Mondzorg en dementie is het nog de moeite? Seminarie Steunpunt WVG 7 mei 201
Prof dr Jackie Vanobbergen
Als Als ik de dingen niet meer weet Als ik de namen niet meer ken en wat ik zeg meteen vergeet zodat ik onherkenbaar ben, begin dan aan een heel oud lied. Dan zing ik mee en aarzel niet. Geert Boogaard Uit: Alles om niet
Iedere oudere, hoe kwetsbaar ook, heeft recht op een goed uitgewerkt mondzorgplan (≠ behandelplan) • Het belang van de patiënt is de eerste prioriteit. • Respect voor de autonomie, zover als mogelijk. • Goede mondgezondheid heeft positieve effecten op gezondheid, waardigheid, selfesteem en sociale integratie.
Belangrijke bedenking: • Modern management van dementie heeft als doel kwaliteit van leven zo goed als mogelijk te vrijwaren. Genezing is tot zover niet mogelijk. • Preventieve en primaire curatieve mondzorg kan substantieel bijdragen tot de algemene gezondheid en welbevinden van de kwetsbare ouderen met dementie?
De pathogene microbiota in de mond zijn zeer divers, en zij kunnen doordringen tot in meerdere systemen en daar inflammatie stimuleren.
Resultaten: • Vijf hoog kwalitatieve publicaties zijn hier opgenomen. • Twee studies toonden aan dat een verbetering van de mondzorg de kans op het ontwikkelen van aspiratie pneumonie sterk doet dalen samen met de kans op sterven omwille van de AP. • De drie andere studies toonden aan dat adequate mondzorg het aantal potentiële respiratoire ziektekiemen sterk doet dalen met als gevolg een reductie in het risico op aspiratiepneumonie zeker wanneer gecombineerd met slik- en hoestproblematiek (dysfagie).
Van der Maarel-Wierink, Vanobbergen, Gerodontology, 2011
“In conclusion, oropharyngeal aspiration is a Incidence: 36.5% potential common risk in elderly patients who (SD 16.3) develop pneumonia. Accurate diagnosis and treatment of oropharyngeal dysphagia along with efficient cleansing of the oral cavity to remove potential pathogens should form an integral part of hospital and nursing home based care for older people, in particular those who are scheduled for anesthesia or who suffer from dysphagia.”
Consensus meeting Geriatric Oral Research Group, IADR Barcelona, 2012
Statement form the American Heart Association
Lockhart, Baddour et al. Syst Rev, Circulation, 2012
Statement from the American Heart Association
Lockhart, Baddour et al. Syst Rev, Circulation, 2012
Destructie van de β-cellen Veroorzaken van insuline resistentie
• Slecht gecontroleerde in met combinatie met •diabetes, Patiënten diabetes roken, significante (voornamelijk slechtevidence • Erisiseen voldoende risicofactor voor hebben gereguleerde) een die aantoont dat parodontale aandoeningen significant hogere parondontale infecties prevalentie bijdragenvan tot ernstige problemen parodontitis met controle van glycemie Ship, JADA 2003
Parodontitis behandelen? • belangrijk? Patiënten die behandeld waren hadden een klinisch relevante daling van de HbA1c waarde (0,4). Een daling van 0,2 was geassocieerd met een 10% verminderde mortaliteit. Khaw K, et al. Glycated haemoglobin, diabetes, and mortality in men in Norfolk cohort of European Prospective Investigation of Cancer and Nutrition (EPICNorfolk). BMJ, 2001
Malnutritie - Evidence? • Het aantal en de spreiding van de natuurlijke tanden in de mond zijn gerelateerd aan het eten van bepaalde voedingsstoffen. Dit heeft een invloed op de voedingsinname en twee biochemische maten van voedingsstatus (Plasma ascorbate and retinol) British National Diet and Nutrition Survey (Sheiham and Steele, 2001)
Mondgezondheid en algmene gezondheid
Evidence Correlation
Impact of oral treatment
ASVD
++
-
Pneumonia
++
+
Diabetes
++
++
Malnutrition
+
-
Iedere oudere, hoe kwetsbaar ook, heeft recht op een goed uitgewerkt mondzorgplan (≠ behandelplan) • Infectie verwijderen • Comfort, welzijn, kwaliteit van leven verhogen
Mondzorgplan Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek
Ja
Pathologie?
Neen Opvolgrapport Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)
Mondzorgplan Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek
Ja
Pathologie?
Neen Opvolgrapport Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)
Oral health care plan Observation – communication – contact with the patient
Clinical examination
Yes
Pathology?
No Follow-up Oral hygiene Support Continuity(recall)
Emmy: Contact and communication with the husband is very helpful in understanding the environmental factors of our patient.
