3'71. Tussentijdse afdruk, betreffende het tot nu toe geïnventariseerde deel,

Overzicht van stukken uit het orgelarchief van

Lambert Erné. † 19/3'71

Tussentijdse afdruk, betreffende het tot nu toe geïnventariseerde deel, waarin ook opgenomen de namen van alle dossiers, die niet zijn geïnventariseerd.

Utrecht, Rijksuniversiteit, Faculteit der Letteren , Vakgroep Muziekwetenschap. 1998 / 2004

Afkortingen Vele (zoals Gunnink en de nieuwe uitgave van het hs Broekhuyzen) komen alleen voor in eigen commentaar van mij (vO). A&B ACONOV

Ahrend & Brunzema, Leer. Algemene adviescommissie inzake orgelbouw van de Nederlandse organistenvereniging (opereerde ca 1945-50) AK Algemene Kerkvoogdijraad der Nederlandse Hervormde Kerk, Dordrecht. (Heette eerst Raad van Kerkvoogdijen, Mijnsherenland. An Anon, anoniem. Arch Architect(en), ook archief. BBR Beoordelingscommissie van de BRC, rond '62 vertegenwoordigd door Mr ter Linden, 's-Gravenhage. B&T Bakker & Timmenga, Leeuwarden. BikA Bik, Deurlostr 47 Amsterdam. BikL Bik, Leiden. Bl Blank, Utrecht, later Herwijnen. Boekzaal Boekzael der geleerde Waerelt, later Boekzaal der geleerde Wereld, Amsterdam, groot deel 18de en 19de eeuw. Broekhuyzen G.H.Broekhuyzen Sr, Orgelbeschrijvingen, handschrift ca 1850-62, uitgegeven door A.J.Gierveld in 2 delen, Amsterdam 1986. BRC Bouw en restauratiecommissie der Nederlandse Hervormde Kerk. BS Begeleidend schrijven. B&W College van Burgemeester en Wethouders in betreffende plaats. Bz Boekzaal. Corn. Jansen Corneille Jansen. Directeur Provinciaal Museum Drenthe te Assen, met hem steeds contact wat prov Drenthe betreft. CRM Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk, zie ook OKW. CvB Commissie van beheer (bij Geref.Kerken). CVO Comissariaat voor oorlogsscade. dJ J.L. de Jong Lzn., Alphabetische Lijst van Kerkorgels in Friesland, Heerenveen, 1936, in HO mrt 1936 een voorloper van deze lijst, bijna gelijkluidend. dK De Koff. dW De Waard, administrateur OC. Ed Edskes (Cor). Eé Erné (Lambert, Hans als dit uit het verband blijkt.) F&R Fama en Raadgever. Fl Flentrop, Zaandam. Foto tenzij anders blijkt: frontfoto. GACdG GAC de Graaf, orgm te Amsterdam (later Spanje). GCT Generaal College van Toezicht der Nederlandse.Hervormde Kerk. GFR Generale Financiële Raad. Gunnink Lex Gunnink, Repertorium van de orgels gebouwd door Petrus van Oeckelen, etc., Zwolle 1990. GOV Gereformeerde Organistenvereniging. Haveman Mr L. Haveman, Secr. OC. Hess (of Hess I) Joachim Hess, Dispositiën der merkwaardigste Kerk-orgelen, welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden, Gouda 1774. Meestal zal een heruitgave zijn gebruikt: Utrecht 1945 (Erné) of Buren 1980 (Gierveld). De paginanummering lijkt bij al deze uitgaven overeen te komen.Hess Hess II Dispositiën van Kerk-orgelen ..., verzameld door Joachim Hess, ... , vervolg, naar het handschrift van omstreeks 1815 uitgegeven door J.W.Enschedé, Amsterdam 1906. Hen Dolf Hendriksen, Soestdijk, rond 1950 ook deskundige bij de OC. HGem Hervormde Gemeente (meestal zal wel de KV bedoeld zijn). HO Het Orgel, tijdschrift sinds 1886, sinds okt 1903 orgaan der NOV. Hü Hülsmann. Int.br Interne brief van de OC. K of Kr Kerkeraad. KKO Katholieke Klokken- en Orgelraad. KV Kerkvoogdij of college van kerkvoogden in de betreffende plaats. K/Z P.H.Kriek en H.S.J.Zandt, Organum Novum, Orgelbeweging in Nederland sedert 1945, Sneek 1964 (later is een 2de druk verschenen). Ll of Lfl Leeflang. Leg Johannes Legêne, heeft in beginperiode veel met Eé samengewerkt. Ook korte tijd lid OC

2

mon.z MW NKO NOV NRF o OC

OCHAsd Offringa OKW Oost orgm Ous PCT PCTK plOC Rijks-OC Ruiter Steketee SM SO SOC TNO VA vB vdB&W Vdg vdAa vdH Vente VermW Versch VKV'n vL vO vO V&vK vV VR vtK V&vK Werkl. Witte Wittop zd of z.d.

Rijksdienst voor monumentenzorg. Ministerie van maatschappelijk werk. Nederlandse Klokken- en Orgelraad. Nederlandse Organistenvereniging Nationaal Rampenfonds. orgel. Orgelcommissie der Nederlandse Hervormde Kerk. Stukken gewoonlijk ondertekend door De W, soms door Schokking (voorzitter) of Doeve (secretaris). De medewerkers deskundigen van de OC waren in de begintijd: Eé, Ous, Hü, Engels, in stukken soms aangeduid als Eé, O, H, E, daarnaast (iets later?) nog Ed, in de vroegste periode ook nog Hen. Na de reorganisatie van de werkwijze der commissie werden Eé, Bolt en Talsma deskundigen. Hü bleef direct namens de commissie optreden. Ous was inmiddels Rijksorgeladviseur geworden, met (later) Ed als assistent. Zie ook het dossier "Orgelcommissie der Hervormde Hervormde Kerk " in het Erné-archief Orgelcommissie der Hervormde Gemeente Amsterdam. Uit één der stukken (dossier Amsterdam Maranathakerk) blijkt: Voorzitter was vroeger Johan Wagenaar, na diens overlijden in 1942: Mr A.Bouman. Architect, die veel kerken, vooral in de prov. Groningen restaureerde. Ministerie van onderwijs, kunsten en wetenschappen. Behandelde subsidies, later CRM (nog later WVC niet meer in Eé's tijd). G.Oost. De Orgelmakers Bätz, 2de dr., Alphen a/d Rijn 1977. Orgelmaker. dr H.L.Oussoren. Provinciaal College van Toezicht (voor betreffende provincie (Kerkvoogdijkamer) PCTNH, PCTOv voor Noord-Holland, Overijssel, etc. Idem (zo worden ze in de stukken ook afgekort). Plaatselijke Orgelcommissie. Rijkscommissie van advies voor Kerkorgels (opgeheven toen Ous Rijksadviseur werd). Mense Ruiter, orgelmaker, destijds te Groningen. Directeur Fl sinds 1967 of eerder. of S/M "Seidel - Meyer". S. Meyer, Het Orgel en deszelfs samenstel (vertaling van J.J.Seidel, die Orgel und ihr Bau), Groningen 1845. Stichting Orgelcentrum. "Synodale Orgelcommissie". Hiermee werd de OC vaak door haar tegenstanders aangeduid. Instituut voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek. Voorlopig advies (der OC), eigenlijk hetzelfde als VR. W.J.A.H. van Berkel, die namens het ministerie van maatschappelijk werk de zaken van het NRF behandelde. Van den Berg en Wendt Vierdag (niet verwarren met orgelregister VdG). A.J.van der Aa, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, Gorinchem 1839-1951, nieuwe uitgave Zaltbommel 1976-80. J.J. van der Harst Zwolle Dr M.A.Vente Vijf Eeuwen Zwolse Orgels, Amsterdam 1971. Vermeulen Weert. Verschueren, Heythuysen. Vereniging van Kerkvoogdijen. Mijnsheerenland Van Leeuwen, niet verwarren met v.Lochum, die als voorganger van dW administrateur der OC was. De samensteller dezer inventarisatie (J.F. van Os, Aalten). ook: Van Oeckelen, als dit uit het verband blijkt. Valckx en Van Kouteren, Van Vulpen, Utrecht. Voorlopig rapport (der OC), eigenlijk hetzelfde als VA. M.H.van 't Kruijs, Verzameling van Dispositiën der verschillende orgels in Nederland, Rotterdam 1885, heruitgave Amsterdam 1962. Valckx en v.Kouteren & Co. Witte Werklijst C.G.F. en J.F.Witte in "De Orgelmakers Witte", Gorinchem 1978, art. van T.den Toom, G.Oost, Jongepier en v.d.Harst. K A.R.Wittop Koning, architect te Groningen, werkte samen met Offringa. zonder datum.

Orgelregisters, voor zover niet vanzelfsprekend (soms zijn de afkortingen van de kladjes van Erné letterlijk overgenomen, afwijkend van mijn eigen systeem (vO)

3

Sal Salt Spf Splf Sch

Salicionaal. Salicet. Spitsfluit. Speelfluit. kan zowel Scherp als Schalmei betekenen. Wat het is blijkt duidelijk uit het verband

Voorbeelden periode-aanduidingen: XIII 13de eeuw, XVA eerste helft 15de eeuw, XVIIIc derde kwart 18de eeuw.

4

Erné is overleden 19/3 1971, 55 jaar oud. (HO '71 p 125). Hem overkwam een ernstig auto-ongeval op 16/12 1966 (zie dossier Grouw). Het archief bevat ook stukken, van na dec. 1966. Hans Erné heeft na het overlijden van zijn vader, geholpen door dr M.A.Vente, de lopende zaken en nog wat nieuwe zaken afgehandeld. Ook stukken hiervan bevinden zich in het Erné-archief. Verder zijn er wel stukken uit later tijd, die door Hans en Willem Erné zijn toegevoegd. Laatstgenoemde heeft de stukken gedeeltelijk gesorteerd. Dit betreft in hoofdzaak plaatsen met beginletter t/m D. De overige zijn later globaal gesorteerd in verband met de digitalisering (of plannen daartoe) van het archief en bij het stempelen van alle stukken met het stempel van de Eduard Reeser-stichting. De stukken uit het Erné-archief zijn in rood gestempeld (die van het Bolt-archief in zwart). Ook de kleuren van de stempels aangebracht op de stukken van de archieven van Ds Kret en Joh.Legène hebben een eigen kleur. Zonder dat dit overal vermeld wordt: Het overgrote deel der stukken bestaat uit copieën van originelen. Het is zelfs zo dat de OC in zijn begintijd van elk binnenkomend stuk een copie maakte (d.w.z. het stuk werd geheel overgetypt, copiëerders waren er toen nog niet) en aan de leden der OC in de vorm van doorslagen toegestuurd. Het komt meermalen voor dat van een stuk een origineel (of een doorslag daarvan) aanwezig is en een overgetypte versie afkomstig van het bureau der OC. Door deze werkwijze bevat het Erné-archief ook veel materiaal van orgels waar Erné officieel geen bemoeienis mee had, maar van zaken door anderen werden behandeld (meestal Hülsmann of Edskes, in de beginjaren Oussoren en Hendriksen). In feite is daarmee een groot deel van het archief van de OC toegankelijk geworden. Als een afzender of geadresseerde tussen haakjes staat, is deze niet genoemd in het stuk, maar blijkt uit de context zijn (haar) identiteit. Eigen commentaar van de samensteller hiervan (vO) is met kleine letters aangegeven. Begin 2004 kwam er behoefte aan een overzicht van het gehele archief en van de door mij gemaakte beschrijvingen, voor zover die klaar waren. Gebrek aan financiële middelen hebben tot nu toe verhinderd de beschrijvingen goed af te maken. Ondergetekende heeft kans gezien in de korte tijd die ter beschikking stond van een aantal van de nog niet geraadpleegde stukken een ruwe schets te geven van de inhoud. Zodoende zijn er vier categorieën van beschrijvingen: 1. volledige inventarisaties, waarbij elk stuk met datum, afzender en geadresseerde (voor zover van toepassing) worden beschreven met in telegramstijl de wezenlijke inhoud. 2. globale inventarisaties als 1, met dien verstande dat alleen stukken die orgeltechnisch of orgelhistorisch van belang zijn, worden genoemd. Op deze manier is zijn ook het gehele Bolt-archief en het Kret-archief geïnventariseerd. 3. snel doorgekeken dossiers, waarin met enkele woorden is genoteerd, waarover het betreffende dossier handelt, zo mogelijk met vermelding van enkele belangrijke data, bv. van het rapport van de OC of van Erné, de laatste offerte van een orgelmaker, de datum van ingebruikneming of het keuringsrapport, de naam van de oorspronkelijke bouwer en/of restaurateur. Deze stukken zijn begin 2004 haastig geraadpleegd. Dat belangrijke gegevens daarbij over het hoofd kunnen zijn gezien, lijkt me evident. 4. dossiers zonder beschrijving. Niets anders dan de naam (meestal van een kerk) wordt genoemd. De dossiers, vallend onder 3 en 4 zijn bijna alle te vinden onder de letters K t/m Z. Er is ook nog geen gelegenheid geweest na te gaan of de stukken op de juiste plaats terecht zijn gekomen bij het plaats gehad hebbende ruwe sorteren (in het kade van de digitalisering van het archief). Soms zijn er twee dossiers, die mogelijk hetzelfde object tot onderwerp hebben. Een fictief voorbeeld: Orgelstad, Hervormde Kerk en Orgelstad Hervormde Jakobskerk. Bij nauwkeuriger bestudering der stukken is dat in de meeste gevallen wel uit te zoeken. In de beginperiode (tot ca 1999) is het geïnventariseerde deel van het Erné-archief, evenals de Bolt- en Kret-archieven ingepast in het grote (Vente-)archief. Het resterende deel van het Erné-archief is in een afzonderlijke kast bij elkaar gebleven. De indeling van de hangmappen in die kast gaat hierbij. Enige malen staat er: mededeling Cor Edskes. Ik heb Edskes een aantal onbekende foto's uit het Erné-archief laten zien. Van de meeste kon hij direct zeggen, wat ze voorstelden. In 2004 wilde ik een paar zaken nakijken, die nog niet duidelijk waren. Een aantal stukken kon ik niet terugvinden. De hangmappen van bv. Utrecht In het "grote archief" hangen vreselijk door elkaar. Bij de definitieve samenstelling van deze tekst ontdekte ik nog enige onduidelijkheden. Omdat ik dat nu niet kan nagaan, heb ik in rood aangegeven, wat nog niet is opgehelderd. Het moet duidelijk zijn, dat ik deze inventarisaties (ook van Bolt, Legêne en zelfs Kret) heb gemaakt omdat ik zelf graag van de essentiële gegevens eruit kennis wilde nemen. Daarnaast kunnen anderen er nu ook profijt van hebben. Het werk dat ik doe is vrijwilligerswerk. Aalten voorjaar 2004 - J.F. van Os

5

Aabenraa, Sct. Nicolai. • foto orgel Marcussen 1956, Aagtekerke, Hervormde Kerk. z.d. okt'53 23/12'55 30/12'55 27/2'56 23/4'56 16/5'56 13/6'56 25/8'56 18/9'56 2/10'56 27/11'56 9/4'57 13/6'59 22/5'63

Foto orgel van Rijksdienst Mon.zorg Tekening kerk arch.bur Rappange. Arch.bur.Rappenge (!), Amsterdam aan ? Beg.schr. bij foto orgel, ca 30 j oud, Dekker Goes. OC aan KV. Vernomen over evt. restauratie orgel. Eé en Hü zullen onderzoek instellen, etc. OC aan KV. Van arch. ook tekeningen kerk ontvangen. OC aan KV. Pneum. speeltafel beneden in kerk. Hoge kosten niet gewenst. Advies aanschaf positief, zoals vV heeft geplaatst in .. (volgen 7 voorbeelden). vV. Prijsopgaaf 5 st positief. OC aan KV. Pos. advies betr. voorgaande. OC aan KV. Al beslist? OC aan KV. Vernomen, dat opdracht is verstrekt, etc. OC aan vV. Gevr. copieën offerte. OC aan KV over voortgang werkz. Hü aan KV. Orgel (inmiddels geplaatst) voldoet aan hoge eisen. OC (penn.mr) aan KV. Nog geen vergoeding bemoeiïngen koororgel ontvangen. OC aan KV. Bouw 8-stems-orgel is wel minimum-oplossing in dit geval. Een 5-st positief zou volkomen ontoereikend zijn. 1

1. Waar het vorige o. is gebleven en waarom zo'n instrument nu ineens ontoereikend is, is onduidelijk. Heeft men de kerk vergroot? Het kan ook niet een andere kerk zijn. Er staat alleen maar: "Uw kerk". vO

Aalborg, Domkirke. Folder met dispositie: Hoofdorgel kas 1750 Joch.Müller orgel 1959 Frobenius met nieuw rugwerk.

Aalburg, Hervormde kerk. 9/10'54 25/3'55 12/5'55

OV aan arch. Bilderbeek. Antwoord op zijn vraag (hij restaureert Herv.k. te A.) over orgelmaker Verweijs. Zij zullen graag kennismaken met door hun gemaakt mech.o. te Asd-N. OV aan idem. 4 deskundigen hebben onderzoek in Asd-N ingesteld. Negatief advies. idem. Gr.deels gelijkluidend aan voorgaande. Disp. was door Bouman voorgeschreven. Hiermee was ook Verweijs het niet eens.

Geïnventariseerd 8/1'97.

Aalsmeer, Hervormde Kerk Oost. 26/10'51 7/11'51 3/12'52 9/6'55 15/7'55 17/1'56 9/2'56

OC aan KV. Reactie op vraag bemiddeling aanschaf nieuw orgel Over werkwijze commissie. Fl aan orgelfondscommissie te A. Prijsopgaaf van meerdere plannen. OC aan hr Dellewijn te A. Over contact op te nemen met Eé. KV aan ? (Weer) verzoek om advies. OC aan KV. We komen er na de vacantietijd op terug. KV aan OC. verbreking contact met OC. OC aan KV. BS bij declaratie.

Geïnventariseerd 8/1'97.

Aalst, Herv. Kerk. 22/2'57 26/2'57 13/4'57 24/9'57 31/12'57 z.d. 29/3'58 27/6'58 20/12'58 4/8'61 14/10'64 29/5'64 15/7'64 19/10'64

KV aan OC. Orgel 30 j oud, gepl. door Bergmeyer. Organist wil er een Trompet bij hebben. Gevr. adressen hiervoor en voor schoonmaak orgel. OC aan KV. Deskundigen moeten ter plaatse onderzoek instellen. OC aan KV. Datum waarop Hü denkt te komen. BRC aan Hü. BS bij tekeningen nieuwe kerken te Aalst en Harderwijk OC aan KV over herbezoek Hü en verz.waarde orgel. klad, geschreven C-g''', C-f', P8 B16 Rf8 VdG8 VC8 Opf4 O4 Co3st O2 T8bd (geen pijpen), over gebreken, kernsteken, expressions. Eerste onderzoek Hü niet klaargekomen. Wij wachten nog op 2de bezoek. OC aan KV. Bordje Bergmeyer heeft vlgs m.t.pl. betrekking op bouw orgel. Disp. zie klad hierboven, aanghped. Veel houtworm. Pijpw op houten na in goede staat, lade ook. conducten veel te lang. Windvoorz. ontoereikend en lawaaierig. Mondelinge bespreking over waarde orgel gewenst. KV aan OC (Nu blijkt dat Eé onderzoek heeft verricht). Financiëel niet in staat alle noodzakelijke werk te laten doen, alleen houtw.behandeling en schoonmaak. OC aan KV. Brief helaas onbeantwoord gebleven. Houtw.bestr.middel is "conderdue". ? aan ? Kladbriefje. KV aan OC. Plannen vergroting kerk. Gevr. advies verplaatsing of vernieuwing orgel. OC aan KV. Over de nieuwe werkwijze der OC. Verdere behandeling zou Eé moeten doen, die in 't verleden ook heeft geadviseerd kladaantekening.

6

22/10'64 29/10'64 5/11'64 11/11'64 16/11'64 •

Eé aan KV. Orgel te groot voor de (zitplaatsen-)galerij, hergroepering orgelonderdelen onmogelijk, plaatsing elders in de kerk idem. Vergroting galerij belemmert klankuitstraling. Dus nieuw klein orgel om gewenste aantal zitplaatsen te verkrijgen. (ook afschrift hiervan aanwezig). OC aan KV. Verwijzing naar BRC. BRC aan OC. Eé heeft zich op terrein van de BRC begeven door naam van een architect te noemen. OC aan BRC. Reactie. OC is in zake Aalst corrigerend opgetreden. BRC aan KV. Namen van architecten voor uitbr. zitplaatsenaantal. Enige rekeningen.

Geïnventariseerd 8/1'97. In 1970 kwam hier een orgel van Blank (vO).

Aalten, Hervormde Kerk. z.d.

9/5'56 14/6'56 20/6'56 19/7'56 15/9'56 27/11'56 15/2'57 27/3'57 15/5'57 12/6'57 4/7'57 9/7'57

Kladaantekeningen C-g''' C-f' 1939 gewijzigd. I. Qd16 P8 Hp8 O4 Q3 O2 Co5st T8 II. Vp8 P4 Q3 Nh2 T13/5 Dlc8 III. Rf8 G8 Vc8 F4 N3 O2 VH8 Ped. Sb16 O8 G8 O4 Bz16. Oud reg.bord aan zijkant aanwezig, 10 gaten links, idem rechts, 19 gaten voor ped.klv. Front nieuw, boventussenv.stom, vroeger sprekend geweest. Co gedeeltelijk oud, afgesn, al.brons. Alles overlengte, kernsteken, Vh verm XIX, F4 zeer oud, veel zink, Q en T Rw ged.oud. Sloof. Beschr. toestand orgel met prijsopg. Opknapbeurt. Voorstel disp.wijz. en vervanging oude niet meer functionerende pijpen. KV aan OC. Bij welke fabrikant de beste onderdelen te verkrijgen? Verzoeke concept contract voor reparatie te maken. OC aan KV. Een medewerker komt onderzoek instellen. Sloof aan KV. Prijsopgave reparatie speeltafel en tongwerken. KV aan OC en z.d. OC aan Eé, rapporten Sloof, datum bezoek. Op zelfde vel (het zijn beide afschriften): z.d. Over datum bezoek. El.pn.o. disp Hw, Rw, Zw, Ped. Disp. als boven, Oude pijpw geheel aangepast aan boventoonarme intonatie van het nieuwe, opsommen van alle gebreken, technisch en esthetisch heeft geen zin. Geen geld eraan besteden. Advies: Vernieuwing met behoud en herstel kas. OC aan KV. Is er beslissing genomen? KV aan OC. Alleen allernoodzakelijkste reparaties. Over enkele jaren orgelfonds wellicht toereikend. OC aan KV. Het heeft nut reeds nu een rondreis langs nieuwgebouwde orgels te maken. KV aan OC. Nu nog geen rondreis orgels. Als een deskundige in de buurt komt zal hij controle der reparaties verrichten. OC aan KV. Over verzekeringswaarde orgel.

Geïnventariseerd 8/1'97. Sloof heeft inderdaad reparaties verricht. Later is het voorstel der OC uitgevoerd door Blank/Edskes onder advies van Talsma

(vO).

Aardenburg, Hervormde Baafskerk. 7/2'46

24/6'46 30/1'50 21/2'50 23/2'50 9/3'50 19/4'50 28/4'50

17/5'50 6/7'50 12/7'50 15/12'50

NKO (Bouman) aan KV. Orgel mij van voor de oorlog goed bekend. ca 1700 geb. voor Augustijnerkerk te Brugge, 1809 verbouwd en naar A. overgeplaatst door Hooghuys. 1854 op huidige plaats gezet, van nieuwe kas voorzien en gerest. door PM en CP v Sprang, Vlissingen. Bij laatste rest. weggenomen op I: T 1 3/5, Fourn 3-4st en Vh vervangen door B 16 en Sal 8, op II Sq verwijderd. Voor oorlog geplaatst op lijst van 227 orgels waarvan metaal niet mag worden versmolten. Nu niet op mon.lijst omdat kas uit 1854 stamt. Nu eerst vaststellen of orgel inderdaad moet worden verplaatst. NKO (B) aan KV. Nadere gegevens: Veel oorlogsschade. Beter 2de man. als borstwerk te plaatsen ipv achter HW, nog beter: Rugw. Voorstel disp.wijz door opschuiving pijpwerk, Sq met 1 1/7 koor etc. OC aan KV. Voorstel Eé en Hendrikse onderzoek te laten verrichten. OC aan KV. Stukken NKO retour. Orgel op ergerlijke wijze opgeslagen. Restanten vrijwel onbruikbaar. Nader onderzoek tezamen met Fl volgt. Niet ingaan op voorstel NKO. BRC aan KV. Over bedrag schadevergoeding 15 registers: 15 x f 1400. NKO (Meyster) aan Ds Blom, Aardenburg (afschriften aan Eé, Hen, Ous). Het lijkt of Pels de pijpen in 3 groepen heft opgesteld: gaaf, beschadigd, onherstelbaar beschadiogd, echter meeste te repareren. Orgel is monument, wel restaurabel. Fl aan Eé, Haveman en Hendrikse. Verzoek uitstel bezoek orgel (malheur aan auto). Kladaantekeningten, kennelijk na bezoek orgelonderdelen. Lade II niet van bijzondere kwaliteit, ondertoetsen zwart, bovent. massief ivoorbeleg. Naamaanduiding P.M. en C.P. van Sprang Vlissingen 1854. Aanw. Hp 8 (af c compl.), heel nauwe Rf 4 compl. O en Q ? niet compl., restanten 2 tongwerken, daarachter ged 4' en open 2 vt pijpen. Mr L.Haveman, Amsterdam aan D.Hendrikse, Haarlem, over voorl. tekeningen van Fl voor Aardenburg. E.P. Messel, arch, Amsterdam aan OC (Hen). BS bij tekeningen orgel, waarover de OC haar oordeel moet uitspreken. Verder over Oost-Souburg: KV accoord met restaur.plannen, "maar dan op oude plaats" OC aan KV. Geen bezwaar wegruimen orgelonderdelen. Ze worden wel bewaard. Orgel niet op mon.lijst. Doorslag getypte dispositie (geen afz. en geadr) Aardenburg Herv C-f''' C-d' aangeh P 8 (koper), Hp 8, (18 oregon drift), Qd 8 (C-H met Hp), O 4, F 4, Spq 3, O 2, Sq 2 st, Mxt 4 5 st, Dlc 16 Mxt Sq C 1 1/3 1 2/3 1/2 2/3 2/5

7

24/1'51 3/2'51 23/2'51 20/3'53 23/5'53 3/6'53 2/7'53 idem

z.d. 6/7'53 28/9'53 18/12'53 24/11'54 6/12'54

c 2 1 1/3 1 2/3 1 1/3 4/5 c' 2 2/3 2 1 1/3 1 1 2 2/3 1 3/5 c'' 4 2 2/3 2 2 1 1/3 c''' 4 4 2 2/3 2 2 Materiaalomschrijving. OC aan KV. Bijgaand plannen orgel van Fl (waarsch het vorige stuk) OC aan Fl. Ds Blom Aardenburg accoord met plannen. Nog niet bekend wat met het oude materiaal gaat gebeuren, "waarvoor op het ogenblik een goede prijs kan worden gemaakt". OC aan ds Blom. Fl stelt voor het oude materiaal te versmelten t.b.v. het nieuwe pijpwerk. Afspraak bespreking met Hen en Eé. OC aan KV. Voorstel bespreking niet in A. maar Den Haag (wegens watersnoodramp) OC aan Ous, Fl, KV en 4 anderen. o.m.: orgelplan te A. uitbreiden wegens Bach-uitvoeringen. Fl aan OC. Over misverstand betr. afspraak. Fl aan Eé. De architect (Canneman) wil graag oud front afk. uit Groessen R.K. gebruiken als Rw.front in A. Het past goed. Fl. Ontwerp disp in aansluiting ontwerp Canneman met prijsopgave. Hw C-f''' P 8 koper, Spg 8, O 4, F 4, Mxt 1 1/2 4-5 st, open pl. (Tongw 8 of 16) Rw Hp 8, P 4, O 2, N 1 1/3, Sch 2/3 2-3 st, open pl (tongw) Ped C-d' B 16 (koper), open plaatsen voor: ged 8, Open 4', tongw 4' of 2' B 16 voorlopig in hoofdorgelkas, 3 koppels. ? aan o.m. Eé. Oudste materiaal wordt omgesmolten. Ds Blom aan Eé. Opdr. Fl onder voorbehoud bezwaren Uwerzijds. OC aan KV. Op Hw moet Rf 8 erbij, Ped moet gaan tot f', Mxt moet met 2' beginnen en zonder rep. in 2 laagste octaven. OC aan KV. Wachten nog op bericht. OC aan KV. Over Dr Doeve die op reis was en in A. niet kon worden ontvangen. OC aan Ds Blom. Dank voor schr. 25/11, waaruit bleek, dat men contact met OC had verbroken, om budgetaire redenen. Hierover overleg mogelijk. Gaarne kort briefje.

Foto's ------Frontfoto, 2 foto's kerkinterieur en een luchtfoto van het gebouw. Geïnventariseerd 2/4'97. Op de kaart van Fl uit 1954 stond de volgende disp.: Hw P 8, Rf 8, O 4, *F 4, Vlf 2, Mxt 4-5st, *Dlc 16 Rw Hp 8, P 4, *F 4, O 2, N 1 1/3, Sch 3 st, *Reg 8 Ped B 16, P 8, *Nh 4, *Rsp 3 st, *T 8 (*: reserve). In 1969 noteerde ik aan de klaviatuur: Hw P 8, Rf 8, Spg 8, O 4, F 4, Vlf 2, Mxt 4-5 st Rw Hp 8, P 4, F 4, O 2, N 1 1/3, Sch 3 st, Dlc 8 Ped B 16, P 8, Nh 4, Rsp 3 st, Fg 16. Of hier reserves bij zijn weet ik niet. C-f''', C-f', 3 koppels. Donkere ondertoetsen wit boven. Voorzijde rugwerk oud, rest rugwerkkas en hoofdwerkkas nieuw. Frontp toch van orgelmetaal.

(vO)

Aarhus, Sct.Pauls Kirke. Foto orgel Marcussen 1960.

Abbenbroek, Hervormde Kerk. Afkorting: K 22/5'58 31/5'58 15/7'58 2/8'58 11/8'58 7/10'58 20/11'58 22/10'59 10/10'59 27/12'59 20/2'60 15/3'60 15/3'60 15/3'60 12/7'60 21/9'60 21/9'60

Th.Kuhn A.G. Männedorf bei Zürich. OC aan vB. Orgel heeft zoveel waterschade opgelopen, dat reparatie veel meer kost dan het orgel waard is. Advies: Nieuw orgel. vB aan ? Nog geen verzoek fin.bijstand rampschade ingediend. vB aan (kennelijk) OC. Aanbod bijstand door onverschilligheid onbeantwoord. vB aan ? Komt zodanige regeling dat nieuw orgel kan worden aangeschaft. OC aan KV. Gefeliciteerd. Advieskosten worden ook door NRF betaald. H zal contact opnemen. OC aan KV, evt. buitenlands orgel. vB aan ? Over plannen met de kerk (vergroting), wijziging wegens liturgiewijziging, zaken die niets met de ramp te maken hebben. Financiele consequenties niet te overzien. Wat zijn de kosten van een Zwitsers orgel van dezelfde grootte als het oude? Verzoek tot verdere voorstellen om tot acceptabele steun te komen. OC (Schokking) aan K. Verzoek prijsopgave voor orgel met 7 stemmen en een met 21 st (met disposities). OC (Doeve) aan HGem over vorige. K aan ? BS bij offertes (die er niet zijn). OC aan KV, mededeling over volgende: OC aan vB. K vraagt hoger bedrag per register dan Metzler. Kennelijk zijn ze bevreesd voor extra kosten wegens de eisen die de OC stelt. Metzler, wiens werkwijze beter aansluit bij de Nederlandse, is wellicht minder beducht hiervoor. vB aan OC. Dank voor moeite. Subsidie alleen voor instr. van 7 st. vB aan OC. Herhaling vorige, omdat er nog geen antwoord was. OC aan KV. Fout in prijsberekening van K. Nu nieuwe offerte verkregen voor instr. van 7 st, lager in prijs. OC aan vB. BS bij afschrift vorige.

8

28/9'60 31/10'60 4/11'60 4/11'60 4/11'60 8/11'60 10/11'60 25/11'60 28/11'60 z.d. 7/12'60 3/2'61 5/4'61 19/4'61 19/4'61 22/4'61 24/4'61 25/4'61 23/5'61 25/5'61 6/6'61 8/6'61 9/6'61 22/6'61 28/6'61 19/7'61 17/8'61 12/10'61 17/10'61 7/11'61 10/11'61 3/1'62 2/3'62 8/3'62 28/3'62 28/3'62 25/5'62 18/6'62 17/7'62 17/7'62 17/7'62 31/7'62 3/8'62 7/8'62 7/8'62 16/8'62 17/8'62 21/8'62 21/8'62 24/9'62 8/10'62 12/10'62 12/10'62 15/10'62 16/10'62 16/10'62 16/10'62 17/10'62 18/10'62 18/10'62 18/10'62 22/10'62

vB aan OC. Bestuur accoord met opdr 7 st aan K. vB aan KV. bevestiging toestemming opdracht K. Ook transportkosten worden vergoed. OC aan vB. Opdracht gegeven. OC aan KV. Mededeling voorgaande. OC aan K. Opdracht. KV aan OC. Machtiging tot geven opdracht. K aan (OC). De Heer Walch (de afzender, namens K) komt kerkgebouw bekijken. OC aan K. Condoleantie wegens overlijden van Walch. OC aan K. BS bij retournering contract. Vraag over prijsverhoging van materialen. Vertrag zwischen OC und K, orgel volgens beschrijving van 31/8'60, niet ondertekend. K. Rondschrijven over veranderingen in het bedrijf. OC aan K. Graag antwoord op schrijven 28/11. K aan OC. Over bezoek van de nieuwe bedrijfsleider Braun aan Abbenbroek. K aan OC. Idem met datum van dit bezoek. OC aan K. Over rechtstreeks contact met Hü. OC. Afschrift telegram aan K: verzoek uitstel bezoek. K. Afschrift telegram: Delegatie is al onderweg. An. Verslag bezichtiging kerk door Braun en Schacht. Afspraken. vB. aan OC. Geen vergoeding bouwen galerij voor het orgel. OC aan vB. Waarom de kerk vergroot wordt (verplaatsing glazen wand), en andere orgel-opstelling. Het is de KV bekend, dat dat niet wordt vergoed. K aan OC. Begeleidend schrijven bij tekening (die er niet is). OC aan K. BS bij retourneren contract. OC aan KV. BS bij 2 ex. contract en over het meningsverschil evt. prijsverhoging. OC aan KV. Waar blijft het contract? OC aan K. Verzoek toezending nieuwe exemplaren contract omdat er één bij de post verloren is gegaan. K aan OC. Reactie op voorgaande. OC aan K. Nog geen gelegenheid gehad met "Prospektgestaltung" bezig te zijn. K aan OC. Dank voor ondertekend contract. OC aan vB. Verzoek betaling 1ste termijn. K aan OC. Dank voor overschrijving. OC aan vB. B.s. bij afschr. vorige. K aan OC. Nog geen reactie ontvangen op door hun gezonden schetstekeningen. OC aan K over bezoek Hü en Ed aan werkplaatsen K. K aan OC reactie op voorgaande. OC aan vB over leveringstijd, prijsverhoging, verlichting, autom. verwarmingsinstallatie in het o. OC aan K over prijsverhoging. Min aan OC geen vergoeding verlichting, verwarmingsinstallatie. KV aan OC, verzoek toestemming afbraak oude ortgel. OC aan vB over bod van Stinkens op oude orgel (f 50.- per reg.). Accoord? OC aan KV. Over hetzelfde. Bedrag in mindering op bijdrage Nat.Rampenf. OC aan Stinkens. Mededeling voorgaande. KV aan OC. Oude orgel had 9 registers. Min (vB) aan OC. Beslissing pas mogelijk als aantal registers .compleet met dispositie bekend is. OC aan KV. Verzoek disp. op te geven. OC aan vB. BS bij doorslag vorige. OC aan vB. Disp. opgegeven: P 8, B 8, VdG 8 dc, P 8, F 4, Q 3, Sq 2 st (dc), O 2, Tremolo. Verzoek accoord te gaan met afbraak door Stinkens tegen vergoeding van f 400. vB aan OC. Accoord. OC aan KV idem. Bedrag aan Rampenf. overmaken. OC aan vB. BS bij afschrift voorgaande. OC aan K over prijsverhoging. K aan OC. Reactie, mededeling over bouw en kosten van enige nevenwerkzaamheden. OC aan vB. Mededeling voorgaande. OC aan K. Nadere mededelingen gevraagd over de verhogingen van 5% en 6%. vB aan OC. Vindt ook de verhoging van 6% onwerkbaar. OC aan vB. BS bij copie volgende: OC aan HGem over kosten extra voorzieningen. OC aan K over transportkosten. K aan OC. De prijsverhoging van 5% werd genoemd enkele dagen voor het congres der Zwitserse orgelbouwers, waar tot 6% is besloten. KV aan OC. Bijkomende kosten zijn probleem voor de gemeente. K aan OC. Accoord met bijkomende werkzaamheden? K aan OC. Transportkosten zijn vlgs offerte aug'60 in prijs begrepen. OC aan Verband Schweizerischer Orgelbaufirmen, VESO, Zürich. Melding van 3 opdrachten: Abbenbroek, K Heenvliet, Metzler, Zuid-Beijerland Orgelbau Genf AG, reeds opgeleverd.

9

22/10'62 23/10'62 23/10'62 5/11'62 5/11'62 7/11'62 8/11'62 8/11'62 8/11'62 12/11'62 13/11'62 15/11'62 15/11'62 15/11'62 15/11'62 15/11'62 20/11'62 20/11'62 26/11'62 28/11'62 7/12'62 17/1'63 17/1'63 21/1'63 22/2'63 26/2'63 26/2'63 1/3'63 1/3'63 21/5'63 21/5'63 12/7'63 12/7'63 15/4'64 15/4'64 15/4'64 23/4'64 13/5'64 13/5'64 13/5'63

De 6% prijsverhoging alleen door K, niet door de anderen toegepast. OC an K. Mededeling voorgaande. Vooralsnog niet bereid tot verandering 5% in 6%. OC aan KV. Mededeling over prijsverhoging en extra kosten. Er is een grens aan hetgeen het NRF kan doen. OC aan vB. BS bij afschriften. KV aan OC. Geen voorzieningen die niet strikt nodig zijn wegens benarde financiële positie der kerk, wel thermostaat en verwarmingselementen. K aan OC. Het orgel is "versandbereit". Daarom snel bericht of het vergulden van "Gitterwerk" moet doorgaan. VESO aan OC. Alleen het mededelingenblad, waarin 6% is genoemd is geldig. OC aan K. Geen vergulden, verlichting door plaatselijke bedrijf laten uitvoeren, wel thermostaat en 2 Heizkörper. KV an OC. Over hetzelfde. OC aan vB. BS. OC aan vB over de 5 en 6%. vB aan OC. Antwoord Meyer (VESO) onbevredigend. Verder heen en weer schrijven zinloos. Eindnota afwachten. OC aan Stinkens. Verzoek bedrag over te maken op giro NRF. OC aan KV over voorgaande. OC aan vB over zelfde. OC aan vB. Orgel wordt morgen in Rotterdam ingeklaard. K aan OC. Mededeling over verlichting kwam te laat. Zien af van de 1% verschil omdat de andere Zwitserse orgelb. dat ook deden. OC aan vB. BS bij afschrift voorgaande. OC aan KV. Over verlichting. OC aan vB. Over inklaring, betaling. OC aan vB. BS bij inklaringsdocument. K aan OC. Orgel in kerk opgebouwd en geïntoneerd door Vosters en Isler. Eindnota. OC aan vB. Over eindnota en andere kosten. OC aan KV. Over financien. Extra kosten aan NRF overmaken. Orgel is tegen gewoonte al in gebruik. Er dient zeker in dit geval (schenking) een officiële ingebruikneming plaats te vinden. Vraag, hoe men denkt dit te regelen. vB aan OC. Bedrag wordt overgemaakt aan K. KV aan OC. Over heftig telefoongesprek en de grote geldzorgen van de gemeente. OC aan KV. Inhoud vorige brief aan NRF doorgegeven. OC aan vB. Overweging "tegenvallers", te honoreren, ook verblijfkosten orgelbouwers. OC aan vB. BS copie volgende: OC aan KV. NRF blijft bij standpunt betr. de kleine bedragen. OC aan Persbureau der Nederlandse Hervormde Kerk. Over ingebr.n. orgel op Zo 26/5. gebouwd door K, één in de serie buitenlandse orgels als geste tegenover landen die na de ramp hulp hebben geboden. disp: P 8, Ged 8, Rf 4, O 4, O 2, Mxt 4-6 st, Qd 16, aangehp, mech.slpl. OC aan KV. Dank voor uitnodiging en gelukwens. OC aan vB. BS bij eindrapport. OC aan KV. Eindrapport. Deskundigen waren niet bij de voor-intonatie in Zwitserland aanwezig. Er zijn enige bezwaren tegen de intonatie, die nu moeilijk meer kunnen worden veranderd. Medwerkers deskundigen: Hü, Ed, Eé. OC aan vV. BS bij doorslagen. OC aan K. vV opdr. gegeven betr. stemming en onderhoud. Kan dit met oog op garantie? OC aan KV. U hebt vV benaderd, etc. Daarover K mededeling gedaan. K aan OC. Zij zien liever, dat Reil het doet: Hij kent de werkwijze van K goed. OC aan K. Brief doorgestuurd aan KV. OC aan vV. Mededeling besluit K. OC aan KV. Keuze orgelmaker dient tijdens garantieperiode te worden gerespecteerd.

Geïnventariseerd 6/11'96 en 28/11'96

Abbenes, Hervormde kerk. Afkorting. KV 26/10'49 26/1'50 10/10'50 19/10'50 6/11'50 29/11'50 26/12'50 3/2'51 12/2'51 11/5'51 13/12'51 z.d.

De heer G.Dorgelo, hoofd der school. Ook soms post voor plOC aan hem gericht. Mr L.Haveman, Amsterdam aan plOC schreef namens een commissie (welke?). Over de orgelsituatie in Nederland. Moeilijk thans een goed orgel te verkrijgen. vV aan KV offerte nieuw orgel: P 8, Hp 8, O 4, O 2, F 4, Mxt 1 1/3 3-4 st, C-f''', Later ped.kl. te plaatsen. vV offerte aangeh.p. C-d (bedoeld d': 27 toetsen). Anon. aan KV. Bijgaand offerte "namens de commissie" de (OC?). Mogelijkheid afz. ped.reg bestaat. Anon. aan Dorgelo. Geen pedaal, gebrek aan geld. Anon. aan PlOC. Onze medewerker de Heer Hendrikse verzocht, zich in verbinding te stellen met Drost te Nieuw Vennep. Dorgelo aan Eé. Over plannen van schilder Bakker. Men zal vV vragen het oude orgel mee te nemen naar Utrecht. OC (te Amsterdam!) aan vV. Gevr. in 5-voud offerte plaatsing oude orgel van Abbenes in Nieuw Vennep. Vroeger ter sprake geweest, toen ten behoeve van de gemeente Nunen. vV aan KV Nieuw Vennep (in 2-voud). Prijsopg. restauratie kabinet-orgel afk. uit Herv.Abbenes. OC aan KV. Eindrapport met niets dan lof. OC aan Heer J.Kleisen, Almelo. Bereid advies te geven. Tekening aan Eé doorgegeven. Krantenknipsel uit onbek.kr. over inwijding orgel Abbenes. Disp. als eerder genoemd. Ingespeeld door Eé en

10

13/6'52 10/3'53 16/2'54 9/1'55 29/1'55

Hendrikse. Anon. aan Dorgelo over kosten stemming. Dorgelo aan Eé. Kritiek over orgel o.m. van iemand die er een concert heeft gegeven. Verzoek nog eens langs te komen. OC (nu v.Lochem) aan KV over eindnota. Dorgelo aan Eé. Orgel is nu schuldvrij. We willen uitbreiding met pedaal en enkele stemmen. Hoe te handelen? OC aan KV. Eé en Hü zullen U bezoeken.

Geïnventariseerd 12/12'96. Zie de negatieve opmerking in map Hillegom, 18/6'64.

Abcoude, Hervormde kerk. 5/2'46 23/5'53 26/5'53 30/8'53 z.d. 8/18'53

17/3'.. 30/5'54 26/1'55 z.d.

7/2'55. 9/4'55 21/4'55 22/4'55

C.van Liere (plOC) aan Eé. Wij hebben het rapport over orgel nooit ontvangen. vL aan OC. orgel aan restauratie toe, verzoek om advies. fin. situatie slecht. Schokking aan vL. Eé zal contact met U opnemen. K.van Heeringen aan OC. Gevr. inlichtingen over verschil Hammond-orgel en "pijporgel" vH aan OC. Idem. OC aan KV. Onderzoek ter pl. leverde op: geb. door D.v.Rossum, Bodegraven in 1864.Over de gebreken, slijtage, verlengd pijpwerk, later gaten geboord tegen doorspraak. Geen disp. Wel: stemmen zeer onevenredig over beide man. verdeeld. Voorstel nadere bespreking o.m. wegens plannen overpl. orgel. KV aan OC. Beperkte financiën. Daarom gevraagd: plan om orgel in bruikb.staat te brengen. OC aan KV. Korte reactie. OC aan KV. Wij zullen off. aanvr. bij vL en vV. Geschreven beschrijving (hs E) orgel v.Rossum Bodegraven 1864. C-f''', C-b I. P 8, B 16, O 4, QP 3, Wf 2, M3 b, Co 4 st d, T8 ged. II. R 4, H 8, Sal 8, VC 8 Opgesoldeerde expressions, dichtges. stemlappen en -krullen. Nog wat techn.geg. en staat van het orgel. 1894 was VC. Aeo (?). Rep. Steenk. '94 In 1825 eerste o gepl in A.: orgel Luth.k. Gouda 1746. KV aan OC. Offerte aanvr. voorbarig. Verz. mede te delen wat de meest noodz. werkz. zijn. OC aan KV. Eé en Hü zullen taxatie verrichten t.a.v. herstel o. plOC aan (kennelijk) OC. Over kosten. OC aan KV. Begroting rest.kosten

Inv 29/1'97

Absam (Ö), Pfarrkirche. Foto. Achthuizen, RK parochiekerk. 19/9'59 23/5'59 30/5'59 22/10'59 24/7'58 27/11'59 15/2'60 16/12'60 16/12'60 11/1'61 23/1'61 13/2'61 8/3'61 11/3'61 23/5'61 30/5'61

1/6'61 23/6'61 1/9'61 5/9'61

MW (vB) aan (OC?). Nog niets vernomen over orgel in A. MW aan (OC?) Over kosten herstel kerk na watersnoodramp. Herstel o. waarsch. hierbij niet inbegrepen. MW aan voorz.kerkbestuur (KB) te A. Herstel orgel. was niet inbegrepen. Rapport Hü afwachten. OC aan MW. 9 reg. op sleeplade. Slechte toestand. Toestand voor de ramp niet bekend. Afgaan op verklaring V&vK bij wie onderhoud berust. Reg. Terts beter vervangen door Mxt. Twijfels over mogelijkheid aan V&vK voor het maken van nieuwe sleeplade of restauratie der bestaande op te dragen. (kennelijk bijlage bij vorige) V&vK aan pastoor te A. Rekening voorl.reparatie. Gebreken zijn gevolg van de ramp. MW aan (blijkt) OC. Antw. schr. 22/10. Overleg Vicaris-generaal Bisschop van R'dam. over offerte nader aan te wijzen orgelmaker. MW aan (OC?) over hetzelfde. MW aan OC. Schr. waaruit blijkt, dat er een offerte van VermW is. MW aan KKO (De Bruijn), waaruit blijkt, dat noch hij (dB) noch Hü het voorgestelde restaur.plan een bevredigende opl. vindt voor Achthuizen. VermW "Orgelplan". C-g''', C-f', P8 B8 O4 Vlf2 M3,4,5st Pos. Gh8 P4 Rf4 P2 Sch3st Ped S16 Bp8 3 kopp mech. Omschrijving in 10 art. Concept-contract. Prijsopg. en prijsvermeerdering als pos. Rw wordt. MW aan OC. Er moeten op korte termijn definitieve cijfers komen. MW aan dB (kl.orgel.raad). Plan door Bisschop goedgekeurd, evt. met Rp. Van OC nog geen reactie. MW aan OC. Wederom spoed gevraagd. Nota van VermW ontvangen voor 1ste termijn voor plan, dat nog niet door NRF is goedgekeurd. MW aan OC. Idem, schrijven van De Bruijn, die meende dat alles geregeld was. MW aan OC/. Idem. OC aan MW. Zowel dB als Hü achten rest. door VermW niet verantwoord wegens dubieuze kwaliteit van het orgel en beperkte brui1kbaarheid voor de liturgie (plaats organist, slechts 1 man.). dB heeft contact opgenomen met Verm voor bouw 2 kl nieuw orgel OC heeft gebouw onderzocht. Te laag voor Brstw. Dus moet er een Rw komen. Hiermee gaan wij alsnog accoord. MW aan OC. Advies doorgegeven aan NRF. MW aan OC. NRF accoord. MW aan OC. Vraag naar stand van zaken. OC aan dB. BS.

11

5/9'61 6/9'61 5/9'61 9/9'61 11/9'61 15/9'61 19/9'61 9/10'61 10/10'61 2/2'62 7/3'62 7/3'62 23/10'62 30/10'62 2/11'62 6/11'62 12/12'62 z.d. 9/1'63 9/1'63 9/1'63 10/1'63 11/1'63 16/1'63 16/1'63 18/1'63 6/5'63 28/5'63 28/5'63 28/5'63 9/7'63 9/7'63 9/7'63 12/7'63 18/9'63 16/10'63 21/10'63 19/2'64

19/2'64 19/2'64 25/2'64

OC aan vB. Opdr. aan V. verstrekt. OC aan V. Opdracht. OC aan KB. Mededeling hoe een en ander is verlopen. KB aan OC. Dank. Verm aan OC. Dank voor opdracht en definitieve nota 1ste termijn. OC aan KB. Over voorgaande. OC aan vB. Idem. OC (Hü) aan dB. Tekening beneden peil. Verder over orgel Oude Tonge (o.m. in Kevelaer), Zierikzee (Marcussen, ook tekening afgekeurd) en Moerdijk (idem). dB aan Hü. Opmerkingen over Achthuizen, Oude Tonge en Zierikzee. MW aan OC. Vraag wanneer orgel. ongeveer gereed is. OC aan vB. Streven oplevering okt'62. OC aan KB over bezoek Hü aan Verm. MW aan OC. Wederom vraag over vordering. NRF wil "zo snel mogelijke afwikkeling van de krachtens het z.g. Kerkplan ten laste van het Nationaal Rampenfonds komende verplichtingen" OC aan vB. Voornemen plaatsing in A. in nov. VermW aan OC. Volgende maand plaatsing in A. OC aan vB. BS afschr. voorgaande en over nota 2de termijn. Verm. aan OC. Orgel gereed. 5% prijsverhoging en nota. OC aan Hü. Vragen over prijs, keuring, ingebrn. OC aan dB BS bij afschr. 9/1 aan KB. OC aan vB idem. OC aan KB. Orgel, hoewel reeds in gebruik, nog niet goedgekeurd. Nog bezwaar tegen intonatie en windvoorziening. Er behoort een ingebr.n. te komen (NRF). dB aan OC. Ook nog wensen over intonatie. Geen keuringsrapp. "van U noch van ons" KB aan OC. In gebruik genomen, omdat V. het geleende harmonium weer had meegenomen. OC aan vB. BS bij afschr. voorg. OC aan dB. Idem. OC aan vB. Rechtzetten uitspraken die Hü vlgs schr 11/1 gedaan zou hebben. NRF aan KB. Over eenmalige restantbetaling aan alle instanties, w.o. Achthuizen. OC aan vB. Over kosten verbouwing orgelgalerij. OC aan KB. Over kostenverhoging. Advies te accepteren, wegens de royale wijze waarop is geholpen. OC aan NRF. Over onderhoud op 27/5, beg.schr. bij voorgaande twee. OC aan KB. Nog geen eindrapport wegens onvolkomenheden die eerst moeten worden verholpen. laatste termijn op f 1000 na betalen. OC aan Verm. Euvelen zijn: a. windv. ped. niet stabiel, b. tikkend geluid op meerdere toetsen, c. piepend geluid van 2 reg.trekkers, d. deuken in enkele pijpen Baarpijp, e. Scherp mengt zich slecht met andere reg. rgw. OC aan vB. BS. Verm. aan OC. Wij zullen nog reageren. Verm aan OC. Windv.ped. kan niet beter. Rest gecontroleerd en goed bevonden door dB en Hü. OC aan Verm. Wij vinden windvoorz.p ed wel storend. Oorzaak intonatiegebreken der Bp? Verm. aan OC. Wij zullen bij vlgd stemming van het orgel de int.gebrekenb der Bp herzien. OC aan KB. Keur.rapp. Orgelm. veel moeite gedaan de wensen tav de vormgeving te realiseren. In alg. instr. degelijk geconstrueerd. Reserves t.a.v windvoorz. ped., de Scherp en de Gh in Ped. Bij laatste bezoek neiging tot blijven hangen van toetsen. Adv.: Verw.installatie in kas aanbr. OC aan dB. BS bij afschrift keur.rapp. OC aan Verm. Idem. Verm aan OC dank voor keur.r.

Inv 29/1'97.

Acquoy, Hervormde Kerk. 30/9'53 6/11'53 18/12'53 24/4'54 25/6'54 26/1'55 5/2'55

OC aan KV. Eé zal 15/10 onderzoek komen instellen. OC (Schokking) aan Eé. BG bij corresp. Acquoy. Voorstel tot schrijven aan Acqoy en de heer De Heer: Accoord met schoonaak orgel door De Heer, geen werkz. boven f 40.OC aan KV. Schrijven als boven bedoeld. KV aan OC. Op 6/4 heeft dH werkzaamheden verricht. Door organist nog onvolkomenheden gemeld. KV van mening dat dit onder garantie valt. OC aan KV. dH hoort "bezwaren te herstellen" OC aan KV. Vraag of dit is geschied. KV aan OC. De organist heeft bedoelde werkzaamheden verricht.

Inv. 29/1'97

Agio Foto met stempel Hans J.Füglister Orgelbau. Grimisuat / Sion, afk. uit map Helmond. Toen ik dit laatst opzocht, was het verdwenen vO

Akersloot, Hervormde kerk. 28/5'49

Anon. aan Eé. Vernomen, dat U orgel heeft onderzocht. O. zou van Strumphler zijn. Geen bevestiging kunnen vinden. 10/5 1877 in gebr. genomen, gekocht van Veldeman (?) voor f 850.-. Wat is Uw oordeel over rapport Verweys?

12

1/9'50

7/7'68 7/6'68

27/9'68 11/2'69 14/2'69 20/2'69 7/3'69 15/7'70 feb'71 1/2'71 24/2'71

OC aan KV. keur.rapport restauratie door vV. 1. rest. kas en aanbrengen bovenbedekking 2. rest. front 3. verv. vermolmde delen 4. rest. windlade, enkele delen daarvan vernieuwd 5. herstel mechaniek, nieuw ivoren toetsbeleg en fraaie nieuwe reg.knoppen met reg.plaatjes 6. ped.klavier vrij van speling gemaakt 7. rest.pijpw. van slechte kwaliteit en conditie. Intonatie beter gelukt dan verwacht op enkele nieuwe pijpen der Mxt na. 8. windkanaal op eigen initiatief door wijder vervangen. OC aan Oussoren, BS bij advies: OC aan KV, VA. Orgel blijkens mededeling predikant afk. uit Egmond a/Zee, Oud kath.k., stamt wellicht uit 1804. B16 dc/b, P 8, Hp 8, Gmb 8 dc, O 4, F 4, Q 3, O 2, Mxt 3/4 st b/d 1950 gerest.door vV vlgs toenmalige inzichten., o.m. max. open voeten. "Sedertdien is de kennis van de oude orgelbouw in belangrijke mate verdiept en is men tot het inzicht gekomen, dat men niet klakkeloos alle voetopeningen van oude pijpen mag vergroten." In dit geval heeft men geen wijziging aan de kerns aangebracht. Enkele rammel in toetsmechaniek. Doorspraak. Verm. beter nu verend sleepsysteem aan te brengen. Voorstel, als in 1950: vV/Eé. OC aan KV. Rijksadv. adv. gunstig t.a.v. subsidie. KV aan OC. Verzoek hen in verbinding te brengen met Eé. OC aan KV. Reactie, geen bijzonderheden. (Eé) aan KV. Kan pas in mrt komen. Waarop berust vermoeden 1804 als bouwjaar? Er zouden nog inscripties op een frontpijp staan. Die gegevens moeten nog in archief der OC zijn. OC aan KV. Bedoelde arch.gegevens zijn er niet. Eé aan KV. Geschiedenis orgel blijft duister. Stukken zullen dus worden gemaakt op grond van instrument zelf. Anon. geschr.stuk. Herstelwerkzaamheden van orgel in de N.H.Kerk te Akersloot. Disp als 7/6'68. Toestand pijpwerk, lade, mech, houtworm, voorstellen verbetering of vervanging van delen. OC aan Eé. Waar blijft het rapport? (Eé) aan KV. Rapport. Beschrijving toestand (gebaseerd op aantekeningen feb'68). Kerk was erg vochtig, geen ventilatie, daarna heteluchtverw. onder orgel. Voorstel herstel windl. vern. pulpeten of strip, verend sleepsysteem, pijpw. herstel, solderen scheurtjes, sommige voetopeningen iets kleiner, herstel toetsmech., consolideren windvoorz., anti-houtw.behandeling. Offerte vV volgt spoedig.

Inv. 29/1'97. Zie verder Bolt-archief.

Akkerwoude, Hervormde kerk. 10/7'64 14/7'64 19/4'67 5/5'67 12/5'67 z.d.

HGem aan OC, verzoek om rapport, naar aanleiding van bezoek Eé op 5/6. OC aan KV. Over wijziging werking OC. Eé moet nu de zaak afhandelen. HGem aan PCTFr. Nu heer Frenkel te Rinsumageest als adviseur ingeschakeld, omdat men na wijziging werking OC niets meer heeft gehoord noch van Eé noch van de OC. PCTFr aan Hgem. Accoord benoeming hr Frenkel te Rinsumageest tot adviseur bij werkz. orgel. te A. OC aan PCTFr. Men had Eé aan de kant gezet. Over diens ongeval in dec. Aantekening "Frenkel is voorzitter der GOV".

Inv 29/1'97.

Akkrum, Hervormde kerk. 22/7'61 15/11'62 28/11'62 6/4'63 10/8'63 14/8'63 9/1'64 23/1'64

17/3'64 11/5'64 22/5'64

OC aan ds Scholten te A. Over werkwijze der commissie. Uw instr. vlgs Uw mededeling niet op mon.lijst. Mocht dit toch het geval zijn, komt er een historisch rapport. KV aan OC. Gevraagd om advies betr. orgel dat aan restauratie toe is. OC aan KV. Uitstel wegens nader beraad over de werkwijze der commissie. OC aan KV. Keus uit deskundige Eé, Hü, Ed. KV aan OC. Men wil Ed of Hü als deskundige. OC aan KV. Geduld tot sept. OC aan KV. Hü komt bezoek afleggen. OC aan KV. Resultaat onderzoek: Orgel zou van v.Oeckelen zijn, niet zoals U Hü meedeelde: Hillebrands 1821. Dit instr. thans in Veenhuizen. B 16, P 8, Hp 8, Nh 4, O 4, F 2, Mxt 3-4 st bd, T 8 bd, Co 4 st Bovw Sal 8, VdG 8, Fld 8, F 4, O 4, F 2, Vh 8 Trem man.k. 2 afsl C-f''', AangehP C-d Bijspraak, Slijtage mech., wat pijpw beschadigd, geen expr., hinderlijk geruis windmach. Adv. totale restauratie. Waarsch. geen rijkssubsidie. OC aan Oussoren. Restaur. subsidiabel? Oussoren aan OC. Nee. OC aan KV. Medeling voorgaande. Advies offerte aanvraag. B&T komt in aanmerking (geogr. ligging) echter lange levertijden. Misschien Blank (gunstige prijzen).

Inv 29/1'97.

Alkmaar, Grote of St. Laurenskerk, Grote orgel. 13

z.d.

31/1'49 17/3'49 30/3'49

z.d. 1/4'49 z.d. z.d. 20/9'49 11/6'52 31/7'53

Aantekeningen. Tot nu toe (wanneer?) 32' wegens windziekte electrisch, 7 houten ged.p. Strumfler vlgs plan 2/7/1781 corpora Tr.reg verv. door Tr, VdG verpl naar T 4, T 4 op pl VdG als T 8 (C-H bijmaken). Vlgs rapport 19/10/1782 PQ 6 niet in ged 8 doch in ged 16 veranderd, vervolgens vlgs rekening Str 28/12/1784 is deze tot Rf gebracht. Mon.z. aan Eé. Via BRC OC inschakelen en onderzoek instellen en rest.plan maken. Fl aan Eé. Verzoek terugzending gegevens Alkmaar. Anth. vd Horst en Fl aan Rijkscomm. voor mon.z. (Afzenders hadden al opdr. tot adviseurschap en restauratie). Wij hadden rapport gemaakt 18/11'47, rest.plan: in hoofdzaak terugkeer toestand 1725, ongedaan maken wijz. uit 1782, 1823, 1854. Rijksorgelcomm. hier niet mee eens: Die wilde electr. windladen handhaven en oorspr. reg. herplaatsen met behoud van latere toevoegingen. Op verg. 22/9'48. compromisvoorstel (uitbreiding borstw.lade). Hiermee niet accoord. Later bespreking in Alkmaar: Er zouden zelfs orig, stemmen worden uitgewisseld tussen borstwerk en de rest. Niet bereid thans hieraan mee te werken. Aantekeningen over correspondentie 26/3'49 (Bouman), 28/3 (Fl), 7/4 (Bouman), 8/4 (Fl). Archief gem.Alkmaar aan Eé. Rekening voor fotocopie(en?). Aantekeningen "St.Laurens". Daarna disp. en beschrijving van een Dekker-orgel. Aantekeningen. Disp. uit 1645, 1685. Progr. ingebruikn. door Dr Anton vd Horst en S.C.Jansen. Verzekeringscommissie van vereniging van Kerkvoogden in de Ned.Herv.Kerk aan Eé. Verzoek taxatie orgel. OC aan Verz.comm., rekening taxatiekosten.

Geïnv. 2/4'97 n 5/2'98.

Almelo, De Klokkenbelt. 6/6'51 27/8'51 13/9'51

21/9'51 15/10'51

24/6'52

27/3'53

De Klokkenbelt (Stichting tehuis voor Bejaarden) aan Eé. Gevr. om onderhoud betr. machtiging bouw nieuw o door vL. Eé (namens OC) aan een orgelmaker. Offerte gevr. voor o voor Kl vL aan OC. Prijsopg voor P 4, Rf 8, Qd 8, F 4, O 2, Q 1 1/3, Mxt 1' 2-5 st, Ped Spged 16, C-g''', C-f',PedK, Trem., Mxt: C 1 2/3 c 1 1/3 1 2/3 c' 2 1 1/3 1 2/3 c'' 2 2/3 2 1 1/3 1 c''' 4 2 2/3 2 1 1/3 (dus 2-4 st !) Beschrijving onderdelen, leveringsvoorwaarden. vV aan Klokkenbelt, offerte voor P 8 (c), Hp 8, O 4, Gedf 4, O 2, Mxt 1 1/3 3-4 st, Sq, Kh 8 vL aan OC (!), offerte voor Kl. P 8 (C-E in Hp), Hp 8, P 4, Splf 4, N 2 2/3, O 2, Mxt 2-5 st, Schalm 8, C-g''', C-f' C 1 1/3 1 c 2 1 1/3 1 c' 2 2/3 2 1 1/3 1 c'' 4 2 2/3 2 1 1/3 1 c''' 4 4 2 2/3 2 1 1/3 vL aan Kl. Gewijzigd plan, VEKA sl. Hw. P 8, Qd 8, O 4, Mxt 3-5 st, Sq 3 st dc Pos.Rf 8, Splf 4, P 2, N 1 1/3, Sch 8 Ped.Spged (16?) 3 kopp, trem. Mxt: C 1 1/3 1 2/3 c 2 1 1/3 1 c' 2 2/3 2 1 1/3 1 c'' 4 2 2/3 2 1 1/3 1 c''' 4 2 2/3 2 2 1 1/3 OC aan Kl. Plan vL aanvaard. Gaan ervan uit, dat keuringen e.d. dan ook door de OC zullen geschieden.

Inv. 12/2 en 12/3'97.

Almelo, Hervormde (Grote) Kerk. Afkorting: St

Stichting tot restauratie van de Hervormde Kerk te Almelo

Tekeningen: okt'60 jun'53 nov'56 mei'60

vL, 3 tekeningen orgel Grote Kerk. Zanstra, Giesen en Sijmons, architecten, tekening Herv.kerk vL, tekening orgel Gr.k. idem

Overige stukken. z.d. ? aan (verm.OC) KV Almelo vraagt advies betr. grote stembeurt. Over Enschede: Van Wilgenburg heeft plan met Fl in handen. 7/3'51 OC aan KV, advies over orgelmakers, die het orgel kunnen stemmen. 26/11'54 St aan (OC). Verzoek onderzoek orgel in te restaureren kerk, rapport huidige toestand en begroting restaur.kosten. 20/1'55 St aan (OC). Aanbesteding kerkrest 18/1. Orgel moet worden gedemonteerd. Verzoek om spoedige toezending rapport.

14

29/1'55 11/3'55 22/3'55

23/4'55 27/4'55 10/6'55

5/9'55 12/8'55 18/11'55 9/1'56 24/2'56 19/3'56 apr'56 17/4'56 17/4'56 20/4'56 18/9'56

22/9'56 27/11'56 18/12'('56)

19/12'56

12/2'57 15/3'57 28/10'57 14/1'58 (27/1'58 4/3'58 12/3'58

12/3'58 13/3'58

OC aan St. Rapport komt spoedig. vL aan St. Prijsopg. demontage en opslag orgel. OC aan St. Behalve deel front niets over van oorspr. Hinsz-aanleg. Orgel van Ibach Barmen. Vlgs inscr. in orgel 3 nieuwe reg in 1904. sleepl. mech., 1 reg. van oude makelij. Veel zink en vurenhout. Opstelling en intonatie kenmerkend voor vervaltijd, doorgezakte bekers, door en bijspraak, heksgroeven. Mechaniek uitgesleten, houtworm. Er zou een onderhoud komen met 4 orgeldeskundigen en de pres. KV. vL aan St. Rekening demonage en opslag orgel. OC aan St. Uitstel bespreking. vL aan OC. Prijsopgave herplaatsing restauratie en uitbreiding orgel, verdeeld in werkzaamh. verband houdende met kerkrestauratie en andere. Betr. disp. op Hw: Flauto Major -> Sch 4 st 1' op pos. Liebl ged 8' -> F 2 Op bovw: Lade omdraaien (gr. p. achter), bij: F 1 Ped.: Bij: T 4 Uitbreiding koppelmogelijkheden. Leveringsvoorwaarden, etc. An. Verslag bespreking. Het is de vraag of het spenderen van hoge bedragen aan dit orgel verantwoord is. Alternatief: Nieuw orgel in oude kas, tot oorspr. diepte teruggebracht. Schema voor gedragslijn. Hü namens OC aan architecten. Over terugbrengen kas in oorspr. afmetingen, orgelgalerij kan dan tot kleinere proporties worden gebracht. Eé aan St. Historisch overzicht, slechts 2 kassen van Hinsz-orgels buiten N.prov. Wassenaar (gedeeltelijk) en Almelo 1), herstel naar oorspr. afm. Schatting kosten. Hiervan 2 exemplaren: Een doorslag van het originele door Eé opgestelde stuk namens OC en een afschrift, door OC gemaakt. St aan (verm.) OC. Wegens fin. conseq. besluit rest. bestaande orgel. G.W.Stoové. Verslag bespreking 23/2. Nieuw orgel of restaureren? vL orgel te Elst wordt geroemd. Orgel Klaaskerk Utrecht is veel beter dan het Ibach-orgel en wordt vervangen. Niemand wil het kopen. OKW. Orgel niet op mon.l. Wel bereid subs. toe te kennen voor kosten in verband met kerkherstel en de zeer wenselijke reconstructie der kas. St. Verslag vergadering. Besluit tot restauratie orgelkas, aanbesteding nieuw instr. vL door bemiddeling der OC. OC aan St. Besluit was grote verrassing. Er gaat off.aanvr. naar vL. OC aan vL. Officiele opdracht. St aan OC. Over toezendeing besluit aan PKCOv. OC aan vL Prijsopg. gevraagd van: Hw. Qd 16, P 8, O 4, F 4, O 2, Wf 2, Mxt 6-8 st, Cmb 4 st, T 8, Vh 8 Rw. Hp 8, P 4, Rf 4, Gh 2, N 1 1/3, Sq 2 st (a), Sch 4 st, Dc 16, Kh 8 Ped. P 16, O 8, O 4, Mxt 6 st, Fg 32, Bz 16, T 8, Sch 4 vL aan OC. Besloten af te zien van bouw orgels onder toezicht der OC. "gebleken, dat ik, door de wijze waarop Uw Heren de laatste tijd menen hun taak te moeten verrichten, te zeer in mijn vrije ontplooiing als orgelmaker wordt geremd". OC aan vL. Gevr. offerte voor uitbreiding met 3de klav. St aan ? Volgens PCK niet verplicht OC op te volgen, wel hen te "horen". Eé en Hü hebben meegedeeld, dat zij een ongunstig advies zouden uitbrengen betr. restaur. bestaande orgel. Dit advies zal de PCT wel niet naast zich neerleggen. Plan C. "restauratie orgel Grote Kerk Almelo". 4 man. (Hw, Rw, Brstw, Zww en Pedaal. Alle met dispositievoorstellen. vL. aan St. Plan en begroting nieuw orgel: Hw Spged16 P8 Rf8 Spg8(voorber) O4 Gedf4 O2 Mxt4-6st11/3 Cmb4st2/3' T8 Rw Hp8 Qd8 P 4 Rf 4 Vlf 2 N11/3 Sch5st1' Sq4st Dc8 Brstw Fld 8 F4 P2 Wf2 Sfl1 Cmb4 st1/2' Reg8 Ped P16 O8 O4 Mxt6st22/3 Bz16 T8 Co4 3 pedk, 2 mank, 2 trem C-g''', C-f' Sam.st van alle vulst. en beschrijving van details, o.m. winddruk hoogstens 70 mm. Leveringsvoorwaarden. OC (Schokking voorz.) aan hr Knook over de vraag of het advies van de OC moet worden opgevolgd. OC aan Knook (voorz st). Verhandeling over de nadelen van ombouw van het oude orgel. De kas is al naar de oorspronkelijke maten gereconstrueerd. Van de zijde van orgelmakers weinig interesse het Ibach-orgel over te nemen. vL aan OC. Prijsopgave voor Fag 32 in ped. Spg op Hw vervalt. "Wim H." aan "Beste Lambert". Opmerkingen over de offerte, samewnst. Mixtuur, materialen, etc. in map Wijkkerk Nieuwland). vL aan Eé. Hij rekent op hergebruik P 4 pijpen van Hinsz in Rugwerk, verder over orgel Nieuwland. St aan Eé. Enkele vragen over gang van zaken. OC aan KV. Afgesproken orgel voor wijkkerk Nieuwland (7 st. vrij ped) samen te stellen uit materiaal oude orgel Gr.k. en kas laten maken door een Almelose meubelmaker. Betr.Gr. In grote lijnen accoord met offerte. Voorbehoud t.a.v. de samenstelling van 2 cimbels en de Sq. "om onnodige scherpte te vermijden". Advies offerte te aanvaarden met enige wijziging. Coll. besloten nieuw orgel aansluitend aan dat van 1754. Daarom verzoek tot subsidie voor herstel kassen. OC aan KV. BS bij nieuwe offerte vL. OC aan St. BS bij afschrift vorige.

15

12/6'58 26/7'58 z.d. 9/7'58 9/7'58 9/7'58 18/7'58 20/9'58 23/9'58 7/1'59 7/1'59 14/10'59 23/11'59 24/12'59 6/4'60 11/5'60 13/7'60 19/7'60 3/10'60 17/1'61 26/1'61 28/3'61 4/4'61 15/3'61 27/6'61 28/6'61 30/6'61 30/6'61 3/7'61 13/7'61 14/7'61 31/7('61) 9/8'61 9/8'61 10/8'61 17/8'61 17/8'61 24/8'61 29/8'61 29/8'61 5/9'61 5/9'61 10/10'61 20/10'61 11/11'61 11/11'61 11/12'61 16/1'62 16/1'62 19/1'62 23/1'62 30/1'62 1/2'62 5/2'62 9/2'62 9/2'62 13/2'62 21/2'62 21/2'62 21/2'62 21/2'62 21/2'62 21/2'62 26/2'62 26/2'62 1/3'62

Arch.Sijmons aan Eé. Over onjuiste maten orgelkas. Sijmons aan OC. Nog geen afmetingen ontvangen. Klad-aantekening. OC aan Sijmons. Geruzie over afmetingen der kas. S. wist dat situatie 1754 zou worden hersteld. OC aan St. BS bij afschrift voorgaande. OC aan KV. Idem. St. en KV aan OC. Verzoek opdr. aan vL te bevestigen. OC aan KV. Reactie. sterkte cimbels Bw en Hw en Sq worden van 4, 4, 4 teruggebracht op 3, 2, 2. vL aan ? Prijs ongewijzigd na veranderingen. vL aan Eé BS. vL aan Eé. Over kosten vervoer orgel. vL aan OC Begroting kosten plaatsing orgel, incl. verblijfkosten. vL aan Eé. BS bij nota. St aan ? Nieuw adres secretariaat. St aan OC BS bij ontwerptekeningen. vL aan OC BS bij indelingstekening. St aan OC. Wachten met betaling wegens overdracht secretariaat. OC aan St. Geduld tot Eé terug is van vacantie en: over betaling. St aan Eé. Verzoek voorbereiding aanvraag subsidies. vL aan OC. Offerte orgelkassen. St aan Eé. Hebt U nog een exemplaar van het schrijven van het ministerie van 19/3'56. vL aan KV. Hoop in aug. instr. te plaatsen. KV an vL. Zaak orgelkas wordt urgent. Maar het zou met Eé worden besproken. (afschrift 7/4) KV aan vL. Ervan uitgaan, dat de mondelinge toezegging over opleveringsdatum gerealiseerd kan worden. Ook nog iets over oud lood en zink. OC aan St. Tekeningen vereisen wijziging. Pas daarna goedkeuring vragen aan mon.z vL aan OC (Eé). Begroting orgelkassen. KV aan OC. Verzoek subsidiebelangen te behartigen. v'tWoud aan vL. Beschrijving werk. vL aan ? Prijsopgaaf (kennelijk fictief voor subsidie) herplaatsing, restauratie en uitbreiding orgel en voor vervaardiging orgelkas. OC aan KV. Over stand van zaken en de voorwaarden voor subsidie-aanvraag. vL aan OC. Ook weer over herplaatsing en restauratie. KV aan OC. Zien met belangstelling bescheiden tegemoet. vL aan ?. Afschrift prijsopgaven fa v't Wout Aplhen a/d Rijn voor werk aan kas. vL aan ? Afschrift schr. fa E.W.Keyzer, Gouda voor achterschot orgel. vL aan Eé. BS bij afschriften. OC aan KV over offertes van "andere" firma's. OC an vL. Gevr. omschrijving een offerte van v'tWoud en Keyzer, opgave tongwerk-mensuren. vL afschriften offertes genoemde firma's en opgave tongwerkmensuren KV aan OC. Verzoek afschrift advies te sturen aan PCTOv. KV aan OC. Bijzonder teleurgesteld over gang van zaken. Subsisie in gevaar, als kas al in opbouw is? OC aan PCT. BS bij afschrift advies. OC aan KV. Mededeling voorgaande. OC aan KV. Uitnodiging vergadering geaccepteerd. Afschrift telegrammen, waarin KV om snelle toezending gegevens vraagt. OC aan St. Over risico's als aan de kas wordt gewerkt zonder bemoeienis van mon.z OC aan KV. BS bij voorgaande. KV aan OC. Nog steeds geen antwoord op vragen. KV aan Rijksdienst Mon.z. Verzoek fiat wijzigingen orgelkas. BS afschr aan OC. OC aan Eé. Verzoek de zaak Almelo prioriteit van behandeling te geven. OC aan Mon.z. over zelfde als 16/1. OC aan vL. Gevr. specificatie werkzaamheden i.v.m. beoordeling door mon.z. vL aan OC. Antw. op voorgaande als bijlage bij offertes. OC aan mon.z. BS bij afschriften offertes vL. OC aan KV. Eé heeft bij mon.z. op spoedige beslissing aangedrongen. Moeilijkheid gelegen in feit dat bij kerkrestauratie de kas verkeerd is behandeld. OC aan St. BS bij afschrift voorgaande. KV aan OC. Opsomming van grieven in ernstige bewoordingen. OC aan Mon.z. Voorstel bespreking. OC aan arch. Schiere, Amsterdam. Orgelkas is veel te diep gemaakt. Oplevering orgel stagneert. Voorstel bespreking. OC aan KV. Verzoek opgave data. OC aan PCT. BS bij afschrift brief 13/2. OC aan KV. Reactie op de grieven. OC aan vL. over de misverstanden en de komende bespreking. KV aan OC. Geen interesse in samenspreking. Mon.z. aan OC. Niet duidelijk, waarom er veranderingen aan de kas moeten worden verricht. (!) KV aan vL. Wij onderzoeken hoe wij zelf de gang van zaken kunnen versnellen. Voorstel bespreking met architecten

16

6/3'62 22/3'62 z.d. 1/5'62 3/5'62 3/5'62 3/5'62 3/5'62 29/5'62 27/7'62 3/8'62 6/8'62 8/8'62 14/8'62 18/8'62 7/9'62 z.d. z.d.

en coll. Prov.t. vL aan OC. BS bij afschrift vorige. OC aan Mon.z. BS schrijven bij toezenden diverse bescheiden. An. Verslag gesprek met hr Hotke op 13/4'62. Restauratie hoofdorgelkas onjuist uitgevoerd, etc. KV aan OC. Met medewerking der architect is subsidie verkregen op verbouwing orgelkas. Wij regelen zelf de afwerking van het orgel zonder bemoeienis met OC. vL aan OC. BS bij afschriften door hem gemaakt: KV aan vL. Zelf opdracht gegeven aan firma v.Elst Almelo. Verzoek om medewerking. Schiere, arch. Uithoorn aan vL. Na bespreking mon.z. alsnog bereid tot bijdrage. OC aan Mon.z. Brengt hun van correspondentie op de hoogte. Is subs.toekenning voorbarig? Mon.z aan OC. Ja. Nader beraad na overleg met Rijksadv. v. orgels. OC aan KV. Verzoeke declaraties te voldoen. Mon.z. aan OC. Nu volledige overeenstemming tussen KV, orgelbouwer, Mon.z. en Rijksadviseur voor orgels. KV aan OC. Niet van plan te betalen. OC aan mon.z. Graag uitvoeriger inlichtingen. Mon.z. aan OC. Orgel wordt thans geïnstalleerd. Verwijt niet geaccepteerd. OC aan KV. Verzoek om uitleg van in brief 6/8 verweten ondeskundigheid. Opsomming van misstappen van de OC op organisatorisch gebied. Er zullen geen betalingen worden gedaan. Aantekening "Almelo heeft betaald". Slaat dat op de Grote Kerk? Nog enige aantekeningen.

Betr. betaling: zie ook wijkkerken 1/11'63. Inventarisatie: 12, 19 en 27/2 en 12/3 '97. De dispositie van het Ibach-orgel staat in vtK en Seybel, orgels in Overijssel. 1. Hij vergeet Kampen !! vO

Almelo, Hervormde Wijkkerk Nieuwland. Of de eerste 4 stukken over Nieuwland handelen, is niet duidelijk. 13/12'51 OC aan J.Kleisen, Almelo. Bereid bijstand te verlenen bij orgelbouw in kerk-en wijkgebouw te A. 21/12'51 J.Kleisen, architect aan Eé. Of orgel zo geplaatst kan worden als hij zich dat denkt. Potloodaantelening hierop: Bezocht, bouw wijkbegouw voorlopig uitgesteld. 8/10'53 OC aan KV. Over vergissing met een nota. 8/10'53 OC aan J.Kleisen nota voor bemoeienissen met orgel in kerk- en wijkgebouw der Herv.gemeente. -o-o-o-o-o8/1'58 vL aan KV. Prijsopg. voor: P 8 (C-H van Hp), Hp 8, P 4, F 4, O 2, Mxt 3-4 st 1' 27/1'58 vL aan Eé. Toezending tekening met datum jan'58. Zie ook Gr.K. 12/3'58 (stuk in map Gr.kerk, maar handelt ook over Nieuwland) OC aan KV. Afgesproken orgel voor wijkkerk Nieuwland (7 st. vrij ped) samen te stellen uit materiaal oude orgel Gr.k. en kas laten maken door een Almelose meubelmaker. 7/1'59 vL aan Eé. Geen nieuwe ventilator maar omruil aanwezige van oude orgel voor een andere gebruikte van juiste formaat. 23/4'59 OC aan KV. Doorsturen tekening en prijsopgaaf vL. 22/7'59 KV aan Eé. Vraag over orgelmaker Reil. 29/7'59 Beheerder Nieuwland aan vL. Orgelkas uiterlijk 15/9 gereed. Over plaatsing daarvan. 29/7'59 vL aan Eé. Over hetzelfde. 29/7'59 vL aan W.vd Vegt Almelo. Over opzenden tekening gedateerd juli'59 Veranderingen nu zonder veel kosten niet meer mogelijk. Hij houdt zich aan plaatsing schuin. Inv. begin'97

Almelo, Herv. wijkkapellen "Exodus" en "Het Kerkeland". In de meeste correspondentie worden de orgelplannen van beide gebouwen behandeld. Van de eerste 2 stukken wordt geen kerk met name genoemd. Het zou de "Exodus-kapel" kunnen zijn. 15/6'60 OC aan PCT. Tekeningen ontvangen van ontwerp arch. H.A.Zeilemaker voor Herv.k. Almelo. Plaats orgel onduidelijk, alsmede hoedanigheid akoestiek. 15/22/11'63 OC aan KV. Over dezelfde kerk. Tijdig overleg akoestiek en plaatsing belangrijk. -o-o-o-o-o10/4'63 KV aan OC. Gevr. advies voor orgels in 2 wijkkapellen, deskundige is H.J.Brilman. Voor "Exodus-kapel": Hw. Rf8, P4, Qd2, Sq2st, Mxt4st Brstw. Hp8 Splf4 P2 Gmsq11/3 Cmb2st Ped B 16 (koper), Pommer 8, O4, 3 kopp kas Wengé. C-g''', C-f' Voor "Het Kerkeland": P8 (C-E van Hp en 5 zelfst. 4' pijpen) Hp 8 O 4 Rf 4 O 2 O 1 Mxt 3 st alle b/d. Reserves: Splf2bs, Nas 2 2/3 en T 1 3/5 dc. Ped Sb16 C-g''' C-d' beide te bouwen door G.A.C.de Graaf, Amsterdam. 20/4'63 OC aan KV. Advies zonder onderzoek niet mogelijk. 24/4'63 KV aan OC. U kunt kosten beperkt houden, advies dient alleen om kerkrechtelijke plichten na te komen. Onze adviseur kan alle gegevens leveren. 9/5'63 OC aan KV. Advies mogelijk na tekeningen en materiaalomschrijving, mensuren-plan, lijst van eerder werk onder toezicht van Brilman verricht.

17

21/10'63 1/11'63

22/11'63 27/11'63 12/12'63 16/12'63 20/1'64 23/1'64 6/2'64 11/2'64

11/2'64 11/2'64 11/2'64 14/2'64 22/2'64 24/2'64 28/2'64 4/3'64

4/3'64 19/3'64 19/3'64 24/3'64 13/4'64 16/4'64 1/5'64 1/5'64 5/5'64 25/5'64 13/6'64 18/6'64 19/6'64

OC aan KV. Dank voor schr. 17/10 (?). De Waard en Bongers zullen naar Almelo komen. OC aan KV. Dank voor schr. 31/10 (?). Mee eens, niet met dG in zee te gaan. Voor "Kerkepad" positief het beste, voor "Exodus" geattendeerd op Vierdag. Brilman kan erbij betrokken blijven. Hü zal verder contact opnemen. Gebruikt orgel van particulier in Wijhe nader te onderzoeken. Nota betr. Gr.k. staat nog open. KV aan OC. Besloten gebruikt orgel te kopen. Gelieve goedkeuring van PCT te bewerkstelligen en contact Hü/Br te bevorderen. OC aan KV. Hü ziek geweest. Afspraak bezoek aan beide kerken en Knipscheer-orgel in Wijhe. 1 OC aan KV."Exoduskapel" geen moeilijkheden. "Kerkeland". Liturgisch centrum dient ook als toneel. Klein galerijtje bouwen en pos met P 2 daarop. Knipscheerkaborgel ligt uit elkaar. Klank onbekend. Kab.orgel in 't algemeen niet geschikt voor dit doel. KV aan CPT (en BS bij afschrift aan OC). Gevr. toestemming aankoop gebruikt orgel. PCT. Besluit. Goedkeuring aankoop mits restauratie onder OC plaats vindt en kosten beperkt blijven. OC aan KV. Afspraak komst Hü KV aan OC. Instemming met plan voor "Exodus" elders ervaringen op te doen. Betr."Kerkeland". Koop van Hr Balster te Wijhe gaat niet door (te late levering). Offertes gevr. voor geschikt positief. OC aan KV. Exoduskapel heeft belangrijke culturele functie, men wil een goed orgel. Er is een aanbod van G.A.C.de Graaf. Bouwen van mech.o. is thans in de mode. Maar klankgeving is voor veel bouwers toch een probleem. Van dG bekeken: Ter Aar, Nieuwendam beide vraagtekens. Nieuwste en representatiefste Rotterdam Zuidwijk Geref. Afspraak daar heen te gaan en verzoek Vierdag-orgel te Glanerbrug te gaan bezien. OC aan B&T offerte-aanvraag voor "Kerkeland" Hp 8, P 4, Rf 4, O 2, Mxt 2 st, Aangehp. Idem aan Vierdag. OC aan KV. Mededeling beide voorgaande. Vdg aan OC. Offerte. OC aan KV. Beoordeling orgel Credo-kerk Rotterdam-Zuidwijk. Bezwaren vormgeving, chrom.opstelling, gebruikte materialen. Fluiten goed, pr en Tongw niet. B&T aan OC. Offerte. OC aan KV. Toezending offertes. OC aan KV. Voor "Exodus" offerte vragen aan Seiffert, Kevelaer, die voor de RK k. te Oude Tonge een redelijk instrument heeft gemaakt. Hw P8(Fs) Rf8 O4 Wf2 Mxt4st Brstw Ged8 Rf4 P2 N11/3 Ped B16 Pommer8, evt nog Dlc8 op Bw en Sch4 op Ped. Voor "Kerkeland" B&T veel te hoge prijs. Advies te gaan zien naar o. te Tuindorp-Oostzaan Vdg zelfde orgel, Geref.Gem. Plaats op lit.centrum blijkt toch geen bezwaar te zijn. Nog iets over "Dereux-orgel". OC Prijsaanvraag aan Romanus Seiffert & Sohn. OC aan KV. BS bij rapport Hü over Dereux-"orgel". Uit weekrapport van Hü. Orgel Tuindorp/O kapotgestookt. OC aan Seiffert. Graag spoed bij prijsopgave. Seiffert aan OC. Prijsopgave binnen enkele dagen gereed. Seiffert aan ? Prijsopgave. KV aan OC. Nu Vierdag beneden verwachting blijft, besloten een aanvraag bij Pels te doen. KV aan Pels. Prijsaanvraag voor "'t Kerkeland" (zelfde disp.) OC aan KV. Mededelingen over aanbod Seiffert. Pels aan KV. offerte. OC aan KV. Reactie op offerte Pels. Pijpmensuren "op wetenschappelijke basis" is onzin. Kritiek op reg.deling, op samenst. Mxt. Vormgeving. Firma tot nu toe niet bewezen iets te kunnen leveren wat van werkelijk artistieke allure is. Bereid tot oriëntatie naar jongste werk der firma. Antwoord gevraagd op schrijven 1/5. Antwoord is verzonden. Afschrift gaat hierbij.

Inv. begin'97 1. Niet bedoeld het Quellhorst-o. in de Herv.kerk maar een o. bij Balster(vO)

Almen, Hervormde Kerk. 23/10'55 29/10'55 9/11'55 6/6'63 12/6'63 18/6'63 24/6'63 22/2'64 2/6'64

Orde van dienst. OC aan KV. Afspraak over komst Eé en Hü i.v.m. verzekeren orgel OC aan KV. Verzekeringsbedrag f 50000 KV aan OC. Orgel vertoont lekkage. Advies gevraagd OC aan KV. Reactie. Reeds contact gehad met Eé en Hü. Maar desgewenst ook Ed te kiezen. KV aan OC. Accoord met bezoek Eé of Hü, indien mogelijk in aanwezigheid van de organist B.Matter. OC aan KV. Voorstel bezoek Hü. KV aan OC. Nog geen rapport ontvangen. OC aan KV. Voorl.adv. Orgel Naber waarsch. als 1 kl. instr. gebouwd. Thans: Hw B 16, P 8, G 8, Hp 8, O 4, F 4, Q 3, O 2, Mxt, T 8 Bovw Hf 8, Bp 8, V 8, Qd 8, Rf 4, Wf 2, Sq 2 st Ped Sb 16, Fb 8, C-f''', C-d', 3 koppels Bov is zijwerk waarsch 30-ger jaren dK. Ped.reg naast orgelkas. Datering pijpw Hw: Gmb 8 Orig? O 4 en Q 3 spotted O 2 deels orig, rest orig. kernsteken en expressions aangebracht.

18

Mxt

C 2 1 1/3 1 c 2 2/3 2 1 1/3 c' 4 2 2/3 2 c'' 5 1/3 4 2 2/3 Geen grote bedragen eraan besteden. Adv. Bouw nieuw orgel.

1 1 1/3 2

1 1/3

Geïnventariseerd 2/4'97. Ik heb het oude orgel ook geïnventariseerd en kwam op details na tot dezelfde conclusies (vO).

