MMWT - visie en ambitie 'Wij willen wonen in vrij indeelbare, gezonde, energiezuinige en lichte woningen in een levendige, inspirerende, groene en milieuvriendelijke woonomgeving waar ook rust en geborgenheid heerst.'
Inleiding Dit document verwoordt de visie en ambitie van MMWT waaraan ca. 36 woningen en woonomgeving moeten voldoen. Bij het schrijven van deze visie en ambitie is gebruik gemaakt van eerder genoteerde MMWT-ambities, van het programma van uitgangspunten van de Meanderhof, van input van leden van MMWT en van een ledenwerksessie met leden van MMWT. Het is de bedoeling dat de in dit document benoemde uitgangspunten door MMWT (ondersteund door de architect) nader onderzocht worden op haalbaarheid en wenselijkheid in samenhang met keuzes tijdens het ontwerpproces. Zodoende kan dit 'start-document' uitgroeien tot een haalbaar programma van uitgangspunten, welke weer kan uitgroeien tot een bestek voor de aannemer. In het groeien van visie naar uitgangspunten en bestek dient de visie en ambitie in dit start-document leidend te zijn.
Visie in woorden > mensvriendelijk: • We gaan uit van een groene woonomgeving waarin sociaal contact (activiteit en gezamenlijkheid) wordt bevorderd, maar waarin ook sprake moet kunnen zijn van privacy, rust en afzondering. We streven naar een diversiteit van bewoners door te bouwen voor verschillende leeftijden, inkomens en samenlevingsvormen. Ook willen we de combinatie woon/werk mogelijk maken voor bijvoorbeeld een praktijk aan huis. We hopen met kleinschalige activiteiten het wonen een levendig accent te geven. • Een gezond binnenmilieu. • Een speels en harmonieus ontwerp waarin de visie en ambitie tot uitdrukking komt. De woningen en omgeving vormen een samenhangend geheel. Woningen en omgeving hebben een eigentijdse organische vormgeving, met een eigen gezicht. Een ontwerp waar milieuvriendelijkheid en mensvriendelijkheid een logisch gevolg van is. > milieuvriendelijk: In algemene zin willen we graag wonen in een project dat overeenstemt met ons idee dat we verantwoordelijk zijn voor onze omgeving, een ontwerp dat dus duurzaam, energiezuinig en milieuvriendelijk is. De rode draad hierin is dat we zoveel mogelijk gebruik willen maken van de duurzame energiebronnen en materialen die de natuur ons biedt. > Trapjeswijk: Wij willen in de Trapjeswijk wonen, dichtbij het Zwarte Water en wijkboerderij De Klooienberg. Wij willen wonen op de overgang tussen stad en landschap, dichtbij de stad en toch een beetje buiten wonen. Maar ook op de overgang tussen de hedendaagse Muziekwijk en het tijdloze van de boerderij en het landschap, in een stedebouwkundige setting die zowel de karakteristieken in zich heeft van het wonen in een hof als de lossere samenhang van de bebouwing op het erf van een boerderij.
Visie vertaald naar uitgangspunten 1. programma 2. architectuur en vormgeving 3. milieumaatregelen vereniging MMWT Zwolle: MMWT-ambitie-CONCEPT.doc / stand: 3 juni 2009 / status: DEFINITIEF pagina 1 van 3
1. Programma > collectief • galerijen en/of trappenhuis vormgeven als ontmoetingsplek • gemeenschappelijke daktuinen • gemeenschappelijke groene tuin met speelvoorzieningen • gemeenschappelijke fietsenberging op een centrale plek • bergingencluster(s) voor woningen en appartementen • ontmoetingsruimte met gecombineerde voorzieningen (wasmachines, bibliotheek, hobbyruimte, keuken) en mogelijk medegebruik (BSO, bedrijf, o.i.d.) • parkeerplaatsen integreren in groen door halfverdiept aanleggen, en/of overdekt met daktuin • parkeernorm realiseren van 0,8 parkeerplaats per woning, ruimte reserveren voor 1,5 pp/woning > individueel • huur, huurkoop en koop voor een brede doelgroep (verschillende leeftijden, verschillende soorten huishoudens en betaalbaar) • appartementen grondgebonden en op verdieping • vrij indeelbare woningen: levensloopbestendig, aanpasbaar, rolstoelvriendelijk • lichte woningen • keuzevrijheid bij inrichting keuken en sanitair • mogelijkheid voor meer- en minderwerk, zoals opties of casco/zelfwerkzaamheid • kleine individuele tuinen ten gunste van een grote gemeenschappelijke groene tuin
