Accountantsverslag voor de Raad van de Gemeente Slochteren
9 mei 2006
*Connectedthinking™
Aan de Gemeenteraad van de Gemeente Slochteren t.a.v. de heer P. Norder Postbus 13 9620 AA SLOCHTEREN
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Zuiderzeelaan 53 8017 JV Zwolle Postbus 513 8000 AM Zwolle Telefoon (038) 427 27 27 Fax (038) 427 27 28 www.pwc.com/nl
9 mei 2006 Referentie: 314017/ 412200001/tvm/…
Onderwerp: Accountantsverslag 2005
Geachte leden van de Raad, Wij hebben het genoegen ons accountantsverslag over het boekjaar 2005 aan u te presenteren. Ingevolge uw opdracht hebben wij de jaarrekening 2005 gecontroleerd. Onze belangrijkste bevindingen zijn samengevat in het bijgevoegde verslag. Een kopie van dit accountantsverslag hebben wij gezonden aan het College van Burgemeester en Wethouders. Het concept is vooraf met het College en de Directie afgestemd. Onze accountantsverklaring is afgegeven d.d. 2 mei 2006 bij de door het College van Burgemeester en Wethouders opgestelde jaarrekening 2005. Indien de Raad deze jaarrekening bij de vaststelling zou wijzigen, is overleg met ons noodzakelijk. Zoals besproken zullen wij ons accountantsverslag toelichten tijdens de bijeenkomst van 18 mei a.s. met de auditcommissie. Hoogachtend, PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
H. Boshove RA Partner
PricewaterhouseCoopers is de handelsnaam van onder meer de volgende vennootschappen: PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK 34180285), PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284), PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. (KvK 34180287) en PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 34180289). Op diensten verleend door deze vennootschappen zijn Algemene Voorwaarden van toepassing, waarin onder meer aansprakelijkheidsvoorwaarden zijn opgenomen. Deze Algemene Voorwaarden zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam en ook in te zien op www.pwc.com/nl
Inhoud 1
Accountantscontrole 1.1 1.2 1.3 1.4
2
3
2 2 3 5
Interne beheersing
6
2.1 2.2 2.3 2.4 2.5
6 7 8 8 11
Wat is ons beeld van de interne beheersing? Benchmark interne beheersing Doelmatigheid Rechtmatigheid Geautomatiseerde systemen
Kwaliteit van de jaarstukken 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6
4
Opdracht Soort accountantsverklaring Controlebevindingen Onafhankelijkheid
2
Kwaliteit van de jaarstukken Waarderingsgrondslagen Schattingen en aangelegenheden van subjectieve aard Risico’s en weerstandsvermogen Kwaliteit van de financiële positie en het rekeningresultaat Overige controlebevindingen
Overige 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens Fraude Wet MOT Kadernota platform rechtmatigheid Eindrapport commissie Brinkman
12 12 12 12 13 14 18
20 20 20 20 20 21
1
1
Accountantscontrole
1.1
Opdracht
In overeenstemming met de door de Raad aan ons verstrekte opdracht hebben wij de jaarrekening 2005 van de gemeente Slochteren gecontroleerd. De jaarrekening is de verantwoordelijkheid van het College van Burgemeester en Wethouders. Wij hebben van het College een bevestiging bij de jaarrekening ontvangen. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake deze jaarrekening te verstrekken op basis van onze accountantscontrole. Wij hebben de controleopdracht uitgevoerd in overeenstemming met in Nederland van toepassing zijnde Richtlijnen voor de Accountantscontrole. Daarnaast zijn wij de verenigbaarheid met de jaarrekening nagegaan van de financiële en niet-financiële gegevens die bij de jaarrekening zijn gevoegd. Wij zijn daarbij met name nagegaan of het jaarverslag van het College verenigbaar is met de jaarrekening. Wij zijn verplicht in onze accountantsverklaring melding te maken van eventuele door ons geconstateerde tekortkomingen dienaangaande. Als gevolg van het toepassen van deelwaarnemingen en andere beperkingen die inherent zijn aan een controle, tezamen met de beperkingen die inherent zijn aan elke beheersingsmaatregel, bestaat een onvermijdbaar risico dat zelfs een onjuistheid van materieel belang onontdekt blijft. Wij hebben onze controle op dusdanige wijze ingericht dat wij redelijkerwijs kunnen verwachten dat materiële onjuistheden in de jaarrekening of de financiële administratie zijn ontdekt (daarbij inbegrepen materiële onjuistheden als gevolg van fraude, fouten en niet-naleving van wettelijke of andere voorschriften). Van ons onderzoek kan en mag echter niet worden verwacht dat het alle materiële onjuistheden, fraude, fouten of niet-naleving van wettelijke of andere voorschriften die zouden kunnen bestaan, aan het licht zal hebben gebracht. In dit verslag hebben wij onze belangrijkste bevindingen samengevat.
1.2
Soort accountantsverklaring
Wij zijn van voornemens een accountantsverklaring af te geven waarbij sprake is van een goedkeurend getrouwheidsoordeel. Op basis van ons rechtmatigheidsonderzoek is, als gevolg van een onzekerheid van wezenlijk belang (onzekerheid > 10%) vanwege het ontbreken van interne gegevens over de naleving van het normenkader, sprake van een oordeelonthouding. In deze jaarrekening worden de volgende kengetallen getoond: Balanstotaal € 70.306.000 Eigen vermogen € 23.312.000 Saldo baten & lasten € 77.000
2
De oordeelsparagraaf van onze accountantsverklaring luidt: Oordeel Getrouwheidsonderzoek Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening van de gemeente Slochteren te Slochteren zowel de baten en de lasten over 2005 als de activa en passiva per 31 december 2005 getrouw weergeeft in overeenstemming met het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten. Tevens zijn we nagegaan dat het jaarverslag voor zover wij dat kunnen beoordelen verenigbaar is met de jaarrekening. Rechtmatigheidsonderzoek Om redenen vermeld in de paragraaf bevindingen kunnen wij geen oordeel geven over het in overeenstemming zijn met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen van de in deze jaarrekening opgenomen baten en lasten alsmede de balansmutaties. Mocht de Raad de onderhavige jaarrekening en het hierin opgenomen resultaatsvoorstel gewijzigd vaststellen dan verzoeken wij u direct contact met ons op te nemen.