Nieuw orgel: •

Programma ingebr.n. op 21/11'67 Reil, adv. Hü en vO. P8(af b db) Rf8 O4 Gedf4 O2 Mxt4st Dlc16 Rw Ged8 P4(af b db) Rf4 Gh2 N11/3 Sch2-3st Trem Ped B16 P8tr T8 3 kopp.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Almkerk, Hervormde Kerk. 17/8'50 29/6'53 18/12'53 19/2'54

Haveman aan Eé, Ous en Hen. Fl bericht ons over Almkerk. Na bespreking met architect. Waarsch. beperking tot revisie en herpl. o. Ook over Werkendam. OC aan KV. Wat zijn de plannen? OC aan KV. Naar wij vernemen is door Spiering gerestaur.orgel herplaatst. Tot keuring bereid. OC aan KV. Alsnog reactie gevraagd.

Geïnventariseerd 2/4'97.

Alphen a/d Rijn, Hervormde Kapel Gouwsluis. Afkortingen: VKG F dR 24/12('54) 6/1'55 11/1'55 26/1'55 16/6'55 16/6'55 14/5'56 25/5'56 24/7'56 14/5'56 25/5'56 24/7'56 25/8'56 21/9'56 17/10('56) 9/11'56 24/11'56 30/11('56) 6/12'56 11/12'56 26/1'57 26/1'57 26/1'57 7/3'57 15/5'57 13/6'57

Vereniging Kapel Gouwsluis (die beheer daarover heeft) G.H.Francken, Hoofd Chr.school Gouwsluis aan (OC) en voorzitter VKG J.W.de Ridder Alphen a/d R. Opvolger F. F aan OC. Advies gevraagd voor o in kapel 330 zitpl. Tot nu toe harmonium. OC aan F. Wij zullen gaarne van advies dienen. F aan OC. Hij wil gesprek met een deskundige. OC aan F. Onderzoek ter pl. verricht door Eé en Hü. Op reeds bestaand podium plaats voor o 5 st of groter van 7 a 8 st. De 5 st o worden in serie vervaardigd en zijn rel. goedkoop. Suggestie bezoek aan orgels. F aan OC. Nog geen beslissing. OC aan F. Al beslissing genomen? F aan OC. Onderhoud gevraagd. OC aan F. Wij zullen datum vaststellen. OC aan F. Al beslissing genomen? F aan OC. Onderhoud gevraagd. OC aan F. Wij zullen datum vaststellen. F aan OC. Welke disp. voor f 13500.- incl. kas? OC aan F. De orgelzaak heeft onze aandacht. OC aan F. Aanbod Fontein/G aan U uitgebracht onaanvaardbaar wegens el.tr., open opstelling en de disp: 2de kl. een strijker als 8' basis (voor o.a. Sq). Niet met F/G in zee gaan: geen ervaring met mech.o. Geen 2 kl mech.o. voor genoemde prijs mogelijk. Serieorgel voor f 10000: P 4, Hp 8, O 2, Rf 4, Sch b/d . F aan OC. Wegens vertrek neemt dR de correspondentie over. dW aan Eé en Hü. Men wil een orgelreis. vV aan KV. Offerte voor P 4 (C-E van F 4), Hp 8, F 4, O 2, Sch 2 st dR aan (OC). Na horen koororgel Wilh.k. Den Haag besloten advies op te volgen. OC aan dR. BS bij offerte vV. dR aan (OC). Machtiging opdr. aan vV. Men wil deel laatste termijn pas bij beëindiging der gar.termijn voldoen (met rente). Arch. zal waarsch. aan blank eiken voorkeur geven. OC aan vV opdr. namens bestuur Herv.K te G. OC aan dR. Mededeling opdracht, betaling als in offerte, blank eiken. vV aan ? Bevestiging tel. onderhoud. vV aan VKG. Bs bij nota 2de termijn. OC aan VKG. Alles voldoet aan hoge eisen. OC (vd Wolk) aan VKG. Over prijsverhoging.

Geïnventariseerd 2/4'97.

Alphen a/d Rijn, Hervormde Kerk, Julianastraat. 20/11'58 20/11'59 27/1'60

KV aan OC. O. behoeft herstelling. Disp.wijz. is niet de bedoeling. KV aan OC. Niets van U vernomen. Gaarne alsnog advies. OV aan KV. Verslag onderzoek ter pl. 1925 Steinmeyer Oettingen, pneum. systeem, Taschenlade. I. P16 P8 VdG8 Gh8 Ged8 Flmaj8 O4 Hf4 O2 Q3 Mxt2' Fg16 T8 II. Zw. B16 Vp8 V8 Sal8 VxC8 Jubalf8 Rf8 P4 Nh4 Fldolce4 Flag2 Sq2st Clar8 Hob8 Ped. P16tr Sb16 Ged16tr Ged8 Flb8 O4 Bz16 T8 C=g''', C-f', speelh, rolzw, koppels, 3 vaste en 2 vrije comb, jalouzieen Zw weggenomen voor betere klankuitstraling.

19

15/3'60 2/4'60 2/4'60 2/4'60 3/5'60

6/5'60 6/5'60 6/5'60 11/6'60 19/6'60

15/9'60 20(?)/9'60 21/9'60 21/9'60 21/9'60 23/9'60 27/6'61 29/6'61 1/2'62 8/2'62 26/2'62 6/6'62 12/6'62 12/6'62 12/6'62 15/6'62 11/7'62

Veel zink. Kernst, expr. Ruime opstelling. Storingen. Geen grote bedragen aan besteden. Vervanging vooralsnog niet mogelijk, daarom: vervanging membranen, houtw.bestrijding, schoonmaak, rammelvrij maken man.toetsen. Klankverbetering (die men wil) beperken tot: vergroting voetopeningen, Opschuiven Mixtuur, vervanging van een reg. op II door Scherp. Advies offerte aanvragen bij G.v.Leeuwen, die o in onderhoud heeft of dK. HGem aan OC. dK en vL offerte vragen. OC aan dK. Aanvr.off. voor maatregelen genoemd in stuk van 27/1 OC aan G.v L te Zoeterwoude. Offerte aanvraag (Deze kwam uit een ander dossier, toegevoegd 18/5’98) OC aan KV. Mededeling off.aanvr aan dK en vL. vL aan OC. Wat wel en niet kan met dit orgel. Hij geeft de disp.: Hw als boven ook nog I. Hp 8, Ped Ob 8 ipv Ged 8 P 16: geen tr vermeld (wel bij Ged 16), Man II alles uitgebouwd op 2' en Sq na. 3 norm.k. Super I, Sub II, Super II, Sub II-I, Super II-I, Mel.koppel, afsl tongw, afsl Mxt, afsl 16' op man. Ondertekend G.van Leeuwen Jr) dK (H.P.Luyten) aan dW. BS bij gegevens orgels Amerongen en Alphen a/d R. dK aan OC. Opsomming van al het werk dat ze nog moeten doen. Schema voor 1961 bijna gevuld. dK aan OC. Prijsopgave: a. verbetering pneum.functie: verv. alle membr. b en c. Xylamomonbehandeling en egalisatie stemming, d. Invoering man.toetsen. Extra's 1. Voetop. vergroten, 2. Mxt 2'3-5st opsch tot 1 1/3' 4-6 st, 3. Sch 1'4 st. OC aan HervG. Bestudering offertes uitgesteld door ziekte Hü OC aan KV. vL wil vooral de trage functie van het orgel verbeteren en systeem veranderen (liefst electrisch), dK wil vooral conserveren. Prijzen daarom niet te vergelijken. Orgel hoge besteding niet waard. Dus verder gaan met dK. Advies de onder a, b, c en d gen. punten uit offerte dK doen uitvoeren. Evt. ook 1, 2 en 3, maar eerst enkele proeven betr. opening voetopeningen KV aan (OC). Besloten tot a, b, c en d. OC aan KV. Reactie. OC aan KV. Hü zal in eerste instantie zich met e.e.a. bezighouden. OC aan dK. Idem. OC aan vL. Maken geen gebruik van offerte. dK aan KV. Over levertijd, noodzaak spoedige houtwormbestrijding en over termijnen van betaling. dK aan OC. In A. aan werk begonnen. Levering balgjes vertraagd. Verder over orgels Waalwijk en Nijmegen (GrK). OC aan KV. Mededeling voorgaande. KV aan OC. Adreswijz. secretariaat. dK aan OC. Werk gereed. Mededelingen prijsverhogingen. OC aan KV. Over vorige. Eindkeuring komt nog. KV aan OC. Over beoordeling capaciteit der dienstdoende tijdelijke organist. OC aan KV. Vorige brief doorgezonden aan Raad voor de Eredienst der Ned.H.K. OC aan genoemde raad. BS bij doorzenden brief. OC aan KV. Eindoordeel. Werk tot tevredenheid uitgevoerd. Jaloezieën Zwelw. niet herplaatst (wens organist: betere klankuitstraling) maar in o. opgeborgen. OC aan dK. BS bij afschrift vorige. OC aan KV. Over betaling aan dK.

Geïnventariseerd begin'97.

Ameide, Hervormde Kerk. 9/4'53 24/11'53

Fa Jacobs-Wernar aan Eé. Atelier voor beeldhouwwerken. Na brand in Herv.k. te Ameide moeten nog delen der kas tussen puin aanwezig zijn. Bij evt. reconstructie willen wij graag inschrijven. OC aan KV. Aanbod advies betr. orgel i.v.m. restaur.plannen der kerk.

Inv. 3/4'97. Eerste stuk 25/3'98 elders aangetroffen en bijgevoegd.

Amerongen, Hervormde Kerk in buurtschap Overberg. 13/10'55 9/11'55 10/2'56 11/2(?)/'56

KV aan (OC). Aanwezige harmonium onbruikbaar, aanschaf nieuw h. of orgel van vV? OC aan KV. Eé en Hü zullen contact opnemen. OC aan KV. Afspraak. Bentinck telegram aan ?: onbruikbaar orgel vervangen door harmonium.

Inv. 3/4'97.

Amerongen, Hervormde St Andrieskerk. 7/10'56 z.d. 26/10'56 z.d.

26/11'56 29/11'(56) 12/12'56

KV aan (OC). Er is een kostenopgaaf van dK betr. verbetering orgel. Bijlage bij voorg. Offerte dK aan Mej Noordijk Driebergen voor: VxC -> Gh2, nieuw pedaal, verandering orgelbank en zweltrede, aanbr. 2 ped.koppels. OC aan KV. Hü zal rapport maken. Klad aant. "Amerongen" P8 B16 Fltr8 R8 Co5st O4 Q3 R4 O2 M3-4 T8ged P8 F4 H8 Sal(t?)4 V8 Cel8 Trem, enz C-f''' C-c' CGF Witte 1863 in goede staat, houtworm, geringe doorspr op II. OC aan KV. Na onderzoek: Accoord met plannen. KV aan (OC). Verzoek het werk aan dK op te dragen en toezicht uit te oefenen. OC aan dK. Opdracht.

20

2/4'57 15/5'57 19/6'57 9/7'57 25/9'57 7/12'59 21/12'59 5/3'60 z.d. 26/3'60 26/3'60 6/5'60 6/5'60 10/5'60 15/6'60 1/7'60 11/7'60 21/9'60 29/9'60 7/10'60 14/10'60 14/10'60 20/10'60 20/10'60 26/10'60 28/10'60 4/4'61 21/7'61 26/7'61 14/7'62 14/7'62 17/10'62 29/10'62 13/11'62 21/11'62 21/11'62 22/11'62 20/3'63 22/3'63 6/5'63 6/5'63 8/5'63 24/10'63 26/11'63 11/12'63 11/12'63 19/2'64 10/4'64 10/4'64 14/4'64 15/1'65 15/1'65 5/7'65 8/7'65

KV aan (OC). Opdracht gegeven (dus ook!!) OC aan KV. Verzoek te melden wanneer dK begint. OC aan KV over verzekeringswaarde orgel. Is dK al begonnen? OC aan KV. Bedrag waarvoor o. is verzekerd is te laag. OC aan dK. Hoe ver met werk? KV aan (OC). O. vertoont gebreken. Kostenopg. dK betr. reparaties, disp.wijz, pl. vrij pedaal OC aan KV. Overleggen met Eé. KV aan Eé. Verzoek rapport uit te brengen en dK kostenopgave te vragen. Aant. (Eé) over wat aan orgel moet gebeuren. OC aan dK. Verz. prijsopg voor: restaur. windladen, rammelvrij maken mechaniek, verwijderen zwelkast en diverse reparaties. OC aan KV. Orgel is onderzocht en mededeling voorgaande. dK aan OC. Prijsopgave en BS in map Alphen a/d R Herv.K: dK (H.P.Luyten) aan dW. BS bij gegevens orgels Amerongen en Alphen a/d R. (KV) aan Eé. BS bij prijsopgave dK en brief van hr v Walsum (die hij weer terug wilde hebben) KV aan Eé. Verzoek om toelichting op een vergadering. dK aan OC. Verlaging prijs. OC aan KV. BS bij offerte dK (die er niet is). OV aan KV. Verzoek nader overleg. KV aan OC. Voorstel datum. OC aan KV. Afspraak Eé. KV aan OC. Besloten na verg. met Eé en Ed tot restaur. en conservering o. door dK. Afschrift vorige. OC aan dK opdracht. OC aan KV. Mededelingen. Eé zal in eerste instantie contact onderhouden. dK (Luyten). Dank voor opdracht, etc. OC aan KV. Over opleveringsdatum. OC aan KV. BS bij afschriften. KV aan OC over termijnbetalingen. OC aan KV. Antwoord op voorgaande. dK aan OC. Orgel gereed. dK aan KV. Rekening. KV aan dK. Er zijn nog wensen: stemming niet goed, trem. werkt niet goed, storend bijgeluid enkele pijpen. dK aan KV. Het wordt 1/11 verholpen. KV aan Eé. BS bij afschriften beide vorige. OC aan KV. Orgel gekeurd, aantal opmerkingen aan dK doorgegeven. OC aan dK. Over werking trem., hangers, bijspraak, ped.kl.klappert, beschadigde pijpen, lekkage bij e''' Hw, reg.trekkers die te zwaar lopen, windgeruis, dubbele laag vilt. Verzoek hierin te voorzien. dK aan OC. Zullen zo spoedig mogelijk gebreken verhelpen. (in map Ammerstol) ook opmerking over Amerongen. OC aan KV. Mededeling van wat dK over tijdstip meedeelde. dK is nu bezig. Graag bericht wanneer het klaar is. KV aan OC dK is nu bezig. Graag bericht wanneer het klaar is. OC aan KV. Nog niet tevreden met resultaat. Er komt nog een eindkeuring. OC aan dK. Zijn alle door Eé geuite wensen vervuld? dK aan OC. Ja. OC aan KV. Nu werk tot tevredenheid uitgevoerd. Gh bleek te zijn opgeschoven tot 1 1/3, wordt T voldoende gebruikt, resp. juist gestemd? OC aan dK. BS bij afschrift vorige. OC aan dK. Nog geen afschrift eindnota ontvangen. KV aan OC. Stemmen is niet op juiste hoogte geschied. Gelieve overleg met dK, dit te verhelpen. KV aan dK over hetzelfde: afgesproken concerten kunnen zo niet plaats vinden. dK aan KV. Onverantwoord oude orgels om genoemde redenen te verstemmen. Stond niet in opdracht. OC aan KV. Witte-orgels op 435 gestemd. Gh 2 nog steeds in 1 1/3-situatie OC aan dK. BS bij afschrift vorige. KV aan OC. Over betaling aan de OC. OC aan KV. Reactie

Inv. 3/4'97.

Amersfoort, Hervormde Bergkerk. Afkorting: BBA 2/7'52 2/7'52 28/7'52 22/10'52

Bouwcommissie Bergkerk Amersfoort, H.v Hulsteyn BBA aan OC. K. wordt nu gebouwd, arch. Pothoven en Zuiderhoek. Spoedig overleg over orgel nodig. Willen direct contact opnemen met Eé BBA aan Eé. Verzoek om advies keuze orgel en overleg met arch. OC aan BBA. Orgel 20 st is minimum, evt. voorlopig aantal stemmen weglaten. U prefereerde vV-orgel te Berlicum boven die van andere orgelmakers. Voorstel de OC te machtigen met vV te onderhandelen. vV aan BBA. Prijsopg van :

21

29/6'53 28/9'53 1/10'53 19/4'55 15/6'54 25/6'54 25/8'54 29/10'54

10/12'54 14/12'54 30/12'54 17/1'55 8/2'56 20/2'56 27/2'56 13/3'56

z.d.

Hw Qd16 P8 Rf8 O4 F4 Q3 O2 Mxt4-5st T8 Zijwerk P4 Hp8 Qd8 Gh2 Q11/3 F4 Sch2-3st Kh8 Ped P16 O8 O4 Mxt5st Bz16 Co4 OC aan BBA. Hoever zijn de plannen? OC aan BBA. Antwoord op vorige gevraagd. vH aan OC. Uitstel door problemen. vV aan vH. Offerte voor kassen voor o met Hw Rw, ped. BBA aan OC. Orgel van offerte 22/10'52 boven budget, ook bijkomende kosten probleem. OC aan BBA. Beste dat Hü, in A. woonachtig, toezicht houdt. OC aan BBA. Verschillende mogelijkheden orgel doorgenomen. Komt bespreking. vV aan KV (vH). Offerte voor: I. P8 Rf8 O4 Spf4 Mxt4-6st T8(res) II. P4 Hp8 Gedf4(res) Qd2 Q11/3 Sch2-3st Kh8 Ped P8tr Sb16 Fg16(res) Reg4(res) KV aan vV. Opdracht vV aan KV. Dank. Nader overleg met arch. en OC Orgelcomm Bergkerk Amersfoort (vH) BS bij copie opdracht aan vV OC aan vH. Reactie OC aan KV. Eindkeuringsrapport. Orgel voldoet aan hoogste eisen. Dlc ipv Kh geplaatst, voor 't eerst in hedendaagse nederlandse orgelbouw tongwerken door de orgelmaker zelf gemaakt. Ontwerp kas arch in samenwerking met de orgelmaker. OC aan vV. BS bij afschrift vorige. OC aan vV. Over fiattering eindnota. OC aan O. de Moor, Bilthoven. Op verzoek disp. o Bergkerk. OP verz. geeft OC advies aan kapellen van centra van Luchtmacht en Marine, bv. vV-positief. Disp is nu: Hw P8 Rf8 O4 Spf4 O2 M4-6st T8 Rw Hp8 P4 Gedf4 Qd2 N1 1/3 Sch3-4st Dlc8 Ped B16 P8tr Vh4 Fg16 Foto.

Inv 3/4'97.

Amersfoort, Hervormde Emmakerk. 27/11'50 4/2'54 9/2'54 6/3'54 19/3'54 27/3'54 18/5'54

BRC aan Eé. BS bij uitbreidingsplan der kerk. Orgel boven kansel. Uitbreiding aan andere zijde. PlOC aan OC. o. behoeft dringend verbetering, etc. OC aan plOC. U hebt reeds contact met Hü, etc. OC aan plOC. Ernstig afgeraden geld te besteden aan dit orgel. Adv. verkopen aan een RK orgelbouwer, geld in te zamelen voor nieuw o, te overwegen of plaats boven kansel gewenst is, voorlopig een harmonium met geluidversterking te gebruiken, om de wens naar een orgel bij de gemeente wakker te houden. plOC. Dit is een arbeiderswijk, in tegenstelling tot Bergkerk zal orgelfonds niet snel groeien. Is er geen gebruikt mechanisch instrument te kopen? OC aan plOC. Hü zal contact opnemen. OC aan KV. Naar aanl. offerte dK: prijzen aan de hoge kant. Geen membranen vernieuwen. Orgel solide gemaakt maar van uitermate slechte klankkwaliteit.

Inv 3/4'97.

Amersfoort, Hervormde Grote of Joriskerk. Programma('s) Amersfoort Hervormde Kerk Kruiskamp. 2/5'58 30/3'60 15/7'60 21/6'60

BRC aan H. BS bij tekeningen nieuwe kerk. Commentaar gevraagd. BBR aan OC. BS bij ontwerptekeningen nieuwe kerk. KV niet aangepast aan kerkorde. OC aan KV. Reactie op tekeningen van arch. v Hoogevest. Suggesties over materialen en verwarming. KV aan OC. Schrijven aan arch. doorgezonden.

Inv 3/4'97

Ammerstol, Hervormde Kerk. 22/1'59 7/2'59 24/3'60 z.d. 6/7('60) 11/7'60 11/7'60 19/7'60 6/9'60 26/4'61

KV aan ? Orgel niet in orde. Onderzoek gevraagd. OC aan KV. Zullen onderzoek verrichten, etc OC aan KV. Rapport en advies. o. Van Dam XIXB C-g''', C-g Muette 8' Rf4 Co4st SO2 PQ3 O4 Hp8 VdG8 B16dc P8 Mechaniek moet direct herzien, lade na 5 of 10 jaar. Pijpvoeten in toekomst ook, enige houtw aanw. Klad met disp als boven, achter Muette: "ged" 7 toetspl weg, geen motor, Bergmeyer vh vDam. KV aan OC. Machtiging prijsopgave aan dK te vragen. OC aan KV. Offerte gevraagd. OC aan dK. Offerte gevraagd voor herstel mechaniek, beleren/vervilten ventielen. vervanging pulpeten door strip, verv. geoxydeerde delen. OC aan KV. Offerte komt in aug. dK aan OC. Offerte voor het gevraagde en nog veel meer. dK aan OC. Op verzoek nogmaals offerte.

22

z.d. 24/5'61 20/6'61 22/2'62 1/3'62 1/3'62 1/3'62 12/3'62 19/3'62 11/4'62 11/4'62 7/2'63 7/2'63 20/3'63 22/3'63 4/4'63 14/3'62 21/3'63 4/4'63 10/8'63 10/8'63 11/8'63 11/8'63

OC Korte mededeling. OC telegram aan Eé. Contact opnemen met predikant te A. OC aan KV. BS bij offerte dK, waarmee accoord. KV aan OC. Machtiging opdracht te verlenen. OC aan dK. Opdracht tot in offerte 26/4 genoemde met Eé als deskundige. Allernoodzakelijkste graag voor Pasen. OC aan CPT. Mededeling vorige. OC aan KV. Bevestiging. KV aan OC. Meerkosten voor aansluiting motor aan lichtnet. OC aan KV. Meerkosten, omdat motoren voor lichtnet duurder zijn dan die voor draaistroom, etc. OC aan KV. Over kosten. OC aan dK. Geen extra kosten maken zonder overleg. dK aan OC. Enige zakelijke mededelingen over Ammerstol en Nieuwkoop (verzoek spoedige keuring) dK aan KV. Over slechte vordering werk door ziekte en overlijden van personeelsleden. dK aan OC. Begin april klaar, verder over Amerongen, Nieuwkoop, Kerkwijk, Waalwijk (makelij Roerfluit en maten tongen van Dlc 8). OC aan KV. Mededeling voorgaande. dK aan OC. Orgel gereed. Trem. van deze constructie niet beter te krijgen. Fin. aangelegenheden. dK aan KV. Rekening (afschrift op zelfde blad). Rekening 1ste termijn. dK aan KV. Rekening 2de termijn. Op zelfde blad: Idem 3de termijn en extra's. KV aan dK. Rekening doorgezonden OC aan KV. Werk op bevredigende wijze uitgevoerd. Keuringsrapport volgt. Over nota's. OC aan dK BS bij copy rapport. OC aan KV. Zeer kort keuringsrapport. Alles tot tevredenheid uitgevoerd.

Inv 3/4'97

Amstelveen, Gereformeerde Pelgrimskerk (buitenveldert). (Dit deel van Buitenveldert ligt dus kennelijk in Amstelveen)

Afkorting: OCP. Zie Amsterdam Geref.Pelgrimskerk. 30/6'62 25/6'64 24/11'65 27/1'66 9/2'66 9/2'66 17/2'66 21/2'66 24/2'66 24/2'66 25/2'66 28/2'66 8/8'66 28/11'66 13/12'66 13/12'66 z.d.

OCP aan Eé. Graag nog eens naar orgel kijken. CvB aan Eé. Orgel in '63 grote onderh.beurt ondergaan op Uw advies. Nu weer gebreken, volgens P/vL door minder goede kwaliteit contacten in '50. Adv. gevraagd. Electr.speeltafel vernieuwen? Organist is Jaap Dragt. CvB aan Eé. Spoedig rapport gevraagd. A.H.de Graaf Ede aan Eé. Prijsopgave. Reparatie speeltafel en vernieuwing van enige onderdelen, windlade magneten, membranen, evt schoonmaak na opknapbeurt kerk, intonatie nagaan. Aantekening. (Eé) aan CvB. Eens met dG. O met el.pn tr. onbetrouwbaar. Orgel naar toenmalige nederlandse begrippen niet inferieur. Daarom accoord. (dG) aan N.vd Kooij (voorz CvB), Amstelveen. Enige nadere inlichtingen. CvB aan dG. Opdracht revisie, max. bedrag genoemd voor zover speeltafel betreft. (dG) aan CvB. Reactie. (dG) aan CvB. Nota 1ste termijn. CvB aan Eé. BS bij afschrift. (Eé) aan CvB. Geen afschrift opdracht ontvangen. Moet ik toezicht houden? dG aan Eé. Graag een keer langs komen. Organist wil verandering samenst. Mxt. dG aan Eé. Specificatie kosten (niets over Mxt). (Eé) aan CvB. Werk in orde. Schoonmaak was niet nodig. (Eé) aan CvB. Nota. Anon. Lijst met open vragen.

Ingevoerd 23/7'97.

Amstelveen, Hervormde Dorpskerk (Oude Kerk). 25/5'59 30/5'59 10/7'59 21/11'59

KV aan OC. Onderzoek gevraagd. Eé zal onderzoek verrichten. Kladaantekeningen. Steenkuyl C-f''' C-d' B16 P8 R8 O4 Q3 Spf2 Mxt3st Sq2st T8 II. G8 H8 P4 Rf4 O2 D8 Nas 11/3 Ped S16 3 kopp zwelk combinatietreden. P4 II gr.oct. niet aanw. Mxt is als Corn en de gebreken als in volgende stuk. OC aan KV. Orgel Steenkuyl, deplorabele toestand. Opsomming gebreken.pneum.systeem. Financ. moeilijkheden f5000-7000 om instrument weer redelijk bespeelbaar te maken. Dit wordt ontraden. Voorstel disp. 18 st. nieuw orgel evt. voorlopig deels te bouwen in bestaande kas, omdat rugwerk hier onmogelijk is.

Amstelveen, Hervormde Kruiskerk. 13/4'49

Fl aan Eé. Opdracht gekregen Amstelveen, onder voorbehoud dat kerkbouw doorgaat. Overzicht correspondentie Bouman - Flentrop over Nieuwolda, dat door Doornbos zou worden gerestaureerd. Doornbos zou o. te Meeden goed achten voor de smeltkroes, over Zelhem (waarsch. v.Leeuwen),

23

14/4'49 28/7'49 5/8'49 14/11'49 17/10'49 1/9'50

12/9'50 20/9'50 19/11'51

z.d. 9/7'53 29/9'53

Over hun orgel in Bussum, iets over Schiedam. Disp.ontwerp kerk Amstelveen. Nog eens dezelfde disp. Fl aan Eé. Kerkbouw gaat door. Accoord met dispositie? Fl aan Eé. Opstelling orgel met arch. Duintjer besproken. Gaat commissie accoord met disp? Commissie Bouw Nieuwe Hervormde Kerk Amstelveen. aan Eé. Over bezoek orgel in Bussum. Haveman (Raad voor Kerk en Eredienst) aan Eé. Gevr. doorzending disp.voorstel Fl. Anon. Omschrijving nieuw te bouwen orgel door Fl voor Herv.k. Amstveen. Hw C-f''' P8 Rf8 O4 Pq3 Nh2 M11/3,4-5st T8 Bovw C-f''' Hp8 P4 Rf4 O2 Q11/2 Sch2/3,4-5st Reg8 Ped C-f' P16 O8 O4 Fl2 M2 4st Bz16 Mxt C 1 1/3 1 2/3 1/2 c 2 1 1/3 1 2/3 c' 2 2/3 2 1 1/3 1 2/3 c'' 4 2 2/3 2 1 1/3 (nu weer 4 st !) c''' 4 4 2 2/3 2 2 Schrp C 2/3 1/2 1/3 1/4 G 1 2/3 1/2 1/3 d 1 1/3 1 2/3 1/2 1/3 a 2 1 1/3 1 2/3 1/2 e' 2 2 1 1/3 1 2/3 h' 2 2/3 2 2 1 1/3 1 fs'' 4 2 2/3 2 2 1 1/3 cs''' 4 2 2/3 2 2/3 2 2 Mxt Ped C 2 1 1/3 1 2/3 A 2 2/3 2 1 1/3 1 g 4 2 2/3 2 1 1/3 Materiaalomschrijving. Fl aan Hendrikse. Tekening Duintjer ontvangen. Orgeltechn. bezwaren. Bovenwerk te laag. Bovw -> Borstw waarsch. beter Fl aan Hen over bespreking met Duintjer. OC aan KV Amstelveen. Rapport eindkeuring. Nh 2 -> Vlf2, verbetering in deze acc. gevoelige ruimte. Op enkele kleinigheden na. Alles goedgekeurd, lof over intonatie m.n. P16, voor 't eerst in orgel van deze afmeting geplaatst. Voorstel brstw deuren beweeglijk te maken. Anon. geschreven stuk, disp. van een pneum. 1 kl. Spiering-orgel (stond dat tijdelijk in de Kruiskerk?) "naar Chr.Geref.Zwijndrecht". OC aan KV. Fl om inlichtingen gevraagd. Fl. schrijft: Plannen orgel te vergroten, daartoe nieuwe windlade Hoofdwerk. KV aan OC. Plannen vergroting staan nog niet vast.

Ingevoerd 16 en 17/4'97.

Amstelveen, Hervormde Paaskerk (wijk I Herv. Gem.). Afkorting: WBC z.d. 18/7'59 idem 18/7'59 28/7'59 28/7'59 idem 15/8'59 15/8'59 5/12'59 4/8'61 4/8'61 18/10'62 26/2'63 7/1'64 17/1'64 11/2'64 25/2'64 25/2'64 25/2'64 4/3'64 19/3'64

Wijk en Bouwcommissie wijk I Folder met schets kerk "Nieuwe Kerken gaan verrijzen". Ds Weddepohl aan Eé. BS. Afschrift vorige. WBC aan OC. Advies gevraagd i.v.m. bouwplannen nieuwe kerk. OC aan Ds W. U heeft al contact met Eé. Wachten tot hij terug is uit buitenland. Doeve aan Eé over hetzelfde. Afschrift vorige. Ds W. aan Doeve. Advies gevraagd. OC aan ds W. BS bij briefcirculaire. BRC aan Hü. BS bij ontwerptekening kerk. OC aan PCT. BS. OC aan KV. Niets meer vernomen over plannen Paaskerk. OC aan WBC (Weddepohl). Over adviseurschap Eé (men wilde blijkbaar van hem af). Interne brief OC. Ds W. vraagt contact. OC aan WBC betr Paaskerk. Verzoek opgave data orgelreis. OC aan idem. Over datum. "Hulp en Heil" en "Schakelbosch" Leidschendam aan OC. Voldoen aan verzoek (kennelijk betr. bezoek orgel). OC aan Lfl. Offerte gevr. voor P8 O4 Hp8 Wf2 Mxt4st Nev.w.(evt.Brstw) Ged8 Rf4 P2 N11/3 Reg8 Ped Sb16 Ged(of P)8 O4 Sch4 C-f''' C-f'. Idem aan vV. OC aan WBC. Mededeling offerteaanvragen. Lfl Offerte. vV Idem.

24

14/5'64 27/5'64 4/6'64 26/6'64 1/7'64 1/7'64 1/7'64 1/7'64 2/7'64 6/7'64

• 2/11'65 2/11'65 4/11'65 23/2'66 13/10'66 23/11'66 12/12'66 4/1'67 6/3'67 16/3'67 16/3'67 10/5'67

• 16/6'67 20/6'67 20/6'67 z.d. 21/7'67 27/6'69 14/8'69 3/9'69 z.d.

OC aan WBC BS bij offertes Leeflang en vV en commentaar. Verhandeling hoe men tot deze opzet is gekomen. Gesprek voorgesteld met Eé. Uitgangspunt offerte Lfl. HervGem Amstelveen aan OC. Over keuze Eé als deskundige. Lfl aan HervGem. Offerte blijft van kracht. HervGem aan OC. Machtiging opdr Lfl. OC aan KV. Reactie. OC aan PCT. BS bij copie vorige. OC aan vV. Gaan niet in op offerte. OC aan Lfl. Opdracht. Lfl aan OC. Reactie. OC aan KV. Voorstel betaling 1ste termijn. Stencil over gang van zaken. OC aan Ir J.B.Baron van Asbeck, Driebergen. Verz. tekeningen te sturen aan Lfl. BS bij vorige. vA aan OC .BS bij tekeningen. Lfl. Tekening: Voorstel ontwerp orgel, geplaatst in kerk. Lfl aan Eé. Over betaling 2de termijn en afschrift rekening. OC aan KV over hetzelfde. Lfl aan KV Rekening 3de termijn. OC aan KV. BS bij nota 3de termijn, uitgesteld door auto-ongeval van Eé. Lfl aan Eé. Over plaatsing o in Paaskerk. Lfl aan KV. Nota 4de termijn, ook nog een copie kennelijk door Lfl gemaakt. Lfl aan Eé. Over opstelling orgel, rekening en dank voor rapport Geref.Pelgrimskerk. OC aan KV. Over Nota 4de termijn. z.d. Kladtekening betr. opstelling orgel. Lfl aan KV. Rekening 5de termijn (en extra copie). OC aan KV. Kunnen waarschijnlijk niet aanwezig zijn bij de ingebruikneming. OC aan Persbureau der Ned.H.K. Bericht ingebruikneming op 23/6. Disp. ongeveer als boven. P8 O4 Hp8 Wf2 Mxt4st brstw Ged8 Rf4 P2 Q11/3 Reg8 P Sb16 Ged8 O4 Sch4 (Eé) concept Keuringsrapport. OC aan KV. Orgel goed opgeleverd op detail na: windgeruis. Verder veel lof. Advies 5de termijn minus (voorlopig) f 500 te betalen. OC aan KV. Van uiteindelijke goedkeuring door omstandigheden niets gekomen. Orgel (na bezoek Hü) thans als goedgekeurd te beschouwen. KV aan OC. Reactie. OC aan KV. Reactie op reactie. Mensuurstaten.

Ingevoerd 17/4'97.

25

Amsterdam, Gereformeerde Keizersgrachtkerk. 17/6'60 z.d.

OC aan CvB. Is orgel inderdaad te koop? CvB aan OC. Dit moet op misverstand berusten.

Geïnventariseerd 6/11'96.

Amsterdam,Gereformeerde Koningskerk (Watergraafsmeer). 23'9'60

Eé. Verslag ingebruikneming van het nieuwe M.Ruiter-orgel in de Geref.Koningskerk te Amsterdam-Watergraafsmeer op 22/9'60. Adv. A.C.Schuurman. Beschrijving der nieuwe kerk van arch. Schuile met akoestisch ongunstige eigenschappen (beton, baksteen). Hw P 8, O 4, O 2, M 3-5 st, Rf 8, Spf 4, Q 2 2/3, Sal 8, Dlc 16, T 8 Rw Hp 8, P 4, Q 1 1/3, Sch 4 st, Qd 8, Rf 4, Gh 2, Sq 2 st, Kh 8 Ped P 16, P 8, O 4, M 5 st, B 16, B 8, Bz 16, Co 4. 3 kopp, C-g''', C-f', mech, 2 units. Gr Oct P 16 zou open zijn, van hout. Reg.tr. ped electrisch. Vreemde opstelling, hardboard, triplex, P 16 en B 16 zijn getransmitteerd in P 8 en Ged 8. Reg.tractuur met "remkabels". Hangers tijdens de ingebruikneming. Negatieve conclusie. Geïnventariseerd 6/11'96.

Amsterdam, (voorm.) Hersteld Evangelisch Lutherse Kerk. Afkorting: CO

College van ouderlingen der Herst.ev.L. gem.

z.d. Aantekeningen uit notulenboek 1847-55, 1853 (Gullen). z.d. Geschreven stuk: Huidige dispositie en veel aantekeningen Copieën, afkomstig uit map Arnhem Gr.k.: 18/3 1793 Conditiën en Voorwaarden etc. betr. bouw orgel door Johannes Strumphler vlgs besluit van 28/2 1793. 2/11 1795 J.H.Tammen (org. en comp. te Groningen), G.N.Starck (gewezen organist Cab d'goedehoop, A.J.Munnikhuijzen (org. Oude Luth. Asd) Keuringsrapport. 12/6'50 CO aan Eé, Hendrikse en O. Gevraagd taxatie van het orgel, nu de kerk dicht gaat. 15/6'50 OC aan Herst.Ev.L.Gem. Positieve reactie op voorgaande. 22/7'50 Idem. Oussoren, Hendrikse en Eé, Hü en Hen komen voor onderzoek op 26/7. 24/7'50 Haveman (namens Herst.L.gem) aan Eé. Verzoek om uitstel wegens vergadering. 28/7'50 CO aan OC. Besprekingen tot nader order uitgesteld. • Foto's: front, 3 details front, klaviatuur. • Programma('s) Geïnventariseerd 6/11'96, 4/2'98.

Amsterdam, Hervormde Kerk (een nieuw kerkgebouw). Stuk aangetroffen in map "De Hoeksteen, alwaar het zich nog bevindt.

22/5'63

OC aan KV Amsterdam. Blijkens mededelingen Eé en Ed is er goede voortgang in de onderzoekingen ten behoeve van het orgel in de nieuwe Kerk te Uwent. (Over welke kerk dit handelt is vooralsnog onduidelijk)

Amsterdam, Hervormde Bos & Lommerkerk. 4/2'54 6/3'54 10/5'54

OC aan KV Amsterdam W. Toezegging te zullen adviseren betr. orgel voor nieuwe kerk. OC aan Ds Rijnders. Voorstel gesprek 2 deskundigen (Eé en Hü) met architect Duintjer. OC aan KV. Duintjer zal met wensen t.a.v. orgel rekening houden.

Geïnventariseerd 6/11'96.

Amsterdam, Hervormde Geuzenveldkerk. 9/3'61 20/6'61 15/8'61 18/1'62 19/1'62 19/2'62

OC aan PCT begeleidend schr bij afschriften (die er niet zijn) betr. orgelvoorz. in aanbouw zijnde kerken te Amsterdam-W en Amsterdam-Sloten. OC begeleidend schrijven bij ontwerptekeningen van arch. prof Ir C.Wegener Sleeswijk. OC aan KV Asd-Geuzenveld. Over materiaal kerk. Uit tekening blijkt niet plaats orgel en organist. PCT aan OC. Is er al antw. van KV. OC aan PCT. Nee. KV aan OC Door ziekte ernstige vertaging kerkbouw. Diverse begeleidende briefjes.

Geïnventariseerd 6/11'96.

Amsterdam, Hervormde Maranathakerk. 20/10'55

21/12'55

Mr A.Bouman aan OC. Nieuw orgel: 1 stem per 30 zitplaatsen, dus 24 stemmen. Plan gemaakt aansluitend bij het waardevol geblekene in de orgelbouw sinds 1500 en zonder in eenzijdige stijlverenging te vervallen: HW Qd16 P8dcdb Rf8 O4 Nh4 N22/3 SO2 Tn4/5'2st Mxt2'6-8st Dc16 T8 Brstw Htged8 P4 Rf4 Trf2 (B-vinding) Q11/3 Sch5st1' Mus8 (vooraan op lade) Ped Sb16 O8 Vlf4 Cantusf.6st(Bouman-vinding 2,1,2/3,2/5,2/7,2/9, pr.mensuur) Bomb16 Sch4 Trem Brstw en Klein ped, 3 normk, bediening rolluiken voor Brstw, C–g''', C–f'. Suggestie met Fl contact op te nemen. KV Amst rondschr? Bij overlijden van J.Wagenaar is Mr A.Bouman tot adviseur der commissie benoemd. Orgel Overtoomkerk door Spanjaard afgebroken en in de Nieuwe K. opgeslagen. Aanvankelijk zou Fl het – uitgebreid en

26

30/12'55 6/2'56 27/2'56 zd 17/4'56 4/5'56 7/5'56 25/6'56

26/6'56 26/6'56 3/11'56 A. B.

25/9'57 29/4'58 22/5'58

23/6'58 z.d.

gerestaureerd – in de Maranathakerk plaatsen. Nu daarvan afgezien. Plan Bouman laten opstellen. etc. OC aan KV. Antwoord op verzoek advies komt spoedig. OC aan KV. Pos. antw op uitnodiging gedachtewisseling, ook met Bouman. Over vergoeding, alle 4 adviseur– medewerkers zullen aan het onderzoek meewerken. OC aan KV. Voorstel datum bespreking. OC aan KV (Herv.Gem.Asd. Concept voor volgende?) Betr. nw te bw o in Mar.k. Galerij veel te hoog en te diep, dringend advies die 1 1/2 m te verlagen. Brstw zeer aan te bevelen in deze kerk, ook voor koorbegeleiding. 22 st. Bij niet verlagen galerij Rugwerk plaatsen. Dan dus 3 man., minstens 27 st. OC aan KV. (onvolledig, gr.d. gelijkluidend aan vorige). Borstw nodig voor koor. dus 3 man. OC aan OCHAsd. Verzoek vermenigvuldiging rapport Bouman. OC idem. Datum en plaats bespreking. OC aan Bouman. Disp.ontwerp: Hw P8 Rf8 O4 F4 O2 Mxt6st Dc16 T8 Rw Hp8 P4 Gedf4 Qd2 N11/3 Sch4st Sqdc2st(af a) Kh8 Brstw Ged8 Blf4 P2 Cmb1st Reg8 Ped B16 P8 O4 Mxt6st Bz16 Sch4 OC. Concept advies nw orgel M.k. Zelfde disp. als 25/6. OC. Verslag bovenbedoelde bespreking. a. Overeenstemming over feit dat galerij te hoog en te groot is (was eerst bedoeld voor het Overtoomkerkorgel). b. geen overeenstemming over werkopbouw orgel. c. geen overeenstemming over dispositie. OC gaat uit van klankkwaliteit van Marcussen-orgels, B. kent van M alleen het Sweelinckorgel. OC aan KV. Er zijn meerdere besprekingen geweest. Bij de laatste was ook de cantor-org. Mehrtens aanwezig. Een oplossing waarbij zowel koorzang als volwaardige gem.zang begeleiding optimaal is, is in de M.k. onmogelijk. Mogelijkheden A en B: Volwaardigheid gem.zang prevaleert: Dan concessies bij opstelling kerkkoor. Koorzang en musiceren met orkest prevaleren: Dan grote nadelen orgel volwaardig te maken voor gem.zang. Bij Mehrtens prevaleert het koor. Bouman sluit zich hier uiteindelijk bij aan. Bij de OC prevaleert de kwaliteit van het orgel: Mocht de KV tot B besluiten, dan kom je in deze kerk tot een soort Sweelinck-orgel. OC aan KV. Wordt nog verder advies verwacht? OC aan KV. Idem. Overeenkomst betr. Bouw nw o in MK door Fl. Hieruit: 28 st., adv. Bouman, S.C.Jansen, F.Mehrtens. Hw en Rw op 2.25 m afstand. Hw P8 Rf8 Spg8 O4 Spf4 N22/3 SO2 M11/3'4-5 st T8 Ped Sb16 Prb8 B8 OB4 Rsp2'4st Bz16 Sch4 Brstw Ged8 Qd4 P2 Cmb1/3'2st VH8b/d Cmbster Rw Hp8 P4 Rf4 Gh2 Sq11/3'2 st Sch1'4st Dlc16b/d Treden: 2 trem, 4 kopp, C-g''', C-f'. Zeer uitvoerige beschrijving materiaal van onderdelen, mensuren pijpwerk, samenstelling vulstemmen. OC aan KV. In grote trekken eens met plan: B 8 is overbodig. ontbr 1' op Brstw en 1 1/3' op Rw geven onverantwoorde beperking t.a.v. trio-spel. Kladaantekingen (van Eé?) Het lijkt klad voor de stukken der OC.

Geïnventariseerd 6 nov'96. Uit de dispositie op de Fl-fotokaart van blijkt, dat de 1 1/3’ in het rugwerk en de 1’ in het Brstw er toch zijn gekomen.

Amsterdam, Hervormde Muiderkerk. zd

12/3'56 15/1'57 22/8'57

Mr A.Bouman aan OCHAsd. Rapport van onderzoek dat hij met Verweys heeft verricht. 1893 Steenkuyl & R. Pneum: Een systeem, waarop men later is teruggekomen. Het volgende is noodzakelijk: 1. Man windladen speelhulpen en apparaten vervangen. Nieuwe sleepl. voor I en II, oude pijpstokken. 2. Verlaging onderbouw en meer naar voren plaatsen. Mogelijk doordat pneum. app. verdwijnen. 3. Verplaasting electr. ventilator. 4. Nieuwe electr. speeltafel op bestaande koorgalerij. 5. Sterker intoneren. Bestaande B-transm. met 10 2/3 uitbreiden. Disp wordt dan: I. B16 P8 Rf8 O4 Q22/3 SO2 Co4st Mxt3-4st T8 II. Sal8 Hp8 Qd8 Rf4 Nh2 Sch3st Dc8 Ped. B32(tr) Sb16 B16(tr) Opbs8 Wdged8 Tr II, 3 normk, II-I sub, super II-Ped, VrC, Gencr Niet nodig: uitbr C-f''' tot g''', C-d' tot f' (geen concerten) Verweys aan Orgelcommissie der Herv. Gem. Amsterdam. Is het met B. eens. Kostenopgaaf. OC aan Eé en H. KV wacht nog op advies. Kan het voormalige Nicolai-orgel erheen? OC aan OCHAsd. Nog geen gebruikt orgel voor de MK gevonden. Ook orgel te Nieuwe Niedorp is te groot. Advies: Nieuw orgel.

Geïnventariseerd 6 nov'96 (28/11 kleine aanv.)

Amsterdam, Hervormde Oude Kerk. Afkorting: StOK

Stichting De Oude Kerk te Amsterdam.

Stukken van meer algemene aard.

27

z.d. z.d. 29/10'57 z.d. 29/12'58 19/10'59 z.d. z.d. z.d.

Sanders prospectus met foto en dispositie. B.Bijtelaar. "Het orgel van de Oude Kerk te Amsterdam, uitg. Nederl.Orgelmuziek, Zaandam. OC aan StOK. Rapport. Hierop veel aantekeningen. Rapport betreffende het Grote Orgel in de Oude Kerk te Amsterdam. (getypt concept van hierna genoemde) OC aan StOK Rapport over toestand orgel 1) Bijtelaar. Stencil. Afbeelding van de Oude Kerk te Amsterdam. Overzicht van alle registers: Plan 1724, uitvoering 1726, 1739 plan, 1742 uitgevoerd, etc t/m 1962. Mensuren. Samenstellingen van vulstemmen. Aantekening over winddruk en toonhoogte.

Correspondentie, verslagen. z.d. ? en ? te Amersfoort en Utrecht aan ? over concept voorzitter. z.d. Aantekeningen. z.d. anon. Enige gedachten inzake opmerkingen Bestuur StOK. • Correspondentie '55-'57. z.d. "Huidige toestand van het orgel in de ..." • correspondentie. Volgende stukken lijken belangrijk: 9/4'59 OC (Schokking) aan Eé en Ed. .... 29/11'59 OC aan StOK .. 10/5'60 Verwarmingsbedrijf SAWEMA aan (OC). Over waarden van temperatuur en vochtigheid. (Afk. uit map Zierikzee, toegev. 14/5’98) 2/3'65 Offerte Metzler. z.d. Concept communiqué. z.d. Cramer aan Eé. 6/2'65 Stuk ondertekend door Ous, Ed, Leonhardt en Metzler. Opsomming van punten die bij een restauratie in acht moeten worden genomen. Met veel kanttekeningen in het Duits. 17 en 28/2'67 B en Cr aan Weth Kunstz. over verwarming 25/2'67 Mr A.Bouman en J.N.Cramer. Verslag vergadering StOK, Ous, Ed,Bijtelaar, Bouman, Schreurs, Cramer op 3/2'67. 8/4'67 B en Cr. Beknopt verslag 2de bespr. op 25/2'67 StOK, Ous, Ed, Bijtelaar, B, Schr en Cr. 22/4'67 Idem 4de bespr. op 8/4'67. 24/3'69 Idem 11de bespr. op 20/4'68. Verder: • Concertprogramma('s) Glob.inv. 10/12'97 1) zie Bolt

Amsterdam, Hervormde Overtoomkerk. 7/9'55 20/10'55 20/1'56

28/10'55 11/11'55 15/12'55 27/2'56 21/1'57 zd

OC aan KV Amsterdam. Naar aanleiding van een vraag van een orgelmaker. Gevraagd toelichting op: a. de staat waarin het orgel verkeert, b. waar het zich thans bevindt, c. machtiging het te bezichtigen, d. dispositie, e. vraagprijs. OC aan KV Herv Gem te Hilversum. Wij zullen gaarne van advies dienen. OC aan KV Herv.Gem.Hilversum. Rapport o. O.kerk i.v.m. evt overpl naar H. 1865 Flaes. I. B16 P8 Rf8 O4 Rf4 Q3 O2 T13/5 Mxt4st 2' T8geh II. P8 B8 Salt8 O4 Qd8 Concfl4 Dlc8 Ped Sb16 tr C-f''' C-d' 3 kopp trem. Beschrijving toestand (orgel was opgeslagen:) "De klank van het orgel kan gezien de mensuratie en dispositie niet anders dan grof zijn, waarbij alle helderheid die nodig is voor de begeleiding van de gemeentezang ontbreekt." KV Herv.gem. Hilversum aan ?( verm. OC). Verzoek tot instellen van een onderzoek naar orgel Overtoomkerk. OC aan Eé en H. over onderzoek orgel Ov.krk, opgeslagen in de Nieuwe Kerk. OCHAsd aan OC. Het onderzoek heeft plaats gevonden. Mr Bouman "Onze opzichter" heeft hun de dispositie overhandigd. OC aan KV Hilversum. Is er al beslist? OC aan KV HIlversum. Het orgel is naar Zeeland verkocht. Kladaantekeningen: 1865 Flaes en B, vm Oudezijds kapel, 1918 naar Overtoomkrk (Recourt-Steenkuyl). Ventilator Spanjaard. I. Pr 8, B 16, R 8, O 4, Q 3, R 4, O 2, T 1 3/5, M 4 2 vt Fis fis fis' (5 1/3) nogal groezelig, T 8 geh II. P 8, B 8 (gr.o. beneden bank bij M.I), Sal 8 (gr C tm Gis gec. B.. O 4, Q 8, Of 4, D 8 Pedtr S 16 mech Trem 3 kopp 2 afsl C-f3, C-d' Windvoorz I zeer onrustig II sterke bijspraak op I niet Mech. rammelde nogal, pedaal bonkte en rammelde, 1 van de 3 balgen lek, rest goed, hier en daar in enkele panelen en steunbalgen houtworm. Welarmen verroest. Frontp slap tinpest. Kas 228 x 4 excl.klaviat. balgenhok 161 x 3.32Krachtig, forser dan Witte, behoorlijk strijkend tot Mixt toe incl. N(achth) 2 Sch 4 + kantsleep vern B16 Q16 vrij mech ped 5 st 10.800 icl B16 G8 O8 transm O4 vrije Fag 16 transm 8 Basson klonk in die kerk beroerd. Welarmen verroest. Frontp slap tinpest.

Geïnventariseerd 6 en 28/11'96. vtK geeft Baarpijp 8, daar waar Eé B 8 schrijft. Het ped.reg. is en mech. transmisie vlgs vtK. Stukken 20/10'55 en 21/1'56 toegevoegd 4/3’98.

28

Amsterdam, Hervormde Pinksterkerk, Boshuizenstraat (Buitenveldert). Kerkelijk ressorterend onder Amstelveen. Arch. Prof. M.F.Duintjer. KV betekent hier KV Amstelveen, kerk.bureau in de Kruiskerk te Amstelveen (het gaat dus niet om de Kruiskerk, hoewel dat bij eerste lezing der stukken soms lijkt). Vaak correspondentie aan Wijkgemeente Amstelveen-Buitenveldert. Tekeningen 31/1'63 en z.d. Duintjer. 6 tekeningen kerk. Overige 18/4'63 Ds H.v.Coeverden aan OC. Duintjer begonnen met uitwerking kerkinterieur. Tel.contact gevraagd. 2/5'63 OC aan KV. Reactie op tekeningen. Niet erg gunstig. 2/5'63 OC aan vC. BS bij copie brief aan KV. Aan onderzoek zijn kosten verbonden. 4/9'63 KV aan OC. Advies gevraagd. 9/9'63 OC aan KV. Werkwijze OC wordt veranderd. Te kiezen Eé, Hü of Ed. 15/6'64 Wijkgem.Buitenveldert aan Eé. BS bij plattegrond en een afspraak. 16/6'64 OC aan KV. Over soepele overgang nieuwe werkwijze OC. 16/6'64 OC aan PCT. BS bij vorige. 5/2'65 Eé? aan Kloppenburg, orgelmaker te Amstelveen. Bevestiging afspraak het door hem in '61 gebouwde positief te plaatsen in de in aanbouw zijnde Pinksterkerk. Disp Hp8 Rf4 P4 O2 Kw11/3 T13/5dc Cmb1-2st, alles b/d. Over garantie en betaling. Enkele wensen t.a.v. orgel. 5/2'65 Eé? aan KV Amstv. BS bij afschrift vorige. Dank zij tijdelijk orgel akoustiek goed te bepalen, voor het plan voor het definitieve orgel gemaakt wordt. Het zal een meer robuust karakter moeten hebben dan dat in de Paaskerk, waar de "elegance" een vereiste was door de gevoelige akoustische verhoudingen. 9/2'65 Kloppenburg aan Eé. Bevestiging. 16/2'65 OC aan KV. Advies: goedkeuring vragen aan PCT. 11/3'65 Eé aan KV. Onkostennota. 11/3'65 (Eé) aan KV over Pinksterkerk. Orgel niet op afgesproken plaats. Verwarming heeft slechte invloed. Windvoorziening nog niet goed. 26/3'65 KV aan Eé. Kloppenburg krijgt deel bedrag, de rest als de windvoorziening in orde is. zd Aantekeningen. 31/3'65 OC aan KV. Orgel Kl. goedgekeurd op deukjes in frontp. na. Veelbelovend werk voor amateur-orgelmaker. Orgel zal t.z.t. door een groter moeten worden vervangen. mrt'65 Kl. aan Eé. Hoe hij wind beter heeft gemaakt maar nog niet afdoende, verwarming veroorzaakt ontstemming. mrt'65 Kl aan KV. Nota's. 7/4'65 Kl aan Eé. Wind nog verder verbeterd. Goedkeuring gevraagd. 26/10'65 Kl aan Eé. Resterende bedrag van KV nog niet ontvangen. 11/12'65 (Eé) aan KV. Na eindkeuring alles in orde. Laatse deel uitbetalen. 25/1'66 Eé aan KV. Nota. 7/6'67 KV aan Eé. Bevestiging afspraak: Plan maken voor orgel in de Pinksterkerk. 10/6'67 Onleesb. namens Herv.gem. aan Eé. Afmetingen Orgelbalcon Pinksterkerk. 15/7'67 (Eé) aan KV. Pinksterk. Reactie op 7/6. 6/12'67 HGem aan Eé. Hoe staat het met plannen. Een gem.lid wil belangrijke gift schenken en iets over het plan weten. Zd Kladaantekeningen, disp 1 kl en 2 kl. orgel, samenst. vulst "Vollenhove" 12/1'68 vV. Tekening van een orgel. zd KV aan Eé. Wij willen ook offerte van Vierdag. 25/1'68 (Eé) aan Vdg. Gevr. prijsopg voor A. 1 kl 4 vt o, ca 8 st B. 2 kl.o.: op één lade. I. Hp8 P4 Wf2 Mxt2-3st II Ged8(gr.p.gec.) Rf4 P2 N11/3 Ped "als boven" (zou zijn: aangeh.) 6/2'68 vV aan ? Offerte voor 2 kl. Disp als vorige, 3 kopp Ped Sb16 Ged8 (tr van 16') idem 2de exempl. iets afwijkend, nu gericht aan KV. 6/2'68 vV aan Eé. BS bij afschrift vorige. 14/2'68 Vdg aan Eé. BS bij: 14/2'68 Vdg Offerte. 12/3'68 (Eé) aan KV Amstv. Boegem heeft geen ervaring, heeft bij Verweijs gewerkt. Hij wil een P 8 maken, waarvoor geen plaats is. Lfl. bouwt geen 4vt instrument van voldoende omvang in serie. vV en Vdg bieden hetzelfde. vV kan dit goedkoop doen mits opdracht direct volgt. Advies: vV. 22/3'68 OC aan KV. Accoord met voorstel Eé. 27/3'68 KV aan Eé. Besloten tot opdr vV. zd KV aan Eé. Idem. 27/3'68 (KV) aan vV. Opdracht. 27/3'68 KV aan OC. Mededeling opdracht. 27/3'68 Afschrift opdracht (nog eens doorgestuurd via OC). 1/4'68 (Eé) aan KV. Reactie en BS bij volgende (datum klopt niet). 2/4'68 vV aan Eé. Bevestiging en nota 1ste termijn. 2/4'68 vV aan KV. Dank voor opdracht, rekening 1ste termijn. 5/9'68 (vV) aan KV. Rekening 2de termijn. 5/9'68 vV aan KV. Nader bezien of orgel toch niet in de kerkruimte moet komen. 17/9'68 (Eé) aan KV. BS bij afschrift vorige (die ook al aan de KV was verzonden!) 4/10'68 vV aan Eé. Over vordering werk. Nota 3de termijn. 4/10'68 vV aan KV. Rekening 3de termijn. 24/10'68 (Eé) aan KV. BS bij vorige.

29

28/11'68 28/11'68 28/11'68 15/12'68 19/12'68 23/12'68 23/12'68 14/2'69 7/3'69

? aan KV. Rekening 4de termijn. (vV) aan Eé. Over plaatsing o in kerk. vV aan Eé. Herv.wijkgem. aan Eé (en anderen). Uitnodiging ingebruikneming orgel. vV aan KV. Eindnota en BS bij copie daarvan aan Eé. (Eé) aan KV. Orgel goedgekeurd. Hij schrijft over alle mogelijke reg.combinaties. Eé aan KV. Nota honorarium en onkosten adviezen. OC aan KV. Voorstel bezoek Hü voor eindkeuring. OC aan KV. Keuringsrapport. Onvoorwaardelijk goedgekeurd; door differentiatie klankmogelijkheden.

der

stemmen

veel

Amsterdam, Hervormde Westerkerk. 6/5'41

18/6'68 18/7'68 30/7'68 12/12'68 •

J.C.Sanders. Rapport uitgebracht vóór de keuring van het orgel betreffende restauratie van het orgel. Het is een verweer tegen alle van de NKO uitgaande critiek, vooral de vertraging der werkzaamheden betreffende, veroorzaakt door de mobilisatie en de politieke gebeurtenissen en Giesecke, die de tongwerken in speciale mensuren niet zo snel kon leveren en door nalatigheid van Verweys (die de speeltafel zou plaatsen), etc. (Strunk verzorgde de intonantie). Idem. Technisch gedeelte. Orgel voor restauratie grootste gebreken: Ontbr. Cs en Ds en windziekte. Normaal moet je dan deel pijpwerk op extra lade zetten. Wat doet de NKO: Disponeert nog meer registers op de lade. Over ontbr. reguleerkasten en andere techn. foute voorschriften van de NKO: Verkroppingen Kr 16 ten koste van geluid "van zo'n mooi en duur tongwerk". Speeltafel door V. geplaatst goedgekeurd maar niet gezien, dat V niet de voorgeschreven magneten had geplaatst. Wij als vakbekwame orgelbouwers betwisten de goedkeuring door de NKO!! Afschrift van beide voorgaande, ook nog van een 3de stuk d.d.6/5'41. Bij brand bij Strunk zijn twee registers verloren gegaan. Hij heeft toen nieuwe besteld in foute mensuur, waardoor (volgens NKO) wij (Sanders) voorzieningen moesten maken. Tenslotte heeft Verweys dit op onvakkundige wijze gedaan. Klacht over een rekening van Verweys 30/11'40. Gegevens omtrent het o, verstrekt door Willem J.A.F.Créman tussen 1945 en 1950. Beschrijving met veel lof van de prettige tractuur, overzichtelijkheid van de speeltafel etc. Ook positief over klank. Te weinig 16' reg. Bijzonder getroffen door de bescheidenheid van de Tertscmb. (bij vorige behorend?) Dispositieoverzichten 1684 (plan) 1686 (uitgevoerd), 1726 (voor Bovenwerk) Hess 1774 en 1815, vtK 1885, 1895, 1940. B(etsy) B(ijtelaar). Het Orgel van de Westerkerk te Amsterdam. 76 p. Aanvulling op disp.opgave van 1940: De koppels en speelhulpen. (Eé) aan Fl. (Concept). Gegevens over het orgel om een globale kostenraming te kunnen maken. Laden origineel (behalve Brstw). Klav. uitbr. tot stand gekomen door vergaande canceldelingen. In ieder geval tot f''' terugbrengen. Borstwerk weg (wezensvreemd aan dit orgel en op plaats waar mechaniek hoort te zitten). Dispositie Hess wordt uitgangspunt. Welke registers oud zijn en welke uit vorige eeuw. Nieuwe windvoorziening. Oude moet weg uit de toren op last van de stad A. Fl. aan Eé. Kostenraming. Aantekeningen over de registers. Correspondentie met Schokking, SC Jansen en OC (die met globale rapport accoord ging) over het vorige. KV aan Fl. Principe-opdracht restauratie onder voorbehoud goedkeuring ministerie. Eé en SCJ (geen geadr.) Globaal restauratieplan. Gr.d. gelijkluidend aan dat van 11/2'66 1. Fl aan Eé. Kostenopgaaf. Eé en SCJ aan KV. Bijgaand restauratieplan en concept subsidie-aanvragen. De overheid, die de restauratie van '38 heeft ondersteund, heeft iets goed te maken, want er waren destijds uit vakkringen al grote bezwaren geuit. BS bij het globale restaur.plan en concept subsidie aanvr. OC intern OC aan KV. Accoord met plannen. KV aan CRM. Hierin globale restauratieplan en begroting van Fl. 2 frontfoto's (op één daarvan voornamelijk het rugwerk).

Glob.inv. 18/12'97 1)

op het exemplaar van 11/2'66 zijn een aantal veranderingen geschreven, ovreenkomend met deze nieuwe versie.

idem

•

• • 24/4'64 • 11/2'66

14/2'66 • • 26/9'66 febr'68 6/3'68 25/3'68

Amsterdam, Nederlandse Mettray. 5/4'54

OC aan bestuur Ned.M. Vernomen van de brand. Voorstel te bemiddelen bij aanschaf nieuw of gebruikt orgel. (is door OC wel meer bij dit soort instellingen gebeurd).

Geïnventariseerd 6 nov'96.

Amsterdam, Nieuwe Kerk, algemeen. 7/9'65

Sawema. Kostenopgaaf verwarming met uitvoerige beschrijving.

Amsterdam, Nieuwe Kerk, Grote orgel. Verslag bespreking over gr.o. op 24/9'68. Eé zal rapport maken in overleg met Ed, die ziek is. Over consequenties • 30/9'69 14/1'70

dood Zachariassen. Eé en Jansen zullen o. Linz bezoeken. Jansen, oppert, dat de Nederl. orgm's thans ook wel in staat zijn ... Ous: Afwerking Marcussen meer verfijnd. KV aan CRM. Mededelingen, begroting restauratie beide orgels. Marcussen. Reactie op definitieve opdracht

30

10/2'70 4/3'70 17/3'70 7/4'70

Marcussen (Jürgen Z) aan Eé. Over werkruimte in Amsterdam. Ook iets over Goes (grotere windmachine). Marcussen (idem) aan Eé. Over reinigen van pijpen in Amsterdam, over prijsberekening Goes. KV. Verklaring waarde onderdelen die naar Denemarken worden vervoerd. OC aan KV. Goedkeuring verkregen, defin. opdr. Marcussen. Onderdelen naar Aabenraa overgebr. Hoe het nu geregeld is met de nieuwe regeling der OC. Eé werkt verder in Uw opdracht. Koororgel. Stemmen in met offerte Fl.

Inv. 1/7'98. Niet ingevoerd. De rest was weg (SIM?)

Amsterdam, Nieuwe Kerk, Grote orgel. Stukken die niet in de mappen passen, de meeste van meer algemene aard: z.d. (verm. 1960) Anon. (verm. het veelgeroemde rapport van dK na demontage). Gegevens over orgelonderdelen genummerd A1 - A7 (gegevens frontpijpen.) B1 t/m B14 (andere onderdelen dan pijpen) C1-C18 mensurenstaat. C2 geeft kort historisch overzicht. 25/3'61 Anoniem "Het grote orgel van 1655". 68 pagina's historische gegevens en citaten. 2 pag. disp.overzicht 1774, 1840, 1912, 1959. Dat het stuk van Bijtelaar is, blijkt uit het feit dat Eé ernaar verwijst en haar naam daarbij noemt. Hij zegt ook dat de disp.opgave betr. toestand 1959 niet geheel juist is

• juni'69 aug/69

Brieven Maarszch.w. 17/3'10 en 26/10'11 Concept restauratieplan Eé. Restauratieplan, bijlage: prijsopg. Marcussen 8/8'69. Bouwer Johann Wolfgang Schonat, diens werk in Den Haag Ev.Luth. en Utrecht Nicolai. Martin en Joh.Leonhard Schonat. Enige grote o. in W.Eur. met springladen over alle werken. Geen contracten behouden gebleven. Technische toestand: laden, tractuur, windvoorziening, Hist. overzicht: 1655 J.W.Schonat 1668 J.G.v.Hagerbeer vergroting RW met 5 stemmen, nieuw BW met 10 st 1673 en 1697 Duyschot 1776 P.Müller ca 1840 C.G.F. Witte 1898 J.F.Witte 1912 Maarschalkerweerd 1916 Steenkuyl 1957 De Koff. Niet vermelde datering: 1655, bij Bovw 1668. Hw P16 Qd16 O8 Rf8 Gh4 O4 Q3 Mxt3-4-5 st Sch4-5-6st (1957) Dlc16 (1840-1912) T8 (1840) RW P8 Hp8 Qd8 O4 Spf2 Quartane2st Mxt3-4-5-6st Sch4-5-6st(1655 en later) Co5stdc(1840) Sq2st(1688) O2 Sifl11/3 Qf22/3 Opf4 (laatste 4: 1668) Bovw P8 (1673) Rf4(1912) Viola8(1840-1912) Sifl1 O2 Nas11/3 (deel 1840 en 1957) O4 Qd8 Bp8 T8 (deel later) Vh8 Sq2st(deel 1912, 1957) Cmb3st(1957) Ped P16 B16 O8 O4 Rq6(1840) T4(1840) T8(1655 en later) Bz16 B8(1916) Rsp5st (1957) C-c''' Bovw CDE-c'''. C-? Aanv Cs en Ds 1912 pneum. in 1957 op afz. springladen met behoud zinken p. Veel dubbelkoren verdwenen. Herstel disp. heeft deels plaatsgevonden maar reg. staan niet op juiste plaats. Veel doorvoeringen. Restauratieplan Klav 1840 handhaven. Koppelingen (die onbruikbaar zijn) nieuw maken. Veel herstel tractuur. 40 koperen messing registerknoppen zijn ontvreemd. Windladen. Veel windafval in bovenlade Rugw. Extra-lade van Witte met tongen handhaven. Afzonderlijke sleeplade ped. (1957) handhaven. Pneum. uitbr. Cs ped. vervalt, ook extra sleeplade in bovw met Cmb en Sq. Windvoorz. is chaotisch en vrijwel geheel uit later tijd. Nieuwe met oude werk als uitgangspunt. Disp.herstel: Rw. Dub.k. P8 en O2 herstellen. Sesq 2st, was 4st? Herstel als blijkt .. Hw P16 en O8 en Rf8 en T8 Cs, Ds (zink) vervangen. O4 (nieuwe slechte verdubbelingen vervangen) Sch vervangen. Bovw. VdG verv door vulstem. Cmb vervalt Nas 11/3 corrigeren, O2 en 4 verdubbelingen herstellen. Ped. P16 B16 O8 O4 Rq51/3 zinken pijpen vervangen, indien tot uitbr met Cs wordt besloten. T4 komt op bijlade, nw Mxt op die plaats (als oorspr).

Inv. globaal 18/12'97

Inhoud van 2 mappen: (2 stukken eerder beschreven ingepast). (Veel stukken gaan over beide orgels.) z.d. Klad-tekeningen. z.d. Bouman aan Ed en Eé. Concept opdracht demontage orgels. 16/3'59 dK aan KV. Verklaart in staat te zijn het o. op te stellen in de Oosterkerk – zonder kas – en in tekening te brengen. Prijs daarvan. Op achterzijden allerlei aantekeningen. 20/3'59 Bouman aan Schokking. Reactie op offerte dK. Advies erop in te gaan. Ook over offerte Fl overbr. kleine o. naar Oosterkerk. 23/4'59 KV aan dK Opdracht (gelijktijdig met die aan Fl. betr. kl.orgel) 30/4'59 dK aan KV. Reactie op opdracht. Deel al in Oosterkerk. Vertraging omdat centrale plaatsplaats schijnt te zijn gevonden: de synagoge 15/12'59 OC (Schokking) aan Eé en Ed. Orgel heeft voorrang voor de regering. Er zal spoedig een rapport moeten worden opgemaakt en een orgm moeten worden aangewezen. Hetzelfde betr. restaurateur der kas. 24/3'60 OC aan KV. Beide demontages voltooid. Plaatsing in synagoge. Werk zorgvuldig uitgevoerd, over tekeningen dK die nog moeten kmen en verzekering. 23/2'61 H.G. v.Bennekom. Stencils over verwarming voor de Nieuwe kerk. Hoe het in de Westerkerk werkt, waar veel

31

20/3'61 9/8'61 29/1'62 7/11'62 Na 1/10'63 4/11'63 z.d. 6/12'63 3/1'64 z.d

20/1'64 20/1'64 5/3'64 z.d.

10/3'64 1/7'64 8/7'64 27/10'64 11/3'65 1/6'65 7/6'65 15/7'65 30/7'65 21/9'65 19/4'66 • z.d z.d.

z.d. 12/4'68 12/2'69 apr'69 8/8'69 17/11'69 31/12'69 21/1'70 20/2'70 1/4'70 7/4'70 22/1'71 • •

klachten over zijn. Verslagen metingen. KV aan OC. Verzoek om bijstand bij komende rest. gr.o. (het kl.o. hoeft niet veel aan te gebeuren).8/6'61 Archivaris Herv.gem. Amsterdam (onleesbaar) aan Eé. Waar gegevens over het orgel zijn: art. Enschedé 1917. Daarin staat waar hij zijn gegevens vandaan heeft. Idem aan Eé. Gegevens overal verspreid. Onderzoek niet uitvoerbaar. Er is echter al een rapport. Dr Kemmeter, Kitzingen aan Alan Curtis, Berkeley Calefornia. Gegevens over de fmilie Schonat. KV aan OC. Accoord met kosten te maken door Eé en Ed. o.a. reiskosten naar Duitsland) orgel- en archiefonderzoek. Notulen bouwvergadering op 1/10'63 over verwarming en orgel. Grote problemen. In dit geval (een der weinige nog bestaande springladen) niet aan de laden veranderen. OC aan KV. Reactie op verwarmingsbespreking. Orgel achter verplaatsbaar scherm? Notulen Bouwvergadering 10/12'63. Over eigen klimatologische zone voor het orgel. OC aan KV. Commentaar bij vorige. Karl Bormann, München aan Eé. Over zijn ervaringen en ideeën betr. verwarming Nieuwe Kerk. Notulen Bouwvergadering op 14/1'64. Matige verwarming met instandhouding der rel.vochtigheid is enige mogelijkheid. Edskes: Ervaringen met vloerverwarming in Schaffhausen, Lübeck, Trier, moderne luchtverwarming in Bremen en Lemgo en hete buizen onder banken in 's–Hertogenbosch. Men zal begroting maken voor combinatie: warme lucht en vloerverwarming (met opoffering van een deel der zerkenvloer. Borman aan Eé. Aanvulling op vorige "Uit het weekrapport van de Heer Erné". Hij uit zijn misnoegen over een en ander. OC aan KV. Over de bespreking die plaatsvond tussen KV, architecten, SC.Jansen, Amsterdamse Orgelcommissie, Eé en de Rijksorgeladviseurs over de keuze van een orgm Door Eé en Ous vooral Marcussen naar voren geschoven. Over de Fl.rst's. te Zwolle, Gouda, Gifhorn en Maastricht OLVr. Notulen Bouwvergadering op 10/3'64. Ook Hü nu aanwezig. Daarbij rapport van Wisse, Kersten en Matsinger (verwarmingsdeskundigen) aan de KV. 35 kerken bezocht. Enkele buitenlandse worden uitvoerig besproken: Trier Basilika, Speyer Dom, Schaffhausen Münster, Zürich Münster en Peterskirche. Conclusie: Warme luchtverwarming, met const.temperatuur en langzame overgangen in voor- en najaar, gecombineerd met vloerverwarming in koor en transcept. OC aan KV. Uitvoerige uiteenzetting waarom Marcussen de enige firma is die dit delicate werk (rst. springlade) tot een goed einde kan brengen. Met conceptbrief aan Marcussen. KV aan Marcussen. Voorstel bespreking. Marcussen aan KV. Bereid tot bespreking. OC aan KV. Codering op pijpen nauwelijks meer te lezen. Moeten wij contact opnemen met dK? OC aan KV. Kl.o. kan zonder veel problemen opgebouwd als rond '66/'67 een deel der kerk klaar is. Grote orgel: Eé zal samen met Jansen rapport maken. Westerkerk: Rapport door Eé te maken. Te rest. door Fl. Verder over plannen o.voorziening Bethelkerk, gebouw "Saron" in Osdorp en in aanbouw zijnde Thomaskerk. A.Walet aan Eé. BS bij concept brief aan Marcussen (afk. uit map Appingedam, Ingevoerd 12/11'97). (Eé?) aan hr Walet. Andere procedure door andere werkwijze OC. Voorstel een en ander in Denemarken tijdens zijn vacantie te bespreken. KV aan Marcussen. Toestemming CRM verkregen met Marcussen verder te gaan. Orgelonderdelen kunnen eind'68/begin'69 naar Denemarken getransporteerd worden. Rst. klaar '71. Marcussen aan KV. Reactie. Over tekeningen. Rest. kan pas midden'71 beginnen. OC aan KV (HGem Asd). Over klimatologische situatie in de kerk. (afk. uit map Appingedam, Ingevoerd 12/11'97). Marcussen aan KV. Vertraging door vertrek van 2 oude medewerkers. Kunnen pas 2de helft'72 beginnen. Er is een voorlopig rstplan met veel vragen die nog besproken moeten worden. Rekening dK vervanging onleesbare opschriften. Verslag bespreking rest.o. op 24/9'68. Idem op 15/1'69. Kl.o. thans in Herv.k. te Assendelft opgeslagen. Vlgs Eé kan men zich oriënteren op de gegevens van Hess (enige bron). Nieuw pijpwerk en windladen. Herstel in oude trant is nieuwbouw, iedereen was het daarover eens. Grote orgel: Iedereen ziet nu in dat keuze Marcussen 't beste is. Men is vol lof over o. te Linz (op kasontwerp na). Eé: Beste dat hij van M. kent. M. kennelijk over tijdelijke inzinking (na dood Zachariassen Sr) heen. Rapport nog niet gereed (Ed's ziekte). Aantekeningen. Bijtelaar. Supplement op de geschiedenis van het gr.o. volgens aantekeningen not.boeken 1811-'85. KV aan Marcussen. Principe-opdracht. 17/2 bevestiging door M. Informatie Nederlandse Orgels, Moordrecht 1. Bedenkingen tegen opdr. aan M. omdat E.Kraus in HO van deze maand schrijft over deels electrische ped.registratuur en vrije comb. zoals M. toepast. Marcussen aan ? Prijsopgave. CRM aan KV. Goedkeuring rest.plan. KV aan M. Definitieve opdracht. Ook "Renovierung" der frontpijpen. Verzoek de orgelonderdelen zo snel mogelijk te vervoeren naar een door Eé goedgekeurde plaats. M. aan ? Vanaf mrt'70 zullen de orgelonderdelen zijn opgeslagen op de zolder van de Sonderjydsk Kartoffelsektion" Mjolsvej in Rodekro. KV aan Alg. Ned.Persbureau. Persbericht. OC aan KV. Over Grote o. Hoe de stand van zaken is. Koororgel. Nog iets over gr.o. OC aan KV. Mededelingen gang van zaken gr. en kl. o. Rapport nu klaar. M. aan KV. Opslag in Rodekrokan kon eerst einde vorig jaar plaatsvinden. Foto's front, 10 interieurfoto's, archiefstuk en gedrukt stuk uit 1701. Programma('s)

Inv. 18/12'97. Rekeningen en onbelangrijke begeleidende schrijverijenen e.d. niet genoemd.

32

1. Dat is Verloop (vO) Uitgenomen stukken: • Den Haag Luth. (verm. om gegevens over Schonat te verkrijgen) • Stukken over verwarming in 't algemeen. • Enkele stukken betr. Kleine o.F

Amsterdam, Nieuwe Kerk, Kleine orgel. (Sommige stukken in het dossier Grote orgel handelen ook over het kleine orgel) z.d. Schets indeling Groot octaaf aug'44 Fl. Schets indeling windladen. 25/8'45 Bouman stok en roosterboringen. z.d. mensuren alleen pag 3 en 4. 18/11'46 Bouman. "waarschijnlijk oude mensuren". z.d. Aantekeningen. 28/3'59 Fl. aan Eé. Prijsopgave demontage en opslag kl.o. eerst in de Koepelkerk, daarna in de Westerkerk (in latere stukken is sprake van opslag in de Nieuwe kerk, daarna weer: Oosterkerk. KV aan Fl. Opdracht (gelijktijdig met die aan dK. betr. gr.orgel) 29/5'68 (doorslag) Historie en beschrijving en dispositie, ondertekend B.Bijtelaar (er heeft ook nog tijdelijk een o van Verweijs gestaan). na 15/1'69 Verslag bespreking (Schokking, SC Jansen, vd Horst, Ous, Eé e.a.) op 15/1'69 over beide orgels (ook aanw. in map gr.o.) over mogelijkheid o. (wat er van over is) in oorspr, staat te herstellen. Verder over gr.o. 12/2'69 KV aan Fl. principe-opdracht 20/2'69 Fl aan KV. Blijkt dat SCJ en Eé adv. zijn. Betr. de opleveringsdatum heeft hij bezwaar. 6/5'69 Fl aan Eé. Offerte rest. kl.o. Uitgangspunt: disp. Hess. • Foto. Globaal geïnventariseerd 17 en 18/12'97

Amsterdam. Oudezijds Kerk (kapel?) 11/12 (15)70

Peter Swybertsoen van Deventer, organist der O.Z.K aan Kerkmeesters. Verzoek om salarisverbetering. (Fotocopie en transcriptie in hedendaags schrift.)

1 stuk, inv. 25/6'98.

Amsterdam, Rijksmuseum, orgel uit Amsterdam, Lutherse Oude kerk. Foto Amsterdam, Rijksmuseum, orgel uit Utrecht, Nicolai-kerk. 15/10'42 • •

Concservator Mus, aan Eé. Toestemming orgel te bezichtigen. Uit verdere corr. blijkt dat het over het voorm. Nicolaiorgel gaat. Verdere corresp. Foto's: Blik in lege rugwerkkas met reg.trekkers, klaviatuur, 2x (of is dit een ander orgel?)

Volledig geïnventariseerd 26/2'98 (foto's eerder). Voor veel stukken over dit orgel: Zie onedr Utrecht.

Amsterdam, R.K. Kweekschool. 2/7'64 30/9'65 25/1'66

Kweeksch aan ?. Er is een conflict tussen orgelmaker Schreurs en de adviseur Tom Peelen. Verzoek aanwezig te zijn op vergadering. T.Peelen aan Eé. Verzoek te bemiddelen. Het gaat over herintonatie door Schreurs. Eé. Nota betr. controles en vergaderen. Betreft verbeteringen aan door Fa Adema geleverd orgel.

Geïnventariseerd 6/11'96.

Amsterdam, R.K. Parochiekerk, Tuindorp-Oostzaan. Corresp. vooraf. Hü zou onderzoek verrichten. 6/2'60 OC aan v.Berkel. Rapport en advies over orgel en harmonium in de RK k te TO. 1952 Pels unit 16 st 2 man, ped uit 3 grondstemmen. Functioneert ondanks overmatig vocht normaal. Zo nodig over 1/2 jaar weer onderzoek. Harmonium dat voor de watersn.r. normaal functioneerde als afgeschreven te beschouwen. 15/2'60 vB aan OC. Zal vergoeding prijs nw harmonium voorstellen. 13/4'60 vB aan OC. Definitief besluit als boven, aanschaf onder supervisie OC. 20/10'60 OC aan vB. Bij 2de onderzoek o: Geen waterschade aan orgel. Globaal geïnventariseerd 10/12/97.

Amsterdam, Votiefkerk Christus-Koning. Programma ingebruikneming met disp. en een frontfoto.

Amsterdam - Buitenveldert-Z, Gereformeerde Pelgrimskerk . Afkortingen Kr Bwc OCP

betekent hier: Kerkeraad der Geref.K. Amstelveen. De Pelgrimskerk valt dus kerkelijk onder Amstelveen Bouwcommissie Geref.K. Nieuwer Amstel Noord. Later (25/5'64): Bouwcomm. Geref.K Amstelveen N./Buitenveldert. Orgel-en concertcommissie der Pauluskerk (hoewel het in de stukken duidelijk over de nieuw te bouwen k in Buitenveldert gaat). Zie ook Amstelveen Geref. Pauluskerk. De organist der P.kerk (Dragt) had ook bemoeienissen met

33

de orgelbouw in de Pelgrimskerk. Tekeningen, mensuurstaten. 7/11'59 - 20/9'61 Arch.bureau Rothuizen & 't Hooft N.V. Middelburg, 11 tekeningen der kerk. z.d. mensuuroverzichten. (op dubbele niet aant. Eé) Overige stukken. 25/6'60 Bwc aan Eé. Over voorbereiding kerkbouw, inschakeling Jaap Dragt als mede-adviseur. 12/7'60 Roth/vtH aan Eé. BS bij tekeningen. 5/9'60 R&H. Bevestiging afspraak. 4/10'60 R&H.Bevestiging (in opdr. bwc) adviseurschap Eé en D. 17/10'60 R&H aan Eé. Nieuwe afspraak. 22/12'60 Adv.bureau J.W.Janzen aan R&H. Adviezen betr. akoustiek. 6/2'61 Bwc aan Eé. Uitnodiging bijeenkomst. 24/9'61 OCP en over J.Dragt). Voorstel bespreking. 19/10'61 R&H. BS bij tekeningen. 19/12'61 O*&Conc.comm der P. Nieuw voorstel afspraak. 12/2'62 R&H aan Eé. Bevestiging tel.afspraak. 21/3'62 (Eé) aan Kerkeraad Kr. Advies op grond van kwaliteit boven kwantiteit, aanpassing aan gebouw, mogelijkheid latere uitbreiding Orgel van 22 a 24 st. Dispositie. Advies vV opdracht te geven de "meest vooraanstaande orgelmaker in ons land". z.d. Bwc aan haar leden. Uitnodiging bespreking vorige. 31/10'62 (Eé) aan Bwcomm. Onkostennota 4/12'62 vV aan Kr. Offerte op verzoek van Eé voor Hw P8 Rf8 O4 Spf4 O2 Mxt6-8st T8 Fg16 Rw P4 Hp8 Rf4 O2 N11/3 Sch4st Sq2st Dc8 Ped P16 (af Fs in fr) Sb16 O8 O4 Mxt6st Bz16 T8 T4 3 kopp TremRw C-f''' C-f', materiaalomschrijving. 26/6'63 Lfl aan Ds W.H.Melles, Amstelveen. Summiere prijsopgave met reserve voor man 3 en combinatie P 16 en O 8. 17/3'64 vV aan Bwc. Wat de huidige prijs is. 19/3'64 (Eé) aan Bwc. BS bij afschrift volgende: Oordeel over de orgelmaker Will Boegem te Amstelveen. 19/3'64 (Eé) aan Boegem. mededelingen over hetgeen in vorige stuk staat. 28/3'64 1Boegem aan (Eé). Hij noemt de disp. van een o. van 21 st. geschikt voor 600 a 700 zitplaatsen, hoeveel het kost als het electropn. resp mech. is. 31/3'64 Lfl aan Eé. Prijs van een orgel en levertijd. 1/5'64 Lfl aan Bwc t.a.v. Eé. Offerte (n.a.v. tel.). Offerte orgel van 18 st en een van 16 st. 21/5'64 Bwc aan Lfl. Vraagt verduidelijking leveringscondiuties. 25/5'64 Lfl aan Bwc. Prijzen incl.omzetbel. en plaatsingskosten. 14/7'64 Geref.k. aan Lfl. Opdracht 18 st.: Eé heeft toezicht. Conditie: Lfl intoneert zelf. 14/7'64 Idem aan Eé. Mededelingen. 31/7'64 Lfl aan Kr. Reactie. 8/8'64 CvB. aan Lfl. Over betaling 1ste term. 11/8'64 Lfl aan Eé. BS bij rekening 1ste term. 4/9'64 CvB aan ? Verzoek accoord met nota te verklaren. 27/10'64 (Eé) aan Kr. Over adviseurschap. 27/10'64 (Eé) aan CvB. Accoord rekening. 18/2'65 Eé aan CvB. Honorarium 1e termijn 6/12'65 Eé aan R&H. Vraagt tekeningen uiteindelijke situatie en gegevens akoustiek. 31/12'65 R&H aan Eé. BS bij tekeningen en afschrift acc.advies. (niet aanw.) 25/1'66 Eé aan CommvB. Honorarium 2de termijn. 2/5'66 Lfl aan Eé. BS bij tekeningen Paaskerk (Amstelveen) en Pelgrimskerk. 16/6'66 (Eé) aan Commvb. BS bij frontontwerp. T.z.t. acc. aan de orde stellen. 30/7'66 CommvB aan Eé. Verzoeke met arch. te overleggen over tekening. 12/9'66 Lfl aan Eé over betaling 2de termijn. 26/9'66 Eé aan Kr. Over rekening 2de termijn, vordering werk, bespreking met architect. 27/10'66 CommvB (P.Mullender) aan Eé. Dank voor gesprek met Rothuizen. Accoord met bouw kassen.Of er fimn. conseq. zijn. 1/11'66 Eé aan Lfl. Mededeling voorgaande. 13/12'66 (Eé) aan CommvB over 3de termijn (ook voor hemzelf) en vordering werk. 13/12'66 Idem aan idem Nota adv.kosten. 29/12'66 Lfl aan Scriba. Nota rechtstreeks omdat Eé in ziekenh ligt. 28/2'67 CvB aan Eé. BS bij programma ingebruikneming. 28/2'67 Lfl aan Scriba. Nota 5de termijn en copie voor Eé en nota meerkosten en copie voor Eé. 3/3'67 Eé aan CvB. Nota 4e en 5e termijn advieskosten. 3/3'67 (Eé) aan CvB. Eindoordeel. Gunstig resultaat ondanks vrij ongunstige akoustiek. BS bij eindnota's. 6/3'67 CvB. aan Eé. Dank voor alles. Eé kon niet aanw. zijn bij ingebr.n. Verzoek artikel te schrijven voor Centraal Weekblad voor de Geref.K.in N. met foto. 22/3'67 Scriba aan Eé. Idem. z.d. (Eé) aan CvB. Correctie op nota. z.d. Foto Geïnventariseerd voorjaar '97

34

Amsterdam - Noord (Tuindorp-Oostzaan), Gereformeerde Gemeente. 6/2'60

OC aan vB. Rapport orgel en harmonium in ... 160 zitpl. pneum.o. Spiering, afk. uit een kerk te Boskoop. B16 P8 Sal8 Hp8 O4 Supoctk, Pedk, Tutti Trem, gr.p zink kas zonder dak. Geen duidelijke uitspraak te doen. Over 6 maanden weer onderzoek (uit ander schrijven: Hü heeft onderz. verricht). Betr. harmonium: idem. 20/10'60 OC aan vB. Bij hernieuwd onderzoek blijkt toch veel schade door vocht te zijn ontstaan. Advies: Offerte van een o.m. vragen en dan beoordelen of instrument het bedrag waard is. 3/11'60 CRM (vB) aan OC. Accoord. Ziet er niet naar uit dat vervanging kan plaats v inden. 6/2'61 OC aan vB. Bij vL offerte gevraagd. Harmonium komt niet meer voor reparatie in aanmerking. 23/2'61 vB aan OC. NRF bereid kosten nw harm. te voldoen. 27/2'61 vL. Kostenraming voor algehele demontage en vernieuwing vitale onderdelen. 14/3'61 OC aan vB. Advies niet in te gaan op restaur. zoals vL voorstelt. Verzoek bijdrage Rampenf. voor nieuw klein instrument. 8/4'61 CRM (vB) aan OC. Niet verder vergoeden dan wat vL opgeeft. 19/6'61 Bedrag vL komt overeen met nw 4 vt pos van Vdg en daaraan gepaard gaande verbouwing van de balustrade. Beter zou zijn orgel op basis P8. Willen met kerkbestuur een dergelijk o. beluisteren. 28/8'61 VdG aan OC. Offerte. voor Hp8 P4 Rf4 O2 Sch1'3st alles b/d en voor P8 Hp8 O4 Rf4 O2 Mxt11/3'4st, aangehp. 12/9'61 OC aan Kr. Mededelingen daarover. 12/9'61 K aan OC. Besloten in te gaan op offerte Vdg, 5 st, pos., aangehp. 13/12'61 OC aan vB. Kr kiest voor 4 vt o. 12/1'62 OC aan Vdg. Opdracht pos. met 5 reg. 12/1'62 OC aan K. Bedrag toegezegd van NRF, toezicht Hü. 23/1'62 K aan OC. Positieve reactie. 9/2'62 OC aan K. Bevestiging van Vdg ontvangen. 20/9'62 Kr aan Hü. Dank voor verrichte werk. 24/10'62 OC aan vB (die om spoedige afwikkeling had gevraagd). Bij kleine onvolkomenheden adviseren wij betaling laatste termijn. Bij aanmerkingen van ingrijpender aard - zoals hier - ligt dat anders. 1/11'62 OC aan Kr. Eindkeuringsrapport. Degelijke constructie, geslaagde intonatie, vooral van de fluitstemmen, vormgeving kas goed aansluitend aan die van kerkgebouw. Glob.inv 6/11'96 en 10/12'97.

