Collegevoorstel
Openbaar
Onderwerp
Plan van Aanpak Nijmegen omarmt de Waal
Programma / Programmanummer
BW-nummer
Openbare besluitenlijst 18 december 2007 Citymarketing & Externe betrekkingen / 1013 Collegevergadering no 47 Portefeuillehouder
Th. de Graaf
Samenvatting Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. Aanwezig: De gebiedsontwikkeling Nijmegen omarmt de Waal is van start gegaan. SP00, Wijnand Kok 9142, Marije Th. de Graaf Voorzitter Het betreft de bouw van de stadsbrug De Oversteek, de Gerrist, 9124 P. van Depla, H. van Hooft L. Scholten, Wethouders dijkteruglegging en realisatie het stadseiland, de sr., realisatie van het H. Kunst, P. Lucassen, der Meer van het Datum ambtelijk voorstel voorzieningenhart De Citadel/knoop Lent J. en van de ontwikkeling 22 december 2011 P. coalitieakkoord Eringa Gemeentesecretaris Waalfront. We hebben in het vastgelegd dat we de Registratienummer A. Kuil Communicatie gebiedsontwikkeling Nijmegen omarmt de Waal in het kader van de 11. 0025721 M. gebruiken Sofovic om het duurzame en Verslag citymarketing proactief willen
innovatieve imago van kennisstad Nijmegen te versterken. Daarvoor is een plan van aanpak opgesteld.
Paraaf
Ter besluitvorming door het college
Aldus vastgesteld in de vergadering van:
1. Het plan van aanpak voor het vermarkten van de gebiedsontwikkeling Nijmegen omarmt de Waal vast te stellen. 2. De brief aan de raad vast te stellen.
De voorzitter,
Datum
akkoord
Leidinggevende
De secretaris, H. van Oerle, P200 Programmamanager H. van Oerle
Programmadirecteur P. Steijn
Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad (uiterlijk maart 2012 ) Paraaf
Besluit B&W d.d. 16 januari 2012 nummer: 3.3 Confo rm advies
Aanhou den Anders, nl.
Datum
akkoord Bestuursagenda
1
Gemeentesecretaris
Portefeuillehouder
Collegevoorstel.docx
Collegevoorstel
1
2
3
4
5
6
Probleemstelling
We hebben in het coalitieakkoord vastgelegd dat we de gebiedsontwikkeling Nijmegen omarmt de Waal in het kader van de citymarketing proactief willen gebruiken om het duurzame en innovatieve imago van kennisstad Nijmegen te versterken. Wij hebben de gemeenteraad toegezegd daarvoor een plan van aanpak op te stellen. We hebben gekozen voor een ontwikkelscenario waarbij we samen met partners in de vorm van co-creatie en co-productie komen tot een plan van aanpak en in het verlengde daarvan een dynamisch en samenhangend programma dat invulling geeft aan onze ambities. Juridische aspecten
n.v.t.
Doelstelling
Het hoofddoel van Nijmegen omarmt de Waal is het versterken van het duurzame, innovatieve profiel van kennisstad Nijmegen. Argumenten
De gebiedsontwikkeling Nijmegen omarmt de Waal is van start gegaan. De komende 15 jaar ondergaat Nijmegen een ingrijpende metamorfose. Het betreft de bouw van de stadsbrug De Oversteek, de dijkteruglegging en realisatie van het stadseiland, de realisatie van het voorzieningenhart De Citadel/knoop Lent en de ontwikkeling van het Waalfront. Het is nationaal en internationaal een unieke en onderscheidende gebiedsontwikkeling, waarbij veiligheid, duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit met elkaar zijn vervlochten (rood, groen en blauw). Deze ontwikkeling zal het duurzame en innovatieve imago van de stad versterken. Er is in totaal een investering van €1 miljard mee gemoeid. Financiën
Voor de dekking van de kosten is op basis van een bijdrage uit het gemeentelijk ontwikkelingsbedrijf in het programma Citymarketing €300.000,-gereserveerd. Inmiddels is een subsidieaanvraag ingediend voor het Europese Life+- programma. Het gaat om een Brusselse bijdrage van €900.000,-. We verwachten in het voorjaar van 2012 uitsluitsel. Daarnaast wordt dekking gevonden in de betrokken planexploitaties en verwachten wij financiële bijdragen van partners. Communicatie
Na vaststelling zullen wij het plan van aanpak aan de betrokken partners toesturen. Vervolgens wordt voor het opladen van het programma met deze partners overleg gevoerd. 7
8
Uitvoering en evaluatie
Op basis van het plan van aanpak gaan wij in het eerste kwartaal van 2012 een meerjarig en dynamisch programma opladen. Wij gaan stelselmatig de effecten monitoren. Dat doen we door gebruik te maken van bestaande onderzoeksinstrumenten (Binnenstadsmonitor, Stadspeiling, Klantenpanel, Landelijke peilingen, etc.). Risico
Nvt
Bijlage(n):
brief aan de Raad, plan van aanpak NodW
Directie Wijk & Stad Strategie & Programmeren
Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024
Openbare besluitenlijst 18 december 2007 Collegevergadering no 47
Telefax
Aan de gemeenteraad van Nijmegen
Aanwezig: Voorzitter Wethouders Gemeentesecretaris Datum Communicatie
16 januari 2012 Verslag
(024) 329 96 10
E-mail gemeente@
nijmegen.nl
Postbus 9105
Th. de Graaf 6500 HG Nijmegen P. Depla, H. van Hooft sr., L. Scholten, H. Kunst, P. Lucassen, J. van der Meer P. Eringa Ons kenmerk Contactpersoon A. Kuil SP00/11.0025743 Wijnand Kok; Marije Gerrist M. Sofovic
Onderwerp
plan van aanpak Nijmegen omarmt de Waal
Datum uw brief
nvt
Direct telefoonnummer
9142 / 9124
Geachte leden van de raad, De gebiedsontwikkeling Nijmegen omarmt de Waal is van start gegaan. De komende 15 jaar Aldus vastgesteld in de van: ondergaat Nijmegen een ingrijpende metamorfose. Hetvergadering betreft de bouw van de stadsbrug De Oversteek, de dijkteruglegging en realisatie van het stadseiland, de realisatie van het voorzieningenhart De Citadel/knoop Lent en de ontwikkeling van het Waalfront. Het is nationaal en internationaal een unieke gebiedsontwikkeling, waarbij veiligheid, duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit met elkaar zijn vervlochten.
