ALLEEN VOOR PROFESSIONELE BELEGGERS OVER INKOMSTEN GESPROKEN DEEL 2 ETF TOOLKIT INKOMSTENBELEGGEN

ALLEEN VOOR PROFESSIONELE BELEGGERS

OVER INKOMSTEN GESPROKEN DEEL 2

ETF TOOLKIT

INKOMSTENBELEGGEN

Inhoud Inleiding

3

Een inkomstenportefeuille opbouwen: een proces in 4 stappen

4

De basis van een inkomstenportefeuille

6

Evenwicht tussen risico en rendement

6

Spreiding

7

Wat zijn mijn instrumenten?

12

ETF's als bouwstenen

12

Obligatie-ETF’s in de inkomstenportefeuille

14

Aandelen-ETF’s in de inkomstenportefeuille

16

Ons proces in de praktijk

20

Stap 1:

de doelen van een inkomstenportefeuille definiëren

20

Stap 2:

het beleggingsuniversum afbakenen

21

Stap 3:

de allocaties bepalen – de portefeuille vormgeven

24

Stap 4:

de portefeuille bewaken en aanpassen

26

Conclusie

27

Hoe kunnen wij u verder helpen?

28

Woordenlijst 29 Auteurs

[2] OVER INKOMSTEN GESPROKEN

31

Inleiding Nu de rente op cash en staatsobligaties al langere tijd lager is dan ooit, is het voor beleggers steeds moeilijker om beleggingen te vinden die de inkomsten opleveren waaraan ze behoefte hebben. En dat terwijl de behoefte aan beleggingen die inkomsten opleveren ook steeds groter wordt, als gevolg van diverse demografische ontwikkelingen in de ontwikkelde wereld, waarvan de snelle vergrijzing de meest in het oog springende is. Om een voorbeeld te geven: in de zeven jaar tussen het begin van de financiële crisis in 2007 en augustus 2014 is de rente op 10-jarige Duitse staatsobligaties gedaald van 4,35% naar ca. 1%. In diezelfde periode daalde de rente op Britse 10-jarige staatsobligaties van 5,21% naar 2,60%. Om in dit klimaat aan de groeiende behoefte aan inkomsten uit beleggingen te voldoen is het in onze ogen van vitaal belang portefeuilles te spreiden over verschillende beleggingscategorieën.

Zeven jaar geleden was de rente op 10-jarige Duitse staatsobligaties meer dan 4% – nu is dat ca. 1%. In de afgelopen 10 jaar is er ook op het gebied van inkomstenbeleggingen veel veranderd. Beleggers hebben nu toegang tot meer en nieuwe typen beleggingen die inkomsten kunnen voortbrengen. Het beleggingslandschap is hierdoor echter ook complexer geworden. Toch is het van groot belang de verschillende kenmerken van al deze potentiële bronnen van inkomsten goed te doorzien om een weloverwogen beslissing te kunnen maken. Een andere verandering die we in de afgelopen 10 jaar hebben waargenomen, is de enorme groei van Exchange Traded Products (ETP's) in Europa. Met name Exchange Traded Funds (ETF's) zijn uitgegroeid tot belangrijke instrumenten voor institutionele beleggers. En ook particuliere beleggers maken in toenemende mate gebruik van ETF's om een portefeuille samen te stellen die aansluit bij hun doelstellingen.

FIGUUR 1: DE OBLIGATIERENTE IS DE AFGELOPEN 5 JAAR STERK GEDAALD, TERWIJL HET DIVIDEND OP AANDELEN RELATIEF STABIEL IS GEBLEVEN 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Aug 09

Aug 10

Aug 11

Aug 12

Aug 13

Aug 14

Wereldwijde aandelen Wereldwijde staatsobligaties Wereldwijde bedrijfsobligaties Bron: BlackRock, Bloomberg, 31 augustus 2009 – 29 augustus 2014.

en groei te bieden. Portefeuilles die breder gespreid zijn kunnen betere mogelijkheden bieden om aan te sluiten bij het risicoprofiel en de beleggingsdoelen van beleggers. In dit document bekijken we deze benadering met betrekking tot inkomstenportefeuilles.

ETF's kunnen gebruikt worden om een inkomstenportefeuille preciezer af te stemmen op de specifieke behoeften van een belegger. De volgende onderwerpen zullen hierbij aan bod komen: ``De pijlers van de opbouw van een efficiënte inkomstenportefeuille ``De ETF's die op dit moment beschikbaar zijn, zowel binnen het obligatie- als het aandelenuniversum ``De voordelen van een multi-asset benadering van inkomstenbeleggen

Hoewel de situatie en de doelstellingen per belegger uiteraard verschillend is, leert onze ervaring dat traditionele portefeuilles met aandelen en obligaties in veel gevallen niet meer voldoende zijn om het vermogen op peil te houden en de gewenste inkomsten

DEEL 2: E TF TOOLKIT INKOMSTENBELEGGEN [3]

Een inkomstenportefeuille opbouwen: een proces in 4 stappen Het primaire doel van een inkomstenportefeuille is periodiek de benodigde inkomsten voort te brengen, gecombineerd met mogelijke vermogensgroei, terwijl het risico (gedefinieerd als de volatiliteit van de portefeuille) strikt onder controle wordt gehouden. Om het risico voldoende te spreiden, zonder dat dit ten koste gaat van het totaalrendement, is het voor veel inkomstenportefeuilles nodig om de beleggingen breed over beleggingscategorieën te spreiden. Met het oog op een efficiënte opbouw van op ETF's gebaseerde inkomstenportefeuilles hebben wij een vierdelig proces ontwikkeld, dat de volgende vier stappen omvat:

STAP

1

DE PORTEFEUILLEDOELEN DEFINIËREN: INKOMSTENDOEL, RISICOBUDGET EN PORTEFEUILLECRITERIA BEPALEN.

Hierbij moeten we de volgende factoren helder krijgen: ``Resultaat of doel Wat heeft voor de belegger prioriteit? Bijvoorbeeld: bepaalde inkomsten realiseren, onder een bepaalde risicolimiet blijven, toegang krijgen tot bepaalde beleggingscategorieën, bepaalde beleggingen uitsluiten of beperken, juridische beperkingen, enz. ``Risico-overwegingen Welk risiconiveau is voor de belegger aanvaardbaar om zijn / haar doel te bereiken? Wat zijn voor de belegger de minimale en maximale allocatie voor een individuele positie in de portefeuille? En dienen het inflatie-, valutaen renterisico een rol te spelen in de definiëring van de doelstelling? STAP

STAP

2

STAP

3

STAP

4

HET BELEGGINGSUNIVERSUM AFBAKENEN

DE ALLOCATIES BEPALEN

BEWAKEN EN AANPASSEN

Deze stappen worden herhaaldelijk uitgevoerd, waarbij de doelen, het universum en andere portefeuillecriteria stap voor stap op elkaar worden afgestemd, totdat het gewenste resultaat is bereikt. In dit document gaan we nader in op de stappen: STAP

1

DE PORTEFEUILLEDOELEN DEFINIËREN

We bekijken de opbouw van een portefeuille vanuit een doelgerichte benadering, die zich concentreert op het realiseren van een duidelijk bepaalde behoefte aan inkomsten, over een duidelijk gedefinieerd aantal jaren. Op basis van het beleggingsdoel van de portefeuille en het risicobudget dat beschikbaar is om dit doel te bereiken vormen we een raamwerk voor de portefeuille.


2


Het beleggingsuniversum voor inkomstenbeleggingen op basis van een multi-asset benadering strekt zich uit van obligaties en aandelen tot alternatieve beleggingen (zoals vastgoed, infrastructuur enz.). Door de grote variatie van beleggingen die ETF's binnen dit universum bieden (zowel in de breedte als de diepte) en het feit dat ze toegang bieden tot nichemarkten en gespecialiseerde inkomstenstrategieën, zijn ETF's in onze ogen een onmisbaar instrument in de opbouw van een inkomstenportefeuille. Belangrijke overwegingen om rekening mee te houden zijn: ``Land van vestiging Is het van belang rekening te houden met het land waar de belegger gevestigd is? Bij de opbouw van een portefeuille kan het, vanwege fiscale overwegingen of wettelijke bepalingen, nodig zijn om het land waar de beleggingen gevestigd zijn af te stemmen op het land waar de belegger is ingeschreven. ``Verschillen in bereik Hoe kunnen twee indices die zich op hetzelfde marktsegment richten, van elkaar verschillen? Wat is het verschil tussen op het oog gelijke indexmethodologieën en wat is het potentiële effect op het rendement? Dergelijke vragen komen aan de orde in "The Art of Indexing" (BlackRock, 2013).

STAP

3


De allocaties binnen de portefeuille kunnen op basis van een "systematische" of "kwalitatieve" benadering worden bepaald. Beide benaderingen zijn erop gericht de minimale en/of maximale allocaties voor elk van de beleggingen te bepalen, om de gewenste spreiding te kunnen bereiken en te kunnen handhaven. Het is ook mogelijk om beide benaderingen te combineren. ``Systematische benadering Er zijn verschillende methoden om tot een 'optimale' portefeuille te komen, waarbij we een optimale portefeuille beschouwen als een portefeuille die erop gericht is het gewenste resultaat te bereiken met het kleinst mogelijke risico, rekening houdend met de zaken die in stap 1 bepaald zijn. Daarbij kunnen ook andere risico's, zoals het rente- of inflatierisico, geminimaliseerd worden, maar daarbij gaat het om een meer technisch proces. ``Kwalitatieve benadering Een andere veel gebruikte manier om een portefeuille op te bouwen, is door uit te gaan van kwalitatieve uitgangspunten, gebaseerd op onder meer visie en selectievoorwaarden. Hierbij worden de allocaties vooral "met de hand" geselecteerd totdat het gewenste resultaat is bereikt.

STAP

4


Financiële markten en de factoren die deze markten beïnvloeden, kunnen bijzonder snel veranderen. Wanneer de portefeuille eenmaal is opgebouwd, is het belangrijk ervoor te zorgen dat snel kan worden ingespeeld op heftige veranderingen. Daarbij mag echter niet uit het oog worden verloren dat frequente aanpassing van de portefeuille kan leiden tot hoge transactiekosten, die het rendement kunnen verlagen. Punten van overweging zijn onder meer: ``De herwegingsfrequentie Hoe vaak wil de belegger de portefeuille herzien, met het oog op optimalisatie of om de oorspronkelijke wegingen te herstellen, om te zorgen dat de portefeuille naarmate de markt zich ontwikkelt, gericht blijft op het gedefinieerde doel en risiconiveau? ``Tactische aanpassingen Wat is de tijdshorizon van de portefeuille en hoe frequent is een tactische aanpassing (gericht op de kortere termijn) gewenst?

