Collegevoorstel
Openbaar
Onderwerp
Informatie over voortgang zelfbeheer wijkaccommodaties
Programma / Programmanummer
BW-nummer
Openbare besluitenlijst 18 december Wijken / 1063 Facilitaire diensten 1043 2007 Collegevergadering no 47 Portefeuillehouder
H. Bruls, T. Tankir en H. Kunst Samenvatting Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. Aanwezig: In april 2012 is – in overleg met de gebruikers - de bezetting van de VA05, H. Couprie, 3280 Th. de Graaf Voorzitter wijkaccommodaties efficiënter vormgegeven. De VSP-fractie heeft ambtelijk voorstel P. Depla, van H. van Hooft sr., L. van Scholten, H.Datum Kunst, Wethouders n.a.v. de hieruit volgende beperking de openingstijden de 22 november 2013 P. Lucassen, J. van der Meer accommodaties vragen gesteld over de mogelijkheden van zelfbeheer Registratienummer P. Eringa Gemeentesecretaris binnen de wijkcentra. De raad is daarover in juni 2012 per brief 13.0015448 A.raad Kuilbij de kamerronde van 7 november Communicatie geïnformeerd. Daarna is de M. Sofovic Verslag 2012 toegezegd om de voortgang van het toepassen van zelfbeheer in
voorjaar 2013 te melden. Aan die toezegging wordt met bijgaande brief - zij het op een later moment - gevolg gegeven. Het is de voortgangsmelding van het proces in 2013 en dient ter informatie van de raad.
Ter besluitvorming door het college
Aldus vastgesteld in de vergadering van:
De brief aan de raad, met daarin voortgangsmelding over het proces zelfbeheer in de wijkaccommodaties, vast te stellen.
De voorzitter,
Paraaf akkoord
Datum
Paraaf akkoord
Datum
Leidinggevende
De secretaris, P. Kluver
Programmamanager B. van Kerkoerle P. Kluver Programmadirecteur R. van Wuijtswinkel
Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad Besluit B&W d.d. 11 februari 2014 Conform advies
Aanhouden Anders, nl.
nummer: 2.1
Bestuursagenda
1
Gemeentesecretaris
Portefeuillehouder
Voorstel aan het College van B&W 2013-11-22.doc
Vastgoed, Sport en Accommodaties Welzijn en Jeugd Accommodaties
Openbare besluitenlijst 18 december 2007 Collegevergadering no 47
Aan de gemeenteraad van Nijmegen
Aanwezig: Voorzitter Wethouders Gemeentesecretaris Communicatie 11 februari 2014 Verslag Datum
Nieuwe Dukenburgseweg 21 6534 AD Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail
[email protected]
Postbus 9105 6500 HG Nijmegen
Th. de Graaf P. Depla, H. van Hooft sr., L. Scholten, H. Kunst, P. Lucassen, J. van der Meer P. Eringa Ons kenmerk Contactpersoon A. Kuil VA30/13.0015112 S. Veldhuis M. Sofovic
Onderwerp
Zelfbeheer wijkaccommodaties
Datum uw brief
Doorkiesnummer
(024) 3293260
Geachte leden van de raad, In juni 2012 hebben wij u geïnformeerd over de mogelijkheden van zelfbeheer binnen de Aldus vastgesteld in de vergadering van: wijkcentra. Dit was n.a.v. eerder door de VSP-fractie gestelde vragen in relatie tot de beperking van de openingstijden van de wijkaccommodaties. Daarna is de raad bij de kamerronde van 7 november 2012 toegezegd om de voortgang van het toepassen van zelfbeheer in voorjaar 2013 te melden. Aan deze toezegging voldoen wij - zij het op een later moment - nu. Een weergave van datgene wat we in gang hebben gezet en hebben gedaan vindt u in de bijlage.De Onze conclusie staat hieronder; daarnaDe nogsecretaris, enkele aanvullende voorzitter, opmerkingen van onze kant. Onze conclusie: • •
•
•
We gaan door op de tijdens de pilot ingeslagen weg, waarbij zelfbeheer, maar ook het stimuleren van begeleiding van activiteiten, voorop staat. We bouwen de experimenten verder uit en sluiten nadrukkelijker aan bij de ontwikkelingen in de wijken rondom burgerparticipatie en initiëren dit ook samen met anderen. Wij brengen de stad in kaart voor wat betreft de mogelijkheden voor zelfbeheer van en/of activiteitenbegeleiding in gemeentelijke welzijnsaccommodaties. Er gebeurt van alles in de wijken op het thema 'burgerparticipatie'. Zelfbeheer kan niet als een lineair proces aangepakt