Aanbod begeleiding buitengewoon onderwijs internaten CLB

Aanbod begeleiding buitengewoon onderwijs internaten CLB 2011-2012 Bijlage bij Begeleidingsplan 2009-2012

pedaGOgische begeleidingsdienst Emile Jacqmainlaan 20 1000 Brussel

Inhoudsopgave 1

Inleiding ................................................................................................................... 2

2

Buitengewoon basisonderwijs .................................................................................. 3

3

Buitengewoon secundair onderwijs .......................................................................... 7

4

Buitengewoon onderwijs: basis- en secundair onderwijs.........................................11

4.1 4.2 4.3

GON -begeleiding .................................................................................................................. 11 Gedragsproblemen ................................................................................................................ 17 Autismespectrumstoornis ....................................................................................................... 23

5

Internaten ...............................................................................................................28

6

CLB ........................................................................................................................33

7

Kernaanbod op schoolniveau .................................................................................38

7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.5.1 7.5.2 7.5.3

Imago en profilering ............................................................................................................... 38 Teamontwikkeling .................................................................................................................. 44 Ontwikkelen van het beleidsvoerend vermogen .................................................................... 57 Kwaliteitszorg ......................................................................................................................... 66 Ondersteuning Gelijke onderwijskansen................................................................................ 71 Aanbod diversiteitsbegeleiding .............................................................................................. 71 Armoedebestrijding ................................................................................................................ 78 Omgaan met allochtonen ....................................................................................................... 80

Pedagogische begeleidingsdienst GO!

1

1

Inleiding Aangestuurd door nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs legt de pedagogische begeleiding buitengewoon onderwijs en CLB voor de komende 3 jaar volgende accenten binnen haar aanbod:  taalbeleid;  geïntegreerd ondersteuningsaanbod;  handelingsplanning;  professionalisering nieuwe personeelsleden;  implementatie van innovatie. Dit begeleidingsplan geeft een overzicht van het aanbod voor het schooljaar 2011-2012 geconcretiseerd in fiches. Deze fiches kunt u raadplegen vanaf p. 3. Hier wordt ook een beperkt deel van het aanbod van GO! Nascholing dat nauw aansluit bij het aanbod van de begeleidingsdienst, mee opgenomen. Voor een volledig overzicht van het aanbod van het Nascholing GO! verwijzen wij u naar www.g-o.be/nascholing. Daarnaast wenst de PBD de scholen in het ontwikkelingsproces als organisatie te ondersteunen opdat ze beter in staat zouden zijn hun eigen kwaliteit in handen te nemen. In het afzonderlijke aanbod van systeembegeleiding vinden jullie een aantal projecten terug die hierop een antwoord kunnen bieden.

Verklaring kleurcode van de fiches  grijs

= aanbod Pedagogische begeleidingsdienst;

 groen

=

gezamenlijk aanbod Pedagogische begeleidingsdienst en GO! Nascholing;

 blauw

=

aanbod GO! Nascholing dat nauw aansluit bij het aanbod van de Pedagogische begeleidingsdienst.


2

Aanbod begeleiding 2011-2012: Buitengewoon basisonderwijs

2

Buitengewoon basisonderwijs Alle types: Implementatie van visie op WO Verduidelijking

De scholen hebben in 2010-2011, via het kernteam WO van hun school, kennis gemaakt met de visie op WO (wat/hoe). In 2011-2012 wordt de start gemaakt van de implementatie van deze visie op de school.

Doelstellingen

Team implementeert visie op WO op de school:  de visie WO vertalen in een eindperspectief voor de doelgroepleerlingen;  ontwikkelingsdoelen koppelen aan dit eindperspectief;  output verzamelen bij uitstromers;  output analyseren (CIPO);  aan de hand van de PDCA-cirkel WO veranderen, verbeteren en verankeren.

Acties/Strategie

Reflectiemomenten met kernteam WO van de verschillende scholen (zie vorig schooljaar).

Doelgroep

Kernteam WO van de verschillende scholen (zie vorig schooljaar).

Tijdsinvestering voor de school

4 dagen van 2 sessies.


3


Taal in BuBaO: Taalbeleid opnieuw in ‘the picture’ Verduidelijking

De voorbije jaren hebben we in BuBaO sterk ingezet op taalbeleid op onze scholen, zowel naar inhoud als systeem. Tijd voor de scholen om aan zelfevaluatie te doen en van daaruit het taalbeleid bij te sturen waar nodig.

Doelstellingen

School brengt zijn taalbeleid in kaart aan de hand van zelfevaluatie. School gaat aan de slag met de besluiten om het taalbeleid op korte en lange termijn bij te sturen.

Acties/Strategie

Reflectiemomenten met kernteam taal van de verschillende scholen.

Doelgroep

Kernteam taal van de verschillende scholen.




4


Geïntegreerd ondersteuningsbeleid in het kader van gelijke onderwijskansen Verduidelijking

GOK wordt in BuBaO met één jaar verlengd om dan binnen het reguliere pakket lestijden opgenomen te worden. Hoe bereiden we ons als school voor op die nieuwe stap? Hoe installeren we een degelijk diversiteitbeleid op onze school!

Doelstellingen

GOK wordt vertaald naar een diversiteitbeleid op school. GOK in het preventieve basispakket zorg van elk personeelslid inbouwen.

Acties/Strategie

Reflectiemomenten met deelnemende schoolteams.

Doelgroep

Schoolteams met GOK-beleid.




5


Handelingsplanning in BuBaO Verduidelijking

Handelingsplanning is het cyclisch proces van het orthopedagogisch en orthodidactisch handelen met als doel onderwijs op maat van elke leerling te bieden. Het product van het proces van handelingsplanning is de schriftelijke neerslag: het handelingsplan.

Doelstellingen

De deelnemers hebben inzicht in het proces van handelingsplanning. De deelnemers hebben inzicht in het proces van handelingsplanning op hun school. De deelnemers ontwikkelen vaardigheden om een juiste rol te spelen in het proces van handelingsplanning op hun school. De deelnemers kunnen een zinvol, doordacht handelingsplan maken.

Acties/Strategie

vormingsdagen en reflectiedagen.

Doelgroep

Personeelsleden die pas starten in het BuBaO.




6

Aanbod begeleiding 2011-2012: Buitengewoon secundair onderwijs

3

Buitengewoon secundair onderwijs

Leerlijnen OV1-2: Visie ontwikkelingsdoelen OV1-2 implementeren Verduidelijking

Collega‟s in OV1 en OV2 baseren zich voor hun handelingsplanning meestal op de ontwikkelingsdoelen type 2 BuBaO, al dan niet aangevuld met eigen doelen. Momenteel liggen er nieuwe ontwikkelingsdoelen OV1-2 ter tafel. In afwachting van de goedkeuring door het Vlaams parlement, willen scholen reeds aan de slag gaan met deze nieuwe ontwikkelingsdoelen. Dit traject loopt parallel met de ontwikkeling van een nieuw DWP in de leerplancommissie.

Doelstellingen

5 vakgroepen OV1-2 baseren hun handelingsplanning op de visie achter de ontwikkelingsdoelen OV1-2 (nog niet goedgekeurd).

Acties/Strategie

Eén sessie vorming over de achterliggende visie op de OD OV1-2 per deelnemende school. Een ondersteuningstraject van 3 klassenraden waarbij het formuleren van doelen afgestemd op de leerling ingeoefend wordt.

Doelgroep

Vakgroepen OV1 en OV2 (GASV en BGV).


Vormingssessie: 1 halve dag. Ondersteuning van de vakgroepen bij de implementatie: 3 klassenraden (of af te spreken).


7


Omgaan met verschillen Differentiatie in de praktijk (OV3) Verduidelijking

Het buitengewoon onderwijs wordt gekenmerkt door individuele handelingsplanning. Inspelen op individuele verschillen bij de leerlingen vraagt van de leraar specifieke vaardigheden. Met dit aanbod willen we leraren GASV en BGV professionaliseren op dit terrein.

Doelstellingen

De OV3-leraren van 3 scholen spelen naar aanleiding van de begeleiding in de klaspraktijk beter in op de specifieke onderwijsbehoeften van de leerlingen. Ze zijn vaardiger geworden in differentiëren.

Acties/Strategie

Gedurende 5 vormingsmomenten waaraan opdrachten verbonden zijn, worden de leraren OV3 geprofessionaliseerd in het differentiëren op de klasvloer. Per school worden maximum 3 personeelsleden individueel op de werkvloer begeleid bij de implementatie van differentiëren. Er worden hiervoor 3 contactmomenten per leraar voorzien.

Doelgroep

Leraren OV3.


Vormingsmomenten: 5 halve dagen. Individuele begeleiding: 3 halve dagen per leraar.


8


Omgaan met verschillen GOK-beleid in het BuSO Verduidelijking

Scholen richten zich op de ruime ontwikkeling van alle kinderen door het creëren van een brede leer- en leefomgeving onder andere door:  het ontwikkelen van het taalvaardigheidsonderwijs in de school;  het aanbieden van onderwijsgerichte opvoedingsondersteuning aan ouders;  het opnemen van de (laagdrempelige) sociale functie in een netwerk met partners uit andere sectoren. Om dit GOK-beleid te implementeren werden GOK-coördinatoren aangetrokken. In het schooljaar 2011-2012 start er een nieuwe cyclus van drie jaar.

Doelstellingen

De GOK-coördinatoren begeleiden hun schoolteam vakkundig doorheen het GOK-proces.

Acties/Strategie

Alle betrokken GOK-coördinatoren komen 3 keer samen voor een inhoudelijke reflectie.

Doelgroep

GOK-coördinatoren BuSO.


Reflectiemomenten: 3 halve dagen.


9


Professionaliseren van nieuwe personeelsleden BuSO Verduidelijking

Handelingsplanning is het cyclisch proces van het orthodidactisch en orthopedagogisch handelen met als doel onderwijs op maat van elke leerling te bieden. Het product van het proces van de handelingsplanning is de schriftelijke neerslag: het handelingsplan. Dit aanbod wil in hoofdzaak de principes van handelingsplanning en de specifieke werking van het buitengewoon onderwijs introduceren.

Doelstellingen

Alle nieuwe personeelsleden kennen de principes van handelingsplanning en kunnen ze toepassen binnen de schooleigen context. Alle nieuwe personeelsleden hebben kennis gemaakt met de problematiek van autismespectrumstoornis (ASS) en van gedragsstoornissen.

Acties/Strategie

4 centraal georganiseerde studiedagen handelingsplanning waarop de scholen hun nieuwe personeelsleden kunnen inschrijven. 4 centraal georganiseerde studiedagen autisme waarop de scholen (een selectie van) hun nieuwe personeelsleden kunnen inschrijven. 4 centraal georganiseerde studiedagen gedragsproblemen waarop de scholen (een selectie van) hun nieuwe personeelsleden kunnen inschrijven. 6 nieuwe personeelsleden kunnen instappen op een individueel traject dat hen leert de handelingsplanning in de praktijk te brengen.

Doelgroep

Personeelsleden die hun eerste stappen zetten in het buitengewoon secundair onderwijs.


Alle nieuwe personeelsleden komen naar één van de studiedagen handelingsplanning. Alle nieuwe personeelsleden (of een selectie ervan) komen naar de studiedagen autisme en gedragsproblemen. Per nieuw personeelslid worden dus drie dagen afwezigheid op de school voorzien. Het personeelslid in een individueel traject handelingsplanning: 4 halve dagen


10

Buitengewoon onderwijs: basis- en secundair onderwijs

4


4.1

GON -begeleiding

Professionalisering van (beginnende) GON/ION-begeleiders Verduidelijking

Elk schooljaar starten heel wat nieuwe mensen in het GON/ION. Vaak zijn ze pas afgestudeerd in de lerarenopleiding of in een paramedische opleiding. De taak van een GON/ION-begeleider is complex en vraagt specifieke vaardigheden naar teamondersteunend werken en oudergerichte werking.

Doelstellingen

Alle nieuwe GON/ION-begeleiders maken kennis met de regelgeving over GON/ION en speciale onderwijsleermiddelen, worden vaardiger in agogisch werken en passen de inhoud toe in hun eigen situatie. GON-begeleiders die leerlingen met ASS begeleiden, vergaren kennis over ASS en passen deze kennis toe in functie van hun leerling(en) met ASS De ION-begeleiders participeren in een netwerk waar leren van elkaar door gerichte reflectie waargemaakt wordt.

Acties/Strategie

Voor alle nieuwe GON/ION-begeleiders worden 2 introductiestudiedagen en 1 opvolgdag georganiseerd. Voor alle nieuwe GON-begeleiders die leerlingen met ASS begeleiden, wordt in samenwerking met GO! Nascholing een vijfdaagse vorming georganiseerd. Voor de ION-begeleiders worden 3 thematische reflectiedagen voorzien.

Doelgroep

Voor de introductiestudiedagen: alle nieuwe GON/ION-begeleiders. Voor de nascholing GON ASS: GON-begeleiders die leerlingen ASS begeleiden. Voor de thematische reflectiedagen ION: alle ION-begeleiders.


Introductiestudiedagen: 3 dagen. Nascholing GON ASS: 5 dagen. Thematische reflectiedagen ION: 3 dagen.


11


Ondersteuning van GON/ION-schoolcoördinatoren Verduidelijking

De GON/ION-schoolcoördinator is een cruciale schakel in de GON/ION-werking van de dienstverlenende school. Van hem/haar wordt verwacht dat hij/zij beschikt over de nodige competenties om een team te leiden en te begeesteren, dat hij/zij inhoudelijk sterk staat en een adviserende rol kan opnemen.