EEN INKOMSTENPORTEFEUILLE OPBOUWEN: EEN PROCES IN 4 STAPPEN Het primaire doel van een inkomstenportefeuille is periodiek de benodigde inkomsten voort te brengen, gecombineerd met mogelijke vermogensgroei, terwijl het risico strikt onder controle wordt gehouden. Wij hebben een proces ontwikkeld om in 4 herhalende stappen zo'n portefeuille op te bouwen. `` Stap 1: de portefeuilledoelen definiëren. Een inkomstendoel definiëren, rekening houdend met het risicobudget en portefeuillecriteria. `` Stap 2: het beleggingsuniversum afbakenen. Bepaal welke ETF's in aanmerking komen, rekening houdend met verschillen in exposure en de domicilie van de ETF's. `` Stap 3: de allocaties bepalen. Bepaal minimale / maximale allocaties en definieer – via een systematische of kwalitatieve benadering – hoe groot de allocatie van elke individuele belegging dient te zijn. `` Stap 4: bewaken en aanpassen. Beslis hoe vaak aanpassing en herweging van de portefeuille mag plaatsvinden, inclusief tactische aanpassingen, rekening houdend met de tijdshorizon van de portefeuille.


De basis van een inkomstenportefeuille Een inkomstenportefeuille opbouwen begint met het vaststellen van de portefeuilledoelen: stap 1 in ons proces. Hierbij dienen we rekening te houden met de basisprincipes van een passieve inkomstenportefeuille.

EVENWICHT TUSSEN RISICO EN RENDEMENT Om het rendement van een bestaande inkomstenportefeuille te verbeteren, lijkt het voor de hand te liggen een belegging toe te voegen die op dat moment de hoogste inkomsten opbrengt. Dit kan er echter toe leiden dat het risicoprofiel van de portefeuille volkomen anders (doorgaans hoger) wordt dan aanvankelijk was beoogd. Het is daarom cruciaal om altijd te zorgen voor een goed evenwicht tussen risico en rendement.

Dat evenwicht bereiken én vasthouden is ontegenzeggelijk één van de moeilijkste taken bij het opbouwen van een inkomstenportefeuille. Een belegger kan bijvoorbeeld een portefeuille opbouwen met een ambitieus inkomstenprofiel, waardoor zowel vermogen als inkomsten aan flinke risico's worden blootgesteld. Aan de andere kant kan een strategie met een veel lager risico ten koste gaan van de inkomsten. Voor beleggers die het risico als uitgangspunt nemen, zoeken we doorgaans naar manieren om bij een gegeven risiconiveau de inkomsten te maximaliseren. Voor beleggers die uitgaan van hun gewenste inkomsten, kijken we hoe we het gewenste inkomstenniveau kunnen bereiken bij een zo klein mogelijk risico.

INKOMSTEN ``Spreiding om te verzekeren dat de portefeuille meerdere bronnen van potentiële inkomsten bevat ``Bepaalde beleggingen met lagere inkomsten kunnen andere voordelen voor de portefeuille bieden

TOTAALRENDEMENT

RISICO-OVERWEGINGEN

``Houd het totaalrendement scherp in het oog. Enige vermogensgroei uit beleggingen in aandelen kan gunstig zijn voor het totaalrendement

``Spreiding zorgt ervoor dat de portefeuille niet overmatig blootstaat aan een specifiek risico

?

``Het is essentieel om het totale risico, gemeten naar de volatiliteit, scherp af te bakenen en te zorgen dat de gestelde grenzen gerespecteerd worden ``Via specifieke beleggingen kunnen bepaalde risico's (zoals inflatie of rente) worden afgedekt

INKOMSTENGROEI `Ìnkomstengroei is essentieel om te zorgen dat de beoogde doelen bereikt worden en dat de inkomsten minimaal gelijke tred houden met de inflatie ``Selectie van beleggingen die inkomstengroei kunnen bieden is daarom van cruciaal belang

Een manier om een portefeuille af te stemmen op de risicotolerantie van een belegger, is doordacht gebruik te maken van passieve inkomstenbeleggingen.


SPREIDING Spreiding is het eerste waar we aan denken bij het opbouwen van inkomstenportefeuilles, omdat spreiding over verschillende beleggingscategorieën in onze ogen essentieel is om in het huidige klimaat de benodigde inkomsten te genereren. Hoewel bepaalde posities op zich beschouwd misschien niet de hoogst mogelijke inkomsten opbrengen, kunnen ze in combinatie met de andere beleggingen in de portefeuille voor sterke en vooral duurzame inkomsten zorgen, die bestand zijn tegen uiteenlopende marktontwikkelingen. Door zowel het risico als de bronnen van inkomsten op de juiste wijze te spreiden, kan de portefeuille een stabiel inkomstenniveau opleveren, gecombineerd met potentiële vermogensgroei. Het essentiële punt hierbij is dat het portefeuillerisico dankzij spreiding kleiner is dan het opgetelde risico van alle afzonderlijke posities.

``Portefeuille 1: wereldwijde staatsobligaties ``Portefeuille 2: wereldwijde staatsobligaties plus andere obligatietypen (zoals bedrijfsobligaties, high-yield en obligaties van opkomende markten) ``Portefeuille 3: portefeuille 2 plus aandelen uit ontwikkelde markten Figuur 3 toont de historische inkomsten van deze drie voorbeeldportefeuilles FIGUUR 2: PORTEFEUILLEVERDELING PORTEFEUILLE 1

PORTEFEUILLE 2

OP ZOEK NAAR MEER MOGELIJKHEDEN VOOR INKOMSTEN EN INKOMSTENGROEI

Eind juli 2014 was dit geslonken tot 1,20% (figuur 3). Het is duidelijk dat een belegger die streeft naar inkomsten op het niveau van vóór de crisis, of zelfs het niveau van een paar jaar geleden, elders op zoek moet gaan. Het is vrijwel onontkoombaar om de portefeuille uit te breiden met nieuwe bronnen van inkomsten. Twee manieren om een inkomstenportefeuille breder te spreiden dan staatsobligaties zijn: a) spreiding binnen de categorie obligaties, door uitbreiding met andere typen obligaties, zoals bedrijfsobligaties, high-yield obligaties en obligaties van opkomende markten; b) spreiding door middel van een multi-asset portefeuille, die ook andere beleggingen telt dan obligaties, bijvoorbeeld aandelen.

Wereldwijde staatsobligaties Wereldwijd gespreide obligaties Wereldwijde aandelen ontwikkelde markten Bron: BlackRock, 29 augustus 2014.

over de afgelopen 5 jaar, ervan uitgaand dat de portefeuilleverdeling de hele periode onveranderd is gebleven2. Terwijl een belegger die bijvoorbeeld streefde naar FIGUUR 3: HISTORISCHE INKOMSTEN VAN DRIE HYPOTHETISCHE PORTEFEUILLES 4%

INKOMSTEN

Vóór de financiële crisis betekende inkomstenbeleggen vrijwel altijd beleggen in deposito's en staatsobligaties van ontwikkelde markten. In 2007 leverde een portefeuille met staatsobligaties van G7-landen met uiteenlopende looptijden nog ca. 3,57%1.

PORTEFEUILLE 3

3% 2% 1% 0% Aug 09

Aug 10

Aug 11

Portefeuille 1

Aug 12 Portefeuille 2

Aug 13

Aug 14

Portefeuille 3

Bron: BlackRock, Bloomberg, indexaanbieders, 31 augustus 2009 – 29 augustus 2014.

We willen dit illustreren aan de hand van drie hypothetische portefeuilles: 1 Gegevens per 31 juli 2007. 2 De inkomsten zijn berekend op basis van indices die representatief zijn voor de betreffende beleggingscategorieën.

DEEL 2: E TF TOOLKIT INKOMSTENBELEGGEN [ 7 ]

Om in de afgelopen 5 jaar3een bepaald inkomstenniveau te realiseren (2% in ons voorbeeld), zou het onontkoombaar zijn geweest om omhoog te schuiven op de risicocurve. INVLOED VAN SPREIDING OP RISICO EN TOTAALRENDEMENT

Maar een inkomstenportefeuille breder spreiden betekent FIGUUR 4: TOTAALRENDEMENT VAN DE PORTEFEUILLES CUMULATIEF TOTAALRENDEMENT (BASIS 100)

2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% 2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

RISICO (VOLATILITEIT) Portefeuille 1

Portefeuille 2

Portefeuille 3

Bron: BlackRock, Bloomberg, indexaanbieders, 31 augustus 2009 – 29 augustus 2014. Inkomstenrendement per 29 augustus 2014.

drie voorbeeldportefeuilles kijken (figuur 5).

Spreiding heeft ook invloed op het totaalrendement van de portefeuille. De hogere inkomsten van portefeuille 2 en 3 komen deels ook tot uiting in een verbetering van het totaalrendement, zoals in figuur 4 te zien is. Door de toevoeging van aandelen biedt portefeuille 3 daarnaast extra potentiële vermogensgroei, waardoor het totaalrendement nog verder stijgt en bovendien inkomstengroei mogelijk is.

150 140

Het risiconiveau van portefeuille 2 komt overeen met dat van portefeuille 1, maar de potentiële inkomsten zijn 50% hoger (1,8% in plaats van 1,2%). Portefeuille 3 vertegenwoordigt meer risico (ca. 0,8% meer), maar biedt meer potentiële inkomsten (2,2% tegenover 1,2%). De stijging van het risico is hier vrijwel geheel toe te schrijven aan de toevoeging van aandelen, waardoor de volatiliteit van de portefeuille toeneemt. Tegenover die toegenomen volatiliteit staat echter het voordeel van potentiële vermogensgroei en daardoor een positief effect op het totaalrendement; daarnaast kunnen de inkomsten door dividendgroei stijgen. Spreiding van beleggingen gaat hand in hand met de spreiding van het risico en spreiding van het potentieel rendement. ...

130 120 110 100 90 80 Aug 09

FIGUUR 5: INKOMSTEN VERSUS RISICO VOOR DE DRIE PORTEFEUILLES

INKOMSTEN

een inkomstenniveau van 2% dit in 2009 nog met portefeuille 1 had kunnen realiseren, was het vanaf 2011 nodig om breder over de obligatietypen te spreiden om dezelfde inkomsten te bereiken. Het afgelopen jaar kon een inkomstenniveau van 2% alleen bereikt worden via portefeuille 3, d.w.z. door een deel van de portefeuille te beleggen in aandelen.

Aug 10

Aug 11

Portefeuille 1

Aug 12

Portefeuille 2

Aug 13

Aug 14

Portefeuille 3

Bron: BlackRock, MPI, Morningstar, 31 augustus 2009 – 29 augustus 2014.

meer dan alleen nieuwe bronnen van inkomsten toevoegen. Er moet ook rekening worden gehouden met het totale risico van de portefeuille. Het doel is immers om extra inkomsten toe te voegen, zonder dat het risico (de volatiliteit) al te sterk stijgt. Dit wordt duidelijk als we naar de verhouding tussen inkomsten en risico van de 3 Van 31 augustus 2009 t/m 29 augustus 2014.


Spreiding van het rendement leidt op de langere termijn tot een evenwichtiger rendement; ditzelfde effect kan worden bereikt door spreiding van het risico. Door bijvoorbeeld bedrijfsobligaties, high-yield obligaties en obligaties van opkomende markten aan de portefeuille toe te voegen, neemt het kredietrisico toe, terwijl de portefeuille ook enigszins wordt blootgesteld aan het risico van opkomende markten (figuur 6). Verbreding naar aandelen leidt tot koersrisico.

