KLANKBORDGROEP AZC HEERENVEEN
Advies aan het college van B&W van Heerenveen Samen geven we het AZC en de asielzoekers een goede plaats in de Heerenveense samenleving
inclusief reacties van het college van B&W
2016
Inleiding De klankbordgroep AZC Heerenveen is sinds december 2015 actief aan de slag met haar doelstelling: zorgen dat we het AZC en de asielzoekers een goede plaats geven in de Heerenveense samenleving. We hebben in vier themagroepen gesproken over wat wij belangrijk vinden en wat wij vinden dat geregeld moet worden om die doelstelling te halen. De eerste bijeenkomsten hebben we gesproken vanuit onze eigen inzichten en ideeën als betrokken inwoners. Tijdens het derde overleg hebben we kort de concept-bestuursovereenkomstingezien en hebben we gericht gereageerd op de bestaande teksten. Een deel van de klankbordgroep vond de inzagetijd te kort om een goed inhoudelijk advies te geven over de concept-bestuursovereenkomst. Dat betekent dat de adviezen meer algemeen van aard zijn dan tot in detail toegespitst op de toenmalige inhoud van de concept-bestuursovereenkomst. Over het geheel genomen is de klankbordgroep positief over de inhoud van de conceptbestuursovereenkomst. Bij een aantal onderwerpen hebben we aandachtspunten en adviezen geformuleerd. Wij verwachten dat het college van burgemeester en wethouders deze adviezen ter harte neemt door ze mee te nemen in de onderhandelingen met het COA.
Pagina 2 van 10
Inhoud Inrichting ................................................................................................................................................. 4 Inrichting van de omgeving Inrichting van het azc-terrein Veiligheid ................................................................................................................................................. 6 Herkenbaar meldpunt/contactpersonen Veiligheidsplan Sociaal...................................................................................................................................................... 7 Welzijn, recreatieve en educatieve activiteiten Inburgering Communicatie ......................................................................................................................................... 9 Continuïteit Communicatie en participatie Overlegcommissie
Pagina 3 van 10
Inrichting Inrichting van de omgeving Veilige looproute Bij de rotonde K.R. Poststraat – Zonnebloemstraat komen alle verkeersstromen samen (fietsen, auto’s en voetgangers). De klankbordgroep maakt zich zorgen over de veiligheid van voetgangers bij het oversteken van de wegen. Zij vindt het daarom van belang dat er een goede afwikkeling en sturing van voetgangerstromen op de rotonde K.R. Poststraat komt. Het advies is om de voetgangers vooral richting de zuidzijde van de K.R. Poststraat te geleiden, omdat dit de luwe kant is en aan de zuidzijde van de K.R. Poststraat de route naar het centrum veiliger/betere oversteekplaatsen heeft. Ook kunnen de voetgangers bij de rotonde kiezen om zuidwaarts richting het centrum te gaan. Reactie college: In principe is het een veilige verkeerssituatie doordat we de fietsers en voetgangers van de auto’s scheiden. De noordzijde, de kant van de Zonnebloemstraat, is prettiger om te wandelen. We stellen voor om aanvullend een veiligheidsaudit uit te laten voeren. Voorkom sluiproute Voorkom dat er een doorgang ontstaat tussen de achterkant van de kantoren en de Zonnebloemstraat ter hoogte van de pompkelder van het bergbezinkbassin. Een idee is om een hekwerk te plaatsen of een verhoging in het maaiveld, een aarden wal, te maken. Reactie college: We trekken de parksfeer door tot het parkeerterrein aan de achterkant van de kantoren. Er wordt een waterpartij aangelegd, met de grond daarvan wordt de aarden wal doorgetrokken. Voorkom hangplek Voor de sociale veiligheid en om te voorkomen dat er hangjongeren rondhangen aan de noordrand, verzoekt de klankbordgroep meer maat te geven aan de open ruimte aan de noordrand, als overgang naar het azc-terrein. Reactie college: We hebben dit aangepast, er is een grotere open ruimte gecreëerd, zodat er meer overzicht is.