Doelstellingen

Alle GON/ION-schoolcoördinatoren beheersen de techniek van intervisie en passen die gericht toe in hun eigen werksituatie. Alle GON/ION-schoolcoördinatoren participeren in een netwerk waar leren van elkaar door gerichte reflectie waargemaakt wordt. Alle GON/ION-schoolcoördinatoren nemen kennis van de nieuwe ontwikkelingen op regelgevend vlak met betrekking tot GON/ION, en speciale onderwijsleermiddelen. GON/ION-schoolcoördinatoren nemen een rol als coach op binnen hun team.

Acties/Strategie

Er worden drie regionale intervisiegroepen georganiseerd voor GON/ION-schoolcoördinatoren. Er worden drie reflectiegroepen voor GON/ION-schoolcoördinatoren geïnstalleerd. Er wordt één studiedag voor GON/ION-schoolcoördinatoren georganiseerd. Er wordt een nascholing over coaching georganiseerd.

Doelgroep

Alle GON/ION-schoolcoördinatoren.


Intervisiegroep: 3 dagen. Reflectiegroep: 3 dagen. Coördinatorendag: 1 dag. Nascholing coaching: 1 dag.


12


Teamondersteunend werken Verduidelijking

Van GON/ION-begeleiders wordt meer en meer verwacht dat ze aan de slag gaan met leerkrachten en leerkrachtenteams. In hun positie als GON/ION-begeleider worden ze echter wel vaak geconfronteerd met specifieke problemen. Omdat de vaardigheden, nodig voor deze nieuwe opdracht, weinig of niet aangeleerd worden in de initiële opleiding, is een professionaliserend traject aangewezen.

Doelstellingen

GON/ION-begeleiders gaan adequaat om met weerstanden. GON/ION-begeleiders motiveren lerarenteams gewoon onderwijs tot het inspelen op de diversiteit in hun klas. GON/ION-begeleiders hanteren, afhankelijk van de context, de gepaste gespreksvormen en communicatiestrategieën.

Acties/Strategie

Een vormings- en oefentraject bestaande uit twee grote thema‟s: weerstand en motivering enerzijds, communicatie anderzijds. Deelnemers kunnen zich inschrijven voor de twee thema‟s samen of voor elk thema apart. De sessies bestaan steeds uit een theoretische uiteenzetting, gekoppeld aan praktische oefeningen. Gedurende het schooljaar wordt er een terugkomdag ingericht.

Doelgroep

GON/ION-begeleiders.


Nascholing omgaan met weerstand: 1 hele dag en 1 halve dag (1e semester). Nascholing communicatie: 1 hele dag en 1 halve dag (2e semester). Terugkomdag: 1 hele dag per thema.


13


Stappenplan GON Verduidelijking

Om vlot een GON-begeleiding op te starten, is het belangrijk dat het GON-team en het CLB goed samenwerken. Het overleg tussen GON-team en CLB bepaalt de start van de GON-begeleiding en legt onderlinge taken en verwachtingen vast. Om deze samenwerking vlotter te laten verlopen is er binnen een werkgroep het stappenplan GON opgesteld.

Doelstellingen

Het GON-team en het CLB weten wat ze van elkaar kunnen verwachten inzake de GON-begeleidingen (taakomschrijving, (tijds)afspraken …).

Acties/Strategie

Er wordt een gezamenlijk overlegmoment georganiseerd waarop het stappenplan besproken wordt in aanwezigheid van alle betrokken personen. Dit overleg wordt georganiseerd op vraag van het GON-team en het CLB samen.

Doelgroep

Alle GON-teams en betrokken CLB‟s. Er is ruimte om 5 groepen te begeleiden.

Tijdsinvestering voor de school/het CLB

Intake: 1/2 dag. Overlegmoment: 1 dag.


14


Zelfevaluatie als instrument binnen kwaliteitszorg Verduidelijking

De school is verantwoordelijk voor haar kwaliteit, dus ook voor de kwaliteit van haar GON/ION–werking. Zelfevaluatie is een middel om gericht aan kwaliteit te werken.

Doelstellingen

Het GON/ION-team heeft zicht op haar beginsituatie. Het GON/ION-team heeft een verbeterplan opgesteld. Het GON/ION–team voert de acties uit, volgt die op en stuurt bij.

Acties/Strategie

Er wordt een traject zelfevaluatie georganiseerd, met als fasen: intake, bepalen focus, bepalen instrument, uitvoering, analyse data, bepalen prioriteiten, ontwikkelen actieplannen, uitvoeren actieplannen, evaluatie acties en bijsturing.

Doelgroep

GON/ION-teams.


In samenspraak met het GON/ION–team te bepalen (6 begeleidingssessies is richtinggevend).


15


GO! Nascholing: De intervisiemethodiek - Efficiënt overleggen over persoonlijke werkproblemen Inhoud

Als je met een groepje collega's een probleem wil bespreken dat gevoelig ligt bij een van de deelnemers, bestaat de kunst erin om tegelijk efficiënt naar oplossingen te zoeken én grote emoties te vermijden. Enkel ventileren brengt geen zoden aan de dijk, collega's met goedbedoelde tips overstelpen, evenmin. De methodiek van intervisie brengt structuur in complexe gespreksonderwerpen. De procedure zet de deelnemers ertoe aan om zich helder uit te drukken, weloverwogen vragen te stellen, geconcentreerd te luisteren en geregeld te reflecteren over hun eigen inbreng. Intervisie is een methodiek voor kleine groepen van collega's die elkaar op geregelde tijdstippen willen ondersteunen bij persoonlijke werkproblemen. Je krijgt een duidelijk stramien waarmee je na enkele keren oefenen zelfstandig aan de slag kunt.

Doelstellingen

 Je hebt een goed inzicht in de methodiek en in de functie van de verschillende fases.  Je kunt een persoonlijk werkprobleem definiëren en aanbrengen als thema van een intervisie.  Je kunt participeren aan een intervisie en een zinvolle inbreng doen om het aangehaalde werkprobleem aan te pakken.

Doelgroep

 Alle onderwijsniveaus.  Maximum 12 deelnemers per reeks.


16


4.2

Gedragsproblemen

Van visie naar actie in verbondenheid - beleidsplan ontwikkelen: ‘Gelijkgerichtheid in het opvoeden van kinderen in het buitengewoon onderwijs’ Verduidelijking

Scholen voor buitengewoon onderwijs hebben een gevarieerd personeelskader. Alle personeelsleden gelijkgericht laten omgaan met het gedrag van kinderen vanuit een gedeeld opvoedingstraject is niet evident. Via een intensief traject willen we samen met de personeelsleden het beleid over het omgaan met probleemgedrag vastleggen.

Doelstellingen

De school ontwikkelt op basis van een meting van de beginsituatie, een schoolspecifieke visie met betrekking tot gedragsproblemen. Op basis van deze visie worden doelstellingen en acties geformuleerd en uitgevoerd. De schoolteams realiseren de doelstellingen uit het actieplan in verschillende werkgroepen. Na een periode van enkele jaren wordt deze beleidscyclus geëvalueerd en bijgestuurd.

Acties/Strategie

Intake (waaronder één of twee meeleefdagen) - schoolspecifieke bevraging - begeleiding van het team - studiedag over gedragsproblemen - kerngroep- of middenkaderbegeleidingen om schoolspecifieke doelstellingen te realiseren - evaluatiemomenten met het team.

Doelgroep

Het volledige schoolteam.


Afspraken met directie en evt. middenkader 1 à 2 halve dagen. Personeelsvergaderingen: 2 halve dagen. Vergaderingen middenkader: 3 halve dagen.


17


Studiedag beginnende leerkrachten BuBaO en BuSO: ‘Zorgzaam omgaan met moeilijk gedrag’ Verduidelijking

Er wordt aan de deelnemers een forum geboden om over deze thematiek van gedachten te wisselen. We verkennen het terrein van de gedragsproblemen zoals die zich in klassituaties kunnen voordoen. Met de dynamische driehoek schetsen we een meerdimensioneel kader en denken na over een passende aanpak.

Doelstellingen

De deelnemers verwerven inzicht in het ontstaan van moeilijk gedrag. De deelnemers verwerven technieken om om te gaan met problematisch gedrag in de klas.

Acties/Strategie

Studiedag in het kader van het begeleidingstraject voor beginnende leerkrachten (JFK‟s).

Doelgroep

Beginnende leerkrachten.


1 dag


18


Life Space Crisis Intervention (LSCI) Verduidelijking

LSCI is een gespreksmethode die kan gebruikt worden om met kinderen en jongeren in crisis om te gaan. Crisissen worden gebruikt als leermoment; door op een gerichte manier er mee om te gaan worden stress en angst gereduceerd. Ook wordt inzicht in de eigen gevoelens en in de gevoelens van de andere nagestreefd en wordt gezocht naar welke gedragsveranderingen gepast zijn.

Doelstellingen

Inzicht verwerven in de conflictcirkel. inzicht verwerven in de verschillende fasen van LSCI. De verschillende fasen van LSCI kunnen toepassen. Inzicht verwerven in de verschillende interventies van LSCI.

Acties/Strategie

Gedurende vier sessies wordt afwisselend de theoretische achtergrond gebracht en actief geoefend in kleine groepjes.

Doelgroep

Begeleiders van kinderen en jongeren met gedragsproblemen.


4 halve dagen.


19


Forumgroepen BuBaO en BuSO - type 3 Verduidelijking

De forumgroepen hebben als doel collega‟s uit de praktijk samen te brengen om ervaringen uit te wisselen en te leren met en van elkaar.

Doelstellingen

   

Acties/Strategie

De groep komt 3 à 4 x per schooljaar samen in één van de deelnemende scholen.

Doelgroep

   


3 à 4 halve dagen.

Kennismaken met een andere praktijk. Ervaringen uit de praktijk van het type 3-onderwijs uitwisselen. Ervaringsgericht leren. Elkaar ondersteunen en inspireren.

Leerlingenbegeleiders en directies BuSO - type 3. Orthopedagogen en psychologen BuBaO - type 3. Leerkrachten BuSO type 3. Leerkrachten BuBaO type 3.


20


Zorgzaam omgaan met moeilijk en agressief gedrag op school - verbindend werken met ouders Verduidelijking

Het verbindend werken met ouders van kinderen en jongeren met moeilijk gedrag is een zware opdracht.

Doelstellingen

 Inzicht verwerven in de positie van ouders en hun verhouding ten opzichte van de school.  Methodieken kunnen hanteren in het spreken met ouders.

Acties/Strategie

Studiedag - ouderprogramma‟s - praten met ouders - ouderschapsgesprek.

Doelgroep

Scholen buitengewoon onderwijs.


In overleg te bepalen: pedagogische vergadering – pedagogische studiedag.


21


Contextuele leerlingenbegeleiding Verduidelijking

Het contextuele denkkader verbindt leerlingen, ouders en school. Vanuit deze dynamische driehoek worden begrippen zoals loyaliteit(sconflicten), meerzijdige partijdigheid, erkenning … verduidelijkt als ondersteunend kader voor de uitbouw van leerlingenbegeleiding.

Doelstellingen

 Inzicht verwerven in het contextueel denkkader.  Het contextueel denkkader kunnen integreren in de eigen leerlingenbegeleiding.

Acties/Strategie

Gedurende 4 sessies worden de contextuele begrippen aangebracht en actief geoefend aan de hand van casussen.

Doelgroep

Leerlingenbegeleiders uit buitengewoon basis- en secundair onderwijs.


4 halve dagen.


22


4.3

Autismespectrumstoornis

Beleidsplan ASS opstellen in het buitengewoon onderwijs Verduidelijking

Onze scholen (scholen in startfase betreffende ASS - scholen met expertise betreffende ASS) kennen een grote instroom van leerlingen met een autismespectrumstoornis. Voor deze leerlingen is een gerichte aanpak in de school noodzakelijk. Het is belangrijk dat scholen hier beleidsmatig en gericht mee omgaan.

Doelstellingen

De school ontwikkelt op basis van een meting van de beginsituatie, een schoolspecifieke visie met betrekking tot het onderwijsaanbod aan leerlingen met ASS. Op basis van deze visie worden doelstellingen en acties op maat en op tempo van de school geformuleerd en uitgevoerd. Na een periode van enkele jaren wordt deze beleidscyclus geëvalueerd en bijgestuurd. De schoolteams van 5 scholen realiseren de doelstellingen uit het actieplan in verschillende werkgroepen.

Acties/Strategie

Intake. Sensibilisering rond „autisme‟ of vormingsaanbod op maat van de school. Kerngroep of middenkaderbegeleidingen op het vlak van het realiseren van schoolspecifieke doelstellingen. Begeleiding van het voltallige schoolteam. Begeleiding op vraag van individuele leerkrachten in functie van professionalisering inzake ASS. Evaluatiemomenten met het voltallige schoolteam.

Doelgroep

Directie, kerngroep, middenkader en volledige schoolteams.


Afspraken met directie: 1 à 2 halve dagen. Vergaderingen middenkader/kerngroep ASS: 3 halve dagen. Personeelsvergaderingen: 2 halve dagen. Reflectiegesprekken met leerkrachten: 3 halve dagen.


23


Professionaliseren van nieuwe personeelsleden BuBaO en BuSO betreffende ASS (Basiscursus ASS GO!) Verduidelijking

Elk schooljaar starten heel wat nieuwe mensen binnen een geïntegreerde/specifieke autiwerking in het buitengewoon onderwijs of wensen personeelsleden zich te gaan verdiepen in autismespectrumstoornissen (ASS). Kinderen en jongeren met deze beperking maken deel uit van de groep leerlingen waar zij mee werken. Een grondige kennis en inzicht in ASS vormt de basis voor het aanbieden van begeleiding en ondersteuning op maat van deze leerlingen. De basiscursus ASS GO! wil in hoofdzaak een basispakket aanbieden waar de leerkrachten/begeleiders in hun praktijk mee aan de slag kunnen.

