SVC magazine 2012
15 jaar SchoolvoorCoaching
Kantelpunten, pionieren & vakmanschap
Hockeycoach Marc Lammers
“Voor een echte verandering is vaak een crisis nodig” Ans Tros
“Spring met ons mee en maak het verschil!”
Wat, heb jij nog geen ontbijtcoach? Frisse teamcoachvragen
“Diploma’s en opleidingen bieden waardevolle startkwalificaties - maar pas dan begint het echte avontuur”
VOORWOORD 01
Spring met ons mee en maak het verschil! D it ja ar bestaa t Sc hoolv oor Coaching
We z i e n i n d e b e ro e p s g ro e p e e n
D i t m a g a z i n e g a a t o ve r ka n te l pu n te n ,
vijftien jaa r. Zijn w ij als 15- jar ige
grot e b e h o e f t e a a n v e r s t e r k i n g v a n
p i o n i e re n e n v a k m a nsc h a p. We ste l l e n
in de c oa ch markt aanbeland op een
v ak m a n s c h a p i n c o a c h i n g . D e ro e p
v a k m a n n e n e n - v ro uw e n a a n j u l l i e vo o r
kantelpun t? Is de pionier s f as e nu
om e r k e n n i n g , m e t e n , p u n t e n e n
m e t e e n g ro t e f a s c i na ti e vo o r l e re n e n
ech t vo orbij? Be ho ren we als School-
cer t i f i c e r i n g , v e r g o e d i n g e n e n n i e t t e
o n t w i k k e l e n . M e n s e n di e h e t ve r sc h i l
voorCoa ch ing inm iddels t ot het
v er g e t e n m e e t b a re e n w e t e n s c h a p p e -
m a k e n i n h u n v a k : e e n su c c e svo l l e
esta blishme nt o f v or m en we de
lijk e re s u l t a t e n w o rd t s t e e d s s t e r k e r.
s p o r t c o a c h , e e n o r g a n i sa ti e c o a c h ,
cou lissen in h et la nds chap? Blik k en
M aa r i s d a t v o l d o e n d e o m k w a l i t e i t
e i g e n z i n n i g e o r g a n isa ti e a dvi se u r s...
w e te rug of ma ke n we een s prong
en va k m a n s c h a p t e l e v e re n ?
voorwaa r ts? Zin ge v ings v r agen en
We b e v i n d e n o n s o p e e n b e l a n g r i j k
We h o p e n d a t d e l e n to t ve r m e n i g-
b ezin nin g. Voe r vo or coaches !
k ante l p u n t . Wi j s t e l l e n d a t v a k m a n -
v u l d i g e n z a l l e i d e n . M a a k h e t ve r sc h i l
s cha p , e n d a a r m e e k w a l i t e i t , p a s
e n g a m e e o p o n z e zo e kto c h t n a a r
E en ke ur a an men s en m et coach-
z icht b a a r i s i n i n t e r a c t i e . D i p l o m a ’s
t r a n s p a r a n t i e e n v a km a n sc h a p i n
vaardighe de n e n p rof es s ionele
en o p l e i d i n g e n b i e d e n w a a rd e v o l l e
c o a c h i n g ! M a a k j o u w u n i e ke va km a n -
coa ch es sta at me t ons en door ons
s t ar tk w a l i f i c a t i e s - m a a r p a s d a n
s c h a p z i c h t b a a r, d e e l j e ke n n i s e n
klaar voo r iedere en die daar behoef t e
begi n t h e t e c h t e a v o n t u u r. Vo o r e c h t
k u n d e e n re f l e c t e e r o p j e h a n de l e n
aan he eft. Na ast de t eam coach is de
v ak m a n s c h a p e n s u c c e s i s z e l f k e n n i s
s a m e n m e t c o l l e g a ’s di e o o k h e t l e f
orga nisatie co ac h ont dek t . Coach-
en re f l e c t i e n o d i g , o m d a t j i j z e l f h e t
h e b b e n o m h e t v e r s c h i l te m a ke n .
op leidingen zijn er nu in alle s oor t en
bela n g r i j k s t e i n s t r u m e n t b e n t . To p -
Doe je mee?
en ma ten . Competent ieprof ielen,
coac h M a rc L a m m e r s b i e d t o n s i n d i t
keur merken , be roe ps v erenigingen,
m ag a z i n e e e n i n s p i re re n d e s p i e g e l .
p ublica ties en tijds chr if t en ov er coa ch ing gro eie n en bloeien. I n de
Scho o l v o o r C o a c h i n g h e e f t b e s l o t e n
af ge lopen vijftie n jaar hebben wij
om w e e r t e g a a n p i o n i e re n , i n 2 0 1 2 e n
d aar on s stee ntje aan bijgedr agen.
daar n a , e n w e w i l l e n o n z e e i g e n z i n n i g e
In dit a llere erste S v C M agaz ine
v is ie o p v a k m a n s c h a p i n c o a c h i n g n o g
g eve n we ee n voo r proef je v an onz e
bred e r t o e g a n k e l i j k m a k e n o m b i j t e
Namens het
toekomstpla nn en .
dr ag e n a a n h e t v e r s t e r k e n v a n v a k -
S c h o o l v o o r C o a c h i n g te a m ,
m an s c h a p .
A n s Tro s
SVC magazine
02
2012
Laat je talenten opbloeien!
C ol ofon SVC M a g a z i n e i s e e n u itg a ve va n SVC Sc h o o l v o o r C o a c h i ng BV. Voor o v e r n a m e v a n e n i ge in fo r m a tie uit dez e u i t g a v e i s t o e s te m m in g n o d ig v an de u i t g e v e r.
Marc Lammers vond in zichzelf de oplossing om zijn dameshockeyteam naar een gouden
1
Kante Kant
plak te begeleiden. Schoolvoor-
O pl ag e : 1 2 . 0 0 0
Coaching leidt al vijftien jaar
Redac t i e t e a m : A ns Tro s J ok e v a n d e r L i n d e n Carolin e L i n s s e n , Te k s t b u re a u De Nie u w e K o e k o e k , U tre c h t Michae l B re e l e n D a p h ne S e e g e r s, A k ron c o m m u n i c a t i e & vo r m g e vin g
coaches op om die innerlijke groei bij zichzelf en anderen
Hockeycoach Marc
op gang te helpen.
F otog r a f i e : Fot o o m s l a g : R a m a n S h a b b a s (s habb a s p h o t o g r a p h y. nl) W ilco v a n D i j e n ( w i l c o va n d ije n .n l) Fjodor C . B u i s ( f j o d o r. nl) Harr y L i n a ( d r i e k a n t c o a c h in g .n l) Vanes s a L u y t e n ( j i j b e n th e ld e r.b e )
“Voor ee verandering een crisis
47
54
Beel dm a t e r i a a l t r a i n i n g e n : Voor d e b e e l d e n b i j d e tr a in in g e n is gebrui k g e m a a k t v a n b e sta a n d m a te r ia a l uit alle e e rd e re u i t g a v en va n Schoo l v o o r C o a c h i n g . Ontwerp, lay-out en productie: Moniq u e H e e m s k e r k , Akro n comm u n i c a t i e & v o r m g e vin g
06
31
13
04 Ans Tros
“Spring met ons mee en maak het verschil!”
QR-code In dit magazine vind je QR-codes. Scan ze met je smartphone, dan kom je direct op de bijbehorende webpagina.
inhoudsopgave 04 La at je tale nt en opbl oei en!
LOOPBAAN
Sc ho olvoo rCoaching en Vis t aNov a: s am en é é n
3 8 H e t k a n t e l p u n t va n S u z a n n e S ch o e nm a k e rs
e ige nzinn ige v is ie op v ak m ans chap in coac h i n g .
03
“Vr a a g j e z e l f : b e n j e a a n h e t d o e n w at j e e c h t w i l t, of ben je aan het overleven?”
TEAMS
4 2 Lev e n s k u n s t
06 Het k antelpun t van M arc L am m ers
4 4 B e ro e p s o p l e i d i n g t o t l o o p b a a n a dv i s e ur
“ Vo or e en ec ht e v er ander ing is v aak een cr i s i s n o d i g . ”
A c t i e f a a n d e s l a g m e t j e d ro o m .
10 Tea m coachtechni eken
4 7 C o l u mn : Z o b i n n e n , z o bu i t e n , Pe t ra de B r uijn
Drie dagen in een s nelk ook pan.
M e n s e n c o a c h e n i n h u n p e r s o o n l i j k e l e ve n sm i ssi e .
13 20 fr iss e te amcoachvr ag en
14 Le ergang Tea m coachi ng
4 8 Ko e rs o n d e rz o e k Te ch n i e k e n
Ee n stevige conf ront at ie m et je eigen pat ro n e n .
Vo e l j i j j e v r i j o f o n v r i j ? G e d r a a g j e j e da a r o o k n a a r ?
Wi e b e n i k , w a t w i l i k ?
ORGANISATIE
CONFLICTEN
16 Het k antelpun t vol g ens L ei ke van O ss
5 1 C o l u mn : Z e l f b ew u s t z i j n , k a t i n ’ t b a k k ie
” Als je ee n kant elpunt m eem aak t , heb je lan g n i e t
C o a c h J o b b e k e d e J o n g i s g e e n M i s s Wo r l d,
in de ga ten ge had dat er iet s aan de hand w a s . ”
m a a r t o c h p l e i t z e v o o r Wo r l d P e a c e .
21 Ma ste r Orga ni sat i e Coachi ng
5 2 Le e rg a n g C o a ch i n g va n C o n f l i c t e n
Verbindingen leggen t us s en indiv idu, t eam e n
O n t s p a n n e n o m g a a n m e t c o n f l i c t e n .
o rga nisatie . 22 Organisa tiec oachi ng
INDIVIDU
5 4 H e t k a n t e l p u n t va n A l fo n s G i l i a m
Patro ne n h erkennen en om buigen.
25 De Schoolvoor Coachi ng- aanpak
Wa t i s n o u e i g e n l i j k v a k m a n s c h a p ? 5 8 C o a ch t e ch n i e k e n 1 - o p - 1 - g e s p re k k e n
LEIDERSCHAP
S t e l d e j u i s t e v r a g e n , z o d a t m e n s e n z e l f de oplossing vinden.
26 Het k antelpun t van Har r y L i na “ Ik o ntdekte in de woes t ijn een k ant v an m e z e l f die ik nie t ke nde. ”
6 0 Le e rg a n g C o a ch i n g vo o r P ro fe s s i o n a ls
Hét cadeau voor jezelf!
31 Colum n: Wa t, heb j i j nog g een ont bi j t coach ?
6 2 I n c o mp a ny o p l e i d i n g e n e n ma a t w e rk
Jobbe ke de Jo ng heef t er ns t ig behoef t e aa n
D i e p g a a n d e ff e c t o p m e d e w e r k e r s e n o r ga n i sa ti e .
e en ter m die h et coachv ak in ere her s t elt . 32 Le ergang Coachend L ei derschap
6 6 8 t i p s va n S t i ch t i n g B a by w e rk
He t dile mma tus s en leiden, m anagen en co a c h e n .
34 Coachen als m anag er
KENNISMAKEN
7 0 Ke n n i s ma k e n me t S ch o o l vo o rC o a ch ing e n Vis t a Nova
3 ch ec kvragen v an coach M anu Bus s chot s .
36 We r kplaa ts Vi t aal L ei derschap
Naa r de die ps t e lagen in jez elf .
04
Laat je talenten opbloeien! SchoolvoorCoaching heeft besloten om weer te gaan pionieren, in 2012 en daarna. De pijlers onder onze visie zijn eigenaarschap, systeemdenken, de psychologie van het onbewuste, schaduwbewustzijn, de wijsheid van ons har t en ‘leiding vanuit de toekomst die zich aandient’. D at zijn oo k de in gre diënt en v oor een
Verder o r g a n i s e re n w e t h e m a -
nieuw a vo ntu ur: we willen onz e eigen-
bijeenk o m s t e n v a n e e n o f t w e e d a g -
zinnige visie o p vakm ans chap in
delen, z o a l s d e C o a c h 2 m e e t e n
coach ing no g breder t oegank elijk
de Vis tA m u s e - c y c l u s .
maken en bijdragen aan het v er s t er k en van vakman sc ha p. D at doen we s am en
Ken je S c h o o l v o o r C o a c h i n g o f
met onze zustero rga nis at ie, Vis t aNov a
Vis t aNo v a n o g n i e t ? M a a k k e n n i s
S chool vo or lo opba an & leider s chap.
m et on s v i a d e L u n c h 2 m e e t v a n School v o o r C o a c h i n g o f k o m n a a r
S amen bie de n we ee n com pleet pak k et
een I nf o r m a t i e m i d d a g v a n Vi s t a N o v a !
aan t r a inin ge n e n le er gangen aan. Uit
J e v ind t a l l e i n f o r m a t i e o p
d it aa nbod ku n jij kiez en wat precies
www. s c h o o l v o o rc o a c h i n g . n l e n
b ij jou past op dit m om ent , z odat je je
www. v i s t a n o v a . n l .
talente n to t vo lle bloei k unt lat en komen !
Voor vrijwel e lk th em a bieden w e je n u de keu ze ui t : • een ko r te driedaa gs e t r aining • e en lee rga ng va n m eerdaags e b lokke n • inc o mpa ny-aa nbod • coac hin g o p ma at
School voor loopbaan & leiderschap
05
H e t k a n t e l p u n t va n . . .
06
Mar c L a mm er s :
“Voor een echte verandering is vaak een crisis nodig”
Teams 07
Het Nederlandse vrouwenhockeyteam wist jarenlang alleen zilver te behalen. To t d a t b o n d s c o a c h M a r c Lammers zijn aanpak radicaal omgooide, en de hockeysters eindelijk die felbegeerde gouden plak wonnen op de Olympische Spelen in 2008. Marc is interim-coach van HC Den Bosch en heeft een trainings- en uitzendbureau voor hockeycoaches. Hij geeft lezingen en advies aan bedrijven over teamen crisismanagement.
geef t m a g j e n o g v i e r j a a r d o o r, w a n t
m o e t j e l a t e n z i e n wa a r i n j e o n de r-
dan w o rd j e b e t e r. A l s j e a n d e re n d e
s c h e i d e n d b e n t . Vro e ge r w a s IQ vo o r
s chu l d w a s b l i j v e n g e v e n , h a d d e n w e
e e n c o a c h b e l a n g r i j k, da a r n a w e rd h e t
je ni e t d o o r l a t e n g a a n . ’ “D a a r h e b i k
E Q . Te g e n w o o rd i g m o e t j e SQ, o fw e l j e
v eel a a n g e h a d . ”
s p i r i t u e l e q u o t i ë n t , op o rde zi j n .”
Het duwt j e
H et i n zicht
“ Dat k w a m v a n m i j n v ro u w. Z i j i s m i j n
“D i e e e r s t e v i e r j a a r o p w e g n a a r
groo t s t e c o a c h . We m o e t e n v a k e r n a a r
A t h e n e h a d i k v e e l te ve e l va n bo ve n a f
onz e p a r t n e r l u i s t e re n , w a n t d i e k e n t j e
o p g e l e g d . E n d a n d e de n di e spe e l -
het b e s t . N a d i e v e r l o re n f i n a l e h e e f t
s t e r s t i j d e n s e e n w e dstr i j d n i e t e e n s
m ijn v ro u w m e e e r s t g e t ro o s t . M a n , i k
w a t i k z e i ! R i c o S c h r u i j e r s, de spo r t-
had n o g n o o i t z o ’ n v e rd r i e t g e h a d !
p s y c h o l o o g d i e m e be ge l e i dde , ze i
Daar n a g a j e p r a t e n . Z e z e i : “G a n o u
keihard: ‘Je legt het ownership niet bij je
eer s t e e n s k i j k e n n a a r w a t j e z e l f h a d
m e n s e n , d u s z i j n z e n i e t ge m o ti ve e rd.
k unn e n d o e n . ” D a a rd o o r k o n i k o o k d a t
M a rc , a l s j e t e a m v i er ke e r te ge n e e n
goed e a n t w o o rd g e v e n a a n A n d r é
p a a l s c h i e t , d o e j e he t ge w o o n n i e t
Bolh u i s . ”
g o e d . H o e k o m t d a t n o u ?’ Ik h e b to e n e e n 3 6 0 g r a d e n a n a l yse va n m e ze l f
H et ka ntelpu n t “Toen ze me in de k r ant M arc J am m er s
De n oodzaak
g e m a a k t . N o g n o o i t zo ve e l bu i kpi j n
g ingen no eme n… De eer s t e v ier jaar
“ Voo r e e n e c h t e v e r a n d e r i n g i s v a a k
g e h a d ! D e s p e l e r s , de bo n d, i e de re e n
d at ik h et n atio na le v rouwenhock ey -
een c r i s i s n o d i g . D a a ro m h e b i k m i j n
l i e t i k n a a r m i j z e l f k i j ke n . Ik l e e rde da t
team co ac hte , ze i ik bij alles wat niet
boek o v e r c o a c h i n g o o k ‘ Ye s ! E e n
i k g e e n i n v l o e d h e b o p w a t a n de re n
lukte : he t ligt a an de s peler s , aan de
Cr is i s ’ g e n o e m d , w a n t e e n c r i s i s i s
d o e n , m a a r w e l 1 0 0 pro c e n t i n vl o e d
sche idsrec hte r, o f dat we gewoon pech
z oie t s m o o i s . P a s a l s j e d e b o d e m h e b t
op wat ik zelf doe.”
hadden . Mijn kan telpunt was de f inale
ger a a k t , g a j e k i j k e n n a a r h e t m e n t a l e
van de Olympisch e Spelen in At hene,
proc e s . D a t g e l d t o o k v o o r h e t b e -
D e spro n g
w aar we ge woo n h adden m oet en
dr ijf s l e v e n . D a a r ro e p e n z e n u b i j
“I k k w a m e r a c h t e r da t m i j n c o a c h i n g
w inn en . To ch ha al den we het net niet .
alles : ‘ H e t i s C r i s i s ! ’ I k z e g : j e s p e e l t
g o e d w a s , m a a r g e en go u d. M i j n
D e vo orzitter van de hock ey bond,
niet t e g e n d e c r i s i s m a a r t e g e n j e
p e r s o o n l i j k e o n t w i k k e l i n gstr a j e c t w a s
A ndré Bolh uis, vro eg m e na die
conc u r re n t e n . J a re n l a n g g i n g h e t
d u s : v a n g o e d n a a r go u d. D a a r h e b j e
nede rlaa g wa aro m we s t eeds t weede
v anz e l f , b e d r i j v e n h o e f d e n n i k s t e
drie dingen voor nodig. Om te beginnen
w erde n. En ik an twoordde, v oor het
doen e n b e h a a l d e n t o c h g o e d e
o p e n h e i d o v e r j e z e l f, w a n t j e h e bt o p
eerst: “ He t is mijn eigen s chuld. ” Zijn
res u l t a t e n . N u m o e t j e m e t v e e l m i n d e r
j e z e l f d e m e e s t e i n vl o e d. En e xpe r ti se :
reac tie wa s: ‘Omd at je jez elf de s chuld
m ens e n m e e r g a a n p re s t e re n , d u s
je kunt het niet zelf, je moet er op
>>
08 Teams
g ecoach t worden . Als laat s t e bes t
s por t en . M e t J o o p A l b e d a , d e b o n d s -
Ik kweekte allemaal zesjes, en met zo’n
p ractic es, go ede voo r beelden om je
coach v a n h e t v o l l e y b a l t e a m d a t i n
team word je geen Olympisch kampioen.
heen wa ar je inspira t ie uit haalt . Ank ie
1996 d e g o u d e n m e d a i l l e w o n o p d e
De truc voor het hockeyteam was dat ik
van Gru nsve n h ee ft m ijn t eam bijv oor-
O ly m p i s c h e S p e l e n , k o n i k m a k k e l i j k
d e v e r h o u d i n g e n h e b om ge dr a a i d. Ik
b eeld ervan over tu igd dat bij hit t e
pr at en o v e r p ro b l e m e n e n g e v o e l e n s
ging 75% trainen op sterke kanten, 25%
ijsb ade n goe d we rke n om t e her s t ellen
want h i j w a s n i e t b e d re i g e n d ; h i j
op zwakke. Ik focus er veel meer op om
na een inspa nn ing. De s peels t er s
v er t eld e h e t n i e t d o o r a a n a n d e re
v a n e e n 8 e e n 1 0 t e m a ke n . D e spe l e r s
w ild en dat n iet, wa nt het is er g pijnlijk .
m ens en i n d e h o c k e y w e re l d . ”
die op een bepaald vlak een 4 halen,
Maar do or de h erstels t at is t iek en v an
l a a t i k h e l p e n d o o r a n d e re spe l e r s.
A nkie’s pa arden raa k t en z e ov er t uigd.
De va l kui l
J e z i e t h e t z e l f d e i n h e t be dr i j fsl e ve n .
D at h e eft o ns in Be ijing geholpen om
“ W ij co a c h e s f o c u s s e n
D e m e n s e n d i e s l e c h t c o m m u n i c e re n
g oud te h ale n.”
v eel t e v e e l o p z w a k k e
w o rd e n n a a r e e n c o m mu n i c a ti e tr a i n i n g
punt en . I k b e n h e e l
g e s t u u rd , m a a r da a r m o e t
D e inspiratie
k r it is ch , p e r f e c t i o n i s -
j e j u i s t d e go e de c o m -
“Menta l co ac h Bo uke de Boer,
t is ch, w i l a l l e s
g esp ec ialisee rd in NLP, s por t ps y cho-
v er bet e re n e n v a n
loog Rico Sc hru ijers en m ent al coach
een 4 e e n 6 m a k e n .
t h u i sko m t m e t zi j n
B il G illisen , die ik ken v ia de m as t er-
M aar ik l i e t d e
r a p po r t, ve r spi l da n
coach opleiding va n NO C- NSF, z ijn heel
m ens en d i e e e n
g e en ti j d a a n de
b elangrijk vo or me gewees t . En v erder
8 haald e n z i t t e n ,
v i e r tj e s w a n t di e
verschille nde c oa ch es v an andere
dus die z a k t e n a f .
m u n i c e e rde r s n a a r to e s t u re n ! En a l s j e ki n d
v a k k e n l a a t h e t to c h v a l l e n . F o c u s o p de a c h t e n en i e m a n d ga a t werken aan waar hij g o e d i n i s. Al s j e g e e n a a n da c h t be ste e dt a a n i e m a n ds pa ssi e , o n de r m i j n j e zi j n z e l f v e r tro u w e n .”
D e succesfactor “Z e l f v e r tro u w e n i s é é n v a n d e b e l a n gr i j kste f a c t o re n v an pre ste re n . B ron a n p
Teams 09
Dat haal je uit jezelf, uit je teamgenoten,
m eer ; d a t i s e e n ro t w o o rd e n g a a t t e
Wa t h e b j e d a a r v o o r n o di g? Wa t m o e t
uit ee n veilige o mgev ing, en door t e
v aak o v e r t e r u g k i j k e n e n v e r w i j t e n . I k
j e e r v o o r d o e n ? Wi e ka n j o u da a r bi j
focusse n o p h an delingen en niet op
heb h e t o v e r f e e d f o r w a rd . Wa t w i l l e n
h e l p e n ? Z o m a a k t d e spe l e r zi j n e i ge n
resu ltaa t. Dan be n je de eigenaar v an
we b e re i k e n o v e r d r i e j a a r, w a t z i j n d e
o n t w i k k e l i n g s p l a n . I k l i e t ze e ro ve r
het pla n: je móe t niet winnen, je m ág
k ans e n : l a n g d u r i g , d u u r z a a m e n
n a d e n k e n i n p l a a t s v a n te ve r te l l e n h o e
w inn en . Daa r co ac hen we heel s lecht
oplo s s i n g s g e r i c h t ? H e t l e u k e v a n
z e h e t m o e s t e n d o e n. D a t ve ro o r za a kt
op , oo k in he t be dr ijf s lev en. We s t ellen
f eed f o r w a rd i s d a t j e i n d e p u n t e n e n
i n t r i n s i e k e m o t i v a t i e , w a n t j e h e bt ze l f
voor ie de ree n vers chillende doelen
doelen die mensen zelf het belangrijkste
n a g e d a c h t o v e r w a t j e w i l t be re i ke n . In
zoda t iedere en zij n eigen doel gaat
vinden, vaak de negatieve punten terug-
e e n h o c k e y t e a m , e n e i ge n l i j k i n e l k
nastre ve n. We foc us s en op het eindre-
ziet die je bij feedback zou benoemen.”
t e a m , i s c o m m i t m e n t h e t be l a n gr i j kste
sulta at, ma ar we v er t ellen er niet bij
o m t e w i n n e n . Wi n n aa r s h e bbe n e e n
hoe ze dat kun ne n bereik en. Dus ga
De vera n derin g
ik in be drijven uitl eggen wat ik heb
“ Een h e l e b e l a n g r i j k e v e r a n d e r i n g
meege maa kt a ls c oach, m ijn bes t
was d a t i k o p e n v r a g e n g i n g s t e l l e n .
p rac tice . Ik n oe m het geen f eedback
Wat w i l j i j b e re i k e n a l s h o c k e y e r ?
