Rotterdam
Ondernemer op de kaart! Schouwen-Duiveland Drimmelen Moerdijk
Geertruidenberg
Oosterhout
Breda Noord-Beveland
Halderberge
Tholen
Etten-Leur
Steenbergen
Veere
Middelburg
Rucphen
Goes
Bergen op Zoom
Kapelle
Alphen-Chaam
Roosendaal
Vlissingen
Zundert
Borsele
Baarle-Nassau
Reimerswaal Woensdrecht Sluis
Terneuzen
Hulst
Brugge
Antwerpen
Activiteitenplan 2009 Gent
NDEL OPHA O K N L AND R VA K A M E S T- N E D E R E Z U I DW
>
Colofon Het activiteitenplan is een uitgave van de Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland. Eindredactie: afdeling Communicatie Fotografie: Mechteld Jansen Kees Bennema Limit Fotografie Kamer van Koophandel Vormgeving en druk: Meulenberg drukkers en vormgevers
<
Voorwoord
In onze Kamerregio Zuidwest-Nederland geven ruim 110.000 ondernemingen, gevestigd in 28 gemeenten, inhoud aan de economie. Daar kunnen we met zijn allen trots op zijn. En dat moeten we regionaal, nationaal en internationaal steeds zichtbaar blijven maken, gericht op economische groei. Met de zich internationaal aankondigende economische recessie verdient ondernemerschap in Zuidwest-Nederland meer dan ooit onze aandacht en steun. Vanuit de politiek, bestuurders, belangenvertegenwoordigers én vanuit organisaties zoals de Kamer van Koophandel. De Kamer heeft om deze redenen voor 2009 als motto gekozen: ‘Ondernemer op de kaart!’ We geven invulling aan ons motto door ondernemerschap aan te jagen, te ondersteunen en zichtbaar te maken. Waar mogelijk in samenwerking met andere partijen in Zuidwest-Nederland. In 2009 continueren we onze bestaande producten en diensten maar starten we ook met nieuwe. Dit activiteitenplan gaat daar op in. Verder maakt u in dit plan kennis met regionale ondernemers die zichzelf op één of andere manier nadrukkelijk op de kaart hebben gezet. U zult zien dat de Kamer van Koophandel daar op tal van manieren bij betrokken is. In 2009 zullen we vooral ook alert zijn om die producten en diensten te ontwikkelen en te leveren die ondernemers ondersteunen bij het ‘op de kaart’ blijven bij het zwaardere economische weer. Op www.kvk.nl/catalogus vindt u het actuele overzicht van wat we (nieuw) te bieden hebben in onze Producten en Diensten Catalogus. Deze Producten en Diensten Catalogus is breed en wordt steeds geactualiseerd en verbeterd in overleg met vele partijen. Ook uw mening is daarbij van belang. Daarom wensen wij u veel leesplezier toe en hopen uw verbetersuggesties te mogen ontvangen.
Mr. Chris Rutten Voorzitter
dr. ir. Rob J. van Renterghem Algemeen directeur
1
> Inhoudsopgave
Inleiding
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Hoofdstuk 1
Handelsregister. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.1
Ontwikkelingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.2
Activiteiten Handelsregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Hoofdstuk 2
Voorlichting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
2.1
Ontwikkelingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
2.2
Activiteiten Voorlichting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Hoofdstuk 3
Regiostimulering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
3.1
Ontwikkelingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
3.2
Activiteiten Regiostimulering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
I.
Bevordering innovatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
II.
Sociaal-economische informatie (producten). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
III.
Ruimte voor bedrijvigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
4
Overige beleidsthema’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
I.
Vereenvoudiging wet- en regelgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
II.
Onderwijs & arbeidsmarkt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
III.
Verbetering infrastructuur en bereikbaarheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
IV.
Grensoverschrijdend zakendoen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
V.
Regionaal Economisch Actieprogramma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
VI.
Gemeentelijk ondernemingsklimaat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Hoofdstuk 4
Begroting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
<
Inleiding Een ondernemer moet doen waar hij goed in is, namelijk ondernemen. De Kamer van Koophandel biedt daarbij de helpende hand. Dit activiteitenplan laat zien op welke manier de Kamer hieraan in 2009 invulling geeft. In dit plan worden de activiteiten die nieuw zijn of anders dan voorgaande jaren op een rijtje gezet. De kosten, die met de activiteiten gepaard gaan staan in het laatste hoofdstuk van dit plan. Daarnaast is er de Producten en Diensten Catalogus dat inzicht geeft in het geheel van producten en diensten van de Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland. De website www.kvk.nl/catalogus geeft inzicht in dit totaalpakket van producten en diensten.
Raadpleging Dit activiteitenplan is opgesteld in nauw overleg met werkgeversen werknemersorganisaties zoals BZW, MKB-Zeeland en -Brabant en de vakbonden FNV, CNV en De Unie. Daarnaast zijn ruim duizend ondernemers en ondernemersverenigingen geënquêteerd.
Doordat gegevens toegankelijk zijn, kunnen ondernemers rechtszekerheid krijgen bij het aangaan van overeenkomsten met leveranciers en afnemers.
Ook hebben alle 28 gemeenten in Zuidwest-Nederland en de provincies Zeeland en Noord-Brabant hun mening gegeven. Al deze reacties zijn afgewogen in het bepalen van de activiteiten voor 2009.
Informeren De Kamer van Koophandel vormt de schakel tussen overheid en ondernemers bij informatieverstrekking, uitvoering en het beleid van ondernemerschap. Zij is een laagdrempelige instantie voor (aspirant-) ondernemers en verstrekt betrouwbare informatie over veel verschillende onderwerpen.
Centraal bij alle activiteiten van de Kamer van Koophandel staat het streven om ondernemers aan te zetten tot succesvol en vernieuwend ondernemerschap. De Kamer doet dit door het uitvoeren van de drie kerntaken: Registreren De Kamer van Koophandel is de belangrijkste partner van de overheid bij het realiseren van de basisregistratie voor ondernemingen en rechtspersonen. De gegevens die de Kamers vastleggen in het (nieuwe) Handelsregister zijn betrouwbaar, compleet, kwalitatief hoogwaardig en toegankelijk voor ondernemers en overheid. Nieuwe inschrijvers, zoals maatschappen, agrarische ondernemers en overheidsinstellingen, gaan gebruikmaken van het Handelsregister. Deze 15.000 extra inschrijvingen maken de basisregistratie compleet. Al deze gegevens zoals uittreksels, bedrijfsprofielen en deponeringen zijn snel en eenvoudig te raadplegen.
1
Stimuleren De Kamer van Koophandel wil ook in de toekomst een toonaangevende rol blijven spelen in het stimuleren van de economische ontwikkeling in de regio. Haar sterke punten daarbij zijn: een positie tussen de ondernemer op lokaal en regionaal niveau, daarmee een grote kennis van de regio en de ondernemers, een onafhankelijke positie, organiserend vermogen, financiële ruimte en deskundige mensen om projecten op te zetten. In al de activiteiten staat de ondernemer centraal. Wij zijn ervan overtuigd dat wij samen met het regionale bedrijfsleven en tal van andere partners, de prominente economische rol die Zuidwest-Nederland speelt, blijvend kunnen versterken.
5
Handelsregister Vastleggen van gegevens Zakendoen is een kwestie van vertrouwen. Maar hoe weet een ondernemer of een leverancier betrouwbaar is? En is de klant wel wie hij zegt dat hij is? Belangrijke vragen, vooral als het om grote bedragen gaat. In het Handelsregister staat de meest actuele informatie van alle Nederlandse bedrijven, verenigingen en stichtingen. Al deze gegevens zoals uittreksels, bedrijfsprofielen en deponeringen zijn snel en eenvoudig te raadplegen. Doordat gegevens toegankelijk zijn, kunnen ondernemers rechtszekerheid krijgen bij het aangaan van overeenkomsten met leveranciers en afnemers.
1
De Kamer van Koophandel is door de overheid aangewezen als beheerder van het basisregister voor ondernemingen en rechtspersonen. Met de werkzaamheden rondom het Handelsregister voert de Kamer de Handelsregisterwet uit. De regio ZuidwestNederland telt ruim 106.000 inschrijvingen in het Handelsregister.
In paragraaf 1.1 worden de ontwikkelingen weergegeven die van invloed zijn op de activiteiten voor 2009. Vervolgens geeft paragraaf 1.2 een overzicht van de activiteiten die nieuw zijn of bestaande activiteiten die anders worden aangepakt.
Nieuwe en bestaande ontwikkelingen vormen een impuls voor de dienstverlening van de Kamer. Alle activiteiten die de Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland initieert en uitvoert, zijn te lezen in de Producten en Diensten Catalogus, kortweg PDC. 8 www.kvk.nl/catalogus
>
Uittreksel op papier
Jaarrekening op papier
Afschriften Statuten op papier
60000
600
8000
50000
500
7000
40000
30000
400 57.018
59.000
45.000
2007
2008
2009 (prognose)
Daling ontstaat doordat elke wijziging in het Handelsregister, vanaf juli 2008 wordt bevestigd met een voorbeelduittreksel (ook wel ‘bericht van registratie’ genoemd).
300
6000 530
420
400
2007
2008
2009 (prognose)
Daling ontstaat door de online beschikbaarheid van deze gegevens en de toename van internetgebruik.
5000
6.599
7.000
7.500
2007
2008
2009 (prognose)
Verwachte stijging op basis van tendens.
