Actieplan luchtkwaliteit
Februari 2006
Actieplan luchtkwaliteit 1. De uitstoot omlaag 2. De fiets als echt alternatief 3. Walstroom voor Scheveningen-haven 4. De gulden drieslag; beter openbaar vervoer minder auto's in het centrum en betere autoroutes 5. Flexibel werk en meer thuiswerk Waarom dit plan? Op donderdag 2 maart worden de luchtinformatiepanelen aan de Amsterdamse Veerkade geplaatst, de straat die bekend staat omdat zij de meest vervuilde lucht in Europa heeft. De informatiepanelen geven de stand van de luchtkwaliteit weer. Op internet zijn de gegevens die de panelen verzamelen ‘live’ te bewonderen. D66 Den Haag heeft ervoor gezorgd dat de luchtinformatiepanelen er komen. Maar nog veel liever gaan wij de geschiedenis in als de partij die ze ook weer overbodig heeft gemaakt. De slechte luchtkwaliteit is slecht voor de gezondheid van de inwoners van Den Haag. Mensen die vroegtijdig overlijden, mensen die ernstige klachten krijgen zoals astma-aanvallen een verminderde longfunctie of hart- en vaatziekten: de gevolgen van de vieze lucht zijn ernstig en bekend. De slechte lucht is ook slecht voor de economie, de Raad van State heeft talloze bouwprojecten stilgelegd omdat de lucht te vuil is of dat dreigt te worden. Toegegeven: ook landelijke en Europese maatregelen zijn nodig en investeringen vanuit het bedrijfsleven. Maar dat ontslaat de gemeente niet van haar verantwoordelijkheid om nú iets te doen. Nieuwe metingen van het Milieu- en Natuurplanbureau tonen bovendien aan dat de vervuiling wel degelijk een lokale oorzaak heeft – en dat lokale maatregelen dus wél helpen. Daarom dit plan. In dit plan presenteert D66 Den Haag vijf stappen waarmee de luchtkwaliteit in vijf jaar tijd aanzienlijk kan verbeteren. De Amsterdamse Veerkade: van straat met de meest vervuilde lucht in Europa tot een mooie Haagse straat zoals zovelen -weggezonken in vergetelheid in 2011. Mét gezonde burgers.
1.
De uitstoot omlaag
Fijn stof en stikstofdioxide in de lucht zijn de boosdoeners. We moeten dus ervoor zorgen dat de uitstoot van deze stoffen door vervoersmiddelen flink omlaag gaat. De gemeente heeft hierbij een voorbeeldfunctie want de gemeente beschikt over een groot wagenpark. Vuilniswagens, dienstauto’s, politiewagens, brandweerwagens: ze dienen te beschikken over schone motoren en roetfilters en de gemeente neemt daarin het voortouw. Dit moet gelden voor alle wagens die in Den Haag rondrijden met een vergunning van gemeente of provincie. Dat gaat veel verder dan de ambitie die de gemeente nu heeft.
1
Eén wethouder in hybride dienstauto maakt nog geen schone zomer! De gemeente kan daarnaast de bedrijven stimuleren die in haar opdracht werk verrichten. Bij aanbesteding van het openbaar vervoer dienen het gebruik van schone motoren en roetfilters belangrijke vereisten te zijn. Dit betreft dus ook voertuigen die in de bouw worden gebruikt, zoals kranen en bulldozers die totnogtoe ongefilterde veelverbruikers zijn. Staatssecretaris Van Geel van Milieu onderzoekt op dit moment of Nederland vanaf 2007 roetfilters voor nieuwe auto’s verplicht mag stellen. Het Rijk moet wat D66 Den Haag betreft ook stimuleren dat oudere auto’s en vervuilende vrachtauto’s van zo’n filter worden voorzien. Voldoen de vrachtauto’s en personenauto’s niet aan de norm, dan moet hen desnoods de toegang tot delen van de binnenstad kunnen worden ontzegd. In Europa werken al veel steden met dergelijke milieuzones, zoals Stockholm, Berlijn, Kopenhagen, Londen en Amsterdam. Den Haag hoort gezien de slechte kwaliteit van de lucht ook thuis in dit rijtje. In Newcastle (GB) is sinds enige tijd de “Carbon neutral Newcastle campaign” gestart. Hierbij wordt de co2-uitstoot van bedrijven en particulieren gemeten (nadat zij besparende maatregelen hebben getroffen). De deelnemers leveren een geldelijke donatie die gelijk is aan de marktwaarde van de carbon dioxide. Vervolgens worden deze donaties gebruikt om subsidies te verstrekken voor energiebesparing (70%), hergebruik van energie (20%) en groenprojecten (10%) die de uitstoot verminderen. Individuele donoren ontvangen beloningen, goedkope producten en dienstverlening van c02neutrale bedrijven. Deze methode rijgt pareltjes aan elkaar van deelnemer tot deelnemer. Dit moet resulteren in een gedragsverandering.
