Activiteiten verslag. Zuiderpoort Office Park Gaston Crommenlaan 8 (bus 102) B-9050 Gent-Ledeberg België

Zuiderpoort Office Park Gaston Crommenlaan 8 (bus 102) B-9050 Gent-Ledeberg België T +32 9 331 48 00 F +32 9 331 48 05 [email protected]

’08

Activiteiten verslag

Danny Venlet

Vincent Van Duysen

Claire Bataille

Maarten Van Severen

www.ibbt.be

’08

Activiteiten verslag

Inhoud

2

3

Inhoud

5

Voorwoord

6

Tijdslijn

8

Algemeen overzicht 2008

11 11 12 12 13 13 14 15 24

Projectwerking Gemeenschappelijk Basisonderzoek (GBO) Interdisciplinair Strategisch Basisonderzoek (ISBO) Art&D programma IM-Pact Contractonderzoek Events & workshops Publieke events Interne events

26

Onderzoeksprojecten

28 29 35 35 38 41 42 42 43 44 46 45 48 49 50 52 53 54 56 57 58 60

Projectwerking Gemeenschappelijk Basisonderzoek (GBO) Interdisciplinair Strategisch Basisonderzoek (ISBO) Art&D programma IM-Pact Contractonderzoek Deelname van projectpartners binnen GBO projecten Goedgekeurde GBO-projecten in 2008 Lopende projecten in 2008 Evolutiecijfers Projecten in de kijker ASCIT slotevent – 16 januari 2008 MADUF slotevent – 20 maart 2008 eHIP slotevent – 16 april 2008 TR@INS – 18 juni 2008 PISA – 26 september 2008 VIN slotevent – 4 november 2008 ADME slotevent – 6 november 2008 ACKNOWLEDGE slotevent – 25 november 2008 ROMAS slotevent – 3 december 2008 ADAMO slotevent – 11 december 2008 IM3 slotevent – 13 december 2008

62

Valorisatie & Business Development

64 65 65 66 68 70 71

Ondersteuning valorisatie iPR iStep iBoot camp Incubatieprojecten iCUBES iVenture preseed fonds

74

Allianties & Samenwerkingsverbanden

76 76 78

Bestendigen van partnerships Allianties met het oog op Vlaamse proeftuinen Europese samenwerkingsverbanden

80

Structuur & Organisatie

82 83 84 86 86 87 87 88 89 91 91 92 95

Doelstelling Structuur Personeel Onderzoeksinfrastructuur: IBBT iLab Doelstellingen van iLab Structuur van iLab iLab.t iLab.u iLab.o Organisatie Decentrale organisatievorm Raad van Bestuur Directieraad

3

Voorwoord

2008 zullen we ons herinneren als het jaar van de financiële crisis. De vliegende start van de eenentwintigste eeuw werd abrupt afgebroken en vele van onze zekerheden verloren hun eeuwige waarde. De onderzoekswereld waarbinnen IBBT actief is, heeft typisch een langere horizon en is relatief immuun voor de korte-termijn economische schommelingen. Maar deze crisis is fundamenteler en dwingt iedereen om zichzelf en zijn werking te onderzoeken. Een marktgedreven onderzoeksinstituut zoals IBBT kan zich niet veroorloven te denken dat alles zijn gewone gangetje gaat. Onze missie is om bij te dragen tot het economische en sociale succes van de regio en zodoende maken we een integraal deel uit van de ambities en problemen van onze regio. De huidige economische situatie zal de transitie van een industriële naar een kennisgebaseerde maatschappij enkel versnellen. Kennisinstellingen zoals IBBT hebben de opdracht maximaal bij te dragen tot deze transitie om op die manier onze welvaart veilig te stellen.

4

Een belangrijke succesfactor voor de economie van de toekomst is de creativiteit van de maatschappij en haar individuen. Maar creativiteit op zichzelf volstaat niet. Deze creativiteit moet gekanaliseerd worden naar een economische of sociale bijdrage. Vorig jaar gebruikten we de kunst van de haute-cuisine als metafoor voor onze werking, dit jaar zoeken we inspiratie bij de wereld van de designers. Zoals geïllustreerd door het succes van een mobiele telefoon, waarvan ik de naam niet zal vernoemen, is de design factor cruciaal voor onze sector. Dit wordt gereflecteerd in onze interdisciplinaire benadering en we proberen continu deze filosofie te versterken in onze projectwerking. Meer dan driehonderd partners hebben al in onze projecten geparticipeerd over de voorbije jaren. Dit is het resultaat van een actief engagement met de ICT sector om de oplossingen van de toekomst vorm te geven. Vele voorbeelden in dit rapport getuigen hiervan en zullen U hopelijk inzicht geven in die toekomst. We blijven ook investeren in onze incubatie activiteiten. Het iVenture fonds voor pre-seed financiering was een groot succes wat aangeeft dat hier een duidelijke lacune in de markt bestond. Ik zou iedereen willen bedanken die heeft bijgedragen tot dit avontuur. Over de voorbije jaren hebben vele medewerkers en partners van IBBT een belangrijke inspanning geleverd om dit te realiseren. Ik ben optimistisch dat we samen de recessie zullen doorstaan en verder zullen bouwen aan de toekomst in onze sector. Wim De Waele General Manager IBBT

5

ADAMO slotevent

11 december

Aknowledge slotevent

25 november

VIN slotevent

26 september

ECOC

22-25 september

Tr@ins slotevent

18 juni

Maduf slotevent

20 maart

2008

IM3 slotevent

13 december

Bom Vlaanderen Persevent

8 december

ROMAS slotevent

3 december

ADME slotevent

6 november

PISA slotevent

26 september

Opening iLab.t

25 juni

Brokerage event

7 mei

eHIP slotevent

16 april

ASCIT slotevent

16 januari

Tijdslijn 2008

6 7

2009


Vincent Van Duysen (architect & vormgever) "Geen schreeuwerig spektakelmeubilair maar een duurzame, tijdloze lijn met oog voor detail... de liefde voor pure vormen en vloeiende lijnen, en durven technologisch een stap verder gaan.”

Projectwerking Algemeen overzicht 2008

IBBT (Interdisciplinair Instituut voor Breedband Technologie) is een onafhankelijke onderzoeksinstelling die in opdracht van de Vlaamse overheid innovatie binnen ICT stimuleert. Het IBBT-team biedt bedrijven en organisaties actieve ondersteuning bij onderzoek en ontwikkeling en brengt daarvoor uiteenlopende bedrijven, overheden en non-profitorganisaties samen rond onderzoeksprojecten. Bij elk van die projecten komen zowel technische als niet-technische aspecten aan bod.

10

Door multidisciplinair onderzoek leidt IBBT mensen op tot hoogcompetente specialisten in verschillende aspecten van breedbandtechnologie. IBBT verricht dit multidisciplinair onderzoek voor het Vlaamse bedrijfsleven en de Vlaamse overheid. Dat omvat alle technologische, juridische en sociale dimensies van de ontwikkeling en de uitbating van breedbanddiensten. De onderzoeksresultaten en kennis die ontwikkeld worden dienen als voedingsbodem voor de ICT toepassingen en dit niet alleen voor de verdere ontwikkeling van bestaande bedrijven, maar ook voor vernieuwende initiatieven in de industrie, de dienstensector en de overheid. De Vlaamse regering investeert immers in multidisciplinair breedbandonderzoek om van Vlaanderen een toonaangevende en internationaal erkende speler te maken in de toekomstige informatiemaatschappij.

Door multidisciplinair onderzoek leidt IBBT mensen op tot hoogcompetente specialisten in verschillende aspecten van breedbandtechnologie.

Ook de communicatie over deze onderzoeksontwikkelingen en –resultaten is een belangrijke doelstelling van IBBT. Het is echter van belang deze communicatie steeds in een ruimere context te plaatsen, te kaderen in algemene trends en evoluties in de ICT sector, in Vlaanderen én in de wereld. Daarbij moet niet alleen de gespecialiseerde industrie en pers aan bod komen, maar is ook sensibiliseren van het brede publiek voor ICT en de mogelijke toepassingen zeker even belangrijk. In dit hoofdstuk vindt u alvast een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen en verwezenlijkingen van IBBT in 2008.

De Vlaamse regering voorziet voor IBBT een jaarlijkse dotatie van 23,476 miljoen Euro voor de uitvoering van het eigen onderzoeksprogramma (afhankelijk van het type onderzoeksprogramma wordt de financiering op een andere manier geregeld), de onderzoeksinfrastructuur (o.a. het iLab), de werking van de centrale cel en het bevorderen van internationale samenwerking. Daarnaast voert IBBT ook onderzoek uit in het kader van Europese programma’s of rechtstreeks voor bedrijven. IBBT maakt onderscheid tussen volgende types projecten � Gemeenschappelijk Basisonderzoek (GBO) / Interdisciplinair Coöperatief Onderzoek (ICON) � Interdisciplinair Strategisch Basisonderzoek (ISBO) � Europese projecten � IMPACT programma � Art&D programma Hieronder vindt u een korte beschrijving van deze verschillende types, voor meer informatie rond de verschillende types verwijzen wij u naar het volgend hoofdstuk van dit activiteitenverslag.

Gemeenschappelijk Basisonderzoek (GBO) Het Gemeenschappelijk Basisonderzoek (GBO), is semi-competitief en gebeurt in nauwe samenwerking tussen IBBT en een cluster van bedrijven met complementaire business modellen. De financiering komt voor 50% van de dotatie, en voor 50% van de cluster van bedrijven. Deze interdisciplinaire samenwerkingsprojecten met bedrijven zijn in 2008 qua aanvraag en evaluatieprocedure bijgewerkt en zullen voortaan gekend staan onder de naam Interdisciplinair Coöperatief Onderzoek (ICON). De nieuwe ICON-projecten wijken inhoudelijk niet af van de GBO doelstellingen maar worden sterk gericht op de R&D-procedure van IWT. Via één indienprocedure bij IBBT kunnen bedrijven die voldoen aan de IWT-voorwaarden namelijk ook meteen een aanvraag indienen voor IWT-steun voor het ICON-project. Net zoals bij de GBO projecten zal ICON een continu proces vormen met minstens twee calls per jaar.

Via één indienprocedure bij IBBT kunnen bedrijven die voldoen aan de IWT-voorwaarden namelijk ook meteen een aanvraag indienen voor IWT-steun voor het ICON-project.

In najaar van 2008 ging de eerste ICON call van start. Projectideeën die in december 2008 werden ingediend, konden verder uitgewerkt worden tot februari 2009. In juli 2009 beslist de Raad van Bestuur over de goedkeuring van de ingediende projecten. Begin 2008 waren er 33 lopende GBO projecten. In het voorjaar van 2008 werden er nog 5 projecten uit de 5de GBO call na revisie goedgekeurd op de Raad van Bestuur van mei 2008. CHF, NextGenITS, Share4Health, Vicats en WTEPlus gingen in de loop van 2008 van start. Dit brengt het aantal lopende GBO projecteneind 2008 op 23.Meer informatie over deze 5 nieuwe GBO projecten vindt u terug in het volgend hoofdstuk.

11

IM-Pact In december 2007 lanceerden ICTRegie en IBBT het Internationaal Media Pact (IM-Pact), een nieuw onderzoeksprogramma op het gebied van archivering van digitale media. Dit programma wordt financieel mogelijk gemaakt door IBBT, ICTRegie en de Nederlandse ministeries van OCW en EZ. Aangezien Nederland en Vlaanderen een sterke relatie hebben op het gebied van de taal, vormen Nederlandse beeld-, spraak- en taalcultuur de rode draad in de gekozen thema’s. Vlaamse en Nederlandse universiteiten kunnen op dit terrein voorstellen indienen voor een gezamenlijk vier jaar durend onderzoek van een Nederlandse aio en een Vlaamse doctoraatsbursaal. Verwacht wordt dat Vlaamse en Nederlandse partijen zelf contact met elkaar zoeken en een gezamenlijk projectvoorstel voor een thema schrijven.


Interdisciplinair Strategisch Basisonderzoek (ISBO) Sommige onderzoeksthema’s hebben nog geen duidelijke markttoepassing. Door het speculatieve karakter zijn de onderzoeken vrij risicovol en overstijgen ze de scope van een eenvoudig onderzoeksproject (type ICON). In dat geval starten we een Interdisciplinair Strategisch Basisonderzoek (ISBO) op. Een ISBO project betreft dus lange termijn precompetitief onderzoek met een interdisciplinair karakter, internationale uitstraling en een effectieve bijdrage van bedrijven en/of de dienstensector.

12

Een ISBO project kan tot 100% vanuit de dotatie van IBBT gefinancierd worden. Een voorgesteld onderzoeksproject moet kunnen rekenen op belangstelling vanuit (een cluster van) bedrijven of instellingen uit de social profit die willen toetreden tot het project. De deelname aan het project mag niet vrijblijvend zijn, maar mag in verhouding tot de ‘kost’ van het programma eerder beperkt zijn. Het kan een beperkte financiële bijdrage betreffen, maar ook een inbreng in natura door het voorzien van de inbreng van een personeelslid vanuit het bedrijf of de instelling. Een belangrijke inbreng vanuit de bedrijven ligt in regelmatige interactie tussen de personeelsleden uit de bedrijven en de onderzoekers uit de IBBTonderzoeksgroepen. Dit stimuleert de onderzoekers in het richten van hun onderzoek zodat het op langere of middellange termijn tot valoriseerbare toepassingen in ICT aanleiding kan geven. De eerste ISBO projecten liepen in 2008 naar hun einde. Het VIN project (Virtual Individual Network) had zijn slotevent in 2008, hierover vindt u in hoofdstuk 3 meer informatie. Het E2E QoE (End to End Quality of Experience) project sloot pas af begin 2009. Van het derde ISBO project, CoCoNut (Communication & Collaboration Network Utilities) worden de resultaten eind 2009 verwacht.

Art&D In het najaar van 2007 lanceerde IBBT een nieuw onderzoeksprogramma, genaamd Art&D. Het Art&D programma biedt ruimte aan innovatieve projecten op het randgebied tussen de creatieve industrie, cultuur en kunst. Binnen dit ‘artists in residence’ programma is de interactie tussen de onderzoekers van IBBT en de kunstenaars, designers,… van groot belang. Uit het contact met de waaier aan IBBT partners is gaandeweg immers gebleken dat het creatieve aspect van technologische innovatie steeds belangrijker wordt in het ontwikkelen van een competitief en strategisch voordeel in de nationale en vooral internationale markt. Het Art&D programma bestaat uit een beurzensysteem dat tweezijdig werkt zowel naar de kunstenaar als naar de onderzoeker. De Art&D projectvoorstellen konden ingediend worden tot 14 januari 2008. De eerste 4 projecten werden in het voorjaar van 2008 opgestart en lopen over een projecttijd van maximaal 1 jaar. Meer informatie over virtual reality/REAL VIRTUALITY, Sensitive World, Photography beyond the still image en Faces of Relief vindt u in het volgend hoofdstuk.

Een voorgesteld onderzoeksproject moet kunnen rekenen op belangstelling vanuit bedrijven of instellingen uit de social profit die willen toetreden tot het project.

Uit de 12 ingezonden voorstellen kozen het Vlaamse IBBT en het Nederlandse ICTRegie (het Nationaal regieorgaan voor ICT-onderzoek en -innovatie) per thema het beste project. In de eerste plaats is het programma gericht op grensoverschrijdende multidisciplinaire samenwerking als algemene doelstelling (en de manier waarop daaraan invulling wordt gegeven). De projecten dienden bovendien te beantwoorden aan één en liefst meerdere criteria: wetenschappelijke kwaliteit, originaliteit, bewezen competentie op het betreffende domein, mogelijke relatie met andere thema’s, projectorganisatie en toepasbaarheid (met het oog op toekomstige valorisatie). De vier onderzoeksprojecten behandelen elk één van de vier onderstaande thema’s: � semi-automatische extractie, opslag en bevraging van metadata voor beeldmateriaal � articulatie vraagzijde (publieksgebruikers) bij de bewaring en ontsluiting van digitaal cultureel erfgoed, inclusief de personificatie van de aflevering � informatie extractie uit Nederlandse tekst en spraak � juridische aspecten van DRM (Digital Rights Management) en technische aspecten van IPMP (Intellectual Property Management & Protection) Meer informatie over de projecten BATS, Beeldcanon, AIB en Da Vinci vindt u terug in het hoofdstuk.

Contractonderzoek Een andere vorm van samenwerking met IBBT is contractonderzoek. Eén of meerdere expertises binnen IBBT worden dan ingezet voor een welomlijnde onderzoeksopdracht specifiek voor één bedrijf of organisatie. Dit bedrijf financiert het onderzoek en krijgt exclusieve eigendom over de onderzoeksresultaten. In 2008 tekenden de onderzoeksgroepen opnieuw actief in op oproepen voor extern onderzoek. In totaal gingen 30 projecten van start voor een totaalbudget van 6.637.663 euro. Meer informatie over contractonderzoek vindt u terug in het volgend hoofdstuk.

13

Publieke events Friday Food reeks Algemeen overzicht 2008

In 2006 werd een initiatief gestart met het oog op een ruimere bekendmaking van de diverse onderzoeken die er bij IBBT onderzoekers uit verschillende disciplines uitgevoerd worden. Dit initiatief kreeg de naam Friday Food, waar er na een korte presentatie tijd wordt gemaakt voor een kennismaking tussen collega’s tijdens een hapje en een drankje.

Events & workshops Aangezien communicatie over IBBT projecten en hun resultaten, maar ook over trends en evoluties in de ICT sector in het algemeen, een belangrijke doelstelling van IBBT uitmaakt, werden ook in 2008 weer heel wat workshops en events georganiseerd. Sommige van deze events zijn vrij algemeen van aard en zijn op een breed publiek gericht; andere zijn gerelateerd aan een specifiek IBBT project. Naast publieke events werden er echter ook een aantal interne workshops en events opgezet, en dit om de interne werking te versterken. Hiernaast vindt u een kort, niet-exhaustief overzicht van onze belangrijkste publieke en interne events en workshops van 2008. Let wel: een overzicht van de slotevents van de onderzoeksprojecten die in 2008 zijn afgerond, vindt u in het tweede hoofdstuk van dit jaarverslag.

14

Zo vonden de volgende interne mini evenementen plaats, telkens voor een publiek van ongeveer 40 tot 70 IBBT onderzoekers: � 25 januari @ IBBT: Ewout Vansteenskiste (IBBT-Medisip/IPIUGent) – “Kwantitatieve analyse van echografiebeelden van de premature hersenen” � 7 maart @ IBBT-PATS-UA: Frank Van Reeth (IBBT-EDM-UHasselt) - “Immersieve media” � 18 april @ IBBT: Jeroen Van Attenhove & Greet Jans (IBBT-CUOKU Leuven) daarom een presentatie over “Persona’s 2.0” � 9 mei @ IBBT-CUO-KU Leuven: Eric Duval (Hypermedia & Databases - KU Leuven) - The Snowflake effect � 6 juni @ IBBT: Sien Moens (Hypermedia & Databases - KU Leuven) - “Extractie van metadata uit tekst en hun interpretatie” � 5 sep @ IBBT-EDM-UHasselt: Erwin Van de Velde (IBBT-PATS-UA): Routing in vehicular networks using geographical information � 3 okt @ IBBT: Aleksandra Pizurica (IBBT-Telin/IPI-UGent): noise suppresion & use of qualitatively bad images � 14 nov @ IBBT-SMIT/ETRO-VUB: Ingrid Moerman (IBBT-IBCNUGent): WiLab (sensor netwerk) � 5 dec @ IBBT: Steven Staelens (IBBT-Medisip/IPI-UGent): medical imaging of small laboratory animals

DNA 2008

ÿ 3 maart 2008

DNA 2008 was een belangrijke internationale conferentie die meer dan 50 sprekers van de redactionele, marketing en commerciële teams van ’s werelds meest innovatieve mediabedrijven samenbracht. Het evenement bundelde cross media professionals om de uitdagingen van de fundamenteel opnieuw gedefinieerde nieuwsindustrie te bespreken. Van innovatieve en winstgevende zaken naar veranderende werkpraktijken benadrukte DNA 2008 de succesverhalen in een geconvergeerde nieuws en content industrie. IBBT was aanwezig als exposant en ondersteunende sponsor. Voorts maakte Nico Verplancke, programma manager bij IBBT, deel uit van één van de panels.

