Algemene Beschouwingen CDAAlblasserdam – 27+29 juni 2011 Het Gevoel van Urgentie Enkele maanden geleden. De gemeenteraad wordt door het college geïnformeerd over de dreigende financiële problemen. De wethouder schetst een proces. Er zullen pijnlijke keuzes gemaakt moeten worden. College en raad moeten terug naar de basis: Zero-Based Budgeting. College en raad moeten het dorp in: met burgers, bedrijven en instellingen praten over mogelijkheden om het een tandje zuiniger te doen. De opdracht: terug naar wat echt moet. Het vooruitzicht: pijnlijke keuzes, afbraak van verworvenheden. Deze mededelingen geven aanleiding tot een aantal onrustige discussies in de gemeenteraad. We waren er van overtuigd dat alle pijnvrije oplossingen nu wel gevonden waren. Het college is er in die periode enorm goed in geslaagd om een gevoel van urgentie te scheppen.
Twee Scenario’s Vandaag beginnen we aan de volgende stap. De informatie is verzameld. Het perspectief door het college geschetst. We hebben kennis genomen van het financiële perspectief van de gemeente. Het college schetst 2 scenario’s: Scenario A: waarin een realistisch beeld van de financiële situatie wordt geschetst en Scenario B: waarin alle financiële rampspoed die op ons kan liggen te wachten is samengebracht. Wij richten ons op scenario A en we begrijpen de consequenties die scenario B zou hebben. Het gaat te ver om op dit moment al op scenario B te mikken en maatregelen te nemen die bij dit scenario nodig zouden zijn. Het is wel verstandig dat het college de komende maanden het oog op dit scenario houdt. Mocht dit scenario onverhoopt werkelijkheid worden, dan moet het college immers voorbereid zijn om de benodigde maatregelen voor te stellen. Risicobeheersing betekent in dit geval: voorbereid zijn! Bij de behandeling van de perspectiefnota willen wij ons – zoals gezegd – richten op scenario A.
Toch nog “Pijnvrije Keuzes”? In scenario A kan het college een groot deel van de benodigde financiële ruimte nog vinden door boekhoudkundige correcties. De meevaller uit de meicirculaire helpt daarbij om het resterende gat te dichten. We kunnen nu klagen met elkaar dat het college geen keuzes maakt.
De CDA-fractie komt tot een ander oordeel: Juist doordat het financieel management door dit college ferm ter hand is genomen hebben we nu een rustig financieel beeld. Het aantal grote tegenvallers is enorm afgenomen. Daardoor zijn de risico’s kleiner. Daardoor kunnen we het ons nu permitteren om een aantal slapende reserves aan te spreken. Dat dit mogelijk is, is een enorme prestatie van het college. De zware plicht rust nu ook op het college om de kwaliteit van het financieel beheer met kracht verder op te bouwen: we kunnen ons nu geen grote financiële tegenvallers meer permitteren!
Een andere Manier van Denken: Het Dorp kan meer zelf… Het college zet in op “een andere manier van denken”. Door initiatieven vanuit de samenleving te stimuleren zouden zaken efficiënter en effectiever georganiseerd kunnen worden. Het gevolg zou moeten zijn: kostenbesparing, betere resultaten en grotere betrokkenheid van de Alblasserdammers bij hun wijk of vereniging. Sprekende voorbeelden daarvan zijn de initiatieven van KDO en CKC om een eigen sportzaal te realiseren. Ook de initiatieven van de Wiekslag voor de realisatie van een nieuw zwembad passen in dit patroon. Wij zien dit als een uitstekende ontwikkeling. Het is goed om de samenleving te stimuleren om zelf verantwoordelijkheid te nemen. De gemeente doet er goed aan om dit soort initiatieven te ondersteunen.
Steun voor de Verenigingen In dat kader spreken wij onze steun uit voor het voorstel om de verenigingen dit jaar wel inflatiecorrectie te bieden bij de subsidies. Hiervoor geven wij het college een groot compliment.
In geval van nood zal het niet te vermijden zijn om hierop te bezuinigen, maar als het dit jaar mogelijk is om deze steun aan de samenleving te geven spreekt ons dat bijzonder aan. Wij roepen het college en de verenigingen op om actief mogelijkheden voor bezuinigingen te blijven onderzoeken. Wij ontvangen van het college graag een overzicht van de mogelijkheden bij de aanbieding van de begroting 2012.
Welzijn- en Opbouwwerk We verwachten dat per 1 januari 2012 de brede welzijnsorganisatie volledig functioneert en dat de integratie zijn/haar meerwaarde gaat bewijzen. Wij vragen het college om goed na te denken over de manier waarop de voorgestelde €50.000 voor opvolging van de wijkschouw wordt ingezet. De wijkschouw is een prima middel om inwoners te activeren. Een wijkschouw staat dicht bij de Alblasserdammers. De vraag is: moet de gemeente van dit geld mensen inhuren om de reparaties in de wijk te doen? Of kan het geld gebruikt worden om wijkverenigingen te stimuleren om zelf de aanpassingen te doen?
