ACTA VAN DE PARTICULIERE SYNODE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN HET RESSORT OVERIJSSEL
samengeroepen op 19 mei 2010, en op 14 oktober 2010 te Hengelo
2
Acta PS Overijssel 2010
ACTA VAN DE PARTICULIERE SYNODE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN HET RESSORT OVERIJSSEL samengeroepen op 19 mei 2010, en op 14 oktober 2010 te Hengelo
Artikel 1
Opening
Namens de samenroepende kerk te Hengelo opent br P.H. Vroegop de vergadering in de zalen van de Kristalkerk. Na lezing van Galaten 6:1-10 (Draag elkaars lasten…) vraagt hij de vergadering te zingen Ps 15:1. Hij gaat voor in gebed en vraagt Gods zegen over de synode. Hierna maakt hij een opmerking over de voorlopige agenda, die hij heeft bestudeerd: het ziet er eenvoudig uit en er zijn geen bijzondere zaken te verwachten: het gaat vooral over de jaarlijkse rapporten. Maar juist in die routinezaken willen we laten zien ook in het weinige getrouw te zijn. Hij heet de aanwezigen hartelijk welkom en constateert dat van de afgevaardigde broeders vrijwel alle primi aanwezig zijn, behalve ds Dam van de classis Enschede en br W. Boiten van de classis Zwolle. Zij zijn vervangen door respectievelijk ds Rienks en br. J. van der Horst. Voorts zijn aanwezig de actuarius D.J. Zandbergen en zr. H.J. Pouwels-Wubs, die als notuliste zal fungeren.
Artikel 2
Presentie
De classes zijn blijkens de geloofsbrieven wettig vertegenwoordigd door de volgende broeders: Classis Enschede A. Rienks, Enschede-Zuid G.F. Overweg, Enschede-Noord H. Bondt, Deventer J.G. Stoeten, Enschede-Zuid Classis Hardenberg P.K. Meijer, Hardenberg-Baalder R. Tigelaar, Hardenberg-Baalderveld-Oost G.J. Wendt, Hardenberg-Baalder S. Stelpstra, Hardenberg-Centrum Acta PS Overijssel
3
Classis Kampen G. Zomer, Kampen-Noord M.H. Oosterhuis, Kampen-Zuid B.G. Bolhuis, Marknesse J. Boonstra, Steenwijk Classis Ommen E.J. Oostland, Ommen-Noord/Oost P.L. Storm, Vroomshoop D.J. van der Horst, Balkbrug G. Veurink, Ommen-West Classis Zwolle R. de Graaf, Rouveen D.F. Ensing, Langeslag C. Alderliesten, Zwolle-Zuid J. van der Horst, Langeslag
Artikel 3
Constituering
Voor het eerst zijn de moderamenleden door de classes aangewezen. Omdat ds Dam zich vanwege een begrafenis moest laten verontschuldigen stellen de beide andere voorgedragen moderamenleden voor ds Overweg als preses te benoemen. De vergadering gaat daarmee akkoord, zodat het volgende moderamen zitting neemt: preses: ds G.F. Overweg scriba: ds P.K. Meijer assessor: ds M.H. Oosterhuis. Daarna verklaart br Vroegop de vergadering voor geconstitueerd en draagt hij de leiding over aan de preses. De preses bedankt de roepende kerk en de actuarius voor hun voorbereidende werk. Hij nodigt br Vroegop uit de vergadering te blijven dienen als adviseur, die daarin bewilligt en deze eerste zitting verder bijwoont.
Artikel 4
Vaststelling agenda
De agenda wordt vastgesteld conform het rondgestuurde concept (zie bijlage 3). 4
Acta PS Overijssel 2010
Artikel 5
Rapporten
5.1 Archief Het archief is gecontroleerd en akkoord bevonden. De archivaris wordt decharge verleend. 5.2 Quaestor Het rapport van de quaestor wordt goedgekeurd, nadat op zijn voorstel is besloten over 2010 geen quotum op te leggen. De quaestor ontvangt decharge. 5.3
Deputaten ad art. 11
a. Jaarstukken 2009 De quaestor van de deputaten ad art. 11, br J.F. Hersevoort, en de voorzitter, ds D.J. Zandbergen, lichten de jaarstukken over 2009 en de begroting 2009 toe. Er zijn op twee punten zorgen: de afnemende reserve en de noodzaak van controle op de eigen inspanningsverplichting van de steunontvangende kerken. De eerste zorg is gemakkelijk weg te nemen: de vergadering verhoogt op voorstel van deputaten het quotum van € 2,00 naar 2,50. Ten aanzien van het tweede zullen de deputaten alert blijven op handhaving van het landelijk aangenomen normbedrag (dit jaar € 515) als gemiddelde eigen bijdrage van de belijdende leden van een steunontvangende kerk. Een positief controlerapport van de kerk te Hasselt is wel onderweg, maar nog niet ontvangen. De quaestor ontvangt daarom decharge onder voorbehoud. (Het rapport arriveert enkele dagen later bij de actuarius en heeft een omweg via een van de zusterkerken achter de rug…). b. Aanvullend rapport ad art. 11 De voorzitter en de quaestor geven een toelichting op het aanvullend rapport. Bij het instellen van een landelijk deputaatschap heeft de GS (Zwolle-Zuid 2008) nadrukkelijk gekozen voor het piramidale systeem, waarbij de zwaarste lasten gedragen worden door de kerken van de classis, in mindere mate door de PS-kerken, etc. Het deputaatschap GS11 heeft er voor gekozen dat de lasten gemiddeld per PS-kerklid even zwaar zullen zijn, voor er van landelijke steun sprake kan zijn. De PS-deputaten menen dat de eerstvolgende GS behoort uit te spreken dat wordt vastgehouden aan het zuivere piramidale systeem. Ze zijn bereid een voorstel voor de GS voor te bereiden. De vergadering gaat hiermee akkoord. In de 2e zitting wordt een voorstel aangeboden. Acta PS Overijssel
5
5.4 Deputaten ad art. 49 Het rapport wordt ter kennisneming aangenomen. 5.5 Dovencommissie Overijssel Het rapport wordt ter kennisneming aangenomen. 5.6 Verslag van de curator Ds Voorberg licht het rapport toe. Om het voortbestaan van de TU in Kampen te waarborgen, wordt er breder ingezet op de instroom van studenten. Er worden nog heel wat vragen gesteld, o.a. over de samenwerking met andere instituten, zoals met de VU. Opgeven van zelfstandigheid van onze school is vrijwel ondenkbaar. Er is hartelijke samenwerking met de TU in Apeldoorn, maar ook hier komt eenwording nog niet in beeld. 5.7 Rapport actuarius Het rapport wordt ter kennisneming aangenomen.
Artikel 6
Behandeling overige ingekomen stukken
Er is een brief binnengekomen namens de Classis Groningen. Deputaten Studentenpredikant vragen om een bijdrage van € 1,10 per belijdend lid. Er is weinig draagvlak voor deze aanvraag. Opgemerkt wordt dat men een besluit nam tot voortzetting van het studentenpastoraat zonder overleg met het kerkverband en nu datzelfde kerkverband probeert te laten meebetalen – overigens zonder verdere inspraak. Verder, dat Overijssel – vooral in Twente en Zwolle – zelf de last draagt van honderden studenten. De vergadering stemt niet met het verzoek in en machtigt het moderamen een antwoordbrief op te stellen met de aangedragen suggesties.
Artikel 7
Benoeming deputaten en deputaatkerken
De synode doet de volgende (her)benoemingen, deels op voordracht van de classes: Adresvoerende en archiefbewarende kerk: Zwolle-Centrum Deze heeft als archivaris aangesteld: W.J.A. Driesens 6
Acta PS Overijssel 2010
Controle archief: Hasselt Actuarius: D.J. Zandbergen te Zwolle-West Secundus actuarius: A. Scheringa te Zwolle-West Quaestor: J. Schonewille (Getfertweg 326, 7512 BH Enschede) Secundus quaestor: H. Siepel (Blokzijl) Controle quaestor: Nijverdal Dovencommissie: Rouveen Controle boeken Dovencommissie (over 2009 en 2010): Lemele/Lemelerveld Controle boeken deputaten ad art. 11 KO: Langeslag Deputaten ad art 11 KO (Hulpbehoevende kerken) (de naam van een nieuw benoemde broeder is vet geprint) Primi: J. Schonewille Enschede-Zuid A. Schutte Hardenberg M. Biewenga Emmeloord G.J. te Rietstap Ommen J.F. Hersevoort Zwolle-West ds D.J. Zandbergen (S) Zwolle-West Secundi: E. Doek R. Prins M. Wilschut L.M. Pruijssen J.H. Poelarends
Enschede-Zuid Heemse-Marslanden Steenwijk Mariënberg Zwolle-Zuid
Deputaten ad art 31 KO (Appelzaken) Primi: (tussen haakjes jaar van aftreden) ds R.W.J. van Ommen (S) Nijverdal (2016) ds J. Werkman Heemse-Marslanden (2016) J. Visser Emmeloord (2013) ds E.J. Oostland Ommen-Noord/Oost (2012) D. Veurink Zwolle-Berkum (2011) Acta PS Overijssel
7
Secundi: J. ter Horst ds A. de Braak H.J. Klaver ds E. Meijer H. Heetebrij
Enschede-Zuid Heemse Emmeloord Bergentheim Nieuwleusen
Deputaten ad art 49 KO (Bijzondere moeilijkheden) Primi: ds A.J. Mol ds E. Woudt ds G. Zomer ds H.J. Siegers (S) ds B. Luiten
Enschede-Noord Heemse Kampen-Noord Ommen-West Zwolle-Centrum
Secundi: ds W.M. van Wijk ds A. de Braak ds A. Krijgsheld ds J. van Tuil ds H.M. Smit
Deventer Heemse St. Jansklooster/Kadoelen Mariënberg Rouveen
Artikel 8
Persoonlijke rondvraag
Er wordt geen gebruik gemaakt van de persoonlijke rondvraag.
Artikel 9
Vaststelling 2e zitting en PS 2011
De 2e zitting vindt plaats op donderdagavond 14 oktober 2010 om 20.00 uur in de Kristalkerk te Hengelo. De vergadering wijst de kerk te Hardenberg-Baalderveld-Oost aan als samenroepende kerk voor de Particuliere Synode van 2011, zo de Here wil te beleggen op woensdag 18 mei 2011 om 9.30 uur.
Artikel 10
Censuur naar artikel 48 KO
De vergadering is correct verlopen. 8
Acta PS Overijssel 2010
Artikel 11
Vaststelling van het kort verslag
Ds Oosterhuis leest het kort verslag voor; het wordt in concept akkoord bevonden.
Artikel 12
Schorsing
Gezang 119 vers 1 + 5 wordt gezongen, waarna ds Overweg voorgaat in gebed en de vergadering schorst.
Artikel 13
Heropening
2e zitting Op donderdagavond 14 oktober heropent de preses de vergadering op dezelfde plaats, de Kristalkerk te Hengelo. Hij laat zingen Ps 36:3 en leest Kolosse 3:12-17. Essentieel voor de eenheid zijn de liefde en de vrede van Christus. Als die ons beheersen kunnen we goed luisteren naar elkaar en is deze synode zegenrijk. De preses heet de vergadering hartelijk welkom. Uit de presentielijst blijken dezelfde broeders aanwezig als op de 1e zitting, met uitzondering van ds Rienks (wiens afwezigheid onverklaard blijft), en van br J. van der Horst uit Langeslag; hij heeft zijn afwezigheid doorgegeven aan de actuarius van de classis Zwolle, maar kennelijk is er sprake geweest van een misverstand, want er is maar een ouderling-afgevaardigde van die classis. De agenda wordt vastgesteld conform het rondgestuurde concept.
Artikel 14
2e aanvullende rapport deputaten ad art 11 KO
Deputaten ad art 11 hebben een tweede aanvullende rapport opgesteld en rondgestuurd over de 'piramidale' opzet van de verschillende kerkelijke deputaatschappen (van classis, PS en nu ook GS) en de manier waarop de fondsen worden geworven. Hun rapport bevat ook een conceptbrief voor de GS. Enkele vragen uit de vergadering worden door quaestor J.F. Hersevoort en door ds Zandbergen beantwoord. Eerlijkheidshalve moet gezegd dat de door Overijssel voorgestane werkwijze een klein beetje in ons voordeel zou kunnen uitpakken, maar dat achten deputaten niet relevant. Het gaat om het principe: houd de verantwoordelijkheid dicht bij de basis. Het voorstel van deputaten wordt eenstemmig aanvaard. Acta PS Overijssel
9
Artikel 15
Moderamenvoorstel inzake kw-ers
Ter tafel ligt een voorstel van de classis Enschede, die vraagt een stuk van Enschede-Zuid 'op de kerkelijke weg' verder te begeleiden naar de GS. Het voorstel betreft de zaak van de (rechtspositie etc. van) kerkelijke werkers. Het moderamen stelt echter voor het stuk onontvankelijk te verklaren. Door acceptatie ver na de inzendtermijn en na de vaststelling van de agenda zou rechtsongelijkheid kunnen ontstaan. Ook stelt het moderamen voor de classis Enschede te wijzen op de mogelijkheid het stuk bij de GS in te dienen, aansluitend bij het rapport van deputaten herziening kerkorde. De vergadering gaat met het eerste akkoord, het tweede stuit op verzet: onontvankelijk betekent: helemaal niet behandelen. In de stemming over het voorstel worden echter beide onderdelen aanvaard.
Artikel 16
Verkiezing afgevaardigden GS
Voor de verkiezing van afgevaardigden naar de generale synode wordt eerst een groslijst van de beschikbare predikanten vastgesteld. Toegevoegd zijn drie emeriti, die jonger zijn dan 70 jaar en woonachtig in het ressort. Afgevoerd zijn de twee predikanten, die de GS van 2008 hebben bijgewoond. Er wordt gevraagd of dat ook geldt voor ds Oosterhuis, die ook in 2008 GS-lid was, maar namens de Gelderse kerken. Van zijn kant verzoekt ds Oosterhuis hem te ontzien: hij heeft in zijn nieuwe gemeente de handen meer dan vol. Tenslotte worden ook de namen van predikanten geschrapt die in deeltijd werken en/of van wie bekend is dat de gezondheid te wensen overlaat. De verkiezing van ouderling-afgevaardigden gaat met minder stembriefjes gepaard, maar is zeker niet eenvoudiger. Slechts vier namen zijn ingediend, en een daarvan blijkt ook nog eens geen primus te kunnen worden. De lijst wordt met enkele sugesties aangevuld, en uiteindelijk kunnen gelukkig ook nu drie tweetallen worden samengesteld. PRIMI
SECUNDI
TERTII
ds H.J.J. Feenstra ds E.J. Oostland H. Bondt G.J. Wendt
ds G.F. Overweg ds R. Tigelaar J.G. Stoeten O. Westra
ds D.F. Ensing ds J. vd Wetering A.J.J. Bleijenburg S. Stelpstra
10
Acta PS Overijssel 2010
Artikel 17
Aanvulling benoeming deputaten
Voor het deputaatschap ad art 11 KO heeft van de classis Enschede br E. Doek ontheffing gevraagd als secundus-deputaat, en heeft br R. Prins (classis Hardenberg) de benoeming als secundus niet aanvaard. Op voordracht van hun classes worden br P. Schreudering te EnschedeZuid en ds J. Werkman te Heemse-Marslanden benoemd.
