4 H Nakijken Argumenteren blok 4 1 2
3
4
5 6 7 8
Opdracht 10 Standpunt: Je mag nog niet stemmen. Argument: Je bent pas 17 geworden. Feitelijk argument Standpunt: Je mag nog niet iedere zaterdag uit. Argument: Daar ben je nog veel te jong voor. Niet-feitelijk argument Bijvoorbeeld: Je bent pas 12. Standpunt: Deze auto is een gevaar op de weg Argument: Deze auto is niet door de APK-keuring gekomen. Feitelijk argument Standpunt: Mijn oom Frits is een gevaar op de weg. Argument: Hij rijdt veel te lang door. Niet-feitelijk argument Bijvoorbeeld: Hij rijdt vanuit Spanje naar huis zonder te slapen. Standpunt: Mijn oom Frits is een gevaar op de weg. Argument: Hij heeft maar één oog. Feitelijk argument Standpunt: Rian is slecht opgevoed. Argument: Ze kan niet eens met vork en mes eten. Feitelijk argument Standpunt: Frans is vreselijk verwend. Argument: Hij krijgt bijna alles waar hij om vraagt. Feitelijk argument Standpunt: Silla is heel verlegen. Argument: Ze kan zo vreselijk rood worden. Feitelijk argument
Opdracht 11 1 Hans is helemaal niet zo'n fijnproever. 2 Hij eet elke week wel een keer patat. 3 Ja 4 Als je elke week een keer patat eet, dan ben je geen fijnproever. B 1 Elout is geen literatuurliefhebber. 2 Hij vindt de boeken van Jan Wolkers maar niets. 3 Ja 4 Als je de boeken van Wolkers maar niets vindt, dan ben je geen literatuurliefhebber. C Als je drie boeken in de week leest, dan houd je heel veel van literatuur. A
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
13
14
Opdracht 12 verkeerde vergelijking (Microsoft/drugsdealer) Computers op school leveren problemen voor de school op. Geen enkel vak heeft er baat bij. Dit argument moet goed ondersteund worden, want weinig mensen zullen dit zomaar beamen. • Het duurt heel lang voordat je iets nuttigs vindt/er is niet veel nuttigs te vinden. • De informatie is gratis en dus niet zinvol. Nee, want de argumenten die hij hiertegen aanvoert (zie vraag 5) zullen niet door veel mensen zomaar geloofd worden; menigeen heeft andere (positieve) ervaringen met het internet. verkeerde vergelijking (internet/doos goedkope chocolaatjes) verkeerde vergelijking; je kunt een papegaai niet met een computer vergelijken De rekenmachine heeft niet veel goeds gebracht/heeft een verslechtering teweeggebracht en dat zal met de computer ook zo gaan. Wat je nu op school leert over computers kun je ook zelf leren. voorkomen van een afwijkende mening Want Euclides, Pythagoras en Newton hebben ooit hun theorieën in een boek opgeschreven en hun theorieën gelden nog steeds. Voorbeeld van een tegenargument: Er is ook geschreven dat de aarde plat is. A1: Computers op school leveren problemen voor de school op. A2: Geen enkel vak heeft er baat bij. A3: Op het internet is niets nuttigs te vinden. A4: Je steekt er niets van op. A5: Wat je nu op school leert over computers kun je ook zelf leren. A6: Computers verouderen snel en kosten (dus) veel geld. Waarschijnlijk ben je niet overtuigd. Want: Het is een eenzijdig betoog: er worden geen voordelen genoemd. De overwegend niet-feitelijke argumenten zijn niet of slecht ondersteund. De schrijver gebruikt meerdere malen drogredenen.