1.3
Controlebevindingen
1.3.1
Samenvatting van geconstateerde bevindingen
Bij de controle hanteert de accountant bepaalde goedkeuringstoleranties. Deze zijn in het controleprotocol rechtmatigheid opgenomen, welke de Raad in maart 2005 heeft vastgesteld. Hierin is opgenomen dat de accountant een goedkeurende verklaring afgeeft indien de geconstateerde fouten maximaal 1% (circa € 300.000) en de onzekerheden maximaal 3% (circa € 900.000) van de totale lasten zijn. Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar het door de Raad vastgestelde controleprotocol. Getrouwheid Evenals in voorgaande jaren is een controle op getrouwheid van de jaarrekening van de gemeente Slochteren uitgevoerd. Op basis van de door ons uitgevoerde controle inzake getrouwheid hebben wij een aantal bevindingen: Tekortkomingen / fouten Schulden niet volledig opgenomen Waarvan betrekking op onderhanden werken (geen resultaatseffect) Totaal, resultaat te hoog verantwoord
€ 86.000 € (70.000) € 16.000
Onzekerheden geen De omvang van deze bevindingen blijven echter onder de hierboven genoemde tolerantie van 1%. In hoofdstuk 3 gaan wij in op deze bevindingen.
3
Rechtmatigheid Gedurende 2005 heeft de gemeente Slochteren veel aandacht besteed aan de structurele waarborging van rechtmatigheid. Veel energie is gestoken in het vaststellen en verbeteren van de waarborging tot het juist naleven van gemeentelijke verordeningen en Europese aanbestedingregels. Een aantal belangrijke wet- en regelgeving is intern nog niet integraal gecontroleerd in 2005. Onder andere de rechtmatige naleving van belangrijke en omvangrijke (kosten)verordeningen zoals bouwleges, OZB, grondexploitaties en onderwijshuisvesting zijn nog niet integraal gewaarborgd en gecontroleerd. Hierdoor hebben wij over 2005 (nog geen) integraal inzicht, er is daarom sprake van een wezenlijke onzekerheid ten aanzien van de naleving van wet- en regelgeving en interne kaderstelling. Dit leidt tot een oordeelonthouding inzake de rechtmatigheid van de baten en lasten en de balansmutaties die in de jaarrekening 2005 zijn verantwoord. Tekortkomingen/fouten Hiervoor gerapporteerde getrouwheidstekortkomingen zijn ook ongesaldeerd als rechtmatigheidtekortkoming aan te merken
€ 86.000
Totaal
€ 86.000
Onzekerheden Wet Werk en Bijstand; IC over 2005 is nog niet afgerond; voorts nog geen integraal inzicht inzake de uitkomst van de herstelactie 2005 Verordeningen die omvangrijke lasten tot gevolg hebben De naleving van Europese aanbestedingsrichtlijnen
1.3.2
PM PM PM
Wat is onze beeld van de interne beheersing?
Binnen het kader van uw controleopdracht fungeren wij voor het College en het management als klankbord voor onder meer het verbeteren van de interne beheersing. Onze bevindingen en aanbevelingen hieromtrent zijn opgenomen in hoofdstuk 2 van dit verslag. Ons algemene oordeel is dat de kwaliteit van de interne en financiële beheersing bij de gemeente Slochteren van voldoende niveau is en verder is verbeterd ten opzichte van 2004. Waarborging van rechtmatigheid blijft een belangrijk aandachtspunt. Op basis van onze bevindingen uit voorgaande jaren en 2005 geldt dat er sprake is van een continu streven naar gerichte ontwikkeling en professionalisering van de interne beheersing.
1.3.3
Informatiewaarde en leesbaarheid van de jaarstukken
De bevindingen inzake de informatiewaarde en leesbaarheid van de jaarstukken (resulterend uit onze controle) zijn beschreven in hoofdstuk 3 van dit verslag. Dat hoofdstuk beschrijft daarnaast belangrijke managementinschattingen en onze bevindingen daaromtrent, bijvoorbeeld rondom het grondbedrijf / grondexploitaties, reserves en voorzieningen en verplichtingen. In algemene zin zijn wij van mening dat de gemeente Slochteren evenals in voorgaande jaren ook in 2005 haar managementinformatie
4
(begroting, tussentijdse rapportages en jaarrekening) verder heeft doorontwikkeld, zowel intern als ten behoeve van Raad. In lijn met de begroting 2005 is ook de jaarrekening op een aantal financiële aspecten nader verbeterd. Wel verdient een verdere toelichting van mutaties in reserves en begrotingshistorie per programma en de beleidsrealisatie in relatie tot financiële ontwikkelingen (meer of minder uitgegeven) aandacht. Door bijvoorbeeld een relatie te leggen met de opgenomen indicatoren en / of maatschappelijke effecten kan de jaarrekening meer uitgroeien tot een echt verantwoordingsdocument.
1.4
Onafhankelijkheid
Nadat het wetsvoorstel Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta) in juni 2005 werd aangenomen door de Tweede Kamer, is het voorstel in januari 2006 eveneens goedgekeurd door de Eerste Kamer. De Wta en het erbij behorende Bta (Besluit toezicht accountantsorganisaties, momenteel in voorbereiding) moeten worden uitgewerkt in specifieke besluiten en verordeningen. De regels, die naar verwachting in het voorjaar van 2006 van kracht zullen worden, zullen onder andere ook betrekking hebben op de onafhankelijkheid van accountantsorganisaties. Indien deze wijzigingen van invloed zijn op de relatie tussen de gemeente Slochteren en PricewaterhouseCoopers zullen wij u daarover zo spoedig mogelijk informeren. Naast de controle van de jaarrekening 2005, diverse incidentele en structurele verantwoordingen en het uitvoeren van interne controlewerkzaamheden WWB bij Sociale Zaken hebben wij in het boekjaar 2005 geen andere werkzaamheden verricht die onze onafhankelijke positie als accountant van de gemeente Slochteren kunnen beïnvloeden.
5
2
Interne beheersing
2.1
Wat is ons beeld van de interne beheersing?