Artikel 18
Vaststelling acta
De acta van de 1e zitting zijn na e-mailconsultatie in orde bevonden; ze worden nu formeel vastgesteld. De tekst van het gedeelte van de 2e zitting zal eveneens circuleren, en vervolgens door het moderamen worden vastgesteld.
Artikel 19
Vaststelling van het kort verslag
De vaststelling van het kort verslag wordt aan het moderamen opgedragen.
Artikel 20
Sluiting
De preses bedankt de roepende kerk en haar koster voor de genoten gastvrijheid, en ontvangt zelf voor zijn leiding de dank van de vergadering uit de mond van scriba Meijer. Daarna verzoekt hij assessor Oosterhuis de vergadering voor te gaan in dankgebed. In dat gebed worden de kerken en de komende generale synode opgedragen aan de Here en zijn genade, en wordt met name ook om wijsheid gebeden voor de broeders die naar de GS zijn afgevaardigd. De aanwezigen bidden elkaar en de GS-gangers ook Gods zegen toe met het zingen van Ps 134:3. Daarna sluit preses Overweg de synode op een redelijke tijd: tien uur. Vastgesteld door het moderamen op 3 november 2010,
(G.H. Overweg) preses Acta PS Overijssel
(M.H. Oosterhuis) assessor
(P.K. Meijer) scriba 11
Bijlagen 1
Kort verslag 1e zitting
2
Kort verslag 2e zitting
3
Agenda 1e zitting
4
Agenda 2e zitting
5
Rapport van de archivaris + controlerapport
6
Rapport van de quaestor PS + controlerapport
7
Rapport deputaten art 11 + controlerapport
8
Aanvullend rapport deputaten art 11
9
2e aanvullend rapport deputaten ad art 11
10
Rapport deputaten ad art 49 KO
11
Rapport Dovencommissie Overijssel
12
Rapport van de curator
13
Rapport van de actuarius
14
Brief deputaatschap studentenpredikant
15
Antwoord aan deputaatschap studentenpredikant
16
Moderamenvoorstel inzake kerkelijk werkers
12
Acta PS Overijssel 2010
BIJLAGE 1
Kort verslag van de PS Overijssel 2010 (eerste zitting op 19 mei) Opening door de kerk te Hengelo Broeder P.H. Vroegop van de samenroepende kerk te Hengelo opent op christelijke wijze de vergadering. Presentie en credentiebrieven Alle kerken zijn wettig vertegenwoordigd. Ds H.P. Dam, die door werkzaamheden verhinderd is de vergadering bij te wonen, is vervangen door zijn secundus ds A. Rienks. Br. W. Boiten wordt vervangen door br J. van der Horst. Aanwezig zijn ook actuarius ds D.J. Zandbergen en zijn assistente zr H.J. Pouwels-Wubs uit Heemse. De credentiebrieven vermelden geen instructies. Constituering vergadering, installatie moderamen De vergadering stemt in met de voordracht voor bemanning van het moderamen, die door de classes is gedaan. Ook stemt de vergadering ermee in, dat ds G.F. Overweg de plaats van ds Dam als preses van de vergadering inneemt. Vaststelling agenda De conceptagenda wordt besproken en tot agenda van de vergadering verheven. Rapporten Archief Het rapport van de archivaris en rapport van de kerk te Dalfsen over de controle van het archief worden aanvaard en aan de archivaris wordt decharge verleend. Quaestor PS De vergadering aanvaardt het rapport van de quaestor van de PS en het controlerapport dat door de kerk te Hengelo is uitgebracht. De quaestor wordt gedechargeerd. Artikel 11 De quaestor van deputaten artikel 11, broeder J.F. Hersevoort, en de voorzitter ds D.J. Zandbergen zijn ter vergadering, om hun rapport toe te Acta PS Overijssel
13
lichten. De quaestor wijst op de afnemende reserves van deputaten, reden waarom de bijdrage van de kerken verhoogd is van € 2,00 naar € 2,50 per ziel. Vanuit de vergadering wordt aandacht gevraagd voor controle op het nakomen van de inspanningsverplichting van hulpbehoevende kerken. Deputaten hanteren hier de landelijke norm van € 515 euro (totaal van de bijdragen + collecten (min de diaconiecollecten) gedeeld door het aantal belijdende leden). De quaestor wordt decharge verleend, zij het onder voorbehoud, omdat de kerk van Hasselt nog geen rapport heeft uitgebracht van de controle van de boeken. Aanvullend rapport deputaten artikel 11 Van ouds geldt in de gereformeerde kerken voor de steun aan hulpbehoevende kerken het principe, dat de naastgelegen zusterkerken daarvoor de zwaarste lasten dragen. Zo is er sprake van een piramidale opzet van de steun aan hulpbehoevende kerken. Deputaten melden, dat dit principe in de criteria, die voor de landelijke bijdrage aan de steun in de verschillende particuliere ressorten zijn geformuleerd, geweld wordt aangedaan. Deputaten bieden de vergadering daarom aan, een voorstel aan de GS voor te bereiden, om de landelijke criteria voor steunaanvragen zo aan te passen, dat aan dit principe recht wordt gedaan. De vergadering gaat in op het aanbod van deputaten. Zij zullen de vergadering in haar tweede zitting met een voorstel dienen. Verslag curator TUK Curator ds P.L. Voorberg heeft een schriftelijk verslag uitgebracht om de vergadering te informeren over het wel en wee van de theologische universiteit te Kampen. Hij is in de vergadering aanwezig om een aantal zaken toe te lichten. De universiteit zet in op een bredere instroom van studenten, die nodig is voor het voortbestaan van de TU. Al sinds lang vindt in allerlei vorm samenwerking met de TU te Apeldoorn plaats. De opheffing van de vooropleiding maakt dat de wegen ten aanzien van de klassieke talen uiteen gaan, maar laat al de andere vormen van samenwerking onverlet. Ook met andere opleidingen wordt de mogelijkheid van samenwerking onderzocht, maar het beleid is nadrukkelijk om als zelfstandige universiteit te blijven bestaan. Artikel 49 De vergadering neemt met dankbaarheid kennis van het rapport van deputaten artikel 49, waarin zij melding maken van het advieswerk, dat 14
Acta PS Overijssel 2010
zij in verschillende classicale aangelegenheden in de PS Overijssel hebben verricht. Dovencommissie Overijssel De vergadering neemt dankbaar kennis van de inhoud van het rapport van de dovencommissie. De vraag naar de jaarlijkse verhoging van het saldo van de commissie wordt aan dovemansoren gesteld, omdat niemand van de commissie aanwezig is, om dit toe te lichten. Niettemin wordt aan de penningmeester van de commissie decharge verleend. Rapport actuarius PS Overijssel De vergadering neemt dankbaar kennis van de inhoud van het rapport van de actuarius, dat hij uit vrije beweging heeft uitgebracht, om de vergadering te informeren over zijn werk. Verzoek van de classis Groningen De classis Groningen verzoekt de PS Overijssel in de jaren 2011 tot 2015 met een bijdrage van € 1.10 per belijdend lid (totaal € 20.935) per jaar bij te dragen in de kosten van het studentenpastoraat in de stad Groningen. Dit verzoek is gebaseerd op het aantal gereformeerde studenten uit het ressort van de PS Overijssel dat in Groningen studeert. De vergadering staat gereserveerd tegenover het verzoek van de classis Groningen. Aan Groningen zou kunnen worden aangegeven, dat het grote aantal studenten dat van elders in het ressort van de PS Overijssel universitair of HBO onderwijs geniet, verschillende kerken in dit ressort eveneens noodzaakt studentenpastoraat te organiseren, met alle kosten van dien. Gesteld kan worden dat de pastorale zorg voor de studenten een zaak is, die landelijke aandacht verdient. Voorkomen moet worden, dat een apart samenwerkingsverband van verschillende PS-en wordt gevormd voor een deel van een landelijk probleem. Het moderamen krijgt opdracht om aan de classis Groningen een brief van deze strekking te schrijven. Benoemingen De voordrachten van de verschillende classes worden aanvaard, met een correctie ten aanzien van jaartallen van aftreden. Tweede zitting DV op 14 oktober wordt om 20.00 uur de tweede zitting van de PS gehouden. Daarin zal het voorstel van deputaten ad artikel 11 over de criteria voor landelijke steun aan hulpbehoevende kerken aan de orde komen, verder zullen dan de afgevaardigden naar de GS Harderwijk 2011 worden aangewezen. Acta PS Overijssel
15
Volgende PS De volgende particuliere synode Overijssel zal, als de Heer wil dat wij dan in leven zijn, op 18 mei 2011 door de kerk te HardenbergBaalderveld-Oost worden samengeroepen. Voor het moderamen van de particuliere synode, ds M.H. Oosterhuis (assessor)
16
Acta PS Overijssel 2010
BIJLAGE 2
Kort verslag van de PS Overijssel 2010 (tweede zitting op 14 oktober) Heropening De preses van de PS ds G.F. Overweg heropent de vergadering op christelijke wijze. Presentie Uit de presentielijst blijkt, dat zonder vervanging afwezig zijn de broeders ds A. Rienks en br J. van der Horst. Behalve de afgevaardigden zijn aanwezig de quaestor van deputaten artikel 11, broeder J.F. Hersevoort, en de actuarius van de PS, ds D.J. Zandbergen. Vaststelling agenda De conceptagenda voor deze voortgezette zitting wordt besproken en tot agenda van de vergadering verheven. Aanvullend rapport deputaten ad art 11 KO Deputaten ad art 11 KO dienen de vergadering met een concept voorstel aan de GS, om de landelijke criteria voor steunaanvragen zo aan te passen, dat aan het vanouds in de gereformeerde kerken geldende principe, dat de meest naburige kerken de zwaarste lasten dragen bij de hulp aan een hulpbehoevende kerk (het piramidale stelsel), recht wordt gedaan. Na de beantwoording van enkele informatieve vragen, wordt het voorstel van deputaten in eenstemmigheid aanvaard. Voorstel moderamen inzake ontvankelijkheid voorstel classis Enschede De classis Enschede verzoekt de PS een voorstel van de kerk te Enschede-Zuid betreffende kerkelijke werkers te behandelen en „in de kerkelijke weg‟ door te zenden naar de eerstvolgende generale synode. Het moderamen heeft de vergadering gediend met een concept besluit, hoe om te gaan met dit ingekomen stuk. Hierin wordt voorgesteld het stuk onontvankelijk te verklaren, omdat het, zonder aankondiging vooraf, na het verstrijken van de termijn voor het indienen van stukken en nadat de PS in de eerste zitting haar agenda al heeft vastgesteld, is binnengekomen. Het wel in behandeling nemen van dit stuk zou leiden tot rechtsongelijkheid ten opzichte van de andere classes, die de termijn van toezending van stukken wel in acht hebben genomen. Het tweede onderdeel van het concept besluit van het moderamen behelst een Acta PS Overijssel
17
advies aan de classis Enschede, hoe de classis het door haar beoogde doel alsnog zou kunnen bereiken. Vanuit de vergadering rijst bezwaar tegen het tweede deel van het moderamenvoorstel. Een stuk dat onontvankelijk wordt verklaard, dient verder niet behandeld te worden. Een voorstel om dit tweede deel van het voorgestelde besluit te laten vervallen haalt niet voldoende stemmen. Daarna wordt het moderamen voorstel unaniem aanvaard. Verkiezing afgevaardigden naar de GS Harderwijk 2011 Na een informatieve ronde, waarin de mogelijkheden voor afvaardiging, aan de hand van een door de actuarius opgestelde groslijst, worden besproken, worden in een aantal stemronden als primi predikanten ds H.J.J. Feenstra en ds E.J. Oostland, als secundi predikanten ds G.F. Overweg en ds R. Tigelaar en als tertii predikanten ds D.F. Ensing en ds J. van de Wetering benoemd. Na een informatieve ronde, met de mogelijkheid van mondelinge nagekomen voordrachten voor ouderlingen-afgevaardigden, worden als primi ouderlingen br H. Bondt te Deventer en br G.J. Wendt te Hardenberg-Baalder, als secundi ouderlingen br J.G. Stoeten te Enschede-Zuid en br O. Westra te Zwolle-Berkum en als tertii ouderlingen br A.J.J. Bleijenburg te Kampen-Zuid en br S. Stelpstra te Hardenberg-Centrum benoemd. Aanvullende benoemingen Omdat secundus deputaat ad art 11 voor de classis Enschede br E. Doek is teruggetreden wordt door de classis Enschede in zijn plaats voorgedragen br P. Schreudering te Enschede-Zuid. Omdat br R. Prins te Hardenberg bedankte voor zijn benoeming als secundus deputaat ad art 11 voor de classis Hardenberg draagt de classis Hardenberg in diens plaats voor ds J. Werkman te Heemse-Marslanden. De PS benoemt de voorgedragen broeders. Vaststelling acta eerste zitting De acta van de eerste zitting van de PS op 19 mei 2010 worden vastgesteld. Vaststelling kort verslag Het moderamen wordt gemachtigd om het kort verslag van de tweede zitting vast te stellen.