Bron: KvK 2008
6
<
1.1 Ontwikkelingen
Nieuwe Handelsregisterwet Op 1 juli 2008 is de nieuwe Handelsregisterwet in werking getreden. Daarmee zijn alle ondernemers en rechtspersonen in Nederland wettelijk verplicht zich in te schrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Bij inschrijving in het nieuwe Handelsregister verandert er voor ondernemers onder andere het volgende: Eenmalige opgave basisgegevens De inschrijving in het Handelsregister biedt voordelen voor alle partijen, op korte en lange termijn. Het Handelsregister gaat namelijk deel uit maken van het stelsel van basisregistraties. Dat bespaart ondernemers uiteindelijk een hoop rompslomp. Zij hoeven voortaan de basisgegevens van hun onderneming of organisatie nog maar één keer op één punt aan te leveren: bij de Kamer van Koophandel. Deze registratie geldt vervolgens ook voor organisaties als het Kadaster, Voertuigen (rijksdienst voor Wegverkeer) en Waardering Onroerende Zaken (WOZ). Als deze organisaties gegevens nodig hebben, halen zij deze uit het Handelsregister. Basisgegevens die al zijn geregistreerd, worden binnen de overheid gedeeld en mogen door een andere overheidspartij niet opnieuw aan de ondernemer worden gevraagd. Betere privacybescherming De Kamer van Koophandel hecht veel waarde aan de privacy van ondernemers. Daarom hebben wij het privacybeleid verder aangescherpt. Er is meer privacybescherming, doordat gegevens
1
van bestuurders van rechtspersonen die makkelijk misbruikt kunnen worden (handtekening, adres) niet meer zichtbaar zijn in het openbare deel van het Handelsregister. Uitbreiding met nieuwe inschrijvers Door de nieuwe wet wordt het Handelsregister fors uitgebreid. Ruim 15.000 ondernemingen en rechtspersonen in de regio Zuidwest-Nederland, die tot voor kort niet verplicht waren om zich in te schrijven, moeten dit nu wel doen. Dit zijn geen starters, maar bestaande organisaties zoals landbouwbedrijven en vrije beroepsoefenaars. De nieuwe inschrijvers worden gedurende 2009 ingeschreven in het Handelsregister. Zij worden hiervoor schriftelijk door de Kamer van Koophandel uitgenodigd. Gemeenschappelijke inschrijving Belastingdienst - Kamer van Koophandel Ondernemers die starten als eenmanszaak, VOF of CV krijgen, sinds begin 2008, de mogelijkheid om bij de Kamer naast de inschrijving in het Handelsregister, een BTW-identificatienummer aan te vragen. De klant ervaart deze dienst als zeer positief. Fraudepreventie Om fraude te voorkomen, heeft de Kamer verschillende maatregelen genomen. Bij inschrijving aan de balie worden de identiteitsdocumenten gecontroleerd met behulp van geavanceerde scanners. Daarnaast worden handtekeningen niet elektronisch beschikbaar gesteld. 7
> Mr. Annelies Wooldrik, Janse de Jonge
& Van Wouwe Notarissen in Middelburg
>
‘Handelsregister maakt duidelijk met wie we zakendoen’ ‘Ons notariskantoor Janse de Jonge & Van Wouwe Notarissen is gevestigd in een monumentaal pand in het centrum van Middelburg. Samen met de twee collega-notarissen voer ik een algemene praktijk; wij behandelen dus alle rechtsgebieden. Vanaf komend jaar zijn we verplicht ons in te schrijven in het Handelsregister. Ik vind het een goede zaak dat de gegevens over ondernemingen openbaar zijn. Samen met mijn collega’s vorm ik een maatschap. Tot op heden kunnen onze zakenpartners niet zien wie de ondernemers achter deze maatschap zijn. Dat verandert met de invoering van deze wet. Andersom is dat natuurlijk ook zo. Een Vereniging van Eigenaren bijvoorbeeld moet zich voortaan inschrijven in het Handelsregister. Ik kan dan voortaan zelf nagaan wie bevoegd is om verplichtingen aan te gaan. Tot voor kort was dat moeilijk te controleren. Het nieuwe Handelsregister maakt het zakelijk verkeer dus transparanter. Ik beschouw dat als positief.’
8
<
1.2 Activiteiten Handelsregister De onderstaande tabel geeft de activiteiten weer die nieuw zijn of die in 2009 anders worden aangepakt.
Product/dienst
Actie/doel
Beoogd resultaat
Inschrijvingen
> 15.000 nieuwe klanten wordt schriftelijk gevraagd om zich in te schrijven. Deze klanten hebben tot 31 december 2009 de tijd om dit te doen.
> 100% van alle ondernemingen en rechtspersonen in Zuidwest-Nederland is ingeschreven in het Handelsregister.
Inschrijvingen en wijzigingen
Verbetering kwaliteit Handelsregister door: > Medewerkers doen meer onderzoek dan voorheen en vragen meer bewijs. Ook worden meer controlepunten ingebouwd, dit wordt landelijk getoetst. > Zwaardere procedurele eisen in het besluitvormingsen afhandelingsproces door strengere controles.
> Juistheid van gegevens in het register: 99,5% van de in de registratie opgenomen authentieke gegevens stemt overeen.
Inschrijvingen en wijzigingen
> Alle inschrijvingen en wijzigingen verlopen via het nieuwe mutatieprogramma (HRS).
> Klant wordt sneller geholpen bij inschrijving en wijziging. > Verwerkingstijd van aangeleverde gegevens: 98% van de uitgevoerde processen voldoet aan de eisen van de verwerkingstijden, zoals deze in het programma van eisen van het ministerie van Economische Zaken zijn vermeld.
1
9
> Voorlichting Kennis delen en adviseren Informatiepunt voor (startende) ondernemers De KvK is een onafhankelijke vraagbaak en wegwijzer voor startende ondernemers. Ook gevestigde bedrijven kunnen terecht bij de Kamer van Koophandel. Met name het midden- en kleinbedrijf maakt gebruik van de deskundigheid van de KvK. Voorlichting bij de Kamer van Koophandel heeft zeven specialisatiegebieden als uitgangspunt voor de dienstverlening:
2
> > > > > > >
Startende ondernemers; Internationaal ondernemen; Bedrijfsoverdracht en -overname; Wet- en regelgeving; Veilig ondernemen; Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen; Onderwijs en ondernemerschap.
Ondernemers worden in eerste instantie geholpen door breed opgeleide medewerkers. Bij specifieke vragen verwijzen zij door naar eigen specialisten van de Kamer of naar andere instanties zoals Syntens, accountants en brancheorganisaties. Voor een eerste oriëntatie kan de ondernemer kosteloos terecht bij de KvK of rondkijken op de website. Voor meer informatie is er een uitgebreid aanbod brochures en seminars. Voor specifieke vragen of problemen is er de ‘voorlichting op maat’ in de vorm van een persoonlijk gesprek met een specialist van de KvK. De Kamer wil hiermee succesvol en vernieuwend ondernemerschap stimuleren en ondersteunen. Zij levert de producten en diensten vanuit twee full-servicekantoren in Breda en Middelburg en vanuit het frontofficekantoor in Terneuzen. Nieuwe en bestaande ontwikkelingen vormen een impuls voor de dienstverlening van de Kamer. Alle activiteiten die de Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland initieert en uitvoert zijn te lezen in de Producten en Diensten Catalogus, kortweg PDC.
In paragraaf 2.1 worden de ontwikkelingen weergegeven die van invloed zijn op de activiteiten voor 2009. Vervolgens geeft paragraaf 2.2 een overzicht van de activiteiten die nieuw zijn of bestaande activiteiten die anders worden aangepakt.
10
7.500
8000 7000 6000 5000 4000
5.000
4.500
2007
2008
2009 (prognose)
Aantal bezoeken website 2007
252.000
2008
254.000
2009
258.000 (prognose)
200000
250000
300000
Aantal downloads 1500 1200 900
1.150
1.200
1.275
2007
2008
2009 (prognose)
600 300 0
8 www.kvk.nl/catalogus
<
Aantal inkomende e-mails
Bron: KvK 2008
> Johan Jansen, Functional Fruit in Hoeven
>
‘Netwerken met collega-ondernemers is bijzonder waardevol’ ‘Mijn bedrijf richt zich op de verkoop van Scandinavische bessenstruiken en enkele meer gangbare heesters. De cloudberry bijvoorbeeld is een op een framboos gelijkende vrucht die hier nog vrijwel onbekend is. Ik signaleer een toenemende belangstelling voor nieuwe fruitsoorten. De cloudberry heeft een unieke smaak die zich nog het best laat omschrijven als een rijpe appel en ananas tezamen. Bij de start van mijn bedrijf heb ik bijzonder veel aan de Kamer van Koophandel gehad. Alleen het netwerk van collega-ondernemers al waar de Kamer je mee in contact brengt, is bijzonder waardevol. Daarnaast zetten de adviseurs je aan het denken. In mijn geval bijvoorbeeld over het vastleggen van bedrijfsnamen en merknamen. Met mijn Starterspas heb ik bovendien toegang tot een aantal relevante informatiebijeenkomsten. Verder kijk ik bij tal van vraagstukken op de website van de Kamer. Ik vind daar veel informatie. In mijn ogen wijst de Kamer van Koophandel je als starter op de belangrijke grote lijnen waar je rekening mee moet houden.’
11
>
2.1 Ontwikkelingen Gratis en digitaal De Kamer van Koophandel biedt steeds meer producten en diensten, zoals algemene voorwaarden, contracten en het ondernemingsplan, gratis aan. Dit omdat steeds meer eerste klantcontacten verlopen via internet, e-mail en telefoon. De ondernemer kan voor alle aspecten van het ondernemerschap digitaal terecht bij de Kamer.
Internationaal Ondernemen Het internationaal zakendoen is belangrijk voor de economie in Nederland. Vooral export is hiervan een wezenlijk onderdeel. In 2007 haalden ondernemers in Zuidwest-Nederland ruim 11 miljard euro uit de export. Deze export zorgt voor een kwart van de totale omzet in de regio. Ondernemers in de rest van ons land blijven steken op nog geen 20 procent.
8 www.kvk.nl Daarnaast is er een netwerksite gelanceerd, hiermee kunnen ondernemers kennis uitwisselen en hun netwerk uitbreiden. De netwerksite wordt de KvK Community genoemd en zal in 2009 door alle Kamers van Koophandel in Nederland aan de ondernemer worden aangeboden.
2
Starten van een eigen bedrijf In Nederland oriënteren zich jaarlijks zo’n 250.000 mensen op de start van hun eigen bedrijf. In 2007 hebben ruim 100.000 mensen echt de stap gezet om voor zichzelf te beginnen, waarvan meer dan 8.000 in Zuidwest-Nederland. Het beginnen van een eigen zaak wordt onder allochtonen steeds populairder. Zo is één op de tien starters in de regio allochtoon. De ervaring leert dat het slagingspercentage van allochtone ondernemers lager is dan dat van autochtone ondernemers.