De voorzitter, De secretaris, Wij hebben in het coalitieakkoord vastgelegd dat we deze gebiedsontwikkeling in het kader van de citymarketing proactief wil gebruiken om het duurzame en innovatieve imago van kennisstad Nijmegen te versterken. In het kader van de begrotingsbehandeling 2012 hebben wij aan uw Raad toegezegd daarvoor een plan van aanpak op te stellen. Wij leggen u hierbij ter informatie het plan van aanpak voor. Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester,
De
Mr. Th. C. de Graaf
Gemeentesecretaris,
drs. B. van der Ploeg 1
Bijlage: Plan van aanpak Nijmegen omarmt de Waal
www.nijmegen.nl
brief aan de raad.docx
Plan van aanpak Nijmegen omarmt de Waal: katalysator voor een sterk stedelijk profiel
1. 2. 3. 3.1 3.2. 3.3. 3.4 4. 4.1 4.2 4.3 4.4 5. 6. 7. 8.
Aanleiding Inleiding en opbouw plan van aanpak Doelgroepen Nijmegenaren Toeristen Wetenschappers / Vakmatig betrokkenen Beslissers / Influentials Programmasporen Communicatie Highlights & events Internationaal bezoekprogramma & educatie Toeristisch aanbod Organisatie Financiën Monitoring Tijdpad
1
1. Aanleiding De gebiedsontwikkeling Nijmegen omarmt de Waal is van start gegaan. De komende 15 jaar ondergaat Nijmegen een ingrijpende metamorfose. Het betreft de bouw van de stadsbrug De Oversteek, de dijkteruglegging en realisatie van het stadseiland, de aanleg van het voorzieningenhart De Citadel/knoop Lent en de ontwikkeling van het Waalfront. Het is nationaal en internationaal een unieke gebiedsontwikkeling, waarbij veiligheid, duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit met elkaar zijn vervlochten (rood, groen en blauw). Deze ontwikkeling zal het duurzame en innovatieve imago van de stad versterken. Er is in totaal een investering van €1 miljard mee gemoeid. Wij hebben in het coalitieakkoord vastgelegd dat we de gebiedsontwikkeling in het kader van de citymarketing proactief wil gebruiken om het duurzame en innovatieve imago van kennisstad Nijmegen te versterken. Tevens willen wij invulling geven aan het raadsbesluit van 26 januari jl. betreffende het raadsvoorstel “Opleveren in Nijmegen: een rode draad voor de nieuwe verrijkingen van onze stad” . Dit raadsvoorstel vraagt het college te komen met een uitvoeringsvoorstel dat bestaat uit een lijst van beeldbepalende bouwprojecten die middels een rode draad en een opleveringscampagne bijdragen aan het profileren van de stad. Ook sluit dit plan van aanpak aan op het collegebesluit van oktober 2011 focusontwikkeling citymarketing. Als vervolgstap is besloten te kiezen voor een ontwikkelscenario. Dit houdt in dat de gemeente samen met partners in de vorm van co-creatie en co-productie komt tot een dynamisch en samenhangend programma dat invulling geeft aan onze ambities. De afgelopen maanden zijn daar met partners in en buiten de stad gesprekken over gevoerd. Conclusies: partners onderschrijven dat het een onderscheidende, nieuwswaardige en duurzame ontwikkeling (megastructure) is; partners zien kansen om het imago van de stad te versterken; partners willen participeren in het ontwikkelen en uitvoeren van activiteiten; partners menen dat de gebiedsontwikkeling katalysator is voor nieuwe initiatieven. Kortom Nijmegen schrijft als oudste stad van Nederland wederom historie. Dit plan van aanpak formuleert een visie en doelstellingen. En geeft aan welke stappen in welke volgorde worden gezet om visie en doelstellingen te realiseren.