2. Architectuur en vormgeving > architectuur en vormgeving • combinatie van organische en strakke vormgeving • menselijke maat, in harmonie met of verwant aan de omringende natuur • onderhoudsarme en milieuvriendelijke materialen, met vriendelijke uitstraling • kleurrijk, aardetinten • speelse elementen • begroeide gevels • lichte architectuur, met grote glasvlakken, serres > sfeer binnen het cluster • geleidelijke overgang privé naar gemeenschappelijk groen • privacy in combinatie met gemeenschappelijkheid, privacy zonder schuttingen • je buren kennen, noaberschap, gemeenschapszin, samen delen • vriendelijk,sociaal, positief, harmonie • weinig verkeer • zonnig • vogelvriendelijk • beschermd plekje, droomplek • ruisende bomen, handhaven bestaande bomen • niet te netjes, niet te geordend, ontspannen • contact met natuur en water > sfeer rondom het cluster • zicht op, betrokkenheid bij en verbinding met wijkboerderij De Klooienberg en Het Zwarte Water • open relatie met de rest van de Trapjeswijk, niet afgesloten of te besloten
vereniging MMWT Zwolle: MMWT-ambitie-CONCEPT.doc / stand: 3 juni 2009 / status: DEFINITIEF pagina 2 van 3
3. Milieumaatregelen > basismaatregelen en basis+ • basisniveau voor iedereen bereikbaar, eventueel door samen de meerkosten te dragen • basis+ voor wie wil en kan • niveau van milieumaatregelen volgens de DCBA-methode: voorkeur voor ambitieniveau A (Autonome situatie met minimale milieuschade), en minimaal B (Beperken milieuschade). Voor uitleg DCBA: zie www.boomdelft.nl bij 'instrumenten'. > energie (besparing, opwekking) • goede isolatie en laag energieverbruik • EPC<0,4 (2009: bouwbesluit eist EPC 0,8) • gebruik maken van alternatieve energiebronnen • optimale benutting van passieve zonne-energie (zoninstraling, voldoende gebouwmassa voor opslag zonnewarmte) • benutting zonne-energie (zonne-boilers, PV) • warmte/koude-opslag voor het gehele cluster • Trias Energetica > water (besparing, opvang-hergebruik) • vasthouden en hergebruiken van regenwater (bijvoorbeeld voor toiletspoeling) • waterverbruik-besparende maatregelen > binnenmilieu • natuurlijke ventilatie (te openen ramen) • gezond binnenmilieu • stralingsarm • beheersing warmte- en koudelast • installaties eenvoudig in gebruik en geluidsarm (installatie 'overdimensioneren' en zo min mogelijk bochten) > materialen (vloeren, wanden, daken, afwerking) • gezonde en milieuvriendelijke materialen • recyclebare en ecologische materialen • onderhoudsvriendelijke materialen • groen-voor-rood-principe, dwz compensatie van iedere m2 gebouw middels daktuinen • constructie makkelijk aan te passen aan de woonwensen • houtskeletbouw, kalkzandsteen, bij voorkeur geen beton ivm radonstraling • Trias Ecologica
vereniging MMWT Zwolle: MMWT-ambitie-CONCEPT.doc / stand: 3 juni 2009 / status: DEFINITIEF pagina 3 van 3
MMWT - visie en ambitie: wonen in de Trapjeswijk 'Wij willen wonen in vrij indeelbare, gezonde, energiezuinige en lichte woningen in een levendige, inspirerende, groene en milieuvriendelijke woonomgeving waar ook rust en geborgenheid heerst.'
