Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Ruimte voor Koplopers
Veldbrief Juni 2015
Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Koplopers
Pag 2 v 14
Inhoudsopgave 1. Zorgcentra Meerlanden.................................................................................................................................... 3 2. De Meerwende, De Meerstede en ’t Kloosterhof ............................................................................................ 3 3. Kwaliteit van Leven .......................................................................................................................................... 4 4. Kenmerken, sterkte en zwakte Zorgcentra Meerlanden ................................................................................ 5 5. Ontwikkelprojecten Koploperschap ............................................................................................................... 7 5.1 Verbeterteams Kwaliteit van Leven (Veilig & Vertrouwd) .............................................................................. 7 5.1.1 Omschrijving .......................................................................................................................................... 8 5.1.2 Doelstelling ............................................................................................................................................ 9 5.1.3 Te bereiken resultaat ............................................................................................................................. 9 5.1.4 Betrokkenheid, Draagvlak & Samenwerkingspartners ............................................................................ 9 5.2 Leerplein: Effectieve/efficiënte inzet cliënten, mantelzorgers, vrijwilligers en professionals .........................10 5.2.1 Omschrijving .........................................................................................................................................10 5.2.2 Doelstelling ...........................................................................................................................................11 5.2.3 Te bereiken resultaat ............................................................................................................................11 5.2.4 Betrokkenheid, Draagvlak & Samenwerkingspartners ...........................................................................11
Bijlage 1. Brief CCFR over koploperschap in de Langdurige Zorg .....................................................................13 Bijlage 2. Inventarisatie Zorgkantoor Zorg en Zekerheid ....................................................................................14
Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Koplopers
Pag 3 v 14
1. Zorgcentra Meerlanden Naam Adres Telefoon Bestuurder
Rooms Katholieke Stichting Zorgcentra Meerlanden Kamerlingh Onneslaan 171, 1171AE Badhoevedorp 020-6594155 dhr. Jan v/d Linden
[email protected] Contactpersoon Stefanie Versteegen (
[email protected]) Jan v/d Linden (
[email protected]) Review Zorgkaartnederland: De Meerstede (26 febr 2015) (meest recent) “Mijn moeder werd opgenomen om minimaal 12 weken te revalideren na een heupoperatie. Mijn vader had destijds al kanker in een vergevorderd stadium en mocht met haar meekomen. De zorg die zowel hij als mijn moeder mochten ervaren was indrukwekkend. In zeer grote mate alle lof naar het personeel van met name afdeling Kerkzicht. Van begin tot eind hebben mijn ouders, maar ook wij (kinderen), De Meerstede als een warm bad ervaren.” Kenmerk: Kleinschalig, 3 locaties, 207 cliënten, 276 vrijwilligers, 294 medewerkers. Op twee locaties meer vrijwilligers dan medewerkers.
2. De Meerwende, De Meerstede en ’t Kloosterhof Naam Adres Telefoon Aantal cliënten Aantal medewerkers Aantal vrijwilligers Aard van de zorg Niet Wlz-zorg Verscherpt toezicht Basiskwaliteit van zorg Naam Adres Telefoon Aantal cliënten Aantal medewerkers Aantal vrijwilligers Aard van de zorg Niet Wlz-zorg Verscherpt toezicht Basiskwaliteit van zorg Naam Adres Telefoon Aantal cliënten Aantal medewerkers Aantal vrijwilligers Aard van de zorg Niet Wlz-zorg Verscherpt toezicht Basiskwaliteit van zorg
Zorgcentrum De Meerwende Kamerlingh Onneslaan 131, 1171 AE Badhoevedorp Tel 020-6594155 95 139 (94 FTE) (peildatum maart 2015) 84 (peildatum maart 2015) Somatiek, PG, GGZ Wmo, Zvw Nee Ja (HKZ certificaat, tevreden cliënten en medewerkers) Zorgcentrum De Meerstede Burgemeester Pabstlaan 260 2131XW Hoofddorp Tel 023-5616647 68 91 (56 FTE) (peildatum maart 2015) 111 (peildatum maart 2015) Somatiek, PG, GGZ Wmo, Zvw Nee Ja (HKZ certificaat, tevreden cliënten en medewerkers) Zorgcentrum ’t Kloosterhof Clematisstraat 16, 1431 SE Aalsmeer Tel 0297-326970 44 64 (33 FTE) (peildatum maart 2015) 81 (peildatum maart 2015) Somatiek, PG, GGZ Wmo, Zvw Nee Ja (HKZ certificaat, tevreden cliënten en medewerkers)
Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Koplopers
Pag 4 v 14
3. Kwaliteit van Leven Zorgcentra Meerlanden heeft in haar Strategisch Beleidsplan 2013 t/m 2017 reeds richting gegeven aan het beleid gericht op liefdevolle zorg. Daarbij staat het welbevinden en versterking van eigen regie, netwerken en medezeggenschap centraal (‘Net als Thuis’). Begin 2015 is in afzonderlijke besprekingen en in gezamenlijke bespreking met centrale cliënten-en familieraad (CCFR), ondernemingsraad (OR), raad van bestuur (RvB) en raad van toezicht (RvT) in dialoog beleid geformuleerd en geconcretiseerd op de drie kwaliteitsniveaus: 1. Het versterken van de basis (veiligheid/ professionele zorg) 2. De kwaliteit van bestaan (liefdevolle zorg, waardigheid) 3. De samenhang in de zorg (relatiecliënt, mantelzorg en zorgverlener) In een apart document ‘Kwaliteit van leven Zorgcentra Meerlanden: 3 kwaliteitsniveaus’ worden deze niveaus beschreven op basis van een eerste zelfanalyse en beschrijving van verdere ontwikkeling. Als basis dienen reeds in de besprekingen vastgestelde beleidsnotities met concrete plannen van aanpak (SMART). Het gaat te ver deze bij de aanbieding in te dienen. De beleidsplannen (met Plan van aanpak) zijn beschikbaar op internet en gaan over: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Kwaliteit van leven: Integrale aanpak 2015 Verbetering Kwaliteit van Zorg (zorgkantoor 2015) Integrale benadering en versterking samenwerking (zorgkantoor 2015) Zelforganiserende teams (2014 t/m 2016) Effectieve en efficiënte inschakeling professional, cliënten, mantelzorg en vrijwilligers (2015 t/m 2017) Innovatie: Thuistechnologie, Skills lab, Versterking Zelfregie, -Zelfzorg en -Zelfredzaamheid, Vitaal en bewegen
Komende jaren (2015 t/m 2017) wil Zorgcentra Meerlanden de ruimte en middelen krijgen dit verder te ontwikkelen. Het laatste is gezien de omvang en toekomst van de organisatie essentieel. Uitgangspunt is dat de cliënt en familie (mantelzorger) ‘net als thuis’ zo veel mogelijk beslist vanuit zijn wensen/mogelijkheden en vanuit zijn beleefde kwaliteit. Er is aandacht voor zingeving, voor het eigen netwerk/buurt en voor de integrale (medisch, sociaal en psychisch) (zorg)vraag. Zorgcentra Meerlanden ondersteunt ouderen met maximaal behoud van zelfrespect en kwaliteit van leven, door het bieden van: zorg die aansluit bij de wensen en mogelijkheden van de cliënt, met warme betrokkenheid van familie/naasten: waardigheid zorg die met plezier geleverd wordt door gemotiveerde verzorgenden/ behandelaars: liefdevolle zorg zorg die voldoet aan de beroepsstandaard zorg geleverd in een beschermde woningomgeving, waar sprake is van: (beroeps)trots. In overleg met de CCFR (aanwezig bij de landelijke bijeenkomst van het Ministerie VWS over het vernieuwingsprogramma kwaliteit verpleeghuizen) sluit Zorgcentra Meerlanden aan bij het beleid en heeft dit vertaald in de gehele organisatie. Stimulerend is de presentatie van kwaliteit van leven (Welbevinden) als een boom en deze wordt gebruikt in de Verbeterteams (-aanpak) en interne communicatie:
-
Kwaliteit van leven (blaadjes)
-
Kwaliteit van zorg (stam)
-
Veiligheid (wortels)
Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Koplopers
Pag 5 v 14
De centrale en lokale cliënten- en familieraden hebben in de dialoog aangegeven erkend te willen worden als ‘Koploper in de Zorg’ en zelf regie te willen voeren (eigenaarschap) op het vernieuwingsprogramma en op de aantoonbare verbetering van de Veiligheid (Basis op Orde), Kwaliteit van Zorg en Kwaliteit van leven. Op basis van de besprekingen van sterkte en zwaktes is vanuit CCFR en organisatie besloten 2 ontwikkelprojecten in te dienen bij het vernieuwingsprogramma Kwaliteit verpleeghuiszorg en deze indien mogelijk gezamenlijk te presenteren (juli 2015). De 2 ontwikkelprojecten worden in hoofdstuk 5 beschreven.
