Verslag werkgroep elektriciteit
Datum vergadering: 16 februari 2012 Aanwezig: Eva Bossuyt (RTC WVL), Michèle Delbecque (RTC WVL), Rik Debeuf (KA Roeselare), Jo Hovaere (KTA Ieper), Lode Nuytten (KTA Ieper), Bart De Boitselier (VDAB Brugge), Freddy Deschryver (KTA Brugge), Danny Hondeghem (VTI Ieper), Veerle Van Antenhove (Vormelek), Jos Vermote (VTI Izegem), Frank Vandevelde (VTI Tielt), Jozef Simpelaere (VTI Torhout), Jos Tanghe (VTI Oostende), Filiep Cottem (VTI Kortrijk), Jean-Pierre Micholt (VTI Brugge), Johan Spirinckx (Atlas Atheneum Gistel), Geert Demeyere (VTI Waregem), Kris Werbrouck (VTI Torhout) Verontschuldigd:Niek Marijsse (PCLT), Johan Lapere (VTI Veurne), Patrick Uten (PDB GO!), Bart Maes (Vormelek), Paul Veys (VTI Menen), Jos Knockaert (HOWEST), Hans Torbeyns (PTI Kortrijk), Patrick Goes (DPB), Marc Vanhoucke (VTI Diksmuide), Sofie Mattheeuws (VOKA)
Agenda
Verwelkoming + namenrondje
Enkele nieuwigheden ivm RTC Projecten
Stavaza projecten Elektriciteit 2012
Vooruitblik 2013: ideeën?
Varia & vragen
Verwelkoming + namenrondje Voorstelling Eva (verantwoordelijke WG Bouw & WG Elektriciteit + VCA)
Enkele nieuwigheden ivm RTC Projecten Vervoerskosten - Vervoerskosten worden enkel terugbetaald aan leerlingen die deelnemen aan een RTC-project, voor leerkrachten worden vervoerskosten NIET terugbetaald - Vervoer leerlingen in het kader van VDAB 72-uren wordt niet terugbetaald De nodige documenten vindt u terug op de website onder documenten. Deze dienen ingediend te worden binnen 2 maanden na deelname aan een project.
RTC West-Vlaanderen vzw Streekhuis | Peter Benoitstraat 13 | 8800 Roeselare Tel 051 27 55 60 | Fax 051 27 55 51 |
[email protected] www.rtcwestvlaanderen.be
1
Verslag werkgroep elektriciteit
Verzekering ontlening mobiele projecten - Voor het uitlenen van mobiele projecten kan de school een uitbreiding van de verzekering nemen voor schade en diefstal aan “toevertrouwde goederen”. Men controleert best eens hoe dit zit in de eigen school. - Voor mobiele projecten wordt er vanaf nu gewerkt met een ontleningsovereenkomst. Deze moet twee weken voor ontlening bezorgd worden aan RTC. Terug te vinden op website RTC onder Documenten/uitleendienst.
Stavaza projecten Elektriciteit 2012 Op de vorige werkgroep werden verschillende projecten voorgesteld (zie verslag WG 20 oktober 2011). Daarna volgde een stemming.
Projecten niet weerhouden: Ciovert in VTI Torhout: logge installatie, onvoldoende stemmen. Indien toch interesse contact opnemen met RTC, eventueel doorverwijzen. Zeer weinig vraag naar. Dwengo microcontrollers / robots: uit stemming is gebleken dat de Elektor Proton Robot meer stemmen kreeg. Voordeel van Dwengo was de prijs = goedkoper. Meer scholen waren echter al met Elektor bezig en daarmee de keuze. VWOH: vorige werkgroep vraag naar opleiding op maat rond hoogtewerker, ladder, rolsteiger. Stond op de laatste plaats in de stemming. Bleek ook een duur project en weinig opties tot partners. Ondertussen is RTC OVL opgestart met een dergelijk project. We zullen informeren met welke partners zij werken en of het mogelijk is om dit ook in WVL te organiseren.
