Aan de slag in je klas met het thema Diversiteit

Directeursplatform Meise, 24/01/2014 DIVERSITEIT

Aan de slag in je klas met het thema “Diversiteit” Beste Directie, leerkracht BaO, Om aan de slag te gaan met het thema “diversiteit” heeft Kleur Bekennen voor u deze bundel samengesteld als bron voor inspiratie.

Deze bundel bevat: 1. De Kleur Bekennen documentatiecentra 2. Digitale inspiratie 3. Educatieve materialen thema “diversiteit in je klas” 4. Educatieve materialen thema “diversiteit in een mondiaal kader”

1. De Kleur Bekennen documentatiecentra In onze documentatiecentra ontleen je gratis educatief materiaal om te werken aan wereldburgerschap. Onze documentalisten geven advies, tips en suggesties om met het materiaal aan de slag te gaan.

Onze collectie is... 

Actueel

De informatie die in educatieve materialen zit moet actueel en relevant zijn. Daarom volgen onze documentalisten de laatste ontwikkelingen van pedagogische materialen op de voet. Archivering is een permanent aandachtspunt. 

Uitgebalanceerd

We willen dat onze collectie linkt aan de diverse invalshoeken van wereldburgerschap. We houden rekening met het ontwikkelingsniveau van de leerlingen en de onderwijssector. 

Afgestemd op de verschillende doelgroepen

Onze collectie is bestemd voor: leerkrachten uit het basis- en secundair onderwijs, leerlingen uit het hoger secundair onderwijs, voor studenten uit de lerarenopleiding, uitgevers, educatieve aanbieders.

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen

In Antwerpen ben je welkom in het Provinciaal Documentatiecentrum Atlas. http://www.provant.be/leren/documentatiecentra/docatlas/ Documentalist: Bernadette van Hissenhoven en Caroline Staelens Bezoekadres: Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen, Tel: 03 338 71 66 Email: [email protected] Openingsuren: Maandag

Gesloten

Dinsdag

9u00-19u00, tijdens de schoolvakanties tot 17u00

Woensdag

9u00-17u00

Donderdag

9u00-17u00

Vrijdag

9u00-13u00

In Gent ben je welkom in het Wereldcentrum. Het documentatiecentrum en de kantoren van Kleur Bekennen Oost-Vlaanderen verhuizen deze zomer naar een nieuwe locatie! Van 11/7 tot en met 1/9 zal het documentatiecentrum gesloten zijn. http://www.wereldcentrum.be Documentalist: Wim Vandenbussche Bezoekadres: Gaspar de Craeyerstraat 2, 9000 Gent, Tel: 09233 75 46 Postadres: Provinciebestuur Oost-Vlaanderen - Kleur Bekennen, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent

Email: [email protected] Openingsuren : Maandag

9u00-12u30 en 13u30-17u00

Dinsdag

9u00-12u30 en 13u30-17u00

Woensdag

9u00-12u30 en 13u30-17u00

Donderdag

Enkel op afspraak. Bel voor een afspraak: 09/23 37 546

Vrijdag

9u00-12u30 en 13u30-17u00

Educatief materiaal versus correcte beeldvorming Wat je als leerkracht brengt bepaalt in grote mate de manier waarop leerlingen een bepaald onderwerp bekijken. Hoe werk je aan een correcte beeldvorming? Hier alvast wat tips: 

Belicht in woord en beeld andere perspectieven dan enkel ons westerse perspectief. Overal ter wereld sprake is van diversiteit. De verscheidenheid in je eigen klas is een sterk uitgangspunt. Zo leren leerlingen dat ‘anders’ niet hetzelfde is als ‘slecht’.

2

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen 

Gebruik woorden met een positieve bijklank en vermijd verkleinwoorden en woorden die denigrerend zijn voor bepaalde volkeren



Zoek naar herkenningspunten om een gevoel van verbondenheid met het thema te creëren. Vermijd zwart-wit tegenstellingen en stereotypen!

1. Digitale inspiratie Digitale leermiddelen De Kleur Bekennen blog is een onuitputtelijke inspiratiebron voor leermiddelen die louter voor digitaal gebruik bestemd zijn. Deze leermiddelen zijn dus niet fysiek ontleenbaar in onze documentatiecentra. Wat kan dit zijn? E-learning games, webquests, filmpjes die enkel online staan, online platform, een wereldburgeractie via facebook en educatieve websites. http://kleurbekennen.wordpress.com/

Naast de digitale materialen op de blog vind je overig downloadbaar materiaal, zoals een educatief pakket of werkfiches, in onze online databank. Wil je zelf educatief digitale tips delen met je collega’s via onze blog? Neem contact op met Wim via [email protected] of via T: 09 233 75 46.

Websites

Inspiratiemuur vol prezi’s http://www.kleurbekennen.be/goed-materiaal/digitale-inspiratie Reeds prezi voor BO rond: Kinderrechten, klimaat en mensenrechten.

Ontdek Mbooloo: http://kleurbekennen.wordpress.com/2011/11/09/mbooloo-een-educatieve-website-voor-10-15jarigen/

Ont het aanbod van educatieve film: www.lesseninhetdonker.be http://www.mooov.be/Filmeducatie/Lesmappen/Lager_Onderwijs/

3. Materiaallijst voor leerkrachten BO die willen werken rond 3

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen

“Diversiteit in de klas”. Kleuren in evenwicht : ik wil de wereld kleuren : derde graad LO / Stappaerts, Luce; Snoeckx, Michèle. - Antwerpen: Pax Christi Vlaanderen, 2012. - 16 p.. - ISBN: 978-94-6137-026-6: 5,00 EUR Doelgroep: 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: A 05.077 ; or 3.2.1 kleu Deze bundel voor de derde graad lager onderwijs wil een eenvoudige aanzet geven om het in de klas te hebben over eigenheid en verscheidenheid, over de positie van het "ik" en mijn omgeving. over identiteit en verbondenheid. Kleuren lenen zich goed om dit thema bespreekbaar en aanschouwelijk te maken. Elkaar leren kennen = leren van elkaar : eigen identiteit en interculturele dialoog / Abram, Ido; Wesly, Jenny. - Utrecht: Forum, 2006. - 79 p.. - ISBN: 90-6734-501-6: 27,49 EUR Doelgroep: Volwassenen 9-10 jaar 11-12 jaar 13-14 jaar 15-16 jaar 17-18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.4 elka Vindplaats Turnhout: T 07.01.171 Dit handboek beschrijft een praktische methode voor intercultureel leren, die in het onderwijs voor zowel leerlingen als voor docenten te gebruiken is. De methode in het boek is gebaseerd op het Arena-model. In de 'arena' van het leren en leven - die zowel strijdperk als podium kan zijn komen twee beelden bij elkaar: hoe jij jezelf ziet (identiteit) en hoe anderen jou zien (imago). Die beelden kloppen niet altijd. En in elk geval zijn ze nooit helemaal hetzelfde. Dat verschil tussen identiteit en imago leidt vaak tot spanning en conflict, maar kan ook het spannende begin zijn van een dialoog. Door je open te stellen voor elkaars cultuur en belevingswereld, maak je het verschil tussen identiteit en imago kleiner: je leert elkaar (en jezelf) dus beter kennen. Families in beeld / Doeleman, Wendy; van der Kaa, Monique. - Amsterdam: SWP, 2006. - 96 p., met dvd. - ISBN: 90-6665-751-0: 28,50 EUR Doelgroep: Volwassenen 3-4 jaar 5-6 jaar 7-8 jaar 9-10 jaar 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.3 fami ; pa 8.1.1 fami Vindplaats Turnhout: T 07.01.218 Families in beeld is een methodiekboek met zowel achtergrondinformatie als begeleidende oefeningen. Het biedt aan begeleiders in de kinderopvang en leerkrachten handvaten om te werken aan een open en respectvol klimaat. Daarbij wordt bewust aandacht besteed aan de diversiteit van familieachtergronden van de leerlingen. Er worden een reeks werkvormen beschreven, waaronder de familiemuur, het heen-en-weerboekje en een zelfgemaakt intakeboek. De dvd toont 5 praktijkvoorbeelden van scholen en kinderopvangcentra die één of meerdere van deze methodieken succesvol toepassen. Het doel van het handboek is zowel het welbevinden van leerlingen als de ouderparticipatie te stimuleren. Multicultureel : bij jou thuis is het anders / Staring, Jennine; Boter, Iris. - Amersfoort: Kwintessens, 2008. - 23 p.. - (Kijk en beleef; 37). - ISBN: 978-90-5788-205-0: 17,50 EUR Doelgroep: 3-4 jaar 5-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.4 mult De boeken in de serie 'Kijk en beleef' zijn gemaakt voor de onderbouwgroepen in de basisschool en voor thuis. De verhalen gaan over alledaagse belevenissen van kinderen. Het zijn verhalen met een emotionele lading. De verhaalteksten zijn eenvoudig, voorspelbaar en dus herkenbaar. Onder de teksten staan vragen voor een (klassen)gesprek. Het verhaal wordt afgewisseld met duidelijke, kleurrijke illustraties en foto's van de hoofdpersonen. Roos gaat spelen bij haar vriendin Selma, voor de eerste keer. Ze heeft haar nieuwe mooie schoentjes aan. Maar bij Selma moet ze haar schoenen uitdoen. Roos ontdekt dat het er bij Selma thuis ander uitziet dan bij haar, het eten ruikt anders,... Enkele dagen later gaat Selma op bezoek bij Roos. Selma ontdekt op haar beurt dat het anders is bij Roos thuis dan bij haar, maar daarom niet minder gezellig. Mijn stamboom / Manning, Mick; Granström, Brita. - Leidschendam: Biblion, 2010. - 32 p. geïll.. ISBN: 978-90-5483-931-6: 9,95 Euro Doelgroep: 3-4 jaar 5-6 jaar 7-8 jaar 9-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.5 stam Dit boek is een levendig verhaal over al onze familieleden, van mama en papa tot neven en 4