worden. De mate van zelfbeheer is nadrukkelijk afhankelijk van de samenstelling, de kracht en de energie van de wijk en haar bewoners. In de brede gemeentelijke beweging inzake burgerparticipatie hebben we allemaal een rol vanuit onze eigen expertises. We zoeken hier nadrukkelijk de samenwerking met anderen (brainstormen met wijkbewoners). Daar waar bewonersinitiatieven ontstaan, denk aan het starten van een moestuin, bekijken wij wat de accommodatie in die wijk (in dit geval De Mix) kan betekenen. We benutten dus beter de samenhang met de ontwikkelingen in de wijken. Dit kan betekenen dat we in 2014 inspringen op een initiatief dat goed aansluit op zelfbeheer. Eind 2014/begin 2015 is over de gehele stad bekend welke type beheer in welke accommodatie mogelijk is. Daar waar kansen liggen, zijn deze dan ook gegrepen. Ook
www.nijmegen.nl
brief aan de raad februari 2014 zelfbeheer in accommodaties.doc
1
Gemeente Nijmegen Vastgoed, Sport en Accommodaties Welzijn en Jeugd Accommodaties
Vervolgvel
1
• •
zijn de mogelijkheden van verpachten en commerciële uitbater bekeken. We hebben inzicht in de bewoners en kunnen met zelfbeheerplannen beter aansluiten bij de energie en krachten van die bewoners. Wij kennen de behoeftes van de bewoners en weten ook welk potentieel aan vrijwilligers er bestaat. (De koers van het nieuwe college en de raad is dan bekend; plannen kunnen daarop worden aangepast.) Er zijn verschillende scenario’s van zelfbeheer of samenbeheer; een definitie wordt opgesteld. We gaan door met de training van de gemeentelijke beheerders met betrekking tot de veranderingen in onze rol als terugtredende overheid.
Aanvullende opmerkingen: Actief burgerschap: In het ambitiedocument 'Meedoen in Nijmegen' (in 2013 vastgesteld in uw raad) wordt o.a. actief burgerschap genoemd. Een vorm van participatie waarbij burgers 'publieke belangen' behartigen. Participatie in de zin van (burger-)participatie in de samenleving. Binnen deze burgerparticipatie zien wij kansen voor zelfbeheer, een vorm van beheren van een wijkcentrum. Hierbij kunnen in accommodaties op basis van bijvoorbeeld sleutelbeheer, of met beheer door vrijwilligers in een meer uitgebreidere vorm, activiteiten worden georganiseerd. Gemengd beheer: Naast eigenaar van de welzijnsaccommodaties, zijn wij ook verantwoordelijk voor het beheer van de accommodaties. Daarom kunnen wij werken met een gemengd model waarin zowel professioneel beheer als zelfbeheer (waaronder bijvoorbeeld sleutelbeheer) aan de orde kan zijn. Het is daarbij mogelijk om - afhankelijk van de ruimte en van de betrokkenheid, behoeftes en competenties van de burgers - deze accommodaties in te zetten. We houden rekening met de diversiteit van de wijk en streven ernaar om iedereen aan bod te laten komen. Zelfbeheer is niet eenvoudig: Het zelfbeheer in de zin van 'de accommodatie wordt aan de vrijwilliger overgedragen', blijkt niet eenvoudig te realiseren. Ten eerste zijn niet alle accommodaties geschikt voor zelfbeheer. (Denk hierbij aan grotere accommodaties zoals voorzieningenharten.) Ten tweede zijn de vrijwilligers niet altijd genegen om verantwoordelijkheden die te maken hebben met het beheren van een accommodatie, volledig over te nemen. Vrijwilligers willen zich wel vaak inzetten voor begeleiding van activiteiten. In de accommodaties die onder het beheer van onze gemeente vallen, zijn meer dan 100 vrijwilligers actief. Zij ondersteunen het beheer, organiseren veel activiteiten en nemen voor de organisatie daarvan ook zeker verantwoordelijkheid. Het dragen van de totale verantwoordelijkheid voor het gebouw en de gebruikers tijdens die activiteit, gaat velen te ver. De mensen worden afgeschrikt, o.a. door de wettelijke voorschriften die wij in de accommodaties moeten naleven. Daarom zijn wij op zoek naar andere vormen waarbij de participatie van de burgers in de wijkaccommodaties meer kans van slagen heeft. Een vorm kan zijn: vrijwilligers organiseren