Amsterdam-Noord (Tuindorp–Oostzaan), Gereformeerde Kerk, Kometensingel 111a Inleidende correspondentie met NRF. 6/2'60 OC aan vB. Verslag onderzoek op 3/2'60. 235 zitpl. Lijkt meest getroffen kerk door watersnood. Orgel onbespeelbaar. Euvelen pas begonnen in stookperiode. Geplaatst boven kansel buiten eigenlijke kerkruimte. overgepl. van Werkendam door Goldschmeding. mech. instr. met veel pneum. toevoegingen, deel met expr. wat zink. I. B16 P8 Flh8 Sal8 O4 Q3 O2 Co4st T8 II. VxC8 VdG8 Qd8 B8 Fug4 Fl oct4 Wf2 Dlc8 Trem 2 koppels (geen ped.reg?). Tweede onderzoek gewenst, als gebouw is vrijgegeven. 14/3'60 Suggestie vervanging als verloren beschouwd harmonium: Al meer geadviseerd: Hofberg-harmonium 4 1/5 spel. 6/2'61 Gem. moet zich thans behelpen met totaal ontoereikend harmonium, etc. 23/2'61 CRM (vB) aan OC. Vergoeding kosten harmonium toegezegd. 24/2'61 OC aan Kr. Mededeling hiervan. Hü zal de aankoop regelen. 8/12'61 OC aan vB. Bijgand offerte vL (welke niet aanw. is), na onderzoek samen met Hü. vL zou opgeven hoe groot de schade is, aangenomen dat 10% hiervan geen gevolg is van de ramp. 8/12'61 CRM (vB) aan OC. Toekenning schadevergoeding. Het staat de Kr vrij het bedrag voor nieuwbouw te besteden. 13/2'62 CRM (vB) aan OC. Nogmaals bevestiging, dat de KV verantwoordelijk is hoe het bedrag te besteden. Globaal geïnventariseerd 10/12'97

Amsterdam-Slotermeer, Hervormde Kerk "De Hoeksteen", Louis Couperusstraat,

(KV AmsterdamWest). Architect was Zanstra. De inhoud van deze map was met die van Herv.k. "De Ark" (chaotisch) over 3 mappen verspreid. De juiste volgorde hersteld 21/5'97. Het stuk van 22/5'63 is nog een probleem.

13/5'60 15/7'60 15/7'60 23/9'60 9/3'61 2/8'61 2/8'61 11/12'61 11/12'61 11/12'(61)

BBR aan OC. (betr. Asd-W, arch Z) BS bij ontwerptekeningen, etc. over inschakelen PCT. OC aan KV. Bijgaand schrijven bij circulaire over werkwijze etc der OC. OC aan PCT. Over akoustische wand achter het orgel. Verwarmingssysteem nog niet bekend. Als acoustische verhoudingen gunstig zijn o. van 17 à 18 st. Schets biedt weinig perspectieven voor verantwoorde orgelbouw. OC. interne brief over "De Hoeksteen". Mededeling gesprek met Heukels (Prov.bur.N), o.a. ervaringen van "De Ark" ter sprake. OC aan KV. Over stukken 15/7'60 en 29/9'60. Nog niets van U vernomen. Plannen arch. mogen geen belemmering zijn voor goede orgelvoorziening. OC aan Comm.kerkb. Slotermeer. Eé zal contact opnemen met arch.bur. Zanstra. OV aan KV. Idem. KV aan OC. Verzoek om advies, zo spoedig mogelijk, over te stichten o in kerk Couperusstr. (Het adres van de KV was ook in de Couperusstr). Is er mogelijkheid van bouw in fasen in 5 jaren? Zanstra aan Eé. BS bij tekeningen kerk Slotermeer 3) Zanstra aan OC. Advies gevraagd over o. kerk in Couperusstr, zo dat het in 5 jaar in fasen wordt opgebouwd. Reeds mondeling met Eé doorgenomen.

35

14/2'62 14/2'62 14/2'62 28/2'62 24/4'62 24/4'62 24/4'62 11/5'62 28/5'62 4/6'62 14/6'62 24/8'62 11/9'62 10/12'62 3/4'63 22/5'63 24/5'63 1/7'63

1/7'63 1/7'63 9/7'63 zd 12/7'63 idem 18/7'63 18/7'63 18/7'63 19/7'63 19/7'63 19/7'63 19/7'63 20/8'63 20/8'63 26/8'63 11/9'63 13/9'63 28/12'63 2/10'63 24/10'63 7/11'63 7/9'64 14/9'64 20/9'65 24/9'65 10/5'67 16/5'67 10/7'67 10/7'67 10/7'67 21/7'67 22/8'67 1/9'67 1/9'67 8/12'67 8/12'67 8/12'67 8/12'67 20/12'67 16/1'68

OC. Advies: Diverse mogelijkheden met schatting van prijzen. vV heeft momenteel ruimte voor werk, Fl, B&T dK en vL niet. OC aan ds G.Lans. BS bij advies. Idem aan Zanstra. Comité kerkbouw aan Eé. Willen een electrisch orgel van Schreurs, evt. Vierdag? OC aan commissie krkb. Afwijzing orgel Schreurs. OC aan Ds Lans. BS bij copie vorige. Idem aan PCT. Wijkgem. aan OC, verzoek om mondelinge toelichting betr. electrische en mechanische orgels. Wijkgem aan OC. Datum veranderd. OC aan Kr Wijkgem. Reactie, verzoek enige data op te geven. Ook BS bij afschrift aan comm. Kerkb.Slotermeer. Kr aan OC. Er is een plOC ingesteld. PlOC aan OC. Verzoek onderhoud met Eé. OC. Interne brief. "De Hoeksteen" wordt half okt in gebr. genomen. Versch heeft een unit-orgel te huur aangeboden. Men overweegt orgel van 13 st., waarvan voorlopig 9 worden geplaatst. Ds Lans aan Eé. Afspraken zijn niet doorgegaan, verzoeke alsnog te adviseren over o., sterke voorkeur voor Versch. Herv.Wijkgem. aan Eé. Wanneer kan de orgeltocht plaats vinden? Stuk verm. over ander gebouw. Zie Amsterdam Hervormde Kerk, een nieuw kerkgebouw. (OC). Interne brief. "Hoeksteen" binnenkort in gebruik. Rondreis geprojecteerd. Men wilde voorlopig Unit-orgel Versch, zoals in "de Ark". Sterk afgeraden. Beter een harmonium. OC aan Vierdag. Prijsopg gevraagd voor: P8 Hp8 O4 Wf2 Mxt3-4st Krh8 Brstw P2 Ged8 Rf4 N11/3 Sifl1 Ped Sb16 P8(tr), Voxh4, ook prijs zonder Vh of alleen voorbereiding Vh. Eé heeft de zaak in behandeling. Idem aan vV. OC aan KV. BS bij afschrift vorige. vV aan KV. Prijsopg. Vdg aan ? Idem. vV aan Eé BS bij offerte. vV aan OC. Idem. KV aan OC verzoeke opdr te plaatsen bij Vdg (het bedrag wijkt iets af van dat in de offerte). Verder willen zij een aantal bepalingen gewijzigd zien. KV aan Eé. BS bij copie voorg. Afschr verzoek opdracht. OC aan CPTKNh. BS bij afschr volgende stukken. OC aan vV. Niet ingegaan op offerte. OC aan Vdg. Over de wensen van de KV. OC aan KV. Enige mededelingen. Vdg aan OC: alles accoord. VdG aan OC. Rekening 1ste termijn. OC aan KV. Mededeling voorgaande. KV aan OC. Eén der bepalingen die zij gewijzigd wilden zien nog niet genoemd (over verplichting onderhoud toevoeging "gedurende garantieperiode"). OC aan Vdg over vorige. Vdg aan OC. Accoord vorige. OC aan KV. Mededeling vorige. OC aan KV. Gevr. toezending definitieve tekening kerk en gegevens verwarming. HGem aan OC. Tekeningen aan Zanstra verzonden, naam firma die de verwarming heeft geplaatst. HGem aan OC. Accoord met verdere behandeling door OC. Zijn er al vorderingen met de bouw van het o. gemaakt? OC aan KV. Nog geen vorderingen; kan niet gezien levertijd. KV aan OC. Deel wordt overgemaakt. OC aan KV. Kosten betr. voorlopig bezoek aan Vierdag, 1 jaar voor oplevering o voor "De Hoeksteen". OC aan KV. Accoord met tekeningen Vdg voor. Aantal delen o. klaar. KV aan Eé. Over acoustische panelen in "De Hoeksteen". Vdg aan KV. Rekening 2de termijn orgel 14 reg voor "De Hoeksteen" 1. afschrift vorige aan OC. dG aan KV fin. overzicht met 2 afschriften. OC aan Vdg. Over enige details in de rekening. Eé is nu afwezig. Even uitstel a.u.b. OC aan KV. Nota Vierdag nu in overeenstemming met bepalingen. Adv. deze te voldoen. Vdg aan OC. Verbeterde rekeningen (afschrift 8/11'67). Vdg aan HGem. Herziene nota en afschrift daarvan. OC aan KV Amstd.W. In afw. op keuringsrapport hierbij eindnota van Vdg van 1/9'67. Eé gaat fiat met voldoen eindnota. OC (nu ook door de voorz. ondertekend) aan KV. Eindrapport orgel in "De Hoeksteen", door Vdg geleverd. Gunstige beoordeling intonatie. Akoustiek gaf veel hoofdbrekens. Adviezen over gebruik verwarming. OC aan Vdg. BS bij afschr vorige. OC aan Eé over zijn vergoeding. KV aan OC. Advies over constante temperatuur is niet uitvoerbaar (fin.redenen). Wat adviseert U nu? OC aan KV. Daarvoor moet U een verwarmingsdeskundige inschakelen.

36

zd

Vdg. Tekening orgel voor "De Hoeksteen" Amsterdam-W.

Geïnventariseerd 6, 11 en 28/11'96, 21/5'97. Orgel genoemd in HO'67 p 304. 1. 14 st. Dus Vh4' moet zijn geplaatst (vO)

Amsterdam - Slotervaart, Hervormde Kerk "De Ark" (KV Amsterdam-Sloten). Architect Zanstra. Zie "De Hoeksteen". Stukken betr. deze beide gebouwen lagen door elkaar. 2/3'59 7/4'59 8/4'59 14/4'59 14/4'59 13/7'59 22/9'60 29/9'60 9/12'60 9/3'61 14/3'61 16/3'61 14/6'61

9/10'61

9/10'61 22/10'62 28/10'63

Hü aan BBR. Reactie op tekeningen voor de k. te Amsterdam, Slotervaart. Over gebouwen met natuurlijke verhoudingen, die voortreffelijke acoustiek hebben. Kerken der laatste 10 jaar voldoen daaraan zelden. Negatieve conclusie over plan kerk in dit geval. Hü aan BBR. Bezwaren zijn ook ter kennis van de architect gebracht. ter Linden (BBR) aan Hü. Beter dat U zelf contact zoekt met de architect betr. kerk Amsterdam-Sloten. OC aan KV Amsterdam-Sloten. BS bij circulaire (die er niet is). OC aan arch. P.Zanstra. BS van copie van schrijven aan BBR (betr. Slotervaart). Zanstra. Er is misverstand over plaatsing orgel, zoals blijkt uit bijgevoegde tekeningen. Geen electr. tr. nodig. OC. Interne brief, titel "De Ark, Amsterdam". Mededeling over tel.gesprek met Hr Etten van arch.b Z. Mehrtens zou adviseur zijn, contact met Fl, vV en Gaal-Fonteyn. Erop gewezen dat ze voor advies bij de OC moeten zijn. OC aan PCT. Wij zijn benaderd door arch.bur Z, onder wie "De Ark" nu in aanbouw is en die om adressen van orgelmakers vroeg. Gem. nog niet om goedkeuring gevraagd aan Uw college, waartoe ze verplicht zijn. OC aan KV over vertraging. OC aan KV. Herinnering aan uitvoerig schrijven over ontwerp kerkgebouw, etc. KV aan OC, voorl. geen definitief orgel voor "De Ark". OC aan PCTNH BS bij afschrift vorige. "Aan het ook reeds eerder aangesneden probleem van de geschiktheid van het gebouw voor kerkmuziek e.d. gaat het college stilzwijgend voorbij". OC aan PCTNH In "Herv.Nederland" foto kerkinterieur "De Ark" met op achtergrond orgel, naar verluidt door Verschueren geleverd. 1. herinnering schrijven 14/3. 2. gezien bedrag (f 5000) had ook bij deze noodoplossing OC om advies gevraagd moeten worden. 3. Geen RK orgelmaker, op zich geen bezwaar, maar prot. orgm's werken ook niet in RK. Bij NRF met Verschueren gewerkt, goed toezicht noodzakelijk gebleken. 4. Bij definitieve opdracht (aan dezelfde bouwer) goed aandacht voor pt 3. Hü. Rapport over unit-orgel Versch. in "De Ark" te Amsterdam W, Slotermeer 1. Uit 2 stamreg: P8 B8 O4 O2 (alle b/d), Ped Sb16 Ged8 Kb4 gr.oct "akoustisch", front spotted. Voor het theologisch Seminarie te Driebergen komt zo'n instrument niet in aanmerking 2. Hü aan arch. Sijmons. BS bij vorige. OC aan KV. Wanneer kunt U Eé ontvangen? OC aan KV. Niets meer vernomen omtrent data ontvangst Eé.

Geïnventariseerd 6, 11 en 28/11'96, 21/5'97.Genoemde tekeningen niet aanwezig. Uit andere bron: Amsterdam Herv De Ark 1967 Fl HO'68 p 039 '69 p 373 (vO) 1. Hü schrijft abusievelijk Slotermeer i.p.v. Slotervaart, ook in het BS 2. zie map Driebergen, Instituut Kerk en Wereld.

Andel, Hervormde Kerk "Op en Neer". z.d. 25/2'58 24/4'58

5/11'58 10/2'59 19/2'59 9/3'59 22/5'59 12/5'60

KV. aan OC. Kerk wordt vergroot. o. moet 5 m achteruit. Hoe te handelen? OC aan KV. Toezegging onderzoek. OC aan KV. Rapport en advies. pneum. Spiering P8 VdG8 Hp8 O4 Wf2 Mxt bas, Co dc Ped Sb 16. Beschrijving toestand orgel, vervuiling, worm, frp zink, ped. rammelt, o. functioneert nog wel goed. Advies, tenzij fin. middelen beter worden (schenking) demontage, vern. membranen, schoonmaak, Mxt-Co ombouwen tot Mxt, herintonatie, aanvullen 1 ontbr. pijp, adv. machtiging opdracht aan dK. KV aan OC. Reactie. Moet orgelkas groter worden? dK aan KV. Prijsopgave voor nieuwe mech. lade, tractuur, klaviatuur, restauratie pijpwerk, nieuwe mixtuur, nieuwe kas, alle mogelijke alternatieven, w.o. handhaven oude toestand met vernieuwing membranen. Eé aan KV. BS bij offerte. Uiteenzetting der mogelijkheden. Niet nieuwe kas om oude orgel! Bezemer en de Snoo, architecten aan dK. Opdr. namens KV opbouw bestaande orgel en revisie. dK aan Eé. Voorstel samenst. en mensuren nieuwe Mxt. OC aan KV. Keuringsrapport. Werkzaamheden tot volle tevredenheid verricht. Mixtuur: grote verbetering totaalklank.

Globaal geïnv. 18/12'97.

Angeren, Hervormde Kerk. (arch. Ir Heyneman, Velp) 16/9'49 KV aan OC. Oude K. door oorlogsgeweld verwoest. Addvies o.\ gevraagd. Tekeningen nw k. klaar. 30/3'50 OC aan KV. Bespreking met Eé. Galerij geschikt voor plaatsing o. Schatting kosten geschikt o. 19/4'50 OC aan vV. Gevr. concept plan (max f 9000) op te stellen met Eé. 2/5'51 vV aan KV. offerte o. met 9 st. (P8 af a) voor f 14500 (of meer bij eiken kas). 4/6'51 OC aan KV. In samenwerking met vV een plan opgesteld etc. 22/10'51 Spiering. offerte mech. orgel 5 1/2 st alle reg. b/d, staat klaar voor bezichtiging. 6/11'51 OC aan KV. Wij kennen aanbod Sp. Hebben nadere inlichtingen gevraagd, maar verwachten er niet veel van, in 't algemeen is gebruikt orgel van de laatste 60 jaar waardeloos en dus duurkoop. Advies: sparen voor verantwoord orgel. 10/12'51 OC aan KV. Spiering heeft geen gelegenheid nadere gegevens te verschaffen, etc.

37

28/9'53 4/12'53 16/2'54 25/6'54 18/3'55 22/3'55 16/8'55 9/9'55 20/2'56 27/2'56 14/6'56 25/6'56 28/12'57 29/3'58 14/4'59 7/7'59 10/7'59 5/9'59 mei-jul'59 14/3'61 4/1'65 12/10'65

OC aan BRC. Mededeling KV ontv.: Nog geen gelden beschikbaar. Hier iets aan te doen? KV aan OC. Over aanbod orgel door Gerefr.K.Enschede, 8 reg, electr. windv. OC aan KV. Over bezoek Eé aan Geref.K.Enschede. OC aan KV. O. Enschede volkomen waardeloos, samenraapsel van allerlei pijpwerk en systemen. Gewezen op 5 st positieven van vV. KV aan OC. Verzoek onderzoek in te stellen naar aangeb.o. OC aan KV. Zullen door fa H.G.Kamphuis aangeb.o. onderzoeken. KV aan (OC). Aanbod Zwijndrecht-Grote Glindt Geref. Verzoek het te onderzoeken. KV aan (OC) Instr. Zwijndrecht inmiddels verkocht. KV aan (OC). Over aanbod Vreeken. Men vraagt zich af een o. voor zo'n kleine gemeente wel zijn heeft. OC aan KV. Afwijzing aanbod V (met citaat uit rapport Hü). OC aan KV. Gewezen op door vV gerestaureerd kab.o, A.v.Gruizen 1819. KV aan (OC). Besloten kab.o. niet te kopen 1. de prijs, 2. In de Oude Jan te Velp zo'n orgel gehoord, leek niet sterk genoeg voor gem.zang. KV aan (OC). Over aanbod Herv.K. Wassenaar. OC aan KV. Over o Kievitskerk Wassenaar, mech. sleepl. in zeer slechte staat, ondeugdelijk pijpwerk. KV aan (OC). Welk bedrag nu beschikbaar is. Weet U geschikt o.? Vdg aan OC. offerte pos. 4 st. Hp8 Rf4 P2 Siffl1. OC aan KV. Gewezen op vorige. KV aan (OC). KV besloten aankoop pos. Vdg. Corresp. over lakse optreden OC, over vormgeving en plaats orgel. OC aan KV. Eindoordeel, positief oordeel. KV aan (OC). Organist heeft steeds klachten. OC aan KV. Toestand orgel goed op wat kleinigheden na. Over invloed verwarming. Advies ventilator boven in kerk. Scheelt ook in stookkosten.

Globaal geïnventariseerd 14/1'98.

Angerloo, Hervormde Kerk. 4/11'49 12/11'49 15/11'49 22/11'49 18/12'49 27/1'50 10/7'50 25/7'50 z.d. 22/11'50 18/12'50 21/9'51 13/10'51 19/10'51 10/12'51 26/7'52 • 27/10'54 29/10'54 24/11'54 13/12'54 13/1'55 •

Willem Botter, Arnhem, organist van de Paasbergkerk te Arnhem aan KV. "Aanbieding Pijporgel", wipregisters O4 P8 Hp8 Sal8 B16 Sb16 20 j oud, zich bevindend in Utrecht. KV aan BRC. Vakkundig advies gevraagd i.v.m. vorige. BRC aan Kv. Eé verzocht de zaak te behandelen. OC aan KV. Eé komt situatie ter pl. opnemen (nu i.v.m. nieuw orgel) Jhr Mr W.E. van Weede aan Eé. Verzoek binnenkort te komen. OC aan KV. Over plaats orgel, adv. contact op te ne,men met Ruiter, over kosten en oorlogsschadevergoeding. OC (Haveman) aan Erné, Hen, Ous. Over mogelijkheid dat Fl. bij bouw o. wordt betrokken. OC aan KV. Voorstel bezoek met Ruiter. Ruiter aan ? Prijs voor P8dc Ged8 P4 Splf4 O2 Q11/2 of Sifl1 Mxt11/2'2–3st. (OC, Eé?) aan KV. Commentaar bij ontwerp R. Ruiter aan Haveman. Splf4 in Woldendorp en Angerlo moet zijn: Rf4. (OC, Eé?) aan KV. Welk bezwaar aan werkwijze Ruiter kleeft (niet zijn deskundigheid). Advies offerte te vr. bij Fl en vV. ? aan ? in zake Herv K Angerlo. Offerte voor zelfde disp als boven (kleine verschillen: Hp8, Rf4 en Q 11/3 b/d). (Eé?) aan Jhr Mr W.B.van Weede (KV). Hierin ter sprake: ontevredenheid over OC en waarom de predikant zonder tussenkomst OC met Fl onderhandelde. (OC?) aan v.Weede. Over hetzelfde en hetzelfde met vV. BRC aan OC. Verzoek: orgel niet voor rozet, omdat de romaanse raampjes de kerk onvoldoende verlichten. Verdere onderhandelingen met Fl. en over datum keuring. OC aan Fl. Verzoek de te grove intonatie wat te herzien, voor eindkeuring plaats vindt. Fl aan (OC). Oordeel is subjectief. Men kan geluidsabsorberend materiaal in het orgelhangen. "Zou de hypothese dat pijpen op den duur milder van klank worden waar zijn", dan kan dit later worden verwijderd. OC aan Fl. ".. norm is beslissend". Doetinchem buiten beschouwing. Twijfel aan vorige. "O.i. zijn veeleer de klankbepalende verhoudingen van het pijpwerk tot de ruimte niet juist gekozen geworden". Fl aan (OC). Welke norm? OC aan v.Weede. Verslag eindkeuring. Lof over technische voorzieningen en windvoorziening. Zeer gereserveerd t.a.v. klank. Te grote toon bij de prestanten. Plenum luid en grof. Geen laatste termijn uitbetalen. Correspondentie over niet verder reageren van een uitbetaling aan Fl door KV.

Inv. glob. 14/1'98.

Anloo, Hervormde Kerk. • Programma ingebruiknemingsconcert op 24/10'48. Orgel 1719 R.Garrels, disp. en een foto. Anna Jacobapolder, Gereformeerde Kerk. Bij de eerste 2 stukken is abusievelijk sprake van de Herv. Kerk: 29/8('54) KV 1 aan OC. Advies gevraagd, "wat er met ons kerkorgel moet gebeuren". 30/8'54 OC aan KV. Voorstel Hü onderzoek te laten verrichten. 8/9'55 Heeft ondanks foute adressering rapport U bereikt? (Ook hier staat verm. een fout: Geref. Gem. ipv Geref.k.) 17/9'55 GerfK aan (OC). Inmiddels een deskundige in zake restauratie orgel aangetrokken.

38

z.d. 17/3'56 3/5'56 15/2'57 6/3'57 15/3'57 • 17/8'57 23/9'57 27/9'57 18/10'57 19/9'59 14/12'59 17/2'60 26/2'60 30/3'60 12/12'62 31/1'63 11/3'63 16/4'63

Spiering aan Kr. Offerte reparatie door watersnoodramp getroffen orgel: Nw speeltafel, nw windlade, rep. pneumatiek, delen kast vernieuwd, restar. pijpen, 10 j garantie. "Dep. Gen. Syn. Geref.K. voor Steunverlening aan Oorlogsschade (stormschade) getroffen kerken" aan (OC). Relatie met adviseur beëindigd. Willen toch weer advies. Hü zal spoedig weer komen. OC aan vB. Bedrag voor herstel in geen verhouding tot de kwaliteit ervan. Schade door bonafiede orgm (niet Spiering) laten opmaken. Advies nieuw orgel. Men denkt aan een nieuwe kerk. Raming bedrag voor orgel als de kerk niet groter worfdt dan de oude. Voorwaarde: Van begin af contact met architect. OC an vB. Bedrag genoemd door Spiering te laag. Daardoor kerk de dupe geworden. Verzoek aanschaf nieuw positief geldelijk te ondersteunen. GerfK aan (OC). Naar aanl. van van vB ontv. schrijven, inlichtingen gevraagd over positief dat gemakkelijk later naar nw k kan worden overgeplaatst. OC aan Kr. Reactie Hierna nog wat correspondentie vV aan Kr. Offerte voor gebr. 5 st. positief (met aangehp) Kr aan (OC). Machtiging opdr. aan vV. OC aan vV. Opdracht vB aan (OC). Over zijn advies aan Nat.R.fonds vV 1ste termijn uit te betalen. vB aan (OC). Besloten bouw nieuwe Kerk. vV-pos. is te klein voor de nieuwe Kerk. vV. heeft het reeds elders geplaatst. Wat nu? OC (Schokking) aan vB. Nogmaals resumé gehele gang van zaken. Wat prijs koororgel nu is. OC aan vB. Advies voor type orgel. Geen speeltafel opzij. Er is ruimte voor Prestant 8v af F of G en Qd 16 (7 p. als 5 1/3). Anders 2 kl. maar dan minder graviteit. Van beide bij vV prijs opgevraagd. vB ann (OC). Bereid 1ste plan (P6 en Qd16) te adviseren, niet het 2de. Mededelingen correspondentie met vB. Advies. Niet een 2 klav 4 vts orgel, dat in deze ruimte irritant zal gaan werken. vB aan OC. Over zijn advies aan R.fonds. OC aan Kr. Bevestiging overleg: Budget laat 8 vt orgel niet toe. Wel 5 st pos, zoals destijds besteld en nooit officieel ingetrokken. Aanvullingen op offerte 17/8'57: prijs, andere alliages voor "mildere" klank, houtsoort kas, leveringstermijn vV aan Kr. Offerte. Kr aan vV. Intrekking opdracht en verzoek reeds betaalde deel te retourneren.

Glob.inv 14/11'98. 1. Bedoeld Kr. Dit is een fout in het afschrift. Ze dachten eerst, dat het een Herv.k. was.

39

Apeldoorn, Wijkcentrum de Eendracht. 15/7'60 12/9'60

OC aan PCT. Commentaar op ontw.tekeningen kerk. Geschiktheid hangt af van materialen en keuze verwarming. OC aan PCT. Commentaar op gewijzigd ontwerp.Orgelbalkon zou iets lager moeten.

Inv. 21/1'98.

Apeldoorn, Hervormde Pauluskerk in Zuid. 12/4'56 14/4'56 19/4'56 7/7'56

18/9'56 31/10'56 10/11'56 5/12('56) 9/1'57 z.d. 18/1'57 9/2'57

17/5'57

OC aan KV. Apeldoorn. Reactie op tel.gesprek. Eé en Hü zullen onderzoek instellen. KV aan OC. Reactie. Het gaat over de Pauluskerk. OC aan KV. Over afspraak in Pauluskerk. OC aan KV. Rapport onderzoek ter plaatse. Waarom de door de architect geplande ruimte voor het orgel ongschikt is:. Uitspraakhoogte pijp[werk dient 1/2 der totale hoogte der kerkruimte te zijn, orgel in nis, hoogte nis zodanig dat plaatsing klavier op normale wijze niet mogelijk is. Enige mogelijkheid: Nis dichtmetselen, vo'o'r achtermuur orgelgalerij plaatsen. Min. 16 st. Hoofdw, Rugw, ped. KV aan OC. Zullen geen gebruik maken van advies. OC aan PCT. Mededeling hiervan. OC aan KV. Reactie op schrijven 18/9 KV aan (OC). Opvolging van Uw advies vraagt te grote offers. Thans PlOC heeft zaak in studie. KV aan ?. Opdracht aan Koch gegeven. Financiering gr.d uit een legaat. Kosten verbonden aan advies OC te hoog (o.a. veranderingen in kerk). Besluit mede bepaald door klankschoonheid van K-0rgrel in Chr.Geref Enschede Afschrift dispositie Koch P8 Rf8 O4 Nh2 Mxt3-4st II. Viola8 Cel8 Hp8 Blf4 Koppf2 N1 1/3 Sch3st Kh8 Ped Sb16 O8 (tr) Ged8 O4tr) Fg16 4 koppels (w.o. een oct.k) trem vaste eb vrije cmb PCT aan (OC). Adv gevraagd over aanvraag toestemming aankoop K.o. OC (Schokking) aan PCT. Geen enkele orgel zal kunnen voldoen op door architect geprojecteerde plaats en zonder verharding plafond. Uit offerte K. blijkt niet vlgs welk systeem het o is gedacht. Opmerkingen over systeem, dispositie etc. 2 deskundigen bezochten K.o. te Zuidhorn, mech. Negatief oordeel over tractuur (zwaar) en klank. De heren in PlOC hebben niet voldoende ervaring. Advies betr toestemming: niet gunstig. PCT aan OC. Toestemming verleend.

Glob inv. 21/1'98

Apeldoorn, Hervormde Pniëlkerk. • 3 stukken over nieuw te bouwen kerk. Apeldoorn (Wenum).Is dit Pniël? 26/6'59 28/11'59 21/12'59 20/2'60 26/2'60 24/3'60 28/3'62 14/3'63 z.d.

KV aan (OC) verzoek advies OC aan KV. Advies. Orgels bezocht van vV, vL, Lfl, Fl en (ter vergelijking) Marcussen. Adv. 2 kl 18 st. Voorstel disp. Adv. off.aanvraag bij Lfl en vV. KV aan OC. Kosten te hoog. Tegenvoorstel veel kleinere disp Lfl aan KV. Gewijzigde offerte (na overleg met o.m. Ed en Eé). OC(Eé) aan KV. Toelichting bij wijzigingen. OC aan Lfl. Opdracht. OC aan Persbureau der HervK. Ingebrn 3/4, bespeeld door Eé. P8 Ged8 O4 Mxt4st Brstw Ged8 Rf4 P2 Sfl1 1/3 Rg8 P Sb16 P8 Sch4 (in off 20/2 ook P98 is tr en 3 kopp OC aan KV. Eindoordeel (gunstig) Mensuurtabel

Globale inv 21/1'98

Appelscha, Hervormde Kerk. Stukken over bezoek Eé i.v.m. plannen voor en nieuw klein orgel. Door een misverstand liep het bezoek in het water. • Zie foto's afk. uit Bolt-archief. Ingevoerd 21/1'98.

Appingedam, Hervormde Nicolaikerk. Het cijfer "8" op een aantal stukken betekent ongetwijfeld "1948". z.d. z.d. 22/7'48 30/7'48

2/8'48 1/12'48 2/4'51 19/4'51 31/3'52 3/5'52

Schetstekening met suggestie hoe er pedaaltorens bijgeplaatst kunnen worden. Aantekeningen. OC (Eé) aan KV. Over bezoek Eé en Leg. Niet verzonden brief J.H.Besselaar aan KV. Door 2 onzer deskundigen op dak orgel in ernstig vervuilde toestand 24 bekers en 22 koppen van de Cornet 2' teruggevonden. Dringend verzocht ze door Ruiter te laten schoonmaken en herplaatsen. Rapport over o. volgt. Nauwkeurig restaur.advies pas mogelijk als binnenkort arch.stukken beschikbaar zijn. OC (Besselaar, secr) aan KV. Inhoud komt ongeveer op 'tzelfde neer als vorige. Nu geen opmerking over arch.onderzoek. OC aan Wittop K. en Offringa. Over Appingedam, Loppersum, Bierum, Woldendorp, Leens. OC aan KV. Voorlopig antwoord op vraag reparatie pijploos orgel. OC aan KV. Wie nu de vertegenwoordiging in Nederland is van "Hammond Limited". Hoe staat het met het grote orgel? M.Ruiter aan KV. Voor subsidie interventie OC nodig. Ruiter aan Wittop K. en Offringa. Geen bezwaar orgelgalerij lager. Aan Haveman. BS bij afschrift hiervan.

40

13/6'52 22/6'52 30/12'52 14/3’53 8/5'53 22/5'53 22/5'53 26/5'53 9/6'53 9/6'53 28/7'53 1/8'53 17/8'53 21/8'53 24/8'53 1/9'53 14/9'53 15/9'53 17/9'53 28/9'53 29/9'53 23/10'53 26/10'53 9/11'53 9/11'53 z.d. na 5/12'53 9/1'54 20/3'54 24/5'54 24/6'54 7/7'54 13/7'54 14/8'54 30/12'54 10/1'55 3/3'55 29/3'55 26/4'55 22/9'55 22/11'55 27/9'55 12/11'55 2/12'55 27/1'56 28/3'56 9/4'56 18/4'56 19/11'56 z.d. z.d. 13/7'57

15/7'57 18/9'57 z.d. 8/3'58

OC aan Ruiter. Voor demontage eerst toestemming vragen (want o. op mon.lijst). Is dit ook de wens van de KV? Ruiter aan Haveman (OC). Reactie. U moet de KV zeggen dat het nodig is. Ruiter aan Haveman. Mededeling, dat KV orgel wil doen demonteren en opslaan ter plaatse. KV aan Ruiter. Kostenberekening gevraagd. Inmiddels contact gezocht met mon.z. KV aan Eé. Wanneer vindt beloofde onderzoek plaats? OC aan Ruiter. Verzoeke wensen t.a.v. orgel rechtstreeks van de KV te doen uitgaan. ? aan KV. Bij Eé op spoedig onderzoek aangedrongen. KV aan Eé. Wie Pres. KV vervangt. (Ruiter) aan KV. Begroting herstel o. en plaatsing vulstem op Rw. ? aan ? Verandering galerij ten laste orgelrestauratie. OC aan KV. Voorstel bezoek Eé. H.Kramer (KV) aan Eé. Over wel of niet verlagen orgelgalerij enz. Kramer aan Eé. Over evt. komst Eé. Ruiter aan OKW. Orgel veel van vocht te lijden gehad tijdens kerkrestauratie. Nu heteluchtverwarming. Mogelijkheden vergroting orgel. Toestemming demontage orgel en noodzakelijke veranderingen aan galerij gevraagd. Ruiter aan Eé. Arch. willen geen vrijstaande pedaaltorens. Over evt. verwijderen van lak en evt. verplaatsing hoofdorgelkas naar werkplaats. KV aan Eé. Over bespreking ter pl. in bijzijn van architecten. Kramer aan Eé. Reken niet meer op Uw komst op voorgestelde datum. KV aan Eé. Schrijven waaruit blijkt dat Eé toch op die datum komt. KV aan Mon.z. Verzoek toestemming demontage uit 1744 stammende orgel. OC aan KV. Mon.z. zal die toestemming wel geven. Nu eerst archiefonderzoek. KV aan OC. Besloten OC toezicht op te dragen bij org.rest. OC aan KV. Verzoek brief aan B&W te verzenden. KV aan B&W. Verzoek historische stukken voor onderzoek toegankelijk te stellen. Ruiter aan Eé. Beginnen over een paar weken met demontage. KV aan Eé. Mededeling vorige. (uit map Farmsum afkomstig) Ruiter aan “Mijnheer” (verm. Eé). Klaar in Farmsum. Verder over zijn werk in Wolvega, Roden en demontage in Appingedam. Rijks-OC (Vente) aan KV. Geen bezwaar dat de kas door de orgm wordt gedemonteerd. KV aan Eé. Onduidelijk. Suggestie artikel in plaatselijke krant over orgel? OC aan KV. Orgel moet in gedemonteerde staat ook tegen brand e.d. worden verzekerd. OC aan KV. Graag bevestiging voorgaande. OC aan KV. Dank voor reactie. Voor welk bedrag verzekerd? KV aan OC. Verzekeringsbedrag. Niet duidelijk of galerij erbij hoort en wat de waarde "volgend jaar" na uitbreiding met vrij pedaal wordt. KV aan Eé. Stand van zaken gevraagd. Nog geen beslissingen? KV aan Eé. Hoe zit 't met subsidie? KV aan Eé. Boekje met interessante gegevens gereed gekomen. Weinig van nut (betr. orgel?). KV aan Eé. Wanneer komt U? "Zullen moeten vechten om niet enkel de restauratie maar ook de uitbreiding van het orgel er door te krijgen". KV aan Eé. Hoe staan de zaken er voor? Scheltens (KV) aan Eé. Na gesprek met Eé: KV wil niet graag aan Ruiter beloofde opdracht intrekken. OC aan KV. Wegens moeilijkheden met Ruiter elders, zijn financiele situatie en inefficiente wijze van werken dringend bespreking noodzakelijk. vV aan KV. Prijsopgave 5 st positief. OC aan KV. Verzoeke rechtstreeks contact met Eé op te nemen over vergadering. KV aan Eé. Over datum vergadering. OC aan KV. BS bij offerte 5 st positief van vV. Marcussen aan (OC). Geen mogelijkheid restauratie uit te voeren wegens veelheid aan werk. OC aan KV. Mededeling vorige. Moet vV het geoffreerde o. bouwen of restauratieofferte maken? KV aan (OC). Verzoeke vV 2 offertes te laten maken (A. orgel ongewijzigd, B. toevoeging vrij pedaal). OC aan vV. Offerteaanvraag. Aan KV. Mededeling daarvan. vV aan (OC). Zullen ter pl. onderzoeken of pedaalwerk in orgelkas kan worden ondergebracht. Verzoeke toezending disp. en andere gegevens. Kaart uit een kaartsysteem: Disp. vlgs Knock. Aantekeningen uit Resolutieboeken. vV aan KV. Offerte. Reparaties, nieuw ped.klavier tot f', nieuwe windmach., pijpwerk uitdeuken, gedeeltelijk van nieuwe kernen voorzien, etc, Disp (waar niet anders vermeld: origineel) Hw P 8, B 16, Hp 8, O 4, Hp 4 (uit gedf4), O 2, Sfl 3 (uit Q3), Mxt4,5,6st (deel nw), Cmb 3 st (nw), T 8 (nw, oude niet bruikbaar), Dlc 8, Co 2 Rw P 4, Fld 8, Qd 4, O 2, Gedf 2 (uit Rf2), Sifl 1 1/2 (nw), Sxq 2 st (nw), Tr.reg 8 (nw) Evt frp vernieuwen. Evt vrij ped in kas achter orgel met disp.: B 16 (van Hw), P 8 (evt koper), O 4, Mxt 6 st, Bz 16 en in kas onder Hw: Sch 4, Co 2 (van Hw). Bestaande B 16 op Hw wordt dan Qd 16. vV aan KV. Aanvulling op vorige. Prijs voor pedaal in torens met evt. P 16 (evt.koper) (B 16 kan dan op HW blijven). OC aan KV. Verlaat door vacantie onderzoeken deskundigen de offertes. Aantekeningen arch.onderzoek. Scheltens aan Eé. Over besluit, pijpwerk op windladen op te stellen.

41

12/6'58 10/10'58 z.d. 20/11'58

25/1'59 5/3'59 3/1'61 10/2'61 z.d. 22/2'61 8/4'61 15/6'61 26/10'61 26/10'61 27/10'61 21/11'61 28/11'61 2/12'61 31/12'61 9/1'62 8/2'62 12/2'62 24/3'62 15/8'62 29/8'62 nov'62 23/10'62 20/11'62 27/11'62 22/1'63 28/3'63 4/4'63 26/4'63 22/5'63 30/7'63 9/8'63 14/11'63 13/1'64 18/1'64 24/1'64 z.d. 29/1'64 mrt'64 10/3'64 7/4'64 mrt'65 5/4'65 nov'65 1/2'66 27/4'66

vV aan KV. Rekening: "Pijpwerk van verschillende plaatsen opgehaald" en in kerk op de laden opgesteld. vV aan KV. Offerte restauratie. Ongeveer als die van 13/7'57, andere prijs. Ook een doorslag aanwezig, op de 2 prijzen na geheel gelijkluidend (zelfde datum en op die prijzen na hetzelfde typewerk! Concept voor het hierna volgende rapport. OC aan KV. Rapport betreffende het orgel in de Grote of St.Nicolaaskerk te Appingedam. 1744 Hinsz nagenoeg geheel nieuw vervaardigd. Niet veel geg. uit arch. O. gekeurd 10/9 1744 door W.Lustigh en ? (onleesbaar) Disp. vlgs Knock. Beeldh.w van Caspar Struiwigh. Herstelwerkz 1869, 1876. 1879 orgel en preekstoel gelakt. 1883 vO: o. niet waard het zelfs nog te stemmen. Toch werkz. vO 1884. 1891 .. vO: Een Fl 2' in Rw "vastgezet", want er waren al drie 2'-reg's in Rw. Gesproken over nw VdG. Beschrijving huidige situatie, laden, mech, pijpw. Wat veranderd is, stamt verm. van vO. P 8 B 16 (deel vuren), F 4 ouder dan 1744, O 4, O 2 (ouder dan 1744), Sal 8 (vO), Q 3 (vO), Dlc 8 (niet vO, wel afwijkend van Hinsz-model), T 8 (vO), Co 2 (Hinsz). Rw P 4, Qd 4 (div. makelij, inscr O 2, H), Rf 2, VdG en Fltr (op pl. van 3 st vulst en Q 1 1/2), Klar 8 (verv TrReg8). Beschr. toestand pijpwerk, restaur.voorstel. Herstel oorspr. deel, verwijdering van alle vO-pijpen, aanv. disp. techn. herstel. Advies: Subs.aanvraag uitg. van rapport vV. OC (Doeve) aan H.Kransen te A. Over zaken die met Rijksdeskundige moeten worden doorgenomen, subs.aanvraag etc. OC aan KV. BS bij Concept subsidieaanvraag. Aan OKW. Dit concept. OKW aan KV. Vrij ped. niet subsidiabel. Geen bezwaar ertegen, hoewel transm.ped. beter lijkt. De Co 2' bas op Hw boet dan aan betekenis in. Verder cijfers, goedkeuring rest. door vV en subs.toezegging. KV an OC. Machtiging inventarisatie pijpwerk door vV. Ook nog door OC gemaakt afschrift hiervan. Aantekeningen. OC aan KV. Zullen met vV contact opnemen. Aan Ous: BS bij copieën. KV aan Eé. Wanneer nieuwe begroting te verwachten? OC aan vV. Wanneer restauratieofferte klaar? vV aan KV. Intrekking offerte 10/10'58. Bereid nieuwe te maken. vV aan OC. BS bij afschrift vorige. OC aan KV en Ous. Mededeling. KV aan OC. Machtiging offerte-aanvraag. OC aan KV. Bevestiging. KV aan OC. BS bij afschriften vorige en vraag aan Eé/Ed. Welke disp. voor evt. pedaal? (vV) aan KV. Nota. vV aan OC. BS bij nota, daarbij: (OC) vraag aan Eé. vV aan OC. Offerte. Werkz.h. Lade, klavier, mechanieken, regeerwerk, windwerk, pijpwerk, intonatie/stemwerk. Betr. disp: Hw: Sifl 1 1/3 uit Q. Mxt deel nw, Cmb en Tr8 nw. Rw: Gedf 2 uit Rf 2, nw: Sifl 1 1/3, Sxq 2 st, Tr.reg 8. vV aan OC. BS. KV aan OC. Behelpen ons met harmonium, hebben indruk, dat OC niet veel doet. KV aan OC. Machtiging princ.opdr. aan vV. (OC), interne br. aan Eé en Ed. 4 afschriften: Ruiter aan Rehoboth, Appingedam, vrachtnota, ontvangstbewijs, vV rekening ophalen onderdelen. OC. Mededelingen aan KV, PCT, Ous, vV (princ.opdr). vV aan KV. Levertijd hangt af van moment definitieve opdracht. OC aan Ous. BS bij copie vorige, aan KV: idem. (Vorige was naar OC verstuurd). KV aan OC. Men is verontrust. Van Ed iets vernomen over voorzieningen, "verband houdende met het al of niet doorgaan van de pedaal-transmissie". KV aan OC. Antw. gevraagd op vorige (24/1 !). Aangehangen pedaal past weinig bij wat men thans van een orgel verwacht. OC aan KV. Brief doorgezonden aan Eé en Ed. OC aan vV. Div. zaken betr. Appingedam, Nigtevecht, Oirschot, Noordgouwe en Kantens. Aan KV: Nota aan vV niet betaald. OC aan KV. Problemen intern besproken. vV aan KV. Nota. (OC) Interne brief aan Ed over prijsstijgingen. OC aan vV. Over hetzelfde. OC aan KV. Voorstel bespreking met Eé en Ed. KV aan OC. Machtiging opdr. restaur. door vV. OC aan Ous, PCT en KV. BS bij afschriften. Aan vV. Opdracht en verzoek offerte op huidige basis. Kladaantekeningen. vV aan OC. Bevestiging, aan KV: Idem, rekening, nieuwe offerte (toevoeging vrij pedaal nu niet meer genoemd). KV aan OKW mededeling. Aan OC. BS bij afschrift. OC aan KV en Ous en vV. BS bij div. stukken. vV aan OC. Verduidelijking van een clausule in de offerte over levertijd. HGem aan OC. Gaan ze nu eindelijk beginnen? OC aan KV. Verwijzing naar stuk 10/3'64 over planning. Bond van Protestantse Orgelbouwers in Nederland. Loonstijgingen 1/1'60-1/1'65. OC aan vV. BS bij exemplaar rapport Appingedam. Dat van Leens moet U zelf fotocopiëren. vV aan OC. Nog geen volledige opdracht ontvangen. Bijgaand prijsstijgingen. KV niet gerust op resultaat der

42

28/4'66 10/5'66 24/5'66 25/5'66 3/6'66 9/6'66 10/6'66 17/6'66 29/6'66 23/7'66 29'7'66 2/1'67 6/1'67 16/1'67 20/1'67 apr'67 24/5'67 25/5'67 1/9'67 6/9'67 12/9'67 15/9'67 29/9'67 9/10'67 26/10'67 30/10’67 7/11'67 10/11'67 16/11'67 14/12'67 19/12'67 z.d. z.d. 23/2'68 27/8'68

27/8'68 24/9'68 14/10'68 18/10'68 18/10'68 22/10'68 25/10'68 8/11'68

restauratie, kwestie Loppersum speelt nog een rol? Nog een copie van dit schrijven. vV aan OC. Overzicht prijsstijgingen. Afschrift hiervan. OC (J.Moll voorz.) aan KV. Over loonstijgingen en vraag hoe te handelen. Geen ongerustheid: er is nauw overleg met rijksadviseur. HGem aan OC. Subsidie aangevraagd, etc. HGem aan OKW. Bericht over subsidie gevraagd. OC aan Ous. Bs, aan KV. Mededeling. vV aan OC. Nog niet duidelijk hoe de restauratie moet worden uitgevoerd. Afschrift hiervan. OC aan Ous. Zaak lang lopende, etc. Aan KV. BS bij afschrift hiervan. OC aan KV. Advies: voorfinancieren. Ous vindt offerte vV te hoog. Beslissing later. ? aan KV. Over "verfijningsregeling" betr. monumenten. Eé aan OC. KV verzoekt vV onverwijld te beginnen. Verder over Middelburg. OC aan KV. Mededeling vorige. Nog geen uitspraak betr. verhoging subs.bedrag. HGem aan OC. BS bij "kwartaalopgave". OC aan KV. Vraag over kosten. KV aan OC. Antwoord. Hoe handelen bij Prov. en Gem.? OC aan KV. Over doorzenden kwartaal-opgaven en Eé's auto-ongeval. ? aan ? Begroting. KV aan OC. Reactie op declaratie van 12/5'67 (die er niet is). OC aan KV. Toelichting op declaratie. OC aan KV. Datum ophalen orgel. vV aan KV. Mededelingen. vV aan KV. Rekening, aan OC. Verzoek fiattering rekening, ook nog copie stuk 6/9. OC aan KV. BS bij nota vV. OC aan KV. Uitspraak OKW spoedig te verwachten. OKW aan HGem. Goedkeuring begroting. HGem aan vV. Verzoek uitstel betaling. Aan OC. BS bij copie. OC aan KV. Nu U goedkeuring van het departement hebt gekregen, stellen wij voor ons te nmachtigen tot de opdracht tot een totale restauratie naar de offerte van vV dd 29/1'64 HGem aan OC. Verzoek opdr. aan vV tot verruiming der restauratie (zie 30/10). OC aan vV. Opdracht. Aan KV. Mededeling hiervan. vV aan KV. Reactie. Vermindering eerste termijnen. Nota. Afschrift daarvan en Nota aan HGem HGem aan OC en vV. Over betalingen. OC aan KV. Kwartaalopgave doorgezonden. Aantekeningen. Transmissies vervallen. Aantekeningen. Gr.deels overeenkomend met stuk 27/8'68. OC aan KV en Mon.z. Mededelingen. (Eé) geen geadresseerde. Protocol besprekingen Ed/Eé/vV. Stomme zijvelden Hw vervangen, 36 nieuwe kernloze pijpen in 2 velden boven elkaar. In Rw. idem 24 p en terugplaatsen in front 24 p die nu op lade staan. Bijmaken enig snijwerk. B 16 C-A (niet oorspr. hout) verv. door nw metalen, mens. opgegeven door Ed. Hp 8 en 4 geen wijz. O 4 1/2 toon omlaag terugschuiven. O 2 krullen dichtsolderen, evt. baarden afknippen. Q 1 1/3, door opschuiving van de Q 3 van vO. Mxt 4,5,6 st geen wijz. Cmb geheel nw, mens. van Oct 2 (Hw) te Leens. Samenst. volgt. T 8 nw met bestaand bekermateriaal. Dlc 8 ontbrekende delen bijmaken. Co 2 idem. Rw Fld 8 geen wijz. Qd 4 terugschuiven en aanv. naar mens. van Ed. Rf 2 en O 2 geen wijz. Sxq nw C 2/3 2/3 (?), c 1 1/3 4/5, c' 2 2/3 2 1 3/5, mens. hiervan TrReg 8 nw. Werkzh aan pijpwerk vlgs zelfde technieken als in Leens zijn toegepast. Verder over Pijproosters, klavieren (vermolmde toetsen vervangen met oud beleg), klav.omlijsting, mechanieken (pokhouten lagers, geen bevilting: vV geeft geen garantie op niet-rammelen), niet oorspr. ped.kl vervangen, winkelregels (nw fosf.br. assen, kunst.legering winkels), reg.wellen (pokh. lagers, nw koperen armen), reg.tr. verbindingsgaten voorz. van koperen hoekassen met ledermoer, reg.kn (rest. en aanvullen), reg.platen bijwerken, windwerk (rest, kanalen, aansluiting naar hoofdkas: later beslissen). vV aan KV. Offerte voor 60 nw frontp. Copie hiervan. OC aan KV. Advies opdracht tot vorige te verlenen. KV aan OC. Machtiging opdracht en vraag over gegevens voor kerkblad. OC aan vV. Opdracht 60 nw frp. OC aan KV. Mededeling. Voor "nieuws" verwezen naar Eé. vV aan OC. Bevestiging. OC aan KV. BS bij afschrift vorige. vV aan KV. 3de termijn vervallen etc. Rekening. Afschriften van beide.

43

22/11'68 11/12'68 17/12'68 2/4'69 9/4'69 28/4'69 5/5'69 9/5'69 26/5'69 17/9'69 z.d. 19/6'70 19/6'70 z.d. 20/6'70 14/8'70 2/12'70

OC aan KV. BS bij doorzending vorige. KV aan OC. BS bij kwartaalopgave. Verhoging subsidie later aanvragen? OC aan KV. Reactie. vV aan Eé. Rest. in werkplaats bijna voltooid. Aan KV. Rekening 4de termijn. Afschrift van deze laatste. OC aan KV. BS bij nota. KV aan vV. Bedrag wordt overgemaakt. HGem aan OC. 4de t. betaald. Werk in kerk begonnen. OC aan KV. Reactie. Opmerking over kwartaalopgave. Ed aan vV. Mensuren Cimbel, afgeleid uit 1 oct der Oct 2. Samenstelling t.z.t. in kerk bepalen. Bolt aan Eé. Ed moet zijn werk als Rijksadv. staken. B. zal tijdelijk vervangen. Vraagt inlichtingen over tijdstip stemmen en intoneren in A. Klad-aantekeningen. vV aan KV. Aanvullende rekening 4de termijn. Aan Eé BS. Aan KV. welk werk extra is verricht, kosten. Aan Eé. BS bij afschrift. vV aan KV. Toelichting op nota. Eé. Concept brief aan OC. Over overschrijding kosten en subsidiering daarvan. OC aan KV. Over prijzen en subsidie. Ous aan Eé. Meerkosten subsidiabel. (Eé) aan KV. Voorstel gang van zaken bij ingebr.n. op 16/12.

Niet samengebundeld met andere stukken: 22/6'70 Dijker, Bianchi & Co Acc.kantoren aan vV. Rapport controle eindnota. z.d. (vV?) Mensuurstaten. Wat opvalt: Bij één der 13/7'57 en 10/10'58 genoemde mogelijkheden zou een deel der B16 verloren gaan! Niet de Cornet want die zat alleen in de bas. Merkwaardigerwijze wordt het volgende nergens genoemd: • eindkeurig • het tijdelijke kabinetorgel van een particulier, dat hier heeft gestaan en later naar de U.S.A. is verkocht. • de kwart-sextsamenstelling der cymbel. Later heeft men er toch weer een quint-terts-cymbel van gemaakt. (vO)

Arkel, Hervormde Kerk. 7/8'61 25/9'61

•

PCT aan OC. Over door Blank uitgebracht schaderapport. KV aan OC met citaat van offerte Blank (in overleg met pl Org en J.Bonefaas gemeekt). Er wordt o.m. over vernieuwing van membranen gesproken. Bezoek deskundige gevraagd. Daarna nog wat correspondentie, omdat KV op antwoord wachtte.

Glob.inv.21/1'98.

Arlesheim, Dom. Boekje over Dom, hierin ook disp. Silbermann-orgel 1761 (rest. 1959/62) 1 stuk, inv. 25/6'98.

Arnemuiden, Gereformeerde Kerk. 22/11'56

3/4'57 21/8'57 27/11'57 3/2'58 25/4'58 7/7'58 21/7'58 2/3'59 • 29/4'60 sept'60 11/10'61 2/12'61

23/1'62 26/2'62 •

OC aan ? Rapport betr. door Reil gebouwd mech.o. met de vlgd onwaarschijnlijke disp.: I. P8 Rf8 O4 OP2 Mxt4-5st II. F2 Sb16 Gh2 VdG8 Rf4 Qf22/3. Ped Sb16. Sb en o.m. frp. pneum. Beschr. toestand (rampschade). Aan v.Berkel. Mededeling voorgaande en advies: nieuw orgel. Orgel in slechte staat en slecht gemaakt. R. behoort tot de inferieure orgm's. vB aan GKerk. NRF financiert nw o. OC aan vL. Offerte aanvr voor I. P 8, Rf 8, O 4, Wf 2, Mxt 4-6 st, Kh 8. II. Hp 8, P 4, Rf 4, O 2, Sch 3-4 st, N 1 1/3 Ped B 16, P 8(tr), evt nog Fg 16. OC aan Kr. Dringend advies o. niet boven kansel maar op galerij. Kr aan OC. Besloten o. op galerij. OC aan vB en KV. BS bij copie off. vL. (waar is die?) OC aan Kr. Na bespr. met vB: Alles goedgekeurd ook Fg 16. Kr aan (OC). Machtiging opdracht aan vL. (Die volgde op 4/8). Kr aan Mr A.Bouman. Boze reactie op diens bemoeienis (brief 13/2, niet aanwezig). Correspondentie over uitblijven van reactie van de OC en traagheid bij vL. OC aan Kr. Over inkrimping bedrijf vL (om kwaliteitsverbetering te krijgen) en daardoor vertraging in werk. Met name genoemd zijn o. in G.Vrijdagkapel in Den Haag dat hij moet verbouwen en overplaatsen naar de G.Vr.kerk. vL zal het bestaande orgel (te A) in voorlopig bruikbare staat brengen. W.v.Leeuwen. Ontwerptekening orgelkas (Hw/Rw) GrfK Arnemuiden. OC aan vB. Over open gaten boven frontpijpen. Voorstel eenvoudig rasterwerk te plaatsen. OC aan vL. N.a.v. keuring: Labiaalpijpwerk: gaaf geheel. Tongwerken niet acceptabel, vooral Kromhoorn. Tongen en lepels te smal. Opm. over windvoorziening pedaal (als in Hillegersberg), wens binnenwerk meer aan 't oog te ontrekken o.m. door opvulling ruimte tussen de voeten der frontpijpen en achter rasterwerk. Bij opentrekken register bewegen ook andere reg.knoppen. vB aan OC. Reactie. Geen voorschot op laatste termijn, onbehagen betr. werk van vL. OC aan Kr. Toestemming NRF lofwerk boven fr.p. aan te brengen voor betere klankuitsraling. (Uit verdere correspondentie: werk van J.Seldenthuis, Utrecht). Correspondentie over orgelingebruikneming op 16/5'62.

44

11/5'62 19/6'62 19/6'62

•

OC aan Persbureau der HKerk. Disp als 21/8'57 (met Fg16), Sch is nu 4 st. OC aan vL. BS bij afschrift keuringsrapport. Mxt in GerefK te Rilaand-Bath met dezelfde samenstelling klinkt veel beter. Verzoek bij een stembeurt de Mxt wat af te zwakken. Kh verbeterd na aanbr. deksels op de klankbekers. Bij vrij veel pijpen flakkert de toon (oxydatie tongen?) OC aan Kr. Eindoordeel. Mxt en Scherp moeten iets worden afgezwakt. Verder veel opmerkingen in positieve zin. Correspondentie met vB over vergoeding verblijfkosten der orgm's (niet toegestaan).

Inv. glob. 21/1'98. Zie foto's afk. uit Bolt-archief

Arnhem, Diversen Betreft een Hervormde nieuw te bouwen Kerk (arch. Duintjer): 15/8'61 OC aan KV. Reactie op tekeningen. Ruimte niet zo gunstig voor kerkmuziek. Ingevoerd bij Arnhem Div. 5/2'98.

Arnhem, Geref. Ooster. • 2 vel aantekeningen. I. P8 B16 G8 H8 O4 QP3 O2 Mxt2-4 (c'' 51/3) R(f)4 T8(bd) C4st II. Sal8 VG8 FD8 Sal4 VC8 W2 Fltr4 Kl8 Ped S16 O8 G8 O4 Baz16. Wat allemaal niet zo goed is. (wel sleepl.) Op achterzijde van een daarvan: Aantekeningen Veenendaal (kerk niet gen.) Voll.inv. 6/5’98. Afk. uit map Veenendaal algemeen

Arnhem, Grote of Eusebiuskerk, voormalig orgel. Programma('s) uit 1938. • -

3 foto's.

Arnhem, Grote of Eusebiuskerk, Grote orgel (ook stukken over de kerk). 2/5'51 14/3'52 15/2'52 4/3'54 22/5'54 10/9'54 10/3'56 16/3'56 5/5'56 15/7'59 • • Ingevoerd 4/2'98 • 1 stuk, inv. 25/6'98.

(Ee'?) aan KV over orgel Herst.Luth.Gem. en het later aangebrachte niet passende pneumatische deel. Pijpwerk van expressions voorzien en veel kernsteken. Over de vraag wat beter is: Het oude orgel of een nieuw van ca 40 stemmen. Tekening kerk Tekening kerk vV aan KV. Offerte restauratie. Dispositie-overzicht. Welke dubbelkoren hersteld worden, aanv. Mixturen en Scherp, Fag 16 van Bovw terug naar Rugw. Qd8 Bovw, indien mogelijk weer op de lade plaatsen en Oct 2 nieuw. KV aan OC. Besluit tot restauratie door vV. KV aan OC. Aanmaning tot spoed. Een zinsnede over een brief van Walcha. Tekening plattegrond orgel Tekening orgel Idem Jakobs Plattegrond kerk Etc. etc. Veel interessante stukken. Aantekeningen op een enveloppe. Boekje over internationale orgeldagen Rijnstreek alhier 23 en 24 / 5 '66

Arnhem, Eusebiuskerk, Koororgel (en plannen harmonium). 25/3'58 24/8'60 z.d.

jul/aug'58 4/6'60 4/6'60 7/6'60 9/6'60 5/9'60 13/6'61 12/7'61 28/9'61 •

vV aan KV. Offerte voor 7 1/2 spel en een 11 spel ped.harmonium met geluidversterking als noodvoorziening in de Eus.kerk vV. Frontontwerp Koororgel Geschreven disp. met mensuren. P8 O4 Mxt4-6st Hp8 Wf2 T8 Brstw Ged8 Rf4 P2 Sfl1 Rg8 Ped Sb16 Fg16 Sch4 Mixt C 1 1/3 1 2/3 1/2 c 2 1 1/3 1 2/3 c' 2 2/3 2 2 1 1/3 1 c'' 4 2 2/3 2 2 1 1/3 1 c''' 4 2 2/3 2 2 1 1/3 1 1/3 Corresp. over weigering goedkeuring door PCT Marcussen aan ? Offerte, disp als boven. A&B (Brunzema) aan ? Idem. vV aan KV. Offerte voor 2 kl.o. overeenkomstig het in Diac.h. gebouwde P8 Hp8 O4 F2 Mxt4-6st T8cham Brstw Ged8 Rf4 P2 Sifl1 Rg8 Oed P8(tr) Sb16 Sch4 Fg16 C-f''' C-f' 3 kpl OC aan KV. Over gehouden bespreking. Over keuze orgm (weinig keus als 't om kwaliteit gaat. Disp, plaatsingsmogelijkheden, vergelijking off's vV Marc. A&B. vV aan KV. Reactie op opdracht. OC aan vV. Opmerking naar aanl. van keuring. Allerlei bezwaren t.a.v mechaniek, egaliteit, stemming, kas. vV aan OC. Gebreken verholpen. Problemen door vocht. OC aan Kv. Rapport eindkeuring in positieve zin (materialen, intonatie) Foto

Arnhem, Eusebiuskerk, ontwerptekeningen positief? 14/9'57 en 16/8'57 Vier tekeningen van Jacobs te Joure. Op één ervan staat Eusebius Arnhem

45

Arnhem, Kapel Herv. Diaconessenhuis. Corresp. waaruit blijkt dat er contact is met Ed. en dat men bij vV prijsvermindering krijgt bij bouw van 2 nagenoeg gelijke orgels (één in de Eus.k.) 4/8'58 OC aan Bestuur diac.huis. PCT heeft toestemming opdracht vV voor Eus.k. geweigerd. Mogelijk kan het voor de Eus.k. geplande o. in watersnoodgebied ergens worden geplaatst. 15/12'58 vV aan Bestuur. Offerte voor P8 Hp8 O4 F21 Mxt4-6st Brstw Ged8(hout) Rf4 P2 Sifl1 Rg8 Ped P8(tr) Sb16 Vh4 Fg16 2 koppels, C-f', C-f'''. Hoeveel prijsvermindering er is, als een tweede dergelijk instr. wordt gebouwd. 31/12'58 Diac.h. aan Eé. Besloten tot aankoop o als in offerte 15/12 en een 5 st pos. dat vV terugneemt als het tweeklaviers orgel klaar is. 8/6'59 Disp. en mensuren. Nu is er ook T8 op I. F2 heet nu Wf Mxt C 1 1/3 1 2/3 1/2 1/3 c 2 1 1/3 1 2/3 1/2 c' 4 2 2/3 2 1 1/3 1 2/3 g' 4 2 2/3 2 1 1/3 1 1 g'' 4 2 2/3 2 2 1 1/3 1 1/3 15/6'59 vV aan Ee'. Hw Hp wordt nu Rf, maten daarvan. 8v Brstw Gr Oct wordt nu koper. 1/10'59 vV aan Diach (W.H.Acksen). Mededelingen over voorbereiding chamadetrompet en veranderingen kas en rasterwerk. 24/3'60 OC aan Diach. Gunstig eindoordeel. 19/5'60 J.Seldenthuis aan Acksen. Over ontwerpschets versiering orgel. 8/2'63 OC aan Bestuur. Eé heeft onderzoek ingesteld naar schade door verwarming. De aanvraag had via OC moeten geschieden. 12/2'63 Diac.h. aan OC. Eé kwam ongevraagd, wij wilden het met vV regelen. 18/2'63 OC aan Eé. Uw declaratie kunt U beter intrekken. 19/2'63 Eé aan OC. Reactie. 4/3'63 OC aan Eé. Blijven bij mening. • Foto. Globale inv.21/1'98, deel '63, afkomstig uit map jurididsche perikelen,volledig geïnv. 26/2'98.

Arnhem, (voorm. Herv.) Koepelkerk. • Stencil Naber & Q. 1840/41. Eerste o 1842 ingewijd. Oorspr. disp. P8 B16 Rf8 O4 Gedf4 O2 T8, Hp8 VdG8 Fltr Rf4 Dlc8 Latere wijzigingen. Na bombardement maandenlang aan weer en wind blootgesteld. Restaur. Sanders, huidige disp. Lijst organisten 18421958. 1 stuk, afk. uit map Veenendaal algemeen, inv 6/5’98. De kerk is Sinds 1960 vrijgem. Geref.

Arnhem-Presikhaaf, Hervormde Kerk (Nieuw te bouwen kerk, arch. bur. Nielsen/Spruit/vd Kuilen). • Corresp. (2 stukken met OC) voorbereiding Ingev. 5/2'97 Arnhem Div.

Asma, Feike. • Einde '64

Krantenknipsel over 40 jarig jubileum van Asma, die zijn hart lucht over de restauraties van o.m. het orgel te Maassluis. De tijd 25/5'67. "Roberto Benzi en Feike Asma" uit "Goede Ontvangst" 11e jg nr 2 (Ander deel van dit nummer): Zie Ottobeuren

Geïnventariseerd 25/2'98.

Asperen, Hervormde Kerk. Voorbereidende correspondentie (bezoek Hü, maatregelen betr. orgel bij kerkrestauratie): 7/10'63 Rapport Hw P16 B16 P8 Vlcl8 Qd8 O4 F4 Q3 O2 Co5st Mxt2,3,4st T8 Zw P8 Hp8 Viool8 VxC8 Gh8 Rf4 Pic2 F11/3 Vh8 Ped Sb16 P16 O8 Trem Vent C-f''' C=d' koppels. Beschrijving (slechte) toestand orgel. Adv. Nw orgel. Materiaal en pijpwerk niet zo goed (uit vervaltijd). Globaal geïnv 4/2'9.

Assen, Gereformeerde Kerk. mrt en apr'64 Arch.bureau A.de Ruiter, Assen. Ontwerp tekeningen kerk en kosterswoning. aug, nov'71 en z.d. Blank ontwerptekeningen o. Ingevoerd 25/2'98.

Assen, Hervormde Grote (Josef)Kerk. 5/10'51 8/2'55 apr'63 6/4'64 5/7'64 25/8'64 1/2'65

OC aan KV. Rapport en advies. KV aan OC. Mededeling schoonmaak door Koch. Koch aan KV. "De gesteldheid van het orgel in de Grote Kerk te Assen". OC aan KV. Rapport en advies en negatieve beoordeling van de laatstelijk aangebrachte onderdelen. Koch aan KV. Over zijn laatste orgels. Eé aan KV. Voorstel bezoek o's B&T, Fl, Lfl, vV, Koch. Idem. Hij heeft sterke twijfels betr. Koch.

46

23/12'65 3/5'68 17/4'69

OC aan KV. O.blijkt onder mon.z. te staan., zodat er mogelijkheid tot subsidie bestaat. OC aan KV. Resumé betr. orgel Josefkerk. Over Koch en zijn offerte. Suggestie orgm Ruiter. OC aan KV. Wij ontraden o., achter in Josefkerk geplaatst ten geschenke gekregen orgel op plaats eigenlijke o te zetten. Aan bestaande o niet meer geld besteden dan voor normaal onderhoud. Orgelfonds in leven roepen voor nw hoofdw in bestaande kas (suggestie Eé). (Dit stuk afk. uit map Assen, Licht en Kracht).

Glob. Inv 4/2'98.

Assen, Stichting Licht en Kracht. Kerk "De Oude Tempel". (Licht en Kracht behoort tot de Vereniging van Ned.Herv. Stichtingen voor zenuw-en geesteszieken te Soesterberg) Tekeningen. e.d. z.d. 4 foto's maquette Kerk. 2/12'64 arch.bureau Vrieze en Dekker, tekening kerk. 28/12'64 Idem 2 stuks. 5/1'64 Idem 28/6'67 Idem 18/10'65 dK. Ontwerptekening orgel. 18/8'66 Idem 21/10'66 Idem 14/12'66 Idem. Nu met luiken. (volledig geïnventariseerd)

Overige. 2/12'64 29/12'64 3/5'65 2/11'66 • 17/4'67 jun'67 • 30/10'67 4/5'68 2/12'68 6/1'69 14/2'69 21/3'69 11/4'69 6/5'69 18/6'69 2/9'69 13/7'70

OC aan P.L.de Vrieze Groningen, architect. VA (na bezoek Hü). Ruimte lijkt goed. Enige suggesties betr. materiaal plafond. O met Rw heeft voorkeur. Verwarming goed (Vloerverw. met additionele warme lucht verw.). Aanbevolen orgm's A&B, Fl, Lfl, Metzler, Ruiter, Vdg, vV. (eig. ook Marcussen, maar die heeft lange levertijd) en Eé als adv. Stichting aan OC. Besloten Eé te benoemen. (Eé) aan Vrieze. Diverse raadgevingen. (Eé) aan Bestuur. BS bij off.aanvr. aan dK, Vdg, vV. Offertes. Eé aan dK, Vdg en vV. Besloten tot groter orgel. Nw offerte aanvraag 3 offertes. Later ook nog offertes voor o met Rugwerk. (Eé) aan Bestuur. Commentaar op offertes. Na bezichtiging gebouw besloten tot rugwerk. Welke o's van de bouwers met rugwerk zijn te bezichtigen. Eé aan Bestuur. Brief waaruit blijkt dat men in principe voor vV heeft gekozen. vV. aan Bestuur. Nieuwe Offerte voor: I. P8 O4 Mxt4st Hp8 Rf4 Wf2 II. Ged8 Gedf4 P2 N11/3 Sq2st Dlc8, Ped Sb16 Ged8 Nh4 Fg16 ...kpp (Eé) aan Bestuur. Ontwerp orgel naar aanl. kerkontwerp: twee laden op één niveau. vV. Over mogelijkheden inzake seriebouw. Bestuur aan Eé. Toch weer besloten tot goedkoper ontwerp. vV aan Eé. Prijsopgave, als 3 bijna gelijke o's worden gebouwd. (Eé?) aan Stichting. Over prijsverlaging door seriebouw. Enige verantwoorde mogelijkheid: 2 registers reserveren. Bestuur een Eé. Aldus besloten. Bestuur aan vV. Opdracht. (Eé) aan Bestuur. Verslag voltooide orgel: Afwerking zeer verzorgd, etc.

Glob.inv. 5/2'98.

Assen, Vrijgemaakt Gereformeerde Maranathakerk, Nobellaan 140. '68 • • • • • 6/7'73

Stukken over benoeming Eé als adviseur. Men vroeg hem een tekening te maken. Zijn reactie (brief 21/3): Dit is werk voor orgm, binnenwerk en kas vormen eenheid. Persoonlijke stijl etc. Men vroeg offertes aan B&T, Fl, Ruiter, vV. Er is ook een offerte Blank. Correspond. 4/6''71 vroeg men H.Erné zijn vader als adv. op te volgen. Uit rekeningen blijkt, dat B de opdr kreeg. Disp: P8 O4 O2 Mxt4-5st Rf8 Spf4 T8 Brstw Gedf8 Rf4 Qf3 P2 Trtsf13/5 Sifl1 Dlc8, Ped Sb16 P8tr Fg16 3 kopp evt Trem. Blank stelde later voor de kas fraaier uit te voeren, waarmee men accoord ging. Ingebrn 28/6'73. Eindconclusie.

Globaal geïnventariseerd 5/2'98. In de map zat een progr. ingebr.n. van Huizen, Goede Herder (orgel Blank). Klaar (zeer globaal) 5/2'98. Nog niet ingevoerd.

Assendelft, Hervormde Kerk. • Correspondentie over waarde van het orgel. Men wil het verkopen, omdat men een kleiner kerkgebouw wil bouwen. 23/2'62

9/3'62

OC. Verslag onderzoek B&T-orgel ingebr.n.19/2 1896. HW. B16, P8, Hp8, O4, Rf4, O2, Mxt2,3,4st, Co3st, Melophone8 (nu Q3), T8 bd Bovw Rf8, Sal8, VdG8, Flharm4, Salt4, Gh2, Klar8, Trem Ped Sb16, Vln8, O4, Trb8, plaats voor Bz16 C-f''' C-d'. Toestand ondanks wat doorspraak vrij redelijk. Degelijk gebouwd, andere intonatieprincipes dan nu gebruikelijk. Waarde. OC aan KV. Vernomen van plan weer bruikbaar maken kerk. Doen dus geen moeite voor verkoop.

47

Glob.inv. 5/2'98

Assens, Kirke Marcussen 1964. Foto met disp. Aurich. Foto. Averbode, Abdij. Stukken afk. uit map Helmond Lambertus. 2/11 1770 Contract met Robustelly 7/2 1771 F.P.(?) Salé aan "Monsieur". Over de orgelkas. 16/2 1771 G.Robustelli aan "Monsieur". Over vordering werk. 1 18/3 1771 Idem. 28/3 1771 Idem. 3/4 1771 Idem. 29/4 1772 Idem. 1/6 1772 Door R ondertekende quitantie. Voll.inv. 1/7'98.

1. Hier ondertekent hij Robustelli, in de volgende stukken Robustelly. • 2 boekjes over Orgeldagen in Brabant alhier 5-9/8'69 • Herman S.J.Zandt. Manuscript lezing (?) over "orgelcultuur in Noord-Nederland". Hierbij stencil met nogmaals disposities (Groningen Martini, 1480 en 1542, 1774, K rewerd, Midwolde, Noordwolde 1774 en 1802, Sneek 1711, Leens, Uithuizermeeeden, Oude Pekela (v.Oeck. 1865) • Programma en =inschrijvingsformulier. Voll.inv. inv. 25/6'98.

Avereest, Hervormde Kerk. 17/7'61

OC aan KV. Rapport en advies. v.Oeckelen C-f''' C-f I. P8 B16 Hp8 O4 T13/5 (ds'' 3 1/5) F4 O2 Mxt (5 1/3 af c'') T8 II. (uit later tijd) Fld8 Gmb8 VxC8 Spf4 alles mech. Lade II in slechte staat. Advies: rest. en verw. van II.

Glob.inv.5/2'98.

Axel, Hervormde Kerk. Afschrift uit Acte Boek 1795-1790. 25/2 1776 Over datum ingebruikneming orgel. 27/2 1776 Bericht inwijding (geen bouwer genoemd). • Getypt 1776 P4, Hp8, F4, Co5dik, Naz, Sesq 2dikb/d, Cimb, Forniture 3 dik, T 8, Clairon 4, Trmbl Royaal en dito doux 3, balken, C-d''', Ped "Bas C tot G in het contra Octaaf" • Fotocopieën van arch.stukken (rekeningen, orgm De Rijckere) Inv. 5/2'98. Dit deel kwam uit dossier Beek (L). Dit orgel ging in 1924 naar Beek.

48

Baambrugge, Hervormde Kerk. 18/6'63 9/7'63 14/9'63 20/3'63 20/3'63 23/9'63 25/9'63 25/9'63 26/10'63 31/10'63 31/10'63 6/11'63 6/11'63 27/11'63 27/11'63 12/12'63 12/12'63 12/12'63 3/1'64 7/1'64 23/1'64 23/1'64 19/2;64 19/2'64 21/2'64 25/2'64 13/3'64 19/3'64 7/4'64 9/4'64 9/4'64 4/5'64

12/6'64 2/7'64 2/7'64 8/9'64 10/9'64 10/9'64 22/1'65 22/1'65 23/1'65 26/1'65 16/3'65 16/3'65 17/3'65 23/3'65

F/G aan KV. Alles in slechte staat. Electropn. nieuw orgel met behoud front en pijpwerk. Prijs daarvan. I. P8 B8 O4 Mxt II Gmb8 Rf4 O2 Q11/3 Ped Sb16 Op Sb na alles uit bestaande o. SO aan J.v.Teeseling, Baambrugge. Accoord met aanbieding Fonteyn. Orgel electropn. maken. Advies: principeopdracht. KV aan OC. Alsnog aan verplichting voldoen: advies gevraagd. OC aan PCT. BS bij afschrift vlgd: OC aan KV. Wij geven geen toestemming, dat doet de PCT. Gevraagd toestemming orgel te komen bezoeken. KV aan OC. Zien (schoorvoetend) komst deskundige tegemoet, liefst Hü. OC aan PCT. BS bij afschriften. OC aan KV. U hoort nader. KV aan OC. Indien 9/11 nog geen advies is binnengekomen geven wij F/G opdracht. OC aan PCT. BS bij afschriften. OC aan KV. Voorstel datum komst Hü. OC aan KV. Gaat niet door wegens ziekte. OC aan PCT. BS bij afschrift vorige. OC aan PCT BS bij afschrift. OC aan KV. Nieuw voorstel komst Hü. OC aan firma SAWEMA, Delft. 1950 door U geleverde verwarming is oorzaak uitdrogen houten delen van uit 1863 daterende orgel. OC aan PCT. BS bij afschrift. OC aan KV. Orgel Knipscheer 1863. Slechte toestand, vooral windlade. Oorzaak: verwarming. Bespreking voorgesteld. Vóór verder advies te geven: Bespreking verbetering verwarming. OC aan KV. Reactie op vorige gevraagd. SAWEMA aan OC. Accoord met bespreking. OC aan KV. Trachten bespreking te arrangeren in bijzijn van ook Ed. OC aan Ed. Opgaaf data gevraagd. OC aan SAWEMA BS bij doorslag. OC aan KV. Voorstel afspraak. SAWEMA aan OC. Datum past niet. OC aan KV. Afspraak gaat dus niet door. OC aan KV. Nieuwe afspraak. KV aan OC. Tijd schikt niet maar ... KV aan OC. Rapport restauratie o gevraagd. OC aan KV. Hü bereidt rapport voor. Bijgaand rapport Dereux-"orgel" OC aan PCT. BS bij afschriften. OC aan KV. O.Knipscheer 1863 nog grd. in oorspr.staat. Electrificatie beïnvloedt aanblazen pijpwerk en onderlinge resonans. Nog niet beslist of o monument is. Wel kans, dat het orgel "beschermd" wordt. Over verwarming. P8 B8 O4 Rf4 O2 Mxt3-4st Gmb8 Q3 Trem Vent aangp C-f''' C-d. Man.kl en omlijsting kennelijk van Van Ingen. Pedkl orig. lade oorspr. Balg niet orig. Gmb8 en Q3 op pl. T 8 b/d Mxt C 1 1/3 1 2/3 c 2 2/3 2 1 1/3 c' 4 2 2/3 2 1 1/3 c'' 8 5 1/3 4 2 2/3 Advies restaur. lade met dekplaat en verend sleepsysteem; man.kl. vervangen. Q3 uit '58 past, kan blijven. Gmb past geheel niet. Kan bv Dlc 16 worden. Alternatief: weer T 8 b/d. Ook mogelijk Ped erbij met 1 reg. B 16. Geen bezwaar tegen Blank, mits onder toezicht. OC aan PCT. Over vorige. KV heeft nu zelf offerte Blank aangevraagd met onvolledige gegevens. Men schijnt geen toezicht te willen. Verzoek goedkeuring alleen als er toezicht is. OC aan PCT. Nu heeft KV ook offerte aan vdB&W gevraagd. Geen bezwaar mits onder toezicht. OC aan KV. Over toezicht door Hü en zijn positie na reorganisatie der OC. HGem aan OC. Besloten: Toezicht Hü. OC aan PCT. BS bij afschrift. OC aan KV. Reactie. Nog geen offerte van vdB&W ontvangen. OC aan vdB&W. Al met werk begonnen? OC aan KV. BS bij doorslag. vdB&W aan OC. Vangen 1/2 aan met restauratie. OC aan KV. BS bij afschrift. OC aan KV. Idem. OC aan vdB&W. Hü deelt mede: Nog niet met werk begonnen. Verklaring gevraagd. vdB&W aan OC. Vertraging wegens ziekte. OC aan KV. BS bij afschrift.

Hier houdt het op! Ingevoerd 23/7'97. Eerst wilde KV met SO in zee gaan. Van de 2 eerste stukken zijn ook exemplaren in het Kret-archief. Uit een brief in dat archief blijkt dat de inspeling (na opdracht aan vdB&W) op 18/8'65 zou plaats vinden.

Baardwijk Hervormde Kerk (gemeente Waalwijk). 10/4'51

KV aan OC. Men wil gebruikt o. ipv bestaande harmonium. Adv gevraagd. BikA biedt aan gebr.o: P 8, Hp 8, F 4,

49

20/4'51 z.d. 13/6'52 21/12'54 7/1'55 z.d.

Viola 8 dc, Fl.travor 4'dc. Dan nog een aanbod van Vreeken Bodegraven, disp. onbekend. OC aan KV. Aanbod Bik wordt nader onderzocht. Met V. slechte ervaringen. Verzoeke te schrijven wat max. bedrag is. H.K.Kamphuis (woonplaatst niet genoemd) "aan Baardwijk". Offerte voor klein of nog kleiner orgel. (OC?) aan KV. Zullen hetgeen Slooff aanbiedt onderzoeken P4 V8 Hp8 Dlc8 Spf4 Ped Sb16 Trem Vent. KV aan OC. Tot nu toe niets meer van U vernomen. Opdr. gegeven aan Kunst Arnhem voor bouw unit-orgel onder toezicht van J.Onck, Arnhem. OC aan KV. Voorstel gesprek met Hü. Klad met harmoniumdispositie.

Ingevoerd 23/7'9. Later aangetroffen (mrt'04):

•

Stukken over Baardwijk Hervormde Kerk, via een persoon in Waalwijk van wie ook in map Waalwijk correspondentie is te vinden

Baarland Gereformeerde Kerk. Afkorting: DGSGK z.d. 28/3'56 17/4'56 17/4'56 19/5'56 3/6'56 13/6'56 z.d. 19/6'56 3/7'56 15/9'56 15/9'56 26/2'57 3/4'57 3/4'57 26/4'57 3/5'57 22/5'57 10/6'57 13/6'57 24/7'57

3/8'57 19/8'57 27/10'58 12/11'57 12/11'57 12/11'57 26/2'59 8/12'59 8/12'59 16/12'59 16/12'59 9/1'60 18/1'60 1/2'60 26/2'60 21/3'60 10/5'60

Deputaten van de Generale Synode der Geref. K. Afschrift van ? "naar aanleiding van bezoek watersnoodsgebieden 27/1'56." Geen rapport herstel werk Spiering omdat stroom was afgesloten. GerK aan (OC). Alsnog bericht verwacht of schade op kosten rampenfonds komt. OC aan vL. Gevr. Offerte rest.o. en taxatierapport. OC aan Kr. Zullen Uw belangen behartigen. Meded. off.aanvr. vL aan OC. Prijsopg. herstel pn.o. Spiering: B16 P8 VdG8 Concf8 O4 II VxC8 Sal8 Hp8 Gh4 Ped Sb16 Cello8 C-g''' C-d' 6 koppels, speelh. Onderscheid kosten wel / niet voortvl. uit watersnoodramp. DGSGK aan ? BS bij schrijven aan vB. Mening gevraagd. OC aan Kr. Bijgaand rapport vL. Adv. met grote spoed schade te melden aan Deputaten der kerk. vB aan ? Andere orgelmaker zelfde conclusie. Overwegen NRF te adviseren mee te werken bij aanschaf nieuw orgel. OC aan DGSGK. BS bij afschrift. DGSGK aan (OC) over hetzelfde. OC aan Min.maatsch.w. (vB). Over vervanging door ramp getroffen orgels in 't algemeen. Geld zo goed mogelijk besteden, etc. OC aan Min. OC ook van mening het door de orgelmaker genoemde schadebedrag voor herstel slecht besteed is. Dus nieuw orgel van ca 7 st. OC aan vB. Kerkeraad ziet 7 st. als achteruitgang. Daarom voorstel o van 13 st gedeeltelijk te bouwen. vB aan OC. Accoord. Eigen bijdrage kerk. vB aan Kr. Over hetzelfde. Niet zonder toestemming andere orgelmaker inschakelen dan door OC voorgesteld. OC aan DGSGK. Mededeling voorgaande. vB aan (OC). Van Kr bericht ontvangen dat men tot bouw orgel vlgs plan Mr Bouman wil overgaan. Gevr. oordeel over plan B. vB aan (OC). Offerte Reil ontvangen en doorgestuurd. Bouman aan Kr. Prijs nw o geb. door Reil overeenkomend met wat NRF beschikbaar stelt. Wijzigingen in plan en materialen. vB aan (OC). BS bij vorige. OC aan vB. Verslag bevindingen na bezoek recent Reil-orgel te Heerde onder adv.Bouman. Onbruikb.disp. Technisch onder de maat. Qua klank zelfs slechter dan fabr.orgels van Walcker en Steinmeyer. Door en bijspraak. Alles slordig afgewerkt. Kernsteken, zink, dichte voetop. grove en ondoorzichtige klank. Kas dak board, geen achterwand. vB aan (OC). Geen sprake van bijdrage NRF aan opdr. Reil. Vond ook scriba Kr. OC aan vB. Mededeling enige fouten in schr. 24/7 vB aan Schokking. Na gesprekken ter pl. kwestie Reil/Bouman nu van de baan. Ook aanbod vV intrekken. Plan orgel door buitenl.bouwer. Schokking aan Hü en Eé. BS bij contra-rapport Bouman OC aan vB over principes die gelden, nu OC officieel adv van NRF is. Schokking aan Engels en Edskes. 27 vragen over orgel Heerlen n.a.v. contra-rapport B. Hü aan vB. Met Bosselaar (scriba Kr, door Kr gemachtigd) besproken mogelijk bouw o. door Orgelbau Genf A.G. (Manufacture des grandes orgues S.A.). Reis naar Zweden en Zwitserland voorgesteld. OC aan vB. BS bij afschrift. Schokking aan Ob.Genf over aanvraag door Kr zonder medeweten NRF. Over bankgarantie. vB aan (OC) over contact Kr met Glätti (directeur Ob Genf). NRF nog def. goedkeuring. vB aan Kr. Idem. Wel volledige offerte vragen en overleggen Gl aan Hü. Brief van Kerk met disp. waarsch. van organist. Overleg gevraagd. vB aan (OC). Schrijven ontv. van DGSGK. Kr dankbaar dat ook andere mogelijkheid bestaat dan het door OC voorgestelde. vB aan (OC). Gl. wilde wijzigingen aanbrengen. Dan moet hij prijsopgaaf doen. Verz. termijnverlenging. vB BS bij: ObGenf aan? Offerte Hw Rw Ped 13 st. OC aan vB. Kritiek op dispositie, wanstaltig ontwerp (door pedaaltorens en ruimtegebrek), te veel naaldhout.

50

13/9'60 13/9'60 10/11'60 13/11'60 28/11'60 28/11'60 28/11'60 7/12'60 7/12'60 7/12'60 10/1'61 18/3'61 27/3'61 4/4'61 10/4'61 20/5'61 30/5'61 1/6'61 11/6'61 13/6'61 13/6'61 14/6'61 15/6'61 16/6'61 20/6'61 20/6'61 20/6'61 20/6'61 23/6'61 28/6'61 28/6'61 28/3'62 z.d. 9/5'62 21/6'62 21/6'62 21/6'62 7/7'62 12/7'62 12/7'62 12/7'62 27/7'62 27/7'62 27/7'62 12/9'62 Idem 20/9'62 3/10'62 24/1'63 28/1'63 31/1'63 5/2'63 5/2'63 5/2'63 8/2'63 21/2'63 21/2'63 19/3'63 21/3'63 21/3'63 25/3'63 28/3'63 28/3'63 29/3'63

vB aan OC. BS bij copie. vB aan Kr. Prijs te hoog, een en ander niet doelmatig. Bespreking voorgesteld. OC intern schrijven over stand van zaken. Nu wordt Versch genoemd Kr aan OC. Aanwijzingen gevraagd nodig voor offerteaanvraag aan versch en verzoek rekening te houden met wensen t.a.v.dispositie. OC aan Kr. Voorstel bespreking met Versch en een deskundige der OC. OC aan vB. BS. Offerte Versch voor P8 Rf8 O4 Opf2 Mxt4-6st Rw B8 P4 RF4 O2 Spq11/3 Sch2-3st Ped Sb16 Spged8 3 kopp als treden OC aan Kr. Accoord met offerte. OC aan vB. vB aan (OC). Aan dir.NRF doorgegeven accoord met opdr. vB aan OC. Over grootte bijdrage NRF. vB aan OC. Nu graag beslissing. OC aan vB. Bosselaar was veel te eigenmachtig opgetreden.. Daardoor fin. problemen. Ook nog fin. verplichting aan Bouman. Met Versch besparing op plan proberen te bespreken. vB aan OC. Directeur NRF van moeilijkheden op de hoogte gesteld. vB aan OC. Geen verhoging bijdrage NRF. Wel accoord met wijziging plan, zo dat Kr niet behoeft te suppleren. vB aan OC. Bosselaar nog met acties bezig (Ob Genf, Bouman). Nu snel beslissing. OC aan vB. Nogmaals bespreking om tot volledige klaarheid te komen. vB aan OC. Accoord met bespreking. Kr aan OC. L.Bosselaar treedt niet meer op namens Kr. OC aan Kr. Herhaling (na bespreking) van alle feiten. Orgel kan gedeeltelijk worden gebouwd (geen ped.reg). Met klem adviseren over de ontbrekende f5000 beschikking te krijgen. Kr aan vB. Besluit. Kr aan OC. Besluit f 5000 zelf te betalen. vB aan OC. Mededelingen. vB aan OC. Beschouw schrijven Kr als machtiging opdr aan Versch. OC aan vB. Opdracht aan Versch verstrekt. OC aan Versch. Opdracht en mededelingen. Hü verzorgt in eerste plaats contact. OC aan Kr. Mededeling, etc. OC aan DGSGK. Idem. Versch aan OC. Dank voor opdr. Rekening 1ste termijn. OC aan vB. Bevestiging Versch ontvangen. OC aan Kr. Mededeling bevestiging. ObGenf aan Kr. Nota onkosten. M.V.J.de Craene aan ObGenf. Wij hebben U nooit iets gevraagd. Eenmansactie van B. ObGenf aan OC. Kr stuurt rekeningen terug. Kunt U dit ophelderen? OC aan Kr. Uitvoerig schrijven over deze zaak, o.a. eigen uitspraken in eerdere brieven. OC aan vB. BS. OC aan DGSGK. Idem. Kr aan OC. Vooralsnog niet rekening voldoen. OC aan vB. BS. OC aan DGSGK. Idem. OC aan Kr. U gaat niet in op onze verwijzing naar uitspraken in eerdere brieven. OC aan Kr. Reactie op tel.gesprek. OC aan DGSGK. BS. OC aan vB idem. Versch aan Eé. Voorstel samenst. Mxt en Sch. Liever wat kleiner. Dubbelkoren in klein orgel moeilijk te stemmen. Afschrift van hetzelfde. OC aan Versch. Accoord. Verlaging bouwsom? Versch aan OC. Nee: Verandering opstelling pedaal kost veel meer. Versch. aan Hü. Over de enorme loonsverhoging in de orgelbouw. Meerprijs orgel. Versch aan Hü. BS bij tekeningen. Versch aan Hü over verloren gegane tekeningen. OV aan vB. Over vertraging werk. OC aan Versch. Gedachtenwisseling gevraagd. OC aan Kr. Versch beklaagt zich erover, dat nog geen beslissing is genomen over ontwerp orgel. Hü heeft jongste tekening niet ontvangen. In ieders belang dat vormgeving geslaagd wordt. Versch aan OC over bespreking. OC aan Kr. Gedachtewisseling gevraagd. OC aan vB. BS bij afschrift. OC aan Kr. Nog geen antwoord op vraag hoe te handelen door kostenverhoging. OC aan Kr. BS. OC aan Versch. Nog geen beslissing. Gevr. data voor bespreking. OC aan Kr. Idem. OC aan Versch. Voorstel datum. OC aan Kr. Bevestiging. OC aan Deputaten Gen.Syn. Dank voor principebesluit betaling rekening van Orgelbau Genf.