Al Pacino’s Any Given Sunday Speech
T ekst C arol in e Li n ssen F otografie Fj odor C. Buis
Yes! Een crisis Marc Lammers & Ton Hendrickx (Uitgever Tirion Sport)
Een c r i s i s b e t e k e n t e e n k a n s ! Z o b e k e k e n i s d e m ond i a l e f i n a n c i ë l e c r i s i s e e n z e g e n , v o o r z o w e l d e
Hoe inspire er je een f oot ball- t eam
( t op) s p o r t a l s h e t b e d r i j f s l e v e n . I n ‘ Ye s ! E e n c r i s i s ’
om van uit e en uit z icht loz e pos it ie
v er t e l l e n e x - h o c k e y b o n d s c o a c h M a rc L a m m e r s e n
sa men te gaa n v echt en v oor de
Ton H e n d r i c k x o v e r d e h e i l z a m e w e r k i n g d i e
overwin nin g? Al Pacino’s m ees t er-
cr is i s s i t u a t i e s k u n n e n h e b b e n o p e e n g ro e p
lijke spee ch is één grot e opm aat
m ens e n . E l k e c r i s i s b i e d t n i e u w e m o g e l i j k h e d e n
na ar zijn u itsmi jt er : “ W innen doe
en u i t d a g i n g e n . N i e t a l l e e n i n d e s p o r t , m a a r j u i s t
je same n, verlie z en doe je in je
ook i n h e t b e d r i j f s l e v e n . J e h o e f t n i e t t e w i n n e n
ee ntje .” Dat gel dt v oor hock ey -
van de crisis, je moet winnen van je concurrenten.
ste rs e n fo otbal l- s peler s , en v oor
I n ee n n i e u w t o e g e v o e g d h o o f d s t u k l e e r t d e l e z e r
alle an de re soo r t en t eam s .
ov er S p i r i t u e l e I n t e l l i g e n t i e . A l s j e d o e t w a t j e deed , k r i j g j e w a t j e k re e g . C o n c l u s i e : d o e h e t a n d e r s !
BO EKT IP
You Tube-tip van Marc Lammers
p l a n , v e r l i e z e r s e e n e xc u u s.”
10
“...drie dag Vergt het trainen, managen of begeleiden van teams meer energie dan je zou willen? Hoe kun je teamleden ertoe bewegen om onderling afspraken te maken over samenwerking, en ze ook na te komen? Met teamcoachtechnieken kun je teams leren om effectiever te communiceren en verantwoordelijkheid te nemen voor de resultaten. Deze training geeft je inzicht in de effecten en de effectiviteit van jouw (coach) stijl op het team. J e l e e r t t e a m c o a c h t e c h n i e ke n ( h e r ) kennen en toepassen. Daarmee m o t i v e e r j e t e a m s o m ve r a n tw o o rde l i j k-
Teamcoachtechnieken
h e i d t e n e m e n v o o r h u n ge za m e n l i j ke re s u l t a a t , o n d e r l i n g e co m m u n i c a ti e e n samenwerking. J e l e e r t i n d e t r a i n i n g Te a m c o a c h te c h n i e k e n o o k v e e l o v e r j e ze l f. In de ro l v a n t e a m l i d e r v a a r j e sa m e n m e t de
Teams 11
en in een snelkookpan...” ande re dee lne mer s hoe het is om g eco ac ht te worden. Door regelm at ig feedback te geven en te ontvangen krijg je inzich t in je eig en en ander m ans s t ijl van c oa ch en . Je raak t bek end m et het
• J e h e b t i n z i c h t i n t e a m o n t w i k k e l i n g en d e b i j b e h o re n d e d y n a m i e k . • J e k e n t d e r a n d v o o r w a a rd e n e n s u c c e s f a c t o re n v o o r t e a m c o a c h i n g . • J e k e n t d e v e r s c h i l l e n d e o n t w i k k e l -
systeemdenken, en de randvoorwaarden
f as e s : j e w e e t w a n n e e r j e d e
en su cc es-fac tore n v oor het opz et t en
managers- of coachpet moet opzet-
of orga nisere n van een t eam - ont wik k el-
t en e n o p w e l k e t e a m c o m p e t e n t i e j e
trajec t of e ffec tiev e bijeenk om s t en.
kunt coachen. • J e h e b t z i c h t o p j e e i g e n s t i j l e n
Is teamcoaching echt jouw vak of ambitie? Op pagina 14 vind je informatie over onze Leergang Teamcoaching. Hierin komen ook ‘lastige’ teams aan bod, bijvoorbeeld conflictueuze of erg gesloten teams. In deze leergang
Je be nt a dvise ur, m anager, t r ainer,
valkuilen als teamlid en als team-
krijg je alle gelegenheid om
coac h, proje ctle ider, s t af m edewer k er
co a c h .
jouw eigen stijl als teamcoach
of hebt ee n vergel ijk bare rol. J e wer k t
volledig tot bloei te laten komen.
veel me t gro epen en t eam s en wilt d aarbij tec hn ieken op het gebied v an teamco ac hin g to epas s en. J e wilt m eer leren over je ze lf en jouw int er act ie m et g roe pe n.
“Ik heb het gevoel dat ik
R esu ltaten
drie dagen in ee n snelkookpa n
• J e he bt e rva ring opgedaan in het
heb gezeten waardoor in
c oa ch en va n te am s . • J e ben t in staa t om het t eam z elf
korte ti jd maximaal resultaat
e ige na arsch ap t e lat en nem en v oor
is behaa ld.”
h et bere ike n van een doel.
Hel on n e B lomberg | Onderzoeksleider/inspecteur Inspectie J eugdzorg
• J e coacht op effectieve communicatie o ve r resulta ten , procedures en inho ud. • J e c oa ch t op ve r bet er ing v an de same nwe rkin g: gev en en ont v angen van fee dbac k, b es luit v aardigheid e n o nderh an de len. SCHOOLVOORCOACHING.NL
( advertentie )
Neem een abonnement op een vakblad en ontvang 25% korting* 12_ad_
Loopbaan
Visie.pdf
1 10-1-2 012
CM
Employ
nende
he
combin ck én Kern K atie vo or jouwwadrant O nli loopba anprak ne tijk
Loopba
g lin l e e s n n Cou a z i
abilityC
de win
*niet in combinatie met andere aanbiedingen
16:43:27
gazine
Loopbaa Onafh
ankel
ijk va kbl
nVisie
ad vo or de loopb
aanpr ofessi onal numme r 1 - jan uari 20 12
l sociaa nen en in z e G ciale al kapita ht van het so
n ment da beproefd t op un doeltreffend e vragen ieke wi lijsten va eroepen jze de n SHL en actu koppelt ele vaca met tures.
c De kra l weefse
T
Het Ke rnKwad rant On instrum line is ent voor een individue te werk n en orga krachtig en nisaties professio aan (inter)per om soonlijk nele groe e maar i. ook te veel van
het goe de
Kernkw aliteit
Waar ben positief
je heel goe
d in?
Allergie
je een hek el aan bij
anderen
?
Tijdschrift voor Ontw
Waar heb
de
je in doo
rschiete
positief
n?
tegenov ergestel
de
Uitdag ing je
Waar zou
ijk Krauthammer, Noordw temveel van het goe Media Academie, Hilversu de ut, Mediation Trainingsinstitu ort Amersfo NBA-VRC, Amsterdam
Tijdschrift voo
r
vOO
n… inie va en De op arie van d Else-Mbeemt Eerend geven Valkuil n Passen indere n de k e n e Scheid
Waar kan
van
tegenov ergestel
enn ing reg en hun Ced eo- erk
st e ju ry...
ng Ma
m a g
anVisie
De Empl oyabilit yCheck op geva brengt lideerde de relatie wijze in functiem tussen beeld. Je ogelijkhe de gedr kandidaa agsken den. nsellor t krijgt in merken de cou Het Kern en de fu zicht in Kwadra compete ncla drevistoor tieve b nt zorg k nties en kwalite a en v t er iten, va voor da lkuilen, t je kand ankelijk de bijbehorende geeft in ergerniss idaat ziconafh zicht in en en ui h nog be het eige tdaginge ter bew n handel n. Het br De com ust wor en. engt be dt van binatie weegred de eige van de loopba enen aa n ze twee anontw n het lic ik in keling strumen loopba ht en vorm te ten is angesp de best rek met geven. e basis online m Probee r het in om de ogelijkhe persoonl jouw pr den! ijke of aktijk en De Em combine ployab ilityChec er het online k is ee instru
beter in
willen wor den?
ari2012
3 numm
er 1 feb
ruari 201
2
tver lene r als u een HR-d iens e r b e n t . len n HR-dienstver
iddoo rerke nning .eu naar www.onde rsche -erke nd te word en n van ocedu re om Cedeo actief op het terrei
isatie s heid. d verlee nt aan organeit, contin uïteit en klantg ericht erk Cedeo -erken air die het keurm de criteri a klantt evrede nheid, kwalit
[email protected] www.cedeo.eu 22 t dit op basis van T. 010 - 201 42 Rotterdam us 701, 3000 AS
r k l e n t g w e l e r e n k t a
Jonger en Wetensc hap Persoon lijk loopbaan heid en succes
Nieuw(s ) Jongeren , arbeidsm ar social m kt en edia
lef van helden Een organisatie n nschappelijk bezie Lef en moed wete idingenmarkt rk Transparantie in ople lification Framewo NetherLands Qua tontwikkeling Gelukkig door talen ja van Bijsterveldt Interview met Mar
geleiden
COACHEN IN EE N GRENZELOZE WEREL
D
ROB HUIZING
Met elkaar vo or elkaar Coachen van diversiteit: Voorbij metho dieken
www.tvc.nl WERKEN OP DE
GR
ENS Waar zelfbesch erming en gro ei elk
www.tvoo.nl DE WAARHEID
- maart 2012 jaargang 2 nr. 1
alle HR-dienstverleners Cedeo feliciteert van hun dat minimaal 80% ning. Dat betekent atig uwde Cedeo-erken nd op basis van regelm gen nieuwe of vernie erkenning wordt verlee De g. werkin samen ntgerichtheid en de de n, fsleve uit het bedrij en opdrachtgevers en het aanbod op niveau aanbieders scherp, elijk bent voor het rheid, als u verantwoord HR-diensten.
anisaties
-janu
jaargang
ies
gezin
lanten.
twikkeling in Org Tijdschrift voor On
3nr.1
1
nr. 03-2012 jaargang 2
jaargang
ikkeling in Organisat
genbosch Giralis Groep, ‘s-Herto ment, Bunnik Précon Food Manage Marant, Elst gld B.V., eer, Quality Communication OnderwijsAdvies Zoeterm Barneveld Zoetermeer RINO Groep, Utrecht Timpaan Onderwijs, Assen OPP Ltd., Diegem ROC de Leijgraaf, Uden s, am Performance Solution Amsterd , Taalcentrum-VU e Tafra Hoofddorp Buggenhout ploybvba, nEmLogics abilit enDrieberg Plantin BVBA, Evere yC B.V., Training he IT etTwice ck van M . Henkrg Adam RINO Groep, Utrecht enRijsenbu at ch care? (06 514 nl. Steenwijk ROC de Leijgraaf, Uden 557 73 VIPD, ) ofgen AAG Opleidin kijbvk TIJDwinst.com B.V., Buchten Enschede ‘s-Hertogenbosch TSM Business School, en DriebergenAlba-academie bv, Veldhov Twice IT Training B.V., Be Kortrijk vzw, zo Amelior ekadre rg s PostaRijsenbu m Hilversu Aurelium NV, Edegem ie, dres Academ V-cirkel Edisonb s, Blankestijn & Partner en agy ve Postbus aan 14 E IJsselgroep, Educatie ényI-n ZIeke kInder Wageningen rn sZörM 3430 AS 732 Dienstverlening, Apeldoo BrainStudio, Maastricht Telefoon Nieuwe Ivan Bö n ChronIsCh en Training gein E-m nIers: va o CBT Centrum Bedrijfs ail g PI In en (030) 60 Internet sland d: Counsell Met geZInn B.V., Arnhem 2 er ng 3 94 In 00g en n nJo info@ jaarga rZmek CPS onderwijsontwikkeling Nijmegen ve atchcaCh tergro ICht werke ngeren Interstudie NDO,Zo .1 • re.nl e: rgwww. ., wcha Generatie 12 • nr advies, Amersfoort uat Issu Mger Food Management, Bunnik Précon gom 20 ht .nlstee Y: gouden Praktij n der sCooca Da Vinci College, Dordrec P:resy va vo eurs, s or ijsadvis tijd n k Doorn g, onderw a loo o ABC en pbaancoa DOOR Training & Coachin Mn: Fr Speciale CaleId ches , Centrum Amsterdam Colu trajecten Hogeschool Utrecht Venlo voor kw k, Utrecht BCO Onderwijsadvies, voor Natuur & Technie rlening, et B.V., Gellicum Cedin educatieve dienstve jongeren sbare Bureau Kees Horden n Drachten Nijmege NDO, die Hedel Interstu P&O Services Groep, Deventer Driestar Educatief, Gouda JJ Trainers Academie, Ds. G.H. Kersten aal Onderwijscentrum, Veenend
visieblad voor professioneel be
grenzen
100120
aar treffen
LIGT NIET IN HE T
MIDDEN
www.loopbaan-visie.nl maart 2012 nummer 1
www.counsellingmagazine.nl
Teams 13
20 frisse teamcoachvragen t eam d i e e r v a a r t ) e n z o v o o r t . D e bes t e i n t e r v e n t i e i s e r e e n d i e b i j j o u w per s o o n l i j k e s t i j l p a s t , g e l o o f w a a rd i g is en a a n s l u i t b i j w a a r h e t t e a m z i c h bev i n d t e n d e o n t w i k k e l i n g d i e z e wille n m a k e n .
11 A l s d e k l a n t e n ju l l i e zo zo u de n z i e n , w a t z o u d e n ze da n ze gge n ? 12 H o e k r i j g e n j u l l i e a l s gro e p h e t v o o r e l k a a r d a t e r ge e n be sl u i t g e n o m e n k a n w o rde n ? 13 H o e k r i j g e n j u l l i e a l s gro e p h e t
Dez e t w i n t i g t e a m c o a c h v r a g e n h e b b e n
v o o r e l k a a r d a t e r vi e r m e n se n
s t ee d s a l s u i t g a n g s p u n t d a t j e g e d r a g
n i e t m e e l i j k e n te do e n ?
I N d e g ro e p b e s p re e k t , a l s z i j n d e
14 H e t v a l t m e o p da t de l e i di n g-
VAN d e g ro e p e n n i e t v a n e e n i n d i v i d u .
g e v e n d e h a rd w e r kt e n ve e l stu u r t,
J e b e s c h o u w t d e g ro e p d u s a l s e e n
is dat herkenbaar?
systeem.
15 Wi l l e n j u l l i e d a t o o k zo ? Wa t i s
1 H o e j u l l i e m e t e l k a a r p r a t e n ,
16 P e r s o o n X z e g t ‘ …….’ : h o e i s da t
h e t e ff e c t o p j u l l i e ?
In essentie helpt teamcoaching een groep mensen om zich meer als groep verantwoordelijk te voelen voor elkaar en voor het gezamenlijke resultaat. Dat levert bijvoorbeeld op dat afspraken efficiënt worden gemaakt en nageleefd, dat je irritaties voorkomt of soepel uitpraat en dat je onderlinge verschillen kent en benut. Zo bloeien teams op tot hun volle potentieel. We bieden je twintig coachvragen aan die je als teamcoach kunt stellen aan een team dat zich wil ontwikkelen. D e effe ctiviteit van coachv r agen w ordt n atu urlijk ge heel bepaald door d e timing, de too n, het t eam dat z e ontva ngt, je in ten t ie ( of z oals het
g a a n j u l l i e z o j e re s u l t a a t h a l e n ? 2 Z i j n e r o o k d i n g e n w a a r j u l l i e het wel over eens zijn? 3 Wa t z o u d e n j u l l i e v a n e l k a a r willen, zodat het beter loopt? 4 Wa a r h e b b e n j u l l i e h e t n o u écht over? 5 K a n j e z i e n w a t h e t e ff e c t v a n d a t gedrag is op persoon X? 6 G e l d t d a t v o o r i e d e re e n ? Z o j a ,
v o o r j u l l i e o m da t te h o re n ? 17 I k z i e v e e l a a n v a l e n ve rde di gi n g: h o e h e l p t d i t j u l l i e o m j e do e l te b e re i k e n ? Wa t h e bbe n j u l l i e n o di g van elkaar? 18 Z a l d e w i j z e w a a ro p j u l l i e o m g a a n m e t h e t zo n de bo kj e h e m u i t n o d i g e n o f h e l pe n o m e e n s t a p t e z e t te n ? 19 O k é , d u s i k h o or da t j e l a st h e bt
willen jullie daar afspraken over
v a n … Wa t h e b je n o di g va n de
maken?
a n d e r ? ( n a a r b e h o e fte a c h te r de
7 J u l l i e k r a c h t i s … , w a t i s jullie leerpunt? 8 I k v o e l m e g e n e i g d d e p l a n n i n g -
f r u s t r a t i e v r a g e n i n pl a a ts va n i n g a a n o p d e f r u str a ti e e n ve r w i j t) 20 Z i j n j u l l i e n u t e vre de n m e t h e t
c o ö rd i n a t i e o v e r t e n e m e n : w a t
v e r k re g e n re s u l ta a t? Wa t i s e r
doen jullie zodat ik dit appèl voel?
a n d e r s ? H o e k un n e n j u l l i e di t
9 I k k r i j g h i e r e e n s l e c h t g e v o e l
blijven doen?
van, en jullie? 10 Wa t i k z i e i s … G a a t d a t h e l p e n j u l l i e d o e l t e b e re i k e n ?
M an u Busschots www.busschots .nl
14
“een stevi met je eig Samenwerking in teams is fascinerend. Maar hoe komt het dat teamprocessen vaak stagneren? Er ontstaat even een beweging, maar na verloop van tijd komt het oude, ongewenste gedrag gewoon weer terug. Dit krachtige en hardnekkige fenomeen heet homeostase. Voor een structurele verandering met blijvende resultaten en hernieuwd elan is het noodzakelijk af te dalen naar de onbewuste opvattingen en drijfveren van een team.
Leergang
Teamcoaching
D o o r j e z e l f a l s t e a m c oa c h be te r te l e re n k e n n e n , c re ë e r j e i n h e t w e r ke n m e t t e a m s r u i m t e e n v r i j h e i d o m te s p e l e n m e t t e c h n i e k e n va n o n de r e n b o v e n d e w a t e r l i j n . J e l e e r t so e pe l l a n g s d e h e l e i j s b e r g b e w e ge n o m w e e r b i j g e d r a g b o v e n de w a te r l i j n u i t t e k o m e n . D e e ff e c t e n va n ge dr a g e n
Teams 15
ge confrontatie en patronen” op v attin ge n binn en t eam s en op t eam -
t ea m o n t w i k k e l i n g p ro f e s s i o n e e l
p roc esse n wo rde n v oor s pelbaar. J e
be g e l e i d e n .
ontwikkelt le f, en het v er m ogen om als teamco ac h jo uw g renz en t e v er leggen en tea ms me t co m plex e problem at iek te begele ide n.
• J e s p e e l t m e t j o u w ro l a l s c o a c h o f b e g e l e i d e r o m s t a gn a ti e i n e e n te a m
• J e h e r k e n t o p w e l k n i v e a u v r a a g stukken zich afspelen, van gedrags-
o f s y s t e e m t e h e l pe n o pl o sse n . • J e h e b t k e n n i s v a n ve r sc h i l l e n de
t ot i d e n t i t e i t s n i v e a u . • J e b e s c h i k t o v e r d e i n s t r u m e n t e n
t h e o re t i s c h e m o d el l e n e n a n a l yse s v a n u i t d e g ro e p s d yn a m i c a .
om m e t t e a m s i n d e v e r s c h i l l e n d e D e Le ergan g Tea m coaching is bedoeld
on t w i k k e l s t a d i a t e w e r k e n .
voor c oa ch es, trai ner s , leidingg ev en de n, proje ctm anager s en consulta nts die met groepen wer k en. Je wilt oo k zelf gecoacht worden in
“Ik ka n me de eerste dag van de Leer -
jou w persoo nlijke en prof es s ionele
gang Teamcoaching goed herinnere n .
ontwikkelin gspro ces t ot t eam coach. Je be sc hikt over v oldoende v eer k r acht
We begonnen met ee n familieopstel l i n g
en ba lan s o m de ze int ens iev e leer gang
die voor veel ka ndidate n ee n stevige
te vo lge n.
confro ntatie met hu n eigen patron e n
Je be nt in sta at fu nct ioneel f eedback te geven , te vragen en t e ont v angen.
in hield, dus er werd links en rechts a l een traantje weggepinkt. Ik had niet
R esu ltaten • J e maa kt gedeg en analy s es v an
verwacht dat de leergang zo persoo n l i jk
te ams bin ne n de cont ex t v an een
zou zi jn, en dat je zo tegen je eige n ‘ik’
o rga nisatie .
aan zou lopen.”
• J e doe t op ee n v er ant woorde wijz e
M arga Bubeck | H R-adviseur Bakkersland
interven ties die bijdr agen aan een gezon d e n vitaa l t eam . • J e ken t je gren z en en m ogelijk h eden , zo da t je op een prof es s ionele wijze te ams ku nt begeleiden en c oa ch en na ar zelf s t andigheid. • J e kun t tea ms in alle s t adia v an SCHOOLVOORCOACHING.NL
H e t k a n t e l p u n t v ol g e n s . . .
16
Soci a a l psy c holoo g L e i ke van O ss :
“Als je een kantelpunt meemaakt, heb je lang niet in de gaten gehad dat er iets aan de hand was”
ORGANISATIE 17
Sociaal psycholoog Leike van Oss is Cer tified Management Consultant, interim-manager en m e d i a t o r. A l s c o a c h o n d e r steunt ze mensen bij de reflectie op werk en loopbaan. Leike werkt sinds 1999 samen met Jaap van ‘t Hek in hun bureau Organisatievragen. Samen schreven ze twee boeken over werken in organisaties. Met kantelpunten heeft Leike niet zo veel: “De focus in coaching gaat naar mijn smaak veel te vaak naar kantelpunten. Mijn pret zit in het snappen van je beperking en van daaruit het volg ende stapje nemen. Jaap en ik zijn radicaal p r a g m a t i s c h .”
grot e v e r a n d e r i n g i n j o u w k i j k o p d e
k a n t e l p u n t ? H o e k r i j g j e do o r da t h e t
were l d e n j e l e v e n . D a t k a n n o o i t h e t
l e v e n g e w o o n m a a r e e n be e tj e pr u tse n
s t rev e n v a n c o a c h i n g z i j n , m a a r d a t
e n t o e v a l i s ? D a t h e e ft te m a ke n m e t
s t ell e n w e w e l v a a k g e l i j k a a n e l k a a r.
v a s t z i t t e n , i e t s n i e t me e r w e te n .
Voor m i j z e l f e n v o o r m i j n v a k i s e e n
D a t ‘ g e p r u t s ’ i s v o o r m i j i e ts po si ti e f,
k ant e l p u n t o p z i c h z e l f d a a ro m n i e t
t ro u w e n s . D a t g e l d t o o k vo o r m e ze l f.
bela n g r i j k . H e t z i j n u n i e k e s i t u a t i e s d i e
I k h e b n i e t z o v e e l g epl a n d. Ikze l f h e b
je ni e t i n c o a c h i n g k u n t s t u re n . Z e
heel veel gewild wat ik nooit heb
ov er k o m e n j e . D a t k à n g e b e u re n
b e re i k t , m a a r v o o r a l h e e l ve e l be re i kt
t ijde n s c o a c h i n g , m a a r v a k e r i s h e t
w a t i k n o o i t h e b g e wi l d. Zo be n i k
t oev a l . ”
n a a s t e e n p r a k t i j k v oo r h o m e o pa th i e e n a c u p u n c t u u r i n ee n ba a n bi j e e n
Ee n beet j e prutse n
b e d r i j f g e s t a p t , g a a n stu de re n , va n
“ De f o c u s i n c o a c h i n g g a a t n a a r m i j n
d a a r u i t d o o r g e g ro e i d n a a r e e n a n de re
s m aa k v e e l t e v a a k n a a r k a n t e l p u n t e n ,
f u n c t i e e n z o v e rd e r. Ik be n e e n
I k de n k d a t j e b e t e r k u n t z o e k e n n a a r
n i e u w s g i e r i g m e n s , zi e e e n de u r
wat e e n v o l g e n d e s t a p v a n u i t h e t n u i s ,
o p e n s t a a n e n d i e s t a p i k da n bi n n e n
dan n a a r h o e h e t r a d i c a a l a n d e r s k a n .
o m d a t m e d a t l e u k l i j kt o f o m da t de
Wat i k i n t e re s s a n t v i n d i s w a a ro m
k a n s z i c h v o o rd o e t . D a t i s m e e r to e va l
iem a n d d i e z o i e t s m e e m a a k t h e t a l s
d a n s t u r i n g , e n m e er sta p vo o r sta p
een k a n t e l p u n t e r v a a r t . Wa t h e b j e
dan kantelen.”
>>
allem a a l a f g e s l o t e n o p w e g n a a r d a t
A l lergie “E ige nlijk he b ik een s oor t k ant elpunt allergie... Ik ge loo f wel dat z e bes t ààn hoor, ik ken men se n die v as t z it t en, en d an in ee ns ge be ur t er iet s waardoor d e were ld kan telt. M aar als je een kante lpu nt me ema ak t , heb je lang niet in de ga ten ge ha d dat er iet s aan de hand was. Ee n kan t elpunt gebeur t niet omdat me nsen zo ’n s prong bewus t w ilde n ma ke n. He t is een plot s elinge
“Hoe krijg je door dat het leven gewoon maar een beetje
prutsen en toeval is?”