4. Kenmerken, sterkte en zwakte Zorgcentra Meerlanden Zorgcentra Meerlanden is een relatief kleinschalige en een op waarden gebaseerde organisatie (Persoonlijk & Professioneel) met een rooms-katholieke grondslag met ‘liefdevolle-, persoonlijke en warme’ zorg. De verhoudingen zijn goed en de ‘lijnen’ en verbindingen in de organisatie zijn kort waardoor snel en direct kan worden ingespeeld op signalen. Sterkte en zwakte van de organisatie zijn met CCFR, RvT, RvB en OR benoemd en worden opnieuw geïnventariseerd in de zelfanalyse. Een eerste aanvang is gemaakt en weergegeven in het bijgevoegd document ‘Kwaliteit van leven Zorgcentra Meerlanden: 3 kwaliteitsniveaus’. In 2014 is mede op basis van bevindingen van de Arbeidsinspectie door de lokale CFR’s en teams actief ingezet op veilig werken en het terugdringen van agressie-incidenten (met name de afdelingen PG). De afdeling Opleidingen heeft daarbij met training en instructie (waaronder e-learning) een ondersteunende rol gespeeld. Begin 2015 werd door de Arbeidsinspectie met complimenten geconstateerd dat de veiligheid van werken en het voorkomen van en omgaan met agressie aanzienlijk was verbeterd. Dit kan als voorbeeld dienen in de organisatie en daarbuiten (Beste Praktijk: aanpak probleemgedrag). Ontwikkelproject 1: Verbeterteams Kwaliteit van Leven (Veilig & Vertrouwd) in samenwerking met Vilans Zelfanalyse op basis van de MIC-rapportages 2014 leert dat op het gebied van het uitzetten en managen van verbeteringen (resultaatverbetering per kwartaal) eenzelfde meer projectmatige en ‘targetgerichte’ aanpak wenselijk is. Op basis van besprekingen met RvT, MT, OR, CCFR en lokale CFR’s is besloten te komen tot Verbeterteams geïnitieerd door cliënten en familie (mantelzorgers), zodat meer sturing op verbeteringen per locatie, vanuit informeel- en formeel overleg, kan plaatsvinden. Sterk punt bij Zorgcentra Meerlanden is immers de verbinding en de actieve betrokkenheid van cliënten en familie. Op basis hiervan kan verder worden doorontwikkeld. Ook een sterk punt is het Opleidingscentrum met E-learning en het gezamenlijk vastgesteld Opleidingsplan 2015 en 2016 waarbij Zorgcentra Meerlanden inspeelt op verbetering van de kennis en kunde van professionals en verbetering van de deskundigheidsmix. Concrete afspraken zijn gemaakt voor meer opleiding en training, rekening houdend met toekomstige zorgzwaarte. In het kader van passende en goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt is samen met opleidingsinstellingen, met de Competence Group, Zorgleernetwerk en met 20 collega’s vanaf 2013/2014 bij Zorgcentra Meerlanden een Leerportaal (e–learning) ingericht en geïmplementeerd. Ontwikkelproject 2: Leerplein voor professionals, cliënten, mantelzorgers, familie en vrijwilligers (Skills lab) in samenwerking met Vilans en Competence Group Geleidelijk aan worden in 2015 en 2016 meer opleidingen beschikbaar gesteld voor ‘professionals’. De bedoeling is, vergelijkbaar voor ‘professionals’, een Leerplein (Skills lab) in te richten voor cliënten, familie, mantelzorgers en vrijwilligers, gebaseerd op beschikbare sites en materiaal. Indien nodig/wenselijk wordt nieuw materiaal ontwikkeld. Daarbij worden elementen (video’s, lesmateriaal) van het Leerportaal, Kennisplein Zorg Voor Beter, Kwaliteit van Leven, Gezond en Zeker, In Voor Zorg, In Voor Mantelzorg en andere samengebracht.
Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Koplopers
Pag 6 v 14
- Bevlogen CCFR, lokale CFR’s, OR, RvT en bestuurder De bevlogenheid en verbinding in de organisatie om de Liefdevolle Zorg te ontwikkelen en te garanderen is een kracht van Zorgcentra Meerlanden. De CCFR, lokale CFR’s OR, RvT en Bestuurder bestaan uit ervaren personen waardoor de verbinding en communicatie uitstekend verloopt. Gezamenlijk is de bereidheid het eigenaarschap en de regie bij de cliënt en familie (mantelzorgers) terug te brengen en daarbij een optimale inzet van professionals, cliënt, mantelzorger, familie en vrijwilligers te garanderen. De openstelling en vermaatschappelijking naar WijkOntmoetingsCentra wordt breed gedragen met aandacht voor de zwaardere zorg. Ten aanzien van bestuurlijk en inspirerend leiderschap geldt voor Zorgcentra Meerlanden dat de bestuurder de verbindende kracht en ‘stimulator’ is achter de kwaliteitsverbetering. Sinds 1 januari 2015 is een nieuw bestuurder aangetreden, die eerder op basis van vermaatschappelijking en de-institutionalisering organisaties in de VG (verstandelijk gehandicapten) en in de GGZ (RIBW Beschermd Wonen) naar de koploperpositie in hun branche heeft gebracht. Op basis van de ervaringen in de VVT (Verpleeg/verzorging/Thuiszorg) wordt nu in een verbintenis van drie jaar eenzelfde ontwikkeling bij Zorgcentra Meerlanden ingezet. De twee-jarige overeenkomst bij zorginkoop (en de noodzakelijke 3% middelen) komen voor de kleinschalige organisatie Zorgcentra Meerlanden daarbij als geroepen. -
Kernwaarden sluiten aan Aan de kernwaarden ‘professioneel’ en ‘persoonlijk’ zijn ‘vernieuwend’ en ‘verbindend’ toegevoegd. De strategie en het beleid zijn begin 2015 reeds op het vernieuwingsprogramma Kwaliteit van Zorg ‘herijkt’.
