikeda’s installatie werken Datamatics of Test pattern worden ontwikkeld als samenwerkingsproject tussen STRP en MU. Hierdoor kan het publiek van STRP ook kennismaken met dit aspect van de werken van een van de meest invloedrijke mediakunstenaars van dit moment.
8
United Visual Artists: B-‐Hall United Visual Artists, opereert sinds 2003 op de kruising van sculptuur, architectuur, live performance, bewegend beeld en digitale installaties, als makers van zowel enorme autonome, interactieve licht-‐ en geluidsinstallaties als van grootse elektronische podiumpresentaties voor internationale tours van onder meer de Red Hot Chili Peppers en Massive Attack. Zoals zij in 2011 de vrije hand kregen om het toen gloednieuwe Parijse platform voor digitale cultuur La Gaité Lyrique te laden met beeld, licht en geluid, krijgen zij tijdens STRP 2013 een van de grote hallen in het Klokgebouw als speelterrein. De industriële B-‐hall meet ruim 1800 vierkante meter en is ruim 9 meter hoog. Het werk combineert de ruimtelijke kwaliteit van hun overweldigende licht-‐ en geluidsinstallatie Origin en de immateriële kracht van de installatie Speed of Light. Zaalvullend maar immaterieel van aard is het werk de uitdrukking van een onderzoek naar kwetsbaarheid en surveillance in artificiële maar ook natuurlijke systemen. Het werk vult als gezegd een hele zaal van het Klokgebouw als experience maar is dusdanig flexibel van aard dat het zich desgewenst ook transformeert tot een eigenzinnige omgeving waarin dj’s, bands en de conference tot hun recht komen.
9
FOCUSTHEMA : CITY OF CYBORGS ‘Ik zie ons meer mens worden dan ooit, als we onze menselijkheid tot uitdrukking brengen buiten ons lichaam. Machines zullen een onderdeel van ons worden, niet omgekeerd.‘ Neurowetenschapper Miquel Nicolelis in de Volkskrant (13 aug 2011) ‘There is a whole new type of organism in our lives that are non-‐human, and with them come an entirely new set of behaviors and quirks. For instance, we have these things in our pockets that cry, and we have to pick them up and soothe them back to sleep, and then we have to feed them every night by plugging them into the wall. And at no other time in history have we had these really strange non-‐human devices that we take care of as if they are real. Devices are becoming external brains. Because we deal with technology every day we don’t often step back and realize how we’re changing.’ Amber Case in The Illustrated Dictionary of Cyborg Antropology (2012) ‘Het technium beweegt zich in de richting van steeds meer symbiose tussen mensen en machines. […] Het lijdt geen twijfel dat we bezig zijn een symbiotisch geheugen te vormen met het web en Googleachtige technologieën.’ Kevin Kelly in De Wil van Technologie (2010) City of Cyborgs is het thema dat centraal staat tijdens de STRP Expo en het STRP Symposium van 2013. In de jaren tachtig van de vorige eeuw was de cyborg een veelbesproken onderwerp in de populaire cultuur. Door Hollywoodhits als Robocop, Terminator en natuurlijk Bladerunner sprak de mensmachine sterk tot de verbeelding. Het was een toekomstvisie, die ver weg leek en angst inboezemde. Zou de machine het ooit echt overnemen van de mens? Met veel special effects leek het er wel op. Maar de hype waaide over en de cyborg vond zijn weg naar de underground in beduidend minder populaire sequels en naar de mangascene, waarbij de ‘pornografische’ kijk op de mensmachine veelal de boventoon voerde. Toch zetten ook enkele wetenschappers hun tanden in het fenomeen. Een van hen was feministisch sociologe Donna Haraway. Haar Cyborg Manifest uit 1985 breekt een lans voor de minder angstaanjagende variant van de cyborg, de cyborg die wij eigenlijk allemaal al lang zijn. Karin Spaink bracht Haraway’s complexe maar intrigerende gedachtengoed helder in kaart in een begeleidend essay bij de Nederlandse uitgave van het Cyborg Manifest. Maar heldere weerklank buiten intellectuele kring bleef uit. Inmiddels zijn we ruim 25 jaar verder en is de Cyborg weer actueel. Ineens duikt het begrip in allerlei contexten opnieuw op, niet in de laatste plaats in het domein van kunst en design. Samenhang met verregaande wetenschappelijke ontwikkelingen op terreinen als bio-‐ engineering, nanotechnologie, robotica en informatietechnologie ligt voor de hand. Een mooi voorbeeld van zeer recente interesse biedt zelfverklaard Cyborg Antropologe Amber Case. De onlangs online verschenen digitale versie van haar Illustrated Dictionary of Cyborg Anthropology vertoont de kennis, opmerkingsgave en relativerende humor waarmee alleen een slimme digital native de cyborg in onszelf te lijf kan. Wat bijvoorbeeld te denken van de hierboven beschreven mobiel als n soort gezelschapsdier. Een vergelijkbare scherpe, meer serieuze insteek biedt het oeuvre van kunstenaar/ontwerper Revital Cohen, wier installatie The Immortal, een ingenieus aaneengeschakelde verzameling afgedankte medische life supportmachines, een van de meest indringende en vergaande vormen van cyborgleven van dit moment mag heten. Of dat van Marguerite Humeau, die uitgestorven prehistorische wezens weer tot leven wekt
10
door middel van crt-‐scans, Gustav Hoegen een van de animatronics experts die meewerkte aan de film Prometheus en de japanse Daito Manabe die een fascinatie voor zinnenprikkelende gezichtsuitdrukkingen en de mogelijkheden die deze bieden aan de dag legt. Deze en de vele andere kunstenaars en sprekers die STRP in maart 2013 onder de noemer City of Cyborgs naar Eindhoven haalt, onderstrepen op beeldende wijze dat onze relatie met technologie alleen maar inniger wordt. In een spannende wisselwerking tussen kunst en technologie wordt de contour van de nieuwe verbeterde mens zichtbaar. Het beeld van de cyborg uit de jaren tachtig krijgt een heel ander soort gedaante. Techniek loopt vloeiend over in of versmelt met ons lichaam. Functionaliteit en design worden verfijnd toegepast en verbeteren de vermogens van de mens zonder dat deze eruit komt te zien als een kille ijzeren machine. STRP stort zich dan ook vol overgave op de huidige vloeiende grensafbakeningen tussen mens en machine, tussen fysiek en virtueel leven en wat dat betekent voor wie wij morgen zijn en in wat voor steden wij overmorgen leven. De geselecteerde werken belichten deze thematiek en zetten de bezoeker aan om zich zelf een visie te vormen over ‘ the enhancend human’ en ‘the processed human’ en de vraag waar technologie, mens en kunst versmelten.
11
REVITAL COHEN | THE IMMORTAL Revital Cohen is een ontwerpster die de grenzen onderzoekt van het natuurlijke en het kunstmatige. Tijdens de ontwikkeling van haar provocatieve beelden, gebruikt ze verschillende media en werkt ze nauw samen met wetenschappers, dierenfokkers en ethici. Voor haar werk ‘ Immortal’ is ze erin geslaagd een hart-‐longmachine, een dialyse machine, een couveuze, een mechanische ventilator en een ‘Intra-‐operatieve Cell Salvage Machine’ te bemachtigen. Ze maakte tussen de afgedankte orgaanvervangende machines een verbinding, zodat ze konden 'ademen' in gesloten circuits. De machines van ‘Immortal’ houden elkaar op deze manier in leven met behulp van elektrische impulsen, zuurstof en kunstmatige bloed. Het werk is niet zomaar een installatie van buizen en apparaten. Het is een kruising van culturen, angsten en overtuigingen. Het is een verbeelding van onze pogingen de sterfelijkheid te overwinnen met de hulp van techniek.
12
REVITAL COHEN | THE ELECTROCYTE APPENDIX De Electrocyte Appendix is een kunstmatig orgaan dat kan worden geïmplanteerd in het lichaam om mensen in staat te stellen elektriciteit op te wekken. Het werk is geïnspireerd door o.a. de elektrische aal en de werking van electrocyte cellen. Cohen heeft met de ‘The Electrocyte Appendic’ een methode ontwikkeld om vanuit de buik electriciteit op te wekken door het omzetten van bloedsuiker.
13
MARGUERITE HUMEAU | BACK, HERE BELOW, FORMIDABLE – THE REBIRTH OF PREHISTORIC CREATURES Marguerite Humeau is een beeldend kunstenares die werkt op het randje van het wetenschappelijke en wonderbaarlijke. Met haar werk uit 2011 ‘Back, Here Below, Formidable – The Rebirth of Prehistoric Creatures ‘heeft ze verschillende installaties gerealiseerd die het mogelijk maken de stemgeluiden van uitgestorven wezens weer tot leven te brengen. Het geluid van deze prehistorische wezens, van mammoeten tot vroege mensachtigen, wordt nagebootst door het namaken/prototypen van hun zachte weefsel, ofwel hun strottenhoofd, stembanden en luchtpijp aan de hand van gedetailleerde CRT-‐ scans. In mei 2012 presenteerde ze haar volgende project, een 'opera' van de gereconstrueerde vocale stukken van drie prehistorische wezens. Wellicht het debuutalbum van misschien wel de oudste vocale groep ooit. De première van dit album in Nederland vindt plaats tijdens STRP.
14
LUCY MCREA | FILMINSTALLATIE en PERFORMANCE McRae, Australisch van geboorte maar gevestigd in Amsterdam, neemt het menselijk lichaam als haar canvas. Het manipuleren van het lichaam, het aanpassen van de natuurlijke structuur door middel van artificiële toevoegingen, staan in haar werk centraal. Hierbij zoekt zij de esthetische mogelijkheden op van transformatie zonder direct medisch ingrijpen. Zij omschrijft zichzelf als een ‘Bodyarchitect’. Techniek, vormgeving en het menselijk lichaam komen in haar werk bij elkaar. Haar vaak groteske beeldtaal suggereert een nieuw menselijk archetype. Eén die van een andere wereld afkomstig lijkt te zijn. Voor STRP ontwikkelt zij een nieuw werk met als werktitel Cloud. Het is deel van haar doorlopende research waarin ze de grenzen van het lichaam voorbij het biologische wil oprekken, analoog naar de manier waarop Google het brein oprekt. Met behulp van water en lucht wil ze de grens van het lichaam in mist laten opgaan.