Conform afspraak met het College hebben wij alle gedetailleerde controlebevindingen naar aanleiding van onze interim-controle in de management letter verstrekt aan het management van de gemeente Slochteren. Deze controle is vooral gericht op de kwaliteit van de interne beheersing van de gemeente, voor zover relevant voor de controle van de jaarrekening. Over het algemeen hebben wij tijdens onze controle geen fundamentele tekortkomingen geconstateerd. Wij hebben onze bevindingen en aanbevelingen naar aanleiding van de interim-controle met management en directie besproken. Onze belangrijkste aanbevelingen (met prioriteit urgent of hoog) zijn hieronder op hoofdlijnen weergegeven: Aanbevelingen
Prioriteit
Jaar
Autorisatie facturen grondexploitatie door projectleiders beter documenteren Verplichtingen in het kader van het BBV
Hoog
2005
Hoog
2005
Beheersing kapitaallasten
Hoog
2005
Interne controle en (concern)control verankeren in de organisatie
Hoog
2005
Risico’s rondom BTW Compensatiefonds
Hoog
2005
Rechtmatigheidcontrole en aanpassing interne beheersing
Urgent
2004
Beheersing inkomensoverdrachten aan gesubsidieerde instellingen Sociale Zaken, interne controle en rechtmatigheid WWB 2004
Urgent
2004
Urgent
2004
Inkoop- en aanbestedingsbeleid
Hoog
2004
Wij merken op dat het de situatie ten tijde van de interim-controle in het najaar van 2005 betreft. Gemeente Slochteren is in 2005 verbeteracties gestart ten aanzien van deze aandachtspunten (ook overige aandachtspunten met lagere prioriteit). Ook op het gebied van rechtmatigheid zijn aandachtspunten gesignaleerd met lagere prioriteit inzake toenemende rechtmatigheideisen op ontvangen doeluitkeringen van Rijksoverheid. Naar aanleiding van onze jaarrekeningcontrole hebben wij nog de volgende aanvullende bevindingen: - Wij hebben vastgesteld dat één medewerker ten onrechte nog bevoegdheden tot betaling heeft bij de BNG, naar wij hebben vernomen is dit inmiddels aangepast.
6
-
Voorts hebben wij tijdens de jaarrekeningcontrole vastgesteld dat van (mutaties in) de Financiële Vaste Activa veelal achterliggende documentatie ontbreekt. Wij adviseren u deze documentatie te verbeteren.
2.2
Benchmark interne beheersing
In 2004 heeft PwC een benchmark interne beheersing ontwikkeld specifiek voor gemeenten. Hieronder hebben wij de uitkomsten van deze benchmark opgenomen, hierbij kunt u ook de positieve ontwikkelingen ten opzichte van 2004 in één oogopslag beoordelen. Binnenlands Bestuur Benchmark gemeente Slochteren Toezicht (Corporate Governance)
100 Treasury
80
2005
Belasting en heffingen
Benchmark 2004
60 Planning & Control
40
ICT
20 0 Inkomensoverdracht
Sociale Zaken
HRM Grondexploitatie
Inkoop Risicomanagement
Per onderdeel van deze benchmark hebben wij de (formele) interne beheersing van de Gemeente Slochteren beoordeeld middels interviews met sleutelfunctionarissen. Hierbij is gebruik gemaakt van vragenlijsten waarbij per onderdeel de ‘best in class’ is beschreven. Aan de hand van het voldoen aan een bepaalde vraag wordt een score verkregen. Indien de Gemeente Slochteren niet aan een vraag voldoet is deze (indien van toepassing) als mogelijk ontwikkelpunt in onze rapportage opgenomen. De belangrijkste aanbevelingen naar aanleiding van deze gesprekken hebben wij verwerkt in onze managementletter. Zoals u in het ‘web’ kunt zien scoort de Gemeente Slochteren (rode vlak) op een aantal gebieden vergelijkbaar of hoger dan vergelijkbare gemeenten (blauwe lijn). Dit betreft onderdelen zoals toezicht, belastingen, ICT, risicomanagement, planning en control en Treasury. Op een aantal onderdelen kan de interne (en formele) beheersing echter verder worden verbeterd, bijvoorbeeld:
7
Specifieke interne controle (bij voorkeur op basis van risicomanagement) alsmede de verdere uitwerking en beschrijving van de AO / IC voor belangrijke processen en projecten; Omgaan met risico’s (risico-inventarisaties, risicomanagement, informatievoorziening over risico’s bij besluitvorming en binnen de Planning & Control cyclus); Uit gesprekken is gebleken dat bij de besluitvorming over grondexploitaties geen direct inzicht wordt gegeven in de consequenties voor het toekomstige beheer en de vertaling hiervan in de meerjarenbegroting. Gegeven de omvang van de projecten is dit ons inziens wel gewenst; Het monitoren / handhaven van het gemeentebreed inkoop- en aanbestedingsbeleid;
In onze managementletter en bij onze besprekingen met het management hebben we al diverse ontwikkelpunten besproken.
2.3
Doelmatigheid
Door de wijziging van de Gemeentewet wordt het monitoren en beoordelen van het doelmatigheidsbeleid expliciet als gemeentelijke taak benoemd (voor het College van B&W en de Rekenkamerfunctie). De accountant dient zich ingaande de jaarrekening 2004 primair op ‘getrouw beeld’ en rechtmatigheid te richten. Doelmatigheidsonderzoeken College Op basis van de verordening ex artikel 213 a van de Gemeentewet dient het College van Burgemeester en Wethouders invulling te geven aan doelmatigheidsonderzoeken. In het jaarverslag 2005 van Gemeente Slochteren wordt in de paragraaf bedrijfsvoering nauwelijks ingegaan op doelmatigheid. Een aantal activiteiten (BeB, implementatie front-/backoffice concept) is gedurende 2005 ontplooid om de doelmatigheid te verbeteren, wat wordt beschreven in de betreffende paragraaf. Wij hebben het College geadviseerd om in de jaarrekening 2006 nader aandacht te besteden aan de doelmatigheid en doelmatigheidsonderzoeken (doelstellingen, planning, realisatie, bevindingen en follow-up). Rekenkamerfunctie Ingaande 2005 is doelmatigheid ook een onderwerp waarop de Rekenkamerfunctie zich door middel van onderzoeken kan richten. De Rekenkamerfunctie is echter eerst vanaf eind 2005 operationeel geworden. In 2005 zijn dan ook nog geen onderzoeken afgerond.