2. Inleiding We zetten citymarketing in als instrument voor het aantrekken en behouden van bedrijven, instellingen, bezoekers en inwoners met de inzet van betrokken publieke en private partners. Om daar verder invulling aan te geven hebben we besloten een focus te geven aan de profilering van Nijmegen. Deze focus op historie én hedendaagse kennis, innovatie en dynamiek is vervlochten in de gekozen stadsslogan en beeldmerk ‘Altijd Nijmegen’. Bij de invulling van deze focus gaat het niet alleen om promotie (beweren), maar ook om het profileren en het leveren van bewijsvoering. Dit bewijs leveren wij door in te zetten op majeure onderwerpen en onderscheidende gebeurtenissen zowel in het verleden als in het heden. Recente voorbeelden waren de Vrede van Nijmegen (Vrede van Nijmegenpenning, Vrede van Nijmegen-tentoonstelling in het Europees Parlement); de presentatie van middeleeuws Nijmegen in New York; de viering van de bevrijding; de viering van 10-jaar Mariënburg. De gebiedsontwikkeling Nijmegen omarmt de Waal is ook zo’n onderscheidende gebeurtenis en een kans om het imago van Nijmegen als innovatieve en duurzame kennisstad te versterken.
2
We benoemen dan ook als hoofddoel van Nijmegen omarmt de Waal het versterken van het duurzame, innovatieve profiel van kennisstad Nijmegen. Daarnaast onderscheiden we de volgende deeldoelstellingen. 1. We willen met de Nijmegenaar -op basis van vraag- gericht communiceren over de uitvoering van de gebiedsontwikkeling. Wij willen Nijmegenaren zowel het werk in uitvoering als de toekomst laten beleven. Met als effect het versterken van trots op de stad. 2. We willen met bedrijven, kennisinstellingen en culturele organisaties komen tot een aanbod van onderscheidende programma’s, activiteiten en evenementen waarmee we - Nationaal nieuw en extra toeristisch bezoek naar de stad trekken; - Internationaal wetenschappers, consultants en bestuurders naar Nijmegen halen. Met als effect extra bestedingen én profilering van Nijmegen als kennisstad. 3. We willen Nijmegen omarmt de Waal proactief en effectief inzetten voor relatiebeheer, lobby en public affairs en dus beslissers/beïnvloeders/influentials middels bezoekprogramma’s te gast laten zijn. Met onder meer als effect extra investeringen in de stad. 4. We willen op regionale, nationale maar ook internationale schaal free publicity genereren. We willen samen met partners de gebiedsontwikkeling internationaal uitdragen op congressen, beurzen, etc. Met als direct effect extra bezoek én indirect effect de profilering van Nijmegen als kennisstad. 5. We willen ten behoeve van het ontwikkelen en uitvoeren van programma’s, activiteiten en evenementen in samenwerking met het MBO, HBO en WO stageplaatsen, onderzoeksstages creëren. Met als effect dat studenten bijzondere leerervaring opdoen. 6. We willen tijdelijke activiteiten in het gebied gaan faciliteren onder de voorwaarde dat deze activiteiten een bijdrage leveren aan de versterking van de doelstellingen om extra bezoek te genereren aan de stad én de profilering van Nijmegen als kennisstad te versterken. Met als neveneffect dat tijdelijke activiteiten kunnen uitgroeien tot nieuwe vaste vormen van stedelijk aanbod. Opbouw Plan van Aanpak We hebben dit Plan van Aanpak uitgewerkt op basis van de doelgroepen: - Nijmegenaren ; - toeristen; - wetenschappers en vakmatig betrokkenen; - beïnvloeders/beslissers/influentials, subsidiegevers en investeerders.
Per doelgroep beschrijven we wat we willen bereiken, hoe we dat willen bereiken en wie daarin onze partners zijn. Dit leidt tot een set van activiteiten. Deze zijn in te delen in een viertal programmasporen. Elk spoor kent zijn eigen dynamiek en momentum. Het betreft: - Communicatie; - Events en highlights; - Bezoekprogramma’s en educatie; - Toeristisch aanbod. Daarbij heeft dit Plan van Aanpak ook raakvlakken met doelstellingen van andere gemeentelijke programma’s zoals Grondbeleid, Economie&Toerisme, Ruimte&Cultuurhistorie, Klimaat en Energie, etc. De gebiedsontwikkeling Nijmegen omarmt de Waal kent meerdere stakeholders en belanghebbenden. Daarnaast heeft de stad een sterk organiserend vermogen en kent tal van sterke formele en informele netwerken. Wij hebben dan ook gekozen voor een ontwikkelscenario, waarbij doelstellingen en plan van aanpak in de vorm van een co-creatie met partners worden geformuleerd. Ook de verdere ontwikkeling én uitvoering van het programma gaat bottom up en in de vorm van co-producties. Door voor een dergelijk ontwikkelscenario te kiezen:
3
-
wordt de stad op meerdere aggregatieniveau’s (niet alleen strategisch, maar ook operationeel) uitgedaagd te participeren; kunnen programma’s en activiteiten hun bestaansrecht bewijzen én verder uitgroeien; ontstaat financieel een multipliereffect én worden misinvesteringen voorkomen; ontstaan nieuwe bondgenootschappen en allianties met als effect dat het organiserend vermogen van de stad verder wordt versterkt.