Doelstellingen

.Alle nieuwe personeelsleden verbreden hun kennis rond autismespectrumstoornissen. Alle nieuwe personeelsleden breiden hun handelingsrepertoire uit in functie van omgaan met leerlingen met ASS.

Acties/Strategie

BuBaO en BuSO regio Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen, Vlaams-Brabant: 5 georganiseerde vormingsdagen (op verschillende locaties) waarop de scholen (een selectie van) hun personeelsleden kunnen inschrijven. BuBaO en BuSO regio Antwerpen, Limburg, Vlaams-Brabant, Brussels Hoofdstedelijk Gewest: 5 georganiseerde vormingsdagen (op verschillende locaties) waarop de scholen (een selectie van) hun personeelsleden kunnen inschrijven. Aanbod     

Dag 1: Wat is autisme? Dag 2: Autisme en verduidelijking. Dag 3: IJsbergdenken: van theorie naar praktijk. Dag 4: Naar een autivriendelijke handelingsplanning. Dag 5: Een ervaringsdeskundige getuigt …

Doelgroep

Regio Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen, Vlaams-Brabant: 25 leerkrachten/begeleiders (BuBaO en BuSO): die leerlingen met ASS begeleiden. Regio Antwerpen, Limburg, Vlaams-Brabant, Brussels Hoofdstedelijk Gewest: 25 leerkrachten/begeleiders (BuBaO en BuSO) die leerlingen met ASS begeleiden.


BuBaO: alle nieuwe personeelsleden (of een selectie ervan) komen naar de studiedag ASS. Per nieuw personeelslid wordt één dag afwezigheid op de school voorzien. BuSO: alle nieuwe personeelsleden (of een selectie ervan) komen naar de studiedag ASS. Per nieuw personeelslid wordt één dag afwezigheid op de school voorzien.


24


Intervisiegroep: auticoördinatoren Verduidelijking

De auticoördinator speelt een belangrijke rol binnen de school buitengewoon onderwijs die autiwerking aanbiedt. Van hem/haar wordt verwacht dat hij/zij beschikt over de nodige competenties om een team te leiden en te begeesteren, dat hij/zij inhoudelijk sterk staat en een bemiddelende en adviserende rol kan opnemen.

Doelstellingen

De deelnemende auticoördinatoren leren en beheersen de techniek van intervisie en passen die gericht toe in hun eigen werksituatie. De deelnemende auticoördinatoren participeren in een netwerk waar leren van elkaar door gerichte reflectie waargemaakt wordt. De deelnemende auticoördinatoren nemen kennis van en delen ervaringen betreffende nieuwe tendensen die zich ontwikkelen betreffen autismespectrumstoornissen.

Acties/Strategie

4 georganiseerde intervisiemomenten in het Centrum voor Nascholing GO! te Jette.

Doelgroep

Max. 12 auticoördinatoren (personen die deze rol binnen een school waarnemen) die wensen deel te nemen.


4 dagen per personeelslid.


25


Niveauoverschrijdende werkgroepen ASS (BuBaO en BuSO) Verduidelijking

Leerkrachten en leerlingenbegeleiders van kinderen en jongeren met ASS staan dagelijks voor de uitdaging op zoek te gaan naar een aanpak op maat van de leerlingen die ze begeleiden. Een luisterend oor, samen zoeken naar een geschikte aanpak, alert zijn voor valkuilen, materialen delen, samen leermaterialen en ondersteunende visualisaties ontwikkelen ervaart elke leerkracht/leerlingenbegeleider als een meerwaarde.

Doelstellingen

Leerkrachten en leerlingenbegeleiders zoeken gezamenlijk op basis van het uitwisselen van ervaringen naar een zinvolle en concrete aanpak voor het begeleiden van leerlingen met ASS. Leerkrachten en leerlingenbegeleiders ontwikkelen in subgroepjes leermaterialen en ondersteunende visualisaties omtrent autispecifieke thema‟s en delen deze met collega‟s.

Acties/Strategie

Niveauoverschrijdende werkgroep ASS regio Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen, Vlaams-Brabant: 4 georganiseerde samenkomsten (op verschillende locaties). Niveauoverschrijdende werkgroep regio Antwerpen, Limburg, Vlaams-Brabant, Brussels Hoofdstedelijk Gewest: 4 georganiseerde samenkomsten (op verschillende locaties). Aanbod    

Dag 1: voorbereiding Dag 2: ontwikkeling Dag 3: ontwikkeling Dag 4: voorstelling

Doelgroep

Regio Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen, Vlaams-Brabant: 20 leerkrachten/begeleiders (BuBaO en BuSO): die leerlingen met ASS begeleiden. Regio Antwerpen, Limburg, Vlaams-Brabant, Brussels Hoofdstedelijk Gewest: 20 leerkrachten/begeleiders (BuBaO en BuSO) die leerlingen met ASS begeleiden.


4 dagen per personeelslid


26


Beleidsplan ASS, stage en tewerkstelling binnen scholen buitengewoon secundair onderwijs Verduidelijking

Onze scholen buitengewoon secundair onderwijs die autiwerking (specifiek-geïntegreerd) aanbieden ondervinden dat hun leerlingen met ASS na het verlaten van de school veel moeite moeten doen om een gepaste job te vinden en deze te kunnen behouden ten gevolge van hun beperking. In het kader van het voorbije pilootproject „autisme, stage en tewerkstelling‟ onderzochten, testten en ontwikkelden twee pilootscholen van het GO! verschillende methodieken en instrumenten om dit begeleidingsproces voor leerlingen met vanuit het BuSO zo optimaal mogelijk te laten verlopen met het oog op een realistisch toekomstperspectief. Het is belangrijk dat de BuSO-scholen hier beleidsmatig heel gericht mee omgaan en hun leerlingen met ASS van bij de start in het secundair beginnen voor te bereiden op stage en latere tewerkstelling.

Doelstellingen

De school ontwikkelt op basis van een meting van de beginsituatie, een schoolspecifieke visie met betrekking tot „stage en tewerkstelling‟ van leerlingen met ASS. Op basis van deze visie worden doelstellingen en acties op maat en op tempo van de school geformuleerd en uitgevoerd. Na een periode van enkele jaren wordt deze beleidscyclus geëvalueerd en bijgestuurd. De schoolteams van scholen realiseren de doelstellingen uit het actieplan in verschillende werkgroepen.

Acties/Strategie

Intake. Studiedag rond „autisme, stage en tewerkstelling‟. Kerngroep of middenkaderbegeleidingen op het vlak van het realiseren van schoolspecifieke doelstellingen. Begeleiding van het voltallige schoolteam. Evaluatiemomenten met het voltallige schoolteam.

Doelgroep

Directie, middenkader en volledige schoolteams.


Afspraken met directie: 1 à 2 halve dagen. Vergaderingen middenkader/kerngroep ASS: 4 halve dagen. Personeelsvergaderingen: 4 halve dagen.


27

Internaten

5

Internaten

Internaten: internenbegeleiding - Beleidsplan Grensoverschrijdend gedrag opstellen in de internaten BuO en gewoon onderwijs Verduidelijking

Via een intensief traject op maat van het internaat geven we vorm aan een onderbouwd kader waarin de krijtlijnen voor de begeleiding van internen die grensoverschrijdend gedrag vertonen worden vastgelegd. Vaak worstelen de internaten met het probleem van zowel verbaal als fysiek agressief gedrag. De opvoeders velen dit vaak aan als een gebrek aan respect van de kinderen waarbij om het even welke aanpak ontoereikend is. Machteloosheid verlamt dan de pedagogische werking.

Doelstellingen

Het internaatsteam; beheerder, opvoeders, paramedisch personeel werken aan een beleidsplan door een visie te formuleren, de doelstellingen te omschrijven en een actieplan op te stellen. Via een bevraging naar realistische situaties en de context van de feiten, komen tot werkgroepen waarbinnen rond bepaalde thema‟s bv. plaats van het gebeuren gewerkt wordt aan een actieplan. Deze actieplannen voorleggen aan het volledige team en aftoetsen of het draagvlak tot het realiseren ervan aanwezig is.

Acties/Strategie

Intake; gesprek met beheerder/directeur. Internaatsspecifieke bevraging. Team begeleidingen. Evaluatiemomenten in team.

Doelgroep

Beheerder (middenkader) en volledige internaatsteam.

Tijdsinvestering voor het internaat

Afspraken met beheerder/middenkader: 1 halve dag. Personeelsvergaderingen: 4 halve dagen.


28

Internaten

Internen: personeelsbeleid - Professionalisering van beginnende opvoeders internaat Verduidelijking

Elk schooljaar starten heel wat nieuwe mensen in een internaat. Vaak zijn ze pas afgestudeerd in de lerarenopleiding (gericht op onderwijs), in een paramedische opleiding of een orthopedagogische opleiding (gericht op welzijn). De taak van een opvoeder is veelomvattend en de functiebeschrijving wordt toegelicht.

Doelstellingen

Kennismaking met het internaatslandschap in Vlaanderen. Kennismaking met de wetgeving. De opvoeders kennen de functiebeschrijving van een opvoeder internaat binnen een internaat van het GO!. De opvoeders kunnen de taken van een functieomschrijving plaatsen binnen de context van hun internaat.

Acties/Strategie

Per regio wordt 1 dag voorzien bij de aanvang van het schooljaar. Er wordt geen onderscheid gemaakt voor opvoeders die werken in het gewoon of het buitengewoon onderwijs. Regio 1: provincies Antwerpen en Brabant. Regio 2: provincie Limburg. Regio 3: provincies Oost- en West-Vlaanderen. Eventueel kunnen opvoeders in een groep van een andere regio terecht, afhankelijk van geografische of tijdsgebonden criteria.

Doelgroep

Opvoeders–internaat, paramedici zoals kinderverzorgster enz. die participeren aan de internaatswerking.


1 dag.


29

Internaten

Internaten: internenbegeleiding/personeelsbeleid Beleidsplan Seksueel grensoverschrijdend gedrag opstellen in de internaten buitengewoon en gewoon onderwijs Verduidelijking

Tot op heden werd seksualiteit in de internaten of verzwegen of weggelachen of genegeerd. In vele gevallen was dit item preventief onbespreekbaar en werd enkel op crisismomenten een aanpak geïmproviseerd. Een uit de hand gelopen situatie lokte paniekreactie uit. Via een intensief traject op maat van het internaat geven we vorm aan een onderbouwd kader waarin de krijtlijnen voor de begeleiding van internen die seksueel grensoverschrijdend gedrag vertonen worden vastgelegd.

Doelstellingen

Het internaatsteam: beheerder, opvoeders, paramedisch personeel werken aan een beleidsplan door een visie te formuleren, de doelstellingen te omschrijven en een actieplan op te stellen. In internaten met een groot personeelsbestand kan in werkgroepen worden gewerkt. Deze actieplannen worden voorgelegd aan het volledige team en afgetoetst of het beleid zich hierin terug vindt en of het draagvlak bij het voltallige team tot het realiseren ervan, aanwezig is.

Acties/Strategie

Het vlaggensysteem van Sensoa wordt toegelicht. Inoefenen van het beoordelen van situaties volgens de normen en criteria opgesteld door Sensoa. Team begeleidingen in het groeien naar een visie. Team ondersteunen in het implementeren van het vlaggensysteem. Evaluatiemomenten in team.

Doelgroep

Beheerder (middenkader) en volledige internaatsteam.


Toelichting vlaggensysteem: 1 halve dag. Werkgroepen: 4 halve dagen. Finalisatie: 1 dag.


30

Internaten

Internaten: personeelsbeleid - Ondersteuning van internaat beheerders Aanvangsbegeleiding beheerders nieuw in dienst Verduidelijking

Beheerders geven het signaal dat zij grotendeels onwetend zich in de nieuwe job van internaatbeheerder moeten inleven. Zij hebben vaak het gevoel dat alles op hen afkomt en zij het bos door de bomen niet meer zien. Via het internaatswerkplan kan een structuur voor de internaatswerking worden aangegeven. Het internaatswerkplan is een uitgebreide map waarin de werking zowel op pedagogisch, organisatorisch, logistiek als financieel vlak wordt beschreven. Het bevat alle relevante documenten die gehanteerd worden in het internaat.

Doelstellingen

De beheerder krijgt overzicht over de resultaatsgebieden van zijn functiebeschrijving. De beheerder krijgt een duidelijke kijk op de veelomvattende taken verbonden aan de verschillende resultaatsgebieden. De beheerder overziet de organisatie van zijn internaat.

Acties/Strategie

De bijeenkomsten gaan door op het internaat en het tijdstip wordt vastgelegd in samenspraak. Deze bijeenkomsten kunnen desgewenst doorgaan in aanwezigheid van de directeur.

Doelgroep

Beheerders internaten gewoon en buitengewoon onderwijs.


Afhankelijk van de vraag 1 tot meerdere dagen.


31

Internaten

GO! Nascholing: Pubers en adolescenten in internaten - Vormingsdag voor opvoeders

Inhoud

Tegenstrijdige opvattingen van pedagogen over een 'juiste' aanpak van probleemgedragingen van pubers en adolescenten, maken de taak van een opvoeder in een internaat of opvangcentrum complex en frustrerend. Je moet begrip en vriendschap tonen, maar je moet ook duidelijke grenzen stellen en niet voortdurend over alles onderhandelen. Hoe doe je dat in de praktijk? In deze vormingsdag vertrekken we van reële gebeurtenissen en ervaringen van de deelnemers. We analyseren de gedragingen van jongeren en de interventies van opvoeders. Er gaat veel aandacht naar wat deelnemers goed doen en hoe ze daarvan kunnen leren. Een centraal thema is het dilemma tussen kiezen voor je eigen pedagogische aanpak en de solidariteit met je collega's. Typisch puber- en adolescentengedrag wordt verklaard door recente onderzoeken over de ontwikkeling van de hersenen en door pedagogische inzichten daarover. Onder meer de volgende methodieken komen aan bod: de positieve spin, het 4-lademodel, de kernreflectie. Na deze vormingsdag heb je een beter inzicht in je eigen persoonlijke stijl en in de strategieën die collega's gebruiken. Een dag waaruit je energie en inspiratie kunt halen!

