ACTIEPLAN 2013 Het Firmament vzw
Het Firmament vzw +32 (0)15 34 94 36
[email protected] www.hetfirmament.be
Maatschappelijke zetel Hoogstraat 83 2800 Mechelen Dagelijkse werking Brusselpoort - Hoogstraat 83 2800 Mechelen
Het Firmament wordt gesteund door de Vlaamse overheid en de Stad Mechelen
INLEIDING In 2012 voerde Het Firmament tal van gesprekken met sleutelfiguren uit het podiumkunstenveld om de verruimde werking van Het Firmament toe te lichten, de meest precaire noden te detecteren en gemotiveerde mensen te vinden om de Algemene vergadering uit te breiden. Op relatief korte termijn kregen we zo een zicht op eerste dringende acties, kansen om op in te spelen, lacunes waar we in een volgende beleidsperiode werk van kunnen maken en mensen die belangrijk zijn voor het netwerk dat zich zal bekommeren over de zorg van het podiumkunstenerfgoed. Dit vormde de inspiratiebron voor het actieplan 2013. Nog concreter resulteerden de gesprekken in een forse uitbreiding van de Algemene vergadering met 10 nieuwe leden: • • • • • • • • • •
Thomas Crombez (postdoctoraal onderzoeker Universiteit Antwerpen – departement Letterkunde, docent Artesis Hogeschool Antwerpen) Els De Bodt (coördinator Theaterfestival) Michael De Cock (directeur ’t Arsenaal, acteur, regisseur, auteur) Erwin Jans (dramaturg Toneelhuis, docent K.U.Leuven en Artesis Hogeschool Antwerpen, redacteur, publicist) Bart Magnus (Vlaams Theater Instituut, coördinatie documentatie) Kristof Michiels (digitaal strateeg M HKA, docent KHLim-PHL, webdesigner) Rebecca Schoeters (depotconsulent Provincie Vlaams-Brabant) Leen van Dijck (directeur Letterenhuis) Luk Verschueren (voorzitter Forum voor amateurkunsten, adjunct-secretaris ACW, voorzitter SARCAlgemene Raad) Eva Wittocx (curator Museum M)
Het Firmament gaat in 2013 verder op de ingeslagen weg door op allerlei manieren het netwerk en de kennis en expertise over het podiumkunstenerfgoed uit te breiden. Gezien de omvang van de te behandelen thema’s werd gekozen voor een gefaseerde aanpak. In 2013 starten we met het opbouwen en delen van kennis en expertise op het vlak van archief- en collectiezorg. De noodzakelijk praktijkervaring wordt opgedaan en uitgetest in een geografisch afgebakend gebied, zijnde Mechelen. De resultaten worden gecommuniceerd via de nieuwe website van Het Firmament die in de loop van 2013 gelanceerd zal worden. In Mechelen zal ook een nodenbevraging uitgevoerd worden zodat we een globaler zicht krijgen op de noden over het podiumkunstenerfgoed in verhouding tot de meest precaire noden die vastgesteld werden tijdens de vele individuele gesprekken. Deze laboratoriumsituatie zorgt ervoor dat de ontwikkelde methodieken en mogelijke dienstverlening afgetoetst en verfijnd kunnen worden vooraleer ze toegepast worden op heel Vlaanderen. Het onderzoeksproject ‘Labo Mechelen’ wordt begeleid door een stuurgroep, samengesteld met experts uit het podiumkunsten- en erfgoedveld, waarmee we op het einde van de beleidsperiode tot een methodiek zullen komen die toestaat het podiumkunstenerfgoed en de noden in heel Vlaanderen in kaart te brengen. Daarnaast blijft Het Firmament in 2013 inzetten op verschillende aspecten van Interne kwaliteitszorg. Dit maakt de werking van de organisatie efficiënter en zorgt voor een duurzame bewaring en inzet van de opgebouwde kennis en expertise. Deze duurzame aanpak zet zich door in hoe we oplossingen zoeken voor de opgebouwde werking over figurentheater. In 2013 wordt een strategie uitgewerkt voor alle aspecten die niet in de huidige, verruimde werking geïntegreerd kunnen worden.
1 december 2012 Maarten De Pourcq Voorzitter
Veerle Wallebroek Algemene leiding
2
BIJLAGE 1:
1. 2.
Begroting 2013 - p. 4 Toelichting - p. 5
BIJLAGE 2:
1. 2.
BEGROTING 2013 en TOELICHTING
ACTIEPLAN 2013
Missie - p. 9 Actieplan 2013 - p. 10
3
1. BEGROTING 2013 Voor 2013 worden de opbrengsten en de kosten geschat op € 293.518,18. De algemene kosten en opbrengsten, de personeelskosten en de kosten en opbrengsten gekoppeld aan projecten worden in detail opgenomen in de toelichting.
Opbrengsten
293.518,18 Werkingssubsidie Reissubsidie Subsidie stad Teruggevorderde kosten Teruggave BV Maribel/Via/educatief VOP subsidie Projectopbrengsten Aanwending resultaat 2012
Kosten
293.518,18 Diverse diensten Personeelskosten Afschrijvingen Andere bedrijfskosten Financieel resultaat Projectkosten
Resultaat boekjaar
191.222,00 250,00 10.000,00 2.000,00 500,00 9.200,00 12.250,00 49.250,00 18.846,18 48.400,00 176.518,18 5.700,00 50,00 900,00 61.950,00 0,00
4
2. TOELICHTING OVERZICHT WERKINGSKOSTEN 610000 610050
Huur huur rollend materiaal Huur materiaal Onderhoud/inrichting gebouwen onderhoud bureelmateriaal Water Gas Elektriciteit Kantoorbehoeften copies bureelmaterieel Erelonen Software Vrijwilligers Kleine kostenvergoeding beheerskosten sociaal secretariaat Bijdragen beroepsgroeperingen Wettelijke bekendmakingen Telefoon + internet GSM Website Postzegels verzendingskosten Publiciteit Geschenken Publicitair drukwerk en aanbod Receptiekosten Toegangskaarten/prospectie Boeken Abonnementen Studiedagen Isabel isaserver Brandverzekering Verzekering BA KM vergoedingen personeel Openbaar vervoer personeel reizen buitenland Hotelkosten buitenand
150,00 750,00 250,00 250,00 300,00 300,00 5.000,00 1.750,00 1.250,00 500,00 1.500,00 6.000,00 500,00 4.000,00 750,00 2.250,00 750,00 150,00 1.500,00 1.500,00 1.000,00 1.000,00 500,00 2.000,00 200,00 2.000,00 500,00 1.250,00 1.000,00 500,00 1.500,00 50,00 500,00 1.000,00 750,00 1.750,00 1.500,00 2.000,00
61 DIENSTEN EN GOEDEREN
48.400,00
611000 611020 612000 612100 612110 612400 612405 612420 613100 612430 613155 613165 613180 613200 613500 613700 613720 613722 613730 613740 613800 613804 613808 613810 613811 613820 613830 613840 613850 614000 614100 615000 615100 615110 615130 620200 620300 620600 621200 621300 621600 623280 623290 623200 623210 623410 623420 623440 623462