Inrichting van het azc-terrein De klankbordgroep heeft zich met name bezig gehouden met de inrichting van de omgeving van het azc-terrein. Toch is ook het globale inrichtingsplan van het azc-terrein zelf bekeken. Voor de verdere uitwerking daarvan, adviseert de klankbordgroep het COA het volgende: Inrichting De klankbordgroep vindt het van groot belang dat er voldoende aandacht wordt besteed aan een goede inrichting van het azc-terrein, die bijdraagt aan een leefbaar klimaat voor de bewoners. Suggesties voor de inrichting van het terrein tussen de gebouwen zijn: Pagina 4 van 10
-
-
grote of snel groeiende bomen planten op het middenterrein, misschien overplant van bestaande bomen elders ruimte voor moestuintjes aan de achterzijde van de woongebouwen, zelfaanplant door bewoners speelterreintjes, onder meer voor kleintjes met zandbak en wipkip aan de noordzijde, maar ook ruimte voor een trapveldje; de klankbordgroep adviseert om geen basketbalveld aan te leggen vanwege geluidsoverlast die dat met zich meebrengt groenblijvende beplanting, krokussen en het met klimop beplanten van de binnenzijde van het hekwerk voor een aangenaam en groen aanzicht
Reactie college: Het COA neemt deze adviezen serieus mee in de inrichtingsplannen. Veiligheid en daarmee overzichtelijkheid, staat wel voorop. Uitstraling gebouwen De klankbordgroep is zeer ontstemd over de ruimtelijke kwaliteit en uitstraling van de gebouwen, zoals deze als referentiebeelden zijn gepresenteerd. De gebouwen ogen kil en kaal en detoneren in het na te streven ruimtelijk beeld van Heerenveen. De klankbordgroep adviseert om hier met bijvoorbeeld kleurgebruik (optische) kwaliteit aan te brengen. Reactie college: De kosten voor de units zijn in het afgelopen jaar vrijwel tweemaal zo hoog geworden. Het COA kiest dan ook voor sober en doelmatig, een vriendelijker sfeer en goede inpassing in het landschap is eventueel in kleurstelling te bereiken. Een aantrekkelijke groene omgeving is hiermee van groot belang.
Pagina 5 van 10
Veiligheid Herkenbaar meldpunt/contactpersonen De klankbordgroep vindt het belangrijk dat er een herkenbaar meldpunt van de politie en het COA komt, vooral vanwege het ‘onderbuikgevoel’. Dit meldpunt komt goed tot uiting in artikel 11 lid 3. Wat daarbij van belang is, is dat dit meldpunt wordt gedeeld met de omgeving. De wijkbewoners moeten een lijst krijgen van contactpersonen, hierop staat de wijkagent, maar bijvoorbeeld ook het COA. Verder gaat de klankbordgroep er van uit dat de politie voor veiligheidszaken altijd bereikbaar is en dat er indien nodig voldoende politie kan worden ingezet. Reactie college: De bereikbaarheid vinden wij ook belangrijk, uiteraard krijgen de omwonenden contactgegevens.
Veiligheidsplan Proces Het veiligheidsplan is een belangrijke bijlage van de bestuursovereenkomst, maar dit plan is nog niet opgesteld. De klankbordgroep wil advies kunnen geven over het concept veiligheidsplan, voordat het wordt vastgesteld. Als de bestuursovereenkomst eerder wordt vastgesteld dan het veiligheidsplan, gaat de themagroep veiligheid er van uit dat ze weer bij elkaar wordt geroepen als het conceptveiligheidsplan gereed is. Daarnaast is de klankbordgroep van mening dat het veiligheidsplan beschikbaar moet komen voor omwonenden en andere belangstellenden. Reactie college: De gemeente heeft de leiding bij het maken van het veiligheidsplan en zal daar zeker de klankbordgroep bij betrekken. Inhoud In het veiligheidsplan zou aandacht moeten zijn voor monitoring. De klankbord vindt het namelijk van belang dat de effecten van de komst van het azc op de leefbaarheid en veiligheid van de omgeving worden gemeten. Wanneer die effecten negatief zijn, zouden het COA en de gemeente extra capaciteit voor een intensiever omgevingsbeheer in moeten zetten. Op basis van evaluaties kan dan worden bekeken hoe lang dit nodig is. Reactie college: Dat vinden wij ook een belangrijk punt om in het veiligheidsplan mee te nemen.