Afhankelijk van de correlatie tussen deze beleggingen zullen portefeuilles verschillend reageren op uiteenlopende marktontwikkelingen. Spreiding van het totale risico dient erop gericht te zijn de invloed van elk afzonderlijk risico op de totale portefeuille te verlagen. Een belegger met portefeuille 1 kan bijvoorbeeld meer merken van een renteverandering dan een belegger in portefeuille 3, doordat portefeuille 1 blootstaat aan een hoger renterisico. De vraag is nu of de hogere volatiliteit die het gevolg is van de toevoeging van aandelen, hier tegenop weegt. In het algemeen kan echter gezegd worden dat het FIGUUR 6: RISICO-UITSPLITSING VOOR DE DRIE PORTEFEUILLES PORTEFEUILLE 1

PORTEFEUILLE 2

Renterisico Obligatierisico

PORTEFEUILLE 3

Risico staatsobligaties Aandelenrisico

Kredietrisico Bron: BlackRock Solutions, per 29 augustus 2014. Betrouwbaarheidsniveau 84%, tijdshorizon 1 jaar.

risicogecorrigeerde rendement van een portefeuille verbetert door spreiding van het risico over verschillende beleggingscategorieën.

SPECIFIEKE RISICO-OVERWEGINGEN Rentewijzigingen In het kader van het monetaire beleid na de financiële crisis is de rente de afgelopen jaren kunstmatig laag gehouden. Over enige tijd zal de rente echter naar verwachting weer gaan stijgen, wanneer grote centrale banken, zoals de Federal Reserve in de Verenigde Staten, een andere koers gaan varen. Daarom is het belangrijk om te bekijken welk effect dit op een inkomstenportefeuille kan hebben. Algemeen geldt dat hoe langer de looptijd van een obligatie, des te groter de gevoeligheid voor rentewijzigingen. Dit wordt uitgedrukt als de 'duration' van een obligatie. Een grotere weging van obligaties met een lagere rentegevoeligheid (kortere looptijd) kan helpen om het renterisico van een portefeuille te verlagen, hoewel dit ook ten koste kan gaan van de inkomsten.

Er bestaan nu ook ETF's die toegang bieden tot obligatiemarkten, met afdekking van het renterisico via futures op staatsobligaties ('interest rate hedged ETF's'). Inflatie Door inflatie brokkelt de waarde van vermogen in de loop der tijd af. Dit is een effect waarmee bij alle typen beleggingen rekening dient te worden gehouden. Daarom is het voor een inkomstenportefeuille ook van belang om enige bescherming tegen inflatie in te bouwen, hetzij via beleggingen die in de loop der tijd stijgende inkomsten kunnen opleveren, of door beleggingen die gekoppeld zijn aan de inflatie. Spreiding naar activa zoals beursgenoteerd vastgoed (REIT's), infrastructuur en inflatiegekoppelde ('inflation-linked') obligaties kan daarom gunstig zijn voor het potentieel van de totale portefeuille. Kredietrisico Een portefeuille die belegt in bedrijfsobligaties staat bloot aan een kredietrisico, doordat de kredietwaardigheid van de uitgevers kan fluctueren. Afhankelijk van de mate van kredietrisico bieden bedrijfsobligaties doorgaans een premie (extra couponrente) bovenop de rente van staatsobligaties. Het is essentieel om dit kredietrisico door middel van spreiding binnen de perken te houden. Wisselkoersrisico De activa in een indexfonds kunnen in verschillende valuta's genoteerd zijn, waardoor de performance van de portefeuille gedeeltelijk afhankelijk kan zijn van de wisselkoersen tussen die valuta's en de valuta van de belegger. Dit kan gunstig of ongunstig uitpakken, zodat het belangrijk is om dit wisselkoersrisico (ook wel valutarisico genoemd) te spreiden. Een manier om dit risico te minimaliseren is door de nadruk te leggen op beleggingen in de valuta van de belegger. Daarnaast zijn er tegenwoordig ETF's die het valutarisico afdekken, waardoor de invloed van valutaschommelingen op de waarde van de portefeuille verkleind wordt. Koersvolatiliteit Aandelen kunnen het totaalrendement van een inkomstenportefeuille vergroten doordat ze potentiële vermogensgroei bieden. De volatiliteit van de aandelenkoersen brengt echter ook een extra risico met zich mee, dat strikt beheerd dient te worden. Een manier om dit te doen is de totale blootstelling


BEWAKEN EN AANPASSEN De drie voorbeeldportefeuilles laten goed zien dat spreiding een gunstig effect kan hebben op zowel het risico als de inkomsten en het totaalrendement. Daarnaast is het voor inkomstenportefeuilles van groot belang de beleggingen regelmatig opnieuw te bezien en zo nodig herweging toe te passen. Het beleggingslandschap kan plotseling veranderen, waardoor ook de risico- en rendementskarakteristieken van een portefeuille in de loop der tijd aanzienlijk kunnen veranderen. Om dit te voorkomen is regelmatige controle essentieel. Om te verzekeren dat de portefeuille aan de gestelde doelstellingen blijft voldoen, kan het nodig zijn de portefeuille van tijd tot tijd te herwegen of anderszins aan te passen. Figuur 7 laat zien wat het effect kan zijn als herweging achterwege blijft. In dit voorbeeld neemt de weging van aandelen binnen 2 jaar aanzienlijk toe, van 30% aan het begin tot bijna 40%. Dit heeft een meetbare invloed op het risicoprofiel en, zoals we hebben gezien, op de

volatiliteit van de totale portefeuille. Hierbij moet worden opgemerkt dat herweging niet altijd nodig is. Als bij de controle blijkt dat de portefeuille nog altijd aan de gestelde doelstellingen voldoet en niet boven het gedefinieerde risiconiveau uitstijgt, kan herweging achterwege blijven. Regelmatige controle is daarom essentieel.

FIGUUR 7: VERANDERDE SAMENSTELLING VAN PORTEFEUILLE 3 ZONDER HERWEGING 100% 80% VERDELING

aan aandelen in de portefeuille strikt te beheren. Een andere mogelijkheid is gebruik te maken van Minimum Volatility fondsen en andere ETF's die zich op dividendaandelen richten.

60% 40% 20% 0% Aug 12

Aug 13

Aug 14

Wereldwijd gespreide obligaties Wereldwijde staatsobligaties Wereldwijde aandelen ontwikkelde markten Bron: BlackRock, MPI, Morningstar, 31 augustus 2012 – 29 augustus 2014.

DE BASIS VAN EEN INKOMSTENPORTEFEUILLE `` Om het gewenste evenwicht te vinden tussen het bereiken van het beleggingsdoel en het handhaven van een aanvaardbaar risiconiveau, dat nodig is om dit doel te bereiken, dient aandacht geschonken te worden aan risico, rendement, inkomsten en inkomstengroei. `` Om in de afgelopen 5 jaar een bepaald inkomstenniveau te realiseren, was steeds meer spreiding nodig, doordat de rente op staatsobligaties sterk gedaald is. Hieruit blijkt dat het voor inkomstenbeleggers steeds belangrijker wordt om flexibel te zijn en de portefeuille regelmatig te controleren. `` Door beleggingen over verschillende beleggingscategorieën te spreiden, wordt zowel het risico als het rendement gespreid. Dankzij de toevoeging van verschillende typen risico aan een portefeuille kan een belegger bovendien een beter risicogecorrigeerde rendement bereiken. `` Specifieke risico's waarmee rekening dient te worden gehouden, zijn de invloed van rentewijzigingen, inflatie, bij bedrijfsobligaties het kredietrisico, valutarisico en de koersvolatiliteit van aandelen.

[10 ] O V E R I N KO M S T E N G E S P R O K E N

D E E L 2 : E T F T O O L K I T I N K O M S T E N B E L E G G E N [ 11 ]

Wat zijn mijn instrumenten? ETF's ALS BOUWSTENEN In dit hoofdstuk gaan we in op stap 2 van het proces, het bepalen van het beleggingsuniversum waarbinnen ETF's gekozen kunnen worden die bijdragen tot het realiseren van de doelen die in stap 1 zijn gedefinieerd. Het beleggingsuniversum voor inkomstenbeleggingen op basis van een multi-asset benadering strekt zich uit van obligaties en aandelen tot alternatieve beleggingen (zoals vastgoed, infrastructuur-aandelen enz.), om toegang te bieden tot een zo breed mogelijk scala van inkomstenbeleggingen. Welke beleggingen uiteindelijk gekozen worden en in welke combinatie, hangt samen met een aantal factoren: ``Land van vestiging In sommige gevallen is het land van vestiging van een belegger van invloed op de gekozen beleggingen. Bij obligaties, bijvoorbeeld, wordt vaak gekozen voor effecten uit hetzelfde land of dezelfde regio als de belegger, omdat deze sterker samenhangen met de rente en de valuta waarmee de belegger direct te maken heeft. Ook belastingen zijn een punt van overweging, omdat deze kunnen variëren, afhankelijk van het land waar het fonds en de belegger gevestigd zijn. ``Verschillen in bereik ETF’s bieden toegang tot een groot aantal beleggingscategorieën en zowel tot brede wereldwijde als meer specifieke markten. Er zijn vaak meerdere indices die zich op dezelfde markt richten; voor de Amerikaanse largecap-markt bijvoorbeeld de NASDAQ 100, Dow Jones Industrial Average, S&P 500 en MSCI USA. Voor al deze indices zijn ETF's te vinden die toegang tot deze markt bieden. Er zijn echter verschillen in de manier waarop deze indices zijn opgebouwd en welke effecten erin zijn opgenomen. Hierdoor verschilt ook het risico/rendements-profiel van de ETF's die erop gebaseerd zijn. Het is daarom van groot belang om te doorgronden waarin indices die zich op dezelfde markt richten, van elkaar verschillen, om het juiste ETF te kunnen kiezen. Dergelijke overwegingen komen aan de orde in "The Art of Indexing" (BlackRock, oktober 2013).

[ 12 ] O V E R I N K O M S T E N G E S P R O K E N

WAT MAAKT ETF's AANTREKKELIJK ALS INKOMSTENBELEGGINGEN? ETF's zijn kostenefficiënte bouwstenen die op een consistente manier toegang bieden tot een bepaalde markt of sector. Het zijn flexibele instrumenten die gedurende de beursdag continu kunnen worden gekocht en verkocht, zodat het indien nodig mogelijk is om snel te reageren op veranderingen in de markt. Beleggers die een inkomstenportefeuilles willen opbouwen, kunnen inmiddels kiezen uit een groot aantal ETF's. Deze kunnen grofweg in twee categorieën worden verdeeld: obligaties en aandelen. Obligaties en aandelen-ETF’s bieden toegang tot diverse alternatieve bronnen van inkomsten, zoals vastgoed en infrastructuur, via beursgenoteerde ondernemingen die tot deze sectoren behoren. Binnen de twee categorieën zijn heel veel verschillende onderverdelingen mogelijk, waartoe ETF's toegang bieden, zodat portefeuilles op maat kunnen worden samengesteld.

FIGUUR 8: DE 5 BELANGRIJKSTE VOORDELEN VAN ETF’s VOOR INKOMSTENBELEGGERS

1 Bruikbaar als bouwstenen `ÈTF’s bieden toegang tot een groot aantal segmenten van de obligatieen aandelenmarkt. ``Hierdoor bieden ze de mogelijkheid een portefeuille op maat samen te stellen, die optimaal gericht is op specifieke doelstellingen en aan bepaalde criteria voldoet.