51

30/3'63 2/4'63 4/4'63 4/4'63 4/4'63 5/4'63 8/4'63 9/4'63 11/4'63 11/4'63 11/4'63 24/4'63 30/9'63 2/10'63 9/10'63 10/10'63 17/10'63 17/10'63 20/10'64 20/10'64 23/10'63 28/10'63 28/10'63 29/10'63 30/10'63 4/11'63 17/12'63 10/1'64 10/1'64 27/4'64 4/5'64 28/5'64 9/10'64 5/4'65 3/8'65 19/8'65 21/1'66

GSGK aan OC. Besluit betaling. OC aan DGSGK. Dank. OC aan vB. BS. OC aan Versch. Bevestiging mondeling overleg. Plan niet gewijzigd. Beslissing over prijs, op te leveren sept. OC aan Kr. Idem, uitvoerig overzicht gang van zaken. vB aan OC. Herinnering, dat NRF geen bemoeienis met orgelkwestie meer heeft. Versch aan OC. Accoord met inhoud schrijven 4/4. OC aan vB. Wij blijven U toch op de hoogte houden. OC aan Kr BS. OC aan vB BS. vB aan OC en gebruik van aanbod. Ob Genf aan OC. Reactie. Prettige herinnering aan opbouw orgel in Beijerland. Versch aan Hü. Geslaagd met verwijderen lak op kas te B. OC aan Kr. Orgel komt niet op afgesproken tijd klaar. OC aan Versch. Laklaag verwijderd, maar naturelkleur van het hout niet teruggekeerd. Is hieraan nog wat te doen? Versch aan OC. Hoofdwerk was bij vergissing gelakt. Verschil is nu bijna niet te zien. Verzoek dit te accepteren. OC aan Versch. Verschil miniem, omdat Rugwerkkas is bijgekleurd. moeten het accepteren, als de opdrachtgever dat ook doet. OC aan Kr. Mededeling vorige. OC aan Kr. BS bij: OC aan Versch. O te B gekeurd. Willen enkele punten nog met U bespreken. Kr aan OC. Accoord. OC aan Versch. BS bij afschrift. OC aan Kr. Bevestiging. Versch aan Hü verzoek fiat nota 2de termijn, afschriften rekening. Versch aan OC. Gisteren begonnen met montage ter pl. OC aan Kr. Over nota Versch. Versch aan OC Nota. OC aan Versch BS bij: OC aan Kr. Voorstel - in afwachting op door ziekte uitgestelde eindkeuring - laatste termijn gr.deels te vo9ldoen. Kr aan OC. Wanneer komt de keuring? OC aan Kr. Hü herhaaldelijk toegezegd de keuring te arrangeren. Wij zullen het hem weer dringend verzoeken. Kr aan OC. Wanneer predikant afwezig is. OC aan Ds de Craene te B. Over datum, waarop Eé en Hü komen. OC aan Versch. Volgende bezwaren: Kwaliteit hout achterwand, scheefgezakte deuren, enkele punten betr. intonatie. OC aan Versch. Over afspraak met Hü. Versch aan OC. Niet van plan weer te komen. Orgel had volgens leveringsvoorwaarden binnen 14 d na oplevering gekeurd moeten worden. Niet de moeite genomen aanwezig te zijn bij intoneren. Willen alsnog voor keuringsrapport o. nog eenmaal bezoeken.

Ingevoerd 1/5'97. Twee stukken later gevonden: 25/2'98 De disp in HO'64: als 28/11'60, maar Mxt3-4st (Zie 12/9'62) (vO).

Baarn, Hervormde Kerk. 29/5'36 • z.d. 21/10'50 15/9'51 19/9'51 4/10'51

16/1'52 28/8'53 28/8'53 28/9'53 3/12'53 12/5'55 18/5'55 23/5'55 15/6'55 16/6'55 25/6'55 5/8'55 9/11'55 19/11'55 21/12'55

Inwijding gerestaureerd o. disp. op achterzijde geschreven. Overige programma's. OC aan KV. Toezegging onderzoek orgel. Wat de kosten zijn. OC aan Jhr Mr G.G.J.van Reenen over vertraging antwoord ? aan 'Amici'. Nog geen antwoord gegeven op vraag of orgel moet worden vervangen. OC aan Hen over vertraging, ontvangen stukken: Brieven Fl en PlOC. OC aan KV (vR). Rapport. Orgel Steenkuyl/P.Flaes einde XIX. Lade met 2 kleppenkasten. Achterste voor Hw, voorste voor "Bovenwerk" in slechtere staat. Gaten geboord om doorspraak te verdoezelen. Klank beneden de maat , 2de klav onbeduidend, onmogelijk betere verhouding I en II te realiseren. Advies: Houtwormbestrijding, bovenranden pijpen herstellen, mechaniek regelen en herstellen. Wij kunnen prijsopg aan Fl vragen. ? aan OC. Kostenopgaaf. Mechaniek grondig herstellen is niet verantwoord. OC aan KV. Antwoord op een brief (waarvan afschrift in volgende:) OC aan Eé en Hen. Afschrift brief 4/8'53 van KV. Opheldering over nota. OC aan KV. Antwoord. OC aan KV. Verzoek overmaking resterend deel. OC aan KV. Zullen adviseren bij plannen nieuw orgel. KV aan OC. Uw rapport nodig voor actie voor geldinzameling. OC aan KV. Hü komt onderzoek instellen. OC aan KV. Voorstel bespreking Hü en Eé. KV aan OC. Accoord. KV aan OC. Beloofde rapport van Hü en Eé nog niet ontvangen. Door vacantie nog geen rapport. OC aan N.A.v.Dam Orgelb, Utrecht, Predikh.str 20 bis. Dank voor brief. U krijgt nader bericht. OC aan KV. Voorstel uitstel orgelreis, omdat rond Kerst vV-orgel te Amersfoort gereed komt. KV an OC. Nog verder uitstel. Willen o's van versch.om horen, ook nw o te A.

52

13/2'56 10/3'56 31/3'56

vDam aan (OC). Wij zoeken een gebruikt o. Dat te Baarn hebben wij in onderhoud en is geschikt. Ook opmerking over Lunteren: weer gestemd. Er is geen geld. KV aan (OC). Over periode waarin orgelreis kan plaats vinden. KV aan OC. Herhaling vorige.

Ingevoerd 1/5'97.

Baarn, Nederlandse Protestantenbond. 26/10'59 10/11'59 10/11'59 6/2'60

19/2'60 6/9'60 12/9'60 16/3'61 27/3'61 24/4'61 26/4'61 6/6'61

Hr Muilwijk (Ned.Prot.bond Baarn) aan Schokking. Advies gevr. i.v.m. vervanging orgel. OC (Doeve) aan ds Boerlage, Amsterdam, (Ned.Prtbnd) Mededelingen OC aan Muilwijk. Wij adviseren ook Remonstr., doopsgez k ,prot.b. Hü zal het behandelen. OC aan Prb Baarn, rapport. 1916 geb. door N.A.van Dam, pneum. I. B16 P8 Rf8 VxAng8 Mel4 Wf2 II. VdG8 Sal8 VxC8 Vln8 Ped Sb16 OctkI en II Pedk I en II, Zink, diepe kernsteken, ongunstige opstelling, advies Nieuw o. Eerst rondreis met deskundige. Prb Baarn aan (OC). Zullen van Uw diensten gebruik maken. PlOC aan OC. Willen in contact worden gebracht met vV OC aan PlOC. Reactie. vV aan Prb te B. Offerte voor: I. P8 Rf8 O4 O2 Mxt3-4st II Hp8 F4 Gh2 N11/3 Dlc8 Ped P8(tr) Sb16 Sch4, C-f''' C-f' 3 koppels, 6 vt front. OC aan plOC. BS bij offerte. Prb te B aan OC. Willen goedkopere oplossing. OC aan Prb te B Tot nader advies bereid. OC aan Prb te B. 3 mogelijkheden: Bouw in gedeelten, kleiner 1 man. orgel, andere orgelbouwer. Wij kennen er één die door geringe omvang van zijn bedrijf goedkoper kan werken.

Ingevoerd 1/5'97.

Badhoevedorp, Hervormde Immanuelkerk. 26/5'48 z.d. 4/1'49 14/6'50 10/2'55 9/11'59 14/11'59 10/12'59 10/12'59 26/11'62

Leo Mens aan Eé. Is mij gevraagd over pneum. o., door Spiering aangeboden. Weet U er iets van? KV aan OC. Noodkerk in oorlog gebouwd, eerst harmonium, toen pijporgel gehuurd, dat weer ter ziele is. Toen weer harmonium, gevraagd oordeel over aanbod van Ruyf. ? aan KV. Aanschaf orgel zoals aangeboden door Ruyf, Dedemsvaart ten sterkste ontraden. Wij zullen een rapport over dit soort orgels opstellen. Hen zal contact opnemen. OC aan KV. Hinkel-Harmonium is goed, maar akoestische.omstandigheden zijn slecht. Eventueeel luidpreker in deel van het noodgebouw. Meer kosten eraan besteden niet verantwoord. Als er nieuw gebouw komt willen we graag adviseren. In laatst nummer maandbl. Vereniging van Kerkvoogdijen staat bespreking over z.g. kerkharmoniums. OC aan KV. Vroeg contact met architect en OC van groot belang, etc. KV aan OC. Besloten tot aanschaf orgel, kerk in okt'56 in gebruik genomen. Toestemming van PCT. Notitie administrateur over telef.onderhoud over advies OC. OC aan KV. Zullen van advies dienen. Hü zal contact opnemen. OC aan PCT. Orgel van 17-18 st nodig. Verwarmde lucht wordt kerk in geblazen onder plaats waar o is geprojecteerd. Daarom gewenst OC in te schakelen. OC aan KV. Advies. Evt. later ontbr. registers maken. Acoustiek niet gunstig. Vanwege inblazen hete lucht onder orgel geen rugwerk. Rapport was niet nodig (moest naar PCT), zijn het niet eens met opmerkingen over grootte orgel en akoestiek. OC aan KV. Dank voor uitnodiging ingebr.n. nw o in Immanuelkerk op 29/11.

Ingevoerd 1/5'97

Ballum-Hollum (Ameland), Hervormde Kerk. 2/2'60 26/2'60 14/4'60

Orgelfonds Herv.Gem.te B/H. Advies gevraagd bij aanschaffen nieuw orgel. KV aan orgf. Ed zal afspraak maken. OC aan orgf. Rapport. Bouwjaar zou tussen 1830 en '50 kunnen liggen. Oorspr. front verdwenen. Aantekeniong in orgel: 1872 geplaatst door v.Ingen, 1887 schoongemaakt door vI. 1907 naar een nieuwe kerk overgepl. Daarna door Verschueren gekocht en weer doorverkocht naar Ballum. V. heeft front verwijderd en zinken fr. geplaatst. Opsomming gebreken. Klavier achter. Windvoorzienig: handpomp. Meeste oude fr.p. toch bewaard. P8dc P4 Hp8 F4 Q3 bas Ssq2stdc 2 2/3 1 3/5 O2 B8bas (foute naam, zinken pr.pijpen) Op laatste na alle pijpw oud. Advies: herstel lade, mechaniek, windvoorziening, pijpwerk, herstel front, daardoor betere verhoudingen in kerk. Alternatief: Nieuw positief van 5 st.

Ingevoerd 7/5'97.

Bant, Hervormde Kerk. (KV NOPolder) 10/5'58 23/10'58 23/10'58 27/12'58 22/1'59 31/1'59 17/6'59

Prof.Ir C.Wegener, Sleeswijk aan (OC). BS bij ontwerp kerk. Oordeel gevraagd. A&B aan OC. Prijs voor 2 gelijke instrumenten. Idem. Offerte voor Ged8 P4 Rf4 O2 Mxt2/3'2f C-f''' OC aan A&B Reactie. A&B aan OC. Verschil prijs Scharf 2/3' ipv Okt 1. A&B aan Wegener. BS bij tekening van het in Bant bestelde orgel. OC aan Centraal Controle Bureau der Nederl.Herv.k. te 's-Gravenhage. Over aanneemsom orgels te Bant en Rutten.

53

12/10'60 27/6'61 1/3'62

KV aan OC. Klachten na bespreking met Eé: Rutten: Blaasjes in tinfoelie op frontpijpen, ontstemmingen Bant: Ook blaasjes. OC aan KV. A&B zullen euvelen Bant en Rutten verhelpen, ook de in Rutten geconstateerde hangerij. OC aan KV idem. Bevestiging tel.gesprek. Alle euvelen verholpen.

Ingevoerd 1/5'97. Zie ook Rutten.

Barendrecht, Geref.K. 4/3'48

Progr. ingebr.n. door V&vK gerest. orgel, verm. el.pn. Disp. Afbeelding

Barendrecht, Hervormde Kerk. 20/5'55 1/7'55 14/4'59 28/4'59

BRC aan (OC). In Barendrecht moet nieuwe kerk komen, naam architect OC aan KV. Biedt diensten aan. Vroeg overleg over orgel belangrijk. OC aan BRC. BS. BRC aan (OC). Oude k. wordt gerestaureerd. Nieuwbouwplannen van de baan.

Barneveld, Hervormde Kerk. 31/1'50 1/2'50 13/12'50 13/12'50 z.d. HW Rw

z.d.

30/1'51 25/6'52 28/7'52 23/10'52 16/1'53 17/2'53 17/2'53 18/2'53 29/4'53 29/4'53 15/6'53 15/6'53

23/6'53 z.d. 28/8'53 voor'54

Rijkscommissie van advies voor Kerkorgels (Vente, secr) aan KV. Nog geen bericht van mon.z. Orgel op mon.lijst klasse C. Niet gaaf bewaard gebleven, gebouwd midden XVIII door Paradijsvogel. 1 KV aan Eé. BS bij vorige. Memorandum (verm. intern OC). KV droeg ons samenst. historisch rapport op, in samenw. met vV. OC aan KV. Zakelijke mededelingen over samenst. rapport met vV. Aantekeningen, beschrijving orgel, waaruit volgorde reg.knoppen blijkt: links B16 H8 Bfl4 Q3 Sexb O2 Mxt3stb T8b Fag4b Tremolo mank rechts P8 Co4st O4 Gh4 Sexd Wf2 Mxt3-4d Tr8d Fag4d links O4 Q3 O2 loos afgebr VdG8 Hp8 rechts O4 Hp8 Rf4 Q3 F2 VH8 ("baskant geheel") 1 loze 2 klav eind XIX, zwelmech, treden rechts (Ped.koppels en Tremolo) Knoppen XIXd Subb pneum, opm. over de constructie der zwelkast VH nw VdG ged zink ged van andere pijpen leeg 2-3 st 3de gat dichtgestopt O2 oud lege stok Fl2 deels open deels oud Q oud dcreg lege stok Fldc 4 zonder register Roerfl4 H8 P8dc uitgebr (?) P4 Hw Mxtkoor 1-2 koor eraf tongen nieuw Giesecke, achterschot eruit Kap deels eraf B16 pneum achter orgel (OC) aan KV. Rapport. Nog geen betrouwbare gegevens omtrent bouwjaar en maker. Laden lek, pijpwerk door overmatig stemmen beschadigd, verzakt, kromgeslagen, onvakkundig aan pijpen gesoldeerd. Hoofdwerk lijkt origineel, Mixtuur verkleind, tongwerken door fabrieksmatige vervangen. Rugwerk: verwijderd: 2-3 st vulstem, een dc. register, Fl4'dc heeft geen trekknop, VH vernieuwd (Koppejan) en Pr 8'dc uitgebreid tot VxC, VdG deels zink Klav.beleg vernieuwd, ped.klavier smakeloos, treden voor koppels, pneum. transmissie 16', zwelkast door Koppejan aangebracht in Rugwerk op slechte wijze. Wat restauratie inhoudt. OC aan vV. Orgels in Barneveld en Waddinxveen behoeven herstel, VR uitgebracht. Nu uitgebreid rapport gevraagd. Gelieve voor Barneveld met Eé contact op te nemen, voor W met Hen vV aan KV. Offerte. Allerlei schoonmaak, herstel, houtw.bestrijding. Betr. Disp.: Hw T8 en Fag4 verv door nw p. Op Rw nw Dlc, ontbrekende Mxtkoren aanvullen, nieuwe Sq op oude plaats. Te hoog opgesneden labia verlagen, zwelkast verwijderen. Zo nodig schokbekers plaatsen OC aan KV. BS bij vorige. OC aan KV. Voorstel bespreking. Nu weinig subsidie, in toekomst waarschijnlijk meer. G.vd Beek, Barnev. aan Eé. Over klaarmaken archief ter bestudering. OC aan KV. Conform verzoek vL offerte gevraagd. (OC) aan vL. Offerte gevraagd. vdB aan Eé. BS bij terugzenden rapport. vV aan KV. Offerte. vV aan KV. Over mogelijkheid restauratie in fasen. vL aan Eé. BS bij offerte. vL aan OC. Allerlei herstel. rw VdG en VxC vervangen door passende stemmen. Op lege pl Sch 3 st 1' Disp. wordt: Hw P8 B16 H8 O4 Blf4b Gh4dc Q3 O2 Wf2 Sqbd Mxtbd T8bd Fag8bd Rgw Hp8 Qd8 (C-B van Hp) P4bd Rf4 Qf3bd O2b F2dc Sch3st1' Vh8bd Aangp 3 C-c' 2 pedk vdB aan Eé. Gehoord van collectebussen in vorm van een orgel. Waar kun je die krijgen? Aantekeningen over het orgel. OC aan KV. Moeten nog vergelijkingsrapport maken. Is daarvoor nog interesse? Foto.

Ingevoerd 7/5'97. 1. moet zijn: Andries Paradijs (vO) 2. VxC ontbr. Of de Hp en O4 werkelijk in b en dc gescheiden waren? De Quint was dat in ieder geval wel, maar de pijpen voor de bas ontbraken daar. 3. Onjuist: Bedoeld: ped. zonder registers: 2 koppels. Er is een groot dossier aanwezig, mogelijk van de grote ombouw in 1954 o.l.v. Vente. (vO)

54

Barsingerhorn, Hervormde Kerk. 30/6'60 14/7'60 6/7'61 5/2'63 vóór 6/3'63 19/3'63

KV aan OC. Onderzoek en rapport gevraagd OC aan KV. Hü zal o onderzoeken. OC aan KV. Rapport; 1867 Flaes en B. I. B16 P8 O4 Q3 O2 Co4stdc Mxt3stbs T8 II. Sal8 Hp8 Rf4 C-f''' aangehP C-c' Klavk. 1 lade met 2 kleppenkasten. Opsomming van enige gebreken. Prijsopg. B&T. Uitvoerige beschr. te verrichten werkzaamheden. Hierin ook disp, waarin de Co ontbreekt. KV aan OC. Bijgaand rapport (retour - zal bedoeld zijn). Bedrag veel te hoog. Nogmaals advies gevraagd. OC aan KV. Ons onderzoek vond in vochtige periode plaats. Dat van B&T in zeer droge. Orgm gaat uit van meest ideale restauratie. Dit bevelen wij ook dringend aan.

Ingevoerd 7/5'97.

Basel, St.Alban. Foto orgel Metzler 1965 met disp. 1 stuk, inv. 25/6'98.

Bathmen, Hervormde kerk. 28/6(?)'68 29/10'68 1/11'68 8/1'69 z.d.

KV aan OC. O. in zeer slechte toestand. OC aan KV. Zullen (telef.aangevraagd) VA maken, contact met Hü. VA zie Bolt-archief. 1 Ous aan OC. Komt waarsch. voor subs. in aanmerking. Aantekening op kaart uit een kaartsysteem. "1807, verbeterd 1825".

Ingevoerd 7/5'97. 1. In samenvatting aldaar pneum PedB16 niet genoemd.

Bayreuth, Stadtkirche, Kirchenmusikschule, Ordenskirche St.Georgen, Boekje Internationale Orgelwoche 3-10/10'54. (Niet veel meer dan programma's der concerten). 1 stuk, inv. 25/6'98.

Becker Klaus, Orgelbau, Kupfermühle. Foldertje met afbeelding positief 1 stuk, inv. 25/6'98.

Beek (Welk Beek?), Hervormde Kerk. 1 aug'50 dK Prijsopg. vernieuwingen en verbeteringen aan pneumatiek. Suggestie uitbreiding orgel. 9/4'51 OC aan KV. Rapport en advies. Orgel van inferieure makelij. Advies: nw o. 27/4'51 Idem. verdere voorstellen. Zelfs disp. van een orgel van 24 st. 6/11'51 en 30/4'52 en 6/9'52 vL aan OC. Offertes (de laatste omdat het goedkoper moest: kleiner ontwerp, 6 reg. voorbereid). Alle offertes met uitgebreide gegevens als samenst. vulst. • Er is geen opdracht, geen eindkeuringsrapport. 24/3'65 KV aan OC. Over onder OC in '54 onder OC (Eé, Ouss en wijlen Hen) door vL gebouwd orgel. Doorzakken frontpijpen. 12/4'65 OC aan KV. Reactie. Orgel niet onder OC gebouwd of door OC gekeurd. Voorstel VA te doen opstellen. Is het nu wel of niet onder de OC gebouwd? Ik kan dit dossier niet terugvinden. Glob.inv. 5/2'98

Beek (L), Hervormde Kerk. Enige stukken over historie naar dossier Axel overgebracht.

z.d. • 11/3'65 1965 z.d. 17/2'66 febr'66 28/6'66 13/7'66 juli'68

Arch. tekening (naam onleesbaar): Restaur.plan kerk en pastorie. Aantekeningen, mensuren, Boekzaalbericht 1776 p 61 OC aan KV. Stukken over demontage door Fama. Het orgel in de Ned.Herv.Kerk Beek (L). Uitvoerige beschrijving, aantekeningen hierop. OC aan KV. BS bij rapport. Eé zal (door verandering werkwijze OC) nu rechtstreeks in contact met U staan. Eé zal zich belasten met de inventarisatie van het orgel. Adv.ies hem te machtigen offerte te vragen bij Metzler, die naar in de bedoeling ligt, ook het orgel in de Oostkerk te Middelburg zullen restaureren. OC. Rapport inzake het Orgel in de Hervormde Kerk te Beek (L). Stencil, aantekeningen hierop. KV an Eé. Machtiging opdracht F&R tot overbrenging o. naar hun werkplaats en principe opdracht restauratie. OC aan KV. Onzerzijds geen bezwaren tegen Fama&R. OC. Rapport, herzien. Orgel geb. voor Herv.K. te Axel (ZwsVl) door Petrus en Joesephus de Rijckere, Kortrijk, opgeleverd febr 1776. Geen contract bewaard, beschrijving Lootens (voetnoot in beschrijving DeRijckere-orgel Oostkerk Middelburg): Hp8 P4 F4 N3 Dbl2 Trtn Sq Frn Cmb Co Tr Cl. Beschrijving Ds Scharp, Geschiedenis en Costumes van Axel (geen jaar genoemd): Afwijkingen met vorige afgezien van nomenclatuur): Geen Trtn, Sq en Cl bas en superius, Tremblant Roijaal en dito Doux, 3 balgen. "Bas C tot driegestreept D", Ped Bas C tot G in het Contra Octaaf" 1924 Dekker, overplaatsing naar Beek. Thans (volgorde lade, tenzij anders vermeld oud): P 4, Co 5 st (norm.sam.st, 1/2 t opgeschoven), Hp 8 (grd oud, gr.oct.vuren) F4, Sal4 (Dekker ipv Dbl, waarvan 14 p bij o nog aanw.), Nas3 (11/2 oct ged), T 13/5 (30 p niet aanw), Q 11/3, T 4/5, Frnt Cmb(17 p aanw), VdG8 (op pl T 8), VxC 8 (b/d op pl Cl)

55

21/8'68 2/10'71 25/1'71 24/4'72 '79 23/2'79 20/3'79 20/8'79 26/10'79 15/11'79

z.d.

Pijpw gehavend, lade oud, kleppenk. aan voorzijde. Restaur.plan: Dispositie pas vaststellen, als de lade is gedemonteerd. Intonatie beslist niet als bij Noordelijke o's. F&R aan KV. Offerte restauratie. KV aan OC. Accoord met opvolging door J.G.Erné F&R aan KV. nieuwe offerte. CRM aan KV. O heeft mon.waarde . Tot mijn leedwezen ... Nogal wat correspondentie om alsnog subsidie te verkrijgen. F&R aan KV. Nieuwe offerte. Mon.z. rapport kleurstelling. CRM aan KV. Goedkeuring en subs.toezegging, plan moet nog nader worden gedetailleerd. KV aan F&R. Def.opdracht. H.v.Loo aan Eé. Gegevens der oudste bron (1788 Ds Jan Scharp) ontbreken in restaur.voorstel. Hij vergeet Terts en een kommateken bij de cembaal, "een euvel dat vaker voorkomt bij dispositieverzamelingen en zelfs in het rapport van Beek '68 voorkomt". Hij vermeldt een "gesneden" sesquialter, 3 spaanbalgen en 2 tremulanten en aangeh ped. Lootens (1809) geeft ook Sq. , zoals bij alle door Potvlieghe gepubliceerde disposities van De Rijckere. Een T 4/5' is niet volgens Vlaamse traditie. 2 foto's.

Er is geen keuringsrapport. Globaal geïnventariseerd 18/2'98. 22/4’98 twee stukken elders gevonden en toegevoegd. Gegevens uit Jespers en Holthuis, Het De Rijckere-orgel in de Hervormde Kerk van Beek, Beek 1983: Orgel 1982 herplaatst. Dispositie in volgordelade: P4 Co5st (cs') B8 F4 Dbl2 N3 T13/5 Sq bas/sup Frn3r Cmb2r T8b/s Clb/s Rossignol CD-d''', geen ped, 3 spaanb.Het is nu een gecombineerd protestantse kerk (vO) Er is nog een brief over Beek (Lg) in de map diversen in de Erné-kast

Beek (bij Nijmegen), Hervormde Kerk. (Zie ook 24/3'50 onder Nijmegen Opstandingskerk). 1/1'50 Opg vV (geen geadr) voor P8 (af a) Hp8 O4 O2 Sch1'2st. 24/3'50 OC aan Sch. BS bij concept-contract met vV betr. o voor Beek. Het harmonium is bestemd voor Opstandingskerk. 23/5'50 OC (Haveman) aan Eé. Zijn orgel Beek en harmonium Opstandingskerk al gekeurd? Ook gegevens Usselo gevraagd. 4/7'50 OC aan Herv.Gem. Orgel gekeurd door OC en A.Peters. org. Gr.K. Eindoordeel orgel Beek. Over materiaal, winddruk 42 mm, gladde kerns, geen expressions, fris en intens plenum. Te veel voorspraak in Holpijp. Moet nog verbeterd. Lof voor "jonge orgelmakers". Ingevoerd 7/5'97.

Beekbergen, Hervormde Kerk. 30/10'52 24/11'52 20/12'52

J.H.vdBrink Orgelm. te Arnhem aan KV. Mededeling verzakking orgel. KV aan OC. BS bij afschrift vorige. Wat doen? Fin.problemen. OC aan KV. Orgel vervaardigd door Naber 1823, gepl. in B 1842 1). Slecht onderhouden, vervuild, door- en bijspraak. T8 verv. door strijker, Mixt verkleind, VoxH verv. door doorsl.t. Beschr. klav., windvoorz. Offerte vragen (niet aan vdBrink), aard der verzakking later vast te stellen, etc. 8/10'53 OC aan KV. Reactie op vorige gevraagd. 16/2'54 OC aan KV, die geen oplossing kon vinden voor restauratie, voorlopig "afgedaan". Nota. z.d. (veel later?) Kladaantekeningen. Klav.lijst 1823, 1842 Naber, verder nogal onduidelijk. Er staat bv. Euph. Nieuw: P4 Dolce 4 Gh4 W2 H,..sterk vervuild, worm, verzakking. 1) Ingevoerd 7/5'97. De historische gegevens moeten zijn: 1780 J.Schilling voor Grote Kerk Apeldoorn 1828 C.F.A.Naber, bovenklavier bijgemaakt 1842 overgeplaatst naar B. 1957 Buiten de OC om door dK gemoderniseerd en overgeplaatst naar de andere zijde der kerk. (vO)

Beerta, Hervormde Kerk. 29/11'56 12/12'56 27/4'57

18/7’57 19/8’57 30/9’57 10/10’57 10/10’57 27/11'57 30/12'57 11/10'58 11/10'58

Ds Korporaal (pl.pred.) aan (OC). Kerk uit 1506 wordt gerestaureerd. Moet er ook iets aan het o (XIX) gebeuren? OC aan K. Zullen onderzoek instellen en rapport opmaken. OC aan KV. Verslag onderzoek. orgel XIXB, opsomming ernstige gebreken, restauratie noodzakelijk. T8 en Clar8 onbruikbaar. Verwijderen! Ook gewenst: afsnijden overlengtes, Mxt wijzigen (zonder 5 1/3). Co in vereenvoudigde vorm als Sq op II op plaats Clar. Uitschakelbare Ped.koppel maken, plaatsing windmach. Er zou nog wel meer verbeterd kunnen worden. We willen B&T offerte vragen. M.Ruiter werkt te traag en maakt door oneconomisch werken onbetrouwbare begrotingen. KV aan OC. Machtiging offerteaanvraag B&T. OC aan B&T. Offerteaanvraag. B&T aan (OC). Wegens gezondheidstoestand (van Timmenga, zoals uit vlgd stuk blijkt) beperking tot Friesland. OC aan KV. Mededeling voorgaande. vV offerte gevraagd "om op te schieten". OC aan vV. Offerteaanvraag. vV aan KV. Werk als gevraagd, bovendien vervanging gespijkerd ivoor op klavier. OC aan KV. Mededeling voorgaande. Wij willen eerst nog met vV overleggen. vV aan KV. Offerte A. Demontage, herstel en weer plaatsing, niet inbegrepen werk aan orgelkas. Idem. Offerte B. Restauratie en wijziging dispositie als boven.

56

18/11'58 23/4'59 13/6'59 13/7'59 z.d.

OC aan KV. BS bij offertes, die zijn gesplitst in A; kosten t.g.v. kerkrestauratie, B. restauratie. OC aan KV. Al beslissing? OC aan KV. Declaratie 9/3 j.l. nog niet voldaan. KV aan OC. Zien van restauratie af: Kunnen kosten niet opbrengen, Strikt nodige voorzieningen zullen we los van advies treffen. Kladaantekeningen. C-g''', C-d' I P8 B16 G8 Co5st O4 Q3 Mxt3-5stb/d (fs' 5 1/3) O2 2 vac.pl T8bd II P8 VdG8 Hp8 Sp4 Fltrdc8 W2 Cl8 Afsl. 1

Ingevoerd 21/5'97 1. Betekenis "G" en "Sp" onzeker

Beerzerveld, Hervormde Kerk. z.d. 19/2'57 z.d.

15/10'57 26/11'57 23/4'59 2/5'59 z.d. 13/6'59 16/6'59 30/6'59 6/7'59 6/7'59 7/7'59 10/7'59 31/7'59 5/11'59 26/3'60 26/3'60 27/5'60 4/6'60 10/6'60 17/6'60 14/12'60 4/1'61 20/1'61 25/1'61 24/2'61 29/3'61 5/4'61 27/6'61

HGem aan (OC). Willen oude orgeltje in kerk met 250 zitpl. vervangen door nieuw. Wat is beste oplossing? OC aan KV. Zullen onderzoek instellen. Klad. C-f''', Geen ped. P 8 b (ged) P 8 dc Hp 8 bas Hp 8dc F 4 bas F 4 dc O 2 bas O 2 dc O4 Klav. achter, veel houten p., geen motor, geleverd door Dekker. OC aan KV. Verslag onderzoek. Disp. als boven, opsomming gebreken. Advies: Geen geld meer aan besteden, nieuw orgel, niet boven kansel. OC aan KV. Over verzekeringswaarde. OC aan KV. Al beslissing? HGem aan OC. Geldinzameling voor verwarming (eerst) en orgel. KV aan OC. Geldinzameling gr.deels geslaagd. Hoe nu handelen? OC (vd Wolk, penn.m.) aan KV. Verzoek declaratie voor onderzoek orgel te voldoen. KV aan OC. Graag antwoord op eerdere vragen, hoe te handelen inzake orgel. OC aan Eé. Voorstel machtiging aan KV te vragen voor offerteaanvraag Vdg en vV. Luttikhof (Pres KV) aan OC. Na gesprek met Eé: Opdracht tekening te laten maken door Vdg. Afschrift vorige. Vdg aan OC. Prijsopg. voor Hp8 P4 Rf4 O2 Sch2st alles b/d, geen ped. Eé namens OC. BS bij vorige. Advies er op in te gaan. HGem aan OC. Besloten o door Vdg te doen bouwen. PCT toestemming gevraagd. HGem aan OC. Toestemming van PCT ontvangen. Met Vdg naar Vriezenveen en Westerhaar geweest. Hij wist nog van niets! OC aan Vdg. Bevestiging opdracht, toezicht Eé. OC an KV. Mededeling voorgaande. (KV) aan (OC) over rekeningen. Voldoen ze pas, als Vdg met het werk begint. OC aan KV. Reactie. KV (Penn.meester) aan OC. Ben opvolger van vorige p[enn.m. en kende de richtlijnen niet. Graag eerst tekening orgel en richtlijnen. Bijgaand stencil werkwijze OC en tarieven. Tekening o is er nog niet. Goede orgelmakers zijn druk bezet. OC aan KV. Eindoordeel door Vdg geleverd orgel. OC intern, dW aan Eé. Gevr. afschriften keuringsrapporten Beerzerveld en Nagele. OC aan Vdg. BS bij eindrapport. Vdg aan KV. Garantie en onderhoudscontract. HGem aan OC. BS bij vorige. Gevr. advies of het getekend moet worden. KV aan OC. Reactie op vorige gevraagd. OC aan KV. Definitief antw. komt spoedig. OC aan KV. Positief advies betr. contract.

Ingevoerd 21/5'97.

Beesd, Hervormde Kerk. Afkorting V z.d. 16/1'53 21/2'53 25/4'53 6/6'53 27/6'53 29/6'53 z.z. 1/10'53

W.A. Baron van Verschuer, pres KV. Het lijkt soms, dat hij zelf opdrachtgever was en een en ander betaalde. Sommige stukken, getekend door de KV zijn getypt op briefpapier van de Heerlijkheid Mariënwaard te Beesd. Kladaantekeningen dK aan KV (V). Prijsopgaaf voor klavierbeleg, windmachine. OC aan KV. Aanvraag bijstand aan deskundigen doorgegeven. KV aan Eé. Mededelingen latere stembeurt en over opg. dK (die van 16/1) KV aan Eé. Na bezoek niets meer vernomen. V aan Eé. Idem. OC aan KV. Rapport. Orgel 1913 dK, sleepl. mech. Degelijk gemaakt. Opsomming mankementen. Advies: Schoonmaak, houtw.bestrijding, vernieuwing toetsbeleg, transm. B16, plaatsing motor. Verder bespreken met Eé. Aantekeningen over prijspeil 16/1 en 4/9 (laatste niet aanw.). Afz. spreekbaar maken B16 niet geoffreerd. OC aan KV. Graag vernemen welke o.m. men wil.

57

10/10'53 11/12'53 18/12('53) z.d.

30/12'53 30/12'53 12/3'54 25/3'54 25/3'54 9/4'54 21/5/'54 21/6'54 24/6'54 z.d. 7/7'54 9/7'54 10/7'54 11/8'54 18/8'54 25/8'54 21/9'54 21/9'54 29/9'54 20/10'54 26/10'54 22/11'54 27/11'54 6/12'54 6/12'54 9/12'54 17/1'55 28/1'55 10/2'55 9/4'55 27/4'55 (15/4'55) 25/5'55 13/6'55 27/9('55) 27/9('55)

OC aan V. Onduidelijk. De in de brief genoemde zaak wordt behandeld. OC aan KV. Offerte dK intern besproken. Lijkt wat hoog. Eé zal het met dK bespreken. dK aan KV. Prijsopg. voor schoonmaak, bevoeren, etc. klav.beleg, aanbr. windmach. Aantekeningen. Deel moet van vóór 30/12 zijn (aant. voor rapport), ander deel later (prijzen van vL). Hierop disp.: I. P8 T8 M2-3-4st B16 O4 V8dk O2 R8 II G8 VC8 R8 H4 1 . Opsomming gebreken, deuken in fr.p. +/-10 (?), verm. door ladder dK in 1913. OC aan KV. Welke prijzen in de offerte te hoog zijn. Overwegen offerte van andere o.m., anders hierop ingaan. OC aan KV. Bevestiging opdr. dK onder woorwaarde: afzien van arbitrage en eerst nauwkeuriger omschrijving van een en ander. dK aan OC. Omschrijvingen details. We blijven bij arbitrage op grond van een artikel uit concept contract Prot. Bond van Orgelbouwers. OC aan KV. BS bij afschrift vorige. OC aan dK. Niet accoord met arbitrage: OC heeft altijd met succes bemiddeld. OC aan dK. Kwestie arbitrage is principiële zaak. KV moet beslissen. V aan dK. Blijft bij standpunt. V aan (OC). Kerk onwaardig conflict begint me te vervelen. Heft in eigen hand nemen? Zijn er al prijsopgaven van andere o.m.'s binnen? OC aan vL. Offerte-aanvraag. Bijgeschreven. Idem fa Sanders. vL (GvL.Jr) (geen geadr) Prijsopgave. OC aan KV. Mededeling offerte(s). OC aan KV. Over de vraag van Sanders, dat inhoud offertes aan derden worden doorgegeven. Sanders aan OC. Prijsopgave. OC aan KV. Vergelijk offertes. vL wil ook de laklaag der frontp. verwijderen. Evt. kan dit vervallen. Enige voorkeur voor off. vL. V aan OC. Accoord met voorstel behandeling fr.p. achterwege te laten. Wat wordt dan de prijs? OC aan vL. Prijs gevraagd (geen werk aan fr.p.) OC aan KV. Mededeling voorgaande. OC an vL. Omgaand antwoord gevraagd. vL aan OC. Eerst plaatsen nieuwe windmachine. Gevr. prijsdaling. OC aan KV. Mededeling voorgaande (niet verstuurd?) OC aan KV. Verbeterde versie voorgaande met advies. OC aan vL. Vraag naar stand van zaken. vL aan OC. Windmachine geplaatst, rest na Nieuiwjaar. Van welke prijs uitgaan? V aan (OC). Aan vL geschreven: accoord met mindering bedrag. Rekening voor windmachine "door mij betaald" OC aan KV. Beslissing gevraagd. OC aan vL. Mededeling. OC aan vL. Duidelijker mededeling indeling werk gevraagd en t.z.t. copie eindnota. vL aan (OC). Reactie. OC aan vL. Reactie op vorige. OC aan KV. Reactie op een (niet aanw.) brief en mededeling datum eindkeuring. OC aan KV. Over keuring door Eé en Hü op 15/4. Nog enkele details te bespreken met vL. vL heeft toch zonder in rekening te brengen enig werk aan de fr.p. berricht. Aantekeningen bij keuring opgeschreven. OC aan vL. Aantal aanmerkingen. Verder tevreden. vL aan OC. Genoemde punten zo goed mogelijk gecorrigeerd. Ventielveren van II nu strakker. OC aan KV. Gebreken nu verholpen. Wek onvoorwaardelijk goedgekeurd. OC aan vL:. BS bij copie vorige.

Ingevoerd 29/5'97. Eigen aanvullingen 2: 1823 Vrouwe Carolina Baronesse van Wassenaar, Douairière van D.W.H.Graaf van Bijlandt van Mariënweerd schenkt het door haar aangekochte kabinetorgel aan de kerk. Het was door J.H.H.Bätz in 1756 gebouwd voor de Waalse kerk te Vianen. 1825 Inwijding en vergroting door J.W.F.Snethlage. 1913 dK bouwt een nieuw orgel in de kas van Snethlage. Over een disp.wijziging lezen we niet in het Eé-archief. In 1986 was deze inmiddels gewijzigd: I. P8 B16 Rf8 Violoncel8 O4 O2 Mxt2-3-4st T8 II. Hp8 Rf4 O2 (was Gmb) Sq2st (f,was VxC) C-f''', aangeh.P C-d' vO 1. Zal bedoeld zijn: H8 R4 2. ontleend aan Bz 1823 II p 641/42, Bz 1825 p 806/08, Oost o.m. p 363, Hess II p 48, HO nov '12 en jan '14 (lijst orgels op p 28), eigen waarnemingen 1986.

Beetsterzwaag, Hervormde Kerk. 11/8'50 13/9'50 13/9'50 sept'50

5/10'50 19/10'50

(OC) aan KV. Rapport en oordeel over offerte B&T d.d. 25/11'47. Opsomming gebreken en wat er gedaan moet worden. In hoofdzaak zelfde conclusie als B&T. B&T willen de frontp., speelventielen en onderdelen van de Trompet vervangen. Niet nodig. Prijspeil inmiddels hoger. (OC) aan Fl. Aanvraag offerte. Idem aan B&T. B&T. Restauratieplan. P8 B16 VdG8 Rf8 O4 Qf3 SO2 Fltr4 Co3st T8bd Trem, aangehP C-g, vDam 1856. Schoonmaak, polijsten fr.p., herstel van o.m. windlade (ventielen veranderen, losliggend), balg en kanalen, intoneren en stemmen, invoeren, vernieuwen koperwerk, zo nodig laden geheel uit elkaar, vervanging vermolmde delen. Prijsopgaaf. ? aan OC. Prijsopgaaf revisie en nieuwe balg en ventilator. (OC) aan KV. BS bij toezending offertes. Commentaar op de offertes. Advies: Fl (prijsverschil). Bij plaatsing motor vervalt (plaatsgebrek) de trapinstallatie, hetgeen een bezwaar kan zijn, bij stroomuitval.

58

5/1'51 22/1'51 27/1'51 22/5'53

Fl aan Eé. Voorstel gezamenlijk (ook met Hen) naar B. te gaan. OC aan KV. Verslag eindkeuring. Enige ventielen aangetast door houtwormbestrijdingsmiddel. Dit nog te herstellen, veder niets dan lof. OC aan KV. Aanvulling op vorige: Fl buiten contract nieuw pedaal geleverd. Fl over problemen met Xylamon, die nu geheel zijn opgelost.

Ingevoerd 21/5'97.

Beilen, Hervormde Kerk. 20/10'50

OC aan KV. Reactie op schrijven 16/10. Ous en Hen zullen onderzoek instellen. Verzoek inmiddels zoveel mogelijk gegevens te verzamelen. De volgende 6 stukken, met historische gegevens zijn copieeën, ca 1965 gemaakt, met dezelfde schrijfmachine, waarmee sinds 1965 ook de stukken van de KV zijn opgesteld. 14/11'50 PlOC aan Gem.archivaris Groningen. Orgel vroeger opschrift gehad "Dit orgel is door de Heer B.Kerkhoff van Groningen in Oct.1840 uit de Broerkerk aldaar afgebroken en hier geplaatst". Inw 22/11 1840, had 9 reg en vrij ped. Huidige o meer reg. aangehp. In Nederlandse Monumenten van Geschiedenis en Kunst, dl 11, Drente 1909: Orgel P.van Oeckelen en Zonen, ingewijd 22 nov 1840, hersteld 1862. In een pijp krant uit 1863 gevonden. Volgt opsomming van allerlei tegenstrijdige berichten en verzoek om inlichtingen. 14/11'50 Rijksarch. Drente aan Ds A.van Es, Beilen. 2 summiere posten betr. orgel 1843/44. 16/11'50 Rijksarch. Drente aan Ds vE. In Prov. Groninger Courant biedt Wed Timpe orgel Broerkerk aan. 27/11'50 W.G.Grüdeman, Groningen aan "Mijnheer". In 1836 o aanw in Broerk. 1841 inwijding nw o. Later: orgels vm gemeenten der A en Guldenstr verkocht. 4/4 1842 nw o volledig afgewerkt door vO. Oude o's verkocht aan Herv.k. Ludjegast. z.d. Samenvatting. Bij brand archief Beilen verloren gegaan, etc. disp nu: P16 (e) B16 P8 Hp8 VdG8 O4 Nh4 Q3 O2 Mxt3-4-5st bd T8bd 2/12'50 Grüdeman aan "Mijnheer". Voorzichtig met conclusies! 8/1'51 OC aan PlOC. Rapport en advies. Orgel voldoet geheel niet aan huidige inzichten begeleiding gementezang. Pijpwerk veel te wijd opgesteld. Daarbij zou je opstelling, dispositie radicaal moeten wijzigen. Echter: Blijft tweeslachtig instrument met kenmerken van de vervaltijd. Onevenredig hoge kosten, gezien resultaat. Opsomming aantal gebreken. Advies: Geld inzamelen voor nieuw orgel, restauratie overlaten aan koper. Alternatief: Behoud en alleen restauratie. 1/11'53 OC aan plOC. Declaratie, omdat contact blijkbaar ten einde is. 17/1'57 OC (Schokking) aan Mr A.de Jong, Mijnsherenland. Over zoekgeraakte brief. Over de nota en of men met het moeilijke orgelvraagstuk verder is gekomen. 22/1'57 Ver.van KV'n aan KV. BS bij copie vorige. 27/2'57 OC aan Ds vE. Compromisvoorstel betr. financiën, komt bezoek deskundige o.a. i.v.m. met plaatsing motor. 27/2'57 OC aan Ver.KV'en. BS bij copieën. 2/3'57 KV (vE) aan (OC). Dank voor voorstel. Voortaan corresp. naar ander adres: vE verhuist naar Hengelo Ov waar ook een nieuw o nodig is. 20/6'57 KV aan (OC). Opdr Fl nw windmachine. 9/7'57 OC aan KV over verzekeringswaarde kerk en inventaris. 1/8'57 KV aan OC. BS bij offerte Fl windm. z.d. Aantekeningen: Geen naam vO. Disp. als eerder, Windlosser, C-g''' C-d', Expr., Gebreken. 15/10'57 KV aan OC. Keuring plaatsing motor gevraagd. 30/12'57 OC aan KV. Tweede bezoek nodig "teneinde enkele proeven te nemen met het oog op de windvoorziening". 29/1'58 KV aan (OC). Binnen 14 dagen komen, anders wordt Fl betaald. 3/2'58 Eé en Ed zullen proefnemeningen tijdig verrichten. 14/2'58 Fl aan KV. Over niet betalen nota. Kan nu niet meer voor zwaardere geruild worden. Oorzaak is lekkage in orgel. 22/3'58 KV aan (OC). BS bij afschrift vorige. 17/9'58 OC aan KV. Fl in gebreke: Moest ventilator leveren geschikt voor orgel in zijn huidige staat. Machtiging gevraagd de zaak met Fl te regelen. 22/9'58 KV aan OC machtiging. 1/10'58 Fl aan KV. Verzoek betaling. 16/10'58 KV aan (OC). BS bij afschrift vorige. 28/10'58 Fl aan (OC). Rekening nog steeds niet voldaan. 29/10'58 OC aan Fl. Kerk kan niet tot windladerestauratie overgaan. Is er geen compromis meer te bereiken? 18/11'58 Fl aan (OC). Compromisvoorstel. 10/12'58 OC aan KV. Mededeling voorgaande. 20/1'59 Fl aan (OC) nog geen betaling ontvangen. 1/4'59 KV aan (OC). Accoord met voorstel 10/12. 28/4'59 Fl aan (OC) Rekening voldaan. 29/4'59 OC aan Fl. KV accoord met voorstel 18/11. 6/10'59 OC aan Fl. Niets meer vernomen. 19/10'59 Fl aan OC. Andere ventilator geplaatst. 24/5'59 OC aan KV. Nieuwe ventilator eigenlijk ook nog onvoldoende: Toestand lade, droge zomer. Toch nadenken over restauratie, orgel zo weinig mogelijk stemmen. 15/7'60 OC aan KV. Gehoord van rest.plannen kerk. Vroegtijdig contact met OC gewenst.

59

z.d. 6/12'63 4/11'64 12/1'65

26/5'65 7/6'65 16/6'65 23/8'65 27/8'65 30/10'65 17/12'65 14/1'66 25/6'66 29/6'66 6/7'66 19/7'66 1/11'66 3/11'66 4/11'66 z.d. (5/11'66) 5/11'66 (5/11'66

(5/11'65) 5/11'65 25/11'66 28/11'66 14/12'66 febr'67 febr'67 febr'67 24/2'67 25/2'67 25/2'67 1/3'67 1/3'67 10/3'67 12/1'68 15/2'68 17/2'68 21/2'68 7/3'68 12/3'68 12/3'68 21/3'68 21/3'68 23/3'68 1/4'68 23/4'68 23/4'68

Kaart uit een kaartsysteem: Beilen 1840 uit Br.k. Groningen afkomstig en een aantekening over aanmoedigingssubsidie. Mon.z. aan KV. Orgel staat op mon.lijst: v.Oeckelen 1840. Mon.z. aan KV. Geen subsidie. OC aan KV. VA. Disp (op reg.pl. Quikt ipv Quint) en Mictuur ipv Mxt) Expressions, kernsteken, abnormaal grote orgelkas. Trede voor uitsch B16 O4 Q3 O2 Mxt T. Gr mag.b. Hevig windverlies in lade. Rammelen mech. Restauratie dringend noodzakelijk. Fl heeft o in onderhoud, daarnaast bv F&R, die pas zelfstandig zijn geworden. Adv Eé met wie al eerder contact was, anders Bolt. KV aan Eé. Onderhoud gevraagd. (Eé) aan KV. Opgave data gevraagd. KV aan Eé. Voorstel datum. Eé aan KV. Bevestiging afspraken: a. opstellen restauratierapport, b. opstellen dispositie nieuw orgel, c. offerteaanvragen beide mogelijkheden bij Fl, F&R en Vdg. d. Nagaan of toestemming van CRM nodig is. e. Bijdrage vragen aan prov Dr. voor geval alleen de orgelkas gehandhaafd blijft. KV aan Eé. Machtiging a, b, c uit vorige. KV aan Eé. BS bij eerder genoemde stukken van mon.z. Mon.z. aan KV. Bij monum. gebouw gehele aard- of nagelvasta inventaris beschermd. Voor verwijdering delen zonder oudheidkundige waarde toestemming vragen. KV aan Eé. BS bij vorige. KV aan Eé. BS bij stukken over het orgel. (Eé) aan KV. Dank voor stukken. Gegevens over RK kerken en Der Aakerk. Voor historisch rapport meer bronvermelding nodig. KV aan Eé. BS bij stukken uit nov'50 met historische gegevens. Eé aan KV. Afspraak voor nader ondserzoek orgel. Eé aan Fl. Offerte aanvraag voor restauratie (nu staat er dat het vroeger kamertoon was en dat de p zijn afgesneden) en voor nw orgel in oude daartoe verkleinde kas, klav zijkant P8 Rf8 O4 Spf4 O2 Mxt4-6st B16 naar ped te transmitteren. Oude frp evt. aanpassen (door opschuiving) en weer gebruiken. Nog vrij nieuwe windmachine handhaven. Fl aan Eé. Beide gevraagde prijsopgaven. M.Ruiter aan Eé. Idem. M.Ruiter. Stencil Leveringsvoorwaarden. (Eé) "Vertrouwelijk". Verslag bezoek aan orgm Ottes te Roden. Te veel slordigheden, geen ervaren personeel, pijpen (van een toeleveringsbedrijf) zeer slecht. Eé aan KV. BS bij aantal stukken. Eé. Historisch overzicht o Beilen. Orgel niet voor deze kerk gemaakt. Tegenstrijdige berichten Ds Oosterzee, vdAa's Aardr. woordenboek en vtK. Orgel vrij zeker van vO. 1862 werkzaamheden. Gedekten afgesneden, Gr.p. stemkr. omlaaggedraaid, expr. ingesneden, kleinere afgesneden, disp, opsomming gebreken. Restaur.plan. Concept subsidieaanvraag met Fl als restaurateur. Eé Advies aan KV. Van de 4 mogelijkheden lijkt Fl restauratie 't beste ondanks lange levertijd. Tot nadere toelichting bereid. OC aan KV. Positief advies aan PCT. H.Brouwer Beile aan Eé. Mededeling plaats bespreking. KV aan Eé. Verzoek toezending stukken. (Eé) aan KV. Bijgaand concept subs.aanvraag. Gevr. machtiging Fl opdracht te geven. Advies stelpost op te nemen voor schilderen kas. (Eé). Concept subs.aanvraag bij CRM. (Eé) aan KV. Nota. KV aan CRM. Subs.aanvraag. KV aan Prov.Museum Drenthe, idem. KV aan Eé. Machtiging Fl opdr te geven onder voorbehoud goedkeuring en subs.verlening. (Eé) aan Fl. Principeopdracht en verzoek verkorting levertijd. (Eé) aan KV. BS bij afschrift vorige. Fl (Steketee) aan Eé. Reactie. Levertijd nog onzeker. CRM aan KV. Goedkeuring en toezegging aanmoedigingssubsidie 20%. KV aan Gem.raad Beilen Subs.aanvraag. KV aan Eé. BS bij afschriften. (Eé) aan KV. Levertijd wordt korter, mits definitieve opdracht p.o. komt. Suggestie subs.aanvr. bij Pr.Bernhard.f. KV aan Eé. Machtiging. Kan er nu iets gedaan worden, de bespeelbaarheid iets te verbeteren? (Eé) aan KV. Reactie. Tijdelijke verbetering kan niet met lekke windladen. (Eé) aan Fl. Opdracht en mededeling vorige. Fl aan KV. Rekening. Fl aan Eé. Reactie. KV aan CRM. BS en mededelingen. (Eé) aan KV. Over declaratie en vraag of prov. en gem. al subs. hebben toegezegd. Fl aan Eé. BS bij: Fl aan KV. Dank voor remise.

60

6/5'68 23/9'68 3/10'68 3/10'68

10/10'68 10/10'68 12/10'68 z.d. 26/11'68 23/12'68 24/12'68 24/12'68 24/12'68 30/12'68 31/12'68 6/1'69 6/1'69 16/1'69 19/3'69 21/3'69 10/4'69 10/4'69 z.d. 26/5'69 26/5'69 30/5'69 17/6'69 17/6'69 11/7'69 31/8'69 10/1'70 10/1'70 z.d. 16/1'70 5/2'70

KV aan Eé. Mededelingen over subsidies Prov/gem. Fl aan Eé. Mededeling demontage orgel. Afspraak met Rijksadviseur. Over fin. afwikkeling andere orgels nog geen zekerheid i.v.m. BTW Fl aan Eé. BS bij: Fl. Omschrijving te verrichten werkzaamheden. Rep. balgen (druk is nu 82 mm), kanalen, betere plaats ventilatorkist, conducten, aanv klaviatuur, mechaniek, laderestauratie met dekplaat (lade is doorgezakt), pulp. verv. door pertinaxplaatjes, Sleep dunner maken en tweede sleep (systeem Fl). Anti wormbehandeling kas, uit wijze waarop expr. zijn aangebracht blijkt dat toonhoogte niet is veranderd. Ook blijkt dit uit gedekten: kranten 1863. Disp. beschrijving alle stemmen. Mxt: C 2 1 1/3 1 fs 4 2 2/3 2 1 1/3 fs' 8 5 1/3 4 2 2/3 2 Herstel pijpranden, vervanging voeten waar nodig. Fl aan Eé BS bij copie van: Steketee aan H.Brouwer (KV), Beilen. Over logies en reiskosten KV aan Eé. Over kwartaalformulieren CRM en mededeling definitieve subsidie toezegging prov. en gem. Aantekeningen over kosten. Fl. aan Eé Kosten vervanging voeten van ca 30 frp., bladgoudbelegging der "labia's" Eé aan KV. Over overleg schilderwerk met Corn.Jansen en subsidiering daarvan. (Eé) aan KV. Over zijn rekening. (Eé) aan KV. Rekening. KV aan firma T.Manak&Zn. Assen. Opdracht schilderwerk in overleg met prov.mus.Assen. Fl aan KV. Rekening. KV aan Eé. Overzicht kosten i.v.m. kwartaalnota CRM. (Eé) aan Fl. Accoord met 26/11. Bladgoud uitgesteld in afwachting beschildering kas. Verzoek kosten op te geven, mededelingen over congres NOV in herfst'69 en zijn scriptie in HO jan'69 Engels versus Ned.Orgelbouw en Marcussen 1). Fl aan Eé. BS bij (10 dagen later!): Fl aan Eé. Over rekeningen. KV aan OC. Uitnodiging ingebr.n op 2/4 OC aan KV. Verhinderd te komen. Fl aan Eé. BS bij eindafrekening en neg. reactie op Eé's wens de naam van de adviseur op de fotokaarten van o's te vermelden. Fl aan KV. Rekening. Kladje over rekeningen. (Eé) aan KV. Goedkeuring restauratie. Interessante constructie der windvoorziening uit de overgangstijd van spaanbalgen naar mag.balg hersteld. Verder uitvoerige toelichtingen op nota's. Eé aan KV. Rekening. OC aan KV. Voorstel datum komst Hü. OC aan KV. Verslag eindkeuring. Goedgekeurd. Om moet 2 kleinigheden in orde maken "De klank van het orgel is stellig niet onaantrekkelijk" Ondertekend door Hü, P.C.Elfferich voorz, dW. OC aan Fl. Mededeling kleinigheden. KV aan Eé. Over nota's. Bijlage: Overzicht nota's. KV aan Eé. Verzoek gele briefjes en verantwoordingsformulier toe te zenden. Geel briefje (CRM). Eé aan KV. Over afrekening. Geldelijke verantwoording (niet ingevuld formulier). OC aan KV. Excuus voor fout in rekeningen KV aan Eé. BS bij fotocopiee"n. Enkele vragen Fotocopieën: Rekeningen van Fl (21/3'68, 30/12'68, 10/4'69, 21/5'69), Eé(2/3'67,26/5'69), OC (26/11,68, 8/8'69, 16/1'70), firma Manak (jan'69), Elektrohuis Knol(19/10'68), onleesbaar (koffie) (24/12'68), Steenge-Muggen (kostgeld, 23/12'68), Bouwbedrijf Stevens (nov'68), vervoersbriefje.

Ingevoerd 30/5'97. Gunnink: Geen nieuwe gezichtspunten. Eén der RK o's uit Groningen (Dominicuskerk) ging in 1840 naar Zwolle Egl.W 1) HO'70 p 2 (vO)

Bemmel, Hervormde Kerk. Afkorting R: G.Chr.Rietveld, Schoolhoofd Bemmel en pres.KV, Vader organist. 12/8'49 13/8'49 22/8'49 24/2'52 29/2'52 19/5'52 19/5'52

R aan (OC?). 2 heren (wo Eé) der OC orgel onderzocht. Conclusie: herstel niet aan te raden, over herstel- of vervangingskosten, Bijgeschreven onduidelijke dispositie, mogelijk bedoeld: I. P8 B8 Hf8 O4 O2 Mxt3-5st II. B8b/d VdG8 Sal8 Fltr4 O2 P. Sb16 Trm, Vnt, Mnk OC aan "Amice", verzoek vorige af te handelen samen met Eé die op de hoogte is van oorlogsschade-vergoeding. OC aan R. Taxatie geschiedt door om. Daarvoor vL aangewezen R aan ? Over aanbod van een kerk te Amstelveen R aan ? KV bericht na tel.mededelingen over o te A. niet op aanbod in te gaan. B.F. Bergmeijer en GACdG aan ? Betr. hun aanbod in "de Hervormde Kerk". Kas Knipscheer 1817, lade met pijpwerk, man II en Ped. moeten nieuw worden gemaakt. Slooff aan R. Aanbod mech. o. P4 V8 Ged 8 Dlc8 Spf4 Trem Sb16 Pedk

61

21/5'52

24/5'52 8/6'52 9/7'52 22/8'52 16/9'52 16/10'52 28/10'52 4/12'52 1/10'53 23/10'53 30/10'53 6/11'53 12/11'53 21/11'53 25/11'53 16/2'54 20/10'54 26/10'54 22/11'54 24/11'54 1/10'62 22/10'62 29/10'62 31/10'62 19/11'62 2/5'63 3/5'63 26/5'63 18/7'63 23/7'63 12/8'63 19/8'63 20/8'63 20/8'63 22/8'63 28/1'64 6/2'64 11/3'64 12/6'64 18/6'64 19/6'64 1/7'64 1/7'64 9/7'64 9/7'64 18/7'64 24/7'64 1/11'64 4/11'64 4/11'64 22/1'65 23/3'65 25/4'65

vL aan Eé. Naar aanl. bespreking met KV: Aanbod voor 1 kl of 2 kl o, prijzen voor: A. P8 Hp8 O4 Splf4 N22/3 O2 Mxt1'3-4st Pd B16 B. Hw P8 Qd8 Splf4 Mxt2'5-6st Pos Hp8 P4 Gh2 Pd B16. Beide C-f''' C-d' en Spged16 ipv B16 en sam.st Mxt R aan ? Restauratie gebouw gegund. Bijgaand nog twee aanbiedingen (Slooff en GACdG dus waarsch) R aan ? Over o ChrGeref.Lisse, waarop de aanbieding van vL "betrekking heeft" met foto'tje (neo-gothisch). Lijkt acceptabel. R aan ? Dreigt inregenen in oude orgel. Haast geboden. vL (geen geadr.) Restauratieplan. Bijgeschreven "gaat niet door", zelfde disp als 21/5, B. KV aan (vL?). KV wil ingaan op aanbod levering 2 kl o. Plan o.restauratie door Mon.z. niet goedgekeurd. R aan OC. Over komende bespreking vL aan Eé. Mon.z. accoord met veranderingen aan o vlgs voorstel 22/8'52. OC aan KV. Eé en Hen accoord met voorstel. Gedeeltelijke bouw heeft weinig zin. OC aan KV. Hü bereid inspeling te verzorgen (Eé is er niet) op 30/10. R aan (OC). Ingebrn kerk nu 19 of 26/11. Wie doet inspeling namens oC? Hen. "Bezoek Bemmel". Aantal opmerkingen over o. Afwerking niet 100% R aan ? Ingebr.n.Kerk 26/11. Wie speelt in? Avonddienst Dick Dekker, Amsterdam OC aan KV. Eé zal berichten over inspeling. OC aan KV. Doeve zal OC vertegenwoordigen. OC aan KV. Orgel goedgekeurd voor inspeling. OC aan vL. Wanneer zijn nawerkzaamheden klaar? OC aan vL. Orgel praktisch onbruikbaar. Verzoeke spoedig te verhelpen. OC aan KV. Mededeling vorige. OC aan vL. Graag antwoord. vL aan (OC). Storingen verholpen. KV aan OC. Garantietijd bijna verstreken. Hoewel o. algemeen op Mxt na wordt geprezen is er steeds hangerij. In stookseizoen niet beide kl. gelijktijdig te gebruiken. OC aan KV. Voorstel bezoek Eé en Hü en vL. Bij ongelijk niveau laden krijg je ontstemming, was al zo bij ingebruikneming. KV an OC. Zien Uw komst , liefst met vL, graag tegemoet. OC aan KV. Eé en Hü zullen afspraak regelen. KV aan (Hü) Hopenlijk spoedig onderzoek. KV aan OC. Nog geen bezoek gehad. OC aan KV. Zullen erop aandringen. KV aan ? Overbrenging 2 klav naar 1 lade zal wel te kostbaar worden. Inlichtingen gevraagd over het systeem van de Geertekerk. Hier mogelijk? OC aan KV. Voorstel de 2 kl op één lade te bouwen. Pres.KV aan OC. Verbazing over gang van zaken en voorstellen. Oude klavier en koppeling hadden niet moeten worden hergebruikt. Advies van nu had 10 jaar geleden moeten worden gegeven. Offerte heeft geen zin. Ik zal KV voorstellen eigen weg te gaan. OC aan KV. Reactie en verweer. Niet zelf stappen ondernemen, maar na vacantie met Eé en Hü praten. KV aan OC. vL wil onderhoud met deskundigen. Hiermee accoord. Verder: aantekening voor intern gebruik. OC aan vL. Afschrift gevraagd van rapport, dat U beter niet had kunnen versturen. OC aan KV. Over toekomstige bespreking. OC interne brief aan Hü en Eé. Tel. vL: Geen rapport gestuurd maar mededeling dat door toestand orgel jaarlijkse stemming onmogelijk is. Rapport Hü (ook namens Eé, geen geadr). Voorstel 1 lade met 2 kleppenkasten zal fin. niet haalbaar zijn. Voorstel vL: Bovenwerk van fosforbronzen stemringen voorzien om 2 x per jaar te kunnen stemmen, lijkt aanvaardbaar. vL aan OC. Offerte revisie, oude koppelsysteem verbeteren, stemringen 2 registers (geen nieuwe lade). OC aan KV. Voorstel opdracht vL via machtiging. KV aan OC. Advies wordt niet opgevolgd. Opsomming van alle frustraties in 10 jaar. Zelfde narigheden in Elst en Middelburg. Voorstel alles in rustig gesprek te trachten tot oplossing te komen. KV aan OC. Accoord met bespreking. OC aan KV. Voorstel datum ontmoeting met Hü dW, Kriek, Arnhem (oud-organist). OC aan Kriek. Mededeling. OC aan vL. Verslag bespreking Bemmel. Mankementen alleen in stookseizoen. Wat zijn kosten verplaatsing windmachine, die nu lucht uit toren aanblaast? Wat wordt bedoeld in offerte met "afregelen mechaniek en koppelsysteem verbeteren"? OC aan KV. Reactie op bespreking. Destijds, gezien toenmalige niveau orgelbouw en geringe prijs verantwoord o gekregen. In stookseizoen direct bij moeilijkheden waarschuwen. vL aan OC. Kosten verplaatsing windmachine. Opmerkingen over verbetering oude koppelsysteem. OC aan vL. Voorkeur voor aanzuigkanaal vanuit kerk. Accoord met steminrichting open p. HGem aan OC. Nog geen prijsopgave vL. Stookperiode met narigheden weer begonnen. OC aan vL. BS bij copie vorige. OC aan KV. Zullen het vL in herinnering brengen. OC aan KV. vL heeft stagnatie bij ander werk. Komt nu vlgd maand. OC aan KV. vL komt in apr. vL aan OC. O. onderzocht. Geen andere ongeregeldheden dan die welke door de heteluchtverw. worden veroorzaakt.

62

29/4'65 1/9'65

OC aan KV. BS bij afschrift vorige. OC aan KV. vL schrijft ons: Met R afgesproken, volgende stookseizoen af te wachten.

Ingevoerd 10/6'97 Overzicht van wat mij (vO) bekend is over Bemmel: Bz 1775 II, 257, 1834, I, 87, HO '54 p 11 en bevindingen ter plaatse: 1775 Een orgel ingewijd 1834 Verandering door Kuerten & Stöcken te Huissen Na 1834 Werkzaamheden Gabry 1944 Ernstige oorlogsschade 1953 Zie boven Later Flentrop verplaatst 2 registers, vervangt houten p door nieuwe en maakt met plakband enige Mxtkoren stom. Situatie '76: I. P8 Qd8 P4 Mxt4-5st res(O2) II. Hp8 Gh2 Splf4 res(N11/3) P. Sb16 Geen pijpwerk van voor'53 (vO)

Benningbroek (gem. Sijbekarspel), Hervormde Kerk. Benschop, Hervormde Kerk. 22/10'56 25/10'56 31/10'56 31/10'56 5/11'56 10/11'56 19/11'56 19/11'56 27/11'56 26/1'57 24/5'57 9/7'57 29/7'57 19/8'57 18/9'57 5/5'58 9/3'59 9/3'59 14/4'59 7/10'59 23/3'60 28/3'60 9/6'60 17/6'60 17/6'60 jun '60

1/7'60 1/7'61 2/7'60 5/7'60 8/7'60 8/7'60 8/7'60 11/7'60 11/7'60 14/7'60

KV aan (OC) Machtiging dK o te laten demonteren en op pastoriezolder opslaan, ivm kerkrest. KV aan (OC). Blijkens inlichtingen, verkregen over dK, gelieve vV opdracht te geven (overleg met Eé). OC aan vV. Offerte gevraagd voor demontage etc. OC aan KV. Nagaan of brandverz ook geldig is als o op pastoriezolder ligt. KV aan (OC). o is bij J.Sloof opgeslagen. OC aan vV. Wanneer offerte binnen moet zijn. vV aan (OC) BS bij: vV aan KV. Offerte. OC aan vV. Nadere omschrijving gevraagd. vV aan (OC) gedetailleerde nota. OC aan KV. Verzekeringswaarde o. OC aan KV. o te laag verzekerd. KV aan (OC). Besloten: bijverzekering. vV aan (OC). Willen geld. OC aan vV. Uitbetaling wacht op inspectie welke binnenkort plaats vindt. KV aan (OC). Moet o ook gerestaureerd? Subsidie? KV aan Eé. Niets vernomen over rest.o. KV aan OC. Idem en afschrift daarvan. vL (adm OC) aan Eé. Wat te doen? KV aan Eé. Wat in archief is gevonden: 1754 J.H.Hartman Bätz, rekeningen 1754-'56 van timmerman (maken kas), schilder Willem Paling. Orgel was geschenk van Baron de Milan Visconti, daarom geen bestek of rekening in kerk.arch. vV aan KV. Offerte voor aanbrengen stemluiken, wijziging windvoorziening, vervanging inferieur klavier, restaur. walsraam, nieuw ped.wellenbord (was triplex), pulpeten verv door schijven, rest. registratuur, lade, vervanging niet orig. P8 (met evt. herstel dubbelk.) en T8, terugschuiven O2 en Q3, pijpw. restaureren, intoneren, bepalingen. vV aan OC. BS bij vorige KV aan OC. Over rekeningen. OC aan KV. Rapport bijna klaar. Geen vertraging: reeds contact met vV en Ous. OC aan Ous. BS bij afschrift vorige. OC. Rapport (bijgeschreven: "door Hü"). Mededeling Hess en HessII, waarom er geen arch.stukken zijn (zie boven). 23/4'55 eerste organist benoemd. Niet orig. klav -g''', lade -c''' aangehp C-c. P8 Rf8 O4 Gh4 Q3 O2 Flag1 Mxt4-6st Co4stdc T8bd. Orgel op scheiding schip/koor. Nu bij rest tegen torenmuur, zodat balgenhok niet kan worden herplaatst. Beschrijving kas, front, mech, windv, klav, Laden, pijpw (grd orig. en in vrij redelijke staat met latere kernsteken) Niet oorspr P8 T8 Q en O2 1/2 toon verschoven. Mxt: C 1 1/3 1 2/3 1/2 c 2 1 1/3 1 2/3 c' 2 2/3 2 2 1 1/3 1 c'' 4 4 2 2/3 2 2/3 2 2 Co 4 2 2/3 2 1 3/5 Advies. Restaur. met verwijdering sponsels, trekvrije plaat, verend sleepsysteem, gedeeltelijke vern. toetstractuur, nieuw balansklavier, vervanging niet orig. ped.wellenbord, nieuwe balg, verv. niet-orig.pijpw. terugsch Q en O2, vervanging versuikerde voeten. OC aan KV. BS bij copieen rapport en offerte vV en concept subs.aanvraag. Advies: direct principe-opdraacht aan vV. OC an Ous. BS bij offerte en rapport. KV aan OC. Machtiging opdracht. vdVlist (pres KV) aan (OC). Subsidie aangevraagd. OC an KV. Reactie. OC aan vV. Opdracht. OC aan Ous. BS bij afschrift 5/7. 2 reacties vV aan (OC), KV en rekening aan ? OC aan Ous. BS bij afschriften. OC aan KV. BS bij afschrift bevestiging vV.

63

15/5'61 17/5'61 17/5'61 20/6'61 20/6'61 22/6'61 22/6'61 27(?)/6'61 30/6'61 30/6'61 30/6'61 8/7'61 17/8'61 17/8'61 12/12'61 14/12'61

vV aan OC. Rekening met BS. OC aan KV. Gefiatteerde nota van vV, over vordering werk. OC aan Ous. BS bij afschrift vorige. OC aan persbureau Ned.Herv.K. Mededelingen over o en restauratie ingebr.n 30/6 met presentatie door Hü. OC aan KV. Aan wie uitnodigingen verstuurd dienen te worden. OC aan KV. Aanvulling vorige. KV aan OC. Uitnodiging. OV aan KV. Ds Spoor (voorz) zal komen. OC aan KV. Eindoordeel. Alles naar wens en in geest Bätz. OC aan Ous. BS bij afschrift vorige. OC aan vV. Idem. vV aan OC. BS bij eindnota. OC aan KV. Idem. OC aan vV. Mededeling doorzenden eindnota. KV aan OC. BS bij geldelijke verantwoording. OV aan KV. Vorige getekend terug.

Ingevoerd 30/5'97. Aanvullingen uit eigen archief 1754/55 J.H.H.Bätz 1828 rest P.Wannewitz 1912 Gabry restauratie, nieuwe Trompet, verder als boven. Bronnen: HO jun'12 en sept'68, Oost vO

Berg v.d. en Wendt. 14/10'60

W.vd Berg aan Eé. Wil zich zelfstandig vestigen in Nijmegen na zijn vertrek bij Fl, over de reden waarvan hij nu maar zal zwijgen.

1 stuk, afk. uit map Zalk, ingev. 14/5’98.

Bergen (NH). Ik had nog een aantekening over een foto'tje. Is dat er nog? Herv. kerk? Bergen op Zoom, voorm. Hervormde Kerk. 4/8'58

Schokking aan Ous. Bericht van J.v.Rossum te BoZ, dat orgel niet wordt onderhouden en steeds achteruit gaat.

Ingevoerd 30/5'97. Del Haye-orgel 1972 verbrand. Over de 4 huidige orgels in deze kerk handelt publicatie 44 Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel. Na hebouw is het gebouw Rooms geworden. vO

Bergen op Zoom, Mariakerk, Koororgel. Krantenartikel over nieuw gebouwd koororgel (er ook een groot o. aanw.) gebouwd door amateur-orgelmakers met deels gebruikt materiaal. 1 stuk, inv. 25/6'98.

Bergen op Zoom, Stichting Vrederust. Uit het stuk in map Herv.k. blijkt, dat hier een orgel is. Bergharen, Hervormde Kerk. 5/9'56 18/9'56 25/9'56

KV aan OC. Aan o "dat het midden houdt tussen een pijporgel en een harmonium" moet electr. windvoorziening worden aangebracht. Advies gevraagd hierover. OC aan KV. Eé en Hü zullen onderzoek instellen en rapport opmaken. ds Pool aan (OC). Dat vinden we te omslachtig. Zoeken zelf naar andere weg.

Ingevoerd 30/5'97.

Bergschenhoek, Hervormde Kerk. 1/5'57 15/'57 20/8'57

26/11'57 Ingevoerd 30/5'97 In archief aanwezig: • •

KV aan (OC) Verzoek onderzoek bestaande orgel. Met Hü reeds afspraak. OV aan KV. Reactie. Verslag onderzoek. 1910 Standaart pneum B16 P8 Rf8 VdG8 O4 Opf4dc Fldlc4 Q22/3dc Wf2 Co4st Sb16tr Trem Gencr, Pedk. Expr, kernst, dunwandig front, zeer veel storingen, dak hardboard, geen bedrag van enige omvang eraan besteden. Advies nieuw mech.o. van plm 21 registers OC aan KV. Verzekeringswaarde orgel. foto nw o Versch 1959 op 462. krantenknipsel 1910 over overdracht 10/11. Hieruit: B16 was hogedrukregister van nieuwe vinding. o. "van zelfde gehalte" als in aanbouw zijnd orgel Geref. Maassluis.

Berkel en Rodenrijs, Hervormde Kerk. 8/1'51

dK aan KV. Prijsopgave restauratie. Windl.restaur.. a.v.: "Daartoe moeten alle pijpenstokken en slepen van de lade worden genomen, even als de dammen. De sponden welke stukgesprongen zijn, worden opnieuw gelijmd en waar nodig spieen ingetrokken.". Verdere reparaties en schoonmaak Sal8 -> Qf22/3 (afsn. en bijplaatsen ontbr. gr.oct), bijpl. Sb op mech.sleepade met klassieke pulpetenzakjes, aanbrengen pedk. Nieuw ped.kl. met grotere omvang (-d'), toevoegen schokbalg.

64

3/2'51 18/4'51

OC aan KV. Hen zal onderzoek doen OC aan KV. Van orgel, 1810 geschonken, alleen kas over. Inscr. in kleppenkast 1889. Toen moet lade, mechaniek en overgr.deel pijpw zijn vernieuwd. Op "speeltafel" J. van Gelder, Leiden. O2 en delen andere reg. zijn oud. Rest 1889, slap materiaal, getande kerns, expressions. Opmerkingen over klank, technische gebreken. Veel kritiek op offerte dK. Sb16 is zinloos. "Toon houten Sb van nature log en onduidelijk", kostbare nieuwe apparatuur, Schokbalg hoeft niet, ped.klavier is nog uitstekend (uitbr. betreft 2 toetsen). Slechte ervaringen met dK. Restauratie verantwoord. Co -> Mxt3-4st, Sal->Q3. Verder gaand voorstel: Pijpwerk omsmelten, nw disp. nog verder gaand: Ook nw lade en kas ondieper. 23/7'51 vL (geen geadr). Kostenopgaaf voor: gebr. schoonmaak en reparaties en: A. Co3stdc->Mxt3-5st11/3', Sal8(c)->(PrQ22/3(c), VxCdc->Sq2stdc B. Deling windlade in: P8 Qd8(nw) O4 Mxt3-5st2' Sxq3st Pos Hp8 Spg8 (C-B met Hp) Rf4 N22/3( nw) O2 Schalm8(nw) Ped Sb16. overige bestaand pijpw. Rf4 deels, Sb van B16 C. Herstel oorpsr. afmetingen kas, geheel nw o met disp als onder B 18/9'51 vL (idem). Aanvullingen op vorige. A. als vorige B. Omsmelten pijpw. en disp.: P8 Qd16 Hp8 O4 Splf4 O2 Gh2 Sq3stdc Mxt4-6st T8. Samenst. vulst. 11/10'51 OC aan KV. Voorstel bespreking met Eé. 13/10'51 KV aan Eé. Voorlopig geen bespreking. Eerst intern overleg. 16/11'51 OC aan KV. Betreuren Uw beslissing (geldgebrek). Nu volgen aan aantal fotocopieën: 30/11'55 Ondertekend contract Reil en KV betr. uitbr. orgel. Hw P8 (omsmelten oude), Rf8 (uit 4'), V8 (C-H gec), O4 (wijder maken), Splf4 (n), Q22/3(n), O2 (wijder maken), Mxt5-6st2' (n), Dwerg-Cmb4st (n,Gmbmensuur1/16'met sept. en terts), T8 (n), Trem Rw Qd8 (n), Hp8, P4 (n), Nh2 (n), Q11/3 (n), Sq2st (n), Sch3–4st2/3' (n), Dlc8 (n), Trem Ped Ob8 (n), Sb16, Gedb8, Korb4 (n), Rsp4st (n), Znk2 (n), Bz16 (n), 3 koppels. Verplaatsing en aanpassing kas, Oude lade wordt Rwlade 4 tekeningen genoemd (zijn niet aanw) Opvallend de samenstellingen van Cmb en Rsp: Cmb: C 1/16 1/20 1/24 1/28, rep op E G B c es f as b c' es' f' as' c'' es'' f'' as'' b'' c''' d'''( 2 1 3/5 1 1/3 1 1/7) Hij wordt dus steeds lager ! Rsp: 6 1/5 5 1/3 2 2/3 1 1/3 zonder rep. 24/1'56 Reil aan KV. BS bij tekeningen en opmerkingen over plaatsing orgel. z.d. Overeenkomst Reil en KV. o.m. over arbitrage. 18/5'63 Reil aan KV. Opsomming van wat allemaal verbeterd moet worden aan het o. (Einde fotocopieën.) 3/9'63 KV aan OC. Rapport gevraagd wegens slechte toestand o. 7/9'63 OC aan KV. Reactie. Over keuze adviseur met opmerking over vorig advieswerk van Eé. 24/9'63 OC aan KV. Reactie op tel.gesprek 9/1'64 OC aan KV. Opgave mogelijke data voor onderhoud met Eé 11/3'64 OC aan KV. Nieuwe opgave gevraagd (Eé moest eerdere afzeggen, "familieomstandigheden van ernstige aard") 18/3'64 OC Interne brief aan Eé. Over data. 26/3'64 OC aan KV. Bevestiging datum. 6/4'64 (achterzijde van stuk 10/2'65) Aantekeningen, o.a. disp. van alleen Hw (als 30/11'55). 16/4'64 KV aan OC. BS bij fotocopieen (kennelijk de boven genoemde). z.d. Kladaantekeningen met gebreken van het o. 9/5'64 KV aan OC. BS bij prijsopgave Reil van 28/4'64. 19/5'64 OC aan KV. Reactie. Doorgezonden aan Eé. 23/9'64 HervGem aan OC. Niets meer van Eé vernomen. 4/11'64 OC aan KV. Eé wil nog een keer o bezoeken. Voorstel datum. 23/12'64 OC aan KV. Rapport en advies. Over niveau van Reil toen en nu. Windladen door en bijspraak, mechanieken onoordeelkundig aangelegd, constructie rugw.kas. Onegale intonatie, slecht gesoldeerde conducten. Citaat van R's eigen opsomming gebreken. Herstel dient uitsluitend op kosten van R te geschieden (garantietermijn 20 jr, R. wilde wegens garantie slechts f 29000.- van de kosten zelf dragen). Arbitrage noodzakelijk. 22/1'65 OC aan KV. Over deelname Hü aan gesprek Eé en KV met R. 1/2'65 ? aan KV. Rekening. 10/2'65 Aantekeningen vergadering. 15/2'65 (Eé) aan KV. BS bij afschrift volgende: 15/2'65 (Eé) aan R. Bevestiging afspraken. Volledige garantie voor herstel orgel op niveau 1955. Toepassing nieuwe vindingen niet op kosten van R. Over bezoek aan werkplaats en gerestaureerde o te Heerde door Eé en Hü. 1/11'65 (Eé) aan KV. Werkpl. en o. te H. bezocht. Aanmerkelijke verbetering t.o.v. werk van R.senior. Gebr.R zullen voorstel doen en o Nicolai bezoeken. 25/1'66 Eé aan KV. Rekening. 28/2'66 (Eé) aan R. Dringend verzoek ontwerp op te sturen. 28/2'66 (Eé) aan KV. BS bij afschrift vorige. z.d. Kladaantekeningen betr. onkosten. 12/3'66 R aan Eé. Eerst Hw-lade. Wat we eraan doen beslissen we tijdens het werk. 28/3'66 (Eé) aan KV. BS bij vorige. Reil op zijn verplichtingen gewezen.

65

27/4'66 3/5'66 24/5'66 24/5'66 16/6'66 31/1'67 10/2'67 17/2'67 1/3'67 5/4'67 z.d. . 11/9'67 1/11'67 1/4'68 1/4'68 10/5'68 26/3'70 14/7'70 31/7'70 z.d.

R aan CvB (!) en Eé. Opsomming van onder garantie te verrichten werkzaamheden. Ook een door Eé gemaakt afschrift hiervan. (Eé) aan R. Geen termijn genoemd voor aanvang werkzaamheden, daardoor planning toezicht moeilijk. Advies: geen pulpeten handhaven. Dringend verzoek werkschema toe te zenden. R aan Eé. Enige mededelingen planning werk. R aan Eé. Enige mededelingen planning werk. (Eé) aan KV. BS. bij afschrift vorige. Hoofdwerklade, afkomstig van vorige o. met vuren scheiden en eiken sponsels wordt uitgegoten en van masoniet dekplaten voorzien. Verend sleepsysteem op kosten KV. PCTZH aan OC. Advies gevraagd over de kosten. OC aan PCT. Mededeling gang van zaken. PCT aan HervGem. Goedkeuring verleend. (Eé) aan R. Door auto-ongeval vertraging in correspondentie. Nota gevraagd. R aan ? 3 Rekeningen: verende afdichtingen, stemmen, kostgelden. Aantekeningen bij bezoek aan orgel (Eé) aan R. Stemming noodzakelijk. Opsomming van wat nog verbeterd moet worden voor de keuring. Eé aan R. Hü en ik wilden o keuren. Opsomming gebreken die niet blijken te zijn verholpen. Eé aan KV. R is garantieverplichtingen in ruime mate nagekomen. Huidige resultaat gevolg van veel kritiek op details. Eé aan KV. Nota. OC aan KV. R verplichtingen nagekomen. Advies betr. luchtvochtigheid. OC aan KV. Advies andermaal Eé in te schakelen bij verplaatsing windmachine van toren naar kerk wegens torenrestauratie. (Eé) aan KV. Voelt zich niet de aangewezen persoon met R. te werken gezien controverse op artistiek en technisch niveau. Bolt wil wel met R. werken. OC aan KV. Reactie op afschrift vorige. Bolt of Talsma kiezen. Kladaantekeningen over mankementen van een orgel.

Ingevoerd 11/6'97. Zie verder Bolt-archief.

Berlicum, Hervormde Kerk. Afkortingen. T&H dT 7/6'49 1/8'49 11/8'49 z.d. 31/7'50 21/10'50 29/11'50 7/12'50 13/12'50 4/1'51 24/5'52 7/7'53 25/9'53 27/10'53 9/11'53 3/12'53 3/12'53 22/5'57 z.d. 24/7'57

arch.bureau Frans den Tex & Jan Hilklebrants te Blaricum. F.den Tex (KV) T&H aan Eé. HervK te B. weer opgebouwd, willen Uw advies voor een o. T&H aan Eé. Zaak met Ds Hansen besproken. Voelt ook veel voor laten maken o door "die jonge orgelbouwers .. die nog reputatie moeten maken." Hoe aan geld te komen. T&H aan Eé. Hoorden van prachtig o te koop in Maassluis. ? aan KV. BS bij prijsopgaaf vV: ` vV aan KV. Offerte voor Hp8 P8(A) O4 O2 Gedf4 Sch11/3 Sifl1 C-f''' excl kas en verblijfskosten. (OC) aan dT. Inzake Berlicum: Over contractueel vastleggen opdr aan vV behoudens goedkeuring mon.z. Inzake Meeuwen: over off. vV Wijz. Sq2st door Spq3 lijkt verbetering. (OC) aan dT. Inzake Berlicum: Verm. geen bezwaar mon.z. Verder ober Meeuwen. Inzake Meeuwen Als nieuwe tekeningen gereed zijn, kunnen we ontwerp voor een kleiner orgel maken. T&H aan Haveman. Rijkscommissie gekozen voor een der 2 ontwerpen. Opdr. gaat naar vV. Gelieve concept-contract klaar te maken. (OC) aan dT. Wie tekening maakt: met Eé afhandelen. Metaalprijzen gestegen. vV aan KV. Over verhoging bouwkosten door prijsstijging orgelmetaal. Voorstel de pompinstallatie te laten vervallen en balg in orgel te pl. (OC). Eindrapport door vV geleverde o. Alles vlgs bestek, klank uitstekend. Balg nu in orgel: verbetering. OC aan BRC. Orgel groot succes, veel bezoekers. Voorstel door gemeente aan OC verschuldigde bedrag voor te schieten. OC aan BRC. O besteld in verwachting, dat de classis Assen adoptietoezeggingen zou nakomen. Verzoek geld te verschaffen. OC aan KV. BS bij te tekenen verzoek aan BRC. OC aan KV. Is brief verzonden? OC aan BRC. Namens KV dank voor besluit bedrag direct aan OC over te maken. OC aan KV. Mededeling besluit BRC. OC aan KV. BS bij conceptbrief: Conceptbrief KV aan Comm.der Koning in NB. Willen luiken orgel doen beschilderen. Verzoek voor gelden daartoe gunstig advies uit te brengen aan Comité voor de Zomerpostzegels. OC aan KV. Was ons niet bekend, dat de luiken al beschilderd waren.

Ingevoerd 11/6'97. D zken betr. Meeuwen, alddar naar hier verwezen.

Berlin, veel orgels. • Programma

Berliner Orgeltage 5/6-10/6'61. Veel disposities en programma's. en artikel Gunnar Stehr "Berlin als Orgelstadt". Afbeelding o. St.Marien (XVIII front)

1 stuk, inv. 25/6'98.

Berlin Charlottenburg, positief. 66

•

Afbeelding, disp. orgel uit 1650 Hlzged8 Qd4 Pr2 Siffl1 Cmb1/6'1f Trem Cmb: C 1/6, c 1/4, f 1/3, c 1/2, f' 2/3, c'' 1, f'' 1 1/3 rest. Sauer. men art. van T.Fedtke.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Best, Hervormde Kerk. 4/10'55 7/10'55 19/10'55

OC aan KV Eindhoven. Vernomen bouw kerk te Best. Vraag of Best onder Eindhoven ressorteert. HervGem Eindh aan (OC). Nee. Juiste adres. OC aan KV Best. Vernomen bouw, etc. Graag contact met architect.

Ingevoerd 11/6'97.