www.nijmegen.nl
brief aan de raad februari 2014 zelfbeheer in accommodaties.doc
Gemeente Nijmegen Vastgoed, Sport en Accommodaties Welzijn en Jeugd Accommodaties
Vervolgvel
2
activiteiten en zijn daarvoor verantwoordelijk, de beheerder van de accommodatie is hierbij faciliterend. Het beheer zorgt er dan voor dat aan de wettelijke randvoorwaarden is voldaan. Ter informatie: voorschriften waar wij rekening mee moeten houden zijn trainingen (en diploma's) Sociale Hygiëne en BHV en hygiënevoorschriften conform de HACCP. Ondersteunende horeca: Wij zoeken de grenzen op. Ook letterlijk in de 'buitengebieden'. Daar waar bijvoorbeeld in de bestaande stad de horecavergunning beperkt blijft tot ondersteunende horeca, kan in Nijmegen Noord de beperking mogelijk vervallen (NB vergt wel een nieuw Raadsbesluit). Dit kan uitnodigend werken voor de activiteiten en de potentiële vrijwilligers aldaar. Maatschappelijke doelstellingen: Gemeente Nijmegen biedt haar gemeentelijke welzijnsaccommodaties en dienstverlening aan om maatschappelijke doelstellingen te realiseren. Vanuit het ons beschikbare vastgoed ontwikkelen we, al dan niet in combinatie met onze diensten en activiteiten, mee aan het leveren van een bijdrage aan de maatschappelijke participatie van onze burgers. Hierbij bekijken we wat wij zowel zelf als onze maatschappelijke partners kunnen betekenen en leveren, en dit vanuit ieders professionaliteit. Onder begeleiding van eigen, professioneel, beheer bieden wij bijvoorbeeld mensen uit de WMO en/of AWBZ binnen onze welzijnsaccommodaties een (werk)plek aan. Pluryn, Stip, Driestroom vinden een plek in de grotere accommodaties.
Tot slot In uw vergadering van 12 juni 2013 is een motie aangenomen om, “als onderdeel van de onderzoeksopdracht met betrekking tot Maatschappelijk Vastgoed de bezetting en exploitatie per buurt- en wijkcentrum inzichtelijk te maken en met voorstellen te komen om deze accommodaties efficiënter in te zetten.” Die gegevens worden u via een tweede brief aangeboden. Deze brief biedt u een overzicht van de huren van de verschillende panden verdeeld over de verschillende beleidsterreinen, daarnaast gerelateerd aan de omvang van de te verhuren ruimte. We maken de openingstijden inzichtelijk en we bieden u portfolio’s per accommodatie aan waarmee u een beeld krijgt van dat specifieke gebouw op zijn eigen plek. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester,
De Gemeentesecretaris,
drs. H.M.F. Bruls
drs. B. van der Ploeg
Aantal Bijlagen: Voortgangsmelding
www.nijmegen.nl
brief aan de raad februari 2014 zelfbeheer in accommodaties.doc
Bijlage bij brief aan de raad, zelfbeheer
Voortgang pilot zelfbeheer Nijmeegse wijkaccommodaties 1) Wat deden we al ? We betrekken burgers bij de ondersteuning van het (ambtelijk) beheer en bij de programmering binnen onze accommodaties. Bewonersgroepen krijgen de mogelijkheid om buiten de openingstijden op sleutelbasis de accommodatie te gebruiken. Dit doen we binnen een vast kader: niet meer dan één groep tegelijk in een accommodatie. Ruim 30 organisaties maken op deze manier al gebruik van een accommodatie *). Ondersteuning van het beheer zien we terug bij de organisatie van diverse activiteiten zoals rommelmarkten, in het ondersteunen bij de horeca, en in de programmaraden van de voorzieningenharten. Ook cliënten van Pluryn helpen daar waar het kan mee in de ondersteuning. *) In het kader van de pilot proberen we het sleutelbeheer uit te breiden naar meerdere groepen tegelijk. Een experiment waarbij we de (hoofd) gebruiker bewegen om meerdere groepen in de accommodatie te accepteren en hierbij vervolgens zelf de verantwoordelijkheid te nemen voor het gebruik van de accommodatie. 