18
Acta PS Overijssel 2010
Rondvraag In de rondvraag danken de broeders die als afgevaardigden naar de GS zijn benoemd voor het in hen gestelde vertrouwen en wordt de preses bedankt voor het leiden van de vergadering. Sluiting De vergadering wordt op christelijke wijze gesloten door de assessor ds M.H. Oosterhuis. Voor het moderamen van de particuliere synode, ds M.H. Oosterhuis (assessor)
Acta PS Overijssel
19
BIJLAGE 3 Agenda PS Overijssel 2010, 1e zitting op 19 mei 1 2 3
Opening namens de samenroepende kerk te Hengelo Onderzoek van de geloofsbrieven Installatie van het moderamen en constituering van de vergadering ds G.F. Overweg, preses ds P.K. Meijer, scriba ds M.H. Oosterhuis, assessor 4 Vaststelling van de agenda 5 Behandeling rapporten 5.1 Rapporten archief (archivaris, kerk Dalfsen) 5.2 Rapporten quaestor PS (jaarstukken quaestor, kerk Hengelo) 5.3 Rapporten art 11 (hulpbehoevende kerken) a. Jaarstukken 2009 (bijdragen en quotum 2010 vaststellen) b. Controle 2009 (kerk Hasselt*) c. Aanvullend rapport 5.4 Rapport deputaten ad art 49 5.5 Rapport Dovencommissie Overijssel 5.6 Verslag van de curator 5.7 Rapport actuarius 6 Behandeling brief Deputaatschap Studentenpredikant 7 Benoeming van deputaten en deputaatkerken 8 Persoonlijke rondvraag 9 9.1 Vaststelling plaats en tijd 2e zitting (14 oktober, 20.00 uur) 9.2 Aanwijzing van de samenroepende kerk en vaststelling van de datum van de volgende synode (Hardenberg-BaalderveldOost, 18 mei 2011) 10 Censuur naar artikel 48 KO 11 Vaststelling van het kort verslag 18 Sluiting. * goedkeurend rapport is later ontvangen
20
Acta PS Overijssel 2010
BIJLAGE 4 Agenda PS Overijssel 2010, 2e zitting op 14 oktober 1
Heropening door de preses, ds G.F. Overweg
2
Presentie, vaststelling agenda
3
Behandeling aanvullend rapport deputaten ad art 11 KO inzake een van de criteria gehanteerd door landelijke deputaten aan de GS, nl betreffende de 'zuiver piramidale' structuur van de fondsenwerving
4
Behandeling van het moderamenvoorstel inzake de ontvankelijkheid van een voorstel van de Classis Enschede betreffende kerkelijke werkers
5
Verkiezing van afgevaardigden naar de Generale Synode 2011 te Harderwijk
6
Aanvulling benoeming deputaten
7
Vaststelling van de acta van de 1e zitting op 19 mei 2010
8
Vaststelling kort verslag
9
Sluiting
Acta PS Overijssel
21
BIJLAGE 5
Rapporten betreffende het archief
W.J.A. Driesens, archivaris
[email protected] Prive: Abel Tasmanstraat 190 8023 XL Zwolle 038 – 45 35 579
Aan de Particuliere Synode van Overijssel, in zitting bijeen D.V. woensdag 19 mei 2010. Geachte heren en broeders, Met de huidige samenwerking tussen actuarius ds. D.J. Zandbergen en archivaris Plantagekerk kan ik met een duidelijke en eenvoudige rapportage volstaan. Dit in tegenstelling met voorgaande jaren inzake PS archiefzaken, met veel nazorg en zoekwerk, waarbij soms de verantwoordelijkheid ook zoek was. Alles over de PS Overijssel 2009 heb ik ontvangen zowel digitaal als schriftelijk. Ook kan ik uw vergadering dienen met in boekvorm de Acta van de GSen van Amersfoort 2005 en Zwolle-Zuid 2008. Als laatste punt van mijn kant een verzoek c.q. melding, waar zijn de Acta van de volgende GS-en, Leusden 1999 in boekvorm en digitaal Zwolle-Zuid 2008. Verder wens ik uw vergadering onder Gods zegen goede resultaten te mogen boeken. Met hartelijke broedergroeten , Zwolle, 9 april 2010 W.J.A. Driesens
22
Acta PS Overijssel 2010
(logo) GEREFORMEERDE KERK DALFSEN "HET KRUISPUNT" Aan de deputaat secretariële ondersteuning van de Particuliere Synode van de Gereformeerde Kerken in het ressort Overijssel, Ds. D.J. Zandbergen Dalfsen, 12 april 2010 Geachte ds. Zandbergen, Voorbije middag hebben wij, namens de Gereformeerde Kerk te Dalfsen, het archief van de Particuliere Synode Overijssel nagekeken en gecontroleerd. Wij hebben de conclusie getrokken dat de stukken over het jaar 2009 op een overzichtelijke, duidelijke en juiste manier zijn gearchiveerd. Alle relevante stukken waren aanwezig. Ons voorstel is om de archivaris voor de door hem gedane werkzaamheden m.b.t. de archivering decharge te verlenen over het jaar 2009. Met hoogachting en broedergroet, F. van Pijkeren A.J. Petter
Acta PS Overijssel
23
BIJLAGE 6
Rapport quaestor PS Particuliere Synode van Overijssel Quaestor J. Schonewille, Getfertweg 326 7512 BH Enschede tel. 053 4316038 e-mail:
[email protected] Particuliere Synode van Overijssel p/a Gereformeerde Kerk te Zwolle-Centrum De heer W.J.A. Driesens Abel Tasmanstraat 190 8023 XL Zwolle Enschede, 13 januari 2010 Betreft: Afrekening 2009 en begroting 2010 Geachte broeders Bijgaand ontvangt u de financiële afrekening over het jaar 2009 en de begroting 2010 van de Particuliere Synode van Overijssel. Het jaar 2009 kon worden afgesloten met een voordelig saldo van € 1.328 doordat in dit jaar een quotum van de classes is ontvangen. Ik ben ervan uitgegaan dat het komende jaar een normaal vergaderseizoen te zien zal geven. Derhalve zal, zoals reeds vorig jaar aangekondigd, over 2010 geen quotum worden gevraagd. Daardoor sluit de begroting 2010 met een tekort van € 895. Ik verzoek u deze stukken te willen behandelen op de eerstvolgende vergadering van de Particuliere Synode op 19 mei 2010 te Hengelo. Met broedergroeten J. Schonewille 24
Acta PS Overijssel 2010
Quaestor Particuliere Synode Overijssel J. Schonewille Getfertweg 326 7512 BH Enschede Telef. 053-4316038 E-mail
[email protected] Postbank nr. 86728 OVERZICHT VERMOGEN
311209 311208
311209 311208
Saldo Postbank 2.168,36 807,66 Reserves 2.135,28 807,66 Te betalen kosten 33,08 2.168,36 807,66
2.168,36 807,66
AFREKENING 2009 UITGAVEN
2009
2008 ONTVANGSTEN
Kosten scribaat 0,00 0,00 Bijdrage Classes Vergaderkosten Enschede incl acta 646,28 554,46 Harden berg Vergaderkosten Kampen (ad hoc 9-01-08) 224,09 Ommen Deputaatkosten 72,62 Zwolle Bankkosten 20,00 20,00 Kosten digitaal/ papieren archief 133,48 Overschot 1.327,62 Tekort 2.200,00 798,55
Acta PS Overijssel
2009
2008
370,00 370,00 370,00 370,00 720,00
798,55 2.200,00 798,55
25
Quaestor Particuliere Synode Overijssel
BEGROTING 2010 UITGAVEN
2010
2009 ONTVANGSTEN
Kosten scribaat Vergaderkosten incl acta Deputaatkosten Bankkosten
25
80
Begroot resultaat (tekort)
750 100 20
750 200 20
20
20
-985
1.150
0
2.200
2010
Bijdrage Classes Enschede Hardenberg Kampen Ommen Zwolle
2009
370 370 370 370 720
0
2.200
Het saldo ultimo 2009 bedraagt € 2.168. Het begrote tekort over 2010 bedraagt € 895. Zoals vorig jaar reeds aangekondigd zal er over 2010 geen quotum geheven voor van de classes, in 2011 zal dit opnieuw gebeuren.
Kascontrole t.b.v. PS 19 mei 2010-05-22 Ondergetekenden hebben voor de Particuliere Synode van 19 mei 2010 te Hengelo een kascontrole gehouden bij de quaestor, dhr. J. Schonewille. Ondergetekenden verklaren hiermee de financiële afrekening over het jaar 2009 te hebben gecontroleerd en akkoord bevonden. De kascontrolecommissie, namens de kerkenraad voornoemd, 03-05-2010 J.H. (Johan) de Boer, scriba W. (Wouter) Dijkman, ouderling 26
Acta PS Overijssel 2010
BIJLAGE 7
Rapport deputaten hulpbehoevende kerken
Gereformeerde Kerken in Nederland Deputaten ad art 11 KO van de Particuliere Synode van Overijssel p/a Quaestor: Nijerwalstraat 13 8043 TL Zwolle
Aan de Particuliere Synode van Overijssel te houden op DV 19 mei 2010 in één van de zalen van de Gereformeerde Kerk van Hengelo PC Hooftlaan 210 7552 HE Hengelo
Weleerwaarde en eerwaarde broeders, Wij hebben de eer u aan te bieden ons Rapport van werkzaamheden van deputaten over 2009 1. Jaarstukken 2009 en Begroting 2010 a. Het financiële verslag van de quaestor over het jaar 2009 (bijlage I). Het verslag zal worden gecontroleerd door afgevaardigden van de kerk te Hasselt (deze kerkenraad zal u afzonderlijk berichten). b. De steunaanvragen voor het jaar 2010 De steunaanvragen zijn door de classicale deputaten getoetst met behulp van de ingediende financiële stukken. In eerste termijn is geconcludeerd dat alle ingediende verzoeken om steun voor vergoeding in aanmerking komen. De betrokken kerken hebben voldoende onderbouwing en toelichting gegeven; waar nodig werden bedragen gecorrigeerd in goed overleg met de desbetreffende kerk. Na ontvangst van de jaarstukken 2009 zal de eerste toetsing, door classicale deputaten, nog nader worden onderzocht.
Acta PS Overijssel
27
De door de classis Kampen ingediende steunaanvragen zijn:
Gereformeerde Kerk te Blokzijl Gereformeerde Kerk te Marknesse Gereformeerde Kerk te Nagele Gereformeerde Kerk te Nagele en Marknesse, aanvullend verzoek 2007 Gereformeerde Kerk te IJsselmuiden Gereformeerde Kerk te Zwartsluis Totaal Af: Bijdrage Classis Kampen Aanvraag via Particuliere Synode
2009 € 10.350,00 29.811,00 15.198,00
2010 € 9.000,00 36.2261,00 19.748,00
3.059,00 11.360,00 16.500,00 75.351,00 11.963,00
16.225,00 0,00 83.219,00 13.178,00
74.315,00
68.021,00
De door de classis Zwolle ingediende steunaanvragen: Gereformeerde Kerk te Langeslag Gereformeerde Kerk te Staphorst Gereformeerde Kerk te Lemele-L‟veld Af: eigen bijdrage classis Zwolle
10.866,00 23.880,00 27.000,00 61.746,00 22.675,00
10.192,00 16.000,00 35.500,00 61.692,00 25.738,00
Aanvraag via Particuliere Synode
39.071,00
35.954,00
Algemene opmerkingen: Tekort 2009: Een groot gedeelte van het tekort op de balans (van ruim € 27.000) is toe te schrijven aan het besluit de bijdrage voor 2009 niet te maximeren (vanwege de hoge reserves). Gerekend was op een tekort van € 47.927. Het tekort 2009 werd beïnvloed door het terug te storten positieve resultaat 2008 van de kerk te IJsselmuiden ( € 7.328,00). Verder zijn in de loop van 2009 vacatures ontstaan binnen de classis Kampen in Zwartsluis en IJsselmuiden. Deze 2e meevaller bedraagt respectievelijk € 6.926,00 en € 11.360. Begroting voor het jaar 2010: Op bijlage II treft u de begroting 2010 aan. Gezien de hoogte van de uitkeringen over 2010 en de reserves ultimo 2009 stellen deputaten voor de bijdrage 2010 op € 2,50 (in 2009 € 2,00) per ziel vast te stellen. Motivering hiervoor is dat de reserves ultimo 2010 anders ver onder het gewenste plafond ad € 45.000,00 komen te liggen 28
Acta PS Overijssel 2010
(de basis voor deze reservering is 30.000 zielen x € 1,50). Eventuele positieve resultaten 2009 van steunvragers worden verrekend met de bijdragen 2010. De hoogte van het voorgestelde quotum zou op grond van de regelingen kunnen rechtvaardigen dat we voor € 0,25 aanvullende steun aanvragen bij de landelijke deputaten GS11. Nog afgezien van het feit, dat er misschien ook in 2010 meevallers zijn, is ons bekend, dat we van GS11 tot aan de volgende synode weinig kunnen verwachten. Daarover hebben we een vraag aan de PS, die in een aanvullend rapport wordt gesteld. Deputaten hebben veel waardering voor de plannen van de kerk te Staphorst om binnen een tijdsbestek van zes jaren de steun af te bouwen. Dit resulteert al in het lopende jaar tot een forse vermindering van de oorspronkelijk ingediende steunaanvraag (van € 23.691 naar 16.000). Deputaten gaan ervan uit, dat de classis Zwolle met deze plannen zal instemmen – dat is op dit moment nog niet bekend. Voorstellen: Deputaten stellen u voor de gevraagde bijdragen 2010 vast te stellen zoals hierboven vermeld en daarnaast de omslag 2010 vast te stellen op € 2,50 per ziel, en tenslotte ons deputaatschap te dechargeren voor het gevoerde beheer. 2. Samenstelling Het deputaatschap was in 2009 samengesteld uit de brs. M. Biewenga te Emmeloord, E. Hutten te Hardenberg, G.J. te Rietstap te Ommen, J. Schonewille te Enschede-Zuid, J.F. Hersevoort (quaestor) te Zwolle en ds. D.J. Zandbergen (voorzitter) te Zwolle. Br. Hutten meldde dat hij per 1 januari ontheffing had gekregen van zijn classis Hardenberg (!), en dat ook zijn secundus niet langer beschikbaar is. Er is éénmaal een reguliere vergadering gehouden te Zwolle, terwijl er verder contact werd onderhouden per telefoon of e-mail. Deputaten werkten ook mee aan het overleg dat gevoerd wordt door de generaalsynodale deputaten voor hulpbehoevende kerken. Daarover hopen we u een aanvullend rapport met een voorstel te sturen, dat eventueel in uw tweede zitting behandeld kan worden als voorbereiding op de komende generale synode. Met broedergroeten, namens deputaten, D.J. Zandbergen (voorzitter) Acta PS Overijssel
J.F. Hersevoort (quaestor) 29
Rapport deputaten hulpbehoevende kerken (bijlagen) Bijlage I-1 DEPUTATEN AD ARTIKEL 11 K.O. IN HET RESSORT VAN DE PARTICULIERE SYNODE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN OVERIJSSEL BALANS PER
31-12-2009
31-12-2008
€ 39.749,44 0,00 2.787,81 42.537,25
€ 60.595,52 265,33 9.996,92 70.857,77
2000,00
23,56
Activa Rabobank, Internetrekening Rabobank, rekening-courant Vorderingen Passiva Te betalen posten
TOTAAL VERMOGEN 44.537,25 70.834,21 ______________________________________________________
VERMOGENSVERGELIJKING
Vermogen begin kalenderjaar
31/12/2009 € 70.834,21
31/12/2008 € 119.967,37
Saldo tekort (-) resp. overschot
-26.296,96
49.133,16
Vermogen einde kalenderjaar 44.537,25 70.834,21 _____________________________________________________
Zwolle, 8 april 2010
30
Acta PS Overijssel 2010
Bijlage I-2 DEPUTATEN AD ARTIKEL 11 K.O. IN HET RESSORT VAN DE PARTICULIERE SYNODE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN OVERIJSSEL REKENING VAN BATEN EN LASTEN OVER HET JAAR 2009 €. Lasten Uitkeringen* Diverse kosten
Voordelig saldo
*
Uitkeringen 2009 Kampen Zwolle
Baten 87.859,00 Bijdragen** 947,96 Rente banken Verschillen vorig boekjaar Nadelig saldo
60.510,00 2.000,00
88.806,96
88.806,96
€. 48.788,00 begroot 39.071,00 begroot
€. 74.315,00 39.071,00
87.859,00
**
€.