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen nichten en overovergrootouders. Het verkent ook de verscheidenheid aan gezinnen, bevordert het respect voor individuen en laat zien dat geen twee gezinnen hetzelfde zijn. Boys & Girls: stategieën voor onderwijs aan jongens & meisjes in het basisonderwijs / Gurian, Michael; Stevens, Kathy; King, Kelley. - Helmond: Onderwijs Maak Je Samen, 2011. - 270 p., losse kaart vooraan in het boek: 55,75 EUR Doelgroep: 5-6 jaar 7-8 jaar 9-10 jaar 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 boys Dit werkboek is gebaseerd op eerder onderzoek van Michael Gurian naar de oorsprong en aard van genderverschillen in de klas. Het boek biedt leraren in het kleuter- en lager onderwijs praktische strategieën, lessen en activiteiten die zijn ontwikkeld om de unieke sterke punten van jongens en meisjes tot uiting te laten komen. Het boek omvat de belangrijkste studiegebieden en biedt beproefde technieken om leren aantrekkelijker te maken voor alle leerlingen, ongeacht het onderwerp. Een brug slaan / van Beek, Nanda; Snoeij, Malou. - Rotterdam: Taaldrukwerkplaats Centrum, 2007. - 26 p.: 9,00 EUR Doelgroep: 9-10 jaar 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 brug Deze brochure beschrijft een project dat werd opgezet door de Taaldrukwerkplaats Centrum in Rotterdam. Leerlingen van de hoogste graad van verschillende basisscholen volgden lessen bij echte Taaldrukdocenten. Taaldrukken is een methodiek die uitgaat van de persoonlijke belevingswereld van leerlingen. Literaire teksten dienen als inspiratie om in te gaan op een onderwerp. Tijdens de lessen delen de leerlingen hun ervaringen, meningen, gevoelens en gedachten door erover te praten en te schrijven. Ze maken eigen ervaringen communicatief door er bijvoorbeeld een boekje of poster van te maken. Het project Een brug slaan gaat over verschillen tussen mensen en hoe je elkaar beter kunt leren begrijpen uitgediept aan de hand van een van de verhalen uit Rundreis om de wereld van schrijfster Bibi Dumon Tak. Leerlingen schrijven poëzie over onbegrip naar elkaar en vullen de tekst aan met een kleurrijke illustratie gemaakt met waterverftechnieken. Iedereen is anders : het boek van de grote psychologische tegenstellingen / Brenifier, Oscar; Després, Jacques; De Cock, Michael. - Leuven: Davidsfonds /Infodok, 2011. - [63] p.. - ISBN: 97890-79806-13-3: 17,50 EUR Doelgroep: 9-10 jaar 11-12 jaar 13-14 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.3 iede Vindplaats Turnhout: T 07.01.323 In dit boek maak je kennis met tien duo's van tegengestelde karaktertrekken. Elke eigenschap heeft positieve en negatieve kantjes. De psychologische tegenstellingen worden voorgesteld door tijdloze en herkenbare figuurtjes met wie jonge kinderen (vanaf 8 jaar) zich gemakkelijk kunnen identificeren. Met dit boek leren kinderen nadenken over zichzelf en de anderen om hen heen. Gesprekken in de multiculturele klas. Omgaan met diversiteit in het primair onderwijs / Hanson, Mylène; Boogaard, Marianne ; Vermeulen, Jeroen. - Bussum: Coutinho, 2004. - 103 p.. ISBN: 90-6283-331-4: 11,25 euro Doelgroep: 7-8 jaar 9-10 jaar 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.3 omga In elke basisschoolklas bestaan cultuurverschillen: in de etnische achtergronden van de leerlingen, in sociale afkomst of religie. Leerlingen geven dus ook op verschillende manieren betekenis aan de wereld om hen heen. Goed lesgeven in zo'n multiculturele klas betekent in de eerste plaats goed kunnen omgaan met deze diversiteit in betekenisgeving. In dit boek maken de auteurs duidelijk hoe je open gesprekken kunt voeren in de multiculturele klas, met ruimte voor de diverse inbreng van de leerlingen en zonder de kinderen alleen aan te spreken op de bepaalde etnische of sociale groep die zij representeren. Als de geit leert zwemmen / Moost, Nele; Kunstreich, Pieter. - De Meern: Levendig Uitgever, 2013. - prentenboek [26] p. met lessuggesties 3 p.. - ISBN: 978-94-91740-00-8 Doelgroep: 5-6 jaar 7-8 jaar URL: http://goo.gl/0o7n1U Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 alsd 5