15
NEIL HARBISSON | Performance Neil Harbisson is een beeldend kunstenaar en de eerste officieel geregistreerde cyborg ter wereld. Neil lijdt aan achromatopsie, een erfelijke aandoening, waardoor hij alleen zwart en wit kan zien. Vanaf zijn 20e jaar heeft hij een zogenaamde Eyeborg op zijn hoofd geïnstalleerd om kleuren te kunnen interpreteren. Aan de hand van deze techniek zette hij verschillende muziekwerken om in kleuren en schildert hij portretten van mensen en steden.
16
DAITO MANABE | PERFORMANCE Daito Manabe begeeft zich op vele terreinen, waaronder kunst, ontwerp en onderzoek. In zijn werk benadert hij bestaande media en technologie vanuit één van hun specifieke kenmerken en probeert deze daarna opnieuw te definiëren. Zijn interesse in de digitale beeldcultuur ligt totaal niet bij hoge resoluties of realisme, maar bij het herontdekken van de fundamentele eigenschappen van een computer, het menselijk lichaam en programmeertaal. In de onderste foto plugt Manabe de werking van spieren in het gezicht aan op een computer die tonen genereert. Op deze manier is hij in staat om met zijn uitdrukking en emoties op het gezicht een muziekstuk te componeren. Op de bovenste foto is een werk van Manabe te zien, waarbij hij het gezicht gebruikt als canvas. De camera is in staat het gezicht te scannen waarna er projecties te zien zijn, die anticiperen op de vormen van het gezicht. Ook als hij zijn hoofd beweegt, bewegen de animaties met hem mee. Deze digitale make-‐up zorgt ervoor dat de persoon elke keer lijkt te transformeren in een andere persoonlijkheid.
17
PLAY GUSTAV HOEGEN | ANIMATRONICS INSTALLATIE and TALK Gustav Hoegen is een animatronics en prothese technicus. Hij creëert levensechte dansende baby’s en zingende eekhoorns. Zijn specialisme is het zo natuurgetrouw mogelijk nabootsen van beweging. Zijn meeste bekende werk, bij het grote publiek, is de spin-‐centaur Rachnos uit de film Doctor Who 's The Runaway Bride. Ook bekend zijn de uurwerk robots die Madame de Pompadour bedreigen in The Girl in the Fireplace. Hij heeft ook bijgedragen aan blockbusters als Hellboy en Clash of the Titans. Hoegens meest recente werk zijn de animatronics voor Ridley Scott’s Prometheus.
18
CHENG GOU | MOUTH FACTORY Mouth Factory is geïnspireerd door het concept ‘human enhancement’. In navolging van de veranderende beschaving, de verbeterde lichaamsbeweging , de ontwikkeling van techniek en de aanstormende genetische manipulatie ontwikkelde Cheng Gou zijn Mouth Factory . ‘Ik ben altijd al geïnteresseerd in het menselijk gedrag in een bepaalde toestand of omgeving, het onderbewustzijn, de controle van het eigen lichaam, alsmede de verbetering van de menselijke mogelijkheden. Deze worden over het hoofd gezien of onderschat als gevolg van de vertrouwdheid met ons eigen lichaam.’
19
IEF SPINCEMAILLE | REVERSE BLINKING Ief Spincemaille (1976) behaalde zijn master in de filosofie aan de universiteit van Leuven en studeerde Jazz, moderne muziek en muziektechnologie aan L'aula de musica in Barcelona. Hij werkt sinds 2006 als decorontwerper en beeldend kunstenaar. Samen met Kurt d'Haeseleer richtte hij in 2010 de organisatie Werktank op, een productiehuis voor nieuwe en oude media kunst, dat zich richt op de praktische aspecten van kunst. Stel je zit met je hoofd in een fotocamera opgesloten. Het is helemaal donker. Alleen wanneer de sluiter kort wordt geopend zie je een flits van de wereld. Je ziet mensen alleen als statische figuren, hele straat scènes worden als momenten bevroren in de tijd. Alles wat je met je ogen ziet, heeft de kenmerken van een foto, iets dat ooit was, maar niet meer is. De sluiter gaat zo snel dat er geen ruimte voor beweging overblijft. De platen bewegen op en neer waardoor je ogen voor een omgekeerde beweging zorgen. De toeschouwers kunnen het openen en sluiten van de sluiter zelf besturen met een knop, waardoor ze de frequentie kunnen bepalen, maar niet de snelheid (sluitertijd).
20
JOHNNY HARDSTAFF | SCREENINGS/SCULPTURES Johnny Hardstaff is regisseur, ontwerper en ‘storyteller’. Vertegenwoordigd o.a. door 'Ridley Scott Associates' ontwierp en regisseerde Hardstaff innovatief bewegend beeld, zowel toegepast als autonoom. Tot zijn klanten behoren Twentieth Century Fox, Sony, Radiohead, Philips en de BBC. Hardstaff's werk is wereldwijd uitgezonden en tentoongesteld in grote musea voor moderne kunst en culturele instellingen, waaronder Tate Modern en V & A Museum (Londen). Zijn eerste overzichtstentoonstelling had hij in het 01Design Center (Seoul) in 2004. Ook in de eerste editie van STRP in 2006 was er al werk van hem te zien. Zijn meest opmerkelijke werken tot op heden zijn 'Geschiedenis van Gaming' en 'Future of Gaming' (twee vroege korte films die inmiddels in het National Film Archive zijn opgenomen) en de Radiohead film 'Like Spinning Plates’. Hardstaff's 'donkere kamer' en zijn korte-‐formaat promo werken voor Ridley Scott's 'Prometheus' film ('DAVID' met Michael Fassbender, 'Transmission' en 'Quiet Eye' met Noomi Rapace) hebben opnieuw wereldwijd aandacht getrokken. Hardstaff is gefascineerd door de vermenging van mens en machines. Schetsboeken vol ideeën en ontwerpen van cyborgs, androids, en complexe, organische machines verwerkt hij in korte films, sculpturen en installaties.
21
CHRIS WOEBKEN | WEARABLES Dieren hebben zintuigen die de menselijke ervaring ver overstijgen. Insecten zijn bijvoorbeeld in staat naderende tsunami’s te voelen aankomen, doordat ze zeer lage frequenties kunnen waarnemen. Dit geeft ze in vergelijking met de mens ‘superkrachten’ . Andere voorbeelden zijn : communicatie via feromonen, het navigeren door detectie van ultrasone trillingen of elektro-‐ of geo-‐magnetische velden. Nieuwsgierigheid is één van de belangrijkste kenmerken van kinderen. Hoe zouden kinderen zich voelen als ze zich konden transformeren naar dezelfde ooghoogte als volwassenen of konden ervaren hoe het is zo klein te zijn als een mier. Het veranderen van perceptie, verandert ook je relatie tot de wereld om je heen. Zouden kinderen zich na deze ervaring meer kunnen inleven in het lot van kleine dieren? Is het mogelijk zintuigen die we in het verleden zijn verloren weer terug te verwerven door training in de kinderjaren? Chris Woebken en Kenichi Okada hebben een lijn van speelgoed ontwikkeld, waarbij deze zintuigen weer aangesproken kunnen worden. De Ant helm en handschoenen geven je het gevoel 50x kleiner te zijn en op de tast je weg te vinden. En met de Giraffe-‐helm sta je als kind ineens oog in oog met volwassenen en spreek je met een lagere stem.
22
SYMPOSIUM : HUMAN ENHANCEMENT Gekoppeld aan de City of Cyborgs expo organiseert STRP in samenwerking met MU en de TU/e ook in 2013 een symposium. Hieronder vindt u een lijst met sprekers, met wie we in gesprek zijn. Het selectieproces en de onderhandelingen zijn nog in volle gang. De uiteindelijke keuze kan dus afwijken. De selectie geeft een goed beeld van de kennis, die we met het publiek willen delen.
HEATHER KNIGHT Heather is momenteel bezig met haar promotieonderzoek aan de Carnegie Mellon Robotics Institute en is actief als Marilyn Monrobot Labs in New York. Hier produceert zij sociale en intelligente robotoptredens en sensor-‐based elektronische kunst. Daarnaast is zij oprichter van het Robot Film Festival en Cyborg Cabaret. Heather stond op de 2011 Forbes lijst voor 30 onder de 30 in Science. Haar werk omvat ook: robotica en instrumentatie bij NASA's Jet Propulsion Laboratory, interactieve installaties met Syyn Labs, veldtoepassingen en ontwerp van de sensor op Aldebaran Robotics en ze is een alumni van de Personal Robots Group van het MIT Media Lab. Ze behaalde haar bachelor en masters graden aan het MIT in elektrotechniek en Informatica en heeft een minor Mechanical Engineering.
23
HUGH HERR Op 17 jarige leeftijd werd Hugh beschouwd als een van de beste klimmers in de Verenigde Staten. In januari 1982, tijdens een poging om de top van Mount Washington te bereiken in New Hampshire werden Hugh en een collega-‐klimmer overvallen door een sneeuwstorm en strandden zij op de berg voor drie nachten in de vrieskou. Tegen de tijd dat ze werden gered, hadden de klimmers ernstige bevriezingsverschijnselen. Hugh's beide benen moesten van onder de knieën worden geamputeerd. Na maanden van operaties en revalidatie, deed Hugh het, volgens de artsen, onmogelijke: weer gaan klimmen. Met behulp van prothesen die hij eigenhandig ontwierp, klom Hugh naar hoger niveau dan voor het ongeluk, waardoor hij de eerste persoon in de geschiedenis die met een grote amputatie kan concurreren op het hoogste niveau met andere bergbeklimmers. Na zijn klimcarrière werd Hugh academicus. Momenteel is hij directeur van de Biomechatronics onderzoeksgroep aan het MIT Media Lab, waar hij zich richt op het ontwikkelen van draagbare robot systemen, die dienen om de menselijke kracht, uithoudingsvermogen en behendigheid te vergroten. Hugh heeft geavanceerde nieuwe bionische technologieën ontwikkeld, waaronder een computergestuurde kunstknie, een actieve enkel-‐voet orthese, en 's werelds eerste gemotoriseerde enkel-‐voet prothese. Deze apparaten bevorderen een opkomend gebied in de technische wetenschappen: de beginselen van biomechanica en neurale controle voor menselijke revalidatie. De door Herr ontwikkelde computergestuurde knie, die is uitgerust met een microprocessor, werd door TIME genoemd op de lijst van de Top Tien uitvindingen in de categorie gezondheid.