Bruto zakelijke leider Bruto comm/publiekswerking Bruto onderzoek/innovatie Bruto archivaris Patronaal zakelijke leider Patronaal comm/publiekswerking Patronaal onderzoek/innovatie Patronaal archivaris Voorziening vakantiegeld Aanwending voorz. vakantiegeld Wetsverzekering bedienden Verzekering vrijwilligers Geneeskundige dienst Sociale abonnementen e.d. Levensmiddelen en dranken Fietsvergoeding
62 BEZOLDIGINGEN, SOCIALE LASTEN 630200
Afschrijving materiële activa
63 AFSCHRIJVINGEN 640550
Auteursrechten
64 ANDERE BEDRIJFSKOSTEN 650000 656100
Intresten op leningen Bank- en postcheckkosten
65 FINANCIELE KOSTEN TOTAAL
37.465,32 31.738,99 38.816,06 16.913,00 11.672,38 9.888,34 12.093,21 5.642,18 20.441,81 -13.303,10 1.250,00 400,00 250,00 2.250,00 300,00 700,00
176.518,18 5.700,00
5.700,00 50,00
50,00 400,00 500,00
900,00 231.568,18 5
De kosten van de dagelijkse werking los van de projecten worden in 2013 geraamd op € 231.568,18. De grootste kost is € 6.000 die ingezet wordt voor de erelonen (613100) van de boekhouder en een onderzoeksconsulent die de onderzoeksresultaten van ‘De boom op het dak. Verdiepingen in het figurentheatererfgoed’ zal vertalen naar een toepasbare methodiek (OD 5.3). € 4.000 wordt aangewend voor vrijwilligers (613155) die voor allerlei taken de werking zullen bijstaan. De ontwikkeling van een nieuwe huisstijl (613800) wordt geschat op € 2.000. Daarnaast lanceert Het Firmament in 2013 een nieuwe website waarvan de kosten geraamd worden op € 8.000. Deze worden afgeschreven op 3 jaar, net zoals de aankoop van een nieuwe computer voor de extra medewerker (€ 1.500). Tot slot wordt er geïnvesteerd in kasten voor een goede bewaring van de collectie voor een bedrag van € 5.000, afgeschreven op 5 jaar. Samengevoegd met de lopende afschrijvingen (€ 1.533,33), komen de totale afschrijvingen voor 2013 op € 5.700. PROJECTEN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Workshop Kompas Workshop Jonge helden 7e Forum voor figurentheater Workshop Masterclass Project Schimmenspel Project Game UiTzonderUitlaat Project Cultuur en collaboratie Project Schatten van*in mensen Nacht van de geschiedenis Project Portail de la Marionnette (EU)
1.250,00 1.250,00 4.500,00 2.000,00 2.000,00 25.000,00 200,00 1.500,00 4.000,00 250,00 20.000,00
2.000,00 1.750,00 2.250,00 3.000,00 1.500,00 23.000,00 0,00 750,00 0,00 0,00 15.000,00
750,00 500,00 -2.250,00 1.000,00 -500,00 -2.000,00 -200,00 -750,00 -4.000,00 -250,00 -5.000,00
61.950,00
49.250,00
-12.700,00
De kosten en opbrengsten van de projecten en workshops worden hierboven in detail opgenomen, in overeenstemming met de doelstellingen en acties zoals vermeld in het actieplan. KOSTEN PER DOELSTELLING SD 1 methodiek SD 2 kennisopbouw SD 3 kennisdeling SD 4 netwerk SD 5 figurentheater SD 6 diversiteit/duurzaamheid Totale kosten
€73.379,55 €73.379,55 €24.459,85 €48.919,70 €48.919,70 €24.459,85 €293.518,18
De totale kosten kunnen ook opgedeeld worden per strategische doelstelling om aan te geven waarop ingezet wordt het komende jaar. Gezien de overgangsfase waarin de organisatie zich bevindt en het verruimde veld waarvoor ze op termijn een dienstverlening zal ontwikkelen, zet Het Firmament in 2013 in eerste instantie in op het uitbouwen van kennis en expertise over het erfgoed van de podiumkunsten (SD2). De opgebouwde kennis wordt zoveel mogelijk gedeeld op allerlei manieren (SD3), al zal dit op termijn meer impact hebben op de begroting omdat er hoe langer hoe meer kennis en expertise in de organisatie aanwezig zal zijn die verspreid zal worden. Een andere prioriteit is de ontwikkeling van een methodiek om op termijn het podiumkunstenerfgoed en de noden daaromtrent in kaart te 6
brengen (SD1). Deze doelstellingen worden ondersteund door het netwerk dat verder uitgebouwd wordt en waarin elk personeelslid zal investeren (SD4). Om de opgebouwde figurentheaterwerking te verduurzamen (SD5) wordt voor 2013 nog een aanzienlijk budget voorzien wat de komende jaren een steeds kleiner gewicht zal hebben op de begroting. Tot slot investeert Het Firmament op verschillende manieren in duurzaamheid en diversiteit (SD6). PERSONEELSKOSTEN Functie
Naam
Tewerkst
Barema
Alg. leiding
Veerle Wallebroek
0,8 VTE
L1 - 8 jr anc.
49.138
Onderzoek
Staf Vos
1 VTE
L1 - 1 jr anc.
50.909
Archivaris
n.n.
0,5 VTE
L1 - 0 jr anc.
22.555
Comm/publ
Margot Van den Bergh
1 VTE
B1c/cat.1 - 3 jr anc
TOTAAL
3,3
Loonkost
41.627 164.229
De personeelsbezetting van Het Firmament bedraagt in 2013 3,3 VTE, verdeeld over 4 personeelsleden. Drie daarvan zijn in dienst met een contract van onbepaalde duur en een met een tijdelijk contract van een jaar (archivaris).
7
BIJLAGE 2:
1. 2.
ACTIEPLAN 2013
Missie - p. 9 Actieplan 2013 - p. 10
8
1. MISSIE
Het Firmament is het landelijk expertisecentrum voor het cultureel erfgoed van de podiumkunsten. Het inspireert groepen, gemeenschappen en individuen om op een actuele, reflectieve en zorgzame manier om te gaan met dit erfgoed. De opgebouwde expertise inzake het cultureel erfgoed van het figurentheater geldt daarbij als een belangrijk vertrekpunt. In dialoog met het veld ontwikkelt Het Firmament nieuwe kennis en expertise over behoud en beheer, onderzoek, transmissie, ontsluiting en publiekswerking. Het doet dit vanuit een internationaal perspectief en speelt in op maatschappelijke tendensen en behoeften. Het Firmament vervult een stimulerende makelaarsrol in het expertisenetwerk van het cultureel erfgoed van de podiumkunsten. Het bouwt aan een platform om relevante kennis en expertise verder te ontwikkelen en uit te wisselen inzake het koesteren en borgen van het roerend en immaterieel erfgoed van de podiumkunsten in Vlaanderen. www.hetfirmament.be
9
2. ACTIEPLAN 2013 SD 1
Het Firmament heeft uiterlijk tegen het einde van de beleidsperiode een methode ontwikkeld om, en is gestart met, het veld van het cultureel erfgoed van de podiumkunsten op een uniforme wijze in kaart te brengen, inclusief de noden en behoeften.
