ACTIEPLAN: TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS (GOK 4) (voor meer details zie ook jaarplanningen talenbeleid/ schooljaar)
LEERLINGENNIVEAU Doelstelling 1: het aantal leerlingen met een voldoende taalvaardigheid vermeerderen 1.1.
Tekstbegrip en woordenschat verhogen van alle leerlingen, zowel in de taal- als zaakvakken
ACTIE
VOOR WIE
DOOR WIE
WAT
(10/11) 11/12 Gok 3
12/13
13/14
Posterproject (abstracte schooltaalwoorden)
-1ste graad
-lkrn 1ste gr -taalco’s
-basiswoordenschat bijbrengen van abstracte (schooltaal)woorden -tweewekelijks tijdens lesuur taalatelier ( 10 woorden) gekoppeld aan vakoverschrijdende taal- en leerstrategieën -intensieve implementatie in alle vakken De VGn leggen alfabetische standaardlijsten aan met specifieke vakbegrippen of schoolse uitdrukkingen 4 lesuren in projectvorm / vier projecten per jaar / co-teaching / talig onderwijs / meer kansen op communicatief werken -functioneel inoefenen v.d. deelvaardigheden met klemtoon
x
x
x
x
(14/..) Planning x
X
X
X
X
X
X
X
X
X
x
X
X
X
x
x
-na zelfevaluatie gecombineerd met posterwoordenboekje (papieren en digitaal) en met woord van de dag ‘In de kijker’ op Smartschool Begrippenlijsten
-alle graden
Alle graden
Zaakvakken
Vakoverschrijdend leren in projectvorm
1ste jaar
Team 1ste gr
Talige didactische werkvormen
Alle graden
Team
1
ACTIEPLAN TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS – 4DE GOKcyclus 2011-2014 / KA Emanuel Hiel
Portfolio’s
Alle graden
team
‘Academische taalvaardigheid’
3de graad ASO
Lkr Ndl 3de graad
Talige stappenplannen ‘Vosjes’
Alle graden
Team
op leesvaardigheid -‘preteaching’ : vooraf aanbieden woordvelden, tekstmateriaal e.d. (voornamelijk uit zaakvakken) met differentiatie in ondersteuning -talige aanpak zaakvakken -projectwerk -begeleid zelfstandig leren -leeportfolio – schrijfportfolio (afgevoerd) – wetenschapsportfolio -eerst in samenwerking met VUB (workshop), nu via de leerkrachten zelf -Vakoverschrijdende steekkaarten (VOS) stappenplannen in het domein van taal (vb lezen, woordenschat betekenisonderhandeling), onderzoek en IT (digitaal via snelmenu op Smartschool door iedereen gebruikt -na zelfevaluatie is deze nood aan uniformiteit gebleken (uitgewerkt in 12/13 – testjaar 13/14 )
Doelstelling 1: het aantal leerlingen met een voldoende taalvaardigheid vermeerderen 1.2.
Structurele hulp bieden aan kwetsbare klasgroepen
2
ACTIEPLAN TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS – 4DE GOKcyclus 2011-2014 / KA Emanuel Hiel
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
ACTIE Optie ‘Taal&Sport’
VOOR WIE 1ste jaar
DOOR WIE Team + lkrn Leesatelier, sport
Taalatelier – eerste graad
1ste graad (mod en T&S)
Lkrn taalatelier
Taalatelier – tweede graad
2de graad TSO – handel
Lkrn taalatelier in samenwerking met lkrn handelsvakken en Nederlands
Leesatelier
1ste jaar / optie T&S)
-Lkr leesatelier in samenwerking met lkrn zaakvakken en Ndl -+ gedeeltelijk in samenwerking met studenten
3
WAT -mogelijkheid om de kwetsbaarste taalgebruikers extra taalstimulans aan te bieden (+1u taalatelier, +1u leesatelier, +1u talige sport-spelvormen) (gegroeid uit ‘Topklas’) -1u / week uit curriculum vervangen door extra lessen taalsteun -vooral werken aan woordenschat en spreekvaardigheid -met o.a. zelf aangemaakte spel- en werkvormen (vb. groen ganzenbord) -functionele schrijf- lees- en spreekvaardigheid (in functie van de zaakvakken, vb. presentatie maken voor het vak economie, zakelijke tekst ontmijnen) -leesportfolio uitwerken tijdens dit lesuur -effectief lezen (zowel technisch, begrijpend als genietend) -1u / week -functioneel inoefenen van de leesvaardigheid -effectief lezen (zowel technisch als genietend) -‘preteaching’: vooraf aanbieden v. woordvelden, tekstmateriaal
ACTIEPLAN TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS – 4DE GOKcyclus 2011-2014 / KA Emanuel Hiel
(10/11) 11/12 x x
12/13 x
13/14 x
(14/..) x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
VUB
Talige huiswerk – en examenbegeleiding in het OLC Brutus en Smart ‘Tutoring Brussel’
Alle graden
Team + werkgroep OLC/BZS
-alle graden
Coördinatoren, team, + partners VUB en HUB
Talige seminaries
3de graad
Team, llnbegeleiders, taalco’s
Vangnet voor kwetsbare lln
Alle graden
Taalco’s Llnbegeleiders Team
Projectwerking eerste jaar Lesuren toerisme
1ste jaar
Team eerste jaar
2de graad TSO / toer.