Doelstellingen

 Je reflecteert kritisch over je eigen opvoedingsstijl en maakt persoonlijke keuzes.  Je leert alternatieve strategieën kennen en probeert die uit.  Je gaat samen met collega's op zoek naar manieren om elkaar praktisch te ondersteunen.

Doelgroep

Opvoeders in internaten en opvangcentra. Maximum 16 deelnemers per reeks.


32

CLB

6

CLB

Implementatie van vernieuwingen: kennismaking met PRODIA: protocol lees- en spellingproblemen, vermoeden van dyslexie voor CLB-teams Verduidelijking

De Radi besliste HGW-D als methodiek te implementeren in de 24 CLB‟s GO!. Diagnostiek is een van de kerntaken van het CLB (BVR operationele doelen). Geënt op de methodiek van HGW-D worden binnen onderwijs diagnostische protocollen uitgewerkt. Het protocol lees- en spellingproblemen, vermoeden van dyslexie is er één van. De PBD en het ROC zorgteam-HGW wil via het organiseren van een gerichte vormingsdag de CLB‟s in contact brengen met het protocol. Dit aanbod richt zich tot de CLB‟s die reeds een implementatietraject HGW-D hebben doorlopen.

Doelstellingen

Het CLB-team maakt kennis met het protocol lezen en spellen, vermoeden van dyslexie. Het CLB-team ziet het protocol als een concretisering van de methodiek HGW-D. Het CLB-team kan kritisch reflecteren over hun huidige aanpak inzake omgaan met lees- en spellingproblemen. Het CLB-team ziet de meerwaarde in het werken met een protocol.

Acties/Strategie

Gezamenlijk aanbod PBD-CLB en het ROC zorgteam-HGW.

Doelgroep

Alle CLB-medewerkers.

Tijdsinvestering voor het CLB

Intake (maximaal 2 uur) 1 dag per CLB:  halve dag kennismaking met het protocol voor het hele CLB;  halve dag kennismaking met het handelingsgericht diagnostisch traject voor de PP-discipline en andere geïnteresseerde CLB-medewerkers.


33

CLB

Afstemming school – CLB: Schoolfoto en afsprakennota Verduidelijking

De samenwerking van school en CLB moet resulteren in een meerwaarde voor de leerlingenbegeleiding. CLB‟s en scholen moeten complementair zijn in hun samenwerking en deze samenwerking concretiseren in de gezamenlijk opgemaakte afsprakennota. Via de schoolfoto krijgen de school en het CLB zicht op de zorgvragen van leerlingen en de schoolspecifieke situatie.

Doelstellingen

Centra kennen de decretale kwaliteitscriteria en voegen er voor zichzelf, indien gewenst, nog enkele aan toe. Ze hebben inzicht in welke gegevens relevant zijn voor een schoolfoto. Ze hebben inzicht in hoe ze deze gegevens kunnen benutten om tot concrete doelen en afspraken met de school te komen. Ze ontwikkelen een strategie om de betrokkenheid van de scholen hierbij te verhogen.

Acties/Strategie

De PBD ondersteunt individuele centra op vraag. Via intervisie ondersteunt de PBD CLB‟s om een lerend netwerk te vormen rond dit thema.

Doelgroep

CLB-medewerkers alle disciplines, directie, beleidsmedewerkers. Af te spreken per CLB.

Tijdsinvestering voor het centrum

3 tot 4 halve dagen, waarvan de eerste halve dag een intake is.


34

CLB

Samenwerking CLB en GON-team via het stappenplan GON Verduidelijking

Om vlot een GON-begeleiding op te starten, is het belangrijk dat het GON-team en het CLB goed samenwerken. Het overleg tussen GON-team en CLB bepaalt de start van de GON-begeleiding en legt onderlinge taken en verwachtingen vast. Om deze samenwerking vlotter te laten verlopen is er binnen een werkgroep het stappenplan GON opgesteld.

Doelstellingen

Het GON-team en het CLB weten wat ze van elkaar kunnen verwachten inzake de GON-begeleidingen (taakomschrijvingen, (tijds)afspraken …).

Acties/Strategie

Er wordt een gezamenlijk overlegmoment georganiseerd waarop het stappenplan besproken wordt in aanwezigheid van alle betrokken personen. Dit overleg wordt georganiseerd op vraag van het GON-team en het CLB samen.

Doelgroep

Alle GON-teams en het betrokken CLB‟s. Er is ruimte om 5 groepen te begeleiden.


Intake: 1/2 dag. Overlegmoment: 1 dag.


35

CLB

Attesterings- en verwijspraktijk: welk beleid voeren wij? Verduidelijking

Attesteren en verwijzen zijn binnen het CIPO-kader procesindicatoren van leerlingenevaluatie. Maar hoe doen we dat precies? Formuleren we voor onszelf kwaliteitscriteria? Hoe zorgen we ervoor dat leerlingen het meest geschikte onderwijsaanbod en leertraject volgen? Houden we hier de regie in handen of sturen anderen ons handelen aan? Verzamelen we gegevens die ons beleidsmatig iets leren over onze huidige praktijk? Ter voorbereiding van Leerzorg is het zinvol dat de CLB‟s zich bewust worden van hun eigen handelen ter zake.

Doelstellingen

CLB‟s kijken in de spiegel en stellen voor zichzelf kwaliteitscriteria op om het eigen beleid aan af te toetsen. CLB‟s krijgen zicht op wat voor hen bevorderende en belemmerende factoren zijn bij verwijzen en attesteren.

Acties/Strategie

De PBD ondersteunt individuele centra op vraag. Via intervisie ondersteunt de PBD de centra om een lerend netwerk te vormen rond dit thema.

Doelgroep

CLB-medewerkers alle disciplines, directies en beleidsmedewerkers. Af te spreken per CLB.


Maximaal 3 halve dagen.


36

CLB

Elektronische registratie in LARS Verduidelijking

Per 01-09-2011 is er een veralgemeend gebruik van de registratie in LARS (Leerlingen-Administratie-Registratie-Systeem). Vaststelling: van centrum tot centrum en van discipline tot discipline verschillen de gebruiksintensiteit en de gewoontes zeer sterk.

Doelstellingen

     

Acties/Strategie

Er wordt per trimester één overlegdag (train de trainer) georganiseerd waarop de LARS-coaches de gelegenheid hebben om:

Organisatie van een netgebonden overleggroep die de voortgang van het project opvolgt. Een platform creëren voor de CLB‟s GO! waar de LARS-coaches mekaar kunnen versterken. LARS-coaches kunnen samen problemen oplossen die betrekking hebben op het registreren in LARS. LARS-coaches kunnen systematisch terugkerende gebreken en tekorten inventariseren en verbetervoorstellen formuleren. LARS-coaches maken afspraken over de wijze van registreren van onderwerpen die voor interpretatie vatbaar zijn. CLB-medewerkers van alle disciplines kunnen hun activiteiten registreren in LARS.

 ervaringen uit te wisselen over hun implementatiestrategieën op centrumniveau (wat werkt, wat werkt niet);  de voortgang van het project te evalueren;  verbetervoorstellen te formuleren;  afspraken te maken met betrekking tot de wijze van registreren van onderwerpen die voor interpretatie vatbaar zijn. De LARS-coaches gebruiken de nieuwe informatie om in hun centrum het implementatieproces van de elektronische registratie verder te zetten, te verbeteren. Doelgroep

De LARS-coaches van de CLB‟s GO!.


3 dagen (1 dag per trimester).


37

Kernaanbod op schoolniveau

7


7.1

Imago en profilering

Analyse en diagnose van factoren die het leerlingenaantal beïnvloeden Verduidelijking

Uw school kampt met een stagnerend of dalend leerlingenaantal. De consequenties hiervan zijn zowel of korte termijn als op lange termijn voelbaar: minder financiële ruimte, minder omkadering, samenzettingen van leerlingen. Om uit die negatieve spiraal te geraken, is het belangrijk zicht te krijgen op de beïnvloedende factoren en adequate acties op te zetten om deze trend te stoppen.

Doelstellingen

De school is in staat de oorzaken van de negatieve evolutie in het leerlingenaantal te duiden en relevante verbeteracties te plannen en uit te voeren.

Acties/Strategie

Analyse  Deskresearch:  analyse van documenten ter beschikking gesteld door de school;  analyse van demografische gegevens (in samenwerking met de school);  analyse van doorstroomgegevens vanuit de basisscholen.  Interne analyse:  het voeren van individuele gesprekken met sleutelfiguren in de organisatie op basis van hypotheses die invloed kunnen hebben op het leerlingenaantal;  begeleiden van de school in het voeren van een tevredenheidsenquête bij ouders. Diagnose van:  punten die de school dient te behouden en versterken;  punten die de school kan verbeteren;  verbetervoorstellen voor de school. Implementatieplan:  implementatieplan opgesteld met duidelijke taakverdeling en tijdspad. Implementatie:  ondersteuning en opvolging van de implementatie. Verankering in de schoolorganisatie:  formuleren van een verankeringsvoorstel op middellange termijn.


38


Doelgroep

BuBaO en BuSO:  directeur;  schoolteam.


 Analyse, diagnose en opstellen van een implementatieplan vraagt drie schooldagen.  De begeleiding van de implementatie is afhankelijk van de aard en hoeveelheid van de acties en de context (minimum 13 halve dagen).


39


De omgevingsanalyse als beleidsinstrument Verduidelijking

De buurt, de wijk, de stad … oefenen op allerlei manieren invloed uit op het leven van de school. Een school die haar omgeving goed kent kan ontwikkelingskansen beter inschatten en in ze haar voordeel gebruiken.

Doelstellingen

De school is in staat een omgevingsanalyse te maken op basis van verzamelde gegevens en kan deze gegevens aanwenden op verschillende beleidsdomeinen.

Acties/Strategie

     

Doelgroep

BuBaO en BuSO:

Intake en focusbepaling. Vorming rond structuur van de omgevingsanalyse en het gebruik van verschillende databanken met oefeningen. Analyse en interpretatie van de gegevens. Opstellen van een actieplan. PDCA-cyclus. Opvolging.

 directeur;  middenkader;  beleidsmedewerkers van de school/scholengroep. Tijdsinvestering voor de school

In totaal 3 ½ dagen gespreid over 5 sessie van verschillende duur.


40


Een sterk schoolprofiel uitbouwen Verduidelijking

Om een school aantrekkelijker te maken voor de kinderen, de ouders en externen is het uitbouwen van een schoolprofiel een krachtig middel. Het profiel vormt het kader waarin alle aspecten van de school passen, zowel de pedagogisch-didactische als de organisatorische. Het is dan ook een middel om het imago van de school te verbeteren. Met een duidelijk profiel maakt de school het verschil.

Doelstellingen

 De school kiest een gewenst schoolprofiel op basis van de huidige werking, een toekomstvisie en de lokale context.  De school realiseert dit profiel op een planmatige manier.

Acties/Strategie

We houden rekening met de wensen en de mogelijkheden van de school. Het onderstaande programma kan bijgestuurd worden op maat van de school.  Intake met de directeur en teamleden.  Begeleidingsinterventies:  sterkte/zwakteanalyse met het team;  keuze van een profiel via de methodiek van het profielwiel;  opstellen van een profielschets: het beschrijven van het gewenste profiel van de school in zes domeinen;  mogelijke wijzigingen in de structuur van de school bekijken;  opstellen van een implementatieplan. Bepalen van mogelijke acties die kunnen bijdragen tot het realiseren van het gekozen profiel;  prioriteiten bepalen met het team.  Opvolgingsinterventies met de directeur.

Doelgroep

BuBaO en BuSO: de begeleiding is bedoeld voor de directeur en het schoolteam.

Basisvoorwaarden

 Het team en de directeur staan open voor innovatie en zijn bereid om samen met andere participanten een profiel en een concept te ontwikkelen.  De aanwezigheid van gezamenlijke doelgerichtheid is essentieel voor het welslagen van de profilering.


Max. 12 halve schooldagen (6 teamsessies van 2 uur).


41


Campusontwikkeling Verduidelijking

Verschillende scholen op een campus werken aan een gemeenschappelijke visie en integreren hun studieaanbod, hun organisatie en hun werking. Op die manier bouwen we aan een sterk imago.

Doelstellingen

 Gedragen visie over de campus ontwikkelen.  Globaal plan uitwerken.  Deelplannen voor verschillende aspecten uitwerken.

Acties/Strategie

Intake AD – directeurs: informatie verzamelen over intenties, randvoorwaarden en beperkingen. Analysefase:  ontwikkelen van een visie over de campus:  hoever gaat de integratie?  wat willen we bereiken?  wat moet daarvoor veranderen?  analyse van de bestaande situatie via sterkte-zwakteanalyse. Planningsfase:  opstellen van een veranderplan:  taakverdeling directeurs,  integratie secretariaten,  logistiek,  pr en communicatie,  vakgroepen. Uitvoeringsfase:  uitvoering van de verschillende deelplannen;  opzetten van een structuur van stuurgroep/werkgroepen indien nodig. Opvolging:  bijsturing tijdspad indien nodig;  evaluatie taakverdeling directeurs.


42


Doelgroep

BuBaO en BuSO:  directieteams op een campus;  schoolteams op een campus.

