Keizersnede
Inleiding Een keizersnede (sectio ceasarea) is een operatie waarbij de baby via een snede in uw onderbuik en uw baarmoeder geboren wordt. In deze folder kunt u lezen waarom een keizersnede nodig kan zijn, welke voorbereidingen op de operatie plaatsvinden en hoe de ingreep verloopt. Tevens vindt u in deze folder informatie over de periode na de ingreep. Tenslotte staan nog enkele adviezen beschreven voor in de thuissituatie. Waarom is een keizersnede nodig? Een keizersnede is nodig: • als de baby zuurstofgebrek krijgt tijdens de bevalling en een normale bevalling niet verder afgewacht kan worden; • als de placenta voor de baarmoedermond ligt, of wanneer de geboorte om een andere reden wordt belemmerd, bijvoorbeeld als sprake is van een vleesboom of een grote eierstok; • als er afwijkingen van het bekken zijn door bijvoorbeeld een ziekte of een ongeval, danwel wanneer het hoofdje van de baby te groot is voor een normale passage van het bekken; • als aan het einde van een eerdere zwangerschap een keizersnede plaatsvond omdat het kind het bekken niet heeft kunnen passeren; • als na een volledige ontsluiting van de baarmoedermond de baby niet voldoende is ingedaald en de baring na enige tijd persen onvoldoende vordert; • bij een stuitligging, die niet vlot verloopt, of als sprake is van een situatie zoals een dwarsligging of een uitgezakte navelstreng, waarbij de geboorte niet op een normale manier kan plaatsvinden in verband met een risico voor de baby. We spreken van een primaire keizersnede als van te voren bekend is dat een gewone bevalling niet mogelijk is. Er is sprake van een secundaire keizersnede als pas tijdens de bevalling blijkt dat een operatief ingrijpen nodig is.
2
De voorbereidingen op een keizersnede Bij een keizersnede vindt voor de ingreep een medisch onderzoek plaats naar uw gezondheidstoestand. Verder treffen wij enkele voorbereidingen, zoals bij elke operatie gebeurt. Zo wordt door een medewerker van het laboratorium wat bloed afgenomen om uw bloedgroep te kunnen bepalen. Dit is om ervoor te kunnen zorgen dat tijdens de operatie bloed van de juiste bloedgroep beschikbaar is. Uw blaas moet tijdens de operatie leeg zijn en blijven. Daarom brengt een verpleegkundige een katheter in. Dit is een dunne buis die via de urinebuis in de blaas komt en waardoor de urine naar buiten wordt afgevoerd en opgevangen in een zakje. Om trombose te voorkomen krijgt u voor de operatie een prikje met Heparine in uw bovenbuik of bovenbeen. Verder wordt uw schaamhaar afgeschoren of kort afgeknipt. Ook informeren wij de kinderarts en de kinderafdeling over de operatie. In geval van een primaire keizersnede, waarbij u heeft gekozen voor een algehele narcose mag u de avond voor de operatie na middernacht niets meer eten en drinken. Als u een volle maag heeft, bestaat namelijk de kans op misselijkheid, braken of verslikken tijdens of na de operatie. Tenslotte krijgt u een operatiehemd aan. Een verpleegkundige brengt u op een bed naar de operatieafdeling. Wanneer u naar de operatiekamer gaat, is afhankelijk van het type verdoving dat u krijgt. De verdoving In principe wordt u voor de keizersnede verdoofd via de zogenaamde ruggenprik (ook wel epidurale ofwel spinale verdoving genoemd). Bij deze vorm van verdoving worden uw benen en uw onderlichaam gevoelloos gemaakt. Verder krijgt u een infuus in uw arm om vocht, medicijnen of bloed te kunnen toedienen indien dit noodzakelijk is. Om u de prik te kunnen geven zal de anesthesist u vragen op een bed te gaan zitten of op uw zij te gaan liggen met gebogen hoofd en opgetrokken knieën. De anesthesist desinfecteert vervolgens uw rug met jodium en geeft u een injectie om de 3
huid te verdoven. Daarna zal hij met een naaldje tussen twee ruggenwervels een verdovende vloeistof in uw ruggenmergsvocht spuiten. Het voordeel van een ruggenprik is dat u de geboorte van uw baby volledig bewust meemaakt en dat u uw baby direct na de geboorte kunt zien en aanraken. Bovendien krijgt uw baby geen verdovingsmiddelen binnen. Er kunnen zich echter omstandigheden voordoen waardoor een ruggenprik niet mogelijk of wenselijk is. In dat geval zal de gynaecoloog in overleg met de anesthesist besluiten tot een keizersnede onder algehele verdoving. Deze verdoving wordt u gegeven in de operatiekamer zo kort mogelijk voor de operatie. De operatie Als u in de operatiekamer komt, ziet u er grote lampen, allerlei apparatuur en mensen in blauwe pakken met een kapje voor hun mond en een muts op. Uw partner of een ander vertrouwd persoon kan de operatie bijwonen, in dat geval zal hij of zij ook deze speciale kleding moeten dragen. De gynaecoloog maakt in het algemeen een horizontale snede vlak boven het schaambeen, vandaar dat dit ook wel de bikinisnede wordt genoemd. Dit litteken is later vrijwel niet meer te zien. De arts tilt de baby uit de baarmoeder (dit is het officiële geboortetijdstip) en bindt vervolgens de navelstreng af en knipt deze door. Hierna verwijdert hij de placenta en de vliezen. Het hechten van de wond gebeurt met behulp van nietjes. Dit hechten is een nauwkeurig werk en neemt enige tijd in beslag. Na de operatie Kort na de keizersnede zult u enige pijn ervaring. Deze pijn wordt veroorzaakt door de wond in de buikwand en de soms pijnlijke naweeën. U kunt een van de verpleegkundigen altijd om pijnstillende medicatie vragen. Wanneer bij u sprake was van een algehele verdoving, dan kunt u in het begin wat slaperig zijn. U zult na een algehele verdoving later beginnen met normaal eten; eerst krijgt u alleen vloeibaar of half vloeibaar eten.