Om het omvangrijke veld van theater en dans in Vlaanderen op termijn in kaart te kunnen brengen koos Het Firmament in haar eerste beleidsperiode voor een geografische afbakening, zijnde Mechelen. De geschiedenis en locatie van Het Firmament in Mechelen in combinatie met het rijke historische en actuele podiumkunstenveld, bieden een unieke kans om een methodiek uit te werken en tools te testen om na Mechelen in een volgende beleidsperiode het podiumkunstenerfgoed en de noden daaromtrent in de rest van Vlaanderen in kaart te brengen. Het Firmament laat zich voor deze ‘Labo Mechelen’ inspireren door de methode van het haalbaarheidsonderzoek in het figurentheaterveld. Na het herwerken van dit onderzoek tot een inzetbaar instrument in andere (en ruimere) velden (SD 5), zet Het Firmament in eerste instantie in op het verzamelen van reeds bestaande kennis en expertise als noodzakelijke nulmeting om lacunes te detecteren waarover expertise ontwikkeld dient te worden (SD 2). Daarnaast start Het Firmament in 2013 met een algemene nodenbevraging bij de verschillende actoren in Mechelen. Het onderzoeksproject ‘Labo Mechelen’ wordt begeleid door een stuurgroep samengesteld uit experts uit het podiumkunsten- en erfgoedveld in Vlaanderen bij wie de verschillende stappen van de methodiek voortdurend afgetoetst worden. De stuurgroep bestaat uit Rony Vissers (PACKED), Stephanie Aertsen (AMVB), Klaas Jaap van der Meijden (Resonant), Alexander Vanderstichele (FARO), Sigrid Bosmans (Erfgoedcel Mechelen), Bart Ooghe (Erfgoedcel Waasland), Bart Magnus (VTi), Michel Price (Cultuurbeleidscoördinator Mechelen), Bernard Soenens (OPENDOEK) en Ton Schipper (Danspunt). Algemeen worden ideeën en visies voorgelegd aan de breed samengestelde Algemene vergadering van Het Firmament die in 2012 grondig vernieuwd werd en voortaan ingezet wordt als denktank (zie inleiding). Op basis van de nodenbevraging en de bijeenkomsten van de stuurgroep en de Algemene vergadering wordt een visie ontwikkeld over het belang van de zorg voor het erfgoed van de podiumkunsten en een draagvlak hieromtrent gecreëerd. Deze breed gedragen visie vormt de basis voor verdere sensibilisering en communicatie. OD 1.1 Hiertoe heeft Het Firmament het cultureel erfgoed van de podiumkunsten benoemd en geïdentificeerd in een thesaurus van het cultureel erfgoed van de podiumkunsten. Actie
Actie
Het Firmament maakt een overzicht van bestaande definities en benamingen over het roerend en immaterieel erfgoed van de podiumkunsten en neemt hiervoor contact op met binnen- en buitenlandse instellingen. Dit ter voorbereiding van een thesaurus voor het podiumkunstenerfgoed in Vlaanderen. Het Firmament analyseert de toepasbaarheid van de aanpak van de figurentheaterthesaurus op het podiumkunstenveld.
Indicatoren: Het opgestelde overzicht van bestaande definities en benamingen over het erfgoed van de podiumkunsten uit binnen- en buitenland. De analyse van de toepasbaarheid van de figurentheaterthesaurus op het podiumkunstenveld.
10
OD 1.2 Hiertoe heeft Het Firmament in dialoog met het veld een solide en onderbouwde gemeenschappelijke visie omtrent de omgang met het cultureel erfgoed van de podiumkunsten ontwikkeld. Actie
Actie
De stuurgroep van het onderzoeksproject ‘Labo Mechelen’ opgericht in 2012 komt minstens twee keer samen in 2013. In dialoog met de stuurgroep verfijnt en stuurt Het Firmament de strategie en doelstellingen bij van ‘Labo Mechelen’ om in deze beleidsperiode een methode te ontwikkelen over het in kaart brengen van het roerend en immaterieel erfgoed van de podiumkunsten en de noden daaromtrent. De stuurgroep fungeert als klankbordgroep en als draagvlak in het erfgoed- en podiumkunstenveld. Op basis van de bevindingen van ‘Labo Mechelen’ ontwikkelt Het Firmament een visie over het belang van een gefundeerd beleid over de omgang met het cultureel erfgoed van de podiumkunsten. Deze en andere globale thema’s over de omgang met het podiumkunstenerfgoed worden voorgelegd op de Algemene vergadering van Het Firmament. Dit orgaan werd in 2012 uitgebreid met tal van experts uit het podiumkunsten- en erfgoedveld om het in te zetten als denktank en draagvlak, eerder dan een louter formeel orgaan. De Algemene vergadering komt in 2013 minstens 2 keer samen.
Indicatoren: De verslagen van de stuurgroep, de ontwikkelde visie. OD 1.3 Hiertoe heeft Het Firmament aan de hand van casussen bepaalde problematieken onderzocht. Actie
Actie
Actie Actie Actie Actie
Het Firmament maakt een zo volledig mogelijke oplijsting van Mechelse actoren die in verschillende mate verbonden zijn met aspecten van podiumkunstenerfgoed. Het gaat om festivals, ateliers, gezelschappen uit het professionele en amateurcircuit, instellingen als de erfgoedcel, archieven, musea, de bibliotheek, andere expertisecentra, het kunsten- en cultuurcentrum, onderwijsinstellingen, individuen als recensenten, antiquairs, verzamelaars, erfgenamen, beleidsmakers, enzovoort. In functie van deze lijst van actoren wordt bepaald waar er lacunes zijn en gezocht naar oplossingen om deze te dekken (er is bijvoorbeeld geen professioneel dansgezelschap gevestigd in Mechelen). Aangezien de uiteindelijke methodiek later over heel Vlaanderen uitgerold wordt dient bijgevolg rekening gehouden te worden met alle mogelijke actoren. Het Firmament analyseert de toepasbaarheid van de methodiek van nodenbevraging in het figurentheaterveld op het podiumkunstenveld. In overleg met de stuurgroep wordt een methode uitgewerkt om deze actoren te bevragen op het vlak van hun noden over het podiumkunstenerfgoed waarmee zij werken of in aanraking komen. De nodenbevraging wordt uitgevoerd bij de Mechelse actoren en geanalyseerd. Op basis van de verkenningsronde van het Mechelse podiumkunstenveld en de nodenbevraging (OD 1.2) worden een aantal instellingen en personen uit Mechelen geselecteerd om de verdere stappen van de methode te kunnen uittesten. Binnen ‘Labo Mechelen’ wordt met andere woorden een laboratoriumsituatie gecreëerd.
Indicatoren: De geselecteerde instellingen en personen, de lijst van Mechelse actoren, de resultaten van de nodenbevraging.
11
SD 2
Het Firmament heeft in samenwerking met de cultureel-erfgoedgemeenschap van de podiumkunsten nieuwe expertise, kennis en onderzoek omtrent het cultureel erfgoed van de podiumkunsten ontwikkeld.
Als expertisecentrum met een nieuwe, verruimde opdracht is het essentieel om prioritair aandacht te besteden aan het verduurzamen van bestaande kennis opgebouwd tijdens vorige beleidsperiodes (SD 5) en het verwerven van nieuwe expertise, gekoppeld aan het ruimere veld waarvoor we op termijn diensten zullen ontwikkelen. Dit doen we enerzijds binnen de eigen organisatie (OD 2.1), anderzijds door andere organisaties te sensibiliseren en partnerschappen aan te gaan (OD 2.2) en door te zetelen in stuurgroepen (zie OD 3.1). Tot slot besteden we expliciet aandacht aan voorbeeldpraktijken: welke initiatieven zijn er al gerealiseerd die op een inspirerende en methodische manier omgaan met het cultureel erfgoed van de podiumkunsten (OD 2.3). Het verzamelen van bestaande kennis en expertise is een noodzakelijke nulmeting om de lacunes te detecteren en de verdere prioritaire stappen te kunnen bepalen waarop de komende jaren ingezet dient te worden. Daarnaast gebeurt het verzamelen van kennis en expertise in functie van de doelstellingen die voorop gesteld worden in het onderzoeksproject ‘Labo Mechelen’ (SD 1). Daarom wordt in eerste instantie ingezet op kennis en expertise over veldanalyse, nodenbevragingen, thesauri en archief- en collectiezorg (FASE 1), om in een latere fase op andere thema’s als lokalisatie, registratie (FASE 2) en transmissie (FASE 3) in te zetten. Deze fasering wordt in overleg met de stuurgroep in functie van ‘Labo Mechelen’ verder verfijnd. De keuze voor het thema ‘archief- en collectiezorg’ gebeurt op basis van de eerste noden die gedetecteerd werden in de verschillende gesprekken gevoerd in 2012 met het oog op de uitbreiding van de Algemene vergadering, en van lopende trajecten waarop maximaal ingespeeld kan worden. Een van de noden bij professionele gezelschappen is de aanpak van het artikel in het Kunstendecreet mbt archiefzorg waarover onduidelijkheid heerst wat betreft de inhoud. OD 2.1 Hiertoe heeft Het Firmament verder gewerkt aan een voortdurende uitbreiding van kennis en expertise binnen de eigen organisatie. Actie
FASE 1 Het Firmament zet in op de ontwikkeling van kennis en expertise over archief- en collectiezorg en participeert actief aan de trajecten van PACKED (‘Erfgoedzorg in de kunstensector’ – onder voorbehoud), de Vlaamse Gemeenschapscommissie (‘Archiefzorg voor kunstinstellingen’) en het Archief en Museum van het Vlaamse leven te Brussel (‘Digigids’). Er wordt gestreefd naar een complementaire expertiseopbouw en maximale expertisedeling. Dit om de deelresultaten van ‘Labo Mechelen’ op korte termijn al in te zetten in ruimere trajecten.