0,00 26.296,96
106.080,00
Bijdragen 2009 € Classis Enschede 9.944,00 Classis Hardenberg 9.788,00 Classis Kampen 10.472,00 Classis Zwolle 20.368,00 Classis Ommen 9.938,00 60.510,00
Zwolle, 8 april 2010
Acta PS Overijssel
31
Bijlage II DEPUTATEN AD ARTIKEL 11 K.O. IN HET RESSORT VAN DE PARTICULIERE SYNODE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN OVERIJSSEL BEGROTING 2010 Lasten
Baten €
Uitkeringen Classis Kampen* Classis Zwolle**
€
Bijdragen PS Overijssel 68.021,00 30.399 x € 2,50 35.954,00 Rente Uit reserve 103.975,00
75.997,00 1.000,00 26.978,00 103.975,00
* Specificatie Kampen: Gereformeerde Kerk te Blokzijl Gereformeerde Kerk te Marknesse Gereformeerde Kerk te Nagele Gereformeerde Kerk te IJsselmuiden Gereformeerde Kerk te Zwartsluis Totaal Af: Bijdrage Classis Kampen
€ 9.000,00 36.226,00 19.748,00 16.225,00 0,00 81.119,00 13.178,00
Aanvraag via Particuliere Synode
68.021,00
**Specificatie Zwolle: Gereformeerde Kerk te Langeslag Gereformeerde Kerk te Staphorst Gereformeerde Kerk te Lemele-Lemelerveld
€
Af: eigen bijdrage Classis Zwolle
10.192,00 16.000,00 35.500,00 61.692,00 25.738,00
Aanvraag via Particuliere Synode
35.954,00
Zwolle, 8 april 2010. 32
Acta PS Overijssel 2010
Rapport kascontrole (logo) Gereformeerde Kerk vrijgemaakt Hasselt scriba: K. Stoppels p/a Postbus 64 8060 AB hASSELT
Aan de Particuliere Synode van Overijssel in de Gereformeerde Kerk van Hardenberg-Baalder; p/a Wilthuislanden 3, 7542 NH Enschede. HASSELT, 18 MEI 2010
RAPPORT De broeders H. Korterink en G.J.A. Treffers hebben namens de kerkenraad van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt te Hasselt de boekhouding over het jaar 2009, evenals de balans per 31 december 2009 en rekening van baten & lasten over 2009 van de quaestor deputaten art. 11 KO (ten huize van de quaestor br. J. Hersevoort te Zwolle ) aan een onderzoek onderworpen. We hebben ons werk verricht aan de hand van steekproeven. We hebben geen ongerechtigheden aangetroffen en hebben geconstateerd dat de bedragen die vermeld zijn op de balans en de rekening van baten & lasten over het jaar 2009 overeenstemmen met de rekeningafschriften en de boekhouding. We stellen u voor de deputaten evenals de quaestor over het kalenderjaar 2009 te dechargeren. Met broedergroeten, namens de Raad K. Stoppels, scriba
Acta PS Overijssel
33
BIJLAGE 8
Aanvullend rapport deputaten ad art 11 KO
Gereformeerde Kerken in Nederland Deputaten ad art 11 KO van de Particuliere Synode van Overijssel p/a Quaestor: Nijerwalstraat 13 8043 TL Zwolle Aanvullend rapport over 2009 Zwolle, 16 april 2010. Weleerwaarde en eerwaarde broeders, In de vergadering die het definitieve rapport over 2009 aan u vaststelde hebben we ook gesproken over de ontwikkeling van het beleid door de landelijke deputaten GS11 (zie bijlage 'criteria'), dat GS11 voorlopig vaststelde voor aanvullende steunverlening aan PS-deputaatschappen ad artikel 11. Zoals gemeld hebben uw deputaten daaraan van harte meegewerkt. Die bespreking gebeurde aan de hand van de volgende notitie: Moet de PS zich wenden tot de GS? Motto: Wie het dichtst bij het vuur zit, zorgt voor het meeste brandhout De Generale Synode van Zwolle stelde na drie jaar voorbereiding een landelijk deputaatschap in voor aanvullende steun aan hulpbehoevende kerken. Dat was een gevolg van een eerder – in 2005 - door de PS-en van Gelderland en Overijssel gedaan voorstel om zo'n deputaatschap in te stellen. De GS Zwolle koos voor toepassing van het piramidale systeem, waarbij niet - zoals in de CGK – de uitkeringen plaatsvinden vanuit één landelijke kas, maar waarbij de hulp als het ware 'getrapt' wordt verstrekt: een kerk krijgt ondersteuning van de classis, de classis indien nodig van het particulier ressort; vanaf 2008 kwam daar dus een derde trede bij: als de last voor een PS te zwaar wordt, kan zij hulp vragen uit de landelijke kas. Vandaar: aanvullende steun. In deze systematiek wordt aangesloten bij wat in de Gereformeerde Kerken sinds het begin van de vorige eeuw gebruikelijk was. Voor dezelfde piramidale opbouw werd in 1993 gekozen voor de financiering van evangelisatieprojecten met het deputaatschap ASE, aanvullende steun evangelisatie. 34
Acta PS Overijssel 2010
In de cijfers behoort natuurlijk het 'indien nodig' te worden gedefinieerd, en daarmee een afspraak te worden gemaakt over de maximum bijdrage, die per trede gevraagd mag worden. Als model werd gehanteerd dat van Overijssel: zodra het classicale quotum een bedrag van € 2,25 overschrijdt, geldt die classis als hulpbehoevend en mag zij zich tot de PS(-deputaten) wenden. Dat is de laatste jaren het geval in de classes Kampen en Zwolle. De PS stelt daarom een PS-quotum vast, waaraan alle leden in Overijssel meebetalen, ook die in Kampen en Zwolle. Stel dat het PS-quotum eveneens groter dan € 2,25 zou worden, dan wordt Overijssel op haar beurt hulpbehoevend, en kan ze zich wenden tot de landelijke deputaten. Tot zo ver is er geen enkel probleem. Maar… …in de loop van vorig jaar werd duidelijk, dat het door de GS vastgestelde landelijke quotum wel eens niet toereikend zou kunnen zijn. Op grond van tamelijk gebrekkige gegevens was namelijk voorgesteld een quotum van € 0,50, wat een totaal oplevert van ongeveer € 65.000. Daar komen deputaten GS11 dit jaar nog wel mee uit (nu overal reserves opgebruikt worden), maar volgende jaar waarschijnlijk al niet meer. Er werd een oplossing gevonden in het volgende. In het synodebesluit is in de tekst een zin binnengeslopen, die voor tweeërlei uitleg vatbaar is: Een particulier ressort komt pas in aanmerking voor aanvullende steun wanneer door kerkleden in dat ressort reeds een bedrag per ziel wordt opgebracht van € 4,50 (als totaal van het classicale en het particulier-synodale quotum), en de reserve van het ressort dit noodzakelijk maakt. Welnu, dat werd als volgt geïnterpreteerd: pas wanneer alle leden van een PS-ressort samen een gemiddelde bijdrage leveren van € 4,50 per ziel, is zo'n PS hulpbehoevend en kan zij een beroep doen op de landelijke kas. Maar duidelijk zal zijn, dat Overijssel met 30.000 leden dan nooit ofte nimmer voor landelijke steun in aanmerking komt… Nu is deze slimme manier acceptabel om de periode tot aan de volgende synode te kunnen overbruggen, maar het is duidelijk, dat ernstig afbreuk wordt gedaan aan het door de GS gekozen piramidale systeem. De classis verdwijnt immers uit de berekeningen, terwijl juist de besluitvaardigheid bij die vergadering zou moeten blijven. Acta PS Overijssel
35
Daarom lijkt het een goede zaak als de PS er bij de volgende generale synode op zou aandringen, dat teruggekeerd wordt naar toepassing van het piramidale systeem. In de bespreking verklaarden uw deputaten zich eens met de geuite gedachte, dat zuivere toepassing van het piramidale systeem met zich meebrengt dat van een hulpbehoevende classis binnen een particulier ressort een grotere bijdrage mag worden gevraagd, wanneer de betreffende PS zich tot GS11 wendt met een verzoek om aanvullende steun. Uw deputaten stemmen in met de suggestie dat de PS Overijssel zich tot de GS wendt met een voorstel terzake. Uiteraard zijn uw deputaten bereid om zo'n voorstel voor te bereiden, dat dan in de 2e zitting behandeld kan worden. Graag vernemen we van u, of u in dezen actie van ons verwacht. Namens deputaten ad art 11 KO, D.J. Zandbergen voorzitter-secretaris Bijlage: Criteria van landelijke deputaten GS11
36
Acta PS Overijssel 2010
Criteria voor steunaanvragen door een PS Vooraf De Generale Synode van Zwolle-Zuid 2008 heeft een landelijk deputaatschap voor aanvullende steun hulpbehoevende kerken (GS11) ingesteld met de bedoeling om particuliere synoden, die niet geheel zelfstandig in staat zijn de hulpbehoevende kerken in haar ressort te ondersteunen, daarin bij te staan. De GS heeft in de instructie van GS11 vastgelegd, dat de financiële draagkracht van de particuliere synode die aanvullende steun aanvraagt dient te worden beoordeeld. Dat gebeurt aan de hand van criteria. GS11 zal deze criteria soepel hanteren, niet alleen in de overgangsperiode tot aan de synode van Harderwijk, waaraan zij in 2011 ter goedkeuring zullen worden voorgelegd, maar ook daarna. Het is immers niet de bedoeling dat het deputaatschap fungeert als een bureaucratische instantie van subsidieverstrekkers, maar als een orgaan dat de kerken in het leven hebben geroepen om mee te helpen het Woord van onze Heiland in alle gemeenten door predikanten te laten verkondigen. Uitgangspunt voor het hanteren van criteria is het evenwicht (NBG billijkheid, gelijkheid) waarover Paulus in dit verband schrijft in 2 Kor 8:12-15: 12 Als u bereid bent mee te doen, wordt niet verwacht dat u geeft van wat u niet hebt, maar van wat u hebt. 13Het is niet de bedoeling dat u door anderen te helpen zelf in moeilijkheden raakt. Er moet evenwicht zijn. 14 Op dit moment lenigt u met uw overvloed de nood van de heiligen in Jeruzalem, zodat zij later met hun overvloed uw nood kunnen lenigen. Zo is er evenwicht, 15zoals ook geschreven staat: ‘Hij die meer had, had niet te veel; hij die minder had, had niet te weinig.’ Criteria 1 De PS ziet erop toe dat kerken die ondersteuning krijgen voldoen aan een redelijke eigen inspanningsverplichting, gemeten aan een normbedrag. Voor dat normbedrag wordt in de regel uitgegaan van de totale opbrengst van de vaste vrijwillige bijdragen en de collecten (maar niet die voor de diaconie) gedeeld door het aantal belijdende leden. Voor de cijfers kan worden uitgegaan van een publicatie van het Steunpunt Kerkenwerk, Cijfers en feiten, die regelmatig verschijnt. Dit normbedrag wordt elk jaar door GS11 vastgesteld en ter kennis gebracht van de Acta PS Overijssel
37
deputaatschappen. Voor het huidige jaar 2010 heeft GS11 het normbedrag vastgesteld op € 515 per belijdend lid. 2 De PS ziet er op toe dat kerken die ondersteuning krijgen traktementen en vergoedingen betalen volgens de geldende tabellen van het Steunpunt Kerkenwerk, tenzij een kerkenraad zwaarwichtige redenen heeft om daarvan af te wijken, uiteraard met goedkeuring van het kerkverband. 3 Door de PS verstrekte ondersteuning is uitsluitend bedoeld voor het meefinancieren van traktementen van predikanten in „gewone‟ dienst, en niet voor bijzondere doeleinden, zoals evangelisatieprojecten. Wanneer een steunaanvragende kerk, classis of PS andere financiële verplichtingen is aangegaan dan voor de gewone dienst behoort de steunaanvraag die verplichtingen zichtbaar te maken. 4 De PS ziet erop toe dat de toegekende ondersteuning niet door de kerken wordt toegevoegd aan bestaande reserves of wordt gebruikt voor het vormen van nieuwe reserves, met uitzondering van een redelijk bedrag voor groot onderhoud. 5 De PS ziet erop toe dat eventueel teveel ontvangen steun na afsluiten van het boekjaar wordt gerestitueerd aan het kerkverband of verrekend in het volgende boekjaar. 6 De PS ziet erop toe dat bij het aanvragen van steun – vooral bij kerken waarbij dat voor het eerst of opnieuw gebeurt – de besluitvorming op correcte wijze plaatsvindt, dus in de kerkelijke weg en na advies van deputaten, om te voorkomen dat het kerkverband voor voldongen feiten wordt gesteld zonder mogelijkheid van inspraak. 7 De PS ziet toe op goede communicatie tussen de hulpbehoevende kerken, de classis-deputaten en haar eigen deputaten, juist ook als het gaat om inzage in alle materiële zaken die de kerken betreffen. 8 De PS komt voor aanvullende steun in aanmerking, tenzij haar deputaten een reserve hebben voor de ondersteuning van hulpbehoevende classes die groter is dan 20% van de verwachte jaarlijkse ondersteuning. Zij ziet erop toe dat bij de door haar gesteunde classes geen grote reserves ontstaan, waarbij zij eveneens een grens van 20% hanteert. Op haar beurt ziet de classis erop toe dat zij alleen steun verleent aan kerken die niet beschikken over vrij besteedbaar 38
Acta PS Overijssel 2010
vermogen, waarbij geoormerkte fondsen buiten beschouwing worden gelaten. 9 De PS komt voor aanvullende steun in aanmerking wanneer zij en de binnen haar ressort vallende classes voldoen aan een redelijke eigen inspanningsverplichting. De PS ziet erop toe dat een hulpvragende classis zelf eerst een eigen bijdrage levert van minimaal € 2,25 per ziel. Op haar beurt is de PS zelf hulpbehoevend wanneer alle leden in haar ressort een totale bijdrage opbrengen van € 4,50 per ziel. Bij het toepassen van aparte classicale quota en een PS-quotum behoort in onderling overleg te worden afgesproken hoe de verhouding zal zijn van die quota. Daarbij is het een goed uitgangspunt dat de classis die de bevoegdheid heeft steun toe te kennen aan een hulpbehoevende kerk ook een zwaarder deel van de last op zich neemt. 10 De PS ziet toe op handhaving van de regel dat een steunvragende kerk aantoonbaar het uiterste gedaan heeft om een combinatie aan te gaan met een zusterkerk, dan wel om een predikant te vinden die in deeltijd kan en wil werken. 11 De PS ziet erop toe, dat in incidentele gevallen gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheid dat een steunvragende kerk een deel van haar onbezwaarde bezit aan onroerend goed (pastorie en/of kosterwoning) kan belasten met een hypothecaire lening. Van dit financieringsmodel mogen de toekomstige lasten in het jaarbudget worden meegenomen. 12 De PS ziet erop toe, dat bij het opheffen of samenvoegen van gemeenten die tot voor kort steun ontvingen een redelijk deel van de opbrengst van de afwikkeling ten goede komt aan het kerkverband, dat eerder steun verleende, bijvoorbeeld door terugbetaling van de laatste vier jaren ondersteuning. (vastgesteld door deputaten GS11 op 15 februari 2010)
Acta PS Overijssel
39
BIJLAGE 9
2e Aanvullend rapport deputaten ad art 11 KO
Gereformeerde Kerken in Nederland Deputaten ad art 11 KO van de Particuliere Synode van Overijssel p/a Quaestor: Nijerwalstraat 13 8043 TL Zwolle Aanvullend rapport betr brief aan GS
Weleerwaarde en eerwaarde broeders, In uw eerste zitting van 19 mei 2010 hebt u ons aanvullend rapport besproken betreffende de ontwikkeling van het landelijke deputaatschap GS 11 (aanvullende steun hulpbehoevende kerken). Op u verzoek hebben we ons gebogen over de vraag, hoe de particuliere synode van Overijssel zich tot de komende generale synode zou kunnen wenden om te bereiken, dat meer recht gedaan wordt aan het door de GS Zwolle-Zuid 2008 zelf gekozen principe, dat de steunverlening aan hulpbehoevende kerken een piramidale opbouw zou vertonen. Als resultaat van onze bespreking bieden we u de volgende conceptbrief aan met de erbij behorende toelichting. Particuliere Synode van Overijssel etc Aan de Generale Synode etc Weleerwaarde heren en broeders, Vanaf de Generale Synode van Amersfoort 2005 hebben de particuliere synoden van Overijssel met interesse de voorbereiding en totstandkoming gevolgd van een landelijk deputaatschap voor de ondersteuning van hulpbehoevende kerken. Tot ons genoegen kon uw voorgangster overgaan tot het instellen van zo'n deputaatschap. Uit diverse rapporten constateert de PS Overijssel 2010, dat het nieuwe deputaatschap GS11 voortvarend te werk is gegaan bij het ontwikkelen van regelgeving, die aansloot bij wat reeds in de loop van de jaren door het kerkverband was vastgelegd voor de ondersteuning van kerken, die niet in staat waren een Dienaar des 40
Acta PS Overijssel 2010
Woords geheel uit eigen middelen te onderhouden. We spreken met name waardering uit voor de door deputaten ontwikkelde 'criteria' die gebruikt worden voor het beoordelen van de vraag, wanneer kerken in aanmerking komen voor ondersteuning, en in het bijzonder de vraag, wanneer een particulier ressort recht heeft op aanvullende steun uit de landelijke kas. Er is echter één zaak, waarvan we hebben geconstateerd dat deputaten GS11 zijn afgeweken van een door uw voorgangster gekozen principe, zoals dat ook is vastgelegd in de instructie van deputaten, artikel 3: Bij het verlenen van steun spelen alle kerkelijke vergaderingen een rol, in die zin dat er sprake zal zijn van een piramidale opbouw: hoe dichter een kerkelijke vergadering betrokken is bij de instandhouding van de erediensten in een hulpbehoevende kerk, des te meer mag van haar een bijdrage worden verwacht; de ressorten Friesland en Gelderland worden voorlopig bij het toepassen van deze regel uitgezonderd, omdat daar vanouds de steunverlening rechtstreeks door de PS-deputaten gebeurt.
