Ondersteuningsaanbod buitengewoon onderwijs en internaten

Ondersteuningsaanbod buitengewoon onderwijs en internaten 2015-2016 Pedagogische begeleidingsdienst GO!

Pedagogische begeleidingsdienst Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel

Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. 5.

Inleiding Buitengewoon onderwijs Autismespectrumstoornissen Time-in: ondersteuning SEO/gedrag Internaten

Ondersteuningsaanbod buitengewoon onderwijs en internaten 2015-2016

3 4 15 21 26

2

1.

Inleiding

Het begeleidingsplan van de Pedagogische begeleidingsdienst van het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap (PBD-GO!) bestaat uit een algemeen deel en een deel met concretiseringen per schooljaar en per onderwijsniveau. Het algemeen deel1 Het algemeen deel geldt voor drie schooljaren, van september 2015 tot en met augustus 2018. Het bevat de missie en de visie van de begeleidingsdienst. Vertrekkend vanuit die visie en het decreet op kwaliteit van onderwijs definiëren we onze kerntaken. Naast die kerntaken, die het grootste deel van onze reguliere werking bepalen, werken de pedagogisch adviseurs/begeleiders intensief mee aan de strategische projecten van het GO!. Het algemeen deel beschrijft de klemtonen die de begeleidingsdienst in deze drie jaren wil leggen. De concretiseringen per schooljaar en per onderwijsniveau In dit document krijgt u een overzicht van het begeleidingsaanbod voor buitengewoon onderwijs en internaten van de PBD-GO! voor het schooljaar 2015-2016. De PBD-GO! ondersteunt de scholen buitengewoon onderwijs en de internaten van het GO! zowel via begeleiding als via nascholing. De meeste trajecten staan meerdere jaren in het aanbod zodat scholen en internaten gerichte keuzes en beleidsplannen op middellange termijn kunnen maken. Scholen en internaten kunnen vanuit eigen geformuleerde prioriteiten ook begeleiding aanvragen over allerlei aspecten die niet in het aanbod 2015-2016 staan. Ze kunnen hiervoor putten uit het rijke en diverse aanbod van de voorbije jaren, maar ook nieuwe instellingsspecifieke vragen kunnen aan bod komen. Afhankelijk van de vraag, de beschikbare tijd en in overleg met de vragende partij zullen de begeleiders hierop inspelen. Scholen met een advies 3 ‘ongunstig’ en advies 2 ‘gunstig beperkt in tijd’ krijgen voorrang. In elk ondersteuningstraject past de PBD-GO! het principe van geïntegreerd werken toe: vanuit een concrete, meestal inhoudelijke insteek, worden de volgende aspecten van schoolontwikkeling meegenomen:       

Het onderwijskundig leiderschap uitbouwen Werken aan een professionele leergemeenschap De GO!-waarden als uitgangspunt nemen Schoolvisie ontwikkelen Werken aan een data-based beleid Een sterk personeelsbeleid voeren De principes van kwaliteitszorg hanteren

In overleg met de school wordt bepaald welke inhoud in functie van welke resultaten en effecten ondersteund wordt.

1

Het driejaarlijks begeleidingsplan 2015-2018 van de PBD-GO! is te vinden op GO! pro, het kennisplatform voor de GO! professional (http://pro.g-o.be).


3

2.

Buitengewoon onderwijs Het begeleidingsaanbod van de PBD-GO! buitengewoon onderwijs voor het schooljaar 2015-2016 kadert binnen de speerpunten die de PBD-GO! in zijn begeleidingsplan 2015-2018 heeft vastgelegd:    

Schoolontwikkeling Curriculum Leerbegeleiding Taal

De trajecten die tijdens het schooljaar 2015-2016 in de focus staan worden op de volgende bladzijden kort omschreven. Bij schoolspecifieke vragen kunnen scholen ook ondersteuning vragen om doelen te realiseren uit verschillende speerpunten binnen eenzelfde traject. Het ondersteuningsaanbod met betrekking tot GON/ION, autismespectrumstoornissen en socioemotionele stoornissen/gedrag zijn ook gekaderd binnen deze speerpunten.

Speerpunt schoolontwikkeling Schooljaar 2015-2016 Verduidelijking

We willen de scholen bewust maken van de nood aan een efficiënte manier om de eigen kwaliteit te bewaken. Scholen zijn hier ook vragende partij. We organiseren dit schooljaar een drietal vormingsdagen waar de inhouden van het boekje ‘Kwaliteitszorg op school. Praktische kaders en handvatten’ worden voorgesteld. Vanuit deze inzichten worden begeleidingen opgezet. De aspecten van HGW en handelingsplannen liggen hier zeer nabij.

Doelstellingen

Methodiek

Doelgroep

 Inzicht verwerven in de relatie kwaliteitszorg – schoolontwikkeling  Inzicht verwerven in de wettelijke basis van kwaliteitszorg  Inzicht verwerven in het proces van kwaliteitszorg  Het proces van kwaliteitszorg kunnen toepassen  Inzicht verwerven in de emotionele aspecten van kwaliteitszorg Trajecten op niveau regio: opstarten met directies en daarna verder uit te werken met leden middenkader en leraren. Scholen buitengewoon onderwijs


4

Schooljaar 2015-2016 Verduidelijking

We willen in eerste instantie inzetten op de implementatie van het basisaanbod buitengewoon onderwijs.  Visieontwikkeling  Afstemming van het servicedocument van de PBD-GO! met de concrete schoolcontext In aanloop naar het outputtraject nemen we scholen mee in de eerste stappen.

Doelstellingen

Methodiek

Doelgroep

 Bepalen van een eindperspectief voor het leergebied/vak  De school beschikt over een visie op het nieuwe type basisaanbod buitengewoon onderwijs.  De school heeft het servicedocument van de PBD-GO! vertaald naar de schooleigen context.  De school heeft een eindperspectief bepaald voor het betrokken leergebied/vak.  Begeleiding van de teams basisaanbod tijdens teamvergaderingen  Coaching van individuele leraren bij de implementatie van het basisaanbod buitengewoon onderwijs  Kernteams ondersteunen in hun zoektocht naar een eindperspectief  Teams basisaanbod  Teams van een bepaald type of OV (voor het eindperspectief)

Speerpunt leerbegeleiding Schooljaar 2015-2016 Verduidelijking

De visie op de identiteit van het buitengewoon onderwijs wordt gefinaliseerd en is richtinggevend voor de organisatie van de kerntaken in het buitengewoon onderwijs. Expertise binnen deze kerntaken wordt opgebouwd en verfijnd. HGW als kwaliteitszorg wordt verder uitgebouwd. Handelingsplan als instrument . Netwerken van orthopedagogen, GOK-coördinatoren, type 2medewerkers worden verder gerealiseerd.