2.
Den Haag fietsstad nummer 1
Als het aan D66 Den Haag ligt, wordt Den Haag de mooiste fietsstad van Nederland. Fietsen is gezond, milieuvriendelijk en doet een beperkt beslag op de ruimte – en bovendien is het ook leuk. Investeren in fietsbeleid loont! Onderzoek van de Fietserbond heeft uitgewezen dat een goed fietsbeleid het aandeel van de fiets als vervoersmiddel vergroot. Zo kan een dergelijk beleid leiden tot een verschuiving van 10% in de korte ritten van auto naar fiets in een stad als Den Haag. Wat is hiervoor nodig? Méér snelle, goed verlichte, goed onderhouden en bij voorkeur vrij liggende (regionale) fietsroutes. Er zijn nog teveel onveilige plekken voor de fietser in Den Haag. Het campagneteam van D66 Den Haag heeft daarom actiegevoerd bij deze ‘black spots’ (zie www.d66denhaag.nl voor het verslag). De kwaliteit van het wegdek moet drastisch verbeteren. Van groot belang zijn ook de mogelijkheden om de fiets bewaakt en onbewaakt te stallen. Meer bewaakte fietsenstallingen zijn nodig. Ook willen wij de openstelling van meer fietsenstallingen verlengen tot 24.00 op weekdagen en tot 02.00 in het weekend. D66 Den Haag wil doorgaande fiets- en wandelroutes in de stad. Dat geldt ook voor fietsverbindingen tussen de mooie Haagse parken en groengebieden 2
zoals het Westbroekpark, Oostduinpark, de Eendjesvijver, het Scheveningse en het Haagse Bos.
3.
Walstroom voor Scheveningen-Haven
Niet alleen auto’s en vrachtwagens zorgen voor uitstoot van stikstofdioxide en fijn stof. Ook in de scheepvaart is een wereld te winnen. Schone scheepvaart in de haven van Scheveningen kan op twee manieren worden bereikt op gemeentelijk niveau. Allereerst moet wat D66 Den Haag betreft de haven van walstroom worden voorzien. De schepen die aanleggen in de haven van Scheveningen kunnen dan makkelijk de electiciteit die nodig is aan boord van de Schepen van het vaste land halen. Hierdoor hoeven de dieselmotoren van boten niet continue blijven te draaien om de vries- en koelcellen aan boord te voorzien van electriciteit. De Stichting Natuur en Milieu heeft becijferd dat walstroom voor zeeschepen de emissie van de zeescheepvaart met circa 10% kan verminderen. Voor het opwekken van de benodigde energie kan in Scheveningen een windturbine worden geplaatst: de zogenaamde visturbine.
4.
De gulden drieslag: beter openbaar vervoer, centrum autoluw en tegelijk investeren in autoroutes
De Haagse tram die door de groene tramberm snijdt. Het geluid van een zeemeeuw gekruist met het geklingel van de tram. Typische Haagse geluiden. O, o, Den Haag, wat ben je toch mooi. Toch zijn er nog veel meer mensen te verleiden tot het openbaar vervoer. D66 Den Haag wil daarom voor de hele stad de mogelijkheid invoeren om voor 1 euro een retourtje naar het centrum te kopen. Al jaren pleiten wij daarnaast voor de conducteur op de tram. Een uitbreiding van het tramnet gecombineerd met nieuwe verbindingen naar Scheveningen Haven, de Binckhorst, Delft en het Westland staat ook hoog op onze verlanglijst. Wij zijn groot voorstander van het opnemen van de verbinding naar Scheveningen Bad in Randstadrail. Het bestaande OV-systeem kan ook beter. Een hogere frequentie, langer rijden in de avonduren, meer veiligheid en actuele reisinformatie zijn zaken waarvoor wij ons sterk maken. Daarnaast willen we een autoluw centrum. Parkeerplaatsen op straat moeten wijken en het Lange Voorhout vinden we veel te mooi om te fungeren als parkeerplaats. Mensen worden sterk aangemoedigd om te parkeren in garages. In de huidige garages kunnen meer plekken worden bestemd voor mensen die doen aan ‘autodelen’. In woonwijken krijgen kinderen en groen de ruimte. Auto’s worden waar mogelijk in de lucht of onder de grond geparkeerd. De bewaking van deze garages kan plaatsvinden in het kader van werkgelegenheidsprojecten. Maar wij zijn niet de partij van het ‘autootje pesten’. Daarom zeggen wij (in tegenstelling tot bijvoorbeeld GroenLinks): niet alleen investeren in openbaar vervoer maar tegelijkertijd fors inzetten op betere doorgaande autoroutes. Want gezondheid van de Haagse burgers is belangrijk, maar de economie en bereikbaarheid evenzeer. Werkgelegenheid, inkomen, opleiding en gezondheid: dat zijn twee kanten van dezelfde medaille – of vier zijden van de piramide zo je wilt. Oftewel: er moet flink worden geїnvesteerd in de Noord-Westelijke Hoofdroute en de Lozerlaan. Want daardoor kan er een rondweg worden gerealiseerd. Die rondweg zorgt