15

Opening iLab.t ÿ 25 juni 2008 Algemeen overzicht 2008

Digitale week ÿ 15-21 maart 2008 Van 17 tot en met 21 maart 2008 sloegen tal van organisaties en diensten uit Gent de handen in elkaar om samen de digitale kloof te dichten. Tijdens de Digitale Week zijn de poorten van de digitale wereld open gegaan voor alle Gentse burgers. Jong of oud, computerleek of computerfreak, gemotiveerde vrijwilliger of toevallige passant: iedereen was welkom en er was voor elk wat wils. De week werd feestelijk en groots geopend met een digitale doebeurs op zaterdagnamiddag 15 maart in de Pacificatiezaal van het Stadhuis. IBBT toonde er een aantal van zijn verwezenlijkingen. Bovendien verraste IBBT op de persconferentie van 11 april de winnaar van de praatpaal wedstrijd, waarbij deelnemers hun origineelste idee gaven om de digitale kloof te dichten, met een laptop. De gelukkige winnares, mevrouw Simone Deman uit Wondelgem, had bij al haar buren flyers over de Digitale Week gebust en had ook zo veel mogelijk mensen in haar buurt aangesproken over het initiatief. Ze gelooft dat deze persoonlijke aanpak de beste strategie is om de digitale kloof zo snel mogelijk te dichten en ze roept iedereen dan ook op om hetzelfde te doen in zijn of haar buurt.

16

Brokerage event ÿ 7 mei 2008 Op 7 mei 2008 ging de 5de editie van het IBBT Brokerage event door en dit opnieuw in het International Convention Center (ICC) te Gent. Dit evenement is over de voorbije jaren uitgegroeid tot een trefpunt voor de ICT sector. De doelstelling was zoals steeds de verschillende actoren uit de ICT sector samen te brengen en hen te informeren over de werking van IBBT zodat zij kunnen bijdragen tot haar onderzoeksprogrammatie. Niet alleen het onderzoek maar ook de economische valorisatie kwam dit jaar prominent aan bod. Toon Coppens (Netlog) en Nick Leon (Design London) verzorgden beiden een inspirerende en enthousiaste keynote speech. Verder konden de bijna 500 deelnemers kiezen uit een brede waaier van breakouts, waaruit ze “à la carte” hun dagprogramma konden samenstellen volgens hun eigen interesses.

Op woensdag 25 juni 2008 opende iLab.t officieel zijn deuren. IBBT gelooft sterk dat ICT onderzoek niet mogelijk is zonder experimentele testen. De medewerkers van iLab.t meten dan ook de prestatie en servicekwaliteit van uw ICT-innovatie en toetsen ze aan bestaande standaarden. Ze hebben een ruime ervaring met de meest uiteenlopende technologieën en toepassingsmogelijkheden. Indien nodig ontwikkelen ze ook nieuwe meetmethoden en standaarden. Ze gaan samen met u op zoek naar nieuwe concepten, protocollen en ontwikkelingen, ook voor heel specifieke ICT-toepassingen. iLab.t beschikt bovendien over een ruim gamma aan geavanceerde apparatuur:

� bedrade en draadloze meetopstellingen voor de evaluatie van � � � �

netwerken, audio- en videokwaliteit, wireless toepassingen, … algemene testomgeving met meer dan 100 nodes (terminals, servers, routers) om netwerken na te bootsen en te evalueren (virtual wall) draadloze testomgeving van meer dan 250 nodes (wireless sensor lab) brede waaier aan pc’s en eindtoestellen zoals pda’s, gsm’s, smartphones, … performante internetconnectiviteit via Belnet met een capaciteit van 1Gbit/s voor experimenten die grote bandbreedtes vereisen

Op het openingsevent gaf Patricia Ceysens, Vlaams minister van Economie, Ondernemen, Wetenschapsbeleid, Innovatie en Buitenlands beleid een korte toespraak over de kadering van de activiteiten van iLab.t binnen het Vlaamse politieke beleid. Bernard Barani (Converged Networks and Services Directorate of the European Commission) gaf zijn visie op de Europese onderzoeksagenda en de uitdagingen voor geconvergeerde netwerken en diensten. Een demotour gaf de aanwezigen meer zicht op de capaciteiten van de iLab.t infrastructuur.

17

ECOC ÿ 22 – 25 september 2008


IBC 2008 ÿ 12 - 16 september 2008

18

De International Broadcasting Convention (IBC) is een jaarlijkse professionele tradeshow voor omroepen, content creators/providers, equipment manufacturers, professionele en technische associaties en andere deelnemers uit de broadcast industrie. De beurs werd dit jaar gehouden in het Amsterdamse RAI Tentoonstellings en Congrescentrum van 12 tot 16 september 2008. IBBT was er aanwezig en stelde het PISA project (Production, Indexing and Search of Audio-visual material) voor samen met zijn partner VRT-medialab. Bij de productie van audiovisueel materiaal wordt op dit ogenblik nog weinig of geen gebruik gemaakt van virtuele (computer)modellen. Toch staat de techniek ver genoeg om instrumenten te ontwikkelen die mediabedrijven concreet helpen productiever en creatiever te produceren, met een betere focus op multimediale verspreiding. Dit is dan ook precies waar het PISA project onderzoek naar deed.

Van 22 tot en met 25 september 2008 vond de grootste Europese beurs voor Optische Communicatie (ECOC) plaats in Brussel. ECOC is een belangrijk forum voor zowel academici als industriëlen. De beurs bestaat uit een studieprogramma en een tentoonstelling over de meest recente (en toekomstige) ontwikkelingen op het vlak van optische communicatiecomponenten, producten, systemen en diensten. ECOC is de place to be om nieuwe ontwikkelingen te ontdekken, kennis uit te wisselen en te netwerken. Voor deze editie maakten IBBT stafmedewerkers deel uit van het lokaal organisatiecomité en waren ze gastheer van verschillende symposia. Peter Van Daele (IBBT - IBCN - UGent) coördineert deze 34de editie van ECOC. Het vierdaagse evenement bood een uitgebreid programma met toonaangevende sprekers, trainingen, seminaries, workshops, plenaire sessies en technische papers. Nieuwe evoluties en doorbraken op het vlak van optische communicatie vormden het middelpunt van de beurs. Informatie delen, kennis uitwisselen en communiceren met mensen over de hele wereld door middel van chat rooms, videoconferenties, email en internet: dit alles is ondenkbaar zonder het gebruik van optische vezels. In de nabije toekomst liggen er op het vlak van optische communicatie heel wat uitdagingen in het verschiet en deze veronderstellen nieuwe technologieën, nieuwe infrastructuur en nieuwe protocollen.

19 Open bedrijvendag ÿ 5 oktober 2008 Traditioneel gunnen bedrijven op de eerste zondag van oktober het grote publiek een blik achter de schermen. Dat was dit jaar niet anders. De 19de editie van Open bedrijvendag stond in het teken van “Technologie”. Met dit thema kon IBBT niet ontbreken en toonde het hoe technologische vooruitgang bedrijfsprocessen kan vereenvoudigen en het dagelijks leven kan beïnvloeden. Tijdens Open bedrijvendag konden deelnemers bij IBBT een blik werpen op enkele recente technologische ontwikkelingen op het vlak van eHealth, Nieuwe Media, Mobiliteit, Ondersteunende technologieën en eGovernment. Bovendien konden ze op een ontspannende en interactieve manier kennis maken met enkele concrete toepassingen. Testen hoe goed ze op de maat van de muziek bewegen met het muzikaal synchrotron spel, enkele multitouch aanraakschermen uitproberen, een virtuele school verkennen of experimenteren met de nieuwe technologie van een krant op digitaal papier. Tijdens Open bedrijvendag vonden ongeveer 350 mensen hun weg naar IBBT.

Krook Launchevent ÿ 5 november 2008 Algemeen overzicht 2008

Wetenschapsfeest ÿ 18-19 oktober 2008 Zelf doen en zelf beleven, dat is de boodschap van het Wetenschapsfeest. Het Wetenschapsfeest en de daarop aansluitende Wetenschapsweek zijn een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap. Gedurende twee dagen pakken hogescholen, universiteiten, onderzoekscentra, waaronder IBBT, en wetenschapsverenigingen uit met verbluffende experimenten, demonstraties en activiteiten voor jong en oud. Allen hebben ze maar één doel: aantonen dat wetenschap boeiend en spectaculair kan zijn en zo jongeren warm maken voor een wetenschappelijke studierichting. In de Nekkerhal (Mechelen) was er alvast geen ruimte voor twijfel: wetenschap is boeiend, afwisselend en in veel meer aspecten van ons leven aanwezig dan je zou denken.

Preview Art&D projecten ÿ 4 november 2008

20

In 2007 werd door de Raad van Bestuur groen licht gegeven aan de Art&D project call. Het Art&D programma biedt ruimte aan innovatieve projecten op het randgebied tussen de creatieve industrie, cultuur en kunst. Binnen dit ‘artists in residence’ programma is de interactie tussen de onderzoekers van IBBT en de kunstenaars, designers,… van groot belang. De eerste 4 projecten (zie ook eerder in dit hoofdstuk) werden in het voorjaar van 2008 opgestart. Begin november waren ze klaar om een voorproefje te geven van de resultaten van hun projecten. Opstellingen van alle projecten.. Dark Matter toonde een eerste prototype opstelling, waarbij mensen konden interageren met data afkomstig van het internet. Faces of Relief verduidelijkte het concept van het project met een aantal beelden. Photography beyond the still image zette een opstelling neer bestaande uit een aantal schermen waar continu een soort scan van passanten werd gemaakt, waardoor je telkens een stilstaand beeld kreeg die de beweging in de ruimte voorstelde. Crew zette een voorstelling neer van O_Rex, wat gebruik maakt van positioneringsalgoritmes om de virtuele wereld en de reële wereld in elkaar te doen overvloeien.

Op de site van de Waalse Krook, gelegen in het hartje van Gent, zal tegen 2013 een centrum voor multimedia en een bibliotheek verrijzen. In het voorjaar van 2008 ondertekenden zes partners (de Vlaamse Gemeenschap, de Provincie Oost-Vlaanderen, de Stad Gent, het AG Stedelijk Ontwikkelingsbedrijf Gent, de Universiteit Gent en IBBT) een principeovereenkomst. De Waalse Krook wordt één van de belangrijkste stadsvernieuwingsprojecten en een nieuwe aantrekkingstroef voor Gent. Toch moet het in de eerste plaats een project worden waarin Gentenaars zich herkennen en elkaar kunnen ontmoeten. Om het grote publiek de kans te geven het project beter te leren kennen, organiseerde de vzw Waalse Krook in de bibliotheek aan het Zuid de tentoonstelling “De Krook: een nieuw baken voor Gent”, die liep tot 3 januari 2009. Dat de bibliotheek van de 21ste eeuw meer zal zijn dan een plaats om boeken te ontlenen en de krant te lezen blijkt duidelijk uit de tentoonstelling. Het is ook één van de voornaamste redenen waarom IBBT (Interdisciplinair Instituut voor Breedbandtechnologie) mee op de kar van de Waalse Krook sprong. Als onderzoekscentrum wil IBBT meedenken en meewerken aan een vernieuwend concept en gebouw. De internationale uitstraling van dit project is belangrijk en Gent heeft de kennis in huis om dit te realiseren. De samenwerking met onder andere de Universiteit Gent zal resulteren in nieuwe synergieën op het vlak van technologische vernieuwing. Het zal Gent – en IBBT - nog meer positioneren als centrum van creativiteit en innovatie.

21

BOM Vlaanderen persevent ÿ 8 december 2008 Algemeen overzicht 2008

World Creativity Forum ÿ 17-19 november 2008

22

Creativiteit maakt deel uit van het DNA van elk gezond bedrijf. In tijden van toenemende verandering, worden innovatief denken en handelen steeds belangrijker. Het “Flanders District of Creativity” organiseerde voor de tweede keer het Creativity World Forum, de uitgelezen gelegenheid om kennis te maken met de innovatoren van vandaag. Gedurende twee dagen was Antwerpen het centrum van het creatieve universum, met een sprekerslijst die elke vergelijking met andere topconferenties doorstaat. Zo werd het feest gestart met een “Don’t laugh I’m British”-als-altijd John Cleese, en mocht Chris Anderson afsluiten met zijn boodschap van “Free!”. Ook IBBT was vertegenwoordigd als sponsor en standhouder. Er was een gezamenlijke stand met een aantal van de belangrijkste Vlaamse onderzoeksinstellingen en kenniscentra, zoals VITO, FIT, IMEC en VIB.

In Vlaanderen herbergen veel archieven een schat aan beeld en geluid. Dit erfgoed dreigt verloren te gaan, omdat het opgeslagen is op kwetsbare, analoge dragers. Digitalisering kan het redden. Daarom werd begin 2008 het onderzoeksproject BOM Vl opgestart, dat voluit staat voor bewaring en ontsluiting van multimediale data in Vlaanderen. Op 8 december stelde BOM Vl de resultaten van een eerste jaar technologisch onderzoek en een eerste praktijktest voor. Zo’n 6000 uren televisie werd gedigitaliseerd die via een eenvoudige zoekmachine te vinden zijn. Bijzonder is dat diverse culturele wetenschappelijke en erfgoedinstellingen, en zowel publieke als commerciële en regionale omroepen aan BOM Vl meewerken. Opdat het archief realiteit wordt, zullen deze partners moeten blijven samenwerken. Vlaanderen is immers te klein om in verspreide slagorde te werken. Ook wordt binnen het project nagedacht over problemen waarvoor er momenteel nog geen oplossing is, zoals: Hoe gaat men gedigitaliseerd materiaal auteursrechtelijk beschermen?, Wat is het businessmodel achter de digitalisering?, Zullen alle bestanden vrij beschikbaar zijn of moeten ze geld opbrengen?.

23

We-BBT feedback event ÿ 24 juni 2008 Algemeen overzicht 2008

Interne events We-BBT event ÿ 19 maart 2008 Na enkele geslaagde experimenten om binnen IBBT een echte “community” te creëren van onderzoekers uit allerlei verschillende disciplines, lanceerden we in 2007 de eerste IBBT onderzoekersdag onder de vlag “We-BBT”. In 2008 ging de tweede editie van dit intern netwerkevent door op 19 maart in congrescentrum De Montil, Affligem. We-BBT biedt de ideale gelegenheid om het reilen en zeilen binnen IBBT wat beter te leren kennen, en ook een beter inzicht te krijgen in de activiteiten van de collega onderzoekers.

24

Na een succesvolle eerste editie in april 2007, hebben we op 19 maart 2007 de IBBT onderzoekers opnieuw samengebracht voor het jaarlijks We-BBT netwerkevenement, dat dit jaar plaats vond in De Montil, Affligem. In de eerste plaats is het de bedoeling elkaar nog wat beter te leren kennen, en dat in een informele setting. De IBBT onderzoekers kregen een toelichting van de huidige stand van zaken en van de toekomstplannen van IBBT. Bovendien werd er ook van de gelegenheid gebruik gemaakt om de interdisciplinaire methodologie die binnen IBBT ontwikkeld werd wat tastbaarder te maken. Eerder dan opnieuw te gaan voor een veelheid aan informatie die op een plenaire manier gebracht wordt, was er in de editie van 2008 een boeiende, interactieve namiddag voorzien. Tijdens een brainstormsessie in kleinere groepen met diverse samenstelling ontdekten IBBT-onderzoekers welke expertise en inzichten hun collega onderzoekers kunnen bieden.

Uit het We-BBT event van 19 maart zijn er vele waardevolle ideeën, aangereikt via de brainstormsessie van de IBBT onderzoekers, ontstaan. Deze ideeën zijn verwerkt in concrete actiepunten, met hulp van de IBBT coördinatoren uit de onderzoeksgroepen. Op dinsdag 24 juni 2008 was er een eerste feedbackmoment naar alle onderzoekers en werd er (om alvast tegemoet te komen aan een duidelijke roep om meer sociale activiteiten) meteen ook een aangename activiteit aan gekoppeld, via het bezoek aan de tentoonstelling “Update_1: de oorsprong”. Een tentoonstelling die wou aantonen dat de digitale en interactieve kunst bestaansrecht heeft verworven.

Interne ICON infosessie ÿ 15 december 2008 Zoals reeds hoger aangegeven werd in 2008 het bestaande GBO programma vervangen door het nieuwe ICON programma. De nieuwe ICON-projecten wijken inhoudelijk niet af van de GBO doelstellingen maar worden sterk gericht op de R&D-procedure van IWT. Via één indienprocedure bij IBBT kunnen bedrijven die voldoen aan de IWT-voorwaarden namelijk ook meteen een aanvraag indienen voor IWT-steun voor het ICON-project. Net zoals bij de GBO projecten zal ICON een continu proces vormen met minstens twee calls per jaar. Op de interne ICON infosessie kregen alle geïnteresseerde IBBT onderzoekers bijkomende details over deze nieuwe procedure, waaronder het overlopen van de indieningvoorwaarden, deadlines, IP kwesties en financiering. De richtlijnen voor de indiening (van idee naar projectvoorstel) werd besproken. Ook was er volop gelegenheid om vragen te stellen aan de programma managers en onze TT en IP-managers en om na te denken over de toegevoegde waarde van deze nieuwe procedure.

25

Onderzoeksprojecten

Claire Bataille en Paul Ibens (interieurarchitecten) "Wij vinden onze inspiratie in de ‘Golden Rule’ die beschouwd wordt als de ideale proportie.”

Gemeenschappelijk Basis Onderzoek (GBO) Het Gemeenschappelijk Basis Onderzoek (GBO), is semi-competitief en gebeurt in nauwe samenwerking tussen IBBT en een cluster van bedrijven met complementaire business modellen. De financiering komt voor 50% van de dotatie, en voor 50% van de cluster van bedrijven.

Onderzoeksprojecten

In dit hoofdstuk willen wij een zo volledig mogelijk beeld schetsen van de projectwerking binnen IBBT. Daarnaast geven wij u een overzicht van de deelname van projectpartners binnen onze GBO projecten. We sluiten dit hoofdstuk af met een blik op de slotevents (van GBO en ISBO projecten) uit 2008. Hierbij laten wij een aantal bedrijfspartners aan het woord, die kort omschrijven wat hun ervaring was rond de samenwerking met IBBT binnen het project.

Projectwerking

28

De Vlaamse regering voorziet voor IBBT een jaarlijkse dotatie van 23,476 miljoen Euro voor de uitvoering van het eigen onderzoeksprogramma (afhankelijk van het type onderzoeksprogramma wordt de financiering op een andere manier geregeld), de onderzoeksinfrastructuur (o.a. het iLab), de werking van de centrale cel en het bevorderen van internationale samenwerking. Daarnaast voert IBBT ook onderzoek uit in het kader van Europese programma’s of rechtstreeks voor bedrijven. IBBT maakt onderscheid tussen volgende types projecten � Gemeenschappelijk Basis Onderzoek (GBO) / Interdisciplinair Coöperatief Onderzoek (ICON) � Interdisciplinair Strategisch Basisonderzoek (ISBO) � Europese projecten � IMPACT programma � Art&D programma Hiernaast vindt u een korte beschrijving van deze verschillende types.

De Vlaamse regering voorziet voor IBBT een jaarlijkse dotatie van 23,476 miljoen Euro voor de uitvoering van het eigen onderzoeksprogramma

Deze interdisciplinaire samenwerkingsprojecten met bedrijven zijn in 2008 qua aanvraag en evaluatieprocedure bijgewerkt en zullen voortaan gekend staan onder de naam Interdisciplinair Coöperatief Onderzoek (ICON). De nieuwe ICON-projecten wijken inhoudelijk niet af van de GBO doelstellingen maar worden sterk gericht op de R&D-procedure van IWT. Via één indienprocedure bij IBBT kunnen bedrijven die voldoen aan de IWT-voorwaarden namelijk ook meteen een aanvraag indienen voor IWTsteun voor het ICON-project. Net zoals bij de GBO projecten zal ICON een continu proces vormen met minstens twee calls per jaar. In najaar van 2008 ging de eerste ICON call van start. Projectideeën die in december 2008 werden ingediend, konden verder uitgewerkt worden tot februari 2009. In juli 2009 beslist de Raad van Bestuur over de goedkeuring van de ingediende projecten. IBBT geeft de voorkeur aan onderzoek dat inspeelt op actuele maatschappelijke en economische thema’s binnen de applicatiedomeinen: eHealth, Nieuwe Media, Mobiliteit & Logistiek, Ondersteunende technologieën en eGovernment. In 2008 werd het applicatiedomein Nieuwe media uitgebreid tot Cultuur en Media, en dit met bijzondere aandacht voor gaming technologie. Door de digitalisering van het media domein, en de convergentie tussen dit domein en ICT in het algemeen was de term “Nieuwe Media” niet meer op zijn plaats. Met de nieuwe term “Cultuur en Media” vestigt IBBT de aandacht op het innovatie- en onderzoekspotentieel van de cultuursector en de creatieve industrieën.