>
Verder kiezen steeds meer mensen van 50 jaar en ouder voor het zelfstandig ondernemerschap. Zo zijn het afgelopen jaar ruim 700 ondernemers op oudere leeftijd voor zichzelf begonnen in Zuidwest-Nederland. Opvallend is dat zij vaak succesvoller zijn dan de jongere starters. Dit is te danken aan een weloverwogen start, de beschikbaarheid van financiële middelen en een uitgebreid netwerk.
Digitale Afgifte Exportdocumenten Om het proces van het verkrijgen, invullen, opsturen en behandelen van exportdocumenten eenvoudiger en efficiënter te laten verlopen, heeft de Kamer van Koophandel een nieuwe applicatie ontwikkeld, Digitale Afgifte Exportdocumenten. Iedere ondernemer heeft hiermee de mogelijkheid om tijd en geld te besparen, doordat de exportdocumenten elektronisch bij de Kamer van Koophandel kunnen worden aangeboden in plaats van hiervoor fysiek langs de Kamer te gaan. 8 www.kvk.nl/exportdocumenten
Starters (%) naar leeftijd in de regio
3%
3%
4%
10%
23%
26%
29%
Q 30 jaar
11%
13%
25%
Q 40-49 jaar
29%
27% 33%
32%
Q 30-39 jaar
32%
Q 50-59 jaar Q ! 60 jaar
West-Brabant
Zeeland
Zuidwest-Nederland Bron: KvK 2008
12
Jack Zagers, Peterson Intertransport B.V. > in Oosterhout
>
‘De KvK is het centrale punt voor zakendoen met China’ ‘Peterson is een (zelfstandig) Rotterdams havenbedrijf, actief over de gehele wereld. Onze 2.500 medewerkers zijn actief in kwaliteits- en kwantiteitscontrole en de goederen aan- en afvoer van booreilanden. Voor bedrijven uit Zuidwest-Nederland verzorgen wij steeds vaker de complete goederenstroom uit China of het Verre Oosten naar Europa. De Chinadesk van de Kamer van Koophandel vind ik een bijzonder goed initiatief om ondernemers die zakendoen of willen gaan doen in China te begeleiden. Zo heeft ondernemend Zuidwest-Nederland een centrale belangenbehartiger voor haar business met China. Bovendien kan iedereen kan zich aansluiten bij deze groep ondernemers en zo relevante, praktische ervaringen delen. Leren van elkaar uit de praktijk maakt iedereen beter. Van de handelsdelegatie naar China heb ik meer geleerd dan ik in eenzelfde tijdsbestek, tegen deze kosten uit boeken of via cursussen had kunnen leren. De Kamer is dé uitgelezen instantie om deze kennis en ervaring te bundelen en uit te stralen naar iedereen die hier baat bij kan hebben.’
13
> Bedrijfsopvolging (%) binnen 5 jaar in Zuidwest-Nederland 6
12
10
5
� Totaal bedrijfsleven � Bedrijfsopvolging
10
8
4
30
15
25
12
8 9
3
30
6
15
4
6
2
20
4 2 5,5
6
0
40
20
6
1
50
10 3
2 8,7
7,2
0 Landbouw
9
10,1
0 Industrie
12,9
0 Bouw
10
5 12
23
29,2
0 Groothandel
41,8
34,7
0 Detailhandel
Diensten Bron: KvK 2008
2
Bedrijfsoverdracht en overname In ons land verwachten meer dan 100.000 ondernemers de komende vijf jaar hun bedrijf te beëindigen. Bijna één op de vier ondernemers in Zuidwest-Nederland overweegt te stoppen met het bedrijf. Van alle bedrijven in de regio waar de komende jaren bedrijfsopvolging speelt, heeft tweederde nog geen opvolger gevonden. Van de bedrijven die pas over 5 jaar een opvolger nodig hebben, heeft slechts 13% al een opvolger geregeld. Waarschijnlijk zal een aanzienlijk deel van de bedrijven, bij gebrek aan een opvolger, de activiteiten staken. Daardoor staan vele honderden banen op het spel. 8 www.kvk.nl/bedrijfsoverdracht Veilig ondernemen Vernieling, diefstal, geweld, fraude, oplichting, interne criminaliteit, spooknota’s; veel bedrijven krijgen hiermee te maken. Dit kost ondernemers jaarlijks honderden miljoenen euro’s. 8 www.kvk.nl/veiligondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, kortweg MVO, wordt steeds belangrijker. Ook de politiek besteedt hier meer en meer aandacht aan. Zo kunnen bedrijven alleen nog een aanbesteding voor werk, via de overheid, doen als zij in het bezit zijn van het keurmerk duurzaam ondernemen. Dit keurmerk zal ook een rol gaan spelen bij het verstrekken van financieringen. 14
In 2009 stimuleert de Kamer van Koophandel ondernemers uit het MKB via een gerichte MVO-test om aan de slag te gaan met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. 8 www.kvk.nl/mvo Onderwijs en Ondernemerschap De Kamers van Koophandel hebben de afgelopen jaren ervaring opgedaan met het stimuleren van ondernemerschap in het onderwijs, onder andere door het geven van gastcolleges, het ontvangen van studenten en deelname aan de activiteiten van de Stichting Jong Ondernemen. De aandacht voor dit thema neemt toe. Daarnaast geldt dat, als het gaat om een ondernemende cultuur, Nederland in Europa duidelijk achterblijft. Minder afgestudeerden kiezen voor zelfstandig ondernemerschap en daarnaast laat de kwaliteit van het ondernemerschap vaak te wensen over. Spreekuren De Kamer van Koophandel ontvangt steeds vaker vragen over de mogelijkheden van mediation bij het oplossen van economische conflicten. Daarom is de Kamer een samenwerkingsverband aangegaan met gecertificeerde mediators die lid zijn van het Nederlands Mediation Instituut.
<
<
2.2 Activiteiten Voorlichting De onderstaande tabel geeft de activiteiten weer die nieuw zijn of die in 2009 anders worden aangepakt.
Product/dienst
Actie/doel
Beoogd resultaat
Starterscentrum Zuidwest- Nederland
> De haalbaarheids onderzoeken van een Starterscentrum voor Zuidwest-Nederland om succesvol ondernemerschap te bevorderen. Hier zou de starter op één centraal punt, op maat alle (regionale) informatie en begeleiding kunnen krijgen die nodig is voor het succesvol starten van een eigen onderneming.
> Uitkomst onderzoek realisatie Starterscentrum in 2010.
Starten in Zeeland
> Startende ondernemers in Zeeland extra begeleiden en netwerkmogelijkheden aanbieden via coachingstrajecten, financiële ondersteuning en lerende netwerken. Het doel is om zowel meer starters als ook kwalitatief betere starters te krijgen in Zeeland. Het project heeft een looptijd van 3 jaar.
> Deelname door minimaal 150 startende ondernemers per jaar afkomstig uit diverse sectoren.
Starterslift Creatief
> Het begeleiden en ondersteunen van starters in de creatieve sector in West-Brabant met als doel creatief talent te begeleiden naar goed renderende ondernemingen.
> 125 bedrijven uit deze sector begeleiden naar goed renderend ondernemerschap.
Project Microfinanciering
> Startende ondernemers in West-Brabant financieel ondersteunen en begeleiden zodat zij uiteindelijk een garantiestelling uit het fonds Microfinanciering kunnen verkrijgen. Hiermee kan de gevraagde investering voor het bedrijf uitgevoerd worden.
> Deelname door 125 starters in West-Brabant die een ondernemingsplan hebben opgesteld.
<
Startende ondernemers in de regio 5000
Starters in West-Brabant
2
2500
8000
Starters in Zeeland
Starters in Zuidwest-Nederland
7000 4000
2000 6000
3000
5000
1500
4000 3.786
3.952
4.477
1.785
2000
1000
1000
500
1.912
2.036
5.571
5.864
2007
2008
6.512
3000 2000 1000
0
0 2007
2008
2009 (prognose)
0 2007
2008
2009 (prognose)
2009 (prognose) Bron: KvK 2008
15
> Internationaal ondernemen Product/dienst
2
Beoogd resultaat
Landenclubs
> Het opstarten van netwerken specifiek voor een bepaald land om uiteindelijk een bijdrage te leveren aan het bepalen van de internationale strategie van een onderneming.
> 2 landenclubs (zoals China) met minimaal 20 bedrijven per landenclub zijn operationeel in Zuidwest-Nederland.
Landenclub: Chinadesk (Yangzhou business office)
> Bedrijven laten kennismaken met China om mogelijk hier zaken te doen en voor bedrijven die al zakendoen met China de businessmogelijkheden verder uitdiepen.
> Het opstarten van een Chinanetwerk in de regio; > 25 bedrijven via de Chinadesk voorzien van relevante informatie en begeleiding op maat over het zakendoen in China; > het organiseren van een handelsmissie naar China, bij voldoende belangstelling.
Project Edison grensoverschrijdend
> Via het one-stop-shopping-concept bedrijven stimuleren succesvol zaken te doen op de Vlaamse markt met als doel de Belgische markt tot een structureel afzetgebied te maken. Tevens worden “cross-border” activiteiten opgestart m.b.t. internationalisering.
> Deelname aan het project door 40 bedrijven in Zuidwest-Nederland.
Exportdocumenten
> Actief benaderen van klanten. Samen met hen wordt beoordeeld of digitale afgifte van exportdocumenten voordelen biedt.
> 25% van de exportdocumenten wordt digitaal verstrekt.
Overdracht en overname Product/dienst Bedrijfsopvolging in Zuidwest-Nederland
MVO Product/dienst MVO-test
16
Actie/doel
Actie/doel
> Regionale vraag en aanbod transparant maken zodat de kans op matches groter wordt; > Begeleiden van overnameprocessen.
Actie/doel > Het aanbieden van een MVO-test om ondernemers bewust te maken van het belang om maatschappelijk verantwoord te ondernemen (o.a. inkoopbeleid overheid/financieringsaanvragen bij banken) en om hiertoe de eerste stappen te zetten.