Doelstellingen

 Door visie gedreven, scholen organiseren  Expertise realiseren binnen de context van het zorgcontinuüm  Scholen kwaliteitsvol uitbouwen op basis van de principes van handelingsgericht werken  Handelingsplannen als instrumenten voor begeleiding kwaliteitsvol realiseren  Ervaringen en kennis uitwisselen en opbouwen binnen netwerken  Koppeling kunnen maken tussen kindkenmerken en wetenschappelijke inzichten betreffende wat werkt op school


5

Methodiek

Trajecten op niveau regio: opstarten met directies en daarna verder uit te werken met leden middenkader en leraren

Doelgroep

Scholen buitengewoon onderwijs

Speerpunt taal De rechte weg naar een taalbeleid Verduidelijking

Doelstellingen

Methodiek Doelgroep

 Ondersteuning bij de oordeelkundige samenstelling van de werkgroep talenbeleid  Ondersteuning van de werkgroep talenbeleid, het personeelsbeleid en de schoolorganisatie  De school beschikt over een doeltreffende werkgroep talenbeleid.  De school kan een taalbeleid uitstippelen op korte en middellange termijn.  De school kan het lerarenteam motiveren om het taalbeleidsplan mee vorm te geven.  De school ontwikkelt een visie op taalbeleid (Nederlands en moderne vreemde talen)  Wegwijs in de principes van taalontwikkelend lesgeven  Begeleiding op de scholen door de disciplinecoach taal  Samenwerking met GO! nascholing  Directie  Werkgroep taal


6

2.1. GON/ION-begeleiding Speerpunt leerbegeleiding Starterscursus voor GON- en ION-begeleiders Verduidelijking

Elk schooljaar starten er nieuwe mensen in de job van GON/IONbegeleider. Uit recent onderzoek (2012, OBPWO-onderzoek GON/ION) blijkt dat 30% van de GON-begeleiders en 10% van de ION-begeleiders geen onderwijservaring heeft bij aanvang van deze baan. Bijna de helft van de GON-begeleiders en 32% van de ION-begeleiders heeft bij de start helemaal geen ervaring in het buitengewoon onderwijs. Bijkomend is de taak van een GON/ION-begeleider complex en vraagt dit specifieke vaardigheden naar leerlinggerichte, teamgerichte en oudergerichte ondersteuning.

Doelstellingen

 De deelnemers passen het regelgevend kader rond GON en ION toe in de praktijk.  De deelnemers geven een GON/ION-begeleiding planmatig en doelgericht vorm.  De deelnemers kennen de verschillende stappen van handelingsplanning en stellen een individueel handelingsplan op.  De deelnemers weten hoe ze een tussentijdse evaluatie kunnen begeleiden.  De deelnemers weten welke ondersteunende maatregelen in het gewoon onderwijs voor handen zijn.  De deelnemers kennen de verschillende stappen in het GON-traject en de plaats van het CLB hierin.  De deelnemers gebruiken methodieken om hun deskundigheid als GON/ION-begeleider te vergroten.  De deelnemers voelen zich sterker in het afbakenen van hun takenpakket als GON/ION-begeleider.  De deelnemers kennen de verschillende intervisie-stappen.  De deelnemers bespreken een werkgerelateerde situatie aan de hand van de intervisiemethodiek. In samenwerking met GO! nascholing organiseert de pedagogisch medewerker GON/ION drie introductiedagen voor beginnende GON/ION-begeleiders. Volgende thema’s komen aan bod:

Acties/strategie

Doelgroep

 De regelgeving GON/ION  Het takenpakket van de GON/ION-begeleider  Het individueel handelingsplan  De tussentijdse evaluatie  De ondersteunende maatregelen  Het GON-traject en de plaats van het CLB  De intervisie (methodiek + casusbespreking) Startende GON/ION-begeleiders

Tijdsinvestering school

Drie dagen


7

Initiatiecursus GON-ASS Verduidelijking

Ongeveer 60% van de GON-leerlingen heeft de diagnose autismespectrumstoornis. Deze complexe problematiek maakt dat de GON-begeleiding een hele uitdaging wordt. Via deze initiatiecursus krijgen GON-begeleiders handvatten aangereikt om de GON-begeleiding zo goed mogelijk af te stellen op de noden van leerlingen met ASS. Deze initiatiecursus komt tot stand door een samenwerking tussen de PBD-GO!, GO! nascholing en externe sprekers.

Doelstellingen

 De deelnemers weten wat een autismespectrumstoornis is.  De deelnemers kunnen gedragskenmerken van ASS herkennen en in de triade van kwalitatieve stoornissen plaatsen.  De deelnemers kunnen het ijsbergdenken toepassen op een casus.  De deelnemers kunnen een integratieplan en individueel handelingsplan opstellen voor leerlingen met ASS.  De deelnemers weten waarom personen met ASS nood hebben aan verduidelijking.  De deelnemers kunnen verduidelijking bieden in tijd, ruimte en activiteit.  De deelnemers kennen verschillende verklaringsmodellen voor de gedragsproblemen van leerlingen met ASS.  De deelnemers krijgen handvatten aangereikt om gepast te reageren op de gedragsproblemen van leerlingen met ASS.  De deelnemers herkennen zichzelf als bruggenbouwers en zien het belang van samenwerking in. In samenwerking met GO! nascholing organiseert de pedagogische begeleidingsdienst een vijfdaagse vorming:

Acties/strategie

Doelgroep Tijdsinvestering school

 Dag 1: wat is ASS?  Dag 2: het integratieplan en het individueel handelingsplan  Dag 3: verduidelijking in tijd, ruimte en activiteit  Dag 4: probleemgedrag bij leerlingen met ASS  Dag 5: de GON-begeleider als bruggenbouwer  Beginnende GON-begeleiders  GON-begeleiders die voor het eerst leerlingen met ASS begeleiden Vijf dagen


8

Korte lontjes, toffe gasten Verduidelijking

Deze nascholing speelt in op de huidige tendensen van het M-decreet waarbij leerlingen met socio-emotionele problemen in het regulier onmiddellijk GON-ondersteuning kunnen krijgen zonder eerst in het buitengewoon onderwijs gezeten te hebben. Zowel GON-begeleiders als leraren stellen zich vaak de vraag waarom een leerling doet wat hij doet. Wat maakt dat de leerling steeds weer voor bepaald gedrag kiest? Welke omgevingsfactoren lokken het moeilijk gedrag van een leerling uit? Als we begrijpen waarom de leerling bepaald probleemgedrag stelt, dan kunnen we ook efficiëntere oplossingen bedenken en uitvoeren.

Doelstellingen

Acties/strategie

 Je kunt het moeilijk gedrag van GON-leerlingen begrijpen.  Je kunt aangepaste strategieën gebruiken om GON-leerlingen met moeilijk gedrag te ondersteunen.  Je kunt aangepaste strategieën gebruiken om leerkrachten te ondersteunen in de omgang met GON-leerlingen met moeilijk gedrag. In samenwerking met GO! nascholing organiseert de PBD-GO! een eendaagse nascholing rond dit thema. Hierin starten we met het verklaren van moeilijk gedrag aan de hand van enkele vragen:    

Welk gedrag stelt deze leerling? Wat ging er vooraf aan het gedrag? Wat denkt en voelt de leerling op dit moment? Welke gevolgen lokt het gedrag van de leerling uit?