2.4
Rechtmatigheid
2.4.1
Algemeen
De accountant moet met ingang van 2004, naast het oordeel over de getrouwheid van de jaarrekening, voor het eerst een oordeel omtrent de rechtmatige totstandkoming van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties geven. Omdat tot 2004 over de rechtmatigheid geen oordeel werd afgegeven, was in vorige jaren geen sprake van een volkomen onderzoek naar de rechtmatigheid. Geconstateerde onrechtmatigheden tijdens het onderzoek naar getrouwheid van de jaarrekening legde de accountant ‘slechts’ vast in zijn rapport van bevindingen. Het oordeel inzake de getrouwheid van de jaarrekening 2005
8
is overigens ongewijzigd gebleven en dus vergelijkbaar met het oordeel in 2003 en 2004. Dit geeft in hoofdlijnen al aan dat de gemeente niet opeens veel slechter is gaan functioneren. Er wordt alleen maar preciezer - en dan met name formeler - naar het functioneren van de gemeente gekeken. Een samenvattend oordeel dat de accountant verplicht moet geven komt veelal directer over dan opmerkingen in een verslag van bevindingen op grond waarvan de lezer zelf maar een oordeel moet formuleren. Wij benadrukken dat geconstateerd formeel onrechtmatig handelen geen fraude is en ook geen zelfverrijking. Voor de invoering van een volkomen onderzoek naar de rechtmatige totstandkoming van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties, is een toetsbaar normenkader noodzakelijk. Anders gezegd: er dient sprake te zijn van een toetsbare invulling van het begrip rechtmatigheid. Anders weet de accountant namelijk niet wat de gemeenteraad precies aan regelgeving heeft vastgelegd, wat daarvan de (financiële) reikwijdte is en hoe bepaalde formuleringen uit verordeningen en besluiten moeten worden uitgelegd.
2.4.2
Wat was de uitkomst in 2004?
Omdat de nadere uitleg van de regelgeving en de uitwerking daarvan in een normenkader voor het gehele jaar 2004 pas in een laat stadium bekend is geworden, is het jaar 2004 als een overgangsjaar beschouwd. De Gemeente Slochteren heeft in 2004 op basis van een quickscan werkzaamheden verricht om te inventariseren in hoeverre rechtmatigheid is gewaarborgd. Een plan van aanpak voor 2005 is vervolgens opgesteld. Hierbij is onder meer aandacht besteed aan de waarborging van de naleving van de gemeentelijke verordeningen en de waarborging van de naleving van de EU aanbestedingsrichtlijnen. Concrete verbeteracties zijn veelal al in gang gezet voor 2005. Het was echter niet mogelijk of zinvol om allerlei zaken met terugwerkende kracht te reconstrueren of uit te zoeken. Dit heeft geleid tot een verklaring van oordeelsonthouding inzake rechtmatigheid.
2.4.3
Wat is er gebeurd in 2005?
Aanpassing van processen en verordeningen en interne controles hebben deels plaatsgevonden Op basis van een plan van aanpak Rechtmatigheid zijn in 2005 nadere activiteiten uitgevoerd om rechtmatigheid structureel te waarborgen. Zo zijn bijvoorbeeld de subsidieverordening, verordening leerlingenvervoer en verordening 212 in december 2005 in de Raad vastgesteld en is het inkoopbeleid door het College in maart 2006 vastgesteld. Ook is het mandaatbesluit aangepast. Een aantal belangrijke wet- en regelgeving is intern nog niet integraal gecontroleerd. Onder andere de rechtmatige naleving van verordeningen zoals subsidies, bouwleges, OZB, grondexploitaties en onderwijshuisvesting zijn nog niet integraal gewaarborgd en gecontroleerd.
9
2.4.4
Wat is de uitkomst in 2005?
Op basis van door ons uitgevoerd deelonderzoek hebben wij vastgesteld dat er mogelijk risico’s bestaan rondom de naleving van Europese Aanbesteding Regels (EAR) en de Wet Werk en Bijstand. In 2006 zal naar verwachting door de gemeente Slochteren wel een integraal inzicht op het gebied van rechtmatigheid bestaan. De risico’s met betrekking tot EAR hebben geen effect op het getrouw beeld van de jaarrekening, maar wel op rechtmatigheid. Uit onze controle en uit de afstemming met het management is gebleken dat de onzekerheid ten aanzien van de expliciete waarborging van rechtmatigheid van externe weten regelgeving en interne kaderstelling groter is dan 10% (circa € 3 miljoen) van de baten en lasten in de jaarrekening 2005, aangezien gedurende 2005 geen integrale controles op omvangrijke en risicovolle kostenverordeningen zijn uitgevoerd om de rechtmatigheid te toetsen. Op basis van het vastgestelde controleprotocol is hierdoor sprake van een wezenlijke onzekerheid ten aanzien van de naleving van wet- en regelgeving en interne kaderstelling. Dit leidt tot een oordeelonthouding inzake de rechtmatigheid van de baten en lasten en de balansmutaties die in de jaarrekening 2005 zijn verantwoord.
2.4.5
Verdere acties voor 2006
Op basis van de interne inventarisatie en de uitkomsten van onze controle is duidelijk dat actie van het College en het management noodzakelijk is om in 2006 voldoende inzicht te krijgen in de mate en wijze waarop rechtmatigheid wordt gewaarborgd. Uitgangspunt is dat management, College, Raad en accountant zich daarover in 2006 een integraal oordeel kunnen vormen. Het huidige plan van aanpak voorziet hier ook in. De gemeente Slochteren vindt een structurele inbedding belangrijker dan een adhoc controle waardoor ieder jaar vele aanvullende werkzaamheden dienen te worden uitgevoerd. Dit is ook het standpunt van PwC. Van belang zijn het doorlichten en desgewenst aanpassen van enkele risicovolle verordeningen. Vervolgens dienen interne controles te worden uitgevoerd om vast te stellen dat voor de omvangrijkste geldstromen rechtmatig wordt gehandeld. Uiteindelijk dient rechtmatigheid door de lijnorganisatie te worden gewaarborgd, met ondersteuning en toetsing vanuit de faciliterende en controlerende functies binnen de gemeente. Dit zal de nodige tijd in beslag nemen omdat dit behoorlijk ingrijpt op de gehele administratieve organisatie en interne controle van de gemeente. De belangrijkste waarborgen moeten aanwezig zijn op het uitvoerende niveau, inclusief goede dossiervorming zodat achteraf de rechtmatigheid ook kan worden vastgesteld. In 2006 zullen wij hier nader aandacht aan besteden en hierover in onze managementletter rapporteren. Mochten hieruit bijzonderheden blijken dan zullen wij de Raad hierover inlichten. Uiteraard geldt dat de naleving van wet- en regelgeving (extern / intern) integraal moet worden gewaarborgd door het College. Bovenstaande punten zijn voorbeelden van enkele belangrijke aandachtspunten.