Beoogd resultaat > Vergroten van succesvolle overdrachten en overnames in de regio. > Minimaal 30 ondernemers begeleiden bij het overnameproces.
Beoogd resultaat > 10% van de bedrijven in de regio heeft deelgenomen aan de test en zal concrete stappen zetten.
> Mark Leemans, Indisch Restaurant Bandoeng Oost-Souburg
>
‘Fiscale tips bij bedrijfsoverdracht’ ‘Ons restaurant, in dé winkelstraat van Oost-Souburg, is gespecialiseerd in de Javaanse keuken. Er kan zowel à la carte als van het welbekende Javaans buffet worden gegeten. Daarnaast verzorgen wij catering op locatie. Mijn ouders startten het bedrijf 35 jaar geleden. Sinds mijn moeder eruit stapte, run ik het restaurant samen met mijn vader. Voor de bedrijfsoverdracht hebben wij veel nuttige informatie van de Kamer van Koophandel ontvangen, bijvoorbeeld over de fiscale kant ervan. Bij de vernieuwingen die wij willen doorvoeren, zie ik ook voor de Kamer van Koophandel een belangrijke rol weggelegd. Je stuit immers toch op zaken die onbekend zijn terwijl het voor de adviseurs van de Kamer van Koophandel gesneden koek is.’
17
> Veilig ondernemen Product/dienst Start met veilig ondernemen
2
Actie/doel
Beoogd resultaat
> Alle startende ondernemers informeren over de gevolgen van acquisitiefraude om op deze manier het aantal gedupeerde ondernemers te reduceren. Zij ontvangen specifieke informatie over advertentie- en acquisitiefraude.
> Alle startende ondernemers in Zuidwest-Nederland zijn op de hoogte van de consequenties van acquisitiefraude (preventief ). > Starters zijn alert op fraude en voorkomen wordt dat zij onnodig slachtoffer worden van ongewenste facturen en valse nota’s.
Individuele voorlichting Product/dienst
Beoogd resultaat
Maatwerkgesprekken (nabelactie)
> KvK werkt aan een langdurige relatie met ondernemers. Dit gebeurt onder andere door het nabellen van klanten. Het doel is direct in te kunnen spelen op vragen van ondernemers en ze op de hoogte te houden van relevante ontwikkelingen, producten en diensten. In dit contact met de ondernemer zal tevens de nieuwe MVO- test worden aangeboden.
> Opnieuw contact met 750 ondernemers die een maatwerkgesprek hebben gehad. De Kamer speelt hierdoor in op wensen en behoeften van de ondernemer. > 25% van de klanten die worden nagebeld, neemt deel aan de test.
Spreekuren
> Starten van een pilot (kantoor Breda) ‘mediation-spreekuur’. > In het spreekuur mediation wordt onafhankelijk en vertrouwelijk advies gegeven om een einde te maken aan een conflict tussen twee zakelijke partijen. Dit om de gang naar de rechter, die veel tijd en geld kost, te voorkomen. > Starten van een pilot (kantoor Middelburg) ‘subsidiespreekuur’. De klant krijgt inzicht in de mogelijkheden die beschikbaar zijn voor het ontvangen van subsidie. Het spreekuur wordt verzorgd door een specialist op het gebied van subsidies die gerelateerd zijn aan het ondernemerschap.
> 40 mediation-gesprekken.
> De Kamer doet onderzoek naar de behoefte aan extra hulp bij allochtone startende ondernemers en starters ouder dan 50 jaar. Zo wordt o.a. gekeken naar de mogelijkheid van een tolk bij een maatwerkgesprek. Het doel is deze allochtone en 50+ ondernemers de komende jaren te ondersteunen bij het succesvol zakendoen.
> Inzicht in de vraag naar extra hulp voor allochtone starters en starters ouder dan 50 jaar.
Individuele voorlichting
18
Actie/doel
> 25 subsidie-gesprekken. > Pilot wijst uit of mediation- en subsidiespreekuren permanent zullen worden aangeboden.
< Algemeen Product/dienst
Actie/doel
Beoogd resultaat
KvK Community
> Vanaf 2009 is het mogelijk voor ondernemers om via www. kvk.nl online informatie uit te wisselen en vragen te stellen via KvK Community.
> Uitbreiding van netwerk van ondernemers en het bevorderen van kennisdeling.
Evenementen: • Grenzeloos innoveren • Nieuwe inschrijvers • Startersdag • Internationale Handelsdag • Themadag Overdracht- en Overname • Themadag Wet- en Regelgeving
> Op diverse locaties in de regio krijgen ondernemers (per evenement een specifieke doelgroep) informatie en netwerkmogelijkheden aangereikt met als doel binnen een kort tijdsbestek volledig op de hoogte te zijn van het specifieke onderwerp.
> 6 evenementen met in totaal ruim 3.200 bezoekers.
2
19
> Regiostimulering Alle aandacht voor de economie in Zuidwest-Nederland Als aanjager en spreekbuis van ondernemend Zuidwest-Nederland bevordert de Kamer van Koophandel een gezonde economische ontwikkeling in de regio. Zij zet zich in voor een ‘klimaat’ waarin bedrijven optimaal zaken kunnen doen. De Kamer zorgt ervoor dat de belangen van het Zuidwest-Nederlandse bedrijfsleven bij de overheid worden ingebracht. Daarnaast stimuleert de Kamer van Koophandel actief de regionale economie door zelf projecten op te zetten en initiatieven van anderen te ondersteunen. Kortom, door allerlei activiteiten wil de KvK ervoor zorgen dat ondernemers de handen vrij hebben om te doen waarin ze goed zijn: ondernemen.
3
Nieuwe en bestaande ontwikkelingen vormen een impuls voor de dienstverlening van de Kamer. Alle activiteiten die de Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland initieert en uitvoert, zijn te lezen in de Producten en Diensten Catalogus, kortweg PDC. In paragraaf 3.1 worden de ontwikkelingen weergegeven die van invloed zijn op de activiteiten voor 2009. Vervolgens geeft paragraaf 3.2 een overzicht van de activiteiten die nieuw zijn of bestaande activiteiten die anders worden aangepakt.
8 www.kvk.nl/catalogus Naast het uitvoeren van deze activiteiten, houdt de Kamer haar oren en ogen goed open om ook in 2009 tijdig en adequaat in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen die nu nog niet bekend zijn.
20
> Peter Bommeljé, Apparthotel Bommeljé uit Domburg
>
‘Een aangepaste kamer speelt in op de vraag van de zorgtoerist’ ‘De huiselijke sfeer en de ingetogen luxe is kenmerkend voor ons familiehotel. In de hotelstudio, familiesuite, restaurant en onze living is deze huiselijke sfeer gecombineerd met een strak, modern interieur. Wij richten ons hier voornamelijk op toeristen. Hiervan is het merendeel afkomstig uit Duitsland en Nederland. Uit gesprekken en een door de Kamer van Koophandel georganiseerd werkbezoek, blijkt dat er behoefte is aan hotelkamers voor mensen met een zorgvraag. Wij hebben dan ook besloten op korte termijn een begin te maken met een aangepaste hotelkamer. Wel stellen we daarbij voor onszelf de eis dat de sfeer en kwaliteit van de kamer gehandhaafd blijft. Inmiddels zijn we samen met de Technische Unie en de Baderie bezig een proefkamer te ontwikkelen. Mogelijk dient deze zelfs als voorbeeld voor collega’s. Deze kunnen gebruikmaken van de opgebouwde kennis en op deze manier een kostenbewuste investering doen. De KvK heeft hierin een zeer inspirerende rol gespeeld. Ik verwacht dit ook van onze Kamer van Koophandel; initiatieven ontplooien, ondernemers bewust maken van nieuwe product-marktcombinaties en proberen de ondernemers in de regio te stimuleren op nieuwe kansen in te spelen.’
21
>
3.1 Ontwikkelingen Ontwikkelingen economie De afgelopen jaren heeft de economie een flinke groeispurt laten zien. Wel wordt er verwacht dat het groeitempo in 2009 zal teruglopen. De forse grondstofprijzen en de onzekerheid op de financiële markt, als gevolg van de voortdurende kredietcrisis in met name Amerika, drukken de groeiverwachtingen. Zuidwest-Nederland telt veel bedrijven die zakendoen op de internationale markt. De verwachting is dan ook dat de economische groei in Zuidwest-Nederland in 2009 aanmerkelijk minder zal zijn dan in de voorgaande jaren. Stagnerende bevolkingsontwikkeling De groei van het aantal mensen in Zuidwest-Nederland is nagenoeg stil komen te staan. De bevolkingsomvang stabiliseert zich iets boven de 1 miljoen inwoners. De prognoses wijzen uit dat dit geen tijdelijk fenomeen is, maar dat in de komende tien à vijftien jaar rekening gehouden moet worden met een stabiele bevolkingsomvang. De bevolking van Zuidwest-Nederland ontgroent en vergrijst: het percentage 55-plussers neemt snel toe.
3
Krapte op de arbeidsmarkt Vanwege de ontgroening van de bevolking daalt de beroepsbevolking. Doordat tegelijkertijd de vraag naar arbeid toeneemt, ontstaat er een krapte op de arbeidsmarkt. Alle zeilen moeten bijgezet worden om het aanbod van arbeidskrachten, zowel kwantitatief als kwalitatief, te vergroten en te verbeteren. In Zuidwest-Nederland is het gebrek aan geschikt personeel één van de grootste knelpunten waar ondernemers in 2009 mee te maken zullen krijgen. Ruimte om te ondernemen De beschikbaarheid van voldoende ruimte om te ondernemen is erg belangrijk voor de ontwikkeling van het regionale bedrijfsleven. Voldoende aanbod van bedrijventerreinen is nodig. Het aanbod moet afgestemd zijn op de behoefte van het bedrijfsleven. Vooral in West-Brabant, maar de komende jaren ook in Zeeland, ontstaan er tekorten. Dit wordt mede in de hand gewerkt door het beleid van het Rijk dat steeds meer gericht is op het zeer terughoudend omgaan met de uitgifte van nieuwe bedrijfslocaties.
