NR.
GEMEENTEBESTUUR UITGEEST Nota / advies van: A. de Vries Behandelende afdeling: Publiekszaken Datum: 22-05-2012 TITEL: Kadernota 'Van zorg naar participatie
KORTE PROBLEEMSTELLING/ONDERWERP: Ten behoeve van de decentralisatie van de functie begeleiding van de AWBZ naar de Wmo is gezamenlijk met de regiogemeenten Velsen, Beverwijk en Heemskerk de kadernota 'Van zorg naar participatie' opgesteld. De Wmo adviesraad Uitgeest heeft advies uitgebracht. (i.v.m. B en W notulering zeer beknopt advies, voor uitgebreid advies z.o.z.)
SAMENVATTEND ADVIES: - Kennis te nemen van het advies van de Wmo adviesraad - De Wmo adviesraad te antwoorden conform bijgaande conceptbrief - De kadernota ter advisering voorleggen aan de Commissie Samenlevingszaken en ter vaststelling aan de gemeenteraad (advies Wmo-Raad en reactie college bijvoegen). Behandeling in de gemeenteraad: ja
Datum:
Bespreken in Commissie: Samenlevingszaken
Paraaf afd.hoofd:
Voorlichting: nee
Bespreken GO/OR: nee
Openbaar: ja
Advies secretaris:
Vragen/opmerkingen portefeuillehouder:
Conceptbrief samenstellen i.o.v. portefeuillehouder: ja/nee Akkoord
Bespreken
Burgemeester Secretaris Wethouder Spaanderman
A.
Wethouder Linnartz Wethouder Selij Besluit van B&W d.d.: 29-05-2012 Akkoord
Nummer: B2012.0695
Persbericht:
ADVIES BEHANDELENDE AFDELING: Probleemstelling: (wie, wat, waar, wanneer, waarom) Ten behoeve van de decentralisatie van de functie begeleiding van de AWBZ naar de Wmo is gezamenlijk met de regiogemeenten Velsen, Beverwijk en Heemskerk de kadernota 'Van zorg naar participatie' opgesteld. De Wmo adviesraad Uitgeest heeft advies uitgebracht. Oplossing: (hoe kunnen we de doelstelling bereiken) In uw besluit d.d. 20-3-2012 )B2012.0308) heeft u ingestemd met de concept Kadernota 'Van zorg naar participatie' waarin de kaders worden aangegeven waarbinnen de Umondgemeenten gezamenlijk de decentralisatie van de AWBZ-begeleiding naar de Wmo vorm gaan geven. Deze concept Kadernota is vervolgens ter advisering voorgelegd aan de Wmo adviesraad. Het advies van de WMO adviesraad d.d. 16 mei is als bijlage bijgevoegd. Voorgesteld wordt om de Wmo adviesraad te antwoorden volgens bijgaande conceptbrief. Vervolgens de Kadernota, het advies van de Wmo adviesraad en uw reactie hierop ter vaststelling aan te bieden aan de Commissie Samenlevingszaken. Besproken met wethouder Spaanderman. Wethouder akkoord. Financiële aspecten/risico's: Nvt Samengevat advies: (zoals voorzijde) - Kennis te nemen van het advies van de Wmo adviesraad - De Wmo adviesraad te antwoorden conform bijgaande conceptbrief - De kadernota ter advisering voorleggen aan de Commissie Samenlevingszaken en ter vaststelling aan de gemeenteraad (advies Wmo-Raad en reactie college bijvoegen).
PARAAF OF ADVIES MEDE-ADVISEUR INKOOP/ AKKOORD
ADVIES:
PUBLIEKSZAKEN/ AKKOORD
FINANCIËN/ AKKOORD
STAFAFDELING/ AKKOORD
VERZEKERINGEN / AKKOORD
RUIMTELIJK BEHEER/AKKOORD
RUIMTELIJKE ORDENING/AKKOORD
Adviesraad Uitgeest College van Burgemeester en Wethouders van Uitgeest Middelweg 28 1911 EG Uitgeest
GEMEENTE' UITGEEST
_
:
>
-
ZLLIort.l&b? beh.ambt.
'1 6 MFI Uitgeest, 16 mei 2012
dossicrtoiV kopie
j
I
J
Ou|\i>.