Basisvoorwaarden

 Steun van scholengroep/scholengemeenschap voor het project.  Bereidheid tot samenwerking van alle betrokkenen.


 Volledig schooljaar.  Aantal interventies: 10 tot 12 interventies van een halve dag.


43


7.2

Teamontwikkeling

Hoe organiseer ik als directeur een goed werkend schoolsecretariaat? Verduidelijking

Het secretariaat vormt het hart en het uithangbord van de school. Zowel ouders als leerlingen als leerkrachten komen met hun opmerkingen en problemen vaak eerst bij het secretariaat terecht. Een optimale werking van het secretariaat is dus van vitaal belang voor de schoolorganisatie.

Doelstellingen

 De directeur is in staat het secretariaat aan te sturen zodat de samenwerking optimaal is.  De school beschikt voor elke secretariaatsmedewerker over een duidelijk omlijnd takenpakket dat afgestemd is op de functiebeschrijving.  De school beschikt voor elke deeltaak over meetbare kwaliteitsindicatoren en de gewenste competenties.  Effectiviteit en efficiëntie van het schoolsecretariaat zijn verhoogd.

Acties/Strategie

 Intake met directeur:  omschrijving van het probleem;  afbakening van de doelstellingen;  beschrijving werking en aansturing van het secretariaat.  Intake met secretariaatsmedewerkers:  beschrijving werking en aansturing van het secretariaat.  Afstemming intakes met directeur.  Opmaak competentierooster met per functie:  deeltaken;  kwaliteitsindicator;  competenties en attitudes.  Bespreking competentierooster met secretariaatsmedewerkers:  aanpassen indien nodig.  Concrete afsprakennota uitschrijven:  indien nodig persoonlijk ontwikkelingsplan opmaken met nascholingen.  Ondersteunen van de directeur in het werken met een persoonlijk ontwikkelingsplan.  Evaluatie na 2 maanden.


44


Doelgroep

BuSO:  directeur;  secretariaatsmedewerkers.

Basisvoorwaarden

 De secretariaatsmedewerkers kennen hun functiebeschrijvingen.  De directeur kent de functiebeschrijvingen van de verschillende secretariaatsmedewerkers.  Mogelijkheid en bereidheid om de infrastructuur en de uitrusting van het secretariaat te verbeteren indien nodig.


6 halve dagen gespreid over 3 maanden.


45


Verbetering kwaliteit van de klassenraden Verduidelijking

De klassenraden spelen de belangrijkste rol bij de attestering, remediëring en begeleiding van leerlingen. Dit veronderstelt niet enkel een goede organisatie maar ook een goede sfeer en een remediërende attitude. De klassenraad is meer dan een maandelijkse praatbarak.

Doelstellingen

 Effectiviteit en efficiëntie van de klassenraad zijn toegenomen, zonder dat de planlast voor het personeel toeneemt.  De kwaliteit van de remediëring en de opvolging is verbeterd.

Acties/Strategie

 Intake:  omschrijving van het probleem: wat loopt er mis?  afspraken over doelstelling en werkwijze.  Observatie:  verschillende klassenraden bijwonen;  verslagen van klassenraden lezen;  eventueel doorlichtingsverslag lezen.  Analyse:  hoe worden de klassenraden georganiseerd?  wie heeft de leiding?  kwaliteit van de remediëring  opvolging van de remediëring?  hoe verloopt de administratie?  kwaliteit van de rapportering, doorverwijzing, informatie naar de ouders?  vastleggen van de pijnpunten  Verbeteracties:  verbeterplan uitwerken met een werkgroep, afhankelijk van de pijnpunten;  verbeterplan voorstellen aan team;  verbeterplan uitvoeren tijdens testperiode;  evaluatie en bijsturing.


46


Doelgroep

BuSO:  directeur;  schoolteam.

Basisvoorwaarden

 Bereidheid het systeem van de klassenraad te herzien.  Bereidheid te reflecteren over organisatie en remediëring.


 3 rapportperiodes in de loop van één schooljaar.  4 sessies van een halve dag met werkgroep.


47


Versterken van de samenwerking binnen het team Verduidelijking

Werken in een team is niet altijd eenvoudig. Vaak verschillen mensen van mening over de organisatie, de regels en soms zelfs over de doelen van het team. Dit project wil de gelijkgerichtheid bevorderen, om te groeien tot een team waarvan de leden bereid zijn professioneel samen te werken.

Doelstellingen

   

Acties/Strategie

 Intake met de directeur:

De directeur kan bronnen van ergernis in het team snel detecteren. De teamleden en de directeur kunnen verschillen in werkstijlen duiden en aanvaarden. De teamleden en de directeur kunnen samen schoolproblemen bespreken en oplossen. De directeur heeft inzicht in de ontwikkelingsfasen van een team.  aanleiding van de vraag;  bestaan van interne spanningen, kliekjes;

 de micropolitiek op school.  Begeleidingsinterventies:  teamvergadering over de successen van het team, bronnen van ergernis en de gewenste samenwerking;  open teamgesprek rond één gemeenschappelijk knelpunt met als doel de methodiek te ervaren;  2 coachinggesprekken met de directeur i.f.v. het leiden van een open teamgesprek;  met het team een platform ontwikkelen over verdraagzaamheid, regels en omgaan met elkaar;  de directeur vaardig maken in het coachen van teamleden;  planning van een teambuildingactiviteit.  Verankering: plan opstellen voor regelmatige teamgesprekken. Doelgroep


Basisvoorwaarden

Er bestaat binnen het team een bereidheid tot luisteren en samenwerken.


 Doorloopplanning: 2 trimesters.  Aantal interventies: 10 interventies van een halve dag.  Opvolging: gesprek met de directeur tijdens het 1e trimester van het volgende schooljaar.


48


Vakgroepwerking/kernteamwerking als hefboom voor de kwaliteit van het schoolbeleid Verduidelijking

De vakgroepen/kernteams spelen een belangrijke rol bij de verbetering van het beleid en de kwaliteit van de organisatie en het pedagogisch-didactisch handelen op school. Dit veronderstelt niet enkel een goede organisatie, maar ook een goede interne communicatie en samenwerking. De vakgroepwerking/kernteamwerking is geen nutteloze taakbelasting maar een zinvol instrument voor het voeren van het schoolbeleid en het bewaken van de kwaliteit van het onderwijsleerproces.

Doelstellingen

 Effectiviteit en efficiëntie van de vakgroep- of kernteamwerking initiëren/optimaliseren.  De kwaliteit van de schoolorganisatie en het onderwijsleerproces verbeteren.

Acties/Strategie

Sessie 1: intake: reflectie over wat er aan vakgroep- of kernteamwerking bestaat  Analyse:  waarom vakgroep- of kernteamwerking?  hoe worden de vakgroepen/kernteams georganiseerd?  wie zit voor?  kwaliteit van de werking?  opvolging van de werking?  hoe verloopt de verslaggeving?  kwaliteit van de rapportering, opvolging en communicatie naar de directie en de collega‟s?  verwachtingen van de schoolleiding;  verslagen van vakgroepen of kernteams lezen;  eventueel doorlichtingsverslag lezen;  vastleggen van de sterke punten en verbeterpunten. Sessie 2: visie en doelstellingen  Formuleren visie en doelstellingen.  Afspraken over doelstellingen en werkwijze:  afstemmen van verwachtingen van directie en vakgroep- of kernteamvoorzitters;  verbeteracties: strategie uitwerken om onze doelen te bereiken;  plan uitwerken met de werkgroep van voorzitters, afhankelijk van de verbeterpunten.


49


Sessie 3: werking  Omschrijving van de concrete werking en actiepunten in een minimum platform  naar vorm:  taakomschrijving: ontwikkelen groepsdeskundigheid, coördinatie vak, verhogen leerkansen, leerwinst;  organigram vak- en werkgroepen/kernteams en samenstelling;  vergaderfrequentie, verslaggeving, multiplicatoreffect;  profiel voorzitter/coördinator;  naar inhoud:  verhoging vakdeskundigheid;  verhoging onderwijsdeskundigheid (met aandacht voor vak- en niveauoverschrijdende thema‟s);  verbetering leerlingbegeleiding;  ontwikkeling eigen schoolcultuur en –beleid;  verbetering van de samenwerking binnen het vak en vakoverschrijdend.  Verbeter-/actieplan voorstellen aan team.  Actieplan uitvoeren tijdens testperiode. Sessie 4: Evaluatie en bijsturing  PDCA-cirkel: einde schooljaar sterkte/zwakte-analyse.  Prioriteiten/aandachtspunten nieuwe schooljaar. Doelgroep

BuBaO en BuSO:  directeur;  vak- en kernteamvoorzitters;  schoolteam.

Basisvoorwaarden

 Bereidheid een systeem van vakgroep- of kernteamwerking op te zetten of te verbeteren.  Bereidheid te reflecteren over de schoolorganisatie en de aanpak bij te sturen.


Minimum 4 sessies van een halve dag met werkgroep.


50


GO! Nascholing: Coöperatief vergaderen

Inhoud

Niet alle vergaderingen met je team, je collega's of de vakwerkgroep zijn even boeiend. Soms zijn vergaderingen zo weinig interactief dat er nauwelijks tijd is voor concrete afspraken. Er wordt wel eens informatie gegeven die je evengoed zelf had kunnen doornemen. Als voorzitter of als deelnemer denk je dat je hiermee moet leren leven. Met deze nascholing leer je coöperatief vergaderen. Door de oefeningen zelf uit te proberen krijg je de technieken in handen om je volgende vergaderingen zo om te vormen dat het geen eenrichtingsverkeer wordt. Iedereen actief betrekken bij de vergadering wordt een streefdoel. Efficiëntie en doelen bereiken zijn een must.

Doelstellingen

De deelnemers kunnen 

Doelgroep

een bestaande vergadering omvormen tot een coöperatieve vergadering.

Gewoon en buitengewoon basis- en secundair onderwijs, CVO en internaten:      

directeurs; beheerders; vakgroepvoorzitters; werkgroepvoorzitters; internaatbeheerders; coördinatoren.


51


GO! Nascholing: De intervisiemethodiek - Efficiënt overleggen over persoonlijke werkproblemen

Inhoud

Als je met een groepje collega's een probleem wil bespreken dat gevoelig ligt bij een van de deelnemers, bestaat de kunst erin om tegelijk efficiënt naar oplossingen te zoeken én grote emoties te vermijden. Enkel ventileren brengt geen zoden aan de dijk, collega's met goedbedoelde tips overstelpen, evenmin. De methodiek van intervisie brengt structuur in complexe gespreksonderwerpen. De procedure zet de deelnemers ertoe aan om zich helder uit te drukken, weloverwogen vragen te stellen, geconcentreerd te luisteren en geregeld te reflecteren over hun eigen inbreng. Intervisie is een methodiek voor kleine groepen van collega's die elkaar op geregelde tijdstippen willen ondersteunen bij persoonlijke werkproblemen. Je krijgt een duidelijk stramien waarmee je na enkele keren oefenen zelfstandig aan de slag kunt.

Doelstellingen

 Je hebt een goed inzicht in de methodiek en in de functie van de verschillende fases.  Je kunt een persoonlijk werkprobleem definiëren en aanbrengen als thema van een intervisie.  Je kunt participeren aan een intervisie en een zinvolle inbreng doen om het aangehaalde werkprobleem aan te pakken.

Doelgroep

Alle Maximum 12 deelnemers per reeks


52


GO! Nascholing: Videocoaching - Traject van 6 sessies

Inhoud

Als mentor ben je op zoek naar nieuwe manieren om je coachingsgesprekken te verrijken. Professionaliseren door van elkaar te leren zie je als een meerwaarde. Het uitgangspunt binnen deze methodiek is leren van jezelf. Een voorwaarde om dit toe te kunnen passen is een schoolcultuur waar bij elkaar gaan kijken voorzichtig mogelijk is. Tijdens deze driedaagse nascholing 'Video Interactie Begeleiding' maak je op actieve wijze kennis met videocoaching.  Je krijgt een theoretische achtergrond rond communicatie tussen leerkracht en leerling(en), klasmanagement en didactiek.  Je leert video-opnames maken en interpreteren, op zodanige wijze dat het competentiebevorderend is voor degene die je hebt opgenomen.  Je wordt zelf gefilmd zodat je ervaart wat een camera met je doet. Er wordt plenair gewerkt en in subgroepen.  Je bent voortdurend actief: je filmt, geeft feedback, observeert, analyseert, selecteert beelden en monteert desgewenst.  Je oefent daarnaast veel in de praktijk. Deze beelden worden ingebracht en besproken. Je sluit VIB niveau 1 af met een korte presentatie van wat je hebt geleerd in aanwezigheid van een externe beoordelaar.

Doelstellingen

De deelnemers kunnen:       

Doelgroep

de ethische grenzen van videogebruik toepassen in de eigen schoolsituatie; een goede video-opname van een les maken; rekening houden met het effect van een video-opname op de leerkracht; beelden interpreteren binnen de clusters interactie, klasmanagement en didactiek; de communicatiecyclus op individueel niveau toepassen; micro-analyses maken en gebruiken in feedbackgesprekken; coachingsvaardigheden inzetten door met behulp van videofeedback persoonlijke veranderinsprocessen te ondersteunen.

Gewoon en buitengewoon basis en secundair onderwijs:     

mentoren, zorgcoördinatoren, vakgroepverantwoordelijken, leerkrachten, directeurs.