22
Knellende wetten en regels Ondanks de vermindering van de regels bij de gemeenten hebben ondernemers nog steeds veel te maken met knellende wet- en regelgeving. Steeds meer is de Europese Unie hiervan de oorzaak. Vooral de Natura 2000-wetgeving is een aandachtspunt voor ondernemers in Zuidwest-Nederland, omdat grote delen van de regio door Europa aangewezen zijn als beschermd natuurgebied. Infrastructuur Voor de ontsluiting en bereikbaarheid van Zuidwest-Nederland is infrastructuur onmisbaar, niet alleen via de weg, maar ook via het spoor, de binnenvaart en met pijpleidingen. Juist de strategische ligging van Zuidwest-Nederland ten opzichte van grote economische en bevolkingsconcentraties is een sterk wapen van de regio. De infrastructuur moet hiervoor wel op orde zijn. Het hoofdwegennet en de spoorinfrastructuur verbeteren stap voor stap. De economische ontwikkeling van de regio vraagt een nog veel snellere aanpak van de knelpunten. Concurrentie op de grens De internationale concurrentie neemt toe. De industrie, de logistiek en ook het toerisme hebben daarmee te maken. Nieuwe markten en doelgroepen moeten daarom worden aangeboord om de bedrijvigheid op peil te houden en uit te breiden.
<
3.2 Activiteiten Regiostimulering Een brede inzet van de Kamer van Koophandel om de economie van Zuidwest-Nederland te bevorderen blijft noodzakelijk. Dat hangt niet alleen samen met de gevarieerde samenstelling van het regionale bedrijfsleven; ook de uiteenlopende ontwikkelingen en knelpunten waarmee de regio te maken heeft, vragen om een brede inzet van activiteiten. Dit blijkt uit onze raadpleging van ondernemers, zoals beschreven staat in de inleiding. De Kamer van Koophandel richt zich op drie thema’s; bevordering van innovatie, sociaal-economische informatie en ruimte voor bedrijvigheid. Daarnaast zijn er andere thema’s waar de Kamer zich op richt, zoals vereenvoudiging van de wet- en regelgeving en grensoverschrijdend zakendoen.
I. Bevordering innovatie Vergeleken met drie jaar geleden is het bedrijfsleven in ZuidwestNederland een stuk innovatiever geworden. In 2004 gaf 57% van de bedrijven aan te innoveren. In 2007 gingen al 6 op de 10 ondernemers aan de slag met innovatie. Wel geeft een groot aantal ondernemers aan problemen te ondervinden bij innoveren. Voor 4 van de 5 bedrijven zijn tijdsgebrek, regelgeving en financiële middelen de belangrijkste problemen. Innovatie in de regio is belangrijk voor de internationale concurrentiepositie en de noodzaak van nieuwe product-marktcombinaties. Vooral in de toeristische sector is het aanmoedigen van innovaties en het zoeken naar oplossingen een belangrijk aandachtspunt voor de Kamer van Koophandel.
3
De onderstaande tabel geeft de activiteiten weer die nieuw zijn of die in 2009 anders worden aangepakt.
Product/dienst
Actie/doel
Beoogd resultaat
Innovatieplan 2008-2011 West-Brabant
> Werken aan de versterking van innovatiekracht van bedrijven in West-Brabant. Doelgroep zijn kansrijke gevestigde en startende ondernemers.
> 125 ondernemers extra bewust van belang van innovatie. > 65 bedrijven extra structureel innovatief via projecten van de IAP-partners; > versterking programmamanagement/ communicatie regionale innovatiebevordering.
Innovatienetwerk Zeeland
> Het uitvoeren van projecten die de innovatiegraad van het Zeeuwse bedrijfsleven verhogen. Samen met BZW, Economische Impuls Zeeland, Syntens en Hogeschool Zeeland. Daarbij zoveel mogelijk aansluiting zoeken bij de best practices uit West-Brabant.
> Mede-organisatie van het ZIE, Zeeuws Innovatie Evenement. 100 deelnemende ondernemers aan dit evenement met rapportcijfer van 7,5. > Uitvoering best practices West-Brabant in Zeeland.
Innovatie Prestatie Contract (IPC)
> Bevordering van innovatie door samenwerking tussen bedrijven in Zuidwest-Nederland.
> Ondersteuning van 34 ondernemers bij uitvoering goedgekeurd meerjarig innovatieplan. > Subsidie-aanvraag voor tweede IPC groep.
Kenniskring innovatie
> Via de methode ‘Innovatief DNA’ ondernemers in kenniskringen leren structureel te innoveren.
> Opzetten van 3 kenniskringen met 6 ondernemers per kring.
De Toekomst Bedrijven
> Ondernemers bewust maken van belang van innovatie.
> Intakegesprek bij 175 ondernemers; > Uitvoering innovatiecampagne. 23
> Product/dienst
3
24
Actie/doel
Beoogd resultaat
Prijs Creatief Ondernemerschap
> Het stimuleren van creatief ondernemerschap door het jaarlijks uitreiken van een prijs.
> Uitreiking prijs op eindejaarsbijeenkomst in West-Brabant en op nieuwjaarsbijeenkomst in Zeeland.
Bedrijfsvergelijkingsgroepen
> Samen met andere partners ondersteunen van toeristische ondernemers die door middel van vergelijking van bedrijfsgegevens tot verbetering van de bedrijfsvoering willen komen.
> Afhankelijk van concrete projectbeschrijving.
Website Spiegels voor toerisme
> Ondernemers ideeën en suggesties aan de hand doen om verder te komen in het innovatieproces.
> Website wordt bezocht door 20 unieke bezoekers per week. > Eén keer per week wordt website geactualiseerd. > Acht keer per jaar een digitale nieuwsbrief verzenden.
Vakantie met Zorg
> Het ontplooien van diverse activiteiten en projecten die erop gericht zijn dat de toeristische sector, de zorgsector en de overheden meer inspelen op de marktkansen van het zorgtoerisme.
> Uitvoering van het geaccordeerde uitvoeringsplan dat een looptijd heeft tot en met 21 december 2009. In het bijzonder gaat het om de volgende twee resultaatverplichtingen: > Minimaal 20 ondernemers zullen investeren in toegankelijkheid en toerisme in hun eigen organisatie. > Minimaal 21 toeristische bedrijven met een online boekingssysteem hebben zich aangesloten bij het boekingsplatform Zeeland Zorg Vakanties.
Zorgeconomie
> Het oprichten van een kennis- en innovatienetwerk om de kansen in de zorg te verzilveren.
> Netwerk van minimaal 50 zorggerelateerde partijen. > Organisatie van 4 netwerkbijeenkomsten.
Leisure Innovation Academy
> In samenwerking met Syntens bevorderen van het innovatievermogen van ondernemers in de toeristische sector met behulp van een workshopreeks en een advies op maat.
> Elke workshopreeks bestaat uit zes workshops. Per reeks kunnen maximaal 12 ondernemers deelnemen. > Afhankelijk van de belangstelling kunnen meer workshopreeksen gehouden worden.
> Cees van der Horst van het gelijknamige organisatie- en
evenementenbureau in Breda
>
‘De Kamer mag van mij nog harder om zich heen slaan’ ‘Regels; breek me de mond niet open. Voorbeelden te kust en te keur die duidelijk maken hoe overbodig ze zijn en hoe onkundig veel van de controlerende ambtenaren handelen. Met mijn bedrijf, gespecialiseerd in feesten in de ruimste zin des woords, heb ik veel met vuurwerk te maken. Dat daar regels voor zijn vind ik logisch, maar de mate waarin en de eisen die soms gesteld worden, lopen soms de spuigaten uit. Ik heb het idee dat de Kamer van Koophandel daar net zo over denkt. En ze doen ook veel; achter de schermen voeren ze een enorme en gedegen lobby uit om de regeldruk voor ondernemers te verminderen. Door hier voortdurend op te hameren, speelt de Kamer daarin ook in de komende periode een belangrijke rol. Overigens, wat mij betreft mag de Kamer zich daarin minder bescheiden opstellen. Een wat hardere opstelling en een iets luidere stem zetten wellicht nog meer zoden aan de dijk.’
25
> II. Sociaal-economische informatie (producten) Voor het onderbouwen van beleid en het verrichten van sociaaleconomische analyses, zijn gegevens uit betrouwbare bronnen noodzakelijk. De Kamer beschikt zelf over de gegevens van het Handelsregister en het Handelsinformatiesysteem, maar kan daarnaast terugvallen op meerdere informatiebronnen. De Kamer kan vele feitelijke gegevens verklaren, dankzij het inzicht dat de Kamer heeft in de economische ontwikkelingen in ZuidwestNederland. De Kamer van Koophandel ziet het als haar taak om ondernemers en andere belanghebbende partijen zoveel mogelijk te voorzien van actuele gegevens over de regionale economie en het bedrijfsleven. Daarmee vervult de Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland de rol van regionaal kenniscentrum.
3
Product/dienst
26
In dit kader is in mei 2008 de sociaal-economische atlas ZuidwestNederland gepubliceerd, waarin tal van (sociaal-)economische gegevens zijn opgenomen. De vermelde statistische gegevens worden in 2009 ververst. Met het oog op de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen in maart 2010, zal de Kamer van Koophandel informatie leveren aan politieke partijen voor de opstelling van de verschillende verkiezingsprogramma’s. Daarvoor wordt voor elk van de 28 gemeenten een sociaal-economisch profiel opgesteld. Daarnaast wordt invulling gegeven aan het sociaal-economisch kenniscentrum, door uit eigen beweging of op verzoek van de klant, uiteenlopende gegevens en analyses van delen van de regionale economie op te stellen en/of beschikbaar te stellen.
Actie/doel
Beoogd resultaat
Sociaal-economische informatievoorziening
> Om belanghebbenden te voorzien van actuele informatie van de regionale economie wordt de beschikbare informatie toegankelijk gemaakt en worden analyses verricht.
> Website zuidwestnederlandincijfers.nl maandelijks bijwerken en gebruik monitoren; instructie interne gebruikers. > Leveren van 160 analyses op maat intern en extern.