Op basis van deze antwoorden gaan we verder op zoek naar mogelijke strategieën die leerkrachten en GON-begeleiders kunnen hanteren om het moeilijk gedrag te ondersteunen. Ten slotte staan we stil bij mogelijke manieren waarop GON-begeleiders leerkrachten kunnen ondersteunen in hun omgang met leerlingen met moeilijk gedrag. Doelgroep

GON-begeleiders


Eén dag


9

De GON/ION-begeleider die leerkrachtgericht en teamondersteunend werkt Verduidelijking

Leerlingen met GON/ION-ondersteuning lopen school in het regulier onderwijs. De GON-ondersteuning is gericht op het sterker maken van deze leerlingen zodat ze erin slagen dezelfde leerdoelstellingen te behalen als hun klasgenoten. Bij inclusief onderwijs (ION) ligt de focus eerder op gelijkwaardige participatie en het algemeen welbevinden van de leerling. Ook leerkrachtgerichte en teamgerichte ondersteuning kan hier deel van uitmaken. Als GON/ION-begeleider breng je de noden van de leerkracht en het team in kaart en bied je hierbij ondersteuning.

Doelstellingen

 Je kunt adequaat omgaan met weerstanden.  Je kunt de gepaste gespreksvormen en communicatiestrategieën gebruiken afhankelijk van de context.  Je kunt de rol van coach opnemen in de ondersteuning van leerkrachten. In samenwerking met GO! nascholing organiseert de PBD-GO! een vormingstraject dat bestaat uit drie grote thema’s:

Acties/strategie

1. Omgaan met weerstanden 2. Communicatiestrategieën en gespreksvormen 3. Coachende gesprekken Deze drie nascholingen kunnen samen in een traject of afzonderlijk gevolgd worden afhankelijk van de individuele noden van de GON/IONbegeleider. Doelgroep

GON/ION-begeleiders


 Nascholing omgaan met weerstanden: één dag  Nascholing communicatiestrategieën en gespreksvormen: één dag  Nascholing coachende gesprekken: één dag

Reflectiedag GON in het hoger onderwijs Verduidelijking

GON-begeleiding kan ook doorgaan in het hoger onderwijs. Vanuit de praktijk blijkt dat dit heel wat specifieke vragen oproept. Het hoger onderwijs is namelijk anders georganiseerd dan het lager of secundair onderwijs zowel naar jaarplanning als naar contacten met docenten of lectoren toe. Daarnaast is het werken met studenten ook anders dan het werken met leerlingen. Het gaat hier over jongvolwassenen die toch een andere begeleiding vragen dan kinderen en jongeren. Vanuit de pedagogische begeleidingsdienst wordt er ruimte gecreëerd waar GONbegeleiders met elkaar in overleg kunnen gaan, samen op zoek kunnen gaan naar een geschikte aanpak voor bepaalde situaties, waakzaam zijn voor valkuilen, materialen delen en eventueel samen materialen ontwikkelen.

Doelstellingen

GON-begeleiders komen twee keer per schooljaar samen onder leiding van de pedagogische begeleidingsdienst om op een systematische manier informatie uit te wisselen over thema’s die gerelateerd zijn aan GON-begeleidingen in het hoger onderwijs om zo hun kennis en


10

vaardigheden als GON-begeleider te vergroten.

Doelgroep

 De pedagogisch medewerker GON/ION verzamelt bij de GONbegeleiders verschillende thema’s/onderwerpen die interessant zijn om aan bod te laten komen tijdens de bijeenkomsten.  De pedagogisch medewerker GON/ION stelt op basis van de vastgelegde thema’s de agenda op en bereidt (indien nodig) thema’s voor.  De pedagogisch medewerker GON/ION leidt de bijeenkomst.  De administratief medewerker GON/ION maakt een verslag op van de bijeenkomst en bezorgt het aan de aanwezige GON-begeleiders. Alle GON-begeleiders die studenten in het hoger onderwijs begeleiden


Twee dagen

Acties/strategie

Reflectiedag voor ION-begeleiders Verduidelijking

ION-begeleiders staan voor de uitdagende opdracht om enerzijds leerlingen met een matige tot ernstige mentale beperking die school lopen in het gewoon onderwijs extra te ondersteunen. Anderzijds begeleiden ze leerkrachten, schoolteams en ouders die ondersteuningsnoden stellen binnen het kader van inclusief onderwijs. Vanuit de pedagogische begeleidingsdienst wordt er ruimte gecreëerd waar ION-begeleiders met elkaar in overleg kunnen gaan, samen op zoek kunnen gaan naar een geschikte aanpak voor bepaalde situaties, waakzaam zijn voor valkuilen, materialen delen en eventueel samen materialen ontwikkelen.

Doelstellingen

ION-begeleiders komen vier keer per schooljaar samen onder leiding van de pedagogische begeleidingsdienst om op een systematische manier informatie uit te wisselen over ION-gerelateerde thema’s om zo hun kennis en vaardigheden als ION-begeleider te vergroten.

Acties/strategie

Doelgroep

 De pedagogisch medewerker GON/ION verzamelt bij de IONbegeleiders verschillende thema’s/onderwerpen die aan bod zullen komen tijdens de reflectiedagen.  De ION-begeleiders komen vier dagen per schooljaar samen.  De pedagogisch medewerker GON/ION stelt op basis van de vastgelegde thema’s de agenda op en bereidt (indien nodig) thema’s voor.  De pedagogisch medewerker GON/ION leidt de bijeenkomst.  De administratief medewerker GON/ION maakt een verslag op van de bijeenkomst en bezorgt het aan de aanwezige ION-begeleiders. ION-begeleiders


Vier dagen


11

Speerpunt schoolontwikkeling Visieontwikkeling voor GON/ION-teams Verduidelijking

Waarvoor staat het GON/ION-team? Wat willen ze graag bereiken in de toekomst? Welke ondersteuning bieden ze aan? Een visie geeft vorm en richting aan de GON/ION-begeleiding. Met het M-decreet in het achterhoofd is het een meerwaarde wanneer GON/ION-teams een visie hebben op de ondersteuning die ze aanbieden aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.

Doelstellingen

Het GON/ION-team ontwikkelt een visie op de ondersteuning die ze bieden aan leerlingen met GON-ondersteuning.

Acties/strategie

1. Gegevensverzameling: De pedagogisch medewerker GON/ION ondersteunt het GON/ION-team bij de verzameling van gegevens over wat er goed/minder goed loopt, waarin ze nog kunnen groeien en wat er afgebouwd moet worden op de domeinen GONbegeleiding, GON-team, samenwerking met externen en eventueel de bredere omgeving. 2. Verwerken van de gegevens: zijn er gelijkenissen, verschillen, bepaalde trends te onderscheiden in de gegevens? 3. Invullen van het visievierluik (kernwaarden, hoger doel, uitgebreid doel, kernkwaliteiten) 4. Uitschrijven van de visietekst

Doelgroep

GON/ION-teams


Afhankelijk van de voortgang vijf tot zes halve dagen

Het ontwikkelen van een kwaliteitszorgsysteem Verduidelijking

Vanuit een visie op de GON/ION-werking geven GON/ION-teams vorm aan een systeem dat de kwaliteit binnen hun werking bewaakt. Ze gaan op zoek naar ondersteunende structuren en systemen om de werking in goede banen te leiden.