3. Doelgroepen 3.1 Nijmegenaren Inleiding Uit de laatst gemeten stadspeiling blijkt dat 97% van de Nijmegenaren prettig leeft in de stad. Verder is vastgesteld dat 75% van de ondervraagden trots zijn op Nijmegen! Burgers die trots en tevreden zijn dragen dit uit en worden ambassadeurs van hun stad. Uit onderzoek is tevens gebleken dat grote ontwikkelingsprojecten het gevoel van trots vergroten. Nijmegenaren ervaren de verbouwing van de stad als dynamiek en vooruitgang. Daarom willen wij naast het invulling geven aan het weten, Nijmegenaren ook het werk in uitvoering én de toekomst laten beleven. Weten We willen met partners bestaande communicatiemiddelen samenhangend en geïntegreerd inzetten. De communicatievraag en de informatiebehoefte van Nijmegenaren is hierbij het vertrekpunt. We maken hiervoor een plan en zetten een coördinerend communicatieoverleg op met communicatieadviseurs van Rijkswaterstaat, GEM Waalsprong, Waalfront en gemeente. Het stadsbestuur heeft vanzelfsprekend de plicht om over de ontwikkeling en uitvoering van Nijmegen omarmt de Waal én de daaronder hangende deelprojecten met Nijmegenaren - en in het bijzonder direct belanghebbenden - actief te communiceren. Daarbij gaat het ook om de overlast, bijvoorbeeld op het vlak van bereikbaarheid, die in de stad gaat ontstaan. Deze basiscommunicatie, het weten, willen wij op orde hebben. Daarbij zien wij ook een rol weggelegd voor sociale media.
Beleven Werk in uitvoering, bekijkbaar en beleefbaar Wij gaan het werk in uitvoering bekijkbaar en beleefbaar maken. Daarvoor ontwikkelen wij met partners een snoer van kijk- en beleefplekken. Het gaat dan om bestaande plekken, te weten de St. Stevenstoren, Handelskade, het stadsstrand, het Valkhofpark, de Stratemakerstoren, de Oosterhoutse dijk en het Huis van de Overvloed aan de Waal. Maar ook willen wij de mogelijkheid van het plaatsen van tijdelijke uitzichtpunten, zoals Lenteveld verder onderzoeken. Online willen we burgers het werk in uitvoering laten volgen door middel van een cluster aan webcam’s. Partners stimuleren wij om op basis van het snoer aan kijk- en beleefplekken bezoekprogramma’s (rondleidingen) voor specifieke doelgroepen te ontwikkelen. Daar maakt een aantrekkelijk pakket lesmateriaal deel van uit. Zo krijgt Nijmegen omarmt de Waal een plek in het door de gemeente gesubsidieerde programma van het Milieu Educatie Centrum Nijmegen. Met lokale media werken wij een mediapartnership uit. Beleef de toekomst (en het verleden!) De gebiedsontwikkeling loopt tot na 2020 door. Wij willen Nijmegenaren en andere bezoekers dan ook de toekomst laten beleven. Daarbij leggen wij ook verbinding met de cultuurhistorie en in het bijzonder het uitvoeringsprogramma Verleden Verbeeld. Het gaat dan om de eeuwenlange historische verbinding die Nijmegen met en rond de Waal heeft. Het verleden en toekomst kunnen we door middel van (3d) visualisaties zichtbaar en beleefbaar maken. Bijvoorbeeld met layers op smartphones. Weten en beleven komen samen in één informatiepunt
4
-
Een informatiecentrum, zowel offline als online kan in de communicatie de nodige focus aanbrengen. Het laat de vraag naar en aanbod van info op één fysieke plek stollen. Het is ook de plek waar we groepen ontvangen en presentaties geven. Het kan niet alleen voor Nijmegenaren maar voor alle doelgroepen het start- en eindpunt vormen van een ontdekkingsreis langs de diverse projecten. In samenwerking met Rijkswaterstaat hebben we een startdocument opgesteld. Op basis daarvan doet Rijkswaterstaat nader onderzoek en werken we een projectplan uit. Voortuitlopend op de uitkomsten van dit onderzoek en vanwege de grote belangstelling voor de bouw van De Overteek zijn we gestart met het realiseren van een infocentrum aan de Waalkade. Hier bestaat ruimte voor de andere projecten om aan te haken.
Succes moet je vieren Start en gereedkomen van deelprojecten zijn de komende jaren highlights. Deze successen moeten we gezamenlijk vieren. Daarmee geven we ook invulling aan het initiatiefraadsvoorstel “Opleveren in Nijmegen”. Wij dagen de stad uit om aan zo’n formeel moment bijzondere activiteiten en evenementen toe te voegen. Randvoorwaarde is dat dergelijke activiteiten bijdragen aan het versterken van het gewenste profiel van de stad, helpen nationaal extra publiciteit te genereren én nieuw bezoek verleiden en verlokken naar Nijmegen te komen (toeristen, wetenschappers/vakmatig betrokkenen, beslissers/beïnvloeders). Wij stellen daarvoor een dynamische kalender op. Het invaren van de brug De Oversteek in november 2012 is het eerste moment. Middels een projectmatige aanpak starten we vroegtijdig met het ontwikkelen van en invulling geven aan een highlight. Een heel belangrijk hoogtepunt is de oplevering van De Oversteek in 2013.