53


GO! Nascholing: Ingaan op weerstanden

Inhoud

Moeilijke collega's, moeilijke ouders, een moeilijke directeur of coördinator, moeilijke secretariaats- of CLB-medewerkers. Elke groep heeft wel een paar dwarsliggers of knorpotten. Zij zijn er de oorzaak van dat een project niet op gang raakt of dat een fijne sfeer bedorven wordt. Zonder hen zou alles op wieltjes verlopen, daar ben je zeker van. Tijdens deze vorming bekijk je wat die moeilijke mensen precies doen en welk gedrag je liever zou zien. Je onderzoekt waarom ze zich zo vastbijten in hun eigen gelijk. Wat maakt het conflict zo emotioneel? Daniel Ofman ontwikkelde zijn theorie van de kernkwadranten om aan te tonen dat 'gelijk' in deze materie niet bestaat. Elke houding draagt kansen en risico's in zich; zelfs de meest aantrekkelijke eigenschap heeft valkuilen. De kernkwadranten tonen je waar je eigen weerstanden zitten en geven je een nieuw beeld van het conflict. Daardoor dienen zich opeens andere oplossingen aan. Een eye-opener!

Doelstellingen

 Je zet je favoriete eigenschappen en je ergernissen in kernkwadranten zodat je blinde vlekken en leerpunten kunt zien.  Je herinterpreteert lastige situaties waarin sprake is van weerstanden, met behulp van kernkwadranten en pakt die op een nieuwe manier aan.  Je bent alert voor je eigen weerstanden en kunt vermijden dat conflicten escaleren of vastlopen.

Doelgroep





54


GO! Nascholing: Ingaan op weerstanden

Inhoud

Moeilijke collega's, moeilijke ouders, een moeilijke directeur of coördinator, moeilijke secretariaats- of CLB-medewerkers. Elke groep heeft wel een paar dwarsliggers of knorpotten. Zij zijn er de oorzaak van dat een project niet op gang raakt of dat een fijne sfeer bedorven wordt. Zonder hen zou alles op wieltjes verlopen, daar ben je zeker van. Tijdens deze vorming bekijk je wat die moeilijke mensen precies doen en welk gedrag je liever zou zien. Je onderzoekt waarom ze zich zo vastbijten in hun eigen gelijk. Wat maakt het conflict zo emotioneel? Daniel Ofman ontwikkelde zijn theorie van de kernkwadranten om aan te tonen dat 'gelijk' in deze materie niet bestaat. Elke houding draagt kansen en risico's in zich; zelfs de meest aantrekkelijke eigenschap heeft valkuilen. De kernkwadranten tonen je waar je eigen weerstanden zitten en geven je een nieuw beeld van het conflict. Daardoor dienen zich opeens andere oplossingen aan. Een eye-opener!

Doelstellingen

 Je zet je favoriete eigenschappen en je ergernissen in kernkwadranten zodat je blinde vlekken en leerpunten kunt zien.  Je herinterpreteert lastige situaties waarin sprake is van weerstanden, met behulp van kernkwadranten en pakt die op een nieuwe manier aan.  Je bent alert voor je eigen weerstanden en kunt vermijden dat conflicten escaleren of vastlopen.

Doelgroep





55


GO! Nascholing: Kiezen voor talent - Acties voor een positief schoolklimaat Inhoud

Het lijkt paradoxaal, maar door radicaal te kiezen voor waar je goed in bent, word je ook voor je omgeving waardevoller. Ervoor kiezen om in de eerste plaats je eigen talent te ontwikkelen, is geen gemakkelijkheidsoplossing of een 'luie keuze'. Integendeel: je talenten maximaal uitbuiten vraagt een grote inspanning en concentratie. Ook de wil om los te breken uit de routine van gewoontes en standaardoplossingen, vraagt veel moed en energie. Maar wie die kan opbrengen, beleeft een intense voldoening. Vanzelfsprekend is het ook nodig om sommige taken uit te voeren waarin je niet uitblinkt en waaraan je geen plezier beleeft. Maar hoe groot is het percentage zinvolle en leerrijke activiteiten in je tijdbesteding? Confronterende vragen voor wie zich laten meevoeren in een pleidooi voor meer arbeidsvreugde! Ook in onderwijs kan de boodschap om meer aandacht te besteden aan talenten van leerlingen én van personeelsleden een 'positieve revolutie' op gang brengen. In deze nascholing leer je hoe je je eigen talenten kunt oplijsten en onderzoek je in welke omstandigheden je op je beste bent. Vervolgens doe je de oefening met een collega. Samen zie je meer dan alleen, en ook als het om je eigen talenten gaat, kun je blinde vlekken hebben! Ten slotte denk je na over mogelijke toepassingen in je eigen werkomgeving: op klasniveau of schoolniveau, met uitstekende en met zwakkere leerlingen, met collega's, coördinatoren en de directeur. Kiezen voor talent werkt enthousiasmerend omdat iedereen erbij te winnen heeft. Scholengroep Kempen heeft zich aan het experiment gewaagd. De coördinerend directeur en een schooldirecteur komen tijdens deze sessie getuigen over de resultaten.

Doelstellingen

 Je leert je eigen talenten oplijsten en reflecteert over hoe je die in de verf kunt zetten.  Je leert hoe je een collega of leerling kunt helpen om zich bewust te worden van zijn/haar talenten.  Je leert op welke manieren je 'Kiezen voor je talent' kunt toepassen op klasniveau, schoolniveau en schooloverstijgend niveau.

Doelgroep

Buitengewoon secundair onderwijs      

directeurs, leraren, coördinatoren, leerlingenbegeleiders, mentoren, CLB-medewerkers.


56


7.3

Ontwikkelen van het beleidsvoerend vermogen

Scholen ondersteunen bij het uitwerken van een schoolontwikkelingsplan Verduidelijking

Scholen worden steeds meer aangesproken op hun beleidsvoerend vermogen. Planmatig werken aan schoolbeleid vormt hiervan een belangrijk onderdeel.    

Samen met het schoolteam ontwikkelen we een visie over de school: welke school willen we zijn? Vanuit deze visie schrijven we samen een beleidsplan: wat wil de school bereiken op middellange termijn? We zetten het beleidsplan om in actieplannen: wat doen we op verschillende domeinen om ons beleidsplan te realiseren? We zetten een organisatiestructuur op en begeleiden de werkgroepen om de actieplannen te realiseren: wie doet wat?

Doelstellingen

 De school heeft een beleidsplan voor de middellange termijn (met SMART-doelstellingen).  De school beschikt over actieplannen voor verschillende beleidsdomeinen (met SMART-doelstellingen).  De school beschikt over een organisatiestructuur voor de realisatie van de actieplannen.

Acties/Strategie

 Intake directeur:  actuele situatie van de school;  sterke en zwakke punten.  Intake beperkt team:  actuele situatie van de school;  sterke en zwakke punten.  Bevestigend onderzoek met het hele team:  welke school willen we zijn?  wat zijn onze waarden?  waar willen we binnen vijf jaar staan?  Een werkgroep oprichten om een beleidsplan schrijven op basis van de visietekst.  Samen met de werkgroep het beleidsplan omzetten in actieplannen voor verschillende beleidsdomeinen.

Doelgroep

BuSO:  directeur;  schoolteam.


57


Basisvoorwaarden

 Bereidheid van voldoende personeelsleden om gedurende een volledig schooljaar in de werkgroepen te werken.  De directeur is bereid voldoende ruimte te geven aan de werkgroepen om autonoom actieplannen op te stellen.


 Volledig schooljaar.  Vijf sessies van een halve dag plus maandelijkse sessie van drie uur per werkgroep.


58


De school als professionele leergemeenschap: het opstellen van een nascholingsplan Verduidelijking

Met het oog op de professionele ontwikkeling van het team dient een school, als onderdeel van het schoolwerkplan, een nascholingsplan te ontwikkelen. Volgens de behoeften en accenten die zij wenst te leggen, zal de school een actieplan opstellen om de schoolwerkplandoelen en de professionele ontwikkeling van haar personeelsleden te realiseren.

Doelstellingen

   

Acties/Strategie

 Intake:

De school is in staat een nascholingsbeleid te formuleren. De school beschikt over een actueel nascholingsplan. De school is in staat de gevolgde nascholing te verspreiden. De directeur volgt de effecten van de gevolgde nascholing op.  stand van zaken;

    Doelgroep

 analyse van de beginsituatie. De directeur begeleiden bij het opstellen en interpreteren van een behoeftenonderzoek bij het team. De directeur begeleiden bij het opstellen van het nascholingsplan. De directeur ondersteunen in het inventariseren van de mogelijkheden tot het aanwenden van de interne expertise. Evaluatie en opvolging.

BuBaO en BuSO:  directeur;  het team of een deel van het team.

Basisvoorwaarden

 Bereidheid van het team om mee te werken aan het onderzoek naar de nascholingsbehoeften.  Bereidheid van het schoolteam om zowel individueel als in groep samen nascholing te volgen.  Bereidheid van het team om de gevolgde nascholingen in de school te implementeren.


 Doorlooptijd: één trimester.  Aantal interventies: vijf halve dagen.  Uitvoering van het plan: schooljaar X + 1.


59


Leiderschapsontwikkeling van de directeur Verduidelijking

De grotere autonomie geeft de school meer ruimte en verantwoordelijkheid om zelfstandig beleid te voeren. De nood aan verdere professionalisering van de schoolleider neemt toe. Via begeleiding en/of coaching willen we de directeur ondersteunen in zijn ontwikkeling tot een echte professional in leiding geven. Praktijkbegeleiding staat centraal.

Doelstellingen

 De directeur wordt vaardiger in het leidinggeven.  Hij of zij getuigt van teamleiderschap, probleemoplossend vermogen en geeft duidelijke sturing aan de ontwikkeling van de school.

Acties/Strategie

De directeur bepaalt de inhoud van de begeleiding en/of coaching in overleg met de begeleiding. De volgende aspecten kunnen aan bod komen (afhankelijk van de specifieke vragen):     

begeleiden en evalueren van personeelsleden; zelfevaluatie; organiseren en leiden van personeelsvergaderingen; introduceren van veranderingen en omgaan met weerstanden; krijgen en geven van feedback.

Doelgroep

BuBaO en BuSO: directeurs.

Basisvoorwaarden

 De directeur is bereid zich te laten begeleiden of coachen door de systeembegeleider.  Er is open communicatie en engagement tot verandering.  De directeur beschikt over voldoende inhoudelijke competentie en veranderingsmogelijkheden.


Het aanbod bestaat uit een tiental sessies met een tussenpauze van drie weken.


60


PBD  GO! Nascholing: Professionals met een doel

Inhoud

Jaar na jaar scholen leerkrachten zich bij, vaak volgens eigen interesses en leerbehoeften. En elk jaar opnieuw gaat de directeur op zoek naar een zinvolle invulling van de leerlingvrije dagen. Het is niet altijd evident om het geleerde ook toe te passen in de klas en op school. En hoe het team motiveren om met de nieuwe inzichten aan de slag te gaan? Het uitstippelen van een professionaliseringsbeleid dat beantwoordt aan de reële noden van de school is elk jaar een uitdaging. In deze nascholing krijg je een kader om het professionaliseringsbeleid in je school op een andere manier te bekijken. De tweede dag oefen je een methodiek in om je als team intern te professionaliseren op basis van leerlingenwerk. Dit traject bestaat uit 3 nascholingssessies, begeleidingssessies op vraag en een halve terugkomdag. Sessie 1: visie op professioneel leren Sessie 2 + 3: vaardigheden en methodieken om het team te professionaliseren Systeembegeleiders van beide niveaus volgen het traject van zeer nabij op en zorgen voor ondersteuning tijdens een begeleidingssessie op je school.

Doelstellingen

De deelnemers kunnen:   

Doelgroep

in kaart brengen hoe leerkrachten en directeur zich professionaliseren; de professionaliseringsbehoeften helder formuleren; vaardigheden en methodieken inoefenen die de school nadien kan inzetten om zelfstandig het professionaliseringsbeleid effectiever te maken.

Gewoon en buitengewoon secundair en basisonderwijs Een miniteam van directeur + 1 of 2 leerkrachten


61


Effectieve organisatiestructuur uitbouwen en de interne communicatie optimaliseren Verduidelijking

Scholen worden steeds meer aangesproken op hun beleidsvoerend vermogen. Een schoolbeleid ontwikkelen doe je als directeur niet alleen. Hoe pak je dit aan? Systeembegeleiding zet samen met de school een organisatiestructuur op en helpt de interne communicatie verbeteren.

Doelstellingen

 De school beschikt over een transparante organisatiestructuur met duidelijk omschreven doelstellingen, taken en rollen voor de verschillende overlegorganen.  De interne communicatie in de school is afgestemd op de concretisering van het schoolbeleid.  De mondelinge en schriftelijke communicatie verloopt eenduidig, efficiënt en effectief.  De directeur is in staat teamvergaderingen te leiden.  De directeur is in staat de mensen aan te spreken op hun competenties en te motiveren, begeleiden en ondersteunen.

Acties/Strategie

 Intakegesprek met de directeur en/of team.  Analyse:  observatie van overlegmomenten;  analyseren van de huidige informatiedoorstroming en communicatie in de school;  desk research;  ontwikkelingspunten definiëren.  Begeleiding:  het opstellen van een efficiënte en effectieve overlegstructuur (o.a. het ontwikkelen van een organigram);  ontwikkelen van procedures en taakomschrijvingen binnen de overlegstructuur;  voorbereiding van de teamvergaderingen met de directeur;  de directeur coachen i.v.m. communicatie en overleg;  begeleiden van vergaderingen van werkgroepen, kernteam, middenkader.

Doelgroep


Basisvoorwaarden

 Veranderingsbereidheid van directeur en team.  Voldoende competentie en graad van professionaliteit van directeur en team.


Maximum 16 halve dagen.