24
AMBER CASE Amber Case is een cyborg antropoloog, die onderzoek doet naar de manier waarop mensen en technologie met elkaar samenwerken en evolueren. Net als alle antropologen, kijkt ze naar mensen, maar tijdens haar veldwerk observeert ze vooral online hoe we deelnemen aan digitale netwerken, analyseert ze de verschillende manieren waarop we omgaan met onze persoonlijkheid, communiceren, werken, spelen, ideeën uitwisselen. Case heeft ook Geoloqi.com opgericht, een eigen locatie-‐sharing applicatie, uit frustratie ontstaan door de bestaande sociale protocollen rond sms-‐en bewegwijzering. Case voorspelt dat de intensivering van de mens-‐techniek-‐interface snel de afstand tussen individu en gemeenschap zal verkleinen. Deze convergentie van technologieën zal leiden tot ongekend snel leren en communiceren. Ze werkt momenteel aan een boek over het gebruik van antropologische technieken om de industriële ecosystemen te begrijpen. "Ze is een digital native. Ze komt uit de toekomst. Ze komt terug om ons te helpen erachter te komen hoe we moeten denken." Kris Krug , in Fast Company.
25
KOERT VAN MENSVOORT Wat is de definitie van natuur? En hoe verhoudt de mens zich tot die natuur? Dat vindt ingenieur, filosoof en kunstenaar Koert van Mensvoort enorm interessante vragen. In 2005 richt hij daarom het online platform Next Nature op. 'Ik was al langer geïnteresseerd in de relatie tussen mens, technologie en natuur. Door technologische ontwikkelingen hebben mensen vaak het gevoel dat ze de natuur beheersbaar maken. Maar ze beseffen niet dat ze hiermee in feite een nieuwe situatie – een Next Nature – creëren, die net zo wild en onvoorspelbaar kan zijn.' Volgens Van Mensvoort hebben mensen ook een (te) beperkt beeld van wat natuur is. 'De Romeinen bedoelden met natuur 'alles dat geboren is', terwijl de Grieken het zagen als 'alles dat autonoom groeit'. In onze maatschappij wordt vooral de eerste definitie gebruikt, terwijl ik meer geloof in de tweede. Neem een genetisch gemodificeerde regenboogtulp. Is dat natuur of cultuur? Of ons economische systeem, dat is ook door mensen gecreëerd en op een gegeven zijn eigen leven gaan leiden.' Het is belangrijk om hier over na te denken, vindt Van Mensvoort. 'Door de problemen op het gebied van klimaatverandering, de economische crisis en technologische ontwikkelingen is er behoefte aan nieuwe kaders. Het ontwikkelen van die nieuwe taal en deze vervolgens communiceren, dat is typisch een rol voor kunstenaars.'
26
NEIL HARBISSON Neil Harbisson is een beeldend kunstenaar en de eerste officieel geregistreerde cyborg ter wereld. Neil heeft achromatopsie, een erfelijke aandoening, waardoor hij alleen zwart en wit kan zien. Vanaf zijn 20e jaar heeft hij een zogenaamde Eyeborg op zijn hoofd geïnstalleerd om kleuren te kunnen interpreteren. Aan de hand van deze techniek zette hij verschillende muziekwerken om in kleuren en schildert hij portretten van mensen en steden. Tijdens de STRP conferentie zal hij een lezing en performance verzorgen. “I don’t see it as a device anymore, I see it as part of my body,” aldus Harbisson. “I started feeling this the same year I started using it, in 2004. I started to feel that the software and my brain were creating a new sense, and there was a point in which I couldn’t differentiate between what was given by the software and what came from my brain. I decided not to take it off anymore, and it’s been a part of my body since then.”
27
FOCUSTREND : HET NIEUWE MACHINE TIJDPERK Van de mens/machine in de City of Cyborgs zetten we tot slot nog een stap verder door een opvallende trend centraal te stellen tijdens STRP 2013. We dopen deze trend tot Het Nieuwe Machine Tijdperk. Centraal daarbij staat het bedenken van low-‐tech toepassingen voor high-‐tech problemen. Ofwel het zeer complexe zaken, zo eenvoudig mogelijk oplossen. Juist nu onze maatschappij afhankelijk is geworden van een steeds complexere ict-‐omgeving ontstaat onder kunstenaars, creatieven en techheads de behoefte om hun eigenmachines te bouwen. Zij passen in de traditie van de Makers, een beweging die in de Verenigde Staten al enige jaren met veel succes Maker Fairs houdt, weekenden vol vindingrijke creativiteit. Een andere Amerikaanse bron van inspiratie zijn de Mythbusters, ook hier bekend van Discovery Channel. Mede dankzij de opkomst van open source software als processing en betaalbare bouwpakketten als Arduino maar ook dankzij de hernieuwde belangstelling van kunstenaars en ontwerpers voor ‘uitvinder’ Rube Goldberg en de naar hem vernoemde nutteloze maar betoverende kettingreacties signaleren we een beweging die vrijwel iedereen vrolijk stemt. Net als in de wetenschap waar fundamenteel (lees nutteloos in de betekenis van niet op toepassing gericht) onderzoek veelal tot echte innovatie leidt (zoals scheidend NWO-‐ voorzitter Robert Dijkgraaf vurig bepleit) is ook het nutteloze in kunst, design en technologie een interessant gegeven. Rube Goldberg bouwde er speciale machines voor: complexe apparaten die een zeer eenvoudige opgave onnodig langzaam, indirect en omstandig uitvoerden. Zijn naam is er voor altijd aan verbonden en zijn aanpak vindt nog altijd volop navolging. Zulke Rube Goldberg machines van enige omvang komen bovendien zelden tot stand zonder vergaande samenwerking. In die zin illustreert het maken ervan de recent door Richard Sennett zo vurig bepleitte samenwerking, en zou je het kunnen zien als een artistieke pendant van de open innovatie in de technologische wereld. Met het uitroepen van het Nieuwe Machine Tijdperk keert STRP terug naar de basis van technologie om daar opnieuw te starten met denken. We maken techniek toegankelijk en zichtbaar, zodat we weer verwonderd worden door creatieve mogelijkheden. Tien verschillende teams van verschillende technische komaf : studenten van de Technische Universiteit, docenten van kunstacademies, ontwerpers, gameprogrammeurs en videomappers werken in aanloop naar STRP allemaal aan machines, die staan voor een thema/onderdeel binnen de natuurkunde. Voorbeelden zijn zwaartekracht, water, licht, geluid en energie. Tijdens STRP worden ze in twee dagen bij elkaar gevoegd waardoor er een imposant machinepark ontstaat met verschillende functies. Door middel van vijf verschillende, door professionele teams van vormgevers ontwikkelde torens/ knooppunten worden de verschillende machines met elkaar verbonden. Op een speciaal hiervoor georganiseerde STRP avond zal de megamachine voor het eerst onder toeziend oog van het publiek en zijn makers gestart worden. Om de kwaliteit en veiligheid te bewaken wordt de vormgeving door het artistieke team van STRP gekaderd. Alle teams krijgen een aantal richtlijnen waaraan de machines moet voldoen. Draaiende elementen krijgen een rode kleur, scharnierende de kleur blauw en verbindingen en behuizingen worden gemaakt van onbewerkt hout of staal. De art-‐direction van deze richtlijnen is in handen van het ontwerpersduo HEYHEYHEY. Het uiteindelijk resultaat wordt door een internationale machinejury beoordeeld. Het team dat het meest inventieve, bizarre, nutteloze maar fraaie machine-‐onderdeel heeft samengesteld ontvangt de eerste STRP Mega Machine Award. 28
29
BEOOGDE JURYLEDEN: Adam Sadowsky (SYYN LABS) & Adam Savage (MYTHBUSTERS) Adam Sadowsky is de voorzitter van Syyn Labs -‐ een collectief van getalenteerde mensen die esthetiek en techniek samen brengen om echt handige interactieve kunst te creëren. Syyn Labs is verantwoordelijk voor een potpourri van interessante gadgets, van augmented reality namebadges tot een geluid-‐reactieve sculptuur, maar bovenal zijn zij bekend om de enorme Rube Goldberg machine gemaakt voor de muziek op OK Go's video "This Too Shall Pass." Vanaf het jaar dat muziek video viral ging , is Syyn Labs benaderd door tal van instanties, merken en productiebedrijven om unieke constructies te creëren. Naast de techniek en interactieve kunst is Sadowsky een van de organisatoren van Mindshare LA, een maandelijks evenement waarbij mensen vanuit allerlei disciplines samen komen om ideeën uit te wisselen. Sadowsky heeft ook gewerkt aan software, product design, video games, genetisch onderzoek, online veilingen. Adam Savage heeft zijn leven tot dusver besteed aan het verzamelen van vaardigheden die hem in staat stellen om wat er in zijn hersens zit werkelijkheid te maken. Vanaf de eerste dag hij zelf een schaar mocht vasthouden heeft Adam (zoon van een filmmaker/schilder en een psychotherapeute) zijn eigen speelgoed gemaakt. Hij heeft als filmprojecteur, animator, grafisch ontwerper, timmerman, interieur-‐ en decorontwerper, speelgoedontwerper, lasser en decorschilder gewerkt met alle materialen waar hij maar over kon beschikken: metaal, papier, glas, plastic, rubber, schuim, gips, pneumatica, hydraulica, animatronics, neon, glasblazen en spuitgieten. Sinds 1993 is Adam vooral bezig met speciale effecten, en heeft hij zijn vaardigheden aangescherpt bij meer dan 100 televisiereclames en een dozijn speelfilms, waaronder Star Wars: Episode I -‐ The Phantom Menace en Episode II: Attack of the Clones, Galaxy Quest, Terminator 3, A.I. en The Matrix reeks. Hij heeft daarnaast props en decors ontworpen voor Coca-‐Cola, Hershey's, Lexus en een aantal theatergroepen in New York en San Francisco. Naast mede-‐presentator van MythBusters op Discovery Channel is Adam tegenwoordig werkzaam als leraar geavanceerd modelmaken bij de afdeling Industrieel Ontwerpen van de kunstacademie van San Francisco.
