Maaswaal college
o O
Voortg ezet Middelbaar Beroeps Onderwijs
3 VMBO kader beroepsger¡chte leerweg
201 5
- 2016
O
Ftt -'l ''¡
'!
1l|
-t
ì .t
,-rj
*'4..
tl
t
¡l a
ee
tL
"J'-t- ?
+ '(
'41
b l.í
e t
.,
Jt
Ír
-z.
a*
--l t
-'t
^', .*it |..: -
-
aa
-b
1_
7
b
_
t
-
Examenreglement Maaswaal College W'y'chen Locatie Oosterweg
Beste leerlingen en ouders, Met dit document bieden wij u aan: het volledige pakket van informatie over de wettelijke regelgeving en afspraken die te maken hebben met het schoolexamen evenals het centrale eindexamen. Ouders en leerlingen horen op de hoogte te zijn van de inhoud van dit document. Bijgevoegd vindt u voor leerjaar 3 en 4 het examenreglement voor het schoolexamen en het centraal examen binnen het vmbo en het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA). Ook voor leerjaar 4 is de slaag-/ zakregeling er aan toegevoegd. De bijlage vermeldt een opsomming van belangrijke data. Alle toetsen vormen voor elk vak het schoolexamencijfer, waarmee de leerling het examen in gaat. Het schoolexamen loopt voor leerlingen in leerjaar 3 voor sommige vakken door tot en met leerjaar 4. Leerlingen die momenteel in leerjaar 4 zitten sluiten het schoolexamen af in periodeafsluiting 3. Het PTA toont voor elk examenvak de toetsen die ten behoeve van het schoolexamen moeten worden gemaakt. Bij het PTA hoort ook het onderdeel 'Toelichting en Aanvullingen'waarin, conform het examenreglement, over een aantal zaken nadere informatie wordt gegeven. Dit document is het hele schooljaar erg belangrijk en is zorgvuldig samengesteld. Echter, de informatie vanuit het Ministerie van Onderwijs blijft leidend en beschikbaar via www.examenblad.nl We gaan ervan uit dat iedereen, die het betreft, er kennis van neemt en ernaar handelt. Ook zal het examenreglement en het PTA worden geplaatst op de website van het Maaswaal College Wij wensen alle leerlingen dit schooljaar veel succes.
Met hartelijke groet,
De examencommissie De heer M. van Heck, secretaris van het eindexamen mevrouw Wijngaards, locatied irecte ur Maaswaal College Oosterweg De heer J. van den Boogaard, teamleider Zorg & Welzijn vmbo b/k De heer J. Gommers, teamleider Dienstverlening & Commercie/ Handel en Administratie vmbo b/k De heer K. Bergers, teamleider vmbo-t
lnhoudsopgave Op basrs van documenten
Examenreglement PTA (programma van toetsing en afsluiting) Bijlage : Toelichting en aanvullingen
1. Toetsweken,
2.
herkansingen
Examenroosfers in Tijdvak 1 en Tijdvak 2 leerjaar 4)
3. De Slaag/ -zakregeling (voor 4. Afkortingen en betekenis
5.
Rekentoets informatie
m
illaaswaai conege
\,
Moqswoql College Exqmenreglemenl vmbo
Directie akkoord: I0 juni2015 MR akkoord: I juli 2015
fn \-
Maaswaal corese
Algemene bepalingen
artikell Begripsbepalingen 1. Bevoegd gezag: het College van Bestuur van de Alliantie Voortgezet 2.
Ondenruijs voor Nijmegen en het Land van Maas en Waal. Eindexamenbesluit: Het Eindexamenbesluit vwo-havo-mavo-vbo bevat door de Minister van Onderwijs opgestelde voorschriften voor de profielexamens havo/vwo en de vmbo-leerwegen. Het betreft onder meer de inhoud van het eindexamen, de wijze waarop het eindexamen wordt afgenomen en het bepalen van de uitslag van het examen. Het Eindexamenbesluit llgt op schoolter
inzage.
3. Kandidaat: een íeder die door het bevoegd gezag tot het eindexamen wordt toegelaten. 4. Gecommitteerde: een gecommitteerde als bedoeld in artikel 36 van het Eindexamenbesluit. 5. Examinator: degene die belast is met het afnemen van het examen in een vak. 6. Directeur: de rector van het Maaswaal College. L Locatiedirecteur: de directeur van de locatie/vestiging waar vmbo wordt aangeboden. 9. De secretaris van het eindexamen: personeelslid van de school die door de directeur is aangewezen om samen met de locatiedirecteur alle aangelegenheden het eindexamen betreffende, te regelen. 10. lnspectie: de ínspectie bedoeld in artikeÍ 1 van de Wet op het onderwijstoezicht. 1 1. Eindexamen (examen): hiermee wordt zowel het schoolexamen (SE) als het centraal examen (CE) bedoeld, 12. Schoolexamen: díe onderdelen van het eindexamen die vallen onder de verantwoordelijkheid van de school. 13. Centraal examen: die onderdelen van het eíndexamen die centraal geêxamineerd worden.
artikel
1. 2. 3.
4.
2
Bepalingen betreffende het examenreglement
Het examenreglement wordt vastgestefd door de directeur van het Maaswaal College. Het examenreglement is geregeld in het Eindexamenbesluit vmbo en het bevat een aantal algemene regels m.Lt.t. de examinerlng- Het gaat om bepalingen die r/olgens het Eindexemenbesluit vereist zijn naast het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA). Het examenreglement bevat ín elk geval: regels met betrekking tot de organisatie van het examen, de gang van zaken tijdens het examen, informatie over de herkansingsmogelijkheden van het schoolexamen, informatie over de maatregelen, bedoeld in artikel 23 en artikel 34 en de toepassing daarvan, informatie over de mogelijkheden om in beroep te gaan tegen genomen maatregelen en het postadres van de Commissie van Beroep Eindexamens regio Nijmegen. De directeur kan het reglement tussentíjds wijzigen na een schriftelijke mededeling van het voornemen daartoe aan alle betrokkenen. Deze hebben gedurende 14 dagen de gelegenheid om tegen de voorgenomen wijzigingen bezuaar aan te tekenen. Als de directeur naar het oordeel van de betrokkenen niet, of niet volledig, aan het bez¡'taar is tegemoetgekomen kan een betrokkene bij het bevoegd gezag in beroep gaan.
. . ¡ . .
artikel3 Examenprogramma 1. De directeur stelt de leerlingen van de school in de gelegenheid
ter afsluiting van de opleiding een
examen af te leggen.
Examenreglement vmbo
2U5-2Aß
m
Maaswaal corege
-2.
Het eindexamenprogramma vmbo bestaat voor ieder examenvak uit een schoolexamen en, voor zover dat in het examenprogramma bepaald is, uit een centraal examen. Een kandidaat kiest, met inachtneming van de wettelijk vastgelegde mogelijkheden en voor zover de directeur hem in de,gelegenheid heeft gesteld zich op het examen in die vakken voor te bereiden, in welke vakken hij examen wil afleggen.
3.
artikel
1. 2. 3.
2.
Examencommissie
De examencommissie stelt onder verantwoordelijkheid van de directeur het schoolexamen in en zij neemt het centraal examen af, met inachtneming van de bepalingen in het Eindexamenbesluit, onder toezicht van de gecommitteerden. Na vaststelling van de uitslag van het examen, zie artikel 30, controleert zij de uitslag, met inachtneming van de bepalingen in het Eindexamenbesluit en bespreekt zij de herkansings- en/of herprofileringsmogelijkheden van de kandidaten. Daartoe komt zij één keer bíjeen: na het examen van het eerste tijdvak. De examencommissie bestaat uit: de locatiedirecteur (voorzitter), de secretaris van het eindexamen en de examinatoren.
artikel
1.
4
5
Schoolberoepscomrnissie
De schoolberoepscommissie is een beroepsinstantie voor examenkandidaten (en/of hun ou-
ders/verzorgers, indien de examenkandidaten minderjarig zijn) en examinatoren. Zijkan ingeschakeld worden in de volgende situaties: als er getwijfeld wordt aan de correcte gang van zaken bij een onderdeel van het schoolexamen, zoals omstandigheden die het afleggen van de toets nadelig hebben beTnvloed, de toekenning van het cijfer of de samenstelling van de schoolexamentoets. om beroep aan te tekenen tegen besluiten genomen ten aanzien van "Te laat inleveren of niet inleveren van schoolexamenopdrachten" zoals bedoeld in artikel 26lid 1; om beroep aan te tekenen tegen besluiten genomen ten aanzien van "persoonlijke omstandigheden'van een kandidaat, zoals bedoeld in artikel2T. om beroep aan te tekenen tegen besluiten genomen ten aanzien van "bijzondere omsiandigheden" van een kandidaat, zoals bedoeld in artikel 18, lid 6. De kandidaat én zijn ouders/verzorgers kunnen tot uiterlijk op de derde werkdag ná het bekendmaken van het cijfer of het genomen besluit een schriftelijk beroep aantekenen bij de schoolberoepscommissie. Een afschrifi hiervan moet ook aan de betreffende examinatoren worden afgegeven. lngeval van persoonlijke omstandigheden gelden de termijnen opgenomen in artikel 27. De commissie toetst de inhoud van het beroep aan de bestaande regels en deelt haar beslissing, binnen vijf werkdagen nadat het beroep is ingediend, mee aan de kandidaat en/of zijn ouders/verzorgers. Op de beslissing van de commíssie is géén verder beroep mogelijk. De schoolberoepscommissie bestaat uit de directeur van de school (voorzitter) en de afdelingsleiders van de bovenbouw vmbo. De secretaris van het eindexamen treedt op als ambtelijk secretaris, Bij cijfergeschillen en geschillen rondom de samenstelling van de schoolexamentoets wordt de commissie aangevuld met een docent die in het betreffende vakgebied doceert en niet de examinator is.