Een Heet Hangijzer: Het Zwembad Het gevolg van de keuzes van het college is dat echt pijnlijke keuzes in scenario A niet nodig zijn. Eén heet hangijzer resteert: Het Zwembad! Het CDA heeft in het verleden initiatieven genomen om tot instandhouding van een zwembad in Alblasserdam te komen. Wij hechten aan instandhouding van een bad waar onze kinderen zwemles kunnen krijgen, waar de verenigingen kunnen trainen en wedstrijden kunnen organiseren en waar Alblasserdammers recreatief kunnen zwemmen. Het is duidelijk dat het niet eenvoudig zal zijn om deze ambitie waar te maken. In scenario A is er perspectief op een nieuw zwembad, maar de risico’s zijn flink. Zeer recent is het voorstel van de KNZB en de natte groep op tafel gekomen: een 2521-variant, die financieel perspectief biedt en die alle voorzieningen biedt die nodig zijn om alle gewenste functies in het zwembad een plek te geven. Dit concept lijkt ons op dit moment de meest gewenste variant. Als alle beloftes kloppen. Als het echt voor de genoemde bedragen gerealiseerd kan worden. Dat moet zeker gesteld worden. Is er echt commitment van de KNZB? Wil de KNZB en de projectontwikkelaar het risico dragen? Mag Alblasserdam het proof point zijn voor het concept? Daar moet het college op inzetten!
Draagvlak voor het zwembad plan is cruciaal. Ook het 2521-concept is alleen financieel haalbaar als de verenigingen actief deelnemen aan de exploitatie van het zwembad.
Samen met de Natte Groep: Draagvlak en Kostenbesparing Omdat de “natte groep” met dit voorstel is gekomen is het draagvlak bij hen groot. Dat bleek ook bij de informatieavond die we hier recent met elkaar hebben gehad. Dit draagvlak is een belangrijk onderdeel van het perspectief op een zwembad in Alblasserdam. Het college moet nu actief met de “natte groep” aan de slag om het 2521-concept handen en voeten te geven, zodat we bij de besluitvorming over het zwembad in het najaar alle feiten op tafel hebben en zicht hebben op de bouwkosten en op de exploitatiekosten op basis van een actieve deelname van de verenigingen. In het najaar moet duidelijk zijn hoeveel we samen kunnen doen: gemeente en “natte groep”. Goede voornemens moeten omgezet worden in afspraken! Zoals eerder gezegd: actieve burgers bepalen waar we met ons dorp kunnen komen. De gemeenteraad en het college moeten daarom investeren in het activeren van de Alblasserdammers. Mensen mee op pad nemen, open en transparant blijven communiceren, verwachtingen afstemmen en ten slotte gebruik maken van de kennis en kunde van de Alblasserdammers.
De Sportaccommodaties en Schoolzwemmen Wij hebben u gevraagd naar een overzicht van de bezetting van de sportaccommodaties in het dorp. Het is duidelijk dat er onvoldoende ruimte overblijft als de sportzaal van de LTS wordt gesloten. Snel zijn stappen nodig. Wij kennen de plannen van CKC en van KDO. Wij weten dat het college met deze verenigingen in gesprek is. Wij willen u meegeven dat dit voor het CDA een speerpunt is. We moeten als gemeente voldoende sportzalen aan kunnen bieden voor het sportonderwijs op de scholen. In dat kader vragen wij ons ook af of het afschaffen van het schoolzwemmen nou echt noodzakelijk is. De bezuiniging is gering. Bovendien vragen wij ons nog af of deze echt reëel is, omdat nu extra droge bewegingslessen gegeven moeten worden.
In het kader van de gezondheidszorg voor de jeugd heeft het aanbieden van bewegingsonderwijs veel waarde. Wij geven dit het college mee en vragen ons af of het echt wenselijk is om het schoolzwemmen af te schaffen. Zeker als het mogelijk blijkt het zwembad in Alblasserdam te handhaven.
Een Kanttekening: Afvalheffing en OZB Tot slot nog een aantal kanttekeningen bij de voorstellen van het college: -
De doorschuiftruc met het reinigingrecht spreekt ons niet aan. De eerste bezuiniging op het reinigingsrecht wordt gerealiseerd door de dienstverlening te verminderen: ophalen van grofvuil wordt afgeschaft. De verlaging van de tarieven die hierdoor wordt bereikt mag de gemeente niet zelf incasseren. Deze besparing zou voor de burgers moeten zijn. De dienstverlening wordt immers verminderd?! Verder vragen we ons nog af of dit een gewenste keuze is. Het ophalen van grofvuil heeft een functie bij het leefbaar houden van de openbare ruimte. Ziet het college dat anders? Natuurlijk kunnen veel mensen zelf hun zaken regelen en maken zij geen gebruik van de ophaalservice. Maar geldt dit voor iedereen? Er zijn ook mensen met een klein sociaal netwerk, die zelf niet in staat zijn om hun grofvuil weg te brengen. Wat betekent het voor hen als de ophaalservice wordt afgeschaft? De tweede bezuiniging komt voort uit het heronderhandelen van het contract. Dat is natuurlijk een must. Maar daar geldt: als het contract goedkoper kan, hebben de Alblasserdammers dan niet jarenlang teveel betaald? Is het dan een automatisme om de opbrengst direct in de gemeentekas te stoppen? Wat ons betreft niet. Het kan best zijn dat de OZB meer omhoog moet dan wij zouden willen, maar dat willen we dan niet maskeren door een truc met het reinigingsrecht. Dit zijn twee losstaande zaken en over de OZB moeten we een besluit nemen dat los staat van het reinigingsrecht.