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen Er was eens een tijd dat alle dieren naar school gingen. Allemaal moesten ze leren zwemmen, vliegen, rennen en klimmen. Dat lukt hen niet helemaal en ze gaan aan zichzelf twijfelen of komen in opstand. Aan het eind van het schooljaar besluiten de meesters dat hun leerlingen te weinig talent hebben en ze vertrekken. De moraal van deze grappige dierenfabel is dat het belangrijk is om aandacht te hebben voor verschillen tussen leerlingen en om aan te sluiten bij hun ontwikkelingsniveau en specifieke vaardigheden of talenten. De lessuggesties bij het boek kunnen gedownload worden. Er was eens... een regenboog : diversiteit in de klas / Poelman, Kaj. - Gent: Cavaria, 2013. - 58 p. Doelgroep: 5-6 jaar 7-8 jaar 9-10 jaar 11-12 jaar URL: http://www.cavaria.be/regenboogmap Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 erwa ; Deze educatieve map is ontwikkeld voor het lager onderwijs en bevat heel wat informatie, tips en kant en klare methodieken om kinderen in het lager onderwijs kennis te laten maken met genderdiversiteit en seksuele identiteit. De map bevat 2 onderdelen. Deel 1 geeft de leerkracht basisinformatie over hoe je kan werken aan een open schoolklimaat. Hierin staan praktische tips en voorbeelden. Deel 2 bevat 9 uitgewerkte methodieken voor kinderen vanaf 6 tot en met 12 jaar. Een derde deel bevat alle bijlagen die je nodig hebt bij de methodieken. De bijlagen kunnen ook gedownload worden. Achteraan vind je een overzicht van relevant educatief materiaal en nuttige organisaties. Ik ben Lila / Stehlik, Tania Duprey; Jovanovic, Vanja Vuleta. - Antwerpen: De Vries-Brouwers, 2010. - [23] p.. - ISBN: 978-90-5927-187-6. - ISBN: 978-90-5341-734-8: 12,50 EUR Doelgroep: 5-6 jaar 7-8 jaar 9-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 ikbe Vindplaats Turnhout: T 07.01.465 Lila gaat voor het eerst naar haar nieuwe school. Alle kinderen zijn rood, geel of blauw en hun ouders hebben dezelfde kleur. Lila vraagt zich af waarom zij zo'n andere huidskleur heeft. Een prentenboek over anders-zijn en jezelf aanvaarden zoals je bent. Vanaf ca. 5 jaar. Diversiteit en verschillen in leefwijzen in het primair onderwijs / Dankmeijer, Peter. Amsterdam: Empowerment Lifestyle Services, 2000. - 47 p.. - ISBN: 90-75359-05-5: 7,00 EUR Doelgroep: Volwassenen 3-4 jaar 5-6 jaar 7-8 jaar 9-10 jaar 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 leef ; Deze bundel is in de eerste plaats bedoeld ter ondersteuning van basisscholen die het lessenpakket Leefvormen willen inzetten, maar kan ook zelfstandig worden gebruikt als achtergrondinformatie door al wie aandacht wil besteden aan homoseksualiteit binnen een diversiteitsperspectief. In het eerste hoofdstuk ("Hoe legitimeren wij ons?") vinden leraren de fundamenten waarop de school het beleid rond diversiteit en discriminatie kan baseren. In hoofdstukken 2 ("Wanneer zijn we effectief?") en 3 ("Hoe geven we les?") wordt het duidelijk waarom de gekozen methoden werkelijk bijdragen tot een afname van discriminatie. In hoofdstuk 4 worden suggesties gegeven over het implementeren van de methodiek kringgesprekken. In hoofdstukken 5 en 6 leest u hoe er voor deze gevoelige onderwerpen een draagvlak kan gecreëerd worden binnen de school en onder de ouders. Leefvormen: suggesties voor stapsgewijs werken aan de verbetering van omgangsvormen en respect jegens diverse leefwijzen in het primair onderwijs / van der Drift, René; Dankmeijer, Peter; Herrema, Auke. - Amsterdam: Empowerment Lifestyle Services, 1999. - 128 p.. - ISBN: 90-75359-04-7: 13,00 EUR Doelgroep: 3-4 jaar 5-6 jaar 7-8 jaar 9-10 jaar 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 leef ; De samenleving wordt steeds meer divers wat betreft leefvormen en omgangsvormen. De bedoeling van deze lessenserie voor het kleuter- en lager onderwijs is om kinderen te laten ervaren dat er vele gelijkwaardige keuzes bestaan. Ze leren hun eigen gevoelens en voorkeuren (h)erkennen en zich nieuwsgierig en respectvol op te stellen ten aanzien van de gevoelens en keuzes van anderen. Bij de jongste kinderen ligt de nadruk op het herkennen van verschillen tussen jongens en meisjes en man en vrouw gedrag, waaronder in verschillende culturen. Bij de doelgroep 7-10 jaar verschuift de aandacht naar het niveau van interesse en wordt de thematiek verbreed naar omgangsvormen in het algemeen. Bij de oudste kinderen wordt de stap naar 6

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen meningsvorming gemaakt en ligt de nadruk op hoe liefde en vriendschap vorm kunnen krijgen in diverse leefvormen. Leefvormen bestaat uit drie lessenseries, één per leeftijdsgroep. Per lessenserie zijn er vijf uitgewerkte lessen met per les twee à drie werkvormen. Elke lessenserie heeft een vaste opbouw: introductie, eigen gevoel, mening van de anderen, ontwikkelen van vaardigheden, toepassing van vaardigheden. Ouders worden betrokken door individuele gesprekken en een bijeenkomst vóór aanvang van de lessenserie. Nasim en Natalie / Feller, Pieter; Abdellaoui, Najiba. - Amsterdam: Moon Uitgevers, 2008. - 120 p.. - ISBN: 978-90-488-0054-4: 11,95 euro Doelgroep: 7-8 jaar 9-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 nasi Nasim is zeven jaar en woont in een twee-onder-een-kapwoning. Op een dag krijgt hij een nieuw buurmeisje.: Natalie. Ze is ook zeven en komt bij Nasim in de klas. Iedere dag lopen ze samen naar school en ze spelen vaak bij elkaar. Veel dingen in beide gezinnen zijn hetzelfde maar er zijn ook veer verschillen. Natalie probeert met Nasim en zijn familie mee te doen aan de ramadam, maar dat valt nog niet mee. Ook gaat ze stiekem met Nasim mee naar de koranschool. En wanneer Nasim tanden wisselt, leert hij van Natalie alles over de tandenfee! Een vrolijk boek over twee culturen onder een dak. RAINBOW : Rights Against Intolerance - Building an Open-minded World / [s.n.]. - [S.l.]: Europese Unie, 2012. Doelgroep: 5-6 jaar 7-8 jaar 9-10 jaar 11-12 jaar 13-14 jaar 15-16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 rain ; Het RAINBOW-project verbindt Europese holebi en trans (LHBT) verenigingen, scholen en media professionals om de rechten van kinderen en jongeren op hun seksuele en genderidentiteit te promoten. Dit leermiddel is bedoeld voor leerkrachten die les geven aan leerlingen van 6 tot 16 jaar. Het bestaat uit een DVD met 9 korte films (van 3 tot 17 min.) met een handleiding en online lesmateriaal. De films geven voorbeelden, en een manier van kijken naar de wereld, om oplossingen te bieden voor elk individu. De begeleidende brochure bevat een synopsis van elke film en geeft aan voor welke leeftijden de film geschikt is. De brochure en de website bieden een uitgebreid aantal klassikale oefeningen die optioneel kunnen ingezet worden, naargelang de beschikbare tijd en/of de leerlingengroep. Je vindt het online lesmateriaal via de sectie 'study guide' op de cd-rom. Samen lachen = Samen leven [Junior] / Temmermans, Matthias; Larssen, An. - Gent: Conception, 2009. - dvd, 35 min.: 7,50 EUR Doelgroep: 7-8 jaar 9-10 jaar 11-12 jaar URL: http://www.samenlachen.be Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 same Vindplaats Turnhout: T 07.01.239 ; T 07.01.239a Dit is de junioreditie van de eerder uitgebrachte dvd+brochure voor het middelbaar onderwijs 'Samen Lachen = Samen Leven'. Ook deze editie vertrekt vanuit de filosofie: als je met elkaar kunt lachen, kun je ook samen leven. De dvd bestaat uit drie grote delen: een verslag van de workshops op verschillende Vlaamse scholen waarbij werd nagedacht over humor en diversiteit; een animatiefilm, gemaakt door kinderen van acht tot twaalf jaar, met als thema 'samen werken aan een vrolijke, kleurrijke wereld'; een verzameling humoristische sketches. De sketches kunnen dienen als vertrekpunt voor een gesprek over gelijkenissen en verschillen, humor en clichés. Spinnertje / De Schepper, Frederik; Van Gierdeghom, Olivier; Van de Velde, Katia. - Sint-Andries: Provinciebestuur West-Vlaanderen, 2008. - dvd, 2 boekjes 'Jonas en Jasper en het verhaal van Spinnertje' [20 p.] en [31 p.], poster, werkmap (35 p.). - ISBN: 978-90-812773-5-8. - ISBN: 978-90812773-1-0: 8,00 EUR Doelgroep: 7-8 jaar 9-10 jaar 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 spin Dit educatief pakket voor de lagere school behandelt het thema holebiseksualiteit. Het pakket bestaat uit twee versies van het prentenboek 'Jonas en Jasper en het verhaal van Spinnertje', de Spinnertje werkmap, een dvd en de kaft van het boek in posterformaat. De werkmap bevat 8 kant en klare lessen en 13 werkbladen. Aan de hand van het verhaal behandelen de lessen de onderwerpen diversiteit, gender, lichaam, gevoelens, verliefdheid en holebiseksualiteit. De dvd bevat een afbeelding van de kaft van het boek, de voorgelezen versie van het verhaal, informatie 7