62


GO! Nascholing: "We moeten eens klappen" - Over de leerlingenbegeleiding in het SO

Inhoud

De leerlingenbegeleiding in secundaire scholen bevindt zich in het brandpunt van een strijd tussen 'hart' en 'verstand'. Wijze leerlingenbegeleiders slagen erin om een evenwicht te vinden tussen empathie met de leerling en professionele deskundigheid. Toch vinden leraren dat leerlingenbegeleiders het soms te veel voor de leerling opnemen en niet altijd voldoende rekening houden met de klassituatie. Leerlingenbegeleiders van hun kant vinden dat leraren al eens overdreven emotioneel reageren of zich juist achter hun vak verstoppen om contacten te vermijden. CLB-medewerkers, dàt zijn pas advocaten van de leerlingen! Of zijn juist zij de echte professionals? Stellen ze hun prioriteiten wel goed? Of doet hun directeur dat? In dit traject van 3 sessies op maat brengen we leerlingenbegeleiders, directeurs en CLB-medewerkers van 4 scholen binnen het werkgebied van een CLB samen. Onze basisstelling is dat we de gewone leraar in de klas sterk moeten ondersteunen omdat leerlinggericht lesgeven de basis is van leerlingenbegeleiding. De deelnemers vergelijken de knelpunten en bepalen prioriteiten voor de scholen en het CLB. Met behulp van praktische wegwijzers worden zowel schoolgebonden als schooloverstijgende structuren verbeterd. Tijdens het traject wordt de samenwerking tussen de deelnemers de basis om verder goed met elkaar te blijven communiceren en ook in de toekomst initiatieven te nemen.

Doelstellingen

 De standpunten van leerlingenbegeleiders, CLB-contactpersonen en directeurs inzake leerlingenbegeleiding duidelijk maken.  De criteria bepalen van een professioneel evenwicht tussen nabijheid en afstand tot leerlingen.  Middelen en structuren uitwerken om de leraar te ondersteunen in leerlinggericht lesgeven als basis voor de leerlingenbegeleiding.

Doelgroep

Samenwerkingsverband tussen het CLB en 4 secundaire scholen in het werkgebied van het CLB:  de directeur van het CLB + de directeurs van de scholen;  de CLB-contactpersonen van de scholen;  de leerlingenbegeleiders (voltijds en/of deeltijds).


63


GO! Nascholing: Klare taal! - Schriftelijke communicatie met ouders

Inhoud

Taal is communicatie, het overbrengen van boodschappen. Maar die boodschappen bereiken niet steeds hun doel of worden horizontaal geklasseerd. Is dit onwil van de ouders of ligt het eerder aan de (on)toegankelijkheid van onze schriftelijke communicatie? Wij hebben immers op school zo ons eigen taaltje: Zoco, GOK, GWP, GIP, taalbeleid ... zijn niet voor iedereen bekende begrippen. Niet iedereen is vertrouwd met het dagelijks reilen en zeilen op school. Elk jaar opnieuw zijn er nieuwe leerlingen en dus ook nieuwe ouders die wij - opnieuw de juiste, duidelijke informatie moeten bezorgen. Een effectieve communicatie kan veel problemen voorkomen en dus ook tijd besparen. In deze sessie leggen we de focus op de schriftelijke communicatie. Aan de hand van concreet materiaal - jullie brieven, folders, website - geven we handige tips om teksten zo concreet en helder mogelijk te maken, voor alle ouders.

Doelstellingen

De deelnemers kunnen  het communicatiebeleid kaderen in een ruimere visie op ouderbetrokkenheid;  de drempels voor toegang tot de school herkennen;  een heldere schriftelijke communicatie voeren met aandacht voor hun doelpubliek.

Doelgroep

 Schoolteam gewoon en buitengewoon onderwijs, basis en secundair

Linken

Klare taal: mondelinge communicatie met ouders. Taalbeleid opstarten en ondersteunen. Praten over armoede met mensen in armoede.


64


GO! Nascholing: Klare taal! - Mondelinge communicatie met ouders

Inhoud

Communicatie is heel gewoon contact met elkaar hebben. Maar zo 'gewoon' is het niet. De bedoeling is dat de boodschap zo goed mogelijk wordt overgebracht, zodat de ander begrijpt wat we willen zeggen. Een vertrouwensrelatie is absoluut noodzakelijk om tot een open communicatie te komen. Zonder ouders kunnen we niet, maar tegelijkertijd houden we hen graag een beetje op afstand. Ze worden immers alsmaar mondiger en betrekken er soms een juridisch specialist bij om hun gelijk te halen. Sommige ouders hebben een grote weerstand tegenover school omwille van eigen negatieve ervaringen. Anderen stellen zich heel strijdbaar op als het om hun kinderen gaat. Alle ouders willen immers het beste voor hun kind. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat ouders zich welkom voelen op school? We vertrekken van de huidige situatie bij jou op school en leggen vooral de focus op de mondelinge communicatie. Op basis van concrete casussen en aan de hand van rollenspellen oefenen we met jullie hoe we ook tijdens gesprekken via de aanpak, het taalgebruik en de lichaamstaal de relatie tussen school en ouders kunnen verbeteren.

Doelstellingen

 Het communicatiebeleid kaderen in een ruimere visie op ouderbetrokkenheid.  De drempels voor toegang tot de school herkennen.  Een heldere mondelinge communicatie voeren met aandacht voor hun doelpubliek.

Doelgroep

 Schoolteam gewoon en buitengewoon onderwijs basis en secundair

Linken

Klare taal! Eenvoudige schriftelijke communicatie Praten over armoede met mensen in armoede Taalbeleid opstarten en ondersteunen


65


7.4

Kwaliteitszorg

Opzetten van een kwaliteitszorgsysteem op het niveau van de school: omgaan met outputgegevens Verduidelijking

Elke school is begaan met de kwaliteit van haar onderwijs. Maar weten we wel hoe goed we zijn? Hoe gaan we om met gegevens die in onze school wel ergens ter beschikking zijn? Hoe gebruiken we die gegevens om onze kwaliteit te verhogen?

Doelstellingen

 De school is in staat relevante outputgegevens te verzamelen.  De school kan de verzamelde gegevens analyseren.  De school kan aan de hand van de gegevens verbetertrajecten opstellen.

Acties/Strategie

 Intake  Inleiding over kwaliteitszorg  Wat is de focus: wat wil je weten?  Intern rendement:  eindtermen,  ontwikkelingsdoelen,  leerwinst,  getuigschriften.  Tevredenheid:  tevredenheid leerlingen,  tevredenheid leerkrachten,  tevredenheid ouders.  Schoolloopbaangegevens:  vertraging/uitstroom,  afwezigheden.  Extern rendement:  doorstroming.  Professionalisering  Materieel beleid


66


 Hoe ga je dat meten?  Inventaris van de beschikbare informatie  Methodiek voor verzameling en verwerking  Analyse van de informatie  Vergelijking met ijkpunten  Wat ga je ermee doen?  Werkpunten bepalen op niveau van school/leerkrachten/leerlingen  Actieplanplan opstellen  Opvolging  Evaluatie en bijsturing  Hoe hou je het levend?  Opzetten systeem/structuur voor verwerking van gegevens  Opzetten PDCA-cyclus. Doelgroep

BuBaO en BuSO:  directeur;  middenkader;  werkgroep kwaliteitszorg.

Basisvoorwaarden

 De school is bereid de nodige gegevens ter beschikking te stellen.  De scholengroep is bereid de nodige gegevens ter beschikking te stellen.  De school is bereid zich bij te scholen.


Zes begeleidingssessies verspreid over het schooljaar. Tussen de begeleidingssessies werkt de school aan opdrachten. Mogelijk nog opvolgsessies voor de implementatie.


67


Kwaliteitszorg: ondersteuning van de scholengemeenschap bij het omgaan met outputgegevens Verduidelijking

Elke school is begaan met de kwaliteit van haar onderwijs. Maar weten we wel hoe goed we zijn? Hoe gaan we om met gegevens die in onze school wel ergens ter beschikking zijn? Hoe gaan we aan de slag om onze kwaliteit te verhogen? Hoe kan de scholengemeenschap hierin ondersteuning bieden?

Doelstellingen

 De schoolgemeenschap ondersteunt de scholen om relevante outputgegevens te verzamelen.  De schoolgemeenschap ondersteunt de scholen om de verzamelde gegevens te analyseren.  De schoolgemeenschap ondersteunt de scholen om aan de hand van de gegevens verbetertrajecten op te stellen.

Acties/Strategie

   

Intake met algemeen directeur en coördinerend directeurs Startvergadering met directies en IKZ-kernteams van de scholengemeenschap Vorming over kwaliteitszorg Wat is de focus: wat wil je weten?  De kwaliteit van het onderwijsproces staat centraal

 Meetdomeinen:  leerkwaliteit – realisatie van de eindtermen  schoolloopbaan: attestering/clausuleringen  outcomes: resultaten in vervolgstudies/aansluiting met arbeidsmarkt  welbevinden van leerkrachten en leerlingen  tevredenheid ouders/leerlingen/partners  Hoe ga je dat meten?  Inventaris van de beschikbare informatie  Methodiek voor verzameling en verwerking  Analyse van de informatie  Vergelijking met benchmarks  Wat ga je ermee doen?  Werkpunten bepalen  Communicatieplan  Opvolging  Hoe hou je het levend?  Opzetten systeem/structuur voor verwerking van gegevens  Opzetten PDCA-cyclus.


68


Doelgroep

Scholengemeenschap BuBaO en BuSO:    

algemeen en coördinerend directeur; directeur; kwaliteitsanker van de scholengemeenschap; kernteam kwaliteitszorg.

Basisvoorwaarden

 De schoolgemeenschap is bereid de nodige werkkrachten en gegevens ter beschikking te stellen.  De school is bereid de nodige gegevens ter beschikking te stellen.  De school is bereid zich bij te scholen indien nodig.


Zes begeleidingssessies verspreid over het schooljaar. Tussen de begeleidingssessies werkt de school aan opdrachten. Mogelijk nog opvolgsessies voor de implementatie.


69


GO! Nascholing: De PDCA-cirkel écht rond - Kwaliteitszorg

Inhoud

Kwaliteitszorg is stilaan een standaardgegeven binnen de werking van een CVO. Basis- en secundaire scholen zijn vragende partij om een kwaliteitszorgsysteem uit te bouwen. De inspanningen rond kwaliteitszorg laten resulteren in een goed kwaliteitszorgsysteem is een hele uitdaging. De PDCA-cirkel is een eenvoudig, maar effectief hulpmiddel voor het ondersteunen van een continu en cyclische kwaliteitszorgproces met als hoofddoel een goed werkend kwaliteitszorgsysteem. Deze nascholingsdag leer je de PDCA-cirkel toepassen op de thema's waarbinnen je verantwoordelijk bent op je school. Vanuit reële cases en eigen problematieken leer je een kwaliteitszorgsysteem vorm te geven.

Doelstellingen

De deelnemers kunnen:  de principes van een PDCA-cirkel gebruiken voor het opstarten en monitoren van het eigen kwaliteitszorgsysteem.

Doelgroep

Gewoon en buitengewoon basis-, secundair en volwassenenonderwijs:  directeurs;  kwaliteitscoördinatoren;  leraars.


70


7.5

Ondersteuning Gelijke onderwijskansen

7.5.1

Aanbod diversiteitsbegeleiding

Ondersteuning inschrijvingsbeleid Verduidelijking

Via een korte toelichting bij de geldende wetgeving wordt het belang van een goed voorbereide „intake‟ onderstreept en worden nuttige tips, materiaal ter ondersteuning gegeven. Toelichting van de wetgeving terzake. Volgende vragen komen aan bod:   

Doelstellingen

waarom is het intakegesprek belangrijk? wat is het ideale profiel van „de inschrijver‟? hoe organiseer en plan ik de inschrijvingen?

De deelnemers informeren over de wetgeving i.v.m. „het recht op inschrijving‟. De deelnemers hebben inzicht in het belang van het inschrijvingsgesprek:   

om de beginsituatie van de leerling/de klas/de school in kaart te brengen; als eerste moment van zorg voor de leerlingen; als eerste stap in de ouder- en leerlingenbetrokkenheid.

Acties/Strategie

Een halve studiedag op school, eventueel als start voor een traject rond „communicatie met ouders‟.

Doelgroep

Directeurs van basis-, secundair en buitengewoon onderwijs. Secretariaatsmedewerkers. Inschrijvingsteam. CLB-medewerkers.


Een halve dag.


71


Toelichting bij het GOK-decreet Verduidelijking

Bijna alle GO! scholen zijn tegelijk ook GOK-scholen. De specifieke GOK-begeleiding wordt stelselmatig overgenomen door de reguliere begeleiding. Toch moeten scholen verder werken aan het verkleinen van de kloof tussen kansarme en kansrijke groepen. Het GOK-decreet, de achterliggende visie, de werking zowel op school als in samenwerking met organisaties die de minderheden vertegenwoordigen kan de GOK-werking effectiever maken. De begeleiders diversiteit geven aanvullend informatie over:  de wetgeving m.b.t. het recht op inschrijving;  de samenhang tussen de drie luiken van het GOK-decreet  de meerwaarde van het LOP voor de eigen schoolwerking:  van het LOP in het algemeen: organisatie, bevoegdheden, opdrachten, werking …;  van het eigen LOP: werkgroepen, reeds gemaakte afspraken, mogelijke knelpunten;  de relatie tussen LOP en flankerend onderwijsbeleid;  de taak van de directeur binnen het LOP.

Doelstellingen

 De directeurs verwerven inzicht in de achterliggende visie en de onderlinge samenhang tussen de verschillende luiken van het GOKdecreet.  De directeurs kennen de verschillende aspecten van de LOP-werking in het algemeen.  De directeurs verwerven inzicht in de concrete werking, de geldende afspraken, de knelpunten binnen het eigen LOP.

Acties/Strategie

Toelichting op school.