Doelstellingen

Het GON/ION-team geeft vorm aan een kwaliteitszorgsysteem specifiek gericht op de GON/ION-werking.

Acties/strategie

1. Aan de hand van het GON-CIPO-kader worden systematisch de verschillende aspecten van de GON/ION-werking onder de loep genomen. De bevorderende en belemmerende factoren op de verschillende domeinen worden in kaart gebracht. 2. Het GON/ION-team bepaalt een focus om verder mee aan de slag te gaan. 3. Het GON/ION-team stelt een teamontwikkelingsplan op waarin opgenomen staat op welke manier aan de focus gewerkt wordt. 4. Men toont in verslagen aan dat men ambitieuze doelen vastlegt, concrete actieplannen maakt, deze uitvoert, evalueert en desgevallend bijstuurt.

Doelgroep

GON/ION-teams


Afhankelijk van de voortgang vijf tot zes halve dagen


12

Ondersteuning van de GON/ION-coördinatoren Verduidelijking

De GON/ION-schoolcoördinator vormt een cruciale schakel in de GON/ION-werking van de dienstverlenende school. De afwezigheid van een officieel statuut van GON/ION-coördinator zorgt dat dit een uitdagende opdracht wordt. Vanuit de PBD-GO! wordt er ruimte gecreëerd waar GON/ION-coördinatoren enerzijds met elkaar in overleg kunnen gaan over bepaalde onderwerpen en anderzijds ondersteund worden zodat ze uiteindelijk beschikken over de nodige competenties om een team te leiden en te begeesteren, zodat ze inhoudelijk sterk staan en een adviserende rol kunnen opnemen.

Doelstellingen

GON/ION-schoolcoördinatoren wisselen op een systematische manier informatie uit te over GON/ION-gerelateerde thema’s om zo hun kennis en vaardigheden als GON/ION-coördinator te vergroten.

Acties/strategie

Doelgroep

1. Alle GON/ION-coördinatoren worden uitgenodigd om samen met de PBD-GO! de verschillende thema’s vast te leggen die aan bod zullen komen tijdens de ondersteuningsmomenten (ondersteuningsthema’s). 2. De pedagogisch medewerker GON/ION stelt op basis van de vastgelegde thema’s de agenda op en bereidt (indien nodig) thema’s voor. 3. De pedagogisch medewerker GON/ION leidt de bijeenkomst. 4. De administratief medewerker GON/ION maakt een verslag op van de bijeenkomst en bezorgt het aan de aanwezige GON/IONcoördinatoren. GON/ION-schoolcoördinatoren


Drie dagen


13

Ondersteuning van startende GON/ION-coördinatoren Verduidelijking

De GON/ION-schoolcoördinator vormt een cruciale schakel in de GON/ION-werking van de dienstverlenende school. De afwezigheid van een officieel statuut van GON/ION-coördinator zorgt dat dit een uitdagende opdracht wordt. Vanuit de PBD-GO! wordt ondersteuning geboden aan startende GON/ION-coördinatoren opdat ze deze opdracht tot een goed einde brengen. Deze ondersteuning bestaat uit één gezamenlijke volledige dag en kan op vraag van de GON/ION-coördinator verder uitgebreid worden in een individueel ondersteuningstraject.

Doelstellingen

 De GON/ION-coördinator maakt kennis met het regelgevend kader GON/ION.  De GON/ION-coördinator kan de GON/ION-werking plaatsen in het zorgcontinuüm.  De GON/ION-coördinator kan de principes van handelingsgericht werken toepassen op de eigen GON/ION-werking.  De GON/ION-coördinator heeft inzicht in de eigen kwaliteiten en valkuilen als coördinator.  De GON/ION-coördinator heeft inzicht in de verschillende leiderschapsrollen die ze kan opnemen als coördinator.  De GON/ION-coördinator heeft inzicht in de verschillende teamsoorten zoals opgenomen in het teamontwikkelingsmodel van Stroobant. 1. Tijdens het ondersteuningsmoment (één volledige dag) komen volgende thema’s aan bod:  Het regelgevend kader  Het zorgcontinuüm en handelingsgericht werken  De eigen kwaliteiten en valkuilen als GON/ION-coördinator  De verschillende leiderschapsrollen  De verschillende teamsoorten 2. Op vraag van de GON/ION-coördinator kan een individueel begeleidingstraject opgestart worden waarbij de coördinator begeleiding krijgt van de PBD-GO!. GON/ION-coördinatoren

Acties/strategie


 Minstens één volledige dag  Ondersteuningstraject is afhankelijk van de ondersteuningsnoden van de GON/ION-coördinator.


14

3.

Autismespectrumstoornissen

Speerpunt leerbegeleiding Autisme: vijfdaagse basiscursus voor het buitengewoon onderwijs i.s.m. GO! nascholing Verduidelijking

Elk schooljaar starten heel wat nieuwe mensen binnen een geïntegreerde/specifieke autiwerking in het buitengewoon onderwijs of wensen personeelsleden zich te gaan verdiepen in autismespectrumstoornissen (ASS). Kinderen en jongeren met deze beperking maken deel uit van de groep leerlingen waar zij mee werken. Een grondige kennis en inzicht in autisme vormt de basis voor het aanbieden van begeleiding en ondersteuning op maat van deze leerlingen. De vijfdaagse basiscursus wil in hoofdzaak een basispakket aanbieden waar de leerkrachten/begeleiders in hun praktijk mee aan de slag kunnen.

Doelstellingen

 De deelnemers kunnen vanuit observatieopdrachten het gedrag van leerlingen met autisme herkennen en door het toepassen van het ijsbergdenken zoeken naar mogelijke oorzaken om ze te begrijpen.  De deelnemers kunnen vanuit de inhouden van de basiscursus en door middel van (zelf)reflectie hun leeromgeving aanpassen en hun handelingsrepertoire uitbreiden in functie van de individuele zorgvraag van leerlingen met autisme.  Kwantitatief gezien worden jaarlijks meer en meer personeelsleden uit verschillende scholen buitengewoon onderwijs geprofessionaliseerd inzake autisme. De evolutie wordt statistisch opgevolgd door de pedagogisch medewerker autisme.  De deelnemers kunnen de inhouden van de gevolgde basiscursus implementeren in de eigen werksituatie. Daarin worden zij ondersteund door de pedagogisch medewerker autisme door middel van klasobservaties, reflectiegesprekken met leerkrachten, formulering pedagogisch-didactische wenken en overleg met het schoolteam/kerngroep autisme. Het begeleidingstraject wordt door de pedagogisch medewerker autisme opgenomen in een volgrapport. Vijf cursusdagen georganiseerd door GO! nascholing en de PBD-GO!:

Effecten

Acties/strategie

    

Dag 1: wat is autisme? Dag 2: autisme en verduidelijking. Dag 3: ijsbergdenken: van theorie naar praktijk Dag 4: autisme en emoties Dag 5: een ervaringsdeskundige getuigt …