Beuningen, Hervormde Kerk. 18/6'54 25/6'54 7/7'54 7/7'54 7/7'54 8/12'54 27/1'55 4/2'55

KV aan OC. Advies gevraagd n.a.v. toestand o. OC aan KV. Reactie. Onderzoek nodig. Ds G.Messie te B. Waar sleutel is te verkrijgen (hij gaat zelf met vacantie BRC aan OC. Welke kerkontwerpen zijn goedgekeurd: Koudekerke, Ouwerkerk, Zaandam Eé of Hü zal contact opnemen. OC aan KV. Verslag onderzoek Hü. Waarsch. oorspr. kab.o., achterwand vervangen door facade van houten quasipijpjes, doorspraak, beschadigingen door veelvuldig stemmen, inw. vervuild (er staat "vernield"). Restauratie of verkoop en aanschaf 5 st o van vV, hetgeen waarschijnlijk goedkoper is. Messie aan (OC). Besloten nieuw orgel over enkele jaren. OC aan KV, Reactie

Ingevoerd 11/6'97. De situatie in 1987 was ongeveer zoals Hü beschrijft. Situatie vergelijkbaar met oude toestand in Leur. Zou dus werk van Leichel kunnen zijn (vO)

Biddinghuizen, Protestants Kerkcentrum "De Voorhof". Afkortingen BPKB (K)BCB BPKV O&F Z&F 23/7'65 3/8'65 1/9'65 ingek 1/9'65 z.d. z.d. z.d. z.d. 20/9'65 nov'65 2/11'65 z.d. 26/11'65 6/12'65 10/12'65 z.d. z.d. 11/1'66 25/1'66 z.d. 10/2'66 21/2'66 24/2'66 28/2'66 9/3'66 16/6'66 21/6'66 6/7'66 8/12'66 8/12'66 13/12'66 16/8'67

Bouwcommissie Protestants Kerkcentrum Biddinghuizen, vaak van naam veranderd: (Kerk)bouwcommissie Biddinghuizen Bouwc. P.K. "De Voorhof" W.B.Ouendag en E.M.Fontein, de architecten. Later: Prof.Ir H.T.Zwiers en Fontein BPKB aan OC. Architect kerkbouw aangewezen. Besloten: Adv.instantie: OC. Adviseur: Eé. OC aan BPKB. Reactie. VA wellicht niet nodig OC aan BPKB. Stukken doorgezonden aan Eé. Invulstencil betr. vergadering Notulen verg. 16/7'65 KBCB (niets over orgel) Idem 16/9'65. Hierin advies Eé gesloten kap en harde vloer. O minimaal. 6 st Stencil. Adviezen en opmerkingen uit Kr en de gemeente. Notulen verg BCB op 28/10'65. Mededeling (van Eé afk.) over contact met Frobenius. Frobenius aan Eé. Beschrijving types "Isho/j" en Ho/rve. Geen 6- of 8 vt serie-orgels. De architecten. Toelichting op het ontwerp voor een Protestants Kerkcentrum te Biddinghuizen. Over orgel slechts: 10 stemmen. O&F. Voorstel ontmoeting. Notulen verg KBCB op 24/11'65. O&F aan Eé. BS bij definitief ontwerp. Niets van u gehoord: Daarom plan zelf uitgewerkt. (Eé) aan O&F. Verweer. Hij had juist alles gedaan om contact op te nemen. Alsnog data voor bespreking gevraagd. O&F aan Eé. Reactie, enige mededelingen over orgelbalkon. Notulen verg.BCB op 3/1'66. Over o: 3 mogelijkheden Frobenius: Besloten o 10 st. Zou in Nederland meer kosten. Advies Eé vloerverwarming. Klad. Frob aan Eé. Prijs Ho/rve, ook als kas van vuren is en tekening. Eé aan BPKB. Onkostennota. Not. verg BCB. Orgel: Prijs Frob blijkt hoger. Contact gehad met vV over orgel waarvan er meerdere gebouwd worden, 12 st. vV ter vergadering aanwezig. Na wat "handelen" tot dit o besloten. vV aan Eé. Bevestiging mondelinge opdracht, nota, offerte en BS. Disp. in offerte: P8 Hp8 O4 M4st II. Ged8 Rf4 P2 N11/3 Sxqdoorl Ped Sb16 P8(tr) C-f''' C-f' 3 kopp. (Eé) aan BPKB. Over nader uitwerking offerte en contact met arch. over frontontw. OC aan KV. Accoordverklaring. (Eé) aan OC. Reactie op opmerking in vorige over betalingsregeling. O&F aan Eé. Verzoek toesturen frontontwerp. Eé aan KV. Nota met BS. vV aan BPKB. Nota 2de termijn met BS. (Eé) aan BPKB. BS bij nota 2de termijn (ook nog eens!) vV aan BPKB. Orgel geheel gereed. Wordt opgeslagen zolang kerk niet gereed is. Nota 3de termijn. vV aan Eé. BS bij vorige (Eé moest het weer naar BPKB doorsturen). (Eé) aan BPKB. BS bij stukken 8/12 en nota. Z&F. BS bij gewijzigde bladen 38 en 39 (orgel voor dempkist gesitueerd).

67

21/8'67 12/12'67 22/12'67 27/1'68 27/1'68 23/2'68

An. aan Eé. Tekeningen graag retour. OC aan BPKV. Kunnen niet ingebr.n. De Voorhof op 15/12 bijwonen. vV aan BPKB. Nota en BS aan Eé. Eé aan BPKV. Eindrapport. Onvoorwaardelijk goedgekeurd en veel lof. Orgel ook goed te gebruiken als de de ruimte wordt aangevuld met de secundaire ruimte. Eé aan BPKB. Nota. OC aan Eé. BS bij brieven over eindkeuringen te B en te Leek. Willen dat in vervolg eindkeuring op voorgeschreven wijze plaats vindt. OC aan BPKV. Afspraak eindkeuring door Hü. OC aan BPKV. Orgel onvoorwaardelijk goedgekeurd. Foto.

23/2'68 19/3'68 z.d. Tekeningen z.d. O&F tekening kerk 10/8 en 6/8'67 (Z&F) Blad 38. Opstelling kerkbanken. 14/6'67 Z&F Blad 39. Put t.b.v. dempkist orgel. Ingevoerd 12/6'97.

Bierum, Hervormde Kerk. 27/1'49 22/7 .. 22/7 .. 4/3'50 30/12'53 •

Ruiter aan ? 1894 (!) Schnitger/Freitag. Voor zover na te gaan tot 1945 in originele staat, op balg na (mag.b.) 1945 granaattreffer op gewelf kerk. Veel pijpen en klavier zwaar beschadigd. Lade lijkt mee te vallen. Disp P8 P16dc Rf8 O4 Q3 F4 O2 Wf2 Mxt3-6st T8 aangehp. Kosten herstel. C (Eé 2de secr) aan KV Afspraak bespreking in B. Eé aan Ruiter. Afspraak i.v.m. berging orgel Mr Haveman aan Eé. Staat o op mon.l? OC aan KV. Advies de architecten te schrijven: Over nota en vraag waaruit de bemoeiingen (der arch.) inzake bouw o hebben bestaan. Foto.

Ingevoerd 13/6'97. In map Appingedam: 1/12 .. OC aan architecten o.m. over Bierum. Het orgel is vlgs mijn gegevens in '53 door R gerestaureerd (vO)

Biggekerke, Hervormde Kerk. 21/3'52 24/5'52 13/6'52 19/6'52 z.d. 2/7'52 30/7'52 27/8'52 8/10'52 21/10'52 28/6'53 6/5'54 28/6'54

L.Eversdijk, orgm te Goes aan KV. Over wormvrij en schoon maken o. en omruilen windmachine door hem. In 1944 o in conc.zaal Middelburg gerestaureerd, eveneens van Duits fabrikaat. KV aan OC. Advies over werk Eversdijk gevraagd. (OC) aan KV. Graag bericht aan Eé met nadere gegevens. KV aan Eé. BS bij correspondentie. Aan Ev. gezegd nog geen nieuwe windmach. te leveren Aantekeningen Steinmeijer en Strebel 1922. I. P8 F8 O4 II. G8 L.ged8 TrFl4 Sub en superkopp Sb16 Zonder opdracht begonnen. Opmerkingen over vuil, houtworm e.d. KV aan Eé. Wat doorgegeven is aan Ev. Was het eens over houtwormkwestie, beaamde niet mening betr. kwaliteit o. OC aan KV. Verslag onderzoek werkzaamheden Eversdijk. O zeer oppervlakkig gereinigd, zeer ontstemd, hanger en toets die niet werkt. Veel houtworm. O. van slechte makelij, getuige gebruikte houtsoorten. Advies aanneemsom niet uit te betalen. Beste: sparen voor nieuw goed orgel. KV aan OC. Ev is nu klaar en wil werk door OC laten keuren in zijn aanwezigheid. KV aan OC. Antwoord op vorige brief gevraagd. OC aan KV. Verzoek aan deskundigen doorgegeven. OC aan KV. Nota. OC aan KV. Verzoek bedrag te voldoen. KV aan OC. Eé heeft orgel bekeken en er even op gespeeld. Hij had geen onkosten, omdat hij die dag in Zoutelande een concert moest spelen.

Ingevoerd 13/6'97.

Bilthoven Hervormde Kerk ("Biltsche Kapel"). Programma('s) Bilthoven, Hervormde Kerk. 23/5'61 15/8'61

BBR aan OC. BS bij ontwerptekeningen. Kerk niet aangepast aan kerkorde. OC aan KV. Opmerkingen over tekeningen, raadgevingen.

Ingevoerd 13/6'97.

Bilthoven R.K. kerk. 18/8'64 18/3'65 18/3'65 z.d. 25/1'66

J.Walrave, pastoor aan Eé. Uitnodiging tot bespreking over plaatsing nw o door Vdg. vV aan Eé. BS bij offerte. vV aan Kerkbestuur O.L.Vr.par. te B. Offerte voor P4(F) Hp8 Rf4 O2 Mxt2stbd C-f''' C-d' Aantekeningen. Eé aan Krkbest. Nota.

Ingevoerd 13/6'97.

Bladel, Hervormde Kerk. 68

(thans KV Bladel) • 2 gelijke afschriften uit Handelingen des E.E.Kerkeraads van Bladel Hapert 1764-1857: 9/11 1834 o in k van Bladel ingewijd, geb. door P.J.Geerkens Dordrecht, bespeeld door J.Spaan, predikant van de Herv.gem te Hoogeloon c.a. Op achterzijde van één daarvan: aantekeningen met o.m. disp. 18/7'56 J.Ploeger, hfd streekschool Hapert. In k te Bladel mooi kab.o. dat in verval begint te raken, etc. 2/8'56 OC aan KV (Ploeger). Gebr. antw. vóór 27/11'59 KV aan OC. Advies en deskundig onderzoek gevraagd. 29/12'59 KV aan ? Kom zo spoedig mogelijk met Ous. 5/1'60 KV aan (OC). In juli zijn Ed en Eé geweest en zouden in sept met Ous weer komen. Uitdrukkelijke opdracht o niet te stemmen. 9/4'60 OC aan Ous. BS bij afschrift aan KV. Eé zal afspraak maken. 7/8'61 vdB&W aan J.Ploeger te Hapert. Rapport en rest.voorstel. Kab.o. Geerkens, verm. 1825. C-e''' P8dc Hp8 P4 F4 Q3dc O2 SO1bs, doorl. reg b/d gescheiden. Alle p. orig./ maar beschadigd. Rest.voorstel: sponsels verv. door plaat, bruggetjes, nieuw ventielleer, pertinax slepen, etc. Nieuw ivoor toetsbeleg. Nw walsen, invoeren, etc, 2de windkanaal, herstel kas, aanvullen ontbr. ornamenten. Prijsopgave. 11/10'61 KV aan OC. Kerk en o. moeten gerestaureerd, o door U reeds onderzocht. Er is prijsopg. vdB&W. Aant. voor Eé. Spoed, kapers op de kust. 8/5'62 KV aan OC. Omdat van OC geen reactie kwam, contact opgenomen met Ous, die adviseerde, A.Engels als adviseur te benoemen. Graag offerte vdB&W retour. 9/5'62 OC aan KV. Reactie. Afschrift met BS aan Ous en PCT. Inv. 25/6'97 en 4/6'98. Aantekening bij afbeelding, reeds in archief aanwezig: P.J.Geerkens, 1825, gerestaureerd 1968 door vV. Het is in werkelijkheid 1834 9/11 (ook in Boekzaal) vO

Blaricum, Hervormde Kerk. 9/7'57 4/8'56

5/9'56 18/9'56 10/10'56 25/10'56 31/10'56 15/3'57

OC aan KV. O te laag verzekerd. Fl aan KV. Nieuwe prijsopgave voor a. Herintonatie van de registers: B 16, P 8, O 4, O 2, Rf 8, Rf 4, Mxt, Q 2 2/3, CO (5st norm, alleen 2 2/3 en 1 3/5 blijven), Hp 8, N 2 2/3, Wf 2, T 1 3/5, Ped Cello 8 1 1/2 oct opschuiven en aanv. tot 2'. altern. 1: Cello verv door Rsp 2 2/3 (bestaand pw). Altern. 2. Comb. B 16 wijzigen in B 8 (??). B 16 op I blijft. Rsp als vorige. KV aan (OC). Organist wil wijzigingen. Fl gaf prijsopgave. Advies gevraagd. OC aan KV. Eé en Hü zullen afspraak maken voor onderzoek ter pl. OC aan KV. Eé en Hü willen bespreking met KV. KV aan (OC). Als Uw advies luidt: geen veranderingen, t.z.t. nieuw instrument, hoeft U niet te komen (fin. redenen). Willen wel schriftelijk rapport. OC aan KV. U krijgt bericht na comissoriale behandeling. OC aan KV. Verhandeling over ambachtelijke orgelbouw etc. O stamt uit tijd van eerste herbezinning, maar pneumatisch. Orgel behoorlijk gemaakt voor de bouwtijd. Modificeren naar huidige inzichten tot mislukken gedoemd. Sparen voor nieuw orgel.

Blija, Hervormde Kerk. 19/7'60 22/7'60 8/10'60 14/10'60 22/2'61

18/3'61 22/3'61 18/4'61 6/7'61 22/6'61 19/7'61 7/8'61 21/9'61 7/11'61 9/11'61 30/11'61 5/12'61 10/12'61 19/12'61 9/1'62 27/2'62

KV aan (OC). Aan orgel (vDam XIXB) dienen verbeteringen aangebracht. Is Uw advies nodig? OC aan KV. Onderzoek gewenst. KV aan OC. Reactie. OC aan KV. Ed zal afspraak maken. OC aan KV. Resultaat onderzoek v.Dam-o. HW P16 (af G open) B16 P8 Hp8 O4 Rf4 Qpr3 O2 Co4st T8dc/b Bovw Vln8 VdG8 Aeo8 Rf8 Sal4 Fltr4 Gh2 Bw in zwelk, mank, trem, 2 afsl, C-g''', C-g, doorspraak, uitgesleten mechaniek, windmach. met te weinig capaciteit, kernst, expr, kleine voetopeningen, worm in kas, verzekeringswaarde. Advies: Schoonmaak, houtw.bestrijding, betere windmachine, invoeren, pedaal vervangen (tot d'). Verzoek machtiging off.aanvr. B&T. KV aan OC. Gevr. machtiging. Ook andere firma? OC aan B&T. Off.aanvraag. Aan KV. Mededeling. Waarom alleen B&T is gevraagd. B&T (geen geadr.). Offerte met BS aan OC. Hier waarsch. juiste volgorde stemmen en nomencl: P16 B16 P8 Hp8 O4 Q3 O2 Co4st Rf4 T8 / Vln8 Viool8 Rf8 Sal8 Fltr4 Gh2 Aeo8 KV aan OC. Beoordeling offerte gevraagd. OC aan KV. Komt spoedig bericht. OC aan KV. Volledig accoord. Machtiging opdracht? Aan PCT. Mededeling. HGem aan OC. Organist wil ped. tot e' of f' en toonhoogte iets verhogen. OC aan KV. Ped.uitbr. geen bezwaar mits technisch realiseerbaar. Toonh. verandering niet meer dan 1/4 toon, anders merkbare verandering klankbeeld. HGem aan OC. Machtiging opdracht, vlgs offerte, grootte ped. nog bezien. OC aan PCT: BS. Aan B&T: Opdracht. Aan KV: Mededelingen. Contact Ed. B&T aan OC. Bevestiging. OC aan KV. Wanneer werk aanvangt. Afschrift contract, opgesteld door B&T. KV aan OC. BS. OC aan B&T. Opdracht plaatsing nieuwe windmachine. B&T aan OC. Betaling uitgesteld, omdat het wachten was op visie (van Ed naar blijkt uit kanttekening) betr. contract.

69

20/3'62 22/3'62 16/4'62 15/10'62 5/11'62 16/11'62 14/6'63 26/6'63 29/8'63 12/10'63

KV aan OC. Contracten nog niet terugontvangen. OC aan KV. Geen bezwaar ondertekening contract. Aan B&T mededeling. OC aan KV. Plaatsing motor goedgekeurd, ped.kl. kan niet verder lopen dan d'. Verzoek machtiging plaatsing ped. B&T aan OC. Ped tot f' kan toch wel. Nog geen opdr. pedaal. Moet niet-orig. zwelkast niet verwijderd? OC aan B&T. Over door hun gevraagd uitstel. Aan KV idem. OC aan B&T. KV heeft geen bezwaar tegen uitstel. OC aan KV. Over nader overleg met Ed. KV aan OC. Ped. kan tot f', zwelkast vervalt (overleg met Ed) B&T aan OC. Werk beëindigd. Mededelingen. Aan KV. Rekening. OC aan KV. Werkzaamheden goedgekeurd. Aan B&T BS.

Ingevoerd 26/6'97. Bleef die Aeo gehandhaafd?

Bloemendaal, Gereformeerde Kerk. 3/1'61

? aan Ds G.Toornvliet. Over mislopen van afspraak, nieuw Fl-o in GK te B te bezichtigen.

Bloemendaal, Hervormde Kerk. Sinds 1955: KV Bloemendaal-Overveen-Aardenhout. 20/6'50 OC aan P.Halsema te B. Hen zal contact opnemen. Gaat verzoek uit van KV? 29/7'50 OC aan KV. Overleg met arch. geweest. Na Uw bericht komt rapport. 3/8'50 KV aan OC. Verzoek rapport uit te br. Halsema is organist. 18/8'50 OC aan KV. Hen zal onderzoek verrichten. 8/12'50 OC aan KV. Rapport en advies. Gebreken: Vervuiling, lekkage bij pijpstokken, dubbele ventielen, dus zware speelaard, houtworm, rammelende mechaniek. Advies: schoonmaak, ook pijpw, pijpst. vastzetten, verwormde delen vervangen, verv. toetsbeleg en ped.kl, intonatie. Disp.verandering heeft geen zin, pijpwerk voor heel ander gebruik gemaakt. Uitbreiding is technisch niet mogelijk, evenals verplaatsing (i.v.m. kerkkoor). U kunt ons machtigen vL nodige reparaties te doen uitvoeren. 8/10'53 OC aan KV. Graag antwoord op schrijven 30/6 7/11'53 OC aan KV. BS bij copie 18/12'50 (bedoeld 8/12?) 28/4'54 OC aan KV. In welk stadium zijn de orgelplannen? 11/1'55 HGem aan (OC). Voorlichting gevraagd. 19/1'55 OC aan KV. Komt bezoek. 8/2'55 HGem aan (OC). Zien af van verder overleg.

Blokzijl, Hervormde Kerk. 7/4'51 12/4'51 4/6'51 7/6'51 29/4'65 21/5'65

5/6'65 10/6'65 10'6'65 14/7'65 21/7'65 3/8'65 11/12'65 25/1'66 26/5'66 16/6'66

13/7'66 14/7'66 15/7'66

19/7'66 2/11'66

Ir C.D.Grijns aan OC. Hij is adviseur voor de verwarming en vraagt OC mening over zijn plannen. OC aan G. Nadere inlichtingen gevraagd over het orgel. OC aan G. Systeem lijkt goed, mits aan bepaalde condities is voldaan. Voorstel bespreking. G aan Hen. Voorstel afspraak. OC aan KV. Na tel.gesprek over kerkrest.: Hü komt voor VA. OC aan KV. VA. 1902 B&T, B16 P8 Hp8 O4 O2 Mxt3,4st, T8bd, Nevenwerk V8 B8 Rf4 OpPl Ped B16 tr. C-f''', C-d', 3 kopp. TremBW Vent. Lawaaierige mechaniek en windmachine, door- en bijspraak, vooral bij droge atmosfeer. Advies laderestauratie (modernisering), evt. verwijdering expressions, op Open pl. kan F2, Sq of tongw 8'. Als orgm komt B&T in aanmerking, als adv. Eé. (Eé) aan KV. Over datum bespreking. Aan KV. B&T aan KV. Begroting demontage en BS aan Eé. (Eé) aan KV. Bevestiging afspraken. Aan B&T idem. B&T aan Eé. BS bij nota. Ous aan OC. o's te Blokzijl en Spijkenisse z.i. niet monumentaal en niet in aanmerking komend voor subsidie (behalve de- en remontage wegens kerkrest.) OC aan KV. Over hetzelfde. (Eé) aan KV. BS bij accoord getekende nota. Eé aan KV. Nota. KV aan Eé. Machtiging offerteaanvraag vlgs VA der OC. (Eé) aan B&T. Prijsopgave gevraagd voor herbouw en rest. lade met verende sleepconstr., herstel pijpwerk, rammelvrij maken der mech., Sq op gereserv. plaats, schoonmaak etc, verbetering intonatie door afsnijden overlengte en mogelijk wegwerken kernsteken. Aan KV. Mededeling hiervan. OC aan Eé. Accoord. Geen maatregelen tegen lawaai windmachine? B&T aan Eé. BS bij: B&T aan KV: Offerte, waarin beschrijving orgel nu: jaar 1901. Betr. disp. Volgorde P8 B16, Pedtr is pneum., verder als 21/5'65. Betr. laden: Scheuren dichten met spieën, aanbr. hechthoutplaat, ook nieuwe windmachine, bijpl. Sq af a norm 2 st. "Hoewel de huidige intonatie van het pijpwerk, doordat daar zgn. expressions en kernsteken zijn aangebracht, in zekere zin karakteristiek kan worden genoemd voor de toenmalige orgels van Bakker & Timmenga, kan deze naar de huidige inzichten wel verbeterd worden": Expr. verwijderen, kernst. voor zover mogelijk wegwerken. Dan 880 Hz. (Eé) aan KV. Commentaar op offerte. Wil er eerst met B&T over praten (bedragen kennelijk te hoog). B&T aan KV. Herziene offerte. Nu: verwijderen dammen en leer alleen indien nodig. "Het orgel is in 1901 door onze voorgangers gebouwd, en kan - in alle bescheidenheid gezegd - qua opbouw en intonatie een goed voorbeeld van de

70

15/11'66 25/11'66 13/1'67 10/4'67 17/4'67 27/4'67 8/5'67 12/6'67 8/5'68 3/6'68 11/9'68 18/9'68 22/10'68 23/12'68 28/1'69 7/2'69

oerdegelijke 19e eeuwse Friese orgelbouw genoemd worden. De intonatie is, hoewel het pijpwerk van expressions is voorzien, geenszins laf en slap te noemen; het orgel heeft daarentegen een vrij frisse en heldere intonatie. Hoewel de opvattingen wat betreft pijp-makelij en intonatie van thans een geheel andere is, zouden wij er in dit geval toch liever van af zien om het orgel van z'n oorspronkelijke karakter te beroven door de pijpen af te zagen en zodoende de intonatie geheel opnieuw op te moeten zetten. Dit is bovendien, gezien de ervaring die wij opdeden bij een (niet karakteristiek-!) orgel, een uitermate tijdrovend en daardoor kostbaar werk. Wanneer men hierop staat, zijn wij uiteraard bereid om alsnog offerte te doen. Aan Eé. BS hierbij. (Eé) aan KV. Advies uitvoering punt 1 t/m 6, zo men wil ook 7 (Sq). OC aan KV. Accoord OC aan KV. Bevestiging tel.gesprek over betekenis eerste termijnbetaling. KV aan Eé. Machtiging opdracht (pt 1 t/m 7). (Eé) aan B&T. Opdracht. Aparte nota's voor deel dat ten laste komt van de kerkrestauratie. Eé aan KV. Mededelingen. B&T aan Eé. Opdr.bevestiging. Eé aan KV. BS bij vorige en bij rekening. B&T aan KV. Nota. Aan E BS. (Eé) aan KV. Betaaladvies. B&T aan KV. In 2 delen gesplitste eindnota, kladje hierover. Eé aan KV. Toelichting op nota's. KV aan CRM. Opgave met welk bedrag de kosten der kerkrestauratie moeten worden verhoogd. (Eé) aan KV. Gunstig eindoordeel en eigen rekening. OC aan KV. Afspraak eindkeuring door Hü. OC aan KV. Keuringsrapport. Hieruit: Verende sleepconstructie, invoering machaniek, Sq begint bij a. Nieuw bladgoud op labia. Werk op voortreffelijke wijze geschied.

Ingevoerd 26/6'97. Hierin bevonden zich ook stukken van de buurtschap Wetering. Deze zijn ingevoerd onder "Wetering".

Blokzijl, buurtschap Weterink, Hervormde Kerk. 26/2'59 14/4'59 23/4'59 23/4'59

KV aan OC. Orgel in kapel door houtworm aangetast. Advies gevraagd bij aanschaf tweedehands orgel. OC aan KV. Rapport en advies. Harmonium door houtw te zeer aangetst. Advies aankoop gebrukt harmpnium, bv. bij firma Ganzevoort te Zwolle. Eé aan KV. Harmonium merk Liebig biedt G nu voor lager bedrag aan. OC aan KV. Idem. Acceptabel instrument.

Volledige.inventarisatie 16/4'98.

Blow, Dr John. Programma met werken van B. Plaats en gebouw niet vermeld.

Bolnes, Hervormde Boezemkerk. Arch.bureau G. en Ir T.Hoogevest, Amersfoort KV: Ridderkerk (zij noemen zich: Kerkbestuur) 29/3'56 OC aan KV. Vernomen over nieuwbouw. Vroeg contact betr. o van belang. 10/4'57 KV aan (OC). Data gevraagd voor bezoek met Eé aan enige o's en een om. 16/5'56 KV aan (OC). Machtiging in contact te treden met arch. 25/5'56 OC aan KV. Hü zal dit contact opnemen. 28/12'56 OC aan KV. Data gevraagd voor verg. met Eé en Hü. 22/1'57 KV aan (OC). Data vergadering. 15/2'57 OC aan KV. Data passen niet. Beste: tel. overleg met Eé. 18/9'57 OC aan KV. Rondreis met deskundigen gemaakt. Al beslist? 21/9'57 KV aan (OC). KV'n en vL o. Maranatha Leiden bezocht. Nog geen beslissing. 14/10'57 KV aan (OC). Op welke datum kan een Uwer deskundigen met de commissie het vL-o in de MK te L bezoeken? 8/5'58 KV aan (OC). Waarom geen bericht? 11/6'58 OC aan KV. Advies over offerte vL. Inderdaad Hw/Rw/Ped beste voor dit gebouw. Dispositie: Rugw niet op 2' maar 4' baseren. Beter O2 ipv Qd 8, Sch ipv Cmb, Kh ipv Reg (houdt beter stemming), Geen metalen maar houten wellen, geen loden koppen maar houten, overleg met arch. Disp . zou dan worden: Hw P8 Rf8 O4 Gedf4 O2 Mxt4-5st T8 Rw Hp8 P4 Splf4 Gh2 N11/3 Sch3-4st Kh8 Ped(ongw.) Sb16 P8 Fg16 Sch4, evt 7 st later aanbrengen. Gevr. machtiging prijsaanvraag hiervan. 17/6'58 KV aan (OC). Toegestaan. 30/6'58 OC aan KV. Nog geen reactie vL na bespreking. 7/7'58 KV aan (OC). Vraag T8 wel direct te plaatsen (ipv Gedf4), Is Q3 (ipv Gedf4) gewenst?, Idem Sq ipv N11/3, vraag over opgeven van legeringen. 8/7'58 vL aan KV. Offerte. Disp. als 11/6, samenst. vulstemmen, 3 koppels trem, C-g''', C-f', Veka, max 70 mm, mahonie kas, prijsopgaven. 13/11'58 vL aan Eé. BS bij frontontwerp (niet aanw), afschrift hiervan. 7/4'59 Hü aan KV. Over tekeningen en vordering werk. Arch. wil o "in oregon-pine geschilderd". 8/6'59 OC aan Centraal Controlebureau der Ned.H.K. te 's-Gravenhage. Verzoek declaratie gereed te maken. 20/7'59 KV aan (OC). Vlgs vL wordt o geschilderd. Ons niet bekend. Inlichting gevraagd.

71

16/9'59 21/5'60 z.d. 25/5'60 28/5'60 31/5'60 11/6'60 z.d

OC aan KV. Schilderen was uitdrukkelijke wens arch. Daarom kas van oregon pine gemaakt. OC aan Wijkraad van kerkvoogden der Herv. Gem. te Bolnes. Hü door ziekte verhinderd ingebr.n. op 25/5 te spelen. Eé zal het doen. Zijn programma. (OC) kennelijk voor intern gebruik. Overzicht der gebeurtenissen. OC aan KV (Ridderkerk). Eindkeuringsrapport met lovende bewoordingen over constructie, klankgeving, vooral van de tongwerken. vL aan OC. BS bij nota. OC aan vL. BS bij eindkeuringsrapport. vL aan OC. BS bij nota. (vL) aan KV. 2 nota's.

Geïnventariseerd sept'97. In archief Utrecht aanwezig een foto van het orgel, waarop geschreven v.Leeuwen 1960, organum novum p 108.

Bolsward, Hervormde Broederkerk, voormalige orgel. Oude orgel uit de Broederkerk, opgeslagen in de Martinikerk z.d. Anoniem. getypt z.d. en afbeelding inv. 17/3 en 19/3 ’04, aangetroffen in map Middelburg koorkerk

Bolsward, Hervormde Broederkerk. 13/7'61 29/7'61 17/8'61 20/9'61 21/9'61 11/12'61 30/1'62 30/1'62

9/2'62 22/2'62 13/3'62

N.V. P. van Dam aan KV. Prijsberekening gedeeltelijke restauratie. Allerlei reparaties, Trompet vernieuwen. KV aan OC. Klachten over orgel, bij N.V. P.van Dam in onderhoud van wie en er offerte voor restauratie is. Advies gevraagd. OC aan KV. Gebruikelijke reactie. KV aan OC. Accoord met voorl. onderzoek. OC an KV. Ed zal afspraak daartoe maken. KV aan OC. Niets meer vernomen. Hierbij vraag OC aan Ed. OC aan PCTFr. BS bij Summier rapport. OC aan KV. Rapport. O./ vlgs meeste publicaties uit 1800. In werkelijkheid van Arnold Joseph Graindorge, Luik, 1821, waarschijnlijk later naar B. verplaatst. Volgorde laden: Hw Co5stdc P8 B16 Sal87 Hp8 Fltr8 O4 F4 Q3 Sq2st Mxt4st O2 P8bd Bovw Hp8 Viool8 (grOct van Hp) P4 VxC8 (c) Flhrm4 F4 Dbl2 Hb8 Trem Ped Sb16 P8 (hout) O4 T8 2 koppels, C-f''', C-d'. Beschrijving toestand. Pijpw uit later tijd: Hw T8, Bovw Hb, VxC en Dbl, Ped P8 en O4 Naaldh.kas. Verz.waarde. Advies: Geen kleine herstelwerkzaamheden. Zelfs niet stemmen. Als er kans op subsidie is: Historisch rapport laten maken, etc. KV aan OC. Reactie. Enig idee van kosten? OC aan KV. Prijs hangt af van feit of o. monument wordt verklaard. Bezoek Ous daartoe nodig. KV aan OC. Voorlopig geen verdere stappen.

Ingevoerd 1/10'97. Hierna heeft men contact gezocht met de Stichting Orgelcentrum. Maar daar is toen - voor zover na te gaan in het Kret-archief - ook niets uit voortgekomen. vO

Bolsward, Grote Kerk of Martinikerk. z.d. • 7/10'.. 22/6'49 22/6'49 3/2'50 9/2'50 17/11'50 10/2'51 23/2'51 23/2'51

9/3'51

PlOC. Boekje "De restauratie van het Bolswarder St.Martini nadert haar voltooiïng maar moet het orgel blijven zwijgen?" Hierin de dispositie (die van na de restauratie!). Aantekeningen uit archiefstukken. OC (Eé) aan KV. Verzoek tot gesprek i.v.m. inventarisatie hist.orgelbezit Herv.K. en evt. resta.plannen o en kerk. Fl aan Eé. BS bij brief met schetstekening verbeterde opstelling. Verder over Dinteloord. ? aan KV. Beter dat de OC historisch rapport maakt dan ondergetekende. W.Elgersma Franeker aan Eé. Kan geen inlichtingen geven. Rijksarchief Friesland. Geen kerk.archieven in Rijks- en gem.arch. OC aan KV. Aankondiging rapport. Onderzoek heeft plaatsgevonden. G.Schrik, Sneek aan (Eé?). Over afspraak met Hen, die hij niet kan bereiken. An. geen geadr. Overzicht restauratiekosten Revisie hoofdwerk (verplaatsing, plaatsing borstwerk met nw disp., revisie Rw, en Ped, disp.verbetering Hw, Rw, Ped, herplaatsing III als Brstw, nw windvoorz. OC. Geen geadresseerde. Idem maar veel uitvoeriger. Betr. disp.verandering: Hw Fag -> Voxh Ped Sal -> Rq 5 1/3 Rw Meloph en Co -> Sch en Sq Herplaatsing II als Brstw met Rf8 van III, Qd8 P4 F4 van III, O2 Q11/2 Cmb Reg8. Prijzen. OC aan KV. Rapport en advies. Historie: 1781 Hinsz. Oorspr. disp Th.Lambooy in jg 5/6 1947 vn "It Beeken" med.blad Fr.Academie I. Hw P8 Hp16 Hp8 Bp8 O4 Spf4 SO2 Wf2 Mxt4,5,6st Co4st T16 T8 Vh8 II. Rw P8 Fldlc8 O4 Gedf4 N3 Splf2 Sch3-4st Sxq2-3st Dc8 Ped P16 B16 O8 Ged8 Rq6 O4 Nh2 Bz16 T8 Sch4 28/6'81 ingewijd, gekeurd door J.Tammen Groningen en Jan Feddema Harlingen. Onderhoud tot 1840 vGruisen 1845-1882 vDam Bestek (wanneer?) v.Dam Toev. III Sal8 Rf8 VdG8 Fltr4 Qf3 Nh2 op Rw Sq en Sch -> Co3st en Mel8, aanbr enige

72

2/4'51 13/4'51 22/5'51 25/5'51 29/6'53 8/8'53 8/10'55 18/12'53 31/12'53 4/2'55 18/3'55 29/7'61 z.d.

koppels. De Mel is pas in 1884 door Ypma geleverd. Onderh. Y tot 1888, sinds 1889 door B&T, die in 1917 een VxC tevoegde en in '18 bovw in zwk plaatste. Beschrijving toestand orgel en adviezen, o.m. herstel oosrpr.disp. wat Rw en Ped betreft. OC aan Eé. Over foto die nog aan rapport moest worden toegevoegd. OC aan KV. BS bij rapport. Over subsidiemogelijkheden. OC aan KV. Over bespreking. Aan Eé Hen en Ous. Idem (met Fl). Fl aan Hen. Nieuwe datum. OC aan KV. Vernomen dat Fl o. heeft gedemonteerd, etc. KV aan OC. Geen subs.mogelijkheid, daarom Fl opdr.gegeven tot eenvoudige restauratie. OC aan KV. Verzoek OC te kennen in wijze waarop nu rest. zal pl.vinden. OC aan KV. Antwoord op vorige gevr. OC aan KV. Antwoord op brief 19/12 (niet aanw) waaruit blijkt dat de Rijkscommissie heeft gereageerd. Ook gemeentesubsidie aan te vragen. OC aan KV. Verduidelijking gevraagd t.a.v. gedragslijn KV t.o.v. OC. KV aan OC. Fl is begonnen met "kleine plan". Geen spreake van distanciering van de OC. KV aan OC. Foto

Ingevoerd 1/10'97

Bolsward, Grote of Martinikerk, koororgel 4/12'62

(OC aan KV). Bestaande oude kas kan niet in gerestaureerde Martini opgesteld. Advies verkoop aan geschikte kerk die het van passend binnenwerk kan voorzien en aanschaf nieuw koororgel. Dit betreft het orgel, dat in gedemonteerde toestand een tijd lang opgeslagen was in de Gr.Kerk.

Borculo, Hervormde Kerk. • Aantekeningen, o.m. disp.: I. B16 P8 R8 O4 O2 M T8 18/3'53 10/4'53 11/5'53 14/7'53 1/10'53

II. Aeo8 V8 H8 VC8 Opf4 C-f''', C-d' OC aan KV. Eé zal zich op de hoogte stellen (naar aanl. van vraag of onderhoud door dK juist geschiedt. KV aan Eé. Opgaaf gemaakte kosten onderhoud en stemmen. OC (Schokking) aan KV. O 1928 De Koff pneum. Afgezien van nadelen van dit systeem goed gebouwd maar slecht onderhouden. KV aan OC. Waar is cylamon (bedoeld Xylamon) te verkrijgen? OC aan KV. Kunnen dit binnenkort berichten.

Geïnventariseerd 1/10'97. Voor historie voorm. orgel zie Vente

Borger, Hervormde Kerk. • Kladaantekeningen. • 18/7'66 19/7'66 13/9'67

Stencil kerk en toren. KV aan Eé. Verzoek instellen onderzoek. (Eé) aan KV. Reactie HGem aan Eé. Bezoek Eé was 30/3. Geen arch.st. te vinden.

Volledig geïnventariseerd 18/2'98. Zie verder Bolt-archief.

Borne, Hervormde Kerk. 15/7'57

• • 24/4'62

Leny vd Most, Hengelo aan ? Geschiedenis van het orgel.Holtgräve mrt 1841, zou kunnen met materiaal uit Deventer Gr.k. Voor 1919 vulst - Aeo, aparte Gamba-lade, Mxt minder sterk, wijz. Tr en Posaune.1920 "rest" door Haupt, 1942 Steinmann en Vierdag. Huidige disp: Pincipal 8' Concflöte8 O4 F4 Q 3 O 2 Mxt 2 st T8 Ped Sb16 Vln8 Pos16. Suggesties ombouw. Mensuren. Corresp. over bezoek Hü Reactie op declaratie OC. Enige bemoeiing was bezoek van 2 heren, die 5 tot 7 min bij o zijn geweest en zeiden "Hak dit orgel maar aan brandhout"

Globaal geïnventariseerd 18/2'98

Bovenknijpe, Doopsgezinde Kerk. 16/9'59 5/1'62 9/4'60 16/1'61 8/2'61 20/7'61 8/2'62 26/4'63

OC aan Kr. Reactie op aanvraagadvies. Toezegging bezoek Ed. OC aan Kr. Verslag onderzoek. O. Kort na 1945 geleverd door Reil, samenraapsel van alle mogelijke oudere onderdelen. Ook lade van elders. P8 B16 Hp8 O4 Q3 F4 O2. Enig geheel verminkt historisch pijpwerk aangetroffen. OC aan KV. Zullen van advies dienen, BS bij doorslag over electronische orgels. B&T aan Kr. Offerte voor Hp8 P4 Gh2 Mxt1 1/3 3 st. Kr aan OC. Over vorige (ongevraagde off.). Advies gevraagd. OC aan DoopsgGem. Advies hierop in te gaan (uitstekend instr. voor zeer lage prijs). OC aan B&T. Opdracht namens DpgzGem. OC aan DpgzGem. Eindoordeel in positieve zin.

Globaal geïnventariseerd 18/2'98,

Boven-Leeuwen, Hervormde Kerk. 27/8'64

dK aan OC. Gegevens en prijsopgave reparatie.

73

1 stuk, ingevoerd 26/2'98, foto later Tweede map: (zat bij letter L) 19/2'63 KV aan OC. Orgel opgeslagen, eventueel te restaureren, advies gevraagd. Geen voorkeur voor deskundige 12/2'64 OC aan KV. Bevestiging gesprek. 50 jaar oud instrument verwijderen bij werkzaamheden aan de kerk. 6/3'64 de Koff aan OC. Hebben orgel gedemonteerd 8/4'64 OC aan KV. Beoordeling staat orgel. Orgel behoeft geen bijzondere voorzieningen. Kan zo weer worden opgebouwd. Over dreiging komst heteluchtverwarming. 27/8'64 dK aan OC. Prijsopgave. Wat werk aan slepen. Trompet stemmen. sept'65 H. Korswegen arch. Tekening orgelbalkon 7/1'66 H. Korswegen aan OC. Orgel kan gemonteerd worden. 12/1'66 OC aan KV. BS bij afschrift volgende: 12/1'66 OC aan Korswegen. Feitelijk advieswerk doet L.Eé. 24 en 25/1'66 De Koff aan? Verslag montage. Nu al veel schade door heteluchtverwarming. 28/1'66 dK aan OC. Brief kennelijk behorend bij vorige. 24/2'66 dK aan Eé. BS bij offerte. z.d. dK prijsopgave (geen bijzonderheden over het orgel genoemd, geen disp., geen bouwer) 18/3'66 dK aan KV. Rekening. 17/5'66 dK aan Eé. BS bij eindafrekening. z.d. dK Eindafrekening. 16/6'66 Eé aan KV. Welke werkz.h. zijn verricht. "Alles zorgvuldig uitgevoerd" 16/6'66 Ée aan KV. Rekening. Voll. Inv. 5/11'01. Het orgel is uit 1930, mechanisch van De Koff.

Boxmeer, Hervormde Kerk. 22/11'59

OC aan KV. Rapport en advies. Mech.o. P8 B8 O4 Qf3 O2 Tdc13/5 Mxtb/d Vh8 (geen pijpw) Bov.w. P8dc Hp8 VdG8 F4 C-f''' C-f aangeh, slechte toestand, kernsteken en overlengten, beschadigingen door stemmen. Wegens onmogelijkheid goede klank te verkrijgen met toegepaste intonatiemethoden en ondoelmatige disp. adviezs aanschaf nieuw o.

Braunschweig, Dom St.Blasii. Einweihung der neuen Orgel (Schuke 1962), foto atikel, foto's van 2 andere o's. 1 stuk, inv. 25/6'98.

Braunschweig, St.Katharinen. • Die geschichte der Gottfried Fritzsche-Orgel in St.Kat. zu B. Hilde Pfeiffer-Dürkop, Mainz 1956 (boekje) met foto's neo-goth. front uit 1854 en front van in 1955 gebouwd nw o. (Pijpwerk in oorlog opgeslagen, kerk verwoest) 1 stuk, inv. 25/6'98.

Breda, Hervormde Grote of O.L.Vr. Kerk. Corresponentie over wat met het orgel na kerkrestauratie moet gebeuren. Uit uitvoerig schrijven OC aan KV 29/10 '54 • •

blijkt, dat contact met OC is verbroken. Boekje XXII Internationale Heinrich Schütz-Feest te B. 8-13/6'70. O.a. f's o's Breda, Gr.k., Goes Gr.k.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Bredevoort, Hervormde Kerk. 15/7'48 23/7'48 2/8'48

3/7'50 10/7'50 27/8'56 3/9'56 18/9'56 7/5'57

BRC aan OC. De kerk bezit een zeer fraai orgel XVIIId in onderhoud bij Elbertse Soest. Omdat de toren wegens een verzakking moet worden gerestaureerd moet het orgel worden gedemonteerd en na restauratie herplaatst. Vraag: Kan Elbertse dit doen? Eé aan Ds Hauer. Over komst van hem en Leg. OC (Besselaar Jr) aan KV. Verslag onderzoek van 2 leden der OC. Zoals U bekend is, heeft dit instrument destijds als noodorgel dienst gedaan in Winterswijk. Gezien front is het van Naber. Veel oud pijpwerk, dat kenmerken van de Schnitgerschool draagt. Dan zou het afkomstig kunnen zijn uit de Gr.of Lebuinuskerk te Deventer. P 8 (Naber?), Rf 8 (gr.oct op pneum.l. rest oud, Rf 4 geweest?), O 4 (grd oud), Ged 8 (gr.o. hout), F 4 (oud), Q 3 (oud), Wf 2, (oud), Celeste 8 (af c, 1926 ipv waarsch O 2), Co 3 st dc (oud), Gmb 8 (1926, verm. ipv Mxt), T 8 (1926). C-f''', C-f aangeh, opm. over inscripties. Voorstel verw. expr. verv. der Cel en Gmb, adv. Flentrop, omdat daar al contact mee is. Rapport opst. naar Rijksdienst mon.z. ivm subs. OC aan KV. Orgel zal herplaatst worden. OC (Mr Haveman) aan Eé. KV. heeft opdracht tot restauratie gegeven. Het is een reparatie van slechts ondergeschikte aard. KV aan OC. Bij de reparatie in '49 (!) door Flentrop zijn Tremulant en zwelkast niet herplaatst. Kan dit hersteld worden? OC aan KV. Reactie op aanvr. advies. OC aan KV. Oude dossier naar Eé doorgestuurd. OC aan KV. Zwelkast verwijderd, omdat die niet origineel was en in dit orgel niet thuis hoort en in dit geval alleen maar nadelige werking heeft. Betr. Tremulant: Registers, die bij de Tremulant passen (als VoxH, Regaal, Kromhoorn)

74

29/4'58 1/2'61 27/2'61 2/3'61 13/7'62

17/8'62 31/8'62 31/8'62 9/1'63 14/1'63 11/3'63 14/3'63 8/7'63 9/7'63 9/8'63 z.d. 1/7'64 1/7'64 6/7'64 9/7'64

13/7'64 23/7'64 24/7'64 28/7'64 30/7'64 8/9'64 10/9'64 10/9'64 2/10'64 14/10'64 19/10'64 19/10'64 27/10'64 29/10'64 11/3'65 11/3'65 12/3'65 15/3'65 30/3'65 2/4'65 2/4'65 7/4'65 13/4'65 21/6'65 25/7'65 1/7'65 6/7'65 7/10'65 8/10'65 11/11'65 11/11'65 23/6'66 10/3'67 z.d. 3/4'67 12/4'67 25/4'67

ontbreken. Dan zou een Tremulant alleen maar worden misbruikt ter verkrijging van een bioopscoop-achtig effect. Gelijkluidend aan vorige, nogmaals overgetypt. Ook had Eé het ter plaatse mondeling toegelicht. Prijsopgaaf Fl 1. revisie windladen, 2. idem mechaniek, 3. terugbrengen dispositie en pijpwerk in oorspronkeleijke staat. KV aan Fl. Opdracht tot restauratie "onder voorbehoud" (uit het genoemde bedrag blijkt, dat dit alle genoemde werkzaamheden betreft). Fl aan KV. Dank voor opdr. Wat houdt dit voorbehoud in? OC an KV. Reactie op brief 2/7 (die er niet is). Als er subsidie aangevraagd wordt (behalve betr. kosten voortvloeiend uit de kerkrestauratie) moet een rapport opgemaakt worden en een uitgebreide offerte van een orgelmaker. Het rapport van 2/8'48 daartoe niet toereikend. Rapport vereist van huidige toestand, daarna bezien, of opstelling restauratieplan nodig is. Geen moeilijkheden als gesuggereeerd bij OC. Over de woedeaanvallen van de organist. KV aan OC. over Toestemming restauratie. OC aan Ous. Op mon.lijst? OC aan KV. Wachten op reactie Ous. Oussoren aan OC. Niet op mon.l., waarsch. geen subs. OC aan KV. BS bij afschrift voorgaande. KV aan OC. Hoe nu te handelen? OC aan KV. Wij zullen Eé vragen een rapport uit te brengen. KV aan OC. Herinnering aan voorgaande. OC aan KV. Wij zullen bij Eé navragen. OC aan KV. "Met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kan nu reeds worden gesteld, dat het advies zal luiden om het orgel te laten zoals het is, aangezien het conglomeraat van pijpwerk een investering van rond 17 mille (prijspeil 1961) niet motiveert, zulks nog ongeacht de financiële positie van Uw kerkvoogdij". Kladaantekeingen. OC aan KV. Wij adv. orgel te demonteren wegens werkzaamheden aan de kerk boven het orgel. OC aan Fl. Gevr. 2 offertes 1. demontage en montage, 2. herstel lade HervGem aan OC. Gezien de lange termijn na vraag om advies zelf initiatief genomen. Fl zal advies geven. Offerte Fl aan KV: offerte voor: tijdelijke wand aan klavierzijde en achter orgel en zeil voor front. Windmachine door electrotechnisch bureau laten controleren, windlade restaureren en voorzien van extra sleep volgens gepatenteeerd systeem., pneum. lade met 12 tonen der Rf laten vervallen en Rf in groot octaaf comb. met Hp. Montage na kerkrestauratie en stemmen. OC aan KV. Nadere verklaring gevraagd. Fl aan OC. Geen bericht aan OC gestuurd, omdat contact Bredevoort en OC was verbroken. OC aan KV. BS bij afschr. voorg. KV aan OC. Nadere motivering. Rapport kwam niet na meerdere malen bellen. OC aan KV. Reactie. KV aan OC. Reactie. Uiteindelijk toch weer toezicht OC. OC aan Fl. Mededeling over voorgaande. OC aan KV. Wij nemen contact op met Eé na zijn terugkeer uit buitenland. OC an KV. Offerte besproken met Eé. Over deel dat subsidiabel is, wegens kerkverbouwing. KV Bredevoort aan OC. Nog geen opdr. Fl. Maar wij achten ons wel aan hun verplicht. OC aan KV Bredevoort. Aangenomen dat PCT heeft goedgekeurd is opdr aan Fl gegeven. OC aan Fl. Opdracht werkz.h. Bredevoort. Fl aan OC. Reactie op restauratieopdracht. OC aan KV. Over voorgaande. OC aan Fl. Restaur. kerk zal mei beginnen. OC aan KV. BS bij doorslagen. Fl aan OC. Over tijdstip demontage orgel. OC aan KV. Over voorg. HGem aan OC. Door Fl voorgestelde datum is te vroeg. OC aan Fl. Over voorg. OC aan KV. Bevestiging. Fl aan OC. Over verpakking pijpen in kisten en transport één der windl. naar werkplaats. OC aan KV. Over hetzelfde. HGem aan OC. Aannemers beginnen augustus. Hiervan Fl op de hoogte te stellen. OC aan Fl. Over datum demontage orgel. Fl aan OC. Idem (na afspraak met hr Weevers, Bredevoort) OC aan KV. BS bij afschrift voorg. Fl aan OC. Rekening Fl aan Eé. Buiten windlade onderdelen in kas zelf opgeslagen. OC aan KV. Over nota en de door Eé goed bevonden werkzaamheden. OC aan Fl. BS bij doorslag voorg. OC aan KV. Bedrag is nog niet aan Fl. voldaan. Fl aan Eé. Prijsopgave front alleen schoonmaken of nieuw tinfoelie leggen. Eé aan Fl. Over evt. datum bezoek aan werkpl. Zwolle (gaat ook over Delden). Fl aan OC. Hermontage begonnen en bs bij copie hiervan aan Eé Fl aan OC. Prijsopg. fr. met tinfoelie te beleggen. (en BS afschrift aan Eé). OC aan KV over afwerking frontpijpen. Hoog loodgehalte, vroeger ook met tinfoelie beplakt geweest. Moet opnieuw gebeuren, kosten op conto kerkrestauratie (vlekkerige frontpijpen zouden in gerestaureerde kerk detoneren).

75

11/5'67 11/5'67 17/5'67 23/5'67 23/5'67 2/6'67 29/6'67 21/7'67 1/9'67 15/9'67 28/8'67 15/9'67 15/9'67 21/9'67 26/9'67

Fl aan HervGem. Rekening voor verrichte werkzaamheden: windl.rest. en aanbr. dubbelverende slepen, pneum. lade vervallen en Gr.Oct. Rf gec. met Hp, montage en afwerking. Fl aan Eé. BS bij voorg. HGem aan OC. Machtiging opdracht behandeling frontpijpen. OC namens KV. aan Fl. Opdracht frontpijpen met foelie te beleggen. OC aan KV. Bevestiging. Fl reactie en BS bij afschrift aan Eé. Fl aan Eé. Rekening nog niet voldaan. Verzoek KV hierop te attenderen. OC aan Fl. Eé zou voor keuringsrapport zorgen maar is nu met vacantie. OC aan KV. Accoord met betalingten in afwachting keuringsrapport. OC aan KV. Fl aan Herv.Gem. Rekening behandeling frontpijpen en BS aan Eé. OC aan KV. Werkzaamheden Fl voltooid tot volle tevredenheid. Qua klank belangrijk verbeterd, voornamelijk toe te schrijven aan herstel windlade en frontpijpen. Het is van belang de fabrieks-trompet meer spreekbaar te maken. Dit hoorde niet tot de opdracht. Regelmatig gebruik van dit register zal overigens ook de aanspraak bevorderen. OC aan Fl. BS bij afschr. voorg. Fl aan Eé. Rekeningen voldaan. Fl aan Eé. Voor hij een definitieve prijsopgaaf wil doen voor verbeteren Trompet, zal eerst een proef met enkele pijpen moeten worden genomen.

Geïnventariseerd 16/6'93 en 12/2'97. Enige stukken die in verkeerde map zaten later toegevoegd. Ik heb mij zelf veel met dit orgel bezig gehouden. Dat het oude pijpwerk van Schnitger zou zijn is klinklare nonsens; het Deventer orgel is niet door Naber maar door Holtgräve gedemonteerd na de bouw van het o. te B. De woedeaanvallen van (wijlen) organist Rijks: Hij was zeer geprikkeld door het optreden van Eé en het wegnemen van Tremulant en zwelkast. In 1990 kwam een Naber-reconstructie klaar door Fl onder Bolt (later Aart v.Beek) en Van Os. In het Bolt-archief zijn geen stukken, omdat ze waarschijnlijk aan v.Beek zijn overgedragen. vO

Bremen, Sankt Martini. Foto. Breskens, Hervormde Kerk. 27/10'51 27/5'52 5/7'52 2/10'52 8/10'53 15/1'57

Klad-aant. A.St(andaart) Tr OK M4 Wf2 O4 B16 P8 R8 G8 C8 Sb16 tr houtworm, zink, tinpest, "slecht sold" membr kapot etc etc geen front. OC aan KV. Algemeenheden J.H.v.Beusekom aan Eé. Deze week geen vergadering. Hopenlijk KV aan 't verstand te br. dat ze met OC in zee moeten gaan, dat er een vernietigend rapport over het huidige o. komt en dat Reil wordt uitgeschakeld. OC aan KV. Verslag onderzoek wegens verzoek uitbr. orgel. Standaart pneum., o. niet deugdelijk instr. Reil had dit moeten meedelen. Disp. Reil onjuist en fout materiaal (zink), hergebruik verwormde delen. vBeusekom aan Eé. Men heeft nieuw electr.o bij R besteld. OC aan KV. Verzoek declaratie alsnog te voldoen. OC (Schokking) aan Ds F.H.Landsman Secr. Alg. Zaken Gen.Syn. Overzicht gang van zaken.

Volledig geïnventariseerd 18/2'98. (Foto in arch. aanw)

Breukelen, Hervormde Kerk. • Aantekeningen. 22/12'52 6/10'56 12/12'56 • •

OC aan Verslag onderzoek. Over toestand orgel en sugestie mogelijkheid subsidie. OC aan PCT. Vernomen dat aan o te B werkzaamheden zullen worden verricht. Verzoek KV op haar verplichtingen te wijzen. PCT aan OC. Orgel schoongemaakt en hersteld. Nog wat geschrijf. Foto.

Globaal geïnventariseerd 18/2'98.

Brielle, Hervormde Kleine of St.Jacobskerk. z.d. 9/7'56 3/8'56 6/10'56

5/12'56 31/12'56

Aantekeningen: P8 H8 O4 Q3 Rf4 O2 M3456 T8ged 1 reg weg (Sq 3st) Houtw., Laukhuff winkelhaken, pijpw versuikerd etc. PCT aan (OC). Na bezoek Vente (Rijkscom....) merkt KV op dat o mon. is en zeker vpoor subs. in aanmerking komt. OC aan KV. Toezegging onderzoek. OC aan PCT. Reactie op verzoek om advies over door Lfl o.adv.van Dr M.A.V.uit te voeren restauratie. Als ons advies was gevraagd: Niet dit o. restaureren: Niet geschikt voor eisen eredienst. KV heeft opdr. verstrekt. Ped.kl. zou om histor. reden gehandhaafd dienen te blijven, handklav (met "piano-toetsen") zou dienen te worden vervangen door één in stijl van het instrument. Scherp toezicht noodzakelijk (veel te lage prijs). Betr. Dr M.A.V: Uit ervaring weten we dat hij "bepaaldelijk met werk van belangrijk mindere kwaliteit genoegen neemt". PCT aan (OC). Besluit KV in hoofdzaak aan uitblijven advies OC toe te schrijven. OC aan PCT. Reactie.

Grotendeels geïnventariseerd 18/2'98. In arch. (waarsch. van Vente afk.) getypte aantekening: 1816 Gideon Thomas Bätz, 21/8 1816 in gebr. genomen en 25/8 1816 in de franse taal. Orgel Gr.K. in gebr.gen. 26/2 1804

Brissago Foto met stempel Hans J.Füglister Orgelbau. Grimisuat/Sion, afk. uit map Helmond. Broek (bij Joure) (Fr), Hervormde Kerk. 76

13/12'50 16/4'51

OC aan KV. Zullen op Uw verzoek betr. vervanging orgel onderzoek laten instellen door Hen. Oude o. was versleten. Hebben nw o aangeschaft.

Geïnventariseerd 19/2'98

Broek op Langedijk, Gereformeerde Kerk. In dossier Katwijk Pniël 11/11'67: Opsomming van door v.d. Linde gebouwde orgels: ('67, geen adviseur).

Brouwershaven, Gereformeerde Kerk. 17/3'56 24/3'56 1/6'56 •

vB aan (OC). Citaat aanbod electronisch "orgel" van firma Kusters te Sliedrecht. OC aan vB. Klemmend advies afwijzend te adviseren. OC aan CRM. Idem. Nog wat correspondentie.

Globaal geïnventariseerd 18/2'98.

Brouwershaven, Hervormde Kerk. z.d. 12/7'55 12/4'57 9/7'57 12/12'57 24/2'58 30/8'58 3/9'58 7/12'59 28/12'59 23/1'61 7/6'61 21/9'61 24/11'61 13/3'62 29/3'62 2/5'62 2/5'62 20/9'62 5/12'62 jan'63 27/2'63 14/3'63 11/4'63 16/4'63 • 28/10'63 10/12'63 26/3'65 26/5'65 28/6'65 18/11'65 6/4'66 14/4'66 4/5'66 13/5'66 9/12'66

Geschreven dispositie Brouwershaven en disp. van een onbekend orgel. vL aan OC. Schaderapport. Maarschalkerweerd-orgel in kas 1557 (Rijkseigendom, 12 v Hw en 6 vt Rp). pneum.membr.l. Rw.kas leeg. B16 P8 O4 Dbl (3 en 2) Co5st T8 Pos Hp8 Gmb8(doorl) Fldolce4 Ped Sb16tr C-f''' C-d' Frp niet aangesloten. Herstelkosten. OC (Hü) aan KV. Advies o. bij kerkrestauratie niet in te kisten maar uit de kerk te verwijderen. vB aan (OC). NRF keurt aanschaf nw o goed. KV aan (OC). Principebesluit opdr. nw o vV. OC aan vV. Mededeling daarvan KV aan (OC). Verzoek oude o. uit kerk te doen verwijderen i.v.m. kerkrestauratie. OC aan KV. Bevestiging demontage oude o en vervoer (ook oude frp) naar werkplaats vV, laatste met goedkeuring mon.z. en Ous. OC aan Ir H.de Lusanet de la Sablonière te Middelburg. Kas moet gerestaureerd. Kunt U tekeningen verschaffen? Schokking aan Eé, Ed en Hü. Sta erop zeer binnenkort afgerond voorstel te ontvangen. vB aan OC. Zal financiering verder afwijzen, als niet binnen 3 weken er geen bindend advies is (in periode daarvoor ook al aanmaningen). OC aan vB. Reactie op vorige; wachten is op beslissing mon.zorg. vV aan KV. Offerte voor Hw P8 Rf8 O4 Spf4 O2 Mxt6-8st T8 Rw P4 Hp8 Rf4 Gh2 Sq2st(a) Sch4st Dlc8 Ped P16(F in fr), P8(deel tr vorige) O4 Mxt6st Bz16 Sch4 (tongw behalve Bz gereserverd). C-f''' C-f' 3 koppels. OC aan Mon.z. KV besloten princ.opdr vV. Idem aan vB. vV aan KV. Offerte voor P16(F of G in fr, C-E of F eiken) O8 Rf8 O4 O2 Mxt6-8st T16 T8 Rw P8 Hp8 Rf4 O4 Wf2 Sq2st(a) Sch4-6st Messingregaal8 Sifl11/3 C-f''' C-f' aangeh. Man.k. OC aan Mon.z. Over rest. kas en frontp (eigendom Rijk) en nw o. bekostigd door Rampf. Ook i.d. an vB. Mon.z. (Scheurleer) aan vV. Kosten rest. frp moeilijk te bepalen. Verzoeke een pijp door Ous aangewezen te restaureren. Idem aan Hü. O. bezichtigd met Ous. Waarsch o. XVIB verbouwd. Reconstr. ligt niet in de bedoeling. vV aan Mon.z. Off. rest. frp: verw. Alverf en losse aanslag, insolderen stukken metaal waar nodig, losgelaten kernen solderen, nieuwe voeten waar nodig, ontbr.p aanvullen, vieten vern. waar nodig. vV aan KV. Offerte. Verschil met 13/3: tongw voorbereid. Ped niet aangeh maar 2 Ped.koppels. Corresp. door vertraging door ziekte pres KV. KV aan OC. Over liquidatieregeling NRF: Eenmalige geldelijke tegemoetkoming voor nog lopende gevallen. OC aan vV. opdracht 15 st 3 res. voor door NRF genoemd bedrag f 50000. Toezicht Hü. Mon.z aan OC. OKW wil kas in eigendom aan HervGem overdragen. Dan 90% subsidie en 10% op kosten KV. KV aan Mon.z. Verontruste reactie. Verdere correspondentie daarover. KV is bezorgd, dat de kas niet klaar is als vV begint. Er moet een historisch onderzoek (door OC) komen (opdracht daartoe 21/10'63 dooor mon.z.) OC aan mon.z. Schrijven waarin ook genoemd een hist.o. uit Veenhuizen afkomstig en een orgel bestemd voor Helsteren. Intern schr OC aan Hü en Eé? Hierin naast Brouwershaven ook Kleine of Gasth.k.te Zierikzee genoemd. OC aan KV. Verslag bespreking 12/3. Kas tweemaal gedemonteerd (overbrenging naar Rijksmuseum Amsterdam en terug). Volstaan met herstel. Arch. maakt tekening, Ed bepleit aanbr. luiken. Reg.tr. Rugw in onderkas hoofdorgel, gebruik van oude gaten. Ped.omvang beperken (ruimte). vV aan OC. Tekeningen arch. (Lusanet) onbruikbaar. Moeten zelf opmeten (met prijskaartje, waarover ook weer verdere corresp.) vV aan KV. Offerte restauratie fr.p. HGem aan OC. Werkz.h. kas door Fa L.C.Blom te Burgh uitgevoerd. Hoe ver is vV? Lusanet de la S. aan vV. Opdr. restauratie frontpijpen. vV aan OC. 2 voorstellen disp. mogelijk voor overgebleven geld. (1 kl met mogelijkheid uitbr. met Rw en 2 kl) OC aan KV. U heeft gekozen voor afbouw van alleen Hoofdwerk P16 O8 Rf8 O4 Spf4 O2 Q2 2/3 Mxt6-8st T16 T8. Dit is vV opgedragen zoals uit vlgd corr. blijkt. KV aan OC. vV schrijft dat zij geen garantie geven voor werk aan frontpijpen. OC aan KV. Hoewel geen garantie... geen vrees betr bruikbaarheid. Na gesprek met o.m. mede-rijksadv. geconcludeerd Beter Sch 4 st dan T 16. Mensuren wijd, aansluitend op frontpijpen.

77

12/12'66 12/7'68 10/5'68

(Eé?) aan OC. Heb part noch deel aan de enorme vertraging in B. Vrees dat andere projecten ook zullen inschrompelen. Ed is niet mede-rijksadv. maar assistent van Ous. OC aan KV. Onvoorwaardelijke goedkeuring orgel. Oude front zover mogelijk gerestaureerd. Deel moest vernieuwd. Zeeuwse Landbouwmaatschappij aan Eé. Verzoek medewerking aan concert in B. door NCRV op te nemen (125 j. bestaan der Lanb.m.)

Globaal geïnventariseerd 19/2'98. Er moet nog ergens een klad-aantekening zijn over registernamen, gevonden in de oude kas. Leter (niet ingevoerd) aangetroffen 30/3'04), afkomstig uit een map over Rotterdam:

•

Dispositie en een kort programma.

Bruinisse, Gereformeerde Kerk. z.d. 13/5'59 17/11'59 12/12'59 29/3'61 2/6'61 10/6'61 12/10'61 13/12'61 27/2'62 7/5'62 19/5'62 19/5'62 20/12'62

Aantekeningen. vB. Voor o. slechts f 142.65 begroot wegens door Spiering uitgevoerde reparatie. Kerk uit 1904. "Van de Heer L.Erné" Beschrijving toestand o. OC aan vB. Verslag o, op grond van vorige stuk el.pn. Spiering, kort voor de ramp opgeleverd P8 Hp8 VdG8 O4 Mxt3st Blf2 Sb16. Beschrijving (erbarmelijke) toestand. Verzoek kerk door bijdrage in staat te stellen een nw o aan te schaffen van ca 7 st. hoewel het de vraag is of het verantwoord is dit zo maar in het zeer vochtige gebouw te plaatsen. vB aan OC. In vooruitzicht gestelde bedragen voor gebouw en orgel van 7 st te bouwen onder OC. vB aan OC. Suggestie betr. Metzler, hetgeen in Heenvliet niet doorging. vB aan OC. Architect komt niet uit met budget. Budget orgel verkleinen? OC aan Kr. Dit voorgelegd aan KV. OC aan Kr. Voorstel o 6 st (16v vervalt) te bouwen door Vdg. Vdg aan OC. Offerte voor P8 Hp8 O4 Rf4 O2 Mxt11/3,4-6st Qd16(res), o met onderbouw of (goedkoper) als balustr.o. klav. achter vB aan J.W.vdDoel, Zierikzee. Hij twijfelt of na prijsstijging het project binnen fin. grens blijft. Kr moet beslissen. Kr aan OC. Heeft reserve 16' zin? Hij komt er toch niet. Positief over o's te Westerhaar en Vriezenveen. We willen graag Brd16 in Ped. Waarom geen electropn.o? vB aan OC. Offerte vragen voor el.pn.o? vB aan OC. Besloten toegezegde bedrag voor o. geheel voor kerkgebouw te bestemmen, daarmee de ideeën der Kr volgend.

Globaal geïnventariseerd 19/2'98.

Bruinisse, Hervormde Kerk. 8/5'51 4/5'51 29/5'51 4/7'51 16/8'51 24/9'(51) 7/10'54 22/12'54 24/6'59

vV aan OC. Offerte. Fl aan OC. Offerte. vL aan ? Offerte. OC aan KV. Commentaar bij de offertes. Ze mochten zelf de disposities samenst. Commentaar daarop. Positief: vV heeft een 16v op Hw (Dlc). Negatief: vL heeft geen Mxt op Brstw. OC opdr. aan vV. KV aan OC. Ingebr.n. op 8 okt. Verslag eindkeuring. Aanwinst Nederlandse orgelstand. Kas en snijwerk door orgm's ontworpen en vervaardigd. L.Mens aan ?. Verslag onderzoek "op Uw verzoek". Pos. opmerkingen t.a.v. kas. Opmerkingen over aantal pijpen. OC aan vB. Tijdends de ramp was geen o. aanw in de kerk.

Globaal geïnventariseerd 19/2'98

Bruinisse, Oud-Gereformeerde Gemeente. 28/7'58

OC (Schokking) aan J.C.vdBos te B. Antwoord op de vraag of de OC in de aankoop van het afgekeurde o. van de Herv.K. te Zierikzee kan bemiddelen. Antw. Nee. Orgel afgekeurd. Kunnen wel bemiddelen bij aanschaf bruikbaar orgel.

1 stuk, geïnventariseerd 19/2'98.

Brummen, Hervormde Kerk. 2/5'57 • 17/8'61

vL aan KV. Rapport naar toestand Holtgräve-orgel 1845. Gewijzigd bij overplaatsing. 2 stemmen pneumatisch, tongw vervangen deels zink. O2 op pos -> VxC. Kostenopgaaf restauratie. Daarna wat corresp. met OC. nov'60: Waar blijft rapport? OC aan KV. Rapport.

Globaal geïnventariseerd 19/2'98. Zie verder Bolt-arch.

Brunssum, Hervormde Kerk. 18/3'53 z.d. 12/5'53 6/6'53 2/9'53 8/10'53

OC aan KV. Reactie op verzoek onderzoek of o. op juiste manier wordt onderhouden. Aantekeningen: Standaart zinken fr. C-f''' P8 RF8 V8 Vxc8 Aeo8 Mel4 Wf2 O.kopp etc. OC aan KV. Rapport en advies. Iets over lui pneum.syst. O. moet beter schoon gehouden worden. V&vK. Concept contract schoonmaak. OC aan KV. Accoord met vorige. OC aan KV. Nota.

Volledig geïnventariseerd 19/2'98.

Brunssum, een nieuwe Hervormde Kerk. Enige correspondentie nsaar aanleiding van bouwplannen nieuwe kerk.

78

15/8'61

OC aan KV. Ruimte lijkt geschikt voor kerkmuziek mits wanden niet te absorberend zijn. Over verwarming. Ruimte voor orgel bedoeld is te klein en te veel naar achter geprojecteerd.

Geïnventariseerd 19/2'98.

Brussel, Museumkerk. • Correspondentie met J.de Vaere sinds 13/3'62. O. in slechte staat door bouw bibliotheek, die stabiliteit der kerk heeft 20/5'63

17/11'63

beïnvloed. Over bezoek Eé dat maar werd uitgesteld. Zie ook Interne brief 9/4'63 aan Eé. OC aan de Vaere. Verslag onderzoek. 1840 Bernhard Dreijnum Mainz. Hw Princ 8’, Grossgedact 8', Octave 4', Cornett 3-4 st, VdG 8', B 16', Waldfl 2' Nevenman Sal 8', Floete 4', Spitsfloete 2', Floet 4', Flageolet 2' Ped Princ 8', Subass 16', Bazuin 16', C-g''', C-b. Slechte staat door toestand gebouw en vooral verwarming. Opsomming noodzakeijke werkzaamheden nadat omstandigheden in kerk zijn verbeterd. Orgm: Vdg (die orgel te Maria Horebeke heeft gebouwd) of een Belgische orgm, naar wiens werk dan eerst een onderzoek zal moeten worden ingesteld. Kr (De Vaere) aan OC. Wachten. Restauratie kerkgebouw kan pas binnen onafzienbare tijd plaats vinden.

Globaal geïnventariseerd 26/2'98:

Brussel, Wereldtentoonstelling 1958, Paviljoen prot.kerken. 21/6'57 28/6'57 30/10'57 10/12'57 • 14/4'58 •

P. Fagel Pred. te B aan "Nederlandse Orgelraad". Advies, welke orelmaker hier tijdelijk een instrument wil plaatsen. OC (Schokking) aan F. Advies vL en vV aan te schrijven. Er is een orgel beschikbaar uit een Herv. K die wordt afgebroken. Fagel (Nederl.Evangelische Kerk te Brussel-Bosvoorde) aan OC. Zowel vL als vV hebben o beschikbaar gesteld. Wij hebben 1/2 jaar een organist nodig. Weet U iemand daarvoor? OC (Schokking) aan Prot.K. Wereldtentoonst. Geref.Kerk te Geersdijk is bereid, o. dat voor hun gemaakt wordt uit te lenen aan de Wereldtentoonstelling, disp. Wat kosten transport en montage zijn. Verdere correspondentie. OC aan alle medewerkers. Mededelingen. Fagel zeer tevreden,contact H(ü?). Over organisten, o. Didam, waarvan o Geersdijk een iets verbeterde versie is. Foto orgel.

Globaal geïnventariseerd 19/2'98. Het orgel, 1958 gebouwd door vV, is een dubbelganger van het orgel in de Herv.K. te Didam en van het type Sweelinck-orgel (NCRV-studio). vO

Budel, Hervormde Kerk, voormalig kabinetorgel. zie 's-Gravenhage o.m. Herv. Maranatha en Herv. Noodkerk M.Stokelaan.

Bunnik, Hervormde Kerk. 20/3'64 21/4'65 28/3'66 13/10'67 5/12'67 8/12'67 24/1'68 12/3'68 22/5'68 • 24/10'68 7/4'70 7/4'70

dK aan KV. Offerte voor herstel en evt verandering/uitbreiding. O. uit 1912. Een van de eerste mech o's van onze firma. Later Mxt bijgebouwd OC aan KV. VA. dK 1912 Hw P8 B16 Rf8 O4 O2 Mxt3-4st (1953) T8 Nevw. Hf8 Salt8 VxC8 Rfg4 Ped Sb16 Alle (beh frp) in zwk C-f''' C-d' 3 kopp. Trem Vent 2 werken op een lade. Mankementen door verwarming. Adv. herstel, daar het degelijk is gebouwd. Mofgelijk kl. disp.wijz. (Eé) aan KV. Nadere precizering vorige. Exorbitant zware speelaard altijd zo geweest. In tegenst. tot commissie voorstander aanzuigen orgelwind uit torenruimte. dK aan KV. Offerte herstelwerkzaamheden. Idem. Gelijkluidend, op deel over prijzen na. o.a. aparte opg. poetsen frp en VxC -> Wf. Bijgaand niet ingevuld contract. Eé aan KV. Met contract niet geheel eens. Eé aan KV. Verder commentaar. Eé als gemachtigde aan dK. Opdr. dK tekening plaatsing gr.oct der Wf 2 Nota's en correspondentie daarover. Eé aan KV. Eindoordeel. Werk geslaagd. Boven contract reg.pl. en ventielen vernieuwd. OC aan KV. Keuringsrapport. Werk met zorg verricht. Enige klevers en doorspraak op één toets geconstateerd. OC aan dK. Doorspraak gevolg van te strak afgestelde tractuur.

Ingevoerd 25/2'98

Bunschoten, Christelijke Gereformeerde Kerk. 27/10'53 23/11'53 23/11'53 16/12'53 • 3/3'54 23/4'54 3/4'55

M.A.Vente. Advies over verkoop bestaande orgel en aankoop orgel uit Chr.Geref.K.Dordrecht. Het voorstel is opgesteld door de Koff. Kr aan MAV. Besloten U als adv aan te stellen. Kr aan Gecomm. Herv.gem.Rotterdam. Houden ons orgel tot 15 dec in optie MAV aan Gec.R'dam en aan Kr Bunschoten. Over evt. verkoop aan R'dam. V. hoopt daar binnenkort ook adviseur te worden. Daarom poging zo objectief mogelijk te zijn. O. te B: P4 P8dc Flharm8 (bas comb met B) B8 V8dc Picc2 (af fs) F4. Schatting waarde en van restaur. Uit een aanmaning tot betaling blijkt dat de koop is doorgegaan en uit schr 10/4'54 dat het alleen de kas betrof. MAV aan Kr. Uittreksel uit opgave dK. 2 kl o. Hw lade uit Dordrecht, Bovw die uit B. Ped nw l. dK en Kr. Concept contract (z.d.) en contract. MAV aan Kr. Eindoordeel in gunstige zin.

79

• 3/5'62 3/12'62 z.d. 24/8'65

Daarna correspondentie over klachten en gebreken door foute verwarming. MAV aan plOC te B. Verslag onderzoek. Voorstel verende slepen en zwevende mechaniek ("moderne vindingen") aan te brengen. dK aan Eé. Over Dordrecht -> Tiel, of naar Ede? Bunschoten slechts terloops genoemd. Aantekeningen, kennelijk over B en een opsomming van problemen van plOC aan Eé.(4/7'62) Luyten (dK) aan Kr. Werk door Eé goedgekeurd. Genoemd nw sleepsysteem.

Zie ook Kampen, Bovenkerk 22/10'65.

Burgh (Zld), Hervormde Kerk. Aantekeningen • 2/6'49 3/6'49 20/11'50 • 24/10'51 9/10'52 28/10'52 z.d. 29/7'53 •

Haveman aan Hen. Burgh en Hoedekenskerk verwachten U. Ook Spiering geschreven gegevens Burgh aan U op te zenden. Spiering aan Hen. Gegevens aan Burgh aangeboden gebruikte orgel. mech. P8 Hp8 Sal8 O4 F4 Q22/3 O2 res (vulst) ruimte bijplaatsing Sb16. Prijs. vV aan KV te B. off. voor overpl. o. Klazinaveen Evangelisatie naar BV. 1794 A.Gruisen. Corresp. over prijs, orgelgalerij (OC) aan KV. Rapport eindkeuring. Pijpwerk vakkundig gesoldeerd, kas afgeloogd, intonatie boven verwachting geslaagd. OC aan Gen.syn. der NH kerk. Over Spanjaard, die zelf niets behoorlijks presteert en de OC zwart maakt. Ook Burgh wordt genoemd. BRC aan Eé. Betr o van Ee (thans te Burgh) . Een orgm vertelde, "dat wanneer het o werkelijk afdoende gerestaureerd is er z.i. van het oorspronkelijke slechts de kast en de windla over is". OC (Schokking) aan Watersnoodcommissie der N.H.kerk. Opsomming feiten (nieuwe hierin: In Klaz.veen nw o vV). Financiële regeling tegengevallen voor Klaz.v. Burgh, getroffen door watersn.ramp kan nu niets doen. Kerk en orgel geen schade. OC aan KV. Ondergetekende (vL) heeft secretariaat van Mr Haveman overgenomen. Verder over hetzelfde als vorige. Corresp. waaruit blijkt dat (door bijdrage Centrale Watersnoodcommissie) de problemen zijn opgelost.

Globaal geïnventariseerd 26/2, 1 stuk toegevoegd 4/3'98.

Burgwerd, Hervormde Kerk. Foto met dispositie. Bussum, Blindeninstituut. z.d. 10/10'53 24/11'53 4/2'54 22/3'54 21/1'57

Kladjes met disp. en gegevens die ook in vlgd stuk staan. C-g''' C-f I. P8 Rf8 O4 N3 Wf2 T8 II. B8 Hp8 Fd4 Ped Sb16. Namen noemen: Versch, Verweys, V&vK OC aan "het Blindeninstituut tot onderwijs aan blinden" (Dudok van Heel) te Bussum. Rapport onderzoek evt. verkoop Maarschalkerweerd orgel 10 reg 2 man vrij p in slechte staat geen frontp. zwelkast. Taxatie verkoopwaarde. OC aan Dudok v H. O te koop aangeboden aan de drie in klad genoemde orgm's. OC aan DvH, Nog geen gem. gevonden die het o willen kopen. Versch. wil nog bruikbare onderdelen kopen. DvH aan (OC). Voorlopig geen verkoop onderdelen aan Versch. Wachten tot een gemeente het op als geheel wil overnemen. Stichting tot expl. van 3 blinden-instellingen: aan (OC?). Taxatie o. gevraagd.

Globaal geïnventariseerd 26/2'98.

Bussum, Hervormde Johanneskerk. 16/7

BRC aan Hü. Bijgaand tekening verbouwing Joh.k.

Geïnventariseerd 26/2'98.

Bussum, Hervormde Spiegelkerk. 21/6'56 15/10'56

OC aan F.H.Lampen (voorz.KV) te B. Reactie op offerte vL betr. restauratie. Eerst onderzoek. (Dit kwam er door Hü). OC aan KV. Rapport en advies. O uit vervalperiode, hetgeen blijkt uit pneum. kegelladen, zink, disp, intonatie, opstelling. Hoewel kwalitatief redelijk gunstig, geen geld eraan besteden, ook niet als disp.wijziging plaats vindt. Beschouwing over orgels uit vervaltijd. Advies schoonmaken en fonds voor nieuw orgel.

Globaal geïnventariseerd 26/2'98.

Bussum, Herv. Kerk of kerken (Onbekend welke) /4'55 12/9'55 16/12'63

BRC aan (OC) Mededeling ontwerp Nw K. arch, Nielsen. KV aan OC. Komen binnenkort terug op onopgeloste orgelkwesties. OC aan PCT. Vernomen voor in '55 gereed gekomen kerk (welke?) Pels-orgel te willen bestellen. Op kerkelijke verplichtingen wijzen?

Geïnventariseerd 26/2'98. Gegeven uit archief:In de Herv. Verlosserkerk Pels-o ingebr.gen. 7/1'64 of '65

Bussum, Hervormd wijkgebouw Eltheto. 25/2'55

OC aan KV te B. Verslag onderzoek naar geschiktheid het in Eltheto aanwezige o. over te pl. naar nw te bouwen kerk.Spanjaard el.pn., 2 man.vrij p, 9 reg, 1 transm. Dispositie ongeschikt voor dit doel. Te zachte intonatie. Bekers Clarinet deel zink, deel papier maché, frp zink. Negatief advies, wegens kosten transport opbouw etc.

Globaal geïnventariseerd 26/2'98.

80

Buttforde. Foto orgel 1682. Buurse, Hervormde Kerk. 26/5'53

• 10/10'53 4/3('54

Ds Pijnacker-Hordijk te B aan Haveman. O ca '38 Steimann/Vierdag, electr. eigen systeem. St. is vertrokken, Vdg Sr overleden. De jongste zoon, een praatjesmaker heeft het overgenomen en orgel wat veranderd. Toen erbij gehaald een andere vroegere knecht der firma, die nu eigen zaak heeft: Madern-Moraal. Vernietigend rapport over door H.J.Vdg bewerkte orgel: Pijpen ingesneden, 48 p stom gemaakt, intonatie ongelijk en "waardeloos". Wat is bekend over Vdg en Madern-Moraal? Corresp. over bezoek Eé. OC aan Ds PH. Verslag ondrzoek. Steinmann & V. El.pneum. geen kas, worm, schade door onoordeelkundig stemmen, slechte intonatie en stemming. Luie tractuur, minderwaardige makelij. Advies: stichting van een orgelfonds voor nw.o. PH aan OC. Geen verkoop, wel orgelfonds, voorlopig stemmen door Madern-Moraal.

Globaal geïnventariseerd 26/2'98.

81

Cadzand, Hervormde Kerk. 30/6'61 4/7'61 17/8'61

Kr (niet KV) aan OC. O niet lang geleden gerestaureerd. Lijkt toch niet geheel in orde. Verzoek onderzoek. OC aan Kr. Reactie. Hü die ook in Maria Horebeke en in Retranchement moet zijn zal dit combineren met bezoek aan C. OC aan Kr. Verzoeke toezending offerte Koch.

Volledig geïnventariseerd 26/2'98:

Calberlah, Foto orgel van Janke. Capelle a/d IJssel, Hervormde Kerk. 1956

Correspondentie over verzekeringswaarde van o. Van Dam, Zwijndrecht, 2 klav, 22 reg, 1 st vrij ped, met historisch front (opg Ver. KV-en)

Globaal geïnventariseerd 26/2'98: (Foto in arch. aanw.)

Capelle a/d IJssel, nieuwe Hervormde Kerk (arch. D.Stokmans ). 14/5'60 15/7'60 15/8'61

BRC aan OC. Beoordeling nieuwbouwplan gevraagd. OC aan PCT. Ruimte lijkt geschikt, afh. van materialen. Geen gegevens verwarming, o 16 à 18 st. OC aan KV. Te veel glas in plan (ongunstig voor accoustiek en te veel temp.wisselingen). Suggesties verwarming, o van (nu!) min. 8 st. Tot nader advies bereid.

Globaal geïnventariseerd 26/2'98:

Cappel, Evangelische Kirche. 4 frontfoto's en foto klaviatuur. Castricum, Hervormde Kerk. • Aantekeningen over kab.o.XVIII, correspondentie, omdat men kab.o wil vervangen door klein nw o. 12/2'52 13/2'53

OC aan KV. Rapport. Orgel in zeer slechte staat. Roest, schimmel, Inferieur toetsbeleg. Het is te restaureren, bv door vV. OC aan KV. Reactie op feit dat men volgens contract aan Fl is gebonden.

Globaal geïnventariseerd 26/2'98:

Chaam, Hervormde Kerk. • Correspondentie. Door • 15/10'57

27/10'57

een misverstand (men meende dat PCT toestemming had verleend) had Fl een opdracht tot restauratie.... Aantekeningen. P8 gedeeld, C-E ged, O2 O4 F4 Q3 (plaatje Sal4) Hp8 VdG8 B16 T8 dc (Gmb). Verder wat ook in rapport 15/10'57 staat. OC aan PCT. Rapport. 1895 G.v.Druten, Hemmen geleverd als samenvoeging van verschillende orgels. C-f''' C-d' Slechte toestand door foute plaats verwarming. B16 P8 Hp8 VdG8 O4 F4 Q3 O2 T8dc, fr zink, kernstekn, deel ronde opsn. Er is een offerte, niet gedetailleerd genoeg om o. op warmteïsolerende laag te zetten. Doordat door misverstand opdr, al is gegeven nu niet in details treden. O. is restauratie niet waard. PCT (NB en L). Was het niet mogelijk het contract met Fl ongedaan te maken?

Globaal geïnventariseerd 26/2'98:

Christiansstad (Zweden). Foto orgel 1631 Johann Lorenz. Colchester. Folder orgelweek 1967, waarin St.Botolph's Church met disp. orgel van Williamson & Hyatt, Ltd 1966. Colijnsplaat, Gereformeerde Kerk. 1/3'61

W.H.Dingemans (organist) aan OC. Vraag of enige nog bruikbare registers uit o. Geref.K. te Geersdijk dat door ramp vrijwel waardeloos is geworden voor C. beschikbaar kunnen komen voor dispositieverbetering.

Volledig geïnventariseerd 26/2'98:

Colmschate, Hervormde Kerk. 15/10'57 •

OC aan KV. Rapport en advies. Vierdag, pneum. stokkensysteem. P8 V8 Hp8 O4 F4 Wf2 Rsq3'2st Sb16 C-g''' C-d' zink, pijpen gescheurd, slechte toestand, inferieur systeem. Geen geld meer aan besteden. (ped.omv. ontleend aan losse aantekeningen) Corr. over verzekeringswaarde.

Globaal geïnventariseerd 26/2'98:

Corvey (Dl), Folder over abdij. Creil, Hervormde Kerk. KV Noord Oost Polder. 13/11'56 C.W.Schaling, Amsterdam, architect, aan (OC) over nog te plaatsen ontbrekende frontpijpen van orgel te Emmeloord dat in Creil zal worden opgesteld. "De opgegeven frontpijpen zullen waarschijnlijk niet op elke willekeurige plaats in

82

1/4'57 6/3'59 6/3'59 20/5'64 16/2'66

het front ..." vL aan OC. Prijsopgave verpl. orgel in 1951 geleverd aan Herv.K.Emmeloord naar Creil Herv.K. en uitbreiding Ped: P8 en Sch4 (van positief) Pos. Sch8 -> Kh8 OC aan KV Noordoostpolder. Grootste deel van onze opmerkingen door vL verwerkt. OC aan vL. Verzoeke zich bij de org. te vervoegen wegens storingen. KV aan OC. Over storingen, niet nakomen verplichtingen vL. van een o.b. en een monteur van vL. een en ander vernomen. Graag objectief oordeel. KV aan (OC). Over orgel dat na stemmen onbruikbaar was geworden. Nota voor reparaties.

Globaal geïnvent. 4/3’98, een stuk 2/4’98.

Culemborg, Hervormde Grote of Barbarakerk. 11/1'58 2/9'58 23/9'58 19/11'58 z.d. • 12/5'60 febr '62

9/4'62 • •

dK. Offerte werkzh. Nieuwe steunen voor Tr Salt4 -> Cmb3st OKW aan KV. Goedkeuring en toezegging (kleine) bijdrage. KV aan OC. Verzoek na oplevering te keuren. OC aan KV. Eézal met Luyten orgel bekijken. (Eé? concept) aan KV. Niet gezien, dat er houten stevels zijn geweest, geen arch. onderzoek gedaan i.v.m. dispositiereconstructie. Geen koperen schoenen. Adv. Trompet goed restaureren en voorlopig afzien van Cmb. Staatssecr. had het niet mogen goedkeuren. Salicet kan weg. Gen mahonie. Klad met disp. OC aan KV. Schrijven overeenkomstig vorige Vente aan ?. "Het orgel in de Grote of St.Barbarakerk te Culemborg". 1769 Verhofstad. Disp vlgs Hess 1769 rep J.H.H. Bätz 1806 en ‘09 Meere 1879 en '86 kl.herst. Witte en v.Druten. 1938 N.A.v.Dam uitbr tot f'''(pneum).Q11/2(lege plaats) -> Spf2 Brstw Q3 aangevuld met 31/5 tot Sq. Klav. vern. Oude kl en ped ter pl aanw. 1961 werkz dK.: Salt4 -> Cmb3st roosters en habngers T.bekers en gr.p. B16 T8: nw stev. en Koppen Beschr. huidige staat, waaruit: Sq Quintkoor verm 1833 VdGdc en P8dc 1833. Restaur.plan. Herstel toestand 1719, front tinfoelie. Pedaal: A. blijft aangeh., B. 4 mech. transm. van Hw. C. niew geheel vrij Sb16 P8 Fg16 Sch4 2 kopp. KV aan OC. BS bij afschrift plan Vente. Besloten plan C. Goedkeuring en subs. CRM aangevraagd. Hierna nog wat geschrijf, wat de bedoeling van de corresp. is en melding aan PCT.

Foto Globaal geïnvent. 4/3’98.

Cuyck, Hervormde Kerk. 28/3'50 2/6'50 4/5'56 11/7'56 •

OC aan de Rentmeester der Kerkelijke Goederen te Vught. Rapport in de maak. Orgel blijkt toch niet historisch te zijn. Er moet oorlogsschaderapport komen. Voorstel dit vV te laten doen. vV aan KV. Rapport betreffende oorlogschade aan o te C. Comm tot behartiging Sociaal-geestelijke belangen van de NHK te C aan (OC). Thans geldmiddelen voor restauratie. Bemiddeling gevraagd. Comm... aan (OC). Breed moderamen der Prov. Kerkverg. heeft zelf al een deskundige gestuurd. Intrekking vorige verzoek aan OC. Verdere corresp. waaruit bleek dat Eé al wel ter pl. was geweest alsmede Vente secr. Rijks-OC. Diens advies wordt overwogen.

Globaal geïnvent. 4/3’98.

Daarle, Hervormde Kerk. 9/11'54 • 20/12'54

KV aan (OC). Nieuwbouwplannen. In oude kerkgebouw oud orgel m.i. slecht. Aanvrage VO. corr. (Eé en Hü komen Klad: Oud toren frontje, kernst. stukken aangezet. Ped. 1 oct. C-f''' (in werkelijkheid -c''', rest oct.koppel), zeer veel ddorspr.en bijspraak. Rammelende abstractuur. O4 F4 O2 K3 P8 (af F rest hout) H8 C(cs'3 Mxt Klav XIX (1918?) OC aan KV. Rapport en advies. Mech.o. XVIIIA 1918 gekocht. Ontstemming door slechte staat lade. Tractuur versleten. Restauratie ontladen: 1. Huidige disp. slecht voor begeleiding gem.z., 2. zeer slechte toestand, 3. door wijzigingen geen hist. waarde.

Globaal geïnvent. 4/3’98.

Dachau, Versöhnungskirche. 12/12'65 28/2'66

F.Högner aan Eé (kaart en getypte brief zelfde datum!). Er komt een Ev.k. op voorm terrein conc.kamp te D. Welke orgelmaker? Fl is de bekendste Nederlandse, v.Beckerath, Steinmeier, Ott en Marcussemn hebben zeer lange levertijden. Maar U was destijds noga critisch t.a.v. Fl. Eé aan Hö. Aanbeveling vV.

Globaal geïnvent. 4/3’98.