Projecten 2012: -
Oude projecten: pro mechatronica, didactische hoogspanningscabine
-
Bestaand: IR camera’s, verlichting, draadloze sensoren, didactische installatie PV
-
Nieuw: elektor proton robot, windenergie
RTC West-Vlaanderen vzw Streekhuis | Peter Benoitstraat 13 | 8800 Roeselare Tel 051 27 55 60 | Fax 051 27 55 51 |
[email protected] www.rtcwestvlaanderen.be
2
Verslag werkgroep elektriciteit
Satellieten Pro Mechatronica -
Opgenomen in ruimer project “Hydraulica en pneumatica” mechanica-elektriciteit
-
Doel ruimer project: aankoop software (2012 enkel mechanica) + praktijk in satellieten. Nagaan welke mogelijkheid er is om de satellieten toegankelijk te maken voor andere scholen. We gaan de scholen van de satellieten niet voor voldongen feiten zetten. Eerst luisteren wat WG haalbaar ziet, daarna directie van de respectievelijke scholen.
-
Satelliet interessant voor WG Elektriciteit: PTI Kortrijk: hydraulica & elektropneumatica. Zelfstandige blokken met PLC, pneumatiek. Verschillende tafels die verschillende bewerkingen uitvoeren. Uitdaging is de communicatie tussen de tafels. Heel mooi, maar heel specifiek. Te gespecialiseerd voor een LK van een andere school om dit zelf te geven. Er moet een bezielde lesgever bij zijn. Zie ook bezoek vorige WG. Toen werd dit zeker interessant bevonden. De opmerking kwam dat dit opengesteld moet worden. VTI Kortrijk en VTI Izegem blijken ook zeker interessant te zijn. Voor scholen zijn deze installaties te duur om zelf aan te kopen. Satelliet VTI Kortrijk wordt vaak gebruikt binnen de school. Bestaat uit een didactische lijn en dient voor automatisering, PLC, bussystemen. Te vergelijken met PTI, maar hier zuiver elektrisch gericht (bijna geen pneumatiek). Satelliet VTI Izegem: aandrijftechnieken. Oa. motoren, programmeren van frequentieregelaars. Dient door een gespecialiseerde lesgever gegeven te worden. Enkel basiskennis in de meeste scholen aanwezig. Is ook zo voor de andere satellieten. Satelliet VTI Oostende: hydraulica. Vaste opstelling, borden. Enkel voor mechanica, niet voor elektriciteit.
Conclusie: 3 van de 4 van de satellieten zijn interessant voor Elektriciteit, maar gespecialiseerde leerkracht nodig. - 2013: aankoop sleutels software voor richtingen Elektriciteit? RTC vraagt aan firma SMC Pneumatics om voorstelling die men deed op WG Mechanica ook te doen op volgende WG Elektriciteit. Nagaan of de software ook elektropneumatica bevat. Enkel pneumatica is niet interessant voor Elektriciteit. Bedoeling is om met de sleutels en de software de praktijk in de satellieten verder te ondersteunen. Meer info sleutels: netwerksleutels, bepaald aantal licenties / pc’s op school. Eerst start met richtingen mechanica dit jaar. Indien positieve evaluatie en goedkeuring WG Elektriciteit ook richtingen Elektriciteit. Indien dit een RTC project wordt zou dit uiteraard gratis zijn voor de scholen.
RTC West-Vlaanderen vzw Streekhuis | Peter Benoitstraat 13 | 8800 Roeselare Tel 051 27 55 60 | Fax 051 27 55 51 |
[email protected] www.rtcwestvlaanderen.be
3
Verslag werkgroep elektriciteit
Didactische hoogspanningscabine - In oktober laatste TTT doorgegaan. Nu geen nieuwe TTT gepland omdat er geen nood meer is. - Tot eind juni 2012: overeenkomst sessies met trainer Eandis. Te boeken via website Eandis en website RTC. Op website RTC staat hoe men zowel bij Eandis als bij RTC kan inschrijven. Zie www.rtcwestvlaanderen.be onder projecten Elektriciteit/didactische hoogspanningscabine. Gelieve dit grondig te lezen en goed op te volgen. Eandis vraagt ook om de namen van de deelnemers voor de veiligheid en catering. RTC vraagt data sessies voor opvolging en terugbetaling vervoerskosten. Opmerking: Bij RTC-OVL kunnen scholen kiezen of men naar Eandis Mechelen of Eandis Brugge gaat. daar gaan de inschrijvingen enkel via RTC en niet ook via Eandis. Dit omdat Eandis daar moeilijk bereikbaar is voor scholen. De West-Vlaamse scholen krijgen wel vlot reactie bij het boeken van een sessie via Eandis. Eandis vraagt ook explicitiet aan RTC W-Vl om boeking via website Eandis te laten verlopen. - Sessie: max. 16 lln, 9u-16u (met broodjesmaaltijd). Praktische info en welkomstbrochure terug te vinden via website RTC - Doel volgend schooljaar: leerkrachten geven zelf sessie op locatie. Nog in onderhandeling met Eandis. Materie is niet zo moeilijk maar Werkgroep vindt trainer Eandis toch een meerwaarde. Leerkracht sessie moet al vaak geweest zijn om het zelf te kunnen overbrengen. Attractiviteit project minder groot wanneer men het zelf moet geven? Scholen staan er niet voor te springen. Indien het toch moet is er nood aan een uitgebreid draaibroek met uitleg over veiligheidsmateriaal, wat in huis, menu, hoe aanbrengen, … Eventueel met oorspronkelijke stuurgroep van dit project eens samenzitten rond dit probleem?