Inschrijvingen via GO! nascholing, prijs: 90 euro pp. Doelgroep

Zestien leerkrachten/begeleiders (BuBaO en BuSO) die leerlingen met ASS begeleiden


Vijf dagen per personeelslid dat deelneemt


15

Autisme begrijpen: vormingsdag voor het buitengewoon onderwijs i.s.m. GO! nascholing Verduidelijking

In bijna iedere klas van het buitengewoon onderwijs zit wel een kind met autisme. Die kinderen stellen vaak moeilijk gedrag. De leerkrachten/leerlingbegeleiders proberen zich zo goed mogelijk aan te passen en putten daarbij uit hun jarenlange ervaring, hun gezond verstand en hun pedagogische vaardigheden. En vaak ondervinden ze dat dat niet voldoende is. De leerling blijft moeilijk gedrag stellen. Kinderen met autisme hebben een heel andere manier van denken. Dat is vaak de reden waarom klassieke methodes niet werken. In de vorming krijgen de deelnemers handvatten die hen uitdagen om het op een andere manier te proberen.

Doelstellingen

Effecten

Acties/strategie Doelgroep


 Wat werkt er wel bij deze kinderen?  Hoe kun je naar hun moeilijkheden kijken om ze beter te begrijpen?  Welke heel kleine aanpassingen kan je als leerkracht doen om moeilijk gedrag te vermijden?  Hoe kan je ervoor zorgen dat het zowel voor jezelf als voor de leerling haalbaar blijft?  De deelnemers kunnen begrijpen hoe mensen met autisme denken.  De deelnemers kunnen aangepaste strategieën gebruiken om zo goed mogelijk voor een leerling met autisme te zorgen.  De deelnemers kunnen problemen voorkomen omdat ze weten wat haalbaar is voor de leerling en voor henzelf. De deelnemers kunnen de inhouden van de gevolgde vormingsdag implementeren in de eigen werksituatie. Daarin worden zij ondersteund door de pedagogisch medewerker autisme door middel van klasobservaties, reflectiegesprekken met leerkrachten, formulering pedagogisch-didactische wenken en overleg met het schoolteam/kerngroep autisme. Het begeleidingstraject wordt door de pedagogisch medewerker autisme opgenomen in een volgrapport.  Eén vormingsdag georganiseerd door GO! nascholing en de PBD-GO!  Inschrijvingen via GO! nascholing, prijs: 65 euro pp. Zestien leerkrachten/begeleiders (BuBaO en BuSO) die leerlingen met ASS begeleiden Eén dag per personeelslid dat deelneemt

Autisme: sociaal functioneren in het buitengewoon onderwijs i.s.m. GO! nascholing Verduidelijking

Leerlingen met autisme hebben het gevoel te moeten overleven in een sociale jungle. Iedere leerling maakt daarvoor gebruik van zijn unieke en authentieke sociale overlevingsstrategieën. Sommigen houden zich heel afzijdig. Anderen zijn eerder passief in hun contactname. Er zijn ook leerlingen die actief sociaal contact leggen, maar dit gebeurt op een bizarre wijze. Sommigen leggen contact op een stijve en formele manier, zij missen een zekere sociale finesse.


16

Bij allen draait het om een beperktere wederzijdsheid in contacten. Dit wil niet zeggen dat de sociale vaardigheden niet aanwezig zijn. Ze worden echter als kwalitatief anders ervaren. Tijdens deze nascholing gaan we dieper in op verschillende sociale aspecten die voor leerlingen met autisme minder evident zijn. We staan stil bij het formuleren van haalbare doelstellingen om te werken rond sociale situaties en reiken handvatten aan om er in de klas mee aan de slag te gaan. Doelstellingen

Effecten

Acties/strategie Doelgroep


 De deelnemers kunnen het kwalitatief andere sociaal gedrag van leerlingen met autisme herkennen en mogelijke oorzaken benoemen.  De deelnemers kunnen haalbare doelstellingen formuleren om met leerlingen met autisme te werken rond sociale situaties.  De deelnemers kunnen geschikte strategieën inzetten om leerlingen met autisme te helpen om sociaal te functioneren. De deelnemers kunnen de inhouden van de gevolgde vormingsdag implementeren in de eigen werksituatie. Daarin worden zij ondersteund door de pedagogisch medewerker autisme door middel van klasobservaties, reflectiegesprekken met leerkrachten, formulering pedagogisch-didactische wenken en overleg met het schoolteam/kerngroep autisme. Het begeleidingstraject wordt door de pedagogisch medewerker autisme opgenomen in een volgrapport.  Eén vormingsdag georganiseerd door GO! nascholing en de PBD-GO!  Inschrijvingen via GO! nascholing, prijs: 65 euro pp. Zestien leerkrachten/begeleiders (BuBaO en BuSO) die leerlingen met ASS begeleiden Eén dag per personeelslid dat deelneemt


17

Drie autisme-gerelateerde werkgroepen:  Autisme binnen OV 4  Autisme binnen tuinbouw  Autisme binnen internaten Verduidelijking Leerkrachten, leerlingbegeleiders en internaatsopvoeders van kinderen en jongeren met ASS staan dagelijks voor de uitdaging op zoek te gaan naar een aanpak op maat van de leerlingen/internen die ze begeleiden. Een luisterend oor, samen zoeken naar een geschikte aanpak, alert zijn voor valkuilen, materialen delen en ontwikkelen, ervaart elke leerkracht/leerlingbegeleider/opvoeder als een meerwaarde. Doelstellingen

Effecten

Acties/strategie

 Leerkrachten, leerlingbegeleiders en opvoeders verwerven en delen (nieuwe) inzichten/ervaringen qua aanpak/begeleiding van kinderen en jongeren met autisme en passen deze toe binnen hun specifieke werkcontext (OV4, tuinbouw, internaten)  Leerkrachten, leerlingbegeleiders en opvoeders delen en ontwikkelen autismevriendelijke materialen die bruikbaar zijn binnen hun specifieke werkcontext (OV4, tuinbouw, internaten).  Leerkrachten, leerlingbegeleiders en opvoeders zoeken door middel van stapsgewijze reflectie en op basis van het uitwisselen van ervaringen, naar een zinvolle en concrete aanpak voor het begeleiden van kinderen en jongeren met ASS binnen hun specifieke werkcontext (OV4, tuinbouw, internaten). Daarin worden zij ondersteund door de pedagogisch medewerker autisme door middel van observaties, reflectiegesprekken, formulering pedagogisch-didactische wenken en overleg met het team/kerngroep autisme. Het begeleidingstraject wordt door de pedagogisch medewerker autisme opgenomen in een volgrapport.  De leerkrachten, leerlingbegeleiders en opvoeders implementeren de gedeelde en ontwikkelde autismevriendelijke materialen binnen hun specifieke werkcontext (OV4, tuinbouw, internaten). Daarin worden zij ondersteund door de pedagogisch medewerker autisme door middel van observaties, reflectiegesprekken, formulering pedagogisch-didactische wenken en overleg met het team/kerngroep autisme. Het begeleidingstraject wordt door de pedagogisch medewerker autisme opgenomen in een volgrapport. Georganiseerde samenkomsten per werkgroep (indien nodig worden deze regionaal georganiseerd):

Doelgroep

 Werkgroep ‘Autisme binnen OV4’ - twee dagen  Werkgroep ‘Autisme binnen tuinbouw’ - twee dagen  Werkgroep ‘Autisme binnen internaten’ - drie dagen Twintig deelnemers per groep


Twee à drie dagen per personeelslid


18

Autisme: tweedaagse cursus voor het gewoon onderwijs i.s.m. GO! nascholing Verduidelijking

Elk schooljaar kent het regulier onderwijs een grotere instroom van leerlingen met autisme. Een grondige kennis en inzicht in autisme vormt de basis voor het aanbieden van begeleiding en ondersteuning op maat van deze leerlingen. De tweedaagse wil in hoofdzaak een basispakket aanbieden waar de leerkrachten/begeleiders in hun praktijk mee aan de slag kunnen.