Dalfsen, Hervormde Kerk. • Vooraf corresp. bezoek, Ed. 31/10'57

OC aan KV. Verslag onderzoek orgel, er was geen stroom, orgel toegedekt. Derhalve geen volledig beeld o B&T. St in

83

z.d. 2/12'57 2/1'58 4/8'61 4/10'61

volgorde laden: I. P8 B16 Hp8 Co4st O4 F4 Q3 O2 Mxt4st T8 II. VdG8 Mel8 Rf8 Flharm4 Wf2 Cl8 Ped. Sb16 Vln8 O4 Trem Vent, 2 kopp C-f''' C-d'., Beschr. toestand. Expr en kernst, Gr. bekers T8 zink, Clar doorsl. Restauratieplan. Meest in aanmerking: B&T, maar de oude Heer T. doet alleen nog maar werk in N. des lands. Daarom adv. aanvr. off bij vV en Lfl. Ed is met de bouwopzichter Looman in Olst gaan kijken naar restauratiewerk van Koch. Komt niet in aanmerking. (ontvangen 16/11'57) Lfl aan OC. offerte. vV aan KV. Offerte. OC aan KV. Telefonisch aan vV gegeven opdracht moeten wij schriftelijk bevestigen. OC aan Kv. Zijn werkzaamheden tot tevredenheid verricht. Moeten wij keuren? KV aan OC. Restaur. heeft wegens fin. situatie nog niet plaatsgevonden.

Globaal geïnvent. 4/3’98.

Dalfsen, Hervormde kerk in Buurtschap Oudleusen. 8/1'58

KV aan OC. Kerk uit 1952, tot nu toe harmonium. Advies gevraagd. Gebruikt orgel?

Geïnvent. 4/3’98.

Dam,Orgelfabriek P. van z.d.

5/6'51

Uittreksel uit handelsregister Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Friesland en Leeuwarden.: 26/5'21 ingeschreven de N.V. Orgelfabriek P.van Dam, vh L.vD & Zonen te Leeuwarden Emmakade 46. Directeuren Pieter v.Dam (geb.1856), Leeuwarden, Bertus Frans Bergmeijer (1878), Woerden en Johannes Vaas (1887), Leeuwarden 1926 uitgetreden v.Dam, Bergmeijer en in '32 Vaas en intrede Jan van der Bliek (1899) Leeuwarden. 1927 wijz. firmanaam: NV Orgelfabriek P. van Dam, firma L. van Dam & Zonen. Kamer .. aan OC. BS bij vorige

Inv. 2 stukken 1/7'98. Op beide stukken later bijgeschreven "Hemelum". Ze zijn afkomstig uit de map Hemelum.

Dantumawoude, Hervormde Kerk. 13/8'62 8/11'62 28/9'63 11/10'63 14/1'65 13/6'65 z.d.

7/9'66 22/1'67 27/8'69 12/9'69 3/10'69 3/10'69 14/10'69 15/10'69 29/10'69 29/10'69 29/10'69 20/4'70 z.d. 30/4'70 20/5'70 14/7'70 6/8'70 13/8'70 15/8'70 15/8'70

B&T aan KV. Offerte betr. demontage. Ed aan KV. Over fiattering rekening B&T. B&T aan ? Prijsopgave restauratie. Disp. vlgs Knock (enige registers heten nu anders, Windlossing is nu Afsluiter. Beschrijving toestand. Restauratievoorstel. B&T aan KV. BS bij vorige. B&T aan KV. Nieuwe offerte. KV aan CRM. Verzoek goedkeuring plannen en subsidie. ? aan ? Rapport betreffende het orgel in de Ned.Herv.Kerk te Dantumawoude. 1776/77 A.A.Hinsz, disp. vlgs Knock. Boekzaalbericht ingebruikneming. Onderhoud Hinsz, Van Dam, J.Tamminga, Hardorff, v.Dam, Faber, Dokkum (aanbr. electr. ventilator). Beschrijving toestand orgel: lade, mechaniek, pijpwerk, nog geen zekerheid omtrent toonhoogteverandering. P 8 (C-d'' in fr), Hp 8 (geheel metaal), Spf 4, O 4, N 3, Wf 2, Mxt 3-4st, T 8, 2 spaanb. (oorspr, 3), trem. niet oud, kas, verz.waarde, rest.voorstel. Prov.waterstaat Friesl. aan KV. BS bij retourneren rapport. Ed aan KV. Voorlopig geen subsidie. KV aan OC. BS bij stukken. OC aan KV. Over uitstel o.a. door ziekte Ed. Mon.z. zal afwikkeling subs.aanvraag trachten te bespoedigen. OC aan B&T. Wat is nu het "offerte-bedrag"? OC aan KV. Mededeling vorige. Aantrekken adviseur (Bolt, Eé of Talsma). 1) KV aan OC. Eé aangewezen. B&T aan OC. Kostenopgaaf. OC aan KV. Mededelingen. Levertijd van B&T valt tegen. OC an B&T. Mededelingen. OC aan Mon.z. Mededelingen prijs en levertijd. CRM aan KV. Goedkeuring. Nadere detaillering na demontage gevraagd. Subs.toekenning. Aantekeningen. (Eé) aan KV. Mededelingen. Machtiging principe-opdracht gevraagd. KV aan Eé. Bespreking gevraagd. (Eé) aan KV. Nog geen antwoord op schrijven 10/4 (bedoeld 30/4). Over mogelijkheden bezoek. KV aan Eé. Voorstel datum. KV aan Eé. Over toezenden stukken en nieuwe vergadering in nov/dec. (Eé) aan B&T. Principeodracht. (Eé) aan KV. BS bij afschrift vorige en bij brief aan gemeente.

Ingevoerd 15/10'97. Enige der genoemde stukken bevinden zich ook in het Bolt-archief. Na overlijden van Eé werd Bolt adviseur. 1) Eerst was Ed adviseur, die nu assistent Rijksadviseur was geworden. Er bevinden zich eigenhandige brieven van Ed in deze map. Die moet de OC dus later aan Eé hebben overgedragen. vO

Dedesdorf, Foto lege lade, Schnitger-orgel. (Mededeling Cor Edskes) 84

Deersum, Hervormde Kerk. • Aantekeningen (ongeveer als in rapport, "2 aparte laden, klaeppenkasten ertussen met looppad" 10/3'59

18/4'59 28/4'59 • 2/4'60 22/4'60 17/8'61

OC aan KV. Rapport. Gebr. Adema Leeuwarden Amsterdam. 1 man. 2 windladen achter elkaar. Voorste: V 4 O4 Hp8 V8 P8 achter looppad: tweede (door trede uitschakelbaar) B16 Flharm4 Q3 O2 T8 C-f''' C-c' aangeh. Mag.b. geen windmachine. Door en bijspraak, maar toestand niet onrustbarend. Kernst en expr. Advies. herstel lekke balg en aanbrengen windmachine, enige houtwormbestrijding. Vdg aan OC. Offerte Idem, iets uitvoeriger Corresp.: Offerte was niet uitvoerig genoeg. Sprake van weer nieuwe (niet aanwezig) OC aan Vdg. Opdracht namens KV. Vdg aan OC. Over opdrachten Deersum en Beerseveld. Verder vooral over Hornhuizen. Uitgenomen en bij Hornh. gelegd. OC aan KV. (Gunstig) eindoordeel.

Globaal geïnvent. 4/3’98.

De Bilt, Hervormde Kerk. 25/7’60 12/9'60

BRC aan OC. BS bij ontwerptekeningen nieuwe kerk. Kerk niet aangepast aan kerkorde. OC aan KV. Opmerkingen over wat niet uit de tekeningen valt af te leiden, raadgevingen.

Ingevoerd 13/6'97.

Deil, Hervormde Kerk. 28/2'49 8/4'50 30/8'50 5/10'50 13/11'50 '63 of iets eerder -

vL aan ? Plan restauratie en uitbr. Hp8 P8 (c') P4 F4 O2 Q3 Mxt2–3st (C 1 1/3 1 c 3 st c' 4 st) T 13/5 Vent. Allerlei veranderingen in lade, afvoeren deel Hp8 om als 16' in ped te kunnen gebruiken. vL aan OC. Beginnen 12/4 in D. OC aan Orgelfondscommissie der NHGem te D. Rapport over door vL verricht werk. Nieuwe sleepconstructie voldoet goed. Opsomming van pijpen die niet goed spreken. OC aan KV. Genoemde euvelen verholpen. Orgelf.c. aan Eé. Of ingebr.n. op 26/11 schikt. Overgetypt krantenartikel van RH over het orgel. Orgel leek van Knipscheer, in o. aantekeningen van v.Ingen gevonden, stemmer bij K. sinds 1867. Negatieve opmerkingen over de restauratie van vL, vooral de lade betreffende. Ped. pneumatisch Reacties hierop en corresp. met de OC. De verwarming zou de boosdoener zijn. Toegezegd dat Eé (die vroeger bij de restauratie betrokken was) een onderzoek zou verrichten. Uiteindelijk had men daar toch geen belangstelling voor.

Gobaal geïnv. 4/3’98.

Deinum, Hervormde Kerk. Aantekeningen • z.d. 16/8'69 30/4'70 5/5'70 11/8'70 15/8'70 19/4'71

14/9'71

KV aan Eé. Hardorff-Orgel in veel te vochtige kerk die gerestaureerd gaat worden. Wat te doen? B&T aan Arch.bur.Wiersma en Brugma te Leeuwarden. Kosten restauratie voortvloeiend uit kerkrestauratie (gevolg van demontage, modernisering lade door aanbr, verwarming) (Eé) aan Ous (concept?). O 1867 opvallend muzikaal voor die tijd. Uw plan bezoek op prijs gesteld. Ous aan Eé. Zal 30% subsidie adviseren. B&T. Nota demontage (Ee/) aan KV. Van belang mij opdr tot maken historisch rapport op te dragen. B&T aan KV. Prijsopg. restauratie o, Hardorf-Leeuwarden ca 1867. Hw P8 B16 Hp8 O4 Rf4 O2 Co Bass8 b T8 dc Bovw Salt8 V8 (af c' ingekort tot Quint) Fldouce 8 P8 dc Fl amour 4 Splf2 Muet 2 afsl vent 2 kopp trem (pneum niet orig) Vente aan KV. Concept aanvrage Monz.

Gobaal geïnv. 4/3’98.

De Koog, Texel, Hervormde Kerk. z.d. 3/2'62 20/2'62

18/10'62 26/10'62 20/11'62 7/2'63 12/2'63 15/3'63 28/5'63

CR Alkema, Tekening t.b.v. het plaatsen van een orgel in de .. OC aan Ds A.F.T.Waardenburg te dK. Advies instellen voorl.onderzoek ter vervanging harmonium, verdere inl. corresp. OC aan ds W. U door Geref.K. te Stavoren aangeboden instrument onderzocht. Ca 1908 mech. O4 SO4 Hp8 F4 F2 Cel8 Gmb8 c(!)-f''' aangehp front zink (O$), pijpw deel van oud huisorgel, expressions, pijpw zeer gehavend, houtworm in kas, lade en pijpen. Advies: niet overnemen. Misschien is het in febr.nr van HO aangeboden Knipscheerorgel een mogelijkheid. 1 OC aan Vdg en B&T. Offerteaanvr voor Hp8 Rf4 P2 O1. Offerte. Vdg aan OC. 29/10'62 idem B&T. OC aan dsW. Advies. Gering prijsverschil, liever B&T "kwaliteit van het werk van deze orgelmakers wordt over het algemeen door onze medewerkers-deskundigen hoger aangeslagen." PlOC aan OC. Na overleg met Eé. Opdr Vdg. OC aan Vdg. Opdr. OC aan plOC. Werkpl Vdg door brand verwoest. Zal vertraging veroorzaken. OC aan PCT. Over plaats orgel.

85

7/1'64

OC aan plOC. O. op zeer bevredigende wijze opgeleverd.

Globaal geïnventariseerd 11/3’98. 1. Dispositie staat er zo!

Delden, Hervormde Kerk. 1/7'68

Eé. Het orgel in de Ned.Herv.Kerk te Delden. Hierin het gehele contract met Naber 25/4 1846. Latere wijziging en pneumatisering. Restauratieplan.

Inv. 1 stuk 1/7'98.

De Lier, Hervormde Kerk "De Lierse Dom". Voormalige orgel. 20/8'(54?) KV aan OC. Kerk komt vanaf '55 in restauratie. O. 25 jaar oud, houtworm. Vermeulen Overschie wil niet wachten met behandeling daarvan. Advies gevraagd. 30/8'54 OC aan KV. Zullen van advies dienen bij restaur. o. 4/6'55 OC aan KV. Verslag onderzoek Engels (door diens ziekte uitgesteld). Storingen op te heffen door vern. aantal membranen. Anti-houtwormbehandeling. Verpl. speeltafel goed mogelijk bij pneum.o. Suggestie dit door vL te doen verrichten. 3/1'56 KV aan (OC). Besloten van Uw bemiddeling af te zien. 18/2'56 OC aan PCT. Vrezen dat KV geld op onverantwoorde wijze gaat uitgeven. 5/3'57 OC aan KV. Orgelvervanging uitgesteld. Onderhoud met architect (ondersteuning o.galerij, materialen, verwarming) gevraagd. 25/5'59 L.vdKloot-Meyburg, arch. Verzoek namens KV onderzoek in te stellen naar deel o dat zich in werkpl.Sanders (Blank) bevindt. Vlgs Blank is nieuwe speeltafel nodig. 28/8'59 Hü aan KV. Vervanging door houtworm aangetaste speeltafel noodzakelijk. Accoord met voorstel Bl. over te gaan op wissel-wind-systeem en niet meer aansluiten gen.cresc. U kunt ons machtigen tot opdracht en contrôle en keuringen op te dragen. 22/9'59 KC aan (OC). Geen toezicht OC gewenst. Globaal geïnventariseerd 18/3'98, 1 stuk toegevoegd 1/4'98. Foto in arch. aanw. Ziet er Standaard-achtig uit. Thans bevindt zich hier en o van Metzler.

Nieuw orgel.

•

Krantenknipsel over niew Metzler-orgel. Eerste orgel was uit 1870, Vorige orgel was uit 1927. Adviseur Hü.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Delft, Hervormde Kerk, algemeen. 26/1'55 11/1'56

OC aan KV. Bespreking gevr. wegens plannen nieuwbouw kerken. KV aan (OC). Over verzekeringswaarde.

Volledig geïnventariseerd 5/3/98.

Delft Algemeen. 13/12'55 145/12'55

(Uitgenomen uit dossier Nw.K.) OC

aan PCT over evt. restaurtatie orgels Nieuwe kerk en Wippolder) Zelfde bijna gelijkluidend datum?

Delft, Hervormde Nieuwe Kerk. 2/3'55 20/9'55 13/12'55 29/3'56 19/4'56 4/5'56 12/5'56 23/4'59 31/8'59 16/9'60 29/12'60 5/1'61 7/3'6

Jan v.d.Berg aan Eé. Over plannen Sanders en vL. OC aan PCT. Wat zijn de plannen in Nw k en in Wippolder? OC aan PCT. Idem. Wat zijn de plannen voor Voorburg Nw.k. PCT aan OC. Geen plannen o. Wippolder of rest.pl Oude Kerk. Betr, Nwk: Hoe het met de Rijks-OC is geregeld. Terugbrengen o. in staat 1843 geschiedt door Sanders, de voortzetter van Bätz. OC aan PCT. Verzoeke plan Nw kerk ter inzage te zenden opdat bij kunnen beoordelen of o. in oorspr. staat wordt teruggebracht. Betr. Wippolder geen antwoord KV ontvangen, t.a.v. Oude Kerk zal andere procedure gevolgd moeten worden dan bij de Nw.k. Sanders is niet opvolger van B. PCT aan (OC). Bijgaand te leen Bestek Sanders rest. o. Het bestek (jul'55) in afschrift aanwezig (: Wf2 thans op Rp terug naar III bijmaken 12 gr.p. Qd8 van Rp op pl Vln8 42 nw pijpen P16 dc -> Sq 2 st Wf2 Rp -> O2, Sch 2/3'3-4st op Hw Sch 1'3 st op Bov.m. OC an PCT. Willen eindkeuring doen. Eé aan vL (OC). Ous heeft werk stopgezet wegens teleurstellenmde resultaten. In de Oude k. is orgel Schoolstraatkerk overgeplaatst zonder tussenkomst OC. OC aan PCT. Mededeling hiervan. OC aan PCT. Zelfde over Nw Kerk. Krantenbericht: o. aangekocht voor in aanbouw zijnde Sionskerk. PCT aan OC. Fl. heeft werk overgenomen. Subsidie aangevraagd. OC aan PCT. Voor restauratie geen goedkeuring gevraagd. OC aan PCT. Over Delft Nw k en Leiden Mare.

Volledig geïnventariseerd 5/3/98. Stuk overgebracht naar Delft algemeen. Zie aldaar.

Delft, Hervormde kapel arch. J.Kruger. 4/4('61) 15/8'61

BRC aan OC. BS bij ontwerptekeningen Kapel. OC aan KV. Tekeningen te weinig gedetaillerd. Over verwarming.

86

Volledig geïnventariseerd 5/3/98.

Delft, Hervormde Oude kerk. Meermalen genoemd in dossier Nieuwe Kerk. Delft, Hervormde Sionkerk. Arch. Komter 14/1'57 2/5'57 8/5'57 21/5'57 19/6'57 21/6'57

BRC aan OC. BS bij ontwerptekeningen. OC aan BRC. Plaats orgel niet duidelijk. BRC aan (OC). U kunt beter zelf met arch. contact opnemen. OC aan KV. Machtiging gevraagd om met arch. contact op te nemen. OC aan BRC. Mededeling vorige. KV aan (OC). Voorlopig geen aanschaf definitief orgel.

Volledig geïnventariseerd 5/3/98. Zie ook: Nieuwe Kerk 16/9'60: Krantenbericht: o. aangekocht voor in aanbouw zijnde Sionskerk.

Delft, Lutherse Kerk. Sanders, Plaatje met dispositie. • • 17/10'60 • 16/10'61 13/2'62 6/9'62

6/9'62 28/9'62 20/10'62 13/3'63 28/3'63 8 en 11/4’63 20/8'65 10/1'67 5/4'67 18/4'67 12/6'67 •

Correspondentie vooraf. Eé aan Kr. Rapport en advies i.v.m. te wijzigen windvoorziening. Balgen kunnen niet achter orgel blijven. Enige mogelijkheid: Eén balg vervalt, andere in het orgel, regulateurs aanbrengen, nieuwe motor. Prijs vL redelijk. Corresp. over subsidie (werk vloeide voort uit kerkrestaur.) Ds A.Johannes aan vL. Opgave gevr. kosten windvoorziening en tijdelijk verwijderen pedaaldeel voortvloeiend uit kerkrest. vL aan Eé. Offerte, ook voor werk niet voortvloeiend uit kerkrestaur. B&T aan Eé. Omschrijving en prijsopg. demontage, herstel waterschade en wederopbouw. 1889 P.v.Oeckelen. Hw P8 B16 Vlnc8 Nh4 Rf8 O4 Mxtb/d3-4st Co5stdc O2 T8. Bovw (Zwel) P8 Vln16 Hp8 Qd8 VdG8 Opf4 Wf2 Sal4 Clar8 Ped Sb16 O8 O4 Bz16 Tb8? 2 kopp 3 afsl Trem. B&T aan Eé. Aanv. offerte verende sleepconstr aanbr.herstel mechaniek en pijpwerk. Eé aan Kr. Commentaar op vorige. Aanv. deel betr. kosten niet voortvloeiend uit kerkr. Deze en die van vL bij subs.aanvr. overleggen. Kr aan OKW. Subs.aanvr. B&T aan ?. Nw offerte in 2 delen. Kr aan B&T. Opdracht (deel windv. doet vL). Subs.aanvr bij CRM, prov. en gem. B&T aan Kr. Welke pijpen ontbreken. Dit was in de ravage eerst niet te constateren. B&T aan Eé. Pijpen die naar Stinkens waren gezonden om het mensuurverloop te kunnen bepalen bij het bijmaken van ontbrekende pijpen zijn zoekgeraakt. Kr aan Eé. Opsomming gebreken aan gerestaureerde orgel. Eé aan Kr. Werk B&T acceptabel, dat van vL nog niet. Eé an Kr. Eindoordeel. Gunstig t.a.v B&T. Ook t.a.v. vL na laatste bezoek. Graag nadere bespreking. Werk Pels-vL ljkt nog niet in orde te zijn. O door Ed en Ous gekeurd en niet geheel in orde bevonden. Overzicht temperatuurverloop.

Globaal geïnventariseerd 5/3/98.

Delft, Hervormde Kerk in Wippolder. Zie ook dossier Nieuwe Kerk, waar ook W. meermalen wordt genoemd. Arch. Prof N.Lansdorp. 19/5'52 OC aan KV. Reactie op ontwerp. Orgel niet boven kansel. 24/11'54 OC aan KV. Tijdig contact belangrijk. 7/2'56 OC aan PCT. Geen antwoorden KV betr. Nw kerk en Wippolder. 18/9'57 OC aan PCT. KV voor Wippolder "electr.orgel" aangeschaft. 14/10'57 PCT aan OC. Konden toestemming niet weigeren, omdat een el.o. geen orgel is en dus niet via OC loopt. Volledig geïnventariseerd 5/3/98.

Delfzijl, Hervormde Kerk. • Corresp. over bezoek Ed en over vertraging, gevolg van verandering der werkwijze der OC. 10/4'63

2/5'63 14/5'63 24/5'63 25/6'63 20/8'63 20/8'63

OC aan KV. Resultaat onderzoek Ed. P.v.Oeckelen XIXd. Disp. overeenkomstig de oorspronkelijke:P8 B16(C-c, 2 oct hout!)) B16 dc Hp8 groct hout VdG8(C-E gec met Hp) O4 Wf2(eng open cil) Spf4 Tb/d Vent C-f''' C-d' aangeh. Lekke lade. mag.b. Uitgesleten mech. hier en daar beschadigd pijpw, onegale intonatie, kas naaldh., verz.waarde, wat restaur. inhoudt. '63 OC off.aanvr bij Ruiter, vdB&W, resta. evt verv. T door Mxt. vdB&W aan OC. Offerte. Ruiter Idem. Hij wil VdG door Sq vervangen, naampl. Wf2 verv door O2, verv. balg door moderne kleine. OC aan Vdg offerteaanvraag. OC aan KV. Ook ter vergelijking Vdg off. gevraagd, mnaar die toonde geen belangstelling. OC aan LKV. Advies opdr. Ruiter onder bepaalde verwaarden (gezien de ervaringen)

87

5/10'63 18/11'63 mrt'64 31/1'64 • 24/2'64 • 22/1'65

KV aan OC. Machtiging opdr Ruiter, punt 1 t/m 5, 7 en 9 van zijn offerte (herstel, verv naamplaatje, T8 -> Mxt, kleine balg). OC aan KV. Reactie en BS bij hierna genoemd concept. Ed (wegens benoeming bij Rijk) verv. dpor Hü. Daarbij concept contract. Niet ondertekend contract KV en R. R aan OC. over houtwormbestrijding en belering windlade. Prijs verende schijven boven de slepen, fabrikaat vV. Correspondentie: Waarom alles zo lang duurt. KV aan OC. Accoord met eerder genoemde punten en aanv./ (verende sleepconstr.) Correspondentie over ondertekening contract OC aan KV. Keuringsrapport. Hieruit: draaipunten bevoerd, intonatie verbeterd, kas waterpas gezet. Er zullen nog reg.plaatsjes in stijl worden vervangen.

Globaal geïnventariseerd 11/3’98.

Delfzijl, plannen nieuwe Hervormde Kerk. Arch. K.G.Olsmeyer te Gronungen. 6/6'63 OC aan KV. Ed heft contact met arch. 4 vt pos. lijkt voldoende

Den Bommel, Gereformeerde Kerk. 25/7'56 22/11'56 27/2'57 12/3'57 20/3'57 20/3'57 4/6'57 4/6'57 13/6'57 19/8'57 22/8'57 2/9'57 27/9'57 20/1'58 22/11'58 5/1'59 27/2'59 z.d. 4/1'62 15/1'62 • 15/6'62

vB (Ministerie Maatsch.werk) aan (OC) Advies gevraagd naar aanl. van rekening Lfl. OC aan vB. Verzilting ergens dan eerst leek. Herstel eigenlijke rampschade heeft nog niet plaats gevonden. etc. OC (Schokking) aan vB. Wegens prijsverhogingen, is haast geboden vB aan (OC). Heb Rampenfonds geadviseerd bedragen over te maken en verdere kosten te vergoeden. OC an KV. Mededeling vorige OC aan Lfl. Offerteaanvraag betr. herstel rampschade en andere gebreken en Gmb -> Mxt4-6st OC aan Kr. Mededeling OC aan vB. Mededeling kosten. vB aan (OC). Rampf. accoord, nog een afschrift daarvan. OC aan Deputaten Geref.K., Kr en Lfl. Opdracht, mededelingen Lfl aan (OC). Reactie op opdracht Lfl aan (OC). Afleveringsdatum OC aan Kr. Mededeling. vB aan (OC). Betaling 1ste termijn geschied OC aan vB. Hü deelt mee: restauratie komt neer op nieuwbouw met oud pijpwerk. vB aan (OC). Toezegging bijdrage rampenf. CvB aan (OC) Machtiging opdr bouw nw o aan Lfl. Lfl Tekening orgel. (21/10'60 schrijven over tekeningen, waarover overleg was met Eé en Ed en arch. OC aan Kr. Advies betr. ingebr.n. op, zo mogelijk op 17/1. Hü trad op als deskundige OC aan Persbureau Herv,k,over ingebr.n. op 17/1'62 over rampenf etc Lfl. P8 Hp8 O4 Rf4 O2 Mxt4-6st Qd16 Correspondentie over loonsverhoging OC aan Kr. Verslag eindkeuring. Bijzondere lof voor ontwerp, versieringen, klank, speelaard, wind.

T/m 22/11'58 volledig geïnventariseerd in '97, Rest globaal 18/2'98.

Den Bommel, Hervormde Kerk. 27/3'57

OC aan vB. KV lang geaarzeld voor zij Lfl opdroegen schaderapport te maken. Orgel hoewel mech. waardeloos instrument. Adsvies geen gelden hieraan te besteden. 6/7'57 vB (CRM) aan (OC). Toezegging gelden noodzakelijk voor nieuwbouwq. 27/9'57 OC aan Lfl. Off.aanvraag voo P8 Hp8 O4 Rf4 O2 Mxt4-6st en evt Dlc16 of Qd16 30/9'57 Lfl aan OC. Offerte z.d. Mensurenvoorstel '60 Veel correspondentie over rampschade, 10/8'60 definitieve toezegging vergoeding. Hü behandelde deze orgelzaak. 21/9'61 OC aan vB. Over uitstel wegens restaur. kerkgebouw. 27/9 vB accoord. 2/11'61 KV an OC. Over oude o. dat ter beschikking vcan de OC zou komen. Verzoeke het te doen ophalen. 26/4, 29/4, 8/5,'63 Over accoordverklaring kas-ontwerp. Ook mon.z. was hierbij betrokken. 23/12'64 OC aan KV. Eindoordeel. Veel lof. Voorstel Mxt in onderste 3 octaven iets af te zwakken. Dlc16 is te weinig grondtonig. Fraai kas-ontwerp z.d. Lfl, tekening orgel.

Globaal geïnventariseerd 18/2'98.

Den Burg (Texel), Hervormde Kerk. 18/8'50 2/1'52 19/4'52 23/6'52 25/6'52 26/6'52

OC aan Hen. Over Den Burg en Oudeschild. Pels aan ? "Dispositie voor een Kerkorgel voor de Ned.Herv. Kerk te Den Burg Texel". el.kegelladen. 2 kl, 20 st. speelh. OC aan KV. Rapport onderzoek. 1819 J.A.Hildebrand 1 kl aangeh. p. orgel in oorspr. staat. Hoe het gerestaureerd moet worden. vV aan KV. Offerte. vV aan KV. Off. voor uitbr. tot 2 kl. (toevoeging onderpositief) en "specificatie" Vrij ped. met 2 stemmen. vV aan KV Den Burg. Aanbod orgel 1800 van zeer goed bekend staand orgm. "mits in ons bezit"1 I. P8 B16 Rf8 Gh4 Co4st O4 Q22/3 O2 Mxt3-4st T8

88

5/10'53 9/10'53 3/12'63 •

II. Hp8 P8dc VdG8 Sxq Rf4 Splf2 Dlc8. Ped B16(mech.tr) OC aan KV. Toelichting over advies Piet Kee ingebr.n. te laten verzorgen. OC aan KV. Eindkeuringsrapport. Buiten bestek: beken en polijsten toetsbelg, tinfoelie op front, nw balg ipv restauratie oude. T is te sterk, moet beleerd worden, zoals ook oorspronkelijk het geval was. vV heeft de tongen ingekort. OC aan KV. Over feit dat orgel van vuil (van kerkmuur) te lijden heeft. Eé heeft o bezocht: in prima conditie, stemming niet nodig op T na die niet wordt gebruikt, hoev.stof en vuil niet verontrustend. Aantekeningen met disp. waaruit blijkt dat de uitbreidingen destijds niet zijn doorgegaan.

Globaal geïnventariseerd 11/3’98. 1. 2de exemplaar in map “onbekend”. Het zou het o uit De Rijp kunnen zijn (nu in Utrecht Geertekerk. Zie bij onbekend)

Den Dolder, Maria Christina Kerk. (eigendom van een Stichting, in gebr. bij Hervormde Kerk. Zie stuk 21/12'61). 4/12'61 OC aan KV. Zullen van advies dienen orgelvoorziening in in '53 gebouwde kerk. 21/12'61 plOC aan OC. Reactie. 21/5'62 OC aan KV. Rapport (na bezoek Hü). Uitvoerige uiteenzetting, dat 1-kl-orgel voldoende is voor begeleiding maar niet voor minder statische en meer in zwang rakende manier, waarbij de organist tegenmelodiën speelt, etc. Prijs van een 7 st en en 14 st orgel. A&B maken voor een Nederl. kerk een 14 st o. DM 40820 (begroting '61) 1. 26/10'62 OC aan Vdg en vV. Off.aanvraag voor P8 Hp8 O4 Gh2 Mxt3-4st Brstw Ged8(hout) Rf4 P2 O1 Rg8 ped B16 P8(tr) Sch4 met variaties (P af F tongw weglaten of reserveren). 3/1'62 Vdg aan OC. Offerte. 7/11'62 Idem vV met toev. 7/11: Bij P 8 af F vervalt tr naar ped. Dan ged8 tr van B16. 20/1'62 OC aan KV, Adviezen. 19/2'63 KV aan OC. Verder gaan met Vdg. Bespreking gevraagd. Hoe te beperken. 25/2'63 OC aan Vdg. Prijsopg gevr van P8 Rf8 O4 Mxt, Brstw HGed8 F4 O2 N11/3 Ped B16 3 kopp 8/3'63 Vdg aan OC. Offerte (vrije pl op brstw en Ped.) 22/5'63 KV aan OC. Princ.besluit opdr Vdg. Waarom geen op pl. in Hw? • Corr. over definitieve beslissing contact met PCT. 10/6'63 Vdg aan OC. Reactie op opdr. Nu ook vrije pl op Hw. 23/2'66 OC aan Persbureau der NHK: 18/2 o te dD in gebr gen. Disp. als in offerte. Verder over ingebruiknemingen in Spijkenisse en Nieuw Loosdrecht . Alles onder supervisie OC. 2

Er is geen keuringsrapp. Globaal geinventariseerd 11/3’98. 1. Dit is waarscvh. het oorspr. plan voor de Geref.Z.kerk te Aalten. 2. Zie aldaar.

Den Helder, Hervormde Kerk (welke?). 29/9'54 20/11'54 15/6'55

OC aan KV. Reactie op (kennelijk) nieuwbouwplannen. Vroegtijdig contact over orgel zeer gewenst. KV aan (OC) Reactie. Voorstel vergadering OC aan KV. Voorstel bezoek Eé en Hü.

Geïnventariseerd 11/3’98.

Den Hoorn (Texel), Hervormde Kerk. Afkorting Sp 1/4'53 22/2'?? 29/3'55 • 8/4'55 18/4'55 • 14/11'55 15/1'57

21/1'57 22/5'57 18/9'57 9/12'58 30/6'59 4/6'60

Fabriek van Kerk- en Concertorgels v/h H.Spanjaard, Amstedam. Sp aan KV. Offerte. Vernieuwen frontp., revisie pijpw., mech. verv. door worm aangetaste reg,kn. o 45 cm naar achteren plaatsen. T8 -> Mxt3-4st Balgen -> regulateur, nw windmach. KV aan (OC). Advies gevraagd. Kerk wordt gerestaur. Bijgaand destijds gemaakte begroting Sp. KV aan (OC). Machtiging off.aanvr bij vV. demontage o. Corresp. waaruit blijkt dat Eé met de zaak bezig was. vV aan KV. Offerte demontage OC aan vV. Opdr. demontage Corresp. over verz. vV aan KV. Offerte restaur. Geen princ. veranderingen op volgende na: Speciaal ladesysteem. Vervanging pulpeten door lijst met openingen, verv, abstracten. Predikant (CH v Rhijn? namen rest.commissie) aan Eé. Zelf maar met vV contact opgenomen, hoewel onjuiste gang van zaken. O vlgs traditie XVIIId/XIXa. Vernomen, dat U o niet zeer kunt waarderen, "terwijl U toch tegelijkertijd onze enige adviseur zijt, waarvan wij verwachten dat hij de eigen aard en klank van het instrument (door vele anderen geroemd) bij de restauratie zal weten te bewaren". vV aan KV. Offerte. OC (Hü) aan KV. Over meerkosten als de balginstallatie wordt gerestaureerd. OC aan vV. Opdracht. Oude balginstallatie niet weer aanbrengen. KV aan (OC). Over onduidelijkheid in rekeningen, over wat subsidiabel is. OC aan KV. Reactie daarop OC aan KV. Eindoordeel. Men is tevreden.

Globaal geïnventariseerd 11/3’98.

De Rijp, Doopsgezinde Kerk. 10/8'55

Dagelijks bestuur (van Geertekerk Utrecht?) aan vV. Concept. Opdracht restauratie. Wat de restauratie zal omvatten

89

(o.a. welke pijpen ontbreken en moeten worden aangevuld). (23/4’98)

De Rijp, Hervormde Kerk z.d.

(Onleesbaar) aan Eé. Disp.

(23/4’98)

De Rijp, Lutherse Kerk. 7/5'62

OC aan PCT over o Luth de R i.v.m. evt overpl. naar Watergang. Vlgs mededeling Knipscheer P4 B8bd P8dc VdG8dc F4 O2 Mxtbd C-f''' C-c', expr., kernst. geen windmach. Zullen gem. Watergang positief adviseren,maar vraagprijs is te hoog omdat o moet worden gerestaureerd

1 stuk, ingevoerd 23/4’98

Deurne, Hervormde Kerk. Voorbereidende correspondentie en excuses van al maar uitblijven onderzoek (Hü) en rapport: 17/8'61 OC aan KV. Rapport betr orgelvoorziening kerkgebouw. Bestaande harmonium is aan vervanging toe. Geen geld er meer aan besteden. Kleine kans dat een historisch kab,o, beschikbaar komt. Alternatief 4 st positief, zoals een orgm die thans in serie maakt. (Dit is het laatste stuk).Globaal geïnventariseerd 11/3’98.

Deventer, (v.m. Hervormde) Bergkerk. (komt ook voor in stukken Grote Kerk.) • Aantekeningen 23/12'49 Sanders aan KV. Prijsopg vervanging 2 versleten tongwerken. Hw Fg 16 –> Sq, Rw Fg 8 -> N 2 2/3. 28/12 '49 KV aan OC. Advies gevr over vorige. 17/5'50 OC aan KV. Advies over vorige. Alleen wat tongen vernieuwen. Organist dient de tongw te gebruiken en te stemmen. 5/2'51 OC aan KV. (stuk afk. uit map Dinteloord). Antwoord op vraag wie voorkeur geniet vL of Sanders. Antw vL. 11/5'53 vL aan OC. Prijsopg voor Mxt3st op lege pl. in Rw. Revisie Fag8 Rw, verv. Fabr.Trompet Rw, verb. windvoorz. aanbr. vrij ped met Spged16 P8 P4 (Veka-lade) 15/3'62 KV aan OC. Orgel (op mon.l?) vertoont gebreken en zal wel gedemonteerd moeten worden wegens restauratie torens en gevel der kerk, etc. 16/7'62 OC aan KV, Verslag onderzoek (Eé). Adv. Demontage en resta.plan voor o te laten maken vo'o'r demontage. Nog wat correspondentie en een krantebericht, dat Bergkerk aan de eredienst zal worden onttrokken. Geïnventariseerd 12/3'98. Zie verder Bolt-arch. Kerk thans voor andere doeleinden in gebruik.

Deventer, Doopsgezinde Kerk. • Inleidende correspondentie. 27/2'62

5/3'62 7/3'62

OC aan Kr. Rapport Maarschalkerweerd I. B16 P8 Rf8 Qd8 P4 Fldolce4 Mxt3-4st T8 II. Hp 8, Gmb 8, VxC (c), 8 Fluittraversière 4, Flûte octaviante 4, Flag 2, Bass-Hb8 Ped Sb16 O8 C-f''' C-d' Trem 3 kopp Zwelkast Trede vulst af (I, buiten werking). Voorste lade moet van vL zijn (VEKA) overige l. orig. Alleen kleine gebreken die gemakkelijk zijn te verhelpen. Ook schoonmaak geadviserd. Verzekerinswaarde Kr aan OC. Wie heeft onderzoek verricht? OC aan Kr. Ed

Geïnventariseerd 12/3'98

Deventer, Hervormde Grote of LebuïnusKerk. 9/2'50 26/6'50 3/7'50 24/7'50 24/10'50 5/12'51 10/12'52 28/4'54 24/11'54 6/12'54 8/1'55 • 30/11'56 17/8'62

OC aan KV. Zullen bijstand verlenen bij plan herstel o's Gr.k. en Bergkerk. KV an OC. Wie beveelt U aan Sanders of vL? OC aan KV. Hangt af van a. welk orgel het is, b. nieuwbouw of restauratie, c. omvang werk. KV aan OC. Sa onderhoudt de o's, vL het pas door hem geplaatste koororgel in de Gr.k. restaur. in voorbereiding: Fag.registers in Bergkerk, herstel oorlogsschade in Gr.K. OC aan KV. Mondeling overleg ljkt 't beste. Zelfde als Bergkerk op die datum. vL aan OC. Plan en begroting werk aan o. VEKA slepen, verb. windv. Wat pijpwerk betreft. Expr. verwijderen, Grof getande kerns vernieuwen, opsn. waar nodig verbeteren. Dunwandige schalbekers vernieuwen. Ook een opgave als alleen schoonmaak en rest. laden (VEKA) plaats vinden. KV aan (OC). Positief bericht over subsidie ontvangen. KV aan (OC). Machtiging opdr. uit offerte 1 schoonmaak en gedeeltelijke revisie, rest. lade, uit 2de: verb. windv. KV aan vL. Opdracht. vL aan KV. Over prijsverhoging. Stukken over vordering werkzh. OC (Schokking) aan KV. Verslag restauratie. Over minder- en meerwerk. Klankkarakter nu veel meer in overeenstemming met intenties oorspr. bouwer. Orgm heeft herintonatie belangeloos uitgevoerd. Co verv. door Cmb.4st in overleg met organist en OC. Ous aan KV. Over noodzaak verpl. balgen en inschakeling particulier adviseur, waarvoor hij Leg aanbeveelt.

90

21/11'62 6/2'63 9/8'63 9/8'63

Slooff, Ouderkerk a/d IJssel aan Leg. Offerte verandering windwerk. vL aan KV. Idem. KV aan Eé. BS bij tekeningen hal Gr.k. Verzoek om toezicht te houden KV aan OC. Over offerte vL. Opdr. toezicht werk windvoorz. Idem.

Tekeningen. aug, sept en nov '61 arch.bur. W.P.C. en D.E.C.Knuttel tekeningen kerkportaal. Globaal geïnventariseerd 12/3'98

De Waal, Hervormde Kerk. De Wilp, Hervormde Kerk. De Wijk, Zie IJhorst Didam, Hervormde Kerk. 19/2'54 6/3'54 18/3'54 11/5'54 8/4'55 1/8'('55) 4/8'55 22/11'56 28/11'56 28/3'57 3/4'57 9/4'57 z.d. 14/3'57 26/4'57 6/5'57 z.d. 13/7'59 8/12'59

Ds W.P.G.v.Wesseldijk aan OC. Wij gaan een kl.kerk bouwen. Willen o. van het type Sweelinckorgel maar dan met ca 10 st. Wij willen contact met vV (o.m. wegens voortreffelijke restaur. o te Lobith). OC aan vV. Uw offerte in zake Didam besproken. vV aan KV. Offerte voor Hw. Hp8 P4 O2 Sxqdc Sch2st Brstw Reg8 Gedf4 Rf2 Ped B16 Ged8 Kh4. vV an KV. Offerte voor I. P4 Rf8 O2 Sch2st Kh-Reg8 II Hp8 Gedf4 Gh2 Cmb1st Ped B16 Ged8 (tr uit 16) Vh4 vV aan KV. Offerte voor zelfde als 11/5'54 maar nu P2 ipv Gh2. KV aan (OC). Machtiging opdr. onder bepaalde voorwaarden, reserv. ped.reg. OC aan vV. opdr. vV aan (OC) wat ped.st. nu kosten. KV aan vV. Opdr. ped.st. ds vW aan Eé. Over ingebr.n. op 10/4 a.s. en bespeling door Eé. ds vW aan Eé. Nu U verhinderd ben, willen we Klaas Bartlema vragen. OC (Schokking) aan KV. Onvoorwaardelijke goedkeuring. (Persbericht) 10/4 ingebr. genomen. Toespraak Schokking. disp I. P4 Rf8 Wf2 Sch2st Dlc8 II Hp8 Rf4 P2 Q11/3 Cmb1st Ped Sb16 Ged8 Vh4. dsW aan Eé. Over negatief geschrijf in de NRC. Kl.Bolt zou tegenartikel schrijven. dsW aan Eé. Ene Top, apotheker te Nunspeet blijkt de auteur van het artikel te zijn. Is U deze persoon of diens deskundigheid bekend? Er is parallellie met een art in de NRC over nw o in Nicolaikerk. dsW aan Mr Dr M.Rooij Hoofdred NRC. Accepteer niet wat Top mij schreef (schrijven Top niet aanwezig). KV. Concept aanvraag subsidie aan Commissaris der Koningin in Gld beschildering orgelluiken en vraag of opbrengst zomerzegels daarvoor kan dienen. Ds Verburg (nu pred.) aan OC. Waarom is prijs voor stemmen zo sterk gestegen? OC aan V. Reactie.

Globaal geïnventariseerd 11/3’98.

Diepenveen, Hervormde Kerk. • Aantekeningen. P8ged B8ged Mxtbd Viool dc O4 ged Fl4 ged B16 ged. 19/12'52 12/5'53 14/4'60 19/7'60 25/10'60 27/10'60 14/11'60 3/12'60 7/12'60 30/1'61 31/1'61 21/2'61

Mxt '46 Fl. Verder wat ook in volgende staat. Proper Kampen pneumatisch. Rapport en advies. Proper XXa. Vervuild, enige lekke membranen, wat worm. Inconsequente plaatsing nw Mxt in 1946. Adv. Fl bij eerste stembeurt goede schoonmaak zonder demontage te laten verrichten. OC (Schokking) aan KV. Over door Ankersmit aangeboden 20 jaar geleden door vL gebouwde orgel, el. kegell. 15 st en 4 transm. Voor stand orgelbouw in 30ger jaren geslaagd te noemen voor huiselijk gebruik. Vraagprijs veel te hoog. Fl. aan KV. "Vervolgblad". Disp. voor een mech.o. met uitbr.mogelijkheden. en schets van een disp. door Hü opgesteld OC aan ds H.C.Nortier. Kerkgebouw bezien. Disp.voorstel, afwijkend van dat van Fl. Fl aan KV. Offerte voor P8 Rf8 O4 Spf4 Sq2st Mxt3-4st11/3 Rw Hp8 P4 Rf4 O2 Q11/3 Kh8 Ped B16 P8(tr) Qd4 3 kopp C-g''' C-f' trem rw Vente aan plOC (Ankersmit). Is het eens met off. Fl., die in enkele details afwijkt van voorstel OC. Sq nu op Hw (nu ook solo-reg op Hw, Qd2 op Rw nu O2, Geen tongw 4' op ped maar Qd2. KV aan OC. Mededeling vorige. PCT aan OC. Vragen over "restauratie o door Fl" OC aan PCT. Door KVC opgeworpen vragen over nieuwbouw (niet restaur.) zijn nog in behandeling. OC aan PCT. Over Diepenveen en Zalk-Veccaten. OC aan PCT. Bezwaar tegen voorstellen Vente. Q4 in Ped, materialen die Fl wil gebruiken, o.m. 2 verschillende metalen in front. OC. aan KV. Mededeling vorige.

Globaal geïnventariseerd 11/3’98.

Dieren, Hervormde Kerk. z.d.

Aantekeningen. Disp als bij Bolt. Leichel 1869 Op hw voorbereid Fltr8 en Fld'am4, op II Clarun 3 st en Fag 8, op ped Vioolbas 16 en Bz16.

91

7/8'56 21/8'56 20/10'56 27/11'56

9/7'57 16/12'57

KV aan OC. Orgel aan restauratie toe. etc OC aan KV. Eé en Hü zullen onderzoek verrichten. KV aan (OC). Waar blijven ze? OC aan KV. Rapport en advies. (Overeenkomstig aant. en Bolt). Vrij ongunstige conditie. "Globaal gezien zou het orgel een algehele restauratie moeten ondergaan, ware het niet, dat aanleg, constructie, dispositie en intonatie van dien aard waren, dat het orgel toch niet zou kunnen voldoen aan de minimale eisen die heden ten dage algemeen gelden en gesteld moeten worden om een orgel in de eredienst verantwoord te kunnen gebruiken." Orgelkas veel te diep, disp. zeer eenzijdig, intonatie levenloos en grof. Advies Nw orgel, te plaatsen tegenover de kansel. OC aan KV. o te laag verzekerd. OC aan KV. Advies betr. verz.waarde.

Volledig geïnventariseerd 12/3'98, Zie verder Bolt-archief.

Diever, Hervormde Kerk. 1 stuk:

30/11'55

OC aan KV. Vernomen: subsidie restaur. toren en kerkgeb. Willen overleg over orgel?

Geïnventariseerd 12/3'98

Dinteloord, Hervormde Kerk. 20/12'47 27/10'48 • 15/6'49 4/8'49 14/1'50 15/2'50 19/4'50 1/3'51

H.W.Flentrop aan W.Mathlener te Breda. Omschrijving o voor NHK te D. 2 man en ped. II in Zw. mech., ped. el.unit. Prijs. Fl (ondert. DA Fl) aan Ir J. de Wilde te Breda. Grote overlengte frp maken het gewenst ze van zink te maken en om toch de oorspr. prijs te kunnen handhaven. Corresp. over kleurmonsters frontpijpen Fl aan Ir de Wilde. Als de OC 2 jaar geleden had bestaan en men die gevraagd had ipv Mathlener, zou het gehele concept anders zijn geworden. Er zullen wel heel wat besprekingen komen. Fl aan Eé. Verzoeke uitgenodigd te worden op eerstvolgende verg der OC. dW aan Eé. Over van alles en nog wat door totale wijziging der plannen. Fl aan ? Totaal andere dispositie dan die van '47. Nu 4' Hw en 2' Rw. Samenst. vulst. Verder Omschrijving orgel Schoondijke. Fl aan plOC Weer andere disp. OC aan KV. Eindkeuringsrapport met lovende bewoordingen.

De laatstgenoemde disp. (19/4'50) luidde: Hp8 P4 O2 Qf11/3 Mxt4stDlc16 Rw Spged8 Gh4 P2 Cmb3st Vh8 Ped B16 O8 2 kopp C-e''' C-d' Mxt C 1 2/3 1/2 1/3 A 1 1/3 1 2/3 1/2 fs 2 1 1/3 1 2/3 ds' 2 2/3 2 1 1/3 1 c'' 4 2 2/3 2 1 1/3 a'' 4 2 2/3 2 2 Cmb C 1/4 1/6 1/8 c 1/3 1/4 1/6 fs 1/2 1/3 1/4 c' 2/3 1/2 1/3 fs' 1 2/3 1/2 c'' 1 1/3 1 2/3 fs'' 2 1 1/3 1 c''' 2 2 1 1/3 Inv 11/3'98. Zie ook Bolsward 22/6'49

Dinxperlo, Hervormde Kerk. 16/11'49 9/5'58 22/5'58 22/5'58 28/6'58 19/11'58 4/8'61 3/7'70 7/7'70 20/8'70 4/9'70 (2/10'70 ontv) 6/10'70 12/10'70

vL aan ? Prijsopgave demontage, restaureren en verbeteren o. 1) KV aan Ver.v. KV'n te Mijnsherenland. Kerkrestauratie na oorl.schade met subsidie gerestaureerd. Ook kans op subsidie voor o? OC aan Ous: BS bij copieën. Aan VKV'n: BS bij volgende: OC aan KV. Ous inlichtingen gevraagd over evt. subsidie Ous aan Doeve. o. op "voorlopige lijst der Nederlandse Monumenten van Geschiedenis en Kunst", niet in lijst van voorm. Rijks-OC. Zaak lijkt niet zo urgent. Zal o bezoeken, als ik eens in de nabijheid van D. ben. Ous aan (OC). O. 1831 door N gebouwd als éénman. instr. later positief toegevoegd, allerlei veranderingen, expressions, verdubbelingen verwijderd. Te ver verwijderd van originele Naber-makelij om voor subsidie in aanmerking te komen. Wel toestemming nodig. 2) OC aan KV. Late mededeling vorige. Van belang toch onderzoek in te stellen. KV aan OC. Opnieuw verzoek subsidie-mogelijkheden te onderzoeken en vragen over restauratie. OC aan KV. Over VA. OC aan KV. Over bezoek Hü. OC aan KV. VA. O. 1831 Naber met gebruikmaking van veel ouder materiaal. Huidige disp.: Restauratie is dringend geboden. Subs.kansen lijken zeer groot. Adv. Eé (met wie eerder contact was), Talsma of Bolt. Geen bezwaar tegen De Koff, die o. in onderhoud heeft. KV aan OC. Verzoek in contact te brengen met Eé. OC aan KV. Reactie, ook op tel. mededelingen over onderzoek in Rheinberg. HGem aan OC. Twee heren van mon.z. (o.a. Wiersma) bezochten o. Bijgaand 2 stencils: A. Verslag onderzoek in Rheinberg met fotocopieën B. Onderzoek Van Os met fotocopie bestek 1830. Van belang bij subsidieaanvraag.

92

23/10'70 27/10'70 9/11'70 13/11'70 z.d. Bijlagen. z.d.

z.d.

(1970)

OC aan KV. Dank voor toezending stukken. Advies: ook aan Eé en Ous sturen. KV aan Eé. BS bij eerder genoemde stukken. Aan OC. Mededeling. Ous aan OC. Alsnog bereid mon.z. te adv. subs. te verlenen "gezien de merkwaardige voorgeschiedenis... aan de hand van authentiek archiefmateriaal". OC aan KV. Mededeling vorige. Oude foto. J.F. van Os. Stencil. Historie en beschrijving van het orgel in de Ned.Herv.Kerk te Dinxperlo. Beschrijving inhoud arch.stukken 1716 over aankoop in Rhijnberck “leggende orgrel”, plaatsing in D. en contract met Naber 1830 over ombouw. Beschrijving huidige staat. Indeling lade, waaruit de oorspronkelijke omvang blijkt: CDc’’’, door N. door opschuiving en vergroting uitgebreid tot f’’’ (met Cs.) Reg. Man oud, van pos.N, tenzij anders aangegeven. Man. P 8, Hp 8, Fltr 8 (af c’, Pr.mens.), O 4, Op.pl., F 4, Op pl 3 st dc, Q 3, O 2, Mxt (nw), T 8 (nw), Pos. VxC8 (nw), P dc 8 (vóór N.), Ged 8, Rf 4, Gmb 8 (Schwarze 1895, oorspr. Gh 2), Op.pl, Co 3 st (vóór N), Clar 8 (nw) Ped. Sb 16 (1895 pn, oorsapr, aangeh.p). 16/6 1830 Contract Kerkvoogden en Naber. 19/6 1830 J.P.W.Woordink en I. ten Have, borgstelling. 22/8 1831 J. van der Dussen, keuringsrapport. E.H.van Koot en G.H.Veerbeek. Stencil. Historie van het orgel in de Ned.Herv.Kerk te Dinxperlo, waarin contract tussen Ev.Kirche Rheinberg en de orgm Heinrich Velderhoff uit Schermbeck, 13/10 1705. Disp. P 8, Hpf 8, T 8, O 4, Fl 4, Q 3, SupO 2 (dc ook met 4’), Mxt 3–4st, Sxq 2st 1 1/2’, Co 3 st, O 4 en 8 dc, Q en SubOct dc, Trem, aangehP. Keuring door Mons. Janszen te Essen. Fotocopieën van in de stencils geciteerde stukken.

Ingevoerd 27/6'97. Het orgel is onder Talsma door Versch gerestaureerd. Ingebruikneming 3/9'75. 1) Ook disp.wijziging, waarbij orig. Naber materiaal verloren zou gaan. 2) Onjuist. Het onderpositief is juist van Naber, de rest gr.deels ouder.

Dirksland, Hervormde Kerk. 25/2'55 20/9'55 22/12'55 17/3'64

OC aan KV. Rapport en advies. (Summier). Niet restaureren vóór Kerkrestauratie. OC aan KV. Verwijzing naar rapport 25/2'55. Al beslist? Idem (Laatste stuk). OC aan KV. Probeert de draad nog weer eens op te pakken.

Glob.inv. 5/2'98 en 2 latere toevoegingen.

Dodewaard, Hervormde Kerk. 11/4

•

OC aan KV. VA. Mech.sl.l. P8 O4 O2 B8 VdG8 F4 Sal4 T8 dc(c') C-f''' C-c'. Toestand zeer slecht. Kwaliteit en Conceptie ook zodanig, dat restauratie wordt afgeraden. Nw o of goed gebruikt o. Uit blad met aantekeningen 8 vt blijkt nog: Jaar 1896. Er staat ergens. "Samenraapsel".

Glob.inv.5/2'98.

Doesburg, Hervormde Kerk. 29/8'51 29/10'61

KV aan OC. Orgel uit de Galileërkerk te Leeuwarden hier opgeslagen. Kunnen het niet plaatsen, want het moet tegen de toren die voorlopig niet wordt geplaatst. Willen het weer verkopen. (uit een volgend stuk blijkt, dat het door Leeuwarden was geschonken). OC aan KV. Advies verkoop en bouw nw o. Er zijn nu weer orgm's, wier werk de toets van de critiek kunnen doorstaan.

Verder niet veel bijzonders. Glob.inv.5/2'98. Eén stuk verplaatst naar map Leeuwarden, voorm.Galileërkerk.

Doetinchem, Hervormde Kerk. 20/9'48 29/9'48 26/11'48 30/11'48 9/7'49 11/10'49 21/11'49 23/12'49 1/2'50 29/6'50 15/8'50 16/8'50 19/8'50 23/8'50

Sjoerd Mook (PlOC) aan Synode. Kerk 1945 gr.d verwoest. Herbouw onder arch. H.Heineman, Velp. Over plaats toekomstige o. BRC aan OC. BS bij afschrift vorige. KV aan Eé. Advies gevraagd over keuze orgm. Of Fl en vL geschikt zijn. (Eé) aan KV. Beide goed. Wat klank betreft Fl thans aan de top. Wordt in OC besproken. Fl aan Eé. BS bij schetsontwerp. BRC aan A.M. de Boom, Eé, Hen, Fl, Heineman, Ir A.R.Hulshof. Bespreking met Hulshoff praematuur, zolang er geen eenstemmigheid is. KV aan BRC. Over wens mon.zorg behoud raam. Mook aan Fl en Eé. Over de positie van De Boom, over evt. acc.rapport van prof Fokker. Mook aan Eé. Over lijdensweg tot nu toe. Wachten op nieuwe tekening. OC (Eé) aan Mook. Over positie Mook (soort mede-adviseur naast Eé). OC aan Fl. Definitief ontwerp (dispositie) gevraagd. Fl aan OC. Prijs oorspr. disp. 6/8'48, disp. A en B (3/9'48) en C en D (16/8'50). In disp. D veel met potlood aangebrachte wijzigingen. Haveman aan Eé. Over afspraak. L.Haveman aan Mook, Fl, Ous, Hen, Eé. Datum vergadering

93

12/9'50 13/9'50 23/9'50

z.d. 25/10'50 16/22'50 4/12'50 13/1'51 25/1'51 23/2'51 28/2'51 1/3'51 16/3'51 30/3'51 2/4'.. 1/5'51 26/10'51 11/12'51 13/2'53 13/2'53 22/5'53 29/6'53 29/6'53 11/7'53 z.d. 20/10'53 7/11'53 16/11'53 28/11'53 30/12'53

23/1'54

25/1'54 1/2'54

(OC?) aan KV. Bijgaand ontwerp. Oordeel gevraagd. Mook aan Eé en Ous. Sommige details in ontwerp anders dan hij had gedacht. Dispositie met materiaalomschrijving, waarin het gebruik van koper opvalt. Hw. Qd16(Op.pl) P8 Rf8 O4 Gedf4 N3 O2 Mxt11/2’5-6st T8 Rw Hp8 Qd8(C-H gec) P4 Rf4 O2 Q11/2 Sch 1'4 st Sqdc2st Dc8 Brstw Eikf8 F4(f con) P2 Gh2 O1 Cmb1/3'(2st ontbr) Reg4 Ped P16(C-Fged) O8 O4 Nh2 Mxt2'4st Bz16 Sch4 C-f'''. C-f'. Geen koppels genoemd. Nog een tweede vel met dezelfde disp. Mxt C 1 1/3 1 2/3 1/2 1/2 c 2 1 1/3 1 1 2/3 c' 2 2/3 2 2 1 1/3 1 1 c'' 4 4 2 2/3 2 2 1 1/3 c''' 4 4 2 2/3 2 2/3 2 2 Sch C 1 2/3 1/2 1/3 H 1 1/3 1 2/3 1/2 b 2 1 1/3 1 2/3 a' 2 2 1 1/3 1 gs'' 2 2/3 2 2 1 1/3 Sq c' 2 2/3 1 3/5 Cmb C 1/3 1/4 A 1/2 1/3 g 2/3 1/2 f 1 2/3 ds'' 1 1/3 1 cs''' 2 1 1/3 Pedmxt C 2 1 1/3 1 2/3 A 2 2/3 2 1 1/3 1 g 4 2 2/3 2 1 1/3 Afschrift disp (geen sam.st. vlst) (OC) aan Fl. BS bij concept-contract. OC aan Heineman. Naar wie schetstekeningen moeten worden gestuurd. OC aan Ous, Heineman, Fl, Mook, Eé. Uitnodiging nieuwe bespreking over ontwerp. Mook aan Eé. Opmerkingen over ontwerp, in principe accoord. Nodig weer te vergaderen? Mook aan Fl en Eé. Hoe is stand van zaken omtrent orgelfront? OC (geen geadr). Overzicht bedragen OC aan notaris B.Kemink te D. Thans volledige overeenstemming. Inmiddels prijs verhoogd. Heineman aan Eé. BS bij schetsontwerp. (OC?) aan mon.z. Vraag welke plaatsing zijtoren de voorkeur geniet. (OC?) aan mon.z. Over verplaatsing ped.torens. ? te D aan Eé. Vraag of ontwerp is goedgekeurd. Mook aan Haveman, Heineman, Ous, Eé, Fl. Hoe moet het nu verder? OC aan Kemink. Intonatie wordt pas besproken, als orgel is geplaatst. Etc. OC aan Kemink. Dank voor mededeling, dat kas van orgeon pine wordt gemaakt, etc OC aan Mook. Eindrapport komt spoedig. Reactie op zijn bewering, dat hij vrijwel alleen controle heeft verricht. OC aan bestuur Ned.Organisatenver. (Mook) BS bij briefwisseling met M.P.C.van Erk, Amsterdam. Fl aan OC. Orgel gereed voor eindkeuring. OC (Schokking). O in gebruik genomen, voor er gelegenheid was het eindrapport uit te brengen. Eén week voor de ingebruikneming was o nog niet voor keuring gereed. Datum eindkeuring door Eé, Ous en Mook. OC aan Fl. Datum keuring. Aan Mook idem en over zijn declaratie. OC aan Fl. Vernomen dat datum U niet schikt. Etc. Aan Mook. Idem Concept Rapport (OC aan KV, niet verstuurd). OC aan Mook. BS bij (voorlopig) keuringsrapport met verzoek het te beoordelen of aan te vullen. Mook aan OC. Uitvoerig schrijven. Hij is het geheel niet eens met het concept-rapport. Ondertekent het niet. OC aan Mook. Voorstel bespreking. OC aan KV. Wenden ons eerst tot Fl. alvorens rapport uit te brengen. OC aan Fl. Eerst bespreking voor eindrapport naar KV gaat. Opmerkingen over 1. totaalklank (niet bijzonder groot), 2. tractuur brstw (rep. na loslaten toetsen), plaatsing lessenaar, 3. gaatjes in cancelwanden geboord, lekkende voorslagen, niet zuiver haakse afwerking, 4. a. Mensuurverandering door opschuiven en opsolderen van stukken, b. aflopen intonatie naar bas en dc. c. abnormale ontstemming kleine pijpen, d. vlekken op pijpen en te dunwandige kleine pijpen, ook aantal positieve punten. 5. Windvoorz. goed. Fl aan (OC). Verweer: 1. is subjectief, 2. is al in voorzien, 3. gaatjes gehandhaafd in overleg met Mook, voorslagen: goed na 1/4 slag draaien, niet-haaksheid kan niet anders dan miniem zijn. 4. a. Mxt en Sch opgeschoven na overleg met Mook. Passen nu goed in klankbeeld. b. is subjectief, c. niet gestemd na herplaatsing slepen, was ook nog niet nodig. Niemand maakte bezwaar bij de radio-opnamen door Heiller, d. Bij stemming nagepoetst. Dunwandigheid en gemaakte opmerking dat het van Stinkens zou zijn ga ik niet op in. Mook aan OC. Werk niet meer mee. Vergoeding nog niet uitbetaald. OC aan Engels, Hü en Leo Mens. Voorstel gezamenlijk met voorz. o te beluisteren en rapportje te maken.

94

4/2'54 4/2'54 8/4'54

OC aan Mook. Bedrag wordt overgemaakt. OC aan KV. Over bezoek van engels, Hü en Mens. OC aan KV. Eindoordeel. Bij eindkeuring in dit geval alle deskundigen ingeschakeld. Vergelijk met 30/12'53: 1. idem, 2. mech. uitstekend, 3. tijdens bouw nieuwe sleepconstructie aangebracht, daarna sloten ventielen onvoldoende. Daarom gaatjes geboord. Daarmee euvel niet verholpen. Ventielen dienen goed sluitend te worden gemaakt. Slechts te controleren, als gaatjes zijn dichtgemaakt, 4, Fl beroept zich op Mook, zal dus moeilijk te bewegen zijn, nieuwe pijpen te maken. In de Paaskerk in Den Haag waren dezelfde bezwaren. Toen wel nieuwe p. gemaakt. Intonatie nog onegaal. Vlekken: accepteren. Kleine pijpen dunwandig: idem. 5. idem. 8/4'54 OC aan Fl. BS bij afschrift vorige. 23/4'54 OC aan KV. Afschrift keuringsrapport niet in zijn geheel verzonden, bijgaand copie ervan, zoals het aan Fl is verzonden. (Zinsnede over Fl die zich op Mook beroept en over Paaskerk Den Haag weggelaten). Aan Fl. BS bij "afschrift" (BS 8/4 zal dus niet zijn verzonden). 3/5'54 KV aan OC. Data gevraagd voor bespreking. 10/5'54 OC aan KV. Voorstel datum. 24/5'54 OC aan Fl. Over de bespreking. 24/5'54 (Er staat '53) OC aan KV. Bevestiging. 22/6'54 OC aan KV. Data gevraagd voor uitgestelde bespreking. 5/7'54 KV aan OC. Citaten uit brief van Fl ontvangen: Bereid de gaten te dichten, hetgeen risico van hangerij met zich mee brengt, Hij wil garantie geven op pijpen met opgesoldeerde stukken. KV meent: ontlaatopeningen blijven, geen vervanging pijpwerk als garantiebewijs voldoende waarborg geeft. 28/7'54 OC aan Mook. Door aftreden penningmeester is bedrag niet betaald. Zal alsnog geschieden. 11/8'54 OC aan KV. Behandeling brief kan pas in sept. 21/9'54 OC aan KV. Op bespreking aangedrongen. 24/11'54 OC aan KV. Idem. Wordt intussen nog een middelgroot o van Fl gekeurd en Fl.o's bezocht. Fl heeft recht op zo zorgvuldig mogelijk oordeel. 22/2'55 KV aan (OC). Blijven bij standpunt 5/6 195 (5/7'54?). Garantiebewijs van Fl ontvangen. 12/4'55 OC aan KV. Heeft geen zin verder aan te dringen op bespreking. Beschouwen taak als geëindigd.

Ingevoerd 27/6'97 1. De dispositie in het stuk van 23/9'50 stemt overeen met die op de door Flentrop uitgebrachte kaart en met mijn waarnemingen ter plaatse. Er zijn 4 koppels: HW+BW, HW+RW, P+Hw, P+BW. In de opgave van 23/9 staat bij de Cmb niet toegevoegd: 2 st. De Qdn 16 is wel geplaatst. Uit betrouwbare bron: Flentrop heeft in die tijd, toen de pijpenmakers eens geen ander werk te doen hadden, hun een flinke voorraad Mixtuurpijpen laten maken. Deze bleken veel te wijd te zijn. Een deel heeft hij voor Doetinchem gebruikt en laten verlengen. Een ander deel kwam terecht in Zaandam: Noorder- en Zuiderkerk en in de Paaskerk in 'sGravenhage (zie aldaar).vO

Doeveren, Hervormde Kerk. 4/10'55

OC aan KV. Vernomen nieuwbouw etc.

1 stuk, geïnventariseerd 12/3'98

Doezum, Hervormde Kerk. (KV Grootegast) 12/4'54 • 23/4'54 4/5'54 15/6'55 25/6'54 14/2'55 27/4'55 4/5'55 15/5'55 22/9'55 3/10'55 16/8'56 3/11'56 12/11'56 19/6'57 19/6'57 27/6'57 8/7'57

ds H.J.Vedder aan Eé. Advies gevraagd betr o nu kerk gerestaureerd gaat worden. Aantekeningen. 1866 G.P.Dik, Groningen F4 VdG8 F2 Fl1 O2 Q3 O4 Car2 H8 B16 P8 Piano-forte C-f''' C-g pijpw vreselijk mishandeld. OC aan KV. Advies orgel demonteren, niet inkisten, bovendien is o aan restauratie toe. Boveneinden pijpen ernstig beschadigd. KV aan (OC) Verz. contact met Ruiter op te nemen voor demontage. OC aan KV. R zal nw offerte maken. OC aan KV. Hebben Ruiter opdr tot demontage verstrekt. Ruiter aan v.Lochum. Prijsopg rest. Disp als bij klad 1' is Flag OC aan KV. Eé zal onze bezwaren tegen zijn offerte bespreken. KV aan OC. Machtiging met Ruiter contact op te nemen. (R?) aan Hü. Prijsopgave en voorstel verv. VdG door kleine stem. OC aan KV. Na diens toelichting off. R geaccepteerd. Vragen ons af of het juist is dit orgel voor genoemd bedrag te "verrestaureren". Ook off B&T aanvragen? Over moeilijkheden met R. ds V aan OC. Bedrag veel te hoog. ds A.M.Arntzenius (die V opvolgde). Accoord met off.aanvr. B&T. (B&T) aan OC. Zie geen kans iets goeds van dit o te maken. Ik heb enige geschikte o's gereed staan. OC aan KV. Wij zullen off. B&T intern bespreken. OC aan KV. Blijkt moeilijk geïnteresseerde orgm te vinden. Bij Lfl offerte vragen? OC aan LKfl off.aanvr. Ds A aan (OC). Reparatie inmiddels verricht door Faber, Dokkum. OC aan KV. "Hopen dat de wijze waarop U de knoop hebt doorgehakt, een bevredigend resultaat heeft opgeleverd". Een medewerker zal controleren op welke wijze F dit werk heeft verricht.

Globaal geïnventariseerd 12/3'98

Dongen, Hervormde Kerk. 9/12'61 4/2'64 29/2'64

KV aan OC. Aanvraag rapport onderzoek OC aan KV. Vooralsnog niet aan onderzoek toegekomen. Afspraak maken? KV aan OC. Wegens uitblijven rapport hebben wij dit elders laten doen. Kerk onder monz., orgel niet.

Globaal geïnventariseerd 12/3'98

95

Domburg, Hervormde Kerk. 5/10'51 5/5'60 7/9'61 12/4'62 5/6'62 16/7'62 20/7’62 18/10'62 23/10'62 25/10'62 15/3'63 17/12'64 15/1'65 6/1'66 8/8'67 22/8'67 18/10'67

• 8/12'67 Tekening 29/11'63

OC aan KV. Verslag onderzoek. Geleverd door Van Dam/Dekker o.adv der NKO (Brom) pneum, versleten membranen, zeer lui, grove intonatie, vervuiling, worm, orgelstemmer van verplichting ontheffen. Geen geld meer aan dit o. besteden. Adv. nw eenvoudig mech.o. KV aan OC. Pneum. 2 kl orgel moet vervangen, adv. gevr. (In stukken uit bv.'62 is ook van kerkrest.sprake) OC aan KV. Advies spoed te betrachten: snel stijgend prijspeil. Rondreis o's. OC aan KV. Advies off. te vr bij Vdg en Lfl voor Qd16 P8 Hp8 O4 Fl4 O2 Mxt4-6st T8. KV aan OC. Organisten willen aangeh. pedaal en scheiding registers in b en dc. Willen ook off vL. OC off.aanvr aan 3 orgm's Lfl aan OC Off. 26/7 idem Vdg 23/8'62 Lfl. OC aan KV. Reactie op off's. Vdg goedkoper dan Lfl, bij Vdg meer toezicht nodig, maar dan beter klankresultaat dan bij Lfl. KV aan OC. Besluit opdr Vdg. OC aan Vdg opdr. OC aan KV. Werpl Vdg verbrand. Zal vertraging geven. OC aan KV. dW en Eé (die orgel zal presenteren) zullen aanw zijn bij ingebrn o op 22/12. OC aan KV. Keuringsrapport. Goed verzorgde afwerking, goede speelaard, veel lof over klank. Vdg aan Eé. Op diens verzoek opgave disp en materialen en prijs van dec'64 geleverde o. KV aan OC. Hoge rekening Vdg reparaties, gevolg van heteluchtverw. Wij hebben ons aan alle voorschriften in zake verw gehouden. OC an Vdg. Opheldering gevraagd. Vdg aan OC. Reactie. Geen garantie: Delen zo gekrompen dat dit alleen maar gevolg kan zijn van veel te droge lucht. Heen en weer geschrijf Vdg - OC - KV tot: OC aan KV. Eé moet dit verder behandelen volgens de nieuwe werkwijze der OC. Vdg Ontwerptekening orgel.

Doorn, Nederlandse Protestantenbond. Zie brief 23/10'55 over vV in dossier Van Vulpen. Dordrecht, Christelijke Gereformeerde Kerk. In dossier Katwijk Pniël 11/11'67: Opsomming van door v.d. Linde gebouwde orgels: •

'66, adv Asma.

Dordrecht, Evangelisch Lutherse Kerk. 22/5'51 • 3/10'51 25/10'51 15/10'52 z.d.

•

30/10'52

OC aan Ev.L Krk. U vraagt onze bijstand nadat rapport is uitgebracht door de NKO en Uw organist Ernst Cannemeyer en blijkt dat mon.z. niet subsidieërt. Aantekeningen 1776 onderh. Fl. I. P8 P16dc B16bs Hp8 O4 Q3 O2 F4 Mxt T8b/d Co II. Hp8 Viool8 Gh8 *(was 4': gr,oct ontbr) Qf3 Wf2 F4 OC aan Ev.L.Gem. Rapport en advies, XVIIId bwr vooralsnog onbekend, genoemd door HessII. Staat vast dat 't oorspr. 2 kl en aangeh p had. Disp als boven Nu Gh8: overgepl. reg.opschr. Q3) en op II: 1 knop vacant. C-f''' C-d'. Of lade origineel is kan later blijken. Advies Offerteaanvr bij goede orgm's vL, Fl, vV. Cannemeijer aan (Ee?). Voorstel vrij ped aanbr door kas dieper te maken. Mededeling off.aanvr bij 3 orgm's. Aantekeningen kennelijk uit archiefstukken. Enkele grepen eruit: 4/9 1776 besloten orgelonderhoud (vorige o) door Wolfers 30/1 1777 Plannen tot verbetering afgewezen, besloten nieuw orgel Wolfers 26/2 1777 vraag over verfraaiing van het orgel 13/1 1779. O gereed gekeurd te worden door Eem (Dordr) en Steuvenberg (R'dam) 26/4 1780 W verzocht ontwerp 2de klavier in te zenden en te vergelijken met advies v.Eem 16/12'81 Bestek getekend met W. Daarna meerdere aanmaningen aan W. 13/10 1784 W gesommeerd 2de klav te laten examineren. 1844 Bätz wil als lid der (Luth) kerk geen plan indienen. Hij wilde nieuw o i.p.v. oude, had het te druk met o's te R'dam, B. vond dat van het orgel weinig deugde en adviseerde eenvoudige reparatie overeenkomstig "deszelfs primitieven aanleg". Allerlei disp.wijzigingen. 1844 Kam &vdM. O had 3 balgen, voorstel disp.wijz. 1855 besloten verlegging en vern. balg. 1865/66 rapporten vdWeijde en Haspels vern. lade, ingetrokken wegens argwaan. 1866 plannen verbetering en verpl. klav. naar zijkant. Lade van e''' tot f''' uitbr. vern B16 en T8 VdG dc vernieuwen. Nw: Sal4 zacht tongw 8 nw klav. Elk register pijp voor C. Voorstel bijmaken B16 ped. 1873 Schölgens & vdHalspel "vernieuwing" 1874 voltooid. 3/2'75 "balk boven orgel zeer slecht". Wie schrijft dat? Copie artikel in "Dordrechts Nieuwsblad 9/3'40 van C.J.L.Lips arch.ambtenaar te Dordecht. 1733 o. Vitus Wichleben, waaraan reeds in 1750 herstellingen moesten worden verricht door mr Smit Amsterdam. 1777 Nw o en preekstoel Wolfers, 1781 2de kl met 5 reg. Later veranderingen (Niet bij name genoemd) vL aan OC. Prijsopg restaur. Gh8 -> 4 (wijz), T8 vern Veka-sleepconstr. Evt vrij ped door mech. tr

96

31/10'52 29/11'52 17/2'53 24/4'53 11/9'53 12/9'53 20/10'53 18/12'53 4/6'54 5/11'54 14/12'55 9/5'56

vV aan EvLKrk. Idem. Verv. Gh8 door nw Gh4. Evt.pneum ped.lade verv door mech. OC aan EvLgem. Commentaar op off's vL Fl (waar is die?) en vV. OC aan vV. Opdr. restaur. Cannemeijer aan (Eé?). Orgel blijft zo, alleen uitbr met Dlc 8. Waarom geen vrij pedaal, evt, transmissiepedaal? vV aan Ev.L.Gemeente. Prijsverhoging als nieuw systeem sleepladen wordt aangebracht. Kr aan OC. Advies gevr. hierover. OC aan Kr. Zullen adviseren (nu nog niet urgent) als er meer ervaring is betr. dit systeem. OC aan Kr. Positief advies over nw ladesysteem. OC aan Kr. Waarom werk langer duurt. Over probleem voor orgm's goed personeel te krijgen. OC aan Kr. Verslag eindkeuring. KLank helderder geworden, En enkele onegaliteit in intonatie moet nog worden weggewerkt. Mudde aan ev. Luth. gem. Klachten van Cannemeijer zijn gegrond, behalve die over ontstemming Trompet. OC aan Kr. Reactie.

Globaal geïnventariseerd 12/3'98

Dordecht, Hervormde Andreaskerk. 3/8'61 18/9'61 9/1'62

15/6'62

PCT aan OC. Advies gevr. over besluit KV Dordrecht betr.overname o te Z.Beijerland. (geen afz en geadr.) Uittreksel uit not KV en Bouw-adviescommissie over hetzelfde. O gemaakt door "Proppe" in 1905. Reactie op plannen overname orgel uit gesloopte Geref.K. te Zuid-Beijerland, thans in kisten verpakt in Dordrecht. Wij hebben er vroeger al rapport over opgemaakt en ontlenen daaraan: 1905 gebouwd. B16 P8 Hp8 O4 F4 N22/3 O2 Co3stdc ped Sb16tr pedk trem. Sb uit later tijd pneum. Rest mech. Dunw pijpw. Slechte toestand. Overname niet verantwoord: Bij overpl. herstel nodig, orgel is dat niet waard, kas vrij stijlloos. OC aan PCT. Mededelingen. Orgel ernstig geleden door watersnoodramp. De organist wil orgel geschikt laten maken door V&vK. Beter Klein goed instr.voor zelfde geld.

Globaal geïnventariseerd 12 en 18/3'98.

Dordrecht, Hervormde Augustijnenkerk. 9/3'54 27/3'54 31/5'54

31/5'56 29/5'56 20/6'56 17/9'56 9/10'56 21/1'57

KV aan OC. Storing, waarover rapport Olieman, die o in onderhoud heeft. Wensen geen kostbare restauratie wegens in aanbouw zijnde Pauluskerk. OC aan KV. Geen ervaring met O. Zullen ons in diens werkplaats oriënteren. OC aan KV. Rapport. Ook o in Schotse k te R'dam bezocht. Membranen door Olieman 1949 deels vern. Dank zij degelijke werkwijze van Maarschalkerweerd zijn ze zo lang meegegaan. Accoord met reparaties en verdere vern. membr. en voorzien der relais van stampers door O. onder ons toezicht. Niet accoord met O's 2de voorstel: electrificatie. Waarde Maarsch.o als degelijk pneum.instr daarmee verloren. Aanslag wordt nimmer als bij mech.o. Over capaciteiten van O.: Doet zijn werk goed. Niet de capaciteiten om Bätz orgel in Nieuwe Kerk te restaureren. Willen terzijde staan bij bouw o Pauluskerk. Door arch. ontworpen plaats voor o. onverantwoord. KV aan OC. Thans tijd gekomen voor eerder genoemde werkzaamh. o. OC aan O. Offerteaanvr. O aan OC. Offerte. OC aan O. opdr. werkz. KV aan (OC). O vertrekt naar Amerika misschien voorgoed. Zijn medewerker C.H.Oosten zal alle lopende zaken afhandelen. OC aan KV. Werk goedgekeurd (na contrôle Ous)

Globaal geïnventariseerd 18/3'98.

Dordecht, Hervormde Grote Kerk. 27/2'57 5/3'57 16/4'57 •

OC aan KV. Kunnen nog niet zeggen of Oosten (zie Aug.k.) in staat is tot goed onderhoud o Gr.K. OC aan KV. Adv. o niet bij O. in onderhoud te geven, omdat het een mech.o. is, waarmee hij gezien zijn opleiding niet vertrouwd is. KV aan OC. Besloten tot onderhoud door vL. Foto.

Globaal geïnventariseerd 18/3'98.

Dordrecht, Hervormde Nieuwe Kerk. 29/4'59 Ontv 14/11'59 17/11'59

14/1'61

KV aan (OC). In de Nieuwe Kerk (Nicolaaskerk) prachtig o in slechte staat. Krk heeft praktisch geen functie meer. Kan o naar Pauluskerk, waar geen o is? Concept voor volgende, ondert. onleesb. OC aan KV. Advies overpl. 1854 J.Bätz & Co. Hw P16 P8 B8 Co5st O4 F4 Q3 O2 Mxt5st (op fs' 5 1/3) Fg16 T8 Bvw Gh8 P8 Sal4 Hf8 N3 Rf4 Gh2 Sch8 Dlc8 Ped Sb16 O8 O4 Bz16 Tb8. Beschr. toestand. Geen overlengtes behalve frp. Enkele p. met kernst. Arch. geen plaats voor o. gereserveerd en wil het nu op idiote plaats achter preekstoel plaatsen. Ook elders deze moeilijkheden met deze arch. Advies deze nis die voor geen enkel orgel geschikt is, dicht laten metselen. Enige mogelijkheid: compact gebouwd o op galerij tegenover kansel. Ook materiaal plafond niet geschikt. O Nw k kan hier zeker niet geplaatst. BRC aan (OC). Kerk wil o naar Pk overplaatsen. Dit Louis XVI-orgel op mon.l. wordt door Rijk als aard- en nagelvast beschouwd en mag zonder goedkeuring niet verplaatst. Goedkeurin zal zeker niet wordewn gegeven als niet bekend is

97

9/7'63 Tekening 15/6'64

wat met kerk gebeurt. Dit aan KV geschreven. OC aan vL en dK. Herv.Gem.Tiel heeft o NwK Dordrecht aangekocht. vL. O. Nieuwe k te D.

Globaal geïnventariseerd 18/3'98.

Dordecht, Hervormde Noorderkerk. 20/10'58 24/10'58 14/2'59

Bestuur St.Noorderkerk aan (OC). Willen huisorgel verv door o. Voorlichting gevraagd. OC aan St.Nk. Reactie. StNk aan OC. Zien van Uw bemiddeling af.

Volledig geïnventariseerd 12/3'98

Dordrecht, Hervormde Pauluskerk. (Zie vooral ook dossier Nieuwe Kerk). 21/3'63 An. Verslag geluidsmeting bij geluid vanuit orgelruimte en vanuit galerij. 28/6'63 KV aan OC. Geluidsmetingen door een deskundige hebben aangetoond, dat o 't best op de geprojecteerde plaats kan komen. Gevraagd wie geschikt o kan leveren. 3/12'63 KV aan OC. Er is een hulporgel. Besloten in te gaan op aanbod Versch. in overleg met plOC. Willen o voor bedrag dat orgel der Nieuwe Kerk heeft opgebracht. Na nog wat heen- en weer geschrijf: 17/12'63 OC aan PCT. Over idiote plaats orgel en van organist, die zowel van de kerk als van het orgel is afgesloten. Beter zo goedkoop mogelijk gebruikt orgel, omdat een duur orgel toch niet tot zijn recht komt. Over onvolledigheid offerte V. Voorwaarden, als men aan V. wil vasthouden: O op juiste plaats, nadere plannen in overleg met V, toezicht OC. 6/1'64 Arch. Roodenburgh, Amsterdam aan KV geeft zijn zienswijze. 3/2'64 OC aan PCT. Roodenburgh gaat uit van dilemma "preekruimte of muzikale ruimte", welk dilemma bij goede materialen en vormgeving niet bestaat. Hij gaat uit van wat apparaten meten, niet van heteen het menselijk oor ervaart. Over wat fout is aan de metingen (zeer gering frequentiebereik). Blijven bij plaats op galerij. 20/2'64 OC aan PCT. Wij willen al lange tijd eens een architectendag organiseren. Nu volstaan we met rondschrijven aan KV'n over vroegtijdige samenwerking met orgeldeskundige. 12/5'64 PCT aan KV. Goedkeuring opdracht Versch. Globaal geïnventariseerd 18/3'98.

Dordrecht, Hervormde Zuiderkerk. 15/11'60 z.d. (na 19/6'61). 7/7'61

OC. Intern. Predikant wil met eigen adviseur gebr.o. van een lyceum overnemen. KV aan PCT. Harmonium te zwak. Besloten tot El.muz.app. Goedkeuring gevraagd. OC aan PCT. Berusten erin.

Globaal geïnventariseerd 18/3'98.

Dreischor, Hervormde Kerk. 3/11'58 31/3'59 19/7'59 22/9'59 16/3'60 12/4'60 29/4'60 4/6'60 9/6'60 4/1'61 16/1'61 26/1'61 16/3'61 16/3'? 24/3'61 24/3'61 24/3'61 23/5'61 5/6'61 24/3'61 •

OC aan vB. Over ongeschiktheid door watersnood getroffen harmonium te doen restaureren en te herplaatsen in kerk, die zal worden vergroot. OC (Hü) aan vB. O van minstens 18 reg. noodzakelijk. OC aan vB. Over zomer- en winterkerk en overgebleven hok. Over buitenl. orgelmakers. Grönlund misschien. Of er in kader ramp genoeg buitenl. orgelmakers zijn gebouwd. vB aan (OC). Reactie. KV aan Hü. Verzoek samenst. disp. van door Fl te bouwen o. en off aan te vr. OC aan KV. Reactie disp. P8 Rf8 O4 F4 O2 Mxt11/3 T8 Pw Hp8 P4 Rf4 O2 Wf2 N11/3 Sch1' Dlc8 Ped B16 P8 Fg16 Sch4 en aan Fl. off.aanvr. met dezelfde d. Aan vB. Rondreis gemaakt met KV pred. langs o's vL vV en Fl. Gekozen voor Fl. Fl aan ? Offerte. disp. al boven, alliages, 3 kopp C-g''' C-f'. OC aan Fl. Kanttekeningen bij offerte. Prestfamilie moet van 100% tin. Willen hoofdbalg laten vervallen en daarvoor regulateurs voor elke lade. Gewijzigde off. gevr. Fl aan ? Gewijzigde off. Fl aan OC. Offerte. Disp. als eerder met kl. versch: F4 is gedf4, Mxt 4-6 st Sch 4 st OC aan Fl. Nw off. gevraagd met als uitgangspunt hetgeen over Vlissingen is gezgd: Geen schuifdeuren, geen kopp III-Ped, bij: Trem Rw. Omschrijving lofwerk weer opnemen. Maximum prijs, levertijd. (Fl) aan OC. Offerte met zelfde disp. Mxt 4-6st Sch 4 st. Vdg aan OC. Prijsopgave positief Hp8 Rf4 P2 O1. (Bijgeschreven Dreyschor). Vdg aan OC. Idem voor o met 17 reg. OC aan vB. Betr. zomerkerk. Heroriëntatie nadat de prijs Fl toch te hoog bleek. Klank o's Vdg voldeed predikant en organiste bijzonder goed. OC aan vB. Winterkerk. Over rondreis langs o's. o.m. over Vdg-positief in Angeren. Offerte Vdg 4 st. positief. OC aan KV. Mededelingen. vB aan OC. Reactie. Accoord. Wat de absolute grens van het bedrag is. OC aan Vdg. Opdracht 17 st. orgel onder toezicht van Hü. (*** ... aan ... ***). Nog geen orgelvoorziening winterkerk en jammer de mooie gerestaureerde krk te splitsen en het grote orgel slechts enkele maanden te kunnen gebruiken. Arch. zoekt maar andere oplossing. Nog wat geschrijf over deze zaak.

98

26/10'62 13/9'63 10/9'64 16/12'64 apr'65 10/5'66 10/6'66 17/6'66 2/8'66 30/6'67 15/3'68 5/4'68 10/5'68 22/11'68

Ds Duyvendak te D aan OC. Door loonsverhogingen zal plan opnieuw met orgm. moeten worden besproken. OC aan Vdg. Wegens loonstijgingen wordt orgel nu Hw Brstw Ped. P4 wordt P2, Dlc wordt Reg. OC aan KV. Hangende beslissing mon.z. over ontwerp kan met eigenlijke bouw o nog niet worden begonnen. OC aan arch. M.J.J.v.Beveren te Middelburg. vB enkele dagen vóór zijn overlijden ingestemd met plan mon.z. waardoor prijs orgel stijgt. Corresp. over vertraging bij Vdg. OC aan KV. Veel schade aan nog niet opgeleverde orgel wegens abnormale vochtigheid. orgm moet lade Hw en fr.p. worden vervangen. Orgm zal zorgen dat deel brstw bespeelbaar wordt. OC aan KV. Uitbetaling laatste termijn onder aftrek van een post. KV aan OC. Opgave vochtigheidspercentages in apr - juni'66. Geschrokken van prijs. Was dit alles niet te voorzien? KV aan OC. Vocht.perc. jun-jul '66. OC aan KV. Bevestiging afspraken. Geen omsmelten fr.p. Trachten Hw en Ped.l bruikbaar te maken. OC aan KV. Kas weer in hoge mate vochtig. Tegen onze voorkeur in: voorstel kas te lakken en beitsen. Verwarmingselementen in orgel. KV aan OC. Reactie. OC aan KV. Mededelingen van wat de orgm aan de kas moest doen. Reiniging binnenpijpen. OC aan KV. Onvoorwaardelijke goedkeuring.

Globaal geïnventariseerd 18/3'98. Stukken 4/1 en 16/1'61 afk. uit map Vlissingen Jakob, ingevoerd 7/5’98.

Drempt, Hervormde Kerk. 21/5'56 13/6'56 17/6'56 6/7'56

KV an (OC). Kerkgeb. momenteel gerestaureerd. O. heeft enige oorlogsschade ondergaan: Pijpen bij granaalontploffingen uit o. gevallen. Organist Van Spanje noemde vL, die rapport heeft gemaakt. Kans op subsidie orgel is vrij groot. OC aan KV. Eé en Hü zullen onderzoek instellen ter beoordeling rapport vL. KV aan (OC). O. bevindt zich momenteel bij vL. KV aan (OC). Geschrokken van bedrag. Behelpen ons voorlopig met harmonium.

Globaal geïnventariseerd 18/3'98. Het orgel, van een onbekende bouwer (VIIIB met ouderpijpwerk) is later door vL gerestaureerd) vO

Dreumel, Hervormde Kerk. 30/1'64

Luyten (dK). Prijsopg. herstel en opbouw orgel. Voorstel metalen afsluitingen ipv pulpeten. Verende sleepconstr aanbr. Windmach. aanbr. Omvang ped.kl normaliseren. Blijkt dat F4 is verv door Gmb8, dit weer herstellen. 12/2'64 OC aan KV. Reactie op telefoontjes e.d. Onderzoek door OC gewenst. 8/4'64 OC aan KV. Deel o ligt bij dK, de rest in D. Lijkt mogelijk o zonder restauratie weer op te bouwen al zullen altijd onderdelen vernieuwd moeten worden. Hebben dK vlgs machtiging offerte daarvan gevraagd. 14/5'64 dK aan OC. Offerte. Nu zonder disp.wijz. en verende slepen. 27/8'64 dK aan OC. Welke kosten voortvloeien uit kerkrst. 7/10'64 (Eé) aan KV. Gezien nieuwe werkwijze OC zal ik de zaak Dreumel en Boven-Leeuwen verder behandelen. 7/10'64 (Eé) aan dK. Opdracht. 6/5'65 (Eé) aan KV. Werk voltooid en met zorg uitgevoerd. 6/7'65 OC aan KV. Dank voor uitnodiging heringebr.n. kerkgebouw. Wij kunnen niet komen. 31/8'65 OC aan KV. Werk door dK volgens offerte uitgevoerd. Windvoorziening te lawaaierig. Hierin is inmiddels deels voorzien, rest volgt. 20/8'65 OC aan KV. Verslag eindkeuring. Nu alles bevredigend uitgevoerd. Zie ook nog Kampen, Bovenkerk 22/10'65. Globaal geïnventariseerd 18/3'98.

