AANPAK BINNENSTAD SCHIEDAM
OPGAVE
Tijdens het werken aan binnenstedelijke opgaven merken wij een grote betrokkenheid van inwoners en ondernemers. Zij spreken vaak vol passie over hun stad en komen met allerlei ideeën om de levendigheid in de binnensteden te vergroten. In de praktijk blijkt het echter lastig om deze ideeën door te vertalen naar concrete projecten. Wij zien dat de traditionele rolverdeling veranderd is bij binnenstedelijke ontwikkelingen. De overheid bezuinigt, de vastgoedpartners zijn terughoudend met investeren en ook woningbouwcorporaties maken een pas op de plaats. Tijd dus om de lokale initiatiefnemers te steunen bij het realiseren van hun dromen. Maar wel op een wijze die past bij de huidige economische tijdgeest. Dit betekent de minimale middelen zo inzetten dat die zo’n groot mogelijke effect hebben op de verlevendiging van de binnenstad. Dit vraagt om een visie op de binnenstad die inspireert en initiatiefnemers uitnodigt om de initiatieven tot uitvoering te brengen. Tegelijkertijd biedt die visie heldere kaders en dient als sturingsmiddel en toetsingskader voor deze nieuwe initiatieven.
ONZE AANPAK
HKB stedenbouwkundigen werkt al jaren aan vergelijkbare opgaven in het Noorden van het land (oa. Appingendam, Delfzijl en Dokkum). Hier is het al 20 jaar crisis. Dit heeft ons geleerd hoe met minimale middelen toch impulsen te geven aan binnensteden. Een effectieve aanpak vraagt naast een ruimtelijke visie, om bewustwording bij inwoners, ondernemers en politiek welke onderscheidende kwaliteiten een stad heeft en voor wie dat interessant is. Dit vraagt om een goede afstemming van de citymarketing op de ruimtelijke visie. Onze integrale aanpak bestaat uit drie stappen: 1. luisteren 2. denken 3. doen Het opbouwen van vertrouwen loopt als rode draad door onze aanpak. Voor een breed gedragen visie is het opbouwen van dit vertrouwen bij zowel opdrachtgever (ambtelijk en bestuurlijk) als bij bewoners en ondernemers essentieel. In dit boekje lichten wij onze aanpak toe aan de hand van de Ontwikkelingsvisie voor de binnenstad van Schiedam.
LUISTEREN
STATEMENT OF NEED
Luisteren kan op vele manieren. Elke situatie is anders en vraagt om een andere insteek. Wij begeven ons graag tussen de mensen voor wie we een visie opstellen. Dit betekent enerzijds goed aanhaken bij de ambtelijke en bestuurlijke organisatie, maar vooral ook de straat op. Het liefst parkeren we onze HKBouwKeet in het territorium van (potentiële) initiatiefnemers of betrekken we tijdelijk een leegstaand pand in de binnenstad. Via geplande en ongeplande ontmoetingen, zowel analoog als digitaal, vinden interessante gesprekken plaats over nieuwe kansen voor de stad en ontdekken we wat de (binnen)stad uniek maakt, waarin het zich onderscheidt van nabij gelegen dorpen en steden en waar de kansen liggen. Vertrekpunt daarbij is te ontdekken wat er vooral goed gaat in de stad. Dit geeft een goede basis om op voort te bouwen bij het opstellen van de visie. Daarvoor is het soms nodig heilige huisjes bespreekbaar maken, ook buiten de muren van het stadhuis! Uitkomst van deze fase is een ‘Statement of Need’ met daarin de gezamenlijke ambitie voor de binnenstad en de bijbehorende kernwaarden.
Veranderen en Verbeteren
Proveniersbrug en omgeving
Schieveste
Groenweegje Brandweer - UTO
Wennekerpand
CS
Centrum Kern
Overschiesestraat
Centrum rand
Westmolenstraat
Binnenstad
Kop van de Singel
Broersvest - Broersveld
Koemarkt
Havenkerk
Makkerstraat
Schiedam Binnenstad Bron: BinnenstadsAtelier, maart 2012
inventarisatie
Bron: Gemeente Schiedam, oktober 2011
Alles nu direct veranderen is geen optie, zeker niet in deze tijd. Start bij dat wat nu al hoog gewaardeerd wordt.