De GS sloot hiermee aan bij de regel die al een eeuw lang in de kerken gold, maar deputaten GS zijn blijkens een van hun criteria van die regel afgeweken door het onderscheid tussen de eigen bijdrage van een classis en een PS nagenoeg uit te wissen. Criterium 9 luidt immers: De PS komt voor aanvullende steun in aanmerking wanneer zij en de binnen haar ressort vallende classes voldoen aan een redelijke eigen inspanningsverplichting. De PS ziet erop toe dat een hulpvragende classis zelf eerst een eigen bijdrage levert van minimaal € 2,25 per ziel. Op haar beurt is de PS zelf hulpbehoevend wanneer alle leden in haar ressort een totale bijdrage opbrengen van € 4,50 per ziel. Bij het toepassen van aparte classicale quota en een PS-quotum behoort in onderling overleg te worden afgesproken hoe de verhouding zal zijn van die quota. Daarbij is het een goed uitgangspunt dat de classis die de bevoegdheid heeft steun toe te kennen aan een hulpbehoevende kerk ook een zwaarder deel van de last op zich neemt.
Daardoor verschuift het zwaartepunt van de steunverlening in een nietgewenste richting en wordt afbreuk gedaan aan het gekozen principe van piramidale opbouw; het lijkt er immers op, dat de piramide nog maar uit drie lagen bestaat in plaats van de vier waarvoor gekozen is (gemeente, classis, PS, GS). Om die reden is de PS van oordeel, dat het tweede gedeelte van criterium 9 zou moeten luiden: Op haar beurt is de PS zelf hulpbehoevend wanneer alle leden in haar ressort een PS-bijdrage opbrengen van minimaal € 2,25 per ziel. Het is echter mogelijk in goed onderling overleg de verhouding tussen de classisbijdrage en
Acta PS Overijssel
41
de PS-bijdrage te wijzigen op voorwaarde dat daardoor het bedrag van een steunaanvraag uit de landelijke kas niet toeneemt.
Om die reden verzoekt de Particuliere Synode van Overijssel 2010 u uit te spreken, dat deputaten bij het vaststellen van hun criteria behoren terug te keren naar het zuiver piramidale systeem, waarbij het zwaartepunt van de bijdragen blijft liggen dicht bij de basis, te weten de plaatselijke hulpbehoevende kerk en haar classis. Wij wensen u tot slot een gezegende vergadering toe. Met de meeste hoogachting etc. Bijlage: Piramidale opbouw van ondersteuning naar art 11 KO
Het leek deputaten een goede zaak toe de brief zo kort mogelijk te houden; wat aanvullende informatie wordt gegeven in het stuk 'Piramidale opbouw...'. We menen hiermee aan onze opdracht te hebben voldaan. We wensen u een vlotte zitting toe ter afsluiting van uw synode. Met de meeste hoogachting, Namens deputaten ad art 11 KO, D.J. Zandbergen voorzitter-secretaris
J.F. Hersevoort quaestor
Bijlagen: Piramidale opbouw van ondersteuning naar art 11 KO
42
Acta PS Overijssel 2010
Piramidale opbouw van ondersteuning naar art 11 KO De PS van Overijssel (19 mei en 14 oktober 2010) wendt zich tot de eerstvolgende generale synode over de werkwijze van de landelijke deputaten voor hulpbehoevende kerken (GS11). Hoewel er veel waardering is voor het werk van de nieuwe landelijke deputaten ad art. 11 KO is geconstateerd, dat deze deputaten op een belangrijk punt zijn afgeweken van het door de GS gekozen piramidale systeem, waarbij de zwaarste lasten gedragen worden door de kerken van de classis, in mindere mate door de PS-kerken, etc. Het deputaatschap GS11 heeft er voor gekozen dat de lasten gemiddeld per PS-kerklid even zwaar zullen zijn, voor er van landelijke steun sprake kan zijn. De PS meent dat de eerstvolgende GS behoort uit te spreken dat wordt vastgehouden aan het zuivere piramidale systeem. Piramidale ondersteuning Bij de instelling van een landelijk deputaatschap heeft de GS nadrukkelijk gekozen voor een piramidale opzet. Dat gebeurde op grond van het voorstel van het studiedeputaatschap dat het besluit had voorbereid. In hun rapport hadden deputaten gesteld dat moest worden aangesloten bij de ontwikkeling van meer dan een eeuw, waarin het accent van de steunverlening aan hulpbehoevende kerken lag bij de classis. Een verschuiving van dat accent in de richting van de synode werd afgewezen, zoals duidelijk blijkt uit het verwerpen van een tegenvoorstel, dat beoogde een volgende generale synode criteria te laten vaststellen voor de vraag, welke kerken voor steunverlening in aanmerking zouden komen. Vandaar ook, dat de keus voor een piramidale opzet in de besluiten werd vastgelegd, zoals in de instructie voor het deputaatschap: 3.
Bij het verlenen van steun spelen alle kerkelijke vergaderingen een rol, in die zin dat er sprake zal zijn van een piramidale opbouw: hoe dichter een kerkelijke vergadering betrokken is bij de instandhouding van de erediensten in een hulpbehoevende kerk, des te meer mag van haar een bijdrage worden verwacht; de ressorten Friesland en Gelderland worden voorlopig bij het toepassen van deze regel uitgezonderd, omdat daar vanouds de steunverlening rechtstreeks door de PS-deputaten gebeurt.
De generale synode koos dus voor uitbreiding van het bestaande, goed lopende systeem: de piramide kreeg een top, maar het zwaartepunt lag bij de basis. Daarbij gaat het nadrukkelijk niet alleen om de fondsenwerving (hoe financieren we de steun), maar juist ook om de beslissingsbevoegdheid (wie maakt uit, of een kerk steun krijgt). Acta PS Overijssel
43
Bij het opstellen van de noodzakelijke criteria hebben deputaten GS11 zich dan ook laten leiden door wat al aan regelingen geldig was in de classes en de PS-en, en hun uiteindelijke regeling met criteria vastgesteld in nauw overleg met regionale deputaten. Op één punt zijn deputaten GS11 echter afgeweken van het gekozen principe… Om dat duidelijk te maken moet eerst iets anders worden uitgelegd. Wanneer ben je hulpbehoevend? Inmiddels zal duidelijk zijn, dat deputaten GS11 geen ondersteuning bieden aan hulpbehoevende kerken, en ook niet aan hulpbehoevende classes. De officiële titel is 'deputaatschap voor aanvullende steun hulpbehoevende kerken': er wordt alleen steun verleend aan een PS, wanneer die PS niet in staat blijkt zelf de benodigde hulp op te brengen. Eenzelfde verhaal kan worden verteld voor de steun die een classis krijgt van de PS, en de steun die een kerk krijgt van de classis. De vraag is nu maar: wanneer ben je hulpbehoevend? Voor het beantwoorden van die vraag waren in het verleden al verschillende meetinstrumenten ontwikkeld, en het behoorde bij de taak van GS11 om die instrumenten met elkaar in overeenstemming te brengen. Er werd voor gekozen een waarde te bepalen voor de eigen inspanningsverplichting. Als aan die waarde is voldaan, ontstaat het recht op hulp van het kerkverband. Voor een plaatselijke kerk is die waarde het normbedrag: het totaal van de opbrengst van VVB en collecten gedeeld door het aantal belijdende leden. Dat normbedrag is voor 2010 bepaald op € 515 (en voor 2011 op hetzelfde bedrag bevroren). Voor sommige classes gold in het verleden als maximum eigen bijdrage het artikel-11-quotum: wanneer dat boven de vijf gulden (nu € 2,25) uitkwam, mocht men op hulp van de PS rekenen. In andere PS-en stelde men de eigen bijdrage van een hulpbehoevende classis vast op 50% van het benodigde bedrag, terwijl de andere 50% moest worden opgebracht door de andere classes van die PS. Het was dus aan deputaten GS11 te bepalen, wanneer een PS als hulpbehoevend kon worden aangemerkt, zodat het recht op landelijk aanvullende steun zou ontstaan. Daarbij had GS11 niet helemaal de handen vrij. In de instructie van het deputaatschap was namelijk het volgende al door de GS vastgelegd:
44
Acta PS Overijssel 2010
4.
Een particulier ressort komt pas in aanmerking voor aanvullende steun wanneer door kerkleden in dat ressort reeds een bedrag per ziel wordt opgebracht van € 4,50 (als totaal van het classicale en het particulier-synodale quotum), en de reserve van het ressort dit noodzakelijk maakt.
Bij de uiteindelijke vaststelling van de criteria heeft GS11 echter het verschil tussen een classis en een PS (nagenoeg) uitgewist. Want de tekst daarvan luidt als volgt: 9.
De PS komt voor aanvullende steun in aanmerking wanneer zij en de binnen haar ressort vallende classes voldoen aan een redelijke eigen inspanningsverplichting. De PS ziet erop toe dat een hulpvragende classis zelf eerst een eigen bijdrage levert van minimaal € 2,25 per ziel. Op haar beurt is de PS zelf hulpbehoevend wanneer alle leden in haar ressort een totale bijdrage opbrengen van € 4,50 per ziel.
Afwijking van het principe Daarmee zijn deputaten GS11 in ernstige mate afgeweken van het door de GS gekozen principe van piramidale opbouw van de steunverlening. Want het kost even moeite, maar bij zorgvuldige lezing valt op, dat het woord kerkleden in instructie 4 van de synode gelezen wordt alsof er staat de kerkleden, en in het criterium wordt dat dan alle kerkleden. Maar daarmee wordt het verschil tussen classis en PS voorzover het de fondsenwerving betreft vrijwel uitgewist, althans wanneer de noodzaak zich voordoet om aanvullende landelijke steun aan te vragen. Dat het in de vrijheid van de kerken wordt gelaten om onderling de verhouding te bepalen van het classis- en het PS-quotum doet daar niets van af. Immers, in het zuiver piramidale systeem betaalt een lid in een van de kerken van de hulpbehoevende classis zowel het classisquotum als dat van de PS. Leden van de andere kerken in die PS betalen alleen het PSquotum. Terecht, want het zwaartepunt moet liggen dicht bij de hulpbehoevende kerk. In het door GS11 nu gehanteerde systeem betalen alle leden van een PS nu mee aan beide quota. In de beeldspraak van de piramide: alsof de beide onderste lagen van de piramide versmolten zijn tot één. Dat geldt overigens alleen voor de fondsenwerving: ten aanzien van de beslissingsbevoegdheid van de classis verandert er niets. En het is aantoonbaar schadelijk, als de verantwoordelijkheid voor de steuntoekenning en -verlening niet op dezelfde wijze verdeeld is als de maat, waarmee men bereid is daarvoor te offeren. Populair gezegd: wie betaalt, die bepaalt. Het omgekeerde geldt net zo goed.