Driebergen, Hervormde Grote Kerk. 26/1'55 25/2'55 2/7'65

OC aan KV. Hü zal onderzoek insdtellen. OC aan KV. Rapport betr. aanvraag uitbreiding en disp.uitbreiding. O in kas vorig instr. gebouwd, pneum 23 st en 1 tr. II in zwelk., de 3 ped.st zijn later aangebracht. Kas nu veel te diep, bezwaren tegen dispositie, gebruik van zink, overlengte, expressions, pneumatiek. Advies: sparen voor nieuw orgel. KV aan Eé. Wij hebben U als adviseur gekozen bij bouw orgel.

Volledig geïnventariseerd 18/3'98. Het oorspr. o is van Flaes, waarvan behalve deel der kas ook nog pijpwerk aanwezig is. vO

Driebergen, Instituut Kerk en Wereld. 6/6'61 13/6'61

OC aan K&W. Aanschaf Nieuw harmonium ontraden. Weten geschikte orgm K&W aan OC. Voorlopig geen vervanging harmonium.

Globaal geïnventariseerd 19/3'98.

Driebergen, Theologisch Seminarium. 25/2'60 19/9'60 17/10'60 18/10'60 26/10'60

OC aan Mr Dr H.M.J.Wagenaar secr Bouwcommissie. Kapel is te laag voor een orgel. Maatregelen ter beperking nagalm hier overbodig. Belangrijk dat in deze ruimte waar predikanten veelvuldig samenkomen gemusiceerd kan worden. GFR aan GCT. Arch. wil een kabinetorgel, zo dat te krijgen is, ook bespreking over ten geschenke gegeven Engels orgel. GCT aan GFR. Willen toch graag bij kapel passend o. Niet zo maar een geschenk. GCT aan OC. Wat bedoeling is.Kapelletje voor dag-opening en sluiting met en lied. Gekozen voor een antiek kab.o. OC aan GCT. Van belang zo goed mogelijke voorziening omdat predikanten hier hun opleiding ontvangen. Antiek

99

3/11'60 5/11'60 6/6'61 12/6'61 12/7'61 13/7'61 z.d. 20/7'61 z.d. 1/8'61 7/8'(61) 24/8'61 1/9'61 5/9'61 z.d. 8/9'61 26/10'61 28/10'61 30/10'61 31/10'61 1/11'61 • 31/8'64

kab.o. moeilijk te verkrijgen. GFR aan (OC). Niet de bedoeling zonder de OC te werken. OC aan GCT. Kleinst denkbare o kan niet geplaatst. Arch had gedacht aan harmonium tegen wens Hr Schuurman, die docent kerkmuziek is. OC aan dr A.A.Koolhaas, Conrector Seminarie. Over moeilijke verkrijgbaarheid kab.o. Over positieven gebouwd door Vdg (Angeren), Moerdijk RK (Marcussen). Seminarie aan OC. Toch advertentie kab.o.plaatsen s.v.p. OC aan Koolhaas. Mededeling te pl.adv. Ds J.Verdonk Benningbroek aan OC. Biedt zijn kab.o. aan, destijds in eigendom van HGem Nibbixwoud. Destijds rapport OC gemaakt. Daarna gerestaureerd Hp8bas F4bas P4dc O2 O4dc Q3dc P8dc Hp8dc P4dc F4 dc. Lade en deel pijwerk oud, klavier uit 1922. Uit rapport 16/4'57: Pijpen van versch.reg niet meer oorspr. expr. kernsteken, div. mankementen. G.vdEnde Schoonhoven aan OC. Mededeling kab.o. te koop bij Mevr. Vermeulen te Baarn. W.v. Reeuwijk-Prachter, Beverwijk aan OC. Kab.o te koop. dc: vl8 P8 Hp8 P4 P4 O2 Q3 terts bas O2 Hp8 F4 F1 Rf2 Q3 trem A.H. de Graaf, Ede aan OC. Secr.o. Meere 1816 bas Hp8 F4 O2 dc Hp8 P8 F4 O2 J.W.Vermeulen Baarn aan OC. Knipscheer-orgel door echtpaar Vermeulen gered uit handen van ondeskundige antiquair. Zoeken goede bestemming ervoor. T.J.van Slote, Assen aan OC. Aanbieding 3 1/2 st. kab.o. uit 1809. Ons ook een van 6 1/2 st bekend. Mej.N.Schoking, Amsterdam. Er staat een klein kab.o. in de "Ernst Sillemhoeve". Semin. aan ?. Tot dusver geen geschikte aanbieding. Denken nu aan Versch serie-orgel, zoals in "De Ark" te Asd. Verslag aanbiedingen. Secr.o. De Graaf, Delft (Or Kok), Sybekarspel, door Spanjaard "gerestaureerd", kab.o.Beverwijk. OC aan dra Schokking. o E.Sillemhoeve niet te koop. (Fl) aan OC. Offerte voor te bouwen o Hp8bd Rf4bd P2 O1 Sq2stdc vV an OC. Idem (Sq af a). OC aan Koolhaas. Over off's Fl en vV. vV lijkt 't beste. OC aan K. Definitief advies vV. vOC aan vV. Opdracht. Mededelingen aan alle mogelijke instanties. Blijkt dat Symons architect is. Overeenstemming over vormgeving met hem bereikt. Over meerkosten door wijziging vormgeving. OC aan GFR. Rapport over gebouwde orgel in lovende bewoordingen.

Globaal geïnventariseerd 19/3'98.

Driewegen, Hervormde Kerk. 6/10'59 27/10'59

KV an (OC). Onderzoek gevr. wegens moeilijkheden met o. Aantekening OC hierop: Middelen uit Rampenfonds? OC aan KV. Bericht na bezoek Hü: Waaruit de reparatie door vV heeft bestaan etc.

Globaal geïnventariseerd 19/3'98.

Drogeham, Hervormde Kerk. 9/1 '57 17/1'57 • 26/4'57 26/11'57

Kr(!) aan (OC). Advies gevraagd, hoe houtworm te (doen) bestrijden. OC aan Kr. Eerst o. zien Aantekeningen Faes & Bron C-f''', C-g k l P8 H8 O4 F4 O2 M dc B16 Ventiel. Waar houtworm zit, pneum. achterlade verm later bijgeplaatst. Zinken fr. Pijpw samenvoegsel van allerlei, met en zonder expr. Provisorische reparaties (dichtplakken met papier). OC aan Kr. Instr. is samenvoegsel van verschillende delen zonder eenheid, in slechte staat en van slechte kwaliteit. Sleepl mech, op B16 na (pneum). Restaur. ontraden. Voorlopig zal het nog wel dienst doen. OC aan Kr. Verz.waarde.

Volledig geïnventariseerd 19/3'98.

Drongelen, Hervormde Kerk. 22/12'49 10/7'50 1/12'50

18/1'57 13/1'58

vL aan ? (afschrift van C.W.Schaling, architect te Amsterdam). Prijsopg pneum.o. kegellade C-g''' C-f' P8 Hp8 Sal8 O4 Rf4 Q22/3 O2 Mxt3-4st11/3 Schalm8 Ped Sb16 koppel, trem vL aan ? Kosten voor mech.o. te D. met "mijn verbeterde sleeplade" P8 Qd16 Hp8 O4 Splf4 Q22/3 O2 Mxt3-5st Sch8 C-g''' C-f' aangeh vL aan ? Gewijzigd plan. Nu geen Qd16 en geen Q. Nu C-f''' C-d' samenst Mxt C 1 1/3 1 2/3 c 2 1 1/3 1 2/3 c' 2 2/3 2 1 1/3 1 2/3 c'' 4 2 2/3 2 1 1/3 1 c''' 5 1/3 4 2 2/3 2 1 1/3 OC aan PCT. Recapitulatie: Afspraken met OC 27/2'51 teruggedraaid. Verslag Hü bezoek o op 4/12'57. o. geb. door Verweys 1952 voor een groot venster elpneum, frp electrolytisch zink, rest o.metaal en hout. I. Hp8 P4 O2 Tertsmxt II. Rf8 Port8 Nh4 N1 1/3 ped Sb16. Veel onbruikbaar door vocht.

Globaal geïnventariseerd 19/3'98.

Dronrijp, Hervormde Kerk. 1/7'69

OC aan KV. Advies 1653 Baders, 1917 sterk gewijzigd door B&T. Nog over: kas en groot deel pijpwerk.

100

16/1'70 30/4'70 5/5'70 14/7'70 1/8'70 9/1'71

Disp. Knock, huidige d (oud voor zover vermeld): Hw. B 16, P 8 (deel oud, fr zink), V 8 (deel zink), Bp 8 (oud), O 4 (deels oud), F 4 (con. open deels oud), O 2 (grd oud), Mxt2–4st (oud), Co (geen pijpw aanw), T 8 (oude metalen st houten koppen, bek ers deels oud). Rw. P 4(deel oud deel zink), Hp 8 (oud deklsels later), Gmb 8, VxC 8, F 4 (12 p con, oud, nw deksels), Wf 2 (cil, oud), Vh 8. Trem vent voor beide werken Tutti-knop 2 kopp als treden C-f''' C-d'. Fraaie kas, mech. toetstract en pneum reg.tr doorspraak. Pijpw in goede staat maar toonh. gewijzigd (expr.) Advies tot restaur. over te gaan. Rapport laten maken door Eé, Talsma of Bolt. Wellicht B&T laten uitvoeren, Verz.waarde. OC aan KV. Zullen Eé vragen snel contact op te nemen. (Eé) aan Ous. Mening gevraagd over evt subsaanvr. Ous aan Eé. Positieve reactie (Eé) aan KV. Hoe het nu verder moet. KV aan (Eé). Vernomen dat een goede reiniging al veel helpt. (Eé) aan KV. Voorstel gesprek en verzoek documenten, voor zover te vinden, bij de hand te hebben.

Globaal geïnventariseerd 19/3'98.

Dronten, Hervormde Kerk. 15/2'63 25/6'63 17/7'63 8/8'63 19/8'63 • 29/8'63 17/10'63 21/11'63 28/11'63 29/11'63 12/12'63 24/12'63 • 21/1'64 7/2'64 • 19/11'65 23/8'68 Tekening 26/5'64

OC aan KV Oostelijk Flevoland. Advies betr. nieuw o, voor deze kerk 2 kl Hw Brstw ped ca 18 st. Reeds contact met vV. OC aan GCT. Gebouw lijkt minder geschikt voor kerkmuziek. vV aan KV. Offerte voor I. P8 (C-E van Hp) Hp8 O4 Wf2 Mxt3-4st II P2 Ged8 Rf4 N11/3 Sifl1 Dlc8 Ped Sb16 Ged8 Vh4 C-f' C-f''' beide tongw voorber. 3 kopp. OC.aan Bwcomm. HK te D. Reactie op vorige. Orgel – gedwongen door fin. situatie – te klein. OC aan BwComm. Nadere uiteenzetting. Daarna nog wat geschrijf. vV aan KV. Nieuwe offerte. Nu volledige P8, Mxt 4 st T8 erbij Reg ipv Dlc. Ped wordt nu Sb16 P8tr Fg16 Sch4 OC aan BwC. Nu veel beter, gering prijsverschil: Ontwerp gebaseerd op vroegere (Arnhem, koororgel Eus.k) OC aan vV. Defin.opdr. toezicht Eé. Arch. bureau Wieger Bruin, Vink & vdKuilen Asd aan OC. Zien niets in overleg met Eé gezien ervaringen in verleden. OC aan vdKuilen. Toch maar gesprek in bijzijn van Eé. Arch.bureau V etc aan OC. Liever gesprek met OC en vV zonder Eé. Arch.bur aan OC. Eén gesprek in door U voorgestelde samenstelling. Verdere corresp. over datum etc. vV aan KV. Aanvaarding opdracht onder voorwaarden prijsstijgingen. OC aan BwComm. Over bespreking (waar Eé wegens ziekte niet bij was). Over orgelontwerp en wensen arch. dienaangande. Daarna correspondentie over ontwerp, door vV gemaakt. Over verandering werkwijze OC en positie Eé. OC aan KV. Dank voor uitn ingebr.n. gebouw. Zullen niet aanwezig zijn. OC aan KV. Keuringsapport. Enige zaken moeten nog in orde komen (doorgebogen Trompetbekers, kromgetrokken voorslag. vV. Ontwerptekening.

Globaal geïnventariseerd 19/3'98.

Dubbeldam, Hervormde Kerk aan de 2de Tol. (Herv.Gem. 's-Gravendeel, 2 stukken afk. uit map 's-Gravendeel) 17/5'50 Arch.bur.Kooyman en Barth aan OC. Vraag over afmetingen orgel gevraagd in te verbouwen en uit te breiden kerkgebouw. 23/5'50 OC aan K&B. 25/5'50 OC aan Eé, Hen en Ous. Hierin citaat schrijven der KV: Noodzaak binnen afzienbare tijd nw o te pl. Niet op plaats van het oude. Mon.z. heeft nog niet gereageerd. 13/9'50 OC aan G.J.Barth (arch). Reactie op plaats orgel. 21/10'50 OC aan KV. Zullen graag verdere bijstand verlenen. Ous zal het in hoofdzaak behandelen. 1/12'50 (vL) aan OC. Prijsopg van P8 Qd8 O4 Sch1'3stbd Ssq2stdc Rp Rf8 Splf4 O2 N11/3 Sch8 ped Sb16. Samenst.vlst. 4/12’51 vL aan OC. Gewijzigde disp. Sch –> Mxt11/3'3-5st, Sq2stdc2st –> 3st, O2 –> P2 verder als boven. 30/9'52 OC aan KV. Goedkeuring door vL geleverd orgel. Globaal geïnventariseerd 19/3'98 en 29/4’98.

Duivendrecht. 10/2'61 11/2'61 15/2'61 10/3'61 23/3'61

OC intern. Over harmonium dat het heeft begeven. Men wil o van Kloppenburg, Amstelveen, gewerkt hebbend bij Versch. Hij heeft een 4 st "Rugpositief" geleverd voor de Jakobi Utrecht. KV aan OC. R.C.Kloppenburg Amstelveen wil voor ons bouwen: Hp8 P4 Gedf4 O2 Q11/3 Cmb1-2st C-f''' gedeelde reg. Hp geheel, F4 deels van hout. Wil zelfstandig beginnen en goedkoop reclame-orgel in omgeving Asd bouwen. OC aan KV. Eé gevr. contact op te nemen. OC intern. Kl heeft na gesprek Eé offerte ingetrokken, Eé heeft KV meegenomen naar Angeren. Nu wordt overwogen pos van Vdg of B&T. Vdg aan OC. Offerte Hp8 Rf4 P2 O1 op Hp na b/d.

101

12/4'61 13/4'61 28/4'61 12/6'61 18/9'61 11/12'61 21/9'61 27/2'62 2/3'62 16/4'62 15/6'62 sept/okt'62

KV aan OC. Besloten opdr. Vdg. Klavier in Angeren was niet goed afgewerkt. Hierop toezien svp. Vragen bij Vdg of uitbr met Q 1 1/3 mogelijk is. Levertijd van 6 maanden bekorten. OC aan Vdg opdracht. Eé zal contact onderhouden. Vdg aan OC. Meerprijs indien 1 1/3 wordt toegevoegd. KV aan Vdg. Opdr. 1 1/3. KV aan OC. Boze brief over hoge rekening OC. KV aan OC. Waarom is o nog niet opgeleverd? OC aan KV. Stagnatie komt door te late levering pijpen door Stinkens. KV aan OC. Ingebr.n.op 1/3 a.s. OC aan KV. Datum had in overleg met adviseur moeten worden vastgesteld. O nog niet gekeurd. Niet zeker of het dan klaar is. OC aan KV. O. gekeurd en in orde bevonden. OC aan KV. Eindoordeel in positieve zin. Correspondentie over niet betaalde rekeningen aan OC.

Globaal geïnventariseerd 19/3'98.

Düsseldorf, Johanneskirche. Boekje Internationale Orgelwoche aldaar 9-14/10'54. Disp. (groot) orgel v.Beckerath. 1 stuk, inv. 25/6'98.

Dussen, Hervormde Kerk. Ook herhaaldelijk onder Hank genoemd. 8/12'59 OC aan KV. Na onderzoek Hü: Van waterschade aan orgel niets gebleken. geïnventariseerd 19/3'98 (1 stuk).

Dwingelo. Hervormde Kerk. 27/2'62 •

OC aan KV. Verslag onderzoek. B16bd P8 Hp8 Sal8 VdG8 O4 Rf4 Q3 O2 T8 C-f''' C-d' aangeh. sleepl in slechte staat, mech. slecht van constructie. Deel p zink pijpw in slechte staat, intonatiegebreken. kas van slechte constructie. O artistiek en constructief slecht dus herstel met klem afgeraden. Fonds vormen voor nieuwbouw. Nog wat onbelangrijke correspondentie.

Globaal geïnventariseerd 19/3'98.

102

Ebersmünster, Église abbatiale (thans parochiekerk). 1965 • •

Boekje over de kerk. 2 foto's. Dispositie orgel J.A.Silbermann 1732, Echo waarsch van J.A.S.Silbermnann, onderhoud Kern. Hierop geschreven een concertprogramma.

Volledig geïnventariseerd 19/3'98. Boekje • 1 stuk, inv. 25/6'98.

over kerk. Bijna niets over Silbermann-orgel 1731.

Ebrach im Steigerwald. Foto Echteld, Hervormde Kerk. Boekzaalbericht 1806, II, 577. • • 15/2'65 12/1'68 26/10'68 18/11'68 20/1'69 7/1'70 20/7'70

12/8'70 14/8'70 • 2/7'71 • 13/1'75 21/10'75 5/5'77 • 20/4'79 8/5'79 7/8'79

Kr.knipsel. "De Kerk roept 1961 nr 24 art. o te E OKW aan KV. Eerst beslissing na begroting. OC an KV. VA. Tenzij anders verm: oud pijpw:P8(2 p hout, p.lijkt niet oud), B16(door verf niet te onderzoeken Fltr8 Hp8 (uit later tijd, 12 p eiken) VdG8 (fabrp) O4 F4 O2 T8(later tijd) C-f'''. Pedkl en mech. daarvan verdwenen. Onderzoek en gedetailleerd rapport laten maken door Eé, Talsma of Bolt. KV aan (OC). Verzoeke in contact te br met Eé. Eé aan KV. Reactie. Vraag om archiefstukken en zo mogelijk bevestiging van een mededeling, dat het orgel in 1836 zou zijn overgeplaatst naar een nieuwe kerk. Arch. N.H.Kerk aan H.L.J. Grienen te E. Welke arch.stukken volgens hem ter pl aanw moeten zijn. Krantdeel onbek.krant. Over kerk te E. Deels uit 11de eeuw 1. Blank. Offerte. 1784 orgelinwijding door Hauff, Nijmegen, Meere-makelij: de lade, P8 (binnenp) Fltrdc Hp8 O4 F4 O2. Aan lade samenst. Mxt te zien, gelijk aan die te Poortvliet: C 2 1 1/3 1 c 2 2/3 2 1 1/3 1 c' 4 2 2/3 2 2 1 1/3 c'' 4 4 2 2/3 2 2 Gaten geboord geweest voor kantsleep. Op voorslag "Leichel, Düsseldorf 1870". Huidige disp. Winddruk te laag (bij Meere gebruikelijk: ca 82 mm). Prijsopg. div. werkzaamheden om o. bespeelbar te maken. KV aan Bl. Opdracht bespeelbaar maken in overleg met Eé. KV aan Eé. Mededeling en BS bij: Fotoc. over inwijding orgel. (1806?) OC aan KV. Reactie over klacht fin. problemen en overname ad.w door J.G.Eé. Corr. over fin.problemen over rapport dat Eé moet maken, gesprek met Eé Bl aan KV. Prijsopgave algehele restauratie (en herstel disp. naar Meere P8 KV aan CRM. Subsidie aanvraag, ook concept (z.d.) aanw. CRM aan KV. O. heeft mon.w. Tot mijn leedwezen..... Bl aan KV. Over kostenstijging. Verdere corresp. over subs. en over vordering van het werk door Bl. Eé aan KV. Eindoordeel. Niet orig. P8 klinkt zeer acceptabel, lof over nw vulst Sq en Mxt. 2 nw spaanbalgen. Aanwijzing betr. verwarming. Progr. ingebr.n. op die datum. CRM aan KV. Nog geen subsidie.

Gl.inv. 1. bericht in brief Eé kan dus niet waar zijn.

Edam, Hervormde Grote Kerk. 1 vel aantekeningen: Barend Smit 1663, H.W.Fl 1934. Geïnventariseerd 19/3'98 (1 stuk).

Edam, Hervormde Kleine Kerk. • 1 vel aant.: H8 V8 VC8 M3 D8 P4 R4 O2 P8dc (verm resp regkn L en R) C-c''' C-d' Loos frontje. Afk verm. Beverwijk notaris Drenks. Geïnventariseerd 19/3'98 (1 stuk).

Ede, een nieuw te bouwen Hervormde Kerk. 17/4'61 15/8'61

BRC aan OC. BS bij ontw.tekeningen. KV niet aan kerkorde aangepast. OCX aan KV. Reacties op ontwerptekening.

Geïnventariseerd 25/3'98.

Ede, Hervormde Kerk in Ede-West. 4/10'55 7/3'57 5/4'57 1/5'57

OC aan KV. Vernomen nieuwbouwplannen, etc. BRC aan Eé. Bijgaand project nw krk. Niet onder kerkordelijk toezicht. Tegenhouden niet mogelijk, wel vriendschappelijke waarschuwing. BRC aan KV. Waarschuwing. Project van arch. T.Dekker staat op zeer laag niveau. OC aan KV. Reactie op plannen. Plaats o boven kansel, aan ontwerp te zien, dat aan fabr.orgel is gedacht.

103

•

Nog wat corresp., er kwam geen enkele reactie uit Ede.

Globaal geïnventariseerd 25/3'98

Ede, Hervormde Taborkerk. 2/11'70 1/4'71 11/5'71 • 19/4'72

Arch.bur Messelink en Ganzevoort, Bennekom, 3 ontw.tekeningen kerkelijk centrum Ede-Veldhuizen. (H.Eé?) aan de Graaf, VdgvV, Bl en Marcussen, off.aanvr voor pos. Ged8 P4 F4 O2 Mxt2-3st. Hans Eé aan Blank. Bestelling (naar volmacht) van 2 positieven in Tabork. te E en in Herv. Wijkcentr. te Rhenen. Prijsopg. van luiken en afsluitklep klavier (zaal wordt ook voor andere doeleinden gebruikt). Rekeningen etc. Eé aan KV. Rapport eindkeuring in positieve zin. Bereid afnemen vergelijkend examen voor benoeming organist.

Globaal geïnventariseerd 25/3'98

Edskes, Bernhardt. 20/8'69

Paul Bollen. Verslag interview met B.E.

Ee, Hervormde Kerk. 12/7'55

21/7'55 6/8'55 20/9'55 21/9'55 30/9'55 18/2'56

14/3'56 5/9'55 12/12'57

BRC aan (OC). Men heeft Oosterhof als adviseur gevraagd, die off's heeft gevr. bij Fl, Fontein, Lfl, vdBliek, vV en Pels ("we weten wel dat die RK is maar dan moeten protest.orgelbouwers maar goedkoper inschrijven"). Mr Meindersma te Zutphen wil belangrijke gift voor aankoop nw o doen op voorwaarde: Fiat OC. KV en predikant niet geporteerd van vV. PCT aan (OC). Voor welke bedragen 4 firma's hebben ingeschreven. KV aan PCT. Idem. Voorkeur voor Pels. OC aan BRC. Reactie. OC aan PCT. Over RK orgelbouwers en Pels in 't bijzonder. Ernstige mankementen aan el.pn.o. te Wierden. Voor Ee mech.o. gevraagd. Mech. o's vereisen nog meer vakmanschap. OC intern. Verzoek inlichtingen over werk van Oosterhof. PlOC aan PCT. Besloten in overleg met Oosterhof, tot bouw door Lfl van: I. P8 Hp8 O4 F4 Mxt, II. Rf8 P4 Gh2 Sq2st T8 trem, Ped Sb16 en 2 reserves, C-g''' C-f' 3 kopp. Lfl betrekt gietwerk van een RK orgfabr in Heythuyzen, alle ned. orgm's betrekken pijpen bij RK firma Stinkens of hebben RK pijpenmakers zelf in dienst. PCT aan (OC). Besluit KV Ee goedgekeurd (Lfl/Oosterhof). BRC aan (OC). Meindersma wil dat Uw advies, indien dit afwijzend is, vergezeld gaat met een positieve raad. OC aan Kr(!). Dank voor uitnodiging ingebruikn. nieuw o. We zijn verhinderd.

Globaal geïnventariseerd 25/3'98

Eefde, Hervormde Kerk. Arch. Baron van Asbeck, Driebergen.

14/7'53 5/10'53 17/10'53 24/10'53 18/2'56

KV aan OC. Advies gevraagd. Idem. Graag reactie. KV. aan (OC). Accoord met Uw voorstel, verder bespreken met arch. OC aan KV. Zullen met arch.contact opnemen. OC aan PCT. Ongenoegen over gang van zaken. Men heeft met Stam als adviseur bij Fl een o besteld.

Volledig geïnventariseerd 25/3'98.

Eelde, Hervormde Kerk. • Corresp. vooraf. 24/7'61

OC aan KV. 1908 vDam ter vervanging Schnitger-orgel 1. In volgorde lade: B16 P8 Vlcl8 (gr.o. van Hp) Hp8 O4 O2 Mxt Co3stdc Rf4 T8dc/b) Bovw Salt8(3 p ged) Aeo8 Fldlc8 VdG8(c) Splf4 Fug2 klav.k., Calc Vent Céleste (=Trem) C-g''' C-d' aangeh. mag.b. Toestand, slijtage, vervuiling, lijmnaden los. p. met kenmerken vervalperiode, zink, expr, kernst, adv. machtiging opdr. B&T voor alleen allernoodzakelijkste voorzieningen.

Globaal geïnventariseerd 25/3'98. 1. Disp.verz. Lohman: 1698, Arp Schnitger, Fock p 260 bestrijdt dit en geeft: 1713, R.Garrels.

Eenrum, Hervormde Kerk. • Aantekeningen. 9/2'54 11/5'54 • 28/12'57

1865 1874 1874

OC aan KV. Over vraag of orgel uit de kerk moet bij restauratie kerkinterieur (dit stuk komt uit map Ee (Fr). KV aan (OC). Machting opdracht demontage orgel. Corresp. waaruit o.m. blijkt dat het is opgeslagen in de pastorie. Wie de demomntage heeft verricht, blijkt niet. OC aan KV. Rapport. 1. Vervuiling, 2. toestand windladen (Lohman), 3. pijpwerk beschadigingen door te veel stemmen wegens toestand lade. Disp. aangetast., stemmen vervangen, ped.uitbreiding in nis achter orgel pneum, kernst. aangebr. Disp. vlgs Seydel-Meyer. Nog geen arch.bevestiging hiervan. Opgave moet gezien onderzoek o. juist zijn. Latere wijzigingen: nw balgen N.A.G.Lohman (kleinzoon bwr). vO. Toev. nw ped.lade aan de oude met Bz16 Sal8 Sb16. of later (wijz door vtK genoemd dus waarsch vO): Hw. VdGdc8 -> Violcl16, Vh8 -> Hb8doorsl Rw N3 -> VdG8, Dlc8 -> Clar8 doorsl Ped Mxt -> Rq6, Sb16 -> Basson16, Bz16 -> Basseth16 doorsl, T8 vern 1.

104

1925 1927 1932

16/7'58 5/11'58 6/4'60 31/5'60 21/3'61 21/10'61 3/4'62 apr'62 18/4'62 18/4'62 19/6'62 5/7'62 9/7'62 16/1'63 3/4'63 4/4'63 13/7'64 11/11'64 20/11'64 2/12'64 15/1'65

H.Thys te Glimmen Vlc16->VdG8 motor gepl. Spiering techn. wijzigingen Co op pneum.l. gepl. en vergr van 3 tot 5 st Disp. nu: Hw P8 O4 Q3 O2 Mxt B16 Bp8 Fldlc8 Gh4 Gmb8 Co5st Hb8 T16 Rw P8 (of 4?) Rf8 Fldlc4 Fltr8 Splf2 Qd8 VdG8 Cl8 Ped Bass16 Sb16 P8 Q6 O4 O2 Sal8 Bassth16 Bz16 T8 Verschuivingen in pijpw. Restaur.adv. Schoonmaak, herstel disp Lohman ook toevoegingen weg, verw kernst, herstel mech, wellicht balg en motopr op plaats vO-Ped.lade, herstel kas. Opmerkingen over verwarming. Niet direct plaatsing o na krkrest. OC an KV. Verz. schriftelijke bevestiging afspraak met Ed, aan vV tot plaatsing pijpwerk op lafde in de kerk. vV aan KV. Offerte restauratie orgel. Wat opvalt: Terugpl. VdG RW naar oorspr. plaats op Hw. OKW.aan KV Subs.toezegging. KV an OC. Machtiging verlenen opdr aan vV. vV aan OC. Offerte rst. Uit correp. hierna blijkt dat dit was wegens enorme stijging prijspeil. KV aan OC. Weer machtiging opdr. vV aan OC. Problemen mensuratie vooral tongw. Een Ped.mxtpijp teruggevonden. Mensuurstaten. vV aan KV. Aanv.offerte. Tinfoelie frontpijpen, bekers T8 Hw en Ped. passen niet in Lohman-schema. 30 nw Cornetpijpen. Geen vern. Bz-bekers maar enger maken, 1 oct. vern. Nw koppen en stevelhuizen T8 en Vh8 Hw. Ped.k. niet oorspr en niet goed. Dus vern. vV aan OC. Idem, nog meer bijzonderh. zoals samenst. pedmxt. OC aan KV en Ous. Mededeling prijsverhoging vV. KV aan OC. Verontwaardigde reactie. OC aan KV. Reactie. Voorstel gesprek. KV aan OC. Bespreking geweest met Eé en Ed. vV heeft alle gereedschap laten weghalen. vV aan KV. Wat nu de kosten zijn. OC aan KV. BS bij nieuwe offerte, op grond hiervan subsidie aanvragen. J.W.ten Kate te E aan vV. Ultimatum: Wanneer het klaar moet zijn, anders negatieve berichtgeving in de pers. OC aan KV. Over ingebruikneming op 9/12, Eé zal spelen. OC aan Persbureau der N.H.Krk. Mededelingen ingebr.n. 25/11 Zuidland, dispositie, nw o Lfl, 2/12 Den Bommel, nw o Lfl, rst Eenrum 9/12 N.A.Lohman 1817 rst vV. (Eé) aan Ds ten C. Zijn programma. OC aan KV. Eindrapport. Typisch vroeg XIX-o gebleven.

Globaal geïnventariseerd 25/3'98 1. Klopt niet: De Bz is er nog!

Eenum, Hervormde Kerk. 4/8'61 9/8'61

OC aan PCTGr. Zaak Schnitger-orgel blijven liggen. Restauratie toch wel noodzakelijk. PCT aan OC. Reactie. Over mogelijk samengaan van Eenum, Oosterwijtwerd en Wirdum. Problemen wegens kleine aantal inwoners

Ingevoerd 12/11'97. Het orgel is onder Bolt door Reil gerestaureerd. Zie Bolt-archief.

Eerbeek, Hervormde Kerk (ook voormalig orgel). jan'30 29/6'64 17/9'64

28/12'64 5/2'65 5/2'65 mrt-apr '65 9/6'65 17/6'65 z.d. 5/4'68 19/4'68 4/5'68

H.vd Kloot-Meijburg arch. 3 tekeningen Kerkgebouw. Blank, rapp. Kerkorgel, afschrift door HGem aan OC verzonden. Ernstige gebreken, deels door droogte ontstaan. Voorstel: vernieuwing membranen, geen totale restauratie gezien de minderwaaardige onderdelen waaruit o bestaat. OC aan KV. VA. Pneum. o. Standaart Man. B16 P8 Rf8 Gmb8 Aeo8 VxC8 O4 F4 Wf2 trem Octkoppel pedk., 3 vaste C. C-f''' C-d' Ped Sb16tr, ongunstige plaatsing loodrecht lengterichting gebouw, slechte toestand, slecht pijpw (overlengte, expr, zink) en disp. Adv. bw nw o. 13 à 15 reg, (alleen begeleiding gem.z. zou met 7 st al kunnen) , midden op galerij, waardoor licht door raam indirect in de ruimte komt. Adv. begeleiding door Eé. Hgem aan OC. Verzoek contact met Eé te bewerkstelligen. Eé aan OC. U heeft KV een veel te lage prijs voorgespiegeld voor een o van 7 st. (Eé) aan KV. Bevestiging onderhoud. P8 O4 O2 Mxt Hp8 Rf4 T8 Qd16 (in bas evt Brd). Advies off.aanvr. (T8 facultatief) bij volgendde orgm’s met vermelding van hun laatste orgel: Blank (De Bilt), dK (Kerkwijk-Delwijnen), Lfl (Apeldoorn), Vdg (Domburg), vV (? Geref.K.) Vdg, Lfl, Bl, vV aan Eé . Offertes. (Eé) aan Vdg. Opdr. met Pedtransm op 16' (in bas als B uit te voeren) pedkoppel en T8. Vdg aan KV. Prijsstijging. Prijs met ped.tr. 4 reg. met b/d-deling (Hp, Rf, Mxt, T). (Eé) aan KV. Niet eens met voorstel bij ingebruikn. 3 gezelschappen te latren zingen. OC aan KV. Dank voor uitn. ingebr.n. op 9/4. Kunnen niet komen. (en stempel 3/5) OC aan KV. O. onvoorwaardelijk goedgekeurd. Vertrouwen dat Trompet, die nog niet klaar was, in orde komt en windgeruis zal worden weggenomen. (Eé) aan KV. Orgel goed afgewerkt, goed aangepast aan architectonische en accoustische verhoudingen gebouw. Jaar te laat (door ziekte) opgeleverd.

Globaal geïnventariseerd 25/3'98

Eernewoude, Hervormde Kerk. 105

21/4'58 28/4'58 25/6'58

KV aan Ver. KV'n (afschrift 23/4 aan OC). Wat kost een electr. windvoorziening voor klein orgel? OC aan KV. Voorstel onderzoek ter pl. OC aan KV. Na afwijzing onderzoek wegens kosten: Ga naar B&T.

Globaal geïnventariseerd 25/3'98

Eestrum, Hervormde Kerk. 20/12'52 4/6'53 30/6'53 9/2'54 • 14/7'54

Advies i.v.m. wens naar nieuw orgel. Enige mogelijkheid: klein orgel op galerij met klav. aan zijkant. Bevelen hier Ruiter aan. (Ruiter) aan Ds Zuidersma te E. Voor plaatsen kab.orgel 2 mogelijkheden. Bijgaand 3 schetjes: plattegron kerk, nieuw orgel aan lege zijwand, kab.o. in koor. Moet ik kab.o. voor U vasthouden? Er zijn meer gegadigden. OC aan KV. Eé gaf gunstig ordeel over kab.o. in werkpl. Ruiter. Advies het aan te schaffen. OC aan KV. KV aan k. te Lathum verkocht. Corresp. over komend bezoek Eé. KV aan OC. Eé hoeft niet te komen. Wij hebben al een adviseur benoemd.

Globaal geïnventariseerd 25/3'98

Eethen, Hervormde Kerk. 31/12'49 31/12'49 17/10'50 24/10'50

? aan Ir J.B.Baron van Asbeck, (of vA aan ?) inzake o. te E. "Rapport" o.onderdelen opgeslagen in hooi boven een koestal te E. een windlade, fabr. Standaart, kegellade. 8 reg. en balg, alles onbruikbaar, pijpwerk door KV verkocht. Fl aan vA. Kostenraming herstel o te E. Prijs nw o, daar van oude niets bruikbaars over is 1. Contract (afschrift) KV, Verweys en A.Bouman (adv.) bouw nw o. Disp. mensuren en intonatievoorschriften in typisch Boumanstijl. I.P8 Holqd8 Bp4 Sq1-2st II. Bovw Rf8 Sal8(gr.oct Holq) P4 Nh2 Mxt3st Ped Sb16 (voortz Rf8) Bouman aan commissariaat oorl.schade Den Haag. Ik zend kostenraming.

Volledig(?) geïnventariseerd 25/3'98. 1. In oude kas?

Eexta, Hervormde Kerk 6/11'61 15/11'61 6/12'62

KV aan OC. Hebben orig.Schnitger-orgel, afk. uit afgebroken middeleeuwse Kruiskerk. Verminkt. Bestaat er subs.mogelijkheid? OC aan KV. Zeker subsidie. maar wanneer? OC aan KV. (Summier) rapport 1704 Arp Schnitger, overgepl. en gewijzigd. P8 B816 bs(pneum gemaakt door Ruiter) B16dc Rf8 O43 Q3 F4 Sal8 O2 F2 Sq2st T8 Ped Sb16tr C-f''' C-d'. Lade waarsch.Freytag. Toestand orgel

Globaal geïnventariseerd 26/3'98. Zie verder Bolt-archief. Het oorspr.o. lijkt van M.Amoor te zijn.

Egmond Binnen, Hervormde Kerk. Aantekeningen over het orgel • 19/2'54 • 20/10'61

afk uit Egmond a/d Hoef, Slotkapel, voor 30 a 35 jaar naar E.binnen. Disp en klav.omvang onduidelijk. KV aan OC. Oud kab.o moet gerestaureerd. Fin.middelen ontbreken. Wat te doen? Verdere corresp. OC aan KV. Niets meer van U vernomen na ons onderzoek in'54.

Globaal geïnventariseerd 26/3'98.

Eibergen, Hervormde Kerk, voormalige orgel. Aantekeningen uit contract Joost Derk Jalink 1709 en allerlei aantekeningen over het orgel (kemnnelijk na onderzoek) • 25/6'54 6/7'54 22/11'54

17/10'55 16/5'56 9/6'56

van het orgel zelf. OC aan KV. Ous heeft bezoek gebracht. Diverse moeilijke kwesties doen zich voor. Nodig dat ook Eé een bezoek brengt. KV aan Eé. U kunt afschriften van oude stukken raadplegen. Of fotocopieën opsturen? OC aan KV. Rapport. In een windkast: "Van 1708 is dit orgel nieuw gemaakt door den orgelmaker Jakobus Theodorus Jalinck en in 1832 met en geheel nieuw Clavier en nieuwe Regering en de Windladen vernieuwt en Daar het geluid te scherp en met te veel klyn pypwerk bezet was heb ik in 't orgel grote pypen gebragt om het geluid wat doezer te krijgen. Jacobus Armbroth", hetgeen ook in o is waar te nemen. 2 laden bas en discant. Pedaalladen orig. Jalinck. vL heeft achter kas kegellade geplaatst, speelbaar van 2de klavier Hp8 VxC8 VdG8 Rf4 en maakte B16 speelbaar in ped. Ped. heeft wonderlijke disp. Bz16 Co2 F2. O in slechte staat. Restaur.plan Nieuwe normale lade voor Hw. Nw mech. 2de werk, andere ped. opstelling en uitbreiding. Lade hiervan misschien te handhaven. KV aan Eé. Waar blijft het definitieve rapport? Generaal College van toezicht der Ned.Herv.K. aan OC. Aangesproken door een KV uit E. Waarom er zo weinig aan hun o gebeurde. (Stuk afk. uit map Eethen). OC an KV. Rapport, aansluitend aan dat van 22/11'54. Contract 1708 gevonden, 1803 opdr Armbrost, 1930 herstel en uitbr. onder de NKO. Weinig hist. waarde, van Jalinck niet veel behouden. 1930 toonh.wijziging, expr, verschuivingen, kernsteken. Herstel komt praktisch neer op nieuwbouw. Advies aankoop nw o. Disp.suggestie vV of vL.

O. ook genoemd in volgende. Globaal geïnventariseerd 4 en 5/3/98.

Eibergen, Hervormde Kerk. 19/6'56 9/6'56

KV aan OC. Verz. disp op te stellen en begroting voor nw o. Rapport voornamelijk over vorige orgel en suggestie nieuw zie map voorm.o.

106

25/8'56 24/9'56 1/1'57 11/1'57 18/1'57 9/2'57 14/10'57

KV aan (OC). Willen ook offerte Fl. Waar advertentie voor verkoop oude o. heen moet. KV aan (OC). Noodkreet. O nu geheel onbruikbaar. KV aan (OC). KV te Vianen biedt o. aan, daar thans opgesteld, "waarbij U zich verplicht het thans in onze kerk aanwezige orgel over te nemen" KV aan (OC). Financiering door bijdragen. OC adviseerde nw o. Aan OC kennis gegeven van aankoop o. van het stiltecentrum van de E55 te Rotterdam. "Vermits de onderhandelingen over de restauratie van het bestaande en de aanschaffing van een nieuw orgel geen aangenaam verloop hebben gehad", Mudde tot adviseur benoemd. PCT aan OC aan (OC). Vraagt opheldering. OC aan PCT. Uiteenzetting gang van zaken. Over Leg, die uitsluitend met Fl werkt. Hoe OC over o's van Fl denkt: Klank weinig zangrijk, star en hard. Fl probeert zich overal in te dringen. OC aan KV. Dank voor uitnodiging ingebr.n. op 16/10'57.

Globaal geïnventariseerd 5/3/98. Voor foto zie Rotterdam E55.

Eindhoven, Gereformeerde Kerk. (Is er maar één?) 20/5'63

OC aan vdB&W. Over bezoek aan door hun gebouwd orgel in Grf.K. te E.

Eindhoven, Hervormde Opstandingskerk, Alpenroosplein (wijk Stratum). arch. Prof.Wieger Bruin. 11/10'51 OC aan Hen. Over tekeningen nieuw te bouwen kerk. 24/5'54 OC aan KV. Over bezoek van Bruin met Eé en Hü aan o's. 3/9'54 OC aan KV. Advies. College wil in E, zich sterk uitbreidende stad, één kerk hebben met Protestants Kerkmuzikaal Centrum. Orgel Schoolstraatkerk bezocht, en in ontsp.geb.Philips en in Elst, Den Haag Maranathakerk, Bruinisse. Het Philipsorgel is als confectie-orgel van belangrijk mindere kwaliteit. O. Schoolstr. goed confectie-orgel uit voorbije periode. Flink orgel geadviseerd, later met 3de kl. uit te breiden. 18/11'54 OC aan vV, Ruiter en vL. Off.aanvr. voor nw o in nw te bouwen krk Qd16 P8 O4 Mxt6-8st Sch4st Rf8 F4 Vlf2 T8, pos. P4 Sch4-6st Hp8 Gedf4 Gh2 Sxq2st Dlc16 (res) Kh8 Brstw (geheel voorbereid) P2 O1 Cmb2st Ged8 Gedf4 Q11/3 Vh8 Rg4 Ped P16 O8 O4 evt ook Mxt6st Bz16 T8(voorber) Co4 C-f''' C-f' 12/1'55 Offerte vV aan KV. 17/1'55 Off's vV en vL ontvangen en besproken 1. 17/1'55 OC aan vL en vV. Gevr. Prijs reservering Ged 16 naast gehandhaafde P16 en van Qd8 in Rw. 20/1'55 Offerte vL aan OC. 20/1'55 vV aan KV. Aanv.offerte 5/2'55 OC aan vV. Opdr.namens KV. 2/1 en 28/2'56 W.Bruin aan Eé. Nog steeds geen reactie van vV. 27/6'56 KV Verslag bespreking met Bruin, Eé, Hü, vV e.a. Over door vV gemaakte maquettes. Over mogelijkheid direct 3 kl te bouwen. z.d. Verslag bespreking op 13/7'56 ontwerpen dB, betr. vormgeving orgel. nov'56 Idem op 22/11'56. Idem. 1/12'56 OC aan vV. Off. voor orgelkassen. Ook voor Dlc16 op Rw en T8 op pedaal en voor Brstw met P2 Ged8 F4 O1 Q 11/3 Cmb2st Vh8 Reg4 z.d. KV. Notulen verg 6/12'56. 18/12'56 vV aan KV. Geheel nwe offerte, disp als 18/11'54 (geen Sb in ped) geen reserveringen. • Corresp. over vertraging en ingebruikneming (geen datum genoemd). 26/2'58 OC aan KV. Eindoordeel "De aan de ongewone opstelling van de orgelkassen verbonden moeilijkheden zijn door de orgelmakers op voortreffelijke wijze opgelost" en andere opmerkinhgen in positieve zin. 26/6'58 Dr W. de Groot aan KV. Over de tegenvallende accoustiek der kerk, voor vrij grote ruimte geringe nagalm. Wat nagalmtijd is volgens formules en in werkelijkheid. • Foto van maquette van het orgel. Globaal geïnventariseerd 26/3'98. 1) Dan moet er een datum fout zijn.

Eindhoven, Hervormde Schootsestraatkerk. 3/12'53 22/12'53 (20/9'55) 7/12'55 27/12'55 30/12'55 12/1'56 7/3'56 2/10'57

OC aan KV. Hü zal onderzoek instellen. OC aan KV. o.1934 met pneum.kegelladen functioneert uitstekend, enige kleinigheden kunnen bij stembeurt worden verholpen. Klacht over vocht is ongegrond. Datum blijkt uit stuk 7/3'56. Fl aan KV. Gewenst, werk te verrichten aan o. Demontage, schoonmaak, herstel transm.apparaat, intonatie zover mogelijk in overeenstemming brengen met hedendaagse opvattingen. OC aan Fl. Naar aanl. van offerte: Nieuwe nauwkeurige offerte gevraagd. Fl aan (OC). Door Uw felle kritiek op door mijn Vader gemaakt orgel en een "soortgelijk plan" van mij destijds, zie ik af van samenwerking. OC aan Fl. Reactie. Wat bedoeld met "soortgelijk plan". Geven in overweging toch de gevraagde specificatie te maken. Fl aan (OC). Uw medewerkers hebben zich tegenover de organist in denigrerende termen uitgelaten. Blijf bij standpunt. Fl aan OC (Na nog wat geschrijf). Wil wel in aanmerking komen voor reparaties. Offerte. Iets uitvoeriger dan die van 20/9'55. Herintonatie betreft niet houten p. en tongw. Krk bureau aan (OC). Verder geen werk meer van gemaakt.

Globaal geïnventariseerd 26/3'98.

107

Eindhoven, Remonstrants Gereformeerde Kerk. 4/2'51 13/2'51 31/7'53

? aan ? Disp. voor nw o. voor Rem.Geref.Gem te E. (kennelijk electropn.) Dr G.J.Goenderdaal, rem.pred. te Amsterdam aan Hen. Opdr is naar Versch (niet naar Fl) gegaan wegens kortere levertijd en daardoor minder prijsstijgingen. Bijgaand de disp. (mogelijk het vorige stuk). OC aan Kr. Rekening voor “destijdse bemoeiïngen”.

Volledig geïnventariseerd 26/3'98.

Eindhoven, voorm. Vaste Burchtkerk. 17/4'62

OC aan KV. Vernomen van plan o der Vaste-Burchtkerk (die zal worden gesloopt) over te br. naar ander gebouw. Dit kan niet zonder overleg met OC, etc.)

1 stuk geïnventariseerd 26/3'98.

Eindhoven - Gestel, Hervormde Kerk. 11/11'58 6/3'59

Ir J.B.Baron van Asbeck aan OC. BS bij tekeningen nw.k. Advies gevraagd. OC aan KV. Marcuskerk Utrecht (van dzelfde arch.) bezocht. Zullen nieuw contact met vA opnemen.

Globaal geïnventariseerd 26/3'98.

Eindhoven - Noord (Woensel), Hervormde Kerk. 20/9'54 5/10'54 20/10'54 5/11'54

Ds G.F.D.Locher te E. Bij kerkbouw in Oost contact gehad met Eé, wiens standpunten (teruggrijpen naar tijd vo'o'r romantiek) mij niet bevredigen. Wij zingen ook liederen uit latere tijd. Mag Vente, wiens standpunt gematigder is, adviseur zijn? OC aan L. Voorstel diepgaande bespreking. L aan (OC). Positieve reactie OC (Schokking) aan L. Uitvoerige uiteenzetting ter voorbereiding gesprek. Afwijzing samenwerking met Vente.

Volledig geïnventariseerd 26/3'98.

Eindhoven - wijk Tongerle, Hervormde Kerk. (Arch. C. Valstar) 1/5'57 OC aan BRC. Arch. heeft verzuimd contact met OC op te nemen. Galerij veel te hoog. Men wil met koor werken. Daartoe Brstw noodzakelijk. Gezien de veel te hoog (en te diep) geprojecteerde gaanderij zou er een rugp. moeten komen. 14/6'57 BRC aan OC. Valstar zal zeker contact opnemen. Tekening had voorlopig karakter. 6/2'60 KV aan OC. Plaats kerk en plannen omliggende terrein herhaaldelijk gewijzigd. Daarom nog geen bemiddeling door OC. Globaal geïnventariseerd 26/3'98.

Elburg, Hervormde Grote Kerk. • Kladje met disp. •

Foto.

Geïnventariseerd 26/3'98.

Elkerzee. Zie Scharendijke. Ellewoutsdijk, Hervormde Kerk. 17/8'50 15/12'50 31/1'51 28/2'51 30/5'53 •

OC an KV. Verzoek op te geven adres arch. die herbouw kerk verzorgt i.v.m. plan nieuw orgel. OC aan vV. Verzoek plan o voor f 12000 te maken. vV aan KV. Offerte voor P8(F) Hp8 O4 F4 O2 Mxt3-4st C-f''' en voor P4 Hp8 P8dc(a) F4 O2 Gh2 Q11/3 Sch3-4st. OC aan vV.Opdr 6 st. OC aan KV. Eindoordeel. "zeer matige accoustische verhoudingen in het kerkgebouw hebben bij de intonatie de orgm's veel zorgen gebaard". Desondanks ... Foto.

Globaal geïnventariseerd 26/3'98.

Elst, Hervormde Kerk. 11/4'51 14/4'51

• 6/3'53 6/7'53 16/9'61 6/11'61

OC aan KV. Bevestiging dat vL 't meest in aanmerking komt. vL aan ? Plan o te E (* = voorber). Hw Qd16 P8 *SpG8 Rf8 O4 Nh4 *Q22/3 O2 Mxt11/3'6-8st *T16 T8 *T4 Rw P4 Hp8 Splf4 *O2 Wf2 Q11/3 *Sq2st Dlc8 Ped P16 O8 O4 Mxt22/3'4st Bz16 *T8 *Co4 *Cnq2 Samenst vulst Uit rekeningen en corresp. blijkt dat opdracht is gegeven. OC aan KV. Onvoorwaardelijke goedkeuring door vL geb.o. OC aan Mr G.D.Cohen Tervaert. Over declaraties Elst, Ellewoutsdijk, Emmeloord, Ems, Almelo, Hees, St.Anna Parochie, Baarn, Biggekerke, Borculo, Breskens, Breukelen, Enschede (Christendom), Enschede. KV aan Eé. Advies gevragd. Er treden verzakkingen op. KV aan OC. Uw bemiddeling niet meer nodig. Regelen het met arch. en orgm.

108

3/10'67 24/1'69

OC aan KV. Als galerij geen verdere afwijkingen gaat vertonen, slechts kleinigheden aan het orgel te doen. Niet meer gebonden aan vL (thans Pels). Eé en Hü zullen nader onderzoek verrichten, betr. verzakking,. OC aan KV. Eé zou nog een keer langs komen. Nu in HO (dec'68) gelezen, dat P/vL opdr tot werkzh aan o heeft verkregen. Verontschuldigingen "voor wekken van mogelijke verwachtingen".

Globaal geïnventariseerd 26/3'98. Genoemd in eerste stuk Almelo, Gr.k.

Elkerzee, Voorm. Hervormde Kerk. Zie Scharendijke. Elten, Evangelische Kirchengemeinde. Kladversie voor volgende (in Nederlands). • 7/3'51 15/10'51 • 31/7'53

OC aan ds Spijkerhoef te Zevenaar. Antwoord op verzoek advies rest. o en de persoon Vdg. Met Vdg werken we normaal niet. Hij maakt nu een o onder OC. Afwachten! Verder gebruikelijke algemeenheden. vV aan Ev.K (in Duits). Offerte voor restauratie orgel en offerte voor Nieuw o P 4 (oud), B 8 (af cs' oud), P 8 (c, nw, gr.oct. van B8), O 2 (oud), Mxt 1' 2f (nw). Nog wat correspondentie, geen opdracht. OC aan Ds S. Niets meer vernomen ...

Globaal geïnventariseerd 26/3'98 en 14/5’98.

Emmeloord, Doopsgezinde Kerk. 15/3'60 5/4'60 23/12'60 •

vV aan Kr. Offerte voor P4 (F) Hp8 Rf4 O2 Mxt2st. OC aan Kr. BS bij vorige KV Herv gem NOP. Met Ed bij vV geweest. Wij kunnen Uw nota niet voldoen, zolang niet zeker is of het koorpositief in nieuwe vleugel der kerk, gebruikt door de doopsgezinden, er komt. Intern OC. Aantekening over vorige.

Globaal geïnventariseerd 1/4'98.

Emmeloord, Hervormde Kerk. Voormalig orgel. (arch. Ir van Ravensteyn) 16/4'51 vL aan ? Offerte voor P8 Qd8 Splf4 Mxt2'3-5stn pos P4 Rf8 OP2 N11/3 Sch8 Ped Sb16 *P8 *O4 (* voorbereid). 25/5'51 OC aan Beheerscomm. NOP, Reactie over besluit opdracht vL. Over overleg met arch. over kasontwerp. 29/12'51 vL aan Eé. Over vordering werk. Gezien materiaal moet de kas een antihoutw.behandeling ondergaan. 21/2'52 Eindoordeel. Mogelijk winddruk nog wijzigen. Lovende woorden. 20/12'54 OC aan vL. Kostenopg gevr. voor P8 en Co4 in ped. 24/1'55 vL aan OC. Prijsopg voor A. P8 bij op ped. B. P8 en Co4 bij C. ombouw tot veel groter orgel, disp. daarvan. D. Geheel nw o., als bestaande o naar Marknesse gaat. E. Uitbr. o te Ens met Hw Rf8 Pos Sch1/2'2st en Kh8 Globaal geïnventariseerd 1/4'98. Het orgel van Emmeloord ging niet naar Marknesse maar naar Creil, zie aldaar.

Emmeloord, Hervormde Kerk. KV NOP 21/3'55 22/3'55 16/11'55 25/11'55 20/3'56 10/7'57 29/7'57 9/10'57 • 3/1'62 22/10'62 26/2'63 31/1'64 25/6'64 1/7'64 8/7'64 • 29/10'64 22/10'65 9/2'67 25/8'69

vL aan Eé. Nieuwe offerte. Hw Qd16 P8 Rf8 O4 O2 Mxt11/3'6-8st T8 Rw Hp8 P4 Splf4 O2 N11/3 Sch1'4st Sxq3st Dlc8 Ped P16 O8 O4 Mxt6st Bz16 Co4 C–g''' C–f' Veka en verpl. bestaande o naar een andere k in NOP. vL. Tekeningen front (plannen A, B en C) en enige details. vL aan OC. Offerte Nu Hw Q16 P8 Rf8 O4 Splf4 O2 Mxt11/3'6-8st Cmb1/2'3st T8 Rw Hp8 P4 Rf4 Vlf2 N11/x Sch1'4st Sxq2st Kh8 Ped als in offerte 21/3, 3 kopp, trem RW, Kl omv als in offerte 21/3. vL offerte, disp als 16/11. Nu ook alle sam.st vlst. OC aan vL. Opdr. OC aan KV. Eindoordeel in positieve zin. OC aan redactie HO. Mededeling. Disp. als 16/11'55. KV aan OC. Er zijn steeds "kleinigheidjes" aan o. Correspondentie hierover. "Kinderziekten" komen meer voor. KV aan OC. Steeds weer klachten. OC aan KV. Betaaladvies. OC aan KV. Ed en Eé hebben o. bezocht. Hebt U een beroep op ze gedaan? vL aan OC. Offerte, waaruit blijkt: mechaniekspanners in toetsenbord aangebracht ("zwevende mechaniek") en pertinax-ventielen die abnormale winter 62/'63 niet hadden overleefd verv. door nieuwe van redwood. OC aan KV. Zaken in NO door fusie vL met P. uitgesteld. Emmeloord (zwev.mech.), Marknesse (zwev.mech. en kl. gebreken), Creil (Eé zal onderzoek instellen) OC aan KV. Geen storingen geconstateerd. wegens heteluchtverwarming en werking zon op kas, is "vrij zwevende machaniek" gewenst (bestond nog niet tijdens bw o.) KV aan (OC). Kosten onverantwoord, Gaan niet in op aanbod vL. Dit betr. nog niet Marknesse. Verder geharrewar. OC aan KV. Enkele onder garantie vallende zaken worden door orgm verholpen, verder mankeert er niets aan de o's. Corresp. over te vervangen ventielen. Uiteindelijk valt het wel onder garantie OC aan KV. Eé weer geweest. Emmeloord en Marknesse. Willem van Leeuwen te Voorschoten aan Eé. Verzakking pijpen in E. verholpen. KV aan vL, nu te Oosterlittens. Verzoek namens KV herstel o.

109

31/1'72

KV aan (OC). o. Emmeloord in '68 door vL Sr gerestaureerd en daarna in behandeling gegeven aan vV. Deze zou in '70 orgel verder in oude peil brengen. Ook o's te Creil, Marknesse en Ens bij vV in onderhoud, die er rapporten over heeft gemaakt. vV had ook eigen o's te Tollebeek, Kraggenburg en Luttelgeest in onderhoud.

Globaal geïnventariseerd 1/4'98.

Emmeloord, West Prot.Kerkcentrum afkorting: BwC

Bouwcomm Kerkcentrum Emmeloord.

17/5'68 25/5'68 39(!)/5'68 6/2'69 3/9'69 • 12/7'70 6/10'70

Lfl aan Eé. Offerte voor 6 v positief 2 man en ped. vV aan Eé. Offerte voor P8(F), Hlp8 O4 F4 Q22/3 O2 Mxt4st T8 C–f''' aangehP C–f'. (Eé) aan Bwcd. Aanbod Lfl (2 kl 1 st. meer) is beter. Arch.bur Zwiers en Fontein aan Eé. Reactie op ontwerp front. BwC aan Eé. Tot nu toe verzuimd schriftelijke opdrachtgeving door te geven. Bij dezen ... Rekeningen waaruit blijkt dat Lfl opdracht had. Eé aan BwC. Orgel aanvaardbaar, moet nog wat gebeuren. Adv. eindrekening grotendeels te betalen tot na keur.rapport Eé aan BwC. O. nu onvoorwaardelijk goedgekeurd.

Globaal geïnventariseerd 1 en 2/4'98. Dispositie op reeds in arch. aanwezige kaart Lfl: Hw P8 Hp8 (C-Fs gec) O4 Mxt4st Nevw Rf8 Gedf4 O2 Q11/3 Ped Sb16

Emmen, (orthodoxe) Evangelisatie, kapel. 20/12'55 2/2'56 9/2'56

Doeve aan (OC). Aanvraag Ev.Emmen en strafgevangenis Groningen OC aan Bestuur Herv.Ev. Rapport en advies. Advies dat wij in '48 uitbrachten is nog van kracht. Fabr. o van slechte kwaliteit en met gebreken. Nw o. van minstens 18 st noodzakelijk op galerij tegenover preekstoel. Over eerder gemaakte afspraak rondreis. HervEv aan (OC). Wij willen minder kostbare oplossing. Reis met Eé gaat niet door.

Globaal geïnventariseerd 1/4'98.

Emmen, Hervormde Grote Kerk. Afkorting: CKV • 14/4'59

•

Commissie Kerkvernieuwing of Commissie vernieuwing N.H.Kerk te E. (ds Faber). Aantekeningen, OC aan CKV. Rapport en advies. 2 man mech.o. Hman Qd16(c) P8 Gh8(groct met Rf) Rf8 O4 F4 Q3 O2 Co5st Mxt2-4st T8 Bvman Opf8 VdG8 Hp8 Vp4 VxC8 Fld'am4 Wf2 Sxq2-3st Ped P16 Sb16 Cello8 Korb4. C-e''' C-d' deel pneum. toestand slecht. Pijpw van versch.factuur. Slappe intonatie T8 van zink. Pedkas van na bouwtijd. Restauratie lijkt niet verantwoord. Daarna correspondentie tot dec'63.

Globaal geïnventariseerd 1/4'98.

Emmen, Een nieuwe Hervormde Kerk. 2/2'61 6/2'61

BRC aan OC. Komt waarsch. opdr. ontw.krk te E. arch.bur Nielsen, Spruyt en vdKuilen te Asd. OC aan KV. Gebruikelijke reactie.

Volledig geïnventariseerd 1/4'98.

Emmercompascuum, Hervormde kerk. z.d. 8/10'62 28/5'63 17/12'63 17/10'64 • 24/2'66

Vdg, Ontwerptekening orgel 1. Vdg aan OC. Orgel kan met bestaande onderdelen niet goed worden. Voorstel bouw geheel nieuw orgel met het bestaande pijpwerk, nieuwe kas. Ped.klavier en banmk kunnen blijven. Disp. met alternatieven. OC aan KV. Over toezicht é. OC aan Vdg. KV. heeft besloten oude pijpw te handhaven. Vdg aan OC. Over werkzaamheden im Hornhuizen en E.2 Corresp. over tekening front, versterking galerij. OC aan KV. Garantie-werkzaamheden van Vdg als geëindigd te beschouwen, op uitermate royale wijze behandeld gezien toenmalige en huidige niveau van deze orgm.

Globaal geïnventariseerd 25/2'98 en 1/4'98. 1. Stuk afk. uit map '-Gravenhge Duinzicht. 2. Ook exemplaar in map Hornhuixen.

Engwierum, Hervormde Kerk. • Aantekeningen: L. en J. van Dam orgelmakers te Leeuwarden 1823, C-f''' C-d' P8 Hp8 O4 Fd4 O2 T8dc B16dis VdG 8 9/7'53 1/2'54 • 18/10'54

(c) Q3 Co3stdc Mxt3,4,5st Afsl Trambul. Over toestand o. OC Rapport en advies. Kwalitatief uitstekend o, onoordeelkundig behandeld. Nog niet direct aan restauratie toe. Nu al daarvoor sparen. OC aan KV. Sterk ontraden met vdBliek in zee te gaan. Zullen wij offerte vragen bij B&T? Corresp. Eerst schrijft KV: nog wat te willen wachten, dan vraag om B&T begroting te laten maken. B&T Offerte, hierin disp. P8 B16dc Hp8 VdG8 O4 Q3 Fldlce4 Co-Mxt O2 T8bd. Restaur. en aanbr. Sb16.

110

Vóór 3/2'55 18/2'56 23/2'56 jun'57 13/6'59

B&T aan (OC). Ventilator verplaatst. Schilder heeft behalve kas ook de frp. geschilderd. Mij opgedragen het weer te verwijderen, maar dat kan niet zonder overleg met OC. OC aan KV. Historische rapport (summier) (niets nieuws na vorige stukken) KV aan OKW. Subs.aanvr. KV aan (OC). Alle subs. nu geregeld. OC (Eé) aan KV. Werk goedgekeurd. v.Dam-karakter behouden. Buiten bestek nieuwe reg.trekkers en knoppen en Sb van eiken ipv oregon-pine.

Globaal geïnventariseerd 1/4'98.

Ens, Gereformeerde Kerk. 31/7'56

KV (der Herv.K NOP!) aan Eé over "Gereformeerd pierement" te E. Bouman vertelde dat het slechts de helft van het Herv.o. heeft gekost: f 17000 (tegen 23500 voor Herv!)

1 stuk, geïnventariseerd 1/4'98.

Ens, Hervormde Kerk. Arch. Nielsen en Spruit, Amsterdam. KV NOP. 28/12'49 J.E.Houkema aan (OC?), organist. Harmonium in Zwitserse noodkerk voldoet niet meer. Wat nu? 30/1'50 OC aan Eé. Vernomen: "men" heeft Belgisch drukw.harm. aangeschaft. 22/2'50 Houkema aan OC. We hebben het op proef. Proeftijd verlengd, omdat we nog niet erg enthousiast zijn. Als U een goedkoop o weet te bemachtigen ... 12/10'50 R.Bogaard te Nisse aan Vreeken, Bodegraven. Spreekt zijn dank uit voor door V. geleverd orgel, ideaal voor kleine kerken. (Copie hoort bij stukken '52) 15/1'52 OC aan KV. Over plannen orgel 6 st later tot 12 st uit te breiden. 6/3'52 D.A.de Jong, Alblasserdam aan KV NOP. BS bij circulaire van Vreeken, Bodegraven betr. door hem te leveren o's, zoals geplaatst in Borne (Geref) Vriezenveen (Geref) Wagenborgen (Stichtingen), Bredevoort (Geref) 1, Ouderkerk a/d Amstel (Chr.Geref), Badhoevedorp (Geref) en andere 2. 28/3'52 Vreeken aan v.Hulst te Marknesse (KV NOP). Welke door hem geleverde o's zijn te beluisteren. 13/6'52 OC aan Fl. vL en vV. Offerte-aanvraag voor P8 Hp8 O4 F4 O2 Mxt3-4st Ped B16. 16/6'52 J.vdWerff, boekhouder (van Fl) aan OC. Offerte. 18/6'52 vV idem. 19/6'52 vL idem. 30/6'52 Fl aan OC. Correctie op offerte van zijn boekhouder. 14/6'52 Nielsen &S aan Hen. Over verzetten afspraak, omdat Hen van Eé heeft overgenomen. 15/9'52 vL aan OC. Nw offerte Nu voor Hw P8 Qd8 Splf4 Mxt3-5st Pos. Hp8 P4 Gh2 Trtn2st Sch8 ped Spged16 C-f''' C-f'. 11/12'52 vL aan ? Offerte uitvoeriger, zelfde disp (Trtn nu 1-2st). 20/5'53 OC (Schokking) aan KV. Verslag bouw o. te E door vL. Intonatie baarde veel zorgen door acc. verhoudingen in het gebouw. Desondanks ... 24/1'55 Zelfde stuk als Emmeloord Herv. van die datum. Er staat boven: uitbr. o's Emmeloord en Ens. Betr. Ens: Uitbr. Hw met 1 reg en 2 op ped. 17/2'55 vL aan Hü. Goede oplossing gevonden voor plaatsing 2 extra ped.st. 24/3'55 OC aan ?. Rapport onderzoek 17/3. Windverlies, windgeruis, stuitklosje niet goed bevestigd. 19/9'55 OC aan vL. "uitgepropte dekbladen" niet te handhaven. 7/12'55 OC aan vL. Iets over langs elkaar schuivende moeren. Globaal geïnventariseerd 2/4'98. Eerste 3 stukken (van elders afkomstig) 22/4’98. 1. o te Bredevoort was van De Wit, Badhoevedorp. 2. De folders van V. naar map Vreeken overgebracht.

Enschede, Gereformeerde Kerk. • Aantekeningen: Dekker/V&vK Boven preekstoel pneum B16 P8 O4 (O2 door middel van Superkoppel) Mxt2-4st(lage samenst) T8 Rf8 Sxq II. Hp8 Opf4 N22/3 Wf2 Sal 1 Ped Sb16 O8. 1 stuk. Ingevoerd 2/4'98. 1. Voetmaat staat er niet bij. In archief (niet Erné) fotokaart van Pels aanw. Geref.k. Enschede-Oost (zelfde?) opus 716 Hw P8 V8 Rf8 O4 Gedf4 Sq3st SO2 Mxt5st2' T8 Rw Hp8 P4 Rf4 Splf2 N22/3 Sch1'4st Dlc8 Ped C-f' Sb16 Op8 O4 Fg16 C-g''' C-f' 3 kopp Trem Rw

Enschede, (destijds) Hervormde Grote Kerk. 9/2'51 8/7'51 24/10'51

OC aan KV. Reactie aanvraag advies omtrent gebreken aan het orgel. Eé zal onderzoek instellen. D.v.Wilgenburg (organist) aan Eé. OC nu ingeschakeld. Uw invloed in Enschede is hard nodig: onverantwoord geld besteed aan "prulpierement" in Lasonderkerk. Verder: nieuw te bouwen Vredeskerk. OC aan KV. Rapport o's Gr.k. en Lasonderkerk. Betr. Gr.k.: Geen logisch verband tussen front en interieur. Kas abnormaal diep, mogelijkheid is: ingrijpende wijziging met behoud front, met splitsing in hoofd- en rugwerkkas. Hierover mondeling van gedachte wisselen. Lasonderkerk. Verzoek was onderzoek te doen voor plaatsing motor. Die is inmiddels geplaatst, echter niet op deskundige wijze. Door Vdg belangrijke werkz.h. aan o. verricht. Geen vakwerk. Pneum. systeem Vdg functionneert slecht.

Globaal geïnventariseerd 2/4'98.

111

Enschede, Hervormde Lasonderkerk. • Getypte aantekening op een brief: • 22/5'51

Las.k. in restauratie bij Vdg. 1928 Van Dam/Dekker 30 spr. st. 7 koppelingen pneum. oude motor. Aantekeningen. I. T8 M3-4 C4 O2 *Q3 O4 Flh4 Sal8 Concfl8 Rf8 P8 B16 tr II. P8 Q8 H8 G8 VxC8 *Opf4 Rf4 Sifl4 .Fl2 *Nas11/3 *Cmb3 Hob8 Ped Bz16 T8 Ged8 O8 Zachtb16 Sb16 (* betekent nieuw) C-g''' C-f' Bz deel buiten kas, zeer ongelijk en lui. OC aan KV. Reactie op aanvraag adv. wegens nieuwe motor. Wie dat wel en niet kunnen installeren.

Globaal geïnventariseerd 2/4'98. Zie verder rapport 24/10'51 in map Grote K.

Enschede, Hervormde Kerk, B.W.ter Kuikstraat. KV Usselo. 31/10'49 21/4'50

5/1'51 30/1'51 • 15/4'52 z.d. 16/4'52 z.d.

G.A.Ludden organist aan (OC). Kan het orgel met ongeveer zelfde aantal stemmen niet als 2 kl o worden uitgevoerd? vL aan OC. Offerte voor Hp8 P4 Rf4 O2 Q11/3 Sch2-03st Kh8 Ped Sb16 Pedk trem of: I. Hp8 P4 Q11/3 II Qd8 Rf4 P2 Sch2-3st Ped Sb16 3 kopp trem Alles C-g''' C-f'. vL aan Eé. Over bespreking over b/d deling der reg. Tongw wordt Sch8 Comb. Hp8-Sb vervalt. Nu zelfstandig. vL aan plOC. Bevestiging opdr. Disp de 2 kl. versie van 21/4'50. Verbeterde sleepconstructie. Ook uit verdere corresp. blijkt dat KV tot de 2 kl. versie had besloten. vL aan ? Plan voor bouw orgel, disp. nu: Hw P8 (C-Fs met Qd) Qd8 Splf4 Mxt11/3'2-4st positief Hp8 P4 Vlf2 N11/3 Kh8(voorber) Ped Sb16 3 kopp trem, C-f''', C-f' (af te leiden uit enkele gegevens). (OC intern) KV beslotten 2 kl plan 21/4'50. OC aan plOC. Nu verbeterde disp. 9 stemmen, 10de voorbereid, na overleg met vL. OC (L.Mens waarn secr) Afschr. Keuringsrapport aan plOC. O. voldoet aan gestelde eisen, mechaniek moet nog worden nageregeld.

Globaal geinventariseerd 2/4'98. Aanvulling 7/5’98.

Enschede, Vereniging "Het Christendom" 16/11'51 24/5'55

OC aan Ver. Niet een gebruikt o kopen zonder ons advies. OC aan Ver. BS bij circulaire werkwijze OC (nu nieuwbouwplannen).

Volledig geïnventariseerd 2/4'98.

Enschede, Vrijzinnig Hervormden, G.J. v. Heekstraat 188 7/7'56 21/12'56

OC aan Bestuur Ver.vrijz.Herv.Wijken "De Westerwijk". Rapport en advies. O is samenvoegsel van restanten van een oud orgel en nieuwer pijpwerk. Advies nieuw 5 st positief op begane grond. Vrz Herv aan OC. Gaan niet in op suggestie nieuw orgel.

Globaal geïnventariseerd 2/4'98.

Enspijk, Hervormde Kerk. 5/11'48

Ds J.A. van Dugue te Deil aan Eé. O. te Enspijk weer in gebr. genomen. Aan KV wenk over betaling doorgehgeven. (afk. uit map Deil)

Geïnvent. 4/3’98.

Enter, Hervormde Kerk. 19/4'52 19/8'52 17/1'53 11/10'54 20/10'54 30/12'54 21/1'55 30/11'55 23/2'56 28/2'56 12/3'56 25/1'57 •

OC aan KV. Rapport en advies. Sleepl.o. van inferieure makelij. Slecht gemaakte en in slechte staat verkerende lade. Celluloid op toetsen, Vdg heeft in '49 aanvechtbare reparaties verricht. O. te klein voor te vergroten kerk. Adv. Voorlopig drukwindharmonium daarna nw deugdelijk o, dat evt. in gedeelten kan worden opgebouwd. vV. Offerte harmonium. 24/9 Aanvulling: bijleveren electr. windvoorziening. OC aan Ir Vegter, arch. Advies over plaatsing orgel. Op galerij kan balustradeorgel, klav. opzij, voor orgel met onderbouw is hier geen ruimte. KV aan (OC). Spanjaard biedt een orgel aan. OC aan KV. Zullen o onderzoeken. HGem aan (OC). Opdr o vL, beslissen in febr. plan A of plan C. KV aan (OC). Besloten plan C. OC aan PCT. Resumé. Blijkt dat harmonium inderdaad is aangeschaft, dat aanschaf door Spanjaard aangeboden gebruikt o. onverantwoord was, off's vL (die er niet zijn). Plan C Hw 6 st, Rw 5 st ped 3 st Met name genoemd T8 en Fg16. vL aan ? Offerte disp.uitbr. Hw bij O4, Rw bij Sxq2st(a), Ped T4 (van T8 Hw afgeleid). Vegter aan (OC). Vrij positieve reactie op frontontwerp. vL aan KV. Offerte voor Hw P8 Rf8 O4 F4 O2 Mxt11/3'4-6st T8 Rw Hp8 P4 Vlf2 Sch1/2'2st Sxq2st(a) Kh8 Ped B16(Spged) *P8 Fg16 *T4 (*: "vrije pedaalkoppel") 3 kopp trem. Hü aan KV. Eindoordeel. o 17 st (2 tr) op te beperkte ruimte. Klank geslaagd. Corresp. over rekening (overschrijding opl. termijn door wijziging plan met gevolgen).

Globaal geïnventariseerd 2/4'98.

Epe, Hervormde Kerk. • Kaart uit kaartsysteem met disp vtK. 112

• 20/3'53 • 20/10'53

Aantekeningen. OC aan KV. Zullen onderzoek instellen naar aanl. van vraag of o juist wordt onderhouden. Na div. aanmaningen der KV: Rapport en advies. 1809 Meere 13 st op één lade en aangeh p. Hiervan nog aanw.: Kas (abnormaal verdiept) en enkele st. Electr.tractuur, pijpw door Pels beschadigd: onoordeelkundig stemmen. Garantietermijn verstreken. Bereid te bemiddelen. Als er ernstiger gebreken komen: Nieuw mech.o.

Globaal geïnventariseerd 2/4'98.

Erica, Hervormde Kerk. 22/12'52

(OC) aan KV. Vernomen plannen restaur. o. vlgs opg. Madern Moraal. Deze firma heeft o te Lobith verknoeid en er veel schade aangericht. Willen van advies dienen.

1 stuk ingevoerd 2/4'98.

Erichem, Hervormde Kerk. 20/10'50 18/3'59 1/4'59 10/6'64

OC aan KV. Eé zal onderzoek instellen. KV aan (OC). Verzoek instellen onderzoek. OC aan KV. Eé zal onderzoek instellen. OC aan KV. Nog behoefte aan advies?

Globaal geïnventariseerd 2/4'98.

Ermelo, Hervormde Kerk. jun'57 10/10'61 3/8'61 23/2'62

samen met volgende overgetypt op één A4-tje.

Copie restauratieplan H.G.Kamphuis Schiedam. Restauratie laden, vervanging Trompet, "bijbrengen" in Cornet KV aan OC. Wij zenden bijgaand restauratieplan (van Kamphuis) OC aan KV. Reactie op voornemen reparatie Proper-orgel. OC aan KV. Verslag onderzoek. J.Proper Hw B16 P8 Hp8 O4 Rsp1-3st Mxt4st T8bd Co5st Bovw Gmb8 Fldlc8b/d Rf4bas F4dc O2bd aangeh ped met uitschakelb. Sb16 Trem C-f''' C-d'. Co en Sb pneumatsch, pijpw uit versch. perioden. Slechte toestand. Rsp deels uit vroegere O2, Mxt van jongere datum. T is een CorAngl, doorslaand en niet oorspronkelijk. Front zink Nw o is beste. Geen restauratie. Orgelfonds vormen etc.

Globaal geïnventariseerd 16/4'98. Dit orgel is niet meer aanwezig (vO)

Erné, Lambert. Concerten en algemeen. • Programa's concerten, gespeeld door E., meeste in de Nicolaikerk, verder in Amersfoort Joris, Zwolle Grote K., Uithuizen, Herv.k., Utrecht Buurkerk. • Er was ook nog een map concerten "van anderen". Die zijn afzonderlijk onder naam ingevoerd: Utrecht Jacobi, Domkerk, Nicolaikerk Krefeld meerdere o's Weyerbusch (Westerwald) Zürich Großmünster Amsterdam Oudekerk Dr.John Blow concert Gent St.Baafskathedraal • Brief van Bärenreiter-Antiquariat aan (H.)Winter. Werken van Weckmann niet leverbaar. • Foto met o.m. echtpaar Duruflé en L.Erné. • Programma's van enige orkestconcerten. • Aantekeningen over publicaties over orgels in Mainz en over de orgelmaker Straubingen. 28/2'61 Knipsel uit Trouw over benedenmaats orgelspel in Geref.Kerken. • Foto beschadigde auto: Eé fotografeerde zijn auto na het ongeval in dec'66. (zie o.a. Akkerwoude 12/5'67). • Foto van Eé en een onbekende. (afk. uit map Zaltbommel). • Foto van Eé. 4/3'69 V.Gwinner aan Eé. Uitnodiging tot geven o.concert • Over de muziekcultuur in Oekraïne. Sonderdrück aus "Die Musik in Geschichte und Gegenwart. • Koninklijke Nederlandse Toonkunstenaarsvereeniging, Examenopgave 1931. • Wij moeten Gode zingen, bundeltje liederen. 3 laatste stukken, inv. 25/6'98.

z.d.

Vouwblad. Die Freunde Mainfrankischer Kunst und Geschichte laden ein....

Loopbaan. Corresp. over sollicitaties, zoals berichten vergelijkend examen, of staatsexamen, instructies betr. organistschap. 29/10'37 KV Bilthoven aan Eé. Benoemd tot organist kerk (kapel) te Bilthoven. 18/1'39 ? te Bilthoven aan Eé. Klacht over collectespel. 11/3'40 KV Utrecht aan Eé. Benoeming tot organist Julianakerk. 3/3'42 Idem Nicolaikerk. 11/7 en 15/7'42. W.Petri aan Eé. Raadgevevingen betr. theoretisch deel examen. 12/11'46 Reactie op een briefje van een predikant. 10/8'50 Heden overleed in de ouderdom van 85 W. Petri (Eé's leraar). Correspondentie, over het "ideale orgeltype”:

113

2/3'47 • z.d.

D.v.Wilgenburg aan Leg. Over div. tractuursystemen, pneumatisering in 1898 o. te Enkhuizen, Wester. Afschriften van brieven z.d. van J.Bijster, W.Hülsman, Mevr. E.A.S.v.d.Horst (namens Anton vdH), C.Bute, A.Engels, A.Peters aan Eé of Leg over het ideale type orgel. Verheul aan ? naar aanl. van artikel in aprilnr van HO (van Reemeyer)

Andere correspondentie. 27/1'54 Jan J.vdBerg aan Eé. Over afspraak. Inv. 29/4’98.

Over radio-opnamen. • Correspondentie met Ulrich Dähnert, Dresden en Andreas Buschnakowski te Karl-Marx-Stadt over Radio-opnamen van Silbermann-o's in de DDR. • Reis-en verblijfkosten-gegevens. • Lijst met kerken in de Elzas en aangrenzend gebied in Duitsland, kennelijk i.v.m. met radio-opnamen. Bij één staat de naam Aeschlimann, wiens curriculum vitae en programmavoorstel ook in de stukken voorkomt. Stukken over juridische zaken. • Over schorsing 1/4'61 (van Eé, Ed en Hü), 5/5'61 opgeheven. • Daarna correspondentie over de geleden schade, etc etc. Zie ook Orgelcommissie der N.H.Kerk onder GFR. Globaal geïnventariseerd 26/2'98, ook eerder en later stukken toegevoegd.

Ernen (Wallis). Foto orgel met groet van orgelmaker Hans J.Füglister. España. Denkschrift zur Erhaltung und zum Schutz der altspanischen Orgeln. Uitgave Gesellschaft der Orgelfreunde 1963.

Espel, Protestants Kerkcentrum Una Sancta. 27/1'60 26/2'60 8/3'60 2/3'62 19/3'62 2/3'62 13/7'62 20/7'62 • 2/11'65 9/11'65

Brunzema aan ? Kostenanschlag voor P8 (A) Ged8 O4 Rf4 O2 Sch2-3st C-f''' aangehp. Idem voor Qd16 P8 (C) Hlf8 O4 Spf4 O2 Mxt4-5st C-f''' aangehp en een voor P8 Ged8 O4 Rf4 O2 Mxt3st. Ahrend aan ? Bevestiging opdr voor P8 (G) Ged8 O4 Rf4 O2 Gh2 Mxt3st alle p metaal C-f''' aangehp. OC aan Persbur Herv.k. mededeling ingebruikneming op 8/3, disp als 8/3 OC aan KV. Laatste termijn uitbetalen op f 5000 na: Samenst. Mxt moet gewijzigd. A&B aan OC. Hebben Mxt al gewijzigd naar voorstel Eé en Ed. OC aan A&B. Er zijn ernstige hangers geconstateerd. A&B aan OC. Kerk is veel te vochtig. A&B meerdere aanmaningen laatste geld uit te betalen. (Eé) aan OC. Concept keuringsrapport. OC aan KV. Eindoordeel. Afhandeling heeft door opmerkingen op zich laten wachten. O functioneert uitstekend na enige jaren gebruik, intonatie gaaf, etc.

Globaal geïnventariseerd 2/4'98.

Etten (Gld, Hervormde Kerk. • Aantekeningen 17/3'50 2/6'50 4/4'51 28/8'51 9/4'53 19/5'54 26/5'54 • 15/6'55

OC aan vV. Over oorlogsschaderapport. Offerte restauratie gevraagd. vV aan KV. Offerte voor allerlei reparaties. Betr. pijpw.: aanv. 5 ontbr. p in Hp, 4 in Fltr, 4 in F4, 3 in Flag1 en frp voorzover ze niet zijn te restaureren. vV aan KV. Offerte voor maken nieuwe kas (op frontzijde na, die met snijwerk wordt gerestaureerd in de oude vorm). OC aan Eé. Door mon.z. op vingers getikt: plannen voor orgelgalerij niet bij hun ingediend. OC aan KV. Werk door vV met grote zorg uitgevoerd. KV aan OC. Rekeningen van vV voor werk, gevolg van schade door vocht, veel te hoog. OC aan KV. Een deskundige komt opnemen. Corresp. OC en vV. OC aan KV. Over komend bezoek Eé en Hü (laatste stuk)

Globaal geïnventariseerd 16/4'98.

Everdingen, Hervormde Kerk. 19/8'55 24/8'55 26/1'56 13/6'59

KV aan OC. Advies over aangeboden harmoniums. OC aan KV. Zullen het onderzoeken. W.C.C.v.Voorthuizen (pastorie) aan (Eé?). Hebt U in Groningerland een geschikt o ter overname gevonden? OC aan KV. over rekening.

Globaal geïnventariseerd 16/4'98

2de Exloërmond, Hervormde Kerk. • Aantekeningen over o J.S.Strümphler 1780 P8 (C-ds in zinken front, rest oud), O 4 B 16 (c') Hp8 C-H hout) V8 (nw) waarsch op pl. Q 3) Gh4 O2 Mxt3-4st c 2 1 1/3 1 c' 2 2/3 2 1 1/3 c'' 4 2 2/3 2

1 1 1/3

114

26/1'50 sept'50 16/9'50 20/6('52?) 11/3'70 26/3'70

vV aan KV. Offerte restaur. Pijpw.rest. Gmb->Q3, invoeren, rest. sleepl. verwijderen pneum.l. Kas geheel vernieuwen. Kerkblad Musselkanaal en 2de Exloërmond met stukje over orgel. OC aan KV. Verslag werk vV. Bij demontage bleek, dat V stond op plaats van een 3 st dc reg. Ook naam Co onder verflagen gevonden. Deze dus aangebr. ipv Q3. Reg, inschriften gerstaureerd ipv nieuwe reg.plaatjes. Gunstig oordeel. Kr aan Eé. Is geen orgelstemmer die dichter bij woont (kosten)? KV aan (OC). Advies gevraagd betr. evt restauratie door vV met Eé als adv. OC aan KV. Positieve reactie.

Globaal geïnventariseerd 16/4'98. Orgel niet meer aanwezig. Zie Bolt-arch. Het Strümphler-binnenwerk ging naar Krommenie, doopsgez.k. Hier kwam in ‘76 een nieuw Reil-orgel.

Eygelshoven, Hervormde Kerk. (Wijkgemeente Kerkrade-Eygelshoven) 26/7'50 23/8'50 29/8'50 5/9'50 22/9'50 11/11'50 16/4'51 5/10;51 6/4'55 13/4'55 • 4/5'55

OC aan KV. Zullen adviseren bij aanschaf nieuw harmonium. Fl aan Hen. Sprake aankoop kab.o. Haveman wil dat U het komt keuren. OC aan KV. Door Fl aangeboden kab.o. Hp8bd Fl4bd O2bd Q3dc Qf3bas P8dc. ds Trommel te E. aan Eé. Kab.o. gekocht. Wilt U het in een speciale dienst bespelen? "Hervormd Limburg". Hieruit blijkt dat Eé inderdaad zou komen spelen. OC aan KV. Fl heeft opdracht naar tevredenheid uitgevoerd. Enige doorspraak moet nog worden weggenomen. W.Snel te E aan ? Over hangerij en het feit dat o te zwak is. Kan Fl het terugnemen? Fl aan Hen. Wat de bevindingen van zijn monteur in E waren. Geen garantie. Er is door ondeskundigen aan orgel gewerkt. BRC aan (OC). Over nieuwbouwplannen. Pl Bouwcomm. aan (OC). Advies orgelvoorziening gevraagd, goedkoper dan het door vV voor kleine kerken gefabriceerde orgel. Corresp. over bezoek Hü (dat niet door ging) BRC aan pl Bwcomm. Vermoedelijk komt er geen gunstig oordeel over het ontwerp.

Globaal geïnventariseerd 16/4'98

Farmsum, Hervormde Kerk. • Kaart uit een kaartsysteem met dispositie naar vtK. 22/2'50 23/2'50 27/2'50 27/2'50 9/3'50 9/3'50 13/3'50 13/3'50 25/3'50 27/3'50 7/?'50 5/5'50 8/6'50 8/6'50 28/7'50 28/7'50 18/11'50 18/11'50 z.d.

23/12'50 23/1'51 19/4'52 z.d. 13/6'52 26/11'52 8/10'52 z.d.

R.J.de Vries (KV) aan OC. Mededeling plannen o. dat oorlogsschade heeft geleden. Fa H.Leegstra, Leeuwarden (kerkorgelbouw) aan OC. Restauratievoorstel: vooral schoonmaak. Dlc zo "verknoeit" dat deze beter door Co 8v vervangen kan worden. OC aan KV. Bereid bijstand te verlenen. Rapport L. verward. Zullen onderzoek naar zijn kwaliteiten instellen. OC aan L. Verzoek om beter rapport en opgave eerdere werkzaamheden. L. aan OC. Gespecificeerde opgave. KV aan OC. Mededeling verzending vorige. OC (Eé) aan KV. Opmerkingen over de opgaven van L. (onvoldoende als oorlogsschaderapport, slecht Nederlands). Eé zal ter pl. de situatie opnemen. OC aan L. Mededeling, dat rapport als oorlogsschaderapport onvoldoende is. HervGem aan OC. Pedaal is van Van Oeckelen 1869. OC aan L. Willen onderzoek instellen naar door U gerest. o's te Munnekezijl. L. aan Eé. Zal met sleutels van 2 kerkgebouwen op afgesproken tijd aanwezig zijn. OC aan HGem. Kunnen L. niet aanbevelen. Hem aangeraden zijn zoon bij een goede orgm te laten opleiden. Ruiter heeft zeer lange levertijd. vV lijkt hier de aangewezen orgm. OC aan Ruiter. Vernomen, dat KV zich tot U heeft gewend. Verzoeke opstelling oorlogsschaderapport en restauratieofferte. OC aan KV. Verheugd over Uw besluit. Ruiter aan KV. Niet vast te stellen waaruit precies de oorlogsschade bestaat. Verzakken van vO-tongwerken is bekend verschijnsel. Ruiter aan ? (geen geadresseerde). Restauratieplan. Betreffende de dispositie: Fltr8 -> Sq, repetitieschema Mxt wijzigen, Nh2 op lege plaats in Hw, lege pl. Rw: Flag 1. GedQ6 Ped -> Rsp2st, gebruikelijke reparaties, o.a. herstel ingezakte pijpvoeten. OC aan KV. Accoord ook offerte Fl aan te vragen. OC aan Fl. Verzoek oorlogsschaderapport en offerte herstel. Dispositie Hw B16 P8 Qd8 VdG8 O4 Rf4 Q3 O2 op.pl Mxt3–4st T8 Vh8 Rw B16dc Hp8 bd Fltrdc P4 Gedf4 Wf2 op.pl Dlc8bd Ped P16 Sb16 Vln8 Hp8 O4 GedQ6 Bz16 T8. (Fl?) aan OC. Prijsopgave. Revisie, reparatie tongwerken (o.a. verv. verwormde koppen Vh). OC aan KV. Voorkeur Fl. omdat R. zo traag werkt. (OC) aan KV. Nogmaals over het altijd te laat opleveren van werk door R. Betr. voorstel eerst ped.pijpw. te herstellen: Beter met windladen beginnen. Ruiter aan ? Twee fasen: A. pedaal en Dlc 8, B. de rest, ook nog te splitsen. Offerte A: Gebr. restauratiewerk en Q6>Rsp. (OC) aan KV. Offerte R. behoeft nadere bespreking. OC aan R. Vernomen opdracht. Zekerheid over oplevering mei'53? (OC) aan KV. Eerste nieuwe o. van R. in Den Haag is uitstekend. R. nu zonder meer aanbevolen, zij het dat de levertijd ... Aantekeningen uit archiefgegevens.