30
STRP SPECIALE CO-‐PRODUCTIES SIT COM | LUCAS MAASSEN EN TWAN VAN BRAGT
Het onderzoeksproject "Sit-‐Com" is een samenwerking tussen Twan van Bragt (theatermaker/ schrijver ) en Lucas Maassen (vormgever). Sit-‐Com is een sitcom. Een aan Seinfeld en Friends gerelateerde performance waarin de karakters zich manifesteren in de vorm van stoelen. Deze stoelen hebben een projectie van een mond op hun rugleuning. Deze projectie wordt live ingesproken vanuit de coulissen door acteurs van vlees en bloed. Het publiek kijkt naar de stoelen alsof ze bij een live sitcom zijn. Het artificiële wordt benadrukt door een lachband en decorstukken. De makers willen met deze performance vanuit verschillende disciplines onderzoeken waar zij elkaar ontmoeten, op de grens tussen mens en materie. Door het transformeren van acteurs naar objecten (in dit geval stoelen) willen zij levenloze ‘dingen’ een leven geven. Beide makers zijn gefascineerd door de emotionele verbintenis die je met een mens dan wel object kunt aangaan. Wat maakt dat je van iets of iemand houdt, lacht, geïrriteerd raakt? Daarbij vinden ze het interessant om een ontmoeting te creëren tussen design, waarbij de inhoud vaak onbelangrijk lijkt, en theater waarbij deze juist voorop staat. Vraag is natuurlijk of het publiek ondanks de vervreemding toch een verbintenis aangaat met de stoelen/ personages? Wat maakt dat je van een stoel gaat houden? Kunnen we op deze wijze ‘design’ meer inhoud geven en kan omgekeerd een theaterperformance meer inhoud krijgen vanuit de vorm? Wat is de rol van narrativiteit in design en wat is de ‘interface’ van een object? En wat is de invloed van de context van de performance (theater/ festival/ galerie/ muziekpodium) op de reacties van het publiek? Ontwerper Lucas Maassen ontwierp al vele stoelen met verschillende aan de gebruiker gerelateerde mogelijkheden als zitten (sitting Chairs) en het beoefenen van Yoga (Yoga Chairs). Voor de Dutch Design Week 2010 creëerde hij een stoel die kan zingen (the Singing Chair). De zingende stoel is een eerste stap in zijn onderzoek naar "Design & Performance" en de "aan tijd gebonden materie". Theatermaker Twan van Bragt heeft voornamelijk voorstellingen geregisseerd/ geschreven, onder andere voor Plaza Futura,
31
Festival Boulevard en Productiehuis Brabant. Hij zoekt naar de code’s van theater en kunst en vind het daarbij interessant om zich te verhouden tot andere discipline’s, omdat dat automatisch een ander idioom met zich meebrengt. In dit project stelt hij zich de vraag ‘wat maakt inhoud? En hoe komt dat over?’, wezenlijke vragen als je met theater bezig bent. Twan zal de tekst schrijven en de acteurs regisseren. CATHARSIS | MARTYN/EROSIE/ANTI-‐VJ Een work in progress co-‐productie van STRP in samenwerking met Xavier Magot (Anti-‐VJ), Martyn en Jeroen Erosie, waarbij Martyn en Jeroen Erosie ieder hun wortels in Eindhoven hebben maar inmiddels internationaal actief zijn en Xavier Magot als vertegenwoordiger van het Parijse visueel mapping en visuals collectief Anti-‐Vj aanhaakt. Dit experimentele audiovisuele project dat tijdens STRP zijn vuurdoop zal beleven staat in het teken van een multidisciplinaire samenwerking met techniek als bindend middel. In een tijdsbestek van ongeveer een uur wordt live een samensmelting gezocht van drie disciplines, de audiovisuele narratief van Xavier Magot, de live mixen van Martyn en de overdadige graphics van Jeroen Erosie. Een experiment in elke zin, want nooit eerder hebben deze drie kunstenaars in deze samenstelling en setting met elkaar gewerkt. De nadruk zal komen te liggen op een narratieve werkwijze waardoor de drie verschillende invalshoeken elkaar zo goed mogelijk zullen aanvullen en ongetwijfeld een verrassende eenheid zullen vormen. TEKTON | D-‐FUSE & LAMETA & SWAYZAK
Tekton is een speciaal project van Mike Faulkner van D-‐Fuse en Paul Mumford van Labmeta dat de kwaliteiten van licht en beweging in ruimte en tijd onderzoekt en visualiseert. Digitale machines instrumenten krijgen met behulp van software gestalte en worden aangedreven door animatie algoritmen om zo verschillende formaties van kinetisch licht te vormen. Als de machine zelf onzichtbaar wordt zien we de sporen van de vorm als een ruimtelijke aanwezigheid van licht. Geïnspireerd door kunstenaars als Tatlin en Moholy-‐Nagy worden mechanische regels gebruikt om creatieve beperkingen te creëren in een virtueel lichtsysteem.
32
Na een serie audiovisuele films is het project doorontwikkeld tot een live audiovisuele performance waarbij de performers tussen drie schermen staan. Door deze ruimtelijke manier van projecteren gaan de beelden zweven, worden ze diffuus en krijgen ze dimensie. Het is een stap in de richting van holografisch projecteren. STRP VISUAL PULSE | SAMENWERKING HOLST CENTRE, MINIVEGAS EN STRP
Holst Centre, een onafhankelijk open-‐innovatie R&D centrum gevestigd op de Eindhovense High Tech Campus, en het in Amsterdam gevestigde multidisciplinair productieplatform Minivegas werken op uitnodiging van STRP samen aan een speciale co-‐productie. Holst Centre levert de hardware, in dit geval een tiental draagbare wireless hartslag-‐sensoren. Minivegas koppelt deze ‘in real time’ aan special gegenereerde beelden die inzichtelijk maken hoe proefpersonen in het publiek fysiek reageren op een optreden. De beelden vormen op hun beurt meteen ook weer deel van dat optreden want worden door Miniveags als vj-‐content ook weer direct geprojecteerd. Zo ziet de hele zaal hoe de hartslag om hen heen op en neer gaat al naar gelang de impact van het optreden dat ze voor zich zien. Deze combinatie is een eerste experiment om de fysieke reactie van publiek op creatieve wijze heel direct in beeld te vertalen en als het ware onderdeel te maken van een performance. De grens tussen wat er op het podium gebeurt en in de zaal wordt hierdoor nog kleiner.
33
RESPONSIVE LIGHTHING | Philips Lighting, TU/e Industrial design en STRP STRP werkt al enkele jaren samen met Philips Lighting aan speciale interactieve lichtconcepten. STRP geldt voor Philips als een soort living researchlab voor het toepassen en testen van licht-‐innovaties voor grote groepen, evenementen en experiences. Voor de komende editie werken we aan interactieve , remote gestuurde lichtinstallaties die actief reageren op het gedrag van de passant. Philips heeft in voorgaande jaren speciaal voor STRP onder meer de Lightbar ontwikkeld die reageert op bezoekers. De mooi verlichte bar, verandert van kleur op de plaats waar een klant al lang staat. Op deze manier kan de barman zien wie er al lang op een drankje staat te wachten en wie de doorloop tegenwerkt. Een mooie mix van horeca, technologie en lichtkunst. Voor de STRP Biënnale 2013 werken STRP en Philips verder samen met een kleine groep TU/e studenten Industrial Design die een experiment met OLED-‐technologie aangaan.
34
5. STRP meets …. 2013 Het zwaartepunt van het doorlopende STRP meets … programma ligt in 2013 op de tweede helft van het jaar, mede vanwege de aandacht en energie die de organisatie van de STRP Biënnale in de eerste helft van het jaar kost. Toch is er één STRP meets … die we niet graag laten schieten juist omdat deze als bijzondere opmaat voor de Biënnale dienst kan doen. Het gaat dan om STRP meets Paradiso / Het Wonder van Eindhoven. Dit initiatief van enkele oud-‐Eindhovenaren die zich vanuit de Randstad verbazen over de eigenzinnige kracht van hun geboorteplaats zal met name in Paradiso en De Balie plaatsvinden op 16 februari, amper twee weken voor de aftrap van de STRP Biënnale. Naast vele lezingen, optredens, een designroute en een bundel is STRP gevraagd de nachtprogrammering voor haar rekening te nemen. In samenwerking met MU en een groep van zo’n 8 å 12 Eindhovense kunstenaars/ontwerpers wordt hiervoor een multidisciplinair programma uitgewerkt dat zowel dance als installaties als projecties en performances omvat. Ook tijdens de tweede Dutch Technology Week in juni 2013 wil STRP meets … een rol spelen. Zo werd tijdens de voor het overige succesvolle DTW vorig jaar een gemis gevoeld aan een technologisch geïnspireerd cultureel avond programma. STRP wil en kan juist op dat punt een passende en innovatieve bijdrage leveren aan de komende DTW. Gesprekken over STRP meets DTW met de organisatoren van DTW zijn inmiddels gepland. Op 28 september 2012 vond de eerste STRP meets Discovery plaats; een dag en nacht vol inspirerende wetenschap, experimenten, kunst en muziek in hal A van het Klokgebouw. Rond de 50 acts en experimenten vulden de hal en met 1500 bezoekers en zeer positieve reacties mag de eerste editie een succes worden genoemd. Dit evenement, gelijktijdig met de European Researchers Night vallend, sluit vrijwel naadloos aan op de Techniek, Design en Kennis speerpunten van de stad en is als het ware een voorloper op de ‘living lab’ aanpak die Eindhoven ontwikkelt met het oog op Eindhoven | Brabant Culturele Hoofdstad 2018. De samenwerking met Discovery in Amsterdam en Rotterdam op organisatorisch gebied en met de TU/e ook als het gaat om programma, is voor herhaling vatbaar, waarmee STRP meets Discovery een passende vaste waarde en eerste grote najaarsevenement kan worden in het jaarlijkse aanbod op Strijp S. Het tot nu toe in Tilburg gevestigde Playgrounds festival voor innovatieve en creatieve digitale kunst maakt in 2013 de sprong naar Eindhoven. Grootste trekker van dit festival zijn de artist talks waarvoor de absolute wereldtop op het gebied van motion graphics, animatie, character design en games graag twee dagen lang afreizen naar Brabant. Gewapend met hun laptop en een aantal grote projectieschermen achter zich nemen zij het publiek mee in hun wereld en werk, waarbij de blik in het maakproces van de meest adembenemende clips zowel leerzaam als ook erg vermakelijk blijkt. Juist die formule van het live gesprek met de makers ingebed in een showcase van de laatste ontwikkelingen door middel van film, documentaires, installaties en performances maakt Playgrounds een geweldige partner voor STRP. Daarnaast sluiten ook de educatieve trajecten rond STRP en Playgrounds goed aan bij de speerpunten die Eindhoven binnen Cultuur Totaal vooropstelt. Ter versteviging van het draagvlak en inbedding op Strijp S zoeken STRP en Playgrounds voor dit STRP meets … programma tevens de samenwerking met Natlab 2.0 (Plaza Futura, Baltan en Broet)
Een andere interessante partner voor STRP om een langdurig partnerschap mee op te bouwen is het in Amsterdam gevestigde Cinekid. Met name het medialab van dit festival gericht op 4 tot 16 jarigen is een broedplaats voor talent en een verzamelplaats van multimediale installaties die zowel jeugd als volwassenen aanspreken. Door de onverwachte
35
korting op de bijdrage van EHV365 aan het jaarprogramma 2012 is het hoogstwaarschijnlijk niet mogelijk de eerste editie van STRP meets Cinekid tussen kerst en oud en nieuw 2012 op het gewenste niveau doorgang te laten vinden. Dat is met name voor de presentatie van Next Level, Marnix de Nijs’ nieuwe bewerking voor kids vanaf 8 jaar van de ooit op STRP voor het eerst in Nederland gelanceerde Beijing Accelerator, een teleurstelling. Juist door dit type installaties met een hoog interactief gehalte voor de jongste doelgroep en hun ouders kan STRP meets Cinekid een ingang bieden waarin games werkelijkheid worden en de relatie tussen on screen en real life even tastbaar wordt. Voor 2013 wil STRP daarom een co-‐ producerende relatie met het Cinekid Medialab ontwikkelen. Daarbij geeft STRP twee kunstenaars de opdracht een nieuw multimediaal werk te maken voor een jeugdige doelgroep, waar mogelijk in samenwerking met het regionaal technologisch bedrijfsleven. Deze nieuwe werken worden dan tijdens STRP meets Cinekid in december 2013 gelanceerd en gaan namens STRP deel uitmaken van de collectie van Cinekid die door hen nationaal en internationaal gedistribueerd wordt naar festivals. Ook voor dit STRP meets programma-‐ onderdeel wordt gekeken naar potentiële lokale partnerschappen bijvoorbeeld met MU en Baltan Laboratories en hun residencies.