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen over het educatieve project en een videofragment over leven in een ander land dat eventueel aansluitend bij één van de lessen kan gebruikt worden. Een wereld van verschil(len). Actief werken aan inclusie in de klas / Willems, Marijke. Averbode: Altiora Averbode, 2008. - veelv. gepag., met: ill., bevat: spelbord. - ISBN: 978-90-3172588-5: 125,00 euro Doelgroep: 5-6 jaar 7-8 jaar 9-10 jaar 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 were Dit pakket speelt in op de toenemende belangstelling voor een geïntegreerde en inclusieve werking in het gewone onderwijs waarbij ook kinderen met speciale noden (wegens een handicap of leerstoornissen) er ook les kunnen volgen. Doelstelling van dit lessenpakket is kinderen laten ervaren dat iedere mens (even)waardig is. Bovendien wil men leerkrachten met deze kant-en-klare lessen een steuntje in de rug geven in hun streven om alle kinderen van een klas zich zo goed mogelijk te laten integreren. Per graad werden er drie lessen uitgewerkt. Er komen verschillende werkvormen aan bod: gesprekken voeren, spelen, iets bekijken en vragen stellen, zelfstandig werk en groepswerk, creatieve werkvormen, bewegingsopdrachten... Het pakket behandelt een brede waaier van handicaps en leerstoornissen. Wonen op het dak / Vermeulen, Nele. - Brussel: Studio Globo, 2012. - handleiding (66 p.), leerlingenboekje (19 p.), cd-rom. - ISBN: 978-90-74261-36-4. - ISBN: 978-90-74261-37-1: 11,50 EUR Doelgroep: 9-10 jaar 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 wone Het project bestaat uit een handleiding voor de leerkracht, een cdrom en een leerlingenboekje. De map is - ook los van het simulatiespel in Studio Globo Antwerpen of Brussel - bruikbaar voor wie in de klas wil werken rond diversiteit. De handleiding bevat een beschrijving van verschillende activiteiten. Per activiteit staan een aantal doelstellingen centraal. Deel 1 handelt over een kijk op diversiteit, deel 2 een nieuwsgierige kijk, deel 3 een kijk op het Dak en deel 4 een kijk op samenwerking. Wonen op het dak. Lesmap / van Slagmolen, Katleen. - Mechelen: Bakermat, 2005. - 28 + 112 p., bevat: handleiding, verhalenboek, vier brochures met lessuggesties, CD. - ISBN: 90-74261-191 Doelgroep: 9-10 jaar 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 wone Studio Globo werkte een projectmap uit over omgaan met diversiteit in de eigen samenleving. Het project bestaat uit een handleiding voor de leerkracht, een cd en een verhalenboek. De projectmap is - ook los van het simulatiespel in Studio Globo Antwerpen of Brussel - bruikbaar voor wie in de klas wil werken rond verschillen. Bedoeling van het project is op het spoor te komen van de rijkdom en de uitdaging van diversiteit. Positief leren omgaan met verscheidenheid is niet altijd even vanzelfsprekend en dus een werkpunt. Deze materialen stellen u in staat om op de eigen plek (school, klas) zelf een intercultureel project op te zetten. Deze map is een herwerkte versie van de vorige lesmap. Bij mij thuis. Ieder gezin is anders, hoe is het bij jou? / Kroos, Sara; Bloemen, Bianca. Amsterdam/Antwerpen: L.J. Veen, 2008. - veelv. gepag., bevat: lessuggesties uit JSW, jrg93, febr09. - ISBN: 978-90-204-0878-2: 13,50 euro Doelgroep: 3-4 jaar 5-6 jaar 7-8 jaar 9-10 jaar 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 bijm Vindplaats Turnhout: T 07.01.318 Het boek 'Bij mij thuis' laat kinderen kennismaken met een groot aantal 'bijzondere' thuissituaties: gescheiden ouders, homoseksuele ouders, opa en oma als opvoeder, multicultureel gezin, enz. Zonder betutteling portretteren de auteurs in herkenbare tekeningen en ontroerende versjes een schoolklas vol kinderen, allemaal met hun eigen verhaal. Het boek heeft als doel kinderen te laten inzien dat ze niet de enigen zijn met een 'onalledaagse' thuissituatie of juist dat er meer mogelijk is dan alleen het doorsnee kerngezin. De kopieerbladen uit het tijdschrift JSW bieden verwerkingssuggesties voor het 2de t/m 6de leerjaar. Dit ben ik in Brussel : met de diversiteit in je klas aan de slag / Algoet, Marlies. - Gent: Academia Press, 2013. - handleiding (326 + 3 p. + cd); 5 (knie)boekjes (16 p.); 5 x 10 A38

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen vertelplaten. - ISBN: 978-90-382-2074-1: 65,00 EUR Doelgroep: 3-4 jaar 5-6 jaar 7-8 jaar 9-10 jaar URL: http://www.ditbenikinbrussel.be Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 ditb Vindplaats Turnhout: T 07.01.456 Dit ben ik in Brussel wil de diversiteit van jonge kinderen in de klas zichtbaar en bespreekbaar maken. Door meer erkenning te geven aan de sociaal-culturele bagage van de kinderen in de grootstad, kan men hun meervoudige identiteitsontwikkeling en groei naar een positief zelfbeeld meer kansen geven. Dit educatief pakket is bedoeld voor de tweede en derde kleuterklas, de eerste graad van het lager onderwijs én voor studenten lerarenopleiding. De kern van het pakket zijn verhalen over het dagdagelijkse leven van vijf kinderen in Brussel. De verhalen zijn het vertrekpunt van waaruit de diversiteit van de kinderen in de klas verder verkend wordt. Per verhaal zijn er tien vertelplaten die in een kamishibai kunnen worden gebruikt en een knieboekje. De handleiding, de cd en de bijbehorende website bieden de leerkracht achtergrondinformatie en een stappenplan voor de verwerking van de verhalen in de klas. Op de website staan alle foto's, audioopnames, filmpjes en dergelijke materialen waarnaar verwezen wordt in de handleiding. Het grote boek over families / Hoffman, Mary; Asquith, Ros. - Naarden: Middernacht Pers, 2010. - [34] p.. - ISBN: 978-90-72259-79-0: 14,90 EUR Doelgroep: 3-4 jaar 5-6 jaar 7-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 grot Vindplaats Turnhout: T 02.01.204 Sommige kinderen hebben veel broertjes en zusjes, ooms en tantes, opa's en oma's, neven en nichten. Anderen hebben een kleine familie. Je kunt al een familie zijn met z'n tweetjes. Dit informatieve boek maakt in woord en beeld duidelijk dat er allerlei soorten familiebanden en gewoontes zijn. ICO Pronto : thema kleur : huidskleur : derde en vierde leerjaar / Foyer. - Brussel: Foyer, 2012. - [39] p.. - (ICO Pronto) Doelgroep: 9-10 jaar URL: http://tinyurl.com/d9pk8xz Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 icop Het integratiecentrum Foyer publiceert elk schooljaar een aantal kant-en-klare interculturele lespakketten voor de basisschool. Dit schooljaar wordt er gewerkt rond het thema kleur. Deze les voor het derde en vierde leerjaar neemt onze huidskleur onder de loep, legt de nadruk op het feit dat onze huid van kleur kan veranderen en belicht de oorzaken hiervan. Daarnaast wordt ook dieper ingegaan op het symbolische gebruik van huidskleur, zowel in taal (uitdrukkingen) als op vlak van lichaamsversiering. Alle lessen kunnen, mits aanvraag van een paswoord per mail, gratis gedownload worden op de Foyer website. ICO Pronto : thema kleur : huidskleur : vijfde en zesde leerjaar / Foyer. - Brussel: Foyer, 2012. - [23] p.. - (ICO Pronto) Doelgroep: 11-12 jaar URL: http://tinyurl.com/d9pk8xz Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 icop Het integratiecentrum Foyer publiceert elk schooljaar een aantal kant-en-klare interculturele lespakketten voor de basisschool. Dit schooljaar wordt er gewerkt rond het thema kleur. Deze les belicht onze huidskleur en is bedoeld voor het vijfde en zesde leerjaar. De leerlingen maken kennis met het begrip huidskleur, de enorme verscheidenheid aan huidskleuren en de oorzaken hiervan. Daarbij wordt telkens vertrokken vanuit de eigen realiteit en komen de leerlingen stap voor stap tot bepaalde conclusies. Alle lessen kunnen, mits aanvraag van een paswoord per mail, gratis gedownload worden op de Foyer website. Met wie woon jij? / Gay and School. - Utrecht: APS, 2012. - kwartetspel (36 kwartetkaarten, 1 kaart speluitleg), poster: 12,50 EUR Doelgroep: 5-6 jaar 7-8 jaar 9-10 jaar 11-12 jaar URL: http://www.gayandschool.nl/kwartet Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 metw Kinderen groeien vaker op in diverse situaties. Met deze poster en het bijpassende kwartetspel voor het basisonderwijs kunnen leerkrachten diversiteit zichtbaar maken in de klas en met 9