Doelstellingen

 De deelnemers kunnen het gedrag van leerlingen met autisme herkennen en mogelijke (omgevings)oorzaken formuleren.  De deelnemers kunnen de leeromgeving aanpassen aan de individuele zorgvraag van leerlingen met autisme.  De deelnemers kunnen geschikte strategieën inzetten om het leren van leerlingen met autisme in het gewoon onderwijs te optimaliseren.  Kwantitatief gezien worden meer personeelsleden van het regulier onderwijs geprofessionaliseerd inzake autisme. De evolutie wordt statistisch opgevolgd door de pedagogisch medewerker autisme.  De deelnemers kunnen de inhouden van de gevolgde vormingsdag implementeren in de eigen werksituatie. Daarin worden zij ondersteund door de pedagogisch medewerker autisme door middel van klasobservaties, reflectiegesprekken met leerkrachten, formulering pedagogisch-didactische wenken en overleg met het schoolteam/kerngroep autisme. Het begeleidingstraject wordt door de pedagogisch medewerker autisme opgenomen in een volgrapport. Twee cursusdagen georganiseerd door GO! nascholing en de PBD-GO!:

Effecten

Acties/strategie

 Dag 1:  Het topje van de ijsberg: Wat is autisme?  Baat bij verduidelijking. (Autisme en verduidelijking)  Dag 2: Autisme en moeilijk gedrag Inschrijvingen via GO! nascholing, prijs: 130 euro Doelgroep

Zestien leerkrachten/zorgcoördinatoren/leerlingbegeleiders regulier onderwijs (BaO en SO) die leerlingen met autisme begeleiden


Twee dagen per personeelslid dat deelneemt


19

Speerpunt schoolontwikkeling Beleidsplan autisme opstellen in het buitengewoon onderwijs Verduidelijking

Onze scholen (scholen in startfase betreffende ASS - scholen met expertise betreffende ASS) kennen een grote instroom van leerlingen met een autismespectrumstoornis. Voor deze leerlingen is een gerichte aanpak op maat in de school noodzakelijk. Het is belangrijk dat scholen hier beleidsmatig en gericht mee omgaan.

Doelstellingen

 De school stelt een beginsituatie op inzake het onderwijsaanbod aan leerlingen met autisme.  De school schrijft een schooleigen visietekst uit met betrekking tot het onderwijsaanbod aan leerlingen met autisme.  De school formuleert vanuit de schooleigen visie op autisme doelstellingen ter optimalisering van het autivriendelijke onderwijsaanbod.  De school stelt actieplannen op door middel waarvan de doelstellingen gerealiseerd kunnen worden.  Binnen de school worden de actieplannen (in verschillende werkgroepen) planmatig en doelgericht uitgevoerd.  De school ontwikkelt volgens het draaiboek ‘beleidsplan autisme’, een schoolspecifieke visie met betrekking tot het onderwijsaanbod aan leerlingen met autisme. Daarin worden zij ondersteund door de pedagogisch medewerker autisme.  De school organiseert zijn onderwijs op maat van leerlingen met autisme vanuit de schooleigen visie. Daarin wordt de school ondersteund door de pedagogisch medewerker autisme door middel van klasobservaties, reflectiegesprekken met leerkrachten en overleg met het schoolteam/kerngroep autisme. Het begeleidingstraject wordt door de pedagogisch medewerker autisme opgenomen in een volgrapport.  Door het opstellen van een nieuwe beginsituatie inzake het onderwijsaanbod aan leerlingen met autisme en deze te vergelijken met de eerste, evalueert de school na enkele jaren de doorlopen beleidscyclus rond autisme en stuurt bij waar nodig.  Intake  Sensibilisering rond ‘autisme’ of vormingsaanbod op maat van de school  Kerngroep of middenkaderbegeleidingen op het vlak van het realiseren van schoolspecifieke doelstellingen  Begeleiding van het voltallige schoolteam  Begeleiding op vraag van individuele leerkrachten in functie van professionalisering inzake ASS  Evaluatiemomenten met het voltallige schoolteam Directie, kerngroep, middenkader en volledige schoolteams

Effecten

Acties/strategie


   

Afspraken met directie: één à twee halve dagen Vergaderingen middenkader/kerngroep ASS: drie halve dagen Personeelsvergaderingen: twee halve dagen Reflectiegesprekken met leerkrachten: drie halve dagen


20

4.

Time-in: ondersteuning SEO/gedrag

Zie ook http://www.time-in.be. Handelingsgericht visie ontwikkelen Verduidelijking

Positief gedrag begint bij een gedeelde en gedragen visie op zorg en leren binnen het onderwijs.

Doelstellingen

Doelgroep

 Via een visie-oefening verbinden we verschillende perspectieven binnen het schoolteam: team op één lijn.  We realiseren een consequente en veilige psycho-pedagogische omgeving voor de leerlingen (hechtingsgericht).  Een aanmelding en intakegesprek met directie, orto's, leerkrachten ...  Verkenning van de huidige school(werking) i.f.v. gedrag  Inventariseren begeleidingsvragen school  Participatief plan van aanpak i.f.v. gedrag opstellen  Beeldvorming: SWOT  Actieplan  Traject Implementatie  Evaluatiemomenten Volledig schoolteam


Negen uur (drie keer drie uur per afspraak)

Effect en meting

Twee bevragingen via Smartschool of Google Forms: evaluatie van het volledige actieplan

Acties/strategie

 Wat loopt goed, wat kan beter en wat zijn uitdagingen?  Niveau leerling  Niveau klas (of andere schoolse context)  Niveau ouders  Niveau schoolteam  Motivatie: zelf en t.o.v. anderen  Self-efficacy/competentie  Andere vragen


21

Handelingsgericht werken Verduidelijking

We verankeren de visie in een doelgericht en transparant actieplan, dat alle lopende processen in de school weergeeft. Het actieplan stuurt de dagdagelijkse handelingsgerichte praktijk van het schoolteam binnen en buiten de klas aan.