Doelgroep

Nieuwe directeurs van basis-, secundair en buitengewoon onderwijs. Nieuwe CLB-medewerkers.


1 halve dag.


72


Ondersteuning van de LOP-werking: trajectbegeleiding Verduidelijking

Directeurs die tegelijk LOP-anker zijn voor hun scholengroep, zitten daar vaak in de minderheid. Bovendien weten zij niet steeds in welke mate het standpunt dat zij binnen het LOP innemen door hun collega‟s gedeeld wordt. Door samen LOP-vergaderingen voor te bereiden, na te gaan welke LOP-initiatieven voor de eigen scholen van prioritair belang zijn, na te gaan of de gemaakte afspraken ook wel degelijk opgevolgd worden kan de LOP-werking effectiever gemaakt worden. De communicatie tussen LOP-anker en collega‟s directeurs m.b.t. de LOP-werking kan hierdoor verbeterd worden. De begeleiders diversiteit ondersteunen de directeurs in      

Doelstellingen

het situeren van de eigen leerlingenpopulatie binnen een ruimere omgevingsanalyse; het bepalen van de eigen prioriteiten binnen het algemene LOP-beleidsplan; het bespreken en mee uitwerken van oplossingen voor mogelijke knelpunten in de LOP-werking; het aanreiken van de nodige achtergrondinformatie m.b.t. de LOP-thema‟s; het aanreiken van ondersteunend materiaal, nuttige good-practices vanuit andere LOP‟s; de voorbereiding, de opvolging, de evaluatie van de concrete, lokale LOP-werking.

 De directeurs kunnen een eenduidig en gedragen standpunt binnen het LOP formuleren.  De directeurs zien in dat de werking van het LOP de eigen GOK-werking kan versterken.  De directeurs kunnen de werking van het LOP benutten om de eigen GOK-werking te versterken.

Acties/Strategie

Een trajectbegeleiding die aansluit bij de vergaderingen van het dagelijks bestuur van het lokale LOP.

Doelgroep

Directeurs, coördinerend directeur, algemeen directeur van basis-, secundair en buitengewoon onderwijs. CLB-medewerkers.


1 halve dag als voorbereiding op elke LOP-vergadering.


73


Ondersteuning bij klacht Commissie leerlingenrechten (CLR) Verduidelijking Doelstellingen

Bij een klacht bij de CLR moet de school, binnen een erg korte termijn, een dossier samenstellen. De begeleider diversiteit kan de school hierin ondersteunen.    

De directeurs verwerven inzicht i n de aard van de klacht. De directeurs kunnen een volledig en gefundeerd dossier samenstellen. De directeurs kunnen hun inschrijvingsbeleid evalueren. De directeurs zien in hoe ze hun inschrijvingsbeleid kunnen aanpassen om in de toekomst klachten te vermijden.

Acties/Strategie

In geval van een klacht ondersteunt de begeleider diversiteit de directeurs

Doelgroep

Directeurs van basis-, secundair en buitengewoon onderwijs.


Afhankelijk van de aard van de klacht en de nood tot ondersteuning.

 in het opstellen van een dossier voor de CLR;  tijdens de behandeling van de klacht op de CLR zelf;  in een reorganisatie van het inschrijvingsbeleid om in de toekomst klachten te voorkomen.


74


Ondersteuning bij LOP-werking: thema-werking Verduidelijking

De LOP-werking kan pas effectief zijn als ze nauw aansluit bij de specifieke noden van de school/de scholengroep binnen die regio. Door die eigen prioriteiten vast te leggen kan de school, samen met een aantal partners uit het LOP aan de slag om samen met hen – en niet in hun plaats- de problemen te bespreken en op zoek te gaan naar oplossingen die door alle partners gedragen en ondersteund worden. De begeleider diversiteit biedt ondersteuning bij elk van de LOP-opdrachten:  omgevingsanalyse (kenmerken, nut m.b.t. de schoolwerking);  afspraken i.v.m. doelstellingen decreet (kostenbeleid, communicatie met ouders, studietoelagen, taalbeleid, spijbelbeleid ...);  afspraken i.v.m. anderstalige nieuwkomers (organisatie van de toeleiding van de OKAN-leerlingen naar de OKAN-klas, opzetten van een OKAN-netwerk voor uitwisseling materiaal, initiatieven …);  opvolging ex-anderstalige nieuwkomers (de rol en taakinvulling van de vervolgschoolcoach, mogelijkheden tot netoverstijgende samenwerking …);  herberekenen RA/ deelgebieden (mogelijkheid/wenselijkheid van het opsplitsen van een LOP-werking, van het opstarten van een nieuw LOP …);  afspraken communicatie inschrijvingsbeleid (meerwaarde van afspraken, mogelijkheden tot optimalisering);  afspraken voorrangsregels (mogelijkheid/wenselijkheid/meerwaarde van voorrangsregeling voor GOK-/niet-GOK-leerlingen; achterliggende visie, gevolgen voor de communicatie, voor de organisatie van de school, didactische implicaties …);  criteria en procedure voor weigering elders definitief uitgesloten leerling (enkel SO): ondersteuning bij het vastleggen van regiogebonden criteria en mogelijke procedures;  afspraken bemiddeling (doorgeven van voorbeelden uit andere LOP‟s);  instrumenten m.b.t. dubbele inschrijvingen;  kleuterparticipatie (ondersteuning van de individuele werkgroepen …);  engagementsverklaring met ouders (mogelijkheden, voor- en nadelen …);  uitwerken van een aanmeldingsprocedure in het kader van het „experimenteerartikel‟ (achterliggende visie, meerwaarde, voor- en nadelen van bestaande systemen …).

Doelstellingen

Acties/Strategie

 De directeur verwerft inzicht in de doelstellingen van het LOP.  De directeur verwerft inzicht in de meerwaarde van de samenwerking met het LOP.  De directeur kan een concrete samenwerking met het LOP plannen, uitvoeren, evalueren en eventueel bijsturen.  Toelichting voor de LOP-anker.  Toelichting voor alle betrokken directeurs in de scholengroep.  Toelichting voor alle betrokken directeurs in een regio.


75


Doelgroep

Directeurs van basis-, secundair en buitengewoon onderwijs. CLB-medewerkers.


Afhankelijk van de vraag tot ondersteuning.


76


Engagementsverklaring tussen school en ouder concreet maken Verduidelijking

Sinds het schooljaar 2010-2011 is decretaal bepaald dat ouders bij inschrijving de engagemenstverklaring tussen school en ouders moeten ondertekenen. Scholen kunnen samen met hun oudercomité intekenen om de engagemenstverklaring concreet vorm te geven. Begeleiding wordt opgenomen door GO! ouders en begeleider diversiteit samen.

Doelstellingen

De deelnemers informeren over de wetgeving i.v.m. de engagementsverklaring tussen school en ouders. De deelnemers hebben inzicht in het belang van de wederzijdsheid van de engagementsverklaring. De deelnemers spreken hun verwachtingen en engagementen uit a.h.v. het winwin-spel. Een actieplan wordt uitgestippeld met opdrachten voor beide partijen.

Acties/Strategie

Trajectbegeleiding       

Winwin-spel wordt gespeeld met schoolteam (2 uur). Visie van de school wordt vastgelegd. Winwin-spel wordt gespeeld met oudercomité (2 uur). Visie van het oudercomité wordt vastgelegd. Directie, voorzitter van oudercomité en begeleiders leggen de twee visies naast elkaar en stellen prioriteiten (2 uur). Terugkoppeling door directie en voorzitter naar eigen achterban. Opvolging door begeleider diversiteit en GO! ouders (2 x 2 uur, einde van het schooljaar).

Doelgroep

Schoolteams van basis-, secundair en buitengewoon onderwijs. Oudercomités.


4 halve dagen.


77


7.5.2

Armoedebestrijding

GO! Nascholing: Praten over armoede met mensen in armoede Inhoud

Ze zijn vaak afwezig. Ze ruiken vaak onfris. Ze geven vaak geen gevolg aan een verwijzing naar een oogarts. Ze komen vaak niet naar oudercontacten. Ze hebben geen geld voor de schoolrekening, maar wel voor ‟n GSM. Ze veranderen van school zodra ze “nattigheid” voelen... Zo denken we toch soms als het over armoede gaat! Zijn dit problemen eigen aan bepaalde groepen mensen? Hoe herken je armoede? Hoe benader je mensen in armoede zonder hen te stigmatiseren of te kwetsen? ... Kortom, hoe werken we samen aan kansen voor kinderen in armoede? Samen met mensen in armoede en/of medewerkers van verenigingen waar armen het woord nemen, zoeken we naar antwoorden op voornoemde vragen: jullie vragen en hun vragen. Door wederzijdse uitwisseling en kennismaking met de leefwereld van mensen in armoede verfijnen we onze kijk op armoede. Inspiratie voor concrete acties ... Deze interactieve presentatie over armoede wordt gekoppeld aan getuigenissen van armen. Deze getuigenissen worden gebracht door een lokale vereniging of een opgeleide ervaringsdeskundige.

Doelstellingen

   

Inzichten en kennis verwerven over het armoedeweb. Inzicht krijgen in de wereld van armoede. Kennis maken met de werking van een vereniging waar armen het woord nemen. Inspiratie opdoen voor concrete acties.

Doelgroep



Teams gewoon en buitengewoon basisonderwijs en secundair onderwijs, CLB-medewerkers.

Linken

Achterstelling onder de loep! Klare taal! Eenvoudige mondelinge communicatie. Klare taal! Eenvoudige schriftelijke communicatie.


78


GO! Nascholing: Achterstelling onder de loep! Samen op zoek naar mogelijke oplossingen (traject op maat) Inhoud

Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat de kloof tussen de zwakke en sterkere leerlingen steeds groter wordt, ondanks alle geleverde inspanningen voor gelijke onderwijskansen (Pisa-onderzoek). Bovendien heeft bijkomend onderzoek uitgewezen dat lage schoolse prestaties onmiddellijk verband houdt met lage socio-economische status. De school doet er nochtans toe! De huidige perceptie van leerkrachten naar kansarme leerlingen is vaak gekleurd: ze zijn vaak afwezig. Ze ruiken soms onfris. Ze geven niet altijd gevolg aan een verwijzing naar een oogarts. Hun ouders komen vaak niet naar oudercontacten. Ze hebben geen geld voor de schoolrekening, maar wel voor ‟n gsm. Ze veranderen van school zodra ze “nattigheid” voelen... Zo denken we toch soms als het over mensen in armoede gaat! Zijn dit problemen eigen aan bepaalde groepen mensen? Hoe herken je armoede? Hoe benader je mensen in armoede zonder hen te stigmatiseren of te kwetsen? Kortom, hoe werken we samen aan kansen voor kinderen in armoede? In een eerste sessie gaan we samen met mensen in armoede en medewerkers van verenigingen waar armen het woord nemen, op zoek naar antwoorden. Door wederzijdse uitwisseling en kennismaking met de leefwereld van mensen in armoede stellen we onze kijk op armoede bij. In een tweede sessie gaan we dieper in op een specifieke problematiek: communicatie, onbetaalde facturen, kosten, studietoelagen. We geven concrete tips. In een derde luik zal het CLB-team een proces van probleemanalyse begeleiden. Dit gebeurt in samenwerking met het ganse schoolteam. In dit proces worden n.a.v. de bovenstaande studiedagen knelpunten geformuleerd, alsook mogelijke oplossingen. In een werkgroep (zorgteam en enkele leerkrachten) wordt er vervolgens een actieplan opgesteld om deze knelpunten aan te pakken.

Doelstellingen

 Zich verplaatsen in het leefwereldperspectief van mensen in armoede.  De link leggen tussen de eigen problematiek en die van armoede.  Een actieplan opstellen om de kloof tussen school en mensen in armoede te verkleinen.

Doelgroep

 Teams gewoon en buitengewoon basisonderwijs en secundair onderwijs en CLB-medewerkers.

Linken

Klare taal! Eenvoudige schriftelijke communicatie. Klare taal! Eenvoudige mondelinge communicatie.


79


7.5.3

Omgaan met allochtonen

GO! Nascholing: De uitdaging van allochtone leerlingen en ouders - Omgaan met diversiteit en interculturaliteit Inhoud

Een multiculturele school brengt kansen en risico's met zich mee. Directies en leerkrachten zoeken met vallen en opstaan hun eigen weg in een complexe en delicate problematiek. Bijvoorbeeld:    

Hoe leerlingen op tijd doen komen als stiptheid geen prioriteit is in hun cultuur? Wat zeg je tegen een leerling die overduidelijk liegt als je weet dat 'eergevoel' in zijn omgeving een grote rol speelt? Hoe pak je leerlingen aan die te weinig studeren omdat het in hun buurt aanvaard wordt dat jongeren tot 's avonds laat op straat zijn? Is het mogelijk om tegelijkertijd rekening te houden met verschillen in opvoeding tussen kinderen van Marokkaanse, Turkse, Zwart-Afrikaanse en Oost-Europese afkomst in één klas?  Wat is een professionele reactie op het verwijt van een ouder of leerling dat je een racist bent? Tijdens deze interactieve dag krijg je antwoorden op je vragen over probleemsituaties die eigen zijn aan je schoolsituatie.

Doelstellingen

  

Begrijpen waar de onvermijdelijke vooroordelen vandaan komen. Cultuurverschillen duiden met behulp van de 'Cultuurdriehoek'. De inzichten uit het theoretisch kader toepassen op de eigen situatie.

Doelgroep

 

Gewoon en buitengewoon basisonderwijs: directies, leraren, zorgcoördinatoren, CLB-medewerkers. Gewoon en buitengewoon secundair onderwijs: directies, leraren, coördinatoren, CLB-medewerkers.


80

Aanbod begeleiding buitengewoon onderwijs internaten CLB

Recommend Documents