Alternatieve Niveau 2 en 3 Cursussengids
Periode 4
UTRECHT, Januari 2013 Gemaakt door de Onderwijscommissie van de Utrechtse Biologen Vereniging
Voordat je begint met lezen.. De alternatieve studiegids is anders dan de reguliere studiegids van het departement Biologie. De informatie in deze gids is afgestemd op die in de reguliere, maar het kan gebeuren dat ze minder up to date is. Kijk dus vooral ook naar de reguliere studiegids op de site van de Universiteit. De directe link er naartoe is als volgt: http://www.uu.nl/faculty/science/nl/onderwijs/bachelor/studenten/opleidingen/biologie/studiepun t/naslag/studiegids Wil je ook meer weten over de veranderingen in het onderwijsmodel in de komende jaren, kijk dan op www.uu.nl/studenten/onderwijsmodel.
Voorwoord/Toelichting Beste student, Het kiezen van de juiste vakken voor de volgende periode blijft altijd moeilijk. Voor veel studenten biedt deze alternatieve studiegids dan ook een helpende hand. Veel van jullie kennen de gids inmiddels, maar voor degene waarbij hij wat minder bekend is, hier even een korte uitleg over wat de alternatieve studiegids precies is. De alternatieve studiegids lijkt in principe erg veel op de gewone studiegids: over elke cursus staat er een stukje tekst waarin beschreven wordt wat deze cursus precies inhoudt. Het grote verschil met de gewone studiegids is dat deze stukjes tekst geschreven zijn door studenten. Deze studenten hebben het vak vorig jaar gevolgd en delen op deze manier hun ervaringen met jullie. Zij beschrijven het verloop van de cursus, de onderwerpen die onderwezen worden en geven bijvoorbeeld aan hoe zwaar zij het vonden om de desbetreffende cursus te volgen. Dit is natuurlijk wel de mening van maar één enkele student, maar het geeft je in ieder geval een beeld van hoe het vak in elkaar zit. Dit kan je helpen bij je beslissing. Bij iedere cursus wordt ook het slagingspercentage van de cursus bijgevoegd. Deze slagingspercentages berusten op de studenten die het vak in een keer halen en de studenten die het vak na de herkansing halen. Daarnaast zijn deze keer de cijfers die uit de OACB onderwijsenquetes zijn gekomen onder elk vak gezet. Dit om een wat algemener beeld te geven van hoe de cursus wordt beoordeeld door studenten. Let wel op, sommige cursussen zijn maar door een relatief klein deel van de deelnemers beoordeeld. Jij kunt helpen om deze cijfers nog betrouwbaarder te maken door ook de enquete in te vullen! Ga jij een van deze nieuwe cursussen volgen? Mis jij een stukje of wil jij een nieuw stukje schrijven voor de gids van volgend jaar? Laat het ons weten! Stuur een mailtje naar
[email protected] met daarin het vak waarover jij een stukje zou willen schrijven. Je kunt natuurlijk ook iemand van ons aanspreken! Ben jij een ouderejaars bioloog en wil je beginnen aan je scriptie/onderzoeksproject? Ook hiervoor kun je bij ons terecht. Kijk achter in deze alternatieve studiegids voor meer informatie! Heel veel succes met het maken van je keuze en natuurlijk veel plezier bij het volgen van je cursussen! De onderwijscommissie van de UBV, Tijmen van Loon Yeszamin Onderwater Berber Heerschop Kahren van Eer Mayke Rijpert Iris Hameleers Milou Arts Pim van Caspel
NB: Ben jij op zoek naar een gezellige commissie die niet te veel tijd kost maar wel belangrijk werk verzet? Kom ons dan versterken! Stuur een mailtje naar
[email protected] en wie weet zien wij jou op de volgende vergadering! NB 2: Wil je een bijdrage leveren aan de tentamenbank? Vraag je docent of je het tentamen mee mag nemen voor de tentamenbank en geef het aan de Vice‐voorzitter der UBV. Hier heeft iedereen profijt van!
Inhoudsopgave Voordat je begint met lezen..