Zwak punt van Zorgcentra Meerlanden is het onvoldoende kenbaar maken van successen (koploperschap) en het ‘etaleren’ van de liefdevolle zorg aan de buitenwereld. Zorgcentra Meerlanden heeft op alle genoemde terreinen verbeteringen gerealiseerd waarbij de ervaring van de cliënt bij kwaliteit van leven vooropstaat. - Zorgcentrum Meerlanden is bereid om de ervaringen en kennis te delen en actief te communiceren daarover. Een eerste inventarisatie met OR, CCFR, RvT en RvB leverde een beschrijving op van ‘Beste Praktijken Kwaliteit van Leven’. Deze zullen worden opgeschreven aan de hand van de beleving (interviews) van de cliënten en hun mantelzorgers (familie). Een goed voorbeeld is de verbetering in de kwaliteit van leven van Kleinschalig Wonen PG op de locatie De Meerstede (2014), waarbij de cliënten en mantelzorgers (vrijwilligers) zelf een eigen budget hebben,
Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Koplopers
Pag 7 v 14
boodschappen doen of bestellen, de maaltijd met elkaar verzorgen, zelf (vers) koken en de huiskamer en eigen kamers hebben ingericht ‘net als thuis’. Dit voorbeeld wordt (in 2015) op meerdere locaties gevolgd. Bij 16 groepen, inclusief de 3 winkeltjes, wordt zelfstandig ingekocht via TeleSuper (2015). Regelmatig uiten cliënten en familie hun waardering over de liefdevolle zorg in de vorm van complimenten, brieven en/of komen artikelen in de krant. - Deze uitingen worden meer zichtbaar gemaakt op de aangegeven podia en het gebruik wordt – zeker bij honorering van de aanvraag- actief uitgerold in de organisatie van: www.zorgkaartnederland.nl, www.mijnkwaliteitvanleven.nl en www.mijnverbetermeter.nl en Zorgbetermetvrijwilligers (app). Op de eigen site worden de ‘Beste Praktijken Kwaliteit van Leven’ geplaatst en zichtbaar gemaakt. - Zorgcentra Meerlanden is graag bereid om kennisinstellingen onderzoek te laten doen en/of te laten participeren in de resultaten. Vilans heeft aangegeven graag betrokken te zijn in het coachen en ondersteunen van de lokale Verbeterteams van cliënten, mantelzorgers, vrijwilligers en professionals (regie CFR’s) en daarbij het Leerplein (Skills Lab), met als basis Zorg Voor Beter en Gezond en Zeker, de deskundigheid en inzet van gebruikersgroepen cliënten, mantelzorgers, vrijwilligers en professionals te stimuleren. Contact is gezocht met In Voor Zorg voor ondersteuning bij erkenning van het koploperschap. Vilans heeft aangegeven het te ontwikkelen skillslab, waarbij bestaande sites breed worden geïmplementeerd, vooral ten aanzien van het gebruik door de cliënt, mantelzorgers en vrijwilligers als vernieuwend te beschouwen. -
Zorgcentra Meerlanden werkt lokaal samen in het programma Meer Voor Elkaar/ Zorg voor Elkaar, met vrijwilligerscentrales, Meer voor Mantelzorg en met collega’s in de 1e lijn, 2e lijn en zorg en welzijn. Deelgenomen wordt aan het samenwerkingsverband VBZ (samenVoorBetereZorg) van organisaties VG, GGZ, VVT in de regio Kennemerland, Amstelland en Meerlanden (KAM). Op het gebied Arbeidsmarkt en Deskundigheidsbevordering wordt samengewerkt en is verbinding gelegd om samen innovatie en ontwikkeling van het digitaal Leerplein (E-learning) voor de genoemde gebruiksgroepen te ontwikkelen. Zorgcentrum Meerlanden kan daarbij mogelijk als Best Practice gaan dienen.
5. Ontwikkelprojecten Koploperschap De ambitie van Zorgcentra Meerlanden om twee ontwikkelprojecten in te dienen en verder de komende jaren ‘organisch’ invulling te geven aan strategie en beleid (sinds 2013) maakt het mogelijk in de relatief kleine organisatie te komen tot resultaten. De ambitie is in overeenstemming met het vermogen in de organisatie. Ter illustratie wordt in een apart document ‘Kwaliteit van leven Zorgcentra Meerlanden: 3 kwaliteitsniveaus’ de samenhang beschreven met in de bijlage een samenvatting van enkele relevante beleidsnotities (Plan van Aanpak). Dit document dient als eerste oefening voor het indienen van de plannen van het zorgkantoor (inkoopformat). In dit document richten we ons op de 2 vernieuwingsprogramma’s, in te dienen bij het Ministerie VWS (18 juni 2015).
5.1 Verbeterteams Kwaliteit van Leven (Veilig & Vertrouwd) Cliëntenraden zijn een belangrijk orgaan voor cliënten om geïnformeerd en betrokken te worden over hoe de zorgaanbieder voor hen kan bijdragen aan een zo prettig mogelijke leefomgeving en kwaliteit van leven. Zorgcentra Meerlanden heeft dan ook invulling gegeven aan het inrichten van formeel medezeggenschap van cliënten/ cliëntvertegenwoordiging. Op alle locaties en op centraal niveau is een CFR aanwezig. Zij functioneren naar tevredenheid op basis van geïmplementeerd beleid en een afgestemde jaarplanning (onderwerpen). Jaarlijks vindt een evaluatie plaats, alsmede een gezamenlijke bespreking (juni 2015) met de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur op basis waarop prioriteiten worden vastgesteld. De cliënten/vertegenwoordiging worden actief ondersteund en gefaciliteerd, waarbij gebruik wordt gemaakt van externe opleiding en ondersteuning (LOC). Intern en extern staat Zorgcentra Meerlanden bekend om haar actieve medezeggenschap en participatie van cliënten en familie. Opvallend daarbij is dat de centrale cliënten- en familieraad evenals de lokale CFR (mede) initiatieven nemen en actief extern participeren in de landelijke- en lokale netwerken.
Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Koplopers
Pag 8 v 14
Zo was de CCFR aanwezig bij de landelijke voorlichtingsdag van het ministerie over koploperschap in de zorg. Vol enthousiasme kwam de CCFR hier vandaan en werd vervolgens deelgenomen aan het formuleren van beleid (zie brief CCFR, bijlage 1). Tevens heeft de CCFR een actieve bijdrage bij de inkoop en bijeenkomsten van het zorgkantoor. Bij de raadpleging en inventarisatie van het zorgkantoor rond thema’s faciliteren van cliëntenraad, betrekken van de cliënten/vertegenwoordiging bij beleid, inkoop, cliëntonderzoek, verbeterplannen, resultaten en overleg blijkt Zorgcentra Meerlanden hierin koploper (zie bijlage 2 voor de uitwerking van de zelfanalyse gebaseerd op de enquête van het Zorgkantoor). De lokale raden hebben het initiatief genomen tot het organiseren van Alzheimercafés op de drie locaties en hebben tussentijds in overleg een enquête uitgezet rond de waardering en beleving van de maaltijd. De CCFR en lokale CFR’s zijn eveneens mede-opdrachtgever in 2015 voor de CQ-tevredenheidsmeting (Facit). Naar aanleiding van bespreking van het ‘Plan van Aanpak Kwaliteit Verpleeghuizen’, de beleidsnotities en het rapport ‘Medezeggenschap Op Maat1 is als ontwikkeling vastgesteld te komen tot een nog actievere betrokkenheid van de cliënten/vertegenwoordiging bij de daadwerkelijke verbetering van veilige en vertrouwde zorg, van kwaliteit van zorg en van kwaliteit van leven. Hierdoor worden de cliënten/vertegenwoordiging actief en aantoonbaar betrokken bij het opstellen en evalueren van beleid en ontwikkelplannen voor 2015 en 2016. Begin 2015 is gezamenlijk beleid geformuleerd gericht op versterking van zelfregie, zelfzorg en zelfredzaamheid van cliënten en het actiever betrekken en inschakelen van cliënt, mantelzorgers en vrijwilligers bij de kwaliteit van leven (‘Net Als Thuis’). 5.1.1 Omschrijving Zorgcentra Meerlanden wil nadrukkelijk inspelen op het versterken van de regie van haar cliënten. Goede zorg voor ouderen draait immers om maximaal behoud van zelfrespect en kwaliteit van leven. In dit kader hebben de lokale cliënten- en familieraden het initiatief genomen om op de locaties Verbeterteams Kwaliteit van Leven (Veilige en Vertrouwde Zorg; Basis op orde: feitelijk en in de beleving van de cliënt) te realiseren. Aan deze Verbeterteams nemen een projectleider (cliënt of familie/mantelzorger) en coach (Vilans) deel. Eerste prioriteit heeft, vergelijkbaar aan de aanpak agressie, de veiligheid rond medicatie (reductie 25%), vallen (reductie 25%), hygiëne en vertrouwdheid in vrijheidsbeperkende maatregelen (geen), omgaan met elkaar en bejegening. Deze onderwerpen worden op basis van de gegevens aangepakt in overleg met cliënten(vertegenwoordigers), zorgmedewerkers en vrijwilligers. Ervaring bestaat in het gezamenlijk bespreken van de rapportages (MIC, klachten etc.) in het overleg CFR en betrokkenheid bij het daadwerkelijk samen verbeteren en oplossen. Vanuit Opleidingen en de coach Vilans wordt het ‘skills lab’ met training-/instructiemateriaal gebruikt en gebruikersgroepen per locatie samengesteld. Om duidelijk in kaart te brengen/houden wat cliënten onder veilige en vertrouwde zorg verstaan, zullen regelmatig cliëntenpanels worden gehouden. Een cliëntenpanel is een vaste groep cliënten, vertegenwoordigers, burgers, medewerkers, vrijwilligers etc. die periodiek bevraagd wordt over bepaalde thema’s. De CCFR heeft reeds (samen) een enquête uitgezet in 2015 rond voeding en is betrokken bij de aansturing van de klanttevredenheidmeting (CQ) in september. Op basis hiervan kunnen in 2016 en 2017 verder enquêtes worden uitgezet. Contact wordt gezocht met het zorgkantoor en beleidsmedewerker Wmo om te zoeken naar dynamische meting van tevredenheid en kwaliteit vanuit het perspectief van cliënten, mantelzorgers (familie) en vrijwilligers.
1
onderzoek naar de wijze waarop vorm en inhoud wordt gegeven aan medezeggenschap van cliënten in de zorg’ van het Verwey Jonker Instituut (april 2015)
Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Koplopers
Pag 9 v 14
5.1.2 Doelstelling Doelstelling van het ontwikkelproject “Verbeterteams Kwaliteit van Leven (Veilige en Vertrouwde Zorg) is eigenaarschap, regie en actieve betrokkenheid van cliënten en familie (mantelzorgers) te waarborgen en te versterken. Dit zal gebeuren via het eigenaarschap van de CCFR in de Verbeterteams en tevens door gebruik te maken van enquêtes, onderzoek en de cliëntpanels. 5.1.3 Te bereiken resultaat De verbeterteams gaan uit van een aantal beleidsdoelstellingen (‘targets’): Agressie-incidenten (in 2015 een daling met 25% ten opzichte van 2014 en idem in 2016) Voortzetting van het ingezette beleid en de aanpak vanuit de verschillende teams Medicatieveiligheid bij ouderen (in 2015 een daling van het aantal medicatie-incidenten met 25% ten opzichte van 2014 en idem in 2016) Zorgcentra Meerlanden werkt conform de multidisciplinaire richtlijn ‘Polyfarmacie bij ouderen’ en voert medicatiebeoordelingen uit, alsmede interne audits. De ontwikkelpunten rondom de medicatie-veiligheid krijgen op korte termijn in het veiligheidsteam, aangestuurd door een vertegenwoordiger van de CFR, uitwerking Val-incidenten (in 2015 een daling met 25% ten opzichte van 2014 en idem in 2016) Ter vermindering van het aantal valincidenten worden verbeteringen besproken variërend van “anders roosteren”, “aanpassingen om en in de woning” tot “het stimuleren van vitaliteit en bewegen” Hygiëne (rapportage IVG en 48 normen/ aanbevelingen zijn geïmplementeerd) Jaarlijks wordt een inspectieronde verricht door de met de hygiëneadviseur IZ/Hygiëne en Inspectie van de GGD Amsterdam. Op basis hiervan en op basis van de checklist