.
.
.
.
3. 4. 5. 6.
artikel6 Gommissie van Beroep 1. De Commissie van Beroep Eindexamens regio Nijmegen
is een beroepscommissie voor de regio Nijmegen en wordt door het bevoegd gezag van de deelnemende scholen ingesteld.
Examenreglement vmbo
2
201ç2016
m \.
2. 3. 4.
Maaswaal
De Commissie van Beroep Eindexamens regio Nijmegen ís een beroepscommissie voor kandidaten tegen wie een maatregel is getroffen wegens een onregelmatigheid bij het schoolexamen (zoals bedoeld in artikel 23 lid 2, sub b, c en d) en/of vanwege een onregelmatigheid tijdens het centraal examen (zoals bedoeld in artikel 35. lid 2, sub a, b, c en d). Personeelsleden van de school kunnen geen deel uitmaken van de Commissie van Beroep Eindexamens regio Nijmegen. De kandidaat kan bij de commissíe een schriftelijk beroep aantekenen tegen de maatregel. Het beroepsschrift: a) dient binnen vijf dagen nadat de maatregel schriftelijk ter kennis van de kandidaat is gebracht,
b)
5.
corlese
bij de commissie te zijn ingediend. is ondertekend en houdt in: 1. Naam, adres en woonplaats van de kandidaat.
2. Naam, adres van de betrokken school. 3. Een afschrift van de bestreden beslissing. 4. De gronden waarop het beroep berust. c) Het beroep moet worden geadresseerd aan het secretariaat van de commissie: Postbus 40020,6504 AA FJi¡megen t.n.v. de Comrnissie van Beroep Eindexamens regio Nijmegen. De Commissie van Beroep kent een eigen reglement: Reglement Centrale Commíssie van Beroep voor Eindexamens regio Nijmegen. Dit is te vinden op onze website: www.maaswaalcolleqe.nl.
artikelT Geheimhouding 1. ledereen die betrokken is bij de uitvoering van dit examenreglement
en daarbíj beschikking krijgt
over vertrouwelijke gegevens of gegevens waarvan je het vertrouwelijke karakter redelijkerwíjs
2.
kunt vermoeden, is verplicht tot geheimhouding, behoudens het gestelde in líd 2 van dit artikel. Als enig wettelijk voorschrift de betrokkene tot bekendmaking verplicht of als bekendmaking voortvloeit uit diens taak bij de uitvoering van deze regeling kan de betrokkene niet gehouden worden aan líd 1 van dit artikel.
Examenreglement vmbo
3
2015-2016
m
Maaswaal coreg.
-Het schoolexamen
artikelS Algemene bepalingen Schoolexarnen 1. Het schoolexamen wordt ingesteld en afgenomen door de examencommissie. 2. Het schoolexamen begint de eerste schooldag van het 3e jaar en wordt afgesloten vóór de aan3.
vang van het centraal examen. Schoolexamenperioden: De toetsen díe onderdeel zijn van het schoolexamen, zijn voor een groot deel geconcentreerd in toetsweken. Deze toetsweken worden in het begin van ieder schooljaar vastgesteld en aan de kandidaien bekendgemaakt. Het rooster van de toetsweek wordt uiterlijk één week voor aanvang bekend gemaakt. Als een schoolexamentoets of onderdeel daarvan, plaatsvindt buiten de toetsweken dan wordt datum en tijd van de toets uiterlijk één week voor de afnamedatum door de examinator aan de kandidaat meegedeeld. lnformatie over het schoolexamen: De kandidaten worden tijdig in de gelegenheid gesteld om kennis te nemen van de benodigde informatie over de organisatie van het eindexamen (tijdstippen, plaatsen en dergelijke). Wanneer een kandídaat añrvezig is wanneer zulke informatie wordt verstrekt gaat hij op eigen initiatief naar zijn afdelingsleider of, bij diens afuezigheid de secretaris van het examen, om alsnog de benodigde informatie te verkr'ljgen. Verder wordt elke examenkandidaat geacht de examenmededelingen te lezen op de websíte van de school en daarnaar te handelen.
.
. ¡
4.
Programma van Toetsing en Afsluiting
artikel9 Algemene bepalingen Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) 1. Het schoolexamen wordt gehouden overeenkomstig het voor ieder vak geldend Programma 2.
3.
van Toetsing en Afsluiting. De directeur stelt, op voorstel van de afdelingsleiders en de vaksecties, jaarl¡-ks vóór 1 oktober een Programma van Toetsing en Afsluiting vast, dat betrekkíng heeft op het desbetreffende schooljaar. ln het programma wordt aangegeven: welke onderdelen van het examenprogramma in het schoolexamen worden getoetst, wat de inhoud is van de onderdelen van het schoolexamen, wât de wijze is waarop het schoolexamen plaatsvindt, wat de gang van zaken is tijdens het schoolexamen, of onderdelen van het schoolexamen herkanst kunnen worden, hoe het eindcijfer voor het schoolexamen voor een kandidaat tot stand komt, wanneer het schoolexamen afgenomen wordt. wat de bevorderingsregeling van de 3e naar het 4e leerjaar is. Het schoolexamen kent verschillende toetsvormen: toetsen met open en/of gesloten vragen, praktische opdrachten en handelingsdelen.
. ¡ r . . r . ¡
artikel
1. 2.
l0
Procedures bij het opstellen van examenonderdelen
Vakgroepen maken vooraf afspraken over de vorm, inhoud, beoordelingscriteria en wijze van normering van examenonderdelen. Toetsopgaven worden in intercollegiaal overleg opgesteld.
Examenreglement vmbo
4
2015-2016
m
Maaswaal corteg"
^â¡artikel
1. 2.
3. 4. 5.
2. 3. 4. 5.
2. 3. 4.
12
Handelingsdelen
Het handelingsdeel als te examineren onderdeel komt voor b'rj een aantal vakken. De gedetailleerde beschrijving van de inhoud van een handelingsdeel wordt aan de kandidaat apart verstrekt. ln deze beschrijving worden doel, inhoud, aanpak, planning, ondersteuningsmogelijkheden, beoordelingscriteria en studielast beschreven, alsook de inleverdatum. Een afgesloten handelingsdeel wordt niet met een cijfer beoordeeld, maar met de beoordeling "onvoldoende", "voldoende" of "goed". lndien naar het oordeel van de examinator de opdracht niet met een van deze kwalificaties beoordeeld kan worden, wordt de kandidaat in de gelegenheid gesteld zijn werk te verbeteren en opnieuw ter beoordeling aan te bieden. lndien een kandidaat een handelingsdeel op de in het Programma van Toetsing en Afsluiting genoemde datum niet heeft afgerond kan de kandidaat worden verplicht om na schooltijd op school te werken aan het alsnog afronden van het betreffende handelingsdeel. lndíen een kandidaat in een voorexamenjaar een of meer handelingsdelen niet heeft afgerond krijgt hij op het overgangsrapport geen cijfer of beoordeling voor het betreffende vak. Voor een kandidaat in het examenjaar geldt dat hij bij elk onderdeel van de handelingsdelen, die niet voorwaardelijk zijn voor het afleggen van een schoolexamenonderdeel, voldoende moet hebben afgerond uiterlijk 10 werkdagen vóór aanvang van het centraal examen.
artikel
1.
Toetsen en praktische opdrachten
Toetsen met open en/of gesloten vragen kunnen zowel mondeling als schriftelijk afgenomen worden. Praktische opdrachten (PO's) zijn onderzoeksopdrachten waarin specifieke vaardigheden getoetst worden, bijvoorbeeld: informatie ven¡verken, probleem oplossen, ontwerpen, onderzoeken, meningvorming en standpuntbepaling. Een gedetailleerde beschrijving van de inhoud van een praktische toets wordt aan de leerling apart verstrekt. ln deze beschrijving worden doel, inhoud, aanpak, planning, ondersteuningsmogelijkheden, beoordelingscriteria en studielast beschreven, alsook de inleverdatum. Toetsen met schriftelijke of mondelinge vragen alsmede de praKische opdrachten (PO's) worden beoordeeld met een cijfer uit een schaal van cijfers lopende van 1 tot en met 10 met de daartussen liggende cijfers met 1 decimaal. ln het Programma van Toetsing en Afsluiting is opgenomen welke toetsen binnen het schoolexamen herkanst kunnen worden en wanneer deze herkansingen plaatsvinden. Praktische opdrachten zijn niet herkansbaar. De herkansingsregeling is beschreven in artikel 18 van dit reglement. lndien voor een mondelinge toets een schriftelijke voorbereiding door de leerling is gevraagd en deze schríftelijke voorbereiding ís niet op de voorgeschreven tijd aanwezig, kan de toets niet afgenomen worden en ontstaat een onregelmatigheid als bedoeld in artikel23.
artikel
1.