Deze interdisciplinaire samenwerkingsprojecten met bedrijven zijn in 2008 qua aanvraag en evaluatieprocedure bijgewerkt en zullen voortaan gekend staan onder de naam Interdisciplinair Coöperatief Onderzoek (ICON).

Gaming is tegelijk een belangrijke nieuwe cultuurvorm, een creatieve industrie en een nieuwe manier om te communiceren, te ervaren en te leren. IBBT zal in overleg met het IWT en de universiteiten en hogescholen haar projectportfolie uitbreiden of aanpassen aan deze in Vlaanderen nog ontluikende industrie. De projecten zullen voornamelijk gericht zijn om games als instrument in te schakelen voor onderwijs, cultuur en andere maatschappelijke doelstellingen. In totaal wordt een budget van 2 mio besteedt aan verschillende maatregelen binnen het domein cultuur en media. Begin 2008 zijn er 33 lopende GBO projecten. In het voorjaar van 2008 werden er nog 5 projecten uit de 5de GBO call na revisie goedgekeurd op de Raad van Bestuur van mei 2008. CHF, NextGenITS, Share4Health, Vicats en WTEPlus gingen in de loop van 2008 van start. Dit brengt het aantal lopende GBO projecteneind 2008 op 23. Hieronder vindt u een overzicht van deze 5 laatste GBO projecten.

29

Share4Health - Healthcare’s professional collaboration space Onderzoeksprojecten

CHF – Disease Management for Congestive Heart Failure Steeds meer middelen in de gezondheidszorg worden besteed aan chronische ziekten. In vele landen bedragen de uitgaven voor de belangrijkste chronische ziekten samen meer dan 75% van het totale publieke gezondheidszorgbudget. In België is dit niet anders en de kost zit in de ordegrootte van 15 miljard Euro.

30

Binnen deze chronische ziekten is de cardiovasculaire groep een van de belangrijkste (naast diabetes, chronische longaandoeningen etc.). Binnen de groep chronische cardiovasculaire ziekten is chronisch hartfalen is op zijn beurt één van de meest voorkomende aandoeningen binnen de chronische ziekten. Hartfalen betekent een verminderde, ontoereikende pompfunctie van het hart. Chronisch hartfalen treedt typisch op na een of meerdere hartinfarcten, maar kan ook andere oorzaken hebben. Het doel van dit onderzoeksproject is om ICT technologie aan te wenden om een innovatieve oplossing voor daadwerkelijk geïntegreerde patiëntzorg rond chronisch hartfalen te realiseren.

NextGenITS – Next Generation ITS Het onderzoeksproject NextGenITS wil een aantal intelligente transport systemen ontwikkelen en demonstreren. De volgende diensten zullen worden gedemonstreerd: e-call, verkeersinformatie, intelligente snelheidsaanpassing, intelligente kilometerheffing en coöperatieve voertuigsystemen. Deze diensten die zowel een grote sociale als commerciële relevantie hebben, zullen gedemonstreerd worden ter voorbereiding voor marktintroductie door publiek-private samenwerkingsverbanden. De verschillende toepassingen zullen op Europese normen worden gebaseerd om interoperabiliteit tussen verschillende marktdeelnemers en over geografische grenzen te verzekeren. Verder zal specifiek onderzoek worden gedaan met het oog op integratie van de verschillende toepassingen op een generisch multi-applicatieplatform.

De focus van dit project is de ontwikkeling van een gemeenschappelijke patient-centric, community-centric healthcare IT platform dat gebruikt wordt door huisartsen, apothekers en ziekenhuizen en dat de behoeften van de volgende generatie klinische toepassingen vervult, meer specifiek interprofessionele samenwerking en klinische besluitvorming. Dit platform zal gebaseerd zijn op recente ontwikkelingen rond web 2.0 concepten. Dit betekent dat de beoogde toepassingen variëren van eenvoudige uitwisseling van klinische gegevens tot toepassingen die de samenwerking tussen de professionele actoren stimuleert; de klinische besluitvormingsapplicaties de aanwezige kennis in de klinische gemeenschap optimaal benut (“wisdom of the crowds”) en dat dit volgende generatie platform gebaseerd is op verfijnde mechanismen van toegangsbeveiliging die de privacy van de patiënt waarborgt.

Vicats – Video Content Analysis for Tunnel Surveillance Tunnel veiligheid en bewaking is een heel belangrijk probleem geworden in de verkeersbusiness. De ernstige tunnel ongevallen van de laatste jaren hebben hier zeker toe bijgedragen. Een situatie waar de tunnel operatoren voor beducht zijn is wanneer een vrachtwagen met gevaarlijke goederen de tunnel binnenrijdt. De gevolgen kunnen catastrofaal zijn wanneer een dergelijk voertuig vuur vat in de tunnel. Er bestaat een Europese overeenkomst betreffende het internationaal transport van gevaarlijke goederen over de weg (ADR). Vrachtwagens die gevaarlijke goederen transporteren kunnen dus makkelijk herkend worden aan één of meerdere oranje ADR borden die aanduiden welke materialen vervoerd worden. Het identificeren, detecteren en tracken van deze vrachtwagens doorheen de tunnel(en over verschillende camera’s heen) vormt de hoofd business case van dit onderzoeksproject.

31

Overzicht van de verschillende GBO rondes

Onderzoeksprojecten

WTEPlus - Web/Telco/Enterprise beyond x2.0 Web 2.0 introduceerde een nieuw paradigma voor de ontwikkeling van diensten. Internet “mashups” beloven een korte cyclus voor het ontwikkelen van diensten door hergebruik van bestaande Web diensten. Het “Business Web” was geboren, waarin een bedrijf een groot gedeelte van de diensten die het aanspreekt in zijn zakenproces kan uit besteden aan aanbieders van professionele Web diensten. Het volstaat een geschikte methodologie aan te houden voor het combineren van de individuele dienstcomponenten.

32

WTEPlus verwijst naar de volgende technologiegolf. Het onderwerp wordt voor het ogenblik gepionierd door de toonaangevende spelers. WTEPlus wordt gekarakteriseerd door de uitbreiding van Web2.0/Telco2.0/Enterprise2.0 met semantiek, redenering, 3D en virtuele omgevingen, autonoom gedrag (agenten technologie), gedistribueerd databeheer. De service elementen & elementen voor bedrijfsvoering worden samengebracht door geavanceerde “workflow” technieken. De creatie van de applicaties gebeurt in een intuïtieve visuele omgeving. Het is ontegensprekelijk dat deze trend zijn impact zal hebben op de ICT markt. Binnen het project wordt een visie ontplooid rond Web/Telco/Enterpris na x2.0 en in een latere fase de implementatie van deze visie. Ook worden er een aantal WTEPlus prototypes in verschillende applicatiedomeinen aangemaakt.

Eerste versnelde projectcyclus (8 projecten) � ARMAD@ - Autoconfiguration and Remote Management of Any Device @ home � COPLINTHO – Innovative Communication Platforms for Interactive eHomeCare � E-PAPER – de digitale krant op papier � FIPA – File based Integrated Production Architecture � GEOBIPS – Geographical Broadband Integration for Public Services � IPEA – Innovative Platform on Electronic Archiving � MCDP – Multimedia Content Distribution Platform � T-CASE – Technologies and Capabilities for Services-Enabling

Tweede projectcyclus (14 projecten) ASCIT sick children – Again at my School by Fostering Communication through Interactive Technologies for long term sick children A4MC3 – Achitectures for Mobile Community Content Creation CICK – Convergentie Initiatief Kabel CROSLOCIS – Creation of Smart Local City Services DASHGOV – Uitbouw van een E-governement Dashboard E-HIP – E-Health Information Platforms ICA4DT – Image based Computer Assistance for Diagnosis and Therapy I-CONNECT – The connected meeting room IDEM – Identity Management for EGovernment INDEX – Interbestuurlijke Data-Exchange MONIT – De uitwerking van een Vlaamse ICT-monitor MULTIGOV – Multikanaalsstrategie voor eGovernment VACF – Virtual Arts Centre of the Future WBA – Wireless Building Automation

Derde projectcyclus (9 projecten) ACKNOWLEDGE - Accessible & Open Knowledge Infrastructure for Flanders ADME - Advertising in a Digital Media Environment. Challenges & Strategies FLEXSYS – Flexibel Verkeersbeheer IM3 - Interactive Mobile Medical Monitoring MADUF – Maximize DVB Usage in Flanders MULTITR@NS – Multimodaal Transport ROMAS - Research On Mobile Applications & Services SPAMM - Solutions Platform for Advanced Mobile Mesh TR@INS - IP-netwerkdiensten in de trein

33

Interdisciplinair Strategisch Basisonderzoek (ISBO) Onderzoeksprojecten

Vierde projectcyclus (9 projecten) ADAMO – Advanced Disaster Architecture with Mobility Optimizations COCOMEDIA – Collaborative Community Media Erfgoed 2.0/Heritage 2.0 – Location-based Heritage experience GEISHA – Grid Enabled Infrastructure for Service Oriented High definition media Applications PECMAN – Personal Content Management Platform POKUMON – PodiumKUnsten Multimediaal ONtsloten TELEON – 3D-world editor TRANSECARE – Transparent ICT platforms for eCare VIDEO Q-SAC – Video to the Home – Quality Sensing, Aggregation & Control

Vijfde projectcyclus (17 projecten)

34

CHF – Disease Management for Congestive Heart Failure CUPID - Cultural Profile and Information Database DEUS - Deployment and Easy Use of wireless Services DMOBISA - Distributed Mosaicing of Biomedical Images Sequences and Analysis HI-MASQUERADE - The Human-Interface Multicamera Acquisition for Storytelling & QUalitatively Enhanced Reality in Ambient 3D Environments IFIP - Independent Films In Progress ISYSS - Intelligent Systems for Security and Safety MEVIC - Medical Virtual Imaging Chain MUTABLE - The Multi-Media Multi-Touch Table NextGenITS – Next Generation ITS NFC-VOUCHER - NFC-Voucher Demonstrator Share4Health - Healthcare’s professional collaboration space TELECLASSING - An Immersive Classroom Experience for Tele-education TIRPA - Tomographic Image Reconstruction, Processing, and Analysis URBAN - Uitmeten, Reconstrueren, Bekijken, Animeren en Navigeren van stedelijke omgevingen Vicats – Video Content Analysis for Tunnel Surveillance WTEPlus - Web/Telco/Enterprise beyond x2.0

Sommige onderzoeksthema’s hebben nog geen duidelijke markttoepassing. Door het speculatieve karakter zijn de onderzoeken vrij risicovol en overstijgen ze de scope van een eenvoudig onderzoeksproject (type ICON). In dat geval starten we een Interdisciplinair Strategisch Basis Onderzoek (ISBO) op. Een ISBO project betreft dus lange termijn precompetitief onderzoek met een interdisciplinair karakter, internationale uitstraling en een effectieve bijdrage van bedrijven en/of de dienstensector. Een ISBO project kan tot 100% vanuit de dotatie van IBBT gefinancierd worden. Een voorgesteld onderzoeksproject moet kunnen rekenen op belangstelling vanuit (een cluster van) bedrijven of instellingen uit de social profit die willen toetreden tot het project. De deelname aan het project mag niet vrijblijvend zijn, maar mag in verhouding tot de ‘kost’ van het programma eerder beperkt zijn. Het kan een beperkte financiële bijdrage betreffen, maar ook een inbreng in natura door het voorzien van de inbreng van een personeelslid vanuit het bedrijf of de instelling. Een belangrijke inbreng vanuit de bedrijven ligt in regelmatige interactie tussen de personeelsleden uit de bedrijven en de onderzoekers uit de IBBTonderzoeksgroepen. Dit stimuleert de onderzoekers in het richten van hun onderzoek zodat het op langere of middellange termijn tot valoriseerbare toepassingen in ICT aanleiding kan geven. De eerste ISBO projecten liepen in 2008 naar hun einde. Het VIN project (Virtual Individual Network) had zijn slotevent in 2008, hierover vindt u in hoofdstuk 3 meer informatie. Het E2E QoE (End to End Quality of Experience) project sloot pas af begin 2009. Van het derde ISBO project, CoCoNut (Communication & Collaboration Network Utilities) worden de resultaten eind 2009 verwacht.

Art&D In het najaar van 2007 lanceerde IBBT een nieuw onderzoeksprogramma, genaamd Art&D. Het Art&D programma biedt ruimte aan innovatieve projecten op het randgebied tussen de creatieve industrie, cultuur en kunst. Binnen dit ‘artists in residence’ programma is de interactie tussen de onderzoekers van IBBT en de kunstenaars, designers,… van groot belang. Uit het contact met de waaier aan IBBT partners is gaandeweg immers gebleken dat het creatieve aspect van technologische innovatie steeds belangrijker wordt in het ontwikkelen van een competitief en strategisch voordeel in de nationale en vooral internationale markt. Het Art&D programma bestaat uit een beurzensysteem dat tweezijdig werkt zowel naar de kunstenaar als naar de onderzoeker. De Art&D projectvoorstellen konden ingediend worden tot 14 januari 2008. De eerste 4 projecten werden in het voorjaar van 2008 opgestart en lopen over een projecttijd van maximaal 1 jaar.

35

Photography beyond the still image De menselijke relatie met ruimte en tijd vormt de basis van Photography beyond the still image. Maarten Van Volsem bevraagt onze algemene visuele perceptie en zoekt, door het gebruik van een lijncamera als instrument voor multiperspectiefbeelden, naar alternatieven om ruimte en tijd in beeld te brengen.

Onderzoeksprojecten

Virtual reality/REAL VIRTUALITY Het project verhoogt de technologische O&O voor theatergezelschap CREW, een experimenteel gezelschap rond kunstenaar Eric Joris, dat werkt op de rand van theater en wetenschap. virtual reality/REAL VIRTUALITY focust in het bijzonder op de ontwikkeling van drie wide-area positionerings en oriëntatie tracking systemen voor gebruik op de scene. Deze systemen moeten gemakkelijk en snel op te zetten zijn door theater technici, ze moeten voldoende betrouwbaar zijn voor live voorstellingen en op het zelfde moment ook betaalbaar en schaalbaar zijn tot andere doelen. CREW zal deze tracking systemen gebruiken in zijn toekomstige immersieve voorstellingen optredens’ O_Rex ‘,’ E.U.X. ‘en’ Porcile ‘..

Door de grenzen tussen het stilstaande en het bewegende beeld af te tasten nodigt dit project de toeschouwer uit om zich opnieuw te positioneren ten opzichte van de temporele aspecten van het gefixeerde fotografische beeld. Om dit mogelijk te maken richt het project zich op het ontwerp van een digitale camera met ontvangst-en displaysysteem. De ontvangsteenheid moet zowel robuust als licht zijn zodat hij door een danser tijdens een live performance kan worden gedragen.

Faces of relief

Sensitive World

36

37

Sensitive World, dat sinds november 2008 gekend staat onder de naam Dark Matter, onderzoekt de manier waarop fysische data (van sensoren) over de wereld en virtuele data uit het web kunnen samengesmolten worden in een totale gebruikservaring om het bewustzijn over de staat en het welzijn van de wereld te verhogen. Tom de Smedt en Tom Heene, de 2 creatieve breinen achter het project, zijn geïnteresseerd in de manier waarop fysische data de virtuele data kunnen beïnvloeden en hoe zulke complexe patronen kunnen gevisualiseerd worden. Door middel van de ontwikkeling van een immersieve omgeving, wordt de toeschouwer ondergedompeld in een interactieve zintuigervaring waarin de data visueel worden voorgesteld. In de loop van november 2008 werd een eerste work in progress getoond in Kunstencentrum Vooruit.

Faces of relief, van Pieter de Buysere, is een online project. Een scherpe, wanhopig grappige jongeman video-blogt enthousiast over zijn nietleven, zijn niet-passies en zijn niet-betekenis. Hij opent een site waarop hij faces of relief post, ontdane, verlichte gezichten. Rond de verzameling ontstaat een online gemeenschap. Dit gegeven is het vertrekpunt voor een langspeelfilm waarvan de verzameling “faces of relief” de motor is.

BATS: Topic and Speaker Tracking in Broadcast Archives

Onderzoeksprojecten

IM-Pact In december 2007 lanceerden ICTRegie en IBBT het Internationaal Media Pact (IM-Pact), een nieuw onderzoeksprogramma op het gebied van archivering van digitale media. Dit programma wordt financieel mogelijk gemaakt door IBBT, ICTRegie en de Nederlandse ministeries van OCW en EZ. Aangezien Nederland en Vlaanderen een sterke relatie hebben op het gebied van de taal, vormen Nederlandse beeld-, spraak- en taalcultuur de rode draad in de gekozen thema’s. Vlaamse en Nederlandse universiteiten kunnen op dit terrein voorstellen indienen voor een gezamenlijk vier jaar durend onderzoek van een Nederlandse aio en een Vlaamse doctoraatsbursaal. Verwacht wordt dat Vlaamse en Nederlandse partijen zelf contact met elkaar zoeken en een gezamenlijk projectvoorstel voor een thema schrijven.

38

Uit de 12 ingezonden voorstellen kozen het Vlaamse IBBT en het Nederlandse ICTRegie (het Nationaal regieorgaan voor ICT-onderzoek en -innovatie) per thema het beste project. In de eerste plaats is het programma gericht op grensoverschrijdende multidisciplinaire samenwerking als algemene doelstelling (en de manier waarop daaraan invulling wordt gegeven). De projecten dienden bovendien te beantwoorden aan één en liefst meerdere criteria: wetenschappelijke kwaliteit, originaliteit, bewezen competentie op het betreffende domein, mogelijke relatie met andere thema’s, projectorganisatie en toepasbaarheid (met het oog op toekomstige valorisatie). De vier onderzoeksprojecten behandelen elk één van de vier onderstaande thema’s: semi-automatische extractie, opslag en bevraging van metadata voor beeldmateriaal articulatie vraagzijde (publieksgebruikers) bij de bewaring en ontsluiting van digitaal cultureel erfgoed, inclusief de personificatie van de aflevering informatie extractie uit Nederlandse tekst en spraak juridische aspecten van DRM (Digital Rights Management) en technische aspecten van IPMP (Intellectual Property Management & Protection) Langs Vlaamse zijde werden de aanvragen van de Gentse onderzoeksgroep MICT, de Brusselse groep ETRO en de Leuvense groep ESAT-PSI (twee maal) geselecteerd. De projecten gingen eind 2008 van start. Hieronder vindt u een overzicht van deze projecten.

In dit project wil men de kennis en technologie ontwikkelen die nodig is om snel, gericht en flexibel te kunnen zoeken naar en in multimediadocumenten in de archieven van de radio- en TV-stations in Vlaanderen en Nederland. Men wil het mogelijk maken om fragmenten van documenten te vinden die over specifieke onderwerpen gaan (topic detection and tracking) of waarin een specifieke persoon sprekend optreedt. Voor beide doelen is het nodig om opgenomen programma’s (nieuws, actualiteit, documentaires, enz) te segmenteren in fragmenten die over één onderwerp handelen en/of fragmenten waarin één spreker aan het woord is. Het is de bedoeling dat alle spraak getranscribeerd wordt zodat de fragmenten kunnen geïndexeerd worden. Het project wordt uitgevoerd door ESAT/PSI aan de Katholieke Universiteit Leuven en de leerstoel Taal- en Spraaktechnologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen, in nauwe samenwerking met VRT en TNO – Defensie en Veiligheid.