3.2. Toerist Het toerisme is één van onze vier economische speerpunten. Er zijn ruim 5500 mensen in deze sector werkzaam. De Nota Toerisme ´Welkom in Nijmegen´ (2010) en het door het door Lagroup gehouden onderzoek over het toeristische imago van Nijmegen noemen de grote toeristische aantrekkingskracht van de Waal(kade). Tegelijkertijd hebben toeristische ondernemers het aan de Waalkade nu niet gemakkelijk. De Nota Toerisme stelt dat de gebiedsontwikkeling een nieuwe impuls aan het toerisme rond de Waal kan geven. Uit het door RBT KAN gehouden onderzoek blijkt dat de grootste groep bezoekers aan Nijmegen bestaat uit dagtoeristen. Deze groep richt zich voornamelijk op een combinatie van winkelen, terrasbezoek, uitgaan en evenementen. De meeste bezoekers zijn afkomstig uit Gelderland en omliggende provincies. De Nota Toerisme schetst een profiel van de hedendaagse bezoeker die op zoek is naar beleving, betekenis en een groeiende belangstelling heeft voor duurzame activiteiten. We willen met Nijmegen omarmt de Waal aansluiten op het profiel en verwachtingspatroon van de gemiddelde bezoeker. Zodat de gebiedsontwikkeling uit kan groeien tot een tijdelijke attractie. Toeristische potentie benutten In Nederland is er een nichemarkt van belangstellenden/geïnteresseerden in grote infrastructurele werken. Ook als we geen actie ondernemen zal deze doelgroep de komende jaren de stad bezoeken. Veelal zal dit bezoek zijn dat gecombineerd wordt met bijvoorbeeld winkelen of terrasbezoek. Net als voor de Nijmegenaar dienen we de informatievoorziening voor deze doelgroep op orde te hebben (zie 3.). Daarnaast heeft de gebiedsontwikkeling potentie om bestaand bezoek langer in de stad te houden en nieuw bezoek te genereren. Daarvoor dienen we het aanbod te versterken én vervolgens goed te vermarkten. Dat kan langs meerdere sporen: - bestaand toeristische aanbod versterken; - nieuwe toeristische attracties aan het aanbod toevoegen; - highlights benutten om extra bezoek aan de stad te genereren; - tijdelijke activiteiten in het gebied benutten om bezoek te trekken;
5
-
het opstellen en uitvoeren van een integraal marketingplan voor de Nederlandse markt én voor het internationale bezoekprogramma van zakelijke bezoekers (zie 5.).
Bestaand toeristisch aanbod Uit onze verkenning is gebleken dat er kansen en mogelijkheden zijn om het bestaande toeristische aanbod in de stad te versterken. Het gaat bijvoorbeeld om horeca-arrangementen, excursies, rondvaarten, etc. Wij zijn gestart Nijmeegse ondernemers en (culturele) instellingen te stimuleren en faciliteren om het eigen aanbod te versterken. Belangrijke partner is het RBT KAN en de stichting Huis voor de Binnenstad. De werkgroep promotie en marketing van deze stichting is hiervoor de aanjager.
Voorbeeld mogelijke invulling Rederij Tonissen gaat bezoekers een Waalsafari aanbieden. Dat wordt een ontdekkingsreis per schip langs alle projecten. Daarnaast onderzoeken wij de mogelijkheden een camperplaats in te richten. Ten behoeve van de cruisevaartbezoekers willen wij een betere informatievoorziening en verbinding met de binnenstad realiseren. Nieuwe toeristische attracties Nieuwe toeristische attracties toevoegen aan het bestaande aanbod versterkt de Nijmeegse marktpositie. De verkenning heeft bijzondere mogelijkheden in kaart gebracht. Voorbeelden zijn de amfibiebus, bijzondere overnachtingsmogelijkheden op het water en de bouw van een middeleeuws vrachtschip op een werf, waarbij de werf en de bouw van het schip bezoekattractie wordt. Wij willen de marktpotenties verder laten verkennen. Onderdeel daarvan is het verkennen van additionele financiering. Highlights Publieksevenementen die rond highlights worden georganiseerd moeten extra bezoek aan de stad genereren. Tijdelijke activiteiten Wij willen tijdelijke activiteiten in te ontwikkelen locaties toestaan (zie 10.) Indien deze toeristische potentie hebben kunnen ze zorgen dat bezoek langer in de stad blijft of extra bezoek trekken. Nationale en internationale marketing Indien we de gebiedsontwikkeling willen uitbouwen tot een toeristische attractie zullen we het ook nationaal en internationaal moeten vermarkten. We willen daarvoor in samenspraak met de stichting Huis voor de Binnenstad en RBT KAN een marketingplan op laten stellen en uit laten voeren. Dit plan voorziet ook in het vermarkten van het internationale bezoekprogramma (zie 5.). Voor dit laatste onderdeel zullen we gebruik maken van de expertise van het NBT. Het Ondernemersfonds is een mogelijke financieringsbron voor de marktverkenning van toeristische attracties in combinatie met het opstellen en uitvoeren van een marketingplan.