Afd. datum
Betreft: Publiekszaken/U2012.0972 advies Concept Kadernota 'Van zorg naar participatie' IJmondgemeenten Beverwijk, Heemskerk, Velsen en Uitgeest. Geacht college, De Wmo-adviesraad reageert ais volgt op uw adviesaanvraag van 22 maart 2012 in het kader van de eerder genoemde Concept-Kadernota. Algemeen: De beslissing o f de decentralisatie van de AWBZ-begeleiding volgens de oorspronkelijke planning plaats heeft: nieuwe gevallen met ingang van 2013, bestaande gevallen één jaar later. Zowel het kabinet als de gemeenten hechten veel belang aan voortvarende voortgang van deze decentralisatie, maar de afgesproken invoeringstermijn van één jaar is al niet mogelijk. Vasthouden aan de oorspronkelijke planning, vindt de Wmo Adviesraad om een aantal redenen niet verantwoord. De voorgenomen decentralisatie van een aantal taken van het Rijk naar de gemeenten dreigt zo snel te gaan, dat de kwaliteit van de uitvoering in gevaar komt. De gemeenten (ook Uitgeest) behandelen hun voorjaarsnota 2012. Gezien de grote financiële gevolgen voor de gemeenten mag de decentralisatie van de begeleiding daarin niet ontbreken, evenmin i n de gemeentebegroting die rond de zomer wordt opgesteld. Op dit moment zijn de budgetten voor begeleiding nog niet precies bekend. Ook het verdeelmodel moet nog worden vastgesteld, evenals de finale toets van de onafhankelijke derde die in het bestuursakkoord is afgesproken. Bovendien is wijziging van de Wmo verordening noodzakelijk. Deze kan echter pas worden besproken als de wettelijke kaders duidelijk zijn en daarvoor is besluitvorming over het wetsontwerp cruciaal. Uitgeest moet voldoende ruimte hebben om met betrokkenen, zoals aanbieders, cliënten en de andere IJmond gemeenten, overleg te kunnen voeren over de aanpak. Daarna volgt nog de inkoop o f subsidiëring van een groot aantal zeer uiteenlopende vormen van zorg en ondersteuning. Zorgvuldigheid en tijd zijn daarvoor belangrijke vereisten. De decentralisatie gaat gepaard met bezuinigingen. Uitgeest en andere IJmond gemeenten willen mede daarom het aanbod kunnen vernieuwen. Belangrijk is de overdracht van cliëntgegevens. Cliënten zullen benaderd moeten worden om die gegevens te verstrekken, zodat men tijdig kan beoordelen hoe de behoefte aan ondersteuning het beste kan worden ingevuld. Voor die informatie overdracht is een deugdelijke wettelijke basis vereist. In hoeverre heeft Uitgeest zich al voorbereid op de nieuwe taak?
Doordat veel belangrijke besluiten, zoals die over de wettelijke kaders en de financiën, nog niet door het kabinet zijn genomen, staan veel zaken lokaal noodgedwongen in de wacht. Onder die omstandigheden is vasthouden aan overgang in 2013 niet goed mogelijk en staat de Wmo Adviesraad op het standpunt dat Uitgeest en de andere gemeenten er beter aan doen in 2014 gelijktijdig de nieuwe en oude gevallen bij de gemeenten onder te brengen. De Wmo adviesraad geeft het college het advies haar politieke invloed aan te wenden in Den Haag om decentralisatie van de AWBZ-begeleiding te realiseren in 2014.