Actie
Aan de hand van relevante literatuur, nieuwsbrieven, opvolging van de actualiteit, enzovoort, breiden de medewerkers van Het Firmament hun kennis en expertise over het cultureel erfgoed van de podiumkunsten uit en zijn ze op de hoogte van actuele trends en evoluties. Het Firmament ontwikkelt een methodiek om de programmatie van gezelschappen en speelplaatsen analyseren op vlak van voorstellingen die vertrokken zijn vanuit een erfgoedreflex. Dit om op een zo efficiënt mogelijke manier zowel het actuele podiumkunstenveld in Mechelen op te volgen met het oog op het onderzoeksproject ‘Labo Mechelen’, als algemeen in Vlaanderen interessante voorstellingsprojecten met bruggen naar erfgoed bij te wonen en/of te communiceren via website en nieuwsbrief. Aan de hand van studiedagen, congressen, deelname aan werkgroepen en overlegorganen, opleidingen, bijwonen van voorstellingen, lidmaatschap van organisaties, enzovoort, breiden de medewerkers van Het Firmament hun kennis en expertise over het cultureel erfgoed van de podiumkunsten uit en zijn ze op de hoogte van actuele trends en evoluties.
Actie
Actie
12
Actie Actie Actie Actie
Het Firmament installeert instrumenten om intern tot een optimale uitwisseling van informatie en kennis te komen (interne kwaliteitszorg) op het vlak van ICT, maar ook op het vlak van personeelsbeleid door functieprofielen op te stellen met een duidelijke taakverdeling. Het Firmament besteedt in haar personeelsbeleid aandacht aan opleiding of bijscholing. In het kader van het traject rond interne kwaliteitszorg, onderzoekt Het Firmament de aanwezige en ontbrekende expertises in de Raad van bestuur en Algemene vergadering en onderneemt acties om de lacunes in te vullen. Het Firmament behandelt binnenkomende vragen en adviseert en verwijst door waar mogelijk. Op basis van binnenkomende vragen tot advies, breidt Het Firmament haar kennis, expertise en netwerk uit.
Indicatoren: De aangekochte boeken, de abonnementen op tijdschriften en nieuwsbrieven, de gevolgde studiedagen en opleidingen, de bijgewoonde voorstellingen en vergaderingen, de geïmplementeerde instrumenten voor interne kwaliteitszorg, de uitbreiding van de Raad van bestuur en Algemene vergadering, de opgebouwde kennis en expertise, de deelname aan de trajecten van partners, het voorstellingsplan.
OD 2.2 Hiertoe heeft Het Firmament meer aandacht gegenereerd voor het cultureel erfgoed van de podiumkunsten op het gebied van onderwijs, vorming en academisch onderzoek. Het heeft de noden en behoeften blootgelegd en in wisselwerking met betrokken instellingen initiatieven gelanceerd voor onderzoek en experiment met het oog op kruisbestuiving en de uitwisseling van ideeën en praktijken. Actie Actie
Actie
Actie
Actie Actie
Het Firmament neemt deze doelstelling in overleg met de stuurgroep op in de algemene onderzoeksstrategie van ‘Labo Mechelen’ (SD1). Het Firmament werkt de opgestarte structurele samenwerking met de Vrije Universtieit Brussel – Master na Master Archivistiek: Erfgoedbeheer en Hedendaags Documentbeheer (Prof. dr. Scheelings) verder uit en onderzoekt de mogelijkheden voor samenwerkingen met andere universiteiten. Dit met het oog op kruisbestuiving en de uitwisseling van ideeën en praktijken. Het Firmament vraagt opnieuw projectsubsidie aan bij de provincie Antwerpen voor een vervolgtraject van het vooronderzoek over ‘Cultuur en collaboratie in Vlaanderen en de Mechelse Cultuurdagen (1930-1950)’, onder begeleiding van de curator, Nico Wouters (UA). Het zal resulteren in een tentoonstelling en andere activiteiten in 2015. Dit project werd geïnitieerd door Het Firmament en is een samenwerking tussen Mechelse partners (MMMechelen, Stedelijke Musea Mechelen, Kazerne Dossin vzw) en andere (onderwijs)partners (Departement Geschiedenis – Onderzoeksgroep Politieke geschiedenis UA - Prof. Dr. Marnix Beyen, Centrum voor Publieksgeschiedenis Universiteit Gent - Prof. Dr. Bruno De Wever, Puppentheater Museum Berlin (DU), Hartmut Topf). Het Firmament begeleidt een student Theaterwetenschappen (UGent) en Publiekgeschiedenis (UGent) bij het vooronderzoek van bovenstaand project. Daarnaast loopt een student Project Kunstvakken (Plantijn Hogeschool) stage in het kader van de workshop Jonge Helden die Het Firmament aanbiedt en begeleidt Het Firmament de bachelorproef van twee studenten uit de Lerarenopleiding (Lessius Mechelen) over de verdere ontwikkeling van een educatief pakket bij de game ‘Wireless Puppetry’. Het Firmament lanceert oproepen om stagiairs te engageren en om te ijveren voor masterproefonderwerpen over verschillende aspecten van het cultureel erfgoed van de podiumkunsten. Op basis van de onderbelichte onderzoeksterreinen blootgelegd in het onderzoek van de Universiteit Antwerpen (Theaterwetenschappen) gevoerd in het kader van het Topstukkendecreet, reikt Het Firmament aan de relevante departementen onderzoeksthema’s aan. Het gaat om de terreinen van het erfgoed van figurentheater, podiumtechnieken en dans.