beleidsnotitie en actieplan Binnenstad Schiedam
ig z e b e ar e a l m k r et a a i j n 25 nog l a n e
Bijeenkomst Gemeenteraad Schiedam
DENKEN VISIE
De kernwaarden van de binnenstad vormen, samen met de verhalen die we te horen krijgen, het uitgangspunt voor de kapstok die wij ontwikkelen. Hieraan kunnen het beleid en de verschillende projecten in de binnenstad opgehangen worden. Daarbij dient er een evenwicht te zijn tussen het vormgeven van ruimte, het bijhorende programma en de beschikbare financiële middelen. Het maken van keuzes is daarbij essentieel. Wat doe je wel en wat doe je in deze tijd vooral ook niet? Onze werkwijze maakt inzichtelijk welke projecten prioriteit moeten krijgen. Daarbij is het belangrijk om duidelijk weer te geven welke rol de gemeente daarbij inneemt en wat zij verwacht van andere partners in de binnenstad. Het resultaat van deze fase is een inspirerende en uitnodigende visie voor de versterking van de binnenstad, inclusief een bijpassende marketingstrategie.
Regionale postitionering Schiedam
Zoneringskaart als toetsingskader voor initiatieven in de binnenstad
Inspiratietekening binnenstad Schiedam
stad
a
Slogan bij de Ontwikkelingsvisie voor de Binnenstad van Schiedam
Sc
D E I H SC an
hie
A M d
e
DOEN
UITVOERINGSAGENDA
Vaak blijkt dat mensen vrij goed weten wat er moet gebeuren. Het beantwoorden van de hoe-vraag is vaak de werkelijke opgave. Daarom koppelen we aan de visie een uitvoeringsagenda, waarin wordt aangegeven waar de binnenstad de komende jaren op in gaat zetten. Daarbij worden bestaande initiatieven zoveel mogelijk omarmd en verankerd in de visie. De uitvoeringsagenda beperkt zich niet tot enkele fysieke projecten zoals ontwikkelingslocaties, maar betrekt ook niet fysieke projecten, zoals de marketingstrategie. Tevens maakt de agenda onderscheid in de korte en langere termijn activiteiten. Op deze manier wordt de energie die is opgebouwd tijdens het visietraject direct doorvertaald in concrete acties. Denk daarbij aan evenementen die de langere termijnvisie ondersteunen of aan nieuwe stadsinitiatieven. Op de langere termijn gaat het om het verankeren van de visie in het (gemeentelijk) beleid en uiteindelijk in (gebouwde) ontwikkelingen. Deze concrete uitwerking van de visie levert vaak nogal wat discussie op (zowel binnen de gemeente als daarbuiten), omdat het direct ingrijpt in bestaande projecten en belangen. Een onafhankelijke blik en een gedragen visie met heldere kapstok helpen bij het stellen van de juiste prioriteiten voor de binnenstad.
Voorbeeld van stadsinitiatieven in Rotterdam en Oud-Beijerland als aanjager van lokale ontwikkelingen
Voor verankering van de visie in het bestemmingsplan zijn wij (weer) de stad in getrokken met de HKBouwKeet
Dirkzwager terrein
Marketing campagne binnenstad
Museumkwartier
Westmolenkwartier
De uitvoeringsagenda met de sleutelprojecten. Het streven is om deze digitaal beschikbaar te krijgen.
Stad aan de Schie
Binnenstadsloket
www.uitvoeringsagenda.nl Zo is elke initiatiefnemer altijd op de hoogte van de status van zijn intitiatief.
AANPAK BINNENSTAD
1. LUISTEREN -> STATEMENT OF NEED - Opbouwen vertrouwen - Opbouwen draagvlak - Collecteren verhalen
- Ambitie - Kernwaarden
2. DENKEN -> ONTWIKKELINGSVISIE - Ruimte - Programma - Geld
- Communicatie
3. DOEN
- Inspiratie - Afwegingskader
-> CITY BRANDING -> UITVOERINGSAGENDA.NL
- Korte termijn - Lange termijn
- Stads- initiatieven - Bestemmingsplan - Welstandsbeleid
Contactpersonen: Jeroen Leemans:
[email protected] Bas Vendrig:
[email protected]
hkbu.nl urban producers
www.HKBs.nl
www.HKBu.nl
Contactpersonen: Jeroen Leemans:
[email protected] Bas Vendrig:
[email protected]
Vestiging Groningen Boterdiep 63
9712 LK Groningen
T 050 318 31 00
E
[email protected]
Vestiging Rotterdam Westblaak 51
3012 KD Rotterdam
T 010 436 62 60
E
[email protected]