4
Na een ruggenprik zult u de eerste uren nog geen controle hebben over uw benen en blaas. Urine wordt dan via de katheter opgevangen in een katheterzakje. De dag na de operatie verwijdert een verpleegkundige de katheter. Na één of twee dagen komt de functie van de darmen geleidelijk weer op gang. De buik kan dan wat opgezet zijn en u kunt last hebben van pijnlijke krampen. De pijn neemt na verloop van enkele dagen af. Wel zult u zich de eerste dagen wat slap voelen. Ook kunt u last hebben van duizeligheid als u opstaat. U zult zich geleidelijk aan beter gaan voelen. Een verpleegkundige komt na de operatie regelmatig uw bloeddruk, pols, bloedverlies en eventueel de hoeveelheid urine controleren. Ook na de operatie krijgt u nog gedurende zes dagen éénmaal per dag een prikje Heparine in uw bovenbuik of bovenbeen. Rond de zesde dag mogen de nietjes er uit en na twee weken zal de wond geheel genezen zijn. Als alles voorspoedig verloopt, kunt u de 5e of 6e dag na de keizersnede weer naar huis. De baby Sommige baby’s die via de keizersnede geboren zijn, hebben direct na de geboorte wat moeite met ademhalen. Soms komt dit door de narcose, soms is de conditie van het kind niet optimaal. Dit laatste heeft meestal te maken met de reden waarom de gynaecoloog besloot tot een keizersnede; het is dus geen gevolg van de operatie. De kinderarts is altijd aanwezig bij een keizersnede en zal direct na de geboorte de conditie van uw baby controleren en beoordelen. Afhankelijk hiervan zal de kinderarts bepalen of uw kind met u mee kan naar de kraamafdeling. Het kan zijn dat de kinderarts opname op de kinderafdeling noodzakelijk acht. Wanneer de operatie na een ruggenprik plaatsvond, kan de baby voor zover zijn conditie het toelaat, even bij u blijven. Hierna brengt een verpleegkundige uw baby naar de kraam- of kinderafdeling. Uw partner kan met de verpleegkundige meegaan.
5
Weer thuis Eenmaal thuis zult u zich niet meteen weer de oude voelen. Een veel gehoorde klacht na een keizersnede is vermoeidheid. Deze vermoeidheid duurt vaak langer dan na een gewone bevalling. Dit is echter normaal: u heeft immers een operatie ondergaan. Wij raden u aan om rustig aan te doen. Aanvaardt u alle hulp die u aangeboden krijgt van familie en vrienden. U kunt ook proberen gezinshulp te regelen. Uw huisarts of uw gynaecoloog kan u hierover informeren. Een bevalling is zowel voor u als voor uw partner een emotioneel gebeuren. Misschien bent u teleurgesteld dat de bevalling niet langs de normale weg heeft kunnen plaatsvinden. Bij uw partner kan sprake zijn geweest van gevoelens van onmacht en angst. Praat daarover met elkaar of met familie of vrienden: probeer alle gevoelens en teleurstellingen te uiten en te bespreken. U kunt samen met uw partner ook een afspraak maken met uw gynaecoloog om met hem nog eens te praten over alles wat er gebeurd is. Tot slot Als u een bevalling met keizersnede heeft ondergaan, betekent dit niet automatisch dat dit bij uw volgende zwangerschap ook zo zal verlopen. Dit hangt af van de reden waarom de gynaecoloog besloot tot een operatie. Wel zal een volgende zwangerschap in het algemeen onder begeleiding van de gynaecoloog plaatsvinden.
6
Vragen Mocht u na het lezen van deze informatie nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met de gynaecologie verpleegkundige op de volgende werkdagen: maandag 11.30 dinsdag 11.30 donderdag (even weken)11.30 vrijdag 11.30
-
12.30 12.30 12.30 12.30
0597 0596 0596 0597
-
459 644 644 459
533 492 492 533
Mocht u toch dringende vragen hebben en geen mogelijkheid hebben om op deze tijden te bellen, kunt u contact opnemen met de polikliniek Gynaecologie: - locatie Lucas - locatie Delfzicht
0597 - 459 237 0596 - 644 523.
7
Ommelander Ziekenhuis Groep
locatie Delfzicht
locatie Lucas
Jachtlaan 50, Delfzijl
Gassingel 18, Winschoten
Postbus 30.000 9930 RA Delfzijl Telefoon 0596 - 644 444
Postbus 30.000 9670 RA Winschoten Telefoon 0597 - 459 111
E-mail:
[email protected] Web: www.ozg.eu
(01.12-184) © OZG, locatie Delfzicht
8