3.3. Wetenschappers en vakmatig geïnteresseerden Nijmeegse wetenschappers en vakmatig betrokkenen zijn het erover eens: de gebiedsontwikkeling heeft potentie om internationaal bezoek te genereren. “Wetenschappers, bestuurders en consultants die vakmatig betrokken zijn bij klimaatverandering, duurzaamheid, ruimtelijke ontwikkeling moeten we een 3-sterren missie naar de stad bieden”, aldus een hoogleraar van de Radboud Universiteit. Daarbij moeten wij verbinding maken met
6
bestaande internationale initiatieven, zoals de Europese 2020 strategie (klimaatverandering is één van de zeven speerpunten ). Maar ook het Europese netwerk van Flood Resilient Cities, waar Nijmegen al actief in is. Een ander initiatief waarop wij kunnen aansluiten is het Netherlands Water Partnership (een publiek-private netwerkorganisatie dat tot doel heeft om internationaal een Nederlands waternetwerk te smeden). Daarnaast is de gebiedsontwikkeling dusdanig nieuwswaardig dat dit kan leiden tot internationale publiciteit in met name vakbladen, websites, documentaires, etc. Het effect is dat het profiel van Nijmegen als kennisstad internationaal wordt versterkt wat bijdraagt aan het blijf- en vestigingsklimaat voor bedrijven en kennisinstellingen. Zakelijk bezoek genereert extra bestedingen in de stad (per persoon zo’n €130,- per nacht), hetgeen het toeristisch bedrijfsleven ten goede komt. Proactief bezoekprogramma Radboud Universiteit (meerdere faculteiten) en Royal Haskoning willen met ons een meerjarig bezoekprogramma ontwikkelen dat wereldwijd wordt vermarkt. Daarvoor is met directie van Royal Haskoning en wetenschappelijke staf van de RU een startdocument opgesteld. Daarbij onderzoeken wij ook de mogelijkheden om te komen tot een zogenaamd ontwikkelingslab, waarbij wij gezamenlijk toekomstige ontwikkelingsvragen multidisciplinair kunnen laten onderzoeken (aansluitend op onderwijsprogramma’s). Dit lab kan model staan voor nieuwe vormen van multidisciplinair advies en consultancy die vervolgens weer nieuwe business oplevert. Dit initiatief sluit overigens aan op de hoofdlijnen van het nieuwe bedrijfslevenbeleid van minister Verhagen. Water is één van de negen topsectoren waarin Nederland excelleert en waarop het kennis kan exporteren. Ook gaan wij met partners de mogelijkheden in kaart brengen om de gebiedsontwikkeling op relevante internationale podia te presenteren. Het gaat bijvoorbeeld om vakbeurzen en congressen.
3.4 Beslissers / beïnvloeders / influentials Private investeerders en hogere overheden hebben de afgelopen jaren geïnvesteerd/financieel bijgedragen aan onderdelen van de gebiedsontwikkeling. De stadsbrug De Oversteek is daarvan een goed voorbeeld. Wij willen deze stakeholders de komende jaren vanzelfsprekend ook het eindresultaat laten zien. Door de gebiedsontwikkeling te laten zien aan influentials versterken wij het profiel van de stad bij deze doelgroep. Echter het eindbeeld en daarmee ook de eindkwaliteit van de gebiedsontwikkeling Nijmegen omarmt de Waal is nog lang niet bepaald. De ambities formuleren wij in onze stedelijke strategie en krijgen een plek op de stadsagenda 2020. Duidelijk is dat de eindkwaliteit de komende jaren mede bepaald wordt door het genereren van private investeringen en extra subsidies van hogere overheden. Relatiebeheer- en lobbykalender Wij willen de komende jaren daarvoor gericht en stelselmatig lobbyen. Wij gaan dan ook beslissers en beïnvloeders op het juiste moment van de juiste informatie voorzien. Door werkbezoeken te organiseren. Maar ook door highlights en evenementen in te
7
zetten voor relatiebeheer. Daar is geen blauwdruk voor, maar dat vraagt om maatwerk. Partners zijn daarin GEM Waalsprong en Waalfront. Praktijkvoorbeeld 23 mei 2011 heeft de minister van infrastructuur & milieu de eerste paal van De Oversteek geslagen. Het toenmalige ministerie van Verkeer en Waterstaat, nu Infrastructuur en Milieu (bijdrage €170 miljoen), de provincie Gelderland (bijdrage €30 miljoen) en de Stadsregio Arnhem Nijmegen (bijdrage €10 miljoen) hebben de realisatie van De Oversteek mede mogelijk gemaakt. De stakeholders van deze organisaties waren erbij. Tevens is dit moment benut voor lobby.