1
Voorwoord/Toelichting
2
Inhoudsopgave
4
Blokjesrooster
5
Voorwaarden voor het volgen van niveau 2 & 3 cursussen
6
De Onderwijscommissie van de UBV (de OcUBV)
7
Studieadviespaden
8
Periode 4 ‐ timeslot A + D ‐ ‐ Niveau 2 ‐ De Cel (B‐B2CEL09) Neurobiologie (B‐B2NEUR10) ‐ Niveau 3 ‐ Immunobiologie (B‐B3IMMB09) Geschiedenis en wijsbegeerte (B‐B3GESB05)
9 9 9 9 10 10 11
Periode 4 ‐ timeslot B + C ‐ ‐ Niveau 2 ‐ Moleculaire Genetica (B‐B2MOLG05) Metabolisme (B‐B2META09) Natuurbehoud, duurzaamheid en plantendiversiteit (B‐B2NADU11) ‐ Niveau 3 ‐ Aquatische ecologie (B‐B3AQEC05) Cognitie en gedrag (B‐B3CEG05)
12 12 12 12 13 14 14 14
Periode 4 ‐ timeslot A + D of B + C ‐ ‐ Niveau 3 ‐ Scriptiecursus (B‐B3AFST05)
16 16 16
Periode 4 ‐ Fulltime ‐ ‐ Niveau 3 ‐ Onderzoeksproject (B‐B3ONPR09)
17 17 17
Dankwoord
18
Blokjesrooster
Voorwaarden voor het volgen van niveau 2 & 3 cursussen Er zijn voorwaarden voor het volgen van niveau 2 & 3 cursussen. De regels hiervoor staan genoemd in de Onderwijsexamen regeling (OER). In het artikel uit de OER dat de toelating tot het onderwijs van niveau 2 en 3 regelt, staat: art. 4.2 – ingangseisen cursussen; voorkennis 1. Toegang tot de cursussen (practica, werkcolleges en toetsen) van het verdiepende niveau (niveau 2) van de opleiding heeft de student die van het eerste jaar van de opleiding onderdelen met een studielast van tenminste 37½ studiepunten heeft behaald. 2. Toegang tot de cursussen (practica, werkcolleges en toetsen) van het gevorderde niveau (niveau 3) van de opleiding heeft de student die van de keuzeonderdelen van de opleiding op verdiepend niveau (niveau 2) van het 2e jaar onderdelen met een studielast van tenminste 15 studiepunten heeft behaald. 3. Toegang tot de cursussen Afstudeeropdracht (scriptiecursus) en Onderzoeksproject heeft de student die tenminste 120 studiepunten van de major van de opleiding heeft afgerond met een voldoende eindcijfer, waarvan het verplichte deel van de major (67½ studiepunten) geheel moet zijn behaald. 4. Vanwege gewetensbezwaren kan de student verzoeken om deel te nemen aan de cursus Biologie van dieren (niveau 1) waarbij van de cursus de verplichte dissectiepractica worden vervangen door een andere opdracht. 5. Aan de niveau 2 cursus gedragsbiologie kan eerst worden deelgenomen nadat een voldoende is behaald voor de niveau 1 cursus Biologie van dieren met dissectie en de cursus Evolutie en biodiversiteit. 6. De cursus Biologie van dieren met dissectie is verplicht voor alle cursussen van niveau 2 en 3 met practica waarbij gebruik wordt gemaakt van dieren. 7. Onverminderd het bepaalde in het vijfde en zesde lid wordt in de Universitaire Onderwijscatalogus (en de studiegids) bij elke cursus aangegeven welke voorkennis vereist is om daaraan met goed gevolg te kunnen deelnemen. De volledige OER kan je inzien en downloaden op de website van de Universiteit: http://www.uu.nl/faculty/science/nl/onderwijs/bachelor/studenten/opleidingen/biologie/studiepun t/naslag/oer/Pages/default.aspx
De Onderwijscommissie van de UBV (de OcUBV) De onderwijscommissie van de UBV is de commissie die service op onderwijsgebied levert aan alle Utrechtse Biologiestudenten. De commissie heeft ook jou een heleboel te bieden! Aan wat voor services kun je zoal denken? ‐ Tentamenbank op internet ‐ Tentamenbundel voor eerstejaars ‐ Alternatieve studiegids ‐ Alternatieve mastergids ‐ Stagebank ‐ Studie‐informatie De producten van de OcUBV kun je dus vinden op de website van de UBV: www.ubv.info onder het kopje onderwijs. Ook over de commissie zelf staat informatie op de website. Klik hiervoor vanaf de hoofdpagina door naar ‘commissies’. Voor meer algemene informatie en nieuws op onderwijsgebied (vragen staat vrij!) kun je ook een email naar
[email protected] sturen, bellen naar de UBV‐kamer (030‐2536741) of spreek een onderwijscommissie‐ of UBV‐bestuurslid aan!
Zin om te helpen met het maken van deze gids? Wil je in een commissie, maar er niet al te veel tijd aan kwijt zijn? Kom de OcUBV versterken! Hoe? Zoals hierboven: mail/bel/spreek iemand aan
Studieadviespaden De Bacheloropleiding Biologie kent vier studieadviespaden. Een studieadviespad is een cluster van cursussen die je een goede basis geeft voor bepaalde masterprogramma’s, maar je bent niet verplicht deze cursussen te volgen. Je wordt geadviseerd een pad te volgen als je een bepaalde richting op wilt. Hieronder staan de studieadviespaden genoemd met de bijbehorende cursussen van periode 4. Meer informatie over de studieadviespaden vind je in de reguliere studiegids.