2 Spreiding `ÈTF’s kunnen zodanig gecombineerd worden dat ze exact de gewenste spreiding over en binnen beleggingscategorieën bieden. `ÈTF’s volgen indices die redelijk tot zeer breed gespreid zijn, zodat het rendement minder sterk beïnvloed wordt door één enkel effect.

3 Transparantie `ÈTF’s hebben een transparant beleggingsdoel, namelijk de performance van hun benchmark-index volgen. ``De methodologie die gevolgd wordt door de onderliggende benchmark-indices is openbaar en transparant.

4 Liquiditeit ``Doordat ETF’s doorlopend verhandeld worden op gereguleerde beurzen, profiteren ze van een transparantie liquiditeit op de secundaire markt. ``Deze liquiditeit biedt beleggers de mogelijkheid snel en kostenefficiënt in en uit te stappen.

5 Kostenefficiëntie `ÈTF’s bieden kostenefficiënt toegang tot een groot aantal markten, die anders vaak slechts tegen hoge kosten toegankelijk zijn, zoals opkomende markten en high-yield obligaties. ``Behalve dat sommige markten moeilijk toegankelijk zijn, gaan beleggingen hierin vaak gepaard met extra kosten en kampen de onderliggende effecten soms met beperkte liquiditeit.

WAT ZIJN MIJN INSTRUMENTEN? ETF’s ALS BOUWSTENEN `` ETF's hebben zich ontwikkeld tot efficiënte bouwstenen voor een inkomstenportefeuille met obligaties, aandelen en alternatieve beleggingen. ETF's zijn kostenefficiënte instrumenten met als voordelen: spreiding, transparantie en liquiditeit. `` Bij de keuze van ETF's dient rekening te worden gehouden met de markt waarin de belegger gevestigd is en verschillen tussen indices die dezelfde markt weerspiegelen.

D E E L 2: E T F T O O L K I T I N KO M S T E N B E L E G G E N [13]

OBLIGATIE-ETF’s IN DE INKOMSTENPORTEFEUILLE

DE GROEI VAN OBLIGATIE-ETF'S BIEDT NIEUWE MOGELIJKHEDEN VOOR BELEGGERS DIE OP ZOEK ZIJN NAAR INKOMSTEN

FIGUUR 9: VERGELIJKING EFFECTIEF RENDEMENT VAN OBLIGATIEBELEGGINGEN

YIELD TO MATURITY

10% 8% 6% 4% 2% 0% Aug 10

Aug 11

Wereldwijde staatsobligaties Wereldwijde high-yield obligaties

Aug 12

Aug 13

Aug 14

Wereldwijde bedrijfsobligaties Obligaties opkomende markten

Bron: BlackRock, Bloomberg, 31 augustus 2009 – 29 augustus 2014.

2013

High-yield bedrijfsobl. Opkomende markten

Staats en semi-overheid

Geldmarkt

Brede markt

Overheidsinstellingen

Hypotheken

Investment-grade bedrijfsobligaties

Bron: BlackRock, 31 december 2000 – 29 augustus 2014.

Eén van de voordelen van obligatie-ETF's in vergelijking met afzonderlijke obligaties is dat ETF's ernaar streven een onderliggende index te weerspiegelen. Zo'n index wordt samengesteld op grond van een nauw omschreven methodologie voor de selectie van obligaties, op grond van kredietkwaliteit, liquiditeit en andere criteria. En omdat een index een 'mandje' obligaties vertegenwoordigt, is het risico dat een uitgever in gebreke blijft (het default-risico) doorgaans kleiner. Een index die de Europese markt van bedrijfsobligaties vertegenwoordigt, telt bijvoorbeeld meer dan 1.000 obligaties. Een fonds dat deze index volgt, biedt daardoor een brede spreiding over sectoren, kredietkwaliteiten en/of durations.

4 Er bestaan hiernaast ook obligaties met variabele (ofwel "vlottende") rente, waarvan de coupon gedurende de looptijd verandert, al naar gelang de renteontwikkelingen.

[14] O V E R I N KO M S T E N G E S P R O K E N

Aug 14

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

Overige Inflatiegekoppeld

Products) is (zie fig. 10).

12%

Aug 09

450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2002

Obligaties zullen waarschijnlijk ook in de toekomst een belangrijk deel van inkomstenportefeuilles blijven uitmaken, maar nu het effectief rendement (d.w.z. de 'yield to maturity') van staatsobligaties van ontwikkelde landen aanzienlijk gedaald is, lopen beleggers een groter risico. Bedrijfsobligaties (zowel investmentgrade als high-yield) bieden doorgaans een hoger potentieel rendement, als compensatie voor het hogere kredietrisico. En ook obligaties van opkomende markten (zowel staats- als bedrijfsobligaties) kunnen een hoger rendement opbrengen (figuur 9).

FIGUUR 10: GROEI VAN WERELDWIJDE OBLIGATIE-ETP’s

2001

Eén van de redenen hiervan is dat de couponrente van obligaties met een vaste coupon bij uitgifte voor de hele looptijd wordt vastgesteld en tussentijds niet veranderd kan worden.4. Het dividend van aandelen is daarentegen direct afhankelijk van de winst en het dividendbeleid van een onderneming, die in de loop der tijd beide kunnen veranderen.

2000

Traditioneel bestaat een inkomstenportefeuille primair uit obligaties, die via de coupons periodiek inkomsten opleveren. In vergelijking met aandelen zijn de inkomsten uit obligaties historisch bezien minder volatiel.

De afgelopen 10 jaar hebben ETF-aanbieders een groot aantal ETF's ontwikkeld die beleggers toegang bieden tot obligatiesectoren, met de voordelen van ETF's. Op dit moment (augustus 2014) is wereldwijd zo'n USD 400 mld. belegd in obligatie-ETF's, waarmee dit het snelst groeiende deel van de ETP-sector (Exchange Traded

BELEGD VERMOGEN IN VASTRENTENDE ETP’S (USD x mln.)

DE VOORDELEN VAN OBLIGATIE-ETF’s VOOR INKOMSTENBELEGGERS

DE GROEI VAN BEDRIJFSOBLIGATIE-ETF's BIEDT INKOMSTENBELEGGERS MEER KEUZE

HET RISICO ONDER CONTROLE HOUDEN VIA DE DURATION

Bedrijfsobligatie-ETF's zijn de afgelopen jaren steeds populairder geworden als een manier om toegang te krijgen tot investment-grade en high-yield markten. De markt van bedrijfsobligatie-ETF's is zelfs sneller gegroeid dan de bedrijfsobligatiemarkt zelf.

Het rendement van obligaties is gevoelig voor rentewijzigingen, en met name voor rentestijgingen. Wie deze rentegevoeligheid (aangeduid als de 'duration') wil verminderen, kiest vaak voor obligaties met een kortere looptijd. Dit geldt vooral voor investment-grade obligaties, maar hoewel obligaties met een kortere looptijd minder gevoelig zijn voor rentewijzingen, gaat dit ten koste van het effectief rendement.

Grofweg een derde van de bedrijfsobligatie-ETF's (gemeten naar beheerd vermogen) bestaat uit ETF's die toegang bieden tot high-yield bedrijfsobligaties. Dit zijn obligaties met een rating onder investmentgrade, die een hogere rente bieden. Het is goed om voor ogen te houden dat deze obligaties een hoger en ander risico vertegenwoordigen dan investment-grade obligaties. In een obligatie-ETF, dat immers een brede spreiding biedt, kan dit risico gecompenseerd worden door andere obligaties met een lager default-risico. Ook ETF's die toegang bieden tot obligaties van opkomende marken zijn aanzienlijk gegroeid, onder meer doordat ze beleggers op eenvoudige wijze toegang bieden tot deze markten die vaak moeilijk bereikbaar zijn. Er zijn op dit moment wereldwijd ca. 80 opkomende markten obligatie-ETF's, met een totaal beheerd vermogen van bijna USD 25 mld. Ze bestrijken het hele spectrum, van staatsobligaties die zijn uitgegeven in harde valuta's zoals de dollar tot staats- en bedrijfsobligaties in de lokale valuta.

BEHEER VAN DE DURATION VAN DE PORTEFEUILLE

Minste renterisico Duration portefeuille afgedekt

Meeste renterisico Duration portefeuille niet afgedekt

Uitsluitend ter illustratie.

Een alternatief is om het renterisico af te dekken door een short-positie in een future op een staatsobligatie. Obligatie-ETF's bestaan in vele soorten, waarbij het renterisico op verschillende manieren wordt beheerd, bijvoorbeeld in de vorm van short-duration fondsen of interest-rate hedged ETF's.

DE VOORDELEN VAN OBLIGATIE-ETF’s VOOR INKOMSTENBELEGGERS `` De groei van obligatie-ETF's schept nieuwe mogelijkheden voor beleggers in deze traditionele inkomstencategorie. `` ETF's zijn erop gericht een onderliggende index te weerspiegelen, met behulp van een duidelijk omschreven methodologie. Dit is bijzonder aantrekkelijk voor obligatiebeleggers, omdat ETF's in één transactie toegang kunnen bieden tot meer dan 1.000 obligaties. `` De sterke opkomst van bedrijfsobligatie-ETF's biedt inkomstenbeleggers nieuwe mogelijkheden om snel een efficiënt te beleggen in investment-grade en high-yield markten. `` Beleggers kunnen profiteren van nieuwe manieren om de duration van een portefeuille (d.w.z. de rentegevoeligheid ervan) te beheren.

D E E L 2: E T F T O O L K I T I N KO M S T E N B E L E G G E N [15 ]

DE VOORDELEN VAN DIVIDENDAANDELEN Naast obligaties gebruiken beleggers al enige tijd ook aandelen om een inkomstenportefeuille op te bouwen. De afgelopen 5 jaar gebeurt dit steeds vaker, doordat het lage rendement van staatsobligaties beleggers dwingt naar andere bronnen van inkomsten te zoeken. Er zijn enkele belangrijke factoren waarmee beleggers in dividendaandelen rekening dienen te houden. Aandelen gaan gepaard met andere risico’s dan obligaties; dit kan van belang zijn voor de spreiding van de portefeuille. Dividenduitkeringen zijn afhankelijk van het succes en de winst van een onderneming, die in de loop der tijd kunnen variëren. Ook de bereidheid van een onderneming om dividend uit te keren is van invloed. Het dividendrendement is afhankelijk van de koers van het aandeel, die doorgaans sterker fluctueert dan de koers van een obligatie. Dit betekent dat, zelfs als consequent dividend wordt uitgekeerd, het rendement als gevolg van de schommelende aandelenkoers toch kan fluctueren. Redenen om dividendaandelen in een portefeuille op te nemen, zijn onder meer: 1) Dividendaandelen leveren over het algemeen stabielere inkomsten op dan de brede aandelenmarkt; 2) Dividendaandelen kunnen helpen om het effect van inflatie te temperen, doordat het dividend zelf kan groeien; 3) Dividendaandelen kunnen minder aan volatiliteit onderhevig zijn dan de brede aandelenmarkt. Figuur 11 toont de historische relatie tussen de inflatie in de VS (gemeten op basis van de Amerikaanse CPI index) en de dividendgroei van de S&P 500 index.