18 ORGANISATIE
i s b e p e r k t , o m d a t j e v aa k h e l e m a a l niet weet dat wat je eigenlijk wilt al b e s t o n d . H e t m a a k t a me c h ti g e n v e r k r a m p t , o m d a t d e c o n te xt n i e t a l ti j d m e e w e r k t . M e t h e t w i l s de n ke n ko e r se n w e m e t z i j n a l l e n a f o p e e n w e re l db e e l d w a a r i n g e l u k g e l i j k sta a t a a n h e t re c h t o p a l l e s . H e l a a s , j e h e bt n i e t h e t re c h t o p a l l e s , j e k u n t n i e t a l l e s re a l i s e re n . G e l u k h e e f t a l l e s m e t re a l i s m e t e m a k e n : w aa r be n j e g e w o o n t e v re d e n m e e , w a t i s re a l i st i s c h o m g e l u k k i g t e k u n n e n zi j n ? We r k b e s t a a t u i t k re n t e n é n pa p, e n a l s j e a l l e e n d e k re n t e n e e t h e b j e h o n ge r. Wa t w e o n s n i e t m e e r l i j ke n te re a l i se re n , i s d a t v a n a l d i e wi l sde n ke r s e r w a a r s c h i j n l i j k m e e r n í e t ge kre ge n h e b b e n w a t z e w i l l e n da n da t e r Makke lij ker leven
W ils r ati o n a l i s a t i e e n g e l u k s d e n k e n
s u c c e s v e r h a l e n z i j n . D e m i sl u kki n ge n
“I k vin d h et me nselij k t ek or t leuk er dan
z ijn er g v a n d e z e t i j d , m a a r h e t z i j n
h o re n w e n a m e l i j k n i e t m e e r. H e t i s du s
d e men se lijke kra ch t . Het m ens elijk
buit eng e w o o n b e p e r k t e m a n i e re n v a n
een buitengewoon gevaarlijke strategie.”
tekor t maakt het leven makkelijker, want
denk en w a a r w e m e n s e n e e n z a a m m e e
d at g aat n iet o ve r pe r f ect ie m aar ov er
m ak en. I n m i j n c o a c h i n g g a a t h e t e r
Va n droom n aar realiteit
zo g oed mogelijk je bes t doen. Dat
v aak o v e r d a t j e m i s s c h i e n v o o r l o p i g
“N a t u u r l i j k i s i e t s w i l l e n w e l be l a n gr i j k.
haalt die idiote foc us weg v an: als je
wel níe t k r i j g t w a t j e w i l t e n d a t j e v a n
J e h e b t j e w i l n o d i g o m vo o r u i t te
maar je h ar t volgt en hard genoeg weet
daar ui t m o e t z o e k e n n a a r d e m o g e l i j k -
k o m e n , m a a r a l s d i e n i e t ge a n ke rd i s
w at je wilt, dan ka n je alles bereik en.
heden. P r u t s n o u m a a r e e n b e e t j e
i n j e c o n t e x t g a j e l u c h tfi e tse n . Ik h e l p
C oach es sto r ten zic h de laat s t e jaren
geluk ki g d o o r, i n p l a a t s v a n t e h a rd
m e n s e n n a t e d e n k e n ove r w a a r ze
op d at wilsden ke n, d aar ga ik als een
willen w a t n i e t k a n . ”
z i c h i n b e v i n d e n . H o e sta a t j e be w e -
moraalridde r tegen t e k eer ! Nat uur lijk
g i n g s r u i m t e i n re l a t i e to t w a t j e w i l t e n
w erkt h et, ma ar a llee n v oor een k lein
W i lsde n ke n
n u e r v a a r t ? Va n u i t d i e c o n te xt, ge ge -
stukje. En a ls h et e cht z ou wer k en v oor
“ W ils de n k e n b re n g t f r u s t r a t i e m e t z i c h
v e n d e b e p e r k i n g e n d i e bi j h e t l e ve n
alles, zo u e r ge en oo r log, ongeluk of
m ee al s j e i e t s n i e t b e re i k t , t e r w i j l d a t
e n w e r k h o re n , k u n j e e e n vo l ge n de
g eld ge bre k me er zijn.
niet alt i j d j o u w s c h u l d i s . Wi l s d e n k e n
s t a p n e m e n . D e b e e l d en e n ve r w a c h -
ORGANISATIE 19
tinge n te rugpla atsen in de realit eit v an
Drom e n i s m o o i , d a t m o e t j e o o k v o o r a l
d e ( o n ) m o g e l i j k h e d e n e n sta r t va n
alledag, da t rela tiv eer t en geef t
blijve n d o e n , m a a r k o m t e l k e n s w e l
daaruit.”
mense n de ru imte om hun m ens elijk
weer t e r u g n a a r d i e p l a k k e r i g e d a g e -
tek o r t te e rke nn en in relat ie t ot wat z e
lijk s e w e r k e l i j k h e i d . M e t - 1 0 b r i l l e n -
w ille n. Van dro om naar realit eit , v an
glaze n w o rd j e g e e n p i l o o t . A l s j e m a n
ambitie n aa r de ee r s t e s t ap, v an
als m a a r i n h e t b u i t e n l a n d z i t v o o r z i j n
o n d e r s c h e i d z i e n t u sse n de be pe r ki n g
ab s trac tie n aa r co ncreet , v anuit het
wer k e n j i j z i t t h u i s m e t d r i e k l e i n e
‘ j e k u n t n i e t i e d e re e n w o rde n ’ e n de
klein e zoe ke n e n n iet v anuit het grot e.
kinderen, dan kun je heel veel ambiëren
belemmering ‘ik weet niet wat ik wil’ of
Vanu it wat is, in plaat s v an wat je wilt .
m aar w a a r s c h i j n l i j k m i n d e r re a l i s e re n .
i k ’ d u r f n i e t ’ . H e t e e r ste i s e e n be pe r-
Want a ls je tevee l wilt , z et je geen
Als j e v o o r j e k i n d e re n w i l t z o r g e n e n
k i n g d i e j e a l s g e g e ve n m o e t be sc h o u -
sta p.”
die m a n i s d e l i e f d e v a n j e l e v e n , d a n
w e n , a a n h e t t w e e d e ku n j e w e r ke n .
m oet j e b i n n e n d i e s i t u a t i e j e m o g e l i j k -
Wa a r b e n j e a a n h e t h e l pe n e n w a a r
R adicaal pragmatisch
hede n z o e k e n . O n t e v re d e n z i j n o v e r
b e n j e m e e a a n h e t dro m e n m e t de
“Men se n zo eken b et ek enis in een lev en
wat j e a l l e m a a l w e l z o u w i l l e n m a a r
g e c o a c h t e ? J e m o e t de be pe r ki n ge n i n
vol beperkingen . I k houd v an die
niet k u n t re a l i s e re n , m a a k t j e n i e t
j e z e l f e n d e a n d e r a c c e pte re n , m a a r
b epe rkin ge n, wa nt dat is wat het lev en
gelu k k i g . Z o e k n o u e e r s t i n w a t j e
a a n b e l e m m e r i n g e n ku n j e w e r ke n . D a t
is. Anders ga je je drom en idealis eren.
hebt , i n c l u s i e f d e i m p e r f e c t i e s , n a a r
i s w a t i k d o e , e n d a a ro m sc h r i j ve n
M eebewegen “A l s c o a c h m o e t j e h e e l go e d h e t
Jaap van ’t Hek, Leike van Oss (Uitgeverij Mediawerf) ‘Lif e is what happe n s t o y o u
c o a c h e s L e i k e v a n O s s e n J a a p v a n ’t H e k h e t ge bi e d
while y ou’re bus y m a k i n g o t h e r
w a a r v a n i e d e re e n w e e t d a t h e t e r i s , m a a r da t n o o i t e c h t
plans ’ z ong J ohn L e n n o n . E n
g o e d z i c h t b a a r w o rd t : h e t O n d e r t u s s e n . H o e o n tsta a t h e t,
d at is oo k prec ies wat m ens en in or ganis at ies o v e r k o m t .
w a t h o u d t h e t i n s t a n d , e n h o e g a j e e r b ete r m e e o m ?
Orga nisatie s o ntw ik k elen z ich t er wijl het m anag e m e n t
J a a p e n L e i k e v ro e g e n t i e n m e n s e n o m e e n bi j dr a ge . Zi j
p lann en maa kt. Ter wijl m edewer k er s aan het we r k z i j n ,
k o m e n n i e t m e t k a n t e n k l a re o p l o s s i n g e n , m a a r ze tte n j e
b eden ke n a ndere n plannen v oor hoe het ander s m o e t .
aan het denken over het Ondertussen.
In ‘On de r tusse n in de or ganis at ie’ v er k ennen or g a n i s a t i e -
B O EKTIP
Ondertussen in de organisatie
>>
20 ORGANISATIE
Jaap en ik o nze boe k en. W ij z ijn
als een b o e m e r a n g . B l i j f d u s o m j e
s n a p p e n v a n j e b e p e r k i n g e n va n
rad icaal pragmatisch . Daar gaat ons
heen k i j k e n . A l s e r i e t s o n v e r w a c h t s
d a a r u i t h e t v o l g e n d e sta pj e n e m e n .”
b oek ‘Onder tu ssen in de or ganis at ie’
gebeur t s p e e l j e d a a r o p i n , e n t e r w i j l
ook o ve r: er gebeu r t v eel m eer om je
er v an a l l e s g e b e u r t h o u d j e j e a m b i t i e
heen dan jij zie t. En er gebeur t m eer
v as t . D a t b e t e k e n t : d u i d e l i j k z i j n i n
ond anks da n dan kzij jou, dat is onz e
waar je n a a r t o e g a a t z o n d e r p i t b u l l e -
b ood sc ha p a an de lez er s . ”
r ig t e w o rd e n , m e e b e w e g e n m e t w a t er om j e h e e n g e b e u r t .
“De t wee be stu urder s die bij de
Daar is s e n s i t i v i t e i t v o o r n o d i g , e n
b oekdo op ee n in leid ing gav en, s chet -
aler t he i d i n h e t m o m e n t . A l s j e d a t i n
sen prac htig ho e ze s t ur ing en am bit ie
aanleg h e b t k u n j e h e t l e re n , m a a r h e b
kop p elden met c on tex t ueel k ijk en wat
je de a a n l e g n i e t d a n i s d a t v o l g e n s
er onde r tusse n gebeur t . Als je t e hard
m ij m o e i l i j k . D a a r h e b b e n w e d a t
g aat sture n o p je eig en am bit ie gaat
wils de n k e n w e e r : j e k u n t h e t n i e t
het fou t, wan t da n sluit je buit en wat er
af dwin g e n , j e k u n t n i e t z o m a a r a l l e s
om je h ee n gebeu r t en dat k om t t er ug
willen w o rd e n . M i j n p re t z i t i n h e t
“Coaches storten zich de laatste jaren op dat wilsdenken, daar ga ik als een moraalridder tegen te keer! Natuurlijk werkt het, maar alleen voor een klein stukje. En als het echt zou werken voor alles, zou er
geen oorlog, ongeluk of geldgebrek meer zijn.”
T ekst C arol in e Li n ssen F otografie wi l co va n dijen
Boektip van Leike van Oss:
Het bureau
“I k b e n e e n e n o r m e fa n va n ‘ H e t b u re a u ’ v a n Vo sku i l . Ze ve n d i k k e d e l e n w a a r i n bi j n a n i ks g e b e u r t , t i e n p a g i n a’s be sc h r i j v i n g v a n h o e j e e e n a ppe l sc h i l t… ‘ H e t b u re a u ’ i s h e t m o o i ste t i j d s b e e l d d a t i k k e n va n h o e e e n o r g a n i s a t i e z i c h t u sse n de j a re n v i j f t i g e n t a c h t i g o n tw i kke l t. D a a r geniet ik echt van!”
ORGANISATIE 21
Master Organisatie Coaching Verbindingen leggen tussen individu, team en organisatie Een professionele coach werkt vaak op microniveau (persoonsgericht). Als organisatiecoach ben je vooral bezig met het organisatieniveau (macroniveau) en unit- of afdelingsniveau (mesoniveau). In de Master Organisatie Coaching gaat het om de verbinding tussen de organisatiecontext en het coachen van individuele medewerkers of teams.
int er v e n t i e s t h e o re t i s c h o n d e r b o u w e n . Een onderzoeksvraag uit de organisatie
Het succesvol afronden van
waar j e v o o r w e r k t i s j o u w o n d e r w e r p
onze Leergang Coaching voor
v oor d e a f s t u d e e r f a s e , d i e a f g e ro n d
Professionals vormt je startbewijs
word t m e t e e n p u b l i c a t i e . J e b e g e l e i d t
en voldoet als fase 1 voor de
bovendien het hele veranderingsproces, inclu s i e f h e t p ro j e c t m a n a g e m e n t .
Master Organisatie Coaching van De Haagse Hogeschool.
M eer i n f ormatie :
De Master Organisatie Coaching
t elefo o n ( 0 7 0 ) 4 4 5 7 9 9 7 o f m a i l
is geaccrediteerd door de NVAO.
naar M . M . S y b e s m a @ h h s . n l .
“Ik heb onderzocht hoe medici
N a he t vo lge n van dez e M as t er weet
vorm ku nnen geven aa n hu n ro l
je op ho evee l niveaus een or ganis at ie-
als leidinggevende in de zorg.
ver a nderin g doo rwer k t . J e leer t de verbinding maken tussen veranderingen
Daarvoor heb ik Appreciative Inquiry
in de do elstellin ge n, de s t r uct uur v an
gebruikt; dat heeft ee n enorm
organ isa ties en de cons equent ies
effect als interve ntie. Daar was
voor h et gedrag, de opv at t ingen, de motivatie en de zi ngev ing v an m ede-
ik zo nder de M aster Organisatie
w erke rs. Je kun t v er ander ings proces -
C oaching niet op gekome n.”
sen begele ide n, p r ak t ijk ger icht
Evelie n B een tjes | Organisatiepsycholoog ,
onde rzo ek do en , en je conclus ies en
veranderdeskundige en coach
dehaagsehogeschool.nl
22
“ik heb nu Als organisatiecoach stel je vragen om patronen te laten herkennen in denken en doen en om deze om te buigen. Als samenwerking het doel is, wat is dan bijvoorbeeld het effect van een verplichte workshop ‘samen doen’? En aan welk signaal gaat men dan voorbij? Wat is er aan de hand als er steeds gevraagd wordt om coaches of trainingen? Je doet interventies die patronen in de organisatie ontregelen en doorbreken, maar nog wel door het systeem worden geaccepteerd.
Organisatiecoaching
E e n o r g a n i s a t i e i s e e n l e ve n d syste e m m e t e e n e i g e n d y n a m i ek e n o n ge sc h re v e n re g e l s . M o e i l i j k e z a ke n bl i j ve n v a a k h a n g e n i n d e o n de r stro o m , a l s o n b e s p ro k e n p u b l i e k g e h e i m . D e f o r m e l e e n i n f o r m e l e o r ga n i sa ti e
Orga nisatie 23
nieuwe brillen” sluite n dan nie t go ed op elk aar aan
• J e b i e d t r u i m t e e n m a a k t m e d e -
• H e t l e re n d v e r m o ge n n e e m t to e .
en da t is me rkbaa r aan de res ult at en.
we r k e r s b e w u s t v a n d e ro l l e n d i e
N i e u w e i d e e ë n v i nde n ge h o o r e n
E en c ultu ur van ‘we z ien het wel’,
ze vaak inzetten.
m e n s e n h e r k e n n e n w e e r sta n de n
ver a ntwo ordelijkhe id ont duik en of vas tho uden aa n h et gangbare ver h inder t dat o rganis at ies uit blink en.
• J e k u n t e e n g o e d e a n a l y s e m a k e n van wat er werkelijk speelt. • J e n e e m t i n t e r a c t i e p a t ro n e n w a a r e n
d i e l e re n e n s a m en w e r ke n i n de weg staan. • D i s c u s s i e s o f p ro bl e m e n h e r h a l e n
Organ isa tiec oa ch ing bet ek ent dat je
kunt ze beïnvloeden met voorstellen
z i c h m i n d e r o m d at m e de w e r ke r s
vanu it je ro l als co ach bijdr aagt aan
en i n t e r v e n t i e s o m t o t e ff e c t i e f
o p e n e r e n t r a n s p ar a n te r du r ve n zi j n .
b ewu stwo rdin g o v er wat er aan de
ge d r a g t e k o m e n .
P ro b l e m e n z i j n b e spre e kba a r e n b e l a n d e n m i n d e r v a a k i n de do o fpo t.
hand is in de organis at ie. Je stimu lee r t medewer k er s , t eam s ,
Resu ltate n i n de orga n isatie
D e g re n z e n a a n ve r a n de r ba a r h e i d
af delin ge n e n de l eiding v an de
• D e a a n p a k v a n v e r a n d e r t r a j e c t e n
w o rd e n z i c h t b a a r.
organ isa tie o m va nuit eigenaar s chap
wo rd t g e d r a g e n e n l e i d t t o t d u u r-
optimaal bij te dragen aan de missie. Je
zame verandering.
neemt dee l aa n e en int ens ief collect ief lee rproc es met me ns en uit aller lei
“D e training heeft me meer inzicht
branches over omgaan met verandering,
gegeve n in meze lf en de organisatie waar
onze ke rhe id e n ver s chillen. Zo leer je jou w blinde vlekke n en de t aboes v an
ik werk, en he lpt om eruit te ha len wat
jou w e ige n o rga ni s at iecult uur bet er
erin zit. De bril waardoor ik ki jk, maakt
herke nn en . De ro l v an de or ganis at ie-
wat ik zie. ik heb nu nieuwe brillen e n
coac h vraa gt le f op het gebied v an congrue ntie en op enheid, v er ander-
herken mijn patronen en die van mi jn
b ere idh eid en pe rs oonlijk leider s chap.
organisatie beter.” M ar jolei n H ol | Teamleider KWF Kankerbestrijding
P ersoonlij ke resultate n • J e ve rste rkt h et lerend v er m ogen van de organ isa t ie en bent s par r ingpar tn er voo r mens en op s leut elposities in o rga nis at ies . • J e maakt belemmeringen zichtbaar die gewenste veranderingen tegenhouden. SCHOOLVOORCOACHING.NL
( advertentie )
Spreekkamers en trainingsruimtes S p re e k k am er s en t r ai ni ngs r ui m t es t e h u u r door heel Ned er l and . Mel d t u z i c h aan al s l i d , d an kunt u uw s e s s i e s onl i ne d i rect i npl annen op d e l o c a t i e naar keuze . r g s t e lt h a a in h c a o C r o lv o o en ter Ook Scho e n in L e id t im u r k r e w h u is . s fe e r v o ll e het Coach ia v g in k b e s c h ik
FLEXIBEL PROFESSIONEEL BETAALBAAR Vo o r meer info: www.hetcoachhuis.nl
25
De SchoolvoorCoaching-aanpak E igen aarschap
W ij dagen iedereen uit om volledige
Lichaam en geest A l s m e n s e n z i c h b e w u s t z i j n v a n h un
verantwoordelijkheid voor zijn eigen g e d r a g
lichaam en bezieling, kunnen zij gemakkelijker
en doelen te nemen. Zelfkennis staa t v o o r o p .
hun eigen antwoorden vinden.
H ier-en -n u
Wij stellen het heden centraal. Allee n i n
C o a c h e n l e e r j e d o o r h e t t e d o e n e n te
h et hier-en-nu kan ander gedrag ont s t a a n .
Ervaringsgericht leren e r v a r e n h o e h e t a n d e r s k a n . Z o b o uw j e vertrouwen op in je eigen weten en kun je dat weten verder uitbreiden.
Lie f devol en conf ro n teren d Wij g even open en eerlijke feedbac k v a n u i t h et hart (positieve psychologie).
Coachend op leiden
W i j s c h a k e l e n i n e l k e o p l e i d i n g voortdurend tussen de rol van trainer e n ( t e a m ) c o a c h . Zo s t i m u l e r e n w e
R esultaat en zi n geving
Wij we rken met een meetlat: een d u i d e l i j k b egin- en eindpunt, en een zichtbaa r r e s u l t a a t d at direct toepasbaar is in het werk.
R atio en in tuïtie
Wij sp reken het verstand én het ge v o e l a an, omdat beide nodig zijn.
collectief leren en individuele leerprocessen boven en onder de waterlijn.
H e t k a n t e l p u n t va n . . .
26
Harry L i n a :
“Ik ontdekte in de woestijn een kant van mezelf die ik niet kende”
Leiderschap 27
Harry Lina is als senior management development consultant betrokken bij de ontwikkeling van de toplaag van het Achmeaconcern. In de Egyptische woestijn leerde hij zijn controlebehoefte los te laten en zijn creatieve kant de ruimte te geven. Een paar jaar geleden heeft Harry naast zijn werk een coachingsbedrijf gestart. Hij organiseert inspiratiereizen naar Egypte voor ontwikkelingsprofessionals.
m ijn v ro u w. ‘ E n d e w e e k e ro p o o k n i e t . ’
b e w i j z e n . I k h a d d e o ve r tu i gi n g da t
“ J a m a a r, m i j n a f s p r a k e n d a n ? ’ N e e
j e a l s l e i d i n g g e v e n d e n i e t a l l e e n e i n d-
dus . . . a l l e s w a s g e f a k e d . M i j n s e c re t a -
v e r a n t w o o rd e l i j k b e nt m a a r h e t o o k
res s e , d e d i re c t i e w a a r i k a a n r a p p o r-
i n h o u d e l i j k a l t i j d b e te r m o e t w e te n .
t eerd e , i e d e re e n z a t i n h e t c o m p l o t .
H e t m o e s t a l l e m a a l kl o ppe n . T j a , da n
De a f s p r a k e n d i e i k i n m i j n a g e n d a h a d
o n t n e e m j e n o g a l e en s h e t e i ge n a a r-
gez e t , w a re n a c h t e r m i j n r u g o m
s c h a p b i j j e M T, t re k j e ve e l w e r k n a a r
af ge b e l d !
j e t o e e n b l o k k e e r j e o n ge w i l d e n
Nou w a s i k i n d i e t i j d n i e t v i e s v a n
o n b e w u s t d e o n t w i k ke l i n g va n j e te a m .
cont ro l e . A l s w e m e t h e t g e z i n o p
I k w a s v a n r i t m e e n re ge l m a a t. N o u i s
v ak a n t i e g i n g e n , d a n m o e s t a l l e s
s t r u c t u u r h e e l f i j n , m a a r h e t ka n o o k j e
k lop p e n e n l i e f s t l e k k e r l u x e , h e t
c re a t i v i t e i t b e l e m m ere n .
per f e c t e p l a a t j e , w a n t d a t h a d d e n w e
Eigenlijk ben ik van nature een magische
v erd i e n d v o n d i k . M a a r i n d e v e r t re k h a l
o u t o f t h e b o x d e n k er, c re a ti e f, i k
liepe n w e a f o p e e n g ro e p j e m e n s e n
s c h i l d e r e n f o t o g r a f e e r gr a a g. D a t w a s
bij e e n b o rd j e ‘ C a i ro ’ . N o u , a l s j e z o a l s
d o o r h e t h a rd e w e r ke n e n m i j n c a r r i è re
ik v a n d e c o n t ro l e b e n t e n w e i n i g a a n
h e l e m a a l o n d e r g e s ne e u w d. D e ze ka n t
het t o e v a l o v e r l a a t , i s d a t g e e n v o o r
v a n m i j m a a k t e t o e n h o o gu i t 5 o f 1 0
H et ka ntelpu n t
de h a n d l i g g e n d e b e s t e m m i n g . Z o ’ n
p ro c e n t u i t v a n m i j n l e ve n . Op m i j n
“I k h ad in 2 00 4 n et een z ware k lus
v er v u i l d e s t a d , d e h i t t e , r i s i c o o p
w e r k w a s i k a l l e e n ma a r be zi g h e t
af geslote n, vee l en hard gewer k t .
v oed s e l v e r g i f t i g i n g , k o r t o m : v e e l
m e e r d a n g o e d t e d o e n . Ik m a a kte
‘s Ochtends wil ik gewoon weer de deur
gedo e . M a a r d e p i r a m i d e s z i e n , d a t
l a n g e d a g e n e n e r wa s e e n r i si c o da t
uit stappen met mijn koffer tje, zegt mijn
was w e l e e n j o n g e n s d ro o m v a n m e . . .
i k m e z e l f v ro e g o f l aa t vo o r bi j zo u
vrou w: ‘Jij gaa t va ndaag niet wer k en.