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen leerlingen in gesprek gaan over de verschillen die er kunnen zijn in de thuissituatie. In het kwartetspel Met wie woon jij? komen spelenderwijs diverse gezinssamenstellingen voorbij: Mark woont bij oma, Sem heeft twee papa's, Lieselot woont afwisselend bij mama en papa... De leerlingen kunnen op de poster een foto van hun eigen thuissituatie plakken. Het iedereen-is-anders kwartet. Een les over gelijkwaardigheid / [s.n.]. - [S.l.]: Ijsselgroep, [s.a.]., met: 52 speelkaarten met spelregels, blad met handleiding: 0,00 euro Doelgroep: 7-8 jaar 9-10 jaar 11-12 jaar URL: http://www.ijsselgroep.nl Vindplaats Antwerpen: or 3.2.7 iede "Iedereen is anders" is de titel van een kwartetspel en lesbrief die speciaal voor scholen, meer bepaald voor leerlingen van de middenbouw, werd ontwikkeld. De lesbrief en het vrolijke kwartetspel bieden mogelijkheden om kinderen spelenderwijs te laten ervaren wat gelijkwaardigheid inhoudt. Deze les laat leerlingen werken met verschillen tussen mensen. Pest'Oog : informatief spel over diversiteit, pesten, beperkingen en talenten / Zinloos Geweld vzw. - Deurle: Zinloos Geweld, 2013. - handleiding (13 p.), 40 kwartetkaarten, 14 vlinderkaarten, vlindertekening (te vergroten en in te kleuren), poster, postkaart: 38,00 EUR Doelgroep: 7-8 jaar 9-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.7 pest Vindplaats Turnhout: T 05.02.33 Pest'Oog is een spel voor kinderen van 7 tot 10 jaar met als doel de kinderen inzicht bijbrengen dat iedereen anders is en tegelijk ook talenten bezit. Wanneer kinderen leren omgaan met verschillen, verschillen aanvaarden en meer bewust worden van positieve kwaliteiten kan het hen weerbaar(der) maken voor pesten. Pest'Oog biedt de spelers in de vorm van een kwartetspel, in combinatie met memory en doe-opdrachten, een speelse invalshoek om te praten over o.m. zwaarlijvigheid, fysieke beperkingen, sociale armoede, holebi, kansarmoede, etnische afkomst, nieuwsamengestelde gezinnen enz. Geschikt voor 4 tot 20 spelers. Het spel en de bespreking duren samen 1 of 2 lesuren, afhankelijk van het aantal kwartetsituaties dat wordt besproken.

4. Materiaallijst voor leerkrachten BO die willen werken rond “Diversiteit in een mondiaal kader”. Gelijk is niet hetzelfde [auteur] Cuypers, Annelies ; [auteur] Severs, Michaël. - [auteur] PCMD ; [auteur] Wereldvrouwenmars ; [auteur] Humanistische Jongeren. - Brussel : PCMD, 2005. - Spelbord, spelregels, 6 pionnen, 1 dobbelsteen, 150 vraagkaartjes (30 per categorie), handleiding (76 p.) Begeleidend materiaal: pedagogisch dossier Het spel is een leuke instap om kinderen van 9 tot 12 op een ludieke manier genderbewust te maken in de klas, in de jeugdbeweging ... Het is opgesteld volgens het ganzenbordprincipe. Er zijn 2 moeilijkheidsgraden in de vragen. De thematiek past in de lessen niet-confessionele zedenleer, godsdienst, vakoverschrijdende projecten. De thema's zijn: thuis, school en werk, vrije tijd, bijzondere momenten en ik ben een meisje, ik ben een jongen. Het spel is bedoeld voor 2 tot 6 personen maar voor gebruik in een grotere groep is het wel leuk om meerdere spelen te gebruiken. Bij het spel hoort een uitgebreid pedagogisch dossier. Hierin vind je tal van werkvormen en achtergrondinformatie. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

or 3.2.4 geli T 03.02.15 G 03.02.28

Globo.mundo 3 - [auteur] Studio Globo. - ISBN13 978-90-486-1540-7 - Brugge : Die Keure, 2012. - 9 lesbrieven, 95 bijlagefiches (A4) Prijs: 125,00 EUR De pakketten Globo.mundo bevatten aanvullend materiaal voor de lessen wereldoriëntatie in de lagere school. Met Globo.mundo kan je alledaagse thema's met een interculturele blik benaderen.

10

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen Voor elk leerjaar is er een box met negen uitgewerkte lessen. Deze box voor het derde leerjaar bevat lessen rond de thema's familie, onderwijs, fruit en groenten, sport, cultuur, windrichtingen, dieren, voeding, vrije tijd. De leerlingen maken kennis met kinderen uit de hele wereld en ze ontdekken de gelijkenissen en verschillen tussen hun eigen leefwereld en die van kinderen in Burkina Faso, Bolivia, Congo, India, Japan, Guatemala, de Filipijnen, de Verenigde Staten, Australië, Zuid-Afrika, Mexico... docAtlas Antwerpen

or 3.2.1 glob

Het grote boek van Elmer [auteur] Mckee, David. - ISBN13 978-90-475-0356-9 - Houten : Van Goor, 2009. - 78 p., ill. Prijs: 15,00 EUR Elmer is een bijzondere olifant, hij is niet grijs maar ziet eruit als een lappendeken. Anders zijn wordt in dit klassieke prentenboek positief uitgewerkt. Elmer heeft soms moeite met de grapjes die de gewone grijze olifanten over hem maken. Maar als hij zichzelf net zoals de rest grijs heeft gemaakt, blijken de andere olifanten de vrolijke Elmer te missen en hem juist te waarderen. Elmer, de geliefde kleurtjesolifant beleeft nog een aantal vrolijke avonturen in een jungle waarin alle dieren vreedzaam en behulpzaam naast elkaar leven. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

or 3.1.4 elme T 07.01.317 G 1L P-058

Heeft vriendschap een kleur? [auteur] Scheffler, Ursel ; [ill.] Lieffering, Jan. - ISBN 90-5341-801-6 - Antwerpen : De VriesBrouwers, 2005. - 25 p., ill. Prijs: 14,10 EUR Verhaal over een dag in de kleuterklas van Mark. De kinderen ontdekken onder leiding van de juf dat ze niet alleen uiterlijk verschillen, maar ook op andere gebieden. Ze leren dat elk kind uniek is. Als Marks moeder hem na school niet op kan halen, mag hij mee naar huis met Kari, een meisje van Turkse afkomst, waar hij ontdekt dat mensen ook qua geloof kunnen verschillen en hij leert er iets over de islam. Als Marks vader hem uiteindelijk komt halen, praat hij honderduit over wat hij die dag allemaal geleerd heeft. Realistisch prentenboek dat op een duidelijke manier laat zien hoe kleuters in de klas met het thema 'verschillend zijn' bezig kunnen zijn. De tekst is vrij uitgebreid en is bestemd om informatie over het thema over te brengen. Geschikt voor gebruik in de al dan niet multiculturele kleuterklas, maar zeker ook als kennismaking voor kleuters en hun ouders buiten school met het begrip 'anders' in relatie tot een niet-christelijke achtergrond. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

or 3.1.4 heef T 07.01.225 G 1L P-064

I am Kalam [regie] Panda, Nila Madhab. - ISBN13 978-90-76858-60-9 - Brussel : Jekino, 2010. - dvd (89 min.), handl. (48 p.) Hindi en Rajasthani gesproken Ondertiteling: Nederlands Prijs: 14,99 EUR De Indische provincie Rajasthan was ooit een thuishaven van vorsten en prinsen. Vandaag maken we kennis met Chhotu, het hard werkende hulpje in een eettentje langs de kant van de weg. Chhotu is altijd vrolijk en toeristen zijn dol op de snuggere jongen die hen rondleidt op de rug van zijn kameel. Toch wil Chhotu net zoals andere kinderen naar school gaan en zijn leven in eigen handen nemen. Niets kan hem daarbij ontmoedigen. Op een dag ontmoet hij een nette jongen van zijn leeftijd die een echte prins blijkt te zijn. Ravijay en Chhotu worden beste maatjes I AM KALAM is een inspirerend verhaal over een ambitieuze jongen die een onmogelijke droom wil verwezenlijken. Een ode aan de wilskracht, gedraaid in het fotogenieke Rajasthan. De kleurenpracht spat van het scherm in deze meeslepende, levenslustige film. Met Nederlandstalige