Beeldcanon: Videobeelden Categoriseren van Atomium tot Zaanse Schans Door digitalisering en de inzet van technische innovaties wordt het mogelijk om het verhaal van de Nederlandse en Vlaamse geschiedenis verder uit te dragen. Een essentieel deel van die cultuur is onze beeldcultuur. Dit project richt zich op de voorkomens van de dragers van deze beeldcultuur in onze nationale video-archieven. Men zal zich in de eerste plaats richten op de beeldvoorkomens van de 100 belangrijkste Nederlands/Vlaamse monumenten en de 100 belangrijkste landschappen en scènes. Hiervoor zullen automatische detectoren ontwikkeld worden, rechtstreeks gebaseerd op de beeldinhoud en onafhankelijk van de aanwezigheid van eventuele metadata of bijhorende tekstinformatie. Op die manier wordt er een uitbreidbare beeldcanon van de Nederlands/Vlaamse cultuur en de tools om die beelden en videofragmenten daarover op een eenvoudige manier terug te vinden. De wetenschappelijke innovatie ligt voornamelijk in een sterke verbetering van de robuustheid, de performantie en de effectiviteit van de gebruikte beeldzoekmethodes. Dit project wordt uitgevoerd door ESAT/PSI aan de Katholieke Universiteit Leuven en het intelligente Systemen Lab Amsterdam van de Universiteit van Amsterdam.

39

Contractonderzoek Onderzoeksprojecten

AIB: Archieven in Beweging: de ontsluiting van digitale audiovisuele collecties vanuit gebruikersperspectief Dit project richt zich, vanuit een gebruikersperspectief, op de bewaring, maar vooral de ontsluiting van digitaal cultureel erfgoed bij Vlaamse en Nederlandse omroepen, met een focus op beeldmateriaal. Met deze keuze kiezen we voor een digitale ‘doorstart’: op dit moment slaat een groot aantal omroepen reeds hun archiefmateriaal digitaal op. Vanuit wensen, behoeften en drempels die gebruikers ervaren, wil men komen tot één of meerdere conceptdiensten die vanuit de omroeparchieven kunnen worden geleverd. Uitvoerders van het project zijn MICT aan de Universiteit van Gent en het Instituut voor Informatica en Informatiekunde aan de Faculteit BetaWetenschappen van de Universiteit van Utrecht.

Da Vinci: Digitale Archivering en Verborgen Informatie voor Controle van Intellectuele Eigendomsrechten

40

In toenemende mate wordt materiaal uit archieven online beschikbaar gesteld in grote databanken. Daarbij rusten heel wat intellectuele eigendomsrechten van vele rechthebbenden. Da Vinci beoogt de juridische aspecten van Digital Rights Management en technische aspecten van Intellectual Property Management and Protection in deze context helder in kaart te brengen en oplossingen te bieden. Dit project wordt uitgevoerd door ETRO aan de Vrije Universiteit van Brussel en het Centrum voor Recht, Technologie en Samenleving van de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Universiteit van Tilburg.

Een andere vorm van samenwerking met IBBT is contractonderzoek. Eén of meerdere expertises binnen IBBT worden dan ingezet voor een welomlijnde onderzoeksopdracht specifiek voor één bedrijf of organisatie. Dit bedrijf financiert het onderzoek en krijgt exclusieve eigendom over de onderzoeksresultaten. In 2008 tekenden de onderzoeksgroepen opnieuw actief in op oproepen voor extern onderzoek. In totaal gingen 30 projecten van start voor een totaalbudget van 6.637.663 euro. Voor de meeste projecten wordt dit budget uitgesplitst over twee of meerdere kalenderjaren. Eerst en vooral werden door het IWT 9 R&Dprojecten goedgekeurd met een totale waarde van 1.939.908 euro. Via 12 bilaterale contracten haalden de onderzoeksgroepen 1.038.679 euro binnen voor contract research. De 9 Europese projecten waren goed voor 3.659.076,50 euro. Het gaat hierbij om 1 Interregproject, waarvoor de Europese Commissie 50% co-financiering voorziet. De andere 8 projecten vallen onder het 7de Kaderprogramma (FP7). Er zijn 7 projecten in aanvraag, waarvoor de beslissingsprocedure nog loopt. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de gestarte projecten per onderzoeksgroep: Aantal

Totaal projectbudget

IBBT-Centraal

1

397.700,50

IBCN (UGent)

14

3.993.836,00

Medisip (UGent)

1

300.000,00

MICT (UGent)

3

487.298,00

MMLab (UGent)

3

686.602,00

PATS (UA)

2

5.600,00

SMIT (VUB)

5

458.827,00

Onderzoeksgroep

Totaal

29

6.329.863,50

Er zijn 7 projecten in aanvraag, waarvoor de beslissingsprocedure nog loopt. In 2009 zal actief onderzocht worden welke andere financieringsbronnen interessant kunnen zijn voor onze onderzoeksgroepen en welke de exacte modaliteiten zijn om de onderzoekers bij te staan bij de financiële en administratieve vereisten. In eerste instantie wordt gedacht aan de EFRObudgetten (EFRO: Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling) voor Doelstelling 2 (Regionaal Concurrentievermogen en Werkgelegenheid). De Vlaamse Regering heeft immers binnen haar intra-Vlaams Operationeel Programma ‘kenniseconomie en innovatie’ als eerste prioriteit gekozen. IBBT mag daar zeker niet ontbreken.

41

Onderzoeksprojecten

Lopende GBO projecten in 2008

Deelname van projectpartners binnen GBO projecten

Het overzicht van het aantal KMO’s, industriële partenrs en publieke partners, alsook de budgettaire inspanning die daar tegenover staat, voor de projecten die tijdens 2008 liepen, is als volgt:

In deze paragraaf bespreken we specifiek de laatste 5 goedgekeurde projecten van de 5e GBO ronde en geven we u ook een overzicht mee van alle lopende projecten in 2008. Nadien krijgt u ook nog een aantal evolutiecijfers.

Goedgekeurde GBO projecten in 2008

Industrie

KMO

Publiek

Totaal

Projecten goedgekeurd in 2008 (5)

13

18

4

35

Aantal KMO’s, industriële partners en publieke partners in de nieuw goedgekeurde GBO projecten in 2008

Industrie

KMO

Projecten goedgekeurd in 2008 (5)

4.659.735

2.777.485

*(1) Totaal aandeel externe partners over totale looptijd

Publiek 418.902

Industrie

KMO

Publiek

Lopende projecten in 2008 (40)

103

99

45

Totaal 247

Aantal KMO's, industriële partners en publieke partners in 2008

Hieronder vindt u een overzicht van het aantal KMO’s, industriële partners en publieke partners binnen de 5 goedgekeurde projecten in 2008, alsook de budgettaire inspanning die daar tegenover staat.

42

Totaal extern*(1)

Totaal IBBT*(2)

7.856.122

6.796.393

*(2) Totaal aandeel IBBT over totale looptijd

Totale budgettaire inspanning (in Euro) naar type bedrijf (KMO, industriële partners of publieke partners)

Industrie

KMO

Lopende projecten in 2008 (40)

11.582.933

6.676.583

*(1) Totaal aandeel externe partners in 2008

Publiek

Totaal extern*(1)

Totaal IBBT*(2)

2.037.059 20.296.575 16.432.069

*(2) Totaal aandeel IBBT in 2008

Budgettaire inspanning (in Euro) in 2008 van externe partners naar type bedrijf (KMO, industriële partners of publieke partners)

43

De onderstaande tabel toont duidelijk aan dat bij de overgrote meerderheid van de lopende projecten gemiddeld 4 tot 6 onderzoeksgroepen uit verschillende Vlaamse universiteiten deelnemen. Dit wijst erop dat IBBT op het gebied van interdisciplinaire werking wel degelijk haar doel bereikt. Lopende projecten 2008 (40) Aantal projecten met <4 IBBT-onderzoeksgroepen

6

Aantal projecten met 4 IBBT-onderzoeksgroepen

11


9


7


4


3

Aantal onderzoeksgroepen in de lopende GBO projecten in 2008

Onderzoeksprojecten

Evolutiecijfers

44

Call

Aantal goedgekeurde projecten per ronde

Aantal externe partners per ronde

Totaal aandeel (in euro) externe partners over de totale looptijd

Totaal aandeel (in euro) IBBT over de totale looptijd

1st call

8

40

12.248.275

9.509.433

2nd call

14

51

15.344.365

15.371.629

3rd call

9

59

10.438.946

9.210.015

4th call

9

55

15.573.345

12.197.977

5th call

17

101

26.149.330

21.113.683

TOTAAL

57

306

79.754.261

67.402.737

Analyse GBO projecten per ronde

Call

Type project GBO

Op totaal

Percentage nieuwe partners

1st call

40

40

100%

2nd call

29

51

57%

3rd call

42

59

71%

4th call

27

55

49%

5th call

55

101

54%

TOTAAL

193

306

63%

Analyse GBO projecten per ronde

In deze grafieken tekenen enkele duidelijke trends zich af: ongeacht het aantal projecten per call of het volume van die projecten, is het duidelijk dat er een stijgend aantal organisaties participeert. Het aandeel dat deze organisaties inbrengen in de gezamenlijke onderzoeksprojecten stijgt eveneens. En onder die partners bevinden zich steevast een aanzienlijk percentage die voor het eerst de weg hebben gevonden naar IBBT projecten. Het toenemend aantal nieuwe partners in de gemeenschappelijke onderzoeksprojecten wijst erop dat niet alleen steeds meer organisaties de weg naar IBBT vinden, maar ook en vooral dat het collaboratieve onderzoeksmodel aanslaat en een antwoord biedt op de noden die bij deze organisaties leven. Uniek aan de aanpak van IBBT is immers dat er aan totaalconcepten gewerkt wordt, in een nauw partnership tussen een aantal bedrijven, non-profit organisaties en overheden, samen met de academische inbreng van IBBT. Zo’n totaaloplossing is zeer moeilijk te bereiken als een bedrijf enkel vanuit zijn eigen R&D afdeling opereert. Het collaboratieve model van IBBT én de interdisciplinaire aanpak vormen dat ook de attractiviteit van de onderzoeksprogrammatie. Dit wordt overigens bevestigd door de getuigenissen van partners die al enige ervaring opdeden met IBBT onderzoeksprojecten, zoals u uit de rest van dit hoofdstuk zal kunnen opmaken.

45

“Dankzij onze technologische expertise was Androme zeer geschikt om als partner in het ASCIT-project te stappen. Androme profileert zich als een technologisch en innovatief bedrijf. Aangezien technologie voortdurend evolueert, is het niet altijd eenvoudig om innovatief te blijven. Vandaar dat het voor ons heel belangrijk is om kennis op te bouwen om zo op lange termijn innovatief te kunnen blijven. De onderzoeksprojecten van IBBT zijn een uitstekende manier om innovatie op lange termijn te garanderen. IBBT zorgt ervoor dat je als bedrijf kennis opdoet in een specifieke materie, dat deze kennis in de praktijk wordt toegepast én dat er concreet feedback komt van gebruikers. Dat is heel leerrijk voor een bedrijf.

Raf Van Ham – General Manager Androme

Onderzoeksprojecten

Projecten in de kijker Hieronder vindt u een overzicht van alle GBO projecten die in 2008 hun afsluitende resultaten hebben bekend gemaakt met een afsluitend event. Wij hebben zoveel mogelijk getracht om ook de bedrijfspartners een kans te geven om hun mening over de samenwerking met IBBT te verduidelijken.

ASCIT slotevent ÿ 16 januari 2008

46

Het IBBT-project ASCIT (Again at my School by fostering Communication through Interactive Technologies for long term sick children) had als doel de behoefte van langdurig zieke kinderen aan sociaal contact met vrienden en klasgenootjes in te vullen en door het gebruik van nieuwe technologieën het leerproces van deze kinderen te ondersteunen. Zieke kinderen worden ongewild weggerukt uit hun vertrouwde sociale schoolomgeving om geconfronteerd te worden met de dikwijls harde medische wereld. Ongewild wordt het contact met de vriendjes en leerkrachten verbroken. Verschillende initiatieven spelen al in op deze problematiek. Een analyse van de behoeften van de doelgroep, leerde ons echter dat deze waardevolle initiatieven alleen niet volstaan. Ascit vult ze aldus aan door in nauwe samenspraak met de doelgroep (zieke kinderen, ouders, leerkrachten, scholen, ...) zeer gebruiksvriendelijke informatieen communicatietechnologie in te zetten om de verbondenheid tussen school en ziek kind te herstellen. De interactieve virtuele schoolomgeving die IBBT samen met verschillende partners en organisaties betrokken bij deze problematiek ontwikkelde, werd met succes uitgetest door verschillende zieke kinderen en hun scholen. Als afsluiting van dit onderzoeksproject werd op 16 januari een slotevent gehouden. Tijdens dit slotevent maakten de aanwezigen deel uit van de klasgenootjes van ons virtueel ziek kindje, zodat ze naar huis gingen met een hands-on ervaring van deze nieuwe technologie. De bedrijfspartners in dit project waren: Alcatel-Lucent, Androme, Artec, Bednet, Televic, Vlaams Patiënten Platform, VLK en Ziekenhuisschool Gasthuisberg.

”IBBT zorgt ervoor dat je kennis opdoet in een specifieke materie en dat deze kennis wordt toegepast in de praktijk.”

Aan de andere kant vind ik het ook erg belangrijk dat Androme via de IBBT-projecten contacten kan leggen met andere bedrijven: het netwerkaspect is voor ons, als kleine organisatie, cruciaal om uitstraling en naambekendheid te verwerven. Zo krijg je de kans je capaciteiten en expertise aan andere bedrijven te tonen. Een concreet voorbeeld hiervan is het Bednetverhaal. Bednet gebruikt nu onze software om langdurig zieke kinderen te helpen bij het volgen van hun lessen. De samenwerking met IBBT is uitstekend verlopen. We hebben op dit ogenblik nog een aantal projecten lopen met IBBT. Je kan dus gerust zeggen dat werken met IBBT voor Androme een zeer positieve ervaring is.”

47 Els Janssens – Projectcoördinator Bednet

“Als vzw biedt Bednet haar diensten gratis aan: we willen een meerwaarde bieden aan de maatschappij, bij ons is er geen sprake van commercialisering. Toch heeft IBBT zich als groot wetenschappelijk instituut met hart en ziel ingezet voor onze kleine vzw. Dat heb ik enorm geapprecieerd. In 2006 had ik de eerste verkennende gesprekken met Kathy Lindekens, bezielster van Bednet, en Birgit Morlion, programma manager bij IBBT. Initieel wist ik niet goed hoe alles in zijn werk zou gaan, het was een beetje zoeken. Het is niet evident om als kleine vzw samen te werken met een grote organisatie als IBBT. Bovendien was ik totaal niet vertrouwd met de technische/wetenschappelijke taal én werkwijze van IBBT. Toch is IBBT erin geslaagd een brug te slaan tussen de gespecialiseerde wereld waarin zij werken en de dagelijkse werksfeer waarin ik opereerde.

“IBBT heeft zich met hart en ziel ingezet voor onze vzw.”

Eens het project op dreef was, verliep de samenwerking met IBBT uitstekend. IBBT heeft niet alleen gezorgd voor de technische oplossingen die Bednet nodig had (live lessen volgen door zieke afwezige kinderen), het heeft ook de fundamenten gelegd van onze dienstverlening (juridische en pedagogische omkadering). Bovendien heeft dit ASCIT-project ook geleid tot het broodnodige behoeftenonderzoek bij kinderen en leerkrachten die geconfronteerd worden met langdurige afwezigheid door ziekte.”

eHIP slotevent ÿ 16 april 2008 Op 16 april werd het IBBT onderzoeksproject eHealth Information Platforms (e-HIP) afgesloten met een workshop waarin de verschillende facetten zoals security, privacy, juridische en algemeen technische aspecten van het medische informatie-uitwisselingsplatform werden toegelicht. Daarna illustreerde een live-demo de realisaties in de praktijk.

Onderzoeksprojecten

Maduf slotevent ÿ 20 maart 2008 Binnen het IBBT-project MADUF (Maximize DVB Usage in Flanders) wou men voldoende kennis opdoen om in Vlaanderen maatschappelijke keuzes te kunnen maken rond het gebruik van mobiele digitale televisie. Tijdens het slotevent van dit onderzoeksproject, werden zowel de technische en juridische mogelijkheden en knelpunten als de gebruikersaspecten toegelicht. Er was ook een toelichting over de gebruikte wetenschappelijke onderzoeksmethodes. Met dit event wilden IBBT en de bedrijfspartners de sector breed informeren over de ervaringen opgedaan in dit 27 maanden durende IBBT-onderzoeksproject. De bedrijfspartners in dit project waren: Belgacom/Proximus, Nokia Siemens Networks, , Option, Scientific AtlantaVRT en Telenet.

48 “Bij de start van mijn samenwerDirk Ossenblok – Projectmanager MADUF Nokia Siemens Networks king met IBBT heette het bedrijf nog Siemens Com. Nadien is dat opgegaan in Nokia Siemens Networks. Siemens Com deed geregeld IBBT-projecten. Het Maduf-project was daar één van. IBBT nam het initiatief voor een haalbaarheidsstudie voor DVB-H – technologie en een aantal bedrijven sprong mee op de kar. Siemens Com was daar één van.

“Dankzij dit project heb ik een nuttig netwerk kunnen opbouwen.”

De samenwerking met IBBT is altijd vlot verlopen. Dankzij het project heb ik een nuttig netwerk kunnen opbouwen en boeiende mensen leren kennen die me geholpen hebben bij het vergaren van kennis rond het project. Ik zou een nieuwe samenwerking met IBBT zeker overwegen. Echter, of het in de huidige economische omstandigheden en door de internationale koers van het bedrijf nog kan, is niet zeker. Qua commercialisering heeft dit project weinig teweeggebracht, maar dat heeft vooral te maken met de veranderende economische toestand waar we vandaag allemaal mee geconfronteerd worden. De ontwikkeling loopt wat trager dan verwacht, niet alleen in Vlaanderen maar in heel Europa.”

Over de hele wereld wordt de organisatie van de gezondheidszorg onder de loupe genomen. De omgekeerde ouderdomspiramide, de druk op de budgetten voor gezondheidszorg en de technologische vooruitgang maken een efficiëntieverbetering noodzakelijk en haalbaar. Tot op heden zijn de investeringen nog gefragmenteerd, en hebben de zorgverstrekkers enkel een deel van de informatie beschikbaar. De focus van het project lag op een patiëntgericht regionaal informatieplatform voor de gezondheidszorg. Het verzekert veilige en betrouwbare toegang tot klinische patiëntgegevens voor alle geautoriseerde zorgverstrekkers en is te allen tijde en van op elke werkpost toegankelijk. Het platform moet een vlotte samenwerking verzekeren tussen de huidige data-eilanden met een grote hoeveelheid aan vertrouwelijke data en moet leiden tot een geïntegreerde regionale IT infrastructuur waartoe alle zorgverstrekkers (huisartsen, ziekenhuizen, specialisten, gezondheidscentra...) toegang hebben om een adequate gezondheidszorg te kunnen leveren aan de burgers. De bedrijfspartners in dit project waren: Agfa, Barco, Cronos, L&C en MediBRIDGE. “Agfa werkt al enkele jaren samen met IBBT aan onderzoeksprojecten waardoor we een vertrouwensrelatie hebben opgebouwd. Een aantal jaren geleden zijn we in het eHIPproject van IBBT gestapt. IBBT is een professionele organisatie, met mensen die weten waarover ze spreken.

Dirk Colaert – Advanced Clinical Application Research Manager Agfa

“Agfa heeft, door de samenwerking met IBBT, een visibiliteit gekregen in de Belgische eHealth markt.”

De meerwaarde van de samenwerking met IBBT is voor Agfa tweeledig: enerzijds is er de wetenschappelijke waarde. De input die we via research door universiteiten verkrijgen is voor ons zeer waardevol. Anderzijds heeft Agfa, door de samenwerking met IBBT, een zekere visibiliteit gekregen in de Belgische eHealth markt. Op vlak van commercialisering is het voorlopig te vroeg om van concrete resultaten te kunnen spreken. Agfa heeft nog steeds IBBT-projecten lopen en is - afhankelijk van de economische toestand - zeker van plan om in de toekomst te blijven samenwerken met IBBT.”