10
2.4.6
Overige rechtmatigheidaspecten (begrotingscriterium en M&O)
Op andere onderdelen die van belang zijn in het kader van de waarborging van rechtmatigheid door Gemeente Slochteren hebben wij vanuit onze controle van de jaarrekening en de controle van specifieke verantwoordingen geen belangrijke tekortkomingen gesignaleerd. Dit geldt ook ten aanzien van de begrotingsrechtmatigheid en Misbruik en Oneigenlijk gebruik (M&O). Conform 2004 worden op enkele programma’s begrotingsoverschrijdingen gerealiseerd, wat in principe begrotingsonrechtmatigheid inhoudt. Dit wordt conform voorgaand jaar veroorzaakt door de doorbelasting van uren naar programma’s, de voor- en nadelen compenseren elkaar op totaalniveau en zijn daarom niet onrechtmatig. Ten aanzien van M&O geldt dat gemeente Slochteren niet expliciet een integraal M&O beleid heeft. Wel zijn op relevante beleidsmatige onderdelen de relevante M&O aspecten opgenomen in beleid en beheer. In de jaarrekening 2005 wordt hier ook op ingegaan. Wel wordt momenteel een M&O beleid opgesteld.
2.5
Geautomatiseerde systemen
Ingevolge artikel 2:393.4 BW dient de accountant in zijn verslag aandacht te besteden aan de bevindingen met betrekking tot de betrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking. In deze context geven wij aan dat onze interimcontrole geen bevindingen heeft opgeleverd die wij naar onze mening onder uw aandacht zouden moeten brengen.
11
3
Kwaliteit van de jaarstukken
3.1
Kwaliteit van de jaarstukken
De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening. Het jaarverslag op haar beurt bestaat uit de programmaverantwoording en de verplichte paragrafen. De jaarrekening bevat de programmarekening, de balans en een toelichting op beiden. Binnen het dualisme hebben de begrotingen en de jaarstukken een belangrijke kaderstellende en controlerende functie en zijn voor u het middel waarop u de verantwoording over het gevoerde beleid kan toetsen. Dat is lang niet altijd eenvoudig. In dit hoofdstuk vindt u daarom onze bevindingen ten aanzien van de kwaliteit van de jaarstukken. Dit doen wij door in te gaan op: de consistente toepassing van de waarderingsgrondslagen; de in de jaarrekening opgenomen managementinschattingen; het inzicht dat de paragraaf weerstandsvermogen geeft; de kwaliteit van de financiële positie en het rekeningresultaat; overige controlebevindingen.
3.2
Waarderingsgrondslagen
De waarderingsgrondslagen en de bepaling van resultaat zijn niet gewijzigd ten opzichte van vorig jaar. De jaarrekening is vergelijkbaar met die van vorig jaar en de begroting. Wij beschouwen de waarderingsgrondslagen als toereikend.
3.3
Schattingen en aangelegenheden van subjectieve aard
Een jaarrekening bestaat deels uit posten die op één wijze geïnterpreteerd kunnen worden, maar ook uit posten waarbij de verantwoording op basis van belangrijke aannames tot stand komt. Hierna rapporteren wij die aspecten van de jaarrekening waarvan de waardering in belangrijke mate wordt beïnvloed door managementinschattingen. Deze managementinschattingen komen tot stand op basis van kaderstelling tussen College en Raad (zoals vastgelegd in verordening 212) en de specifieke invulling van algemeen geaccepteerde waarderingsgrondslagen (bijvoorbeeld inzake verplichtingen). De belangrijkste posten in de jaarrekening die mede tot stand komen als gevolg van (noodzakelijke) managementinschattingen zijn: afschrijvingspercentages voor materiële vaste activa; mogelijke afwaardering van materiële vaste activa; de bepaling van de eventueel benodigde voorziening voor oninbare activa, zoals debiteuren en verstrekte geldleningen; inschattingen inzake grondexploitaties en grondposities; de bepaling en onderbouwingen van de verplichtingen;
12
de omvang en toereikendheid van voorzieningen.
Wij hebben deze managementinschattingen geëvalueerd in het kader van de accountantscontrole. Deze evaluatie heeft niet geleid tot voorstellen tot aanpassing van de gemaakte inschattingen.
3.4
Risico’s en weerstandsvermogen
De paragraaf weerstandsvermogen in de jaarrekening 2005 is gebaseerd op de doorontwikkelde paragraaf weerstandsvermogen van vorig jaar. De samenhang tussen risico’s, weerstandsvermogen en reserves en voorziening is hieronder opgenomen:
Risico’s
Weerstandscapaciteit
Alle voorzienbare risico's waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot het balanstotaal of het eigen vermogen.
Samenloop van risico’s
Vrije ruimte in de reserves Voorzieningen Post onvoorzien in de begroting
Flexibiliteit Weerstandvermogen
Conform vorig jaar zijn de bij de gemeente Slochteren geïdentificeerde risico’s nader toegelicht. Deze risico’s variëren van algemene bedrijfsrisico’s zoals WWB tot specifieke risico’s zoals Meerstad (welke uitgebreid is toegelicht) en Stichting KAS. De intern aanwezige weerstandscapaciteit wordt eveneens toegelicht. De weerstandscapaciteit bestaat globaal uit de algemene reserve ná resultaatsverwerking ad € 3,0 miljoen, de voor Meerstad gevormde bestemmingsreserve ad € 5,6 miljoen en de voor WWB gevormde bestemmingsreserve ad € 0,4 miljoen. In 2005 en 2006 zijn door het College behoorlijke inspanningen gepleegd om de begroting sluitend te krijgen, dit is uiteindelijk ook gerealiseerd. Gegeven de sluitende begroting voor 2006 en het BeB (beleidsextensivering en bezuiniging) geeft het College daarom aan dat de ‘financiën op orde zijn’. Wij hebben het College geadviseerd om nadere invulling te geven aan de bepaling van het benodigde weerstandsvermogen. Door een adequate onderbouwing van het benodigde
13
weerstandsvermogen (periodiek actualiseren) wordt een goed beeld verkregen omtrent de aanwezige en de benodigde reserves en het weerstandvermogen van gemeente Slochteren. Deze informatie kan worden meegenomen bij de invulling van het beleid van Gemeente Slochteren in komende jaren. Voor de jaarrekening 2006 bevelen wij het College aan de risico’s zo compleet en concreet mogelijk te benoemen (moment van signalering, raming van financiële boven- en ondergrens én reeds ondernomen actie cq. afwikkeling). Door te kiezen voor de door ons voorgestelde opzet ontstaat naar onze mening een goed (voortschrijdend) inzicht in de risico's voor de gemeente (risicomanagement) . Op basis hiervan kan ook een betere relatie worden gelegd met het beschikbare weerstandsvermogen. Overigens is de gemeente Slochteren hier al mee gestart, in Burap I 2005 werden bijzondere ontwikkelingen in risico’s toegelicht terwijl in Burap II 2005 een risico paragraaf is opgenomen.