36
6. STRP SCHOOL / STRP COLLEGE / STRP SENIOR Het succesvolle educatieve programma STRP SCHOOL bracht in 2011 zo’n 3.800 VMBO, HAVO, VWO en MBO scholieren naar het STRP festival. Het programma was al weken van te voren uitverkocht. Met het oog op deze duidelijke behoefte breidt STRP SCHOOL ook voor komende editie uit. De uitbreiding is voornamelijk een inhoudelijke verdieping om de ervaringen van scholieren nog intenser, leerzamer en leuker te maken. Daarnaast breiden we ook onze doelgroep verder uit door een programma te ontwikkelen voor het hoger beroepsonderwijs, waar wij meerdere malen verzoeken van hebben gekregen maar tot nu toe nog niet aan hebben kunnen voldoen. STRP SCHOOL is een vakoverschrijdend educatief programma. Het is vrij uniek omdat het een gedifferentieerd lespakket aanbiedt. Daarnaast is STRP SCHOOL innovatief door de inzet van nieuwe technologieën ter vergroting van de actieve participatie en educatie van scholieren. Het programma zorgt voor kennis en waardering onder kinderen en jongeren voor aspecten van kunst en technologie, maar onderscheidt zich vooral van andere kunst-‐ en cultuureducatie projecten doordat STRP SCHOOL veel verder gaat dan een eerste kennismaking. Met extra programma onderdelen voor en na het festival waarborgt STRP SCHOOL een inhoudelijk en kwalitatief educatief programma. Doel van STRP SCHOOL is om creativiteit en technologie met elkaar te verbinden en toegankelijk te maken voor jongeren. STRP SCHOOL stimuleert hen om zelf media en technologie op creatieve wijze te gebruiken. Voor STRP Biënnale van 2013 zal STRP SCHOOL weer een speciaal programma opzetten voor Technasium scholen (variant van gymnasium). Technasium scholieren werken aan een oplossing voor een creatief-‐technisch probleem aan de hand van een kunstwerk dat getoond wordt op STRP 2013. Zij werken 8 weken lang aan een project, samen met hun docenten en met een door STRP geselecteerde kunstenaar. Het programma van STRP SCHOOL wordt in nauwe samenwerking ontwikkeld met (vak)docenten, schoolbesturen en culturele marktplaatsen zoals Cultuurstation en Kunstbalie. Op deze manier wordt kennis verworven over de dagelijkse praktijk in het onderwijs en krijgt STRP SCHOOL goed inzicht in de vragen en behoeften van het onderwijs. STRP SCHOOL verwacht met dit nieuw programma 4 tot 5000 scholieren te bereiken van ongeveer 25 tot 30 verschillende scholen. Naar verwachting komt hiervan ongeveer 40% uit Eindhoven, 40% uit de regio en 20% uit de rest van Nederland. In samenwerking met Cultuurstation en Kunstbalie ontwikkelt STRP SCHOOL op dit moment ook een programma voor het primair onderwijs voor het schooljaar 2013-‐2014 en 2014-‐ 2015. STRP COLLEGE Studenten worden steeds meer gestimuleerd om buiten de muren van hun school te treden. Zo wordt er aansluiting gezocht met hun toekomstig werkveld en leren ze zichzelf te profileren. Op donderdag 7 maart 2013 organiseert STRP COLLEGE een inspirerende dag voor HBO kunst, design, media en techniek studenten. Het programma is erop gericht om studenten inzicht te geven in de processen van bedenken, uitvoeren en werken. Studenten krijgen in december 2012 uitgebreide informatie over de sprekers en hun werk. Aan hen de uitdaging om samen vragen te formuleren voor deze kunstenaars en de beste vragen kunnen tijdens STRP COLLEGE worden gesteld. Alle vragen worden vooraf ook aan de sprekers gecommuniceerd zodat zij een nog beter beeld krijgen van wat er bij studenten speelt. Het programma van STRP COLLEGE bestaat uit lezingen, bezoek aan de tentoonstelling, performances, film en mastercolleges. De mastercolleges zijn bedoeld voor studenten die
37
door de school worden aangedragen. Excellente studenten krijgen de unieke mogelijkheid om onder leiding van een kunstenaar die op STRP exposeert hun vaardigheden en kennis uit te breiden. Samen werken zij aan een technisch-‐artistieke probleemstelling geformuleerd aan de hand van het werk van de kunstenaar. Sprekers: 1. Floris Kaayk is animator en maakt films vanuit zijn fascinatie voor de wereld van insecten, evolutie, technologie en donkere doom scenario’s. Kaayk vertelt over cyborgs, mensen en machines. 2. Lucy McRea omschrijft zichzelf als Bodyarchitect. Techniek, vormgeving en het menselijk lichaam komen hier bij elkaar. McRea werkte onder meer voor Philips Design Probes en ontwikkelt een film en performance speciaal voor STRP 2013. 3. United Visual Artists is een kunstcollectief uit London en werkt op het snijvlak van kunst, architectuur, performance, film en installatie. UVA werkte mee aan shows van Massive Attack, Chemical Brothers en U2 en krijgt tijdens STRP 2013 carte blanche om een hele zaal te bespelen. 4. HEYHEYHEY is een design studio die met Melvin The Machine een Rube Goldberg machine met eigen identiteit tot leven bracht. HEYHEYHEY vertelt over hun fascinatie voor Rube Goldberg en machines en werkt op STRP 2013 mee aan het Nieuwe Machine Tijdperk project. STRP SENIOR Komende jaren zal Nederland steeds meer vergrijzen. In 2025 zullen maar liefst 7 miljoen mensen 50+ zijn! Een enorm groeiende groep die binnen het doelgroepen beleid van STRP tot nu toe weinig tot niet aan bod is gekomen. Komende jaren willen we daar verandering in brengen. Met name in de regio Eindhoven bevinden zich veel senioren met kennis en ervaring in de technologische industrie omdat ze daar tijdens hun werkzame leven nauw bij betrokken zijn geweest. Zij vormen daarmee niet alleen een dankbare bron van kennis en technologisch geheugen maar ook een potentieel minstens zo geïnteresseerd publiek als de huidige generatie jongeren en studenten. Bijkomstig voordeel is dat deze nieuwe doelgroep volop tijd en ook geld te besteden heeft aan culturele activiteiten. Daarbij zijn we ons bewust dat ze andere en soms hogere kwaliteitseisen stellen dan het jonge STRP publiek. Voor senioren is alleen een bezoek aan de expositie vaak niet genoeg. Ze zoeken ook verdieping en sociaal contact. STRP SENIOR biedt deze grote doelgroep een verdiepend programma. De kick off vindt plaats tijdens STRP 2013 met 50 0ud Philips medewerkers. Zij die jaren geleden in de kweekvijver van technologische ontwikkelingen werkten maken op STRP kennis met de ontwikkelingen en mogelijkheden van nu. Zij worden in groepen door de tentoonstelling geleid. Daarop aansluitend vindt er een brainstormsessie plaats met senioren en kunstenaars en worden verschillende (maatschappelijke) ontwikkelingen en uitdagingen op het gebied van mobiliteit, zorg, sociale interactie en wonen geformuleerd en besproken die leven onder ouderen. Na het festival gaan de senioren in kleine groepen gedurende zes maanden onder leiding van kunstenaars aan de slag met een van de gezamenlijk geformuleerde uitdagingen. De kunstenaars die meewerken aan STRP SENIOR zijn geselecteerd omdat ze in hun werk een brug slaan tussen oude en nieuwe technologieën. De affiniteit met oude technieken is belangrijk om aansluiting te kunnen vinden bij de senioren. De combinatie met de nieuwste technologie om de senioren ook echt wat nieuws te kunnen laten ontdekken en ervaren. In drie andere blokken van een half jaar gaan nog eens 150 ouderen aan de slag. Hiervoor
38
worden oud medewerkers van de Technische Universiteit, DAF en vele andere middelgrote en kleine technologiebedrijven benaderd. Naast verdieping staat sociaal contact ook centraal. De deelnemers worden buiten de workshops regelmatig actief benaderd om deel te nemen aan STRP activiteiten door het jaar heen. Ook wordt er geïnventariseerd welke deelnemers eventueel een actieve rol willen spelen in andere projecten. Enthousiaste deelnemers kunnen bijvoorbeeld in een volgende serie workshops voor andere ouderen assisteren. Hiermee stimuleert STRP SENIOR nog meer de actieve deelname aan culturele activiteiten en evenementen. De resultaten van alle 20 workshops worden op de STRP Biënnale 2015 aan elkaar en het grote publiek gepresenteerd. Wat twee jaar eerder begon met een groep van 50, is nu een groep van 200 ouderen. En waar STRP SENIOR in 2013 begon met een rondleiding voor ouderen, zijn het in 2015 de ouderen zelf die de bezoekers door de tentoonstelling leiden. Het project wordt feestelijk afgesloten met een mega lunch voor alle deelnemers, kunstenaars en betrokken bedrijven. Kunstenaars: 1. Van jongs af aan is Gijs van Bon bezig met machines en techniek. Als kind haalde hij klokken en grammofoons uit elkaar als ook zijn fiets. Alles met het doel om uit te vinden hoe het werkte en hoe het uit elkaar gehaald en weer in elkaar gezet kon worden. Zijn fascinatie met mechanische objecten was geboren en vormen nu de leidraad in zijn kinetische objecten. Daarbij is hij niet zozeer gefascineerd door de technologie op zich als wel door de magische effecten die ze teweegbrengt. 2. Tim van Cromvoirt maakt werk op het snijvlak van wetenschap en kunst dat vaak mysterieus, technisch complex en betoverend is. Met een grote interesse voor biologie maakt hij interactieve autonome installaties. 3. Rob Hebing onderzoekt manieren waarop hij technologie in álles kan integreren, maar met speciale aandacht voor het samensmelten van technologie en kunst. Het combineren van abstracte artistieke mogelijkheden met technologische toepasbaarheid fascineert hem. Vanuit deze fascinatie creëert hij futuristische, interactieve installaties waarin design, kunst en technologie samenkomen. 4. Gijs Gieskes is kunstenaar en muzikant en werkt met oude apparaten en elektronica waar hij nieuwe toepassingen voor vindt. Hij maakt mechanische apparaten die zowel muzikaal als visueel fascineren. 5. In 2000 studeerde Stan Wannet af aan de Academie voor Kunst en Vormgeving in ’s-‐ Hertogenbosch. In eerste instantie bouwde hij voornamelijk kinetische experimentele muziekinstallaties maar rond 2003 verdween het muzikale aspect uit het werk en kwam de nadruk meer en meer te liggen op de machine (het systeem) zelf. Deze interesse heeft er toe geleid dat hij in 2004 elektrotechniek is gaan studeren. In 2008 studeerde hij af met een zelf geïnitieerd artist c.q. engineer in residence project bij de Verbeke Foundation. Vervolgens werkte Stan enkele jaren als hardware ontwikkelaar bij V2_ in Rotterdam. Momenteel richt hij zich weer volledig op het verder ontwikkelen van zijn eigen artistieke werk en initiatieven, waarin hij het spanningsveld tussen de verbeelding en het mechanisme zelf opzoekt.