49

Brecht Stubbe – Senior Research Associate Televic

Onderzoeksprojecten

Tr@ins slotevent ÿ 18 juni 2008

“Televic Transport Systems heeft midden vorig jaar het TR@INSproject afgewerkt. Uit de samenwerking van Televic met IBBT in het Tr@ins-project zijn een aantal interessante resultaten voortgevloeid die we vandaag in demovorm ter beschikking stellen om aan klanten te tonen wat we op technologisch vlak kunnen aanbieden. Televic is geen heel klein bedrijfje meer, maar wij zijn toch nog steeds een KMO. Een KMO die bovendien actief is in een heel breed domein: wij zijn geen experts in één specifiek technologisch domein, wij moeten diverse technologieën en specifieke marktvereisten bundelen om tot een totaaloplossing te komen.

“IBBT zorgt voor de toegang tot expertise en voor een breder inzicht in de materie.”

Dat betekent dat we expertise nodig hebben in verschillende technologische domeinen en dat is een hele uitdaging. Daarom zijn de IBBT-projecten erg interessant: IBBT zorgt voor de toegang tot die expertise en voor een breder inzicht in de materie. We gebruiken die kennis heel intensief om in te spelen op de marktvereisten. Er komt zeker nog een nieuwe samenwerking met IBBT. We hebben al drie nieuwe projectvoorstellen ingediend en er zijn al ideeën voor de volgende oproepen!”

Geert Adams – Program Manager Newtec

50

Het TR@INS-project (IP-netwerkdiensten in de trein) spitste zich toe op het ontwikkelen van een geïntegreerde oplossing voor breedbandtoegang voor treinreizigers door middel van verschillende draadloze technologieën. Hierbij werd zowel rekening gehouden met de bewegingen van de passagiers in de trein als met de hogesnelheidsverplaatsingen van de trein zelf. Het is uiteindelijk de bedoeling zowel de treinreizigers als het treinpersoneel naadloze zakelijke en infotainment internetdiensten aan te bieden die voldoen aan de noodzakelijke Quality of Service. Het project omvat ook gedetailleerde gebruikersstudies die moeten verzekeren dat de ontwikkelde technologische oplossingen voldoen aan de wensen van de gebruiker. Tenslotte onderzoekt het project de verschillende toepassingsscenario’s, waarin de technologische oplossingen gebruikt worden, met de bedoeling hun rendement en opbrengstverwachtingen te beoordelen. Het project ontwierp niet enkel technologische oplossingen, maar deed ook gedetailleerde gebruikersstudies en verzekerde zo dat de technologische oplossing gebruiksvriendelijk was. Het project bestudeerde bovendien ook de kostenstructuur van de technologische oplossingen om kostenefficiëntie en winstschattingen te evalueren. De bedrijfspartners in dit project waren: Newtec, Siemens en Televic.

“Onze eerste kennismaking met IBBT komt voort uit een werkbezoek van IBBT aan Newtec. In 2005 werkten wij mee aan het OSLO-project. Dat was onze vuurdoop. Daarna volgde een tweede project, TR@INS, dat de mogelijkheid van breedbandtoegang op treinen onderzocht. De samenwerking met IBBT en met de andere partners, zoals Nokia Siemens Networks en Televic, was heel leerrijk, interessant en degelijk. Toen het TR@INS-project op een bepaald moment moest worden herzien omwille van intern gewijzigde strategieën, hebben Newtec, IBBT en alle andere partners de handen in elkaar geslagen om het project toch tot een goed einde te brengen.

“De samenwerking met IBBT en met de andere partners was heel leerrijk, interessant en degelijk.”

Dankzij IBBT heeft Newtec toegang gekregen tot de laatste stand van zaken rond IP, IP-rooting en andere technische knowhow. De Universiteit Gent (Faculteit MICT) heeft een studie gemaakt over de mogelijke valorisatie van internet op treinen. Dit economisch luik van de studie bezorgde ons interessante informatie. Op dit moment levert Newtech nog geen draadloze technologie aan de spoorwegmaatschappijen, dus commercialisering niet aan de orde. We passen de resultaten van de onderzoekstudies wel al toe op ons bestaand systeem om onze diensten nog meer te optimaliseren.”

51

VIN slotevent ÿ 4 november 2008

Onderzoeksprojecten

PISA slotevent ÿ 26 september 2008 Bij de productie van audiovisueel materiaal wordt op dit ogenblik nog weinig of geen gebruik gemaakt van virtuele (computer) modellen. Toch staat de techniek ver genoeg om instrumenten te ontwikkelen die mediabedrijven concreet helpen productiever en creatiever te produceren, met een betere focus op multimediale verspreiding. Tenminste, dit is wat de IBBT-partners voor ogen stond bij de start van het onderzoeksproject PISA. De resultaten werden na 2 jaar onderzoek voorgesteld op het slotevent van 26 september.

52

Het programma bestond uit verschillende “hands-on”-demonstraties over de productie van nieuws en fictie. De toegepaste innovatieve methodes en wetenschappelijke technieken werden belicht en aanwezigen konden navragen hoe geschikt de resultaten zijn voor de werkomgeving waarvoor zij verantwoordelijk zijn.

"De nauwe samenwerking tussen de Erik Mannens – Project Manager IBBT – MMLAB – UGent onderzoeksgroepen en VRT Medialab leidde in het PISA-project tot een interessante kruisbestuiving van ideeën. Lange termijn visies werden omgevormd tot vernieuwende onderzoekstrajecten en tot haalbare, realistische alfa-producten, waardoor de eindresultaten innovatief en toch praktisch bruikbaar zijn. Een valorisatietraject werd immers van bij de aanvang vooropgesteld, waardoor er constant resultaatgericht kon gewerkt worden wat uiteindelijk uitmondde in concrete en werkende demo’s.

“De nauwe samenwerking in het project leidde tot een interessante kruisbestuiving van ideeën”

Zowel vanuit de onderzoekswereld, als vanuit de industrie is er nu nog steeds een grote interesse naar de twee eindproducten “Scoop” en “Trouvaille”. Alle artikels, presentaties en demo’s zijn tot op heden op conferenties, beurzen en instellingen goed onthaald. Daarom mag het valorisatiepotentieel van dit project niet onderschat worden. Dit project bewijst dat we over de nodige technische knowhow beschikken om bepaalde business processen in het medialandschap te vereenvoudigen en te automatiseren. In een business case, de volgende stap in dit project, moet nu onderzocht worden of het concept ook economisch haalbaar is. Uiteraard willen wij ook daar graag aan meewerken."

Op 4 november 2008 vond het slotevent plaats van het IBBT ISBO project VIN (Virtual Individual Network). Het uitgangspunt van dit project is dat elke persoon deel uitmaakt van verschillende netwerken en gemeenschappen. Technologische innovaties ondersteunen, kleuren en configureren het sociale verkeer binnen deze netwerken en stellen de gebruikers in staat om actiever te worden in hun sociale omgeving binnen hun dagelijks leven en op het werk. Het VIN project deed onderzoek naar de relaties tussen gebruikersgemeenschappen en technologie, alsook naar het ontwikkelen en verfijnen van methodologische en technologische hulpmiddelen. Vanuit gebruikersstandpunt werden verschillende niveaus onder de loep genomen. Op macroniveau werd onderzoek gedaan naar de toekomstige plaats en (inter)acties van het ‘genetwerkte individu’ binnen de verschillende gemeenschappen. Op meso-niveau werden de versterkende en beperkende factoren op het vlak van wederzijdse beïnvloeding van sociale omgang en technologie bestudeerd. Op micro-niveau werden methoden en technieken om de sociale interactie binnen gemeenschappen te ondersteunen, in kaart gebracht. Vanuit juridisch standpunt werd gekeken naar het probleem dat ontstaat wanneer nieuwe netwerken en diensten met de oude regelgevende kaders worden geconfronteerd. Ook het technologische aspect kwam aan bod, waarbij men uitging van de interactieve samenwerking als een belangrijk aspect in de context van virtuele netwerken. David Geerts – Project Leader IBBT – CUO – KU Leuven

“Gedurende drie jaar hebben acht IBBT onderzoeksgroepen samengewerkt in het VIN project. Het project had een ambitieus doel: fundamenteel onderzoek verrichten rond computer-gemedieerde audiovisuele communicatie in open en gesloten communities, en dit vanuit een gebruikersgerichte, juridische en technische invalshoek. Door vanaf de start te werken aan enkele gemeenschappelijke scenario’s, werd het mogelijk om het diverse onderzoek in de verschillende onderzoeksgroepen met elkaar in verband te brengen.

“De verschillende onderzoeksgroepen hebben een beter begrip gekregen voor elkaar onderzoek”

Juist omwille van de diversiteit bracht dit heel wat uitdagingen met zich mee en was het soms moeilijk om individuele fundamentele inzichten in een groter geheel te plaatsen. Toch hebben in het VIN project de verschillende onderzoeksgroepen een beter begrip gekregen voor elkaars onderzoek en hebben ze elk een deel bijgedragen tot innovatief onderzoek op het vlak van computergemedieerde audiovisuele communicatie. De vele presentaties en publicaties die op diverse nationale en internationale fora zijn gepresenteerd en gepubliceerd, zijn een bewijs dat de resultaten van het project worden gewaardeerd door de internationale onderzoeksgemeenschap. De diverse onderzoekslijnen die in VIN zijn opgestart worden voortgezet, en er zijn toekomstige samenwerkingsverbanden tussen IBBT partners in de maak, geboren uit het VIN project.”

53

Onderzoeksprojecten

ADME slotevent ÿ 6 november 2008 De reclame- en mediamarkt ondergaan ingrijpende veranderingen. De digitale mediaontwikkelingen leiden tot een toename van het aantal advertentiekanalen en drastische verschuivingen in de marketing budgetten. Interactieve advertentiekanalen zoals Internet, IDTV etc. winnen aan belang tegenover traditionele media. Bovendien maken adverteerders meer en meer gebruik van direct marketing en point of sales acties. De komst van nieuwe technologieën zoals IDTV en Personal Video Recorders zorgen er ook voor dat omroepen nieuwe manieren moeten zoeken om consumenten te bereiken. De consument bepaalt nu immers zelf welke reclameblokken hij bekijkt. Al deze ontwikkelingen zorgen voor een destabilisatie van de inkomstenstructuur van de traditionele media, wat op termijn ernstige gevolgen kan hebben voor hun overlevingskansen.

54

Tijdens het IBBT-project ‘Advertising in a Digital Media Environment’ (ADME) werd onderzocht hoe digitale technologieën kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van nieuwe interactieve reclameformats en gepersonaliseerde advertentiecampagnes om zo de uitgevers van dag-en weekbladen alsook de commerciële omroepen meer slagkracht te geven op de merk-en rubrieksreclamemarkt. Het project werd geleid door de onderzoeksgroep MICT van de UGent. IBCN en WICA, beiden lid van de UGent, stonden in voor de technologische aspecten. CUO van de KULeuven testte de gebruiksvriendelijkheid van de nieuwe formats en het ICRI van de KULeuven nam de juridische aspecten onder de loep.

Het ADME-project leverde interessante resultaten op die tijdens het ADME-slotevent 6 november 2008 aan het publiek werden voorgesteld. Zo is gebleken dat interactiviteit en personalisering twee belangrijke troeven om de reclamesector te innoveren. De adverteerdersmarkt en de media zelf staan daar echter nog schoorvoetend tegenover. Verder is het afwachten in hoeverre de operatoren bereid zijn om de data ter beschikking te stellen die zij verzamelen via de settopboxen. Ook rezen vragen rond de noodzaak om nieuwe technieken te ontwikkelen die het bereik van de reclamecampagnes nauwgezetter kunnen meten. Tijdens het event gaven naast de onderzoeksgroepen ook de verschillende partners hun visie over digitale reclame. De kennis die werd opgebouwd via het ADME-project wordt nu door Belgacom gebruikt in een Onderzoeks- & Ontwikkelingsproject met IBBT. Nadat het project dus slaagde in zijn opzet tot een vernieuwende kijk op reclame, zal het nu ook aan de basis liggen van verdere innovaties. De bedrijfspartners in dit project waren: Carat, Concentra, De Persgroep, Saatchi & Saatchi, Skynet, Telenet, Vitaya, VMMtv, VUM media en Zappware.

Yvette Mignolet – Afgevaardig Bestuurder Vitaya

“Via professor Els De Bens kwam Vitaya in contact met het ADME project van IBBT. Voor ons was dit een eerste kennismaking met IBBT maar de samenwerking verliep onmiddellijk uitstekend. De meerwaarde voor Vitaya zat vooral in het feit dat verschillende spelers - soms concurrenten - op de reclamemarkt (reclamebureaus, geschreven pers, televisie) en onderzoeksgroepen van de universiteiten aan één gezamenlijk project konden werken.

“De deelname aan het project heeft ons aanvullend inzicht verleend in een complexe problematiek.”

Dankzij de samenwerking met en de inbreng vanuit de diverse universitaire disciplines (communicatie & media, toegepaste wetenschappen, rechtsfaculteit, …) kregen we een beter inzicht in de juridische aspecten (niet dezelfde wetgeving voor alle reclame uitingen of reclamedragers) en in de technische knowhow. Bovendien werkten we samen aan een uitgebreide analyse en update van de huidige kennis en behoeften en formuleerden we suggesties voor nieuwe ontwikkelingen. Gezien de positieve samenwerking zouden we een vraag voor een nieuw project zeker positief bekijken. De deelname aan het project heeft ons aanvullend inzicht verleend in een complexe problematiek die nog volop aan het evolueren is. Ook hebben we ideeën opgedaan over hoe reclame mogelijk in de toekomst efficiënter kan worden gestuurd in een 360 benadering.”

55

Romas slotevent ÿ 3 december 2008 Onderzoeksprojecten

Acknowledge slotevent ÿ 25 november 2008 Het IBBT Acknowledge-project (Accessible & Open Knowledge Infrastructure for Flanders ) wil Vlaanderen laten kennismaken met een ‘proof of concept’ demonstrator voor een eenvoudige en toegankelijke educatieve dienst en contentbeheer. Zo krijgen zelfs mensen die niet of nauwelijks met een computer overweg kunnen, toegang tot educatieve kenniscontent van hoge kwaliteit en op maat.

56

Acknowledge brengt de methodologie, tools en infrastructuur samen voor de ontwikkeling en verspreiding van toegankelijke en uitwisselbare content in een open, standaarden-gebaseerde, dienstgeoriënteerde architectuur. Acknowledge wil een eerste stimulans geven aan een onderling verbonden kennisinfrastructuur in Vlaanderen die het bestaande, vaak thematische en soms te gefragmenteerde onderzoek in dit domein met succes moet integreren en inpassen in een ruim serviceplatform. Bij het aflopen van het Acknowledge onderzoeksproject werden de onderzoeksresultaten voorgesteld op 25 november 2008 tijdens een slotevent.

Op 3 december werden de onderzoeksresultaten van het ROMASproject (Research On Mobile Applications and Services) aan het publiek voorgesteld. Gedurende twee jaar onderzocht ROMAS hoe de gebruiker nauwer betrokken kan worden bij de ontwikkeling van nieuwe draadloze producten en diensten. Het onderzoek besteedde niet alleen aandacht aan de systematiek rond gebruikersgerichte innovatie maar onderzocht ook hoe content providers, onderzoekers, gebruikers en ontwikkelaars beter met elkaar kunnen samenwerken. Niet minder dan 10 verschillende partijen waren bij dit project betrokken. Tijdens het project hebben de onderzoekers een blueprint voor user-centric innovation ontworpen. Quality of Experience, open innovatie en technologie gaan hier hand in hand met systematiek onder de vorm van een draaiboek en processen van kennisdeling. Aan de technische kant werd er een Proof of Concept ontwikkeld voor twee mobiele applicaties: Geonotes (een soort van interactieve stadsgids) en mobile news. Content provider Concentra, partner in het ROMAS-onderzoek, heeft op basis van het onderzoek besloten dat mobile content voornamelijk wegwerpcontent is en dat dit kanaal het dan ook van korte gepersonaliseerde newsfeeds moet hebben. De bedrijfspartners in dit project waren: iCity, Concentra en Microsoft.

Via onze partner i-City stapte ik in het Romas-project van IBBT. Samen met de IBBT programma manager André De Vleeschouwer hebben we een projectvoorstel uitgewerkt. De samenwerking met IBBT en met de verschillende partners van de universiteiten is vlot en professioneel verlopen. Voor Concentra waren voornamelijk het complementaire onderzoek dat werd verricht door de verschillende universiteiten en de inzichten die hieruit zijn voortgevloeid interessant. De verworven inzichten gebruiken we vandaag nog in andere projecten om zo tot nog betere resultaten te komen.

Karel Vranken – Manager Research & Innovation Concentra De bedrijfspartners in dit project waren: EPYC, Hogeschool Gent, iKnow, PMTC, Ramit, Synergetics, CRIS en VDAB.

“Het Acknowledge-project hebLuk Vervenne – CEO Synergetics ben we met professor Erik Duval van KU Leuven bedacht en samen met de andere partners uitgewerkt. Aangezien het op dat moment nog aan onderzoek ontbrak op het gebied van toegankelijke en open kennisinfrastructuur voor Vlaanderen, was samenwerken met IBBT een goede manier om aan kennisopbouw te doen. Die samenwerking was professioneel en aangenaam.

“De samenwerking met IBBT heeft ook waardevolle contacten opgeleverd bij de verschillende universteiten.”

Dankzij IBBT en de universiteitsonderzoekers heeft Synergetics nu de kennis in huis om in de toekomst dergelijke projecten te exploiteren. De samenwerking met IBBT heeft ook waardevolle contacten opgeleverd bij de verschillende universteiten. Als ik een suggestie mag doen: misschien kunnen IBBT-projecten in de toekomst meer geïntegreerde aandacht besteden aan het toepassen van de resultaten in de markt.”

“We hebben reeds aan vijf IBBT- projecten meegewerkt en steeds met plezier.”

Concreet heeft deze kennis Concentra geholpen om het technische, sociologische en economische luik van het project én de gebruiksvriendelijkheid van de oplossingen verder te optimaliseren. Momenteel zijn de commerciële resultaten nog niet zichtbaar omdat de markt van mobiele toepassingen door de huidige technologische en financiële beperkingen vast zit. Wij hebben in het verleden reeds aan vijf IBBT-projecten meegewerkt én steeds met plezier. Samenwerken met IBBT zullen we in de toekomst zeker nog doen: ik ben alvast tevreden.”

57

Onderzoeksprojecten

ADAMO slotevent ÿ 11 december 2008 ADAMO (Advanced Disaster Architecture with Mobility Optimization) is de naam van het communicatieplatform dat door IBBT werd ontwikkeld om de communicatie en informatie-uitwisseling bij rampen te verbeteren. Het onderzoek naar een dergelijk platform kwam er naar aanleiding van een concrete vraag bij de brandweer. Bij een noodoproep rukken brandweerkorpsen vaak uit zonder goed te weten wat hen te wachten staat. Hoe ziet het gebouw eruit? Zijn er giftige stoffen aanwezig? Waar bevinden de hydraten zich? Ze begeven zich naar de plaats van het incident en moeten dan ‘op goed gevoel’ beslissingen nemen.