Organismen, Ecosystemen en Biodiversiteit Niveau 2 Niveau 3 Biodiversiteit, natuurbescherming Aquatische ecologie en duurzaamheid
Gedragsbiologie Niveau 2 Neurobiologie
Niveau 3 Cognitie en gedrag
Moleculaire Levenswetenschappen Niveau 2 De Cel
Niveau 3 ‐
Educatie, Communicatie en Management
Niveau 2 Wetenschapscommunicatie
Niveau 3 ‐
Periode 4
- timeslot A + D -
‐ Niveau 2 ‐ De Cel (B‐B2CEL09) Bij de cursus de Cel ga je dieper in op cellulaire gebeurtenissen, die je al had besproken bij het eerstejaarsvak Moleculaire Biologie. De cursus wordt gegeven door Adri Thomas, Fons Cremers en Jan Andries Post. Er zullen 3 tentamens zijn, waarbij ieder tentamen voor 25% meetelt, en een groot groepsproject de hele cursus door. Het boek dat je gebruikt voor de cursus is ‘The Cell’ van Alberts. Dit boek is essentieel! Adri Thomas doet het eerste gedeelte over genregulatie en expressie, en alle stof wordt handig besproken door middel van hoorcolleges, werkcolleges en COO’s. Als je bij de hoorcolleges aanwezig bent, zul je al veel opsteken van zijn slides, deze zijn namelijk heel erg overzichtelijk. Zeker in combinatie met het boek kun je veel opsteken. Fons Cremers en de cursuscoördinator Jan Andries Post werken samen tijdens het 2e en 3e gedeelte van de cursus, respectievelijk signaaltransductie en compartimentalisatie, en cytoskelet, celcyclus en celdood. De stof wordt behandeld door middel van hoorcolleges en werkcolleges, deze keer geen COO’s. De slides van Fons en Jan zijn niet zo to‐the‐ point als die van Adri, maar nog wel zeer goed te volgen. En zodra de stof net iets minder interessant is geworden, zorgt het enthousiasme van Fons er nog wel voor dat je wakker blijft! Verder is er het grote groepsproject, waarbij je op basis van een literatuurstudie een specifiek (celbiologisch) onderwerp behandeld. Aan het begin van de cursus vorm je een groepje, vervolgens word je ingedeeld bij Jan of Fons. Elke begeleider heeft zijn eigen onderwerp waarvan de groepen onderling moeten overleggen welk onderdeel ze daarvan voor hun rekening nemen. Aan het eind van de cursus worden alle onderdelen samengevoegd, door middel van een soort minisymposium waarbij iedere groep zijn onderdeel presenteert. Omdat dit project voor 25% telt, moet er dus veel samengewerkt worden, zowel met je groepsleden als met de overkoepelende groep. Let er op dat je goed met elkaar blijft communiceren en een goede planning aanhoudt; met een grote groep werken kan veel stress veroorzaken, maak het je zelf niet extra moeilijk. Uiteindelijk is het wel verdomd gaaf om een dikke essaybundel voor je te hebben liggen. De Cel is een ontzettend interessante, leuke cursus! Er wordt veel van je verwacht, maar als je de stof bijhoudt en inzet toont, is hij prima te doen. Zeker als je moleculaire kant op wil, is dit vak een enorme aanrader; bij vele andere moleculaire cursussen kun je de hier opgestoken informatie gebruiken! Beoordeling: 7,9 door 10 van de 34 deelnemers Slagingspercentage (zonder herkansing): 55,9%
Neurobiologie (B‐B2NEUR10) De coordinator van het vak is Casper Hoogenraad. Dit is een hele chille docent die behulpzaam en laagdrempelig is. Het vak wordt in totaal door 4 docenten gegeven die over het algemeen prima college geven. Het vak is redelijk op te splitsen in 2 delen. Het eerste deel gaat vooral over de moleculaire processen in de hersenen en perifere zenuwen. Dit deel zal de wat meer moleculair georiënteerden interesseren. Je gaat o.a. dieper in op de welbekende actiepotentiaal, maar ook leer je wat nou
eigenlijk geheugen is. Het tweede deel gaat meer over welke gebieden in de hersenen wat precies regelen en lijkt iets meer op gedragsbiologie. De cursus bestaat voornamelijk uit hoorcolleges. Ook is er één computerpracticum wat ondersteunend is voor het begrijpen van de actiepotentiaal. Verder moet je een met een groepje een een korte essay maken (3 pagina’s), maar dat is prima te doen. De tentamens van neurobiologie zijn computertentamens, wat inhoudt dat je per tentamen ongeveer 60 vragen krijgt. Deze bestaan uit meerkeuze, invul, aanwijs en open vragen. De hoeveelheid stof voor zo’n tentamen is prima te overzien als je gewoon aanwezig bent bij de colleges en het een beetje bijhoudt. Het boek dat aangeraden wordt om aan te schaffen, Purves, is inderdaad handig om te hebben. De plaatjes zijn erg verduidelijkend en ook voor de verdere informatie is Purves erg fijn. Zelf vond ik het een leuk vak om te volgen en kan ik het iedereen aanraden die benieuwd is naar de werking van de hersenen. Tot slot, de cursus biedt een goed inkijkje naar de master Neuroscience and Cognition. Dus als je over die master twijfelt, moet je het vak zeker doen! Beoordeling: 6,3 door 25 van de 94 deelnemers Slagingspercentage (zonder herkansing): 63,5%