1f
13
Sectorwerkstuk
Het secton¡verkstuk is een werkstuk, een presentatíe daaronder begrepen, waarin op geïntegreerde wijze kennis, inzicht en vaardigheden aan de orde komen die van betekenís zijn in de desbetreffende sector Het sectorwerkstuk wordt beoordeeld met "voldoende" of "goed". lndien een kandidaat het sectonryerkstuk op de afgesproken datum, conform de planning in de Handleiding Sectorwerkstuk, niet heeft afgerond kan de kandidaat verplicht gesteld worden na schooltijd op schoolte werken aan het alsnog afronden ervan. Voor nadere informatie en afspraken over het sectorwerkstuk wordt verwezen naar de Handleiding Sectorwerkstuk die verstrekt wordt door de school.
Examenreglement vmbo
5
2015-2016
m
Maaswaal corese
-artikel
1. 2. 3. 4. 5. 6.
. ¡ artikel
2. 3.
2.
praktischeopdrachten, handelingsdelen, alles wat een onderdeel vormt van het schrijfdossier, het leesdossier, het kunstdossier en het LOB-dossier, het sectorwerkstuk, de ovezichten van de cijfers van het schoolexamen.
l5
Normering en beoordeling van het schoolexarnen
Het eindcijfer van het schoolexamen is het al dan niet gewogen gemiddelde van de beoordelingen die voor de toetsen en/of praktische opdrachten behaald zijn, zoals aangegeven in het programma van toetsing en afsluiting van de afzonderlijke vakken. lndien de uitkomst van de berekening een getal ís met twee decimalen, dan wordt het, indíen het cijfer achter de komma 49 of minder is, naar beneden afgerond en indien het cíjfer 50 of meer is naar boven afgerond. Dit is conform de bepaling van het eindcijfer voor het eindexamen. De beoordelingscriteria voor een toets, praktísche opdracht, handelingsdeel en het secton¡verkstuk worden vooraf door de examinator aan de kandidaten bekend gemaakt. lndien een kandidaat in een voorexamenjaar een of meer praktische opdrachten niet heeft afgerond krijgt hij op het overgangsrapport geen cijfer of beoordeling voor het betreffende vak. lndien een kandidaat in het eindexamenjaar een praktische opdracht op de uiterste inleverdatum niet heeft ingeleverd maakt hij zich schuldig aan een onregelmatigheid. De locatiedirecteur of de directeur zal dan conform artikel 23 van dit reglement maatregelen nemen.
artikel
1.
Examendossier
De resultaten van het schoolexamen voor het vmbo worden vastgelegd in een examendossier. De examinator registreert op vooraf aangegeven tíjdstippen de beoordelingen van elk onderdeel van het schoolexamen op de school aangegeven wijze. De secretaris van het eindexamen houdt de beoordelingen per kandidaat bij. De school bewaart een exemplaar van de gemaakte opgaven van elke voor het schoolexamen meetellende toets of praktische opdracht met de wijze waarop de beoordeling tot stand is gekomen tot twee maanden na verstrijking van het schooljaar waarin de betreffende toets op opdracht gemaakt is. De kandidaat is houder van de kunst-, letterkunde- en schrijfdossiers. lndien de kandidaat een of meer nog te beoordelen dossieronderdelen niet kan overleggen, worden deze onderdelen als niet voltooid beschouwd. De examinator is houder van het sectorwerkstuk. De examinator van het sectorwerkstuk legt schriftelijk zijn beoordeling vast volgens door het bevoegd gezag daartoe aangegeven richtlijnen. De kandidaat bewaart van alle onderdelen van het schoolexamen een kopie in zijn persoonlijke examendossier: verslagen van practica,
. r . ¡
1.
14
16
lnzage van gemaakt schoolexamenwerk
Schriftelijk schoolexamenwerk wordt na de beoordeling aan de kandidaten ter inzage gegeven, echter uitsluitend op school en in aanwezigheid van de examinator. De kandidaten mogen op het gemaakte werk geen wijziging of aanvulling aanbrengen. lndien een kandidaat twijfelt aan de juistheid van een cijfer van een onderdeel van het schoolexamen kan hijhiertegen beroep aantekenen, conform artikellT.
Examenreglement vmbo
6
2015-2016
m
Maaswaal cotreg.
-artikel
1. 2. 3. 4.
17
Beroepsprocedure cijfers
lndien getwijfeld wordt aan de ju¡stheid van een cijfer voor een onderdeel van het schoolexamen kan de kandidaat binnen 3 werkdagen na het bekend worden van het cijfer een schriftelijk verzoek tot herziening van het cijfer indienen bij de schoolberoepscommissie, conform artikel 5. De schoolberoepscommissie kan conform artikel 5, lid 6 een collega-vakdocent vragen op te treden als adviseur van de commissie. Binnen 5 schooldagen na ontvangst van een verzoek om herziening van het cijfer beslist de schoolberoepscommissie over het verzoek en deelt dit mee aan de kandidaat en/of z'tjn ouders/verzorgers. Tegen de uiteindelijk gegeven beoordeling van (een onderdeelvan) het schoolexamen kan geen beroep worden aangetekend.
artikellS Herkansingsregelingschoolexamen 1. ln het Programma van Toetsing en Afsluiting is opgenomen 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
welke schoolexamenonderdelen herplaatsvinden. kanst kunnen worden en wanneer deze herkansingen De mogefijkheid tot herkansing bestaat alleen voor toetsen die onderdeel zijn van het schoolexamen. Onderdelen van het schoolexamen die vallen onder praktische opdrachten kunnen niet worden herkanst. Het hoogste van de cijfers behaald bij de herkansing en bij de eerder afgelegde toets van het schoolexamen geldt als definitief cijfer voor de toets. Een kandidaat in een voorexamenklas kan na de toetsperiodes 1 en 2 één schoolexamenonderdeel uit de periodes 1 en 2 en na de toetsperiodes 3 en 4 één schoolexamenonderdeel uit de peri-
odes3en4herkansen. Een kandidaat in de examenklassen kan na elke periode twee schoolexamenonderdelen uit de voorgaande periode herkansen. Als de kandidaat meent op grond van bijzondere omstandigheden de mogelijkheid wenst te hebben tot een extra herkansing kan hij daarvoor een verzoek indíenen bij de locatiedirecteur. De locatiedirecteur neemt in voorkomende gevallen een beslissing. De kandidaat kan conform artikel 5 van dit reglement tegen deze beslissing in beroep gaan bij de schoolberoepscommissie. lndien een kandidaat om welke reden dan ook op de afgesproken datum en t'tjd níet deelneemt aan een schoolexamenonderdeel is sprake van afwezigheid als bedoeld in arlikel 24, of van een onregelmatigheid als bedoeld in artikel23. lndien een kandidaat om welke reden dan ook op de afgesproken datum en tijd niet deelneemt aan de herkansing vervalt zijn recht op die herkansing.
artikel
1. 2. 3. 4.
Herexamen schoolexamen
De kandidaat heeft het recht om voor het vak maatschappijleer een herexamen af te leggen. Het herexamen omvat uitsluitend die leerstof die getoetst is als onderdeel van het schoolexamen. ln het Programma van Toetsing en Afsluiting zal opgenomen worden wanneer het herexamen kan worden afgelegd. Het hoogste van het c'rjfer behaald bij het herexamen en bij het eerder afgelegde schoolexamen geldt als definitief cijfer voor het schoolexamen.
artikel
1.
19
20
Bevordering in de bovenbouw vmbo
Naast toetsen die meetellen voor het schoolexamen worden er in de voorexamenklas ook toetsen
afgenomen die meetellen voor het rapport.
Examenreglement vmbo
7
2015-2016
m
Maaswaal corege
\2. 3.
4-
5.
Rapportcijfers voor een vak kunnen samengesteld worden uit zowel cijfers voor onderdelen die niet meetellen voor het schoolexamen als uit cijfers die wel meetellen voor het schoolexamen. Het rapportcijfer is het voortschrijdend gemiddelde van de beoordelingen die voor de toetsen enlof praktische opdrachten behaald zijn van de diverse vakken. De afronding van de cijfers is conform het eindexamenprocedé: indien de uitkomst van de berekening een getal is met twee decimalen, dan wordt het, indien het cijfer achter de komma 49 of minder is, naar beneden afgerond en indien het cijfer 50 of meer is naar boven afgerond. Voor de bevordering van schooljaar 3 naar 4 geldt de Bevorderingsregeling zoals die is opgenomen in het Programma van Toetsing en Afsluiting. Het is een kandidaat niet toegestaan over het onderwijs van één leerjaar van het vmbo langer dan twee schooljaren te doen, terwijl de totale verblijfsduur níet langer dan 5 schooljaren mag zijn.
artikel
1' 2. 3'
2l
Vrijstellingen/ontheffingen
lndien een kandídaat een vóórexamenklas doubleert hoeft hij een voldoende afgesloten schoolexamenvak niet over te doen. De schoolexamenvakken waarop deze vrijstellingsregel van toepassing is worden beschreven in het Programma van Toetsing en Afsluiting. lndíen een kandidaat de examenklas, 4 vmbo, doubleert hoeft hij een vak dat hij met een voldoende voor het schoolexamen heeft afgerond en dat geen centraal examen kent, níet over te doen. Dít geldt ook voor het sectorwerkstuk. ln aanvulling op lid 1 van dit artikel geldt dat de kandidaat die het betreft verplicht is de vrijgekomen studielast op school aan te vullen met de studiemogelijkheden die de school biedt.
artikel22 Mededelingcijfersschoolexamen 1. De kandidaat krijgt in de voorexamenjaren tegelijkertijd met zijn overgangsrapport 2.