Acta PS Overijssel
45
BIJLAGE 10
Rapport deputaten ad art. 49 KO
Deputaten ad art 49 KO van de Particuliere Synode van Overijssel p/a H.J. Siegers Waterhoen 10 7731 LK Ommen tel. 0529 454779 e-mail:
[email protected] Aan: De Particuliere Synode van Overijssel samen te komen 19 mei 2010. Ommen, 20-4-2010 Weleerwaarde en eerwaarde heren en broeders, geachte vergadering, De deputaten ad art. 49 KO van de PS Overijssel doen in dit rapport verslag van hun werkzaamheden gedurende de afgelopen periode. De PS 2009 benoemde de predikanten B. Luiten, A.J. Minnema, A.J. Mol, H.J. Siegers en E. Woudt tot primi deputaten en daarnaast de predikanten, A. de Braak, H.M. Smit, J. van Tuil, W.M. van Wijk en G. Zomer tot secundi deputaten. Ds. Siegers werd tot samenroeper benoemd. Helaas moest ds. Minnema al vrij spoedig meedelen dat hij zijn taak als deputaat niet verder kon vervullen wegens detachering in Baflo. Deputaten hebben ds. Zomer toen als primus vanuit de classis Kampen beschouwd. Deputaten zijn betrokken geweest bij: 1. Het beroepbaarstellend onderzoek (BSO) van br. J. van Houwelingen, woonachtig te Hillegom. Dit BSO vond plaats op 10 september 2009 in de classis Zwolle. De deputaten De Braak en Mol konden dankbaar melden dat de uitslag van het onderzoek positief was. Zij konden met overtuiging instemmen met de bevindingen van de classis. 2. Het Toelatend Onderzoek (TLO) op 24 september 2009 eveneens in de classis Zwolle van br. R.C. Vellinga, beroepen predikant te Hasselt. De deputaten Van Tuil en Van Wijk stemden in met de positieve conclusie van de classis dat br. Vellinga toegelaten kan worden tot de ambtsbediening in de Gereformeerde Kerken. 3. Het BSO van br. H. de Vries, wonend te Zwolle - dit vond opnieuw in de classis Zwolle plaats, op 26 november 2009. Deze broeder is de weg van art. 8 KO gegaan om zo predikant te kunnen worden. En dat op een leeftijd waarop velen denken aan pensionering (64 jaar). De classis 46
Acta PS Overijssel 2010
beoordeelde het onderzoek positief en deputaten Siegers en Woudt konden zich daar achter stellen. Br. De Vries zal geen volledige predikantstaak op zich nemen, maar in een deeltijd willen werken. Hij gaf aan graag alleen in de classis Zwolle beroepbaar gesteld worden – deputaten hebben de classis geadviseerd om hem gewoon in de kerken beroepbaar te stellen (daar is het onderzoek ook voor bedoeld) en dan kan de betrokkene wel beslissen welk beroep hij kan aannemen. Zo besloot de classis ook. 4. Het TLO van br. A. Rienks, beroepen predikant te Enschede-Zuid. Het TLO vond plaats op 18 juni 2009 en werd gehouden door de classis Enschede. De deputaten Smit en Woudt hebben zich van harte aangesloten bij het positieve oordeel van de classis dat inhoudt dat br. Rienks werd toegelaten tot de bediening van het Woord in de Gereformeerde Kerken. 5. De emeritaatsaanvraag van ds. H.K. Bouwkamp, predikant te Mariënberg, die op 19 juni 2009 door de classis Ommen werd behandeld. Het emeritaat is aangevraagd voor 50% in verband met ziekte. Alle vereiste stukken waren aanwezig. De classis heeft besloten om ds. Bouwkamp met terugwerkende kracht per 8 december 2008 op de meest eervolle wijze voor 50% emeritus te verklaren. De deputaten Mol en Woudt hebben hun instemming verleend. Andere werkzaamheden hebben deputaten namens de PS niet hoeven te verrichten. Wij verzoeken u deputaten te dechargeren en van de nieuw te benoemen deputaten één als samenroeper aan te wijzen. Deputaten wensen u een goede vergadering onder de zegen van onze Heer. Namens deputaten, H.J. Siegers.
Acta PS Overijssel
47
BIJLAGE 11
Rapport Dovencommissie Overijssel
GEREFORMEERDE KERK ROUVEEN POSTBUS 25 7954 ZG ROUVEEN
Aan de Particuliere Synode van Overijssel, p/a de samenroepende kerk, de Geref. Kerk te Zwolle-Centrum, Postbus 1417, Zwolle
Weleerwaarde en eerwaarde Heren en Broeders, VERSLAG van 1 januari 2009 tot en met 31 december 2009 van de Dovencommissie Overijssel 1. De Dovencommissie De commissie bestaat uit de volgende personen: de heer J.Huisman, Rouveen mevr J. Boxum-Tuin, St. Jansklooster mevr C. de Vries-Duijzer, Zwolle
voorzitter; penningmeesteresse; contactpersoon aangepaste kerkdiensten; mevr M.G. Boonstra-Simmelink, Steenwijk secretaresse, contact bijbelvereniging; mevr I.M. Weening, IJsselmuiden lid; Vacature. De commissie is in 2009 4 keer bij elkaar gekomen. Tijdens deze vergaderingen hebben wij onder meer de volgende zaken geregeld: a.
Er is een financieel verslag gemaakt. De begroting is bij dit verslag gevoegd.
c.
Diverse zaken in verband met de aangepaste diensten en de bijbelvereniging zijn door ons verzorgd.
48
Acta PS Overijssel 2010
2. Aangepaste kerkdiensten Hieronder een overzicht van de kerkdiensten in 2008 18-01 22-03 19-04 07-06
10.45 11.00 11.00 14.30
Zwolle-Zuid Emmeloord Ommen St. Jansklooster
23-08 27-09 18-10 22-11 20-12
11.00 14.30 14.30 0930 09.00
Emmeloord Hardenberg-B Emmeloord St. Jansklooster Ommen
ds Tj. van Dijk ds P.L. Voorberg ds Tj. van Dijk ds Tj. van Dijk (avondmaal) ds Tj. van Dijk ds Tj. van Dijk ds P.L. Voorberg ds Tj. van Dijk ds Tj. van Dijk
De plaatselijke dovencommissies droegen zorg voor het aanpassen van de diensten. Wanneer de dovenpredikant voorging, maakte hij een Powerpoint-presentatie. Dit gebeurde in nauw overleg met de plaatselijke dovencommissie of het beamteam. Zij waren ook verantwoordelijk voor het bedienen van de apparatuur tijdens de aangepaste dienst. Via de geprojecteerde presentatie was de hele dienst op het scherm te volgen. Verder ondersteunde de dovenpredikant zijn gesproken woorden met gebaren. Wanneer er een andere voorganger was, werd de presentatie gemaakt door de plaatselijke dovencommissie. De commissies organiseerden ook het gezamenlijk koffiedrinken met doven en slechthorenden na de diensten. Om de organisatie van de aangepaste diensten goed te laten verlopen, is een draaiboek opgesteld. Hierin staan richtlijnen voor kerkenraad, voorganger, beamteam, koster en contactpersoon van de plaatselijke gemeente. Deze richtlijnen zijn/worden voortaan (???) meegestuurd met het rooster van de aangepaste diensten. Zo kunnen alle personen op de hoogte zijn van wat er van hen verwacht mag worden m.b.t. de aangepaste dienst. Deze richtlijnen zijn ook op te vragen bij Irene Weening, contactpersoon van de regionale dovencommissie of de dovenpredikant. 3. Bijbelvereniging 2 personen kregen persoonlijk Bijbelonderwijs van ds Van Dijk. 2 personen vergaderden samen met Gé Schuurhuis. Net als voorgaande jaren heeft ds Van Dijk drie cursusavonden verzorgd. Deze keer over de onderwerpen: ons bidden en kerkelijke tucht. Acta PS Overijssel
49
4. Landelijk De landelijke vergadering wordt alleen gehouden wanneer er gezamenlijke zaken zijn of dringende gespreksonderwerpen. Elke regionale dovencommissie kan hier om vragen. De dovenpredikant is hiervoor samenroeper. Dit jaar is er geen landelijke vergadering geweest. Wel is er een gezamenlijke Kerstviering gehouden. Sinds 2008 wordt deze elk jaar landelijk gehouden. Ieder jaar is een andere regionale commissie verantwoordelijk voor de organisatie. Dit jaar was onze commissie aan de beurt. De viering is gehouden op zaterdag 12 december, in het kerkgebouw van de GKV te Hattem-Noord. Daar hebben we een overdenking gehouden, kerststukjes gemaakt en gezamenlijk gegeten. 5. Voorlichting De bedoeling is elke drie jaar een voorlichtingsavond voor ambtsdragers te organiseren. De laatste was in 2007.
JAARPLAN 2009 1. Dovencommissie Wij willen dit jaar weer enkele keren vergaderen om allerlei zaken te regelen. Inmiddels is er 1 vacature vervuld. Zr Celi de Vries heeft afscheid genomen, na bijna dertig jaar trouwe dienst. We zijn erg dankbaar voor al het werk dat zij - vanaf het prille begin van het dovenwerk in onze regio - voor onze dove en slechthorende broeders en zusters heeft gedaan. Haar opvolgster is zr Irene Weening uit IJsselmuiden. We hebben nog een paar namen doorgekregen van mensen die misschien bereid zijn zich voor de dove mensen in te zetten. Wij hopen dat we zo opvolgers vinden voor de verder aftredende commissieleden. 2. Aangepaste kerkdiensten Dit jaar hopen wij met de organisatie van de aangepaste diensten door te gaan. Voor 2010 is het rooster inmiddels vastgesteld. 50
Acta PS Overijssel 2010
Ds Tj. van Dijk zal de meeste diensten leiden. In één dienst gaat ook de eigen predikant voor, die dan de dienst zoveel mogelijk heeft aangepast aan de dove en slechthorende aanwezigen. 3. Bijbelvereniging Wij gaan eerst door met individuele begeleiding. We blijven wel alert. Want mochten er weer doven en/of slechthorenden bijkomen in onze regio dan kunnen we de bijbelvereniging weer opstarten. Ds Tj. van Dijk hoopt ook in de regio Zwolle weer een aantal cursusavonden verzorgen. 4. Voorlichting Om gemeenteleden bij onze activiteiten te betrekken willen wij voorlichten via de plaatselijke kerkbladen. We hopen dit jaar weer een voorlichtingsavond te houden op woensdag 15 september 2010. Met nadruk vragen we niet alleen de ouderlingen en diakenen, maar ook de predikanten. Wij hopen ook dit jaar weer een steun te zijn voor doven en slechthorenden. Ook predikanten en kerkenraden willen wij zonodig helpen in het vormgeven van de ambtelijke zorg bij doven of slechthorenden; te denken valt aan begeleiding door ds Tj. van Dijk of een doventolk bij huisbezoek, materiaal bij aangepaste catechisatie etc. Zo dragen we er samen zorg voor dat de dove en slechthorende broeders en zusters (en hun familie) de noodzakelijke ambtelijke zorg mogen ontvangen. Dankbaar zijn wij voor het werk dat gedaan mocht worden. We bidden dat ons werk ook dit jaar goede voortgang mag hebben. U Gods zegen toewensend op uw werk, verblijven wij, J. Huisman, voorzitter
M.G. Boonstra, secretaresse
Vastgesteld door de Raad van de Gereformeerde Kerk te Rouveen in zijn vergadering van 2 maart 2010, Ds R. de Graaf (preses) Acta PS Overijssel
A.M. Mijnheer-Pierik (scriba) 51
FINANCIEEL OVERZICHT DOVENWERK PS OVERIJSSEL 2009 Periode 1-1-2009 tot en met 31-12-2009 Ontvangsten: € 3.118,85
Saldo per 1-1-09 Bijdragen kerken (09) Bijdragen kerken (08) Rente
600,28 27,90 79,20 707,38
Uitgaven: Kerstviering Hattem Adm. kosten Alg. kosten Totaal:
146,47 26,40 131,23 304,10€ 3.522,13
Saldo 31-12-2009 Saldo 31-12-2009: Saldo 3018.184815 Saldo 3565.5632
3.329,20 192,93 € 3.522,13
Specificatie Uitgaven 2009 Adm. kosten J. Boxum I. Boonstra Totaal:
22,00 4,40 € 26,40
Kerstviering Hattem: C. de Vries Annet Oosterhof Totaal:
121,47 25,00 € 146,47
Alg. kosten: C. de Vries I. Boonstra Totaal:
63,68 67,55 € 131,23
52
Acta PS Overijssel 2010
BEGROTING 2010 Inkomsten: Bijdrage kerken Rente
600,00 75,00 € 675,00
Uitgaven: Toename saldi Activiteiten Adm. kosten Alg. kosten Onvoorzien
Acta PS Overijssel
400,00 100,00 75,00 50,00 50,00 € 675,00
53
BIJLAGE 12
Rapport van de curator TUK
Rapport aan de Particuliere Synode Overijssel Inleiding Veel informatie over de TU wordt u aangeboden via de website van de TU (www.tukampen.nl). Dit verslag beperkt zich tot een selectie uit een veelheid van zaken die in het afgelopen jaar rond de TU aan de orde zijn geweest. Daarbij is een vooropmerking op z‟n plaats. De verslaggeving van Curatoren aan de Particuliere Synoden is sinds de nieuwe bestuursstructuur van karakter veranderd: feitelijk kunnen wij alleen iets vertellen over ons eigen werk. En dat moet juist ook weer heel beperkt, omdat het veelal over personen gaat. Rapporteren over het besluit om de vooropleiding te integreren in de gewone opleiding om maar iets te noemen, hoeven wij eigenlijk niet, omdat we daar als curatoren niet verantwoordelijk voor zijn. Aan de andere kant is het toch goed om hier iets te vertellen over het reilen en zeilen van de Theologische Universiteit, omdat de verschillende PS-en tussen de Generale Synoden door het klankbord van de TU zijn. Toezicht op het onderzoek, onderwijs en dienstverlening aan de TU Naar de opdracht van de GS Zwolle-Zuid 2008 spraken de leden van het Curatorium (in koppels van twee) met alle docenten en een aantal assistenten in opleiding (AIO‟s) over hun onderwijs, onderzoek en (voor zover van toepassing) kerkelijke dienstverlening. Bij de meeste docenten werd ook een meer informeel bezoek aan huis gebracht om ook mee te leven met de huiselijke omstandigheden van ieder van hen. Bij elk van de docenten werd ook een aantal colleges bezocht. De verslagen van deze bezoeken en colleges werden uitgebracht en, zo nodig, besproken in de vergaderingen van het Curatorium. Daarbij mocht dankbaar vastgesteld worden, dat het onderwijs en het onderzoek aan de TU Schriftgetrouw en over het algemeen van goed niveau is. Dienstbaar en Wendbaar In de afgelopen verslagperiode heeft de Theologische Universiteit Kampen haar strategische oriëntatie afgerond en de resultaten ervan vastgelegd in de nota 'Dienstbaar en Wendbaar'. Al op de Generale Synode van ZwolleZuid (2008) is aangegeven, dat de universiteit nadacht over de toekomst. Waar willen we naar toe met de Universiteit als centrum voor Theologie, hoe kunnen we blijven voldoen aan de eisen die de overheid stelt, waar zal de toekomstige plek van de universiteit zijn, blijft dat Kampen of wordt het Zwolle? Prof. Dr. C.J. de Ruijter, die destijds rector was, ontvouwde de toekomstvisie op hoofdlijnen. De plannen konden op veel steun en 54
Acta PS Overijssel 2010