Gemeenteprofielen
> Om economische aangelegenheden hoger op de agenda te krijgen bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 worden per gemeenten sociaal-economische profielen opgesteld.
> Voor elk van de 28 gemeenten een sociaal economisch profiel.
Pendelrapportage
> Inzicht in de woon-werkrelaties vormt een bouwsteen van regionaal en lokaal sociaaleconomisch beleid. De beschikbare informatie is verouderd. Daarom wordt in samenwerking met SES West-Brabant en provincies een nieuw onderzoek verricht.
> Opleveren van een pendelrapportage. > Gegevens opnemen in gemeentelijke sociaaleconomische profielen.
Conjunctuurenquête Nederland (COEN) opvolger ERBO
> Inzicht in de bedrijfseconomische ontwikkelingen en verwachtingen vormt een bouwsteen voor het economisch beleid van overheid en ondernemingsplannen.
> Per kwartaal wordt een rapportage geleverd, zowel landelijk als regionaal.
Adhemar van Waes, > wethouder Gemeente Terneuzen
>
‘De KvK is het kenniscentrum voor de regio’ ‘De economische bedrijvigheid in de gemeente Terneuzen hangt voor een belangrijk deel samen met de havens en het Kanaal van Gent naar Terneuzen. In de Kanaalzone zijn grote bedrijven gevestigd, onder andere op het gebied van chemie, transport en papier, evenals een groot aantal toeleveranciers en transportbedrijven. Van Waes is enthousiast over de samenwerking met de Kamer van Koophandel. “Om de twee jaar stelt de Kamer een economisch profiel van onze gemeente op. Wij baseren hier ons economisch beleid op. Sterk is dat de Kamer niet alleen feiten presenteert, maar ook objectief en deskundig advies geeft. In die zin beschouw ik de Kamer als een regionaal kenniscentrum. Recent vroeg de Kamer bijvoorbeeld aandacht voor het breder maken van de werkgelegenheid in onze gemeente. Met de komst van de glastuinbouw en het leisure-centrum zijn we daar mijns inziens goed in geslaagd.’
27
> III. Ruimte voor bedrijvigheid Ruimte voor bedrijvigheid is in bepaalde delen van ZuidwestNederland schaars en de aanspraken op ruimte komen van tal van kanten: woningbouw, infrastructuur, bedrijventerreinen, recreatie, waterberging en natuurontwikkeling. In dit krachtenveld dient het belang van het bedrijfsleven voortdurend te worden bepleit. De mogelijkheid voor het bedrijfsleven zich te vestigen of uit te breiden is essentieel. Blijvende aandacht dient er te zijn voor: > Ruimte voor bedrijventerreinen;
3
> Veiligheid; > Bedrijfsomgeving. Ruimte voor bedrijventerreinen De aanleg van nieuwe bedrijventerreinen in combinatie met benutting van beschikbare ruimte op bestaande terreinen en de omvorming van verouderde bedrijventerreinen verdienen (blijvend) aandacht. Binnen Zuidwest-Nederland zijn er regionale verschillen in de problematiek van de bedrijventerreinen. In Zeeland is het probleem vooral de kwaliteit van de beschikbare terreinen; vraag en aanbod sluiten hier onvoldoende op elkaar aan. In West-Brabant dreigt met name een tekort aan bedrijventerreinen. Om het ruimteaanbod voor bedrijven te verbeteren worden onder andere de onderstaande middelen ingezet. > Ruimteplanner Om de gemeentelijke ruimtebehoefte beter in kaart te brengen, hebben de voormalige Brabantse Kamers van Koophandel de zogeheten Ruimteplanner laten ontwikkelen. De Ruimteplanner brengt een betere benutting van de bestaande bedrijventerreinen in beeld en geeft tevens aan wat daarnaast nog aan nieuwe terreinen nodig is. Met gemeenten waar sprake is van een tekort, wil de Kamer van Koophandel met behulp van de Ruimteplanner komen tot een voldoende gevarieerd aanbod aan bedrijventerrein. > Bedrijventerreinenrapportage De Kamer stelt in 2009 een Bedrijventerreinenrapportage op voor Zuidwest-Nederland. Hiermee kan de bedrijventerreinenplanning op regionaal niveau nauwkeurig gevolgd worden. 28
> Parkmanagement Parkmanagement is een instrument om de kwaliteit van bedrijven terreinen te verbeteren en op peil te houden. In ZuidwestNederland bestaan diverse vormen van parkmanagement. De Brabantse vestiging van KvK Zuidwest-Nederland is in 2008 gestart met een programma Parkmanagement. Veiligheid Een veel gehoord knelpunt op bedrijventerreinen (maar ook in winkelgebieden) is de veiligheid. Veel bedrijven worden geconfronteerd met criminaliteit. Zij worden hierdoor niet alleen op hoge kosten gejaagd (anti-inbraak- en verzekeringskosten), maar ondervinden ook emotionele schade. Verbetering van de veiligheid van bedrijventerreinen en winkelgebieden verdient dan ook (blijvend) aandacht. De KvK neemt deel aan het Regionaal Platform Criminaliteitsbestrijding Zeeland, West- en MiddenBrabant (RPC) en levert geld en menskracht voor de uitvoering van het actieplan 2008-2011 van het RPC. In 2008 is de KvK gestart met projecten op bedrijventerreinen en in winkelgebieden voor het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO). Bedrijfsomgeving Plannen van ondernemersverenigingen voor verbetering van de bedrijfsomgeving (bedrijventerreinen en winkelgebieden) kunnen mogelijk gebruikmaken van financiering vanuit de experimenteerwet Bedrijfsgerichte gebiedsverbetering (BGV). In toenemende mate spreken provincies en gemeenten gebiedsvisies uit waarin een complete afweging plaatsvindt van verschillende belangen en functies. Bestaande voorbeelden hiervan in Zeeland zijn de gebiedsvisies voor het Veerse Meer en West Zeeuws-Vlaanderen, waar belangrijke toeristische functies aan de orde zijn. Ook voor de (grensoverschrijdende) Kanaalzone zal op initiatief van de Provincie Zeeland en de Gemeente Terneuzen een gebiedsvisie worden opgesteld. Vanuit de West-Brabantse Vergadering (bestaande uit de leden van de Sociaal Economische Samenwerkende gemeenten en de gemeente Tholen) wordt voor West-Brabant en Tholen een gebiedsvisie opgesteld. Met de invoering van de nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening per 1 juli 2008 is de positie van de gemeenten versterkt. De advisering aan gemeenten over (voor)ontwerp-bestemmingsplannen en de voorlichting aan de betrokken ondernemers is een standaardproduct van de KvK. Dit zal in 2009 extra aandacht vragen omdat de vrijstellingsbevoegdheid ingeperkt wordt.
< Product/dienst
Actie/doel
Beoogd resultaat
Bedrijventerreinenrapportage
> Tijdig beschikbaar zijn van het juiste bedrijventerrein op de juiste plaats is een aandachtspunt. Via een bedrijventerreinenrapportage brengt de Kamer met SES West-Brabant en de provincies jaarlijks de stand van zaken in beeld en vertaalt dat in acties.
> Opleveren van rapportage voor het Kamergebied medio 2009. > Vertaling in vervolgacties per regio 2e helft 2009.
Ruimteplanner
> Bij planning van nieuwe bedrijventerreinen wordt te weinig rekening gehouden met de behoefte van gevestigde bedrijven en de mogelijkheden op bestaande terreinen. De Kamer ontwikkelde daarvoor de Ruimteplanner en gaat deze toepassen.
In drie gemeenten: > draagvlak verwerven voor aanpak > gezamenlijk ruimtebehoefte in beeld > voorstellen tot oplossing.
Parkmanagement
> Een fors deel van de bestaande bedrijventerreinen is verouderd. Gestreefd wordt naar duurzame vernieuwing via een extra impuls aan parkmanagement.
> Haalbaarheidsonderzoek aansluiting bij Programma parkmanagement van Kamer Brabant. > Bij positief besluit uitrol over Kamergebied.
Ondernemersfonds/BGV
> Verbetering van het ondernemingsklimaat in winkelgebieden en bedrijventerreinen wordt belemmerd door de zogenaamde free-riders. De Kamer informeert over de wettelijke mogelijkheden en ondersteunt ondernemersverenigingen bij opstelling van gebiedsverbeteringsplannen.
> Twee voorlichtingsbijeenkomsten over ondernemersfonds/BGV. > Maatwerkondersteuning. > Ondernemersverenigingen.
Beheerplan Natura 2000-beleid
> Het intensief volgen van opstelling van de beheerplannen voor de aangewezen Natura 2000-gebieden, o.a. door zitting te nemen in klankbordgroepen, adviesraden en door schriftelijke inbreng.
> Geen extra belemmeringen voor economische ontwikkeling van bedrijven in Natura 2000gebieden. > Een goed netwerk van bedrijfslevenorganisaties om af te stemmen en elkaar te informeren over Natura 2000-onderwerpen.
Stimulering Toerisme West-Brabant
> Het stimuleren van toeristische bestedingen in West-Brabant door het uitvoeren en stimuleren van een aantal (samenhangende) projecten in overleg met de betrokken ondernemers(-organisaties).
> Op basis van analyse van trends en gesprekken met ondernemers en belanghebbenden een actieprogramma opstellen.
3
29
> Product/dienst
3
Actie/doel
Beoogd resultaat
Bevordering plattelandstoerisme
> Professionalisering van het kleinschalig ondernemerschap in plattelandsgebieden in samenwerking met ZLTO.
> Uitvoering van enkele onderdelen van een grensoverschrijdend Interreg-project.
Economische kansen voor watersport
> Het bevorderen van de watersport als belangrijke bron van bestedingen bij het lokale midden- en kleinbedrijf.
> Het opstellen van een actieplan waarin in kaart is gebracht welke projecten kunnen bijdragen aan versterking van de watersport in ZuidwestNederland.
Economische visie Zuidwest-Nederland
> Ontwikkelen en vaststellen nieuwe projecten. Gericht op o.a.: > Betere benutting van economische kansen; > Versterking van onderlinge economische samenhang tussen West-Brabant en Zeeland.