Lkrn toerisme/aardrijksk
4
e.d. (voornamelijk uit zaakvakken) met differentiatie in ondersteuning -ontmijnen van zaakvakteksten -leesduo’s, -trio’s (gegroeid uit Topklas) - zie verder -studenten lopen stage en helpen onze leerlingen in het OLC (samen met ons BZSteam) Tijdens twee wekelijkse lesuren op halfjaarlijkse basis (met eventuele verlenging) – gaan door in het OLC, zodat taalco’s ook aanwezig zijn -seminarie remediëring Nederlands: voor o.a. Okanleerlingen - seminarie ‘Begeleid zelfstandig leren’ -Lln met grote taalachterstand (bv Okanners, ex-Okanners) worden tijdens en na de lessen extra ondersteund en begeleid -o.a. ICT-ondersteuning voor leerlingen met dyslexie (ook tijdens examens) (gegroeid uit Topklas) -lesuren en vakken groeperen -kans bieden om twee leerkrachten voor de klas te hebben
ACTIEPLAN TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS – 4DE GOKcyclus 2011-2014 / KA Emanuel Hiel
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
X
X
X
x
x
X
x
x
x
x
x
x
x
Liever Leuker Leren
1ste jaar
Lkrn eerste jaar en taalco
Inhaallessen
Alle graden
Alle vakgroepen
Talige voorbereiding op de examens via hoeken- en contractwerk -leerlingen weten wanneer ze kunnen geholpen worden
X
X
X
X
x
x
x
x
x
x
(10/11) 11/12 x x
12/13 x
13/14 x
(14/..) x
x
x
x
x
X Joy…
Doelstelling 1: het aantal leerlingen met een voldoende taalvaardigheid vermeerderen 1.3.
Plezier in het Nederlands verhogen
ACTIE Gedichtendag
VOOR WIE Alle graden
Talendag (of dag van de moedertaal)
Alle graden
Toneel (podiummoment) Toneelworkshops
Alle graden
Voordrachtwedstrijd
-2de graad Toe (onthaal) -alle lln
Hielnoise Boekenbende
-school 2de en/of3de graad Occasionele talige Alle graden projecten (afhankelijk van aanbod) OLC met ‘leeshoekjes’ en Alle graden 5
DOOR WIE Team, getrokken door taalco’s en leerkrachten Nederlands Team, getrokken door taalco’s en taalleerkrachten Team
WAT Diverse creatieve oefeningen met toonmoment tijdens jaarlijkse voordrachtwedstrijd (soms met wedstrijdelement) Stimuleren van liefde voor taal in het algemeen – elk jaar een ander creatief moment Tweejaarlijks (of meer)
Team (werkgroep)
Brug slaan naar graad 3 basisscholen -leerlingen tweede graad toerisme zorgen voor onthaal en presentatie -zie hoger (toonmoment poëzie) Digitale schoolkrant Leerlingen lezen voor in de kleuterklas Inpikken op aanbod : Vb Klas in de media / I Book Junior / Groen parlement
Team Lkrn Team / taalco’s
OLC-
Lezen aanmoedigen via
ACTIEPLAN TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS – 4DE GOKcyclus 2011-2014 / KA Emanuel Hiel
x
X Peter Pan x
x
x
X x Soc. Rechtv. x x
x x
x x
x x
x x
x x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
aanbod leesboeken en stripverhalen Vakantiequiz
Alle graden
Film-/toneelbezoek
Alle graden
Samenwerking bibliotheken (Schaarbeek, Evere, Muntpunt)
Alle graden
verantwoordelijk een ‘leessalonnetje’ taalco’s Taalco Via Smartschool, wekelijks een quizvraag (levendig houden van Ndl tijdens vakanties) team Inpikken op het rijke aanbod in Brussel (Kriekelaar, KVS, …) Team , taalco’s -Bib Schaarbeek is steeds open voor onze school (ook buiten de openingsuren) -mogelijkheid om hun ruimte als ‘les’lokaal te gebruiken, om boeken voor langere tijd te ontlenen en op school te gebruiken
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
(10/11) 11/12 x x
12/13 x
13/14 x
(14/..) x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
LEERKRACHTENNIVEAU Doelstelling 2: instrumenten hanteren om het taalvaardigheidsniveau te bepalen ACTIE Diataal