3.5
Kwaliteit van de financiële positie en het rekeningresultaat
De jaarrekening over 2005 laat een aantal bijzondere ontwikkelingen zien. In de navolgende paragrafen wordt nader ingegaan op deze ontwikkelingen en de door ons ingeschatte betekenis daarvan voor de bedrijfsvoering van de gemeente Slochteren.
3.5.1
Kwaliteit van het resultaat
Het resultaat over het jaar 2005 is als volgt samen te vatten: (x € 1.000) Resultaat voor bestemming Dotatie / onttrekking aan reserves Positief resultaat na dotatie / onttrekking aan reserves
Begroting 2005 (7.132) 7.103 29
Rekening Verschil 2005 (7.371) 239 7.294 191 77 47
In de jaarrekening 2005 wordt op hoofdlijnen een toelichting gegeven op het rekeningresultaat 2005. Over 2004 is een negatief resultaat na dotaties en onttrekkingen in reserves behaald van circa € 1,12 miljoen. Analyse afwijking begroting en jaarrekening 2005 De afwijking tussen het begrote resultaat en het werkelijke resultaat (na bestemming) bedraagt circa € 47.000. Naar aanleiding van Marap I en II 2005 werd een positief resultaat op de exploitatie verwacht van circa € 29.000. In de jaarrekening 2005 is een positief resultaat ten opzichte van de begroting 2005 van € 77.000 gerealiseerd. In 2004 bedroeg het verschil tussen de Marap II en de jaarrekening bijna € 1,13 miljoen. De kwaliteit van de tussentijdse prognose is naar onze mening dan ook verbeterd in 2005, maar blijft een belangrijk aandachtspunt. Het inzicht in de (toenemende) voordelen in de periode september tot en met december van
14
het lopende jaar kan nog steeds verder verbeterd worden. Ook blijft het van belang om kritisch te blijven ten aanzien van tussentijdse prognoses. Het prognosticeren van kapitaalslasten (in 2005 veel aandacht aan besteed) onttrekkingen en toevoegingen aan reserves blijft hierbij een bijzonder aandachtspunt. Kwaliteit toelichtingen en analyses per programma Conform 2004 is in het jaarverslag 2005 per programma een inhoudelijke verantwoording opgesteld. In 2005 is de inhoudelijke verantwoording kwalitatief verder doorontwikkeld. Per programma worden onder andere de ontwikkelingen gedurende het jaar en de realisatie van hoofd- en subdoelstellingen nader toegelicht. Tevens zijn de baten en lasten per programma opgenomen, ten behoeve van budgetautorisatie. Verbeterpunten zijn een nadere toelichting en verschillenanalyse, opnemen van de begrotingshistorie en de individuele mutaties in de reserves per programma. Conform 2004 worden op enkele programma’s begrotingsoverschrijdingen gerealiseerd, wat begrotingsonrechtmatigheid inhoudt. Dit wordt conform voorgaand jaar veroorzaakt door de doorbelasting van uren naar programma’s. Op het ene programma worden hierdoor meer uren geboekt en op het andere minder uren. Hierdoor bestaat overigens op totaalniveau wel aansluiting tussen begroting en werkelijke resultaten, maar bestaan op programma niveau relatief grote verschillen tussen begroting en realisatie.
3.5.2
Reserves
Toelichting op de reserves in algemene zin Door de invoering van het BBV zijn ook de presentatie en verwerking van de reserves in 2004 (in verband met de BBV) gewijzigd. In 2005 zijn nieuwe reserves gevormd voor Meerstad en WWB. Weerstandsvermogen en algemene dekkingsreserve Aan de algemene reserve (saldireserve) wordt jaarlijks het saldo van de rekening van het voorgaand jaar en de berekende rente toegevoegd / onttrokken. De omvang van de benodigde algemene reserve, ter dekking van onvoorziene tegenvallers, is gekwantificeerd in de door de Raad vastgestelde notitie reserves en voorzieningen. Het weerstandsvermogen wordt, in relatie tot de aanwezige en in de jaarrekening genoemde risico’s, als voldoende beschouwd. Verder verwijzen wij naar paragraaf 3.4 van dit verslag. Tijdens onze jaarrekeningcontrole hebben wij overigens vastgesteld dat stille reserves in gronden zonder nadere bestemming ad € 1,8 miljoen bestaan, welke niet worden meegenomen in de beoordeling van het weerstandsvermogen, wij adviseren u dit wel toe te lichten. Nieuwe bestemmingsreserves in 2005 Bij onze jaarrekeningcontrole hebben wij geconstateerd dat de Gemeente Slochteren een aantal nieuwe reserves heeft, waaronder de bestemmingsreserve voor WWB ad € 0,4 miljoen en voor Meerstad ad € 5,6 miljoen.