Specifiek: Pag.3: De nota spreekt over de wens om 'vrijwilligersorganisaties, maatschappelijke organisaties en zorgaanbieders te stimuleren om een netwerk te vormen en te komen tot nieuwe maatwerkarrangementen inde wijk'. - De Wmo adviesraad ziet hier het gevaar dat de beoogde samenwerking tussen vrijwilligers en professionele zorgwerkers onder druk komt te staan als de vrijwilligers (lees mantelzorgers) een bedreiging vormen voor de werkgelegenheid en de professionaliteit van het werk van de betaalde zorgwerkers. De vakbonden van de zorgwerkers ageren hier al geruime tijd tegen. Pag.7: Hier staat in de nota: 'In de wettekst van de Wmo staat niet hoe gemeenten dat moeten doen. Gemeenten krijgen daarmee de vrijheid bij de invulling van de begeleiding' e n ' De gemeenten moeten de decentralisatie wel uitvoeren tegen de achtergrond van een groeiende vraag naar zorg en maatschappelijke ondersteuning enerzijds, en krimpende budgetten anderzijds. - De Wmo adviesraad ziet hier een kans op willekeur ontstaan vanuit het oogpunt van het streven naar doelmatigheid, de ene gemeente levert onder dezelfde omstandigheden wel waar een ander gemeente dit niet zou doen. Hoe ziet het college binnen de samenwerking in de Umond gemeenten dit risico en welke maatregelen zijn er om dit tegen te gaan? - De Wmo adviesraad kan bij groeiende vraag in combinatie met krimpende budgetten bijna niet anders concluderen dat hiermee een verschraling van de compensatieplicht zal ontstaan. In hoeverre zal het college deze effecten tegen gaan? Pag. 10: Onder het kopje Zorgtoewijzing wordt vermeld dat de zorgtoewijzing voor begeleiding en jeugdzorg (GGZ) ook naar de gemeente wordt overgeheveld. - De Wmo adviesraad vraagt het college hoe men deze indicatie gaat vormgeven, is er voldoende kennis in huis om dit zelf te doen, zoekt men samenwerking binnen de IJmondgemeenten o f wordt dit mgehuurd/ingekocht/uitbesteed? Pag. 11: Bij de uiteenzetting van de diverse beperkingen wordt aan het einde vermeld dat 'Voor een groot deel van de cliënten, worden in de AWBZ meerdere grondslagen geregistreerd (bijv. Als er sprake is van zowel somatische als psychiatrische klachten) in de AWBZ wordt een dominante grondslag vastgesteld op grond van de zwaarst wegende beperking' - De Wmo adviesraad adviseert het college in het indicatieproces naast de dominante grondslag ook andere grondslagen te vermelden teneinde een compleet inzicht in de onderlinge samenhang van de grondslagen te bevorderen.
2
Pag. 14: Over de Inloop GGZ wordt opgemerkt dat de eigen bijdrage voor begeleiding voor mensen een reden was ten stoppen met hun begeleiding. - (De Wmo adviesraad ziet een wezenlijk verschil tussen mensen die de eigen bijdrage niet willen betalen en zij die het niet kunnen betalen) Ook vraagt de Wmo adviesraad het college hoe zij voorkomt dat dit soort cliënten zorg gaan mijden. Pag. 16: De nota vermeld over de uitvoering van de AWBZ door zorgverzekeraars ipv zorgkantoren 'Voor gemeenten betekent dit dat met meerdere zorgverzekeraars afstemming gezocht moet worden over ketenzorg en cliënten die meerdere soorten zorg ontvangen' - De Wmo adviesraad maakt zich ernstige zorgen o f gemeenten zijn opgewassen tegen de enorme marktkrachten die zorgverzekeraar vertegenwoordigen. Door de grote belangen en hun kennisvoorsprong kunnen de verzekeraars de gemeenten in deze onderhandelingen gemakkelijk op achterstand zetten. Hoe denkt het college zich in dit krachtenspel 'staande te houden'. Pag. 16: M.b.t. 'de overheveling van MEE gelden en de gewenste rol van MEE bij de decentralisatie van begeleiding' - Adviseert de Wmo adviesraad het college zorgvuldig om te gaan de met kennis en kunde van MEE en dit een goede plaats in het beleid geven om vernietiging van kennis en kapitaal te voorkomen. Pag. 16: M.b.t. de kop 'Bezuinigingen' maakt de Wmo adviesraad zich zorgen dat de zgn. "Stapeling" nu als netto resultaat bij de gemeenten komt te liggen, te verwachten is dat er toename zal zijn van gevallen zorg mijden, wanbetaling en schuldsanering. Deelt het college deze zorgen? Pag. 27: Doelen. - De Wmo adviesraad ziet in de formulering van de vier doelen een beeld ontstaan waarbij de nadruk aan de ene zijde komt te liggen op het inkrimpen, afbouwen en nog efficiënter inzetten van middelen terwijl aan de andere zijde een steeds groter beroep gedaan wordt op vrijwilligers en mantelzorgers. Er zal een sterke groei van overbelaste mantelzorgers ontstaan, doordat het beleid (ook door de staatssecretaris vorm gegeven in haar Beleidsbrief Mantelzorg) hard op weg is om het beroep op mantelzorgers en vrijwilligers te ver op te rekken, waardoor het een steeds dwingender karakter krijgt. De Wmo adviesraad adviseert het college sterk in te zetten op mantelzorg ondersteuning en ontlasting van mantelzorgers.