Thermografie IR Camera’s - Uitlenen van 3 IR-camera’s, voorrang aan scholen die TTT volgden - Voorjaar 2012: nieuwe opleidingen leerkrachten door TESTO voor hout+bouw, mechanica, elektriciteit. Verschillende opleidingen wegens verschillende toepassingen per studiegebied. - Elektriciteit: op dinsdag 28 februari – ganse dag – met broodjes, van 9u-16u. MAAR praktisch geen inschrijvingen. Nog 6-tal geïnteresseerden uit Werkgroep schrijven nog in. - Kan een TTT ook eens doorgaan op woensdag? Sommige leerkrachten op school kunnen immers max. voor 2u vervangen worden. Eventueel eens proberen, maar zeker niet altijd op woensdag plannen. - IR camera’s reserveren via website RTC – max 2 weken - Met ontleningsovereenkomst
RTC West-Vlaanderen vzw Streekhuis | Peter Benoitstraat 13 | 8800 Roeselare Tel 051 27 55 60 | Fax 051 27 55 51 |
[email protected] www.rtcwestvlaanderen.be
4
Verslag werkgroep elektriciteit
Verlichting - 3 modules: Module 1: basismodule (basisintroductie in verlichting door IDC/Howest) BuSO-BSO-TSO- op locatie (Werkleerplaats Izegem of Howest Kortrijk) - sessies vanaf april binnenkort via website RTC te boeken - halve dag Module 2: technische module (praktisch) →Probleem: uitvallen lesgever module 2 →Oplossing: Op 12 januari kwam een deel van WG Elektriciteit samen om dit probleem te bespreken. Voorgestelde oplossing: - materiaal in 4 delen in mobiele koffer (Dali, LED, LED RGB, Industriële verlichting) - Koffer op werkleerplaats – te gebruiken op zelfde dag als basissessie. De leerlingen zouden zich in groepjes opsplitsen en via een doorschuifsysteem aan de verschillende panelen werken. - Samenstelling koffer door scholen ism Cheyns. Cheyns stuurde een voorstel van materiaal naar de verschillende scholen en een datum om eens samen te zitten. Doel is om de koffers klaar te hebben tegen de eerste sessie in april, maar dit is misschien weinig realistisch. Dali: PTI Kortrijk, LED schakelen: VTI Brugge, LED RGB: VTI Tielt en VTI Roeselare, Industriële verlichting: VTI Torhout? Neen. Dit zal pas mogelijk zijn vanaf september volgend schooljaar. Probleem: voor onderdeel industriële verlichting nog geen school om dit onder handen te pakken. Men vreest ook dat het praktisch heel moeilijk is om een paneel Industriële verlichting op dezelfde manier uit te werken. VTI Torhout heeft hier wel al positieve ervaringen mee. Kunnen de fabrikanten ons hierbij helpen? Vb. Phillips. Het onderdeel Industriële Verlichting zou wel zichtbaar aanwezig moeten zijn (armaturen, schema’s lezen, pluggen, …). De kennis van de verschillende lampen die er bestaan is bij deze module belangrijker dan het aansluiten ervan. Opmerking: bij elk paneel zou er een draaiboek moeten zijn met oefeningen of er zou een gespecialiseerde lesgever moeten zijn om dit uit te leggen. Wie kan ons hierbij helpen? Howest? Cheyns? Module 3: Uitbreidingssessie TSO - op school - lesgever: Cheyns - sessies vanaf mei - binnenkort via website te boeken - halve dag Meer weten? 15 maart: ganse dag introductiedag project Verlichting Programma: Voorstelling verschillende modules - mogelijkheid tot feedback Locatie: Industrial Design Center/Howest Kortrijk Inschrijven voor introductiedag vanaf na de krokusvakantie mogelijk via website RTC! Vanaf maart ook inschrijven mogelijk op de verschillende modules.