11

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen ondertitels. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout

A AZI/IND.055 T AZI/IND.15

ICO Pronto: thema dieren: derde en vierde leerjaar - [auteur] Foyer. - Brussel : Foyer, 2010. - [35] p., ill. Met: lesfiche derde en vierde leerjaar (4 p.), 5 infobladen (20 p.), 3 werkbladen (11 p.) - (ICO Pronto / Foyer. - Brussel;vol. ) Het integratiecentrum Foyer publiceert eens per maand een volledig uitgewerkte interculturele les. De lessen hebben steeds een andere doelgroep voor ogen: kleuters of één van de graden van het lager onderwijs. Tijdens het schooljaar 2010-2011 worden er twee thema's behandeld: dieren en tijd. In deze ICOles over dieren voor het derde en vierde leerjaar leren leerlingen verwoorden wat de kenmerken en functies van huisdieren zijn over de grenzen van tijd en ruimte heen. Hadden mijn grootouders dezelfde huisdieren als ik? Is het knuffelen van een hond gewoon of vreemd? Is een lama een huisdier? De werkvormen in deze lesfiche zijn afgestemd op de doelgroep 9-11 jaar, maar de materialen en ideeën kunnen voor elke leeftijd gebruikt worden. Alle uitgeschreven lessen met bijhorende prenten, foto's, infobladen en werkbladen zijn, mits aanvraag van een paswoord per mail, te vinden op de website van Foyer. docAtlas Antwerpen Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

A 09.04.157 G 2L 088

ICO Pronto: thema dieren: eerste en tweede leerjaar - [auteur] Foyer. - Brussel : Foyer, 2010. - [30] p., ill. Met: lesfiche eerste en tweede leerjaar (9 p.), 9 infobladen (26 p.), 4 werkbladen (4 p.) - (ICO Pronto / Foyer. - Brussel;vol. ) Het integratiecentrum Foyer publiceert eens per maand een volledig uitgewerkte interculturele les. De lessen hebben steeds een andere doelgroep voor ogen: kleuters of één van de graden van het lager onderwijs. Tijdens het schooljaar 2010-2011 worden er twee thema's behandeld: dieren en tijd. Tijdens deze ICOlessen over dieren voor het eerste en tweede leerjaar worden geiten, runderen en insecten door een interculturele bril bekeken. Hoe leeft een geit in India? Wat doet een waterbuffel in Nepal? Kan een insect echt een olifant doden? Dit en nog veel meer kom je te weten in deze lessenreeks. Niet enkel verrassend voor de kinderen maar ook leuk voor leerkrachten. De werkvormen in deze lesfiche zijn afgestemd op de doelgroep 6-9 jaar, maar de materialen en ideeën kunnen voor elke leeftijd gebruikt worden. Alle uitgeschreven lessen met bijhorende prenten, foto's, infobladen en werkbladen zijn, mits aanvraag van een paswoord per mail, te vinden op de website van Foyer. docAtlas Antwerpen Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

A 09.04.156 G 2L 094

ICO Pronto : thema dieren (eten) : vijfde en zesde leerjaar - [auteur] Foyer. - Brussel : Foyer, 2011. - [23] p., ill. Met: lesfiche vijfde en zesde leerjaar (3 p.), 5 infobladen (8 p.), 9werkbladen (13 p.) - (ICO Pronto / Foyer. - Brussel;vol. ) Het integratiecentrum Foyer publiceert eens per maand een volledig uitgewerkte interculturele les. De lessen hebben steeds een andere doelgroep voor ogen: kleuters of één van de graden van het lager onderwijs. Tijdens het schooljaar 2010-2011 worden er twee thema's behandeld: dieren en tijd. In deze ICOles over dieren voor het vijfde en zesde leerjaar leren leerlingen verwoorden waarom het in sommige cultern of landen gewoon is om honden, cavia's, varkens, paarden koeien of kangoeroes te eten of juist niet. Ze leren ook respect op te brengen voor ieders keuze. Er wordt tevens verwezen naar interessante sites voor opzoekingswerk. Alle uitgeschreven lessen met bijhorende prenten, foto's, infobladen en werkbladen zijn, mits aanvraag van een paswoord per mail, te vinden op de website van Foyer. docAtlas Antwerpen Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

A 09.04.176 G 2L 089

12

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen Ik ben Pomme [auteur] Dieltiens, Kristien. - ISBN13 978-90-5838-469-0 - Wielsbeke : De Eenhoorn, 2008. - 25 p. Prijs: 13,95 euro Pomme vertelt ons wat er aan haar geboorte voorafging. Haar moeder kwam uit Afrika in ons land aan. Ze zocht een nieuwe thuis en vond de liefde van haar leven. Haar vader hielp haar moeder om een plaatsje te veroveren in het nieuwe land, een land waar deuren en luiken vaak dicht blijven voor wie van ver komt. Pommes moeder leerde de deuren te openen. En weer te sluiten. Een poëtische vertelling van de zoektocht van twee mensen naar een thuis en naar de acceptatie van hun omgeving. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

or 3.2.5 ikbe T 07.01.209 G 1L P-071

Ik heb een tante in. - [auteur] Jeugd, Onderwijs en samenleving. - Gemeente Rotterdam : 2009. - dvd 28 min., handleiding: 10 p., wereldkaart, groene en rode paspoortkaarten: 20, vragenlijst Dit lesmateriaal laat kinderen kennis maken met andere culturen en landen door hun directe en indirecte omgeving spelenderwijs te registreren. Een project in Rotterdam zorgde ervoor dat 10 kinderen van verschillende culturen op bezoek gingen naar hun familie in het thuisland. Ze maakten een reportage. De dvd met deze filmpjes vormt de basis van het project. Bij de dvd hoort een vragenlijst met voor elk van de tien landen, drie vragen. De groene paspoorten worden ingevuld door de leerlingen uit de klas. Voor de rode paspoorten gaan de kinderen op zoek naar andere kinderen, leerkrachten van de school die directe familieleden hebben wonen in andere landen die nog niet vertegenwoordigd zijn op de kaart. Deze paspoorten, eenmaal ingevuld, moeten de wereldkaart kleuren. docAtlas Antwerpen

A 08.056

Vindplaats:

Jouw kleur mijn kleur [auteur] Freeman, Mylo. - ISBN13 978-90-448-1780-5 [hardback] - Hasselt : Clavis, 2012. - [28] p., ill. Prijs: 14,95 EUR Vandaag is het Tasja's eerste dag in haar nieuwe klasje. Tasja is nog wel wat verlegen, maar de juf ziet er gelukkig heel lief uit. Wanneer de les begint gaan alle kindjes in een halve kring zitten. Tasja kijkt aandachtig naar al die verschillende gezichtjes om haar heen. Geen enkel kind lijkt op haar. Zoveel verschillende kleuren. De juf vraagt aan alle kinderen om iets over zichzelf te vertellen. docAtlas Antwerpen Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