Wij hopen u met dit advies van dienst te zijn.
Hoogachtend, Namens de Wmo-adviesraad Uitgeest, E.J. Ca5tricum„
r
3
Reactie van het college op het advies van de Wmo adviesraad d.d. 16 mei 2012 m.b.t. de concept Kadernota 'Van zorg naar participatie'.
Geachte leden van de Wmo adviesraad, Op 17 mei jl. ontvingen wij uw advies met betrekking tot de concept Kadernota 'Van zorg naar participatie'. Wij danken u hierbij voor het uitgebreide advies dat u heeft opgesteld. In dit advies stelt u ons een aantal vragen, waarop wij hierbij graag ingaan. Uw eerste vraag heeft betrekking op de vele werkzaamheden die gepaard gaan met deze transitie en die in betrekkelijk korte tijd moeten worden uitgevoerd. U vraagt zich in dit verband af of het niet beter is om alle cliënten, zowel de nieuwe aanmeldingen als de bestaande cliënten, in een keer per 2014 onder de Wmo te brengen. Wij merken in dit verband op dat er over de invoeringsdatum van deze decentralisatie op dit moment nog onduidelijkheid bestaat. De mogelijkheid bestaat dat dit voorstel door de Tweede Kamer op de lijst van controversieel verklaarde onderwerpen wordt gezet. In dat geval wordt de behandeling opgeschort tot na het aantreden van een nieuw kabinet. Dit zal gevolgen hebben voor de datum van inwerkingtreden en mogelijk ook voor de nieuwe wettekst. Afgezien van deze mogelijke vertraging en/of wijzigingen heeft de IJmondiale projectgroep ervoor gekozen door te gaan met haar werkzaamheden op de wijze en met het tijdpad zoals die waren gepland. Dit betekent dat als vervolg op de Kadernota een implementatie- en communicatieplan worden opgesteld, waarin zaken als inkoop, kwaliteitsbeleid, indicatiestelling, de aanpassing van de Wmo verordening en de communicatie naar de cliënten worden uitgewerkt. Juist omdat het gaat om een forse nieuwe ondersteuningstaak is het belangrijk dat voldoende tijd wordt genomen om zorgvuldig te werk te gaan. Om die reden zetten de IJmondgemeenten tot nadere berichten de werkzaamheden rond deze decentralisatie volgens de planning voort. Vraas: De Wmo adviesraad ziet het gevaar dat de beoogde samenwerking tussen vrijwilligers en professionals onder druk komt te staan als de vrijwilligers een mogelijke bedreiging gaan vormen voor de werkgelegenheid en de professionaliteit van het werk van de betaalde zorgwerkers. Antwoord: Binnen de Wmo zal de begeleiding, meer dan onder de AWBZ, zich richten op het hele sociale steunsysteem rond de cliënt. De oplossingen die liggen in het eigen netwerk hebben de voorkeur en hierbij spelen vrijwilligers en mantelzorgers een belangrijke rol. Het versterken van het netwerk en het bieden van adequate (professionele) ondersteuning zijn hierbij van belang. Waar nodig wordt begeleiding geboden door professionals bijvoorbeeld waar begeleiding een onderdeel is van een integraal (medisch) zorgpakket. Vrijwilligers, mantelzorgers en professionals hebben in dit steunsysteem hun eigen, specifieke inbreng. Daarom verwachten wij niet dat dit ten koste zal gaan van de professionaliteit van de zorgwerkers. Of deze 'gekantelde' werkwijze een bedreiging vormt voor de werkgelegenheid van de professionals zal de toekomst uitwijzen.