4. Programmasporen Alle acties zijn samen te brengen in 4 programmasporen die meerdere doelgroepen “bedienen”. Het betreft Communicatie, Highlights & Events, Bezoekprogramma & Educatie en Toeristisch aanbod. 4.1 Communicatie - We ontwikkelen met partners een communicatieplan waarin we bestaande communicatiemiddelen samenhangend en geïntegreerd toepassen; - We starten een coördinerend communicatieoverleg met partners; - We realiseren een snoer van kijk- en beleefplekken en ontwikkelen met partners daarvoor bezoekprogramma’s ; - We ontwikkelen met behulp van nieuwe media applicaties die de toekomst en verleden visualiseren; - We ontwikkelen (op basis van het startdocument informatiecentrum) met Rijkswaterstaat een projectplan voor het informatiecentrum; - We willen op regionale, nationale en internationale schaal free publicity genereren, middels een mediaplan (perskits, persexcursies, google bomb, buzz-marketing, etc.) Free publicity heeft als direct effect extra bezoek én indirect effect de profilering van Nijmegen als kennisstad. Dit betekent dat wij op nationaal en internationaal schaalniveau in beginsel geen media zullen inkopen. Enerzijds omdat dergelijke media door ontvangers als minder betrouwbaar worden ervaren. Anderzijds omdat de kosten van dergelijke campagnes enorm zijn. Gelet op de nieuwswaardigheid en het onderscheidend vermogen van Nijmegen omarmt de Waal hebben wij er alle vertrouwen in dat de publicitaire neerslag groot zal zijn. We zoeken daarbij aansluiting bij andere belanghebbenden, zoals Rijkswaterstaat en ontwikkelaars/bouwers, zodat we gebruik maken van elkaars netwerken en zo de publicitaire mogelijkheden vergroten.
4.2 Highlights & Events -
We ontwikkelen met partners voor de highlights concepten en programma’s en plaatsen dit op een dynamische kalender;
8
-
We doen onderzoek naar lichtere en simpelere vormen van vergunningverlening t.b.v. tijdelijke activiteiten.
De gebiedsontwikkeling zal veel en lang braakliggend terrein kennen. Het gaat om het Waalfront, De Citadel, maar ook het Lenter Eiland. De ontwikkelaars, zoals GEM Waalsprong, zien kansen om tijdelijk kavels beschikbaar te stellen voor tijdelijke activiteiten. Het gaat dan om vormen van placemaking d.m.v. zogenaamde gebiedsincubatoren. Daar zijn in binnen- en buitenland positieve ervaringen mee opgedaan. Dergelijke tijdelijke activiteiten blijken vaak de opmaat te vormen voor vernieuwende vormen van stedelijk aanbod op het vlak van bijvoorbeeld kunst, cultuur en evenementen. Inmiddels zijn er bij de ontwikkelaars en de gemeente diverse ideeën en initiatieven aangedragen. Elk idee is op z’n eigen merites beoordeeld. Wij willen dit proces nu letterlijk in goede banen leiden. Enerzijds om duidelijk te maken dat niet alle tijdelijke invullingen mogelijk en wenselijk zijn. Anderzijds omdat we vinden dat een tijdelijke invulling een meerwaarde moet hebben. Doordat een dergelijke activiteit een bijdrage levert aan de doelstellingen om extra bezoek te genereren aan de stad én de profilering van Nijmegen als duurzame en innovatieve kennisstad. Het daadwerkelijk beschikbaar stellen van tijdelijke kavels is een verantwoordelijkheid van de ontwikkelaars. Wij willen dit proces faciliteren door de vergunningverlening tegen het licht te houden.
Voorbeeld mogelijke invulling De stichting Gebroeders van Limburg en Sars Houtbouw hebben een plan ontwikkeld om een authentiek middeleeuws vrachtschip na te bouwen. Dit als opmaat naar de viering van de 600ste sterfdag van de drie broers in 2016. Daarvoor zoeken ze ook een geschikte locatie om een tijdelijke werf in te richten. Deze werf kan (met als voorbeeld de Batavia-werf in Lelystad) uitgroeien tot een bezoekattractie. Een ander voorbeeld is het Huis van de Overvloed.
.
4.3 Bezoekprogramma & Educatie
-
We ontwikkelen met partners Radboud Universiteit en Royal Haskoning een meerjarig internationaal bezoekprogramma voor wetenschappers, consultants en bestuurders; Eveneens met partners Radboud Universiteit en Royal Haskoning onderzoeken wij de mogelijkheden van het gezamenlijk opzetten van een ontwikkellab; We maken een inventarisatie van relevante internationale podia voor Nijmeegse presentaties We stellen een relatiebeheer- en lobbykalender op voor beslissers/beïnvloeders; We ontwikkelen een bezoekprogramma voor influentials; We sluiten een raamovereenkomst met HAN en ROC-Nijmegen om te komen tot jaarprogramma’s voor allerlei vormen van stages; We ontwikkelen educatief materiaal in de vorm van lespakketten en toolkits.