Visie in woorden > mensvriendelijk: • We gaan uit van een groene woonomgeving waarin sociaal contact (activiteit en gezamenlijkheid) wordt bevorderd, maar waarin ook sprake moet kunnen zijn van privacy, rust en afzondering. We streven naar een diversiteit van bewoners door te bouwen voor verschillende leeftijden, inkomens en samenlevingsvormen. Ook willen we de combinatie woon/werk mogelijk maken voor bijvoorbeeld een praktijk aan huis. We hopen met kleinschalige activiteiten het wonen een levendig accent te geven. • Een gezond binnenmilieu. • Een speels en harmonieus ontwerp waarin de visie en ambitie tot uitdrukking komen. De woningen en omgeving vormen een samenhangend geheel. Woningen en omgeving hebben een eigentijdse organische vormgeving, met een eigen gezicht. Een ontwerp waar milieuvriendelijkheid en mensvriendelijkheid een logisch gevolg van is. > milieuvriendelijk: In algemene zin willen we graag wonen in een project dat overeenstemt met ons idee dat we verantwoordelijk zijn voor onze omgeving, een ontwerp dat dus duurzaam, energiezuinig en milieuvriendelijk is. De rode draad hierin is dat we zoveel mogelijk gebruik willen maken van de duurzame energiebronnen en materialen die de natuur ons biedt. > Trapjeswijk: Wij willen in de Trapjeswijk wonen, dichtbij het Zwarte Water en wijkboerderij De Klooienberg. Wij willen wonen op de overgang tussen stad en landschap, dichtbij de stad en toch een beetje buiten. Maar ook op de overgang tussen de hedendaagse Muziekwijk en het tijdloze van de boerderij en het landschap, in een stedenbouwkundige setting die zowel de karakteristieken in zich heeft van het wonen in een hof als de lossere samenhang van de bebouwing op het erf van een boerderij.
Visie Trapjeswijk, uitwerking Woorden die als eerste opkomen bij de vraag naar het specifieke van het wonen op deze plek: • Zwarte Water (het water, de dijk, de bomen, de boerderij) • dichtbij de stad • boerderij de Klooienberg • dichtbij de natuur • prachtige plek • niet volledig omsloten door bebouwing • geen uitzicht op hoogbouw • nieuwbouw, mix van koop en huur, jong en oud • Holtenbroek: oud en nieuw gecombineerd • samenstelling van de wijk, multicultureel • groene wijk
vereniging MMWT Zwolle: MMWT-ambitievisie-Trapjeswijk.doc / stand: 1 juli 2009 / status: CONCEPT pagina 1 van 4
Aspecten die niet alleen tijdens de bouwgroep-bespreking genoemd worden maar ook tijdens ledenvergaderingen al aan de orde zijn gekomen zijn het Zwarte Water, de boerderij en de nabijheid van de stad. Op deze aspecten zijn we wat dieper ingegaan. Aansluitend hebben we nog onderzocht welke aspecten van het stedenbouwkundige ontwerp voor de Trapjeswijk door de bouwgroep gewaardeerd worden. Als laatste hebben we de collectieve tuin en het parkeren onder de loep genomen. 1. Zwarte Water Wat waarderen we aan het wonen bij het Zwarte Water? • weids, ondergaande zon, horizon • levendig, rivier, schepen, haven beroepsvaart • onthaasten • groen, bomen • geschiedenis van de plek, plek met verhalen verbonden met de geschiedenis van Zwolle • tijdloos Wat zou dit kunnen zeggen over het wonen op deze plek? • woonkamer op de eerste verdieping, over de dijk kunnen kijken • niet dichtbouwen • zicht op/verbinding met het Zwarte Water (het water, de dijk, de bomen, de boerderij) • steigertje, boot in het water • 'stenen met geschiedenis' toepassen, met patina van de tijd • doorkijkjes gewenst • even´n ommetje kunnen maken • slingerend paadje naar de boerderij • golvende beweging (blauw en groen) • vloeiende overgang omgeving 2. boerderij de Klooienberg Wat waarderen we aan het wonen bij de boerderij de Klooienberg? • geschiedenis • boerderij met het erf, de bomen • dorpsgevoel, kleinschalig • voeten op de grond, vingers in de aarde • levendig Wat zou dit kunnen zeggen over het wonen op deze plek? • zichtlijnen naar de boerderij • Klooienberg gebruiken: gemeenschappelijke ruimte • Klooienberg adopteren • MMWT-appartementen in het voorhuis van de boerderij, de boerderij weer bewonen! • vrijwilligerswerk op de boerderij • mogelijkheden tot gezamenlijke activiteiten • het erf van de boerderij uitbreiden richting MMWT • nu liggen de weilanden aan de noordzijde van de boerderij, ook weilanden aan de zuidzijde aanleggen, in de buurt van MMWT • MMWT moestuin bij de boerderij • verkoop producten in boerderij, thee-terras 3. dichtbij de stad Wat waarderen we aan het wonen dichtbij de stad? • binnenstad dichtbij • culturele activiteiten vereniging MMWT Zwolle: MMWT-ambitievisie-Trapjeswijk.doc / stand: 1 juli 2009 / status: CONCEPT pagina 2 van 4