3. 4. 5.
een overzicht
van zijn schoolexamenresultaten uitgereikt. Voor de aanvang van het centraal examen maakt de secretaris van het eindexamen aan de kandidaat schriftelijk bekend, voor zover van toepassing,
. . .
de eindcijfers van het schoolexamen de beoordeling van de vakken waarvoor geen cijfer wordt vastgesteld de beoordeling van het sectorwerkstuk. De procedure betreffende de controle van de schoolexamenresultaten bedoeld in lid 1 en 2 van dit artikel, is opgenomen in het Programma van Toetsing en Afsluiting. Een kandidaat kan pas aan het centraal examen deelnemen indien het schoolexamen is afgerond. Een kandidaat heeft het schoolexamen afgerond indien aan het volgende is voldaan: de praktische opdrachten en toetsen van de vakken uít het algemeen gedeelte zoals aangegeven in het Programma van Toetsing en Afsluiting zijn afgelegd en derhalve is voor deze vakken een eindcijfer verkregen, de (deel)vakken van het door de kandidaat gekozen sectordeel zijn getoetst als aangegeven in het Programma van Toetsing en Afsluiting, de handelingsdelen zoals genoemd in het Programma van Toetsing en Afsluiting zijn door de kandidaten naar behoren afgerond.
.
¡
.
Examenreglement vmbo
I
2U5-2A16
m \-
Maaswaat
correge
Regels met betrekking tot onregelmatigheden bij het schoolexamen
23
artikel
1.
2-
Onregelmatigheden bij het schoolexamen
lndien een kandidaat zich ten aanzien van enig deel van het schoolexamen aan enige onregelmatigheid schuldig maakt of heeft gemaakt (bijvoorbeeld door niet deel te nemen aan een toets, het overschrijden van de inleverdatum van een schoolexamenopdracht en het plegen van fraude zoals spieken, het plegen van plagiaat en het inleveren van niet authentieke werkstukken/verslagen), kan de directeur met uitzondering van het bepaalde in artikel 24 tlm 28, maatregelen nemen. De maatregelen bedoeld in het eerste lid, die al dan niet in combinatie met elkaar genomen kunnen worden zijn: het toekennen van het cijfer 1 voor een onderdeel van het schoolexamen, het ontzeggen van de deelname of de verdere deelname aan een of meer onderdelen van het schoolexamen, c) het ongeldig verklaren van een of meer toetsen van het reeds afgelegde deel van het schoolexamen, d) het bepalen dat het diploma en de cijferlijst pas kunnen worden uitgereikt na een hernieuwd examen in door de locatiedirecteur aan te wijzen onderdelen van het schoolexamen.
a) b)
3.
4.
Alvorens een beslissing ingevolge het tweede lid sub a wordt genomen, hoort de directeur de kandidaat. De directeur deelt na overleg met de secretaris van het eindexamen zijn beslissing mee aan de kandidaat en, indíen hü minderjarig is, zijn ouders/verzorgers, zo mogelijk mondeling en in ieder geval schriftelijk. Tegen een maatregel als bedoeld in lid 2 sub a, kan, met inachtneming van het gestelde ín artikel 6 van dit reglement, bezvr¡aar worden aangetekend bij de Commissie van Beroep Eindexamens regio Nijmegen. Alvorens een beslissing ingevolge het tweede lid sub b, c en d te nemen hoort de directeur de kandidaat. De kandidaat kan zích door een door hem aan te wijzen meerderjarige laten bijstaan. Een ontzeggíng van verdere deelname aan het schoolexamen of ongeldig verklaren van (een onderdeel van) het schoolexamen houdt ontzegging van deelname aan het centraal examen in. De directeur stelt de inspecteur hiervan in kennis. De kandidaat en, indien hij minderjarig is, zijn ouders/verzorgers worden schriftelijk op de hoogte geþracht van cie aarci van cie besiissing. De kandidaat kan conform artikel 6 van dit reglement bij de Commissie van Beroep Eindexamens regio Nijmegen bearvaar aantekenen tegen de genomen maatregel.
artikel
1. 2.
3.
24
Añvezigheid bij het schoolexamen
Als een kandidaat aan een onderdeel van het schoolexamen niet heeft deelgenomen, zal hij de wettigheid van zijn verzuim moeten aantonen. De schoolexamencommissíe oordeelt over de wettigheid van het verzuím. Als een kandidaat door ziekte of overmacht niet in staat is aan een onderdeel van het schoolexamen deel te nemen, stellen de ouders of verzorgers van de kandidaat de locatiedirecteur van de betreffende afdeling of, bij diens añrvezigheid, de secretaris van het eindexamen, vóór de aanvang van het betreffende onderdeel in kennis hiervan. Als deze mededeling mondeling geschiedt, moet ze schriftelijk bevestigd worden. Als een artsverklaring ontbreekt, kan de locatiedirecteur van de betreffende afdeling of, bij diens afwezígheid, de secretaris van het eindexamen, na overleg met de ouders of verzorgers een controlerend arts zenden. Een kandidaat die aan één of meerder onderdelen van het schoolexamen om wettige redenen niet heeft deelgenomen wordt in de gelegenheid gesteld het betreffende onderdeel, of de betreffende onderdelen, in te halen.
Fxamenreglement vmbo
I
2015-2016
m
Maaswaal corege
\4. 5. 6.
Wanneer een niet herkansbaar onderdeel om wettige redenen gemist is, dan wordt in overleg met de kandidaat, de secretaris van het eindexamen en de examinator een nieuw tíjdstip voor afname vastgesteld. Wanneer er in één periode meerdere schoolexamenonderdelen om wettige redenen gemist zijn, wordt door de examensecretarís in overleg met de betreffende afdelingsleider een rooster opgesteld voor het inhalen van deze schoolexamens, indien mogelijk op de dag van de herkansingen. Als een kandidaat aan een onderdeel van het schoolexamen niet heeft deelgenomen en er niet voldaan is aan lid 1 en lid 2 van dit artikel, zal artikel23 van dit examenreglement toegepast worden.
artikel
1. 2. 3. 4.
2. 3.
Te laat komen bij het schoolexarnen
Een kandidaat die zonder geldige reden (bijvoorbeeld "verslapen" of "lekke band") te laat komt bij een onderdeel van het schoolexamen, kan, na verkregen toestemming van de betreffende locatiedirecteur ol btj diens añruezigheid, de secretaris van het eindexamen, tot maximaal 30 minuten na aanvang van dit onderdeel worden toegelaten. De kandidaat uit lid 1 van dit artikel moet het werk met de andere kandídaten op het vastgestelde tijdstip beëindigen en inleveren. Bij het bepalen van de beoordeling wordt geen rekening gehouden met het te-laat-komen. lndien een kandidaat méér dan een half uur te laat komt wordt hij niet meer toegelaten tot het' schoolexamenonderdeel. ln dit geval zal artikel 23 van dit examenreglement worden toegepast.
artikel
1.
25
26
Te laat inleveren of niet inleveren van schoolexamenopdrachten
lndien een kandidaat een praktische opdracht op de in het Programma van Toetsing en Afsluiting afgesproken datum en tíjd niet heeft ingeleverd, krijgt, het cijfer 1 of een andere, door de locatiedirecteur opgelegde maatregel passend bij de overtreding (bijv. puntenaftrek) voor die opdracht. De kandidaat kan tegen deze maatregel in beroep gaan bij de schoolberoepscommissie, met inachtneming van het gestelde in artikel 5. lndien een kandidaat een handelingsdeel op de ín het Programma van Toetsing en Afsluiting afgesproken datum niet heeft ingeleverd, geldt het gestelde in artikel 12. De regels voor inleveren van het sectorwerkstuk zijn beschreven in artikef 13 van dit reglement.
artikel2T Persoonl'ljke omstandigheden 1. Een kandidaat die door - aannemelijke - persoonlijke
2. 3.
omstandigheden beneden zijn níveau zou
kunnen presteren voor een nog af te leggen onderdeel van het schoolexamen, dient dit vóóraf schriftelijk aan de secretaris van het eindexamen mee te delen. Te denken valt aan emotionele problemen in de huiselijke kring en/of privésfeer die zo belastend kunnen zijn of worden, dat normaal presteren voor een schoolexamen niet of nauwelijks haalbaar is. De locatíedirecteur neemt de beslissing of de persoonlijke redenen uitstel van enig onderdeel van het schoolexamenonderdeel al dan niet rechfuaardigen. De kandidaat en de examinator worden schriftelijk over de beslissing op de hoogte gebracht. De kandidaat kan tegen dit besluit in beroep gaan bij de schoolberoepscommissie, met inachtneming van het gestelde in artikel 5.
Examenreglement vmbo
10
2015-2016
m
ln¡r
Maaswaal corlege
artikel
28
Gedragsregels bij het schoolexamen
1.
Voor de aanvang van het schoolexamen ontvangt de kandidaat schriftelijk nadere aanwijzingen over de gang van zaken voor, tijdens en na afloop van het schoolexamen en de gedragsregels waaraan hij zich dient te houden.
2.
lndien een kandidaat zich ten aanzien van enig deel van het schoolexamen aan enige onregelmatigheid schuldig maakt of heeft gemaakt kan de directeur conform artikel 23 van dit reglement maatregelen nemen.
Het Centraal Examen
artikel29 Algemenebepalingencentraalexarnen 1. Het centraal examen wordt afgenomen conform de artikelen 36 tot en met 45 van het Eindexa2.