13
Indicatoren: De geformuleerde doelstelling m.b.t. onderwijs, vorming en academisch onderzoek in de onderzoeksstrategie, de subsidieaanvraag bij de provincie Antwerpen over het vooronderzoek van het tentoonstellingsproject, de begeleide stages en eindwerken, de ingediende masterproefonderwerpen, de verslagen van het overleg met Prof. dr. Scheelings en evt. andere instellingen. OD 2.3 Hiertoe is Het Firmament op zoek gegaan naar good practices in de sector van podiumkunsten op vlak van behoud en beheer, onderzoek, transmissie, digitalisering, ontsluiting en publiekswerking. Actie
Actie
Actie
Actie
Het Firmament ontwikkelt een methodiek om bestaande kennis en expertise op een systematische manier te verzamelen en nieuwe ontwikkelingen op te volgen: publicaties, onderzoek, voorstellingen en publieksprojecten met een voorbeeldige werking over het roerend en immaterieel erfgoed van de podiumkunsten. De personen gekoppeld aan deze praktijken worden opgenomen in een netwerkkaart. Dit met het oog op kennisopbouw en –deling via de website en de nieuwsbrief. Het Firmament doet beroep op het steunpunt FARO om op zoek te gaan naar bestaande good practices in binnen- en buitenland op het vlak van de transversale thema’s van veldanalyse, nodenbevraging, thesauri, archief- en collectiezorg, dit met het oog op toepassing in het onderzoeksproject ‘Labo Mechelen’. Het Firmament volgt het project ‘Portail des arts de la marionnette’ (PAM) verder op, een portaalsite over figurentheater in Frankrijk, om het uit te breiden naar België, dit in samenwerking met VTi, OPENDOEK, PACKED, gezelschappen en andere collectiebeheerders uit Vlaanderen en in nauw overleg met het Centre de la Marionnette in Doornik. PAM is een good practice op het vlak van ontsluiting en een belangrijke mogelijke piste voor wat betreft het verduurzamen van verschillende aspecten van de figurentheaterwerking (SD 5). Daarnaast is het een bron van inspiratie om op termijn de toepassingsmogelijkheden voor het ruimere podiumkunstenveld te onderzoeken. Het Firmament onderzoekt de mogelijkheden om in samenwerking met het Centre de la Marionnette in Doornik een Europees subsidiedossier voor de integratie van PAM in Vlaanderen in te dienen in het kader van het CIP-ICT-PSP-programma: ICT Policy Support Programme as part of the Competitiveness and Innovation framework Programme (CIP): The ICT Policy Support Programme (or ICT PSP) aims at stimulating innovation and competitiveness through the wider uptake and best use of ICT by citizens, governments and businesses.
Indicatoren: De ontwikkelde methodiek over het monitoren van bestaande kennis en expertise en nieuwe ontwikkelingen, de verzamelde good practices, de handleiding over het in kaart brengen van een veld gebaseerd op het figurentheateronderzoek.
14
SD 3
Het Firmament heeft zijn kennis en expertise over het cultureel erfgoed van de podiumkunsten proactief ter beschikking gesteld, in de eerste plaats aan de cultureelerfgoedgemeenschap van de podiumkunsten, maar ook aan andere erfgoedgemeenschappen. Doordat het gedurende de beleidsperiode verder heeft gewerkt aan de kwaliteitsvolle uitbouw van de dienstverlening heeft Het Firmament een aanzet gegeven tot de overdracht van het cultureel erfgoed van de podiumkunsten aan toekomstige generaties.
Vanuit een open houding zorgt Het Firmament ervoor dat kennis en expertise van elders vlot kan binnenstromen en zelf ontwikkelde kennis en expertise de weg vindt naar buiten, dit zowel op het vlak van roerend als immaterieel podiumkunstenerfgoed. Een uitgewerkt communicatiebeleid en op termijn een solide publiekswerking voornamelijk gericht op de erfgoedgemeenschap van de podiumkunsten, vormen hierbij essentiële instrumenten. In eerste instantie lanceert Het Firmament in 2013 een nieuwe website die deze kennisdeling mogelijk maakt. Aangezien Het Firmament in 2013 start met een gefaseerde aanpak op het vlak van kennisontwikkeling (1e fase: archiefzorg) zal dan ook in een eerste fase op de website informatie te vinden zijn over dit thema. Daarnaast zal Het Firmament op korte termijn vooral als partner meewerken aan publieksprojecten, of zelf activiteiten initiëren en lopende projecten opvolgen die gebaseerd zijn op de opgebouwde figurentheaterexpertise. Tot slot deelt Het Firmament haar expertise door te participeren in stuurgroepen en trajecten en door presentaties te verzorgen. OD 3.1 Hiertoe heeft Het Firmament instrumenten ontwikkeld waardoor kennis en expertise over cultureel erfgoed doorgegeven en uitgewisseld wordt met de cultureel-erfgoedgemeenschap van de podiumkunsten. Actie Actie Actie Actie Actie Actie Actie
Actie Actie
Het Firmament werkt het communicatieplan af dat alle instrumenten van interne en externe communicatie integreert. Het Firmament start met de uitvoering van het communicatieplan en lanceert onder meer een nieuwe website die voldoet aan de checklist van het AnySurferlabel (voorjaar 2013). Het Firmament communiceert over de verworven kennis en expertise met betrekking tot het thema archiefzorg via eigen communicatiekanalen als website en nieuwsbrief. De website wordt zo een belangrijk instrument van kennisdeling: toegankelijk voor iedereen, van overal. Het Firmament behandelt binnenkomende vragen en adviseert en verwijst door waar mogelijk, onder meer op het vlak van herbestemmen van bedreigde collecties en archieven. Het Firmament verzorgt een presentatie op het congres ‘Revaluing Theatrical Heritage’ in Kortrijk op 22 en 23 januari 2013, georganiseerd door de universiteiten van Gent en Brussel, over het borgen van figurentheatererfgoed en de resultaten van het onderzoek in het figurentheaterveld. Veerle Wallebroek (Het Firmament) verzorgt een presentatie op de UNIMA-dag van het Nederlands Verbond voor Poppenspel in Nederland op 10 maart 2013, over het borgen van figurentheatererfgoed en de resultaten van het onderzoek in het figurentheaterveld. Het Firmament zetelt in de stuurgroep van het project ‘Erfgoedzorg in de kunstensector’ (PACKED – onder voorbehoud) en begeleidt het project ‘Archiefzorg voor kunstinstellingen’ (Vlaamse Gemeenschapscommissie). Er wordt gestreefd naar een complementaire expertiseopbouw en maximale expertisedeling. Dit om de deelresultaten van ‘Labo Mechelen’ op korte termijn al in te zetten in ruimere trajecten. Het Firmament investeert in het opvolgingstraject van de tentoonstelling ‘Schatten van*in Mensen’ van tapis plein vzw en is lid van de stuurgroep. Het participeert aan een reflectietraject over living human treasures en immaterieel cultureel erfgoed. Het Firmament participeert aan het Europeana Vlaanderen Overlegplatform. Het platform wil informatie over Europeana verspreiden naar mogelijke belanghebbenden, informatie en adviezen
15
Actie Actie
terugkoppelen naar Europeana en de relevante projecten waar Vlaamse partners in betrokken zijn onderling afstemmen. Het Firmament is lid van de gebruikersgroep Cultureel Erfgoed en Auteursrecht die werkt rond de diverse problemen die er bestaan in de toepassing van het auteursrecht. Indien er zich opportuniteiten voordoen om kennis te delen, speelt Het Firmament daar op in.
Indicatoren: Het communicatieplan, de implementatie van het communicatieplan, de lancering van de nieuwe website, de behandelde vragen, de presentaties. OD 3.2 Hiertoe heeft Het Firmament in Vlaanderen erfgoededucatie en publiekswerking opgestart om bij specifieke doelgroepen te sensibiliseren over de omgang met het cultureel erfgoed van de podiumkunsten. Actie Actie Actie
Actie
Actie Actie
Het Firmament investeert in het opvolgingstraject van de tentoonstelling ‘Schatten van*in Mensen’ van tapis plein vzw waarbinnen het participeert aan een reflectietraject over living human treasures en immaterieel cultureel erfgoed. Het Firmament neemt deel aan UiTzonderUiTlaat in Mechelen (september 2013), de start van het cultuurseizoen, met een activiteit die de Mechelse actoren betrekt in het erfgoedverhaal van de podiumkunsten. Het Firmament neemt deel aan ‘De Nacht van de Geschiedenis’ in het teken van ambachten (19 maart 2013). Paul Contryn, scenograaf bij figurentheater DE MAAN en poppenspeler en –maker, zal rondleidingen verzorgen doorheen de poppencollectie van Het Firmament en DE MAAN en bij de verschillende poppensoorten uitleg geven over de spel- en maaktechnieken. Het Firmament dient een aanvraag in bij het Gamefonds van het Vlaams Audiovisueel Fonds om de demoversie van de figurentheatergame ‘Wireless Puppetry’ verder te laten ontwikkelen tot een afgewerkte game. Een good practice over de inzetbaarheid van figurentheater in andere sectoren, erfgoededucatie en het actualiseren van en dynamisch omgaan met erfgoed. In afwachting van een afgewerkte game test Het Firmament de demoversie uit op verschillende evenementen. Het Firmament initieert een samenwerking tussen verschillende socio-culturele en erfgoedorganisaties (o.m. Erfgoedcel Mechelen, Dienst Diversiteit stad Mechelen, tapis plein vzw) om in navolging van het schimmenspel in 2010 tussen de torens van de Brusselpoort, een duurzaam project uit te werken om figurentheater als middel in te zetten om interculturele communicatie te bevorderen en een dynamische omgang met erfgoed te stimuleren. De editie in 2013 zal bovendien een samenwerking zijn met het intercultureel project GEN2020, gevestigd in ’t Arsenaal in Mechelen (OD 6.1). Het toonmoment vindt plaats in het najaar van 2013.