Pagina 6 van 10
Sociaal Welzijn, recreatieve en educatieve activiteiten De klankbordgroep is tevreden over de inhoud van artikel 9 (welzijn, recreatieve en educatieve activiteiten). Ze adviseert Humanitas toe te voegen als organisatie waarmee het COA samenwerkt. De klankbordgroep adviseert om de verantwoordelijkheid voor het jaarlijks ontwikkelen van een activiteitenplan niet bij het COA neer te leggen, maar om daar een gezamenlijke inspanning van te maken, zie hiervoor onderstaand kader.
Plan voor ontwikkelen activiteitenplan Doel In samenwerking tussen Gemeente Heerenveen, COA, Vluchtelingen Werk Noord Nederland (VWNN), Humanitas, Caleidoscoop en bewoners komen tot een goede samenwerking gericht op het realiseren van een zo optimaal mogelijke positie voor asielzoekers in de Heerenveense samenleving. Voor het realiseren van dit doel zijn de volgende uitgangspunten belangrijk: het leren van de Nederlandse taal kennis hebben van de Nederlandse normen en waarden goed onderwijs voor de leerplichtige kinderen en jongeren een aanbod van activiteiten voor verschillende leeftijdsgroepen op het AZC door vrijwilligers met betrokkenheid van bewoners van het azc het organiseren van integratiemogelijkheden door deelname aan activiteiten op het gebied van sport, cultuur en natuur in de Heerenveense samenleving het verrichten van (vrijwilligers)werk mogelijk maken Om dit te bereiken zijn voldoende vrijwilligers en een goede contacten met het maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven in Heerenveen belangrijk. Maar ook een goede samenwerking en rolverdeling tussen medewerkers azc en bovengenoemde partijen. Van belang is om maatwerk te kunnen leveren op de vraag. Vrijwilligers kunnen ingezet worden voor onderstaande activiteiten: Vrijwilligers voor de organisatie van activiteiten op het azc met een goede verdeling over leeftijdsgroepen Vrijwilligers voor het verzorgen van Nederlandse les Vrijwilligers voor het overdragen van kennis van de samenleving (normen en waarden) Vrijwillige maatjes die samen met bewoners van het azc aan de slag gaan met het organiseren van participatie buiten het centrum Opbouwen van een netwerk en het maken van afspraken met verenigingen en stichtingen om deelname voor Asielzoekers mogelijk te maken Het leggen van contacten met het bedrijfsleven om (indien toegestaan) werk (ervaringsplekken) te realiseren Organisatiestructuur De gemeente Heerenveen, Caleidoscoop, VWNN en Humanitas vormen samen met het COA de basis van een werkgroep. De overige leden van de werkgroep sociaal krijgt de functie van klankbord om mee te denken met de werkgroep. De werkgroep benadert de organisaties voor het werven van vrijwilligers en het opbouwen van een netwerk. De werkgroep stelt een jaarplan op en stemt dit af met de klankbordgroep. De klankbordgroep geeft gevraagd en ongevraagd advies aan de werkgroep. Samen blijven ze de gemeente voorzien van advies.
Reactie college: Humanitas is toegevoegd als maatschappelijke organisatie waar het COA mee zal werken. Wij steunen de beschreven werkwijze. We hebben dit juridisch gedekt door in de concept bestuursovereenkomst aan te geven dat het activiteitenplan goedkeuring nodig heeft van de gemeente.
Pagina 7 van 10
Inburgering Inburgering is een zaak van het COA en de regering. Het onderwerp staat daarom nu niet in de bestuursovereenkomst. De klankbordgroep zou echter graag benoemd zien dat het COA hierin samenwerkt met de lokale aanbieders. Reactie college: Wij staan positief tegenover deze samenwerking. Inburgering is echter geen zaak van de gemeente en kan dus niet in de bestuursovereenkomst worden opgenomen.