Dus d a a r g i n g e n w e , m e t e e n g ro e p
l o p e n . G e l u k k i g k e n t m i j n vro u w di e
Wij gaa n same n ie t s leuk s doen. ’ I k
onbe k e n d e n n a a r E g y p t e . Tw e e d a g e n
a n d e re k a n t v a n m i j a l s ge e n a n de r.
kreeg de opdracht gemakkelijke kleding
Cairo e n d a a r n a n a a r e l - B a h a r y a :
I n t u ï t i e f h e e f t z e f e i l l o o s a a n ge vo e l d
aan te trekke n e n in de aut o s t appen.
hor lo g e s i n l e v e re n e n d e w o e s t i j n i n ,
d a t h e t e l a s t i e k j e t e ve r u i tge re kt ka n
E r was ee n o ppas geregeld v oor de
rond t re k k e n m e t b e d o e ï e n e n d o o r
w o rd e n e n d a t j e d u s a f e n to e e e n
kindere n. Ik da ch t nog: wat leuk , ev en
onge k e n d m o o i e s u r re a l i s t i s c h e
a n d e re k e u z e m o e t m a ke n .”
w eg me t zijn twee ën! Pas t oen we bij
land s c h a p p e n , i n d e b u i t e n l u c h t
Schiphol in de buur t kwamen, begon tot
s lap e n . E e n l i f e c h a n g i n g re i s . ”
me doo r te dringen dat we niet z om aar
H et duwt j e “M i j n v ro u w h e e f t m i j n w e re l d o p zi j n
een we ekein de na ar een v ak ant iehuis je
De n oodzaak
k o p g e z e t . A c h t m a an de n i s ze be zi g
in de bo ssen gin gen. ‘Har r y, je gaat de
“ I k w a s i e m a n d d i e n i e t s n e l t e v re d e n
g e w e e s t m e t d e v o o r be re i di n g. We
hele volgen de wee k niet wer k en’, z ei
was , z i c h g r a a g l i e t g e l d e n e n w i l d e
k e n n e n e l k a a r a l d e r ti g j a a r e n zi j
>>
28 Leiderschap
heef t he t aa ngedur fd om iet s op m ijn p ad t e ze tten waa r ik z elf nooit v oor g ekoze n h ad. Ze he ef t aangev oeld dat er een kan t in mij zit die heel k r acht ig is maa r waa r ik n iet bij k on k om en. Die heef t ze na ar boven gehaald. Eigenlijk b en ik n ame lijk h ele m aal niet v an cont ro le e n re gie ; ik weet nu dat dat aang elee rd gedrag was . Als je nu aan mense n vraa gt o f ik een cont rol f reak b en, zou de n ze verb aas d reageren: ‘Nee h oo r, n iet e ch t. Har r y creëer t vanuit he t hie r en nu . ”
De spro n g
m o re ’ t o t i n m i j n v e z e l s e r va re n . N i ks
“ Ar abie re n h e b b e n e e n g e z e g d e : d e
l u x e , i n c o m f o r t a b e l e e e n vo u d ku n j e
z i e l re i s t m e t s n e l h e i d v a n e e n
p a s e c h t g e n i e t e n v a n i n h e t n u zi j n .”
kameel. Ik ontdekte in de woestijn een kant van mezelf die ik niet kende, moest terugvallen op hele
H et i n zicht “I k l e g h e t w e l e e n s z o u i t: a l s j e mensen ziet als softwarepakketten, heb
a n d e re e i g e n s c h a p p e n .
j e j e h e l e l e v e n u p g r a de - m o m e n te n .
In de Crystal Mountains,
D e H a r r y L i n a 7 . 8 f u n c ti o n e e rde go e d,
e e n ro t s v a l l e i v o l m e t
m a a r i n 2 0 0 4 w a s h e t ti j d vo o r e e n
k r is t all e n , z a t i k ’s n a c h t s m e t d e l i e f d e
fundamentele upgrade naar Harry Lina
van mijn leven vallende sterren te tellen
8 . 0 . I n d e n i e u w e re l e ase h o u d j e h e t
m et op d e a c h t e r g ro n d t ro m m e l e n d e
g o e d e v a s t , m a a r o p b a si s va n ge br u i -
bedoeï e n e n . To e n h e b i k g e l u k e n
k e r s w e n s e n h a a l j e e r o n n o di ge bu gs
t ijdloosh e i d e r v a re n . D a n g a j e j e w e l
u i t e n v o e g j e a n d e re za ke n to e . Ik be n
bez inn e n o p d e z i n v a n h e t l e v e n e n
m e e r e e n b u i t e n d e k a de r s de n ke n d
het z ijn . I k h e b i n d e w o e s t i j n o n d e r
mens geworden. Binnen organisaties zie
het im p o s a n t e s t e r re n g e w e l f d e
j e m e n s e n z i c h re g e l ma ti g va stde n ke n .
m oois te g e s p re k k e n g e v o e rd m e t d e
D a t k o s t e n e r g i e e n b lo kke e r t o o k ve e l
groep e n d e w a a r h e i d v a n ‘ l e s s i s
potentieel. Ik mag dat graag ontstroeven
Leiderschap 29
De droom van Harry Lina
Ti j d e n s z i j n e e r s t e w o e s t i j n re i s o n t s t o n d d e d ro o m v a n H a r r y L i n a : m e t
ee n g ro e p o n t w i k k e l i n g s p ro f e s s i o n a l s z i j n re i s d o o r d e w o e s ti j n o pn i e u w m a k e n . H a r r y : “I k g u n d i t c a d e a u o o k a a n a n d e re n . B e g i n 2 01 0 vo e l de h e t go e d o m d a a r e n e r g i e o p t e z e t t e n . I k b e d a c h t h o e m o o i h e t zo u zi j n o m m e t d e r t i e n m e n s e n o p 1 0 - 1 0 - 2 0 1 0 d e e e r s t e n a c h t i n d e k r i sta l va l l e i do o r t e b re n g e n . D e g ro e p o n t s t o n d b i n n e n t w e e m a a n d e n , i k h e b e i ge n l i j k n i e ts ho e v e n re g e l e n . E n o p 1 0 - 1 0 - 2 0 1 0 z a t e n w e i n d e rd a a d i n d e C r ysta l M o u n t a i n s , i n c l u s i e f Vi v a M e e s s e n , m i j n d o c e n t b i j d e L e e r g an g C o a c h i n g v o o r P ro f e s s i o n a l s . ” E i n d 2 0 1 2 g a a t H a r r y w e e r m e t e e n d e r ge l i j ke gro e p de w o e s t i j n i n .
d oor o nderligge nd e ov er t uigingen
wat je doet als je je ogen en oren open-
l i e f d e v o l t e c o n f ro n te re n . D e ba si s
liefde vo l te o ntre gelen. Dan z ie je iet s
houd t o m d e k a n s e n d i e o p j e p a d
d a a r v o o r i s g e l e g d in de w o e sti j n , e n
in be weging ko men, m it s het v er langen
komen op te pakken, en als je de onver-
i n d e L e e r g a n g C o a c h i n g vo o r Pro fe s-
of de pijn groo t ge noeg is om open t e
m ijd e l i j k e p i j n i n j e l e v e n z i n g e e f t . ”
sionals van SchoolvoorCoaching
sta a n voo r alte r na t iev en nat uur lijk . Als
v e rd e r b e w u s t g e m aa kt. Ik da c h t da t i k
je wee t wat de me ns en in je t eam dr ijf t
“ De c o a c h i n m i j h e e f t g e l e e rd d a t j e
e e n h e l e g o e d e c o a c h e n de l e i di n gge -
en de ze drijfvere n weet t e v er binden
m ens e n n i e t k u n t d w i n g e n o m t e
v e n d e w a s , m a a r i n di e l e e r ga n g kw a m
met h un werk, da n heb je alle k ans dat
v er a n d e re n , w e l v e r l e i d e n . D o o r h e n
i k e r a c h t e r d a t i k e e n w e l w i l l e n de
je tea m zic hzelf o v er s t ijgt en m edewer-
hun e i g e n e r v a r i n g t e l a t e n d o o r l e v e n
m e n t o r e n m a n a g e r w a s di e vo o r tdu -
ker s pa ssievol h un v er ant woordelijk -
en z e h u n e i g e n k e u z e s t e l a t e n
re n d z i j n e i g e n e r v a r i n g ge br u i kte o m
heid n eme n. Je kunt pas geniet en v an
m ak e n . D o o r p a t ro n e n t e b e n o e m e n e n
a n d e re n v o o r f o u t e n te be h o e de n . M a a r i e d e re e n h e e f t re c h t o p zi j n e i ge n
“Ik leg het wel eens zo uit: als je mensen ziet als softwarepakketten, heb je je hele leven upgrade-
momenten.”
schaafwonden.”
D e va l kui l “J i j v e r a n d e r t d a n w e l i n de ge ü pda te H a r r y n a z o ’ n re i s , ma a r j e o m ge vi n g e r v a a r t d a a r n i e t v a n ze l fspre ke n d e e n b e l a n g b i j . A l s d i e re a ge re n va n ‘ do e e e n s e v e n n o r m a a l ’ , da n l o o p j e
>>
30 Leiderschap
s t a d j e v a n w a a r u i t C o ri e n w e r kt z e g g e n : ‘ J e h e b t m a n ne n , vro u w e n e n C o r i e n . ‘ Z i j h e e f t m e g e l e e rd di c h t bi j j e v e r l a n g e n e n d r i j f v e re n te bl i j ve n , o n v o o r w a a rd e l i j k , e n oo k i n m o e i l i j ke t i j d e n j e v e r l a n g e n t e b l i j ve n l e ve n e n o n v o o r w a a rd e l i j k l i e f d e vo l n a a r j e ze l f e n a n d e re n t e d u r v e n zi j n .”
D e vera n derin g “Vro e g e r w a s i k e c h t ee n de n ke r, de m a n v a n d e r i s i c o a n a l yse . Ik h e b m i j n a n g s t e n o v e r w o n n e n e n be n ve e l m e e r n a a r m i j n g e v o e l e n i n tu ï ti e ga a n l u i s t e re n . M i j n h o o f d g e br u i k i k n u o m het ris ico da t je te rugv alt in je oude
z andba k ! E r z i t o o k i e t s v a n v e r l a n g e n
t e k i j k e n o f h e t k l o p t . Ik be n o o k
p at roon. Omdat ie de reen in m ijn
in: dat m o e t j e d u r v e n z i e n e n d e
g e s t o p t m e t ‘ w e r k e n ’ . Al s j e di c h t bi j j e
omg eving in h et c om plot z at , waren z e
r uim t e g e v e n . J e h e b t a l l e r l e i b l o k k e -
p a s s i e l e e f t e n d i n g e n do e t di e j o u
heel n ieu wsgierig en bewogen z e m ee.
rende o v e r t u i g i n g e n d i e j e m o e t
d r i j v e n , e n e r g i e e n z i n ge ve n , da n
Ik w ee t ze ke r da t ik ook het v er langen
los m ak e n , a n d e r s z e g j e l a t e r ‘ h a d i k
v a l l e n d e s c h o t t e n v a n de ti j d w e g.
van a ndere n gele efd heb.
m aar … ’ D a n p a s l e e r j e d i e a n d e re
D a n d e n k j e n i e t m e e r i n u re n m a a r i n
Ik heb no g n oo it mee gem aak t dat
k ant v a n j e z e l f k e n n e n . Ve r l a n g e n i s d e
re s u l t a a t , w a a r j e n a a r to e w i l t be w e ge n
iemand mijn re is e n ont wik k el- boos t
s leut el o m t e g a a n b e w e g e n e n j e z e l f
met mensen. Ik noem dat ook wel
maar raa r vo nd. Mijn ent hous ias m e
t e ont d e k k e n . ”
‘ o n t - w e r k t z i j n ’ . D a a r ho o r t tro u w e n s
over deze e rva ring r aak t m ens en en b rengt ze op ide eë n. ”
o o k h e t g e v o e l b i j v a n di n ge n di e De i nspiratie
g e w o o n m o e t e n , w a n t j e ku n t n o o i t
“ De rei s l e i d s t e r v a n D e s e r t To u r s
v o o r 1 0 0 p ro c e n t a l l e e n j e pa ssi e
D e succesfactor
Egy pt e , C o r i e n E l s t g e e s t , o r g a n i s e e r t
u i t l e v e n . H e t g a a t o m h e t o pti m u m .
“O verga ve is we ze nl ijk . Als je z o uit je
al der ti e n j a a r d e z e re i z e n v a n u i t h a a r
Leiderschap gaat niet meer alleen om
‘comfor t zon e’ wo rdt get rok k en door je
har t . Z e i s h e e l p u u r. A l s b l o n d e
w a t j e k u n t . H e t g a a t o o k o m du r ve n
vrouw, da n h eb je de k euz e. J e gaat
Neder l a n d s e v ro u w j o u w d ro o m re a l i s e -
z i j n w i e j e b e n t , w a n t da a r be n j e u n i e k
niet , of je ge eft je over. I k was z o
ren in d i e t r a d i t i o n e l e A r a b i s c h e , d o o r
i n : o n g e a c h t w a a r j e s ta a t, w e te n w a a r
overdon de rd dat ik m e helem aal heb
m anne n g e d o m i n e e rd e w e re l d , d a t
j e v o o r s t a a t e n w a a r je h e t vo o r do e t.”
overgegeven . En ik z at v anaf dag één
v er gt e e n g re n z e l o o s d o o r z e t t i n g s v e r-
in mijn en ergie, a ls e en k ind in een
m ogen . D e b e d o e ï e n e n i n h e t o a s e -
Tekst Caroline Linssen Fotografie wilco van dijen en Harry Lina
Leiderschap 31
Wat, heb jij nog geen ontbijtcoach?!? C olumn Jobbeke de Jo ng | Schoo lvoorcoachin g
D it ga at n atu urlijk helem aal niet ov er coaching. H e t g a a t
h u n p ro b l e m e n . E n a l s c o a c h e e ? H e e r l i j k ! Je ge e ft de
g ewo on over a dvis er ing of m ent or ing. I k v er t el j o u o p b a s i s
s t u r i n g o v e r j e l e v e n g e w o o n o v e r a a n d i e a a n tre kke l i j ke ,
van mijn inzich ten , er v ar ing en ex per t is e wat go e d v o o r j o u
a l w e t e n d e c o a c h d i e z i j n l e v e n z o p e r f e c t o p e e n r i j tj e l i j kt
is! En jij vo lgt mijn aanwijz ing, want z elf k an je d i t s o o r t
t e h e b b e n . We g k e u z e s t re s s , l e v e d e k i e s c o a c h !
d ingen nie t be de nk en nat uur lijk . Hele blok k en t v - z e n d t i j d
Wa a r d o e t d a t t o c h a a n d e n k e n ? A a n d e t i j d da t a u to r i te i te n
worden gevuld met mensen in de rats, die van de supercoach
o n s v e r t e l d e n h o e w e m o e s t e n l e v e n . D a a r h a dde n w e o n s
te hore n krijge n w at z e m oet en doen m et hun le v e n , e n m e t
n e t a a n o n t w o r s t e l d , m a a r k e n n e l i j k i s h e t h e e l ve r l e i de l i j k
succ es. Wa nt we lov e it ! We k unnen geen gr am m e e r
o m o n z e a u t o n o m i e e n z e l f b e s c h i k k i n g s re c h t w e e r u i t
af v a llen zo nder dieet coach, geen t alent enjacht w i n n e n
handen geven.
zonder ta len tco ac h. En als je huis in een onbew o o n b a re b ouwval is ve ran derd v anwege je m an die in z ij n t w e e
I k h e b e r n s t i g b e h o e f t e a a n e e n t e r m d i e o n s va k w e e r i n e re
link erh an de n gee n belem m er ing z iet om de boe l t i e n j a a r
h e r s t e l t . D i e i n z i c h t g e e f t i n h e t p ro c e s d a t de a m ba c h te l i j ke
lan g te verbou wen , dan z et je die v ent niet aan d e d i j k
e n e x c e l l e n t e c o a c h e s h e b b e n d o o r l o p e n , e n h e t h e l e l e ve n
maar laa t je h em h elpen door een k lus coach.
z u l l e n b l i j v e n d o o r l o p e n . D i e l a n g e re i s w a a r i n de c o a c h l e e r t z i c h z e l f a l s i n s t r u m e n t i n t e z e t t e n t en di e n ste va n h e t
In de vijftien jaa r dat Schoolv oor Coaching aan d e w e g
l e e r p ro c e s v a n d e g e c o a c h t e . E e n t e r m d i e a a n ge e ft h o e
tim mer t, is he t be gr ip ‘coach’ z o v er v uild ger aa k t d a t i k m e
s p a n n e n d h e t v a k c o a c h i n g i s , v o o r d e c o a c h é n de ge -
b egin te gen ere n v oor het f eit dat ik dat als bero e p o p m i j n
c o a c h t e , e n h o e d i e e l k a a r n o d i g h e b b e n vo o r h u n e i ge n
visitekaa r tje h eb s t aan. Als m ens en m ij op f ees t j e s v r a g e n
o n t w i k k e l i n g z o n d e r a f h a n k e l i j k v a n e l k a a r te w o rde n . Ee n
w at ik doe vo or de k os t , begin ik t e s t ot t eren ( ‘o h i k w e e t
t e r m d i e o o k d e s p i r i t u a l i t e i t v a n h e t v a k d e kt di e vr i j ko m t
nog e en he ee ele goede v oicecoach v oor je, J ob b e k e ! ’ ) e n
a l s g e c o a c h t e e n c o a c h d e b e v r i j d i n g v o el e n va n a l w e e r e e n
mur mel ie ts o ve r t eam s , ont wik k eling v an indiv i d u e n e n z o .
s t u k e i g e n h e i d d a t i n h e t d a g l i c h t m a g w orde n ge ze t. D a t
Want h et a ntwo ord ‘ik ben coach’ z egt t egenwoo rd i g e v e n -
g e v o e l w a n n e e r j e j e e i g e n w e g w e e r e v e n te r u gvi n dt,
veel a ls wa nn ee r ik bek en dat ik ‘s ocht ends ee n b o t e r-
j o u z e l f , j o u w z e l f , z o n d e r d a t i e m a n d j e v e r te l de h o e . D a t j e
hammetje ka as be s t heel lek k er v ind ( en daar h a d i k g e e n
w e e r l e e r t l e u n e n o p j e a a n g e b o re n m o g el i j kh e de n , i n tu ï ti e
ontbijtc oa ch vo or nodig) .
e n o o r s p ro n k e l i j k h e i d . To e , w i e v e r z i n t e r e e n m o o i e n i e u w e naam voor ons geweldige vak?
A ls ie de ree n zoma ar coach k an worden, is het k e n n e l i j k een gema kkelijk beroep. Een beet je naar m ens e n l u i s t e re n , ad v iesje geven , m et je k ennis lek k er anderen he l p e n m e t
www.jobbeke.nl
c olu m n
De voicecoach vertelt de danscoach hoe zij haar kwaliteiten het beste kan inzetten, al zingend samen met de dresscoach onder het genot van een heerlijk kopje koffie dat werd aanbevolen door de ontbijtcoach.
32
“Zo’n oplei van een Leidinggeven is meer dan een visie bedenken, een plan maken en controleren. Het vraagt om authentiek en persoonlijk leiderschap, verbinding met hoofd, hart en zelfkennis. Vanuit die basis ontstaat effectief leiderschap. Vanuit kracht, bezieling en emotie werk je effectief samen. H e t d i l e m m a t u s s e n l e i de n , m a n a ge n e n c o a c h e n v o r m t d e ro de dr a a d i n d e z e l e e r g a n g . B e n j e e r kl a a r vo o r o m j e g re n z e n a l s c o a c h e n de m a n a ge r te l e re n k e n n e n e n t e v e r l e gge n ?
A l s j e i n z i c h t h e b t i n j e e i ge n fu n c ti o -
Leergang
Coachend Leiderschap
n e re n e n v e r a n t w o o rd e l i j kh e i d n e e m t, kun je anderen daarin beter begeleiden. D e L e e r g a n g C o a c h e nd L e i de r sc h a p vor mt daarom een diepgaand leerproces v o o r j e o n t w i k k e l i n g a ls c o a c h e n de m a n a g e r. I n d e z e l e e r ga n g o n tde k j e h o e j e c o a c h i n g k u n t i n te gre re n i n j e m a n a g e m e n t s t i j l , p e r so o n l i j kh e i d e n
Leiderschap 33
ding is net het halen rijbewijs” d e co nte xt van de or ganis at ie. W il je
gev e n e n w i l t z e l f g e c o a c h t w o rd e n ,
b ijdragen aa n de groei v an je m ede-
z owe l i n d i v i d u e e l a l s o p j e ro l i n d e
w erke rs? Als jij in je k r acht s t aat , k un
groe p .
Resu ltate n
jou e n je medewe r k er s of t eam s . Zo g a je a ls ma na ge r indiv iduele m ede-
v o o r t a k e n v a n a n de re n . • J e g e e f t v e r t ro u w e n i n pl a a ts va n te sturen, uit te leggen en te controleren.
je an de ren oo k doen s chit t eren!
Je lee r t mee r over de int er act ie t us s en
• J e v o e l t j e m i n d e r ve r a n tw o o rde l i j k
• J e b e n t j e m e e r b e w u s t v a n j e dr i j f v e re n e n o p v a t t i n g e n . • J e s c h a k e l t s o e p e l t u s s e n d e ro l l e n
• J e p a k t d e r u i m t e di e j i j e n j e m e d e w e r k e r s n o d i g h e bbe n . • J e g a a t e ff e c t i e f o m m e t ve r sc h i l l e n d e b e l a n g e n , de h e c ti e k e n dr u k
w erke rs e n te ams eff ect iev er coachen
v a n m a n a g e r, l e i d e r e n c o a c h ; j e
d i e j e e r v a a r t , e n m e t h e t di l e m m a
op resulta atvera ntwoordelijk heid in een
cre ë e r t v e r t ro u w e n d a a r i n e n b l i j f t
v a n f u n c t i o n e l e o nge l i j kh e i d e n
ver a ndere nde o rganis at ie. J e brengt
co n g r u e n t e n k r a c h t i g .
p e r s o o n l i j k e g e l i j kw a a rdi gh e i d.
mense n in co nta ct m et hun eigen p oten tiee l, zo da t z ij v anuit eigenaarscha p o ptima al bijdr agen aan hun conte xt, o f da t nu het t eam , de k lant en of de bredere organis at ie is . Door aan
“Op ee n gegeve n moment moesten we
een in ten sie f co llect ief leer proces
elkaar scoren: zou je de anderen a l s
d eel te ne men , lee r je niet alleen als manager a ndere n en t eam s t e coachen
l eidinggevende of coach willen hebben ?
maar on twikkel je ook jez elf . J e k r ijgt
Dat was heel co nfro nterend. Zo’n
je eigen vra ge n ro ndom leider s chap en
opleiding is net het ha len van ee n
p er soo nlijke groe i helder, waardoor je effec tiever e n krac ht iger wordt als
ri jbewijs: je leert pas in de prakti jk
manager e n persoon.
echt ri jde n.” Anja Le lieveld | hoofd projectenpool ministerie van Binnenlandse Zaken
Je ge eft a ls ma na ger leiding aan meerde re me de wer k er s , z owel indiv id uee l als in te amv er band, en hebt daar enke le ja ren ervar ing m ee. J e wilt p er soo nlijk gro eie n op de uit dagingen van je rol a ls ma na ger. J e s t aat open voor fe edba ck, be nt bereid dit t e SCHOOLVOORCOACHING.NL
34 Leiderschap
Coachen als manager: 3 check Van elke manager worden tegenwoordig coachende kwaliteiten verwacht. Maar voordat je als manager begint te coachen, zou je jezelf eerst de volgende drie vragen kunnen stellen. Vraag 1: Is coachi ng ha ndig ?
Vraag 2: ndig ? Is coachi ng door mij ha
I n de L e e r g a n g C o a c h e n d L e i d e r s c h a p
A l s j e i e m a n d w i l t g a a n c o a c h e n , ki j k
die ik h e b v e r z o r g d k w a m s t e e v a s t h e t
dan eerst even in de spiegel. Misschien
m odel s i t u a t i o n e e l l e i d i n g g e v e n v a n
ro e p t d e a n d e r w e l i e t s i n j e o p: e e n
Her s ey e n B l a n c h a rd l a n g s . Vr a a g j e
allergie, zorgzaamheid of bewondering.
v er v olg e n s a a n m a n a g e r s o m h u n s t i j l
Wi e p ro f e s s i o n e e l w i l co a c h e n m o e t
t e t y pe re n , d a n b l i j k e n d e m e e s t e n e e n
d a t v a n z i c h z e l f w e t e n, e n o o k h o e di t
v oor k e u r t e h e b b e n v o o r c o a c h e n d
d e i n t e r a c t i e , h e t t y p e vr a ge n da t j e
leiding g e v e n : m e t e e n h a m e r i n d e
s t e l t e n d e f e e d b a c k di e j e ge e ft
hand g a j e a l l e s a l s e e n s p i j k e r
b e ï n v l o e d t . E e n m a n a g e r di e a l l e r gi sc h
behandelen. Maar nieuwe medewerkers
i s v o o r s l a c h t o ff e r g e d ra g vi n dt h e t
willen h e l e m a a l n i e t g e c o a c h t w o rd e n .
l a s t i g o m e c h t o p e n v ra ge n te bl i j ve n
Die wil l e n v o o r a l i n s t r u c t i e s k r i j g e n .
s t e l l e n . D a a r m e e s t a a t h e t ge spre k n i e t
M edew e r k e r s d i e w e l w e t e n h o e h e t
m e e r t e n d i e n s t e v a n he t o n tw i kke l -
m oet m a a r h e t n u t e r n i e t z o v a n i n
p ro c e s v a n d e a n d e r, ma a r te n di e n ste
z ien, h e b b e n a r g u m e n t e n e n a a n m o e -
v a n h e t o p l o s s e n v a n de i r r i ta ti e va n
diging n o d i g o f s i m p e l w e g c o r re c t i e .
d e m a n a g e r o v e r h e t g e dr a g. Er zu l l e n
En bij m e d e w e r k e r s d i e c a p a b e l e n
heus wel effecten optreden, maar het is
gem ot i v e e rd z i j n , i s d e l e g e re n e n
d e v r a a g o f d e b e w e g in g va n de a n de r
k ader s g e v e n e c h t g e n o e g .
e c h t v a n u i t h e m z e l f g e m a a kt w o rdt.