‐ Niveau 3 ‐ Immunobiologie (B‐B3IMMB09) Immunobiologie wordt voor het grootste deel gegeven door Can Kesmir. Veel mensen kennen haar van de cursus Systeembiologie in het eerste jaar. Haar colleges worden in het Engels gegeven. Het bio‐informatica deel van immunologie wordt behandeld door Rob de Boer, zijn colleges worden sterk verduidelijkt door de computerpractica die na zijn colleges worden ingepland. Immunobiologie gaat heel diep in op de vorming van alle verschillende cellen die met het immuunsysteem te maken hebben en op de eigenschappen van deze cellen. Ook wordt de relatie tussen verschillende cellen uitgebreid behandeld, denk hierbij bijvoorbeeld aan hoe geheugencellen zich vormen en hoe t‐ en b‐cellen worden geactiveerd. Het is wel raadzaam om al enige moleculaire vakken te hebben gedaan voordat je aan dit vak begint omdat veel mechanismen toch wel als bekend worden beschouwd (bijv. De Cel of Ontwikkelings‐biologie). Het is een redelijk druk vak, de colleges en computer practica nemen ongeveer 1,5 dag van het timeslot in beslag. Je hebt daarnaast ook nog een aantal weken een practicum waarbij je met antilichamen gaat werken. Deze practica worden erg goed begeleid en hierbij krijg je de kans om wat onderzoeksvaardigheden te trainen. Met een groepje van drie moet je vervolgens van zowel het practicum als een van de computer opdrachten een verslag inleveren. Alle stof die in de colleges behandeld is wordt aan het einde van de periode afgesloten met een tentamen. Hierbij is het vooral belangrijk dat je de stof uit de colleges goed leert, het boek, The Immune system door Peter Parham, heb ik hierbij vooral gebruikt om belangrijke onderwerpen nog eens rustig te kunnen doorlezen. Het boek is hierbij wel erg handig. Over het algemeen vond ik het een heel leerzaam vak, als je verder wil in het onderzoek is het zeker aan te raden. Beoordeling: 7,5 door 10 van de 35 deelnemers Slagingspercentage (zonder herkansing): 91,2%
Geschiedenis en wijsbegeerte (B‐B3GESB05) Geschiedenis en wijsbegeerte wordt gecoördineerd door Bert Theunissen, die ook alle colleges en werkcolleges geeft. De cursus bestaat eigenlijk vooral uit deze colleges, daarnaast krijg je een boek over de geschiedenis van de biologie, en een hele hoop artikelen, essays, e.d. om te lezen. De cursus is opgesplitst in het geschiedenis en het wijsbegeerte deel, alhoewel die soms natuurlijk overlopen (sommige wetenschappers zijn ook zelf grondleggers van wetenschapsfilosofie). Het is dan ook vooral lezen en luisteren, waarbij de te lezen stukken ook elke week ter discussie worden gesteld. Gelukkig is Bert Theunissen een fantastisch en geëngageerd verteller en hij houdt de colleges ontzettend boeiend. Dit betekent dus ook dat je er eigenlijk geen kan missen – de stukken die je krijgt zijn vooral ondersteuning als je een detail niet meer zo goed weet, niet de specifieke leerstof. Je haalt verreweg het meeste uit je aantekeningen. Het tentamen aan het einde is dan ook vooral gebaseerd op begrip, niet zozeer precieze feitjes. Verkijk je er niet op – je inleven in andere gedachtestromen, zeker uit de geschiedenis, is soms lastiger dan je denkt en naar alle colleges gaan is dus ook een must. Doordat deze zo goed zijn zal je verder niet heel erg veel extra te hoeven doen. Het is ook zeker een nuttig vak: het geeft een fantastisch perspectief aan alles waar je mee bezig bent als wetenschapper. De enquête van deze cursus is ingevuld door te weinig studenten om hier op te nemen. Slagingspercentage (zonder herkansing): 60,0%
Periode 4
- timeslot B + C -
‐ Niveau 2 ‐ Moleculaire Genetica (B‐B2MOLG05) Dit vak wordt gegeven door Renze Heidstra, hij geeft elke maandag een aantal colleges, de onderwerpen worden per week gescheiden. Hierdoor heb je de ene maandag 2 uur college en de week erna 4 uur, wat soms best een lange zit is. Op de andere dagen verschilt het, soms ben je vrij en soms heb je nog een college. In de colleges worden de standaard moleculaire dingen zoals replicatie en DNA opbouw besproken maar ga je ook diep in op de verschillende recombinante DNA technieken zoals DNA/RNA isolatie, sequencing en mapping. Renze vertelt wel eens een beetje chaotisch, maar de college sheets zijn over het algemeen duidelijk. Ook wordt er een erg goed boek gebruikt, voor mij een van de duidelijkste