RTC West-Vlaanderen vzw Streekhuis | Peter Benoitstraat 13 | 8800 Roeselare Tel 051 27 55 60 | Fax 051 27 55 51 |
[email protected] www.rtcwestvlaanderen.be
5
Verslag werkgroep elektriciteit
Draadloze sensoren - TTT door Vega is al doorgegaan op 3 februari 2012. Opleiding is positief beoordeeld via online evaluatie. Leerkrachten die de opleiding volgden waren positief. Enkele negatieve punten: niet gemakkelijk en zeer specifiek. Niet lang genoeg stilgestaan bij software. - Mobiele installatie uit te lenen na volgen TTT voor max 3 weken via website RTC met ontleningsovereenkomst. Hopelijk vaak uitgeleend en indien niet, graag terugkoppeling zodat bijsturing kan plaatsvinden.
Didactische installatie PV - Mobiele installatie (kar met zonnepanelen) af tegen april. Momenteel verzekering kar en nummerplaat in het orde aan het brengen. Dit zo vlug mogelijk zodat er nog genoeg tijd over blijft om kar in gereedheid te brengen tegen TTT. - TTT door Smartroof: woensdag 25 april 2012 op het VTI Torhout (halve dag – voormiddag) - Uit te lenen na volgen TTT: 7 schooldagen (van maandag tem dinsdag of van donderdag tem vrijdag) - BE-rijbewijs nodig + extra verzekering wagen (meestal slechts verzekering voor trekken kar tot 750 kg. Kar weegt 1,5 ton). Meeste scholen bestelwagen op school die kar kan trekken. - Met slot - Meer voorwaarden zullen terug te vinden zijn in de ontleningsovereenkomst
Elektor Proton Robot - Vorige keer project uitgebreid voorgesteld door Kris Werbrouck (leerkracht VTI Torhout). Zie verslag vorige WG. - Ondertussen verder onderhandeld met Elektor. Begroot om 5 robots aan kopen, 5 didactische pakketten. 1 pakket = Elekor Probot Robot + koffer + cursusmateriaal uit te lenen voor een periode van 4,5 weken na het volgen van een TTT. Uitlenen mogelijk via website RTC. - Opmerking: is 1 robot voor 1 klas voldoende om mee te werken? - TTT: 2-daagse opleiding, maandag 7 en 14 mei, mogelijks op VTI Torhout, door Bart Huyskens Elektor - Vraag: is het noodzakelijk om de TTT te volgen vooraleer je het materiaal kunt ontlenen? Sommige LK’en zijn al voldoende geschoold hiervoor? RTC stelt dit als voorwaarde zodat men op een verantwoorde manier met het materiaal omgaat. - Materiaal zal in VTI Torhout bewaard worden zodat er een controle van materiaal kan gebeuren
RTC West-Vlaanderen vzw Streekhuis | Peter Benoitstraat 13 | 8800 Roeselare Tel 051 27 55 60 | Fax 051 27 55 51 |
[email protected] www.rtcwestvlaanderen.be
6
Verslag werkgroep elektriciteit
tussen de ontleningsbeurten. Kris wil ook eerstelijnshulp zijn bij vragen. Bij complexe zaken staat Bart Huyskens ook per mail en telefonisch beschikbaar. - Bespreking vragenlijst materiaal project: Aan de hand van een vragenlijst willen we te weten komen wat we wel of niet aan materiaal moeten bestellen zodat we een aangepast pakket bekomen. Aanwezigen WG-leden vulden lijst in, personen niet aanwezig moeten dit nog doen! Zie bijlage bij verslag, terug te bezorgen aan RTC. Inhoud vragenlijst: - Welke scholen maken al gebruik van een microcontroller in tweede graad? Hoeveel zijn er aanwezig in de school? - Wie heeft de DVD “Elektronica nieuwe stijl” van Elektor reeds in bezit? - Welke microcontrollers gebruikt men op school: PIC of AVR? - Welke software heeft men aanwezig op school? PIC of AVR? - RTC heeft nog 14 DVD’s “Elektronica nieuwe stijl” in bezit. Doelgroep project: leerlingen TSO IWEE. Scholen met deze doelgroep en die de DVD nog niet in bezit hebben kunnen deze via RTC verkrijgen. DVD is vrij te kopiëren. Misschien kan deze op de website van RTC geplaatst worden? Indien men deze DVD wenst gelieve dit te laten weten aan RTC. Ondertussen is recentelijk ook een tweede reeks