Pagina 8 van 10
Communicatie Continuïteit Communicatie is essentieel voor het draagvlak voor het azc binnen de gemeente Heerenveen. De gemeente zet nu samen met het COA en de klankbordgroep een open, eerlijke, transparante lijn van communicatie in tot aan de ingebruikname van het azc. In de concept-bestuursovereenkomst is opgenomen dat het COA de regie heeft op de communicatie vanaf de opening van het AZC. De klankbordgroep adviseert om in de bestuursovereenkomst de volgende bepaling op te nemen: “Het COA committeert zich na overdracht van de communicatieregie aan continuïteit van de ingezette lijn van proactieve, open, eerlijke en transparante communicatie met de Heerenveense samenleving. Na overdracht van de regie zorgt het COA dat de communicatiemiddelen en -kanalen die onder regie van de gemeente zijn gebruikt worden voortgezet of dat met andere communicatiemiddelen de inwoners van Heerenveen steeds actief worden geïnformeerd en betrokken.”
Communicatie en participatie De klankbordgroep ziet in de uitgangspunten d) en f) en de artikelen 9.4 (jaarlijks activiteitenplan), 16 (Lokaal Terugkeer Overleg) en 17 (Inkoop werken en diensten) van de concept-bestuursovereenkomst expliciet mogelijkheden voor communicatie (alle 4 artikelen) en participatie ( d), f) en 9.4). Door te communiceren over cijfers en feiten rondom deze onderwerpen, kan duidelijk worden dat het azc ook positieve invloed op de gemeenschap kan hebben, bijvoorbeeld voor de werkgelegenheid, en kunnen indianenverhalen ontkracht worden. In dit kader adviseert de klankbordgroep de volgende bepaling op te nemen: “Een inspanningsverplichting voor het COA om inwoners en lokale organisaties te betrekken bij de plannen, inrichting en activiteiten van het azc, en pro-actief, open, eerlijk en transparant te communiceren over feiten en cijfers, met name die van de onderwerpen in bovengenoemde onderdelen van de bestuursovereenkomst.” Reactie college: Voor beide adviezen geldt dat wij hier positief tegenover staan. In de bestuursovereenkomst kan dit niet worden geregeld, in de tweede helft van 2016 zullen we samen met het COA de communicatie vormgeven.
Overlegcommissie De klankbordgroep is positief over het instellen van een overlegcommissie na opening van het azc. Wel heeft ze een aantal adviezen: Samenstelling De klankbordgroep mist een aantal partijen die ook in de overlegcommissie zitting moeten hebben, direct betrokkenen die kunnen bijdragen aan een snelle signalering van successen en problemen, zoals: Pagina 9 van 10
- Afvaardiging van azc-bewoners - Onderwijs (ook mbo) - Wijkplatform - Middenstand De klankbordgroep adviseert bovenstaande partijen plek te geven in de overlegcommissie. Reactie college: De overlegcommissie bespreekt calamiteiten en successen en is ter voorkoming van problemen. De samenwerking tussen maatschappelijke partijen in het kader van het activiteitenplan is voor de verbindingen, integratie en activiteiten. Een eventuele afvaardiging van azc-bewoners in de overlegcommissie is aan het COA en de bewoners. Het basisonderwijs is aanwezig op het azc-terrein en maakt dus deel uit van de overlegcommissie. Het wijkplatform is vertegenwoordigd in de klankbordgroep en kan vanuit die ingang zitting nemen in de overlegcommissie. De middenstand kan prima aansluiten bij de samenwerking tussen maatschappelijke organisaties. Voorzitterschap In de concept-bestuursovereenkomst staat dat het COA belast is met het voorzitterschap. De klankbordgroep verwacht dat dit wantrouwen zal wekken bij de gemeenschap, omdat men dat kan beschouwen alsof het COA de regie in handen heeft. Deze beeldvorming kan worden voorkomen door een onafhankelijk voorzitter te kiezen. Dat kan een vertegenwoordiger zijn van één van de andere overlegpartners. Reactie college: Wij hebben in de concept bestuursovereenkomst opgenomen dat de gemeente de overlegcommissie voorzit. Communicatie De klankbordgroep adviseert de verslagen van de overlegcommissievergaderingen te publiceren, en open, eerlijk en transparant te communiceren over ontwikkelingen vanuit de overlegcommissie. Reactie college: Dit vinden wij een heel logisch advies dat dus zal worden opgevolgd.
Pagina 10 van 10