boeken die ik tijdens de studie gebruikt heb. Dit boek is Principles of Genetics (5th edition), wat je kan gebruiken om wat dingen na te zoeken als deze niet duidelijk zijn. Als je al andere moleculaire vakken hebt gedaan zoals de cel of genoombiologie, dan zullen een aantal onderwerpen een herhaling voor je zijn. Dit eerste deel wordt afgesloten met een tentamen. De kennis die je in het eerste deel hebt opgedaan ga je in de rest van de cursus in de praktijk toepassen in het lab. Hierbij ga je aan de hand van een dictaat verschillende proeven doen zoals mutanten maken, DNA insertie en transpositie. De leidraad staat in het dictaat, veel moet je echter nog zelf berekenen of bedenken. Hierbij wordt je door Renze en de studentassistenten aangezet tot zelf nadenken. Dit vond ik een van de leerzaamste dingen aan het vak. Zorg hierbij dat je goed je labjournaal bijhoudt en bij de voor‐ en nabesprekingen van het vak aanwezig bent want ook dit deel wordt afgesloten met een tentamen. Hierin is het zaak dat je laat zien dat je snapt wat je gedaan hebt en waarom. Maar dit tentamen is over het algemeen goed te doen als je bij de proeven aanwezig bent geweest. Moleculaire genetica is niet een heel zwaar vak, de tentamens en proeven zijn goed te doen. Wel ben je er, vooral in het tweede praktische gedeelte, hele dagen aan kwijt omdat je veel moet wachten tussen de proeven door en niet naar huis kan als een proef nog niet klaar is. Als je moleculaire vakken leuk vind zou ik dit vak zeker gaan volgen. Je leert er veel van en de docent maakt het een super leuk en gezellig vak. De enquête van deze cursus is ingevuld door te weinig studenten om hier op te nemen. Slagingspercentage (zonder herkansing): 78,3%
Metabolisme (B‐B2META09) De cursus metabolisme is een leuk, interessant vak, maar ook zwaar en het moet bij je interesses passen. Tijdens de eerste drie weken, gegeven door Fons Cremers, worden een aantal scheikundige principes, zoals thermodynamica, behandeld die in de rest van de biologie cursussen niet of nauwelijks aan bod komen. In de rest van de cursus worden deze toegepast en wordt er vooral in het eerste deel mee gerekend. Aan de hand hiervan wordt enzymkinetica ingeleid, waarbij de werking van enzymen aan bod komt. Deze onderwerpen zijn van toegevoegde waarde voor je moleculaire kennis en werken verhelderend. Ook blijft de aandacht erbij en is de motivatie hoog vanwege Fons zijn alom bekende enthousiasme.
Bij de rest van de cursus, gegeven door Henriette Schlupmann, komen de glycolyse, glyconeogenesis, citroenzuurcyclus en oxidatieve fosforylering aan bod, en tevens de opbouw/afbraak van onder andere glycogeen, vetten en aminozuren. Het wordt duidelijk dat al deze systemen met elkaar te maken hebben. Het is aardig om deze verbanden te zien en dit geeft nieuwe inzichten. Hierbij komen wel veel structuurformules en namen van enzymen of metabolieten langs, waarvan je in het begin schrikt. Dit komt mede doordat Henriette haar colleges in het engels geeft en zelf een Frans/Zwitsers accent heeft en deze namen soms tussen neus en lippen door even genoemd worden. Wat verderop in de cursus wordt duidelijker welke enzymen en stoffen belangrijk zijn om te onthouden en ontstaat er meer een overzicht. In het laatste deel van de cursus vertellen twee gastdocenten over het werk in deze sector, daarmee wordt duidelijk op welke plekken je terecht kan komen als je kiest voor deze richting. Vervolgens geef je per tweetal een presentatie over een metabolische ziekte, waarbij je onder andere databases op gebied van genen en ziektes leert te verkennen. Al met al bevat deze cursus wat meer scheikunde, structuurformules en rekenwerk dan het gemiddelde moleculaire vak, maar is het juist daarom van toegevoegde waarde. Er wordt zowel op de werking van enzymen op moleculair niveau, als op de stofwisseling op lichaamsniveau een nieuwe interessante kijk gegeven. Het lezen van het boek ‘’Biochemistry’’, volgen van de hoorcolleges en maken van de werkcolleges, is wel erg aan te raden aangezien er veel kennis en inzicht van je gevraagd wordt. De enquête van deze cursus is ingevuld door te weinig studenten om hier op te nemen. Slagingspercentage (zonder herkansing): 59,0%