Mondzorgplan Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Extra aandacht voor: • • • • • • •
Weigeren bij eten Pathologie? Klinisch onderzoek Voortdurend het gezicht wegtrekken Kwijlen Gebitsprothese uitlaten Neen Opvolgrapport Roepgedrag Ja Mondhygiëne Aggressief gedrag Ondersteuning Rusteloosheid Continuïteit (recall)
Mondzorgplan Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek
Pathologie?
Alles valt of staat met Neen de Opvolgrapport Ja dagelijkse mondhygiëne Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)
Mondzorgplan Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek
Pathologie?
Alles valt of staat met Neen de Opvolgrapport Ja dagelijkse mondhygiëne Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)
Mondzorgplan Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek
Pathologie?
Alles valt of staat met Neen de Opvolgrapport Ja dagelijkse mondhygiëne Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)
Mondzorgplan Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek
Pathologie?
Alles valt of staat met Neen de Opvolgrapport Ja dagelijkse mondhygiëne Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)
Mondzorgplan Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek
Ja
Pathologie?
Neen Opvolgrapport Mondhygiëne Ondersteuning Continuïteit (recall)
Mondzorgplan Sociale anamnese
Medische anamnese
ja Diagnose
Type en ernst van de aandoening toe Plaqueneemt accumulatie Cariës met de Wortelresten graad van Slijmvliespathologie dementie Parodontale infecties Prothetische problemen…
Mondzorgplan
Oral health care plan Social anamnesis
Medical anamnesis
Yes Diagnosis
Type and severity of oral pathology. Plaque accumulation Incidence Halitosis increases with the Caries Residual severity roots of Mucosal condition dementia Periodontal infections Prosthetic treatment need, xerostomia…
Inspection of Julien (AD, diabetes – 84) who has several residual roots with caries, suffering from pain, refusal to eat, bad breath.
Oral health care plan Social anamnesis
Medical anamnesis
Yes Diagnosis
Type and severity of oral pathology. Plaque accumulation Incidence Halitosis increases with the Caries Residual severity roots of Mucosal condition dementia Periodontal infections Prosthetic treatment need, xerostomia…
Periapical Abscess. X-ray shows dark area. An easy-to-understand explanation of the problem to the nurse or family.
Mondzorgplan Sociale
Zorggraad Alleenstaand anamnese Weerbaarheid Financiële draagkracht Ethische aspecten..
Diagnose
ja
Zorggraad en MedischePrimaire anamnese secundaire diagnose Ernst van de dementie Medicatie Type en ernst van de aandoening.
Cariës Wortelresten Slijmvliespathologie Plaque accumulatie Parodontale infecties Prothetische problemen…
Mondzorgplan Zorggraad Primaire en secundaire diagnose Ernst van de dementie Medicatie Anticoagulantia • Recente INR waarde
Diabetes • Graad van regulatie • HbA1c
Bisfosfonaten • Per os • IV • Sinds wanneer?
Interactie medicatie • Bv. Clopidogrel Plavix
Mondzorgplan Mondzorgplan wordt besproken met bewoner, familie, WZC, verpleegkundige, huisarts, CRA, mutualiteit (informed consent, inschatten van de compliance achteraf)
• Infectie controle • Benefit van de behandeling voor de patiënt • Comfort
Mondzorgplan Mondzorgplan wordt besproken met bewoner, familie, WZC, verpleegkundige, huisarts, CRA, mutualiteit (informed consent)
Dagelijkse zorg (thuisverpleging)
Uitgevoerd door bv. Gerodent
Uitgevoerd door lokale tandarts
Uitgevoerd in ziekenhuis (narcose, sedatie)
It is good practice to explain, in simple terms, what is being done and why Nabijheid van de bekende zorgverlener om Julien gerust te Gentle restraint by the carer (handholding, distraction) may be all stellen. that is needed
Mondzorgplan Mondzorgplan wordt besproken met bewoner, familie, WZC, verpleegkundige, huisarts, CRA, mutualiteit (informed consent)
Uitgevoerd door bv. Gerodent
Uitgevoerd door lokale tandarts
Uitgevoerd in ziekenhuis (narcose, sedatie)
Follow-up risico inschatting Mondhygiëne (met assistentie of volledig overnemen) Ondersteuning – inschatten van compliance Continuïteit (recall)
Mondzorgplan Mondhygiëne - preventie Communicatie empathie en ethiek Infectiebestrijding en controle Kwaliteit van leven, comfort en welzijn
In woon- zorgcentra bevat het model tevens: Een assessment van de mondgezondheid geïncorporeerd in het basis assessment bij opname Mondhygiëne protocol geïntegreerd in de dagelijkse zorg protocollen Modulaire training van de zorgverleners Arrangementen voor toegankelijkheid van tandheelkundige zorg
Bedankt voor uw aandacht
JVO - 12 mei 2014 Community Community Dentistry Dentistry
37
