Algemene beschouwingen 2015 Voorzitter, Als we terug kijken op het afgelopen jaar dan constateer ik dat het beter met de stad gaat maar slechter met de organisatie. In mijn betoog wil ik eerst in gaan op de ontwikkelingen in de stad, de wereld en daarna op de ontwikkelingen in de organisatie. De ontwikkelingen in het centrum staan niet stil. Gedeeltes van het maankwartier zijn bijna klaar om opgeleverd te worden. Als alles goed gaat zullen medio 2016 de eerste gebruikers en bewoners gaan verhuizen naar het maankwartier. Ik heb begrepen dat de bezoekersdagen aan het Maankwartier een succes zijn en dat mensen benieuwd zijn naar de ontwikkelingen. In tegenstelling tot wat er door verschillende partijen de afgelopen periode werd beweerd zal er een Jumbo geopend worden in het Maankwartier. Ik wil weinig woorden vuilmaken aan hen die de stad consequent bevuilen. Dit is niet de stijl van de Partij van de Arbeid. Wij willen opbouwen en niet afbreken. Ik heb wel twee vragen aan mijn collega’s Leers en Petermann, 1) wat denken jullie, met deze publiciteit, te bereiken? 2) wat is de visie van jullie op het centrum van de stad? Ik verwacht wel een antwoord van deze 2 heren tijdens de algemene beschouwingen. Nu naar het goede nieuws. Nog een kleine 2 maanden en dan sluiten we het jaar van de Mijnen af. Het evenement heeft veel publiciteit gegenereerd met veel verschillende activiteiten. Als PvdA zijn we, ondanks dat we kritisch zijn, tevreden over dit evenement. We zijn wel benieuwd naar de wijze waarop we dit evenement een blijvende plaats kunnen geven in de toekomst. Kan het college een nadere toelichting geven over de opbouw van de €300.000,die gebruikt worden voor de exploitatie van het mijnmuseum? Tevens willen we geïnformeerd worden over de stand van zaken. Wij hebben het in Heerlen over het Jaar van de Mijnen, maar eigenlijk was 2015: het jaar van de vluchtelingen. In de wereld zijn veel mensen op drift geraakt door oorlog, totalitaire regimes etc. We hebben in Nederland al een lange traditie om mensen een veilige haven te bieden.
Vanaf 1497 werden de joden uit Portugal verdreven. De Hugenoten werden van 1574 vervolgd in Frankrijk er kwamen er 12.000 naar Nederland. Tijdens de 17e en 18e eeuw kwamen er ongeveer 1,5 miljoen vluchtelingen naar Nederland. Tijdens de eerste wereld oorlog kwamen ongeveer 1 miljoen Belgen naar Nederland om de Duitse bezetting en de oorlog te ontlopen. Tijdens het interbellum vluchten Duitse joden naar Nederland, zoals de ouders van Anne Frank. In de Jaren na de oorlog kwamen er vluchtelingen uit Hongarije, oost duistland, Iran, Irak, Afghanistan, Ethiopië, Sri Lanka, voormalig Joegoslavië. Deze lijst is zoals u begrijpt niet volledig. Ik zelf ben de achterkleinzoon van een Belg die in 1904 naar Nederland kwam om in de mijn te werken. Ons collega raadslid Mevr Mali is de dochter van een Pakistaanse vluchteling. De vraag is nu wat kunnen we als Nederland en vooral Heerlen aan, aan vluchtelingen. Er wonen er nu zo’n 500 in het AZC in Heerlen waarbij de verwachting bestaat dat er een verzoek gaat komen, of er al is, om de reguliere opvang uit te breiden met 200 plaatsen. Is dat voldoende of kan de stad er veel meer aan. De PvdA heeft wel het gevoel dat er nu te weinig gebeurd. In Kerkrade worden 200 extra statushouders gevestigd, in Voerendaal is een crisisopvang geopend. Zelfs Onderbanken gaat vluchtelingen opvangen. Wij gaan nu nog geen motie indienen om het college nogmaals op te roepen om meer te doen voor de vluchtelingen. Wij willen eerst vanuit het college een helder antwoord op de vraag “wat gaat de stad doen voor vluchtelingen en hoeveel zouden er volgens het college een plek moeten kunnen vinden in de stad?” Overigens word in de nieuwe wet taaleis gesteld dat burgers op niveau 1f de Nederlandse taal beheersen. Indien ze dat niet doen kunnen ze gekort worden op hun uitkering. Als fractie vragen we ons af wie gaat de aanvrager controleren en op welke wijze zijn deze mensen opgeleid. Nog even over solidariteit, we kennen in Nederland een 2 deling bij de mensen met een baan. Namelijk de reguliere verdieners en de mensen onder de 23 jaar die werken voor het zo genaamde jeugdloon. We hebben dit in het afgelopen jaar een aantal keer aan de orde gesteld. Wij hebben daar een vraag over. “ kan het college inzichtelijk maken hoeveel jongeren tot 23 jaar er werkzaam voor de gemeente via derden en of zij in geschaald zijn in het jeugdloon?” Namens de PvdA dien ik een motie in om het college op te dragen om: A) het jeugdloon binnen de organisatie af te schaffen (voor zover dat niet al is gebeurd) B) aan het inkoopproces een keuze item toe te voegen “ dat zij 18-plussers geen jeugdloon, maar het reguliere loon dat voor de overige volwassen
geldt te betalen.”.