Natuurbehoud, duurzaamheid en plantendiversiteit (B‐B2NADU11) Afgelopen jaar werd deze cursus voor het eerst gegeven. Er waren meteen erg veel aanmeldingen waardoor we met een grote groep waren. Hierdoor waren de ervaringen met deze cursus verdeeld, ik heb het ervaren als een zeer leuke cursus waarin je voornamelijk veel leert over planten. Je kunt je voorbereiden op een cursus met redelijk veel contacturen, sommige theoretisch en andere praktijkgericht. Een deel van de cursus richt zich op het verbreden van je kennis over plantenfamilies. Na een college van Hans Persoon, een erg fijne docent, ga je naar practicumzalen om daar beschrijvingen te maken van deze plantenfamilies. Je leert plantenfamilies te beschrijven op basis van morfologische kenmerken van bijvoorbeeld de bloem, en vervolgens ga je naar de Botanische Tuinen om deze daar nogmaals te gaan beschrijven maar dan meer op basis van hoe ze in vol ornaat voorkomen. Je leert goed te kijken naar de specifieke kenmerken van planten. Het andere deel van de cursus gaat meer over natuurbehoud en duurzaamheid. Er komen verschillende gastdocenten die over deze onderwerpen een praatje houden en je kennis laten maken over de stand van zaken dezer dagen. Hierna ga je met je groepje een kort essay schrijven of wordt er van je verwacht dat je een presentatie maakt. Aan het einde van de cursus presenteer je een wetenschappelijke poster in het hoofdkantoor van het WNF te Zeist. Zoals ik hierboven al zei heb ik de cursus als zeer leuk ervaren. Je krijgt naar mijn mening wat meer te maken met de traditionele biologie waarin je naar buiten gaat en veel bezig bent met planten. Beoordeling: 6,6 door 32 van de 116 deelnemers Slagingspercentage (zonder herkansing): 86,7%
‐ Niveau 3 ‐ Aquatische ecologie (B‐B3AQEC05) Aquatische ecologie is een erg leuk vak dat op het NIOO in Wageningen gegeven wordt. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: als je niet veel tijd in je cursus wilt steken en als je een hekel aan reizen hebt, is dit vak geen goed idee. Als je graag veel wil leren en veel praktische ervaring op wilt doen, dan is dit vak juist top! Aquatische ecologie kan ieder jaar maar door een klein groepje studenten gevolgd worden, ik was met 13 andere studenten. Dit komt omdat er ieder jaar opnieuw aan de werknemers van het NIOO gevraagd wordt wie er UU studenten zou willen begeleiden. Wij moesten groepjes van twee maken en iedere groep hielp een van de NIOO medewerkers met hun onderzoek. Van hun onderzoek kreeg je een sub‐vraag, waardoor je dus werkelijk meehielp aan een lopend onderzoek waar je begeleider een publicatie mee hoopte te behalen. Dit maakt het vak erg leuk, aangezien je weet dat jouw resultaten echt gebruikt zullen worden. Wekelijks ben je een halve dag bezig met zelfstudie (thuis!) en twee volle dagen aan het onderzoek (in Wageningen). Er wordt van je verwacht dat je om 9u aanwezig bent, maar je mag zelf beslissen wanneer je weer naar huis gaat. Toch bleef bijna iedereen tot 5u, omdat je anders je werkzaamheden niet afkreeg. Hierbij moet je denken aan werken in de kassen (plantjes zaaien, groei opmeten enzovoort) of werken op het lab (algen tellen, waterkwaliteit onderzoeken), waarbij je veel praktische ervaring opdoet. Eén dag in de week begonnen we met een lezing van 45 minuten van een van de begeleiders, waarbij ze vertelden wat ze deden qua onderzoek. De rest van de tijd ben je bezig met het doen van praktisch werk, het verwerken van je data en het schrijven van je artikel. Van alle delen leer je erg veel, maar vooral het bezig zijn met statistiek was voor de meeste mensen al een hele cursus op zich. Onze begeleidster liet ons erg vrij, maar we konden haar altijd om hulp vragen. Sommige begeleiders hielden hun groepje strak in de graten, omdat ze 100% zeker wilden weten dat de data goed verwerkt werd. Dit vak heeft geen boek en geen tentamen. Je eindcijfer is opgedeeld in een cijfer voor je presentatie en je artikel, welke trouwens allebei in het Engels moeten. Ik vond aquatische ecologie een super leuk en leerzaam vak. Je krijgt vooral veel inzicht in de werkzaamheden die nodig zijn bij een ecologisch onderzoek. Ook van het schrijven van ons artikel heb ik veel geleerd. We hebben veel tips en nuttig commentaar gekregen, wat ik zeker kan gebruiken als ik weer een artikel moet schrijven. Beoordeling: 8,5 door 4 van de 14 deelnemers Slagingspercentage (zonder herkansing): 100%
Cognitie en gedrag (B‐B3CEG05) “Cognitie en gedrag… Is dat niet dat vak waarbij je apen gaat kijken in Rijswijk?! Supertof, dat ga ik doen!” Ehm, tsja, je kan natuurlijk je keuze voor een vak in de vierde periode op de bovenstaande zin baseren. En dat is op zich niet eens zo’n gek idee, want inderdaad het is heel leuk om apen te kijken in Rijswijk. Mocht je nou toch wat meer informatie willen over het vak, lees dan even onderstaand stukje!