Nakijken 4H formuleren blok 4 Opdracht 11 Tekst 3 - Geen tekst Hoe gaan we om met een tekst? Vóór de uitvinding van de boekdrukkunst werd ontdekt, kon je alleen maar informatie onthouden door mondeling voorgelezen teksten uit je hoofd te leren. Maar de komst van gedrukte teksten leidden tot analyserend lezen. Op die manier konden we ons de inhoud van de tekst 'eigen' te maken. Tekst is altijd de centrale kern van alle onderwijsactiviteiten geweest: uitleg dat de leraar gaf, bron van nieuwe kennis, ervaring van leesplezier. Maar de rol van teksten als bron van cultuurhistorische wetenswaardigheden zijn aan het verdwijnen. De hedendaagse student haalt er tegenwoordig alleen uit wat hij nodig heeft en dan vergeet hij de rest. Hij spant zich niet meer in om zich door de tekst te laten 'vormen'. Met een buitenlandse onderzoeker, waarvan de kinderen op een Nederlandse basisschool zitten, praat ik mee over begrijpend lezen. We bekijken de werkboekjes van zijn kinderen. Een werkboekje studerend/begrijpend lezen, bevat korte, nogal tamelijk stompzinnige tekstjes, waarover vervolgens vrij simpele vragen over worden gesteld. Die peilen of de leerlingen de informatie uit de tekstjes pikken en de bedoeling dat de auteur van de tekst had, begrijpt. 'Dat is wel belangrijk,' geeft hij toe. 'Maar worden kinderen dan geen 'eerbied voor de tekst' bijgebracht?' vraagt hij mij verbaasd. 'Leert de jeugd niet zich voor een tekst in te spannen en zo hun eigen standpunt in een kwestie te bepalen? Zo geef je toch kinderen die van huis uit veel boeken lezen een enorme voorsprong?' Toelichting op de onderstrepingen: NB Fout 2 (onjuiste herhaling) valt gewoon onder 1 (vormen van onjuiste dubbelop). de uitvinding werd ontdekt - 1 dubbelop: pleonasme mondeling voorgelezen - 1 dubbelop: pleonasme de komst leidden - 4 congruentiefout de centrale kern - 1 dubbelop: pleonasme uitleg dat - 3 fout verwijswoord de rol zijn - 4 congruentiefout er... uit - 3 vaag verwijswoord (Met)... mee - 1 dubbelop: onjuiste herhaling nogal tamelijk - 1 dubbelop: tautologie (waarover) over - 1 dubbelop: onjuiste herhaling de bedoeling dat - 3 fout verwijswoord de leerlingen begrijpt - 4 congruentiefout eerbied worden bijgebracht - 4 congruentiefout (de jeugd) hun (standpunt) - 3 fout verwijswoord
1 2 3 4 5
Opdracht 12 Zo zien de verbeterde zinnen eruit Na enig nadenken besloot de coördinator dat wij maar na de lessen de tijd moesten inhalen, als wij zo vaak te laat kwamen. Mensen moeten niet zo mopperen over al die reclameblaadjes, omdat ze gewoon een Ja/Nee-sticker op de brievenbus kunnen plakken als ze die (folders) niet willen ontvangen. Het is bekend dat postduiven soms hun oriëntatievermogen enige tijd kwijtraken, wanneer ze in een zware storm terechtkomen. Ik stel voor het instructieboek voor het theorie-examen snel op te halen, zodat we de stof meteen kunnen bestuderen, als we de eerste les hebben gehad. De jongens willen de camping niet reserveren, omdat ze in Spanje gaan kamperen, wanneer het in Frankrijk regent.
Opdracht 13 a weggelaten: legde b 'legde' heeft niet beide keren dezelfde betekenis c verbeterde zin:... maar legde daarna ... 2 a weggelaten: worden b in het tweede deel van de zin moet 'worden' enkelvoud zijn (vormverschil) c verbeterde zin:... en wordt 's nachts ... 3 a weggelaten: de winnares b 'de winnares' is in het eerste deel onderwerp en in het tweede deel meewerkend voorwerp c verbeterde zin:... en haar werd ... 4 a de maand juli b 'de maand juli' is in het eerste deel onderwerp en in het tweede deel bijwoordelijke bepaling c verbeterde zin:... en die periode zullen ... 5 a dit tijdschrift b 'dit tijdschrift' is in het eerste deel onderwerp en in het tweede deel lijdend voorwerp c verbeterde zin:... en dat koopt... 6 a zijn b 'zijn' moet in het tweede deel enkelvoud zijn c verbeterde zin:... en is een ... 7 a sloeg b 'sloeg' heeft niet beide keren dezelfde betekenis c verbeterde zin:... en sloeg daarna ... 8 a heeft b 'heeft' is de eerste keer zelfstandig werkwoord (heeft = bezit) en de tweede keer hulpwerkwoord (heeft gegeven) c verbeterde zin:... en heeft een ... 9 a Hij had zijn zusje b ('Hij' is beide keren onderwerp en 'had' is beide keren hulpwerkwoord, maar) 'zijn zusje' is in het eerste deel van de zin lijdend voorwerp en in het tweede deel meewerkend voorwerp c verbeterde zin:... en haar daarna ... (let op: 'hij' en 'had' mag je wel weglaten!) 10 a is b 'is' is de eerste keer koppelwerkwoord (is total loss = naamwoordelijk gezegde) en de tweede keer hulpwerkwoord (is gezet = werkwoordelijk gezegde) c verbeterde zin:... en is daarom ... 1
1 2 3
Opdracht 14 Het lijkt of de kamers in het hotel aangekomen zijn. Het lijkt of de zon door de stad wandelt. Het lijkt of de intercity in de stationsrestauratie heeft gezeten.