-
Met betrekking tot de OZB willen wij het college oproepen om streven naar realisering van de afspraken in het collegeprogramma: de OZB zou maximaal met de inflatie verhoogd worden, tenzij er aantoonbaar voorzieningen in stand gehouden kunnen
worden door een verdere OZB verhoging. o Het zwembad: dit is een voorziening die we in stand willen houden. Als een OZB verhoging gekoppeld zou zijn aan de instandhouding van het zwembad zouden we daarover kunnen nadenken, maar deze koppeling bestaat op dit moment niet.
Als alternatief voor een OZB verhoging zien we in de perspectiefnota: o Parkeerbelasting: dit lijkt ons slecht voor de middenstand in het centrum van ons dorp
De vraag is: zijn er echt niet meer opties? Wij hebben hier de silver bullet ook niet, maar in onze brainstorm kwamen op tafel: o Wat levert het op als we Zuid Holland Zuid op zouden heffen? o Maken we echt geen overbodige kleine kosten? Vele kleintjes maken één grote! Als voorbeeld denken wij hierbij aan zaken zoals: de kosten van kunstwerken bij projecten? Ook al betaalt de projectontwikkelaar voor drie gouden stengels… de kosten van dit werkje zouden ook in mindering gebracht kunnen worden op de totale projectkosten. Toch?! Zijn er niet meer van dit soort kleine besparingen te vinden? Volgens ons moet dat het geval zijn.
Een Kanttekening: Het Innovatieprogramma -
We zien een innovatieprogramma waarin fors geld geïnvesteerd moet worden. We zien in de perspectiefnota nog nauwelijks een prognose van de te verwachten baten. Dat vinden wij onbevredigend. Bij een dergelijke investering hoort commitment voor de opbrengsten. Wij verwachten bij de bespreking van de begroting in het najaar een duidelijk overzicht van de verwachte baten. De innovaties zullen waarschijnlijk pas over enkele jaren echt resultaten opleveren. Als we dan volgend jaar geld tekort komen, moeten we dan nu de investering doen? Of kan dat een of twee jaar wachten?
Zolang de business case niet overtuigend is, blijft bij ons de twijfel bestaan. Wij ondersteunen wel de investering in de kwaliteit van de organisatie. Daar hebben we eerder mee ingestemd en voor ons staat als een paal boven water dat een investering in de kwaliteit van de organisatie op korte termijn positieve effecten zal hebben.
Het Innovatieprogramma Drechtsteden Sprekend over innovatieprogramma’s willen wij nog even stil staan bij het IPD. Dit programma zou een fors bedrag op hebben moeten leveren en de resultaten blijven uit. De vraag die bij ons blijft hangen: er is het afgelopen jaar flink geïnvesteerd in het ontwikkelen van innovaties. Is de investering uiteindelijk rendabel geweest? Wij weten het niet. We kunnen het ons niet voorstellen. Bij de eerste discussies over het IPD hebben wij ons verbaasd over de opzet: veel werkgroepen, geen focus, geen duidelijke targets voor de werkgroepen. Volgens ons was dat toen al een aanpak die niet veel belovend was. Wij roepen het college op om op alle niveaus te streven naar duidelijkheid rondom dit soort trajecten: zonder focus en duidelijke targets geen resultaten.
Regionaal Financieel Beheer Ten slotte nog een herhaling van een oproep die we eerder hebben gedaan. De invloed van regionaal financieel beleid op onze financiële resultaten is enorm. Een investering in de kwaliteit van processen in de regio is essentieel. Wij zijn te klein en te kwetsbaar om financiële gevolgen van regionale uitglijders op te vangen.
Als de regio haar zaakjes niet regelt hebben onze plaatselijke inspanningen niet het gewenste effect.
Conclusie Het perspectief is voor de gemeente Alblasserdam veel beter dan wij een paar maanden geleden hadden verwacht. Het CDA geeft het college complimenten voor de bereikte resultaten. Maar het CDA plaatst ook een aantal kanttekeningen bij de voorstellen van het college. Die kanttekeningen geven we vanavond mee aan het college.
Wij zien in het najaar graag een begroting waarbij de voorstellen zijn aangepast naar aanleiding van onze kanttekeningen. De CDA fractie wenst het college veel wijsheid en Gods zegen bij het opstellen van de begroting voor 2012.