39
7. STRP communicatie & marketing Bij STRP staat marketing nooit los van de inhoud en de inhoud nooit los van de markt, ofwel de doelgroepen die we bedienen. Juist dit hand in hand gaan bepaalt voor een grote mate het succes van STRP. Er komen steeds meer mediakunst festivals en ook festival voor dance en elektronische muziek zijn er volop, maar de mix en het in alle disciplines hoge niveau van STRP is uniek, zowel in Nederland als daarbuiten. We halen grote internationale namen binnen, maar bieden ons publiek en partners ook artistieke ervaringen die ze zelden tot nooit eerder zijn tegengekomen. Om deze aanpak ook in missie en strategie voor de komende jaren adequaat te definiëren werkt STRP aan de aanscherping van de kaders en koers die worden gekozen en gevolgd met behulp van het Business Model Canvas van Osterwalder. Oogmerk hierbij is versterking en verheldering van het ‘merk’ STRP maar ook het vinden en binden van strategische partners en het inhoudelijk maar ook organisatorisch en ondernemend verder ontwikkelen van wat STRP uniek maakt en kan houden. Uit deze definities en doelen om the next level mee te bereiken filtert STRP vervolgens meer concrete acties, allianties en programma-‐onderdelen in samenspraak met diverse stakeholders en betrokkenen. Om tot slot ook de communicatiestrategie voor de diverse doelgroepen en publiekssegmenten van zowel de biënnale als de STRP meets… programma’s over de volle breedte te optimaliseren. STRP zet voor het bereiken van haar doelgroep(en) een brede mediamix aan promotie en communicatie middelen in, zowel digitaal als analoog, variërend van poster-‐ en flyercampagnes, advertenties, radio-‐ en soms televisiereclame tot online advertising, enzovoorts. Uiteraard is STRP actief op alle sociale media en hebben we gedurende de jaren een enorm bestand met adressen opgebouwd. Deze database zal nog dit jaar nader gespecificeerd worden naar doelgroep om nog gerichter te kunnen zenden. Een deel van de STRP communicatie werd tot nu toe betaald middels barterdeals met mediabedrijven, een deel is gratis dank zij onze vele online fans die enthousiast het festival onder de aandacht brengen en daarnaast investeert STRP substantieel in een goed bereik. Het grootste deel van het promotiebudget gaat zitten in het bereiken van jongeren en jongvolwassenen tussen de 15 en 35; onze uit onderzoek gebleken belangrijkste doelgroep. De komende jaren zal de aandacht meer en meer verschuiven richting digitale communicatie. Het biedt meer mogelijkheden om gerichter te promoten, is beduidend duurzamer en mogelijk zelfs wat goedkoper. Het overgrote deel van onze bezoekers is actief op internet en op sociale media platforms, waardoor de boodschap veel beter van peer to peer doorgestuurd wordt. De activiteit en inventiviteit van STRP op internet en in sociale media wordt dan ook verder versterkt. Tot nog toe is de bezoeker van STRP vooral gedefinieerd als fysieke bezoeker van de locatie. Dat betekent dat vooralsnog slechts een deel van de meer dan 150.000 bezoekers aan de STRP site daadwerkelijk het festival bezoekt. Hoe kan STRP deze doelgroep ontginnen? Hoe kunnen we programmering ontwikkelen, waardoor zij STRP ook live kunnen ervaren? En hoe kan STRP door middel van internet fysieke bezoekers eerder betrekken of langer laten nagenieten? Kan STRP fysieke bezoekers ook een digitale ervaringslaag bieden tijdens de biënnale, die niet conflicteert met de directe beleving zelf? En kan STRP er ook nog iets op verdienen zodat het de investering waard is? Dit soort crossmediale programmering reikt verder dan marketing of communicatie. STRP heeft de afgelopen jaren al enige experimentele stappen in deze richting gezet met projecten als de eSphere, het op Vimeo publiceren van alle symposiumtalks en de documentaire TIMELESS over postdigitale cultuur in samenwerking met MU. De komende jaren zal STRP als technologisch kunstfestival
40
onverminderd inzetten op de ontwikkeling van dit soort innovatieve crossmediale programma’s. Juist door de vele mogelijkheden die het digitale communiceren tegenwoordig biedt wordt hiervoor een aparte strategie en aanpak ontwikkeld. Van verlaging van de communicatiekosten als gevolg van digitalisering is dus waarschijnlijk geen sprake. Communicatieve doelstellingen 2013-‐2020 De belangrijkste opgave voor de komende jaren is het STRP merk zo te laden dat de meeste mensen goed weten wat het is, waardoor er minder contactmomenten nodig zijn. Eigenzinnige visuele communicatie, zoals die van afgelopen jaar waarin beelden en clips van kunstenaar Bart Hess door STRP vormgevers HeyHeyHey werden gebruikt om de sfeer van het festival over te brengen, is daarbij een vereiste. De komende jaren zullen we nadrukkelijk verder experimenteren met en doorbouwen op deze aanpak. Als het gaat om het totaalconcept en bijzondere programmaonderdelen geldt komende jaren het lean and mean (slank en fit) principe. Met een kwantitatief kleiner en meer gefocust aanbod maar een kwalitatief hoogwaardiger programma krijgt het communicatieteam het makkelijker om STRP als geheel beter en scherper over het voetlicht te krijgen. Net als in 2011 zal ook in 2013 het muziekprogramma alleen het eerste weekend domineren. Hierdoor kan de stuwing van publiek naar andere avonden met een afwijkend profiel sterker worden ingezet. Uit het bezoekerspanel blijkt dat zelfs de mensen die voor het totaalconcept komen hun keuze om naar STRP te gaan af laten hangen van de muziek line-‐up van de grote podia. STRP gaat zich daarom inspannen om juist de andere programmaonderdelen beter te belichten en te zorgen dat ze zowel in de eigen communicatie als in de media een meer uitgesproken en prominenter plek krijgen. Minder muzieknachten biedt ruimte voor speciale performances waar dan een meer geprofileerd publiek op af kan komen, dat juist op zoek is naar speciale ervaringen. Doelgroepen en bereik De primaire doelgroep van STRP is op zoek naar een totaalbeleving. Ze hebben al veel gezien op andere festivals en in exposities en zijn bij STRP op zoek naar een unieke, spannende avond waar ze een goed feestje kunnen vieren maar ook inspiratie en nieuwe ideeën kunnen opdoen en verrast worden. Uit het bezoekersonderzoek van TNS Consult tijdens de editie van 2010 komt duidelijk naar voren dat het STRP publiek uit bijna evenveel mannen als vrouwen bestaat: 53% vrouw en 47% man. Dit is vrij uniek in festivalland, waar de mannen in de regel veruit in de meerderheid zijn. Daarnaast mag het extra opmerkelijk heten omdat STRP een festival voor kunst en technologie is! De gemiddelde leeftijd van de STRP bezoeker is 31 jaar. De grootste groep bezoekers (69%) is tussen de 16 en 34 jaar oud. Verder blijkt dat de meerderheid van de bezoekers (59%) uit Noord-‐Brabant komt, waarna Zuid-‐Holland met 12% van de bezoekers de tweede provincie is. Zo’n 5% van de bezoekers die hebben mee gedaan aan het onderzoek komt niet uit Nederland. Uit de statistieken van de online verkoop blijkt echter dat dit percentage buitenlandse bezoekers op ongeveer 10% ligt. Bezoekers van het festival zijn vooral hoog opgeleid. Ruim driekwart (76%) heeft een opleiding op HBO-‐ of WO-‐niveau afgerond. 13% heeft hoger voortgezet onderwijs en 9% een MBO opleiding. Een meerderheid van de STRP bezoekers werkt (65%) en een derde (30%) studeert. Dit betekent dat we een programmering willen bieden die interessant blijft voor zowel professionals, studenten, beleidsmakers, als nieuwsgierige omwonenden. Bezoekers komen vooral voor STRP als geheel en dus voor zowel de muziek als de kunst (43%). Daarnaast komt 30% uitgesproken voor de muziek en 25% voor de kunst/expo. Op basis hiervan zou je mogen concluderen dat het publiek inmiddels aardig gewend is aan de
41
mix van disciplines die STRP presenteert. Maar er valt op dit punt ook nog wat te winnen en dus blijft STRP het belangrijk vinden om de bezoeker te verrassen met bijzondere podiumkunsten. De meerderheid van de bezoekers geeft aan dat ze naar het festival komen voor de beleving (59%). Voor 44% speelt nieuwsgierigheid een rol en uiteraard ook de programmering zelf trekt bezoekers aan (42%). Samenvattend blijkt uit dit onderzoek dat STRP na vijf jaar de doelgroep bereikt die het bij het uitzetten van de campagne en bij het samenstellen van de programmering voor ogen heeft. STRP’s secundaire doelgroepen zijn minder in aantal, maar niet minder belangrijk: professionals en studenten uit de wereld van kunst en/of technologie (STRP COLLEGE), scholieren tot 20 jaar (STRP SCHOOL) met interesse in nieuwe technologie en bijzondere toepassingen ervan naast dagjesmensen (families met kinderen) en mensen op zoek naar kennis en inspiratie (de doelgroep van het symposium). Ambities publieksbereik We streven ernaar dat de STRP biënnale tussen nu en 2016 groeit van 31.000 bezoekers naar 35.000 bezoekers. Bij 35.000 denkt STRP haar positie als grootste van Europa te kunnen bestendigen. Behalve dat het stoer is om de grootste te zijn, is het vooral belangrijk als magneet voor zowel kunstenaars (bij STRP moet je minstens eenmaal gestaan hebben) als financiers. Op een gegeven moment bieden dergelijke aantallen bezoekers een vaste waarde. In de muziekwereld bijvoorbeeld komen en gaan de evenementen van 15.000 bezoekers. Die van 35 duizend en meer behoren vaak al jaren tot de top. Met het STRP programma en de bijbehorende communicatiecampagne wordt de beoogde bezoekersmix grotendeels gehaald. Qua publiekscommunicatie en marketing zet STRP de ingezette koers dan ook voort met enkele kleine accentverschuivingen. Zo wil STRP het aandeel scholieren en studenten verhogen. Dit doen we door de educatieve programma’s STRP SCHOOL uit te breiden en aan te vullen met STRP COLLEGE. STRP SCHOOL is nu vaak ver voor het festival al uitverkocht. Dit gegeven en de toenemende aandacht voor cultuureducatie binnen het onderwijs biedt mogelijkheden voor de komende jaren Daarnaast willen we doorbouwen aan ons visitorsprogramma voor internationale professionals om zo het internationale netwerk rond STRP verder uit te bouwen en de mogelijkheden te vergroten om voor en door STRP ontwikkeld nieuw werk internationaal te lanceren.
