Agressie- en geweldbeleid in SW-bedrijven Uitkomsten webenquête mei 2015 Webenquête onder deelnemers regiobijeenkomsten gezond & veilig werken Voorafgaand aan de regiobijeenkomsten Gezond & veilig werken in de SW die in april en mei 2015 zijn georganiseerd in ’s Hertogenbosch, Emmen en Alphen aan den Rijn, heeft SBCM een webenquête uitgezet onder de personen die zich hadden aangemeld voor de bijeenkomsten. Doel van de enquête was een beeld te krijgen van het agressie en geweldbeleid in SW-bedrijven. Van de 69 deelnemers hebben 35 personen de vragenlijst ingevuld. In dit documenten zijn de uitkomsten op een rij gezet. De uitkomsten zijn tijdens de regiobijeenkomst gebruikt om met de deelnemers in discussie te gaan over het onderwerp agressie en geweld. In hoeverre hebben bedrijven concreet agressie- en geweldbeleid? In de enquête is per aspect van agressie- en geweldbeleid uitgevraagd in welke mate het onderwerp beschreven, bekend en toegepast wordt in de organisatie. Toegepast wil zeggen dat er afspraken zijn gemaakt en beschreven, dat die afspraken bekend zijn in de organisatie en ook worden toegepast door het management en medewerkers. Tabel 1. Mate waarin agressie en geweld inzichtelijk en concreet wordt gemaakt en onderwerp van sturing is
Er is inzicht in de aard en omvang van de agressie
Er is een organisatie norm ten aanzien van agressie
Vormen van agressie en geweld zijn concreet gemaakt
Er zijn (meerjaren) doelstellingen bepaald, meetbaar, tijdgebonden en resultaatgericht
niet aanwezig / weet niet / nvt
6
19%
5
14%
4
12%
23
66%
is in de organisatie beschreven
7
22%
7
20%
10
30%
7
20%
is in de hele organisatie bekend
6
19%
13
37%
10
30%
4
11%
wordt in de organisatie toegepast
13
41%
10
29%
9
28%
1
3%
n=
32
35
33
35
In tabel 1 is af te lezen dat 41% van de respondenten aangeeft dat in de organisatie afspraken zijn vastgelegd gemaakt over het verkrijgen van inzicht in de aard en omvang van de agressie (registratie) en dat die afspraken ook bekend zijn en toegepast worden in de organisatie. Bij de overige 59% is nog geen sprake van volledige toepassing. Dat kan zijn omdat een bedrijf geen registratie-afspraken heeft gemaakt of dat dat niet bekend is bij de respondent (19%). Óf dat een bedrijf wel een procedure heeft beschreven, maar dat die niet bekend is (22%). Óf dat een bedrijf wel een
SBCM Web enquêteagressie- en geweldbeleid 2015
1
registratieprocedure heeft die ook nog eens bekend is in de organisatie, maar niet of nauwelijks toegepast wordt als er sprake is van een incident (19%). Verder valt in tabel 1 op dat volgens de respondenten nog geen 1 op de 3 bedrijven (29%) een norm heeft vastgelegd over ontoelaatbare vormen van agressie en geweld die ook bekend is en toegepast wordt in de organisatie. Slechts enkele bedrijven (1%) sturen op (meerjaren) beleidsdoelstellingen op het gebied van agressie en geweld. Tabel 2. Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden en aanwezigheid beleidscyclus agressie en geweld
Er zijn taken en verantwoordelijkheden op bestuursniveau, direct leidinggevenden en medewerkersniveau gedefinieerd
Er is een agressie coördinator aangewezen
De Beleid en beleidscyclus maatregelen is helder worden periodiek getoetst op effect en bijgesteld
niet aanwezig / weet niet / nvt
5
15%
19
54%
4
12%
12
is in de organisatie beschreven
10
29%
6
17%
15
45%
9
is binnen de hele organisatie bekend
9
26%
5
14%
7
21%
5
wordt in de hele organisatie toegepast
10
30%
5
15%
7
22%
7
n= 34
35
33
36% 27% 15% 22%
33
Wat doen bedrijven om agressie en geweld te voorkomen? In de volgende twee tabellen staan de uitkomsten op de vragen wat bedrijven concreet doen om agressie en geweld te voorkomen. Bijvoorbeeld het inventarisaren van de risico’s en het trainen van medewerkers en leidinggevenden. Tabel 3a.