58

De behoefte naar een centrale informatiedatabase voor brandweerkorpsen is acuut. Het nieuwe Koninklijk Besluit met betrekking tot eerste uitruk en zonevorming zal deze nood enkel nog doen toenemen. ADAMO heeft dan ook in de eerste plaats de mogelijkheden van een centrale informatiedatabank onderzocht. Welke informatie moet er beschikbaar zijn? Wie moet die invoeren? Hoe wordt de informatie geactualiseerd? En ten slotte, hoe kan die informatie bij een noodoproep snel en eenvoudig ontsloten worden? Ook andere hulpdiensten erkennen het belang van goede communicatie en accurate informatie. In ons land worden de verschillende hulpdiensten na een noodoproep door de dienst 112 uitgestuurd. Eenmaal ter plaatse werken ze echter volledig autonoom en is informatie-uitwisseling tussen de verschillende diensten nog vaak afhankelijk van personen en de beschikbare tools. Om aan de informatieen communicatiebehoeften van de hulpdiensten in het algemeen en de brandweer in het bijzonder te voldoen ontwikkelde IBBT draadloze ad-hoc netwerken waarmee brandweerlui spraak, video en data (gegevens over zuurstof, gasvorming, giftige stoffen) kunnen doorsturen naar het commandocentrum. Daar kan dan de beslissing genomen worden om de data door te sturen naar het crisiscentrum. In het crisiscentrum zijn grote aanraakschermen ter beschikking via dewelke de gebruikers snel, eenvoudig en in real-time de gepersonaliseerde informatie kunnen raadplegen en doorsturen. ADAMO werd op 11 december voorgesteld en is momenteel nog in een ‘Proof-of-Concept’-fase. Er moet nog heel wat gebeuren vooraleer het werkelijk door de brandweer en andere hulpdiensten in gebruik kan worden genomen. De bedrijfspartners in dit project waren: Abiware, Astrid, Cisco, Dräger, FPC, Telindus en The Risk Matrix.

Frank De Reymaeker, Country Systems Engineer Manager CISCO Systems

“De vraag die aan de basis van dit project ligt, komt van één van onze medewerkers die in zijn vrije tijd brandweerofficier is. Informatie- en communicatieplatformen maken deel uit van de core business van CISCO Systems. Het is dan ook bijna vanzelfsprekend dat wij wilden meewerken aan het ADAMO-project. We kenden de manier van samenwerken met IBBT al van bij een vorig project. Die samenwerking was ons goed bevallen, dus moesten we nu niet lang denken om ons akkoord te geven.

“De onderzoekers bij IBBT hebben ons heel wat nieuwe inzichten bezorgd op het vlak van technologie en ons getoond hoe we die technologie kunnen gebruiken voor onze toepassingen.”

Voor ons biedt de samenwerking met de universitaire wereld een grote meerwaarde. Dankzij enerzijds een academische benadering van het probleem en anderzijds de praktische aanpak van de researchers hebben wij bij CISCO kunnen onderzoeken wat er allemaal kan met onze oplossingen. De onderzoekers bij IBBT hebben ons heel wat nieuwe inzichten bezorgd op het vlak van technologie en ons getoond hoe we die technologie kunnen gebruiken voor onze toepassingen. Ik kan niet anders dan erkennen dat deze samenwerking een meerwaarde opleverde voor CISCO Systems.”

“Ik was enthousiast om in het IBBT-project te stappen al wist ik initieel niet goed waaraan ik begon. Ik wist niet wat er van mij verwacht werd en wat wij aan IBBT mochten vragen. Maar gaandeweg kreeg het project meer vorm en losten die onduidelijkheden vanzelf op. Ik ben alleszins heel tevreden over het verloop van het project en het eindresultaat. Dankzij IBBT hebben wij heel veel geleerd over de ontwikkelingen op technologisch vlak en over hoe we die ontwikkelingen kunnen aanwenden om onze producten te verbeteren.

Filip Van Gorp – System Engineer Dräger

“Dankzij IBBT hebben wij heel veel geleerd over de ontwikkelingen op technologisch vlak en over hoe we die ontwikkelingen kunnen aanwenden om onze producten te verbeteren.”

Bovendien hebben wij via IBBT op een voordelige manier aan research kunnen doen. In ruil hebben wij de researchers van IBBT meegenomen voor een bedrijfsbezoek zodat zij konden zien hoe een productieproces in een bedrijf verloopt. Ik denk dat het feit dat beide partijen van elkaar kunnen leren de grootste meerwaarde is van dergelijke projecten. Ook de samenwerking met de andere bedrijven uit het project verliep heel vlot. Ik vond het een groot voordeel dat de verschillende partijen onafhankelijk van elkaar konden werken en dat het uiteindelijke resultaat, namelijk het ADAMO-platform, uiteindelijk meer was dan enkel de som van de delen.”

59

Onderzoeksprojecten

IM3 slotevent ÿ 13 december 2008 Met 20.000 hospitalisaties per jaar is hartfalen één van de meest voorkomende aandoeningen in België. Voornamelijk 70-plussers worden er door getroffen en in die leeftijdscategorie dreigt hartfalen vaak chronisch te worden wat resulteert in frequente ziekenhuisopnames. Met een hospitalisatie van gemiddeld 11 dagen en interventies van verschillende specialisten, weegt de opvolging van deze aandoening zwaar door op de ziektekosten. Voldoende redenen dus om eens te kijken of patiënten met hartfalen niet op een andere manier kunnen worden gevolgd.

60

Op 13 december werden tijdens het IM3 (Interactive Medical Mobile Monitoring) slotevent de resultaten van een pilootstudie rond telemonitoring van patiënten met hartfalen voorgesteld. Het onderzoek omvatte de ontwikkeling van een E2E systeem voor de opvolging van deze hartpatiënten. Voor de pilootstudie werden 10 patiënten gedurende 3 maanden na hun ontslag via telegeneeskunde opgevolgd. Telegeneeskunde betekent in feite dat de gezondheidszorgen gebeuren door het gebruik van ICT en dit in een situatie waar de patiënt en de hulpverlener zich niet op dezelfde plaats bevinden. Ook al gaat het hier om een pilootstudie met slechts 10 goed geselecteerde patiënten, toch kunnen de onderzoekers reeds een aantal belangrijke conclusies trekken. De kritische succesfactoren in het project zijn uiteraard de technologie en de ondersteuning ervan. De sensoren die de verschillende gegevens meten, maken deel uit van een body area network. Dit draadloos netwerk heeft een beperkt bereik, verbruikt weinig, is betrouwbaar en moet lang meegaan. Stel dat er zich toch een technisch probleem voordoet, dan moet de patiënt snel en efficiënt geholpen kunnen worden. De technische support wordt verzekerd door het call center en niet door een verpleegkundige. Deze laatste kan zich op die manier uitsluitend bezig houden met het aanpassen van de behandeling. Maar zelfs daarvoor hoeft de patiënt niet meer naar het ziekenhuis te komen: de verpleegkundige kan het toestel ook van op afstand configureren. Deze manier van opvolgen wil tegemoet komen aan twee doelstellingen. Enerzijds wil men hartfalen vroeger kunnen detecteren en dus voorkomen. Anderzijds wil men de patiënten uit het ziekenhuis houden en hen meer mobiliteit bieden. Deze eerste pilootstudie toont aan dat beide doelstellingen haalbaar zijn. De partners van het project hebben dan ook besloten om de studie te vervolgen met een business case, waarin naast de medische consequenties ook de economische gevolgen worden bestudeerd. De bedrijfspartners in dit project waren: IP Globalnet, Onafhankelijke Ziekenfondsen, Ziekenhuisnetwerk Antwerpen, UZ Gent, Vitalsys en NXP.

“IBBT initieert projecten die een brede maatschappelijke relevantie hebben en dit project is daar een mooi voorbeeld van. De concrete resultaten hiervan zullen misschien nog niet onmiddellijk zichtbaar zijn, maar het project toont vooral aan dat we klaar zijn voor een mentaliteitswijziging. De geneeskunde in België is traditioneel gebaseerd op prestaties: artsen worden betaald op basis van de geleverde prestaties. Daar moeten we vanaf stappen. We moeten evolueren naar zorgtrajecten waarin patiënten begeleid worden door verschillende zorgverleners.

Paul Van Den Heuvel - Cardioloog ZNA

“Dankzij IBBT zijn de verschillende betrokken partijen aan de tafel gaan zitten en beginnen nadenken.”

Deze evolutie heeft twee voordelen. Ten eerste wordt er meer van de patiënt verwacht waardoor hij/zij zich meer betrokken voelt bij de behandeling. Ten tweede zullen de ziektekosten aanzienlijk dalen. Het is de verdienste van IBBT dat de verschillende betrokken partijen, artsen, beleidsmakers en bedrijven aan de tafel zijn gaan zitten en hebben nagedacht over mogelijke oplossingen. IBBT heeft bovendien technische ondersteuning geleverd en onderzoekers ter beschikking gesteld om het project te testen en op te volgen. Voor ons, ZNA, is dit project alleszins erg leerrijk geweest en we zullen in de toekomst een nieuwe samenwerking zeker overwegen.” “Het voordeel van samen te werken met academici is dat zij een andere visie en andere doelstellingen hebben. Ze denken veel meer op lange termijn. Bij de start van het project hebben we gekeken naar waar we stonden, wat we deden en hebben we nagedacht over waar we over twee jaar wilden staan. We hebben een road map rond technologie uitgewerkt. Dankzij de samenwerking met en de ondersteuning van IBBT hebben wij op twee jaar tijd nieuwe producten voor de ondersteuning van hartfalen kunnen uitdenken, ontwikkelen en testen. IBBT had hierbij vooral de rol van facilitator. Wellicht waren we op termijn zelf tot deze nieuwe inzichten gekomen. Maar het had ons veel meer tijd gekost en waarschijnlijk zou de oplossing niet zo volledig zijn geweest.

Diederick Geerinckx – Managing Director Vitalsys

“Dankzij de samenwerking met en ondersteuning van IBBT hebben we op twee jaar tijd nieuwe producten kunnen uitdenken, ontwikkelen en testen.”

Door samen te werken met verschillende partners die elk hun eigen achtergrond en hun eigen knowhow hebben, hebben we nu een product kunnen ontwikkelen dat alle noden afdekt. Wij zijn dan ook heel tevreden over de samenwerking met IBBT, over het project in het algemeen en de uitkomst ervan.”

61


Maarten Van Severen (meubelontwerper & interieurarchitect) “Ik hou niet van het woord designer, het woord ontwerper staat veel meer in het leven. Ontwerpen is omvattend denken.”

iPR Valorisatie & Business Development

Ondersteuning valorisatie IBBT ondersteunt bedrijven en (overheids)organisaties bij het voeren van onderzoek en ontwikkeling en brengt waar nodig complementaire partners samen om onderzoeksprojecten te realiseren. IBBT doet echter meer dan enkel researchprojecten initiëren en uitwerken. Wanneer blijkt dat een onderzoeksproject marktpotentieel heeft, biedt IBBT de nodige ondersteuning om dit idee verder uit te werken en uiteindelijk de stap naar de markt te zetten. Deze ‘overstap’ verloopt in verschillende fasen. In deze fasen wordt onderzocht of het idee ook werkelijk levensvatbaar is, of met andere woorden, of het inspeelt op een reële nood in de markt. Voor elk van deze fases heeft IBBT instrumenten (tools) ontwikkeld die business ideeën valoriseren.

64

iPR staat voor het beheer van de intellectuele eigendom en heeft tot op heden voornamelijk geleid tot het bewaken en bewaren van de verworven kennis uit onderzoeksprojecten van allerlei aard binnen verschillende technologiedomeinen en met diverse onderzoeksgroepen. Het beschermen an ideeën gebeurt onder meer door indiening van octrooien en heeft als uiteindelijk doel potentiële kennistransfer van welbepaalde projectresultaten. Met de toetreding van een manager intellectueel eigendom einde 2008 komt hier verdere evolutie in en is het de bedoeling een specifiek beleid rond dit thema te gaan opstellen en uitvoeren. Zowel bestaande als ‘nieuwe’ aspecten binnen het IP gebeuren zullen hierbij aan bod komen en omvatten ondermeer volgende onderwerpen: IP portfolio beheer, het ontwikkelen en beheren van IP infrastructuur en architectuur, kennistransfer en technologielicenties, het sensibiliseren en cultiveren van intellectuele eigendomsaspecten...

iStep IBBT richt in samenwerking met de Vlerick Leuven-Gent Management School periodiek een meerdaagse trainingssessie in op Master niveau, gericht op medewerkers in IBBT projecten. IBBT wil daarmee de nodige ondersteuning bieden voor de ontwikkeling en implementatie van bepaalde onderzoeksresultaten. Deze cursus werd oorspronkelijk iVenture gedoopt, maar kreeg in

Deze tools zijn: � iPR: focus op ‘patent portfolio management’ � iStep: focus op ‘learning & teaching’ � iBoot camp: samenstellen van een multidisciplinair ondernemingsteam � Incubatieprojecten: coaching en implantatie van ventures � iCubes: logistieke en facilitaire steun � iVenture: preseed capital fund PEOPLE

iPR

KNOWLEDGE

iCUBES iSTEP

iCUBATION iBOOT

iVENTURE

BUSINESS

Deze tools bestaan uit workshops en trainingsessies die onafhankelijk van elkaar of in combinatie gevolgd kunnen worden door IBBTmedewerkers en door medewerkers uit partnerbedrijven. Zeker voor kleinere bedrijven is deze vorm van samenwerking met IBBT interessant omdat ze niet altijd de middelen hebben om nieuwe ideeën te testen.

2008 de nieuwe naam iStep. Er wordt veel nadruk gelegd op de specifieke aard van de ICT sector. Deelnemers kunnen leren hoe ze de link tussen technologie en de markt kunnen leggen en hoe technologische projecten ontwikkeld kunnen worden tot op het punt waar ze werkelijk in de markt gezet kunnen worden. In 2008 gingen geen sessies door omwille van de opstart van de eerste iBoot camp formule (zie verder in dit hoofdstuk). De eerstvolgende sessie is gepland voor het voorjaar 2009.

65


iBoot camp In 2008 ging IBBT voor de eerste maal van start met een entrepreneurial trainingsprogramma onder de naam iBoot camp. De bedoeling van deze training is het samenstellen van een multidisciplinair en complementair team voor de verdere ontwikkeling en uitwerking van een business idee. Een goed idee hebben is één zaak, maar om dit idee te commercialiseren zijn vaak verschillende vaardigheden en kwaliteiten nodig. Het samenstellen van een multidisciplinair team is niet eenvoudig. Om dit euvel al in de beginfase (en dus een flinke tijd voordat men naar venture capital zoekt) aan te pakken, is IBBT één van de eerste onderzoeksinstellingen die de formule van iboot camps introduceert. In de loop van 2007 werd deze formule uitgewerkt, en opgezet in samenwerking met de Vlerick Leuven-Gent Management School, en werd subsidie verkregen van de Vlaamse Overheid.

66

Een boot camp is een intensieve vorm van coaching van de starter en heeft als doel om onder begeleiding een businessplan op te stellen dat investeerders kan overtuigen. Een boot camp richt zich specifiek naar die potentiële starters die met een bijkomende complexiteit geconfronteerd worden, met name het feit dat hun bedrijfsidee innovatief is, en die bovendien beroep doen op ondernemersvaardigheden die specifiek zijn en dus ook specifieke nieuwe kennis vereisen van de onderzoekers. Deze mensen beschikken vaak over een exclusief technische achtergrond en opleiding, wat het maken van de stap naar het bedrijfsleven niet evidenter maakt. Ze hebben vaak geen besef van hoe ze een business model kunnen opstellen, hoe ze marktinformatie kunnen vinden en die interpreteren en een marktgrootte-inschatting kunnen maken, hoe ze een financieel model kunnen uitwerken, en hoe ze mensen rond een specifiek idee kunnen samenbrengen en een ondernemersteam vormen. iBoot camps zijn een combinatie van onderwijs en coaching rond een business idee vanuit het team van onderzoekers zelf, die het potentieel van hun onderzoek willen commercialiseren. Hierbij toetsten ze hun idee aan een aantal criteria, zoals technische haalbaarheid en beschermbaarheid, commerciële haalbaarheid en financiële haalbaarheid. Bovendien leren ze hoe ze het best een complementair team samenstellen. Op het einde van een boot camp moeten ze hun business plan voorstellen aan een externe jury. Deze bestaat uit financiers en experten op het vlak van business plan begeleiding (bijvoorbeeld VC-fondsen of business angels).

IBBT iBoot Camp Waarden: � Een manier om geëngageerde en getalenteerde mensen met multidisciplinaire en complementaire vaardigheden te verbinden en dit buiten de grenzen van één organisatie; � Een hulpmiddel om projectteamleden te selecteren en om de beste teams van ondernemers te helpen vormen; � Een instrument om snel de verborgen vaardigheden en vakkennis onder de iBoot camp leden te ontdekken en dit in verschillende domeinen zoals communicatie, presentatie, ondernemerschap, innovatie, leiderschap en bedrijfsgeest; De kern van iBoot � Een set van gespecialiseerde workshops, die een team te creëren dat een gefundeerde presentatie kan geven aan een professionele investeringsraad; � Alles is gebaseerd op je eigen idee. Binnen het iBoot camp wordt er niet gewerkt met case studies, maar met “the real thing”, nl. jouw idee. � Uitvoering door een multidisciplinair team, dat je zelf dient te rekruteren. � De workshops zijn een combinatie van onderwijs, coaching en actief doen. Tussen januari en juni 2008 werden 5 business projecten ondergedompeld in de IBBT iBoot camp: SANTE, VPAN, Virtual Classroom, Tagger.fm en Kievief. Alle 5 teams verschenen ook voor de Grand Jury op 27 juni, samengesteld uit IBBT experten en een aantal venture capitalists (VINNOF, GIMV, IMEC, Big Bang). Tagger.fm trok duidelijk de meeste aandacht. Ook Santé en Kievief (spin-in van Televic) werden positief bejegend. De teams van VPAN en Virtual Classroom konden de Grand Jury onvoldoende bekoren en voor deze teams was er nog veel werk aan de winkel. Kortom: een duidelijk succes, 3 projecten op 5 kregen een duidelijk ‘go’ van de Grand Jury. Tagger.fm werd nadien ingeleid bij iVenture NV, het pre seed fonds van IBBT, en verkreeg eind augustus een converteerbare lening van 300.000 euro om hun business plan in werkelijkheid om te zetten. SANTE werd onder de hoede van IBBT verder in een incubatietraject begeleid en Kievief werd verder uitgesponnen binnen Televic, een trouwe businesspartner van IBBT in vele onderzoeksprojecten. Uiteindelijk bleek ook voor de VPAN-technologie nog voldoende interesse te bestaan bij andere business partners van IBBT. Hierdoor ontstaat toch nog de mogelijkheid om deze waardevolle technologie verder te valoriseren. Eindconclusie: de eerste iBoot camp was een groot succes, 4 projecten op 5 leidden tot een ondernemingstraject. De volgende iBoot camp sessie gaat door in het voorjaar van 2009.

67

De stage gate aanpak wordt nog steeds aan de realiteit getoetst en bijgestuurd vooraleer het in de volledige organisatie wordt ingevoerd. Tijdens de piloot wordt er ook een analyse gemaakt van de impact op de huidige wijze van werken en de organisatie. De relevantie en de bijdrage van de acties tot de algemene doelstellingen wordt afgewogen ten opzichte van de vereiste middelen.


Incubatieprojecten

In de loop van 2008 werden 9 initiatieven ingeleid met het oog op het evalueren of er een incubatieproject kon gestart worden.

De incubatieprojecten zijn gericht op het valoriseren van onderzoeksresultaten. Technologie en resultaten van onderzoeksprojecten met marktpotentieel worden verder ontwikkeld met het oog op commercialisering binnen een IBBT incubatieproject. De incubatieprojecten omvatten een technisch luik met o.a. de ontwikkeling van prototypes en field trials, een markttoets en de voorbereiding van het commercialiseringstraject met o.a de financiering en de keuze tussen licentie, spin-off en/of zelfs (gratis) ter beschikking stellen.

Per incubatieproject kan maximaal 100.000 euro ‘out of pocket’ besteed worden in de incubatiefase. Sommige initiatieven kunnen wel reeds één of enkele ‘lead klanten’ hebben vanuit het incubatieproject, en dus ook inkomsten verwerven. Diverse incubatieprojecten verwerven ook al overheidssteun via het IWT, en genereren zo ook inkomsten. Aan alle incubatieprojecten samen werd in de loop van 2008 netto 116.261 euro uitgegeven, diverse incubatieprojecten hebben immers in ditzelfde jaar ook reeds inkomsten gegenereerd.

IBBT gebruikt een stage gate proces voor de sturing van incubatieprojecten (zie onderstaande figuur). IBBT heeft een beslissingsproces uitgewerkt voor de selectie van de incubatieprojecten en de tussentijdse beoordeling van incubatieprojecten op basis van een aangepaste stage gate methodologie. Een Stage gate aanpak impliceert dat er bij iedere gate (dit zijn de specifieke toelatingsvoorwaarden van de volgende fase) beslist wordt of het nog zinvol is om het incubatieproject eventueel met bijsturing verder te zetten of zelfs stop te zetten.