FIGUUR 11: RELATIE TUSSEN DIVIDEND EN INFLATIE 5% 4% 3% 2% 1% 0% -1% -2% -3% Aug 00

Aug 02

Aug 04

Aug 06

Aug 08

Aug 10 Aug 12

S&P 500 – Dividend

Aug 14

US CPI

Bron: BlackRock, Bloomberg, 31 augustus 2000 – 28 augustus 2014.

FIGUUR 12: GROEI VAN ETF’S GERICHT OP DIVIDENDAANDELEN 120.000 AUM (USD x mln.)

AANDELEN-ETF’s S IN DE INKOMSTENPORTEFEUILLE

100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 Dec 09 Aug 10 Apr 11 Dec 11 Aug 12 Apr 13 Dec 13 Aug 14

Wereldwijd excl. VS

Wereldwijd incl. VS

Opk. Mrkt.

VS

Bron: BlackRock, Bloomberg, 31 december 2009 – 28 augustus 2014.

In de afgelopen jaren zijn diverse indexstrategieën ontwikkeld die zich richten op aandelen waarop een hoog dividend wordt uitgekeerd. Deze ontwikkeling begon met dividendstrategieën die gericht waren op Amerikaanse aandelen en heeft geleid tot de opkomst van een reeks Equity Income ETF’s, die toegang bieden tot grote ontwikkelde markten en opkomende markten. In de afgelopen 5 jaar is het vermogen dat in Equity Income ETF’s beheerd wordt, met 600% gegroeid, naar ruim USD 115 mld.

DE ONTWIKKELING VAN EQUITY INCOME-INDICES Indexaanbieders hebben verschillende methodieken ontwikkeld om toegang te bieden tot hoogdividend-aandelen, waarvan sommige via ETF’s bereikbaar zijn. Dit kunnen relatief eenvoudige methodes zijn, zoals strategieën die zich uitsluitend concentreren op de ondernemingen die de hoogste dividenden uitkeren, maar er zijn ook meer verfijnde strategieën, die er bijvoorbeeld naar streven de volatiliteit van het dividendrendement te verminderen. De strategieën zijn in drie typen te verdelen: Indices die zich primair richten op het dividendrendement De eerste Equity Income indices namen het dividendrendement (zowel historisch als potentieel) als eerste criterium voor de aandelen die in de index werden opgenomen. Deze indices filteren doorgaans op basis van liquiditeit en omvang en kunnen zowel gewogen zijn naar marktkapitalisatie als naar effectief rendement. Voorbeelden zijn de DivDAX en FTSE UK Dividend Plus indices. Indices die zich concentreren op het dividendrendement en duurzame dividenduitkeringen Om ‘value-traps’ te vermijden, waarbij aandelen met een hoog rendement gedwongen worden hun dividend te verlagen, selecteren sommige indices ondernemingen op basis van de historische groei van het dividend per aandeel en de uitkeringsratio’s. Dit tweede criterium zorgt dat vooral ondernemingen met een duurzaam dividendbeleid in de index worden opgenomen. Voorbeelden zijn de Dow Jones Euro STOXX® Select Dividend 30 en Dow Jones Asia Pacific Select Dividend 30 indices. FIGUUR 13: VERGELIJKING DIVIDENDRENDEMENTEN VAN EEN STANDAARD- EN DIVIDENDINDEX

INKOMSTEN

4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Aug 12

Dec 12

Apr 13

Aug 13

Dec 13

MSCI USA High Dividend Yield Index Bron: Bloomberg, 31 augustus 2012 – 28 augustus 2014.

Apr 14

Aug 14

MSCI USA Index

FIGUUR 14: DIVIDENDRENDEMENTEN EN WAARDERINGEN VAN AANDELEN PER REGIO 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0 EM

VS

Brede EM

Brede ontw. mrkt.

Dividendrendement (%)

P/B

Bron: BlackRock, 29 augustus 2014. Per 28 augustus 2014.

Indices die zich richten op het dividendrendement, duurzame dividenduitkeringen en de kwaliteit van ondernemingen Nieuwe strategieën richten zich zowel op inkomsten als op kwaliteit. Hierbij worden aandelen zonder een stabiele dividendhistorie, met een zeer hoge of juist negatieve payout, een ongunstige rating en een slechte 12-maandelijkse performance vergeleken met het bredere universum, buiten de index gehouden. Dergelijke indices, die doorgaans gewogen worden naar marktkapitalisatie, zijn erop gericht ervoor te zorgen dat het dividendrendement van de index ten minste 30% hoger is dan dat van de parent-index. Een voorbeeld is de MSCI USA High Yield Index.

EQUITY INCOME BUITEN DE ONTWIKKELDE MARKTEN Veel beleggers geven de voorkeur aan hun eigen markt, omdat ze de ondernemingen daar kennen, maar met het oog op de spreiding kan het wenselijk zijn ook buiten de ontwikkelde markten te kijken. De afgelopen tijd zagen we in dit kader dat bepaalde niches, zoals hoogdividendaandelen uit opkomende markten aantrekkelijke mogelijkheden boden voor inkomstenbeleggers. Deze aandelen bieden niet alleen een hoger dividendrendement en op dit moment aantrekkelijke waarderingen, maar hebben ook een gunstige ondernemingsstructuur: doordat een groot deel van de aandelen in het bezit is van de overheid en bepaalde families, geven ze vaak de voorkeur aan dividenduitkering boven het terugkopen van aandelen en fusies en overnames. Dit maakt deze ondernemingen uit strategisch oogpunt aantrekkelijk (figuur 14).

D E E L 2: E T F T O O L K I T I N K O M S T E N B E L E G G E N [17 ]

Er zijn nog meer manieren om via aandelen-ETF’s inkomsten te genereren. Bijvoorbeeld vastgoedindices, defensieve sectoren (zoals nutsbedrijven) en infrastructuur-ondernemingen. Vastgoed-indices zijn meestal gebaseerd op beursgenoteerde vastgoedondernemingen (REIT’s), die vastgoed van institutionele kwaliteit bezitten en exploiteren. Dergelijke ondernemingen bieden als voordeel een relatief hoge en stabiele inkomstenstroom met een cyclisch vermogensrendement. Historisch gezien bieden de huurinkomsten bovendien bescherming tegen inflatie, omdat de huren over de langere termijn doorgaans sterker groeien dan de inflatie. Hoewel beleggen in REIT’s niet hetzelfde is als direct in vastgoed beleggen, hebben vastgoedETF’s het voordeel van een bredere spreiding, grotere transparantie en – ongebruikelijk in deze categorie – dagelijkse liquiditeit. FIGUUR 15: REIT'S BIEDEN AANTREKKELIJKE EN STABIELE INKOMSTENSTROOM 20% RENDEMENT

15% 10% 5% 0% -5% -10%

Defensieve aandelen leveren historisch bezien hogere dividenden dan cyclische aandelen (zoals technologie of energie). Defensieve ondernemingen zijn minder afhankelijk van de economische conjunctuur, omdat ze producten en diensten aanbieden die altijd nodig zijn (zoals nutsbedrijven, basis-consumentengoederen, enz.). Beleggers die zich bewust zijn van de risico’s van afzonderlijke aandelen, zullen de voorkeur geven aan indices om toegang te krijgen tot deze aandelen. Fig. 16 toont het historisch dividendrendement van een index voor een Europese defensieve sector (nutsbedrijven) en een cyclische sector (persoonlijke en huishoudgoederen) in vergelijking tot de brede STOXX Europe 600 index. Het beeld dat defensieve indices zowel op de langere termijn als recent een hoger dividendrendement bieden dan de brede markt, is ook voor andere defensieve sectoren representatief. FIGUUR 16: HISTORISCHE DIVIDENDRENDEMENTEN VAN ENKELE EUROPESE SECTOREN

DIVIDENDRENDEMENT INDEX

ANDERE AANDELEN-INKOMSTENSTRATEGIEËN

9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% Aug 02

Vermogensgroei

2013

Inkomsten

Bron: BlackRock, Bloomberg, 31 december 2001 – 31 december 2013.


2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

-15%

Aug 04

Aug 06

Aug 08

Aug 10

Aug 12

Aug 14

STOXX Europe 600 STOXX Europe 600 Utilities STOXX Europe 600 Personal & Household Goods Bron: Bloomberg, 31 augustus 2002 – 28 augustus 2014.

Infrastructuur-ondernemingen hebben hun eigen risico-, rendement- en spreidingsprofiel. Gecombineerd met een dividendrendement dat hoger is dan het gemiddelde van de brede aandelenmarkt (fig. 17), is beleggen in infrastructuur hierdoor een aantrekkelijke manier

om een inkomstenportefeuille breder te spreiden. De inkomsten die voortkomen uit infrastructuurondernemingen zijn doorgaans gebaseerd op aanhoudende cashflows die samenhangen met tastbare activa met een lange levensduur.

400

5.0% TOTAALRENDEMENT (BASIS 100 IN %)

DIVIDENDRENDEMENT

FIGUUR 17: DIVIDENDRENDEMENT VAN DE GLOBAL INFRASTRUCTURE INDEX EN PERFORMANCE VAN GLOBAL INFRASTRUCTURE VERSUS GLOBAL EQUITY

4.0% 3.0% 2.0% 1.0% 0.0% Okt 12

Mrt 13

Aug 13

Jan 14

Jun 14

300 200 100 0 Aug 00 Aug 02 Aug 04 Aug 06 Aug 08 Aug 10 Aug 12 Aug 14

Global Infrastructure Index dividendrendement Global Equity Index dividendrendement

Global Infrastructure Index Total Return Global Equity Index Total Return

Bron: Bloomberg, 31 oktober 2012 – 28 augustus 2014.

DE VOORDELEN VAN AANDELEN-ETF's VOOR INKOMSTENBELEGGERS `` Beleggers die naar inkomsten streven, maken steeds meer gebruik van aandelen, omdat het rendement op staatsobligaties lager is dan ooit. `` Aandelen gaan gepaard met andere risico’s dan obligaties, zoals een grotere volatiliteit. Aandelen kunnen echter ook een groter groeipotentieel bieden en helpen om het risico in een portefeuille meer te spreiden. `` Er zijn ETF's ontwikkeld die dividend-indices volgen en toegang bieden tot een groot aantal markten, van de grote ontwikkelde markten tot opkomende markten. `` Onder deze ETF's zijn er die primair gericht zijn op het dividendrendement en een duurzaam dividend, maar ook die daarnaast gericht zijn op de kwaliteit van ondernemingen.

D E E L 2: E T F T O O L K I T I N KO M S T E N B E L E G G E N [19 ]

Ons proces in de praktijk In beide voorgaande hoofdstukken werden de eerste twee stappen van de opbouw van een inkomstenportefeuille uiteen gezet, namelijk het definiëren van de doelen en de afbakening van het universum. De derde stap bestaat uit het bepalen van de verdeling van de portefeuille (de allocatie) met behulp van een systematische of kwalitatieve benadering. Deze stap kan het beste worden uitgelegd aan de hand van een praktijkvoorbeeld. Hierbij gaan we uit van een wereldwijde inkomstenportefeuille (uitgedrukt in Amerikaanse dollars). In dit voorbeeld komen ook de beide eerdere stappen nogmaals aan de orde.