Coach i n g k o m t p a s e c h t g o e d t o t z i j n
E n v o e l j e j e e i g e n l i j k w e l c o m fo r ta be l
recht a l s m e n s e n w e l d e c a p a c i t e i t
m e t e m o t i e s e n v e r w a rr i n g? Al s da t
hebben e n o o k h e t n u t e r v a n i n z i e n ,
n i e t z o i s m a a r j e s t a r t to c h e e n pro c e s
m aar o p d e é é n o f a n d e re m a n i e r n o g
d a t h i e r o v e r g a a t , i s he t de vr a a g o f j e
een be l e m m e r i n g e r v a re n . D a n g a j e
h e t e ff e c t i e f k u n t a f m ake n . Ee n pro fe s-
s am en o p z o e k n a a r w a t d i e b e l e m -
s i o n e l e c o a c h z a l b i n ne n zi j n e i ge n
m er ing i s e n h o e i e m a n d z i c h d a a r i n
c o m f o r t z o n e b l i j v e n w e r ke n , e n do o r-
k an on t w i k k e l e n .
v e r w i j z e n a l s h e t d a a r bu i te n ga a t.
Leiderschap 35
Vraag 3:
22 gesprekken over lef en bevlogenheid Marja den Boer (Uitgever Thema)
s Is coachi ng door mij al leidi nggeve nde handig ?
Coac h M a r j a d e n B o e r z o c h t h a a r ro l m o d e l l e n o p e n
Irrita ties in o rga ni s at ies z ijn nat uur lijk
vor mden de basis voor haar boek ‘Durven doen wat je
nie t a llee n persoo nlijk ; z e k om en ook
r aak t ’ . Wa t h e b b e n N e e l i e K ro e s , J o o p v a n d e n E n d e
voor t uit functioneren dat afwijkt van de
en A r n o n G r u n b e r g g e m e e n ? I s h u n b e v l o g e n h e i d e n
nor m. Er is ee n me et lat , een res ult aat
im pa c t u i t z o n d e r l i j k , o f o o k v o o r j o u w e g g e l e g d ? Wa t
d at be ha ald moe t worden. Als dat
blijk t : d e z e b e k e n d e N e d e r l a n d e r s z i j n g e e n g e l u k s v o g e l s b i j w i e a l l e s
onvo ldo en de he t gev al is , dan k un je
t oeva l l i g i s k o m e n a a n w a a i e n . Z i j d u r v e n t e d o e n w a t h e n r a a k t, ga a n 1 0 0 pro c e n t
d aar a ls ma na ge r m aar bet er duidelijk
v oor w a a r z e i n g e l o v e n , w e t e n m e t a n g s t o m t e g a a n e n h e b b en h e t l e f o m m e t
over zijn. Nie ts is z o er g v oor het
hun i n t u ï t i e a l s k o m p a s v a n g e b a a n d e p a d e n a f t e w i j k e n . U i t de ge spre kke n
onde rlinge ver tro uwen als de ‘hang
k wam e n a c h t i n z i c h t e n n a a r v o re n d i e j e k u n n e n h e l p e n j e e i g e n be vl o ge n h e i d
yourself ’ me tho de : je v indt dat de
en im p a c t t e v e r g ro t e n .
vroeg waar hun bevlogenheid vandaan kwam. Deze openhar tige gesprekken met 22 markante Nederlanders
ande r ee n verbete r punt heef t , m aar
( advertentie )
vra a gt e erst zo ge naam d coachend ‘ho e vin d je ze lf dat het gaat ? ’ Als het slecht gaat, sneller of vriendelijker moe t, ze g h et dan gewoon! Zeg ook wa t de co nseq uent ies z ijn als het nie t verbete r t. Dan is het een s t uk minde r be zwa arlijk dat de coach ook d e man ager is. Ee n m edewer k er v oelt zich immers minder k wet s baar als een onde rde el van zijn wer k welis waar b eter kan maa r zij n f unct ioneren ov er het algeme en prim a is . O ok het f eit dat jij als leidingge ve nde z o t r ans par ant b ent, sch ept ve r trouwen. Vr aag jez elf d us altijd af; is er r uim t e v oor ont wik kelin g e n o nderzoek ? Als iem and echt nie t kan of wil o ntwik k elen, hoe is dat d an voo r mij om d at t e horen m et m ijn managerspe t op?
Lezersaanbieding: Workshop Leve de Competente coach! onder begeleiding van Silvia van Schaik-Kuijer Ga een ochtend samen met de andere deelnemers aan de slag met opdrachten uit Leve de Competente Coach! Je leert de methode in korte tijd kennen en er zelfstandig meer werken. Na afloop krijg je een eigen exemplaar Leve de Competente Coach! mee naar huis. Locatie: Amersfoort Data: 21, 26 juni en 13, 18 september. Andere data in overleg Prijs: € 125,-, inclusief koffie/thee, koek en boek Meld je aan via
[email protected]
Leve de competente coach! Van competentieanalyse naar ontwikkelplan Silvia van Schaik-Kuijer ISBN 9789024499281 1e druk, 2010 € 51,50
www.boomnelissen.nl
M an u Busschots www. busschots . nl Adv_BN_Competente_Coach.indd 1
19-04-12 10:39
B O EKTI P
vragen
Durven doen wat je raakt!
36
“naar de d In de Werkplaats Vitaal Leiderschap staat ons bewustzijn centraal. Hij is bestemd voor ervaren managers en coaches die hun persoonlijk leiderschap en vitaliteit willen versterken en eindverantwoordelijkheid (willen) dragen en vormgeven. D e k e r n v a n d e We r k p l a a ts ga a t o ve r h e t v e r s t e r k e n v a n j e pe r so o n l i j k l e i d e r s c h a p e n h e t l e re n to e pa sse n v a n t e c h n i e k e n v o o r ( ze l f) c o a c h i n g
Ee n nieuwe ki jk g coachi n op e x ecutive
e n v i t a l i t e i t d i e d a a r a an bi j dr a ge n . K e r n g e d a c h t e i s d a t j e do o r h e t v e r r u i m e n v a n j e b e w u stzi j n a n de r s g a a t w a a r n e m e n , h a n de l e n e n m e t m i n d e r m o e i t e j e re s u l ta te n ku n t
Werkplaats Vitaal Leiderschap
b e re i k e n i n j e t e a m e n o r ga n i sa ti e . D a a rd o o r w o rd t h e t v o r m ge ve n e n b e g e l e i d e n v a n v e r a n de r i n ge n e e n n a t u u r l i j k e r p ro c e s i n co - c re a ti e . ‘ T h e o r y U , L e i d i n g v a n u i t de to e ko m st d i e z i c h a a n d i e n t ’ v a n Otto Sc h a r m e r e n h e t B e w u s t B e d r i j f M o de l ® va n J a a p Ve r m u ë v o r m e n hi e r vo o r de i n s p i r a t i e b ro n .
Leiderschap 37
iepste lagen in jezelf” H et pro gra mma bes t aat uit een t wee-
z ij n s p s y c h o l o g i e k o p p e l e n a a n
d aagse en ze ve n h ele dagen m et Ans
or g a n i s a t i e k u n d i g e p r i n c i p e s e n
Tros e n gastdo ce nt en. Dit wordt
ir r a t i o n e l e p ro c e s s e n i n o r g a n i s a t i e s
gecombineerd met intervisie, opdrachten
(Theory U).
voor zelfstudie en reflectieverslagen, en vijf in dividu ele su per v is ieges prek k en.
R esu ltaten • J e du r ft te ver trouwen op je int uït ie e n timin g me t je t eam of ges prek s par tn er.
Leiderschap, management of het begeleiden van groepen is topsport! Hoe houd jij dat vol en blijf je vitaal en in balans?
• J e ra akt minder gem ak k elijk uit je e ve nwic ht; a ls j e ger aak t bent k un je jezelf sne ller in balans brengen. • J e o ntdekt welke s am enwer k ings relaties wel of niet meer passend
“D e werkplaats liet mij op nieuw
zijn.
kennismaken met mijze lf en hielp me
• J e dur ft in co -creat ie ( or ganis at ie) vera nderin ge n v or m t e gev en. • J e le er t je sc ha duwk ant en (positieve en negatief gewaardeerde) ken ne n e n wa arderen als bron v oor positieve vera nd er ingen. • J e laat definitief los wat je belemmer t o m in je eigen k r acht t e s t aan.
het avontuur aa n te gaan om het beste uit meze lf te ha len. Ans faciliteert, in spireert en spiege lt. Zij weet je va n uit oprechte interesse te begeleiden n aar de diepste lagen in jezelf.” Jol an da Jon gen ee l | AB N AMRO B ank, H R Business Partner
• J e le er t te ge nges t elde z ak en doo rzie n e n o pl os s en. • J e krijgt concepten en (zelfcoachings) te ch nie ke n to t je bes chik k ing om in balans en vitaal te blijven en anderen School voor loopbaan & leiderschap
in ba lan s te lere n k om en. • J e kun t co nc ept en ov er bewus t VISTANOVA.NL
H e t k a n t e l p u n t va n . . .
38
Suz a n n e S c ho e n m ake rs :
“Vraag jezelf: ben je aan het doen wat je echt wilt, of ben je aan het overleven?”
LOOPBAAN 39
Suzanne Schoenmakers zat vroeger veel in haar hoofd. Zeven jaar geleden gooide ze het over een andere boeg: ze ontdekte A v a t a r, z i c h z e l f e n h a a r intuïtie . Ze veranderde de inhoud van haar functie als projectleider naar begeleiding van veranderingsprocessen en (team)c o a c h i n g . Ve r v o l g e n s l i e t Suzanne ook de veiligheid van een vaste baan los en werd freelance veranderm a n a g e r, o r g a n i s a t i e adviseur en teamcoach. Daarnaast geeft ze Av a t a r ®t r a i n i n g e n .
r ings k a n t . Ve e l m e n s e n m o p p e rd e n d a t
h i j o p z i j n w e r k h e t m e e st i n spi re re n d
de I C T- o r g a n i s a t i e n i e t w e r k t e , m a a r i k
v o n d , a l l e m a a l d e z e tr a i n i n g h a dde n
z ag d a t d a a r n i e t s i n v e r a n d e rd e . To e n
g e d a a n . D i e m e n s e n h a dde n e e n
ben i k n a a r m i j n l e i d i n g g e v e n d e e n d e
b re d e re b l i k . H i j i s de tr a i n i n g ga a n
direc t e u r g e s t a p t : ‘ I k h o o r v a n a l l e s ,
d o e n e n n a a n d e r h al f j a a r vo l gde i k.
wil je d a a r i e t s m e e g a a n d o e n ? I k
H e t h e e f t m e g e l e e rd o o k e c h t te ga a n
wil g r a a g h e l p e n d i e a f d e l i n g t e
voelen in plaats van alles alleen maar
v er a n d e re n . ’ Z o h e b i k m i j n e i g e n
t e b e d e n k e n . Vo o r m e ze l f be gi n n e n i n
wer k g e c re ë e rd . ”
d e z e re c e s s i e h a d i k zo n de r Ava ta rt r a i n i n g n i e t g e d a a n .”
De n oodzaak “In diezelfde periode heb ik een
D e vera n derin g
v r ien d i n v e r l o re n a a n b o r s t k a n k e r, e n
“O m d a t i k i n f o r m e e l a l w a t m e n se n
m ijn v a d e r e n s c h o o n v a d e r z i j n b e i d e n
c o a c h t e k w a m i k o p h e t spo o r va n de
v roe g o v e r l e d e n . To e n b e s e f t e i k n o g
L e e r g a n g C o a c h i n g vo o r Pro fe ssi o n a l s.
m eer : j e m o e t e r n u v a n g e n i e t e n . I k
D a a rd o o r b e s e f t e i k da t i k e c h t m e t
wilde h e t n i e t m e e r, d a t h a rd e w e r k e n ,
begeleiden van mensen en organisaties
t e w e i n i g g e n i e t e n v a n m i j n k i n d e re n ,
b e z i g w i l d e z i j n . E e rst w a s h e t ‘ di t i s
v an h e t l e v e n … Va a k w a s h e t h e e l d r u k
w a t i k k a n e n w a a r ik vo o r o pge l e i d
in m i j n h o o f d . To e n i k k i n d e re n k re e g ,
b e n , n a m e l i j k b e d r i j fsku n di ge /pro j e c t-
H et ka ntelpu n t
redd e i k h e t n i e t m e e r m e t e e n g o e d
l e i d e r ’ , e n d a a r v o e gde i k da n w a t
“In de periode dat ik als bedrijfskundige
s t el h e r s e n s e n a l l e s l o g i s c h o p e e n
b e g e l e i d i n g e n o n t wi kke l i n g a a n to e .
b ij KL M werkte, kreeg ik k inderen.
r ijt je z e t t e n . K i n d e re n z i j n d a a r e e n
M a a r t o e n b e s l o o t i k o m m e j u i st a l l e e n
Ineen s wa s ik de dr uk t e en de lange
enor m g o e d e s p i e g e l v o o r. I k d a c h t
m a a r o p d a t b e g e l e i de n e n o n tw i kke l e n
reis tijde n gewo on z at . I k bes ef t e dat ik
wel d a t i k h e t a l l e m a a l g o e d g e o r g a n i -
t e g a a n r i c h t e n . To en i k da a r e c h t vo o r
nie t a lles go ed ko n doen: het werd dus
s eerd h a d m e t m i j n w e r k e n p r i v é ,
g i n g , k re e g i k d a a r va n m i j n l e i di n g-
óf mijn we rk óf mijn k inderen, m aar niet
m aar a f e n t o e k re e g i k e e n i n t e n s e
gevende ook alle ruimte voor. Inmiddels
in de file e r tusse nin. Dus heb ik m ijn
beho e f t e a a n r u i m t e v o o r m e z e l f .
h e b i k e r v a re n d a t e r w a a rde i n zi t a l s
b aan opge ze gd en ben ik op z oek
O nda n k s a l m i j n g e o r g a n i s e e r h a d i k
j e e r g e n s o n z e k e r o ve r be n t. D o o r da t
g ega an na ar we rk waar ik op de f iet s
daar b l i j k b a a r t o c h d e r u s t n i e t v o o r. ”
t e d u r v e n v o e l e n , m e r k i k da t i k i n
naar to e kon . Bij he t Leids Univ er s it air
b e g e l e i d i n g e n d e j u i ste di n ge n do e e n
Medisc h Ce ntru m ( LUM C) k on ik aan
Het duwt j e
veel sneller tot de ker n kom. Ik hoef niet
d e sla g a ls proje ct leider v oor de
“ M ijn m a n b r a c h t m e o p h e t i d e e v a n
m e e r t e l e u n e n o p e e n va st pro gr a m m a
impleme nta tie van nieuwe I CT-
Av ata r, e e n b e w u s t z i j n s t r a i n i n g . H i j
m e t s h e e t s e n e e n ac ti e l i j stj e .”
systeme n, a an de or ganis at iev er ande-
k wam e r a c h t e r d a t d e d r i e m e n s e n d i e
>>
40 LOOPBAAN
“Het ve rsc hil is da t ik echt ben gaan luist eren na ar me nsen. Voor het veran de ringstra jec t bij het LUM C ben ik in werkgro epen va n m edewer k er s g aan vragen wat zij nou v an de IC T-or ga nisatie vo nd en en wat de knelpun ten ware n. D aar is een plan uitg eko men va nu it de v is ie v an het
De spro n g
o o k d i e v e r a n d e r i n g t e be ge l e i de n .
mana geme ntte am e n m et m ooie
“ Het w a s e e n g ro o t t r a j e c t w a a r i k o o k
Alweer een functie die er nog niet
verb eteridee ën va n d e m edewer k er s .
wel een s o n z e k e r v a n r a a k t e . M a a r d a n
w a s … A l s j e v o e l t d a t j e o p h e t j u i ste
We kwa men er same n acht er dat de
k on ik a l t i j d t e r u g n a a r d a t v e r t ro u w e n
pad zit, dan creëer je het blijkbaar zelf!”
IC T-or ga nisatie fun ct ioneerde als of z e
dat dit i s w a t i k w i l d o e n . Vro e g e r v o n d
nog stee ds met 2 5 m an wer k t en, t er wijl
ik dat i k a l l e s m o e s t w e t e n v o o rd a t i k
D e va l kui l
d e afdelin g wa s u itgegroeid t ot
iet s k o n d o e n . M a a r i k h o e f n i e t a l l e s
“A l s i k h e t d r u k h e b o f i e ts spa n n e n d
hond erd me de werker s . De oude
t e wet e n , o f d i e i n d r u k t e w e k k e n . A l s
v i n d , i s m i j n e e r s t e n e i gi n g o m i n m i j n
ad -ho cma nie r va n w er k en, z onder t e
je dat w a t j e n i e t w e e t m a a r d e e l t m e t
h o o f d t e s c h i e t e n . Z o dr a i k e e n zw a a r
p lannen of keu ze s te m ak en, dat liep
andere n . E n a l s h e t n i e t g o e d i s , d a n
h o o f d k r i j g , o f t e s e r i e u s w o rd, o f
niet m e er. In plaa ts van t e k ijk en wat
hoor ik d a t w e l . ”
d i n g e n t e l a s t i g g a v i nde n , da n w e e t i k n u : i k z i t w e e r i n m i j n ho o fd. Je ko m t
ze konden , moe ste n z e gaan v r agen w at men se n n odig h adden. Die om s lag
De succes factor
b e l e m m e r i n g e n t e g e n di e j e n i e t va n u i t
g ing nie t va nzelf, daar was begelei-
“ De s le u t e l i s : d u r v e n l o s l a t e n d a t h e t
j e h o o f d k u n t o p l o s s e n. D o o r de
d ing bij n odig. He t m ooie is dat ik dat
hem zit in het rationele. Ik denk niet dat
Av a t a r- o e f e n i n g e n d a ge l i j ks to e te
echt he b kun ne n doe n v anuit het
ik dat z o n d e r Av a t a r h a d k u n n e n l e re n .
p a s s e n l u k t h e t s t e e d s be te r o m n i e t
aanvoele n wa t de mens en en de
Dan ha d i k d a t v e r t ro u w e n i n m i j n
a l l e s m e t m i j n h o o f d t e do e n .”
org an isa tie n odig h adden. En s om s
int uït ie n i e t o p g e b o u w d , e n w a s i k n i e t
moet je re ge len da t z e t ijd v r ijm ak en
z o dich t b i j m e z e l f g e k o m e n . S i n d s d i e
D e i n spiratie
om het daa r over te hebben.
t ijd heb i k a l l e e n n o g m a a r f u n c t i e s
“X e n i a Ve g t e r h e e f t m e i n de L e e r ga n g
Ik heb ve el in dividu ele ges prek k en
bek lee d d i e n i e t e e rd e r b e s t o n d e n . D e
C o a c h i n g v o o r P ro f e s si o n a l s e n i n
g evoerd met le idin gg ev enden. O ok
begeleiding van organisatieverandering
o n z e s a m e n w e r k i n g i n te a m c o a c h -
voor h en is h et in de waan v an de dag
bes t on d n o g n i e t o p d e I C T- a f d e l i n g .
t r a j e c t e n d a a r n a v o o r a l da t ve r tro u w e n
b est lastig o m dic ht t e blijv en bij wat
Daar na h e b i k d e b e g e l e i d i n g v a n d e
op het intuïtieve aanvoelen meegegeven,
ze willen be reiken en belangr ijk
bijbeho re n d e c u l t u u r v e r a n d e r i n g
n a a s t e e n m o o i e b a s i s i n c o a c h i n g.
vind e n . Als je ze da ar naar t oe t er ug
opgepa k t . E n t o e n h e t h e l e L U M C o v e r-
Ik vond natuurlijk dat ik het als coach
kunt bren ge n, is da t heel f ijn. ”
ging o p e e n n i e u w s y s t e e m v a n p a p i e r
h e e l g o e d m o e s t d o e n . Zi j ze i : ‘ We e t j e
naar di g i t a a l , h e b i k v o o r g e s t e l d o m
h o e e r g h e t i s o m d e pe r fe c te c o a c h
LOOPBAAN 41
tegen over je te h ebben? ’ Als je
nu a l s c h a k e l e n o p m e e rd e re g e z i c h t s -
b e n t ? E e n Av a t a r- m a ste r vro e g m i j da t
toege eft dat je iets las t ig of leuk v indt ,
punt e n . A l s i k p u f o v e r e e n z w a re d a g
o o i t , e n i k m e r k d a t m i j da t n o g
maakt h et de a nder m ak k elijk er om
die i k v o o r d e b o e g h e b , m e t o v e r l e g -
w e k e l i j k s h e l p t i n m i j n a fw e gi n ge n a l s
eerlijk te ge n jo u te z ijn.
gen v a n n e g e n t o t z e s , d a n v r a g e n z i j
i k i e t s l a s t i g v i n d . D a n l e u n i k e ve n
E n Harr y Pa lmer is een grot e ins pir a-
dood l e u k : ‘ E n , z i j n h e t l e u k e m e n s e n
a c h t e ro v e r : b e n i k wi e i k e c h t w i l zi j n
tiebro n, de ma n die het m at er iaal v an
die j e g a a t o n t m o e t e n ? ’ M e t z o ’ n
a l s i k d i t b e s l u i t n e em o f di t ga do e n ,
Ava tar h ee ft on twik k eld. Hij leer t dat
s im p e l e v r a a g g a j e e r a l a n d e r s
a l s m o e d e r, a l s v ro uw, a l s do c h te r, i n
het ga at o m ee nvoud, jez elf niet al t e
t ege n a a n k i j k e n . D a t m a a k t h e t l e v e n
m i j n w e r k ? Vo e l w i e j e w i l t zi j n , da t i s
ser ie us ne men en v oelen wat je wilt ,
m ak k e l i j k e r e n l i c h t e r. E n d a t i s h a rd
de essentie.”
d at vin d ik he el m ooi. Dat m er k je ook
nodi g , v o o r a l o m d a t e r i n v e e l o r g a n i -
aan de lo l en de hum or v an Av at ar-
s at ie s h e e l h a rd w o rd t g e w e r k t .
maste rs. Ik ge ef n u z elf t r ainingen en
Vr aa g j e z e l f : b e n j e a a n h e t d o e n w a t
d aar le er ik ne t zo v eel v an als wanneer
je ec h t w i l t , o f b e n j e a a n h e t o v e r l e -
ik z e volg. Je ko m t er ook weer je
v en? G e n i e t j e v a n w a a r j e m e e b e z i g
www.suzanneschoenmakers .nl T ekst C arol in e Li n ssen F otografie wi l co va n di jen
eig e n patro ne n te gen en daar word je enor m goe d in be geleid. ”
H et inzicht “S oms den k ik: ha d ik dit m aar v ijf t ien
Boektip van Suzanne Schoenmakers
Het Avatar-pad
jaa r e erder o ntdek t , dan had ik ook al
De g ro n d l e g g e r v a n Av a t a r, H a r r y P a l m e r,
in mijn jo ngere jaren m eer v an het
s c h re e f e e n b o e k o v e r h e t o n t s t a a n v a n d e
leve n kun ne n gen iet en. M aar ja, dit is
be w e g i n g o n d e r d e t i t e l ‘ H e t Av a t a r- p a d :
toch mijn pa d gew ees t … O nz e k inde-
de w e g d i e w e h e b b e n a f g e l e g d ’ . E e n v a n d e
ren doe n n u o ok Av at ar- t r ainingen.
ho o f d s t u k k e n h e e t ‘ b re e k j e k r u i k ’ . S u z a n n e :
Voor h en is h et veel m ak k elijk er dan
“Het is een verhaal over een boer die een
voor volwa ssen en ! Zij lat en het m e
po m p o e n p l a n t v i n d t d i e n e t b e g i n t t e g ro e i e n .
zien als ik mo eilijk z it t e doen. O p een
Hi j p o o t h e m i n e e n k r u i k e n v e r g e e t h e m ,
keer wa s ik ee n o ef ening aan het doen,
wa a r n a d e p l a n t n i e t v e rd e r k a n g ro e i e n e n b e g i n t t e
en wist h et an twoo rd niet . Toen z ei m ijn
ro t t e n . M e n s e n z e t t e n z i c h z e l f o o k v a a k v a s t i n z o ’ n k r u i k . P a s o p h e t
d och ter: ‘No u, vol gens m ij wil je het
m o m e n t d a t j e d i e d u r f t b re k e n , b e n j e i n s t a a t o m v e rd e r t e gro e i e n . D e
nie t, e n a ls je iets niet wilt k an je het
k r u i k s t a a t v o o r b e p e r k e n d e o v e r t u i g i n g e n : j e z i t g e v a n g e n in j e e i ge n kr u i k
nie t o nderzoe ke n! ” Dat k lopt , want dan
v a n a f w e g i n g e n . S o m s b re e k t h e t l e v e n z e l f d e k r u i k v o o r j e , bi j vo o r be e l d
b en je nie t mee r in s t aat m eerdere
do o r e e n p e r s o o n l i j k e t r a g e d i e . D a n m e r k j e p l o t s e l i n g d a t j e gro e i t.”
p er spe ctie ve n te z ien. Dat v oelde z e
Het Avatar-pad: de weg die we hebben afg elegd, H arr y Palmer Uitg. S tar’s E dg e International, 2011
haarsch erp aa n. M ijn k inderen k unnen
42
“actief aa In de training Levenskunst dagen we je uit om je eigen en andermans leven in beweging te zetten. Wil je onderzoeken waarin jouw bezieling ligt? Want dan kun je ten diepste eigenaarschap nemen op het verlangen dat je koestert. En wat zijn jouw belemmeringen waardoor jij dit verlangen nog niet leeft? Door aan de slag te gaan met ver traging e n i n t ro s p e c t i e v e r h e l d e r j e j o u w levensmissie. J e g a a t o p z o e k n a a r de e sse n ti e : v a n d o e n n a a r z i j n , l e re n ve r tro u w e n o p j e i n n e r l i j k w e t e n e n o n ze ke r h e i d a c c e p t e re n . D a a rd o o r l e e r j e o o k a n d e re n b e g e l e i d e n i n h u n l e ve n sl o o pb a a n , v a n u i t a c c e p t a t ie e n zo n de r te o o rd e l e n . J e f o c u s v e rsc h u i ft va n d i s c u s s i e n a a r d i a l o o g e n u i tw i sse l i n g i n g e l i j k w a a rd i g h e i d .
