“Juf ik weet het niet meer” Voorbeelden uit de praktijk
Wijnand Dekker Praktijk Dekker & Dooyeweerd, Ede www.dekkerdooyeweerd.nl
[email protected]
Wat vertellen kinderen ons? ! Je
eigen naam schrijven, hoe onthoud je dat? (kleuters)
Wat vertellen kinderen ons? ! Mitchell: “Ik
schrijf een letter en dan zeg ik mijn naam steeds in mijn hoofd. Het is wel Engels hoor” “Ik heb hele goede hersenen en daar staat het in”
Wat vertellen kinderen ons? ! Tamar: “Door
op mijn stoel te kijken natuurlijk en dan stop ik het steeds in mijn hoofd. Hè, nu heb ik al weer snot”
Wat vertellen kinderen ons? ! Joyce: “Ga
ik het eerst krijten en dan nog een keer krijten en dan nog een keer krijten en dat weet ik het. Dan kan ik het gewoon vanzelf schrijven.”
Wat vertellen kinderen ons? ! Hylke: “Schrijf
ik de eerste letter en dan weet ik de katapultletter en dan een streepje. Meer weet ik nog niet.”
Wat vertellen kinderen ons? ! Hoofdrekenen
(kinderen uit groep 3)
Wat vertellen kinderen ons? ! 6
+ 3: hoe reken je dat uit? “Ik weet 3 erbij 3 is 6 en dan doe ik in m’n hoofd nog een keer 3 en dat is 9”
! “16
eraf 7 doe ik met sprongetjes van 1 en m’n vingers doen mee”
! “7
eraf 3 heb ik 7 vingers, ga ik terugtellen, was ik erachter gekomen dat het 3 was”
Wat vertellen kinderen ons? ! Hoe
schrijf je het woord ‘pestproblemen’(kinderen uit groep 5)
Wat vertellen kinderen ons? ! “Ik
denk eerst aan pesten en ik schrijf pest. Dan pro met één o, omdat het een lange klinker is aan het eind van een klankgroep. En er moet ook een e in met één e, omdat het een lange klinker is aan het eind van een klankgroep. En de laatste klankgroep is met een stomme e.”
Wat vertellen kinderen ons? ! “Ik
denk in m’n hoofd eerst de p. Ja en dan denk ik aan het woord. En dan… wat was het woord ook al weer? Pesten ofzo?”
Wat vertellen kinderen ons? ! Je
moet naar een andere klas lopen en aan die juf vragen om één schaar, twee kleurpotloden, een gummetje en een rolletje plakband. Hoe onthoud je dit? (kinderen uit groep 5)
Wat vertellen kinderen ons? ! “Is
het naast ons lokaal? Dan onthoud ik het wel. Als ik door de hele gang moet, dan zeg ik gewoon de hele tijd in mijn hoofd (dreunt vervolgens het rijtje op).”
Wat vertellen kinderen ons? ! En
als je in de gang kinderen tegenkomt die een praatje met je willen maken?
! “Dan
zeg ik: Je moet me niet storen, want ik heb een rijtje in mijn hoofd en anders raak ik in de war.”
Wat vertellen kinderen ons? ! Conclusie: ! Kinderen
proberen zelf strategieën te ontwikkelen om informatie te onthouden. Sluit daarbij aan, ondersteun en let op effectiviteit. ! Het ene kind is meer in staat dan het andere om de juiste strategieën te hanteren.
Casus Koen (groep 6 doublure groep 5) ! Aanmelding:
◦ aandachtsproblemen in de klas (dromerig) ◦ leerachterstanden half jaar tot een jaar ◦ problemen met onthouden van instructies en lesstof
Casus Koen (groep 6 doublure groep 5) ! Onderzoek:
◦ Intelligentie (VIQ 97, PIQ 91, TIQ 93) ◦ Cijferreeksen: normscore 2 (4 voorwaarts, achterwaarts 2) ◦ BRIEF verhoogde scores op: " Initiatief nemen " Werkgeheugen " Plannen en organiseren " Ordelijkheid en netheid
Casus Koen (groep 6 doublure groep 5) ! Onderzoek:
◦ CBSK: %3 op schoolvaardigheden ◦ Koen vertelt: “Ik denk ‘hoe kan dat nou, ik heb het net geleerd’, maar dan is het al uit mijn hoofd”.
Casus Puck (groep 3) ! Aanmelding:
◦ Leren komt vertraagd op gang. Is ze moeilijk lerend? ◦ Onzeker ◦ Automatiseren met lezen en rekenen lukt niet goed
Casus Puck (groep 3) ! Onderzoek:
◦ Intelligentie (VIQ 88, PIQ 85, TIQ 85) ◦ Cijferreeksen: normscore 5(3 voorwaarts, achterwaarts 2) ◦ Puck vertelt: “Op school is het een beetje veel. Dan zet ik mijn blokje op vraagteken… voel ik mij een beetje trillen… weet ik het niet meer”
Casus Joost (groep 8) ! Onderzoek:
◦ Intelligentie (VIQ 109, PIQ 126) ◦ Cijferreeksen: normscore 6(4 voorwaarts, achterwaarts 3) ◦ Joost vertelt: “Met begrijpend lezen moet ik heel veel onthouden. Weet ik het niet, moet ik het steeds opzoeken. Durf ik het niet goed meer te vragen. Denk ik, kan ik wel architect worden?”
Basisprincipes voor Koen, Puck en Joost !
Geef het kind voldoende uitleg en activeer voorkennis !
(In Nederland werken kinderen vaak zelfstandig)
Basisprincipes voor Koen, Puck en Joost !
Geef het kind voldoende tijd om na te denken !
(Leerkrachten geven na twee tot drie seconden de beurt door aan een ander kind)
Basisprincipes voor Koen, Puck en Joost !
Geef het kind zelfvertrouwen ! !
!
De juf zei: “Het kind begrijpt het niet” ‘De juf’, zei het kind, ‘begrijpt het niet’
Luister naar het kind en moedig aan om vol te houden
Werkgeheugen en de zone van naaste ontwikkeling Analyseer de aan te leren taken ! Welke deelstappen moeten gemaakt worden? ! Hoe leidt mijn instructie tot zelfinstructie bij de leerling? !
Rekenen Het rekenrek is geen telraam ! Oefen getalbeelden ! Besteed aandacht aan verinnerlijking !
Getallenlijn Wat komt er voor het getal 90 en wat komt erna? ! Oefen volgorde en onderlinge relaties ! Plak ‘90’ af. Doe dat ook met andere getallen. ! Wat zit er al in je geheugen? !
Tafels Oefen de steunpunten (1x, 2x, 5x, 10x) ! Check principe van herhaald optellen ! Welke antwoorden komen er in je geheugen? ! Noteer een tafel en de antwoorden ! Plak antwoorden af die in je geheugen zitten !
Spelling Oefen de basis (klanken) ! Uit welke klanken is een woord opgebouwd? ! Woord uitspreken en beluisteren ! Weet ik hoe ik het schrijf? !
Spelling: Weetwoorden
Spelling: Weetwoorden
Geheugensteuntjes Platen en letters? ! Oefen eerst de plaat en de letter. Daarna alleen oefenen met de plaat. Zit de letter in je hoofd? Kun je de letter met je vinger tekenen op tafel? Hoe weet je dat de letter goed is? !
Geheugensteuntjes in dagelijkse routine !
Wat kunnen kinderen zelf bedenken?
!
Een broodtrommel met een:
Tot slot !
Volg het kind en voorkom overbelasting