ter beschikking gekomen. Deze is niet meer in DVDvorm maar wel gratis op de website van RTC Antwerpen te downloaden (www.rtcantwerpen.be). Klik bij opleidingen op het studiegebied Mechanica-Elektriciteit en vervolgens op Videolessen Elektronica deel 2. - Vraag: Is dit project ook haalbaar voor elektrotechnieken TSO? Kris denkt dat het moeilijk haalbaar is en weinig in het leerplan voorkomend. Flowcode nog net te doen, maar bij deze robot gaat het verder naar bussystemen. - Welke software is er reeds op de scholen aanwezig? Belangrijk om te weten of hier een knelpunt zit om de robots te kunnen uitlenen. Het is niet gegarandeerd dat RTC hiervoor budget zal hebben (momenteel niet begroot in 2012), maar het moet wel bekeken worden. Meeste scholen werken met PIC, geen enkele van de aanwezigen werkt met AVR. Beiden kunnen, maar het is natuurlijk handiger als slechts één van de twee moet bij gekocht worden. Misschien goede kans om met een grote groep korting te krijgen om versie 5 te bekomen? Bij verschillende scholen is nu versie 3 beschikbaar, bij sommige enkel de beperkte versie, bij sommige de uitgebreide betalende versie. Volgens Kris kost een upgrade van 3 naar 5 minder dan een volledig nieuwe versie (slechts 70 procent). Volgens Kris is een campuslicentie zeker mogelijk in versie 5. Software kost wel veel geld, voor 10 licenties rond 1200€. Conclusie: verder onderhandelen met Elektor na ontvangen inventaris van de verschillende scholen. Belangrijk om deze vragenlijst correct in te vullen! Ook werkgroepleden niet aanwezig op WG dienen deze lijst nog in te vullen! Deze wordt bezorgd aan hen.
RTC West-Vlaanderen vzw Streekhuis | Peter Benoitstraat 13 | 8800 Roeselare Tel 051 27 55 60 | Fax 051 27 55 51 |
[email protected] www.rtcwestvlaanderen.be
7
Verslag werkgroep elektriciteit
Windenergie - Doel: leerlingen kennis laten maken met nieuwe vorm van duurzame energie; nl. windenergie - Aanpak: 1) Onderzoeksfase: op zoek naar partners - contacten met Greenbridge en Powerlink via RESOC Oostende – daar komt in het voorjaar een domein met KWT’s waar we mogelijks kunnen samenwerken 2) Uitvoering: schooljaar 2012-2013: TTT leerkrachten schooljaar 2013-2014: opleidingen leerlingen - Opmerking: vroeger werden reeds via Jozef Simpelaere van VTI Torhout en RTC contacten gelegd met Greet Van Eetvelde van Greenbridge. Toen was het reeds duidelijk dat er samenwerking mogelijk was, we mogen nu geen tijd verliezen met vergaderen en nieuwe contacten leggen. - Nog niet duidelijk wie de lessen kan geven. Leveranciers? Universiteit Gent Powerlink? - Momenteel is VTI Brugge en KTA Brugge betrokken in het project om doelstellingen leerplannen te bewaken. Zijn de doelstellingen niet te ver gegrepen? Is het realistisch dat leerlingen zelf schakelingen zouden uitvoeren, is dit nodig voor de arbeidsmarkt? Is het niet voldoende dat men weet hoe een windmolen werkt? Misschien dat een didactische DVD ook al een goede investering zou zijn? Het aanbod bezoeken van een windmolen bestaat reeds? - Is het niet belangrijk dat dit aanbod uitgebreid wordt naar duurzame energie? VTI Torhout en RTC hadden in het verleden ook al nagedacht over warmtepompen en zonne-energie. Oa ook smart home, smart clit, elektrisch net, lokale productie van energie op alle mogelijke wijzen, … Deze technologieën zijn ook op het terrein van Greenbridge aanwezig. Er moet besproken worden wat een meerwaarde heeft voor de LL. Eventueel uitbreiding en openbreken van windenergie naar andere thema’s. - Is het zinvol om eens een aparte werkgroep te besteden aan dit onderwerp waarop vorige bemerkingen kritisch onder de loep genomen worden? RTC bekijkt dit en houdt de werkgroep op de hoogte.