3
ervoor dat woonwijken veel minder last hebben van sluipverkeer. Wat D66 Den Haag betreft is deze rondweg zoveel mogelijk ondertunneld of verdiept, zodat er geen wijken doorkruist worden of groen hoeft worden opgeofferd. Overigens zijn we tegen het Trekvliettracé: dit heeft een aanzuigende werking richting Binckhorst en Centrum. Het geld dat anders zou worden gestoken in aanleg van dit tracé is beter besteed aan het afronden van de rondweg. Verder blijft D66 op zoek naar slimme oplossingen van verkeersregulering en verkeersmanagement. Dit betekent dat we meer gebruik willen maken van verkeerssystemen die afhankelijk van drukte alternatieve routes aangeven. Verdere winst is te halen bij het slimmer maken van verkeerslichten op kruisingen. Minder domme “stoplichten” in Den Haag en meer “verkeerslichten” die verkeer afhankelijk van het verkeersaanbod de veiligheid en de doorstroming reguleren. Daarom zeggen wij: beter OV, centrum autoluw en betere autoroutes: dat is ‘de gulden drieslag’. We moeten investeren in het ene en die andere zaken juist niet laten.
5.
Fileleed verminderen: flexibel werken en thuiswerken mogelijk maken
Zomaar een berichtje op het internet: Bedrijfsleven doet poging files te verminderen Den Haag – Een aantal werkgevers in de Haagse regio, waaronder KPN, Siemens en het Bronovo-ziekenhuis, denken de oplossing te hebben gevonden voor het fileprobleem. Zij willen werknemers in de toekomst per dag laten kiezen hoe ze naar het werk gaan. Telewerken vanuit huis is sinds kort ook fiscaal aantrekkelijk als het gaat om een aantal uren per dag. Voorheen was dat alleen voor een hele dag. In totaal leidt het tot 17.000 auto’s minder op de weg rond Den Haag, zo zeggen de initiatiefnemers. Het is volgens hen niet de bedoeling CAO’s en arbeidsovereenkomsten open te breken..’ (www.RTVwest.nl) Vervoersmanagement, daarmee worden dergelijke maatregelen ook wel omschreven. Kern van het verhaal is dat autogebruik (met name voor woon-werk verkeer) van werknemers wordt verminderd door alternatieven te stimuleren. Oude wijn en nieuwe zakken zal de cynicus zeggen. Maar D66 Den Haag zegt dat niet. Want wat nieuw is en wat wij als kans zien, is dat nu ook grote bedrijven het gaan toepassen! De ontwikkeling dat iedereen bij dergelijke bedrijven standaard een lease-auto kreeg (en geen OVvergoeding) is op zijn retour. Belangrijk probleem bij telewerken en flexibel werken is dat de baas geen greep en zicht meer heeft op zijn medewerkers. Maar wat ons betreft is de tijd rijp om dit cultuurprobleem te doorbreken. D66 Den Haag wil dat de gemeente stevig inzet op de mogelijkheden tot flexibel werken en thuiswerken voor de eigen ambtenaren.
Tenslotte Vanaf 2 maart 2006 staan de informatiepanelen die de luchtkwaliteit meten op de Ansterdamse Veerkade. Wij hebben vijf punten benoemd waardoor op diezelfde plaatsen in de straat wat ons betreft over vijf jaar een boom geplant kan worden. Omdat de lucht er weer schoon is. Tot die tijd blijft goede informatievoorziening van de gemeente naar de inwoners van Den Haag van groot belang. Wij streven er naar dat de komende jaren minimaal 10 extra informatiepanelen in de stad worden geplaatst. Dat is niet dubbelzinnig maar heel doordacht. We willen voorkomen dat het probleem zich verplaatst en dat kunnen we zo 4
goed bekijken. De Haagse burger er recht op te weten wat er in de lucht zit die hij inademt – totdat de overheid kan garanderen dat hij zich hierover geen zorgen meer hoeft te maken. En dat is wat ons betreft het doel.
DE STAD IS VAN JOU. STEM OP JEZELF!
5