3. 4.
menbesluit vwo-havo-mavo-vbo. Het wordt afgenomen in het laatste leerjaar en kent drie t'tjdvakken: het eerste, het tweede en het derde tijdvak. Ten minste 14 dagen voor Ce aan'rang van het centraa! examen ontvangen de kandidaten het rooster van het centraal examen. ln het rooster staat in elk geval vermeld: de plaats waar de toetsen van het centraal examen worden afgenomen, het tijdstip waarop de toetsen worden afgenomen, de duurvan de toetsen. De locatiedirecteur zorgt ervoor, dat de opgaven van het centraal examen geheim blijven tot de aanvang van de toets waarbij deze opgaven aan de kandidaten worden voorgelegd. Tijdens de toets van het centraal examen worden aan de kandidaten geen mededelingen van welke aard dan ook, aangaande de opgaven gedaan, uitgezonderd mededeling van door de CEVO vastgestelde errata.
. ¡ .
Uitslag, herkansing en d¡plomer¡ng
artikel30 Eindcilfer eindexamen 1. De eindbeoordeling van het eindexamen 2.
3. 4.
wordt voor ieder vak uitgedrukt in een geheel cijfer uit de reeks 1 tot en met 10 of met de kwalificaties "voldoende" of "goed". Voor vakken waaruit het eíndexamen bestaat uit een schoolexamen en een centraal examen bepaalt de examinator de eindbeoordeling voor het vak op het rekenkundig gemiddelde van het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen. ls dit gemiddelde niet een geheel getal, dan wordt het, indien het cijfer achter de komma 49 of minder is, naar beneden afgerond en indien deze 50 of meer ís, naar boven afgerond. Voor vakken wàarbij het eindexamen uitsluitend bestaat uit het schoolexamen is de eindbeoordeling gelijk aan het eindcijfer van het schoolexamen. Voor vakken waarbij het eíndexamen uitsluitend bestaat uit het schoolexamen en waarvoor binnen het schoolexamen de beoordeling plaatsvindt met de kwalificatie "voldoende" of "goed" is de eindbeoordeling gelijk aan de kwalificatie van het schoolexamen.
artikel3l Vaststelling van de uitslag 1. Ðe directeur, locatiedirecteur en de secretaris van het examen stellen de uitslag vast met inachtneming van het gestelde in lid 2 en 3 van dit artikel. De uitslag luidt "geslaagd voor het eindexamen" of "afgewezen voor het eindexamen".
Examenreglement vmbo
11
2015-2016
m
Maaswaal coreg"
-a.2. 3. 4.
De kandidaat die eindexamen vmbo heeft afgelegd en het centraal examen voor alle vakken heeft afgelegd binnen een schooljaar, is geslaagd indien hij voldoet aan de dan vigerende zak- en slaagregeling. lndien dat nodig is om de kandidaat te laten slagen betrekken de locatiedirecteur en de secretaris van het eindexamen een of meer eindcijfers van de vakken niet bij het bepalen van de uitslag. De overgebleven vakken dienen dan wel een eindexamen te vormen. De kandidaat die eindexamen heeft afgelegd en die niet voldoet aan de voorwaarden genoemd in lid 2, is afgewezen, behoudens de mogelijkheid tot herexamen, bedoeld in artikel 31.
artikel32 Herexamen 1. Elke kandidaat heeft voor één vak waarin hij reeds examen heeft afgelegd, nadat de uitslag vol2. 3. 4. 5. 6.
gens artikel 30 is vastgesteld, het recht om in het tweede tijdvak of, indien artikel 35 tweede lid van toepassing is, in het derde tijdvak, opnieuw dan wel alsnog deel te nemen aan het centraal examen. Lid 1 van dit artikel is niet van toepassing voor het CSPE. De kandidaat stelt de secretaris van het eindexamen schríftelijk ín kennis van gebruikmaking van het in het eerste lid bedoelde recht. Dit doet hij vóór een door de secretaris te bepalen dag en tijdstip. Het hoogste van de cijfers behaald bij het herexamen en bij het eerder afgelegde centraal examen geldt als definitief cijfer voor het centraal examen. Voor het CSPE geldt het cíjfer van het herexamen. Na afloop van het herexamen wordt de uitslag definitief vastgesteld met overeenkomstige toepassing van artikel 3l en aan de kandidaat medegedeeld.
artikel33 Diploma en cijfertijst 1. De dírecteur reikt op grond van de definítieve
2. 3.
uitslag aan elke kandidaat die eindexamen heeft afgelegd een lijst uit waarop zijn vermeld: de cijfers voor het schoolexamen en de cijfers voor het centraal examen, de vakken en het onderwerp of de titel van het sectonrerkstuk. de beoordeling van het secton¡verkstuk, het kunstvak en het vak lichamelijke opvoeding. de eindcijfers van de examenvakken, en de uitslag van het eindexamen. De directeur reikt op grond van de definitieve uitslag aan elke voor het eindexamen geslaagde kandidaat een diploma uit, waarop het profiel of de profielen zijn vermeld die bij de uitslag zijn betrokken. Duplicaten van diploma's worden niet verstrekt. lndien een kandidaat in meer vakken examen heeft afgelegd dan in de vakken die ten minste tezamen een eindexamen vormen, worden de eindcijfers van de vakken die niet bij de bepaling van de uitslag zijn betrokken, op de cijferlijst vermeld, tenzij de kandidaat daartegen bezwaar heeft.
. . . . .
artikel
1.
34
Bewaren examenwerk
Het werk van het centraal examen van de kandidaten wordt gedurende zes maanden na de vaststelling van de uitslag bewaard door de locatiedirecteur, ter inzage voor belanghebbenden. Het inzien van het werk dient tevoren worden aangevraagd bij de secretaris van het eindexamen. Na het verstrijken van zes maanden wordt het werk vernietigd door het eindexamensecretariaat.
Examenreglement vmbo
12
2015-2016
m
Maaswaal cottese
\Regels m.b.t. onregelmatigheden b¡i het centraal examen
artikelS5 Onregelmatigheden bij het centraal examen 1. lndien een kandidaat zich ten aanzien van enig deel van het centraal examen aan enige onregel2.
matigheid schuldig maakt of heeft gemaakt kan de locatiedirecteur maatregelen nemen. De maatregelen bedoeld in het eerste lid, die al dan niet in combinatie met elkaar genomen kunnen worden zijn: a) het toekennen van het cijfer 1 voor een onderdeel van het centraal examen, b) het ontzeggen van de deelname of de verdere deelname aan een of meer onderdelen van het centraal examen, c) het ongeldig verklaren van een of meer toetsen van het reeds afgelegde deel van het centraal examen, het bepalen dat het diploma en de cijferlijst slechts kunnen worden uitgereikt na een hernieuwd examen in door de locatiedirecteur aan te wijzen onderdelen van het centraal examen. De kandidaat legt dat examen af in het volgende tijdvak van het centraal examen, dan wel ten overstaan van de staatsexamencommissie. Alvorens een beslissing ingevolge het tweede lid sub a, b, c en d te nemen hoort de directeur de kandidaat. De kandidaat kan zich door een door hem aan te wijzen meerderjarige laten bijstaan' De directeur deelt zijn beslissing mee aan de kandidaat en, indien hij minderjarig is, zijn ouders/verzorgers, zo mogelijk mondeling en in ieder geval schriftelijk. Tegen een maatregel als bedoeld in líd 2 sub a, b, c en d kan een beroep worden ingesteld bij de Commissie van Beroep Eindexamens regio Nijmegen conform artikel 6 van dit reglement.
d)
3.
artikel
1.
23.
36
Verhindering deelname bij het centraal examen
lndien een kandidaat om een geldige reden, ter beoordeling van de directeur, is verhinderd bij een of meer toetsen in het eerste tijdvak aanwezig te zijn, wordt hem in het tweede tijdvak de gelegenheid gegeven het centraal examen op ten hoogstä twee toetsen te voltooien. lndien artikel 37, vierde lid, van het Eindexamenbesluít toepassing vindt, wordt de gelegenheid gegeven het centraal examen op meer dan twee toetsen te voltooien, afhankelijk van de feitelijke mogelijkheden. lndíen een kandidaat in het tweede tijdvak evenzeer verhinderd is, of wanneer hij het centraal examen in het tweede tijdvak niet kan voltooien, wordt hij in de gelegenheid gesteld in het derde tijdvak ten overstaan van de staatsexamencommissie zijn eindexamen te voltooien. De kandidaat meldt zich zo spoedig mogelijk door tussenkomst van de secretaris van het eindexamen aan bij de voorzitter van de desbetreffende staatsexamencommissie.
artikel3T Gedragsregels bij het centraal examen 1. Voor de aanvang van het centraal examen ontvangt de kandidaat 2.
schriftelijk nadere aanwijzingen over de gang van zaken voor, tijdens en na afloop van het centraal examen en de gedragsregels waaraan hij zich dient te houden. lndien een kandidaat zich ten aanzien van eníg deel van het centraal examen aan enige onregelmatigheid schuldig maakt of heeft gemaakt kan de directeur conform artikel 34 van dit reglement maatregelen nemen.
Examenreglement vmbo
13
2015-2016
m
Maaswaal cotege
\Overige bepalingen
artikel3S llfirijking wijze van examineren 1. De locatiedírecteur kan toestaan dat een gehandicapte
2.