A 02.01.196 G.08.VERH.66

Een kijk op de ander : didactische fotomap om vooroordelen te doorbreken - [auteur] School zonder racisme. - Brussel : School Zonder Racisme, 2006. - handleiding, 60 foto's, 20 biografische fiches, fiche 'levensverhaal', 4 kaarten met overzicht Prijs: 50,00 EUR Deze fotomap is bedoeld voor leerlingen uit de laatste jaren van het lager onderwijs en uit de eerste graad van het middelbaar onderwijs (10-14 jaar), maar zeker ook bruikbaar in andere groepen, bijv. bij volwassenen. In de doos vind je zestig foto's van twintig personen van verschillende nationaliteit of afkomst. Van deze personen werden er telkens drie foto's genomen: een portret, een beeld van de leef- of werkomgeving en een derde foto die iets meer vertelt over het interesseveld van de gefotografeerde persoon. Verder vind je in deze doos twintig biografische fiches. Aan de hand van deze fiches kom je meer te weten over de gefotografeerde personen. Een begeleidende handleiding omschrijft duidelijk een aantal methodieken om in de klas te werken met deze foto's. Verder vindt de leerkracht (of student uit de lerarenopleiding) in de begeleidende handleiding achtergrondinformatie rond stereotypes, racistische vooroordelen en beeldvorming. Achteraan in de handleiding kan de leerkracht ook beknopte informatie vinden over thema's zoals migratie, vluchtelingen, islam, discriminatie in het onderwijs.

13

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

A 07.039 or 3.2.4 kijk T 07.01.288 G 2/3L 028

Kinderen van over de hele wereld : een uitklapboek met spiegeltje [auteur] Verlag, Gabriel. - ISBN13 978-90-5788-273-9 - Nederland : Kwintessens, 2010. - veelv. pag. Prijs: 10.95 EUR - (Rondjewereld. - -;vol. ) Anniki heeft zomersproeten, Malati is dol op olifanten en Enuk eet het liefst ijs. Met dit boekje kan je wel het een en ander verwisselen en anders ordenen. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

A 02.01.191 T 07.01.397 G.08.SPEL.35

Klein, klein climmertje [auteur] Paelman, Filip. - [auteur] Steunpunt GOK. - ISBN 90-455-2025-7 - Antwerpen : Uitgeverij de Boeck, 2007. - 39 p. Prijs: 23,00 euro Vaste onderdelen: ill., literatuurlijst - (CLIM : coöperatief leren in multiculturele groepen;vol. ) CLIMrek werd ontwikkeld voor de kleuterschool en de eerste graad van het lager onderwijs. Toch krijgen de allerkleinsten niet voldoende waar ze recht op hebben. Daarom werd Klein, klein Climmertje ontwikkeld. Hierin vind je uitgewerkte Clim-activiteiten waarin kleuters zo vrij mogelijk de wereld kunnen verkennen. Een verzameling van kleinere en grotere activiteiten leren de peuters en de kleinste kleuters omgaan met de diversiteit in de wereld rondom hen. Voor de jongste kleuters: is er nu dit 'Klein, klein Climmertje' waarin allerlei activiteiten beschreven zijn, activiteiten die groeivelden zijn voor het leren omgaan met diversiteit en voor het veroveren van vaardigheden die niet enkel in CLIM maar ook in het dagelijkse leven hun toepassing vinden. Deze map is uiteraard op peuterniveau, spelend en impliciet. Bij de meeste activiteiten worden de 'climmige' inhoud, de interculturele competentie die aangesproken wordt en de valkuilen die je best vermijd, vermeld. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

or 3.1.3 klei T 07.01.18 G 1L 055

Mensen zoals jij en ik. Encyclopedie van alle volkeren [auteur] Arlon, Penelope. - ISBN 90-5877-374-4 - Tielt : Lannoo, 2005. - 304 p. Dit rijkelijk geïllustreerd naslagwerk geeft een beeld van het moderne leven van meer dan 80 volkeren in alle windstreken van onze aarde. Van de Yanomani in het Amazonewoud en de Miao's in Oost-China tot de stadsmensen in New York en de landbouwers in de Alpen. Dit boek laat ons kennismaken met de enorme diversiteit van culturen, nationaliteiten, talen en religies, maar geeft ook een beeld van wat we allemaal met elkaar gemeenschappelijk hebben. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

A 02.01.061 T 10.57 G 02.01.72

Vindplaats: Vindplaats: Vindplaats:

Mundo 6 : box met schakelactiviteiten 4 : samenleven in verscheidenheid [auteur] Demeurisse, Pol ; [auteur] Dewaele, Frank ; [auteur] Dons, Walter [...[et al.]]. - ISBN13 978-90-486-0777-8 - Brugge : die Keure, 2010. - 6 werkboeken; 6 bijlagen bij techno.mundo; 2 filowijzers; correctiesleutel en infoblad leerkracht bij plus.mundo; 4 x spelregels, 4 spelborden, 6 kartonnen dobbelstenen, 4 sets kaarten (10 Gesloten Ogen, 10 Grote Gebaren, 10 Handige

14

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen Handen, 10 Gevoelige Vingers, 10 Scherpe Ogen) bij game.mundo Prijs: 100,00 EUR Mundo is een methode wereldoriëntatie voor het lager onderwijs. De methode bestaat uit drie lagen. In laag 1 komen alle verplichte doelen uit de verschillende wo-domeinen aan bod in afwisselende focusthema's. Met het materiaal van laag 2 kan in de tweede en de derde graad op een projectmatige manier gewerkt worden rond een aantal mini-thema's (facultatief). Laag 3 biedt per leerjaar bij elk focusthema uit laag 1 een box met schakelactiviteiten (facultatief). De boxen bevatten lessen ICO, techniek, leren filosoferen en een spel met expliciete aandacht voor sociale vaardigheden. De boxen bieden ook kansen tot differentiatie. Box 4 voor het zesde leerjaar bevat materiaal voor lessen rond identiteit en diversiteit (globo.mundo); een bordspel over de werking van zintuigen en mensen met een beperking (game.mundo), een les filosoferen over gelijkheid en anders-zijn (filo.mundo), een les over verstelbare voorwerpen (techno.mundo), een opdracht voor sterke leerlingen over codetaal (plus.mundo) en een wiskunde- en taalcontractwerk om de link te leggen vanuit het wereldoriëntatiepakket naar de taal- en wiskundelessen van de kinderen. docAtlas Antwerpen

or 3.2.1 mund

Vindplaats:

Rassenhaat [auteur] Rooney, Anne. - ISBN 90-5566-175-9 - Harmelen : Ars Scribendi, 2006. - p.48, geïll. (Hedendaagse Kwesties;vol. ) In de reeks HEDENDAAGSE KWESTIES worden actuele alledaagse kwesties, waaronder zeer controversiële, voor het voetlicht gebracht. Het doel is om aan te zetten tot debat en discussie. In RASSENHAAT wordt een breed beeld geschetst van de vooroordelen die ons niet alleen raken in ons dagelijks leven, maar al vele honderden jaren actueel zijn. Ingegaan wordt op onderwerpen als: * wat zijn rassen en waarom doet ras er toe * rassengeweld tegen individuen en tegen hele volken * hoe mensen van verschillende rassen immigratie en beleid van positieve discriminatie ervaren. Door het gebruik van citaten van mensen die direct te maken hebben of hadden met rassenongelijkheid, aangevuld met gezichtspunten en statistieken van deskundigen, is RASSENHAAT uiterst informatieve en tot denken aanzettende lectuur. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout

A 05.044 T 05.01.99

Vindplaats: Vindplaats:

Samenleven, hoe doe je dat? [auteur] Brenifier, Oscar. - ISBN 90-76830-70-3 - Leuven : Davidsfonds, 2006. - [50 p.], ill. Prijs: 11,48 EUR - (FiloSofie voor kids;vol. ) Filosofie voor kids is een eerste kennismaking met filosofie. Voor kinderen die een heleboel belangrijke vragen in hun hoofd hebben. Over zichzelf, het leven en de wereld. Voor volwassenen die samen met kinderen op zoek willen gaan, nadenken en discussiëren. Want kant-en-klare antwoorden vind je niet altijd! In Samenleven, hoe doe je dat? vind je 6 grote vragen. Om te jongleren met ideeën en om verder te kijken dan je neus lang is. Zou jij graag helemaal alleen zijn? Ben je altijd verplicht om andere mensen te respecteren? Moet je het altijd eens zijn met de anderen? Zijn wij allemaal gelijk? Zijn we allemaal verplicht om te werken? Hebben we altijd een baas en regels nodig om te kunnen samenleven? Met dit boek is filosoferen kinderspel! docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

or 3.2.3 filo T 07.01.158 G 2L 074

Thuis, een plaats met vele gezichten [auteur] Moeyaert, Bart. - [auteur] Rasa vzw. - Sint-Niklaas : Rasa vzw, 2006. - p.42 geïll, handleiding Ken jij ook dat speciale gevoel ergens thuis te zijn? En waar komt dat gevoel dan wel vandaan? Waarom is thuis zo bijzonder voor jou? Vragen als deze vormden het vertrekpunt voor dit tweetalige boek (Nederlands-Engels) met bijdragen van kinderen uit maar liefst zeven landen : België, Palestina, Zuid-Afrika, Frankrijk, Polen, Estland en Ierland. Via de teksten, tekeningen en foto's vertellen kinderen andere kinderen over hun soms wel heel erg uiteenlopende thuissituaties. En allemaal hebben zo wel hun eigen idee over 'thuis' en het gevoel dat daarbij 15

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen hoort. 'Thuis' kan heel groot zijn of klein, je kan het af en toe ruiken, soms kan je het vasthouden en soms hangt het in de lucht. Thuis is overal hetzelfde maar tegelijkertijd ook overal verschillend. Bart Moeyaert schreef er een inleiding bij : "Een kussen in je rug. Een prettig dak boven je hoofd. Een hand die je helpt en niet te hard knijpt." Als je dat hebt, dan kun je volgens hem al veel aan. Dit boek nodigt kinderen uit even stil te staan bij hun eigen thuis en na te denken over hoe dit 'thuis' zich verhoudt tot 'daarbuiten'. Voor begeleiders en leerkrachten is het dan ook een prima instrument om met kinderen te filosoferen over en te werken rond dit thema. De werkmap bij dit boek kan je downloaden op www.rasa.be. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout

A 02.01.109 T 07.01.169

Vlinderslag : een speelse invalshoek om te praten over geweld, de aanleiding ervan en de gevoelens daarbij - [auteur] Centrum informatieve spelen ; [auteur] Zinloos Geweld vzw. - Leuven : Centrum Informatieve Spelen, 2007. - Speluitleg, flyer, poster, 6 x 5 gekleurde pionnen, 5 sets van 6 gevoelskaarten A6, 5 sets van 15 tekeningen A6, speelkaarten Prijs: 34,50 EUR 'VlinderSlag' is een informatief spel rond het thema geweld en agressie voor jongeren van 9 tot 15 jaar. De spelers worden op een speelse en actief communicatieve manier geconfronteerd met verschillende soorten zichtbaar en onzichtbaar geweld, ze leren hoe het bespreekbaar te maken, hun gevoelens te verwoorden en ermee om te gaan. De kern van het spel bestaat uit 15 tekeningen. Iedere tekening beeldt een situatie uit die in meer of mindere mate, of misschien zelf helemaal niets, met geweld heeft te maken. Om het gesprek te stimuleren en de spelers de afgebeelde situatie uit een andere invalshoek te laten bekijken, heeft de spelbegeleider per tekening een aantal vragen voor handen die hij aan de spelers kan stellen. Tussen de besprekingen in spelen de deelnemers een kort en eenvoudig kaartspel. 'VlinderSlag' wordt gespeeld met 3 tot 30 spelers en neemt 60 tot 90 minuten in beslag. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

or 3.2.7 vlin T 05.01.115 G 05.04.24

Voorbij de kleuren: verbondenheid en solidariteit leren in het basisonderwijs [auteur] De Pooter, Bob. - [auteur] Studio Globo. - ISBN13 978-90-74261-32-6 - Brussel : Studio Globo, 2009. - 80 p. Prijs: 6,50 euro In deze brochure formuleert Studio Globo zijn visie op de samenleving en op het mondiaal en intercultureel leren in het basisonderwijs. Opvoeden tot verbondenheid, positief leren omgaan met diversiteit, beeldvorming zijn hierbij de centrale begrippen. Ze worden concreet op de klaspraktijk toegepast. De brochure reikt een aantal competenties voor kinderen en leerkrachten aan en houdt rekening met de eindtermen, ontwikkelingsdoelen en leerplannen. Volledig vernieuwde uitgave. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

A 08.024 T 08.18 G 2 A 006

Wereldburgers [dvd] - [auteur] NCDO. - Amsterdam : NCDO, 2007. - dvd (5x15 min.) - (Samsam;vol. ) Aanvullend op het Samsamnummer "We want you. Ben jij een wereldburger?" verscheen deze film "wereldburgers". De jonge reporters trekken op onderzoek en trachten in 5 afleveringen antwoorden te vinden op hun vragen rond schone kleren, migratie, eerlijke handel, diversiteit in je buurt, natuur, media en beeldvorming. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

A 08.036 T 08.33 G 08.102

16

Materiaallijst BO , thema diversiteit U aangeboden door Kleur Bekennen Wereldgroeten [auteur] Aukema Noll, Kim. - ISBN13 978-90-5341-737-9 - Antwerpen Rotterdam : de VriesBrouwers, 2012. - [31]p., ill. Prijs: 15,50 EUR Prentenboek over begroetingsrituelen in verschillende culturen. Op het verjaardagsfeest van haar vriendje Cheng merkt kleuter Pien dat familie en vrienden elkaar begroeten door naar elkaar te buigen. Waarom geven ze geen hand of drie kussen? Moeder legt uit dat een hand geven niet de enige manier is om elkaar gedag te zeggen. Ze laat zien hoe mensen uit verschillende landen elkaar begroeten. Op de linkerpagina staat een getekende wereldkaart met daarop de plaats van het land ten opzichte van Nederland en België. Ook worden het aantal vlieguren, het aantal inwoners en het tijdsverschil vermeld. Onder de wereldkaart staat informatie over het groeten, op een speelse manier verwoord, in duidelijke taal. Op de rechterpagina staat telkens een grote geverfde illustratie van de begroeting van één of twee kinderen uit het desbetreffende land. docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

A 02.01.197 T 02.01.200 G.08.VERH.67

Whole World [ill.] Corr, Christopher. - ISBN13 978-90-5788-254-8 - Amsterdam : Kwintessens, 2009. - veelv. pag + cd Prijs: 12,95 EUR - (Rondjewereld. - -;vol. ) We've got the whole World in our hands! Het is aan ons om te zorgen voor de wereld, met al haar wonderbaarlijke diversiteit. Dus zingen we rond de wereldbol, van hoog in de bergen tot diep in de dalen, in elk dorp en in elke stad! docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

A 09.04.230 T 09.01.224 G 09.04.155

Wie ben ik? [auteur] Brenifier, Oscar. - ISBN 90-76830-71-1 - Leuven : Davidsfonds, 2006. - veelv. gepag. Prijs: 14,50 euro - (FiloSofie voor kids;vol. ) De reeks Filosofie voor kids is een eerste kennismaking met filosofie. Voor kinderen die een heleboel belangrijke vragen in hun hoofd hebben over zichzelf, het leven en de wereld. Voor volwassenen die samen met kinderen op zoek willen gaan, nadenken en een dialoog willen aangaan. Want kant-en-klare antwoorden vind je niet altijd! docAtlas Antwerpen docAtlas Turnhout Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

or 3.2.3 filo T 07.01.158 G 2L 073

Zo zijn onze manieren [auteur] Underwood, Deborah. - ISBN13 978-90-5483-945-3 - 1 ed. - Leidschendam : Biblion, 2010. - 32 p., ill. Prijs: 9.95 EUR Ondertitel op omslag: Culturele verschillen Oorspronkelijke titel: Where are your manners? Dit informatief boekje voor kinderen gaat in op de culturele verschillen. Dagdagelijkse manieren worden in diverse culturen anders ingevuld. docAtlas Antwerpen Wereldcentrum Oost-Vlaanderen

A 02.01.180 G 02.01.123

17