OD 3.3 Gezien Het Firmament in haar werking ondermeer inzet op immaterieel erfgoed en op methodieken voor het borgen hiervan, heeft Het Firmament de cultureel-erfgoedgemeenschappen toegeleid naar de databank en de website voor het immaterieel erfgoed in Vlaanderen, ontwikkeld door de Vlaamse Gemeenschap. Het Firmament heeft haar cultureel-erfgoedgemeenschappen begeleid bij het invullen van de databank. Het Firmament heeft tevens de kennis en expertise over immaterieel erfgoed uitgewisseld met anderen via de databank en via de website. Actie
Het Firmament investeert in het opvolgingstraject van de tentoonstelling ‘Schatten van*in Mensen’ van tapis plein vzw waarbinnen het participeert aan een reflectietraject over living human treasures die waar mogelijk ook opgenomen worden in de databank van immaterieel cultureel erfgoed.
16
Actie
Het Firmament onderzoekt de mogelijkheden om de opgebouwde expertise over immaterieel cultureel erfgoed op te nemen in de databank.
17
SD 4
Het Firmament heeft een inspirerende en sensibiliserende voortrekkersrol gespeeld in het expertisenetwerk van het cultureel-erfgoed van de podiumkunsten. In dat netwerk heeft het zich opgesteld als bemiddelende instantie of makelaar die nieuwe ideeën laat circuleren en productief maakt.
Het Firmament treedt op als bemiddelaar in het expertisenetwerk van het cultureel erfgoed van de podiumkunsten om van daaruit de cultureel-erfgoedgemeenschap van de podiumkunsten te activeren. Het Firmament stimuleert interactie en overleg tussen de verschillende spelers en streeft naar complementariteit met bestaande organisaties. Door voortdurend overleg met alle mogelijke partners creëert het voldoende draagvlak voor zijn positie en brengt het een duurzaam functioneren van het expertisenetwerk tot stand. Daarnaast overstijgt de werking van Het Firmament de grenzen van het netwerk van het podiumkunstenerfgoed. Zo zal het samenwerken met de netwerken van andere expertisecentra en erfgoedorganisaties en zoekt het ook aansluiting bij andere relevante beleidsdomeinen en -niveaus. OD 4.1 Hiertoe heeft Het Firmament op de verschillende beleidsniveaus in Vlaanderen duurzame contacten uitgebouwd die gericht zijn op afstemming en synergie in de podiumkunstensector. Actie Actie Actie Actie Actie Actie
Het Firmament pleegt in 2013 minstens een keer overleg met het lokale, regionale en Vlaamse niveau. Door in een eerste fase in te zetten op het thema ‘archief- en collectiezorg’ speelt Het Firmament in op een van de erfgoedbeleidsprioriteiten van de stad Mechelen, zijnde de zorg voor archieven. Veerle Wallebroek van Het Firmament is lid van de stuurgroep van E-land, het reflectietraject van Erfgoedcel Mechelen. Veerle Wallebroek van Het Firmament zetelt als deskundige in de sectorbestuur van de Provincie Antwerpen (Sector 4/Erfgoed en Wetenschappen - Raad voor Cultuur). Margot Van den Bergh is lid van het Lokaal Overlegplatform Cultuureducatie Mechelen en regio. Het Firmament volgt de ontwikkelingen over depotbeleid op en dit op het niveau van de Vlaamse provincies die hiervoor bevoegd zijn. Ze signaleert waar mogelijk de depotnoden die blootgelegd werden voor figurentheater en voor het volledige veld van de podiumkunsten (theater en dans).
Indicatoren: Het bijwonen van de vergaderingen, de verslagen. OD 4.2 Hiertoe heeft Het Firmament de erfgoedreflex in andere beleidsdomeinen aangewakkerd en heeft het aangezet tot domeinoverschrijdende samenwerking door middel van sensibilisering op het vlak van het cultureel erfgoed van de podiumkunsten. Actie
Het Firmament onderhoudt en breidt de contacten uit in het onderwijs- en onderzoeksveld om zo de erfgoedreflex in dit beleidsdomein aan te wakkeren. Zie ook OD 2.2 en 5.2.
Indicatoren: De gelegde contacten.
18
OD 4.3 Hiertoe heeft Het Firmament haar visie en expertiserol afgestemd met FARO, andere landelijke expertisecentra, organisaties voor volkscultuur en relevante collectiebeherende cultureelerfgoedorganisaties binnen het cultureel-erfgoedveld. Actie Actie Actie Actie Actie
Het Firmament is lid van het Cultureel-Erfgoedoverleg waarin alle organisaties erkend binnen het Cultureel-Erfgoeddecreet vertegenwoordigd zijn, onder meer met het oog op optimale afstemming. Het Firmament pleegt in 2013 minstens eenmaal overleg met FARO om bepaalde acties en strategieën af te toetsen en af te stemmen. Het Firmament zetelt in de stuurgroep van het project ‘Erfgoedzorg in de kunstensector’ (PACKED – onder voorbehoud) en begeleidt het project ‘Archiefzorg voor kunstinstellingen’ (Vlaamse Gemeenschapscommissie) met het oog op optimale afstemming en expertisedeling. Verschillende vertegenwoordigers uit het erfgoedveld (en het podiumkunstenveld) zetelen in de stuurgroep van het onderzoeksproject ‘Labo Mechelen’ met het oog op kennisdeling en afstemming. Het Firmament is lid van de Expertencommissie Immaterieel Cultureel Erfgoed om advies te geven over de aanvragen voor de Inventaris Vlaanderen voor Immaterieel Cultureel Erfgoed en voor de verschillende lijsten en het UNESCO-register.
Indicatoren: De deelname aan en de verslagen van de vergaderingen en de overlegmomenten. OD 4.4 Hiertoe heeft Het Firmament een complementaire werking uitgebouwd met het Vlaams Theater Instituut, het Forum voor Amateurkunsten (OPENDOEK en Danspunt) en Resonant. Deze organisaties fungeren als preferentiële partners in het expertisenetwerk van het cultureel erfgoed van de podiumkunsten. Actie Actie Actie Actie
Het Firmament pleegt in 2013 minstens eenmaal overleg respectievelijk met VTi, Forum voor Amateurkunsten (OPENDOEK en Danspunt) en Resonant om te komen tot een complementaire werking. Veerle Wallebroek van Het Firmament zetelt in de stuurgroep OPENDOEK/Figurentheater om de werking af te stemmen en een duurzaam beleid over figurentheater te ondersteunen en verder uit te bouwen. Het Firmament continueert de samenwerking met OPENDOEK op het vlak van het Forum voor figurentheater en van de workshops. Vertegenwoordigers van de preferentiële partners volgen de werking van Het Firmament van nabij ofwel door lid te zijn van de Algemene vergadering ofwel als lid van de stuurgroep van het onderzoeksproject ‘Labo Mechelen’.