3.
kandidaat het examen geheel of gedeeltelijk aflegt op een wijze die is aangepast aan de mogelijkheden van die kandidaat. De kandidaat dient een verzoek hiertoe zo spoedig mogelijk in bij de locatiedirecteur. ln dat geval bepaalt de locatiedírecteur de wijze waarop het examen zal worden afgelegd. Tegemoetkoming in de examenstof is niet mogelijk. Hij doet hiervan zo spoedig mogelijk mededeling aan de inspectie. Tenzij sprake is van een objectief waarneembare lichamelijke handicap, geldt ten aanzien van het in het eerste lid bedoelde aangepast wijzen van examineren dat: a) er een deskundigenverklaring is die door een ter zake deskundige psycholoog of orthopedagoog is opgesteld, b) de aanpassing voor zover betrekking hebbend op het examen in ieder geval kan bestaan uit verlenging van de duur van de desbetreffende toets van het examen met ten hoogste 30 minuten, en c) een andere aanpassing slechts kan worden toegestaan voor zover daartoe in de onder a) genoemde deskundigenverklaring ten aanzien van betrokkene een voorstel wordt gedaan dan wel indien de aanpassing aantoonbaar aansluit bij de begeleidingsadviezen, vermeld in die deskundigenverklaring. De directeur kan toestemming geven dat ten aanzien van een kandidaat die met inbegrip van het schooljaar waarin hij eindexamen aflegt ten hoogste zes jaren onderuvijs in Nederland heeft gevolg en voor wie het Nederlands niet de moedertaal is, een aangepaste wijze van examineren wordt gehanteerd. Die aangepaste wijze kan slechts betrekking hebben op een verlenging van de duur van de toets van het examen met ten hoogste 30 minuten en/of gebruik van een verklarend woordenboek der Nederlandse taal. Tegemoetkoming in de examenstof is niet rnogelijk.
artikel
1.
2. 3.
39
Spreiding voltooiing eindexamen
De directeur kan, de inspectie gehoord, toestaan dat ten aanzien van een kandidaat die in het laatste leerjaar langdurig ziek is, en ten aanzien van een kandidaat die lange tijd ten gevolge van een bijzondere, van de wil van de kandidaat onafhankelijke omstandigheid niet in staat is geweest het onderwijs in alle betrokken eindexamenvakken gedurende het laatste leerjaar te volgen, het eindexamen gespreid over twee opeenvolgende schooljaren wordt afgelegd. ln dat geval wordt het eindexamen in een vak in het eerste of het tweede van deze schooljaren afgesloten. De directeur geeft zijn in het eerste lid bedoelde toestemming uiterlijk voor de aanvang van het eerste tijdvak van het centraal examen. ln bijzondere gevallen kan de directeur afwijken van de eerste volzinnen ten behoeve van een kandidaat die nog niet in alle betrokken eindexamenvakken centraal examen heeft afgelegd. Ten aanzien van het bedoelde in lid 1 en 2 is artikel 59 van het Eindexamenbesluit van toepassing.
artikel40 Slotbepaling 1. In alle gevallen waarin dit examenreglement niet voorziet beslist de directeur
Examenreglement vmbo
14
2015-2016
m
Overzicht PTA (en PTO) Leerweg:
vmbo kaderberoepsgerichte leerweg
Vak:
Biologie
Weging
ì
zors-ãöro
2
2015-2016
TW 1
3
2015-2016
2
4
2015-2016
TW2
5
2015-2016
3
2015-2016
TW3
7
2015-2016
4
I
2015-2016
2015-2017
--
Schooljaar Periode 1
Schoolexamenperiode:
Duur
ST
ST
ST
ST
I
rapport
Weging SE
Herkansbaar
1
Ja
Hoofdstuktoets: Thema
Ja
Hoofdstuktoets: Thema 2
Stofomschrijving
45
1
45
I
45
1
1
Ja
Hoofdstuktoets: Thema 3
45
1
1
Ja
Hoofdstuktoets: Thema 4
45
1
1
Ja
Hoofdstuktoets: Thema 5
45
1
1
Ja
Hoofdstuktoets: Thema 6
45
1
1
Nee
90
1
1
Ja
1
Presentatie Evolutie Hoofdstuktoets Katern Erfelijkheid en Evolutie
Opmerkingen:
- Het volledige PTA voor het vak Biologie dient uiterlijk op vrijdag 1 juli 2016 te zijn afgerond - De praktijkopdrachten van PTA 7 dienen uiterlijk op vrijdag 24 juni 2016 te zijn ingeleverd.
Maaswaal cotege
Overzicht PTA (en PTO) Leerweg:
vm bo kaderberoepsgerichte leerweg
Vak:
Maatschappijleer
Soort
Periode
lt
Schoolerxamenperiode:
2015-2016
m \-
Maaswaal
cotrese
1
Duur
Weging rapport
PO
Weging SE
Herkansbaar
Stofomschrijving
1
Nee
Praktischer opdracht: Discussievaardigheden. Deze opdracht dient uiterlijk
vrijdag li ovember 2015 te zijn ingeleverd 2 3
TW1
2015-2016
*2'
201 5-2016
ST
45
2
2
Ja
1
1
Nee
Hoofdstuk
1
1en2+
2paragrafen 1,3,5,6
:
PÓ
Praktischer opdracht: Politiek. Deze opdracht dient uiterlijk op vrijdag 15
uari 2016 te zijn ingeleverd. 4
2015-2016
TW2
ST
5
2015-2416
3
PO
45 1
2
Ja
1
Nee
Hoofdstuk 3: Politiek Praktische opdracht: Media en beeldvorming. Deze opdracht dient uiterlijk
vrijdag 1B maart 2016 te zijn ingeleverd 6
2015-2016
TW3
ST
7
2ii¡s-zûa
4
PO
8
2015-2016
*
ïW+-
' sf
45
2
2
Ja
2
2
Nee
Hoofdstuk 7: Criminaliteit Praktische opdracht: Wat is normaal? Vooroordelen en stereotyperingen eze opdriacht dient uiterlijk op vrijdag 24 juni 2016 te zijn ingeleverd
45
0
Nee
Schriftelijke overhoring Hoofdstuk 4: Multiculturele samenleving paragrafen ,2,3,4
Opmerkingen: - Aan het einde van leerjaar 3 wordt er een schriftelijk herexamen van 90 minuten (op school) ailngeboden van Maatschappijleer 1. Dit herexamen omvat de leerstof van PTA2, PTA4 en PTA6. De cijfers die tijdens het schooljaar voor de praktische opdrachten zijn behaald, blijven staan. Het eindcijfer van het herexamen wordt als volgt berekend: het gemiddelde van de praktische opdrachten (telt voor 407o mee) opgeteld bij het cijfer voor het herexamen (telt voor 60% mee). Wanneer dit hoger is dan het oorspronkelijl<e cijfer voor Maatschappijleer 1, dan verv'alt het oude gemiddelde eindcijfer en telt het nieuwe eindcijfer. Het volledige PTA voor het vak Maatschappijleer dient uiterlijk op vrijdag 1 juli 2016 te zijn afgr:rond.
-
m
Overzicht PTA (en PTO) Leerweg Vak:
Schoolexamenperiode:
vmbo kaderberoepsgerichte leerweg Lichamelijke Opvoeding
Schooljaar Periode Soort I Duur
Weging
Weging SE
Herkansbaar
\r\-
Maaswaal
2015-2017
Stofomschrijving
rapport
2 3
2015-2016
TW2
2015-2016
3
2015-2016
ïw4
45
Ja
l,lD
Ja 'i-_.'
HD
45
n
-
Hoogspringen - Basketbal - Bewegen en muziek
-
Touwzwaaien
-
Trampoline
- Circuit
'_
Ja
- Frisbee - Speerwerpen - Coopertest
Opmerkingen: Het PTA bestaat uit blokken van 4 onderdelen: Elk blok moet met minimaal een voldoende worden afgesloten - 3xV en 1xO = Voldoende - 4xV = Voldoende - 3xV en lxG = Voldoende - 3xG en 1xO = Voldoende - 3xG en 1xV = Goed - 4xG = Goed
- Het volledige PTA voor het vak LO dient uiterlijk op vrijdag 1 juli 2016 te zijn afgerond
cottege
Overzicht PTA (en PTO) Vak: ''-
_
_"f.-*
Weging
I
î
Schoolerxamenperiode:
vmbo kaderberoepsgerichte leerweg Kunstvakken 1
Leerweg
Schooljaar Periode Soort
Duur
rapport
Weging SE
2O14-2015
m \-
Maaswaal
cottese
Stofomschrijving
Herkansbaar
1
2015-2016
I
HD
Ja
KV1 Project 1: Moodboard. Wie ben jij?
2
2015-2016
2
HD
Ja
KV1 Project 2: Beeldende kunst. Maak je eigen schilderij
3
2015-2016
3
Ja
KVl Project
3: Animatie. Maak een animatie met het onderwerp de
van nu 4
2015-2016
4
HD
5
2015-2016
4
HD
6
2015-2016
4
''I HD
I
Ja
KV1 Project 4: Vormgeving. Ontwerp je eigen logo
Ja
KV1 Verwerkings opdracht: Museum bezoek.
Ja
KV1 Verwerkings opdracht: Filmverslag
Ja
KV1 Project 5: Presenteren. Presenteer waar jij staat als het gaat om kunst
I
7 ,2015-201
4
cultuur, gebruik hierbij onderdelen uit je kunstdossier
Opmerkingen: - Het geháe PTA (en elk onderdeel daarvan) voor het vak Kunstvakken 1 dient op vrijdag 1 juli 21016 met een 'Voldoende' te zijn afgesloten.