> Nieuwe projecten ter bevordering van de economie in Zuidwest-Nederland.
Overige beleidsthema’s I. Vereenvoudiging wet- en regelgeving Eén van de grootste ergernissen voor bedrijven betreft de complexiteit van en overmaat aan wetten en regels. Nederland kent maar liefst 1.000 vergunningenstelsels. Deze zorgen voor hoge nalevingkosten en aanzienlijke administratieve inspanningen. De wet- en regelgeving kan de ontwikkelingsmogelijkheden van bedrijven sterk beperken. Onnodig ingewikkelde regelgeving vergt bovendien veel tijd van gemeenten en provincies. Het is dus zowel in het belang van het bedrijfsleven als van gemeenten om deze regelgeving te verminderen en te vereenvoudigen. De Kamer van Koophandel heeft een project opgezet om de gemeentelijke wet- en regelgeving te vereenvoudigen. De planning is dat ondernemers hiervan eind 2008, als de gemeentelijke verordeningen zijn aangepast, de vruchten plukken. Vanuit het Rijk worden regionale regeldrukpanels opgezet om tot een blijvende vermindering van de regeldruk in de regio te komen. Ook de Kamer van Koophandel zal aan het panel deelnemen. In 2009 schenkt de Kamer bijzondere aandacht aan de wijze van handhaving van vergunningen en de zachte kant van de 30
regeldruk, ofwel de bureaucratie. Een bron van ergernis vormen ook de gedetailleerde bepalingen in bestemmingsplannen, die ontwikkeling van bedrijven in de weg staan. De Kamer van Koophandel zal, vanuit de nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening, concrete voorstellen aan gemeenten en provincies doen om flexibeler om te gaan met voorschriften.
< Product/dienst
Actie/doel
Beoogd resultaat
Vermindering gemeentelijke toezichtslasten
> Regeldruk wordt door bedrijven als een groot probleem ervaren. De Kamer start met een driejarig project gericht op vermindering van de gemeentelijke toezichtslasten door efficiëntere controle.
> Minimaal 25% minder gemeentelijke toezichtslasten na 3 jaar.
Kwaliteit dienstverlening gemeenten aan bedrijven
> De door bedrijven ervaren regeldruk hangt samen met de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening.
> Regionale invoering van landelijk ontwikkelt toetsingskader bij helft van de gemeenten in 3 jaar.
3
II. Onderwijs & Arbeidsmarkt Het tekort aan goed geschoolde werknemers dreigt de komende jaren steeds groter te worden. Voor het bedrijfsleven kan dit een remmend effect hebben op de economische ontwikkeling. Binnen het Regionaal Economisch Actieprogramma (REAP) West-Brabant 2008 – 2011, is het thema Onderwijs en Arbeidsmarkt een van de belangrijkste thema’s. De Kamer levert de themamanager, die projectvoorstellen op het vlak van Onderwijs & Arbeidsmarkt onderbrengt bij REAP West-Brabant. Een van de projecten, die de Kamer zelf ontwikkelt, is het aan een baan helpen van werkzoekenden boven de 45 jaar (45+ project).
Product/dienst
Project 45+ers project
Koppelen vraag en aanbod opleidingen
Speedmeetings tussen MBO/ HBO en werkgevers
Actie/doel
De Kamer verzorgt snuffelstages voor een betere aansluiting van VMBO naar MBO en als informatiebron voor leerlingen in de hoogste klassen van HAVO en VWO. Verder adviseert de Kamer Werkgevers Service Punten (WSP’s) over hoe ze vanuit de behoefte van werkgevers projecten kunnen ontwikkelen. Dit zijn voornamelijk projecten in West-Brabant. De Kamer wil komend jaar ook in Zeeland starten met een snuffelstageproject. De kennis die de Kamer heeft ontwikkeld bij de advisering van WSP’s in West-Brabant wordt ook benut voor de WSP’s in Zeeland. Als blijkt dat het project 45+ haalbaar is, gaat de Kamer dit ook in Zeeland starten.
Beoogd resultaat
> Het wegnemen van de vooroordelen van werkgevers inzake het aannemen van 45+ ers en het verkennen van de mogelijkheden tot verhoging van de arbeidsparticipatie van de doelgroep kan bijdragen aan een vermindering van de krapte op de arbeidsmarkt.
> Haalbaarheidsstudie. > Concreet plan van aanpak gereed in mei.
> Koppelen van opleiding, om- of bijscholingsvraag ondernemers met opleidingsinstituten MBO/HBO. Hieruit volgen maatwerkopleidingen voor de betrokken bedrijven.
> 40 Bedrijven. > 2 Onderwijsinstellingen.
> MKB-ondernemers direct toegang bieden tot stagiaires door speedmeeting met studenten MBO en HBO.
> 100 Ondernemers. > 150 Studenten. > 75% Matching: 75 ondernemers hebben stagiaires. 31
> III. Verbetering infrastructuur en bereikbaarheid Door de strategische ligging en de aanwezigheid van een aantal zeehavens aan diep vaarwater heeft Zuidwest-Nederland goede papieren op het gebied van transport en logistiek. Uit een onderzoek van het vakblad Logistiek komt naar voren dat West-Brabant in 2008 op de eerste plaats staat als logistieke ´hotspot´. Binnen Zeeland hebben vooral de zeehavens van Vlissingen en Terneuzen een sterke positie op dit gebied. Het Programma Pieken in Zuidwest-Nederland, een initiatief van het Ministerie van Economische Zaken, wijst logistiek aan als hoofdthema. Voor de Kamer van Koophandel is een rol weggelegd bij de realisatie van Logistiek Park Moerdijk, de verdere versterking van de Zeeuwse havens (onder andere door een grootschalige voorziening voor containerop- en overslag) en het stimuleren van de bereikbaarheid in het algemeen. Daarnaast is het belangrijk dat geïnvesteerd wordt in verbeterde aan- en afvoermogelijkheden per binnenvaartschip en per spoor.
3
Product/dienst Optimalisering A58
32
De Kamer richtte in 2008 de aandacht vooral op het in beeld brengen van de economische kansen van een opwaardering van de Seine-Scheldeverbinding voor Zeeland. Dit onderwerp vraagt ook in 2009 aandacht van de Kamer. De hoofdwegeninfrastructuur in Zuidwest-Nederland wordt stap voor stap verder uitgebouwd. Belangrijke projecten raken in de fase van uitvoering. De Kamer van Koophandel volgt de voortgang op de voet en reageert daarop indien nodig. Ook de ontwikkelingen op het gebied van het spoor en in de binnenvaart krijgen de aandacht van de Kamer. Veel ondernemersorganisaties noemen lokale knelpunten op het gebied van bereikbaarheid en infrastructuur. Vanuit het accountmanagement zetten wij in op het oplossen van deze knelpunten.
Actie/doel > Meer aandacht voor (toekomstige) knelpunten in de doorstroming op de A58.
Beoogd resultaat > De oplevering van een nota waarin de knelpunten in de doorstroming op de A58 in beeld zijn gebracht en waarin het economisch belang voor Zuidwest-Nederland is onderbouwd.
Hans Pfauth, Pfauth Logistieke > Dienstverleners BV uit Vlissingen-Oost
>
‘De haven heeft dringend behoefte aan goede ontsluiting’ ‘Pfauth Logistieke Dienstverleners is een logistiek bedrijf in de haven van Vlissingen. Wij richten ons op de op- en overslag van goederen alsmede op transport, expeditie en het verzorgen van douaneformaliteiten. Het vervoer van de goederen vindt veelal plaats over de weg. Echter, die stroomt hoe langer hoe voller. De haven van Vlissingen heeft dringend behoefte aan een vierbaansverbinding met de A58 richting Goes. Als je ziet hoe het nu al vastloopt op het traject Westerscheldetunnel-Heinkenszand, belooft dat weinig goeds als alle geplande havenontwikkelingen doorgaan. Ik vind het belangrijk dat voortdurend gehamerd wordt op de noodzaak van verbreding van dat weggedeelte tot een vierbaansweg, zonder gelijkvloerse kruisingen. Een zelfde verkeersknelpunt zie ik bij Mortiere in Middelburg. Ook daar is snel een ander verkeersplan nodig anders komt het verkeer ook daar muurvast te zitten. Ook de Kamer van Koophandel kan bijdragen om deze problemen onder de aandacht te brengen van wegbeheerders. Door voortdurend op de economische belangen van ondernemers te wijzen en suggesties voor verbeteringen te doen, kunnen knelpunten worden opgelost en mogelijk nieuwe worden voorkomen.’
33
> IV. Grensoverschrijdend zakendoen Over een afstand van circa 150 kilometer grenst het gebied van de Kamer van Koophandel voor Zuidwest-Nederland aan Vlaanderen. Net over de grens bevinden zich diverse stedelijke gebieden zoals Antwerpen, Gent en Brugge. Met andere woorden, Vlaanderen is voor het midden- en kleinbedrijf in Zuidwest-Nederland een omvangrijke afzetmarkt “om de hoek”.
Product/dienst
3
Werkgeversactieplan Kanaalzone
Binnen de afdeling Regiostimulering is in 2008 aandacht besteed aan de voorbereiding van het zogenaamde Werkgevers Actieplan Kanaalzone (Gent - Terneuzen). Daarbij wordt nauw samengewerkt met de Kring van Werkgevers in de Kanaalzone, de Vereniging van Havengebonden Bedrijven Gent en de VokaKamer Oost-Vlaanderen. De uitvoering van dit gezamenlijke Actieplan vindt in 2009 plaats.
Actie/doel > Het economisch versterken van de grensoverschrijdende Kanaalzone van Gent naar Terneuzen door participatie in de Stuurgroep Zeeuws-Vlaamse Kanaalzone en door het uitvoeren en stimuleren van projecten die hieraan bijdragen.
Beoogd resultaat > Het opstellen van een gezamenlijke visie op de ontwikkeling van de Zeeuws-Vlaamse Kanaalzone in samenwerking met overheden. Samen met BZW, Vegho, VOKA-OostVlaanderen uitvoeren van nog vast te stellen grensoverschrijdend actieplan.