waardering van de synodeleden rekenen. Voortbordurende op deze visie is gewerkt aan een document waar in de TU haar visie op de toekomst en de daarop gebaseerde plannen vastlegt. Een van de belangrijkste keuzes die wordt gemaakt is om als volwaardige theologische universiteit met een gereformeerd profiel te functioneren. In de nota wordt de kerntaak van de TU omschreven als “de theologische dienst met het oog op de verkondiging van het evangelie”. Verder stelt de nota dat “Kampen staat voor brongerichte theologie voor kerk en koninkrijk”. De dienstbaarheid aan de verkondiging betekent dat de universiteit meer voor de kerken wil betekenen door: 1. meer afgestudeerden als predikant. 2. meer afgestudeerde gereformeerde theologen voor andere maatschappelijke functies 3. verdere profilering van gereformeerde theologie 4. realisering van een breed kennisnetwerk van gereformeerde theologische kennis. De werving van meer studenten wordt de komende jaren topprioriteit voor de TU. Men wil van 86 studenten nu naar 125 in 2016. De universiteit wil het studentenaantal ook verhogen door verbreding van de toelatingseis. Tot nu toe moest het curatorium zich uitspreken over de toelating van nietvrijgemaakte studenten. Die procedure komt nu te vervallen. Gevraagd wordt voortaan dat studenten een positieve houding aannemen ten opzichte van de grondslag van de universiteit. Ook in de werving van studenten wil de universiteit nadrukkelijker communiceren dat de theologiestudie niet exclusief aan het kerklidmaatschap is gebonden. Het bereiken van een brede doelgroep waarvoor de universiteit gereformeerd theologisch onderwijs wil bieden is van evident belang voor het voortbestaan van de universiteit. Centraal zal blijven staan de voorziening in het predikambt binnen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Een ander speerpunt van beleid is het laten vervallen van de Vooropleiding Klassieke talen en het taalonderwijs volledig in de bachelorstudie te integreren. Dat kan de instroom vergroten, omdat de verplichte opleiding Grieks en Latijn voor studenten die deze vakken niet op het voortgezet onderwijs hebben gehad vaak een drempel is om theologie te gaan studeren. Dat betekent overigens niet dat de klassieke talen minder belangrijk worden. Om een opmerking van Prof. Dr. M. te Velde te citeren: “We willen in onze theologie-uitoefening ons meer concentreren op de Schrift. Dan zijn talen juist belangrijk. Dat is deel van onze identiteit, we willen daarin geen kwaliteitsverlies.” Acta PS Overijssel
55
Verder worden plannen gepresenteerd rond verdere samenwerking met de TU in Apeldoorn, de Gereformeerde Hogeschool in Zwolle en de evangelische faculteit in Leuven-Heverlee. Een van de aanpassingen in de structuur van de Universiteit is de vorming van een drietal leerstoelgroepen, nl. Bijbel en talen, Systematische Theologie i.c.m. Ecclesiologie en Praktische Theologie. Doel van de instelling van leerstoelgroepen is versterking van het onderwijs en met name het onderzoek. Binnen het onderwijs zullen nieuw varianten worden opgezet van de Master Algemeen. In september 2009 ging de eerste nieuw variant rond de missionaire gemeente van start met 16 deelnemers. In september 2010 zal gestart worden met de variant Kerk en samenleving, terwijl een jaar later de variant „Kracht van de gereformeerde Theologie‟ van start zal gaan. De activiteiten rond de permanente educatie van predikanten zullen worden gecontinueerd en daarnaast zijn er plannen om leergangen Theologie voor geïnteresseerden op te zetten. Ook hiervoor zal worden samengewerkt met andere organisaties. In de nota wordt gesignaleerd dat binnen de universiteitsgemeenschap wordt gesproken over een verhuizing van de opleiding naar een universiteitsstad. De huidige locatie is voor sommige studenten een belemmering, zo wordt als argument aangevoerd. Tegelijk is een verhuizing ingrijpend. De bezinning erover is voorlopig opgeschort omdat er bij de theologische faculteiten in Nederland teveel in beweging is. Andere onderwerpen die in de nota aan de orde komen zijn het onderzoek, kennisuitwisseling en dienstverlening en internationalisering. Voor degenen onder u die er in geïnteresseerd zijn, de complete strategienota Dienstbaar en wendbaar is ook te vinden op de website van de universiteit: www.tukampen.nl College van Bestuur (CvB) Prof. Dr. C.J. de Ruijter is als rector opgevolgd door Prof. Dr. M. te Velde. De rectoraatsoverdracht vond plaats tijdens de diesviering op 7 december jl. vanaf dat moment bestaat het CvB weer uit een tweehoofdige leiding. Bijeenkomst College van Bestuur met Raad van Toezicht en Curatorium Op 23 september hebben we als Curatorium een bijpraatsessie gehad met CvB en Raad van Toezicht. Een dag bijpraten is geen overbodige luxe om te voorkomen dat er sprake is van een informatieachterstand rond de processen binnen de TU en de bredere context waarbinnen die hun plek 56
Acta PS Overijssel 2010
hebben. Bovendien helpt het om over en weer af te stemmen waar we heen willen met de TU in de nabije toekomst. Gesproken werd over een breed scala aan onderwerpen, zoals externe context van het theologieonderwijs, identiteit, allianties, rijksbekostiging, bestuursstructuur, verbreding instroom, etc. Rijksbekostiging Al lang hebben de Raad van Toezicht en College van Bestuur er bij het ministerie van Onderwijs op aangedrongen onze Universiteit toe te voegen aan de wettelijke lijst met bekostigde instellingen. Eerst enkele jaren zonder het gewenste resultaat, maar inmiddels heeft de minister de redelijkheid van deze wens ingezien. Nadat de Tweede Kamer in 2009 had ingestemd met het wetsontwerp, waarin ook de bekostiging van onze Universiteit wordt geregeld, heeft ook de Eerste Kamer op 26 januari jl., vlak voor de val van het kabinet Balkenende IV, dit wetsontwerp goedgekeurd. Vanaf 2010 is de bekostiging daarmee een feit. Over de precieze hoogte van de bekostiging wordt nog gesproken, maar duidelijk is wel, dat daarmee ca. 50 % van het werk, dat we aan de Universiteit willen doen, bekostigd kan worden en dat stemt tot dankbaarheid. Ter voorbereiding op de GS 2011 is er beraad nodig over de vraag, of nu de quota simpelweg met het van de overheid ontvangen bedrag worden verminderd, of dat er voor de vrijkomende gelden een goede nieuwe bestemming is. Denk bijvoorbeeld aan meer investeren in verbreiding van de gereformeerde theologie internationaal of in de scholing van catecheten en ambtsdragers in onze kerken. Het College van Bestuur levert een inbreng bij de besprekingen daarover. Werving van studenten Met het oog op werving van nieuwe studenten zijn een paar meeloopdagen en een open dag gehouden, waar circa 40 potentiële studenten op zijn afgekomen. Ook zijn voorlichtingsavonden georganiseerd op 3 van de 4 gereformeerde Middelbare scholen. Aan het begin van het cursusjaar konden 32 nieuwe studenten worden ingeschreven, waaronder 2 die in de weg van art. 8 naar het ambt willen staan. Op 3 maart jl. is er opnieuw een open dag gehouden, waar 25 belangstellenden op af kwamen, zowel VWO-ers als mensen van andere opleidingen. Schooldag in vernieuwde opzet De jaarlijkse Schooldag werd op deze keer niet meer op een woensdag, maar op vrijdag 25 september 2009 gehouden. Er is was sprake van een nieuwe opzet. Deze keer is er voor gekozen om geen speciale activiteiten met het oog op jongeren te organiseren. Het programma bood een breed Acta PS Overijssel
57
scala aan presentaties en lezingen. De reacties van de aanwezigen waren erg positief. Het brede programma werd erg gewaardeerd. Aan de andere kant was het aantal bezoekers duidelijk minder dan vorig jaar. De jeugd, die gewend was de jeugd en kinderbijeenkomst te bezoeken was grotendeels afwezig. Promoties, congres, symposium en nascholing voor predikanten In het rapportagejaar 2009-2010 zijn er een aantal promoties geweest. Op 19 juni promoveerde drs. R.C. Jansen op een proefschrift getiteld By This Our Subscription. Op 23 juni promoveerde drs. Jin Heung Kim op een proefschrift getiteld: Scripturae et Patrum Testimoniis. Op 9 september promoveerde drs. H. Veldman op Hendrik de Cock. Op 18 maart zal drs. K(oert) van Bekkum D.V. promoveren op een dissertatie getiteld: From conquest to coexistence. Ideology and antiquarian intent in the historiography of Israel‟s settlement in Canaan. Op 13 oktober 2009 vond een congres plaats over 175 jaar Afscheiding sinds 1834, georganiseerd door het ADC. Sprekers waren o.a. Dr. H. Veldman en Dr. G. Harinck. Op donderdag 26 november organiseerde de TUK in samenwerking met de Willem de Zwijgerstichting een symposium naar aanleiding van het boek Confessies: gereformeerde geloofsverantwoording in zestiende-eeuws Europa. Ook de PEP-cursussen voor predikanten en andere theologisch geïnteresseerden mogen zich in een groeiende belangstellingen verheugen. Studiedagen inzake Schriftgezag Van tijd tot tijd heeft de TU zich beziggehouden met vragen rond de aard van het Schriftgezag. Dat daar ook onverwachts aanleiding voor kan zijn werd duidelijk na de discussies die opkwamen rond de benoeming van Dr. S. Paas. Zijn dissertatie uit 1998 werd inzet van een heftige confrontatie. Vanuit de Universiteit is gereageerd, m.n. door een bijdrage van Dr. G. Kwakkel. Een en ander maakte aan het College van Bestuur duidelijk dat het nodig was dat de universiteit zich breder zou uitspreken over vragen rondom de Schrift. Daarom is besloten dit cursusjaar het Schriftgezag nadrukkelijk aan de orde te stellen, naar aanleiding van uitspraken die gedaan worden richting de Universiteit. Er zijn leden die bezorgd zijn over het omgaan met de Schrift in gemeente en theologie. Er zijn leden die vragen hebben over de toepassing van Schriftwoorden in een (post)moderne tijd. Met het oog daarop zijn drie studiedagen gehouden in de maanden januari tot en met maart 2010 met als gezamenlijk thema „De kracht van de Schrift in een complexe wereld van vragen‟. De dragende stelling onder deze dagen is het vertrouwen dat God ons ook in deze tijd de betrouwbare Schrift in handen geeft als bron en norm voor ons denken 58
Acta PS Overijssel 2010
en leven. Assistentie is gevraagd van bevriende theologische instellingen in Leuven en Apeldoorn, vanuit de overtuiging dat dit thema de Bijbelgetrouwe kerken en theologen in het algemeen raakt. De eerste dag had als thema: De kracht van de Schrift in de orthodoxe theologie van de 19e en 20e eeuw, en stond in het teken de vraag: is een Schriftgetrouw uitgangspunt te combineren met de resultaten van historisch-kritisch onderzoek Een tweede studiedag was gewijd aan de ontwikkeling in de theologische bezinning van de laatste honderd jaar. Een laatste studiedag met als thema „De gemeente met het Woord onderweg naar Christus‟ dag‟ werd gehouden op 6 maart. Deze dag werd gebruikt om helder te laten zien waar we als TU vandaag voor staan als het gaat om het gezag van de Schrift. Internationalisering Juni vorig jaar is de wetenschappelijke staf van de TUK op bezoek geweest bij de Theologische Faculteit in Leuven. Het bezoek stond in het teken van een grondige verkenning over en weer. De faculteit staat voor Bijbelgetrouwe theologie met veel aandacht voor de reformatorische traditie. Onderzocht wordt of er mogelijkheden zijn tot uitwisseling en samenwerking. Dienstverlening: AKZ+ Een convenant is ondertekend door de TUK, de TUA en de GH te Zwolle (AKZ+). Door middel van publieke colleges over specifieke thema‟s wil de universiteit kennis ter beschikking stellen aan belangstellenden. De thema‟s liggen op het gebied van de theologie en op aangrenzende gebieden zoals Islam en christendom, Apologetiek, christelijke cultuuranalyse. Daarbij richt de universiteit zich op belangstellenden met een academisch/HBO niveau. Zie ook: www.akzplus.nl. Personalia van docenten in actieve dienst Aan Prof. Dr. E.A. de Boer is door de Gereformeerde Theologische Academie in Hongarije een ereprofessoraat verleend. Een internationale erkenning van zijn verdiensten voor het Calvijnonderzoek. Aan Prof. Dr. B. Kamphuis is studieverlof verleend tot de zomer van 2010. Contact met emeriti-docenten Het Curatorium heeft ook in 2009 door middel van een jaarlijks bezoek contact gehouden met de meeste emeriti-docenten. Tussentijds is er, als de situatie van emeriti-docenten daartoe aanleiding gaf, op verschillende manieren meegeleefd en betrokkenheid getoond. Dat gebeurde rondom het ziekbed en sterven van Prof. Drs. D. Deddens op 29 oktober 2009 (en van zijn vrouw op 4 januari 2010). Hij mocht de leeftijd van 86 jaar Acta PS Overijssel
59
bereiken en kort voor zijn overlijden nog zijn 60-jarig ambtsjubileum gedenken. Refo 500 Het project Refo500 is een initiatief van het Instituut voor Reformatieonderzoek van de TUA. De TUK is één van de partners binnen dit project. Gedurende de periode 2010-2017 zullen allerlei activiteiten worden georganiseerd in de aanloop naar de grote Reformatieherdenking in 2017, dit alles zo de HERE wil. Emmeloord, dr. P.L. Voorberg
60
Acta PS Overijssel 2010
BIJLAGE 13
Rapport actuarius
Actuarius PS Overijssel D.J. Zandbergen Weidesteenlaan 27 8042 NX Zwolle 038 85 35 503
[email protected]
Zwolle, 1 mei 2010
Aan de Particuliere Synode van Overijssel, bijeen te Hengelo op 19 mei 2010 Rapport over enkele werkzaamheden in 2009-2010 Zeer geachte broeders, De actuarius is blijkens zijn instructie niet verplicht is tot een jaarlijkse rapportage over zijn werkzaamheden. Zijn werk wordt immers beoordeeld door de instanties die hij assisteert, te weten de samenroepende kerk en de scriba van de PS. Toch lijkt het me zinvol u te informeren over enkele werkzaamheden die plaatsvonden tijdens de afgelopen periode, toen deze functie opnieuw vorm werd gegeven, meestal na overleg met een van de gewezen – of voorgedragen – moderamenleden. In overleg met de webmaster van gkv.nl is besloten een eigen pagina in te richten met gegevens van de PS Overijssel (te bereiken via 'Bestuur en Organisatie' en 'Particuliere Synode'). Van daar zijn ook de twee meest recente acta te downloaden en de geldende regelingen. Op verzoek van het deputaatschap Administratieve Ondersteuning is het voor onze PS gereserveerde e-mailadres geactiveerd:
[email protected]. Het verdient aanbeveling dit adres te gebruiken voor berichten, die betrekking hebben op de PS. Met de secundus actuarius, br A. Scheringa te Zwolle-West, is de werkwijze doorgenomen, en is uitleg gegeven over de papieren én de digitale archivering van de stukken. Met hem is afgesproken na de komende synode een draaiboek te maken zoals dat ook vroeger bestond, Acta PS Overijssel
61