42
8. STRP organisatie Ontwikkelingen in de samenleving en dus ook in de culturele sector leiden er toe dat ‘good governance’ steeds belangrijker wordt. Gevraagd wordt naar goed bestuur, adequaat toezicht en transparante verantwoording naast professionele dagelijkse leiding en ondernemend teamwork. Om dit te realiseren is professionalisering van de bedrijfsvoering van belang. STRP is hier flink mee bezig. Met de komst van een nieuwe directie en een grotendeels fris team is het moment daar om de professionalisering op alle fronten verder door te zetten. Afgelopen jaar is op het vlak van procesmanagement en financiën en personeelsbeleid veel gerealiseerd. Momenteel wordt gewerkt aan een nieuw projectmanagement-‐ en planningsysteem. Met dit systeem kan de voortgang van STRP, zowel de biënnale als het jaarprogramma, adequaat bewaakt worden en de kwaliteit worden verbeterd. In dit systeem wordt tevens de bewaking van subsidie-‐ en fondsenaanvragen geborgd, alsmede de terugkoppeling aan de subsidiënten en fondsen. Met de komst van de nieuwe directie in mei 2012 is een zakelijk leider aangesteld die hiervoor de basis legt. Zij zal ook zorg dragen voor een update van het personeelsbeleid. Uiteraard volgt ook Stichting STRP de richtlijnen van de Code Cultural Governance. Bij de samenstelling van het bestuur is bewust gezocht naar een mix van personen uit bedrijfsleven, onderwijs, politiek, openbaar bestuur, cultuur en marketing. Het netwerk van de bestuursleden overlapt elkaar soms, maar is vooral complementair. Het huidige bestuur bestaat uit: Jean Paul Kroese (directielid SRE) – voorzitter Martijn van Dam (lid PvdA Tweede Kamer) – bestuurslid Evert Fila (directeur FFBD) – penningmeester Mark de Greeff (business marketeer EHV365) -‐ bestuurslid Oscar Kneppers (oprichter van oa Bright en Rockstart) -‐ bestuurslid Het STRP managementteam bestaat naast algemeen directeur en artistiek leider Angelique Spaninks uit zakelijk leider Maaike Verberk. Beide vervullen deze functies half time (respectievelijk 20 uur en 16 uur), in combinatie met eenzelfde rol en taak binnen MU. Binnen de cultuursector is een constructie van gedeelde, gedetacheerde directie en artistieke leiding gecombineerd met gedeelde zakelijke leiding innovatief te noemen. De andere leden in het management team zijn hoofd programmering Leon van Rooij (24 uur per week), hoofd-‐ en site productie Loes Hermans (free lance), procesmanager Dorien van den Hurk (24 uur per week) en het hoofd marketing en communicatie (vacature, 24 uur per week). Het STRP team als geheel bestaat verder nog uit: officemanager Sas Schilten (vanaf 1 mei 2012, 24 uur per week), STRP school/Talent Pit coördinator Shirley Hendriks (16 uur per week), beheersproducent Marnix Baert (vanaf 1 mei 2012, 8 tot 32 uur per week), muziekproducent Koos van Es (free lance vanaf september/oktober 2012), expositieproducent Jan Bart van der Tuuk (freelance vanaf september/oktober 2012), videoproducent Merijn Meijers (freelance) artistsproducent Tineke de Mug (freelance vanaf september/oktober 2012), vrijwilligersproducent Willem van der Ploeg (freelance vanaf december 2012) horecaproducent John Nabben (vrijwilliger vanaf oktober 2012)
43
adviseur muziekprogrammering en medewerker communicatie Arjan van de Water (freelance vanaf september 2012)
44
9. STRP Innovatie Innovatief denken en doen zit STRP in de genen, zowel in inhoudelijk als op het gebied van communicatie, hospitality en ondernemerschap. Op de STRP Festivals in 2010 en 2011 heeft de interactieve eSphere voor het eerst het daglicht gezien. Met deze innovatieve vorm van communicatie heeft STRP de internationale pers gehaald. Voor het eerst was het mogelijk voor bezoekers om ter plekke hun festival beleving te delen met andere (potentiële) bezoekers en de rest van de wereld. Door in te loggen met een unieke code, waarop de bezoeker een persoonlijk profiel had aangemaakt, konden ze hun mening geven over de kunstwerken. Door deze uploads direct beschikbaar te maken op schermen in het gehele festival, kon iedereen zien wat mensen aan het doen waren en wat de belangrijkste sleutelwoorden waren die mensen gaven aan de kunstwerken. Hiermee werd tevens de festivalbeleving van dag tot dag in kaart gebracht. Inmiddels vormt deze een nog altijd opvraagbare bron van kennis. STRP is van mening dat deze schat aan informatie alleen maar groter wordt als het gebruik van esphere in samenwerking met andere culturele instellingen wordt ingezet. De samenwerking met andere culturele instellingen, die in 2011 is aangekondigd, krijgt in de STRP Biënnale van 2013 zijn beslag. Twaalf Brabantse cultuurfestivals hebben besloten om samen te werken rondom een gezamenlijke innovatieagenda. Eén van de doelstellingen op deze agenda is het innoveren van de communicatie met de bezoeker middels het integreren van internet en mobiele technologie. STRP is hierin leidend. Mede daarom hebben we de beproefde technologie van eSphere en de daaruit voortgekomen database om niet aan het samenwerkingsverband van de verschillende festivals gegeven. De achterliggende web-‐technologie is nu op meerdere festivals beschikbaar om functionaliteiten (zoals het krijgen van aanbevelingen of het geven van feedback en/of punten) mogelijk te maken. Voordeel wordt behaald op het terrein van kostenefficiency door gebruik van 1 web-‐ applicatie, door het introduceren van cross-‐sales naar elkaars festival en het introduceren van ‘creatie communicatie’: door inzichtelijk te maken hoe componisten werken, hoe artiesten hun kunstwerk ontwikkelen, kan de bezoeker rijkere content worden aangeboden en kunnen mensen zich meer betrokken gaan voelen bij de kunst. Het resultaat van de doorontwikkeling van deze techniek wordt in 2012 op vijf cultuurfestivals getest waardoor een open innovatieplatform ontstaat. Uiteindelijk werkt STRP in de Biënnale van 2013 met de verst doorontwikkelde versie van de vernieuwde applicatie waarmee de bezoeker direct feedback kan geven en advies kan krijgen over zijn te volgen route. Dit is tegelijkertijd een nieuwe manier van marktonderzoek waarbij een unieke groep festivalbezoekers met een brede culturele smaak en interesse in technologie, feedback geven op innovaties die als technologie demo of als kunst tentoon worden gesteld. Dit levert ook innovatie op in het verdienmodel van STRP. Op dit moment lijken bedrijven als Philips en NXP Semiconductors daarin geïnteresseerd te zijn, met name vanuit de mogelijkheid hun innovaties te versnellen. STRP levert een uitzonderlijke festivalbeleving. Tot dusver werd dit hoofdzakelijk bepaald door het inhoudelijke programma en de combinaties en keuzes die daarbinnen gemaakt worden, geplaatst in de context van het Klokgebouw. Vanaf 2013 integreren we ook de sfeer, de ontvangst en de horeca met de inhoud van onze activiteiten. De hospitality waarmee wij onze bezoeker de komende jaren tegemoet willen treden wordt als het ware een programma onderdeel. STRP wil naast oren en ogen ook geur en smaak van bezoekers prikkelen om ze te laten ervaren wat de ontwikkelingen van de toekomst zijn.