Levenskunst
L e v e n s k u n s t b e t e k e n t o o k e i ge n a a rs c h a p n e m e n v o o r j e le ve n e n de g e v o l g e n o n d e r o g e n zi e n .
LOOPBAAN 43
n de slag met je droom” We sta an stil bij them a’s als z elf z or g, ontmoe ting, tevred enheid en v r ijheid erv a ren in je werk en pr iv élev en. Het
• J e h a n d e l t v a n u i t e e n d u i d e l i j k e f oc u s e n k r a c h t . • J e g a a t a a n d e s l a g m e t h e t o n t -
d oel is co ngrue nti e t us s en je binnen-
we r p e n v a n j o u w l e v e n s m i s s i e : H e t
en bu iten were ld.
om z e t t e n v a n h e t v e r l a n g e n o m t e
Coachen op bezieling in werk en leven
do e n w a t j e r a a k t n a a r e e n r i c h t i n g . Leve nsku nst is bedoeld v oor er v aren coac he s e n tra ine r s , m anager s , H R M-adviseu rs, o r ganis at ieadv is eur s en co nsulta nts die er v ar ing hebben met h et begele ide n v an m ens en bij
“Ik heb met veel vertrouwen ‘ja’ gezegd
zingevingvra agstu k k en in or ganis at ies .
tegen ee n nieuwe baan omdat ik meer
Je be nt to e a an ni euwe inz icht en,
in zicht heb gekregen in wat ik nou echt
inspiratie en inn er lijk leider s chap in je werk.
belangrijk vi nd in mijn werk/privé - situatie .
Indien je gee n tra ining of leer gang bij
D oor actie f aa n de slag te gaan met je
S cho olvoo rCoa ch ing hebt gev olgd,
droom, je be lemmeringe n en je leve n smissie
d an n odige n we je uit v oor een telefo nisch e in take.
in ee n sf eer die zich kenmerkte door veiligheid, scherpte, coaching en ee n verbi n din g ,
R esu ltaten • J e maa kt ken nis m et m et hodiek en zoa ls biografisch wer k , ops t ellingen,
ontstaan mooie inzichten over jeze l f, over je uitdagi ng en over wat er al is e n wat
min dfu lne ss en de dialoogv or m
er nog mist.”
zodat je an de ren k unt coachen in
Laura Willems | Procesmanager
h un loo pbaa n. • J e ben t met me er aandacht aanwe zig in h et c on t act m et anderen. • J e gun t jezelf e n de ander m eer ru imte. • Je ben t mee r aa nwez ig in het nu. • Je e rva ar t me er r us t en ener gie. SCHOOLVOORCOACHING.NL
44
“veel inzic Het ontdekken van de persoonlijke levensmissie van je cliënt gaat altijd vooraf aan het vormgeven van die missie in zijn of haar loopbaan. Zo coach je cliënten op een verantwoorde manier naar een duurzaam en vitaliserend loopbaanperspectief. Om zelf het belangrijkste instrument in de coaching te
M ethode H ooge n di j k
Beroepsopleiding tot Loopbaanadviseur
zijn, is er ruimschoots aandacht voor jouw persoonlijke ontwikkeling. Je supervisor begeleidt je intensief gedurende de hele opleiding. Je onderzoekt diepgaand je eigen kracht en kwetsbaarheid en ontwikkelt zelfsturing. Zo kun je een spiegel en voorbeeld zijn voor jouw cliënten.
Loopbaan 45
hten en rijke ervaringen” Gedure nde de o pl eiding r aak je
ople i d i n g . G e d i p l o m e e rd e n k u n n e n b i j
D a t s t e l t j e i n s t a at o m ze l f h e t
ver tro uwd met h et Koer s onder z oek
St ! R e e n re g i s t r a t i e a l s E r k e n d C o a c h
b e l a n g r i j k s t e i n s t ru m e n t te zi j n i n
van Adriaa n Ho ogendijk . Dit is een
aanv r a g e n .
j e l o o p b a a n c o a c h i n g.
struc tuu r vo or de s t appen in een loo pba an advie stra ject . I n het begin
Resu ltate n
van de o ple idin g volg je z elf een
• J e k u n t a a n d e s l a g a l s p ro f e s s i o -
ver kor t Ko erson de r z oek om bek end te r aken met o nze wer k wijz e.
Post-HBO en St!R erkende opleiding met intensieve begeleiding.
ne l e l o o p b a a n a d v i s e u r e n c o a c h . • J e h e b t d e kennis en weet waar je
D aar n a voe r je drie Koer s t r aject en
staat als coach, m e t d e p e r s o o n l i j k e
met proe fclië nte n uit . Er wordt v eel
en p ro f e s s i o n e l e k w a l i t e i t e n e n
met c oa ch ing ge oef end.
ui t d a g i n g e n d i e d a a r b i j h o re n .
D e tota le studiebelas t ing v an dez e op le idin g is on ge v eer dr ie dagdelen p er we ek.
“E en mooi opgebouwde op leiding
D e do orlo optijd van de opleiding is
met sterke methodieken die je
onge ve er e en jaa r. I n dat jaar neem je
goed ondersteunen op weg naar
d eel a an 22 da gdelen groeps bijeenkom st, ac ht in tervis iebijeenk om s t en in
je persoonlijke en professionele
klein ere gro epjes en z es indiv iduele
l eerdoe len. Zonder meer ee n
supe rvisiegespre k k en. Verder doe je
aanrader ; het bracht mij zowel
(individu ele ) litera t uur s t udie, s t el je drie do ssiers op ov er het eigen
pro fessionee l als persoonlijk vee l
lee rproc es en ga je aan de s lag m et
in zichten en ri jke ervaringe n”.
d rie proe fclië nte n.
Wil lem va n Zwieten | H RD -adviseur, programmamanager, loopbaancoach Achmea Academy
D e Bero epso ple iding t ot Loopbaanad v ise ur is sin ds 1996 als regis t erop le idin g e rke nd door de St icht ing P os t-HBO. School voor loopbaan & leiderschap
D aar n aa st is de op leiding door St ! R erk e nd als pra ktijkger icht e coachVISTANOVA.NL
46 BOEKTIPS
tips
boek
Deze publicaties van SchoolvoorCoachingcoaches sluiten aan op onze opleidingen.
Ans Tros: Dynamisch coachen Balans tussen zingeving en resultaat
Ans Tros: Leiderschap door (zelf)coaching
S i n d s 20 0 2 i s h e t bo e k ‘ D y n a m i sc h C o a c h e n , b a l a n s tu sse n zi n -
Bewustzijnspsychologie voor managers, adviseurs en coaches
g e v i n g e n re su l ta a t’ o n v e r m i n de rd po pu l a i r. Het maakt onderdeel uit
Kennis v an
Ze gaa t i n d i t b o e k n i e t o v e r
v a n o nze L e e r ga n ge n
bewus t z ijns -
één na c h t i j s : v a n re g u l i e re
e n t r a i n i n ge n .
ps y chologie
ps y cho l o g i e e n o n d e r z o e k
We z i j n ve e l a l ge w e n d
helpt m ens en
naar de re l a t i e t u s s e n h e r s e -
o m me t o n ze r a ti o te
om hun eigen
nen en o n b e w u s t e t o t a a n
inner lijk leider-
lichaam s b e w u s t z i j n , s p i r i t u a l i t e i t
v e e l m i n d e r r u i m t e . I n di t bo e k w o rdt
s chap door
en holi s m e . D i t k o m t a a n b o d i n e e n
e r v o o r g e p l e i t b e i d e i nva l sh o e ke n te
( z elf ) coaching
grot e s t i m u l e re n d e s t ro o m i n z i c h t e n
c o m b i n e re n , z o d a t e r e e n m e e rdi m e n -
t e v er s t er k en
en aan w i j z i n g e n . H e t i s e e n p o s i t i e v e
sionaal contact ontstaat waarin ook
en anderen t e
ps y cho l o g i e v o o r t r a i n e r s , c o a c h e s
r u i m t e i s v o o r z i n g e v i n g e n be zi e l i n g.
leren dat-zelfde te bereik en. Er z ijn
en m an a g e r s , k l a a r v o o r d e n i e u w e
O p d e z e w i j z e l e e r j e o m a l s c o a c h te
een aa nta l pra ch tige wegen die leiden
t ijd. ( U i t g e v e r i j S y m b o l o n )
v e r t ro u w e n o p h e t p ro c e s w a a r i n de
w e r k e n e n g e v e n i r r a ti o n e l e a spe c te n
tot een die pe r be grip v an jez elf en v an
g e c o a c h t e z i j n e i g e n an tw o o rde n
d e men se n me t wie j e wer k t , wegen
o n t d e k t . ( U i t g e v e r i j S ym bo l o n )
d ie ook van gro ot belang z ijn v oor org an isa tieo ntwikke ling. A ns Tro s re ikt zowe l k ennis als instru men ten aa n o m het bewus t -
Titia Roovers & Petra de Bruijn:
Liefde en lef
zijn t e ve rruime n. Be wus t z ijns -
L i e f d e e n l e f g a a t o v e r h e t o n t w i k k e l e n v a n b ew u stzi j n o p
veran de ring maa kt o ok gedr ags -
a l l e s w a t e r i n j o u a a n w e z i g i s , d e k w a l i t e i t e n e n de sc h a du w -
veran de ring ee nvou diger, en
k a n t e n . D o o r z i c h t t e k r i j g e n o p a l l e s w a t e r bi j j o u va n bi n n e n
g eeft me er vrijhe id o m t e k iez en.
l e e f t , w o rd t h e t m o g e l i j k o m m e t m e e r c o m p assi e n a a r j e ze l f e n n a a r a n d e re n t e k i j k e n . I n h e t b o e k i s e r a a n da c h t vo o r v e e l v a n d e m e t h o d i e k e n e n a c h t e r g ro n d e n d i e ti j de n s de l e e r g a n g e n v a n S c h o o l v o o r C o a c h i n g a a n b o d ko m e n . Go e d z o r g e n v o o r j e z e l f e n d a a r m e e v o o r d e a n d er sta a t h i e r bi j centraal. (Uitgeverij Bert Bakker)
Loopbaan 47
Zo binnen, zo buiten C olumn Petra de Bruijn | Schoo lvoor C oachi n g
B evrijding ga at o v er jez elf t oes t em m ing gev en te z i j n w i e
re a c t i e v a n a n d e re n o p j o u w g e d r a g . Z o n de r da t j e j e ze l f
je be nt e n dat o ok aan de buit enwereld t e t onen . D a t i s
g e w e l d a a n d o e t , d o o r v e r b a l e a f s t r a ff i n g o f do o r j e e i ge n
noga l wat: a cc eptat ie v an dat wat v an binnen en b u i t e n i s .
g e d r a g a a n b a n d e n t e l e g g e n . D a n w a s e r i m m e r s sti e ke m
D at be teken t da t ik v rede m oet k unnen hebben m e t a l m i j n
t o c h n i e t z o v e e l t o e s t e m m i n g v a n b i n n e n n a a r bu i te n , n i e t
oorde len , met de st r ijd in m ij - een cont r adict io i n t e r m i n i s .
z o v e e l r u i m t e o m d a t w a t b i n n e n i s n a a r bu i te n te l a te n
D aar ga ik al, ik bedoel: dat ik v rede m ag hebb e n .
k o m e n . B i j b e w u s t z i j n d a a ro p k u n j e w e e r l i e fde vo l n a a r j e eigen niet-transparant-zijn kijken.
Vredelie ve nd na ar jez elf z ijn geef t r uim t e waard o o r j e d e
D e m a t e v a n t r a n s p a r a n t i e b e p a a l t i n z e k ere zi n de kw a l i te i t
vrijh eid die er is, ook k unt er v aren. Zoals Eck ha r t To l l e h e t
v a n e e n c o a c h . Tr a n s p a r a n t i e c re ë e r t b e w e gi n g e n l a a t zi e n
zo moo i he eft verw oord: “ Can y ou be t he s pace f o r t h a t ? ”
d a t d e c o a c h v r i j i n z i j n e i g e n i j s b e r g h e e n e n w e e r ka n
R uimte geven aa n dat wat er is . Dat z al direct e ff e c t h e b b e n
b e w e g e n , g o e d v o o r z i c h z e l f z o r g t e n h i e rdo o r ste vi gh e i d
op wat je va n binn en er v aar t . Als jij lief dev ol na a r j e z e l f
k a n b i e d e n a a n e e n a n d e r. P a r a d o x a a l g en o e g h o o r t o o k h e t
b ent, zal e r mee r lief de in jou z ijn. Dat m aak t v r i j , o o k
g l i m l a c h e n n a a r d e e i g e n n i e t - t r a n s p a r a n ti e h i e r bi j : n e e m
richtin g a ndere n.
h e t w a a r, z i e d a t d i t i s w a t e r n u i s , e n a c c e pte e r h e t i n
Want je be nt n iet a lleen. Een m ens wordt m ede g e v o r m d
p l a a t s v a n e r t e g e n t e v e c h t e n . L i e f d e v o l na a r j e ze l f zi j n
d oor zijn c on text, er v aar t dagelijk s de af hank el i j k h e i d v a n
d r a a g t b i j a a n d e o n t w i k k e l i n g v a n t r a n s p a r a n ti e : j e ze l f l a te n
ande ren . Het e ffec t hier v an is dat de m ees t e m e n s e n e e n
z i e n . D a a r g a a t b e v r i j d i n g o v e r. D a t i s w a a r n a a r m e n se n i n
g roo t de el van hu n lev en bez ig z ijn m et wat de b u i t e n w e re l d
e s s e n t i e v e r l a n g e n , e n w a a r v o o r m e n s e n di e p va n bi n n e n
van h en vin dt. En m et dingen doen waar v an z e d e n k e n d a t
een coachtraject aangaan.
ande ren er blij va n worden. Dat k om t niet v oor t u i t l i e f d e
D a t i s o o k w a a r S c h o o l v o o r C o a c h i n g m e e sto e i t e n bo e i t:
(vrijhe id), ma ar u it angs t ( onv r ijheid) . G is t eren k w a m i k
t r a n s p a r a n t i e . O o k w i j h e b b e n i n t e r n o n z e w o r ste l i n ge n
d aaro ve r no g e en pas s end cit aat v an G angaji t e g e n :
g e k e n d i n d e a f g e l o p e n v i j f t i e n j a re n . H e t vr a a gt l e f e n
“Z olan g e r an gst is v oor het oordeel v an andere n z u l j e
s t e v i g h e i d o m d a t n a a r b u i t e n t e d u r v e n b re n ge n o m e r va n
je on vrij voe len om t e z ijn wie je bent . ”
t e k u n n e n l e re n , s a m e n m e t o n z e k l a n t e n . D a t be te ke n t so m s
Ruimte geven aan dat wat er van binnen is betekent dat je dit
s t o e i e n . H e t z e l f d e e r v a re n o n z e d e e l n e m er s a l s ze l e re n
naar buite n to e la at z ien, dat je t oont wat er v an b i n n e n i s .
c o a c h e n : s t o e i e n b o e i t e n m a a k t v r i j . I e d er o p zi j n e i ge n
Transparant zijn. Dat vraagt van je dat je met de consequenties
m a n i e r. D a t i s o n z e b i j d r a g e a l s c o a c h e s a a n h e t gro te re
van dat gedrag in de buit enwereld om gaat , z oa l s m e t d e
g e h e e l . M e e r v r i j h e i d , m e e r l i e f d e e n m e e r l e f.
c olu m n
Ik schrijf dit stuk ervan uitgaand dat jij als lezer in de relatief vrije omstandigheden verkeert die gelden in een land als Nederland. Dat betekent dat je woont in een land vrij van oorlog en met wetgeving die de mens verbiedt om een ander mens van zijn of haar vrijheid te beroven zonder diens toestemming. En toch… Voel jij je vrij of onvrij? Gedraag je je daar ook naar?
48
“wie ben ik, Je gaat praktisch aan het werk met het Koersonderzoek volgens methode Hoogendijk. Je stelt jouw biografie op en leert deze interpreteren. Vanuit de biografie kun je ontdekken wat de belangrijke levensthema’s en overtuigingen zijn van de klant. De elementenleer volgens de methode Hoogendijk speelt een belangrijk rol bij het onderzoeken van de thema’s vitaliteit en zingeving. D a a r n a a s t g a a t h e t o v e r bl o kka de s,
M ethode H ooge n di j k
Koersonderzoek Technieken
e m o t i e s e n h e t o n t d e k ke n va n h e t m e e s t v i t a l i s e re n d e l o o pba a n pe rs p e c t i e f v a n a n d e re n , m a a r o o k va n jezelf!
D e p r a k t i s c h e Tr a i n i n g Ko e r so n de r zo e k Te c h n i e k e n b e s t a a t u i t dr i e l o sse d a g e n m e t e e n d o o r l o opti j d va n dr i e m a a n d e n . D e t r a i n i n g i s be do e l d vo o r e r v a re n c o a c h e s , m a n a ge r s e n
Loopbaan 49
, wat wil ik?” H R M’ers die zic h w illen v erdiepen in
Voor w i e m e e r w i l i s e r a a n s l u i t e n d
d e meth odiek va n loopbaancoaching
een p r a k t i s c h e t r a i n i n g J o b m a r k e t i n g .
volgen s de me tho de Hoogendijk .
Kijk v o o r m e e r i n f o r m a t i e o p www. v i s t a n o v a . n l .
We slu iten de train ing af m et een terugkomdag. Dez e wordt bes t eed aan het uitwisse len va n opgedane er v ar ing en. Je h ebt ee n p roef cliënt begeleid. Je ne emt deze c asus m ee, pres ent eer t d ie e n re flec tee r t op je leerer v ar ingen.
R esu ltaten
“Z eer goede training voor ervaren
• J e ku nt lo opba anv r agen her k ennen
coaches die zich willen gaan richte n
e n (proa ctie f) bes preek baar m ak en. • J e ken t de stru ct uur v an het Koe rso nderzoe k . • J e ke nt je rol in de or ganis at iec on text en je ro l t en opz icht e v an de klan t. • J e ken t de ve rsc hillende lev ens e n lo opba an fasen en de v r agen die daa rbij h ore n. • J e h ebt oo g voo r bez ieling en
op loopbaa nbegeleiding, of loopbaanbegeleiders met enke le jaren ervaring die meer inhoud en verdieping willen geven aa n de onderdelen: wie be n ik , wat wil ik ? Je krijgt duidelijke en bruikbare in strumente n aa ngereikt waarmee
vitalite it va n de m edewer k er in
j e direct aa n de slag ka n.”
de c on text va n de or ganis at ie.
Carlie n K loes | Loopbaan begeleider , B uro de Wending
• J e h ebt mee r zi cht gek regen op je eigen ko ers. • J e h ebt ha ndva t t en v oor het o pzette n van ee n concreet , resulta at- e n doelger icht s t appenSchool voor loopbaan & leiderschap
pla n me t de kla nt . VISTANOVA.NL
50 Boektips
tips
boek
tips
film
De tip van Ans Tros:
Zen en de kunst van het motoronderhoud “Dit boe k van bo ek Rober t Pir s ig heef t
m aak t h i j d e v e r s c h i l l e n t u s s e n d e
mij eno r m ge ïnspire erd. I n z ijn z oek -
f ilos of i e v a n A r i s t o t e l e s e n P l a t o
tocht na ar de e ssen t ie v an k walit eit
glas - he l d e r. H o e w e l i k d i e p i n m i j n h a r t
w erd h ij vo lko men ge grepen door een
een ec h t e f a n v a n P l a t o b e n , h o u d i k
teg en ste lling: he t be s chouwen v an een
v an be i d e . D e w e re l d d e r i d e e ë n e n d e
mot or als ee n in wiss elbaar ding v er s us
wereld d e r d i n g e n b re n g i k g r a a g
een m o tor a ls e en ul t iem e com binat ie
bijeen. A l l e b e i z i j n n o d i g i n v a k -
van vakman sc ha p e n s choonheid. Zo
m ans ch a p . ”
Bewustzijn in bedrijf Transformatie naar een vitale organisatie
Where good ideas come f rom w w w. y o u t u b e . c o m
T he divided brain H ow to improve your brai n a n d memory w w w. y o u t u b e . c o m
Jaap Vermuë (Uitgeverij Conferent, 2012) Jaap Ve r muë is é én v an de gas t -
J aap la a t o p e e n p r a k t i s c h e m a n i e r
d ocenten in o nze L eer gang Team -
z ien ho e e e n o r g a n i s a t i e d o o r o n s
coach ing en bin ne n de Wer k plaat s
bewus t z i j n w o rd t g e s t u u rd . O n s
Vitaal Le ide rsc ha p. I n m aar t 2012
bewustzijn is de basis voor persoonlijke
verzo r gde h i j een Coach2meet over het
effectiviteit, samenwerking, leiderschap
Bewust Bedrijf Mode l . J aap bes chr ijf t
en organisatieontwikkeling. H e t B e w u s t
d e g ron dslag va n zijn Bewus t Bedr ijf
Bedr ijf M o d e l ® o n d e r s t e u n t d i t b e w u s t -
Mod el
wordin g s p ro c e s . H e t b o e k g e e f t
®
®
i n he t boek ‘Bewustzijn in
bedrijf Transfor matie n a a r e e n v it a le
pr ak t is c h e v o o r b e e l d e n e n c o n c re t e
org anisatie ’.
handv a t t e n o m a l s c o a c h d e m e n s e l i j k e
Dit b oe k biedt ee n g oede bas is v oor
k r acht , d e z i e l e n h e t h a r t w e e r t e r u g
vitaal leiderschap en vitale organisaties.
t e bren g e n i n d e o r g a n i s a t i e .
G ood Wi l l H u n ting Park sce n e w w w. y o u t u b e . c o m
Conflicte n 51
Zelfbewustzijn; kat in ‘t bakkie C olumn Jobbeke de Jo ng | Schoo lvoorcoachin g
Voorbeeld
Lux egoed ?
E en voo rbe eld: ste l dat M ar k Rut t e in conf ront at i e m e t
Z e l f b e w u s t w o rd i n g i s m i s s c h i e n w e l e e n lu xe go e d w a a r
Geer t W ilde rs e r in s laagt om niet in z ijn aut om a t i s c h e
w e t i j d v o o r m o e t e n h e b b e n i n r i j k d o m , d at w e e t i k n i e t.
reac tie (vec hte n/verdediging) t e s chiet en ( “ doe z e l f n o r m a a l
We l i s h e t v o l g e n s m i j i e t s d a t w e m o e t e n l e re n e n da t n i e t
man” ). Ste l da t hij die aut om at is che react ie wel v o e l t . D a t h i j
v a n z e l f k o m t . O o k m e r k i k d a t h e t i e t s i s wa a r ve e l m e n se n
voelt dat h ij zo u w illen v echt en, er k ent dat hij z i c h i n h e t
m e e b e z i g z i j n o p d i t m o m e n t i n h e t w e s t e n . Ke n n e l i j k l e ve r t
nauw gedreven vo elt , en dat hij de behoef t e hee f t o m r u i m t e
h e t o n s v e e l o p , w a n t a l s j e e e n m a a l b e g on n e n be n t…
voor zich ze lf te m ak en. En s t el dat hij dan ev en s t o p t e n e e n
Va n d a a r d a t c o a c h e n m e d e o o k z o e n o r m ge gro e i d e n
p aar sec on de n n eem t om z ijn k r acht t er ug t e v in d e n o m
p o p u l a i r i s d e l a a t s t e 1 0 j a a r.
ver volgen s van uit z ijn k r acht v oor een eff ect ieve re re a c t i e te kie ze n. Me estal een v olwas s en react ie in plaa t s v a n
Toekomstdroom…
een kinderlijke re act ie.
H o e z o u d e w e re l d e r u i t z i e n a l s w e a l l e m a a l a a n ze l fre f l e c t i e d e d e n , p ro b e e rd e n o n s b e w u s t t e w o rde n va n w a t
K at in ‘t bakkie
e r i n o n s l e e f t e n w a a r w e w e r k e l i j k b e h o e fte a a n h e bbe n ?
Geloo f me, h et lijkt m is s chien of ik hier licht v aa rd i g o v e r
A l s w e d e s t r i j d i n o n s z e l f a a n z i e n e n o n de r zo e ke n i n pl a a ts
schrijf, ik de nk ec ht er dat het niet aut om at is ch re a g e re n
v a n d e i n n e r l i j k e s t r i j d ( o n b e w u s t ! ) t e p ro j e c te re n o p o n ze
(ook n iet stiekem) een k uns t is die alleen m et d i s c i p l i n e ,
b u i t e n w e re l d ? A l s w e d e b i n d i n g m e t o n s ze l f a a n ga a n e n
g edu ld e n le f ka n worden bereik t . Zelf ben ik er n o g l a n g
v e r s t e r k e n , h o e z o u h e t d a n z i j n m e t o n z e bi n di n g m e t
nie t, vec ht re ge lm at ig m et m ijn om gev ing en he b s o m s
elkaar?
helema al gee n zin om daar bij naar m ez elf t e k ij k e n . A l m e t
I k b e n v e e l t e s c e p t i s c h o m i d e a l i s t i s c h t e zi j n …o f to c h ?
al pro be er ik me e v enwel s t eeds v erder t e bek w a m e n i n het on twikkele n van m ijn z elf bewus t z ijn. Als coa c h i s d i t eig e nlijk waa r he t v ak om dr aait , denk ik z o lang z a m e r h a n d . Wat he t mij en mijn gecoacht en oplev er t : r us t en t e v re d e n heid te n a an zie n v an jez elf . Dat lev er t dan weer z e l f ver tro uwe n o f kra cht op.
www.jobbeke.nl
c olu m n
Hoewel ik nog nooit aan een Miss World verkiezing heb meegedaan, en ook niet van plan ben dit in de nabije toekomst te doen, lijkt World Peace me een verademing. De wereld zo aanschouwend, word ik soms behoorlijk onrustig. Hoe heerlijk zou het zijn als we in harmonie zouden leven met onze omgeving, de natuur, andere mensen, dieren en last maar misschien wel most important: met onszelf.