met daarin opgenomen alle werkzaamheden van de roepende kerk en de scriba, waarbij de actuarius assisteert. Dat draaiboek kan als hulp dienen voor de secundus, maar ook voor de eerstvolgende samenroepende kerk en de dan voorgedragen secretaris. Zij blijven immers verantwoordelijk voor een goed verloop. Omdat br Scheringa tijdens uw eerste zitting van 19 mei in het buitenland hoopt te verblijven, heb ik na overleg met hem een ervaren zuster uit ons ressort gevraagd die dag stand by te zijn, mocht zich de noodzaak voordoen. In overleg met de dao's van de classes besloot ik de verzending van de acta 2009 niet per post te doen maar via hen te regelen. Dat heeft een aanzienlijke besparing opgeleverd. Hetzelfde geldt voor het consequent gebruik van e-mail in plaats van gefrankeerde post. Uiteraard blijft verzending van 'hard copies' mogelijk voor wie daarom vraagt. De productie van de acta 2009 is dit keer niet gedaan door de huisdrukkers van de kerk te Zwolle-Noord, vanwege het aantal pagina's, maar door Multicopy te Drachten. Tenslotte: de samenwerking met de archivaris van de archiefkerk (br Wim Driesens van Zwolle-Centrum) loopt uiterst plezierig. Ik wens u een gezegende vergadering toe. Daan Zandbergen
62
Acta PS Overijssel 2010
BIJLAGE 14
Brief deputaatschap studentenpredikant
Deputaatschap studentenpredikant t.a.v.: G.J. Heidema Jorissenweg 6 9751 VT Haren gjheidema@home. nl Aan: PS Overijssel t.a.v. : ds. D.J. Zandbergen Weidesteenlaan 27 8042 NX Zwolle Betreft: Verzoek om financiële bijdrage voor de Studentenpredikant Groningen Haren, 21 januari 2010 Geachte broeders, Sinds 2003 heeft de classis Groningen een studentenpredikant (voortaan SP genoemd) fulltime in dienst. In 2007 is het studentenpastoraat Groningen uitvoerig geëvalueerd en is in vervolg daarop nader onderzoek gedaan naar de herkomst van de studenten en hun kerkelijke binding. Naar aanleiding van deze onderzoeken en de, gedurende zes jaren, opgedane ervaring is het deputaatschap van mening dat de kerken van de classis Groningen onredelijk zwaar belast worden met de financiële consequenties. En de Groninger stadskerken in het bijzonder. Verzoek: toezegging bijdrage Uit naam van de classis Groningen vragen wij u voor een termijn van 5 jaar, 2011 tot en met 2015, jaarlijks € 20.935,- bij te dragen voor het werk van de SP in de stad Groningen. De hoogte van deze bijdrage is ondermeer gerelateerd aan het aantal studenten uit uw ressort. Voor onderbouwing zie bijlage I. Toelichting Het Studentenpastoraat is in de tweede helft van 2007 geëvalueerd. Op basis van deze evaluatie, heeft de classis Groningen in april 2008 besloten het Groninger studentenpastoraat voor onbepaalde tijd voort te zetten en de predikant voor onbepaalde tijd te benoemen. Daarbij werd echter uitdrukkelijk aan het deputaatschap opgedragen om te zoeken naar een breder financieel draagvlak. Met name voor de Groninger stadskerken zou de financiële last anders te groot worden. De Groninger stadskerken Acta PS Overijssel
63
dragen namelijk zelfstandig, maar ook indirect via de bijdragen aan de classis én Particuliere Synode bij aan de financiering van de SP. In de periode 2003 tot en met 2008 heeft de PS Groningen jaarlijks 25% bijgedragen in de kosten van het Groninger Studentenpastoraat. In juni 2008 heeft PS Groningen ingestemd met ons verzoek om een financiële bijdrage voor 2009 en om deze bijdrage bovendien nog te verhogen tot 35%. Wij zijn heel dankbaar dat PS Groningen hiermee heeft ingestemd. PS Groningen heeft echter te kennen gegeven het noodzakelijk te vinden dat wordt gezocht naar een breder financieel draagvlak. Omdat er nog geen nader onderzoek had plaatsgevonden naar de herkomst van de studenten en hun kerkelijke binding heeft het classicaal deputaatschap Studentenpredikant zowel de PS Drenthe als de PS Fryslân benaderd met het verzoek gezamenlijk 25% van de kosten voor het jaar 2010 bij te dragen. Inmiddels werd er gewerkt aan een plan voor de middellange termijn. Omdat het Studentenpastoraat een definitieve status heeft verworven heeft het deputaatschap besloten om de financiering niet jaar op jaar te organiseren maar voor steeds 5 jaar vooruit. De betrokken partijen zijn zo beter in staat hun financiële beleid hierop aan te passen. Waarom het deputaatschap ook uw synode om een financiële bijdrage verzoekt kunt u lezen in bijlage II. Samenvatting Wij verzoeken PS Overijssel om een financiële bijdrage voor het Groninger Studentenpastoraat van € 20.935, dat is 24,9 % van f 84.000 (prijspeil 2009). Vragen? Als u vragen hebt over ons voorstel, dan kunt u contact opnemen met de heer S.J. van der Kooij, tel. 06 22801607. Wij zouden ons verzoek graag mondeling komen toelichten op uw vergadering. Graag ontvangen wij een ontvangstbevestiging van ons verzoek. Dit mag ook per email. In Christus verbonden, S.J. van der Kooij, voorzitter classicaal Deputaatschap Studentenpredikant namens deze, G.J. Heidema, secretaris 64
Acta PS Overijssel 2010
Bijlage I Voorstel financiering Studentenpastoraat Groningen Herkomst studenten, peildatum 15 maart 2009. * Particuliere Synode Drenthe Friesland Gelderland Groningen Overijssel Utrecht
GSV 26 15 15+5 48 67+5 12
ATV 21 10 8+1 54 35+1 2
Totaal 47 25 29 102 108 14 325
Aantal belijdende leden per: Classis Groningen PS Drenthe PS Friesland PS Gelderland PS Groningen PS Overijssel PS Utrecht
6234 7621 4643 9477 11686 - 6234 (classis Groningen) = 5452 18985 10750
Voorstel verdeling financiële lasten, begroot bedrag € 84000 Classis Groningen 25% = € 21000, dat is € 3,37 per belijdend lid. Genoemde PSS de rest, dat is € 63000, verdeeld in evenredigheid naar het aantal studenten. PS Drenthe 47/325 x 63000 = € 9110 dat is € 1,20 per belijdend lid. PS Friesland 25/325 x 63000 = € 4846 dat is € 1.05 per belijdend lid. PS Gelderland 29/325 x 63000 = € 5622 dat is € 0,60 per belijdend lid. PS Groningen 102/325 x 63000 = € 19780 dat is € 1,70 per belijdend lid. PS Overijssel 108/325 x 63000 = € 20935 dat is € 1,10 per belijdend lid. PS Utrecht 14/325 x 63000 = € 2714 dat is € 0,25 per belijdend lid. De kerken van de classis Groningen dragen per belijdend lid 3,37 bij. Dat is ongeveer het drievoudige van wat leden van zusterkerken bijdragen. De overige classes uit de PS Groningen dragen ongeveer € 3,60 per belijdend lid bij. De Classis Groningen en de PS Groningen nemen dus hun verantwoordelijkheid, maar vragen van zusterkerken welke ook baat hebben bij een goed studentenpastoraat een financiële bijdrage te leveren. Acta PS Overijssel
65
Classis en PSS verzoeken om op deze basis voor de periode 2011 t/m 2015 het Groninger Studentenpastoraat te financieren. De bijdragen worden aangepast op basis van de CBS consumentenprijsindex. In 2014 wordt de herkomst van de studenten opnieuw vastgesteld en wordt op basis van actuele cijfers van ledenaantallen e.d. een nieuwe aanvraag ingediend. * Toelichting: De peiling is om redenen van haalbaarheid alleen verricht onder vrijgemaakt-gereformeerde studenten die lid zijn van GSV en ATV en niet onder hen die lid zijn van Ichthus, de Navigators en de CSFR. Er is alle reden om aan te nemen, dat de percentages representatief zijn voor het totale aantal vrijgemaakt-gereformeerde studenten in de stad Groningen.
66
Acta PS Overijssel 2010
Bijlage II Argumenten voor breed financieel draagvlak studentenpredikant Van de ruim 500 studenten in Groningen, Hoger beroepsonderwijs en Wetenschappelijk onderwijs, zijn ongeveer 300 lid van een der stadskerken, deels als gastlid. Een niet onbelangrijk aantal studenten meldt zich bewust niet bij een kerk als lid. Veel van hen zijn niet bekend bij de stadskerken en een aantal ook niet bij één der bekende studentenverenigingen. De nauw aan de GKV kerken verbonden studentenverenigingen hebben ook ongeveer 300 leden van GKV huize. De studentenverenigingen zijn in sociaal opzicht zeer belangrijk en zijn voor de studenten ook in existentiële zin van groot belang. Binnen de vereniging wordt ook veel aandacht geschonken aan geloofszaken en bijbelstudie. De studentenvereniging heeft voor een belangrijk deel de functie van de kerk ingenomen. Ook in de weekends zijn er vaak activiteiten. Daarnaast zijn studenten vaak geen trouwe bezoekers van de kerken waar zij lid zijn, maar bezoeken veel verschillende kerken vanwege de vele relaties en activiteiten die er zijn, met name in de weekenden. Een grote meerderheid van de studenten heeft aangegeven zeer ingenomen te zijn met een "eigen" predikant. Dit bevordert de communicatie zeer positief. Studenten weten de SP ook goed te vinden. Gebleken is dat de SP uitstekend functioneert als vertegenwoordiger van de Groninger GKV kerken en als één van de hunnen wordt beschouwd. De SP onderhoudt goede contacten met de studentenverenigingen en bezoekt met regelmaat hun vergaderingen. De SP biedt de studenten pastorale zorg op maat en geniet het vertrouwen van de studenten. Juist ook studenten die worstelen met geloofszaken weten de SP te vinden. Steeds vaker doen zich bemoedigende ontwikkelingen voor. De SP is goed op de hoogte van de specifieke problematieken waarmee juist studenten (in pastoraal opzicht) kunnen worstelen. Ook manifesteert de SP zich breed en ontmoet zo ook de onvindbare zoekers (zij die zich niet aansluiten bij een kerk of studentenvereniging) van GKV huize, waaruit bemoedigende ontwikkelingen volgen. De SP levert ook veel pastorale zorg aan studenten die lid zijn gebleven in de ouderlijke kerk.
Acta PS Overijssel
67
Studenten munten niet uit door een royale vaste bijdrage aan de kerk waar zij lid zijn en vormen derhalve per saldo een kostenpost. Voor stadskerken als die van Groningen-West en Oost waar studenten sterk- of oververtegenwoordigd zijn is dat bovendien ook nog een zware financiële last. Het deputaatschap Studenten Predikant Groningen is van mening dat de Groninger kerken, in `t bijzonder de stadskerken, financieel onredelijk veel bijdragen aan het studentenpastoraat. Gebleken is dat er veel pastorale zorg wordt verleend aan studenten die vaak toch met de "ouderlijke" kerk de sterkste binding hebben. De Groninger kerken blijven trouw aan hun verantwoordelijkheid en leveren in verhouding de grootste financiële bijdrage maar vertrouwen dat de kerken van de zuster-Particuliere Synodes adequaat financieel zullen bijdragen. Zusterkerken in het land kunnen ook veel pro-actiever omgaan met hun jongeren die voor studie naar Groninger, vertrekken. Meldt deze jongeren bij de SP. Schakel de SP in als er zorgen zijn over een kind dat in Groningen studeert.
68
Acta PS Overijssel 2010
BIJLAGE 15
Antwoord aan deputaatschap studentenpredikant
(logo) Particuliere Synode van de Gereformeerde Kerken in Overijssel, in 1e zitting te Hengelo bijeen op 19 mei 2010 p/a Weidesteenlaan 27 8042 NX Zwolle
[email protected]
Deputaatschap studentenpredikant Groningen p/a G.J.Heidema Jorissenweg 6 9751 VT Haren
Betreft: uw verzoek om een financiële bijdrage Geachte broeders, Uw schrijven van 21 januari 2010 is door de PS Overijssel in haar eerste zitting op 19 mei besproken als ingekomen stuk. Dat leverde een geanimeerde discussie op: dezelfde problematiek als u ervaart in kerken met veel studenten hebben enkele kerken in Overijssel net zo, met name in groot-Zwolle en in Twente. We erkennen het grote belang van een gereformeerde studentenpredikant. Vandaar ook dat in de vergadering getracht werd met u mee te denken. Helaas kwam de synode tot de conclusie, dat zij niet aan uw verzoek kan voldoen. Een belangrijk argument daarvoor is het reeds genoemde feit van de studentenconcentraties in sommige van onze eigen gemeenten: ter synode werd gemeld dat een van de classes (waar het aantal studenten zeker niet voor dat van Groningen onderdoet) een steunaanvraag heeft ontvangen van een kerk, die een kerkelijke werker in dienst heeft uitsluitend voor de pastorale bearbeiding van studenten. Het zou eerder voor de hand liggen eventueel steun te verlenen aan deze kerk(en) dan aan uw gremium. In de bespreking werd ook opgemerkt dat uw plan kerkrechtelijk niet juist lijkt. Het creeërt een alternatief circuit. Het advies is dan: ga de kerkelijke weg, en dat betekent o.i.: het hele kerkverband betrekken bij deze problematiek. Acta PS Overijssel
69
Anderzijds werd benadrukt, dat een studentenpredikant naar artikel 12 verbonden moet zijn aan een plaatselijke kerk, en dat de oplossing van de problematiek dus plaatselijk gevonden moet worden. Wel is het zo dat kerkordelijk voor het levensonderhoud van zulke predikanten niets is geregeld. En de weg via artikel 11 KO is niet mogelijk omdat die route de steun beoogt van gemeenten i.v.m. het onderhouden van 'gewone' gemeentepredikanten. Tot slot, de PS Overijssel acht zich niet competent om verdergaande uitspraken te doen inzake uw problematiek, zoals bijv. over het functioneren van het gastlidmaatschap. We beseffen dat we uw concrete verzoek niet kunnen honoreren, maar we hopen dat u wegen mag vinden om het werk van de studentenpredikant te kunnen voortzetten. Namens moderamen, P.K. Meijer (scriba) Hardenberg, 22 mei 2010.
70
Acta PS Overijssel 2010
BIJLAGE 16
Moderamenvoorstel inzake kerkelijke werkers
Materiaal brief van de Classis Enschede dd 17 september 2010, waarin zij verzoekt een voorstel van de kerk te Enschede-Zuid betreffende kerkelijke werkers te behandelen en 'in de kerkelijke weg' door te zenden naar de eerstvolgende generale synode, met als bijlagen het verzoek van EnschedeZuid en een door die kerk behandeld stuk van 16 bladzijden, getiteld 'Kerkelijk werker'. Het moderamen stelt voor 1
het voorstel niet ontvankelijk te verklaren.
Gronden: 1 de PS sloot tijdens haar eerste zitting de inzendtermijn voor stukken, en stelde haar agenda vast; 2 de kerk te Enschede-Zuid noch de classis Enschede hebben voor de oorspronkelijke sluitingsdatum gevraagd rekening te houden met een stuk dat voor de synode werd voorbereid, en dat al evenmin gedaan tijdens de eerste zitting; 3 heropenen van de agenda en in behandeling nemen van het voorstel zou rechtsongelijkheid kunnen betekenen, wanneer andere kerken en/of classes zich wel aan de geldende inzendtermijn hebben gehouden. 2
de classis Enschede te adviseren eventueel aan te sluiten bij het door deputaten herziening kerkorde ingediende rapport (de 'werkorde') om zodoende deze materie onder de aandacht van de generale synode te brengen; daarvoor kan eventueel alsnog de andere kerken en classes in het ressort om adhaesie worden gevraagd.
Grond: omdat de andere kerken en classes in het ressort Overijssel geen kennis hebben kunnen nemen van de inhoud van het voorstel is indiening bij de generale synode 'in de kerkelijke weg' onmogelijk, maar de classis zou kunnen aansluiten bij wat al op de gs-agenda voorkomt; te verdedigen valt immers, dat het hier niet helemaal gaat over 'een nieuwe zaak' (art 30 KO).
Acta PS Overijssel
71