STAP

1

STAP

2

STAP

3

STAP

4

DE PORTEFEUILLEDOELEN DEFINIËREN: INKOMSTENDOEL, RISICOBUDGET EN PORTEFEUILLECRITERIA BEPALEN.




STAP

1

DE DOELEN VAN EEN INKOMSTENPORTEFEUILLE DEFINIËREN

Eerder zijn de rendements- en risico-overwegingen besproken die bij de opbouw van een portefeuille een rol spelen. We richten ons nu op de opbouw van drie wereldwijde inkomstenportefeuilles met verschillende doelstellingen: 1) Een portefeuille gericht op maximale inkomsten (‘Max. inkomsten’) 2) Een portefeuille gericht op minimaal risico (‘Min. risico’) 3) Een portefeuille gericht op de maximale inkomsten per risico-eenheid (‘Max. Sharpe’) Aan de hand van deze drie voorbeeldportefeuilles willen we de relatie tussen inkomsten/rendement en risico duidelijk maken.


Er zijn twee risico risico-overwegingen: `Òm te zorgen dat de portefeuille zowel over de beleggingscategorieën als geografisch gespreid is, dient elk onderdeel van het universum (zie stap 2) minimaal 5%, maar nooit meer dan 20% van de portefeuille te vormen. `Òm het risico van de portefeuille doordacht in te dammen, zoeken we – voor zover mogelijk – naar beleggingen met een ingebouwde afdekking van het inflatie- en renterisico. Om het voorbeeld zo realistisch mogelijk te laten zijn, gaan we uit van historische cijfers voor dividendrendement en risico. In de praktijk wordt bij de opbouw van een portefeuille gebruik gemaakt van gedetailleerde prognoses en ramingen van het dividendrendement en het risico.

STAP

2


Het wereldwijde universum voor onze portefeuilles omvat indices voor staatsobligaties, bedrijfsobligaties, aandelen en alternatieve beleggingen, die alle grote wereldwijde regio's bestrijken, met inbegrip van de opkomende markten ('EM'). We maken vooral gebruik van brede indices, wat bijvoorbeeld voor obligaties betekent dat we niet uitgaan van verschillende producten om verschillende looptijden te weerspiegelen. Om het rente- en inflatierisico van de

portefeuilles te beheren, spreiden we de beleggingen over verschillende beleggingscategorieën, gecombineerd met indices met een ingebouwde afdekking, zoals de Barclays World Government Inflation-Linked Bond Index en de iBoxx USD Liquid Investment Grade Interest Rate Hedged Index. Het universum omvat high-yield indices, die gepaard gaan met een hoger risiconiveau, en meer conservatieve indices om een evenwicht te bereiken.

TABEL 1: HET UNIVERSUM VOOR DE WERELDWIJDE INKOMSTEN-PORTEFEUILLE Indexnaam Staatsobligaties

Verkorte naam

Ticker

Omschrijving

Citigroup Group-of-Seven (G7) Index

G7

SBG7U

Staatsobligaties van de G7-landen

Barclays World Government Inflation-Linked Bond Index

WGILB

BCIW1T

Inflatiegekoppelde staatsobligaties van ontwikkelde landen

Barclays Global Aggregate Corporate Bond Index

GACB

LGCPTRUU

Bedrijfsobligaties uit wereldwijde ontwikkelde landen

iBoxx USD Liquid Investment Grade IR Hedged Index

LIGIRH

IBXXH1US

Wereldwijde investment-grade bedrijfsobligaties met afdekking van het renterisico (shorts in Am. staatsobligaties).

Markit iBoxx Global Dev High Yield Capped Index

GDHYC

IBXXGH11

Wereldwijde high yield-bedrijfsobligaties

Barclays Emerging Markets Local Currency Core Government Bond Index

EMGCB

BLCNTRUU

Staats- en bedrijfsobligaties uit wereldwijde opkomende markten, in de lokale valuta's

J.P. Morgan EMBI Global Core Index

EMBI

JPEICORE

Staatsobligaties van wereldwijde opkomende markten

MSCI World Index

World

NDDUWI

Midcap- en smallcap-aandelen uit wereldwijde ontwikkelde markten

MSCI Emerging Markets Index

EM

NDUEEGF

Midcap- en smallcap-aandelen uit wereldwijde opkomende markten

FTSE UK Dividend+ Index

TFUDPG

Britse dividendaandelen

Dow Jones Emerging Markets Select Dividend Index

DJEMDIVR

Dividendaandelen uit opkomende markten

MSCI USA High Dividend Yield Index

M1USADVD Amerikaanse dividendaandelen

Bedrijfsobligaties

Opkomende markten-obligaties

Aandelen

EURO STOXX® Select Dividend 30

DIV

Dow Jones Asia Pacific Select Dividend 30

SD3T

Dividendaandelen uit de eurozone

DJAPSDT

Dividendaandelen uit ontwikkelde markten in de Azië/Pacific-regio

Alternatieve beleggingen FTSE EPRA/NAREIT Developed Dividend+ Index

EPRA

TENGDNU

REIT's (Real Estate Investment Trusts) uit wereldwijde ontwikkelde markten

Macquarie Global Infrastructure 100 Index

MGI

TMACMU

Wereldwijde beursgenoteerde infrastructuur-ondernemingen

S&P Emerging Markets Infrastructure Index

S&PEMI

SPGEIFDN

Wereldwijde beursgenoteerde infrastructuurondernemingen uit opkomende markten

D EEL 2: E T F T O O L K I T INKO M S T ENB EL EG G EN [21]

HOE STEMT U EEN PORTEFEUILLE EXACT AF OP UW BEHOEFTEN? Hoe creëert u binnen het ETF-universum exact de portefeuille die overeenkomt met uw behoeften? Precies hierbij komt het bouwsteenprincipe van ETF's bijzonder goed van pas, omdat dit het mogelijk maakt maatwerk toe te passen in uw portefeuille. In het voorbeeld op de vorige pagina gingen we niet uit van één wereldwijde dividend-index, maar van een combinatie van regionale indices. Deze indices kunnen we met elkaar combineren, gebruik makend van dezelfde methode van weging op basis van marktkapitalisatie als de methode die voor wereldwijde indices zoals de MSCI All Country World Index wordt gebruikt. Op basis hiervan kunnen we een wereldwijde dividend-portefeuille samenstellen ('Wereldwijde Dividend-portefeuille’). FIGUUR 18: REGIONALE VERDELING VAN DE MSCI ACWI

Deze index is op geen enkele wijze geoptimaliseerd. Dit verzekert dat de regionale verdeling van de Wereldwijde Dividend-portefeuille zoveel mogelijk overeenkomt met de wereldwijde aandelenindex. In deze benadering gaan we uit van de regionale verdeling van de MSCI ACWI index (figuur 18). Hierin zijn landen en regio's te zien waarvoor expliciet een dividendstrategie te vinden is en landen en regio's waarvoor dit niet het geval is. De wegingen van de landen/ regio's waarvoor geen dividendstrategie te vinden is, zijn proportioneel verdeeld over de andere landen en regio's, zodat iedere dividendstrategie zo consequent mogelijk overeenkomt met de weging van de betreffende regio binnen de wereldwijde markt. Dit levert de portefeuilleverdeling in figuur 19 op. FIGUUR 19: PORTEFEUILLEVERDELING FTSE UK Dividend Plus TR GBP 8,61%

Europa 24,43% VS 49,45%

EURO STOXX Select Dividend 30_NR USD 17,81%

Canada 3,92%

MSCI USA High Dividend Yield Index 55,75%

Pacific ex Japan 4,55% Opk. markten 10,26%

DJ Asia Pac Select Dividend 30 TR USD 5,13% DJ EM Select Dividend TR USD 12,69%

Israël 0,18% Japan 7,21%

Bron: MSCI, Per 28 augustus 2014.


Bron: BlackRock. Per 28 augustus 2014.

De opbouw van de indices die in de portefeuille gebruikt zijn, kan variëren. Sommige indices zijn gewogen op basis van het dividendrendement, andere op basis van marktkapitalisatie, net als de wegingen van de totale portefeuille. Door de marktkapitalisatie als basis voor de weging te nemen, wordt verzekerd dat de portefeuille geografisch gevarieerd is, wat in deze fase van het proces één van de doelstellingen is.

FIGUUR 20: INKOMSTEN VERSUS RISICO

FIGUUR 21: VOORTSCHRIJDEND RENDEMENT PER KWARTAAL 15%

6%

10%

5%

Rendement

DIVIDENDRENDEMENT (12 MND. VOORTSCHRIJDEND)

Het totaalrendement van de Wereldwijde Dividendportefeuille komt in grote lijnen overeen met het totaalrendement van de MSCI ACWI (zie figuur 21), met periodes waarin de performance hoger en lager is dan die van de index. De Wereldwijde Dividend-portefeuille heeft echter een hoger dividendrendement en een lagere volatiliteit dan de MSCI ACWI, wat overeenkomt met de doelstelling van de portefeuille (figuur 20).

4% 3% 2%

0% -5% -10%

1%

-15%

0% 0%

5%

5%

10%

15%

20%

RISICO (ST.DEV. RENDEMENT OP JAARBASIS) Wereldwijde dividendbeleggingen

Feb Mei 12 12

Aug Nov Feb Mei 12 12 13 13

Aug Nov Feb Mei 13 13 14 14

Wereldwijde dividendbeleggingen MSCI ACWI NR USD

EURO STOXX Select Dividend 30 NR USD DJ Asia Pac Select Dividend 30 TR USD

Aug 14

Bron: Bloomberg, 31 oktober 2011 – 28 augustus 2014.

MSCI ACWI NR USD DJ EM Select Dividend TR USD FTSE UK Dividend Plus TR GBP MSCI USA High Dividend Yield Index Bron: Bloomberg, 31 oktober 2011 – 28 augustus 2014. Inkomsten per 28 augustus 2014.


STAP

3

DE ALLOCATIES BEPALEN – DE PORTEFEUILLE VORM GEVEN

Voor dit hypothetische voorbeeld kiezen we voor een systematische aanpak. Met behulp van deze aanpak willen we, rekening houdend met de spreidingseisen die in stap 1 gedefinieerd zijn, de optimale verdeling van de hierboven geschetste portefeuilles vaststellen.

van opkomende markten en aandelen, terwijl een portefeuille die gericht is op een lagere volatiliteit, voor een groter deel zal bestaan uit staatsobligaties, inflatiegekoppelde obligaties en staatsobligaties met afdekking van het renterisico.

In tabel 2 zijn de belangrijkste performance-cijfers voor de verschillende bouwstenen van de portefeuille gegeven. Hieruit valt af te leiden dat een portefeuille die gericht is op hogere inkomsten, voor een groter deel zal bestaan uit high-yield bedrijfsobligaties, obligaties

Met behulp van de systematische aanpak wordt elk van de drie portefeuilles nu geoptimaliseerd, om een zo hoog mogelijk effectief rendement te bereiken, terwijl de eisen die in stap 1 gedefinieerd zijn, in acht worden genomen.