• • • • •
levendigheid, bruisend loopafstand karakteristiek; ‘Zwolle-gevoel’ deel uitmaken van de geschiedenis van de stad oud en nieuw
Wat zou dit kunnen zeggen over het wonen op deze plek? • watertaxi • herenhuizen • karakteristiek van de Trapjeswoningen in het ontwerp van de stedenbouw en de woningen opnemen: smalle woning, markant en ruimtelijk trappenhuis, niveauverschillen • smallere en hogere woningen, maar niet te diep (denk aan het daglicht!) • eventueel dichter bebouwen (binnenstads), mits voldoende groen-compensatie 4. stedenbouwkundig plan Trapjeswijk Wat waarderen we in het stedenbouwkundige plan? • de groene lanen • daarmee zijn de MMWT-woningen omarmd door groen (laan aan zuidzijde, Zwarte Water, laan aan noordzijde) • inrichting van de lanen mag veel losser, natuurlijker • MMWT moet inspraak hebben bij de inrichting van de lanen tpv het MMWTcluster • inrichting iom gemeente, beheer door MMWT? • de strokenverkaveling in west-oostrichting (gevel met zuid-oriëntatie) • toepassen van passieve zonne-energie • echter, woningen met een oost- of westgevel worden ook wenselijk geacht ivm de ochtend- of avondzon • voordeuren aan groene lanen • wordt op zich wel gewaardeerd vanwege de openheid naar de andere clusters • wonen aan de laan of koken aan de laan? Keuzevrijheid voor de individuele bewoner door woningindeling • formele kant (laanzijde) en een informele kant (tuinzijde), in gebruik kan laanzijde en tuinzijde gelijkwaardig zijn 5. collectieve tuin en het parkeren Welke aspecten zijn van belang bij (het inrichten van) de collectieve tuin? • gedachte is dat de kleinere individuele tuin overgaat in de grote collectieve tuin, waardoor je voor je idee een grotere, ruimere, weidsere tuin hebt • soepele overgang individuele–collectieve tuin middels beplanting, verhogingen • geen schuttingen! • privacy door hagen • schelpenpaden, houtsnipperpaden • natuurlijke speelplekken, geen standaard-speelmeubilair • de grote boom (plataan, rode beuk?) met schommel Wat willen we zien in de collectieve tuin? • hoogteverschillen • natuurlijk, opgaand groen • privacy en doorzichten • Meanderhof is te stenig, te aaneengesloten, Bongerd is referentie • de overgang van de individuele tuinen naar het openbare groen in de Krekenbuurt (AA-landen) is referentie Wat willen we niet zien in de collectieve tuin? • absoluut geen auto's • wildgroei aan schuurtjes vereniging MMWT Zwolle: MMWT-ambitievisie-Trapjeswijk.doc / stand: 1 juli 2009 / status: CONCEPT pagina 3 van 4
• • • • • • • •
flatwanden, blinde kopgevels vuile was geen vuilcontainers geen scooters, geen gestalde fietsen niet bij de overburen naar binnen kunnen kijken niet altijd je buren zien denk aan de privacy van de lagere bebouwing tov de hogere bebouwing schotels e.d. uit het zicht of in camouflagekleur
Wat doen we met de auto's? • zoveel mogelijk het autobezit beperken door het aanbieden van alternatieven als bijvoorbeeld deelauto, greenwheels • parkeren bij Deltion, na schooltijd? • geen aaneengesloten parkeerplak met parkeerplaatsen • bereidheid bij leden onderzoeken om voor een klein bedrag bij te dragen in het realiseren van een parkeervoorziening waarbij de geparkeerde auto's uit het zicht blijven • mogelijkheden van alternatieven voor het parkeren op maaiveld onderzoeken, bijvoorbeeld: • verstopt/verdiept • onder terras van woningen met woonkamer op eerste verdieping • onder de appartementen op poten • 2 auto's op de plek van 1 ('hefbrug'-principe) • als bij Kembang Baru (gebouwde parkeergarage met natuurlijke ventilatie) • etc.
vereniging MMWT Zwolle: MMWT-ambitievisie-Trapjeswijk.doc / stand: 1 juli 2009 / status: CONCEPT pagina 4 van 4