Aspecten die in de verdere ontwikkeling van dit proces nog verder gesystematiseerd moeten wordenzijn: � het beleid van IBBT ten aanzien van de relatie met de spin-off (licentie-model, …) � procesdefinitie: de begeleiding van incubatie, samenwerking met TTO’s, business development, stage gate. � de medewerkers van de onderzoeksgroepen verwachten een duidelijke communicatie rond de persoonlijke appreciatie voor de resultaten die ze zullen realiseren op het vlak van valorisatie (waardering zowel financieel als op het vlak van hun carrière)

68 Technical STEP 1

Stage 1

Investigation

Technical Analysis

Stage 2

Feasibility

Technical Feasibility

Stage 3

STEP 4

STEP 7

Development Engineering Prototype

Market STEP 2

Market Assess STEP 5

Market Study STEP 8

Market Plan

Business STEP 3

Venture Asses STEP 6

Economic Feasibility STEP 9

Business Plan

StageGate proces

Een incubatieproject kan op verschillende manieren gestart worden, en dit zowel op initiatief van IBBT-medewerkers als van een industriële partner. De totale doorlooptijd van een incubatieproject zal sterk afhangen van de maturiteit van de technologie, de ervaring van het team en de marktsituatie en kan zich situeren tussen 6 en 24 maanden. De incubatiefase van een IBBT-incubatieproject wordt begeleid door een per project specifiek samengestelde innovatieboard, die de beslissingen neemt in het stage gate proces. De technologie die binnen het IBBT incubatieproject wordt ontwikkeld, wordt in de regel in licentie gegeven aan de op te richten spin-off.

69

iVenture preseed fonds Valorisatie & Business Development

iCUBES iCUBES, het IBBT incubatiecentrum, biedt een plaats en de nodige diensten aan aan de IBBT spin-offs en aan innovatieve afdelingen van ICT-bedrijven in Vlaanderen. Het is een ander voorbeeld van samenwerking met economische actoren en creëert een optimaal ‘ecosysteem’ en faciliteiten om te kunnen groeien als onderneming.

In een virtuele organisatie moet zowel de samenwerking tussen de deelnemende groepen als met de partners bevorderd worden door een aantal specifieke acties:

70

� Resident program: de invoering van residents uit de industrie en andere onderzoekscentra. � Uitwisseling van medewerkers tussen de groepen bevorderen over disciplines heen. � Groepen periodiek samenbrengen rond specifieke thema’s. Met de aanwezigheid van Vodtec, Siruna (het vroegere Mobixx), Comsof en KpiWare biedt iCUBES onderdak aan 4 spin-offs uit eigen schoot. Ook het incubatieproject IUC vindt er een vaste stek. Ze worden er omringd door externe partners zoals het VRT-medialab, Telindus en NIKO. Met de komst van BiiP in het incubatiecentrum biedt het incubatiecentrum een professionele dienstenleverancier van bescherming van intellectuele eigendom dat ter beschikking staat van alle onderzoeksgroepen en de bedrijfspartners van IBBT. Uit het stijgend aantal octrooiaanvragen blijkt immers dat deze aanwezigheid haar vruchten begint af te werpen. iCUBES is een gezamenlijke realisatie van IBBT, de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Oost-Vlaanderen en de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV). iCUBES werd opgericht in het voorjaar van 2007. Op 25 februari 2008 organiseerde iCUBES zijn allereerste “iceCUBES” event. Deze events hebben in de eerste plaats de bedoeling dat de werknemers van de verschillende bedrijven elkaar beter zouden leren kennen. Nieuwkomers binnen iCUBES kunnen zichzelf voorstellen, nadien wordt er een - voor iedereen interessante - voordracht voorzien. Na dit officiële gedeelte is er een receptie: bij een hapje en een drankje kunnen alle deelnemers verder netwerken. Vorig jaar werden drie dergelijke bijeenkomsten georganiseerd. Ook voor andere informatiemeetings over de projecten, symposia e.d. georganiseerd door IBBT worden steeds alle iCUBES-residenten uitgenodigd.

Op de IBBT raad van bestuur van 13 september en 20 december 2007 werd het instellen van een investeringsfonds van IBBT om in de preseed fase te investeren in IBBT spin-offs goedgekeurd. Op 18 juni 2008 werd iVenture NV verwings � information society volgens opgericht met IBBT vzw en IBBT Incubator NV “iCubes” als aandeelhouders. De raad van bestuur telt 3 leden: Marie Claire Van de Velde (voorzitter), Bruno Segers (namens IBBT) en André Vinck (onafhankelijk bestuurder). Het management van het fonds is toevertrouwd aan Olivier De Cock, namens IBBT.

iVenture

De ervaring met en evaluatie van de lopende incubatieprojecten, en de buiten IBBT beschikbare initiatieven, leert dat een combinatie nodig is van de IBBT incubatieprojecten, een specifieke preseed financiering van IBBT, en de instrumenten van IWT/Vinnof en de venture capitalists: zij vormen een logische en continue aaneenschakeling van financiële instrumenten die aan een technologiestarter de nodige middelen verstrekken om de overbrugging tussen onderzoek en marktintroductie uit te voeren. Het geheel van de maatregelen is consistent met de beleidsstrategie van de Vlaamse overheid en de aanpak bij de andere Vlaamse onderzoeksinstellingen. Ook internationaal blijkt dergelijke mix van subsidie-instrumenten en kapitaalsinstrumenten aanwezig in landen met een succesvol beleid ter stimulering van ondernemerschap. iVenture NV beschikt over een startkapitaal van 1,2 miljoen euro voor investeringen via het instrument van converteerbare leningen tot een maximum van 300k euro per dossier. Hiermee richt iVenture zich op projecten op het gebied van ICT en breedband technologie en biedt preseed, start-up en earlystage financiering aan voor het oprichten van start-ups.

71


72

Elk dossier volgt een geijkt beslissingstraject. Na de intake van een innovatiedossier door de investment manager op grond van ontvankelijkheidsvoorwaarden, volgt een termijn van maximum 6 weken voor de voorbereiding van het dossier voor behandeling door het innovatiecomité. Elk dossier volgt een geijkt beslissingstraject. Na de intake van een innovatiedossier door de investment manager op grond van ontvankelijkheidsvoorwaarden, volgt een termijn van maximum 6 weken voor de voorbereiding van het dossier voor behandeling door het innovatiecomité. Dit innovatiecomité is samengesteld uit de algemeen directeur van IBBT, de directeur valorisatie & business development van IBBT en prof. Frank Gielen en wordt per dossier en met goedkeuring van de raad van bestuur uitgebreid met een 2 à 3-tal externe experten. Het innovatiecomité ziet en bevraagt de indieners van het innovatiedossier en formuleert in consensus een voorstel van investeringsbeslissing (onder de vorm van een term sheet) aan de raad van bestuur. De raad van bestuur neemt vervolgens de finale beslissing om het dossier goed te keuren, af te keuren of eventueel voor verder onderzoek terug te sturen naar het innovatiecomité. Na een positieve beslissing van de raad heeft het management van iVenture nog eens maximum 6 weken om met de Newco tot een innovation agreement incluus convertible loan agreement te komen. Het innovatiecomité ziet en bevraagt de indieners van het innovatiedossier en formuleert in consensus een voorstel van investeringsbeslissing (onder de vorm van een term sheet) aan de raad van bestuur. De raad van bestuur neemt vervolgens de finale beslissing om het dossier goed te keuren, af te keuren of eventueel voor verder onderzoek terug te sturen naar het innovatiecomité. Na een positieve beslissing van de raad heeft het management van iVenture nog eens maximum 6 weken om met de Newco tot een innovation agreement incluus convertible loan agreement te komen.

Innovation Proposal by innovation committee Innovation agreement with Newco Project and Innovation Letter submitted to manager Project decision By Board of directors

6 weeks

6 weeks

6 weeks

Beslissingstraject iVenture preseed fonds

Sinds haar opstart heeft iVenture in 2008 reeds 7 dossiers behandeld, waarvan 6 met positief gevolg door de raad werden aanvaard. Gezien het succes van iVenture heeft de raad zich op 16 oktober 2008 positief uitgesproken over een nieuwe kapitaalsverhoging in het voorjaar van 2009 ten beloop van 1,2 miljoen euro. Dit verzoek werd overgemaakt aan de raad van bestuur van IBBT met het oog op een beslissing tijdens de zitting van december 2008, waar het echter verdaagd werd naar de Raad van Bestuur van januari 2009.

IBBT spin-offs Dankzij iVenture hebben de drie bestaande spin-offs – Mobixx/Siruna, KpiWare en Vodtec – nieuwe financiële middelen kunnen ophalen die hen in staat hebben gesteld nieuwe stappen te zetten. Siruna, op de zoektocht naar VC-money; KpiWare in de herdefiniëring en focussering van haar business strategie; en Vodtec voor het opstarten van een PoC in de B2C-markt, met de mogelijkheid van doorstart als een nieuwe spin-off in 2009. Deze ondersteuning is essentieel voor de verdere doorgroei van de IBBT spin-offs in een internationale omgeving.

73


Alain Berteau (designer & architect) "Eerst de functie, dan pas vorm en stijl, is mijn de filosofie”


Bestendigen van partnerships In 2008 werden een aantal economisch georiënteerde partnerships verder verdiept. Zo werkt de relatie met Flanders Investment & Trade nog versterkt dankzij een aantal intensieve contacten met de pas aangestelde technologie attachés, die de belangen van de Vlaamse ICT sector in het buitenland nog gerichter zullen kunnen bewaken dan de iets algemener georiënteerde Vlaams economisch vertegenwoordigers. Deze samenwerking beoogt zeker niet alleen het werven van internationale partners voor onderzoek met Vlaamse bedrijven, maar ook en vooral onze partnerbedrijven te helpen bij het veroveren van de internationale markt.

76

iCUBES, ons incubatiecentrum voor innovatieve ICT-bedrijven in Vlaanderen, is ook een voorbeeld van samenwerking met economische actoren. Dit bedrijvencentrum is een gezamenlijke realisatie van IBBT, de Provinviale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Oost-Vlaanderen en de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) en biedt alle faciliteiten om te kunnen groeien als onderneming. iCUBES huisvestte eind 2008 reeds een tiental bedrijven, waaronder heel wat starters, die een thuis gevonden hadden in de nabijheid van IBBT. Vertegenwoordigers van IBBT bleven uiteraard ook actief in de andere relevante fora in Vlaanderen, zoals VRWB, het door IWT georganiseerde netwerk van excellentiepolen en Belnet. IBBT heeft zich eveneens maximaal ingeschakeld in de initiatieven van de Vlaamse regering omtrent VIA en e-onderzoek en zal in de toekomst ook bij de uitwerking van dit plan betrokken zijn.

Allianties met het oog op Vlaamse proeftuinen In de loop van 2008 werden ook een aantal structurele partnerships nagestreefd, die aan de basis kunnen liggen van de opstart van ICT proeftuinen rond een bepaald toepassingsgebied (media, gezondheidszorg, …). Zo’n proeftuin dient immers altijd te ontstaan vanuit een consortium uit de sector. Er komt dankzij zo’n proeftuin dan ook meer en intensievere samenwerking tussen bedrijven in een sector onderling, en tussen bedrijven en IBBT. Het onderzoek wordt hierdoor toepassingsgerichter.

Zo werkten IBBT en ITS Belgium samen aan de voorbereiding van een proeftuin rond telematica. ITS Belgium en IBBT werken reeds enkele jaren samen aan de opbouw en de exploitatie van nieuwe innovatieve ICTkennis ten behoeve van bedrijven en overheden in Vlaanderen en daarbuiten. Door samenwerking kan het potentieel aan nieuwe producten en diensten beter naar de markt gebracht worden. IBBT wil zijn kennis nog beter toespitsen op de behoeften van de telematica-sector. ITS Belgium wil zijn leden beter in contact brengen met de kennis en innovatie en optimaal laten gebruik maken van de aanwezige infrastructuur. ITS Belgium is daarbij als ledenorganisatie representatief voor de telematica-sector en heeft een lange ervaring op het vlak van europese projecten in ITS en op vlak van standaardisatie. IBBT is actief in onderzoek en valorisatie van ICT-toepassingen toegespitst op mobiliteit en een breed scala van netwerktechnologieën, onder meer door deelname aan vele europese onderzoeksprojecten. Bovendien is ITS Belgium een gewaardeerde partner van onze diverse overheden in het uitbouwen van een visie om de uitdagingen van een vlot en veilig verkeer tegemoet te zien. Dit resulteerde recent in het succesvol afsluiten van het Flexsys-project rond flexibele verkeersbegeleiding. In 2008 werd dan het ambitieuze NextGenITS-project opgezet rond intelligente telematica-diensten, als e-call, road tolling, intelligent speed adaptation en innovatieve diensten op een multi-application platform. IBBT neemt verder deel aan het gezamenlijke Europese project ITS Test Beds. “IBBT is een excellente partner in Vlaanderen als het op interdisciplinaire ICT-kennis in de breedste zin aankomt. Wij zijn dan ook heel blij om samen initiatieven te kunnen nemen naar de Vlaamse, Belgische en Europese overheden, en naar gelijkaardige Europese projecten”, zegt Peter Van der Perre, Algemeen Directeur van ITS Belgium. “Via de samenwerking met ITS Belgium bereiken wij een groot aantal kleine en middelgrote bedrijven in de sector. Zo kan onze kennis optimaal ten dienste staan van de bedrijven”, zegt André De Vleeschouwer, programmamanager Mobiliteit en Logistiek bij IBBT. Samen wordt momenteel gewerkt aan het oprichten van TINC, een platform ter ondersteuning van testbeds en proeftuinen in een internationale context. Complementariteit ligt dus vooral in de gemeenschappelijke benadering van geïnteresseerde bedrijven. Zo kan ITS Belgium meerwaarde bieden bij het tot stand komen van Vlaamse en Europese onderzoeksprojecten, en kunnen leden voordeel halen om deel te nemen aan de informatiesessies van IBBT. Complementariteit ligt eveneens bij een gemeenschappelijke uitstraling naar het buitenland, en in het bijzonder naar grote internationale bedrijven in de ITS-sector. Dat gebeurt ondermeer door gemeenschappelijke deelname aan internationale congressen, zoals het jaarlijkse “ITS World Congress” (2008: New York, 2009: Stockholm). Verder wordt een gezamenlijke inbreng in de voortschrijdende standaardisatie beoogd, mede dank zij testen experimentatieplatformen en certificering. Zo kan de kennis van IBBT optimaal worden aangewend ten voordele van de ITSsector.

77


Europese samenwerkingsverbanden IBBT bleef ook aan de weg timmeren van een aantal internationale samenwerkingsverbanden. Zo werd ondermeer een gezamenlijk onderzoeksprogramma opgestart door IBBT en ICTRegie Nederland op het gebied van digitale media: het Internationaal Media Pact (IM-Pact). Dit programma wordt financieel mogelijk gemaakt door het IBBT, ICTRegie en de Nederlandse ministeries van OCW en EZ. Nederlandse en Vlaamse universiteiten werden opgeroepen voorstellen te ontwikkelen voor een gezamenlijk vier jaar durend onderzoek van een Nederlandse AiO en een Vlaamse doctoraatsbursaal. Aangezien Nederland en Vlaanderen een sterke relatie hebben op het gebied van de taal, vormen Nederlandse beeld-, spraak- en taalcultuur de rode draad in de gekozen thema’s.

78

Uit de 12 ingezonden voorstellen kozen het Vlaamse IBBT (het Interdisciplinair Instituut voor BreedBandTechnologie) en het Nederlandse ICTRegie (het Nationaal regieorgaan voor ICT-onderzoek en -innovatie) per thema het beste project. In de eerste plaats is het programma gericht op grensoverschrijdende multidisciplinaire samenwerking als algemene doelstelling (en de manier waarop daaraan invulling wordt gegeven). De projecten dienden bovendien te beantwoorden aan één en liefst meerdere criteria: wetenschappelijke kwaliteit, originaliteit, bewezen competentie op het betreffende domein, mogelijke relatie met andere thema’s, projectorganisatie en toepasbaarheid (met het oog op toekomstige valorisatie). De vier onderzoeksprojecten behandelen elk één van de vier onderstaande thema’s: � semi-automatische extractie, opslag en bevraging van metadata voor beeldmateriaal � articulatie vraagzijde (publieksgebruikers) bij de bewaring en ontsluiting van digitaal cultureel erfgoed, inclusief de personificatie van de aflevering � informatie extractie uit Nederlandse tekst en spraak � juridische aspecten van DRM (Digital Rights Management) en technische aspecten van IPMP (Intellectual Property Management & Protection)

Langs Vlaamse zijde werden de aanvragen van de Gentse onderzoeksgroep MICT, de Brusselse groep ETRO en de Leuvense groep ESAT-PSI (twee maal) geselecteerd. De projecten (die in hoofdstuk 2 worden besproken) gingen eind 2008 van start. Een ander voorbeeld is het FITT project (Fostering interregional exchange in ICT Technology Transfer), een Europees benchmarking project voor technologie transfer in ICT. Excellent onderzoek leidt immers niet vanzelf naar economische en sociale welvaart. Belangrijk hierbij is de omzetting van ideeën in producten en diensten voor de markt. Hoewel de commercialisering van uitvindingen via verkoop, licenties of start-ups de uitdaging vormt, blijven veel uitdagende ideeën zonder gevolg. Vooral op het terrein van ICT is de commercialisering van onderzoeksresultaten cruciaal omdat deze domeinoverstijgende technologie de toekomstige groei van de ICT-sector zelf én van de hele economie verzekert. Het FITT project zal de kloof tussen ICT onderzoek en de markt helpen dichten. Binnen dit benchmarking project werken 7 technologie transfer experten uit België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en het Verenigd Koninkrijk nauw samen. Het doel is om gezamenlijk de commercialisering van Europa’s uitstekende onderzoeksresultaten te verbeteren en de exploitatie ervan te maximaliseren ten gunste van de sociale en economische welvaart. Alle deelnemende regio’s in Europa hebben succesvolle strategieën en instrumenten ontwikkeld om de kennisinstellingen te begeleiden naar de markt. Het project biedt een unieke kans om deze waardevolle ervaringen samen te brengen in de vorm van praktische instrumenten voor TT-practici. Concrete resultaten van het project zijn � Een modulaire Toolbox met een set van methoden en instrumenten met een praktische handleiding voor TT practici, � Een Transnationaal Training programma voor TT practici op basis van deze FITT toolbox, en � Een Praktijkgemeenschap met het oog op een voortgezette vruchtbare samenwerking.

79

Structuur & organisatie

Danny Venlet (ontwerper & interieurarchitect)

"Een zitplaats om even te rusten, op internet te surfen met de laptop, een mobiel telefoongesprek te voeren, of die je naar anderen kunt toerollen voor een werkbespreking of gewoon een gezellig samenzijn.... ”

Structuur Structuur & organisatie

82

IBBT overkoepelt een aantal onderzoeksgroepen in de bestaande kenniscentra die elk functioneren vanuit hun eigen instellingen. Deze werden aangevuld met een (beperkt) aantal centrale functies. De deelnemende onderzoeksgroepen functioneren binnen een zogenaamde matrixstructuur, met lokale onderzoeksleiding en centrale onderzoekscoördinatie.

Doelstelling

De centrale functies zijn onder te verdelen in de volgende categorieën:

IBBT (Interdisciplinair Instituut voor Breedband Technologie) is een onafhankelijke onderzoeksinstelling die in opdracht van de Vlaamse overheid innovatie binnen ICT stimuleert. Het IBBT-team biedt bedrijven en organisaties actieve ondersteuning bij onderzoek en ontwikkeling en brengt daarvoor uiteenlopende bedrijven, overheden en non-profitorganisaties samen rond onderzoeksprojecten. Bij elk van die projecten komen zowel technische als niet-technische aspecten aan bod.