Doelstellingen

Doelgroep

 Schoolteam begrijpt het referentiekader HGW.  Schoolteam kan HGW toepassen.  HGW zorgt ervoor dat de visie verankerd geraakt in de dagelijkse werking van het schoolteam: team op één lijn.  Theoretische introductie handelingsgericht werken: kennismaken met de voornaamste uitgangspunten  Link met het M-decreet  Zorgcontinuüm: fase 0, fase 1, fase 2 en fase 3  Inoefenen sjablonen i.f.v. SEO/gedrag  Structurele implementatie Volledig schoolte



Effect en meting

 Twee bevragingen via Smartschool of Google Forms: evaluatie van het volledige actieplan: onderdeel HGW. Wat loopt goed, wat kan beter en wat zijn uitdagingen?  Niveau leerling  Niveau klas (of andere schoolse context)  Niveau ouders  Niveau schoolteam  Registratieformulieren houden alle handelingsgerichte processen bij.

Acties/strategie

Fase 0: brede basiszorg: time-in binnen de klas Verduidelijking

Time-in begint in de klas en de school zelf, waarbij de leerkracht instaat voor zijn of haar klasmanagement en op die manier tracht te voldoen aan onderwijs - en ondersteuningsbehoeften van zowel leerlingen als ouders. Ook de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht zelf staan centraal.

Doelstellingen

 Binnen het proactief klasmanagement wordt een veilig emotioneel klimaat in de klas opgebouwd.  Binnen het preventief en curatief klasmanagement kijkt de leerkracht verder dan het probleemgedrag zelf en wordt er een op maat aanpak bepaald naar leerlingen en subgroepen toe, die de sociaal-emotionele ontwikkeling stimuleert.  We streven maximale participatie van de ouders na.  Stop Denk Doe en boosheidsthermometer  LSCI  Time-In hoek en Time- Timer  Proactieve basisafspraken  Preventieve basisafspraken  Belonen, begrenzen en herstellen  Onderwijsondersteuning

Acties/strategie


22

Doelgroep

Voornamelijk leerkrachten



Effect en meting

 Twee bevragingen via Smartschool of Google Forms: evaluatie van het volledige actieplan: onderdeel time-in binnen de klas: wat loopt goed, wat kan beter en wat zijn uitdagingen?  Niveau leerling  Niveau klas (of andere schoolse context)  Niveau ouders  Niveau schoolteam  Registratieformulieren houden alle handelingsgerichte processen bij binnen de brede basiszorg.

Fase 1: verhoogde zorg: time-in buiten de klas Verduidelijking

Als time-in binnen de klas niet volstaat wordt er overgegaan naar een time-in-ruimte buiten de klas maar nog altijd binnen de schoolmuren. Ook hier wordt getracht om in te zetten op extra onderwijsen ondersteuningsbehoeften en om de leerling zo vlug mogelijk terug te doen aansluiten in de klas.

Doelstellingen

Doelgroep

 Leerlingen kunnen er ontladen bij crisis.  Getraind worden op emotieregulatie- en probleemoplossende vaardigheden  Een herstelgericht traject doorlopen vanuit een hechtingsgerichte benadering  Leerlingen vinden zo vlug mogelijk terug aansluiting in de klas.  Professionaliseringstrajecten voor leerkrachten  Stop Denk Doe  LSCI en crisisontwikkelingsmodel  Proactieve en preventieve basisafspraken  Time-in-hoek (bij crisis)  Trainingsruimte  Emotieregulatie training (groep en individu)  HERGO  Observaties en ondersteuning in de klas Voornamelijk leerlingbegeleiders, ortho's en psycho's



Effect en meting

 Twee bevragingen via Smartschool of Google Forms: evaluatie van het volledige actieplan: onderdeel time-in binnen de klas: wat loopt goed, wat kan beter en wat zijn uitdagingen?  Niveau leerling  Niveau klas (of andere schoolse context)  Niveau ouders  Niveau schoolteam  Registratieformulieren houden alle handelingsgerichte processen bij binnen de verhoogde zorg.

Acties/strategie


23

Fase 2: uitbreiding van zorg: time-out (Aanbod enkel geldig voor scholen waarbij sprake van een officieel samenwerkingsverband) Verduidelijking

Slechts wanneer time-in niet volstaat om te voldoen aan de onderwijsen ondersteuningsbehoeften van leerlingen en schoolteam, kan er beroep gedaan worden op meer ingrijpende, intensieve en dure trajecten zoals time-out.

Doelstellingen Acties/strategie

 Rustmoment  Ervaringsgerichte training: atelierwerking Samenwerkingsverband met de dienst Kruispunt van het MFC Wagenschot. Op deze manier ontstaat er een kruisbestuiving tussen onderwijs en welzijn.

Doelgroep

Leerlingen vanaf tien jaar


Halve tot volledige dagen (leerlingniveau)

Effect en meting

 Twee bevragingen via Smartschool of Google Forms: evaluatie van het volledige actieplan: onderdeel time-in binnen de klas: wat loopt goed, wat kan beter en wat zijn uitdagingen?  Niveau leerling  Niveau klas (of andere schoolse context)  Niveau ouders  Niveau schoolteam  Registratieformulieren houden alle handelingsgerichte processen bij binnen de uitbreiding van zorg.

Effectief onderwijs Verduidelijking

Om een effectieve implementatie van time-in in het onderwijs te realiseren, wordt er tegelijk ingezet op de coaching van het schoolteam. Dit betekent dat we handvatten aanreiken om in verbinding te leren gaan met de leerling, de eigen leerkrachtstijl te professionaliseren, het team op één lijn te doen functioneren en te bouwen aan een positieve schoolcultuur.

Doelstellingen

Acties/strategie

 Positieve leerkracht-leerlingrelatie opbouwen  Een autoritatieve leerkrachtstijl aanleren  Teamontwikkeling binnen een professionele leergemeenschap  Een positieve schoolcultuur Twee aparte workshops: telkens één schooldag:

Doelgroep

 Leerkracht-leerlingrelatie en leerkrachtstijl  Teamontwikkeling en schoolcultuur Volledig schoolteam


Twee schooldagen

Effect en meting

 Twee bevragingen via Smartschool of Google Forms: evaluatie van het volledige actieplan: onderdeel time-in binnen de klas: wat loopt goed, wat kan beter en wat zijn uitdagingen?


24

 Niveau leerling  Niveau klas (of andere schoolse context)  Niveau ouders  Niveau schoolteam  Registratieformulieren houden alle handelingsgerichte processen bij wat betreft de ondersteuningsbehoeften van het schoolteam.  Vragenlijst teamontwikkeling Forum/associatie time-in: SEO/Gedrag Verduidelijking

Vanaf schooljaar 2015-2016 worden de traditionele fora Gedrag verdergezet onder de noemer Time-in. Hierdoor wordt schooloverstijgende professionalisering mogelijk in functie van het eigen schoolbeleid en meer specifieke ondersteuningsbehoeften.