45
In eerste instantie zoeken we de innovatie in aard en totstandkoming van het beschikbare voedsel dat tijdens STRP te koop zal zijn. In de loop van de komende jaren worden lunch, koffie en warme maaltijden bereid met behulp van nieuwe technologieën om zo ook nieuwe smaaksensaties te kunnen bieden. STRP trekt nieuwsgierige mensen, mensen die hun verblijf op de Biënnale mogelijk willen verlengen als er een geur-‐ en smaakbeleving aan wordt toegevoegd. Denk hierbij aan bonbons of een hamburger uit een 3D printer of uniform ogend eten waaraan op natuurlijke wijze de meest uiteenlopende smaken zijn toegevoegd, waardoor hetzelfde hapje de ene keer naar oesters en de volgende naar paprika kan smaken. Daarbij gaan we ook op zoek naar kunstenaars die met deze technologieën aan de slag gaan. Het bekende STRP Lightcafé wordt omgevormd tot een Lightlounge waar het PlantLab uit ’s-‐ Hertogenbosch een agrarisch laboratorium inricht dat voor een innovatie in kweekcultuur zorgt en ter plekke de grondstoffen voor het culinaire aanbod levert. Een van de oorspronkelijke doelstellingen van STRP die nog altijd van kracht is is gericht op het enthousiasmeren van jongeren voor technologie. Technologiepromotie wordt zowel door het bedrijfsleven als door overheden in Brainport (Zuidoost Nederland) als noodzakelijk erkend omdat al jaren bekend is dat er op de middellange termijn te weinig afgestudeerden zullen zijn om de huidige high tech industrie op peil te houden. Daarnaast is ook versterking van het leefklimaat nodig, om kenniswerkers uit het buitenland te kunnen trekken. Ook daar levert STRP onmiskenbaar een bijdrage aan. Het huidige verdienmodel van STRP is gebaseerd op een mix van inkomsten uit entree, sponsorgelden en subsidies, nagenoeg alles op projectbasis. Dit belemmert STRP in verdere professionalisering en groei. STRP wil een ander verdienmodel toevoegen, één waarin ook geld wordt gegenereerd door een economische waarde als innovatiepartner. De service die wordt verleend, kan meerdere vormen aannemen. De hoogtechnologische bedrijven in de Brainport regio krijgen de gelegenheid om hun innovaties als technologische demo tentoon te stellen. Ook is het mogelijk dat de R&D afdeling van dit type bedrijven samen werkt met aan STRP verbonden kunstenaars om de toepassingen van nieuwe technologieën ook op een andere manier te belichten. De resultaten daarvan worden tijdens de Biënnale tentoongesteld. Dit vraagt om lange termijn partnerschappen waarin beide partijen waarde toevoegen aan elkaars missie. STRP is in gesprek met bedrijven als Cisco, ASML, NXP en Philips. Zoals aangegeven kan op termijn ook de eSphere hieraan een bijdrage leveren omdat het een tool is waarmee festivalbezoekers direct feedback kunnen geven op de getoonde technologie of toepassing ervan, waardoor dit onmiddellijk in het verdere ontwikkelproces door het bedrijf kan worden meegenomen.
46
10. Tot slot STRP is altijd breed gesteund door de lokale, regionale en provinciale overheden: de Gemeente Eindhoven, SRE, Brainport, Kunstbalie, BKKC en de Provincie Noord Brabant. Daarnaast kregen/krijgen we bijdragen van nagenoeg alle grote culturele fondsen in Nederland: Mondriaan Stichting, Fonds Podiumkunsten (NFPK), SNS Reaalfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds en VSB Fonds. Stuk voor stuk zijn deze partners enthousiast over STRP. Belangrijkste reden hiervoor is dat STRP door haar concept en doelgroepen nieuwe vormen van kunst voor een groot publiek toegankelijk maakt en de verbinding tussen technologie en kunst slim en innovatief weet te leggen. De belangrijkste reden voor STRP om het festival in Biënnale vorm voort te zetten en daarnaast ook door het jaar heen te gaan programmeren is inhoudelijk van aard. Dat wat STRP biedt kan en mag letterlijk niet meer weggedacht worden uit Eindhoven/Brainport. Een regio die technologie en design zo hoog in het vaandel heeft staan en de ambitie heeft om in 2018 culturele hoofdstad van Europa te worden, kan niet zonder een internationaal in de top meedraaiende organisatie die kunst & technologie op een inhoudelijk gedreven, levendige en innovatieve wijze weet te verbinden voor een breed publiek. Het kiezen voor een Biënnale en een jaar rond STRP meets … programma is dan ook zeker geen keuze voor minder maar voor meer STRP. Dat valt ook in een tijd van economische tegenwind en strengere normen voor subsidiëring in de cultuursector goed te verdedigen, juist in Eindhoven. STRP hoort bij Eindhoven en Brainport, STRP is één van de meest uitgesproken en zichtbare dragers van de ‘slimheid’ die deze regio sinds afgelopen jaar aankleeft. Investeren in zo’n evenement en organisatie is een toonbeeld van smart investeren. Bestuur en directie van STRP zetten zich dan ook ten volle in om onder STRP in 2013 en verder voor het eerst in haar geschiedenis een structureel financieel fundament te leggen. Genereuze steun van zowel de gemeente Eindhoven, provincie Noord-‐Brabant, Eindhoven365 en het Cultuurfonds Strijp-‐S is daarbij onontbeerlijk. STRP vult dit vervolgens zelf aan met een aanzienlijk percentage eigen inkomsten, steun uit en samenwerking met het bedrijfsleven en projectmatige steun uit publieke en private fondsen. Alleen een uitgebalanceerde combinatie van deze bronnen brengt de next level ambities van STRP zowel voor Eindhoven als voor heel Nederland binnen bereik. Alleen in samenhang bieden ze de horizon, die het mogelijk maakt om nu maar ook komende jaren de inhoudelijke en organisatorische kansen ten volle te grijpen die in een 1-‐jarige cyclus nooit waar te maken zouden zijn. Eindhoven kent een helder profiel dat kunst design en technologie verbindt in een voor Nederland maar ook op wereldschaal unieke constellatie. STRP hoort daar als vanzelfsprekend bij, als toegankelijke culturele connector.
47
11. STRP 2013 BEGROTING BATEN 1. Publieksinkomsten totaal Publieksinkomsten tickets biennale Educatie Omzet horeca Business Events Diversen 2 Sponsorinkomsten citymarketing eindhoven / Eindhoven 365 media sponsoring overige sponsoring 3 Overige inkomsten Betaalde partnerprogramma's verhuur materialen overige inkomsten 4 Totaal directe Opbrengsten 5 indirecte inkomsten Bijdragen uit private middelen particulieren, incl. vrienden bedrijven Cultuurfonds strijp-‐s VSB Fonds SNS Reaal fonds Prins Bernhard Cultuurfonds goede doelenloterijen overige, nl. 6 Totaal eigen inkomsten Bijdragen uit publieke middelen 7 structurele subsidie provincie N-‐Brabant 8 structurele subsidie gemeente Eindhoven projectsubsidie Cultuur Totaal tbv educatie Mondriaan Stichting BKKC Fonds Podiumkunsten Subsidie provincie ikv 2018Eindhoven subsidie Europa Fonds voor de creatieve industrie Agentschap.NL tbv technologisering SRE stimuleringsfonds overige subsidies en fondsen Fonds Cultuurparticipatie 9 Totaal publieke subsidies en bijdragen 10 Totale Baten
620.283,56€ 260.975,47€ 17.969,45€ 140.669,32€ 30.000,00€ 30.000,00€ 175.000,00€ 75.000,00€ 0,00€ 100.000,00€ 25.000,00€ 15.000,00€ 10.000,00€ 0,00€ 820.283,56€ 320.000,00€ 0,00€ 0,00€ 125.000,00€ 75.000,00€ 100.000,00€ 20.000,00€ 0,00€ 0,00€ 1.140.283,56€
150.000,00€ 270.000,00€ 25.000,00€ 50.000,00€ 25.000,00€ 50.000,00€ 60.000,00€ 0,00€ 75.000,00€ 30.000,00€ 0,00€ 0,00€ 17.500,00€ 752.500,00€ 1.892.783,56€
48
LASTEN 1. Beheerlasten personeel Directeur Zakelijk leider Office manager Procesmanager Overige beheerslasten personeel 2. Beheerlasten materieel Huur kantoor Telecommunicatie ICT Afschrijvingen kantoorinventaris Boekhouding/accountant etc. Reis-‐ en representatie Verzekering ziekte/arbodienst Overige materiele beheerslasten 3. Totale beheerlasten (1+2) 5. Activiteitenlasten personeel en programma 4a. Voorbereiding totaal Programmamakers Projectleiding STRP Meets Artistmanagement kunst Artistmanagement muziek Communicatie Overige activiteitenlasten personeel voorbereiding 4b. Uitvoering totaal STRP Meets... podiumkunsten STRP Meets... beeldende kunst, lezingen en randprogrammering Productie nieuw werk podiumkunst Biennale Productie nieuw werk beeldende kunst Biennale muziekprogramma STRP Biennale speciale performances STRP Biennale beeldende kunst STRP Biennale technologisering STRP Biennale symposia en lectures STRP Biennale randprogrammering STRP Biennale Productieteam Technische productie artiesten Beheersproductie en vrijwilligerswerving site productie video productie Horecaproductie
138.804,30€ 49.968,38€ 33.416,67€ 20.991,83€ 30.961,67€ 3.465,76€ 81.000,00€ 18.000,00€ 10.000,00€ 4.000,00€ 6.000,00€ 19.500,00€ 10.500,00€ 4.000,00€ 9.000,00€ 219.804,30€ 976.913,08€ 123.513,08€ 37.795,50€ 25.000,00€ 15.000,00€ 10.000,00€ 31.717,58€ 4.000,00€
853.400,00€ 50.000,00€ 65.000,00€ 70.000,00€ 100.000,00€ 210.000,00€ 55.000,00€ 80.000,00€ 36.000,00€ 15.000,00€ 10.000,00€ 17.500,00€ 17.500,00€ 25.000,00€ 8.900,00€ 3.500,00€
49
Gastcurator/assistent programma festival crew en vrijwilligers 5. Activiteitenlasten materieel inrichting en vormgeving expo beheerszaken (security, ehbo, schoonmaak, arbo, veiligheid, etc.) facilitaire productie (podia, bewegwijzering, etc.) technische productie (geluid, licht, video, computers, etc.) inkoop horeca crew en artiesten Inkoop Horeca projectverzekeringen buma-‐stemra en SENA locatiekosten 5c. Marketing vormgeving digitale communicatie print communicatie Sponsorwerving tbv 2015 5d. educatieve activiteiten 6. Totale activiteitenlasten (4+5) 7. TOTALE LASTEN 8. Saldo uit gewone bedrijfsvoering
5.000,00€ 85.000,00€ 696.066,19€ 30.000,00€ 75.000,00€ 115.000,00€ 160.000,00€ 10.000,00€ 54.316,19€ 8.000,00€ 11.000,00€ 55.000,00€ 55.000,00€ 42.000,00€ 35.750,00€ 10.000,00€ 35.000,00€ 1.672.979,26€ 1.892.783,56€ 0,00
50