52
“Ontspann Hoeveel energie en tijd houd je over als medewerkers niet meer bang zijn voor conflicten en hun meningsverschillen zelf oplossen? Wat zou het effect zijn op ziekteverzuim en personeelsverloop? Als je spanningen en conflicten in werkrelaties negeert of vermijdt, heeft dat grote gevolgen voor de werksituatie en resultaten. H o e v o o r k o m j e d a t e en c o n fl i c t ‘ o n d e r g ro n d s ’ g a a t e n de sa m e n w e r k i n g s a b o t e e r t ? E n h o e bu i g j e deze negatieve energie om naar een c o n s t r u c t i e v e s a m e n w e r ki n g? H e t a n t w o o rd l i g t o p h e t k r u i spu n t va n
Leergang
Coaching van Conflicten
c o a c h i n g e n c o n f l i c t m a n a ge m e n t.
J e w o rd t u i t g e d a a g d om j o u w a a n n a m e s o v e r c o n f l i c t e n o n de r de l o e p t e n e m e n e n t e k i j k e n h o e de ze do o rw e r k e n i n h e t c o a c h e n. Je l e e r t i n t e r v e n t i e s t o e p a s s e n bi j sl u i m e re n de e n e s c a l e re n d e c o n f l i cte n . Je ga a t
Conflicten 53
en omgaan met conflicten” ande ren co ac he n in het z elf oplos s en
co n f l i c t e n t e b e n o e m e n , o p e n t e
d e k o p o p . To c h i s e r h e e l ve e l
van h un ve rsc hil v an m ening en
bre k e n e n o p t e l o s s e n .
m o g e l i j k a l s w e m e t w a a rde r i n g vo o r
b ele vin g, zodat zij weer m et plez ier en
• J e l e e r t o m g a a n m e t m e n s e n d i e
d e v e r s c h i l l e n o n d e r be ge l e i di n g
d oelgeric ht kun ne n s am enwer k en. J e
ha n d e l e n u i t o n z e k e r h e i d d o o r
m e t e l k a a r i n g e s p rek ga a n .
g aat e ffec tiever, v r ijer en s peels er om
on d e r l i n g e v e r s c h i l l e n , e n j e k u n t
O n z e c o n f l i c t c o a c h e s m a ke n n e ga ti e ve
met c on flicte n.
eff e c t i e f i n t e r v e n i ë re n i n d i t p ro c e s .
o n d e r t o n e n o p re s p e c tvo l l e w i j ze
• J e w e e t w a n n e e r c o a c h i n g o p D e Le ergan g Co ac hing v an Conf lict en is bedoeld voor ervaren coaches, HRMadviseurs, managers en begeleiders die
b e s p re e k b a a r. Z e h el pe n j e o m sl u i m e -
co n f l i c t e n n i e t m e e r m o g e l i j k i s e n
re n d e c o n f l i c t e n i n jo u w te a m o f
m e d i a t i o n n o d i g w o rd t .
o r g a n i s a t i e a a n t e p a kke n vo o rda t
• J e k e n t d e f a s e n v a n h e t m e d i a t i o n -
z e e s c a l e re n . Wa c h t n i e t te l a n g m e t
d e diversiteit binn en hun or ganis at ie
pro c e s e n k u n t d e b i j b e h o re n d e
i n g r i j p e n , i n h e t b e l a n g va n de
w ille n ben utte n e n t e m ak en hebben
v a a rd i g h e d e n t o e p a s s e n b i j
o r g a n i s a t i e e n d e k la n te n !
met visie - of me ni ngs v er s chillen en
ge ë s c a l e e rd e c o n f l i c t e n .
conflic ten . Omda t conf lict en s t er k ap pe llere n a an de emoties, vragen
M ens e n z i j n u n i e k e n v e r s c h i l l e n d .
wij van deelnemers dat z i j e r v a r i n g
Ver s c h i l l e n v i n d e n w e e n g , d u s v o r m e n
hebben met zelfre f lect ie.
z e v a a k e e n v r u c h t b a re v o e d i n g s bode m v o o r c o n f l i c t e n . S l u i m e re n d e
R esu ltaten
m eni n g s v e r s c h i l l e n , ro d d e l e n o f u i t -
• J e on twikkelt e en eigen v is ie op
s luit i n g v o r m e n d e i n g re d i ë n t e n v o o r
c on flictma na ge m ent en je weet hoe
z iekt e v e r z u i m e n s t re s s . O n z e o v e r-
je co nflic ten rea ct ief en proact ief
lev in g s m e c h a n i s m e n e n o n z e a n g s t
kun t co ac he n te n behoev e v an
v oor v e r a n d e r i n g s t e k e n d a n m e t e e n
Wil jij effectiever, vrijer en speelser leren omgaan met onzekerheden en verschillen?
inno va tie e n ver nieuwing binnen de o rga nisatie . • J e le er t h oe jijz elf om gaat m et c on flicte n e n e m ot ies , en welk e a uto matismen en pat ronen hier in
“W ie zichzelf overwint
zich tba ar zijn.
neemt ee n stad in. wie de a n der
• J e kun t pa r tijen m et t egenges t elde
laat winnen ka n er in won e n .”
stan dpun ten co achen en m ot iv eren o m slu imere nde en es calerende
Jaco van der Wilt | H R adviseur Smurfit K appa B enelux SCHOOLVOORCOACHING.NL
54 Individu
Wat is nu eigenlijk vakmanscha B oegbee l de n Va n a f h e t m o m e n t d a t i k vo o r h e t e e r st e e n g i t a a r i n m i j n h a n d e n kre e g ( i k w a s e e n j a a r o f a c h t ) w a s i k ge ï n te re sse e rd i n d e v r a a g h o e j e o p de h o o gte va n m e e s t e r g i t a r i s t k o m t . Ik h e b e e n pa a r v a n d i e h e l d e n , b o e g b e e l de n di e vo o r m i j i n s p i re re n d z i j n e n zu l l e n bl i j ve n . M e t d e e e r s t e t o n e n , on s th u i so r ke st e n d e t i k k e n o p m i j n v i n ge r s do o r de h e e r G r u i j t e r s , m i j n l e ra a r kl a ssi e k g i t a a r, i s h e t a l l e m a a l be go n n e n . I n t u s s e n s p e e l i k n i k s be te r da n de e e r s t e d e b e s t e b e g i n n e n de l e e r l i n g, m a a r d a t m e e s t e r s c h a p va n m i j n h e l d e n h e e f t m i j w e l a an h e t de n ke n g e z e t e n h o u d t m i j n o g ste e ds be zi g:
H e t k a n t e l p u n t va n . . .
w a t i s n u e i g e n l i j k v a k m a n sc h a p?
Alfons Giliam, coach en oprichter van de Associatie voor Coaching - Mediation - Organisatieadvies, wijdt zijn promotieonderzoek aan vakmanschap. In zijn optiek is het effect van coaching daar onherroepelijk aan verbonden. In dit artikel legt hij uit waarom hij vakmanschap zo belangrijk vindt en waarom het hem zo boeit.
D e f i n itie va n coachin g
E en profe ssion al die z ichz elf v ak m an
k ennis e n v a a rd i g h e d e n z i j n g e g ro n d -
t i e a d v i s e u r. I k v o n d d a t j e da n w e l ve e l
of vakvro uw ma g n oe m en s t aat bov en
v es t op a t t i t u d e e n t a l e n t . D e v o l g e n d e
k e n n i s m o e s t h e b b e n , du s h e b i k e r
d e kenn is (ma terie en t heor ie) en
en ov e r t re ff e n d e t r a p i n z i j n v o o r t -
n o g e e n p a a r s t u d i e s b i j ge da a n . D a t
b oven de vaa rdighe den. Hij beheer s t
durend e o n t w i k k e l i n g i s d e s t a p n a a r
g a f e e n p r a c h t i g e v e r b re di n g, m a a r
d e t ec hn iek vo lko men en beoef ent
v ir t uos i t e i t e n s u p e r i o r i t e i t . I k n o e m d i t
geen doctorstitel.
zijn v a k o nder a lle o m s t andigheden
m ees t e r s c h a p . A t t i t u d e i s d e g ro o t s t e
E e n j a a r o f d r i e g e l e d en ge be u rde e r
p rofession ee l en on t s pannen. Zijn
com po n e n t i n d e z e o n t w i k k e l i n g .
i e t s w o n d e r l i j k s . I k k re e g e e n o n tste l -
I n 1 9 8 7 s t u d e e rd e i k af a a n de U n i ve rs i t e i t v a n U t re c h t . I k h a d e e n ti te l : d o c t o r a n d u s . Wa t b e t eke n de da t? N i e ts m e e r d a n ‘ h i j d i e d o c t or w i l w o rde n ’ . D a t w a s m i j n d ro o m , m i j n w e n s, i k w i l d e d e b e s t e w o rd e n i n m i j n va k. Ik was op dat moment beginnend ondern e m e r e n p ro f i l e e rd e m i j a l s o r ga n i sa -
Individu 55
p, volgens Alfons Giliam
w ilde mete n, mo est ik wel wet en wat ik
Wat zou de rode draad in het meesterlijk uitoefenen van het vak coachen zijn? Je raadt het al, in mijn queeste naar het effect van coaching doet het begrip vakmanschap zijn intrede. Mijn onderzoek kreeg een andere wending.
zou me ten . De beroeps groepen binnen
ov er v a k m a n s c h a p . L e e s d e v a k b l a -
h e t v a n o p e r a t i o n e l e va r i a be l e n . M e t
coac hin g e n begeleidings k unde z ijn
den, d e t i j d s c h r i f t e n , d e i n t e r n e t f o r a ,
a n d e re w o o rd e n : w at be te ke n t va km a n -
nog stee ds met die wor s t eling bez ig.
de L i n k e d I n - g ro e p e n , n o e m m a a r o p .
s c h a p , w a t i s v a k m an sc h a p e n w a t zi j n
len d gro te h oe ve elheid aan gegev ens uit (on twikkel)a sses s m ent s in handen. B ove ndien de su ppor t v an int us s en één van mijn beste v r ienden, t oen nog meer aa n de kan t v an één v an m ijn g roo tste opdra ch tgev er s . Hij had m ijn d roo m ge zie n, h ij z ag wat in m ij. I k ben in die tijd e en po ging gaan wagen de effec tivite it va n c oaching t e onderzoeken . Dat begon m et de wor s t eling om e en de finitie v an coaching t e g ev en . Dat von d ik logis ch: als ik het
Zelf s i n d e Tro o n re d e v a n 2 0 1 1 v a l t h e t
d a n d e o n d e rd e l e n , n o e m ze c o m pe -
Queeste
begr i p e n k e l e k e re n . To c h k r i j g i k
t e n t i e s , d a a r v a n ? Wat h e b j e n o di g o m
A l lezen d, den ke nd en pr at end k wam
daar m e e n i e t h e t a n t w o o rd o p m i j n
j e v a k m a n o f v a k v ro u w te n o e m e n ?
ik tot de bevinding , z eg m aar r us t ig:
v r ag e n . Wa t i s v a k m a n s c h a p ? Wa t z i j n
D e e l 2 v a n d e s t u d i e i s e e n u i tsta p
ontde kking, da t ee n univ er s eler begr ip
onde rd e l e n v a n v a k m a n s c h a p ? H o e
n a a r d e t o e k o m s t . D a a r i n ge e f i k a a n
het on de rsc he ide nd v er m ogen in
ont w i k k e l t z i c h v a k m a n s c h a p ?
h o e v a k m a n s c h a p e r o ve r ti e n to t
coac hin g zou moe t en z ijn. Wat z ou de
t w i n t i g j a a r u i t z i e t e n w a t da a r da n
rode draad in het meesterlijk uitoefenen
Vakma n schap n u e n i n
v o o r n o d i g i s . O n d e r a n de re po l i ti e ke ,
van h et vak co ac hen z ijn? J e r aadt het
de toekomst
e c o n o m i s c h e , m a a t sc h a ppe l i j ke ,
al, in mijn qu ee ste naar het eff ect v an
I n de o p z e t v a n m i j n p ro m o t i e o n d e r-
t e c h n o l o g i s c h e e n so c i a l e o n tw i kke l i n -
coaching doet het begrip vakmanschap
zoek, dat ik in 2015 hoop te publiceren,
g e n z u l l e n d a a ro p v a n i n vl o e d zi j n .
zijn intre de . Mijn o nder z oek k reeg een
is he t b e g r i p v a k m a n s c h a p o n h e r-
D e e l 3 o m v a t t w a a l f i n te r vi e w s m e t
ande re we nding.
roep e l i j k m e t c o a c h i n g ( v a n l e e r l i n g
d i re c t e u re n v a n g ro te re o r ga n i sa ti e s
B elan grijk on de rdeel in dez e v er an-
naar g e z e l , n a a r m e e s t e r, n a a r g ro o t -
over vakmanschap.
d erde o pzet is toc h weer die ( wer k )
m ees t e r ) v e r b o n d e n . D e w e r k t i t e l v a n
Deel 4 sluit het geheel af met aan-
d efinitie va n vakm ans chap. I eder heef t
m ijn o n d e r z o e k i s d a n o o k : ‘ Va k m a n -
b e v e l i n g e n h o e j e me t va km a n sc h a p
zijn eigen kijk op v ak m ans chap, z ijn
s cha p n u e n i n d e t o e k o m s t ’ .
k u n t o m g a a n . H e t h ee ft h e t ka r a kte r
eig e n omsch rijvin g, z ijn eigen def init ie.
I n de e l 1 v a n d e s t u d i e d e f i n i e e r i k
v a n e e n t o o l k i t , d u s m e t e e n ste r k
Er wordt veel geschreven en gesproken
het b e g r i p Va k m a n s c h a p e n v o o r z i e
praktische inslag.
>>
( advertentie )
Jubileum Aanbieding
Speciaal voor de lezers van dit magazine hebben wij een jubileum arrangement amengesteld. Het arrangement is te boeken bij Golden Tulip Victoria of bij Golden Tulip Amersfoort en bevat het volgende: 3 Dagen ontspannen voor e 49,50 per persoon: • 2x overnachting op basis van 2 personen • 2x gebruik van het uitgebreide ontbijtbuffet • Welkomstdrankje in onze hotelbar Voor meer informatie of voor een reservering kan je contact opnemen met Golden Tulip Victoria via het e-mailadres:
[email protected] of Golden Tulip Amersfoort:
[email protected] o.v.v. SchoolvoorCoaching Jubileum arrangement.
www.ehphotels.com De overnachting op basis van 2 personen inclusief ontbijt is te reserveren tot en met 31 december 2012 (m.u.v de feestdagen). De prijs van het arrangement is exclusief de gemeentelijke heffingen en eventuele andere extra’s. De aanbieding is op basis van beschikbaarheid
Individu 57
• “ Va k m a n s c h a p i s h e t s t re v e n
Vakkennis als competentie Voor mijn on de rzo ek gebr uik ik onder-
na a r re d u c t i e v a n t r i a l a n d e r ro r. ”
zoeksgegevens uit affiniteitenmetingen,
( Wi l m e s , 2 0 1 2 ) . • “ Va k m a n s c h a p i s z e l f v e r w e r k e l i j k i n g ,
een me etin stru men t dat v as t onderdeel uitmaa kt van se lec t ie- en ont wik k el-
he t c re ë re n v a n e e n w e l v a a r t w a a r
ass essme nts. De g egev ens om v at t en
on a f h a n k e l i j k h e i d m e e w o rd t
veer tig co mpe ten t ies , v erdeeld ov er
ge s t i m u l e e rd - q u i d p ro q u o . ”
K enn is (K), Vaa rdi gheden ( V) en
(Knaapen, 2012).
De tip van Alfons Giliam
Gitaarheld
• “ Va k m a n s c h a p i s a l t i j d i n t e r a c t i e .
A t t ituden (A). Elke com pet ent ie is op ge bo uwd uit kenm er k en. En daar ligt
Va k m a n s c h a p i s n i e t a l l e e n k e n n i s
in mijn o nderzoe k de link naar v ak m an-
en v a a rd i g h e d e n , h e t i s o o k d e
scha p. Een va n de com pet ent ies is
verbondenheid met je hart, je
namelijk Vakkennis (inclusief leerstijlen).
pa s s i e . ” ( Tro s , 2 0 1 2 ) .
E nk ele an de re c om pet ent ies die ik in d e de finitie be trek z ijn Com m uniceren
En h o e b e re i k j e g ro o t m e e s t e r s c h a p ,
“N e e m e e n s e e n ki j kj e o p de
(V ), Visie h ebbe n ( K/ V/ A) , Relat ie-
de o v e r t re ff e n d e t r a p i n v a k m a n s c h a p ?
s i t e v a n é é n v a n m i j n gi ta a r-
g er ic ht (A), Same nwer k en ( V) .
Daar h e b j e Va a rd i g h e d e n , A t t i t u d e e n
h e l d e n , J o h n M c La u gh l i n
Ik he b de in terview s af gerond en ben
Kenn i s ( VA K ) v o o r n o d i g . Ta l e n t e n
( w w w. j o h n m c l a u gh l i n .c o m ) .
b ez ig me t de an al y s e. Waar lopen rode
St im u l a n s z i j n d e b a s i s , O e f e n i n g
O n d e r h e t t a b b l a d ‘ In fl u e n c e s’
d raden ? Ho e den k en de v er s chillende
( den k a a n d u i z e n d e n u re n ) b a a r t K u n s t
b e s c h r i j f t h i j o p e e n c h ro n o -
b ran ch es en he t m anagem ent ov er
als d i e o v e r t re ff e n d e t r a p .
l o g i s c h e m a n i e r zi j n o n tw i kke l i n g
vak man sc ha p? Welk e bet ek enis geef je era an ? Enkele uit s pr ak en uit de interviews:
e n g e e f t a a n w a a rdo o r h i j i s Alfo n s G i l iam www. acmo . eu
beïnvloed.”
“Vakmanschap is verbondenheid met je hart, je passie”
58
“Stel de j zelf de Hoe help je anderen bij het zelf ontdekken van antwoorden op hun dilemma’s, problemen of vragen? Als je weerstand ervaart in een gesprek, hoe ga je daar dan mee om? Wat zijn de succesfactoren voor een coachende gesprekstijl? Met behulp van de coachtechnieken voor 1-op-1-gesprekken breng je je gesprekspartner in beweging en ontdek je jouw eigen stijl. Dat heeft direct effect. Je merkt snel hoe je in
Coachtechnieken 1-op-1gesprekken
je dagelijkse werk met meer rust en plezier effectieve (coach)gesprekken voert. J e l e e r t i n d e z e t r a i n i ng va n u i t ve rs c h i l l e n d e o o g p u n t e n ki j ke n n a a r de g e s p re k k e n d i e j e v o e r t. D a t ge e ft j e m e e r b e w u s t z i j n o v e r j o u w ge dr a g o p a n d e re n e n d e e ff e c t e n da a r va n . Je e r v a a r t d i re c t d e m e e r w a a rde va n h e t
Individu 59
uiste vragen, zodat mensen oplossing vinden” toepa ssen va n c oa cht echniek en in g es pre kken . Je ga at eff ect iev er en g em a kkelijker sam enwer k en en res ultaatge rich te fe edback gev en.
C oac hte ch nie ke n 1- op- 1- ges prek k en is bedoeld voor ervaren leidinggevenden (midde nkader o f hoger ) , int er n of exter n adviseu rs, t r ainer s , project leiders, stafmedewerkers of professionals met e en ve rge lijkb are rol. J e wilt m eer
“B ij Coachtechnieken 1- op - 1-
over je ze lf in de in t er act ie leren en
gesprekken krijg je niet gewoon
coac hte ch nie ke n l eren t oepas s en.
wat ‘tools’ en ‘tips&tricks ’ toe-
R esu ltaten • J e ku nt c oa ch techniek en inz et t en in 1-o p-1 -ge sprek k en. • J e krijgt zich t op je eigen s t ijl en h et e ffec t da arv an in coaching. • J e ben t je bewu s t v an je v alk uilen e n die van an de ren, en k unt dez e e ffec tief gebruiken. • J e ben t be ter in s t aat om t e
geworpen! Je Kri jgt bewust mee wat het inhoudt om te coachen. Met name omdat je ze lf ook als coachee in de training acteert en daarmee jezelf beter leert ke nne n en bewust met jezelf bezig be nt. H et geeft de training ee n
co nfro nte ren en z owel pos it iev e als
l angdurige houdbaarheid.”
ne ga tieve fe edback t e gev en en t e
Huub H ofstede | C ontroller Schiphol Group
on tva ngen . • J e co ac hin g o p com pet ent ies is doe ltreffe nder. • J e ben t in staa t om af s t and t e nem en e n je eigen ge dr ag t e bes chouwen.
SCHOOLVOORCOACHING.NL
60
“HÉt cade Je werkt met jezelf als instrument, dus ga je in deze leergang eerst ontdekken wat je eigen waarden en overtuigingen zijn. Door bewustwording en acceptatie van jezelf en de ander ga je coachen met je hele hebben en houden. Dat maakt je vrij als coach en brengt de gecoachte maximaal in beweging. N a d e L e e r g a n g C o a c h i n g vo o r P ro f e s s i o n a l s k u n j e m e n se n m e t w e r k g e re l a t e e rd e v r a agstu kke n
Leergang
Coaching voor Professionals
re s u l t a a t g e r i c h t c o a c he n va n u i t e e n n i e t - h i ë r a rc h i s c h e p o si ti e . Je l e e r t i n t e r v e n t i e s o p e e n p ro fe ssi o n e l e w i j ze v e r a n t w o o rd e n , e n re f le c te re n o p h e t c o a c h p ro c e s v a n u i t t h e o r i e e n pr a kti j k. Je verkent je grenzen en mogelijkheden a l s c o a c h e n o n t d e k t w e l ke sti j l va n coachen jou het beste past, in het begeleiden van individuen en teams. Je kunt j e a l s E r k e n d C o a c h l a te n i n sc h r i j ve n b i j S t ! R n a e e n s u c c e s vo l l e a fro n di n g.
Individu 61
au voor jezelf” D eze lee rga ng is b edoeld v oor or ga-
z ij n g e d r a g s - e n d e n k p a t ro n e n e n
nisa tiea dvise urs, t r ainer s , docent en,
he t e ff e c t d a a r v a n o p d e re s u l t a t e n .
coac he s, HRM-a dvis eur s , project managers en leidinggev enden die al enige jare n h et o nt wik k elings proces
Professionals
• J e koppelt tijdens het coachproces de
cursisten be ge leid en. J e wer k geef t
co n t e x t . • J e b e s c h i k t o v e r d i v e r s e c o a c h -
te coa ch en . Je wilt z elf gecoacht
in s t r u m e n t e n e n w e e t w a n n e e r j e
w orde n in je persoonlijk e- en prof es -
ze kunt toepassen.
sion ele on twikkelin gs proces t ot coach,
• J e k u n t re f l e c t e re n e n f e e d b a c k
en be sc hikt over voldoende v eer k r acht
ge v e n o p c o a c h g e s p re k k e n m e t
en ba lan s o m de ze int ens iev e leer gang
be h u l p v a n h e t c o m p e t e n t i e p ro f i e l
te vo lge n. Je ben t in s t aat t ijdens
van St!R.
g ev en , vra ge n e n ont v angen.
Coaching voor
hi e r- e n - n u .
co a c h re s u l t a t e n a a n d e o r g a n i s a t i e -
d e lee rga ng fun ctioneel f eedback t e
“De Leergang
• J e re a g e e r t d i re c t e n e ff e c t i e f i n h e t
van profe ssion als, m edewer k er s en
je de mogelijkhe id om res ult aat ger icht
Al 15 jaar onze bestseller!
• J e k u n t j e a l s E r k e n d C o a c h l a t e n
bestaat vijftien jaar en is één van onze meest gewaardeerde leergangen om te leren coachen. In deze door ST!R erkende opleiding verwerken we steeds de nieuwste inzichten en theorieën zoals positieve psychologie,
in s c h r i j v e n b i j S t ! R n a e e n s u c c e s -
mindfulness en de wer-
v o l l e a f ro n d i n g .
king van de hersenen.”
R esu ltaten • J e ke nt jo uw per s oonlijk e nor m en e n wa arden en bent in s t aat op basis h iervan te ref lect eren op het
“H et cadeau dat je jezelf met
c oa ch ingsproc es en eff ect iev er
deze op leiding geeft, is groter
te co mmun ice ren.
dan de verpakki ng! ”
• J e zet ra tio, in tuït ie en gev oel doe lbe wust in.
