8 rubriek
“Bij elk werk dat onze dienst uitvoert, hebben we oog voor de 3 P’s: People, Planet en Profit.”
gecoverd doen
09
BOUWEN AAN DE TOEKOMST OVER DE AFBRAAK VAN HET OUDE PROVINCIEHUIS EN DE GEPLANDE OPBOUW VAN DE NIEUWE TOREN IS AL VEEL GEZEGD EN GESCHREVEN. JE ZOU BIJNA VERGETEN DAT DE PROVINCIE ANTWERPEN NOG ANDERE INFRASTRUCTUURWERKEN UITVOERT. OOK IN DE EERSTE MAANDEN VAN 2014 ONDERGINGEN HEEL WAT GEBOUWEN EEN VORM VAN RENOVATIE OF RESTAURATIE, WAARONDER DE KATHEDRAAL EN HET ZILVERMUSEUM STERCKSHOF. MAAK KENNIS MET DE DIENST DIE DIE PROJECTEN IN DE STEIGERS ZET: DE DIENST INFRASTRUCTUUR EN VASTGOED. Tekst Kevin Celis – Communicatiedienst 1 dienst, 64 medewerkers en grosso modo 600 provinciale gebouwen. De omvangrijke missie van de dienst Infrastructuur en Vastgoed (DIN) bestaat erin om duurzame en waardevolle gebouwen, terreinen en projecten te ontwikkelen en te beheren voor de provincie Antwerpen. “Bij gelijk welk werk dat onze dienst uitvoert, hebben we altijd oog voor de 3 P’s: People, Planet en Profit”, zegt Geert Debel. Sinds eind 2012 is Geert directeur van de dienst. Als polytechnisch ingenieur bouwkunde en voormalig departementshoofd facilitair beheer bij het UZ Gent, is hij thuis in de bouw en het gebouwbeheer. “Duurzaam staat niet enkel voor Planet, het klassieke aspect waar je bij duurzaamheid aan denkt. Duurzaamheid is ook onlosmakelijk verbonden met People en Profit. Daarom kiezen we bij onze projecten telkens voor een klantgerichte aanpak en efficiëntie. Met waardevolle projecten doelen we op 2 soorten waardes: architecturale waarde en erfgoedwaarde.” Klinkt dat als Chinees? Geen nood! Geert laat zijn licht schijnen op enkele interessante werken van de afgelopen maanden en vertelt hoe DIN daarbij zijn missie nastreeft.
Ondersteunende kracht © Fotograaf
Op 26 april opende campus PIVA zijn nieuwe vleugel. Waar vroeger het gas-
tenrestaurant stond, staat nu een eigen infrastructuur voor alle voedings- en modeopleidingen van het volwassenenonderwijs. Aan die nieuwbouw werd anderhalf jaar gewerkt. Door dat project beschikt ons Centrum voor Volwassenenonderwijs voortaan over 5 verdiepingen op die locatie: een ruime kelder, een gelijkvloers met gastenrestaurant dat gemeenschappelijk gebruikt wordt met de dagschool van PIVA en 3 verdiepingen met keukens, een extra gastenrestaurant en de lokalen voor de bakkers-, administratie- en modeopleidingen. “Dit project toont duidelijk dat DIN vooral een ondersteunende dienst is. Wij leveren niet rechtstreeks aan de burger”, zegt Geert. “Recreatie aan het Zilvermeer, exposities in musea, … dat is primaire dienstverlening, die recht naar de klant – de burger – gaat. Het patrimonium waarin die dienstverlening gebeurt, moet natuurlijk onderhouden worden. Maar het belang van onze dienst in die primaire dienstverlening valt te nuanceren. Een goede tentoonstelling is een must. DIN zorgt ervoor dat die tentoonstelling in het juiste kader kan plaatsvinden. Als je het zo bekijkt, kun je ook gemakkelijk de link leggen naar de hele filosofie achter het nieuwe logo. De provincie is een stuwende, ondersteunende kracht. De uitdaging voor DIN is om die visie op de juiste manier naar het provinciaal patrimonium te vertalen.”
10 doen gecoverd
1 Zuinig maar goed Een andere opening, op 9 mei, was die van de nieuwe stallen van het Proefbedrijf Pluimveehouderij in Geel. Op het terrein werden een nieuwe vleeskuiken- en leghennenstal gebouwd. Met de nieuwe infrastructuur wordt de capaciteit van vleeskuikens verdubbeld, van 21 600 naar 37 600, en die van legkippen verdrievoudigd, van 9000 naar 31 000 kippen. “Eigenlijk geldt daar net dezelfde filosofie als bij de nieuwbouw van PIVA: ook bij dat project is het provinciebestuur een overheid die investeert en innoveert. Volgens het bestuursakkoord moet DIN altijd zoeken naar de zuinigste oplossing, maar die oplossing moet wel goed zijn. Het mag niet goedkoop zijn ten koste van alles. En eens je de beste oplossing hebt, moet je kijken naar de zuinigste manier om die te verwezenlijken. Kijk naar de nieuwe voeder- en ventilatiesystemen die in het Proefbedrijf worden gebruikt: behoorlijk modern maar met aandacht voor duurzaamheid en efficiëntie.”