Nu van de wereld, terug naar de stad. Ontwikkelen van je stad betekent versterken van je economie en versterken van je inwoners. Tijdens de vorige begroting hebben we uitgebreid stil gestaan bij de ontwikkelingen rond om de Smart Service Campus. Dit is een van de speerpunten in het beleid van de gemeente. Tot onze grote verbazing lezen we dat er €300.000,- kan vrijvallen. Kan de wethouder ons meenemen in het proces hoe het kan dat we dit bedrag overhouden. Want we hadden verwacht dat er eerder extra geld naar toe had moeten gaan in plaats van dit bedrag over te houden als we onze stad economisch willen versterken. Dat gevoel bekroop ons ook bij een kleiner initiatief: de drie Digitale Dagen. Er kan volgens het college €75.000,- bespaard worden op de organisatie hiervan. Dat is mooi, het is echter volstrekt onduidelijk wat deze dagen de gemeente kosten en wat ze opleveren. Binnen de gemeente is de stichting Streetwise bezig om op een onconventionele manier nieuwe winkeliers een plaats geven in het centrum. Daar zijn ze volgens mij succesvol mee. Als fractie vragen we ons echter af: is Streetwise de enige organisatie die zich bezig houd met actieve acquisitie op het gebied van de retail. We hebben overigens nergens in de begroting iets kunnen terug vinden van een visie op retail. Misschien hebben we hem gemist, zo ja dan zouden we graag horen waar hij staat en anders dan zouden we graag de reden willen weten waarom we deze visie loslaten. De andere kant van de medaille is het investeren in je inwoners. Op het gebied van de arbeidsmarkt kennen we veel verschillende spelers: het regionaal Werkbedrijf, leren en werken, grensoverschrijdend arbeidsmarktbeleid, jongerenloket, werkend leren, baanbrekend werk, werkgeverspunt Parkstad, MVO platform Sprinc, beschut werk, gemeentelijk Werkbedrijf voor Heerlen, WOZL. Kunnen de klanten nog door de bomen het bos zien. Ons lukt dat nog maar met moeite. Is het niet mogelijk om de onderdelen die door de gemeente opgericht zijn zoals, werk voor Heerlen, baanbrekend werk, werkend leren in elkaar te schuiven zodat we daar synergie winst kunnen behalen. Investeren in je inwoners gaat ook over de toekomst, de jeugd. Het doet de fractie van de PvdA deugd dat er een start gemaakt wordt met de revitalisatie van het schoolgebouw van Tarcisius. Zeker als we lezen dat de planvorming in 2016 afgerond zal zijn. Tot onze verbazing zien we echter bij de investeringen geen reservering staan voor Tarcisius. Hoe gaat u het dan betalen?