Indicatoren: De verslagen van de overlegmomenten, de Algemene vergadering, de stuurgroep van ‘Labo Mechelen’ en de stuurgroep OPENDOEK/Figurentheater, de samenwerkingen met OPENDOEK. OD 4.5 Hiertoe heeft Het Firmament een gemeenschapsvormende rol gespeeld en heeft het op die manier bijgedragen tot dialoog en samenwerking binnen en buiten het veld van het erfgoed van de podiumkunsten. Het heeft een platform gecreëerd waar de verschillende groepen, gemeenschappen en individuen van de cultureel-erfgoedgemeenschap van de podiumkunsten elkaar kunnen ontmoeten. Actie
Het Firmament blijft de Algemene vergadering met een brede vertegenwoordiging uit het erfgoeden podiumkunstenveld inzetten als platform voor ontmoeting en discussie over bepaalde thema’s. 19
Actie
Actie
Aan de hand van individuele contacten, overlegmomenten, aanwezigheid op sectorevenementen, sensibiliseert Het Firmament het veld van de podiumkunsten over het belang van de borging van het cultureel erfgoed van de podiumkunsten en zorgt het via deze weg voor dialoog en samenwerking. Het Firmament start met een netwerkkaart op de vernieuwde website met een overzicht van alle personen die op de een of andere manier bezig zijn met het podiumkunstenerfgoed.
Indicatoren: De verslagen van de Algemene vergadering, de gelegde contacten, de aanwezigheid op evenementen, de netwerkkaart op de website. OD 4.6 Hiertoe heeft Het Firmament zich ingeschakeld in een internationaal netwerk van erfgoed en podiumkunsten om actief mee te werken aan kennis- en expertisedeling met het buitenland. Actie Actie Actie
Actie Actie Actie Actie Actie
Het Firmament legt nieuwe contacten in het internationale veld van het erfgoed van de podiumkunsten en maakt het zich lid van relevante internationale organisaties om op de hoogte te zijn van de ontwikkelingen op internationaal niveau. Het Firmament is lid van SIBMAS (International Association of Libraries and Museums of the Performing Arts) en volgt hun werking op. Het Firmament verwierf in 2009 de accreditatie van UNESCO om internationale dossiers m.b.t. een aanvraag om figurentheatererfgoed op de “representatieve lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid” (UNESCO, 2001) op te nemen, te beoordelen. Indien UNESCO Het Firmament in 2013 contacteert om een dossier te behandelen, zal Het Firmament deze aanvragen ter harte nemen. Het Firmament volgt verder de ontwikkelingen bij UNESCO en andere instanties op m.b.t. immaterieel en roerend erfgoed. Veerle Wallebroek is bestuurslid en Belgisch vertegenwoordiger van UNIMA. UNIMA is de internationale overkoepelende organisatie voor figurentheater waarvan de Vlaamse afdeling ondergebracht is bij OPENDOEK. Het Firmament neemt deel aan het congres Revaluing Theatrical Heritage in Kortrijk op 22 en 23 januari 2013, georganiseerd door de universiteiten van Gent en Brussel. Veerle Wallebroek neemt deel aan de UNIMA-dag van het Nederlands Verbond voor Poppenspel in Nederland op 10 maart 2013. Het Firmament geeft impulsen aan de stad Mechelen om zich lid te maken van AVIAMA, het internationaal netwerk van steden met een hart voor figurentheater. Het Firmament neemt deel aan internationale congressen.
Indicatoren: De gelegde contacten, het lidmaatschap van internationale organisaties, de opmaak van een adviesrappport indien UNESCO Het Firmament contacteert, het bijwonen van de UNIMA-activiteiten, de verslagen, deelname aan internationale congressen.
20
SD 5
Het Firmament heeft de opgebouwde kennis en expertise op het vlak van figurentheater verduurzaamd.
Door de historiek en de evolutie van Het Firmament vanaf 1968 is er vooral expertise ontwikkeld op het vlak van figurentheater. De eindresultaten werden gebundeld in de publicatie ‘De boom op het dak. Verdiepingen in het figurentheatererfgoed’ dat de resultaten van drie jaar onderzoek in het figurentheaterveld bundelde. Het Firmament wil er dan ook sterk op inzetten om gedurende deze beleidsperiode de werking over figurentheater en de opgebouwde kennis en expertise te verduurzamen. Dit doen we door alle mogelijke pistes te onderzoeken over hoe de verschillende facetten van de figurentheaterwerking in eerste instantie geïntegreerd kunnen worden in de verruimde werking en voor welke aspecten duurzame oplossingen gezocht dienen te worden. Bijzondere aandacht gaat daarbij naar de eigen collectie van 1000 poppen en het waardevolle archief en de noden die werden blootgelegd door het haalbaarheidsonderzoek. Volgende aspecten van de figurentheaterwerking worden opgenomen in de strategie voor duurzame oplossingen: - De eigen collectie, archief en bibliotheek - De workshops en publiekswerking in eigen beheer en op aanvraag voor verschillende doelgroepen - De educatieve scholenwerking - Het aanspreekpunt voor advies en netwerk, nationaal en internationaal - De expertise-opbouw en –deling, nationaal en internationaal - De verzamelde informatie en kennis, al dan niet digitaal - Communicatie over en naar het figurentheaterveld - De ontmoetings- en platformfunctie (o.m. Forum voor figurentheater) - De sensibilisering naar het figurentheaterveld (bv. omgang met figurentheatererfgoed), het erfgoedveld (bv. depotnoden), het onderwijsveld (bv. nood aan academisch onderzoek), de beleidsmakers (belang en waarde van figurentheatererfgoed) - Het zichtbaar maken en promoten van het rijke figurentheatererfgoed in Vlaanderen - De opvolging van de registratie van nieuw ontdekte figurentheatercollecties op collectieniveau en update van gekende collecties (Archiefbank) - De opvolging van de gedetecteerde noden uit het haalbaarheidsonderzoek (OD 5.3) en uit het onderzoek in de drama- en lerarenopleidingen - Het concept (t)Huis voor figurentheater - De methodiek van het haalbaarheidsonderzoek (in kaart brengen van een veld en de noden) OD 5.1 Hiertoe heeft Het Firmament een structurele oplossing gezocht voor de waardevolle collectie. Actie Actie
Actie
In de algemene strategie tot verduurzaming van de figurentheaterwerking integreert Het Firmament een overzicht van alle mogelijke pistes en de consequenties daarvan voor de waardevolle collectie en het archief van Het Firmament. In afwachting daarvan werkt Het Firmament de registratie en digitalisering van de eigen collectie af en de basisinrichting van het depot voor een goede bewaring van de collectie. Dit omvat ook de collectie van Theater Taptoe waarvan het beheer in 2010 door de Vlaamse overheid werd toegewezen aan Het Firmament. Wanneer Het Firmament aanvragen tot bruiklenen ontvangt voor objecten uit haar eigen collectie, wordt hier zoveel mogelijk op ingespeeld.
Indicatoren: De opgemaakte collectiestrategie, de afgewerkte registratie en digitalisering van de eigen collectie, de plaatsing van de kasten in het depot, de bruikleenaanvragen.