2) Wat hebben we dit jaar gedaan ? In de periode januari 2013 t/m september 2013 hebben we samen met burgers een pilotproject uitgevoerd met (meer vormen van) zelfbeheer door burgers. Hierdoor hebben we burgers gestimuleerd en ondersteund in actief burgerschap en hen een kans geboden in hun ontwikkeling en in het leveren van een bijdrage aan de samenleving. Concrete acties die we hierbij hebben ondernomen zijn: • I.s.m. bewoners enquêtes gehouden om behoeften bij bewoners te achterhalen • Benaderen vrijwilligers, contact onderhouden • Trainen en coachen van vrijwilligers • Faciliteren vrijwilligers met trainingen BHV en Sociale Hygiëne • Netwerken ter vergroting van kennis • Contact met andere gemeenten i.v.m. soortgelijke pilots • Advies gevraagd bij vrijwilligerscentrale • Tandem opbouwwerk betrokken om bewoners te ondersteunen • Bijdrage aan landelijk onderzoek t.b.v. vormen van zelfbeheer door bewoners 3) Welke locaties hebben we gebruikt ? Er is gekozen om de pilot uit te voeren in jongerencentrum De Mix, het buurtcentrum De Grondel en het wijkcentrum De Schalmei. 4) Wat wilden we bereiken en wat zijn de resultaten van de pilot ? a) Er is een toename van het aantal vrijwilligers dat zich wil inzetten in de welzijnsaccommodaties De Mix
Huidige vrijwilligers hebben zich ingezet in de organisatie van een open dag om meer bekendheid te geven aan de Mix, als centrum voor alle bewoners. Er zijn nog geen vrijwilligers die zich inzetten in (de ondersteuning van) het beheer. Er is een groep van 10 buurtbewoners gestart met het onderhouden van een buurtmoestuin op het terrein van de Mix.
bijlage bij brief aan de raad zelfbeheer.doc
Bijlage bij brief aan de raad, zelfbeheer
De Grondel De Schalmei
De voor de pilot aanwezige groep vrijwilligers is in stand gebleven. Zij zetten zich gedurende 3 dagdelen in als beheerders van het buurtcentrum. Er wordt gesproken met potentiële vrijwilligers maar dit heeft nog niet geleid tot een toename van vrijwilligers die zich in willen zetten.
b) Er is verhoging van de zelfontwikkeling op individueel niveau De Mix De Grondel De Schalmei
Leden van de buurtmoestuin geven aan dat er sprake is van verhoging van de zelfontwikkeling op individueel niveau. Bij de leden van de activiteitencommissie is zeker sprake van verhoging van (individuele) zelfontwikkeling. De werving van vrijwilligers loopt nog.
c) Het aantal activiteiten in de welzijnsaccommodaties is toegenomen De Mix De Grondel
De Schalmei
Er worden 3 extra activiteiten aangeboden door diverse verenigingen. Er vinden geen activiteiten plaats door bewoners. Het aantal activiteiten is duidelijk toegenomen. Naast de 3 dagdelen die de vrijwilligers extra draaien is er ook sport voor ouderen opgezet, wat zeer succesvol is. Hier zijn gesprekken over extra activiteiten maar het staat of valt met het aanmelden van vrijwilligers. Momenteel wordt samen met het beheer en een vrijwilliger gewerkt aan het opzetten een vrijwilligersgroep.
d) Er is minimaal een extra openstelling gerealiseerd d.m.v. zelfbeheer door burgers De Mix De Grondel
De Schalmei
Geen extra openstelling door middel van zelfbeheer. Er is sprake van 3 extra openstellingen die volledig door de inzet van vrijwilligers wordt beheerd. Ook tijdens de zomervakantieperiode is deze groep erg actief geweest. Geen extra openstelling door middel van zelfbeheer.
e) Gemeente Nijmegen heeft voldoende kennis opgedaan die leidt tot receptuur voor succesvolle en duurzame vormen van zelfbeheer. We hebben als gemeente Nijmegen met deze pilots kennis opgedaan over vormen van zelfbeheer door bewoners. Daarnaast hebben we natuurlijk ook gekeken naar pilots elders in het land. We constateren dat de opgedane kennis van onze eigen pilots en de uitwisseling met andere gemeenten een goede start is geweest om verder na te denken over succesvolle en duurzame vormen van zelfbeheer. Tevens ervaren we dat we in een omgeving werken waar volop aandacht is voor onder andere burgerparticipatie: iedereen binnen de gemeente Nijmegen is hier wel op de een of andere manier mee bezig en iedereen is zoekende en experimenteert.
2