15
WWB In het kader van de WWB wordt een bedrag van € 0,67 miljoen ontvangen van het Ministerie voor het aanvullen van het budget. Om deze toelage te kunnen ontvangen moet de gemeente aan een aantal voorwaarden voldoen, waaronder een goedkeurende verklaring voor rechtmatigheid. Indien de gemeente aan deze gestelde eisen voldaan heeft, zal conform een besluit van de Raad € 0,4 miljoen aan de bestemmingsreserve worden toegevoegd. Dit gedeelte zal vrij besteedbaar zijn. In principe ontvangt de gemeente Slochteren een uitkering uit het noodfonds / vangnet WWB als het tekort > 10% is en een goedkeurende accountantsverklaring bij de WWB wordt verkregen. Inmiddels is duidelijk dat het tekort > 10% is. De goedkeurende verklaring is nog niet helemaal duidelijk. Uit controles van PwC tot en met het 4e kwartaal van 2005 blijken enkele tekortkomingen. Intern is een integrale herstelactie uitgevoerd, de uitkomsten hiervan zijn ons nog niet bekend. De Raad heeft expliciet besloten om de vordering op het ministerie (noodfonds WWB) op te nemen en de baat (tekort was al deels afgedekt in begroting) aan de reserve te doteren. Dit moet ook: het inkomensdeel is vrij besteedbaar en moet in een reserve worden opgenomen. Een overschot op het werkdeel moet in een voorziening worden opgenomen (in verband met de terugbetalingsverplichting aan Ministerie SZW). Meerstad De gemeente Slochteren heeft ten behoeve van Meerstad eigen gronden ingebracht ter waarde van € 6,5 miljoen, waarop € 0,9 miljoen in mindering is gebracht inzake gemaakte kosten tot aan het moment van de grondrouting. De resterende € 5,6 miljoen is in de bestemmingsreserve Meerstad opgenomen om de gewaarborgde geldleningen van Meerstad aan de financiers te kunnen dekken. Gemeente Slochteren staat hiermee garant voor 30% van € 230 miljoen (= € 69 miljoen), met als onderpand de gronden. Voorts is een separate overeenkomst met het Bureau Beheer Landbouwgebieden gesloten aan wie uitstel van betaling is gegeven ad € 8 miljoen. Deze uitstel van betaling is een soort borg en is ontvangen per bank in 2005. Deze € 8 miljoen is een langlopende schuld, welke op de balans is verantwoord en zal in 2016 inclusief de beleggingsrendementen worden terugbetaald. Voorts is met betrekking tot de transactie inzake Meerstad een achtergestelde lening uitgeleend, dat bestaat uit: Achtergestelde lening ad € 0,475 miljoen aan Stichting Zeggenschap en Stichting Kapitaal; Kapitaalstorting ad € 0,001 miljoen aan Stichting Kapitaal, die commandiet is van GEMM C.V.; Kapitaalstorting ad € 0,024 miljoen aan Stichting Zeggenschap, waarmee de aandelen in GEMM B.V. zijn gekocht. Deze 3 posten zijn verantwoord onder de financiële vaste activa, als geldleningen.
16
De bestemmingsreserves inclusief de garantstellingen worden, in relatie tot de aanwezige en in de jaarrekening genoemde risico’s, als voldoende beschouwd in het kader van de weerstandscapaciteit.
3.5.3
Grondexploitaties
Algemeen De Gemeente Slochteren heeft onderhanden werken geactiveerd. De samenstelling van deze post is als volgt:
Niet in exploitatie genomen gronden Voorraad bouwgrond in exploitatie Overige grond- en hulpstoffen
2005 € 2.568.000 866.000 233.000
2004 € 2.678.000 1.878.000 194.000
Totaal ultimo boekjaar
3.667.000
4.750.000
De boekwaarde van de onderhanden werken (inclusief de bouwgronden in exploitatie) bedraagt ultimo 2005 € 3,4 miljoen en ultimo 2004 bedroeg het onderhanden werk € 4,6 miljoen, wat voornamelijk door de mutatie in de voorraad bouwgrond in exploitatie wordt veroorzaakt. Voorraad bouwgrond in exploitatie De bouwgrond in exploitatie bestaat bijna geheel uit exploitatie Borgmeren fase 2 en 3. Op het complex Borgmeren fase 2 en 3 is in 2005 € 2,0 miljoen winst genomen, het zogenaamde resultaat grondbedrijf. Aangezien geen duidelijke regels bestaan over winstneming en deze gebaseerd is op schattingen van het management, hebben wij deze winstneming beoordeeld en vastgesteld dat de winstneming toereikend is. Wij adviseren u (mede gezien de verder te verwachten winst in Borgmeren fase 2 en 3) nadere beleidsregels op te stellen rondom winstneming. Voorraad niet in exploitatie genomen gronden De positie ligt in lijn met voorgaand jaar. Wel heeft een grote mutatie plaatsgevonden ten opzichte van 2004: het betreft de inbreng van gronden in de grondrouting inzake Meerstad. Deze gronden werden ultimo 2004 nog in deze voorraad niet in exploitatie genomen gronden verantwoord. Reserve grote projecten Ter dekking van de (toekomstige) risico’s binnen het grondbedrijf is, rekening houdend met het ambitieniveau van de gemeente, een reserve grote projecten gevormd. De hoogte van deze reserve bedraagt eind 2005 € 11 miljoen. Op basis van de aan ons beschikbaar gestelde informatie zien wij geen reden om de hoogte van de reserve grondbedrijf als ontoereikend te bestempelen.
17
3.6
Overige controlebevindingen
3.6.1
Vorderingen
Vordering inzake het Gemeentefonds Eind februari 2006 is bekend geworden dat de uitkering van de behoedzaamheidreserve van het gemeentefonds van de gemeente Slochteren ongeveer € 80.000 zal bedragen. In de jaarrekening 2005 is een geschatte opbrengst verantwoord van € 80.000.
3.6.2
Voorzieningen
Voorziening Stichting KAS Door terughoudende investeringen in de glastuinbouw in Groningen kampt de stichting waar de gemeente Slochteren een deelneming van 10% in heeft met grote tekorten. De schuld op het moment van opmaken van de nota beleidsvoorzieningen bedraagt € 1,6 miljoen en derhalve is een voorziening opgenomen van € 0,16 miljoen (10%). De schuld op het moment van opnemen van de voorzieningen is volgens het management niet meer opgelopen en de activiteiten zijn zoveel mogelijk bevroren, waardoor de voorziening toereikend is. Voorziening dubieuze debiteuren WWB De voorziening dubieuze debiteuren WWB ad € 0,244 miljoen is bepaald op basis van gegevens uit 2003 van andere gemeenten in de Provincie Groningen. Wij adviseren u om deze percentages in 2006 te actualiseren naar aanleiding van de incasso resultaten van de afgelopen jaren.
3.6.3
Kortlopende verplichtingen
Verplichtingen Tijdens onze controle hebben wij specifiek aandacht besteed aan de verplichtingen. Naar aanleiding van de jaarrekeningcontrole 2004 is in 2005 het interne verplichtingenbeleid aangepast en aangescherpt. Wij hebben geen onjuiste verplichtingen en/of restbudgetten aangetroffen. Wel hebben wij geconstateerd dat voor een bedrag van €86.000 aan facturen die in 2006 zijn ontvangen maar betrekking hebben op 2005, niet zijn opgenomen.