Vooruitblik 2013: ideeën? Op volgende werkgroep eind april-begin mei zullen we uitgebreid aandacht besteden aan de planning van 2013. Nieuwe voorstellen kunnen hier uitgebreid aan bod komen. Indien er voorstellen zijn mogen deze steeds doorgeven worden aan RTC. Enkele voorstellen kwamen reeds:
RTC West-Vlaanderen vzw Streekhuis | Peter Benoitstraat 13 | 8800 Roeselare Tel 051 27 55 60 | Fax 051 27 55 51 |
[email protected] www.rtcwestvlaanderen.be
8
Verslag werkgroep elektriciteit
VoIP Bij RTC Antwerpen is er een TTT voor leerkrachten rond het opzetten en maken van een Voice over IP-netwerk (telefonienetwerk dat gebruik maakt van het internet). VTI Torhout vindt dit ook interessant. Volgens de WG is dit geen materie voor secundair niveau. Het heeft niets met meten te maken en is dan ook niet geschikt voor leerlingen Elektriciteit.
EN60204-1 & EN60439-1 Hoe een verdeelbord en stuurbord bouwen voor de tertiaire sector? RTC Vlaams Brabant en RTC Limburg zijn al bezig met deze nieuwe normen. Mogelijk zal dit vanuit RTC Netwerk en Vormelek opengetrokken worden naar alle provincies. WG zou echter liever zien dat de twee normen samen gegeven worden! De LL zien de bomen door het bos niet meer. CNO is hier ook mee bezig. Momenteel heeft Vormelek en RTC nog maar een eerste vergadering achter de rug.
Varia & vragen - Sociale media: bevraging of dit bruikbaar is om scholen te bereiken. Is dit een meerwaarde is naar LL toe? Zijn er al scholen die werken met sociale media? Bestaat er een beleid in scholen? Enkele scholen hadden reeds een succeservaring met Facebook. 1 school maakte een facebookpagina rond de anti-pestdagen en kreeg zeer veel reactie. Facebook is dus handig om leerlingen te bereiken. Leerkrachten kun je beter bereiken via een nieuwsbrief of e-mail. Leerkrachten aanraden om in te schrijven op onze nieuwsbrief. Dit kan bovenaan op website RTC. Vele scholen vinden dat de leerkrachten best bereikt worden via de TA. TA kan bvb via de PPT-presentatie van vandaag gerichte info overbrengen naar de lk en zo de lk motiveren. Lk’en krijgen sowieso teveel info via allerlei kanalen. TA kan die filteren. RTC stuurt PPT-presentatie mee met het verslag. - Spitsdagen Eandis: infoavond nieuwste technologieën op donderdagavond 16 februari 2012. Scholen krijgen deze informatie rechtstreeks van Eandis. - TTT Veiligheid & Milieu: 22 maart TTT van 1 dag . Daarna mogelijkheid tot uitlenen van mobiele koffers. Toffe, interactieve, dynamische, uitdagende manier om VCA-gerelateerde materie over te brengen. Zo vlug mogelijk inschrijven via website RTC via projecten Mechanica. Doelgroep: auto, mechanica & elektriciteit. - Datum volgende werkgroep: niet op maandag 30 april = brug naar 1 mei, begin mei? Definitieve datum wordt per mail gestuurd. Eens op verplaatsing, voorstellen? Bij Greenbridge/Powerlink?
RTC West-Vlaanderen vzw Streekhuis | Peter Benoitstraat 13 | 8800 Roeselare Tel 051 27 55 60 | Fax 051 27 55 51 |
[email protected] www.rtcwestvlaanderen.be
9