TABEL 2: DETAILS VAN DE INDICES IN HET BELEGGINGSUNIVERSUM G7

WGILB

GACB

LIGIRH GDHYC EMCGB EMBI WORLD

Inkomsten

1,09%

1,93%

2,46%

1,25%

4,46%

5,29%

4,95%

Volatiliteit (jaarbasis)

4,04%

5,55%

4,80%

4,49%

6,40%

12,39%

Totaalrendement (jaarbasis)

-0,37%

3,23%

5,08%

3,80%

9,32%

1,28%

Bron: BlackRock, Morningstar, MPI Stylus, 31 oktober 2011 – 28 augustus 2014.


EM

DIV

EPRA

MGI

S&PEMI

2,49%

2,66%

3,93%

3,82%

3,70%

2,85%

7,72%

10,52%

15,23%

10,02%

11,78%

10,57%

14,95%

7,53%

16,13%

5,84%

14,83% 12,94%

6,59%

11,54%

De illustratieve portefeuilleverdelingen5 die hieruit voortkomen, worden uiteengezet in tabel 3 en figuur 22 t/m 24: FIGUUR 22: PORTEFEUILLE 1 (MAX. INKOMSTEN) G7 5,00%

World 5,00%

WGILB 5,00%

EM 5,00%

GACB 5,00%

Div 5,00%

LIGIRH 5,00%

EPRA 5,00%

Lopend rendement

3.80%

Historische volatiliteit (op jaarbasis)

8.08%

Historisch totaalrendement (op jaarbasis)

6.67% 15.00%

GDHYC 10,00%

MGI 5,00%

% aandelen

EMCGB 20,00%

S&PEMI 5,00%

% obligaties

70.00%

% alternatieve beleggingen

15.00%

Lopend rendement

2.49%


5.98%


5.56%

EMBI 20,00%


FIGUUR 23: PORTEFEUILLE 2 (MIN. RISICO) G7 20,00%

World 5,00%

WGILB 10,00%

EM 5,00%

GACB 5,00%

Div 5,00%

LIGIRH 20,00%

EPRA 5,00%

GDHYC 5,00%

MGI 5,00%

% aandelen

15.00%

EMCGB 5,00%

S&PEMI 5,00%

% obligaties

70.00%


15.00%

Lopend rendement

3.58%

EMBI 5,00% Bron: BlackRock, Morningstar, MPI Stylus, 31 oktober 2011 – 28 augustus 2014.

FIGUUR 24: PORTEFEUILLE 3 (MAX. SHARPE) G7 5,00%

World 5,00%

WGILB 5,00%

EM 5,00%

GACB 10,00%

Div 5,00%

LIGIRH 5,00%

EPRA 5,00%


7.09%


7.67%

GDHYC 20,00%

MGI 5,00%

% aandelen

15.00%

EMCGB 5,00%

S&PEMI 5,00%

% obligaties

70.00%


15.00%

EMBI 20,00% Bron: BlackRock, Morningstar, MPI Stylus, 31 oktober 2011 – 28 augustus 2014.

TABEL 3: GEOPTIMALISEERDE VERDELING VAN DE INKOMSTENPORTEFEUILLES Portefeuille

G7

WGILB

GACB

LIGIRH GDHYC EMCGB EMBI

5,00%

5,00%

10,00%

20,00%

20,00%

WORLD

EM

DIV

EPRA

MGI

S&PEMI

5,00%

5,00%

5,00%

5,00%

5,00%

5,00%

Portefeuille 1

Max. inkomsten

5,00%

5,00%

Portefeuille 2

Min. risico

20,00%

10,00%

5,00%

20,00%

5,00%

5,00%

5,00%

5,00%

5,00%

5,00%

5,00%

5,00%

5,00%

Portefeuille 3

Max. Sharpe

5,00%

5,00%

10,00%

5,00%

20,00%

5,00%

20,00%

5,00%

5,00%

5,00%

5,00%

5,00%

5,00%


5 Deze allocaties zijn volledig berekend op basis van historische gegevens van de indices. In het verleden behaalde resultaten zijn geen indicatie voor toekomstig rendement.


Zoals te verwachten was, gezien de uitgangspunten voor de drie portefeuilles, zijn de allocaties sterk verschillend. Figuur 25 toont de relatie tussen het lopend rendement en het totale risico van de drie portefeuilles en maakt duidelijk wat het resultaat is van de afweging om meer risico te accepteren, in ruil voor een hogere potentiële inkomsten. Opvallende punten: ``Portefeuille 1 was gericht op de hoogst mogelijke inkomsten, binnen de aangegeven grenzen. Hierdoor werd de weging van hoger renderende beleggingen tot het maximale verhoogd (bijvoorbeeld 40% obligaties uit opkomende markten en 10% high-yield bedrijfsobligaties). Het gevolg is dat de volatiliteit meer dan 2% hoger is dan die van de 'Min. Risico'portefeuille (portefeuille 2). ``Portefeuille 2 was gericht op een zo laag mogelijk risico, waardoor de minst volatiele beleggingen de maximaal toegestane weging kregen. Deze minst volatiele beleggingen zijn echter staatsobligaties, die ook lagere inkomsten opleveren. Zoals verwacht is het totale lopende rendement van deze portefeuille dan ook aanzienlijk lager dan dat van portefeuille 1 en 3.

FIGUUR 25: INKOMSTEN VERSUS VOLATILITEIT VOOR DE DRIE PORTEFEUILLES LOPEND RENDEMENT

VERGELIJKING VAN DE PORTEFEUILLES

4% 3% 2% 1% 0%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

TOTALE HISTORISCHE VOLATILITEIT Portefeuille 1

Portefeuille 2

Portefeuille 3

Bron: Bloomberg, 31 oktober 2011 – 28 augustus 2014. Inkomsten per 28 augustus 2014.

``Portefeuille 3 was gericht op een optimale balans tussen risico en inkomsten, door te streven naar de maximale inkomsten per risico-eenheid. Het rendement van deze portefeuille komt dicht bij dat van portefeuille 1, maar opvallend is dat het lopend rendement slechts marginaal lager is, terwijl het risico 1% lager is. Het belangrijkste verschil tussen portefeuille 1 en 3 is een iets hogere weging van high-yield bedrijfsobligaties en een kleinere weging van opkomende markten-obligaties. Dit zijn slechts drie voorbeelden van portefeuilles die binnen dit specifieke ETF-universum kunnen worden gecreëerd. Er zijn uiteraard nog talloze andere efficiënte oplossingen, die tussen de 'Max. inkomsten' en 'Min. Risico' in liggen.

STAP

4

DE PORTEFEUILLE BEWAKEN EN AANPASSEN

De laatste stap in het proces is de bewaking van de inkomstenportefeuille en aanpassing van de wegingen wanneer dit nodig is. Als een portefeuille eenmaal is opgebouwd, is het noodzakelijk de verdeling ervan regelmatig te controleren en de weging van de verschillende componenten aan te passen wanneer dit nodig is om aan het gestelde beleggingsdoel te blijven voldoen. Dit herhalende proces is nodig om ervoor te zorgen dat de portefeuille blijft beantwoorden aan het gestelde risico/rendementsprofiel.


Wanneer sprake is van noodzakelijke herweging, dient hierbij steeds gestreefd te worden naar een evenwicht tussen effectieve risicobeheersing en de kosten die daarmee gemoeid zijn, om te voorkomen dat de herwegingskosten een te groot effect zullen hebben op het totaalrendement.

Conclusie

In onze ogen dient een inkomstenportefeuille opgebouwd te worden met de volgende doelen voor ogen:

BELEGGINGSDOEL: BEOOGDE INKOMSTEN EN RISICO

1) De beoogde inkomsten realiseren binnen het gedefinieerde risicobudget, bij voorkeur gecombineerd met inkomsten- en vermogensgroei 2) E en beleggingsuniversum gebruiken dat aansluit bij de voorkeuren van de belegger

OPTIMALE MOGELIJKHEDEN VOORWAARDEN: SPREIDING

AFGEBAKEND BELEGGINGSUNIVERSUM

3) I n overeenstemming zijn met bepaalde voorwaarden, zoals minimale of maximale spreiding

De methodologie voor de opbouw van een inkomstenportefeuille die we hier propageren – en die we zelf ook toepassen – omvat een proces met vier stappen: de definitie van de beleggingsdoelen, de afbakening van het beleggingsuniversum, de portefeuilleverdeling en regelmatige bewaking en aanpassing van de portefeuille. Door deze vier stappen te volgen, met inachtneming van de basisprincipes van inkomstenbeleggen die we eerder hebben besproken, is het mogelijk een gespreide, stabiele en duurzame inkomstenportefeuille met ETF’s op te bouwen en te beheren. Voor een dergelijke ETF-portefeuille heeft u de keuze uit een gevarieerd aantal beleggingen.

Spreiding is het sleutelwoord. Zoals de portefeuillevoorbeelden lieten zien is het van groot belang de portefeuille te spreiden over zowel aandelen die inkomsten voortbrengen als verschillende typen obligaties, zodat de portefeuille sectoren en beleggingen bevat die verschillend reageren op veranderingen in de rentevoet en andere economische ontwikkelingen. ETF’s bieden beleggers de mogelijkheid hun inkomstenportefeuille op maat op te bouwen, binnen het meest efficiënte beleggingsuniversum, rekening houdend met spreidingseisen en gericht op een specifiek beoogd inkomstenniveau.

DEEL 2: E TF TOOLKIT INKOMSTENBELEGGEN [27 ]

Hoe kunnen wij u verder helpen? iSHARES EMEA INVESTMENT STRATEGY & INSIGHTS (ISI)

iSHARES EMEA PORTFOLIO ANALYSIS & INDEX SOLUTIONS (iPAS)

Het Investment Strategy & Insights (ISI) team van iShares EMEA houdt zich bezig met strategie en research en heeft tot een van zijn taken cliënten uitleg te geven over het gebruik van Exchange Traded Products (ETP’s).

Helpt cliënten beter te begrijpen wat het effect is van beleggingen in verschillende beleggingscategorieën in hun inkomstenportefeuille. Hierbij wordt gekeken naar:

Het iShares ISI-team is uniek in de Europese markt en verzorgt diepgaande analyses van ETP’s en portefeuilles, naast algemene informatie en research op het gebied van brede trends in de beleggingswereld. Het team bestaat uit beleggingsprofessionals met ervaring aan zowel de aankoop- als verkoopkant van de beleggingspraktijk en een grote deskundigheid op het gebied van marktstrategie en trading. ISI kan cliënten op vijf gebieden ondersteuning bieden: ``Beleggingsstrategie `ÈTP-research en -voorlichting `Àandelen en grondstoffen `Òbligaties ``Portefeuille-analyse en indexsamenstelling (iPAS)

6 MPS is niet voor beleggers in alle jurisdicties beschikbaar.


``De index-samenstelling `Ìndex-samenstelling en optimalisatie voor inkomstenportefeuilles `Ànalyse van de performance en efficiëntie van de portefeuille ``Risico-analyse

BLACKROCK MODEL PORTFOLIO SOLUTIONS (MPS)6 BlackRock Managed Portfolio Solutions (MPS) biedt een reeks van sterk gespreide multi-asset portefeuilles, zowel gericht op groei als op inkomsten. Deze portefeuilles kunnen gebruikt worden om uiteenlopende beleggingsstrategieën gestalte te geven en strekken zich uit over een groot aantal beleggingsdoelen en tijdshorizons.