“ DIN is vooral een ondersteunende dienst. Wij leveren niet rechtstreeks aan de burger.”
2 “ Volgens het bestuursakkoord moet DIN altijd zoeken naar de zuinigste oplossing, maar die oplossing moet wel goed zijn.” Werken aan een symbool De provincie is verantwoordelijk voor de kerk en de zuidertoren van de OnzeLieve-Vrouwekathedraal, al eeuwen de trots van alle Sinjoren. Momenteel worden heel wat werken uitgevoerd die passen in de globale restauratie van het Antwerpse monument. Welke werken? Haal even diep adem. Om te beginnen wordt de kapel aan de ingang van de sacristie gerestaureerd. In die kapel wordt ook een oude muurschildering van de Heilige Gregorius blootgelegd. Daarnaast worden de kapel Heilig Hart van Maria en de kooromgang gerestaureerd. Aan de westelijke ingang van de kathedraal wordt dan weer een nieuw portaal gebouwd. De meest dringende onderhoudswerken worden echter aan de daken uitgevoerd. Bedoeling is dat al die werken tegen de zomer zijn afgerond. “Zo’n doorgedreven onderhoud vermijdt hogere restauratiekosten op langere termijn”, weet Geert. “Daarom zal de provincie ook na die intensieve restauratiecampagne op regelmatige basis onderhoudswerken blijven uitvoeren aan de kathedraal. Die onderhoudswerken zijn vergelijkbaar
met wat je ook aan een gewoon huis doet. Om de zoveel tijd ga je daar ook scharnieren oliën, schilderen, je dak vernieuwen, …” Bij de kathedraal treedt DIN op als bouwheer. Een belangrijke taak, want werken aan hét symbool van Antwerpen, dat zijn werken die nét dat tikkeltje belangrijker zijn dan andere werken. “Voor ons niet”, nuanceert Geert. “Het zijn inderdaad werken aan een symbool, werken die bovendien veel zichtbaarder zijn dan tal van andere projecten. De renovaties van bijvoorbeeld conciërgewoningen vallen nu eenmaal minder op. Maar voor DIN is er geen verschil in belang. We pakken alle projecten op een even professionele manier aan.”
Tot in de puntjes In PTS Boom, een van de 2 Provinciale scholen voor Tuinbouw en Techniek, vernieuwt DIN de platte daken van het beschermde gedeelte van de campus. Die dakbedekking bestaat nog grotendeels uit het oorspronkelijke bitumen uit 1926 en is dus bijna 90 jaar
gecoverd doen
3
4
11
3 4
oud. Vervanging was noodzakelijk! Daarnaast laat DIN een nieuwe koepel plaatsen boven de centrale inkomhal van de school. Daarbij werd geopteerd voor een nieuw, modern design dat bovenop de oorspronkelijke vijfhoekige opening van de koepel uit de jaren 20 wordt geplaatst. Het einde van die werken is voorzien voor begin september 2014. Net als bij de kathedraal treedt DIN op als bouwheer. “Het PTS kan dus opgefrist aan een nieuw schooljaar beginnen. Vanuit onze klantgerichte aanpak is het evident dat we rekening proberen te houden met het schooljaar en met het feit dat daar les gegeven wordt. Maar die werken moeten uiteindelijk ooit wel eens gebeuren natuurlijk. Het is belangrijk dat je dan alles tot in de puntjes afstemt met de gebruiker.”
Waarde behouden Naast de werken aan de kathedraal en PTS Boom, kon nog een derde plek rekenen op restauratie: in het Sterckshof werd de buitenkant van het kasteel aan de Hooftvunderlei grondig onder handen genomen. Die dringende instandhoudingswerken waren noodzakelijk om verder verval van het monument tegen te gaan. In maart waren de werken klaar. Geveltoppen, schouderstukken en de omwalling van de slotgracht werden opnieuw gemetseld, dakbedekking en buiten-
schrijnwerk werden vervangen en op de torens werden de bekroningen hersteld en de bliksembeveiliging vervangen. Ook dat project was een serieuze boterham voor DIN: de dienst stuurde het ontwerp en volgde het op, regelde vergunningsaanvragen, organiseerde de aanbesteding van de werken en de plaatsing van de opdracht, volgde de uitvoering op en factureerde de aannemer. “Die werken waren dringend om 2 redenen: ten eerste om de veiligheid van mensen in het gebouw te garanderen en ten tweede om het gebouw zelf te beschermen. Met de werken wilden we de waarde van het gebouw behouden, ook al willen we het misschien niet meer in onze portefeuille houden”, zegt Geert. Het Zilvermuseum verhuist binnenkort immers naar een pand aan de Suikerrui, waar het museum vanaf het voorjaar van 2016 onderdak krijgt. In dat gebouw aan de Suikerrui komt ook een deel van de collectie van het Diamantmuseum en een museum voor edelsmeedkunst. “Wat er met het Sterckshof zal gebeuren, staat nog niet vast. Een eventuele verkoop is slechts 1 optie”.