Overzicht PTA (en PTO) Leerweg Vak:
Schoolexamenperiode:
vmbo kaderberoepsgerichte leerweg
2015-2017
Economie
Periode 4
rapport 2
Weging SE
Herkansbaar
2
Ja
Stofomschrijving Eindtoets leerjaar 3: Thema's: - Consumptie, hoofdstuk
1
- Arbeid en Bedrijfsleven, hoofdstuk 5 - Arbeid en Productie, hoofdstuk 6
- Overheid en Bestuur, hoofdstuk 7
- lnternationale ontwikkelingen, hoofdstuk Opmerkingen: Het gehele PTA voor het vak Economie dient uiterlijk op vrijdag 1 juli 2016 te zijn afgerond.
I
m \-
Maaswaal cotese
m
Overzicht PTA (en PTO)
Í
Leerweg:
vm bo kaderberoepsgerichte leeruveg
Vak:
Dienstverlening en Commercie
I
rt
I
I
I
Duu f
Schoolexamenperiode:
--
rapport
Weging SE
Herkansbaar
Stofomschrijving
2015-2016
1
PO
2
2
Nee
le Dubbelklik: Sportschool
2
2015-2016
1
PO
1
I
Nee
jkonderdeel Dienstverlening
3
2015-2016
TW1
PT
1
1
Nee
4
2015-2016
TW1
2
2
Ja
5
2015-2016
2
PO
2-
2
Nee
6
2015-2016
2
PO
1
1
Nee
7
2015-2016
2
PO
2
2
Nee
psstage blok I
¡i
2015-2016
TW2
PT
1
1
Nee
jktoets
I
2015-2016
TW2
ST
2
2
Ja
10
zols-zota
3
PO
2
2
Nee
11
2ör s-áoi o
3
4
1
Nee
2 2015-2016
3
2
2
Nee
13 2015-2016
TW3
1
1
Nee
14 2015-2016
TW3
2
2
Ja
PO
2
2
Nee
odule Dubbelklikr Vakantiepark
PO
1
Nee
erdeel Dienstverlening
1
1
I
15 2015-2016 16 2015-2016 17 2015-2016
45 ì
4 4 '--.*.
-'
ST
45
I
i
heorietoets
le Dubbelklik: Tuincentrum derdeel Dienstverlening
heorietoets le Dubbelklik: Spoorwegen Dienstverlening
roepsstage blok 2 jktoets
L.
-- j
4
PO
2015-2016
TW4
Þr
19 2015-2016
TW4
.rI
1B
45
45
2015-2017
2
2
Nee
1
1
Nee
2
2
Ja
blok 3
Maaswaal cotese
Opmerkingen: - Competentiebeoordeling beroepshouding en ontwikketling. - Periode 2 en 4: lndividueel gesprek
- De praktijkopdrachten en de PTA-onderdelen voor buitenschoolsleren dienen op de vrijdag aan het einde van het blok te worden ingeleverd - Blok 1 : vrijdag 18 december 2015 - Blok 2: vrijdag 18 maart 2016 - Blok 3: vrijdag 24 iuni 2Q16 Het gehele PTA voor het vak Dienstverlening & Commercie dient uiterlijk op vrijdag 1 juli 2016 te zijn afgerond.
Overzicht PTA (en PTO) Leerweg
vm bo kaderberoepsgerichte leerweg
Vak:
Zorg en Welzijn
Duur
r Schooljaar Periode Soort
Schoolexamenperiode:
Weging ,
rapport
Weging SE
Herkansbaar
2015-2A17
Stofomschrijving
2015-2016
1
PO
1
Nee
2015-2016
1
ST
3
Ja
heorietoets na afronding werkveld
3
2015-2016
1
PO
2
Nee
dmap (opdrachten).
4
2015-2016
TW 1
PT
1
1
1
Nee
m \-
koken (gemiddelde per periode)
jktoets werkveldmap (tijdsduur afhankelijk van toets)* + petentiegesprek.
5
2015-2016
2
PO
6
2015-2016
2
7
2015-2016
B
I
1
Nee
PO
1
Nee
2
ST
3
Ja
2015-2016
2
Þö
2
2
Nee
2015-201Cì
TW2
Þr
1
1
i-** I
î
Nee
tioi{en (gem¡odiioô pei periooè). itenschools leren/ project (een dagdeel per week) heorietoets na afronding werkveld (opdrachten). jktoets werkveldmap (tijdsduur afhankelijk van toets)* + petentiegesprek.
10 2015-2016
3
PO
1
1
Nee
1
1
Nee
3
3
Ja
2
2
Nee
2
2
Nee
istechniek koken (gemiddelde per periode).
I
2015-2016
3
PO
1
2 2015-2016
3
ST
1
3 2015-2016
3
Þo
1
4 2015-2016
TW3
PT
11
45
I
na afronding werkveld map (opdrachten).
werkveldmap (tijdsduur afhankelijk van toets)* + petentiegesprek.
I !
_t
uitenschools leren/ project (een dagdeel per week)
15 2015-2016
4
PO
I
1
Nee
koken (gemiddelde per periode).
16 2015-2016
4
PO
1
1
Nee
uitenschools leren/ project (een dagdeel per week) / MAS
17 2015-2016
4
ST
3
Ja
18 2015-2016
4
PO
2
2
Nee
PO
1
1
Nee
19 2015-2016
rietoets na afronding werkveld. ap (opdrachten) isopdracht.
Maaswaal
correse
20 2015-2016
TW4
2
werkveldm ap (tijdsduur afhankelijk van toets)" +
Opmerkingen: * Praktijktoets: planning en afname door docenten Zorg & Welzijn. - Het volledige PTA voor het vakZorg en Welzijn dient uiterlijk op vrijdag 1 juli 2016 te zijn afgerond.
Bijlage
l: Toelichti ng en Aanvullingen
Het gehele PTA voor elk vak vormt het schoolexamen voor het hele vmbo. Voor sommige vakken is het schoolexamen verspreid over leerjaar 3 en 4. Vmbo-basis beroepsgerichte leerweg en -kader beroepsgerichte leeruveg: Maatschappijleer: Dit vak wordt afgesloten in leerjaar 3. Het eindcíjfers van dit vak staat rechtreeks op de cijferlüst, horend bij het diploma. Kunstvakken 1: Dit vak wordt afgesloten in leerjaar 3. Dit vak dient minimaal
Welzijn:
met een voldoende te zijn afgerond.
Zorg & Dit vak loopt van leerjaar 3 door in leerjaar Handel & Administratie: Dit vak loopt van leerjaar 3 door in leerjaar Dienstverlening en Commercie: Dit vak loopt van leerjaar 3 door in leerjaar Dit vak loopt van leerjaar 3 door in leerjaar ,_Dit vak loopt van leerjaar 3 door in leerjaar Voor alle andere vakken wordt het PTA uitsluitend afgerond in leerjaar 4.
Biologie Economie
4 4
4 4 4
Vmbo-theoretische en -gemengde leerweg:
Maatschappijleer:
Dit vak wordt afgesloten in leerjaar 3. Het eindcijfer van dit vak staat op de cijferlijst, horend bij het diploma. Kunstvakken 1: Dit vak wordt afgesloten in leerjaar 3. Dit vak dient minimaal met een voldoende te zijn afgerond. Geschiedenis: Dit vak loopt van leerjaar 3 door in leerjaar 4. Voor alle andere vakken wordt het PTA uitsluitend afgerond in leerjaar 4.
Toetsweken (met PTA-toetsen): Leerjaar 3 en 4 Tentamenweek 1 : periodeafsluiting 1 maandag Tentamenweek 2: periodeafsluiting 2 maandag Tentamenweek 3: periodeafsluiting 3 maandag Tentamenweek 4: periodeafsluiting 4 maandag
9 november Vm vrijdag 13 november 2015 18 januariUm vrijdag 25 januari 2016 21 maartVm dinsdag 29 maart2016 27 juni Um vrijdag 1 juli 2016 (Leerjaar 3)
Herkansingen Leerjaar 3: Herkansing uit periode 1 en 2 Herkansing uit periode 3 en 4
dinsdag 1 maart 2016 (tijdens lesuur 6, 7, B en 9) donderdag 7 juli 2016 (tijdens lesuur 1 , 2 en 3)
Herkansingen Leerjaar 4: Herkansing uit periode 1 Herkansing uit periode 2 Herkansing uit periode 3
dinsdag I december 2015 (tijdens lesuur 6, 7, I en 9) dinsdag 1 maart 2016 (tijdens lesuur 6, 7, B en g) donderdag 19 april 2016 (tijdens lesuur 6, 7, B en g)
Attentie: Als de leerling zich niet heeft ingeschreven voor de herkansing, wordt hijl zij niet toegelaten. De inschrijving is verplicht.
Bijlage 2: Examenroosters De onderstaande informatie is uitsluitend bedoeld voor examenkandÍdaten in Leeriaar 4: Roosfer van examen (algemene planning). TIJDVAK 1: Gentraal SchriftelijU digitaal Examen (CSE/CDE) Centraal Schriftelijk en Prakt'rjk Examen (CSPE) Centraal Schriftelijk Praktijk Examen (CSPE) voor vmbo T en vmbo GL: (in de periode ...) Technologie vanaf maandag 4 april 2016 Beeldende vakken (CPE) vanaf maandag2l maart2016 Centraal Schriftelijk Praktijk Examen (CSPE) voor vmbo B/K: Vanaf maandag 4 april Centi"aal Schriftelijk Examen (CSE) vocr
vmboJ:
Overige vakken tussen vrijdag 13 meien donderdag 26 mei2016 Centraal Digitaal Examen (CDE) voor vmbo-B/K: Start op vrijdag 13 mei. De examens worden afgenomen in de (na)middag. En het rooster voor deze examens wordt door het Maaswaal College vastgesteld en wijkt af van het landelijke examenrooster! ! ) Bekendmaking 'voorlopige' normering van het CSPE op woensdag I juni 2016. Bekendmaking 'definitieve' normering van het Centraal Examen op donderdag 16 juni 2016 Alle leerlingen worden op donderdag 16 juni 2016 na 14:00 uur door hun gebeld om de uitslag van het centraal examen te vernemen.