Waarschijnlijk is dat ook de professionals zich beter gaan organiseren en meer gaan samenwerken. Vraag: De Wmo adviesraad signaleert het gevaar van willekeur tussen gemeenten. Antwoord: De IJmondgemeenten zijn zich hiervan bewust en streven er daarom naar om deze decentralisatie zoveel mogelijk gezamenlijk vorm te geven en daarbij ook af te stemmen met de gemeenten van Zuid Kennemerland. Het is natuurlijk wel zo dat het inherent aan de decentralisatie is dat gemeenten hun beleid lokaal bepalen binnen de wettelijke marges. Gemeenten kennen hun inwoners het beste - als kleine gemeente is Uitgeest hierbij in het voordeel - en kunnen daarom maatwerk leveren. Dit betekent dat indicaties dus kunnen verschillen per gemeente. Vraag: In hoeverre zal het college de effecten van een verschraling van de compensatieplicht tegen gaan?. Antwoord: Bij het invullen van de compensatieplicht is er niet zozeer sprake van een verschraling, alswel het op een andere wijze invullen hiervan. Het gaat hierbij om de omslag in denken van 'het afhandelen van een aanvraag' naar 'het bereiken van het gewenste resultaat'. Samen met de aanvrager wordt in kaart gebracht welke Ondersteuning de burger nodig heeft om te kunnen participeren in de samenleving. De oplossing zal hierbij in eerste instantie gezocht worden in ondersteuning vanuit het eigen netwerk, zoals hierboven al is aangegeven. Ook wordt bekeken in hoeverre het gewenste resultaat met algemene, voorliggende voorzieningen bereikt kan worden in plaats van direct een beroep te doen op een individuele voorziening. Mogelijke besparingen die deze gekantelde werkwijze oplevert dragen ertoe bij om de kosten ook in de toekomst beheersbaar te houden. Vragen naar aanleiding van de overheveling van de functie begeleiding die nu onder de Jeugdzorg valt. Antwoord: Ook de overheveling van de begeleiding vanuit de Jeugdzorg wordt IJmondiaal opgepakt. Vraag: De Wmo adviesraad adviseert het college in het indicatieproces naast de dominante grondslag ook andere grondslagen te vermelden teneinde een compleet inzicht in de onderlinge samenhang van de grondslagen te bevorderen. Antwoord: Het college is van mening dat het belangrijk is de vraag van een cliënt zo helder mogelijk in beeld te brengen. Dit is ook een belangrijk uitgangspunt van de Kanteling. Er wordt dus breed gekeken naar hoe de ondersteuning zo goed mogelijk vorm gegeven kan worden. Vraas: Hoe gaat het college voorkomen dat de GGZ-clienten zorg gaan mijden; dit naar aanleiding van de eigen bijdrage? Antwoord: Zorgmijders zijn sowieso moeilijk te bereiken. In het Kompas wordt hier regionaal aandacht aan besteed.
Vraag: Hoe denkt het college zich staande te houden in het krachtenspel m.b.t. de zorgverzekeraars ? Antwoord: Ook met betrekking van het inkopen van zorg trekken de IJmondgemeenten gezamenlijk op. Als samenwerking met Zuid Kennemerland een meerwaarde heeft, wordt samengewerkt op de punten waar we elkaar kunnen versterken. Tevens maakt van de stuurgroep ZONH Midden-Kennemerland - naast de portefeuillehouders - ook de grootste zorgverzekeraar Achmea deel uit. Vraag: De Wmo adviesraad adviseert het college zorgvuldig om te gaan met de kennis en kunde van MEE en dit een goede plaats te geven in het beleid. Antwoord: De rol van M E E bij de decentralisatie zal zorgvuldig bekeken worden. Vraas: Deelt het college de zorgen van de Wmo adviesraad met betrekking tot de effecten van de 'stapeling' van bezuinigingen? Antwoord: Ja, het college deelt deze zorgen. Het laatste jaar zien we een toename van de aanvragen voor schuldhulpverlening. Vraas: De Wmo adviesraad adviseert het college sterk in te zetten op mantelzorgondersteuning en ontlasting van mantelzorgers. Antwoord: Het college is van mening dat de rol van mantelzorgers steeds belangrijker wordt en dat adequate ondersteuning noodzakelijk is. We zetten daarom in op een sterk beleid ten aanzien van de mantelzorgondersteuning. We doen dat in samenwerking met de regiogemeenten Velsen, Heemskerk, Beverwijk en Castricum.
ondertekening