Eenmaal, andermaal … De provincie Antwerpen doet echter meer dan bouwen en verbouwen. Er wordt ook gekocht, verkocht en … geïnvesteerd! Met het bestuursakkoord
“ De onderhouds werken aan de kathedraal zijn vergelijkbaar met wat je ook aan een gewoon huis doet. Om de zoveel tijd ga je daar ook scharnieren oliën, schilderen, je dak vernieuwen, …”
1. Bij dringende instandhoudings werken in het Sterckshof werden de torentjes en de bliksembeveiliging hersteld. 2. PIVA’s hypermoderne nieuwe vleugel is klaar om studenten te ontvangen. 3. Bouw van nieuwe vleeskuikenen leghennenstal in Geel: met aandacht voor duurzaamheid en efficiëntie. 4. Bij de restauratie van de OnzeLieve-Vrouwekathedraal werd de sluitsteen van de ‘kapel Heilig Hart van Maria’ blootgelegd.
12 doen gecoverd en de recente besparingsoefeningen tekende de provincie Antwerpen voor een verkoop van onroerende goederen. Een deel van het provinciaal patrimonium wordt de komende jaren verhandeld. Het voormalige arrondissementscommissariaat aan de Jan Van Rijswijcklaan beet de spits af en werd half oktober 2013 te koop gesteld. En dat verliep goed, want de vraagprijs voor het gebouw in BeauxArtsstijl werd gehaald. In maart werd de verkooptransactie met succes afgerond. Ook het Kievitklooster aan het Centraal Station van Antwerpen, dat een sociale invulling moet krijgen, en het Provinciaal Veiligheidsinstituut met aanpalende Fabiolazaal in de Jezusstraat zullen de komende jaren van eigenaar wisselen. Door de centralisatie van diensten in het nieuwe provinciehuis kunnen bovendien 2 naburige herenhuizen op termijn verkocht worden. Het gaat om het Parkhuis en het pand van Toerisme Provincie Antwerpen. “Uiteindelijk is kopen en verkopen van patrimonium net zo goed management”, klinkt het. “In zo’n strategieoefening moet je vooral weten wat je doel op lange termijn is. Belangrijk bij de koop en verkoop van patrimonium is de efficiëntie, de duurzame profit, van de gebruikte verkoopstrategieën. Een paaltje voor de deur met ‘te koop’ werkt niet altijd. Het arrondissementscommissariaat illustreert dat je niet altijd voor een openbare verkoop moet gaan. Die verkoop werd gesloten via fed-net, een organisatie die gespecialiseerd is in de verkoop van overheidspatrimonium. Zij spraken mogelijk geïnteresseerde makelaars aan. Maar je kunt de interesse voor een gebouw ook proberen op te wekken via de pers. En soms tonen mensen uit eigen beweging interesse in een pand. Dan kun je wel naar een openbare verkoop. Welk pand via welke strategie verkocht moet worden, is geen exacte wetenschap.”
Investeren De middelen die door de verkoop van patrimonium vrijkomen, investeert de
Plannen bekijken in het PaS. Amke Maes, Geert Debel en Tom Stessens van de dienst Infrastructuur en Vastgoed.
“ Kopen en verkopen van patrimonium is net zo goed management. Je moet weten wat je doel op lange termijn is.” provincie in de subsidiëring van fietspaden, de aanleg van fietsostrades en … in vastgoed. Zo werd in 2013 al een leegstaand pand aan de Suikerrui aangekocht. Die aankoop kadert in een duurzame oplossing voor de huisvestingsproblemen van de provinciale musea. Want met een provincie in beweging, is enkel verkopen van patrimonium geen haalbare kaart. “Het pand op de Suikerrui heeft een schitterende ligging voor een museum. “Voor de museale werking heeft het Sterckshof een aantal nadelen. De locatie aan de stadsrand is moeilijker bereikbaar dan de Suikerrui, die pal in het centrum ligt.
Het Sterckshof is bovendien lastig in te richten als museum. Ook qua functionaliteit zullen we in de Suikerrui dus stukken beter zitten. Uiteindelijk zie je ook in dat project de klantgerichtheid. Niet alleen de museumdirecteur is klant in dat dossier. Je moet je ook afvragen of ook de bezoeker zich in de nieuwe locatie kan vinden. Want uiteindelijk blijft je eindklant de belangrijkste doelgroep in alles wat je doet.” Meer info Geert Debel dienst Infrastructuur en Vastgoed 03 240 66 01