TIJDVAK 2 (herkansing): Centraal Schriftelijk/ digitaal Examen (CSE/CDE) Centraal Schriftelijk en Praktijk Examen (CSPE) Vmbo T
Centraal Schriftelijk Examen en Centraal Schriftelijk Praktijk Examen (CSPE en CPE) CSE: Dinsdag 21, woensdag22 juni en donderdag 23 juni2016 CSPE: Dinsdag 21 , woensd ag 22 iuni, donderdag 23 juni en vrijdag 24 iuni
. r .
Vmbo B/K
2016 Vaststellen en normering van de uitslag vrijdag 1 juli2016
Centraal Schriftel ijk Praktijk Exam en (CSP E) : Tussen donderdag 16 juni en vrijdag 24 iuni 2016
.
Centraal Digitaal Examen: donderdag 23 juni 2016 (tussen 08:30 en 13:00 uur) Vaststellen van de uitslag CSPE en CDE vrijdag 24 juni2O16
'.
Biilage 3: De slaaq- en zakreselins (leerjaar 4) Om toegelaten te worden tot het Centraal Examen dient het schoolexamen volledig te zÍin afgerond. Wanneer het resultaat van het schoolexamen is vasfgesúefd door de school, ouders en de leerling worden de gegevens opgestuurd naar de lBG. Vanaf dat moment zijn er geen veranderingen meer mogelijk. De school zal voor leerjaar 3 (vÍer maal) en voor leerjaar 4 (3 maal) het examendossler uÍtgeven met daarop de resultaten van het schoolexamen. Voor de afnamen van PTA-onderdelen en het Centraal Examen wordt de leerling in kennis gesfeld van de werkrijze, roosfers en het reglement. Het examenbesluit en de uitgangspunten voor de slaagJzakregeling zijn ook te vinden op www.examenblad.nl Voor het VMBO geldt: De kandidaat die eindexamen vmbo heeft afgelegd, is geslaagd indien het rekenkundig gemiddelde van zijn bij het centraal examen behaalde cijfers ten minste 5,5
1
o
is;
en...
. .
dat het eindcijfer voor Nederlands minimaal een 5 is; dat voor de rekentoets VO op 2F minimaal een 6 is gehaald.
. r
dat het eindcijfer voor Nederlands minimaal een 6 is; dat voor de rekentoets VO op 2F minimaal een 5 is gehaald.
of:
LET OP: dit bovenstaande staat nóg officieel besloten binnen het examenbesluit. Momenteel (dd. f 6 september 20f Ð is na verificatie, door het ministerie gemeld dat er wijzigingen zullen volgen, maar dat de Tweede Kamer hierover nog moet beslissen. Zodra de Tweede Kamer de formele wijziging publiceren, wordt u zo spoedig mogelijk hierover in kennis gesteld. a.
voor ten hoogste één van zijn examenvakken het eindcijfer 5 heeft behaald en voor zijn overige examenvakken een 6 of hoger, of
b.
voor ten hoogste één van zijn examenvakken het eindcijfer 4 heeft behaald en voor zijn overige examenvakken een 6 of hoger waarvan ten minste één 7 of hoger, of
c.
voor twee van zijn examenvakken het eindcijfer 5 heeft behaald en voor zijn overige examenvakken een 6 of hoger waarvan ten minste één 7 of hoger.
2
Voor de toepassing van het eerste lid, onderdelen a, b en c, wordt het eindcijfer van het afdelingsvak of het intrasectorale of intersectorale programma in de basisberoepsgerichte en de kaderberoepsgerichte leerweg meegerekend als twee eindcijfers.
3.
ln aanvulling op het eerste lid geldt tevens dat voor de vakken lichamelijke opvoeding en het kunstvak uit het gemeenschappelijk deel en in de gemengde en de theoretische leerweg voor het sectoruverkstuk de kwalificatie 'voldoende' of 'goed' is behaald.
Diploma-uitreiking
. .
De diploma-uitreiking voor de Theoretische/ Gemengde Leeruveg vindt plaats op donderdag 7 juli 2016 om 16:00 uur. De diploma-uitreiking voor Basis/Kader vindt plaats op donderdag 7 juli om 19:30 uur.
Bijlage 4: afkortingen met betekenis PTA
Programma van Toetsing en Afsluiting. Alle scholen in het voortgezet onderwijs dienen een volledig overzicht aan te bieden waarin per vak alle afnamen, herkansingen, weging en inhoud et cetera, worden vermeld.
Toelichting van gegevens in elk PTA
Nr: PTA-nummer van het vak. Schooljaar: moment in het schooljaar wanneer dit PTA-nummer wordt afgenomen. Periode: Leerjaar 4 is voor het schoolexamen verdeeld in drie perioden. Leerjaar 3 in vier perioden. ln het PTA vind je in welke periode de afname van het bijhorende PTA-nummer plaatsvindt. Soort: HD (handelingsdeel), MT (mondelinge toets), PO (praktische opdracht), PT (praktische toets), ST (schriftelijke toets), LT (luistertoets). Weging rapport: dit cijfer geeft aan hoe vaak het PTA-nummer meetelt in een rapportperiode. Dit is met name bedoeld voor afnamen in leerjaar 3. Weging SE: dit cijfer geeft aan hoe vaak het PTA-nummer meetelt (meeweegt) voor het eindcijfer van het vak. Voor leerlingen in leerjaar 4 is er geen rapport. Daar is alles betrokken in het schoolexamen (SE). Herkansbaar: Hierin wordt aangegeven of het PTA-nummer herkansbaar is of niet. Stofomschrijving: dit is de inhoud van de afname.
csE
Centraal Schriftelijk Examen: bestemd voor leerlingen vmbo-t en gt
CDE
Centraal Digitaal Examen: leerlingen vmbo-b en vmbo-k leggen een digitaal examen af.
CSPE
Centraal Schriftelijk Praktijk Examen;voor leerlíngen vmbo-b, vmbo-k en vmbogt. Zij leggen examen af van een praktijkvak waarin de theorie is geTntegreerd.
SE
Schoolexamen (dit is het gehele PTA).
Bijlage 5: Rekentoets 2F VO (voorexamenjaar) Bij het vaststellen van de uitslag van het examen in juni 2016 wordt de rekentoets onderdeel van de slaagzakregeling (zie bijlage 3). Momenteel worden er wijzigingen verwacht op de invoering. Daarvoor moet de Tweede Kamer nog een besluit nemen. Toch is de school verplicht de eerdere besluitvorming te communiceren, wetende dat er de komende weken veranderingen aankomen. De rekentoets is opgenomen in de kernvakregeling Binnen de kernvakregeling op het vmbo staat het vak Nederlands naast de rekentoets. De kernvakregeling stelt dat voor het vak Nederlands minimaal een 5 gehaald moet worden, met daar tegenover minimaal een 6 voor de rekentoets. Of .. voor de rekentoets wordt minimaal een 5 gehaald en voor de rekentoets minimaal een 6. De rekentoets valt buiten de compensatieregeling en de 5,5-norm. Het eindcijfer van de rekentoets telt niet mee voor de compensatieregeling. Bijvoorbeeld: als het eindcijfer van de rekentoets een 7 is, mogen er geen twee vijven of een vier tegenover staan. Ook telt het cijfer van de rekentoets niet mee voor de 5,5-norm. Binnen deze regelgeving worden uitsluitend examenvakken betrokken die afgenomen worden binnen tijdvak 1
Afnamemomenten: In schooljaar 2015-2016 zullen de derdejaars leerlingen (minimaal) één mogelijkheid krijgen aangeboden. Vooralsnog is nog onduidelijk welk moment er wordt genomen voor de derdejaars leerlingen. De afnamemomenten zijn als volgt: Eerste afnameperiode 2F: 11 t/m 20 januari 2016 3F: 13 t/m 26 januari 2016 Tweede afnameperiode 2F: 14 t/m 23 maart 2016 3F: 16 t/m 30 maart 2016 Derde afnameperiode 2F: 30 mei t/m 8 juni 2016 3F: 30 mei t/m 10 juni 2016
Eerste afnameperiode 2ER: woensdag 13 en donderdag 14 januari 2016 3ER: woensdag 20 en donderdag 21 januari 2016 Tweede afnameperiode 2ER: woensdag 16 en donderdag 17 maart 2016 3ER: woensdag 23 en donderdag 24 maart 2016 Derde afnameperiode 2ER: woensdag 1 en donderdag 2 juni 2016 3ER: woensdag 1 en donderdag 2 juni 2016 De ER-toets geldt voor leerlingen met een ernstig rekenprobleem
Zodra het besluit over de invoering door de Tweede Kamer is genomen, worden ouders direct in kennis gesteld over deze wijzigingen. Op dinsdag 5 januari 2016, zal hier uitvoerig aandacht aan besteed worden.