� Directie: algemeen beleid, strategie, business development en technologie transfer � Ondersteunende operationele staf: personeelsbeheer, ICT, marketing & communicatie, juridische ondersteuning en projectadministratie (in sommige gevallen ingevuld door middel van externe gespecialiseerde ondersteuning) � Onderzoeksprogrammatie: programmamanagement over de verschillende onderzoeksgroepen heen, gestructureerd per domein � Onderzoeksinfrastructuur (iLab): technische staf ter ondersteuning van de activiteiten van de onderzoekslaboratoria

Door multidisciplinair onderzoek leidt IBBT mensen op tot hoogcompetente specialisten in verschillende aspecten van breedbandtechnologie. IBBT verricht dit multidisciplinair onderzoek voor het Vlaamse bedrijfsleven en de Vlaamse overheid. Dat omvat alle technologische, juridische en sociale dimensies van de ontwikkeling en de uitbating van breedbanddiensten. De onderzoeksresultaten en kennis die ontwikkeld worden dienen als voedingsbodem voor de ICT toepassingen en dit niet alleen voor de verdere ontwikkeling van bestaande bedrijven, maar ook voor vernieuwende initiatieven in de industrie, de dienstensector en de overheid. De Vlaamse regering investeert in multidisciplinair breedbandonderzoek. Het doel: van Vlaanderen een toonaangevende en internationaal erkende speler maken in de toekomstige informatiemaatschappij. Ook de communicatie over deze onderzoeksontwikkelingen en –resultaten is een belangrijke doelstelling van IBBT. Het is echter van belang deze communicatie steeds in een ruimere context te plaatsen, te kaderen in algemene trends en evoluties in de ICT sector, in Vlaanderen én in de wereld. Daarbij moet niet alleen de gespecialiseerde industrie en pers aan bod komen, maar is ook sensibiliseren van het brede publiek voor ICT en de mogelijke toepassingen zeker even belangrijk.

In functie van de omschreven onderzoeksdomeinen werd een initiële selectie van onderzoeksgroepen gemaakt en goedgekeurd door de regering, maar deze samenstelling is niet vast en kan aangepast worden in functie van evoluerende onderzoeksnoden in de ICT en de maatschappij. y olog chn e ces T F erfa are t e n w I h t t of rket ia & s of dS Ma ork med nce i a w & t l v t y c Ad Ne lilty Mu Poli Usa re utu

IMEC NES KU Leuven COSIC KU Leuven CUO KU Leuven DISTRINET KU Leuven ICRI KU Leuven PSI UA PATS UA VISIELAB UGent IBCN UGent MEDISIP/IPI UGent MICT UGent MMLAB UGent WICA UHAsselt EDM VUB ETRO VUB SMIT

Expertise van de onderzoeksgroepen in de verschillende onderzoeksdomeinen

83


Personeel

Begin 2008 stonden er 50 onderzoekers op de IBBT payroll. Dit liep op naar 65 onderzoekers tegen het einde van het jaar, wat de totale headcount per 31 december 2008 op 88 bracht.

IBBT overkoepelt een aantal onderzoeksgroepen in de bestaande kenniscentra die elk functioneren vanuit hun eigen instellingen, aangevuld met een (beperkt) aantal centrale functies. Begin 2008 telde de centrale staf 18 leden. Tania Bonne, Patricia Roggeman en Frank Top verlieten in de loop van het jaar het team om een nieuwe uitdaging aan te gaan. Intussen werd de centrale staf in de breedte versterkt door Lesley Neels, Sofie Lambrecht, Shirley Vandaele, Veronique Claeys, Veronique Elegheert, Johan De Knijf en Eefje Vandamme.

84

Bijna 5 jaar na de oprichting van IBBT (Interdisciplinair instituut voor Breedbandtechnologie) in april 2004 kunnen we terugblikken op een boeiende, leerrijke en vruchtbare opstartperiode. IBBT staat nu voor de uitdaging de onderzoekswerking verder te professionaliseren, de bestaande partnerships te bestendigen en de horizon verder te verruimen. Kenny Willems werd daarom als Chief Financial Officer (CFO) aangetrokken om de operationele werking van IBBT te optimaliseren en verder uit te bouwen vanaf februari 2009. In dit eerste kwartaal zullen ook nog enkele bijkomende stafleden worden aangeworven om deze professionalisering verder te ondersteunen.

85

Eind 2008 telde de centrale staf echter 24 leden: � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

Melissa Beelaert: Finance Assistant Karen Boers: Marketing & Communications Manager Thomas Bouve: Systeembeheerder Véronique Claeys: Receptioniste Olivier De Cock: Manager Technology Transfer & Investment Manager iVenture NV Johan De Knijf: ICT Support André De Vleeschouwer: Program Manager Wim De Waele: Algemeen Directeur Janick De Witte: Office Assistant Helga Deschrijver: Manager Projectbeheer Veronique Elegheert: Administratief Assistente Kenny Garré: IT Support Marleen Heyndrickx: Management Assistant Sofie Lambrecht: Dossierbeheerder Dominique Moens: Finance & Operations Manager Birgit Morlion: Program Manager Lesley Neels: Financieel-Administratief medewerker Matthias Priem: ICT Manager Wendy Ruys: Dossierbeheerder Shirley Vandaele: Project administrator Eefje Vandamme: Manager Intellectual Property Ellen Van De Sype: Marketing Assistente M. Claire Van de Velde: Directeur Valorisatie & Business Development Nico Verplancke: Program Manager

Bovenste rij, van links naar rechts: Janick De Witte, Véronique Claeys, Olivier De Cock, Shirley Vandaele, Wim De Waele, Lesley Neels, Nico Verplancke, M. Claire Van de Velde, Melissa Beelaert, Matthias Priem, André De Vleeschouwer, Sofie Lambrecht, Helga Deschrijver

Onderste rij, van links naar rechts: Ellen Van De Sype, Veronique Elegheert, Marleen Heyndrickx, Birgit Morlion, Karen Boers, Dominique Moens, Eefje Vandamme, Kenny Garré, Thomas Bouve

Niet op de foto: Johan De Knijf, Wendy Ruys

Structuur van iLab iLab omvat drie complementaire infrastructuren:


Onderzoeksinfrastructuur: IBBT iLab Onderzoek binnen ICT is onmogelijk zonder uitgebreide testen. iLab helpt haar partners om de haalbaarheid van hun innovatie in de praktijk te evalueren in een zo vroeg mogelijk stadium, waardoor een proof of concept sneller gerealiseerd kan worden.

Doelstellingen van iLab

86

De belangrijkste opdracht van iLab is het basisonderzoek van IBBT te ondersteunen. iLab laat toe vernieuwende diensten, toepassingen, protocollen en systemen te optimaliseren en evalueren tijdens de onderzoeksfase. Dat gebeurt in een geavanceerde testomgeving die zo veel mogelijk lijkt op de te verwachten realiteit, en dit op verschillende vlakken (technische haalbaarheid, gebruikersaspecten, beleidsaspecten, enz.). Dit onderzoek past in de eigen onderzoeksprogrammatie, maar ook in IWT gesteunde projecten, Europese projecten of bilaterale projecten wordt gebruik gemaakt van de infrastructuur. Nieuwe producten, toepassingen en diensten worden niet ontwikkeld vanuit een puur technologische invalshoek. Daarover bestaat vandaag een wereldwijde consensus. Vanaf de onderzoeksfase biedt de wisselwerking met de potentiële gebruikers belangrijke voordelen. Prototypes dienen niet alleen om na te gaan of een idee technisch haalbaar is. Ze laten ook toe reacties en ervaringen bij gebruikers te meten die vervolgens mee het verdere ontwikkelingsproces bepalen. Deze beide aspecten kwamen al enige tijd aan bod binnen iLab.t en iLab.u. In 2007 werd hier echter een nieuwe infrastructuur aan toegevoegd die toelaat ook grootschalige proefprojecten op te zetten voor ICT innovaties (iLab.o).

IBBT biedt haar partners op die manier faciliteiten aan die innovatieprocessen op technisch vlak en vanuit een gebruikersstandpunt ondersteunen én die toelaten deze processen op een voldoende grote schaal uit te testen.

� iLab.t beschikt over de technologische labinfrastructuur om de technische haalbaarheid, prestatie en servicekwaliteit van een ICT innovatie in een zo vroeg mogelijk stadium te evalueren. � iLab.u registreert in een professionele labinfrastructuur de reacties en ervaringen van toekomstige gebruikers. De medewerkers van iLab.u identificeren probleempunten en gaan mee op zoek naar mogelijke verbeteringen. � iLab.o helpt om een proefproject op te zetten, waarbij een grote groep gebruikers de kans krijgen een ICT innovatie gedurende een lange periode in hun dagelijkse omgeving uit te testen.

iLab.t evalueert de technische haalbaarheid van uw ICT innovatie De medewerkers van iLab.t (gevestigd in Gent) meten de prestatie en servicekwaliteit van uw ICT-innovatie en toetsen deze aan bestaande standaarden. Ze hebben een ruime ervaring met de meest uiteenlopende technologieën en toepassingsmogelijkheden. Indien nodig ontwikkelen ze ook nieuwe meetmethoden en standaarden. Ze gaan samen met u op zoek naar nieuwe concepten, protocollen en ontwikkelingen, ook voor heel specifieke ICT-toepassingen. iLab.t beschikt bovendien over een ruim gamma aan geavanceerde apparatuur: � bedrade en draadloze meetopstellingen voor de evaluatie van netwerken, audio- en videokwaliteit, wireless toepassingen, … � algemene testomgeving met meer dan 100 nodes (terminals, servers, routers) om netwerken na te bootsen en te evalueren (virtual wall) � draadloze testomgeving van meer dan 250 nodes (wireless sensor lab) � brede waaier aan pc’s en eindtoestellen zoals pda’s, gsm’s, smartphones, … � performante internetconnectiviteit via Belnet met een capaciteit van 1Gbit/s voor experimenten die grote bandbreedtes vereisen

iLab.t werd in juni 2008 feestelijk geopend (zie ook hoofdstuk 1).

87


iLab.u vergroot de gebruiksvriendelijkheid van ICT innovaties

iLab.o zet een grootschalig proefproject op voor ICT innovaties

De vaste labinfrastructuur van iLab.u bootst een woon- of werkomgeving na. Het lab is uitgerust met geluids- en beeldopnameapparatuur, eyetracking apparatuur en fysiologishe meetapparatuur (zoals huidgeleidingsensoren en hartslagmeters) om het gebruik van ICT-toepassingen te testen op de meest uiteenlopende dragers: tv, pc, gsm, …

Tijdens langere proefprojecten komen maatschappelijke, juridische en economische knelpunten van uw innovatie aan het licht. iLab.o helpt u om die in een zo vroeg mogelijk stadium aan te pakken. iLab.o suggereert mogelijke businessmodellen voor het delen van kosten en opbrengsten tussen partners, polst bij overheden naar toekomstige beleidswijzigingen en schakelt specialisten in om juridische onzekerheden uit te klaren.

Daarnaast beschikt iLab.u over een draagbare testkit om ICT-toepassingen buiten de labomgeving te evalueren en over een mobiele set om draadloze toepassingen te testen. iLab.u bevindt zich in het Centrum voor Usability Onderzoek (CUO) van de KU Leuven.

88

IBBT selecteert een representatieve groep testpersonen. Op basis van hun reacties en ervaringen evalueren de medewerkers van iLab.u diverse aspecten: � � � �

toegankelijkheid functionaliteit gebruiksvriendelijkheid emotionele ervaringen bij het gebruik

De medewerkers van iLab.o hebben jaren ervaring met het opzetten van proeftuinprojecten in binnen- en buitenland. iLab.o speelt een prominente rol in The European Network of Living Labs, een groot Europees netwerk waar heel wat kennis en ervaring wordt gedeeld. iLab.o (gevestigd in Brussel) heeft alle knowhow in huis voor het opzetten van een succesvol proefproject en begeleidt haar partners onder meer bij: � de selectie van representatieve gebruikersgroepen � het opstellen van de juiste methodologie voor betrouwbare onderzoeksresultaten � de zoektocht naar de juiste infrastructuur: van eigen bestaande infrastructuur (Urbizone) tot specifieke infrastructuren op maat van uw project � contacten met eventuele partners � de coördinatie van uw proefprojecten

89

Organisatie Structuur & organisatie

Om de proeftuinwerking in Vlaanderen tot een krachtig instrument te maken, besliste de Vlaamse regering op 12 december 2008 bovendien om i-City en IBBT te laten versmelten. i-City werd opgestart om als eerste grootschalige proeftuin nieuwe ICT technologieën in de markt te introduceren. In de eerste fase van i-City was de uitdaging voor de organisatie het model van een operator voor mobiel internet te exploreren, waarbij men vooral gefocust heeft op het aantrekken, beheren en effectief inzetten van “testgebruikers”. De scope van i-City verschoof hierdoor in de loop van de tijd van mobiele internet toegang en het technologische platform naar processen en een proces ondersteunende portaal voor het beheer van “testgebruikers”.

Zowel IBBT als i-City stonden eind 2008 voor de uitdaging een omgeving te creëren waarin nieuwe applicaties en business modellen gevalideerd kunnen worden. Om echte slagkracht te ontwikkelen, is een groot draagvlak en een grote kritische massa nodig. Om deze redenen besloot de Vlaamse regering in december 2008 om de activiteiten van i-City te integreren binnen IBBT. Begin 2009 werd deze beslissing bekrachtigd door de Raad van Bestuur van IBBT, waarmee voor de toekomst een eenduidige situatie werden geschapen op het vlak van proeftuinen:

90

� IBBT overkoepelt vandaag al een aantal onderzoeksgroepen rond Living Lab werking en door de combinatie wordt de kloof tussen de onderzoekswereld en de markt verder verkleind; � IBBT is door IWT aangewezen als coördinator van proeftuinprojecten in Vlaanderen om redundantie te vermijden; � IBBT heeft vandaag al heel Vlaanderen in zijn geografische scope en kan de lokale successen van i-City repliceren.

Decentrale organisatievorm IBBT werd opgericht onder de vorm van een decentraal onderzoeksinstituut op basis van een aantal onderzoeksgroepen in de bestaande kenniscentra die elk functioneren vanuit hun eigen instellingen, aangevuld met een (beperkt) aantal centrale functies. De deelnemende onderzoeksploegen functioneren binnen een zogenaamde matrixstructuur (zie eerder). Er is voor deze organisatievorm gekozen vanuit een subsidiariteitsbeginsel: waar mogelijk ligt de verantwoordelijkheid bij de onderzoeksgroepen en de lokale leiding van de onderzoeksgroep. Taken die minder goed vanuit het lokaal niveau kunnen worden waargemaakt, komen te liggen bij de centrale leiding van IBBT. Dit heeft in het bijzonder betrekking op de zorg dat IBBT als coherent geheel functioneert zowel in het plannen en het uitvoeren van de onderzoeksprojecten als in de relaties met de buitenwereld.

91


Raad van Bestuur De Raad van Bestuur werd samengesteld op voorstel van de Vlaamse regering, en bestaat voor de helft uit leden vanuit de bedrijfswereld en voor de helft uit leden die de overheid en maatschappelijke affiniteiten vertegenwoordigen. De Algemene Vergadering benoemde de bestuurders voor een termijn van maximaal zes jaar. Op de Buitengewone Algemene Vergadering van 19 juni 2008 werd beslist om ontslag te verlenen aan Ludo Maes als bestuurder en voorzitter van de Raad van Bestuur. Wouter Gabriëls werd aangesteld als bestuurder en nieuwe voorzitter. Verder werd ontslag verleend aan Thierry Van Landegem als bestuurder en werd Paul De Puydt aangesteld aan bestuurder. Paul Lagasse werd aangesteld als secretaris.

92

De huidige samenstelling van de Raad van Bestuur is dan ook als volgt: � Etienne Blomme (ondervoorzitter) � Antoon Boon � Brigitte Boone � Lieve Bracke � Lieven Danneels � Paul Depuydt � Bart De Moor � Martin Deprycker � Wouter Gabriëls (voorzitter) � Jacques Heynen � Ann Holvoet � An De Jonghe � Bruno Segers � Caroline Uyttendaele � Pieter Vandekerckhove � Dirk Wauters � Paul Lagasse (secretaris) � Paul Zeeuwts (waarnemer IWT†)

93

Van achter naar voor en van links naar rechts: Paul Lagasse, Pieter Vandekerckhove, An De Jonghe, Lieven Danneels, Wim De Waele, Paul Zeeuwts †, Marie Claire Van de Velde, Jacques Heynen, Bart De Moor, Bruno Segers, Caroline Uyttendaele, Martin Deprycker, Lieve Bracke, Antoon Boon, Dirk Wauters, Etienne Blomme, Wouter Gabriëls, Brigitte Boone, Ann Holvoet

Niet op de foto: Paul Depuydt


De Raad van Bestuur is in 2008 in totaal 6 maal bijeen gekomen. In totaal hebben de leden voor de Raden van Bestuur en de betrokken stuurcomités €76.250 aan zitpenningen ontvangen: Raad van Bestuur

Remuneratiecomité

Auditcomité

Wetenschappelijk comité

An De Jonghe

4

5

Ann Holvoet

3

Antoon Boon

6

Bart De Moor Brigitte Boone

4

3

2

6

3

Bruno Segers

4

2

Caroline Uyttendaele

5

Dirk Wauters

4

Etienne Blomme

6

Jacques Heynen

5

Lieve Bracke

6

Lieven Danneels

6

Ludo Maes

3

Martin De Prycker

4

Paul Depuydt

2

4

Paul Lagasse

4

6

Pieter Vandekerckhove

6

9

Thierry Van Landegem

2

2

Wouter Gabriëls

3

3

94

2

8 2 6

1

Directieraad De Directieraad werd samengesteld door de Raad van Bestuur en bestaat uit de centrale directiefuncties en vertegenwoordigers van de volgende deelnemende instellingen:

2 7

Het wetenschappelijk comité, een derde subcomité van de Raad van Bestuur, verschaft wetenschappelijk advies aan de Raad van Bestuur over alle lopende en toekomstige onderzoeksactiviteiten van IBBT. Hierbij is het vooral van belang om in te schatten in welke mate die activiteiten in lijn zijn met de doelstellingen en strategie van IBBT en in welke mate die activiteiten kunnen beschouwd worden als “best practices”, voldoende toekomstgericht, of prioritair voor IBBT. Vanuit het wetenschappelijk comité kunnen ook voorbereidende discussies en denkoefeningen worden gevoerd over grote investeringsdossiers.

1

KU Leuven UGent VUB UA UHasselt IMEC

twee leden twee leden één lid één lid één lid één lid

95

De Directieraad is als volgt samengesteld: 2

1

De belangrijkste opdracht van het auditcomité, een subcomité van de Raad van Bestuur, bestaat erin de Raad van Bestuur bij te staan in zijn toezichtfunctie. Het auditcomité houdt meer bepaald toezicht op de financiële integriteit van de financiële informatie die wordt aangeleverd, op het systeem van interne en externe controle dat de Raad van Bestuur en het management hebben opgezet en op het auditproces. Het remuneratiecomité, een tweede subcomité van de Raad van Bestuur, is gemandateerd om voorstellen te formuleren aan de Raad van Bestuur over het verloningsbeleid voor het uitvoerend management en/of de directie. Zij houden zich ook bezig met het zoeken en benoemen van eventuele nieuwe leden binnen de directie evenals nieuwe bestuurders binnen de Raad van Bestuur.

1

De heer Chris Blondia De heer Wim De Waele De heer Eddy Flerackers Mevrouw M. Claire Van de Velde De heer Paul Lagasse

De heer Peter Schelkens De heer Pierre Verbaeten De heer Piet Demeester De heer Rudy Lauwereins De heer Joos Vandewalle

Colofon Verantwoordelijke uitgever IBBT vzw Gaston Crommenlaan 8 bus 102 9050 Gent www.ibbt.be Redactie IBBT vzw Karen Boers en Ellen Van De Sype www.ibbt.be ACROSS Heleen Moyaert www.a-cross.be

96

Concept en vormgeving ANTENNO Marketing & Communicatie www.antenno.com Druk Antilope www.antilope.be Met bijzondere dank aan Bulo – Fotografie cover en intropagina’s www.bulo.be

Activiteiten verslag. Zuiderpoort Office Park Gaston Crommenlaan 8 (bus 102) B-9050 Gent-Ledeberg België

Recommend Documents