M arti n K lein e Schaars | Productontwikkelaar S chuldhulpverlening Gemeente R oosendaal
• J e la at o f legt de v er ant woordelijk h eid vo or h et le er proces en het c oa ch ingsre su lt aat bij de gecoacht e. • J e h erken t en benoem t int er act iepatro ne n tu ssen de gecoacht e en jeze lf. • J e gee ft de ge coacht e f eedback op SCHOOLVOORCOACHING.NL
62
“Diepgaan en orga Elke organisatie heeft baat bij leidinggevenden en adviseurs die medewerkers resultaatgericht coachen in hun professionele ontwikkeling. Maatwerktrainingen vergroten de kennis en coachvaardigheden en versterken de samenwerking in (management)teams en afdelingen. S c h o o l v o o r C o a c h i n g e n Vi sta N o va h e b b e n r u i m e e r v a r i n g i n m a a tw e r kt r a j e c t e n v o o r a d v i s e ur s, sta r te n de e n e r v a re n ( t o p ) m a n a g e r s, pro fi t- e n n o n - p ro f i t s e c t o re n , e n spe c i fi e ke d o e l g ro e p e n z o a l s c o a c h e s, h e t o n d e r w i j s e n d e m e d i s c h e se c to r.
Incompany en maatwerk
P a r t n e r s h i p i s d e b a s i s va n a l o n ze i n c o m p a n y o p l e i d i n g e n e n te a m c o a c h t r a j e c t e n . P a r t n e r s h i p be te ke n t: z a k e l i j k g o e d s a m e n w er ke n , m a a r o o k p ro f i t e re n v a n e l k a a r s fe e dba c k. Zo b l i j v e n b e i d e p a r t i j e n sc h e r p e n l e re n v a n e l k a a r. M e t t r a i n i n ge n o f be ge l e i -
Individu 63
d effect op medewerkers nisatie” d ing op maa t cre ëren wij s am en r uim t e
Pers o n a l C o a ch
Te a mc o a ch
voor de ta len ten v an m ens en.
I ede re e n d i e z i c h i n p ro f e s s i o n e e l
E e n t e a m c o a c h t r a j e c t i s a l ti j d m a a t-
Onze maatwerktrajecten en incompany-
opz i c h t w i l o n t w i k k e l e n , h e e f t b a a t b i j
w e r k . D e i n h o u d w o rdt i n o ve r l e g m e t
op le idin ge n h ebbe n diepgaande
onz e P e r s o n a l C o a c h . D e z e h e l p t j e o m
d e t e a m l e d e n e n d e o pdr a c h tge ve r
effec ten op de medewer k er s en de
z elf a n t w o o rd e n t e v i n d e n o p p e r s o o n -
b e p a a l d . U i t g a n g s p u n te n zi j n de
organ isa tie, o mda t we s t aan v oor
lijk e d i l e m m a ’s e n v r a g e n , w a a rd o o r j e
o r g a n i s a t i e - e n t e a mdo e l ste l l i n ge n , de
resu ltaa t. We ma k en ineff ect iev e
weer m e t p l e z i e r e n m o t i v a t i e v e rd e r
k e r n c o m p e t e n t i e s v a n de o r ga n i sa ti e
p atron en zic htbaa r en s prek en ieder-
k unt i n w e r k o f l o o p b a a n .
e n d e f u n c t i e s v a n de te a m l e de n .
>>
een a an op eigen aar s chap en z ijn of haar bijdra ge aa n het geheel.
“We werden stevig geconfro nteerd met onze organisatiecultuur en met o n ze positie als intern coachteam daarin . Late n we ons mees lepen door het systeem o f E xe cutive Coa ch
hebben we ee n keuze? De trainers wiste n
D e vra agstu kken waar t opm anager s
dat heel goed zichtbaar te make n. Ik vin d
mee worstele n, kunnen z ak elijk én
S choolvoorCoaching zo goed omdat ze
p er soo nlijk zijn . Hoe m aak je de juis t e keuzes in dilemma’s zoals ‘sturen versus
ki jke n wat wij als klant nodig hebben , e n
losla ten ’? Volg je de r at io of int uït ie, of
n iet alti jd de veiligste route kiezen .”
kun je be ide inte greren? Hoe her v ind
Ria Allewijn -Koekkoek | senior management development
je de ba lan s tu ssen wer k en pr iv é?
officer bij Essent N .V.
R eflec tie o ve r je toek om s t delf t v aak het on de rspit in de hect iek v an een dynamische baan. Onze Executive Coach helpt je de ko r tste rout e t e v inden naar n ieu we perspect iev en. O p m aat g es ne de n e n volst rek t v er t rouwelijk . SCHOOLVOORCOACHING.NL
( advertentie )
Samen
werking leidt tot ongekende resultaten
C o n c e p t
v o o r
c r e a t i e
akron.nl/samen
Individu 65
D e tea mman ager i s alt ijd aanwez ig bij
v a n e e n e r v a re n l o o pba a n a dvi se u r
teamco ac hin g, o m dat we uit gaan v an
School voor loopbaan & leiderschap
een c olle ctie f lee r proces .
Organisa tiec oa ch
w e r k j e m e t h e t u n i eke Ko e r so n de r zo e k v o l g e n s d e M e t h o d e H o o ge n di j k.
O u t p l a c e me n t
Organ isa tieverbeter ingen houden niet
L oop b a a n C o a ch
S o m s i s e e n l o o p b a a n sta p n o o dza ke l i j k
zom a ar duu rza am s t and. Hoe k r ijg je
Pas i k w e l i n d e o r g a n i s a t i e c u l t u u r ?
o m d a t e e n f u n c t i e v e rdw i j n t, o f do o r
b ewe gin g in de pa t ronen, denk wijz en
Welk e k e u z e s m a a k i k p r i v é e n w a t i s
e e n c o n f l i c t o f o n t s l a g. On ze se n i o r
en taboe s in jou w or ganis at ie? O nz e
het e ff e c t d a a r v a n o p m i j n w e r k ? H o e
l o o p b a a n a d v i s e u r s b e ge l e i de n m e n se n
erv a ren organ isa tiecoaches helpen jou
k om e n m i j n t a l e n t e n o p t i m a a l t o t b l o e i ?
i n h e t v e r w e r k i n g s p ro c e s, h e t h e r vi n -
als direc teu r, ma nager of adv is eur het
En h o e b e w a a k i k m i j n g re n z e n ? O n d e r
d e n v a n n i e u w e p e r spe c ti e ve n e n h e t
tij te kere n.
bege l e i d i n g v a n o n z e L o o p b a a n C o a c h
v i n d e n v a n e e n n i e uw e ba a n . Ee n
neem j e j o u w p e r s o o n l i j k e k e u z e s
o u t p l a c e m e n t t r a j e c t i s e e n c o m bi n a ti e
C o nflic tcoach
onde r d e l o e p , z o d a t j o u w p e r s o o n l i j k e
v a n h e t K o e r s o n d e r z o e k, c o a c h i n g e n
Vaak zijn co nflic ten duidelijk t e v oelen,
dr ijf v e re n e n c a r r i è re s t a p p e n b e t e r o p
jobmarketing.
maar toc h o nu itge s prok en en ongr ijp-
elk a a r a a n s l u i t e n .
b aar. Het is raa dzaam om s luim erende conflic ten mete en aan t e pak k en
I ndi v i d u e e l Ko e rs o n d e rz o e k
voordat ze de gevoelens v an onv eilig-
Ben j e n i e u w s g i e r i g n a a r h e t v o o r
heid bij iedere en v er s t er k en. O nz e
jou m e e s t v i t a l i s e re n d e l o o p b a a n -
conflic tco ac h kan daar bij onder-
per s p e c t i e f ? H e t K o e r s o n d e r z o e k h e l p t
ste u ne n.
je om d a t i n s l e c h t s z e s g e s p re k k e n t e on t d e k k e n . Z e l f s t u r i n g s t a a t h i e r b i j cent r a a l . G u n j e z e l f e e n p e r i o d e v a n ref le c t i e o p j e l o o p b a a n . O n d e r l e i d i n g
VISTANOVA.NL
66
8 tips
van stichting Babywe
Je kunt niet vroeg genoeg beginnen met het welbevinden van mensen. Baby’s die opgroeien in een psychisch gezond opvoedingsklimaat hebben meer kans om uit te groeien tot evenwichtige volwassenen. Daarom sponsort SchoolvoorCoaching Stichting Babywerk, het interdisciplinaire expertisecentrum voor babydeskundigen. Louise van den Broek is bestuurssecretaris van Babywerk. Bij SchoolvoorCoaching heeft ze een cursus coachingsvaardigheden voor babywerkers gedaan. Vanuit haar klinische praktijk voor kinder- en jeugdpsychologie geeft ze inzichten die wellicht ook bij coaching in organisaties toepasbaar zijn.
m e n t a l i s e re n e n re f l e c te re n ga a n ze v a a k a n d e r s n a a r h u n ki n de re n ki j ke n . H o e j i j t e g e n i e m a n d a a n ki j kt ze gt ook wat over jezelf.
5. KOKE RVISI E DOOR BREK EN A l s j e e v e n a c h t e ro v e r l e u n t, da n zi e j e m e e r h e t h e l e p l a a t je . N a a st de p ro b l e m e n w o rd e n d a n o o k w e e r de g o e d e k a n t e n z i c h t b a ar di e o n de rb e l i c h t z i j n g e r a a k t . He e ft j e ki n d v o l g e n s j o u e c h t d e h el e da g bo ze b u i e n ? G a d a t d a n m a a r e e n s tu r ve n . S o m s z i e j e d a t h e t a an ta l bo ze bu i e n w e l m e e v a l t , o o k a l i s de i m pa c t gro o t.
1. SERIE US NEME N
3. Volge n
6. FOCU S OP WAT
Oud ers en kin de ren z ijn v aak op
Bij een k l e i n k i n d a d v i s e re n w e
zoek na ar de o plo ssing v an een
ouder s o m v o o r a l g o e d t e k i j k e n e n
p rob lee m. Dat mo et je s er ieus
t e v olg e n w a t h u n k i n d e re n d o e n e n
N e e m e e n p o t , g o o i d a a r e e n kn i kke r
neme n , en da t is wa t ander s dan
waar ze s t a a n . A a n f y s i e k e re a c t i e s
i n a l s h e t g o e d g a a t e n ga w a t l e u ks
een oplossin g a an dr agen.
k un je h e e l v e e l z i e n . Wa a r z i j n z e
d o e n a l s d e p o t v o l i s . D a n fo c u s j e
m ee be z i g , w a t z i j n h u n b e h o e f t e n ?
m i n d e r o p p ro b l e m e n e n m e e r o p
Daar ku n j e d a n b i j a a n s l u i t e n .
wat er leuk is.
2. LUIST EREN H et is nie t vo or ie de re ouder ev en makkelijk o m hu n probleem uit t e leg g en . Dat bete ke nt echt luis t eren,
4. VERW ACHT INGEN , DROM EN EN MYTH ES VERW OORD EN
ER GOED GAAT
7. LOSL ATEN S o m s m o e t j e o o k n e g ere n w a t j e bi j
niet al gau w he t ve rhaal z elf inv ullen
I k k ijk g r a a g s a m e n m e t d e o u d e r s
e e n a n d e r z i e t ; m a a k o n de r sc h e i d
of met je e ige n idee ën er v andoor
naar hu n k i n d e re n : w a t z i j n h u n
t u s s e n w a t b e l a n g r i j k i s e n w a t n i e t.
g aan. Als je h et zelf ‘v oordoet ’
v er wac h t i n g e n , d ro m e n e n m y t h e s ?
J e k u n t o o k d i n g e n l a te n ! We zi j n so m s
verg eten ou de rs o ok t e luis t er ren
Wat ge b e u r t e r i n d e p r a k t i j k , ‘ o p d e
z o g e f o c u s t o p w a t e r m i sga a t da t w e
naar hu n kindere n.
wer k v lo e r ’ ? D o o r o u d e r s t e l e re n
overal op inspringen.
67
rk 8. STAP JE VOOR STAP JE Ouders de nken va ak dat jij de op lo ssing wee t. Je k unt niet alt ijd een o plo ssing vin den, m aar v aak w el ee n stapje verder kome n. D at is vaa k al ge no eg om d e bo el we er vlot te trekke n. Je krijgt ee n verdrietig kin d nie t zoma ar we er vrolijk, maa r je kunt h et we l lere n er bete r mee om te g aan . Het h oe ve n d us oo k n iet a ltijd hele grote ve ran de ringe n te zijn .
St i ch t i n g B a by w e rk l e g t g ro t e n a d ru k o p c o mmu n i c a t i e . Voor zit t e r Sy l v i a N o s s e n t : “ D e c o mmu n i c a t i eva a rd i g h e d e n va n h e e l jong e ba by ’s z ij n v e e l g ro t e r d a n w e d a ch t e n . A l s o u d e rs d e p s y ch i s ch e g e zondhe id va n h u n b a by a l s va n z e l f me e l e re n n e me n i n d e d ag e l i j k se zorg, le idt da t t o t e e n b e t e re o u d e r- k i n d re l a t i e . O o k d e c o mmu n i c a t i e t us s e n oude rs en p ro fe s s i o n a l s v i n d e n w e b e l a n g ri j k . A r t s e n e n v e rp l e e gk undig e n we rk e n s t e e d s me e r s a me n me t p e d ag o g e n , e n d a t b re n g t e e n a nde r pe rs p e c t i e f e n e e n a n d e re h o u d i n g me t z i ch me e . M i n d e r m or a lis e r e nd en g e e n o n g ev ra ag d a dv i e s , ma a r j u i s t me e r c o a ch e n d e n be g e le ide nd.”
Stichti n g Babywerk : • v e r t a a l t k e n n i s n a a r c o n c re t e o n d e rs t e u n i n g va n g e z i n n e n m e t ba by ’s ; • o n t s l u i t i n fo rma t i e ov e r d e o n t w i k k e l i n g e n o p vo e d i n g va n ba by ’s ; • o n d e rs t e u n t p ro fe s s i o n e l e b a by w e rk e rs ; www.babywerk .net F otografie Va n essa Luyte n
• a dv i s e e r t b e l e i d s ma k e rs .
( advertentie )
Een speurtocht naar je Een speurtocht naar je stijl van denken stijl van denken enenhoe anders hoe het het anders kan.kan. Spelenderwijs krijgtuu inzicht inzicht inin uwuw eigen denkwijze en ontdekt extra Spelenderwijs krijgt eigen denkwijze enuontdekt u extra mogelijkheden.Met Metdit dit spel u uwuspeelruimte om te kiezen, mogelijkheden. spelvergroot vergroot uw speelruimte om te kiezen, te communiceren en bent u in staat gedrag te veranderen. Dit nieuwe spel te communiceren envan bent in staatengedrag te veranderen. Dit nieuwe spel is een coproductie Ziezou coaching Nurani Consultants is een coproductie van Ziezo coaching en Nurani Consultants
Speciale lezersaanbieding Bestel via www.ziezocoaching.nl het coachings-spel Inzicht en/of Denkwijze-R en u ontvangt e 15,- korting per spel.
Meer informatie over het spel, spelverkoop en workshops zie;
www.ziezocoaching.nl of www.nurani.nl
Boektip 69
Het meest inspirerende en belangwekkende managementboek van de 21ste eeuw is al verschenen! Er zijn vier redenen waarom C. Otto Scharmer de belangrijkste managementdenker van de 21e eeuw genoemd kan worden. Je vindt ze in zijn boek ‘Theorie U - Leiding vanuit de toekomst die zich aandient’.
ding t u s s e n g e e s t ( b ro n , b e w u s t z i j n ,
Dit goed
het g o d d e l i j k e ) e n o n s h a n d e l e n i n d e
g e s c h re v e n
m at e r i ë l e w e re l d . Ve rd e r b i e d t h i j e e n
e n o n d e r-
pos i t i e f t h e o re t i s c h e n p r a k t i s c h k a d e r
b o u w d e b o e k m a a k t bl i j , w a n t h e t
v oor d u u r z a m e i n d i v i d u e l e o n t w i k k e l i n g
l a a t z i e n d a t h e t o n mo ge l i j ke m o ge l i j k
v an m e n s e n e n o r g a n i s a t i e s . I n c l u s i e f
k a n w o rd e n a l s w e d u r ve n ve r tro u w e n
de m e n s e n h e t m i l i e u e n h e t v e r t e g e n -
o p h e t n i e t - w e t e n e n o p de c re a ti vi te i t
woord i g e n v a n d e p e r s p e c t i e v e n v a n
v a n a l l e b e l a n g h e b b e n de n . Sc h a r m e r
alle b e l a n g h e b b e n d e n . H e t d o e l i s e e n
b i e d t c o n c e p t e n e n ge re e dsc h a ppe n
eer li j k e v e rd e l i n g v a n g e l d , v o e d s e l e n
a a n v o o r h e t n i e u w e be w u stzi j n , h e t
Volgen s Sch ar me r is de t aak v an de
v eili g h e i d v o o r i e d e re e n i n h a r m o n i e
n i e u w e l e i d e r s c h a p e n de n i e u w e
leide r nie t om visi e, doelen en r icht ing
m et d e a a rd e .
a a rd e . ‘ T h e o r i e U ’ b i e dt h o o p e n
te bepale n. L eider s chap gaat pr im air
Ten s l o t t e b i e d t h i j e e n f u n d a m e n t e e l
v o o r b e e l d e n d a t h e t e c h t a n de r s ka n .
over h et vergrote n v an de indiv iduele
ande re f o c u s , z e l f s p a r a d i g m a , a a n .
L e e s d i t b o e k , h e t w e r kt e c h t!
en co llec tieve c ap acit eit binnen het
Dat g a a t o v e r h e t a f s t e m m e n o p d e
systee m om de re alit eit waar m ee
t oek o m s t d i e z i c h w i l a a n d i e n e n i n
mensen te maken hebben en waarbinnen
plaa t s v a n w a t w i j w i l l e n c re ë re n e n
ze moe ten opere ren t en v olle t e z ien.
cont ro l e re n a l s m e n s : l e i d i n g v o l g e n
S cha r mer e rke nt d aar naas t de v er bin-
v an h e t g ro t e re .
Het SchoolvoorCoaching Associatiespel* Formuleer een open vraag of een probleem en speel het associatiespel op onze site: w w w. s c h o o l v o o r c o a c h i n g . n l * Gr a t i s v o o r A l u m n i, zie a d ve r te n tie a c h te r p a g in a .
Theorie U, Leiding vanuit de toekom st die zich aandient, C . Otto S char m er U itg. C ristofoor 2010
70
kennismaken
Hoe kan coaching vanuit
J e m aa k t
systeemdenken en Jung jou
k ennis m e t
ondersteunen in het verbeteren van resultaten en het bereiken van organisatiedoelen? Ervaar in deze Lunch2meet onze eigenzinnige en resul-
de s t ijl v a n coache n e n o p l e i d e n v an Sc h o o l v o o r C o a c h i n g . J e er v a a r t h e t e ff e c t v a n per s on a l e n t e a m c o a c h i n g . J e k r ijg t i n f o r m a t i e e n adv ies o v e r d e o p l e i d i n g die het b e s t e b i j j e p a s t .
taatgerichte aanpak. Je krijgt e en go ed beeld v an onz e v is ie op co ac hin g e n me t onz e concret e t ips kun je dire ct a an de s lag.
Ervaar de kracht van coachen vanuit systeemdenken en Jung
Ter g eleg enheid van ons jubileum nodig en wij jou of een relatie uit om
ko s te lo o s e e n L u n ch 2 m e e t bij te wonen
(12.30 tot 16.00 uur) om zo onz e unieke werkwijz e z elf te er varen. Meld je aan via de website www.schoolvoorcoaching.nl
Kennismaken 71
“sneak preview die smaakt naar een vervolg” Informatiemiddag P l at f orm voor i n spiratie
T i j d e n s d e i n f o r m a t i e m i dda ge n m a a k j e k e n n i s m e t d e o p l e i di n ge n e n di e n ste n
Onze Coach2meet-workshops zijn een podium voor creatieve
v a n Vi s t a N o v a , m e t spe c i a l e a a n da c h t
geesten, auteurs en trainers. Het is een uitgelezen kans om
v o o r d e B e ro e p s o p l e i di n g to t L o o pb a a n a d v i s e u r.
kennis te maken met interessante producten en diensten of ze zelf onder de aandacht te brengen.
VistAmuse
Onder h et mo tto ‘d elen en v er m enig-
I n de d a a ro p v o l g e n d e C o a c h 2 m e e t
VistaNova organiseert
vuldige n’ bieden we je regelm at ig een
f ocu s t e c o a c h M a r j a d e n B o e r o p
inspirere nde dag of m iddag aan waar in
bev l o g e n h e i d , n a a r a a n l e i d i n g v a n
een workshopcyclus onder
je vo lop ku nt n etw er k en.
haar b o e k ‘ D u r v e n d o e n w a t j e r a a k t . ’
de naam VistAmuse.
C oac h Jaa p Ver mu ë s t elde bijv oor-
Heb j i j o o k e e n b o e k g e s ch rev e n ,
T i j d e n s d e z e Vi s t A mu se - m i dda ge n
b eeld tijde ns de Coach2m eet in m aar t
een n i e u w e me t h o d e u i t g e d a ch t o f
voor ervaren (loopbaan)coaches krijg je
2012 met vee l su cces z ijn Bewus t
een h a n d i g e t o o l o n t w i k k e l d ?
e e n v o o r p ro e f j e v a n n i e u w e te c h n i e ke n
B edrijf Mo de l® voor. Dit or ganis at ie-
Dan b i e d e n w i j j e d e k a n s o m d i t o p
e n z i e n s w i j z e n . D e m i dda ge n w o rde n
model gaa t ervan uit dat een bedr ijf
een C o a ch 2 me e t - d ag t e p re s e n t e re n .
a f g e s l o t e n m e t e e n n e tw e r kbo r re l .
p as ee n stabiel sy s t eem v or m t als
J e k u n t j e i d e e ma i l e n n a a r
D e Vi s t A m u s e - c y c l u s gi n g vo o r j a a r
ied e ree n in da t sy s t eem bes ef t dat
svc@ s ch o o l vo o rc o a ch i n g . n l .
2 0 1 2 v a n s t a r t o n d e r h e t th e m a ‘ D e
het afh an ke lijk is en v er bonden m et
k r a c h t v a n h e t o n b e w u ste i n l o o pba a n
d e were ld e romh een.
en ondernemerschap’.
School voor loopbaan & leiderschap
72
“De rust en uitstraling waarmee ik werd opgevangen en zoals de dag waardevol werd ingevuld.” Ro n a l d va n Andel | Hoofd P ersoneel & Organisatie H ertek
“Veel in weinig tijd, top!” G ert ja n Pap | Opleidingsadviseur Rabobank
“Leuke en interessante ‘sneak preview’ die smaakt naar een C i n dy va n I Jzendoor n | S enior adviseur N ieuwe Leidsche C ommunicatie
vervolg.”
Contact 73
E rken n in gen School voorC oachi ng i s l i d van Vetron, de vereni gi ng van beste opl ei di ngsbureaus i n N ederl and. Voor l i dmaatschap van Vetron zi j n het C ED EOkeur merk voor kl anttevredenhei d en ISOcer ti fi ceri ng verei sten. Si nds 1 apri l 2000 bezi t School voorC oach i ng een C ED EO-erkenni ng voor maatw erk en open opl ei di ngen met een
W ebsite
rege l m a t i g o v e r a c t u e l e o n d e r w e r p e n
D it magazine ge eft je een eer s t e
en t h e m a ’s o p h e t g e b i e d v a n
ind ru k van Sc ho ol v oor Coaching. O nz e
coac h i n g . J e k u n t j e a a n m e l d e n
w ebsite www.sch oolv oorcoaching. nl
v oor d e E - n i e u w s b r i e f v i a
infor me er t je ve rder ov er recent e
www. s c h o o l v o o rc o a c h i n g . n l .
kl anttevredenhei d van meer dan 90%.
ontwikkelin ge n e n s t ar t dat a v an trainin ge n. Je kun t je v ia onz e webs it e
Persoo n l i j k advies
Vo l g o n s via
aanme lde n voo r een t r aining.
W ij s t a a n j e g r a a g t e w o o rd v o o r
T witter e n Facebook
een p a s s e n d e n p e r s o o n l i j k a d v i e s
w w w. t w i t t e r. c o m / s c h o o l vc o a c h i n g
+ 31[ 0 ] 7 1 - 5 1 2 3 5 0 7
w w w. f a c e b o o k . c o m /
E -nieuwsbrief Via on ze ele ktro ni s che nieuws br ief
s c h o o l v o o rc o a c h i n g
infor me ren wij be langs t ellenden
S V C S c h o o l v o o r C o a c h i n g B V • K a n a a l p a r k 1 4 4 • 2 3 2 1 JV L e i de n T + 3 1 [ 0 ] 7 1 - 5 1 2 3 5 0 7 • F + 3 1 [ 0 ] 7 1 - 5 1 4 8 3 7 6 E s v c @ s c h o o l v o o rc o a c h i n g . n l • I w w w. s c h o o l v o orc o a c h i n g.n l
Alumni Platform SchoolvoorCoaching
SchoolvoorCoaching viert feest in 2012! Als Alumnus profiteer je mee van ons 15 jarig jubileum ✓ ons As s oc i a t i e s p e l g r a t i s ✓ las t - m inut e a a n b i e d i n g e n ✓ gr at is k aa r t v o o r e e n C o a c h 2 m e e t s e s s i e
Bel +31(0)71 - 512 35 07 of meld je aan via www.schoolvoorcoaching.nl/alumni
*Alleen voor mensen die een SchoolvoorCoaching opleiding hebben afgerond en willen doorontwikkelen in vakmanschap.
www.schoolvoorcoaching.nl • T +31(0)71 - 512 35 07 • E
[email protected]