Meest risicovolle taken en momenten in het werkproces per functie
De werkplek beoordelen op veiligheid, ook bij detachering
De organisatie werkt samen met ketenpartners bij de aanpak van agressie en geweld
Er zijn huisregels binnen het gebouw
Er is duidelijkheid over de eigen houding en gedrag dat van medewerkers verwacht wordt
niet aanwezig / weet niet / nvt
11
31%
4
12%
18
55%
0
0%
0
0%
Beschreven
7
20%
7
21%
6
18%
1
3%
3
9%
Bekend
12
34%
8
24%
2
6%
5
15%
13
41%
Toegepast
5
14%
14
42%
7
21%
27
82%
16
50%
35
SBCM Web enquêteagressie- en geweldbeleid 2015
33
33
33
32
2
Tabel 3b.
(Nieuwe) medewerkers worden voorgelicht
Medewerkers krijgen training
Er is teamoverleg over de afspraken over preventie, reageren en de afhandeling van agressie
Leidinggevenden krijgen opleiding en training rondom hun rol aanpak agressie
niet aanwezig / weet niet / nvt
1
3%
12
35%
9
27%
9
26%
Beschreven
4
12%
3
9%
3
9%
0
0%
Bekend
10
30%
6
18%
11
33%
6
18%
Toegepast
18
55%
13
38%
10
30%
19
56%
33
34
33
34
In hoeverre reageren medewerkers en organisaties adequaat op agressie en geweld? In de volgende drie tabellen is af te lezen in hoeverre medewerkers en leidinggevenden in de praktijk adequaat om kunnen gaan agressie en geweld en de afhandeling van geweldsincidenten. Tabel 4a.
Medewerkers herkennen oplopende emoties in een vroegtijdig stadium
Medewerkers kunnen begrip tonen, emoties benoemen, luisteren, samenvatten
Medewerkers Medewerkers passen hanteren een zelfcontrole toe veilige afstand
Medewerkers geven de grens aan bij agressie en onacceptabel gedrag
n.v.t. / weet niet
2
6%
2
6%
6
18%
3
9%
2
6%
Nooit
0
0%
0
0%
0
0%
0
0%
1
3%
Soms
12
36%
17
52%
16
48%
10
31%
13
39%
Meestal
19
58%
13
39%
11
33%
18
56%
15
45%
0
0%
1
3%
0
0%
1
3%
2
6%
Altijd
n= 33
SBCM Web enquêteagressie- en geweldbeleid 2015
33
33
32
33
3
Tabel 4b. Medewerkers Collega’s Leidinggevenden Er zijn afspraken beëindigen vragen en ondersteunen over het gesprek geven elkaar gevraagd en alarmopvolging indien ondersteuning ongevraagd en agressie agressief tijdens medewerkers interventie door gedrag voort incidenten tijdens collega’s, duurt incidenten beveiliging, agressieinterventieteam
Er is eerste Er is opvang direct nazorg na een incident
n.v.t. / weet niet
2
6%
2
6%
1
3%
5
16%
2
6%
2
6%
Nooit
0
0%
0
0%
0
0%
2
6%
0
0%
0
0%
Soms
12
36%
2
6%
4
12%
1
3%
4
13%
14 44%
meestal
12
36%
22
69%
15
45%
6
19%
10
32%
6
Altijd
7
21%
6
19%
13
39%
17
55%
15
48%
10 31%
n= 33
32
33
31
31
19%
32
Tabel 4c.
Er zijn Alle incidenten afspraken worden over melden geregistreerd
Er wordt altijd gereageerd naar een agressor
Sancties worden consequent toegepast
Er is ondersteuning bij de afhandeling
n.v.t. / weet niet
1
3%
1
3%
4
13%
0
0%
2
6%
nooit
1
3%
2
6%
0
0%
0
0%
0
0%
soms
4
13%
11
34%
3
9%
6
19%
2
6%
meestal
4
13%
6
19%
8
25%
13
41%
13
42%
altijd
22
69%
12
38%
17
53%
13
41%
14
45%
n= 32
32
32
32
31
Tips of suggesties van de respondenten In de enquête konden respondenten in een vrij tekstveld tips of suggesties aan collega’s doen. Hieronder staat een samengevat overzicht van de reacties. Duidelijk agressieprotocol Overal dezelfde norm hanteren met handhaving en sanctie Wees consequent en voer sancties uit Duidelijk en consequent zijn in het maken van afspraken Centrale registratie van de opvolging (afhandeling) Lage drempel Hou het bespreekbaar, neem het serieus Periodiek overleg en transparantie over wat wel en niet mag Veel oefenen Train de leiding Aandachtspunten van de respondenten Tot slot konden respondenten in een vrij tekstveld hun aandachtspunten of vragen kwijt: Gezien de organisatiewijzigingen veel zaken niet haalbaar Hoe krijg je snel verbetering? Ideeën uitvoeren kost tijd.
SBCM Web enquêteagressie- en geweldbeleid 2015
4
Hoe houd je het actueel? Hoe gaan andere organisaties er mee om? Hoe richt je een bijstandsteam in?
SBCM Web enquêteagressie- en geweldbeleid 2015
5