Woordenlijst Portefeuilleverdeling (asset allocation) De verdeling van een beleggingsportefeuille over verschillende beleggingscategorieën en –typen, zoals aandelen, obligaties, vastgoed en cash. Bèta Een maatstaf voor de volatiliteit van een effect of een fonds in vergelijking met zijn benchmark-index. De index heeft per definitie een bèta van 1. Een effect of fonds met een bèta van meer dan 1 fluctueert sterker dan de markt, terwijl de waarde van een effect of fonds met een bèta van minder dan 1 minder sterk fluctueert dan de markt. Obligatie Een verhandelbaar schuldpapier, uitgegeven voor een bepaalde tijd. Gedurende de looptijd van de obligatie vergoedt de uitgever (emittent) periodiek rentebetalingen (coupons), aan het einde van de looptijd dient de hoofdsom te worden terugbetaald. Spreiding De verdeling van een beleggingsportefeuille over verschillende beleggingscategorieën en –typen, zoals aandelen, obligaties, vastgoed en cash. Door beleggingen te spreiden over verschillende beleggingscategorieën, sectoren of geografische gebieden kan het risico van een portefeuille aanzienlijk worden verlaagd. Zorgvuldige spreiding kan ervoor zorgen dat verliezen op een bepaalde belegging potentieel kunnen worden gecompenseerd door de winst op een andere belegging, zodat het risico dat de portefeuille als geheel sterk daalt, wordt verminderd. Dividendrendement Het door een bedrijf uitbetaalde dividend per aandeel als een percentage van de huidige aandelenkoers. Duration Een maatstaf voor de mate waarin de waarde van een obligatie beïnvloed wordt door een rentewijziging, uitgedrukt in jaren. De duration wordt berekend op basis van de contante waarde van alle te verwachten kasstromen van de portefeuille (coupons en aflossing van de hoofdsom). Winst per aandeel (Earnings per Share, EPS) Een indicatie van de winstgevendheid van een bedrijf, berekend door de totale winst van een onderneming te delen door het aantal uitstaande aandelen.

Exchange Traded Funds (ETF's) Sinds 1993 is het mogelijk te beleggen in Exchange Traded Funds (ETF’s), waartoe ook de fondsen van iShares behoren. Het zijn fondsen die ontwikkeld zijn om een index te volgen. Het zijn geen collectieve beleggingsfondsen in traditionele zin, maar meer hybride instrumenten, omdat ze bepaalde aspecten van gewone aandelen combineren met die van beleggingsfondsen, om beleggers te laten profiteren van de voordelen van beide beleggingsvormen. ETF’s zijn open-end fondsen zonder vooraf bepaalde looptijd, die genoteerd staan en verhandeld worden op een groot aantal beurzen over de hele wereld. In tegenstelling tot traditionele beleggingsfondsen kunnen ze gedurende de hele beursdag worden verhandeld. Index Een statistische verzameling effecten, die onder meer gebruikt wordt om veranderingen in de economie of de financiële markt in kaart te brengen, vaak uitgedrukt als een procentuele verandering. iShares ETF's Een serie van Exchange Traded Funds (ETF's) die worden beheerd en op de markt gebracht door BlackRock. iShares is wereldwijd de grootste aanbieder van ETF's, zowel uit het oogpunt van het totaal beheerde vermogen (AUM) als wat betreft de diversiteit van de aangeboden producten. iShares fondsen bieden beleggers op eenvoudige, kostenefficiënte en transparante wijze toegang tot een groot aantal beleggingscategorieën, regio’s, sectoren en stijlen. Liquiditeit 1. De mate waarin activa of effecten gekocht of verkocht kunnen worden zonder dat dit de prijs ervan beïnvloedt. 2. Het gemak waarmee een belegging kan worden omgezet in contant geld. Looptijd 1. D e tijdsduur waarna de hoofdsom van een obligatie moet worden terugbetaald. 2. De tijd waarna een effect vervalt. P/E-ratio (koerswinstverhouding) Een ratio die gebruikt wordt om een indruk te krijgen van de waarde van een onderneming in verhouding tot winst. De P/E ("Price/Earnings Ratio") wordt berekend door de aandelenkoers van een onderneming te delen door de winst per aandeel.


Risico Financieel risico is de waarschijnlijkheid dat beleggers het geld dat ze in een effect hebben geïnvesteerd, niet terugkrijgen. Aan ieder beleggingstype zijn specifieke risico's verbonden, zoals het aandelenrisico, kredietrisico, wisselkoersrisico en renterisico. Het totale risico van een belegging wordt doorgaans afgemeten aan de volatiliteit van het totaalrendement. Sharpe-ratio Een maatstaf voor het risicogecorrigeerde rendement van een beleggingsfonds, die wordt berekend door het rendement van het fonds boven het rendement op een risicovrije belegging (zoals Duitse, Amerikaanse of Britse staatsobligaties) te delen door de standaarddeviatie van de fondsrendementen. Hoe hoger de Sharpe-ratio, hoe hoger het risicogecorrigeerde rendement van het fonds.

Standaarddeviatie Een maatstaf voor de volatiliteit van een fonds, uitgedrukt als een percentage. De standaarddeviatie meet de mate waarin het rendement van een fonds rondom een gemiddelde fluctueert, gemeten over een bepaalde periode. Stabielere beleggingen, zoals geldmarktfondsen, hebben een standaarddeviatie die bijna nul is, terwijl risicovolle aandelenfondsen gewoonlijk hogere standaarddeviaties hebben. Een standaarddeviatie van 10 betekent dat een fonds ongeveer 68% van de tijd binnen 10% van de gemiddelde koers ligt. Volatiliteit De volatiliteit kan worden gedefinieerd als de standaarddeviatie op jaarbasis van het totaalrendement van een effect over een bepaalde periode. Yield to Maturity Het rendement op een obligatie of ander vastrentend waardepapier als deze tot het einde van de looptijd wordt aangehouden. Als een obligatie met een discount wordt verhandeld is de yield to maturity groter dan het lopend rendement, wordt een obligatie met een premie verhandeld, dan is de yield to maturity kleiner dan het lopend rendement.


Auteurs AUTEURS James Kingston is binnen het Investment Strategy & Insights (ISI) team verantwoordelijk voor Porfolio Analysis en Index Solutions voor iShares EMEA.

JAMES KINGSTON

Catharine McNaught is als financieel tekstschrijver verbonden aan het ISI-team van iShares EMEA.

CATHERINE MCNAUGHT

REDACTIE Sofia Antropova is als lid van het ISI-team verantwoordelijk voor de aandelenstrategie van iShares EMEA.

SOFIA ANTROPOVA

Vasiliki Pachatouridi maakt als Fixed Income Product Strategist deel uit van de Fixed Income Portfolio Management Group van BlackRock.

VASILIKI PACHATOURIDI

SUPERVISIE Stephen Cohen is Managing Director en Chief Investment Strategist voor BlackRock International Fixed Income en iShares EMEA

STEPHEN COHEN

Ursula Marchioni, Director, is Head of iShares EMEA Equity Strategy & ETP Research binnen het ISI-team van iShares EMEA.

URSULA MARCHIONI

D EEL 2: E T F T O O L K I T INKO M S T ENB EL EG G EN [31]

INFORMATIE INZAKE TOEZICHTSWETGEVING BlackRock Advisors (UK) Limited, gevestigd op het adres 12 Throgmorton Avenue, London, EC2N 2DL, Engeland, tel +44 (0)20 7743 3000, dat een vergunning heeft ontvangen van de Financial Conduct Authority (‘FCA’) en onder toezicht staat van de FCA, heeft dit documentuitsluitend voor professionele beleggers in Nederland uitgegeven. Geen andere persoon zou op basis van de informatie in dit document besluiten moeten nemen. Voor uw bescherming worden telefoongesprekken doorgaans opgenomen. BELEGGINGSRISICO Het beleggen in aandelen in de Vennootschappen is niet per se geschikt voor alle beleggers. BlackRock geeft geen garantie op de resultaten van de aandelen of fondsen. De koersen van beleggingen (die op beperkte markten kunnen worden verhandeld) kunnen stijgen of dalen en de kans bestaat dat de belegger het ingelegde vermogen niet terugkrijgt. Uw inkomen is niet vast maar kan aan schommelingen onderhevig zijn. In het verleden behaalde resultaten zijn geen indicator voor toekomstige resultaten. De waarde van de beleggingen die blootgesteld zijn aan vreemde valuta kan worden beïnvloed door valutaschommelingen. Wij herinneren u eraan dat uw financiële situatie en fiscale vrijstellingen kunnen veranderen. BlackRock doet geen uitspraken over de vraag of deze belegging geschikt is voor u en of deze aansluit bij uw persoonlijke behoeften en risicotolerantie. De gegeven informatie is slechts een samenvatting; beleggingen dienen te worden gedaan op basis van het huidige prospectus, dat kan worden opgevraagd bij BlackRock. Met betrekking tot genoemde producten is dit document uitsluitend bedoeld ter informatie; het dient in geen geval te worden opgevat als een beleggingsadvies of een aanbeveling, aansporing of uitnodiging om de hier genoemde effecten te kopen of te verkopen. Reproductie of verspreiding van document is verboden, tenzij met expliciete toestemming van BlackRock Advisors (UK) Limited. iShares® en BlackRock® zijn geregistreerde handelsmerken van BlackRock Inc. of haar dochterondernemingen in de Verenigde Staten en elders. © 2015 BlackRock Advisors (UK) Limited. Geregistreerde vennootschap No. 00796793. Alle rechten voorbehouden. Telefoongesprekken kunnen gemonitord of opgenomen worden. © 2015 BlackRock, Inc. Alle rechten voorbehouden. BLACKROCK, BLACKROCK SOLUTIONS, iSHARES, BUILD ON BLACKROCK (BOUW MET BLACKROCK), SO WHAT DO I DO WITH MY MONEY (MAAR WAT KAN IK HET BESTE DOEN MET MIJN GELD?) en het gestileerde i logo zijn geregistreerde en ongeregistreerde handelsnamen (trademarks) van BlackRock, Inc. en haar dochterondernemingen in de Verenigde Staten en daarbuiten. Alle andere handelsnamen (trademarks) zijn van de respectievelijke eigenaren. 001900h-IS-N-I-JAN15-EN-EMEAiS-0081-260415

For more information please visit our website at iShares.com or call us on: Austria: +49 (0) 89 42729 5858

France: +33 (0) 1 56 43 29 16

Luxembourg: +32 (0) 2 402 49 12

Spain:

+34 (0) 91 788 94 00

Belgium: +32 (0) 2 4024912

Germany:+49 (0) 89 42729 5858

Netherlands: +31 (0) 800 0233 466

Sweden:

+46 (0) 20 79 62 38

Denmark:+45 (0) 80 88 48 45

Israel:

+44 (0) 207 743 1659

Norway:

+47 (0) 800 14 324

Switzerland:+41 (0) 800 33 66 88

Finland: +358 (0) 800 918 277

Italy:

+39 (0) 800 898085

Portugal:

+34 (0) 91 788 94 00

UK:

+44 (0) 845 357 7000

ALLEEN VOOR PROFESSIONELE BELEGGERS OVER INKOMSTEN GESPROKEN DEEL 2 ETF TOOLKIT INKOMSTENBELEGGEN

Recommend Documents