van de Inspectie wordt de hygiëne per kwartaal geïnspecteerd door en met cliënten en familie en medewerkers hygiëne- en infectiepreventie Vrijheidsbeperkende maatregelen (het beleid ten aanzien van de inzet van Middelen en Maatregelen is geïmplementeerd, waarbij inzet van het principe “best passende, minst ingrijpende maatregel” wordt gehandhaafd) Ontwikkeling is om de “Alternatievenbundel vrijheidsbeperking V&V” (Vilans, 2014) breder en dieper te implementeren door deze op te nemen in de E-Learning (skills lab) onder begeleiding van kennisinstituut Vilans voor professionals, vrijwilligers, mantelzorgers, familie en cliënten Betere wondzorg (gebruik blijven maken van de richtlijnen en goede voorbeelden om deze verbetering te realiseren). Zorgcentra Meerlanden geeft reeds prioriteit aan de verbetering van de wondzorg en aantoonbaar betere wondzorg wordt breder en dieper geïmplementeerd door het op te nemen in de E-Learning (skills lab) onder begeleiding van Vilans, voor professionals/vrijwilligers/mantelzorgers/familie en cliënten Goed georganiseerde mondzorg (continueren geïmplementeerd beleid en procedures kwalitatief goed georganiseerde mondzorg, opnemen van afspraken hierover in het zorgdossier, trainingen en benutten professionele mondzorg) Aantoonbaar goed georganiseerde mondzorg wordt nog breder en dieper geïmplementeerd door het op te nemen in de E-Learning (skills lab) onder begeleiding van Vilans voor professionals, vrijwilligers, mantelzorgers, familie en cliënten Veilige- en vertrouwde zorg (er zijn in 2015 reeds verbeteracties uitgezet) In overleg met het zorgkantoor is een plan van aanpak ingediend ter verbetering van de kwaliteit (mede gebaseerd op de CQ meting) met aandacht voor onderwerpen als het verbeteren van de hygiëne (schoonmaak), bejegening en het omgaan met elkaar, maaltijd en beschikbaarheid personeel
Zorgcentra Meerlanden staat er open voor om de ervaring met de verbeterteams met andere zorgorganisaties te delen in het kader van de Best Practices. 5.1.4 Betrokkenheid, Draagvlak & Samenwerkingspartners Er is sprake van een brede betrokkenheid en breed draagvlak, hetgeen blijkt uit eigen initiatief door de cliënten/ vertegenwoordiging en het zelf in regie willen zijn van de Verbeterteams.
Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Koplopers
Pag 10 v 14
De Cliënten-en Familieraden nemen het voortouw, in samenwerking met de OR en het bestuur, ten aanzien van het verbeteren van de kwaliteit van zorg, bijvoorbeeld door het borgen van de uitkomsten van het informele overleg. De Raad van Toezicht stimuleert en bewaakt deze ontwikkeling naar meer eigenaarschap en regie van de cliënten/ vertegenwoordiging. Het risico bestaat dat de organisatie en cliëntenraden ingekapseld raken in de systeemwereld en alleen maar overleggen. Wenselijk is juist het versterken van de wisselwerking tussen formeel -en informeel overleg. Het informele overleg over de kwaliteit van de (individuele) zorg wint aan belang. Het sluit immers aan bij een maatschappelijke ontwikkeling waarin waarde wordt gehecht aan persoonlijke autonomie en zeggenschap over zorg en eigen leven. Het biedt cliënten aanknopingspunten om, op een meer gelijkwaardige basis, invloed uit te oefenen op de dagelijkse zorgen leefwereld. Tegelijkertijd biedt het professionals en bestuurders de gelegenheid de kwaliteit van de zorg te vergroten en beter af te stemmen op de wensen van de cliënt. Beide varianten bestaan in toenemende naast elkaar binnen Zorgcentra Meerlanden en grijpen op elkaar in. De opgave voor de toekomst is een verbinding en wisselwerking tot stand te brengen tussen het overleg in het kader van de medezeggenschap en dat in het kader van het vergroten van de zeggenschap over de zorg. Hierdoor kunnen deze vormen van overleg elkaar versterken.
5.2 Leerplein: Effectieve/efficiënte inzet cliënten, mantelzorgers, vrijwilligers en professionals Zorgcentra Meerlanden heeft de afgelopen jaren stevig ingezet op verbetering van de kwaliteit van zorg en aantoonbare verhoging van het deskundigheidsniveau van haar medewerkers. De manier waarop het werk georganiseerd is, moet veranderen. In de langdurige zorg moeten met minder mensen en minder middelen meer mensen met een zwaardere zorgvraag, verzorgd worden. De traditionele wijze van organiseren is niet alleen te duur geworden, mensen willen ook graag op een persoonlijkere manier worden verzorgd: thuis, met familie en vrienden, op maat en niet meer dan nodig. De professional van nu wil zich richten op het vakkundig verlenen van deze zorg en zich niet meer bezighouden met allerlei randvoorwaarden. Persoonlijke zorg, betaalbare zorg en professionele zorg staan centraal met evenwichtige inzet van de cliënt zelf, familie, mantelzorgers, vrijwilligers en professionals. Die moeten wel daarvoor worden toegerust en bekwaam zijn. 5.2.1 Omschrijving Zorgcentra Meerlanden initieert derhalve het innovatieve Skills Lab voor optimale inzet cliënten, familie, mantelzorgers, vrijwilligers en professionals om best practices te implementeren en nieuwe innovatie landelijk kader te stimuleren): Reeds in 2014 heeft Zorgcentra Meerlanden ingezet op het meer betrekken van vrijwilligers en wil in 2015 ook meer jongeren en langdurig werklozen te betrekken (in kader Participatiewet). Zorgcentra Meerlanden is voornemens een vernieuwend concept te ontwikkelen met samenwerkingspartners van transformatie van naar een combinatie van Algemene Voorziening en Maatwerkvoorziening. De gezamenlijke benadering met andere organisaties maakt het ontwikkelen van een vernieuwend en breed ‘skills labs’ mogelijk voor overdracht van kennis en ervaring en het versterken van cliënten, familie, mantelzorgers, vrijwilligers en professionals.
Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Koplopers
Pag 11 v 14
5.2.2 Doelstelling Doelstelling van dit ontwikkeltraject is: door competentieontwikkeling verhoging van de participatie en tevredenheid van cliënten, familie, mantelzorgers en vrijwilligers verhoging van deskundigheidsniveau (deskundigheidsbevordering) en inzet van de doelgroepen verhoging doelmatigheid inzet en (arbeids-)productiviteit in de zorg verhoging van de doelgerichtheid (effectiviteit) en klanttevredenheid verhoging van de kwaliteit van zorg 5.2.3 Te bereiken resultaat Het resultaat van het in te richten skillslab is: meer en effectieve inzet van cliënten (zelfzorg), familie, mantelzorger en vrijwilligers in zorg en welzijn (aantoonbare substitutie) aantoonbaar meer klanten helpen voor bestaande productie aantoonbare verbetering in de doelmatige inzet van zorg (professionals) en toename van de arbeidsproductiviteit aantoonbare betere kwaliteit van zorg en tevredenheid bij cliënten aantoonbare bevorderen van de eigen regie en/of zelf-/samenredzaamheid (vraaggericht) 5.2.4 Betrokkenheid, Draagvlak & Samenwerkingspartners Zorgcentra Meerlanden zal hierbij gebruik maken van kennisinstituten. Kenniscentrum Vilans wordt ingeschakeld om het proces verbeterteams in eigen regie te begeleiden en om daarbij voor deskundigheidsbevordering gebruik te maken van een leeromgeving voor professionals en voor cliënten, mantelzorgers en vrijwilligers. In samenwerking met opleidingsinstituten waaronder Competence Group, welzijnsorganisaties, cliëntenorganisaties/-vertegenwoordiging, informele netwerken (waaronder kerken en betrokkenen vanuit de RK identiteit) en organisaties in de VVT, GGZ, Gehandicaptenzorg en Thuiszorg zal in het kader van de Transitie in de zorg en lokale programma’s (samen voor betere zorg ofwel VBZ) samengewerkt worden. Indien mogelijk wordt in samenwerking met deze collega’s en met collega’s uit, welzijnsorganisaties en gemeenten (sociale dienst, SW bedrijf) een leeromgeving en uitvoerig programma voor de verschillende doelgroepen ontwikkeld gericht op het effectief en efficiënt overdragen van skills en vaardigheden (‘Skill labs met E-learning). Daarbij wordt bestaand en nieuw materiaal gebruikt waaronder instructievideo’s, lesmateriaal, instructies en opdrachten, bijvoorbeeld via gezondenzeker.nl, vilans.nl en zorgvoorbeter:
Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Koplopers
Pag 12 v 14
5.2.5 Globaal tijdspad & Evaluatiemoment Opstellen Plan van Aanpak Skills lab voor cliënten, familie, mantelzorgers en vrijwilligers (juli 2015 met Vilans) Voorstel maken/inrichten leeromgeving (Skills Labs) (3e kwartaal 2015) Onderzoek naar samenwerkingspartners (VBZ verband en in kader Meer Voor Elkaar) (3e kwartaal 2015) Maken leerprogramma’s en hulpmiddelen voor de verschillende doelgroepen (3e en 4e kwartaal 2015) Voor Veilige & Vertrouwde Zorg, Kwaliteit van Zorg, Kwaliteit van Leven (selectie) Start Skills Lab voor cliënten (zelfzorg), familie, mantelzorgers en vrijwilligers (1e gebruikersgroepen nov.2015) Evaluatie 1e fase (opstart) (januari 2016) Betrekken (actief) samenwerkingspartners (januari 2016) Implementatie Skills Labs met meerdere deelnemersgroepen (1e helft en 2e helft 2016)
Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Koplopers
Pag 13 v 14
Bijlage 1. Brief CCFR over koploperschap in de Langdurige Zorg Centrale Cliënten- en Familieraad Zorgcentra Meerlanden Aan:
bestuur Zorgcentra Meerlanden t.a.v. de heer J. van der Linden Kamerlingh Onneslaan 131 Badhoevedorp
Badhoevedorp, 27 mei 2015
Betreft: Innovatieve plannen Zorgcentra Meerlanden 2015 - 2016 Geacht bestuur, beste Jan, Graag willen we als Centrale Cliënten- en Familieraad van Zorgcentra Meerlanden onze reactie geven op de innovatieve plannen die je aan ons hebt voorgelegd in de ‘Notitie Innovatie Zorgcentra Meerlanden 2015 en 206 – Beschrijving van Vijf Projecten’. Naar de CCFR heeft begrepen zal Zorgcentra Meerlanden deze vernieuwende initiatieven indienen bij het ministerie van VWS, in het kader van het daar aangekondigde nieuwe beleid. Bij de presentatie van dat nieuwe beleid, tijdens een inspirerende bijeenkomst van het ministerie op 19 mei jl. in Nieuwegein, was onze CCFR-secretaris aanwezig. Na afloop heeft hij daarvan uitvoerig verslag gedaan. Als CCFR kunnen we ons in deze plannen van Zorgcentra Meerlanden geheel vinden. Ze komen in veel opzichten ook overeen met een richting van denken die onze centrale cliënten- en familieraad al eerder heeft verwoord. Daarbij wijzen we op het volgende: o