3.6.4
Baten
Baten uit hoofde van belastingen Tijdens onze jaarrekeningcontrole hebben wij geconstateerd dat intern geen aansluiting opgesteld wordt ten aanzien van de opbrengsten belastingen tussen de financiële administratie en het belastingenpakket VIS/VHS. Daarnaast wordt de toeristenbelasting niet verwerkt in het belastingpakket. Hierdoor bestaat het risico op mogelijk onvolledige opbrengsten.
18
Wij hebben bij onze controle op hoofdlijnen deze aansluiting gemaakt en vastgesteld in eerste instantie geen tekortkomingen geconstateerd. Wij adviseren u om alle belastingen via VIS/VHS te verwerken en om periodiek intern aansluiting te leggen tussen het belastingpakket en de financiële administratie.
19
4
Overige
4.1
Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens
De Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) is per 1 maart 2006 in werking getreden. De bepalingen van de WOPT zijn van toepassing voor de jaarrekening 2005 van organisaties die onder de WOPT vallen als deze per 1 maart 2006 nog niet is vastgesteld. Dit geldt dus eveneens voor gemeenten, provincies, waterschappen en Gemeenschappelijke Regelingen. Op grond van de WOPT moeten beloningen (waaronder voorzieningen ten behoeve van toekomstige beloningen, zoals pensioen) en ontslaguitkeringen in de jaarrekening worden vermeld als deze de gemiddelde ministersbeloning (voor 2005 vastgesteld op € 158.000) te boven gaan. Bij onze controle hebben wij vastgesteld dat de WOPT wordt nageleefd door de gemeente Slochteren.
4.2
Fraude
De primaire verantwoordelijkheid voor het voorkomen en ontdekken van fraude en onjuistheden berust bij zowel de toezichthoudende organen als het College. Het is de verantwoordelijkheid van de accountant om het risico te beoordelen dat de jaarrekening als gevolg van fraude, onjuistheden of verduistering van activa afwijkingen van materieel belang zou kunnen bevatten. Tijdens onze controle van de jaarrekening 2005 zijn bij ons geen aanwijzingen van fraude gebleken.
4.3
Wet MOT
Vanaf 1 juni 2003 is de Wet melding ongebruikelijke transacties (‘Wet MOT’) van toepassing op accountants. Indien er gedurende onze werkzaamheden aanwijzingen zijn van ongebruikelijke transacties (zoals bedoeld in de Wet MOT) zijn wij wettelijk verplicht deze te melden bij het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties, zonder u hiervan in kennis te stellen (omdat dit bij wet is verboden). Ongebruikelijke transacties worden gedefinieerd als transacties die mogelijk te maken hebben met het witwassen van geld. De accountant is niet verplicht om dergelijke transacties te zoeken, maar als hij hiervan aanwijzingen krijgt gedurende de controle (bijvoorbeeld in geval van transacties die niet in overeenstemming lijken te zijn met de kernactiviteiten) dient hij actie te ondernemen.
4.4
Kadernota platform rechtmatigheid
Met ingang van de jaarrekening 2004 is de accountantsverklaring bij de jaarrekening van gemeenten vernieuwd. De verklaring bevat vanaf 2004 een oordeel over het getrouwe beeld
20
en de rechtmatigheid in plaats van alleen over het getrouwe beeld. Reden hiervoor is dat het rechtmatig omgaan met publieke middelen zo belangrijk is dat overheden moeten kunnen laten zien dat ze rechtmatig met hun middelen omgaan. Om zowel overheden als accountants bij de controle op de rechtmatigheid van baten, lasten en balansmutaties te ondersteunen is in 2005 door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en het Koninklijk Nederlands Instituut voor Registeraccountants (NIvRA), het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten (PRPG) opgericht. Het PRPG heeft de opdracht zwaarwegende adviezen uit te brengen aan de wetgever, de provincies, de gemeenten en het NIvRA over de toepassing van het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten (BAPG) in de praktijk en de borging van de rechtmatigheid binnen provincies en gemeenten. Ook zal het platform de actuele ontwikkelingen volgen. Als eerste actie heeft zij in oktober 2005 de Kadernota Rechtmatigheid gepubliceerd. Deze kadernota geeft de visie voor de komende jaren van het PRPG ten aanzien van rechtmatigheid in de accountantsverklaring van gemeenten en provincies. In hoofdstuk 2.4 zijn wij uitgebreid ingegaan op de actuele stand van zaken binnen de gemeente Slochteren op het gebied van rechtmatigheid.
4.5
Eindrapport commissie Brinkman
Eind 2004 heeft de commissie Brinkman haar rapport ‘Anders gestuurd, beter bestuurd’ aangeboden aan het kabinet. De commissie vindt dat de overheid de samenleving de laatste decennia te veel heeft gevangen in regels met als doel burgers en medeoverheden van dienst te zijn. De commissie wil een andere overheid, waarin het rijk er meer op moet vertrouwen dat medeoverheden de middelen zinvol en verantwoord besteden. Het rijk beperkt zich dan zoveel mogelijk tot sturing op hoofdlijnen en de medeoverheden krijgen dan meer ruimte voor beleid en uitvoering. In het rapport worden de specifieke uitkeringen uitgelicht. Volgens de commissie kan het aantal specifieke uitkeringen terug van 155 naar 22. Daarnaast is de commissie van mening dat verantwoording over de specifieke uitkeringen zal moeten gaan plaatsvinden in de reguliere jaarrekening van de gemeente. Een goedkeurende verklaring bij de gemeentelijke jaarrekening betekent dat er geen aanvullende controle op specifieke uitkeringen van het Rijk wordt verricht. Indien het kabinet deze bevindingen overneemt, betekent dit dat er heel wat gaat veranderen voor gemeenten. Verantwoording van de specifieke uitkering moet dan gemiddeld gesproken een half jaar eerder gaan plaatsvinden. Dit zal consequenties hebben voor het managementinformatiesysteem van de gemeenten, alsmede voor het financieel beheer. Inmiddels is een concept AMvB gereed, welke naar verwachting nog voor de zomer 2006 door de Ministerraad zal worden goedgekeurd. Wij zullen het College en management van de gemeente Slochteren over de voortgang en het effect op de bedrijfsvoering en verantwoording van de gemeente Slochteren informeren.
21