Cognitie en gedrag is een vak wat doorgaat waar gedragsbiologie en gedragsecologie gestopt zijn. Althans, voor een gedeelte. Het vak begint met een aantal collegeweken. Een groot gedeelte van deze stof is een herhaling van de stof uit de twee andere gedragsvakken. Ik heb zelf gedragsbiologie gevolgd, en vond het af en toe wel een beetje vermoeiend om bijvoorbeeld weer opnieuw te leren hoe zebravinken hun liedje leren en wat de overeenkomsten met menselijke taalverwerving zijn. Toch vallen er zeker nieuwe dingen bij te leren. Je krijgt nu bijvoorbeeld wat meer informatie over de neurale paden die betrokken zijn bij het leren van het zebravinkliedje. De colleges worden vooral gegeven door Liesbeth Sterck en Marie‐José Duchateau. Gedurende de collegeweken lees je het boek ‘Denken dieren na?’. Dit boek ga je namelijk bespreken met de hele groep. Ik vond het boek zelf niet zo goed, maar tijdens de bespreking ervan werd ik wel aan het denken gezet over gedragsbiologie. Toch best nuttig dus! Na de collegeweken volgt een tentamen, en daarna wordt de groep in tweeën gesplitst. Eén groep gaat java‐aapjes observeren bij BPRC in Rijswijk, de andere groep gaat een research proposal schrijven, waarbij je vooral goed over de praktische kant van het onderzoek moet nadenken. Over beide opdrachten moet je aan het eind per groepje een presentatie geven in het Engels, en na anderhalve week wisselen de groepen om. Ik vond het observeren van de apen heel erg leuk. Op de eerste dag leer je alle apen bij naam kennen, en op een gegeven moment zie je echt karaktertrekken bij apen terug. Het geeft je ook een goed beeld hoe het is om gedragsonderzoek te doen. Het fun‐gehalte van het schrijven van het researchproposal is waarschijnlijk wat minder hoog. Toch is dit gedeelte van de cursus wel heel zinnig, als je later iets met onderzoek wil gaan doen moet je goed kunnen verwoorden wat je waarom gaat doen. Daarnaast wordt je statistiek ook opgefrist door Han de Vries, wat voor veel mensen ook zeker geen overbodige luxe is. De presentaties in het Engels vond ik persoonlijk ook heel leerzaam en goed om een keer te oefenen tijdens je Bachelor. Alles bij elkaar vond ik Cognitie en Gedrag een leuk vak, met bij vlagen wat teveel herhaling van eerdere gedragsvakken, maar wat nog steeds genoeg leerzame elementen in zich heeft! Beoordeling: 7,6 door 17 van de 60 deelnemers Slagingspercentage (zonder herkansing): 72,2%
Periode 4
- timeslot A + D of B + C -
‐ Niveau 3 ‐ Scriptiecursus (B‐B3AFST05) Deze cursus is de laatste verplichte cursus die je in je bachelor zal doen. Dat maakt hem er echter niet minder belangrijk op: het is de parel op de kroon die je bachelor is. Een mooi resultaat voor je bachelor kan zich terug betalen in wellicht een stagemogelijkheid bij de vakgroep waarbij je je scriptie hebt geschreven, maar boven alles leidt een goed resultaat tot een goed gevoel. De inschrijfprocedure voor dit vak is iets anders dan dat je gewend bent bij andere vakken. De inschrijving gebeurt eerst via Osiris, maar daarna zal je van de cursuscoördinator een e‐mail krijgen met een formulier waarop je je eerste drie voorkeuren voor een vakgroep moet aangeven. Vervolgens zal er wat gepuzzeld worden om zoveel mogelijk mensen aan hun wensen tegemoet te komen. Er zijn altijd vakgroepen die veel populairder zijn dan andere, zoals gedragsbiologie. De kans dat daarvan je eerste keuze wordt gehonoreerd is lager dan bij andere vakgroepen en sta er dus niet van te kijken als je niet wordt ingeloot. Na het eerste college zal je kennis maken met je begeleider. Afhankelijk van je begeleider en zijn/haar manier van kijken zul je een onderwerp krijgen of een onafgebakende richting. Dit is vaak ook af te stemmen aan je eigen voorkeur. Er zijn een paar verplichte colleges die gegeven worden door de coördinator. Daarnaast is het boek “een leesbare scriptie” verplicht voor de cursus en er is ook een werkcollege waarin je bibliotheekinstructie krijgt. Dat heb je vaak al in je tweede jaar gehad maar het is zeer verfrissend om het allemaal nog een keer te horen. Je leert effectiever te zoeken naar literatuur (Web of Science, Scopus etc.) en je leert je gevonden literatuur beter te bewaren en te organiseren (RefWorks). Dan de scriptie zelf nog schrijven, je zou het haast vergeten maar daar gaat het uiteindelijk om. Reken er op dat je veel meer dan de 20 uur per week die er officieel voor staan mee bezig zal zijn. Het is wel te combineren met een andere cursus zolang die niet te zwaar is. In uitzonderlijke gevallen loont het ook om je andere vak te laten vallen om al je aandacht te kunnen richten op je scriptie. Je scriptie schrijven is dus geen makkelijke taak, maar wanneer je eenmaal klaar bent houd je er een zeer goed en voldaan gevoel aan over. Dat maakt alle tegenslagen die je tegenkomt, lange dagen, en RSI helemaal goed!