o
o o
o
tot een van de plannen, ‘bewegen’ voor onze bewoners, als voorwaarde voor hun vitaliteit, hebben we ruim een jaar geleden als lokale cliëntenraad in Meerwende Badhoevedorp al zelf het initiatief genomen; daar is ook al mee begonnen; fijn als dit nu nog wat voortvarender en meer professioneel wordt aangepakt, zoals op het gebied van ‘valpreventie’. het plan om het verzorgende personeel niet langer hiërarchisch aan te sturen, maar als zelfstandig werkende teams te organiseren, hebben we eveneens al eerder besproken, en juichen we als CCFR sterk toe. Het gaat in veel gevallen immers om hoog opgeleid en deskundig personeel. Hen moet je in onze ogen inderdaad niet directief of met prikklokken leidinggeven, maar voornamelijk voorwaardenscheppend. Dit zal hun arbeidsvreugde, creativiteit en effectiviteit alleen maar sterk kunnen vergroten. vanzelfsprekend is het een goed idee de deskundigheid in de zorg verder te bevorderen. De CCFR is er bijzonder mee ingenomen zo’n programma niet te beperken tot het professionele personeel, maar daarbij ook de cliënten zelf te betrekken, evenals de mantelzorgers en vrijwilligers. de wenselijkheid om in de zorg ook beeldschermen, sensoren en andere ‘domotica’ in te zetten, hebben we in de CCFR eveneens al eerder benadrukt. Tot ons genoegen zal daar nu zowel intra- als extramuraal nadere uitwerking aan worden gegeven. Al is de beoogde apparatuur voor sommige van onze bewoners misschien even wennen: het zou heel goed zijn om hierin verdere vooruitgang te boeken. recent heeft de CCFR bijgedragen tot de selectie van een nieuwe bestuurder. Het heeft de raad goed gedaan dat de Raad van Toezicht mede op grond hiervan een bestuurder heeft kunnen benoemen die nadrukkelijk innovatie nastreeft en het belang inziet van het leren van positieve ervaringen elders in de zorg (‘best practices’).
Inzake de realisatie van de door Zorgcentra Meerlanden in gang te zetten innovatieve plannen ontvangt de CCFR te zijner tijd ter advisering graag uw nadere concretiseringen. U veel succes wensend, Met vriendelijke groet, Wim Schoutendorp, secretaris CCFR
Aanvraag Vernieuwing Kwaliteit van Leven Koplopers
Pag 14 v 14
Bijlage 2. Inventarisatie Zorgkantoor Zorg en Zekerheid Hieronder de Thema’s geïnventariseerd door het zorgkantoor over de positie van cliënten(vertegenwoordigers) bij Zorgcentra Meerlanden. I. Thema Faciliteren van de cliëntenraad 1. Vindt u dat de cliëntenraad genoeg medewerking krijgt om goed te kunnen werken? X Ja, goed 2. Hoe vaak heeft u overleg met directeur/ regiomanager/bestuurder X 1 keer per 6 weken II. Thema betrokkenheid van de raad bij beleid 1. Hoe betrekt de directeur/regiomanager/bestuurder (d/r/b) uw cliëntenraad bij gesprekken met het zorgkantoor? X CR heeft gesprek met d/r/b over de afspraken met het Zorgkantoor en mag zeggen wat ze belangrijk vinden in de afspraken met het zorgkantoor 2. Heeft u met de aanbieder gesproken over wat cliënten zelf moeten betalen naast de eigen bijdrage? En wat vindt de CR daarvan? Bent u betrokken geweest bij het vaststellen van de tarieven en wordt de lijst zichtbaar (digitaal) aangeboden? X De cliëntenraad wordt geïnformeerd over de eigen bijdragen en is betrokken bij tariefstelling III. Thema betrokkenheid van de raad bij beleid 1. Heeft de bestuurder met u de uitkomsten van het cliëntonderzoek besproken? X Ja 2. Heeft de bestuurder met u verbeterpunten besproken? X Ja IV. Thema Verbeterplannen 1. Heeft u in 2012 tm 2014 met de bestuurder gesproken over plannen de kwaliteit van zorg te verbeteren en/of over zaken die beter zouden kunnen? X Ja 2. Zijn de resultaten van plannen om kwaliteit van zorg te verbeteren samen met u besproken? X Ja 3. Wordt er met de cliëntenraad overleg gevoerd over de werkwijze en algemene gang van zaken rond de invulling van het zorgleefplan? X Ja 4. Is in uw organisatie duidelijk hoe en waar een klacht ingediend kan worden. X Ja V. Thema Betrokkenheid bij indienen plannen zorgkantoor 1. Heeft de bestuurder met u gesproken over voorstellen die hij heeft ingestuurd bij het zorgkantoor voor de inkoopafspraken 2015? Zoals innovatie, integrale zorg, best practice? X Ja