Doelstellingen


 Materialen uitwerken die verband houden met één van de onderdelen van time-in: visie-ontwikkeling, kwaliteitszorg, SEO, output ...  Effectief onderwijs: relatie, stijl, team, cultuur ...  Forum met een tiental deelnemers  Er wordt een agenda en verslag opgemaakt.  Er is een dropbox waar de materialen uitgewerkt worden.  Leerkrachten  Ortho's en psycho's Vier halve tot volledige schooldagen:

Effect en meting

 Twee najaar  Twee voorjaar Mondelinge evaluatie tijdens het laatste forum van het schooljaar

Acties/strategie

Doelgroep

Onderzoek (Enkel van toepassing: MPI 't Craeneveld Oudenaarde) Verduidelijking

Aan time-in wordt er ondertussen een effectiviteits- en implementatieonderzoek verbonden, in samenwerking met de Universiteit Gent. Daarnaast wordt nagegaan of het trainen van emotieregulatie op school een meerwaarde biedt bovenop de traditionele gedragstherapeutische benadering in het onderwijs.

Doelstellingen

   

Acties/strategie

Doelgroep

Effectiviteit time-in aantonen Succesvolle implementatie aantonen Nut van psychodynamisch werken in het onderwijs aantonen Time-in is een integratief zorgbeleid dat positief gedrag en welzijn op alle niveaus aanmoedigt. Voorlopig:  2014-2015: effectiviteitsonderzoek  2015-2016: implementatieonderzoek  Publicatie gedurende schooljaar 2015-2016 In functie brede implementatie GO!: buitengewoon en gewoon onderwijs


25

5.

Internaten

Internaten: internenbegeleiding Intervisie opvoeders : pedagogische aanpak, omgaan met verbale en fysieke agressie, omgaan met leefregels, omgaan met RSV en SGG Verduidelijking

Gedrag van jongeren dat door opvoeders wordt ervaren als ‘probleemgedrag’ wordt geaccentueerd. Te vaak wordt nog gehandeld vanuit een defensieve houding. Preventief en handelingsgericht werken ligt aan de basis van doelen resultaatgericht werken. Opvoeders moeten het inzicht verwerven dat voortdurende alertheid voor de ontwikkeling van het kind een noodzaak is in het preventief werken. Een evenwicht vinden tussen welbevinden en het volgen van afspraken vergt een professionele aanpak.

Doelgroep

 De opvoeders laten nadenken over de pedagogische begeleiding , laten kijken naar hun eigen professionele houding. Bereid zijn om rond visie te werken en deze visie uit te dragen naar het eigen team en af te toetsen of het draagvlak tot het realiseren ervan aanwezig is.  De verkregen adviezen of inzichten voorleggen aan het volledige team en feedback terugkoppelen  De opvoeders worden regionaal via de beheerder uitgenodigd om in kleine groepen samen te komen  Werken rond cases Opvoeders en begeleiders internaat


Vier dagen verspreid over het schooljaar

Effect en meting

Evaluatiemomenten in de leefgroepen

Doelstellingen

Acties/strategie

Internaten: beleid Beheerders werken rond de nodige beleidsstructuren en documenten Verduidelijking

De internaten hebben in de loop der jaren een grondige profielwijziging ondergaan. De toenemende complexiteit van de populatie, de steeds grotere verwachtingen van ouders ten aanzien van het onderwijs en een aantal maatschappelijke tendensen leiden er toe dat de organisatie van de internaten moet geoptimaliseerd worden. Internaatbeheerders hebben nood aan intervisie en overleg.

Doelstellingen

Acties/strategie

 Kwaliteitsplanning, kwaliteitsborging  Zelfevaluatie  Ontwikkelen of optimaliseren van documenten en procedures, zoals RSV beleid, SGG, sanctioneringbeleid, drugbeleid …  Op regelmatige basis komen de beheerders regionaal samen met een op voorhand bepaald agenda.


26

Doelgroep

 De reeds ontwikkelde documenten door GO! of collega’s of externe diensten dienen als basis voor het overleg Internaatbeheerders of hun afgevaardigde belast met pedagogisch beleid.


Vier dagen per schooljaar

Effect en meting

Bij internaatbezoeken wordt gepeild of de visieontwikkeling gedragen wordt door het team en of de documenten en procedures geïmplementeerd zijn.

Internaten: teamondersteuning Verduidelijking

Een team wordt in de loop der tijd opgebouwd door personeelsleden met verschillende achtergronden, diploma’s, leeftijden, waarden en normen. Consequentie in een professionele begeleiding van kinderen wordt zowel door de kinderen, ouders, leidinggevenden als de collega’s is een vereiste doch geen evidentie. Visie in aanpak en doelstellingen gedragen krijgen door alle teamleden is in de praktijk een energievolle bezigheid. De neuzen in dezelfde richting krijgen is zelfs met heel veel goede wil een grote uitdaging. In de dagdagelijkse werking blijft het moeilijk om een helikopterview te behouden voor alle participanten aan deze werking. In elke team/personeelsvergadering wordt hierop ingezoomd.

Doelstellingen

Acties/strategie


Effect en meting

 Het internaatsteam: beheerder, opvoeders, overig personeel formuleren een door het hele team gedragen visie.  Op basis van deze visie worden actieplannen vooropgesteld: documenten ontwikkeld, communicatiekanalen uitgebouwd. Afspraken en procedures uitgeschreven, doelstellingen omschreven om de internaatswerking te optimaliseren.  Een enquête wordt individueel ingevuld. De resultaten van deze enquête worden voorgesteld met de bedoeling om de discussie op gang te trekken.  Vanuit deze discussie worden de grootste pijnpunten prioritair in actieplannen gegoten.  In internaten met een groot personeelsbestand kan in werkgroepen worden gewerkt.  De actieplannen worden voorgelegd aan het volledige team en afgetoetst of het beleid zich hierin terugvindt en of het draagvlak bij het voltallige team tot het realiseren ervan, aanwezig is. Beheerder en volledig internaatsteam  Werkgroepen: vier halve dagen  Indien nodig kunnen de pijnpunten bij elk teamoverleg worden aangekaart. Evaluatiemomenten in team


27

Internaten: personeelsbeleid Ondersteuning van internaatbeheerders - Aanvangsbegeleiding beheerders nieuw in dienst Verduidelijking

Beheerders geven het signaal dat zij grotendeels onwetend zich in de nieuwe job van internaatbeheerder moeten inleven. Zij hebben vaak het gevoel dat alles op hen afkomt en zij het bos door de bomen niet meer zien.

Doelstellingen

 De beheerder krijgt een overzicht over de resultaatsgebieden van zijn functiebeschrijving.  De beheerder krijgt een duidelijke kijk op de veelomvattende taken verbonden aan de verschillende resultaatsgebieden.  De beheerder overziet de organisatie van zijn internaat De bijeenkomsten gaan door op het internaat en het tijdstip wordt vastgelegd in samenspraak met beheerder/directeur.

Acties/strategie

Doelgroep

Beheerders/hoofdopvoeders internaten gewoon en buitengewoon onderwijs


Afhankelijk van de vraag één tot meerdere dagen

Effect en meting

Welbevinden van de beheerder wordt bevraagd.


28

Ondersteuningsaanbod buitengewoon onderwijs en internaten

Recommend Documents