V. Regionaal Economisch Actieprogramma Product/dienst Regionaal Economisch Actieprogramma (REAP) West-Brabant 2008-2011
34
Actie/doel > Samen met gemeenten en provincie stimuleert de Kamer de economie van West-Brabant via het REAP 2008-2011.
Beoogd resultaat > Uitvoeren projecten in thema Innovatie en Ondernemerschap (loopt via Innovatieactieplan). > Stimulering projecten passend in programma Onderwijs-Arbeidsmarkt. > Stimulering projecten in thema. > Ruimte voor ondernemen.
> Arjan Akkermans van Carrosserie Akkermans uit Oud-Gastel:
>
‘‘Ik kom in contact met andere innovatieve bedrijven’ ‘Carrosserie Akkermans is het oudste carrosseriebedrijf van Nederland. Wij verzorgen de ombouw en aanpassingen van alle typen voertuigen. Internationaal hebben wij een ijzersterke naam op het gebied van televisievoertuigen. Ik heb momenteel veel contact met de Kamer van Koophandel vanwege het Innovatie Actie Plan. Met een collega-ondernemer onderzoek ik de mogelijkheden van glasvezelverbindingen en de manier waarop we deze kunnen toepassen in voertuigen. De Kamer van Koophandel heeft mij ook in contact gebracht met andere, op innovatie gerichte ondernemers. Ik zie voor de Kamer een belangrijke rol weggelegd als innovatiebegeleider. Als ondernemer mis je, mede door de waan van dag, het zicht op alle beschikbare mogelijkheden en middelen op dat gebied. Ik verwacht dat de Kamer van Koophandel alert stuurt op innovatie en ondernemers wijst op de kansen die er zijn.’
35
> VI. Gemeentelijk ondernemingsklimaat Bij hun bedrijfsvoering zijn veel ondernemers afhankelijk van het lokale ondernemingsklimaat. Veel ondernemers zijn hierover niet tevreden. De Kamer van Koophandel voor Zeeland deed in 2005 een onderzoek naar de omvang en de aard van door ondernemers ervaren knelpunten. Hieruit kwam naar voren dat 46% van de ondernemers belemmeringen ervaart in de directe bedrijfsomgeving. De Kamer van Koophandel wil zich inzetten om op lokaal niveau het ondernemingsklimaat te verbeteren door gemeentebesturen te informeren en te adviseren over onderwerpen die voor het midden- en kleinbedrijf belangrijk zijn. Goed contact met lokale ondernemersorganisaties is hiervoor een must.
3
Verder blijkt dat op plaatselijk niveau de bundeling van krachten door ondernemers vaak te wensen overlaat. Daardoor komen de economische belangen en opvattingen onvoldoende onder de aandacht bij de gemeentelijke overheden. Het MKB in de regio Zeeland heeft met steun van de Kamer van Koophandel het initiatief genomen voor het zogenaamde Kernenprogramma.
Product/dienst
36
Doel daarvan is om de economische belangen van het bedrijfsleven in gemeenten te bundelen en meer ‘met één mond te spreken’. MKB zet een dergelijk project in 2009 ook in WestBrabant op. Een belangrijk middel om invulling te geven aan dit thema vormt het (gemeentelijk) accountmanagement. Elke medewerker van de afdeling Regiostimulering treedt op als contactpersoon voor ondernemers en overheid in een bepaalde gemeente. Accountmanagement blijft ook in 2009 een belangrijk instrument om herkenbaar en lokaal actief te zijn. In diverse grotere gemeenten is het onderwerp “binnenstadsmanagement” actueel. De Kamer van Koophandel is al in enkele steden bij dit onderwerp betrokken, met name in Breda, Middelburg en Vlissingen. Gelet op het belang van de binnensteden voor de regionale detailhandelsstructuur en gelet op het belang van stedelijk toerisme, wil de Kamer van Koophandel zich in 2009 meer inzetten voor plannen op het gebied van binnenstadsmanagement in andere steden in Zuidwest-Nederland.
Actie/doel
Beoogd resultaat
MKB lokaal West-Brabant
> Starten van een proefproject in een grote en een kleine gemeente in West-Brabant voor de ontwikkeling en het onderhoud van een MKB-netwerkstructuur. Doel: • versterking van het lokale ondernemersklimaat; • verbetering van de organisatiekracht van het MKB; • versterking en professionalisering van ondernemersverenigingen en samenwerkingsverbanden; • ontwikkeling van signaalfunctie.
> Proefproject wijst uit of verdere uitrol van dit project naar andere delen in West-Brabant nuttig is.
Gemeenteraadsverkiezingen 2010
> Om te bereiken dat economische aangelegenheden in verkiezingsprogramma’s voldoende aandacht krijgen, komt de Kamer per gemeente met een handreiking naar de politieke partijen.
> Per gemeenten lijstje met aandachtspunten ter verbetering van het gemeentelijk ondernemingsklimaat als handreiking voor de verkiezingsprogramma’s.
<
Begroting In onderstaand overzicht wordt de begroting 2009 geplaatst naast begroting 2008, de geprognosticeerde uitkomst 2008 en de realisatie 2007.
(bedragen x € 1.000,-)
Begroting 2009
Begroting 2008
Prognose 2008
Realisatie 2007
Netto inkomsten uit heffingen
9.174
Inkomsten uit producten en diensten
2.489
8.078
8.298
7.337
2.176
2.229
4.713
Som der bedrijfsopbrengsten
11.663
10.254
10.527
12.050
Lonen en salarissen
4.973
4.843
4.479
4.264
Sociale lasten en overige personeelskosten
1.780
1.502
1.502
1.653
Uitbesteed werk
1.369
527
981
1.566
419
523
447
447
Afschrijving op vaste activa Overige bedrijfskosten
3.612
3.377
3.430
4.570
Som der bedrijfslasten
12.153
10.772
10.839
12.500
-490
-518
-312
-450
405
297
340
398
45
-13
-13
-27
Financieel resultaat
360
310
353
425
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
-130
-208
41
-25
0
0
5
0
Bedrijfsresultaat Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten
Buitengewone baten Buitengewone lasten
0
0
0
0
Buitengewoon resultaat
0
0
5
0
-130
-208
46
-25
130
208
-46
25
0
0
0
0
Netto resultaat
4
Tlv egalisatiereserve Tlv doelreserve ICT beleidsplan Tlv overige doelreserves Tlv eigen vermogen
Resultaat na bestemming
De prognose 2008 betreft de eindejaarsverwachting d.d. 31 augustus 2008. 37
Startende ondernemers in 2008
>
216 127
Schouwen-Duiveland 280
124
Drimmelen
Geertruidenberg
Moerdijk 127
121
50 135
Veere
Steenbergen
Noord-Beveland and
Goes
182
128
429 68
Bergen op Zoom
Kapelle Vlissingen
147
201
1.211
Etten-Leur
Breda
Oosterhout O
Halderberge
Tholen
176
193
338
190
427
60
Rucphen
Alphen-Chaam
Roosendaal 64
115
Borsele
Baarle-Nassau
130
Reimerswaal
Woensdrecht 166 110 Sluis
230
Hulst
Terneuzen Antwerpen
Brugge
Bron: KvK 2008
Startende ondernemers per gemeente in West-Brabant
Startende ondernemers per gemeente in Zeeland
Q2007 Q2008 Q2009
Alphen-Chaam Baarle-Nassau
(prognose)
Bergen op Zoom
Q2007 Q2008 Q2009
Borsele Goes
(prognose)
Hulst Breda Kapelle Drimmelen Middelburg
Etten-Leur Geertruidenberg
Noord-Beveland
Halderberge
Reimerswaal
Moerdijk
Schouwen-Duiveland
Oosterhout
Sluis
Roosendaal Terneuzen Rucphen Tholen
Steenbergen
Veere
Woensdrecht
Vlissingen
Zundert 0
38
300
600
900
1200
1500
0
50
100
150
200
250
A16
Rotterdam
A4
A15
A16 A29
Schouwen-Duiveland
Drimmele Moerdijk A29
A59
N256
A16
Steenbergen
Veere
A17
A4
Goes
A58
Roosendaal
Vlissingen A58
Reimerswaal A4
Woensdrecht N62
Terneuzen
Hulst
E19
Brugge E34
E34
E17
Antwerpen E313
Gent
Zundert E19
Borsele
Sluis
A58
Rucphen
Bergen op Zoom
Kapelle
A58
Bred
Etten-Leur
Halderberge
Tholen
Noord-Beveland
Middelburg
A59
A17
E17
A16
Rotterdam A27
A16
A16
2
29
10
3
9 5 1
9
6
1
1
Drimmelen
Moerdijk
A59
A17
A16
8
GeertruidenA59 berg
1
7
6
Oosterhout
Breda
9
4
9 4
A27
4
Etten-Leur
Halderberge A58
A58
Rucphen
Bron: KvK 2008
Alphen-Chaam Zundert E19
Baarle-Nassau
Logistieke versterking Zuidwest-Nederland Welke wegenplannen moeten ontwikkeld worden? 1
Knelpunten A58: file vorming Etten-Leur, rondweg Roosendaal, rondweg Bergen op Zoom, traject Goes-Heinkenszand
E34
2
Verbetering A27 Breda-Utrecht: brug Gorinchem, aansluitingen o.a. Oosterhout
3
Verkenning knelpunten N57-N59 Schouwen-Duiveland
Waar moeten wegenprojecten snel worden uitgevoerd? 4
Knelpunten N62: verdubbeling Sloeweg, aanleg tunnel Sluiskil, verdubbeling Tractaatweg
5
Completering A4-Zuid, rondweg Steenbergen
6
Uitvoering projecten N61, N57
Wat is nodig om goederenvervoer over de weg, water en spoor te versterken? 7
Aanleg Sloeboog: goederenspoor naar Antwerpen, VERA-project in westelijk Noord-Brabant
8
Ontwikkeling van grootschalige containerfaciliteiten Vlissingen
9
Verbeteren/uitbreiden van locaties die bereikbaar zijn voor binnenvaart
10
Versterking multimodaal knooppunt haven Moerdijk
WWW.KVK.NL