21
OD 5.2 Hiertoe heeft Het Firmament gezorgd voor een structurele verankering van vorming en opleiding over figurentheater om de overdracht ervan te garanderen naar volgende generaties. Actie
Actie
Actie
In de algemene strategie tot verduurzaming van de figurentheaterwerking integreert Het Firmament een overzicht van alle mogelijke pistes en de consequenties daarvan voor de herbestemming van de figurentheaterworkshops en de opgebouwde expertise op het vlak van niet-formele opleiding. In afwachting van een duurzame oplossing voor de workshops figurentheater continueert Het Firmament de samenwerking met OPENDOEK op het vlak van de workshops en organiseert het in 2013 minstens drie workshops waaronder ‘Jonge Helden’ voor kinderen (11 tot 15 februari 2013, Mechelen – o.l.v. Tom Mannaerts en Pascale Pettersson), ‘Kompas’, een spelworkshop voor beginners (20 en 27 april, 4, 8 en 25 mei 2013, Mechelen – o.l.v. Paul Contryn) en een masterclass voor professionele kunstenaars (te bepalen). In afwachting van een duurzame verankering organiseert Het Firmament het jaarlijkse Forum voor figurentheater op 1 april 2013, in samenwerking met OPENDOEK. Aan de hand van deze ontmoetingsdag wordt de erfgoedreflex in het figurentheaterveld verder aangescherpt en kunnen poppenspelers elkaar ontmoeten.
Indicatoren: Het vormingsplan, de contacten met mogelijke partners, het plaatsvinden van de workshops, het plaatsvinden van de workshops op aanvraag. OD 5.3 Hiertoe heeft Het Firmament de noden en behoeften zoals die door het haalbaarheidsonderzoek (20052009) gedetecteerd werden, opgevolgd. Actie Actie
Het Firmament herwerkt de onderzoeksresultaten van ‘De boom op het dak. Verdiepingen in het figurentheatererfgoed’ tot een methodiek om de opgebouwde expertise in te zetten in andere velden, waaronder dat van het podiumkunstenerfgoed. Het Firmament integreert waar mogelijk de gedetecteerde noden uit het haalbaarheidsonderzoek in de algemene onderzoeksstrategie van ‘Labo Mechelen’ en in de algemene werking van Het Firmament in de zin dat vele noden in het figurentheaterveld ook ruimer gelden voor het podiumkunstenveld.
Indicatoren: De uitgewerkte methodiek, de integratie van de noden.
22
SD 6
Het Firmament heeft een beleid geconcretiseerd op vlak van duurzaamheid en maatschappelijke en culturele diversiteit binnen de eigen organisatie.
Het Firmament heeft relevante maatschappelijke tendensen waaronder ecologie, duurzaamheid, diversiteit en interculturaliteit altijd hoog in het vaandel gedragen en zal dat blijven doen in deze beleidsperiode. Het Firmament integreert het in de verschillende aspecten van haar werking door onder meer in te zetten op verschillende aspecten van Interne kwaliteitszorg wat de werking van de organisatie efficiënter maakt en waardoor de opgebouwde kennis en expertise op een duurzame manier bewaard en ingezet kan worden. OD 6.1 Hiertoe heeft Het Firmament bijzondere aandacht gehad voor een maatschappelijk en cultureel diverse samenstelling van het personeelsbestand en de raad van bestuur en heeft activiteiten rond diversiteit opgezet. Bovendien heeft Het Firmament zich geëngageerd om proactief vorm te geven aan acties die vervat zitten in het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding en die betrekking hebben op hun doelstellingen. Actie
Actie
Het Firmament initieert een samenwerking tussen verschillende socio-culturele en erfgoedorganisaties (o.m. Erfgoedcel Mechelen, Dienst Diversiteit stad Mechelen) om in navolging van het schimmenspel in 2010 tussen de torens van de Brusselpoort een duurzaam project uit te werken om figurentheater als middel in te zetten om interculturele communicatie te bevorderen en een dynamische omgang met erfgoed te stimuleren. De editie in 2013 zal bovendien een samenwerking zijn met het project GEN2020, gevestigd in ’t Arsenaal in Mechelen. GEN2020 is een traject en platform voor grensverleggend theater. Het ondersteunt talentvolle acteurs en theatermakers van diverse origine door een aanbod van masterclasses, coaching en coproducties. Het gaat uit van een aantal gezelschappen, organisaties en individuen uit het Vlaamse theaterlandschap die inzetten op jong podiumtalent met andere etnisch-culturele roots. Het Firmament breidt de Raad van bestuur en Algemene vergadering uit met nieuwe leden uit het brede veld van de podiumkunsten en houdt hierbij rekening met het diversiteitsprincipe.
Indicatoren: De verslagen van de bijeenkomsten over het schimmenspel, de bijeenkomsten met de groep, het plaatsvinden van het evenement, de contacten in het kader van de uitbreiding van de Raad van bestuur en Algemene vergadering. OD 6.2 Hiertoe heeft Het Firmament in zijn werking de basisprincipes van duurzaamheid en ecologisch bewustzijn ingebouwd. Dit behelst onder meer constante aandacht voor de ecologische impact van de werking. Het behelst ook een duurzame werking, met kennisborging naast kennisdeling. In dit kader heeft Het Firmament er ook voor gezorgd dat de omgang met gedigitaliseerd of digital born cultureel erfgoed van de podiumkunsten op een duurzame manier is verlopen. Teneinde de digitale gegevens blijvend toegankelijk te maken, heeft Het Firmament bij de creatie van de bestanden standaarden toegepast met het oog op de archivering (duurzame opslag), de ontsluiting als de uitwisseling van digitale collecties. CEST (Cultureel ErfgoedStandaarden Toolbox) is een dynamisch instrument om praktijkgerichte ondersteuning te voorzien bij het gebruik van standaarden. Het Firmament heeft voor hun digitaliseringsactiviteiten CEST geraadpleegd. Actie Actie
Het Firmament zet het opgestart traject rond interne kwaliteitszorg in 2012 verder in het kader van de professionalisering van de werking en het verduurzamen van interne processen en kennis. Het Firmament implementeert het nieuwe arbeidsreglement, goedgekeurd door de raad van bestuur.
23
Actie Actie Actie Actie Actie Actie Actie Actie Actie
Het Firmament werkt systemen uit van kennis- en informatiedeling op het vlak van het informaticasysteem, document- en kennisbeheer en het intern overleg. Het Firmament ontwikkelt een systeem om binnenkomende vragen voor advies te registreren. De medewerkers van Het Firmament implementeren methodes van timemanagement in hun dagelijkse werking. Het Firmament schrijft handleidingen voor de organisatie van activiteiten uit met het oog op mogelijke overdracht naar andere organisaties. Het Firmament vertaalt het beleids- en actieplan naar een meetplan met bruikbare indicatoren dat als dagelijks werkinstrument ingezet kan worden. Het Firmament ontwikkelt functieprofielen, gekoppeld aan loonbarema’s en functioneringscycli. De medewerkers van Het Firmament volgen een cursus procesmanagement. De raad van bestuur van Het Firmament legt een traject af om te komen tot een taakverdeling en ethische code. Het Firmament vraagt de stad Mechelen als eigenaar van de Brusselpoort om de huidige verouderde verlichting te vervangen door duurzamere systemen.
Indicatoren: Het nieuwe documentbeheersysteem, het tijdwinplan van de medewerkers, de afgesproken regels over vergadertechnieken en kennisbeheer, de uitgeschreven handleidingen van activiteiten, het meetplan, de functieprofielen en –cycli, de gevolgde cursus procesmanagement, de taakverdeling van de raad van bestuur en ethische code, de plaatsing van nieuwe, duurzame verlichting. OD 6.3 Hiertoe heeft Het Firmament zich geëngageerd om te waarborgen dat de website van de organisatie toegankelijk is. Dit betekent dat de website ook bruikbaar moet zijn voor mensen met een visuele, auditieve of motorische beperking. Indien Het Firmament een nieuwe website heeft gebouwd, voldoet deze aan de ijkpunten van de AnySurfer checklist. Actie
Het Firmament ontwikkelt een nieuwe website die voldoet aan de ijkpunten van de AnySurfer checklist.
Indicatoren: De lancering van de nieuwe website die voldoet aan de AnySurfer checklist.
24