Opdracht 15 A 1 Toen we in ons hotel aankwamen, vielen de kamers erg tegen. In ons hotel aangekomen, constateerden we dat de kamers erg tegenvielen. 2 Terwijl ik door de stad wandelde, ging de zon in het westen onder. Wandelend door de stad zag ik de zon in het westen ondergaan. B1 B 2 A 3 B 4 B 5 A
C
Er zijn andere oplossingen mogelijk. 1 Bij de finish aangekomen, zagen wij dat de heerlijk gekoelde frisdrank al voor ons klaarstond. 2 correct 3 Toen ik de rekening bekeek, bleek het te betalen bedrag veel hoger dan ik verwachtte. 4 Na een uur naar het meisje te hebben gezocht, keerden de agenten in de politieauto terug naar het bureau. 5 Toen wij al lang en breed met de les begonnen waren, kwam Carla het lokaal binnen. 6 correct 7 Toen we goed en wel op weg waren, viel de regen met bakken op onze hoofden. 8 correct 9 Doordat we uit het raam van de trein kijken, duurt de reis naar Zuid-Frankrijk veel minder lang. 10 Na uren te hebben vergaderd, nam de commissie de juiste beslissing. Opdracht 16 1 Na zo hard mogelijk doorgereden te hebben, moesten we helaas vaststellen dat de kaartjes voor Spanje-Nederland bij onze aankomst al uitverkocht waren. Hoewel we zo hard mogelijk doorgereden hadden, bleken de kaartjes voor SpanjeNederland bij onze aankomst al uitverkocht te zijn. 2 Reeds (of: Al) in de Tweede Wereldoorlog bouwde Duitsland langeafstandsraketten om Engeland aan te vallen. 3 Hij is volgens zijn klasgenoten een jongen met wie je ontzettend kunt lachen. 4 Je hebt hem niet ruimhartig beloond maar hem een klein rotcadeautje gegeven. 5 Veel Amerikanen vinden dat iemand de doodstraf verdient, wanneer hij een medeburger van het leven berooft. 6 Wij zijn wel gedwongen ons aan de regels te houden, want anders krijgen we nooit een bouwvergunning. Of: Wij moeten ons wel aan de regels houden... 7 Deze zomer wordt zonniger dan ooit en dan ga ik op vakantie naar de Spaanse oostkust. 8 De groep wintersporters uit België was een uur na aankomst al aan het skiën. 9 In het artikel stonden veel bijbelse uitdrukkingen, maar de bijbel heb ik nooit zo goed gelezen. 10 Luid politieke liederen zingend gingen de partij-congresgangers in de bus naar huis terug. Terwijl ze luid politieke liederen zongen, bracht de bus de partijcongresgangers naar huis terug.
Nakijken Spellen blok 4 D-toets Opdracht 15
1
De vice-premier van dat Zuid-Europese land heeft de gezamenlijke bijeenkomst op eerste kerstdag gefinancierd. 2 In Lex' omgeving wordt regelmatig gewelddadig gedrag waargenomen; zo creëert hij een agressieve sfeer om zich heen. 3 Na een gedetailleerd onderzoek heeft mevrouw Van den Akker-Bannink geconcludeerd dat er 's ochtends weliswaar zeer veel mensen te laat op het werk verschijnen, maar dat veel mensen 's middags langer blijven. 4 'Ik zou daarover nooit twijfelen,' beweerde hij, 'want als de koningin-moeder op bezoek komt, dan wil ik haar interviewen; ik vind haar een fascinerende dame.' 5 Gerry's zus is met haar man weer eens verhuisd en in hun nieuwe omgeving wonen veel fotografen, filosofen, timmerlui (timmerlieden, timmermannen) en musici. 6 De chef-kok racete op zijn skateboard naar Arnhem-Zuid, zodat hij hopelijk op tijd zou zijn en kon mee-eten bij de barbecue van zijn familieleden. 7 De liefdesscène tussen de caissière en een van haar collega's zorgde voor grote financiële problemen bij de supermarkt; de sales-manager richtte een speciale commissie op om de problemen op te lossen. 8 ‘Dit is echt monnikenwerk,’ zuchtte de non, toen zij gisteren enigszins moedeloos naar een half omgespitte tuin keek. 9 Tijdens de paasvakantie gaat hij meestal op reis naar Zuid-Spanje; in de auto heeft hij dit jaar de prachtigste melodieën en mooiste symfonieën geluisterd. 10 Hij is lid van het Rode Kruis en hij leeft zeer hygiënisch uit angst voor bacteriën en ziektes als eczeem.
Nakijken Samenvatten Opdracht 10
Bijvoorbeeld: R Hilhorst, Geen samenleving zonder vriendjespolitiek Vriendjespolitiek is toegestaan als je de wet niet overtreedt, als je slechts procedures versnelt. Het voordeel daarvan is dat mensen gered worden van de bureaucratische onverschilligheid. Nadeel is dat het de verschillen tussen mensen mét en zonder de juiste vrienden vergroot. Misbruik komt meestal vanzelf aan het licht door de mensen die afgewezen zijn en daardoor rancuneus. Wie aan vriendjespolitiek doet, moet zijn lot aan dat van zijn vrienden verbinden: samen succes of samen hangen. (75 woorden)