VOOR WIE 1ste graad
DOOR WIE Taalco’s
Vervolganalyse taalvaardigheid
-Instromers -alle graden
Taalco’s
Technisch lezen
1ste jaar
Taalco’s
6
WAT -diagnostisch beginbeeld begrijpend lezen en woordenschat -effectmeting einde eerste jaar en einde tweede jaar -tijdens portretklassenraden en via LVS -via contacten met vorige school of via intakegesprekken -begeleidingsadviezen -aanvang eerste jaar samen met gesprek -1-minuuttest -voor de aanmaak van een
ACTIEPLAN TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS – 4DE GOKcyclus 2011-2014 / KA Emanuel Hiel
Spelling: Dudal dictee
1ste jaar
Lkrn Ndl + taalco’s
Portretklassenraad
-1ste jaar
Taalco’s + team
-andere graden Effectmeting ‘posterwoorden’ Beginsituatie en effectmeting begrijpend lezen
3de jaar
Taalco’s
Tweede en derde graad
Taalco’s , werkgroep TB en vakgroep Ndl
Zelfevaluaties effect taalacties (bevragingen)
-Alle graden -team -ouders
Taalco’s, team en directie
leesprofiel en eventuele remediëring -beginsituatie : aanvang eerste jaar -effectmeting: eind eerste jaar/ eind tweede jaar -communicatie gegevens uit taalscreening en basisonderwijs -info screening -advies en ‘her’groepering naar Taal&Sport / Moderne / Latijnse -tijdens KR van DW1 (met eventueel advies tot heroriëntering) -instrument zelf opgemaakt en aangepast -zelf een instrument samenstellen om beginsituatie en effectmeting begrijpend lezen te bepalen (op vraag van team na ZE gok) -6de jaar: paralleltoetsen van het Departement Op regelmatige basis wordt het effect van bepaalde acties geëvalueerd door team en is er ook een bevraging naar de leerlingen
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
X
x
x
x
x
12/13
13/14
(14/..)
x
x
x
LEERKRACHTENNIVEAU Doelstelling 3: Op een planmatige wijze hulp bieden bij taalproblemen ACTIE
VOOR WIE 7
DOOR WIE
WAT
ACTIEPLAN TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS – 4DE GOKcyclus 2011-2014 / KA Emanuel Hiel
(10/11) 11/12
Integreren vaardigheden Nederlands in de zaakvakken
Alle graden
Team, taalco
Preteaching
Alle graden
Team, taalco’s
Gebruik van uniforme correctietekens
Alle graden
Aangestuurd door vg Ndl
Taalstimulerende didactische werkvormen
Team
Team, taalco’s, directie
Nieuwe / aangepaste acties organiseren na bevragingen, (zelfevaluaties)
Team Alle graden
Team, directie en taalco’s
8
-leerkrachten zaakvakken en taal gebruiken de talige vaardigheden zoals ze aangeleerd werden in het vak Nederlands, vb samenvatten, schematiseren, presentatietechnieken, schrijfkaders (vanaf 13/14 Vossen) -leerlijnen Nederlands doortrekken naar zaakvakken -actief gebruik van ‘posterwoorden’ in alle vakken -woordenboek (opzoek) vaardigheid -begrippenlijsten ontwikkelen -functioneel inoefenen van de leesvaardigheid -in GIP en OC -vooraf aanbieden van woordvelden, tekstmateriaal -leerkrachten aanmoedigen om de afgesproken correctietekens te gebruiken (ook in de zaakvakken) -op zoek gaan naar methodes die communicatief en taalbevorderend zijn (vanaf 13/14: in samenwerking met VUB – nascholingsproject ‘Onderzoekende school’) -taal in de les, in de cursus, op het examen -ook in samenwerking met externen
ACTIEPLAN TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS – 4DE GOKcyclus 2011-2014 / KA Emanuel Hiel
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Nascholingen
Team
Directie, taalco’s en team
Cursussen aanpakken
Alle graden
Team en taalco’s
Inhaallessen
Alle graden
Georganiseerd via de vakgroepen
Co-teaching
-1ste graad (tijdens projecturen) -2de graad TSO
Taalco’s en team