Periode 4
- Fulltime -
‐ Niveau 3 ‐ Onderzoeksproject (B‐B3ONPR09) Wanneer je voor deze cursus kiest, kun je het schrijven van de scriptie combineren met een ministage. Je mag zelf bepalen hoe je de tijd indeelt, zolang je maar ongeveer vijf weken aan beide onderdelen besteed. Zelf heb ik ervoor gekozen om eerst vijf weken fulltime aan het onderzoek te werken, om vervolgens de resterende vijf weken aan het schrijven van mijn scriptie te besteden. Bij nader inzien is het wellicht slimmer om deze werkzaamheden wat meer af te wisselen, want vijf weken van 9:00 tot 17:00 aan een scriptie werken kost erg veel geestelijke inspanning. De meeste studenten zullen tijdens het onderzoeksproject iemand (bv. een aio) assisteren bij zijn/haar onderzoek. Ik mocht echter een eigen onderzoek verrichten, namelijk naar de evolutie van corbiculate bijen (zoals honingbijen en hommels). Dit onderzoek deed ik op het moleculaire laboratorium van Roy Erkens, omdat ik de DNA‐sequentie van een bepaald gen wilde verkrijgen voor verschillende soorten bijen. Het werk was erg gevarieerd, namelijk van het vangen van bijen tot het sequencen van DNA tot het analyseren van de data achter de computer. Helaas bleek het onderzochte gen niet geschikt, waardoor ik geen bruikbare onderzoeksresultaten verkreeg. Dit zeg ik om aan te geven dat je niet teleurgesteld moet zijn wanneer er geen harde conclusies uit je onderzoek komen. Het doel van het Onderzoeksproject is daarentegen om ervaring op te doen met onderzoek en dat doe je weldegelijk. Bij het Onderzoeksproject hoort ook het houden van een presentatie voor je werkgroep. Hierin zullen de resultaten van je onderzoek besproken worden. Afhankelijk van je begeleider dien je ook een verslag in te leveren van het verrichte onderzoek. Naast het onderzoek werk je aan je scriptie. Deze thesis is geen uitgebreide uitwerking van het onderzoek, maar je moet eerder als een losstaand geheel zien. Het is echter wel mogelijk om je eigen onderzoeksresultaten erin te verwerken. Ik vond deze cursus zeer leuk en leerzaam. Aangezien het onderwerp van de scriptie gerelateerd is aan het onderzoek, was ik extra gemotiveerd om aan mijn scriptie te werken. Een bijkomend voordeel is dat de benodigde wetenschappelijke literatuur zowel betrekking heeft op de scriptie als op het onderzoek, waardoor het lezen een veel leukere bezigheid wordt. Daarnaast ben je tijdens deze cursus veel op jezelf aangewezen: je zult zelf tijdig contact op moeten nemen met je begeleider(s), je moet een degelijke tijdsplanning aanhouden, je dient creatief te zijn met het bedenken van oplossingen. Het is daarmee een uitstekende voorbereiding op de onderzoeksprojecten tijdens je master. Het Onderzoeksproject is dus echt een aanrader, zeker wanneer je het leuk vindt om onderzoek te verrichten. Graag wil ik nog als tip meegeven dat je veel uren aan het onderzoek kwijt kunt zijn. Houdt daarom een strakke planning aan, zodat je scriptie niet in het gedrang komt.
Dankwoord De Onderwijscommissie wil de volgende personen hartelijk bedanken voor hun bijdrage aan het tot stand komen van deze gids: Anne Haverkate Maarten Brouwer Lian Smeets Daniël Puntman Freek Appel Lieke Dekker Mayke Rijpert Michiel de Groot Renate van Zanten Mayke Rijpert
Bedankt!