Het is goed dat er iets gebeurd aan het leegstaande schoolpand aan de Parkweg. Men heeft het plan opgevat om het pand te slopen in 2016. Heeft de gemeente nagedacht om in het pand een andere organisatie te huisvesten. Indien dit geen mogelijkheid is wat gebeurt er dan met de plek die vrijkomt na de sloop van de school. De fractie had het gevoel gekregen dat we het als raad eens waren dat het van groot belang is dat de jeugd voldoende beweegt. Op welke wijze is dan uit te leggen dat we €30.000,- besparen op het sportstimuleringsprogramma voor het basisonderwijs. Als ik dan nog een vraag met betrekking tot bewegen kan stellen dan zijn we benieuwd naar de ontwikkelingen rond om het zwembad Otterveurdt en de naast gelegen apollohal. In 2016 gaan we aan de slag om een integraal kindpakket te ontwikkelen. We juichen dat als PvdA fractie dit soort ontwikkelingen alleen maar toe. Wij zouden wel graag wat meer helderheid willen krijgen wie dit gaat uitvoeren. Bij het leerlingenvervoer staat vermeld dat er in het komende jaar een aanbesteding zal gaan plaats vinden. Voor zover de fractie van de PvdA geïnformeerd is zal dit ook voor het WMO moeten plaats vinden. Deze aanbesteding is echter niet terug te vinden in de begroting. Waarom niet? Wij zijn van mening dat je kinderen zo goed mogelijk moet betrekken bij de democratie. Het fenomeen kinderburgemeester is daar een hulpmiddel bij. De besparing van € 9.000,- weegt volgens ons niet op tegen dat gene wat het opbrengt. Het zou toch mogelijk moeten zijn dat de wethouder binnen zijn begroting wel op een andere plek deze € 9.000,- kan terug vinden zodat we het fenomeen kinderburgemeester kunnen voortzetten. In aansluiting op de motie van de SP met betrekking tot “ het deltaplan Sociale Woningbouw” vragen wij als PvdA fractie ons af of de gemeente, binnen de nieuwe woonvisie, afspraken maken over de aankoop van woningen van particulieren door coöperaties. De gemeente is in het bezit van een camera toezicht systeem. Er zou een nota cameratoezicht naar de commissie gestuurd worden. Dat is tot op heden nog niet gebeurd. Aan het cameratoezicht systeem en veranderingen hierbinnen zijn kosten verbonden, lijkt mij logisch. Deze kunnen we echter niet binnen de
begroting ontdekken. Kan het college inzicht geven in de plannen met betrekking tot het cameratoezicht systeem, de te verwachten kosten en op welke wijze dit gefinancierd gaat worden?
Voordat ik ga afronden wil ik nog ingaan op de problemen binnen de organisatie. Op de eerste plaats hebben we tot onze verbazing hebben we het woord decade niet in de begroting kunnen ontdekken. Wij gaan ervan dus vanuit dat de problemen voor 1 januari zijn opgelost en dat we weer op het normale betalingsregime zitten. De beschreven ontwikkelingen binnen de organisatie baren de PvdA fractie zorgen. Men haalt de afgesproken bezuinigingsdoelstelling niet. De takendiscussie is nog niet afgerond, het verzuim loop alleen maar op in plaats van dat het afneemt. Bij de bespreking van het jaarverslag hebben we extra aandacht gevraagd over het oplopend verzuim. Uit de woorden van het college, toen kregen we de indruk dat het verzuim niet verder zou oplopen. Echter wat moeten we constateren, het verzuim is verder opgelopen tot 6%. Uit de tekst kan men opmaken dat het de bedoeling is leidinggevenden in gesprek gaan met medewerkers. Dat gebeurt dus nu blijkbaar niet? Als we er van uitgaan dat de gemeente 1000 medewerkers heeft dan zijn er in het afgelopen jaar elke werkdag 60 zieken geweest. Uitgaande van 200 werkdagen is dat een gemis van 12.000 dagen. Ik heb geen idee wat de exacte loonsom is maar ik denk dat de financiële schade die de organisatie oploopt makkelijk 1 miljoen zal bedragen. In juni hebben we gevraagd of de raad een helder plan van aanpak zou kunnen krijgen waarin beschreven staat op welke wijze het verzuim gereduceerd zou kunnen worden. Het lijkt ons dan ook niet meer dan een terechte vraag “wanneer mogen wij verwachten dat het verzuim is gereduceerd naar een normale hoeveelheid van 3 tot 4%?”
Als laatste wil ik ons nog dit meegeven: Het coalitieakkoord heeft als titel “ samen knokken met een glimlach”. Als ik dit vertaal naar zowel de coalitie en de oppositie dan hebben we in de afgelopen periode genoeg met elkaar geknokt. Laten we na deze algemene beschouwingen met elkaar meer gaan glimlachen in plaats van te knokken.
Henk Verreck, fractievoorzitter Partij van de Arbeid Heerlen. Heerlen, 4 november 2015.