Competenties leerkrachten verhogen
Team
Taalco’s en werkgroep taalbeleid
OLC
Alle graden
-taalco’s -werkgroep
9
-vb. op zoek naar talige werkvormen -vanaf 13/14: eigen inspiratiebeurs (wat we zelf doen, …) -opstellen eigen cursusmateriaal in functie van de leerlingen leerkrachten aanmoedigen om eigen cursussen samen te stellen -taalco’s beschikbaar voor talig advies (werkpunt !) -leerlingen weten wanneer ‘vakleerkrachten’ beschikbaar zijn voor advies (roosters ad valvas en binnen de vakken van Smartschool) -waar nodig talige hulp bieden en met twee in de klas -didactische werkvormen aanleren -vanaf 13/14 tweede taalco waardoor dit ook voor hogere graden echt haalbaar wordt -leerkrachten competenter maken in het werken met informatieve teksten in de klas en op het vlak van werken met woordenschat (vanaf 13/14: aanpak via roadshow en met Vgr)
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
-1 taalco permanent aanwezig in OLC (ook tijdens
x
x
x
x
x
ACTIEPLAN TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS – 4DE GOKcyclus 2011-2014 / KA Emanuel Hiel
OLC/BZS
huiswerkbegeleiding tot 17u) -rooster huiswerkbegeleiding (vanaf 13/14, ook op woensdagnamiddag) -zie Smartschool
SCHOOLNIVEAU Doelstelling 4: systematisch gebruik maken van interne communicatiekanalen en overlegstructuren ACTIE LVS-taalvaardigheid
VOOR WIE Team
Taalwerkgroep
Team
Coördineren van alle taalacties
Team
Overleg vakgroepvoorzitters
Team
10
DOOR WIE Taalco
WAT -hanteren van een volgsysteem dat de talige sterkte- en werkpunten per leerling inventariseert en op een positieve manier gebruikt wordt door de zaakvakleerkrachten om o.a. hulp te bieden waar nodig (zie Smartschool en zie mappen) Vakgroep taalbeleid, -leerkrachten uit alle taalco’s en directie vakgroepen die samen het taalbeleid ondersteunen en communiceren naar hun collega’s Taalco’s -leerkrachten vrijgesteld om projecten/ nieuwe werkvormen te coördineren (vanaf 13/14 : gedragen door twee leerkrachten) Vakgroepvoorzitters, -het structureel agenderen van taalco’s en directie het taalbeleid op het maandelijks overleg van de vakgroepvoorzitters
ACTIEPLAN TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS – 4DE GOKcyclus 2011-2014 / KA Emanuel Hiel
(10/11) 11/12 x x
12/13 x
13/14 x
(14/..) x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Lerarenraad
-gaat mee op zoek naar werkpunten, oplossingen (vanaf 13/14: tweepolig, waarvan 1 talig ‘onderzoekende school’ – interactieve werkvormen – i.s.m. VUB) Structurele oplossingen zoeken om de kennis en inzichten van ouders te verhogen Communicatie met Ouders -team -schriftelijke communicatie ouders verduidelijken met pictogrammen -bij sleutelinfomomenten gebruik maken van tolken (vb eerste info avond ouders leerlingen eerste jaar) -ouders aanmoedigen om Nederlands te spreken, te leren -vuistregels school worden schriftelijk aangeboden in diverse talen -brieven voor ouders op website -via oudercontacten: ouders zijn verplicht het rapport zelf af te halen -telefonisch !!! Schoolwebsite Intern en -coördinator en -communicatie naar externen directie buitenwereld/ ouders brieven, projecten, … visie Nederlands voor ouders Ouders -CVO (in onze eigen -in samenwerking met CVO – lokalen) Brussel (lessen Nederlands) op eigen locatie – vanaf 13/14 ook Nederlands les op eigen locatie
11
Team
Lerarenraad met af en toe directie en of expert
ACTIEPLAN TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS – 4DE GOKcyclus 2011-2014 / KA Emanuel Hiel
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x