HAN en ROC-Nijmegen zien kansen om studenten in het ontwikkelen en uitvoeren van programma’s, activiteiten en evenementen aantrekkelijke praktijkervaring op te laten doen. Het gaat om stageplaatsen, maar kan ook leerwerkbedrijven betreffen. Het betreft een groot scala aan opleidingen. Voorbeelden zijn toeristische opleidingen, lerarenopleidingen, communicatie- en marketingopleidingen, technische opleidingen, etc. Wij willen daarvoor met de HAN en ROCNijmegen een meerjarige raamovereenkomst sluiten. Daarin worden afspraken gemaakt over het
9
creëren van stageplaatsen. De RU ziet mogelijkheden van stages in de vorm onderzoeksopdrachten, die voortkomen uit het onderzoekslab (zie 5.)
Praktijkvoorbeeld Studenten aan de lerarenopleiding van de HAN (aardrijkskunde, geschiedenis en economie) gaan lesmateriaal ontwikkelen voor verschillende onderwijsniveau’s.
4.4 Toeristisch aanbod - We gaan met de stichting Huis voor de Binnenstad en het RBT KAN door met het versterken van het bestaande toeristische aanbod; - We laten een marktverkenning doen naar nieuwe toeristische attracties; - We laten in overleg met stichting Huis voor de Binnenstad en RBT KAN een marketingplan opstellen en uitvoeren.
5. Organisatie Van eerdere grootschalige evenementen als Nijmegen 2000 en Vierdaagse Feesten en Marsen weten we dat het organiserend vermogen en de betrokkenheid in Nijmegen groot is. Door middel van formele (stichting Huis voor de Binnenstad, CNN, platform citymarketing, etc) en informele netwerken zijn bedrijven, instellingen en organisaties in de stad met elkaar verbonden. We willen in de uitvoering van dit plan van aanpak aansluiten bij deze bestaande formele en informele netwerken. Wel realiseren we ons dat een vorm van regie en coördinatie noodzakelijk is om te komen tot een gedegen en samenhangende ontwikkeling en uitvoering van het meerjarig programma rond NODW. Wij vinden de regie een taak van de gemeente. Coördinatie vindt plaats op verschillende niveau’s en momenten. In ieder geval willen wij met betrokken bedrijfsleven en culturele en kennisinstellingen periodieke bijeenkomsten organiseren om elkaar op de hoogte te houden en te bekijken hoe verschillende initiatieven elkaar kunnen versterken. Op programma- en activiteitenniveau ontstaan tal van werkteams. Partners zijn onder meer Rijkswaterstaat, Stichting Huis voor de Binnenstad (Koninklijke Horeca, VBO, CNN, Vierdaagsefeesten), De Gelderlander, Radboud Universiteit, HAN, ROC Nijmegen, GEM Waalsprong, Waalfront, RBT KAN, NVOB Cultuurfonds, Royal Haskoning.
6. Financiën De activiteiten uit de programmasporen vertalen wij in een meerjaren begroting op hoofdlijnen. Voor de dekking van de kosten is op basis van een bijdrage uit het gemeentelijk ontwikkelingsbedrijf in het programma Citymarketing €300.000,-gereserveerd. Inmiddels is een subsidieaanvraag ingediend voor het Europese Life+- programma. Activiteiten uit de programmasporen communicatie en bezoekprogramma & educatie zijn subsidiabel en hebben wij hiervoor opgevoerd. Het gaat om een Brusselse bijdrage van €900.000,-. We verwachten in het voorjaar van 2012 uitsluitsel. Dekking van kosten uit het programmaspoor highlights & events dient deels te worden gevonden in de betrokken planexploitaties. Kosten van het programmaspoor toeristisch aanbod dienen deels door de markt te worden gedragen. Maar er zijn wellicht ook bijdragen mogelijk uit het Ondernemersfonds. 10
Onze ervaring is dat van de inzet van gemeentelijke financiële middelen een multipliereffect uitgaat. Dat namelijk ook partners financieel gaan bijdragen. Dat kunnen directe bijdragen betreffen aan activiteiten, maar ook subsidies of vormen van sponsoring. 7. Monitoring Wij gaan stelselmatig de effecten monitoren. Dat doen we door gebruik te maken van bestaande onderzoeksinstrumenten (Binnenstadsmonitor, Stadspeiling, Klantenpanel, Landelijke peilingen, etc.). Zo gaan wij Nijmegenaren over Nijmegen omarmt de Waal bevragen in onder meer de Stadspeiling 2011/2012. Toeristische effecten brengen we in kaart door tellingen te doen in combinatie met periodieke interviews van bezoekers. Maar ook door culturele en commerciële partners te bevragen op effecten. Ook bezoek van wetenschappers en vakmatig betrokkenen gaan we door middel van tellingen vastleggen.
8.Tijdpad Wij gaan de komende maanden de programmasporen verder uitwerken. In het voorjaar van 2012 zijn ze gevuld met activiteiten en voorzien van een begroting/dekking. Sommige activiteiten, bijvoorbeeld het inrichten van een kijkplek voor de bouw van De Oversteek, die niet langer kunnen wachten pakken wij vanzelfsprekend nu al op.
11
12