115

13/11'53 3/12'53 z.d. eind'53/begin'54 7/2'54 9/2'54 16/2'54 25/8'69

R aan Eé over vordering werk. OC aan KV. Laatste termijn aan R. gr.deels uitbetalen: 2 tongwerken moeten nog worden verbeterd. Aantekeningen Appingedam, Farmsum, Middelbert, Timpe, Lohman, Pieterburen en bestek 22/7'23 (Farmsum) disp. ook van ped (vO 1869). Ruiter aan Eé (naar map Appingedam overgebracht): Klaar in F. Verder over zijn werk in Wolvega, Roden en demontage in Appingedam) Dijkhuis (KV) aan R. Er mankeert iets aan een noot. Nota koffie en verwarming. R. aan KV. Reactie op vorige. OC aan KV. Eé heeft alles in orde bevonden. Laatste bedrag aan R. uit te betalen. Nieuwsblad van het Noorden. Bericht: Concert Klaas Jan Mulder alhier gestaakt wegens hangerij.

Ingevoerd 22/10'97. Zie verder het Bolt-archief

Federatie van Orgelbouwers in Nederland. Afk. uit map Leek: 9/2'68 OC aan Federatie Orgelbouwers in Nederland. Over achterstallige rekeningen van orgm's. Ingevoerd 17/9'97.

Ferwerd, Hervormde Kerk • Stencil met dispositie (3 kl 42 st.verm. El.pn.) en afbeelding. "Reil revisie, uitbreiding en her intonatie." Finsterwolde. Hervormde Kerk. 4/7'61 28/7'61 27/3'62 18/9'62 22/5'63 2/9'63 14/11'63 21/12'65 9/3'66 4/5'66

OC aan KV. Zullen z.g. summier rapport maken. Samenst. commissie thans: Ds C.Spoor, Nootdorp vrz, J.W.v.Borselen, Rotterdam, pennm, J.Moll, Vlissingen, 2 vacatures, Medewerkers deskundigen: Eé, Ed, Hü. Verslag onderzoek o. Disp., beschr. toestand windz., mechaniek, kas, pijw (weinig kerkst., ze zijn vooral te vinden in de con. registers en verm. origineel, hoogste ged. p der Fl 4 hebben gaatjes in de hoeden.), intonatie (welke gr.d orig. moet zijn), verzekeringswaarde, conclusie (adv. restaur., welke zeker subsidiabel zal zijn) KV aan OC. N.a.v.bezoek Ed en Ous: Ous aanganaam verrast door authenticiteit o. Zal proberen de rest. met voorrang te behandelen. Niet tussentijds meer stemmen. OC aan KV. Ed zal o. te Ede, geb, door door U gen. o.mn. De Graaf bezien. OC aan KV. Werk van dG wettigt goede verwachtingen. Maar hij is nog niet competent voor rest, van een belangrijke restauratie. KV aan OC. dG vor ons het aanlokkelijkst, mede uit fin.oogpunt. OC aan KV. Vernomen van plannen kerkrestauratie. Beste lijkt werk aan o. daarmee te combineren. OC aan KV. Nieuwe werkwijze OC. Na vertrek Ed op 21/11'63 Eé belast met Uw o.zaak, etc. OC aan KV. Te verwachten subsidie-percentage niet te voorspellen. OC aan KV. Vlgs Ous zal subs. ca 3/4 der restaur.k. bedragen.

Globaal geïnventariseerd 3/12'97.

Fijnaart, Hervormde Kerk. 15/6'51 z.d. 8/12'51

OC aan KV. Reactie op brief 12/5 1. Aantekeningen P8 B16 R8 V8 C8 Aeo8 Cfl4 O4 CMxt3-5 TrHarm8 Sb16 C-g''' C-d' OC aan KV. Verslag onderzoek. Slecht pneum.instr.Standaart in kas 1877 waarin nog 13 reg.gaten. Klein deel pijpw uit vorige o. Er zijn 11 st en 1 tr (ped). Toestand: worm. Onderhoud door hr Van Kouteren is geldverspilling.

Volledig geïnventariseerd 16/4'98 1. niet aanwezig.

Finkum (Fr), Hervormde Kerk. Afkorting: PlRC Plaatselijke Restauratiecommissie. • Corresp vooraf (kerkrestauratie.) 25/4'63 PlRC aan OC. Orgel is ingepakt, nu moeilijk te onderzoeken. 23/3'64 PlRC aan OC. Deskundige kan nu komen (zou Eé zijn). 18/6'64 OC aan PlRC Dank voor uitn. ingebrn. kerkgebouw op 27 en 28/6. 11/6'64 B&T aan KV. Offerte voor aanbr. windmach. houtw.bestrijding, herstel pijpwerk 11/7'64 B&T aan KV. Prijsopg. in 2 delen. In eerste deel wat subsidiabel zou kunnen zijn. Nu disp. genoemd: B&T 1913: P8 VdG8 O4 O2 F4 B8 Aeo8 (voor laatste 3: comb.trede), aangehP. 28/8'64 OC aan B&T. Aparte opgave voor verschillende werkzaamheden (wat uit kerkrest. voortvloeit is subsidiabel). 3/9'64 B&T aan OC. Antwoord. 13/11'64 OC aan PlRC. Dringend advies beide soorten werkzaamheden tegelijk te doen uitvoeren. 5/12'66 KV aan OC. Zegt contact met OC op. • Nog wat corresp. met PCT. Globaal geïnventariseerd 16/4'98.

Flentrop. z.d. • •

OC (Schokking) aan Fl. Critische vragen over o’s te Yerseke, Doetinchem, Schoondijke, Ginneken, Amstelveen, Beetsterzwaag. (Afkomstig uit map Farmsum) Stencil over positieven, disp. A, B of C. (Uit map Zwolle) Plattegrond van Zaandam en aanwijzing woonplaats DA, Fl kantoor en werkplaats in Koog. (uit map Velzen Zuid,

116

1978

Egmonduskerk) 75 jaar Flentrop Orgelbouw. Tekst van Jan Jongepier.

Ingevoerd o.a. 22/10’97, laatste stuk, inv. 25/6'98. Dit moet door één der zonen Eé veel later aan het Eé zijn toegevoegd. Zie ook het (vermodelijk) rondcshrijven dossier Sloten.

France. Bulletin d’abonnement (van platen van historische o’s) z.d. Franeker, Hervormde Kerk. jan'62-mrt'63 20/5'63

•

Corresp. met OC. Bezoek door verandering werkwijze OC al maar vertraagd. Ed zal komen. OC aan KV. Verslag onderzoek. 1842 v.Dam met metaal en pijpwerk van ouder orgel, of dit het voorm. o alhier was, is niet te achterhalen. Hw P8 B16 Hp8 O4 F4 Naz3 (laatste 2 ipv Fg16 en Q3) O2 Sq (wasCo3st met pijpw daarvan) Mxt3–5st(was V8) T8 (was Dlc8) Bovw P8 Fldlc8 Gedf4 Gh2 Sch3-5st B-H8 Ped P16 O8 O4 Bz16 T8 3 afsl man en ped.k. C-f''' C-d'. Over toestand orgel. Advies: machtiging maken historisch rapport. Nog wat over verwarming.

Globaal geïnventariseerd 16/4'98

Frankfurt a.Main, Dreikönigskirche. Programma Bach-week 12-16/5'54 alhier en (concerten zonder orgel:) Aula Universiteit. 1 stuk, inv. 25/6'98.

Frederikstad, Vestsidens kirke. Foto Marcussen-orgel 1964 met disp. Freiburg in Breisgau, Katholischer Dom. z.d.

Getypt stuk over de 4 orgels in deze kerk en blad met aantekeningen (radio-opn?)

Volledig geïnventariseerd 16/4'98

Frobenius. Boekjes met disposities en afbeeldingen van F-o's 1970-75 1 stuk, inv. 25/6'98.

Frøderyd (Zweden). Foto Hammarberg-orgel met disp. 20 st.

117

Gameren, Hervormde Kerk. 11/1'53 29/12'53

OC aan Eé en Hü. Er is geen verzoek der KV aan OC. Kent U firma Van Tuyl? KV aan OC. G.v.Tuyl zal ons als deskundige voorlichting geven.

Globaal geïnventariseerd 16/4'98.

Gammelstadt. Mapje met foto's kerk en orgel en bord met plaatsnaam. Ganderkesee. Foto. Garmerwolde, Hervormde Kerk. 22/7'57 4/11'57

28/11'57 6/12'57 30/12'57 5/11'58 18/11'58 8/12'58 14/2'59 21/3'59 25/5'59

OC aan Ed. Verzoek instellen vooropig onderzoek in G. en Nieuw Scheemda. OC aan KV., Verslag onderzoek. 1833 Van Oeckelen, disp. ongewijzigd: Hw P8 B16 P16dc Ged8 O4 Nh4 Qged3 Mxt3stb/4st dc Fg16b/d T8b/d Bovw P8 VdG8 Hf8 Hp8 O4 F4 Car3st (g) Wf2 Vh8(doorsl) Mank b/d Pedk afsluiters 4 keilbalgen, waarvan 3 verwijderd. Mxt: C 2 1 1/3 1 c' 4 3 1/5 2 2/3 2 c'' 8 6 2/5 5 1/3 4 Car g 4(ged) 1 3/5 1 Loden koppen. Grenen kas. Enige pijpen Mxt en Car van oudere datum. Wat allemaal versleten is. Adv. restaur. door vV. KV aan (OC). Kan een firma uit Groningen het niet doen? OC aan KV. B&T nemen bijna geen werk meer aan. Ruiter ... (de bekende bezwaren) OC aan vV. Offerte gevraagd. vV aan KV. Offerte. OC aan Vdg. Offerte gevraagd voor niet een totale restauratie maar bespeelbaar maken van het orgel. Vdg. Offerte. OC aan Vdg. Opdracht herstel namens KV. Vdg aan KV. Rekening OC aan KV. Werk tot genoegen uitgevoerd. Te overwegen de verwijderde tongwerken, die van zeer slechte kwaliteit waren door nieuwe te vervangen.

Globaal geïnventariseerd 16/4'98, één stuk toegevoegd 22/4'98. De samenstelling van de Mixtuur is onjuist. De heir genoemde is van het Van Oeckelen-orgel in Usquert (vO). Aantekeningen van verkeerd kladje overgenomen?

Gauw, Hervormde Kerk. 26/4'57 jun'57 30/10'57 4/2'58 29/6'59

OC aan KV. Rapport en advies. 1861 Hardorf. Wat onmiddellijk verbeterd moet worden en wat minder urgent is. B&T aanbevolen. (B&T) aan OC. Prijsopgaaf. Disp. nu genoemd: P8 Hp8bas V8dc O4 Hp8dc Salicet4 Opf4 Ged4 O2 B&T aan (OC). Splitsing werkzaamheden niet mogelijk. OC aan B&T. Opdracht. OC (Schokking) aan KV. Werk op juiste en onbekrompen wijze verricht.

Globaal geïnventariseerd 16/4'98.

Geersdijk, Gereformeerde Kerk. 5/11'54 8/11'54 6/1'55

18/3'55 13/5'55 4'6'57 10/12'57 10/12'57

10/12'57 • 20/9'58 23/9'58 7/10'58 10/10'58 apr '59 14/5'59

OC aan Kr. Advies machtiging aan OC door vL schaderapport te laten opmaken en offerte voor evt. restauratie. KR aan (OC). Machtiging als boven genoemd. vL aan ? Rapport. Orgel Wattel, Utrecht, pneum.kegelsysteem. I.P8 (fr znk) Rf8 (gr.oct.znk) O4 Wf2 Mxt3st. II Hp8 (gr.oct. zink) Gmb8 (Gr.o.tr) N22/3 voorber.reg Ped B16 (hout) 3 kopp trem Tutti. Was tijdens ramp febr'53 slechts enkele jaren oud. Beschrijving toestand. Kosten herstel. OC aan Kr. Advies bedrag te besteden voor nw o. vL aan CvB. Aantal genoemde prijzen moet worden verhoogd. OC aan Kr. Vernomen: oude kerk wordt vervangen. arch. Rothuizen 't Hooft dient met OC contact op te nemen. OC (Schokking) aan Kr. OC heeft opdr. aan vV gegeven voor o op wereldtentoonst. dat dan later hier kan komen. Disp. OC (Schokking) aan Kr. Bevestiging tel. afspraken. Over schadevergoeding, opdracht aan vV voor orgel voor Geersdijk, dat tijdelijk op de wereldtentoonstelling te Brussel komt. I. P4 Rf8 Wf2 Sch2st Dlc8 II. Hp8 Rf4 P2 Q11/3 Cmb1st Ped Sb16 Ged8 Vh4. OC aan vV. Opdracht. Corresp. Uiteindelijk besluit kerk te vervangen. Over o dat vanuit Brussel niet direct in vochtige kerkgebouw kan. OC aan Kr. Expo sluit binnenkort. Uw Nw k nog niet klaar. Voorstel tijdelijk naar RK te Moerdijk, die ook een o met steun Rampf krijgt, totdat nw k in G droog genoeg is. Kr aan (OC). Geen bezwaar. Dan kunnen onvolkomenheden verholpen worden gezien artikel Kret in OB. OC aan Kr Orgel zal (als architect aan wensen tegemoet komt) veel beter klinken dan in Brussel, hoewel het daar ook reeds goed klinkt. Over OB die om onbekende reden tegen OC is gekant, over onwaarheden in OB en O&E. vV aan OC. Offerte demontage Brussel en plaatsing in M. Geharrewar met de architect. OC aan vB. Harmonium in oude kerk te G. onbruikbaar geworden, gevolg van ramp. Verzoek bijdrage nieuw

118

12/5'59 26/6'59 21/11'59 29/4'60 10/5'60 19/5'60 19/5'60 z.d. 7/6'61 7/6'61 18/9'61 25/9'61 14/10'61 29/11'61 15/12'61 5/12'62

harmonium. vB aan (OC). Nagalmtijden. Deze zeer gunstig voor orgel. vB aan (OC). Bedrag voor harmonium goedgekeurd.. OC aan vV. Opdracht overpl. naar G. OC aan Kr. Suggesties ingebruikneming (presentatie door Hü). Voorstel datum: 19/5. Kr aan OC. Accoord. Orde van dienst overdracht orgel. Disp. is nu: I. P4 Rf8 Wf2 Mxt3-4st Dlc8 II. P2 Hp8 Rf4 N11/3 Cmb1st Ped B16 Ged8 Vh4 3 kopp. OC aan Kr. Eindoordeel. "Een der beste producten van de vaderlandse orgelbouw uit deze tijd" J.W.v.Borsselen, S.C. de Waard en C.vd Weel. Verslag bezoek bij ingebruikneming. Disp. als vorige. OC aan vB. De org. der Geref.K. te Colijnsplaat wil enkele registers van voorm. o. te G. gebruiken ter verbetering van zijn orgel. Men spaart daar voor een nw o. Verzoek dit ondanks principes toe te staan. vB aan OC. Hiertoe beginselbesluit NRF uitlokken. vB aan OC. Standpunt NRF. OC aan Kr. Mededeling vorige. Kr aan OC. Willen zo gunstig mogelijk o verkopen. Er zijn meer gegadigden. GerefK aan OC. Nieuwe eigenaar oude kerkgebouw wil van orgel af. Nijsse, Wolfaartsdijk en Koppejan, Ederveen hebben bod gedaan. OC aan vB. Besloten verkoop aan Koppejan GerK aan OC. Bedrag dat o heeft opgeleverd overgemaakt aan NRF.

Gl.inv. 164/4 en 22/4’98

Geersdijk, Hervormde Kerk. (KV Wissekerke/Geersdijk) 5/2'56 KV aan (OC). Verzoek om advies bij aanschaf flink harmonium. 28/3'56 OC aan KV. Houdt dit verband met watersnoodschade? 23/4'56 KV aan (OC). Geen waterschade. Oude instrument te zwak. 13/9'56 OC aan KV. Rapport en advies. Over toestand bestaande harmonium. Advies goed 2de-h Amerikaans h bij Goldschmeding Amsterdam of vd Burg Amersfoort (omdat geldmiddelen orgel ontbreken) 5/7'59 vB aan (OC). Bouw nieuwe kerk door NRF goedgekeurd. Arch. Ir P.J.'t Hooft 1), Goes. 27/6'59 OC aan KV. Hü zal met architect overleggen. 12/12'59 OC (Schokking) aan vB. Voor kerkje slechts 5 st positief zinvol. Aanbevolen vV (gelijktijdig onderhoud met GerefK). 16/1'60 vB aan (OC). Accoord. 15/2'60 KV aan (OC). Machtiging levering o (geschenk NRF) door vV. 5/4'60 OC aan vB. BS bij offerte vV (niet aanw) 5/4'60 OC aan vV. Opdracht. 12/5'60 vV aan OC. Wanneer werk aanvang zal nemen. 18/1'61 OC (Hü). Gunstig eindoordeel. Gl.inv. 22/4’98 en 14/5’98. 1) andere corresp. Rothuizen &'t Hooft

Geertruidenberg, Hervormde Kerk. • Aantekeningen P8 Sal8 O4 Aeo4 Nh2 T8 / B16 H8 CD4st F4 T8 C-f''' C-c. 6/1'60 17/1'50 10/8'50 26/7'54 25/8'54 • 30/3'62

Ds W.M.Kalmijn aan Eé. Op advies OC stemabonnement van Spiering opgezegd. Bezoek gevraagd of adres goede stemmer. OC aan KV. Wij hebben geen advies betr. opzegging stemabonnement gegeven. OC an ds Kalmijn. O uit begintijd verval. Grondige verandering nodig maar dat is het instrument niet waard. Bovendien veel te klein na vergroting kerkgebouw. KV aan OC. Adres orgelstemmer gevraagd. OC aan KV. Antw: vV. Corresp. over voornemen onderzoek o en uitstel. OC aan KV. Wij willen tekeningen ontvangen.

Gl.inv. 22/4’98.

Geesteren (Gld), Hervormde Kerk. 9/7'49 17/8'50 28/1'52 10/6'52 25/8'60 7/9'60 22/9'60 24/9'60 5/4'61

Fl aan ds G.Hornstra. Oorspr. goed orgel. Front verwijderd en vervangen. door zink, pneum. Lade gescheurd (heteluchtverw.) Beste lijkt alleen allernoodzakelijkste werk te doen. OC aan KV. Advies. Laderestauratie, rammelvrij maken, intonatie. Offerte aan vV vragen. Fl aan OC. Rammelen, windlade kapotgestookt, zink in front en Trompet, Kas: Alleen 2 zijwanden en ondergedeelte. Wat revisie kost, hoewel het de vraag is of dat verantwoord is. OC aan KV. Zijn het met conclusie Fl eens. Mogelijk komt binnenkort goed 2dehands orgel vrij. Ds D.A.Brinkerink aan OC. Wie kan ons 3/4 gerestaureerde orgel in orde maken. Steinmaan en Vierdag misschien? OC aan B. Reactie. B aan OC. Wij hadden destijds Uw advies moeten opvolgen. Summier rapport gevraagd. Eé zal onderzoek verrichten. OC aan B. Slechte ervaringen met Reemeyer. Advies: Geen gelden meer eraan besteden en bouw nieuw orgel voorbereiden.

Gl.inv. 22/4’98. Verder Bolt-arch. Het oorspr. o. wsas van Armbrost. Hier kwam het Knol-orgel uit Oosterwolde. Het A-orgel ging naar UItwijk, geplaatst in de kas van het vm. Naber-0orgel uit

119

Almen.

vO

Geldermalsen, Hervormde Kerk. • Klad-aantekeningen over o's Geldermalsen en Neerrijnen. 24/3'56 1/5'57 4/4'62 4/5'62

•

KV aan BRC. o. moet gerestaureerd, de organist heeft nog een rapport van Verweijs. OC aan KV. Rapport ewn advies toest. o. en rapport Verweijs. Geb. door Spanjaard, el.unit. Zeer slecht instrumnent met veel mankementen. Wat Verweijs voorstelt geeft slechts tijdelijke verbetering. Advies: Nieuw orgel. OC aan KV. Bevestiging onderhoud Hü (e.a.) an de architect..Nieuw orgel op plaats oude, maar lager. Voor uitsluitend gemeentzang: 7 à 8 stemmen. Wil men meer mogelijkheden bij voorspelen: 2 klav. orgel. Rondreis 9/5 OC aan KV. Plan rondreis: Belnes, Boezem (vL) Voorburg Geref.Fontrein (Fl), Hilversum Maranatha (dK) Apeldoorn, Pniël (Lfl), Vriezenveen (Vdg), Arnhem Gr.k. en evt Diac.h. (vV) Daarna 2x vraag om reactie.

Gl.inv. 22/4’98. Uiteindelijk kwam er een tweeklav.orgel van De Koff, vO.

Geldrop, Hervormde Kerk. 12/11'60 15/8'61

BRC aan OC. BS bij ontwerptek. nieuwe kerk. KV niet aangepast. Ook nog afschrift daarvan. OC aan KV. Reactie op tekeningen.

Voll.inv. 22/4’98.

Geleen, Hervormde Kerk. 21/6'49

KV aan OC. Klacht over prijs van door vV aangebrachte electr. windvoorziening (adv. Eé) aan harmonium. Ze zullen zich goed bedenken alvorens weer aan OC advies te vragen.

1 stuk. Ingevoerd 22/4’98.

Gellicum, Hervormde Kerk. 18/12'53 29/12'53 7/1'54

OC aan KV. In welk stadium zijn de orgelplannen? HGem aan OC. Eerste schrijven niet ontvangen. We willen eerst betere ventilatie. Plan (orgel?) uitgesteld. OC aan KV. Reactie

Voll.inv. 22/4’98.

Gelselaar, Hervormde Kerk. 18/8'54

KV aan OC. Door kerkrestauratie offertes gevraagd voor demontage en herplaatsen orgel aan B.Koch, Apeldoorn, S.Koch Doetinchem en Vdg. Prijzen zeer uiteenlopend. Advies gevraagd. • Corresp. over uitstel en bez. Hü. 20/10'54 OC aan KV. Adv. Aanvraag machtiging offerte Vdg. eind 1954 OC nu aan aan vV. Off.aanvr afbraak en opbouw 7/1’55 vV aan KV. Offerte (alleen ernstige intonatiegebreken herstellen. Er moet ook een off. van Vdg zijn geweest, thans niet aanwezig. 8/2'55 OC aan KV. Reactie op Off's Vdg en vV. (Vdg goedkoper, maar scherpere contrôle nodig). Inmiddels telegram ontv.: machtiging opdr, Vdg. 8/2'55 OC aan Vdg. Opdracht. 8/2'55 OC aan vV. Tot onze spijt ... 11/11'55 Vdg. Prijsopgave voor Mxt C 1 1/3 1 2/3 1/2 op plaats Gmb. 13/12'55 KV aan (OC). Besloten tot werk aanv. offerte. 30/12'55 OC aan Vdg. Accoord Mixtuur. Niet lager dan op 4’ repeteren 9/1'56 Vdg aan (OC). Ventielkast vergroten, Mxt wordt: C 1 1/3 1 2/3 1/2 c 2 1 1/3 1 2/3 c’ 2 2/3 2 1 1/3 1 c’’ 4 2 2/3 2 1 1/3 Oct 4 verpl naar plaats Gmb. Mxt komt op pl. O4. 19/3'56 OC aan KV. Keuringsrapport. Opbouw op juiste wijze geschied. Buiten bestek intonatie Hp verbeterd. Klein bedrag nog inhouden wegens nog correct afgewerkte bovenranden van pijpen. 16/3 OC aan KV verslag eindkeuring. Buiten bestek intonatie Hp verbeterd Gl.inv. 22/4’98 en 4/6'99 Aanv. uit eigen archief (vO): Orgel Leichel, Lochem (HO jun 1891)

Genderen, Hervormde Kerk. 31/12'49

31/1'50 24/8'63 17/9'63 13/3'64

(Fl?) aan Ir J.B.Baron van Asbeck. Rapport in zake nog aanwezige onderdelen op zolder hulpkerk: 2 onbruikbare laden, defecte walsborden en klavieren, door vocht uit elkaar gevallen houten pijpen, geen balgen, kanalen, kas. Vlgs rapport dK sept'45 was pijpw gr.deels aanwezig en was disp: I. P8 Rf8 O4 F4 Q3 O2 Codc Mxt3-4-5st II. Gmb8 Hp8 P4 Rf4 Rq3 Gh2. Nu geen register meer bruikbaar. Disp. voor nw orgel (1 man 8 st) prijs. Ook prijs herbouw met enig oud materiaal. Ds J.G.Moll aan (OC). J.G.Koch, Rotterdam, zegt dat hij het veel goedkoper kan doen dan Fl. Inlichtingen gevraagd. OC aan KV. Reactie op tel.gesprek. Over door na oorlogschade door Verweijs onder Bouman gerestaureerd orgel. KV aan OC. Verzoek onderzoek door Eé. Aantekeningen. Onbegrijpelijke dispositie.

120

2/4'64 23/4'64 24/6'64 18/7'64

27/4'65 5/5'65 14/5'65 8/7'65 •

OC aan KV. Rapport en advies. Niets is bruikbaar aan het orgel. Dispositie gezien uit welke stijlperiode ook, onbruikbaar. C.L. den Haan, 's-Gravenhage. Mededeling overcompleet orgel Ned Prot.b. te Den Haag. 90 jaar oud, Van Gelder, van wie vL opvolger is., 40 j geleden gepneumatiseerd. OC aan dH. Eé zal o onderzoeken. Eé aan KV. Verslag onderzoek. Front suggereert mech.orgel, maar het is geheel pneum. Hw. P8 B16 Sal8 Rf8 O4 F4 Q3 O2 Co T8 Nevw Hp8 Vdg8 VxC8 Concf4 Sal4 Gh2 BH8 Ped Sb16 Ob8 C-g''' C-f' autp vaste en vrije comb. tongen af. Techn mankementen. Geluidsvolume ver onder wat disp. doet verwachten. Nieuw pijpw niet in harmonie met oude. Wat overplaatsing en revisie moet kosten in geen verhouding tot resultaat. Vdg aan KV. Offerte voor 1 kl aangehp 8 reg. Eé aan KV. Enkele aantekeningen bij de offerte. OC aan Eé. Wat adviseert U? Zijn de registers verdeeld in b/d? KV aan Eé. Besloten: geen nw o. om fin. redenen. Rekeningen Eé met meerdere aanmaningen om te betalen.

Gl.inv. 22/4’98.

Gendt, Hervormde Kerk. 25/6'52 • 18/11'54 21/3'60 • 14/4'60 25/4'60 14/2'61 23/2'61 27?/6'61 20/7'61

vV aan KV. Offerte restauratie. Hierin: "Het pijpwerk zal geheel volgens de oude dispositie worden vernieuwd:" P8 B8 P4 VdG8 F8 F4 O2 Mxt2-3st T8, evt. deel daarvan. Corresp. waarin ook oorlogsschadevergoeding aan de orde komt. OC (Schokking) aan KV. Verslag eindkeuring door Eé en Hü. Klank reeds geplaatste stemmen zeer bevredigend. Ds J.Ribbink te G. '45 kerk verwoest, orgel van 11 reg, waarvan 9 gerepareerd. Nu gebouw onder mon.z. arch. Heineman. Orgel moet "naar beneden". Verzoek komst deskundige. Correspondentie over komst Eé. OC aan vV. Off. gevraagd voor demontage en en weer opbouw op andere galerij. vV aan KV. Offerte. Mon.z. aan Heineman. Door vV voorgestelde werkzaamheden acht hij gezien de geringe waarde van het orgel niet verantwoord. Dus: orgel stofvrij inpakken. Ds R aan OC. Vraag om bemiddeling. OC aan Ds R. Geheel niet eens met mon.z. Of o historische waarde heeft is hierbij irrelevant. OC aan Ds R. Gezien ervaringen in Appingedam en Leens: Als mon.z. blijft aandringen op inpakken instrument, kunt U denken aan schadeclaim op het Rijk voor de gevolgen daarvan.

Gl.inv. 22/4’98.

Generale Financiële Raad. Zie Orgelcommissie Genova, S.Lorenzo. Foto. Gent (België), Protestantse Evangelische Kerk. 11/7'63 17/7'63 4/9'63

Beheersraad der Prot.k. te G aan bureau Herv.K. met verzoek schrijven naar OC door te zenden: Kerk wordt gerestaureerd. O moet verplaatst. Advies gevraagd. OC aan Beh.r. Over komst Hü. OC aan Beh.r. Verslag onderzoek. Mech.o. I. B 16, Flhm 8, Montre 4, P 4, Octavin 2, Viol de Gambe 8, Trompette 8, II in zwelk. Traversière 8, Sal 8, B 8, VxC 8, Flute 4, Voix humaine 8, C-f''' C-d' aangeh man.k. klav. aan zijkant. Lijkt oorspr. 1 kl,. te zijn geweest. Expr. kernst. ronde opsn. (voor zover te zien) geen dak. Verwaarloosde staat. Restauratie dringend nodig, maar dan blijft het een onbevredigend instrument. Bij verplaatsing problemen bereikbaarheid pijpwerk. Als er geen geld is voor restaur. of nieuwbouw. Alleen hoogst noodzakelijke werk aan orgel laten doen, niet verplaatsen.

Gl.inv. 22/4’98.

Gent, St.Baafskathedraal. Programma inwijdingsconcert op 30/9'36 door Flor Peeters met orgelbeschrijving. Giessen-Oudekerk, Hervormde Kerk. KV Giessen-Oudekerk en Bursum. • Aantekeningen B16 P8 R8 V8 VC8 T8 C5st W2 O4 flD4 pedSb16 C-f''' C-d', front hoog tingehalte, verder als in rapport 8/12'51 Rapport en advies.orgel 30 à 40 j geleden geleverd door Standaart, pneum. membr.l. doch met behoorlijk materiaal. Onaanvaardbare dispositie, lelijke Trompet, houtworm, tinpest, ronde labia, kernsteken kleine voetopeningen. Probeer o te verkopen en te verv. door klein mech.o. 14/12'53 KV aan OC. Wegens kosten orgel door Vermeulen, Overschie laten terugplaatsen ten laste restaur.rekening. 25/6'54 Ds J.Pronk aan OC. Boze brief over declaratie. Eé en Hen hebben alleen vluchtig onderzoek verricht op doorreis naar Zeeland en ons prachtige orgel dat we niet voor een appel en ei willen verkopen, afgekeurd, waarmee hun werk in feite voltooid was. Gl.inv. 22/4’98.

Gieterveen, Hervormde Kerk. 26/4'39

(Afschrift) Contract orgellevering. I. P8 Hp8 O4 Rf4 O2 II. Hp8bd VxC8 VdG8 Flh4 Vulstem2st C-f''' C-c aangeh Kl.kopp Trem

121

• 13/1'54 • 21/9'55 • sept'60

Afschriften corresp met Sanders '46-'54. J.C.Sanders & Zn aan KV. Over schade door lekkage. Kosten restauratie. Aantekeningen. OC aan KV. Rapport en advies. Eerste aanleg: Kam & vdM 1844. Disp. als 26/4'39: De vulstem is Sxq 2 st, sleepladen, opsomming gebreken. Advies restauratie en vervanging enkele st van II. "aangezien de kosten van de restauratie van het 2de klavier niet opwegen tegen de gebruikswaarde ervan". Corresp. over evt. offerte B&T: ging niet door wegens kosten. (datum onleesbaar) OC aan KV. Door kerkrestauratie moet instrument worden gedemonteerd etc. Waarom ook niet met kerkinterieur orgelfront verbeteren (Zinken pneum, front)? Advies orgel met plastic bedekken en zo min mogelijk kosten eraan besteden. Op de duur nieuw klein orgel.

Gl.inv. 23/4’98.

Gifhorn. 1961 of later

Gifhorner Orgelchronik. Orgel Chr.Vater 1748, rest. 1961 Fl.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Ginneken, Hervormde Kerk. • Aantekeningen van Leg. "Ginneken bij De Koff" 25/6'49 14/6'50 29/7'50 • 1/2'51

(Fl?) aan KV. Disp. (suggestie Eé, evt. voorlopig zonder ped.stemmen.) OC (Ous, wnd secr) aan Mon.z. BS bij frontontw. o ter vervanging van in oorlog verwoeste o. Opmerkingen over ontwerp. Mon.z aan OC. Vinden ontwerp maar matig. Verdere correspendie daarover. OC aan KV. Reactie op voorstel organist uitbreiding pedaaldispositie Fl's prijs voor 3 st in pedaal B16, O8 O4 (Afkomstig uit map Breda)

sept'51 29/12'51 14/1'52 15/1'52 29/1'52 22/5'53

J. Costanje, cantor-organist aan Eé. Klacht over de te grote breedte van de boventoetsen van het in aanbouw zijnde orgel. Fl aan Eé, Hen en Ous. Mensuurverloop nu totaal gewijzigd. "Ik kan me niet herinneren ooit eerder in zo'n lastige kerk gewerkt te hebben". Fl aan Eé, Hen en Ous. Over stand van zaken in Ginneken en Yerseke. ? te Soestdijk aan Fl. Allerlei aanmerkingen over de klank van het orgel. OC aan KV. Rapport laatste keuring. Ondanks zeer slechte akoestiek, lijkt het mogelijk klank verder te verbeteren op een later tijdstip als de orgelmaker hierin meer ervaring heeft. In G is men zeer tevreden, maar we zouden er nog wat werk moeten doen.

Gl.inv. 23/4’98.

Glanerbrug, Hervormde Kerk. 11/5'53 5/7'53) 14/2'55 15/3'55 1/6'58 1/6'58 1/6'58 1/6'58 14/4'59 23/4'59 23/5'60 3/6'60 8/8'63 20/6'63

OC (Schokking) aan KV. Rapport 1932 Spanjaard unit. Advies: weg ermee. Voorstel orgelreis. Komende jaren geld-actie voor nw o. OC aan KV. Reactie. Over komst Eé en Hü. Vdg. Ontwerptekening orgel. VdG aan KV. Leveringscontract, niet ondertekend. Vdg (geen geadr) Disp. met mensuren en winddrukken (versch. voor Hw, Brstw, Ped) P8 Rf8 O4 Splf4 O2 Mxt4-6st Brstw Hp8 Rf4 P2 Sifl1 Reg8 Ped B16 3 kopp, beschrijving materialen, 2de afwijkende versie op zelfde datum. Vdg. Ontwerptekening orgel. OC aan Vdg. Opdracht. Vdg. Leveringscontract, alleen door hemzelf ondertekend. KV aan OC. Vdg zegt dat hij eerst een ander o moet leveren. Daarom 1 jaar uitstel. Bezwaar hiertegen. Vdg aan OC. Eerst ander werk begonnen, omdat men in G. 's-winters de kerk niet wilde verwarmen. Rapport eindkeuring. "Algemene niveau van verwerking van materialen, constructie en intonatie is op hoger plan komen staan". Speciale lof voor Reg8. Onvoorwaardelijk goedgekeurd. OC aan Persbur der N.H.K. mededeling ingebr.n. op 26/6. Disp als eerder.

Gl.inv. 23/4’98.

Goes, Hervormde Grote of Maria Magdalenakerk. Afkortingen: Ma Ko • • • 22/7'50

22/6'51 6/8'51

Marcussen. Adr.Koussemaker, pl. organist. Stencil met bronvermeldingen historische gegevens. Notulen KV 1809/22. Idem 1896-1909. OC aan KV. Advies wegens klacht organist (Ko) dat o te zwak is. Door verandering gebouw o. nu te zwak. Pneum. o. Weinig van oude o overgebleven, rugw is loos front. Bovenw. in zwelk. bijna onhoorbaar. Kas te diep. Ped achter hw. Opsomming nutteloze registers. Verandering van stemmen heeft niet zo veel zin. Voorstel verdere bespreking. Ko aan Amice (Eé?). PlOC besloten: nw mech.o. Men denkt aan Fl. Ko aan idem. Men denkt nu aan een Deens orgel.

122

30/8'51 30/1'62 • 6/9'63 30/10'63 26/11'63 16/1'64 29/1'64 25/2'64 z.d. • (5/8'68) 10/9'68 9/10'68

Ko aan idem. In de Ev. k. alhier wil men een nw o. Wil je dat privé adviseren? KV aan OC. PlOC heeft voorkeur voor Ma. Of is er een groot gebruikt o beschikbaar? Advies gevraagd. Corresp. over direct contact met fa M. (buiten OC om) Ma aan KV. Dispositievoorstel en prijsopgave voor 46 st. Hw Rw Bovw Ped. KV aan OC. BS bij vorige, prijs te hoog voor ons. Kleiner orgel? Mogelijk is aanmoedigingssubsidie mogelijk voor oude kas, frontp en enkele oude registers. OC aan Ma. Prijsopg. gevraagd voor iets kleiner orgel (disp), Hw Rw Zw. Ped evt Zw voorbereid. Ma aan ? Prijsopgave. OC aan Ma. Opdracht 2 kl met voorber 3de. Uitvoerige beschrijving opbouw en kas van het orgel. Verslag bespreking 13/10'67. Uit welke registers de oude pijpen afkomstig zijn en hoe die gereconstrueerd worden. ? aan CRM. Concept subsidieaanvraag. P.Dansen, Goes aan Eé. Ruimte reserveren voor Borstwerk? Ma aan Eé. Brstw mogelijk na verplaatsing klaviatuur. Disp.voorstel daarvoor. Deze door Eé doorgeschrapt en totaal veranderd. 13/11'68 Ma aan Eé. Na besluit dat Brstw niet kan worden geplaatst, prijs bovw. Spf8 Pr4 Hf4 Vlf2 Tn2st Mxt4st T8 Vh8 prijsopg. Ook prijs voor Cornet 5 st. 7/12'68 (Eé) aan Ma. Wat is besloten (overleg KV, arch., Ed). 3de man als echowerk voorbereiden, vermoedelijk binnenkort opdracht daartoe, over kas, dispositie: Co erbij.Bovw Spf -> Bp8 Hf4 -> Opf4 Samenstelling Mxt, Sch (Hw) Sch (Rw) PedMxt. 19/4'69 KV aan Eé. Dank zij regeling met gemeente financiering 3de man mogelijk. 5/5'69 Eé aan Ma. Opdr. echowerk. Spf moet Bp zijn, tongw open kelen (voor fr. muziek). 12/5'69 Ma aan Eé. Bevestiging. Vh willen we liever op eigen manier (Dom Linz) maken. (Conclusie na beluisteren gramm.opnamen). 12/5'69 J.H.Kluiver aan Eé. Uit contracten 1709-11 af te leiden dat er oorspr. kort octaaf was. Hoe daardoor de indeling der frontpijpen is gewijzigd. 6/6'69 Gelieve mensuren VxH spoedig te sturen. 22/9'69 Ma aan Dansen. Hoe probleem op te lossen dat de oude zachte frontpijpen te lang in kisten moeten liggen door douaneformaliteiten. 26/3'70 Eé aan KV. Orgel voortreffelijk opgeleverd. Met name lof voor tongwerken. 10/6'70 Eé aan KV. Nu laatste ingehouden bedrag uit te betalen. z.d. Eé. Overzicht van de orgelbouw (waarschijnlijk voor programma ingebruikneming of i.d.) Niet gedateerde en meer algemene stukken • Oude disposities (t/m vtK). • Veel tekeningen. • Bundeltje technische gegevens, mensuren, tekeningen, berekeningen. • Foto, • 4 fototjes Klaviatuur, pijpen, geciseleerde pijpen. Gl.inv. 23/4’98. Bundeltje foto's van Marcussen-orgels uitgenomen.

Goor, Hervormde Kerk. • Aantekeningen. 24/2'50 28/9'50 19/5'52 12/1'65

13/10'65 29/11'65 21/2'66 25/2'66 28/2'66 9/3'66 17/3'66 12/4'66 6/5'68 1/7'68 24/10'68

OC aan KV. Verslag onderzoek (deel ontbreekt). Disp. vlgs vtK. Armbrost 1846. Thans in kas (die dieper is gemaakt) pneum. Leichel-orgel. ? aan OC. bestaande disp.: I. P8 B16 Fug8 Hf8 O4 Q3 O2 Mxt3st Co4st T8 II. Vp8 Aeo8 VxC8 Bordunaal8 Fug4 Orkf4 Picc2 C.Angl8 Ped Sb16 O8 Flb8 Bz16. Voorstel gewijzigde disp., waaronder: Hp8 (is Bordunaal) en revisie pneumatiek. Prijzen. Ook voor gedeeltelijke electrificatie, verlaging winddruk, intonatiewijzigingen. (OC?) aan KV. Bevestiging gesprek met Eé. Oude kas tot oorspr. proporties brengen voor nw o. Ped.kas erachter Oude o ten verkoop aanbieden. Voorstel orgelreis. OC aan KV. VA. Disp als 28/9'50. Nu Mxt 2-3st en: 4 kopp. w.o. octaafk. afsl tongw, trem 4 vaste c. C-f''' C-d' II is zwelwerk. Kwaliteit en toestand te slecht om er nog grote bedragen aan te besteden. Adv. nieuw orgel min 15 reg. Er wordt momenteel zo'n orgel gebouwd, door gelijktijdige bouw kan prijs wellicht omlaag. Aanbevolen Eé als adviseur: "beschikt over een rijke ervaring en verstaat uitestekend de kunst om orgelmakers tot optimale prestaties te brengen". KV aan OC. Na advies Hü verdere stappen met Eé als adv. Eé aan OC. Scherpe kritiek op rapport Hü (vooral gesuggereerde prijzen, hier is Rugwerk 't beste. Oude kas kan niet, als er ook een kerkkoor moet staan. Ook veel algemene critiek op de OC. (Eé) aan Lfl, Vdg en vV. Offerte-aanvr. voor Hw P8 Rf8 O4 O2 Mxt4-6st T8, Rw Ged8 P4 Rf4 Gh2 N11/3 Sxq2st Sch4st Dlc8, Ped B16 P8 O4 Bz16 Sch4 C-f''' C-f'. Vdg aan ? Offerte. Lfl aan Eé. Idem. vV aan KV. Idem. (Eé) aan KV. Commentaar op off's. (Eé) an Vdg. Opdracht. Over Sch4 komt nog nader besluit. KV aan CRM. Verzoek afvoer bestaande orgelkas van mon.lijst. Monz aan KV. Verzoek voor de orgelkas alsnog een bestemming te vinden. (Eé) aan Vdg. KV gaat accoord met frontontwerp.

123

dec'68 14/1'69 8/12'69 30/4'70 •

Vdg aan Eé. Mensuren (met aantekening "gewijzigd") Vdg aan Stinkens. Mensuren. Eé aan KV. Over werk aan balustrade, kleuren. (Eé) aan KV. Eindoordeel. Door Vdg buiten bestek kassen met profilering, bladgoud e.d. verfraaid. Ontwerp naar hist. voorbeelden in Saksisch cultuurgebied achter IJssel. Lof over klank. 4 tekeningen (één draagt naam Vierdag)

Gl.inv. 24/4’98.

Gorinchem, Gereformeerde Gemeente. 16/2'53

OC aan Geref.Gem. Reactie op aanvraag om advies.

1 stuk, ingevoerd 23/4’98.

Gorinchem, een of twee nieuwe Herv.kerken. 10/11'56 26/8'60 15/8'61

OC aan KV. Gebruikelijke reactie op bericht plan bouw nw kerk. PCT aan OC. BS bij tekeningen nw k. KV niet aangepast. Ous zou adviseren. OC aan KV. Reactie op ontwerp kerk. Over materiaal wanden, verwarming, ongelukkige plaats voor orgel geprojecteerd

Inv. 23/4’98.

Gorredijk, Ontmoetingskerk (Hervormd/Gereformeerd) Afkortingen: PlBC plaatstelijke bouwcommissie. Eé is hier Hans Erné 24/3'70 19/4'71 28/5'71 • 27/4'72 31/5'72 6/6'72 16/3'73 29/11'73 12/11'74

A.Nicolai, Emmen, 2 bouwtekeningen. vV. aan Eé. Offerte voor gebruikelijk 5 st. pos. en 2 klav. serie-orgel: I. Hp8 P4 Mxt2st II Hp8 (tr) F4 O2 3 kopp. Eé aan vV. Opdracht 2 man. versie. Aanmaningen tot betaling. vV aan Eé. Schets orgel met BS. O kan uitgebr. worden met Wf2 op I, Q11/3 op II en Sb in ped. vV aan Eé. Overzicht prijzen van enkele stemmen (O2, Na22/3 Wf2 Sb16). (Eé?) aan plBC. Over tekening en mogelijkheid uitbr. (nu staat er O2 of Wf2, Nas 11/3 of 22/3. (Eé) aan PlBC. Accoustiek is dermate slecht, dat bouw is gestopt, totdat akoustiek is verbeterd. Orgm is volledig betaald. Daarom dien ik nu ook mijn eindnota in. Accoustiek schijnt nog niet te zijn verbeterd. vV aan Beheerscommissie van de Ontm.k te G. Intonatiewerkzh zullen in '75 plaats vinden, tevens herstel of vervanging beschadigde frontp.

Gl.inv. 24/4’98. Uitgenomen (uit offerte vV) 4 afbeeldingen: Noordhorn Alte K. (2 orgels), Bremen Dom, Leens.

Gorssel, Hervormde Kerk. 19/5'49 16/11'49 16/11'49 16/12'49

7/6'50 21/6'50

21/3'51 15/8'53 9/10'53

Arch. Kleinhout & vd Steur. aan Eé. KV besloten, geen herbouw o door dK. Haveman aan Eé. Gelieve opgave vL te keuren i.v.m. bij Rijk in te dienen schade. vL aan OC. Ontwerpdispositie met pijsopgave voor nw orgel met gebruikmaking van onderdelen van het bstaande. Neo-barokke disp. met 22 st. vL aan OC. "Rapport" onderzoek overblijfselen orgel: Weer in goede staat brengen komt neer op nieuwbouw met gebruik van onderdelen die de kosten van restaureren waard zijn. Grondige restauratie van beide windladen. Ventielen en slepen onbruikbaar dus geheel vernieuwen. De bij het bovenwerk aangebouwde pneum. kegellade voor 2 registers door werking hout onbruikbaar geworden. Vernieuwen, mechanisch. Pneum. Subbas-lade idem, wordt een mechanische. Alle conducten vernieuwen, mechaniek algeheel vernieuwen, klavieren herstellen. Pijpwerk: houten p. lijmnaden dichten. Metalen p. ca 300 aanwezig, ontbr. bijmaken. Balgen nieuw leer. Stellingen voor zover mogelijk verwerken. Prijsopg. daarvan. OC aan vL. f 23000 beschikbaar. vL aan ? Plan en prijsopgave. Nog aanw. metalen pijpwerk omsmelten voor deel nieuw o. Dispositievoorstel: P8 Rf8 O4 Splf4 Q22/3 O2 Mxt4-6st T8 Pos (evt. in hooforgelkast) Hp8 P4 Wf2 Q11/3 Rg8 Ped Sb16 O8 3 kopp f 22000 vL aan ? Weer zo'n voorstel, met wijz. bijgeschreven door Eé. vL aan ? Idem. Nu gedeeltelijke omsmelting van pijpen, zinken p vervallen. OC aan KV. Betreuren dat nw o om fin. reden niet mogelijk is. Toch nog iets meer oorlogsschade-vergoeding uitgekeerd. Bijgaand declaratie voor "tot dusver verricht werk" (door OC).

Gl.inv. 23 en 24/4’98 en 23/3'01 Aanvullingen uit eigen archief (vO): 1862 F.Naber (Boekzaal1862, II, 234) 1929 dK, uitbreiding. 1953 rest. Lfl onder Vente naar men vertelde. Maar niets in Vente-archief. 1981 rest. Blank.

Göttingen, Kreuzkirche. Orgel van Janke te Bovenden. • Frontfoto,Foto van klaviatuur, idem van deel orgel, waaruit panelen weggenomen.

124

Göttingen St.Jakob. Foto met orgelgeschiedenis. Gouda Hervormde Pauluskerk. 20/10'61 4/4'63

OC aan KV. Commentaar op ontwerp nw k arch. D.Zuiderhoek. Alleen algemeenheden. KV aan OC. Wij hebben Fl-pos besteld Hp8 P4 Rf4 O2 Sq2st Mxt2st C–g''', C-d' aangeh. Maar verderop staat B16 op ped en ped.koppel! 13/9'63 OC aan PCT. Eens met prijs en materialen. Voorstel Hp8 en F4 in b en d te delen, anders heeft Sq weinig zin. Sb16 op 4 vt positief is minder gelukkig maar ... 19/10'63 Fl. aan KV. gedeelde slepen voor Hp8 en F4 kan nu niet meer, wel verv Sq door bv Q 11/3. Betr. Sb16 Idem. Voorlopig geen 16'. 28/11'63 OC aan PCT. Nog eens uiteenzetting over (on)nut Sq. Advies: doorl Q11/3 of O1. Als de 16' er komt: OC inschakelen. Na heen en weer geschrijf: 18/2'64 OC aan KV. Bevestiging bespreking met Hü. Besloten: Sq blijft, geen 16'. Orgel anders plaatsen. Gl.inv. 24/4’98.

Gouda, Hervormde Janskerk. • Foto. • • 24/2'70 juli'77

Programma('s) Wat voorbereidende correspondentie, o.a. over archiefstukken. KV aan Eé. Verzoek rapport te maken. M.A.Vente, Het orgel in de Grote of St.Janskerk met bijlagen.

Inv. 24/4’98, foto’s en progr. eerder.

Gouda OLVr ten Hemelopneming. Foto. Gouderak, Hervormde Kerk. 13/9'50 330/7'53

OC aan KV. Rapport en advies o. Flaes 1888. Munt uit door degelijke constructie. Opsomming (vrij kleine) gebreken. Advies herstelwerkzaamheden. OC aan KV. Reactie verwacht.

Voll.inv. 24/4’98.

Goudswaard, Hervormde Kerk. 31/5'58 31/5'58 • 19/12'59

29/12'59 12/4'60 29/4'60 • 4/11'60 8/11'60 30/3'62 31/10'62 21/2'63 4/3'63 15/7'63 14/10'63 dec'64

2/2'65

OC aan vB. Over waterschade. OC aan KV. Verslag onderzoek. 1809 J.C.Geerkens P8dc Fltr8dc P4 F4 Hp8(gr.oct pneum) Q3bd O2 V8bd Cel8dc Co4stdc Vent Afsl, Kernsteken Q3 Cel en binnenp P4 zijn fabr.p. Beschrijving toestand. Corresp. waaruit blijkt dat er een schaderapport van vL was. OC aan Lfl. Aanvr. offerte voor nw o. a. Hw Qd16 P8 Hp8 O4 Rf4 O2 Mxt4-6st b: Hw P8 Rf8 O4 Wf2 Mxt4-6st (Dlc8) Brstw Ged8 F4 P2 N11/3 O1 Ped B16 P8(evt tr) (Sch4) Ipv Brstw evt bestaande orgelkas als bovw Lfl aan OC. Offerte. OC aan vB. Verzoek verhoging bijdrage zodat 2 kl o mogelijk wordt met enige eigen bijdrage in meerkosten. vB aan OC. Blijven uitgaan van 1 man o met 7 st. Nog veel heen en weer geschrijf: pogingen dit besluit te doen veranderen. OC aan Lfl. Opdracht 7 st. Lfl aan ? Reactie op opdracht Goudswarad en Middelharnis Geref. OKW aan KV. Overweging het orgel dat grote monumentale waarde heeft te restaureren en daarvoor het door NRF toegezegde bedrag voor nieuwbouw te gebruiken. OC aan KV. Wat er nu allemaal moet gebeuren. Bijgaand concept subsidie-aanvrage. NRF aan KV. Beëindiging bemoeiïngen die het gevolg zijn van de ramp. KV aan OKW. Subs.aanvraag. Lfl aan OC. Offerte nieuwe windvoorziening (bedoeld windmachine met bijbehoren). OC aan Lfl. Opdr. windvoorziening. OC (Hü). Rapport inzake het orgel in de Hervormde Kerk te Goudswaard. Oosrpr. disp. vlgs hs Lohman. In arch. sprake van niet nader omschreven plannen tot verandering door v.d.Kley 1933/37. 1943 wil J.G.v.Herwaarden ombouw tot 2 klavieren liefelijke stemmen etc. Maar hij wilde de oorspronkelijke intonatie niet wijzigen. Wie dus de vele wijzigingen heeft verricht is niet na te gaan. Lohman vergeet de nog aanwezige P 8 dc. Ook de aanwijzing Fl4 bas moet fout zijn: Deze is doorlopend. Voor zover niet anders aangegeven: origineel: P8dc deel op kantsleep, Hp8 P4 (deel op lade uit later tijd), Co 4 st dcd verhoogde stolk, Q3fabr.p) VxC8 (niet orig) O2 V8(fabr.p) Lade orig., 2 spaanb, wellen en welb. orig., toetsbeleg niet, pedkl C-c' wel. Restauratievoorstel: Zo veel mogelijk herstel oorspr. toestand. Lfl. Offerte.

Gl.inv. 24/4’98.

125

Graaf, A.H. de, orgelmaker destijds te Ede. 8/2'62 12/2'62

OC aan dG. Willen graag met Uw werk kennismaken. dG aan OC. Onderschrijf principes OC, maar ben helaas alleen maar in staat geweest el.pneum. werk te leveren. Werk: Wageningen Geref., Lunteren Geref. (opgeknapt mech.o. afk. uit Bloemendaal Herv) en een studiepijporgel.

Volledig geïnventariseerd 25/3'98.

Grafhorst, Hervormde Kerk. (KV IJsselmuiden-Grafhorst) 27/8'60 BRC aan OC. BS bij ontw. tekeningen nw kerk. KV niet bij Kerkorde aangesloten. Kerkgebouw keuren wij af. Voorzichtigheid geboden. 13/10'60 W.v.d.Berg, Nijmegen.aan H.vdHalm IJsselmuiden (organist, zoals uit later schrijven blijkt). Offerte, 2 man, ped 13 st. z.d. Reil aan KV. Offerte. 9 st 2 kl. ped. 27/10'60 KV aan (OC). Advies gevraagd over orgel. 4/11'60 OC aan KV. Reactie. Aan BRC. Reactie: Wanneer kosten in rekeningen moeten worden gebracht. 15/11'60 KV aan (OC). Wij vernemen, dat door U geadviseerde o's peperduur zijn. Wat max. prijs is. 13/12'60 vdB aan KV. Wijziging voorwaarden levering orgel (tegemoetkoming wegens vrees risico van KV.) 24/1'61 vdB aan Eé. Opening werkplaats in Zwolle 1ste week febr. Over hun offerte voor Grafhorst. 14/2'61 KV aan (OC). BS bij offertes hun eerder toegezonden. 1/7'61 OC aan KV. Reactie op "peperdure orgels". Geen 2 kl orgel met 6 a 8 st. mogelijk (zoals Reil opgeeft). Reil niet aanbevolen. Van vdB nog niets bekend. Hij heeft een intoneur van een andere firma aangetrokken, die ons (in negatieve zin) bekend is. Vdg aanbevolen. 8/8'61 KV aan OC. Wegens laat antwoord OC: Versch. heeft opdracht. Gl.inv. 14/5’98.

Grave, Hervormde Kerk. 1/2'54 24/2'54

OC aan KV. BS bij 2 off's vV. a. restauratie, b. nieuw klein orgel. Advies: b. OC aan KV. Verzoek bedrag aan vV (waarsch. voor aff's) over te maken.

Inv. 24/4’98.

's-Gravendeel, Kerk onbekend. Foto. 's-Gravendeel, Christelijke Gereformeerde Kerk. 27/10'59 8/8'60 8/10'60 1/9'60 7/9'60 21/10'60 9/11'60 10/11'60 12/11'60 14/11'60 1/12'60 12/12'60 17/12'60 30/12'60 13'7'62 17/7'62 20/7'62 23/7'62 1/8'62 31/1'63 19/7'63

OC aan vB. Verslag onderzoek. 1 kl. A.J.de Kok, Dordrecht 1808, mech. later aangebr. pneum. B16. Intonatie conform gebruikelijke uit die tijd. Toestand na ramp. Enige zinnige oplossing: nieuw orgel. vB aan (OC). NRF fin. in staat stellen nw o 7 à 8 st. vB aan OC. Vrees voor situatie als in Baarland. Verplanke denkt aan een Duits o van 14 à 15 st., waarvan Kr (klein) deel bijbetaalt. NRF zal dit niet goedkeuren. Idee zou van Hü afkomstig zijn (misverstand: 14/10'60). Mr C.J.Verplanke, Burgemeester van G. Kr heeft PlOC ingesteld met V als secr. Kan mijn oud-leermeester Engels niet ipv Hü adviseren? OC aan V. Engels is te druk bezet. dW aan ? Verslag rondreis A&B (Scheveningen Zorgvl.), vV (Arnhem Diaconessenhuis.) Fl (Voorburg Fontein), vL (Bolnes), Lfl (Pniël), dK kwam niet meer ter sprake. V wilde graag A&B, maar was verrast door Diac.h. A&B aan ? Offerte voor 8 st (1 in ped.) Idem voor 2 man. 14 st (2de versie: 13 st: zonder Sch4) vV aan OC. Offerte 8 st. Idem 2 man 13 st en 1 pedtr. OC aan vB. Verzoek groter orgel (copie Diac.h. om prijs te drukken) met eigen bijdrage, omdat in toekomst er een groter kerkgebouw komt. vV aan Kr. Aanv. offerte: Extra tekenwerk, koppel Brstw Ped, Snijwerk ipv rasterwerk, electr. installatie. vB aan OC. Toestemming 14 st. OC aan vV. Opdr. vlgs off.14/11, over snijwerk of rasterwerk nog geen beslissing. OC aan Kr. vV weet niet wat te doen met oude o. Advies: Laat Stinkens een bod doen. OC aan Kr. Stinkens wil orgel afbreken maar er geen vergoeding voor geven. Probeer het eens bij Koppejan! V aan OC. Koppejan geeft flink bedrag. Maar het spul moet snel weg! OC aan vB. Mededeling vorige. Stinkens wilde in Heenvliet en Abbenbroek wel betalen, terwijl het slechter was: zink). Gevaar Koppejan: dat orgel dan weer ergens opduikt, tegen regels NRF. vB aan Kr. Accoord met transactie Koppejan. OC aan Persbureau Herv.K. Bericht ingebrn op 6/2. Hw P8 Hp8 O4 F2 Mxt4st, Brstw Ged8 Rf4 P2 Q11/3 Reg8, Ped Sb16 Fg16 Sch4 P8(tr). OC aan Kr. Instr. tot volle tevredenheid afgeleverd. Intonatie geslaagd.

Gl.inv. 24/4’98.

's-Gravendeel, Gereformeerde Kerk. 10/9'56 23/2'57 12/3'57

PlOC aan (OC). Toegezegde bedrag veel te laag. Reparatie of nieuwbouw. OC aan vB. Hierin deel rapport na bezoek 26/11'54 (rapport niet aanw.): Unit-orgel van slechte kwaliteit. Geen ombouw (zoals de GOV adviescommissie had voorgesteld), geen geld eraan besteden. Bijdrage NRF gevraagd. vB aan (OC). NRF verstrekt bijdrage.

126

29/4'57 10/9'57 28/2'58 • 10/5'58 3/11'58 31/12'58 4/5'59 20/5'59 20/5'59 11/6'59

PlOC aan (OC). Na bezoek aan orgm's: voorkeur vV. Gevr. prijsopg te vragen aan vV voor P8 O4 O2 Mxt4-6st Hp8 Rf4. OC aan vV. Opdracht. (Offerte niet aanw). BS bij copie offerte vV (die er niet is). In '58 corresp. over opdr maken kas aan vV. De opdr is er niet, ook niet de offerte daarvoor. OC aan Kr. Excuus voor vertraging door vererende opdr tot bouw o voor Expo. PlOC aan OC. Oude o door ons verkocht. Daarom willen we weten wanneer o klaar is. PlOC aan OC. In krasse bewoordingen. Of vV wel voor z'n taak berekend is. Een afwijking in het metaal schijnt de oorzaak van vertraging te zijn. OC (Schokking) aan plOC. Over tegenslag door vV ondervonden bij vervaardiging p voor 's-G, Steelendam (Geref) en Scharendijke (Herv.). Die partij in overleg met deskundigen vervangen. Hoe verder de gang van zaken zal zijn. Hü treed op als deskundige. OC aan plOC. Opbrengst oude o moet naar NRF. OC aan vB. Over overname oude o. door Vermeulen. Overschie. Het principe is, een afgekeurd orgel niet elders in z'n geheel te doen plaatsen. Volgens Vermeulen gaat het slechts om de onderdelen. OC aan Kr. Verslag eindkeuring: O. geb. vlgs offerte maar met hoger tinpercentage voor de Prestantregisters zonder prijsverhoging. Lof voor materialen. "Aan de intonatie is veel zorg besteed".

Gl.Inv. 29/4’98.

's-Gravendeel, Hervormde Kerk. 4/9'58 • 18/1'60 30/3'60 28/0'60 17/10'60 apr'62 21/6'62 26'6'62 28/6'62 12/7'62 16/7;62 4/8'62 10/8'62

25/8'62 7/9'62 9/11'62 1/12'62

OC aan vB. Orgel onderzocht, in tegenstelling tot wat Eé en Hü 11/2'54 constateerden (toen geadviseerd V&vK onder toezicht OC reparaties te doen verrichten) is er nu veel "naschade". Reparatie praktisch uitgesloten. Het orgel is product van verval in de orgelbouw. Corr. over bijdrage NRF voor nw o. Olof Hammarberg, Göteborg aan ? Offerte voor Qd16 P8 Ged8 O4 Sp4 O2 Mxt5f Brw Ged8 Rf4 Pr2 N11/3 Sq2f Cmb2f Reg8 Ped Sb16 O8 O4 Pos16 Sch4 3 koppels vB aan OC. H offreert 19 st, de afspraak was 18 vB aan OC. NRF accoord met voorstel. OC aan H. Opdracht. J.Seldenthuis aan ? Offerte en uiteenzetting over balustrade. Giesecke aan H. Rekening voor Regal 4' (30 p) voor Zierikzee en Pos 16 T4 en Reg8 (54 t) voor 's-Gravendeel. OC aan KV. Wat Stinkens heeft geboden voor oude o. Stinkens aan H. Rekening voor deel der labiaalpijpen. OC aan KV. Nog te regelen: wijziging orgelgalerij en snijwerk boven pijpenvelden. Stinkens aan H. Rekening deel lab.pijpen. H aan OC. Toelichting rekeningen (Giesecke stuurde de tongwerken regelrecht naar Nederland). OC aan vB. Over noodzaak buitenl. reizen (Zwitserl en Zweden) Eé en Ed. (Z.Beijerland Geref., 's-Gravendeel, Zierikzee, Luth.) Verslag bespreking met orgm. op 18/8 en 25/8. Disp.wijz. Hw Ged 8 -> Rf8 Bw Ged8 metaal ipv hout,, Trem niet in bestek. Diameters Pr8 Hw en Ped. en C der Qd16 Mxt C 1 1/3 c 2 c' 2 2/3 2 1 1/3 1 2/3 c'' 4 2 2/3 2 1 1/3 2 c''' 4 2 2/3 2 2/3 2 2 Cmb C 1/2 fs 1 fs' 1 1/3 f'' 2 1 1/3 d''' 2 2/3 2 Na proef bleek: mensuren te wijd. vB aan OC. Geen bijdrage snijwerk en galerijwijziging. OC aan vB. Over invoerrechten.Geen invoerrechten op aantal fr.p. die hij in Nederland heeft laten maken. OC aan KV. Dank voor uitnodiging ingebr.n. nw o op 17/11. OC aan KV. Eindkeuringsrapport in positieve zin.

Gl.Inv. 29/4’98.

's-Gravenhage, kapel Diaconessenhuis in "Bronovo". 3/3'58 13/3'58 29/7'58

Bestuur aan (OC). Plan aanschaf nw of gebruikt orgel, etc. Is contact met Engels geweest. OC aan Bestuur. Binnenkort komen 2 gebruikte o's beschikbaar. Gegevens aan Engels doorgegeven. Engels aan Ds A.M.Nortier. Over kleine 1-man. positieven die nu weer worden gemaakt.

Voll.inv. 29/4’98.

's-Gravenhage, Duinoordkerk. 7/8'50 24/8'50 28/8'50

OC aan A.J.v.Haaften (voorz. bestuur D.kerk) te 's-G. Waarschuwingen i.v.m. plannen Nw k (arch. prf.Eschauzier) en idee (Bernard Rhenooy) import o uit Engeland. F.A.Pfeifer te Scheveningen aan OC. BS bij afschrift vorige. We willen bespreking met OC. OC aan Baron Mr C.A.Bentinck te 's-G. Voorstel bespreking.

Voll.inv. 6/5’98.

127

's-Gravenhage, Duitse Evangelische Gemeente. 5/8'52

29/10'52 19/2'53 14/3'61 28/7'61 19/3'62 26/4'62 apr'62 18/9'62 20/10'62 1/11'62

OC aan (KV bedoeld Bestuur) Rapport. Motor, extra kanaal naar hw. en man II. Pijpw goede staat en deugelijke makelij. Doorspraak II. pulpeten verv. door strips, verroest draadwerk. Oude voor 1870 zeer merkwaardig klavier vooral niet vervangen. Luie pneum. tractuur voor ped. en B16 transmissie. Advies nw mech. lade daarvoor. Schoonmaak. Restauratie niet aan Reemeyer opdragen. vV aan Bestuur. Offerte restauratie. vV aan Bestuur. Offerte, ook nieuwe pedaallade. H.C.Th.Douma 's-G aan OC. Willen orgel laten verbeteren. 1870 Flaes I. B16 P8 Rf8 O4 Q3 O2 Mxt4st Co4st T8bd, II. P8 Bp8 Sal8 O4 Qd8 Opf4 Clar8 Ped pneum B16 P8. OC aan Kr. Verslag onderzoek. Disp als vorige 2 kopp 2 afsl (buiten gebr.) Trem II C-f''' C-d'. Kas neo-gothisch, tongw metalen st. expr, kernst. Wat versleten is etc. Restaur.adv. o.a. nw dak van hout. Evt vervanging een reg van II door een 2 vt. OC aan Kr. Herstel windladen kan sterk beperkt blijven. Lfl aan OC. Offerte. B&T aan ? Idem. OC aan Kr. BS bij offertes. D.Ev.gem aan OC. Bedragen te hoog voor kleine gemeente. Is kwaliteit oude orgel zodanig, dat de hoge kosten verantwoord zijn. Wat kost nw o? OC aan Kr. Wat nw o kost. Verkopen gaat moeilijk, kwaliteit instrument is besteding van de gelden waard.

Gl.inv. 29/4’98.

's-Gravenhage Evangelisch Lutherse Kerk. 16/8'62

Ds A.K.v.d.Meij aan ? Overzicht predikanten 1611-1775. Gegevens uit "Jaarboek van die Haghe" 19. 1648 orgel aanbesteed. 1662 "het orgel in de hoek geplaatst" 1668 vergr. door Ap.Bosch, 1723 hersteld en verplaatst (o.a. door Garrels), 1751 gerestaur.1760 Bätz onderhandelingen over aanbr. vrij ped. en en Voxhum. daarna besluit 3de klav erbij, etc.

Dit bevond zich in de map Amsterdam Nieuwe Kerk. Vermoedelijk heeft men om inlichtingen gevraagd, omdat Schonat hier ook heeft gewerkt.

's-Gravenhage, Hervormde kerk, algemeen. 18/2'56 24/10'56 9/7'57 31/8'61 11/9'61 24/8'61 10/10'61

OC aan KV. Over verzekering van o's Nw K, Pr.Julianakerk, Oude k., Nw Badkapel. vV aan KV. (geen kerk gen.) Off. 5 st pos. Idem Paaskerk, G.Vrijdagkapel en Immanuelkerk. Mees & Zoonen aan ? Over taxatierapporten. KV aan OC. BS bij afschrijft vorige. OC aan KV. BS bij afschr. betr. wijkgem. 8/9 en 27. OC aan KV. Overzicht verz.waarden van 20 o's in Herv.k. te G.

Voll.inv. 29/4 en 18/5'98.

De nummering der Hervormde wijkgemeenten is inmiddels gewijzigd (tel.gesprek centrale KV op 1/7’98). De oude indeling was a.v.: 8/9 Uw Koninkrijk kome 12 "De Bethel" 13 Wilhelminakerk, thans buiten gebruik (tel. 1/7’89). 14 Maranathakerk (tel. 1/7’89). 20 Goede Vrijdagkapel en Goede Vrijdagkerk. 23 Immanuelkerk. 27 Jeruzalemkerk (-kapel)

's-Gravenhage, Hervormde Adventkerk. 17/8'61

OC aan KV. Over offerte vL betr. nieuw omkisten windmachine.

1 stuk 14/5'98.

's-Gravenhage, Hervormde Kerk "De Bethel". Wijkgemeente 12. 1/8'61 OC aan Wijkraad. Verslag onderzoek 1. vL. Pneum.kegelladen. I. P8 Flh8 O4 II (Zw) Hoorndiapason 8, Hp8 VdG8 VxC8 Rf4 N22/3 Wf2 Mxt3st Corno8 Ped Sb16 Trem 3 normk C-g''' C-f', zink zaagtandkerns, expr, onjuiste disp. Geen kosten eraan besteden. Fonds voor nw o. 7 à 8 st zijn voldoende. 9/10'61 OC aan KV wijkgem. Juichen acties voor nieuw orgel toe. 10/6'64 OC aan PCT. Foto in "Het Vaderland" nieuw door Versch geleverd o. We laten het verder aan PCT over. 1. Ed zou dit doen. Inv. 29/4’98.

's-Gravenhage, Hervormde Duinzichtkerk (Stichting Duinzichtkerk der Hervormde Gemeente) 12/4'58

OC aan PlOC. Rapport Standaart-orgel I. Qd16 P8 Hp8 Ged8 VdG8 O4 O2 Q3 Mxt4-5st T8 II (Zw) B16 P8 Rf8 Gmb8 Opf4 Wf2 N3 Co3st Cmb3-4st Kh8 Sal8 Kopregaal4 VxC8 Trem

128

23/1'62 24/7'63 30/8'63 30/8'63 27/10'64 14/12'64 15/3'65 z.d. 1/11'66 18/5'67 22/5'68 10/6'68 27/6'68

Ped P16 Sb16 B16 Ob8 O4 Bz16 T8 Reg4 C-g''' C-f' Gecomb.reg: Ped O4 en Hw O4, Ped Ob4(8?) en Hw P8, beide T8, Reg4 en Kopreg. Uiteenzetting over pneumatiek, tooncancelladen, fabr.pijpw. Onlogische opstelling. Geen geld meer eraan besteden. OC aan Stichting Duinzichtkerk der Herv.gem. Reactie op bericht dat men door toenemende klachten wil komen tot bouw nw o. Voorstel gesprek met Eé. Stichting aan OC. Machtiging off.aanvraag bij vV en A&B. Disp genoemd. (De off.aanvragen 15/8 verzonden). vV aan Wijkraad. Offerte. A&B aan OC. Offerte. OC aan Stichting. Bevestiging bespreking. Niet vdB&W. Kwaliteit gaat boven kwantiteit. Accoustiekverbetering. Orgel kan kleiner. vV aan Wijkraad. Offerte voor kleiner orgel. Stichting aan Eé (met wie nu na wijziging werkwijze OC corresp. werd gevoerd). Offerte vV geaccepteerd. Machtiging opdracht. (Eé) aan vV. Opdracht. Enkele details nog niet beslist. (Eé) aan J.C.Biezeveld te 's-G. Op verzoek artikel over het komende orgel. vV. Tekening zijaanzicht en bovenaanzicht. Wijkraad. aan Eé. Uitnodiging ingebruikneming orgel op 30/5'68. (Eé) aan Stichting. Verslag keuring in aanwezigheid van Hü. Uitstekende materialen. Het "Arnhemse model" moest worden aangepast aan de lagere plafondligging. Onvoorwaardelijke goedkeuring. OC aan Wijkraad. Orgel onvoorwaardelijk goedgekeurd. Orgel boeiend van klank ondanks akoestisch zeer ongunstige ruimte.

Gl.inv. 29/4’98.

's-Gravenhage, Hervormde Goede Vrijdagkapel en Goede Vrijdagkerk. Wijkgemeente 20. G. Vrijdagkapel. 27/5'53 vL aan ? Plan en prijs nieuw o (* voorbereid) P8 Rf8 O4 *Splf4 O2 Mxt11/3'4-6st *Sxq1-3st *T8 Rw Hp8 *Qd8 P4 Vlf2 Q11/3 *Sch1'3-5st *Dlc8 Ped Sb16 *P8 *O4 C-g''' C-f' 3 kopp trem RW. 20/9'54 Verslag keuring door Eng en Ous. Intonatie na opmerkingen in juni wezenlijk verbeterd. O onvoorwaardelijk goedgekeurd. z.d. vL aan KV. Prijs uitbr met Sxq en Dlc8. Sq g 2 2/3, a 2 2/3 1 3/5, c' 2 2/3 1 3/5 1 1/3. 6/12'54 OC aan KV. Accoord met voorgestelde, maar dan Sq 3 st af a. Dlc in stevelblok. 6/7'55 vL aan KV. Prijsopg. uitbr. met Qd8 (C-B gec met Hp), Sch 3-5 st. 8/7'55 KV aan vL. Opdracht uitbr. vlgs 6/7'55. 28/6'56 (en concept 26/6) OC aan vL. Klachten van org. Mej.Schuurman over mechaniek, laden, pijpwerk (scheef staan, scheef opgesneden, gescheurd stevelblok hersteld ipv vernieuwd), intonatie vooral van Sq en Dlc, niet stabiele windv. 26/4'57 OC aan KV. Nw reg. thans goedgekeurd. Gl.inv. 29/4’98.

G. Vrijdagkerk. 28/4'59 1/5'59 10/10'60

20/10'60 4/11'60 8/8'63

OC aan KV. Accoord met offerte vL overpl. naar G.Vrijdagkerk. KV aan (OC). Besloten opdr aan vL. vL aan OC. Na overleg met Hü. Voorstel verbeteren disp.: 1. Rw Qd8 -> Splf4 (van Hw) met wijz. in windlade en plaatsing pijpen ter completering gr.oct. Hw: Splf4 -> Gedf4 2. Rw: Q11/3 -> N 11/3 OC aan KV. Commentaar op vorige. OC aan vL. Opdracht beide punten der offerte. OC aan KV. Eindoordeel (Eé, Hü, Ed). Verrijking Haagse orgelbezit.

Gl.inv. 29/4’98. Ook aanw. (niet van rest te scheiden): 27/9'62 Een afschrift betr. Restaur. Zuiderkerk Leeflang

's-Gravenhage, Hervormde Grote of Jacobskerk. • Gegevens uit rapporten NKO. 28/10'53 20/9'54 19/10'59

vL aan KV. Prijsopgave verplaatsing balgen, omdat de "torenkamer" waar ze geplaatst zijn bij torenrestauratie komt te vervallen. OC aan Centrale KV te 's-G. Keuringsrapport werk vL. Er zijn enkele afwijkingen in orgelinterieur geconstateerd. Oorzaak onbekend. vL zou dit herstellen, Engels zal hierop toezien. OC aan ... Rapport over het orgel. Na lang verhaal conclusie: Enig aanvaardbare oplossing: nieuw orgel.

Inv. 29/4'98. Er is nog een brief over deze kerk in de map diversen in de Erné-kast.

's-Gravenhage, Hervormde Immanuelkerk, ook tijdelijk koororgel. Wijkgem. 23 20/9'54 29/8'56 1/12'56

OC aan prof Ir.C.Wegener-Sleeswijk te Amsterdam. Volledige instemming met opstelling orgel. KV aan (OC). Verzoek ontwerp voor orgel te maken in nieuw te bouwen Imm.k. Gedacht wordt aan o dat later kan worden uitgebreid. KV aan vV. Opdracht koororgel.

129

3/12('56) 10/12'56 13/12'56 13/12'56 18/4'57 27/4('57) 19/6'57

vV aan KV. Reactie. KV aan (OC). Mededeling vorige. OC aan vV. Willen dat dit onder toezicht OC geschiedt. OC aan KV. Idem. OC aan KV. Positief verslag eindkeuring. Niet uit oog verliezen dat dit o niet is ontworpen voor ruimte als deze. KV aan (OC). Reactie. OC aan vV. BS bij copie eindkeuringsrapp.

Dit deel volledig geïnv. 6/5’98.

9/5'62 12/2'62 22/5'62 14/6'62 10/4'63 30/5'63 27/6'63 14/8'63 21/9'65 2/12'65 z.d.

vV aan Wijkraad. Offerte voor P8 Rf8 O4 Wf2 Mxt Brstw Ged8 F4 P2 N11/3 Reg8 (Trem) Ped B16 P8(tr)3 kopp C-f''' C-f' 2de plan: met Rugwerk en 13 st. Wijkraad aan OC. KV (Den Haag) wil ook prijsopgaven van andere orgm's. OC aan Wijkraad. Commentaar op offerte. Plan met rugwerk architectonisch het beste, maar dan verarming door weglaten van 1 of 2 tongwerken. OC aan Wijkraad. Kennen werk van vdB&W niet, zullen ons oriënteren. OC aan wijkraad. Resumé onderhoud. Voorstel rondreis met Hü. Wijkraad aan OC. De orgelreis heeft opgeleverd, wat wij zochten: Glanerbrug. OC aan Wijkraad en KV 's-G. BS bij offerte (niet aanw) Vdg. OC aan Vdg. Opdracht. OC aan Wijkraad. Over achterstand in werk bij Vdg. OC aan Wijkraad. BS bij ontwerp orgel van Vdg "in samenwerking met ons" gemaakt. Vdg aan ? Dispositie en materiaalomschrijving, prijs. Hw P8 Rf8 O4 Wf2 Mxt11/3’4 st Brstw Hp8 Rf4 P2 Q11/3 Reg8 Ped B16 Spged8 C-f''' C-f' 3 kopp

Gl.inv. 29/4 en 6/5’98.(Eerste deel over positief: volledig). Het vorige is het laatste. Een deel zat in de map Glanerbrug.

's-Gravenhage Hervormde Jeruzalemkerk (-kapel) Wijkgemente 27. 24/8'61 19/10'61 26/10'61

OC aan Wijkraad. Vernomen plannen aanschaf o. Etc. WijkKV aan OC. Hebben onder advies van A.C.Schuurman vm. o der G.Vrijdagkerk gekocht. OC aan KV ('s-G). BS bij afschrift vorige.

Voll.inv. 6/5’98. wijkgem.27 genoemd in dossier Bethel 9/10'61 en 10/6'64.

's-Gravenhage, Hervormde Johanneskapel. Wijk 22. 10/9'57 25/5'59 6/1'61 30/5'61 20/6'61 28/6'61 9/8'61 26/9'61 13/10'61 23/8'63 9/9'63 17/9'63 24/2'64 24/2'64 13/3'64 24/3'64 24/3'64 6/5('64) 14/5'64 22/10'64 5/11'64 19/11'64 8/7'65

OC aan BRC. Reactie op tekeningen nw te bouwen J.kerk. Orgelgalerij goed. Accoustiek hangt af van materialen. PlOC aan OC. Voorlopig Hammond-orgel. A&B aan H.J.J.Brezet, 's-G. Meer uitvoerige offerte: P8 (G) Ged8 O4 Rgf4 O2 Mxt3st Brstw Hlzgd8 Hlzfl4 O1 Reg8 PedSb16 (c-f' comb met htged)C-f''' C-f' 3 kopp OC an Wijkr. U heeft opdr aan A&B gegeven. Afgesproken overleg over disp, toezicht en keuring OC. toezicht Wijkraad aan OC. Verzoeke Hü op te dragen nw disp. samen te stellen (omdat er bezwaren waren tegen die van A&B en nw prijsopgave vragen. OC aan KV. Ongunstige akoustiek moet verbeterd. A&B met wie reeds contact is aanbevolen. Disp.voorstel als eerder doch nu met Ped erbij: P8 (tr), Sch4 of (als P8 in Hw wegens ruimet vanaf G moet: Pommer 8 in ped). A&B aan OC. Offerte nu Ped Sb16 zelfst, Pommer 8 Sch4 OC aan wijkgem. Accoord met nw offerte OC aan A&B opdr vlgs offerte 9/8'61. Wijkraad aan Hü. Voorstel bespreking. Bijgaand TNO-rapport (niet aanw). OC intern Uit weekverslag Hü. Over de zin van behandeling plafond en muren. OC aan Wijkraad. Over plaats gevonden hebbende bespreking acoustiek. Hü en Brunzema pleiten voor houten afdichting plafond. Wijkraad aan OC. Wegens hoge kosten te verwachten gering effect geen voorzieningen. OC aan wijkraad. A&B verwachten dat acc. voorzieningen begin mei voltooid zijn. Graag bericht. OC aan A&B. Bezwaar tegen Sb-pijpen tegen wand en plaatsing balg. OC aan Wijkraad. Orgm's dringen aan op besluit akoustiek. Al beslissing? OC aan A&B. Kwestie Sb-pijpen opgelost. Nu de balg nog. OC intern. Uit weekrapport Hü. A&B dulden geen enkele wijziging in uiterlijk orgel. Plafond wordt wel veranderd. Treed prof. Berghoef terug? OC aan Wijkraad. Wijkraad keurt ontwerp A&B goed. Bevestiging afspraak Ged 8 Brstw van metaal (wegens ontstemmingsgevaar door verwarming). OC aan Wijkraad. Over werk in Leer, aan plafonds, douaneformaliteiten. OC aan wijkraad. Dat plafond deze week gereed komt aan A&B doorgegeven. OC aan ds J.F.v.Woerden te 's-G. Over risico's wanneer men datum ingebr.n. (21/12) vaststelt, als men dan nog niet zeker is, of het o. dan geheel klaar is. OC aan KV ('s-G). Orgel goedgekeurd. Intonatie goed, vooral fluiten en tongwerken. Opvattingsverschil ta.v. Prestanten met ons, vooral P8 hetgeen wij respecteren. Windvoorziening niet schokvrij voor daartoe gevoelige registers: Voor grotere balg was geen ruimte.

Inv. 6 en 7/5’98.

130

's-Gravenhage, Hervormde Prinses Julianakerk. (KV Scheveningen) 19/11'54 OC aan KV. Verslag onderzoek door Ous en later Ous en Eng. Oude sleeplade, dubbbele kleppenkast (oorspr. 2 klav). Samenraapsel van allerlei pijpwerk, w.o. zeer oud van meerdere makers. Man. II en ped. pneum dK (ped. staat aan voorkant orgel.) Veel zink. Oude kas door zinken fr. onzichtbaar. Geen Mxt. Op II alleen solostemmen. Ongelukkige opstelling in nis boven kansel. O. door dit alles veel te zwak. Niet eens met plan verbetering van dK. Ons plan: O. zo ver mogelijk naar voren. Rugp op klankbord, revisie lade en p. hoofdwerk, alle kerns vervangen, Mixtuur erbij. Zw blijft (III) pneum. Nw ped Klav. naar voorzijde. Zink vervangen. 15/3'57 OC (Ous) aan KV. Reactie op offerte vL. Is het ermee eens, doch adviseert het niet uit te laten voeren. Beter: afgedankte o. Nicolai Utrecht trachten aan te kopen. Dan voorgoed van alle storingen af en o. dat "qua klank onnoemelijk waardevoller is dan het thans opgestelde Standaart-orgel" jun/okt'62 Corresp. over plan verpl. o Willemskerk naar Jul.k., die uiteindelijk niet door ging. OC was te laat met haar rapport daarover. Geen toestemming OKW nodig, maar ook geen subsidie Inv. 6/5’98.

's-Gravenhage, Hervormde Laakkapel. 27/6'56 25/8'56 4/2'57 15/3'57

KV ('s-G) aan (OC). O in slechte staat. Vernomen o. Overtoomk. Asd beschikbaar. Te groot? Onderzoek gevraagd. OC aan KV. Reactie. KV aan (OC). O. Overt.k. verkocht. Als er andere aanbiedingen zijn... OC aan KV. O. Utrecht Nicolai kan niet gepl. in Laakkapel, zou goed passen in Jul.k. O in Laakkapel kan dienst blijven doen. Is in goede staat.

Inv. 6/5’98.

's-Gravenhage, Hervormde Maranathakerk. Wijkgem. 14 26/8'48 14/4'49 16/1'50 16/1'50 6/8'51 • 23/6'52 29/9'52 29/9'52 9/2'54

11/8'54 21/3'56 25/5'56 12/10'56 • 28/4'58

Leg aan Ous? Suggestie dispositie (4 vt 2 man) en schets. Niet vL maar Fl of Ruiter. Ruiter aan Eé. Ontwerp. Hw P8 Rf8 O4 Fl4 Spq3 O2 M4-5 Dlc16 Rw H8 P4 Rf4 Gh2 Q11/3 Sch4st Kh8 Ped B16 P8 O4 Mxt4st Bz16 Reg of T4 2 kopp. OC aan KV. Hierin ook over kab.orgel uit Budel (?) OC aan KV. Over bespreking 5/1 Ous, Eé, arch. Eschausier, Schuurman (toekomstige organist) en Ruiter. Plaatsing, ruimte voor koor. (Ruiter) aan Haveman. Hij zal in Hw een rep. Sq bijplaatsen als compensatie van de grote vertraging in de oplevering. Over recept zwart maken van frontpijpen. Veel geschrijf over stand van zaken en vertraging. R aan Eé over ingebr.neming op 7/9. OC aan KV. Verslag eindkeuring. R extra stem (Sq geleverd en ruimte gemaakt voor T8). Bijzomnder fraai instrument tot stand gekomen. Extra bedrag voor R bepleit (hij had veel te laag begroot). (Ruiter) aan Haveman. Over voor hem ongunstig artikel in een blad voor vrijzinnig Hervormden. Hij stelt voor: Proces tegen A.Smeenk. Eis: schadevergoeding, kosten proces en advocaat. OC aan Ruiter. Verslag onderzoek door Eng, Eé, Hü, Ous en Schuurman en wat gedaan moet worden. Mixturen irritant (door vorm kerkgebouw geluid naar bepaald punt gebundeld, remedie: winddruk verlagen), Bz onacceptabel, andere tongwerken moeten worden geëgaliseerd. Dlc16 in lagere octaven moet beter van aanspraak. Contrôle op doorspraak, P4 Rw te sterk, Sq te sterk, hangers, rammelen. R aan KV. Offerte herintonatie van 18 stemmen, regulateurbalg. R aan OC. Offerte voor omintonatie, uitbr. Sq tot g, Trompet 8 OC aan R. Opdracht afbouw orgel. ? (Ruiter) aan Wijkraad an Kerkvoogden 14 der Nederlands Hervormde Kerk te Den Haag.. Kom er dit jaar niet meer toe Uw orgel om te intoneren. Weer correspondentie over vordering werk en R die niets van zich laat horen. OC aan KV. Werk tot tevredenheid verricht.

Inv. 29/4’98. Stuk. 12/10 nog niet ingevoerd. Bleek pas later dat het de Mar.kerk was.

's-Gravenhage, Hervormde Marcuskerk. Wijkgemeente 31. 31/10'61 OC aan B&T. Offerte gevraagd voor P8 Rf of Hp 8 O4 F4 O2 Mxt4st Qd of B16 evt als zelfst pedst. in over 1 maand gereed zijnde M.kerk. Heeft U tijdelijke voorziening? 8/11'61 B&T aan OC. Prijsopg huur voor tenminste 1 jaar van hlporgel mech Sal8 VxC8 Hp8 Salt4 F4 Wf2. 15/11'61 B&T aan ? Prijsopg. voor P8 Hp8 O4 F4 O2 Mxt4st Qd16 of B16 bij vrij ped.C-f''' C-f'. Betr. tijdelijk orgel: Het is verkocht. Het wordt nu: P8 V8 VxC8 Hp8 O4 F4 Wf2 Co3st aangehp. 4/1'62 OC aan B&T. Maken geen gebruik van noodvoorziening. 16/8'62 OC aan Wijkraad. Algemeenheden over 4 vt positief, 8 v o van ca 7 st, 2 kl o van ca 13 st. Eerste hier sterk ontraden. Gewezen op o in Hoeksteen, Santpoort. Er is nog een oude offerte van B&T. 25/10'62 OC aan Wijkraad. Over vraagpunten: In ped ook Ped8 tr, 2de man. zodanig dat 2 reg op beide man kunnen worden bespeeld. b/d deling. Bij: Sq.dc. Het kan allemaal wel, maar liever gewoon 2 kl orgel (volgt standaard-disp. van 10 st en een 8' tr in ped) 22/4'63 OC aan Wijkraad. Besloten vrij pedaal, verder over splitsing Hp8 en F4, uitbr met Sq, bijbouw Dlc16 b/d 22/4'63 OC aan B&T. Prijsopgaaf gevr. voor in vorig stuk genoemde. 15/5'63 B&T aan OC. Prijsopgave.

131

30/5'63 7/6'63 5/7'63 5/7'63 8/8'63 9/10'63 • 5/4'65

KV aan OC. Teleurstelling over enorme prijsstijging en lange levertijd. OC aan Wijkraad. Reactie. Met B&T in zee gegaan, omdat daar mogelijkheid was voor tijdelijk orgel. Of een oriënteringsreis zinvol is? OC aan B&T. Princ.opdracht behoudens goedkeuring kerkelijke instanties (vrij ped, splitsing 8 en 4' fl'n, Sesq.) Toezicht Hü. OC aan KV. Goedkeuring gevraagd KV aan OC. Goedkeuring en protest tegen princ.opdracht in opdr. van wijkgemeente. OC aan B&T. Goedkeuring PCT. Opdracht definitief. Corresp. over bezoek aan M.kerk. OC aan KV. Hoe akoustiek verbeterd moet worden.

Hier houd het op! Gl.inv. 6/5’98.

's-Gravenhage, Hervormde Noodkerk, Vierheemskinderenstraat. Zie Herv. Noodkerk in wijk Morgenstond.

's-Gravenhage, Hervormde Noodkerk in wijk Morgenstond. 6/12'48 18/6'49 • 23/6'50 16/9'52 30/1'53 25/2'53 30/12'53

KV aan Mon.z. KV aangekocht kab.o. uit ca 1770 der Herv.Gem. te Budel. Wat Engels rapporteert over herstel windlade, klavier, mechaniek, balg (kleinere met windmach ipv voethefboom. Oude balg als curiositeit bij o bewaren), pijpwerk. Fl zou het kunnen doen. Wat J.J.Muiselaar rapporteert over de kas. RijksOC (Smijers) aan Mon.z. Eens met plannen. Geen subsidie voor nieuwe windv. Instr. lijkt monument klasse B, dus 30% subsidie. Niet nodig balg als curiositieit te bewaren. Aantekeningen. OC aan Mon.z. Verslag onderzoek kab.o. opgeslagen in Grote K. Het is afk. uit Vierlingbeek, XIX naar Budel. Gaten gevonden "tezamen met gaten van de huidige Flageolet 1 voet". Hier oorspr vulst 2-3 st. In Flag 1 in Gr.oct. verschuivingen plaats gevonden. Daarom enige aanvullingen op rapport van 6/12'48. Geen vervanging balg. KV aan OC. Over rekening Muiselaar restauratie kas. J. en L. de Jonge arch. aan Eé. BS bij plattegrond kerkelijk Centrum Melis Stokelaan waar "Budel-orgeltje" zal worden geplaatst. Vraag over enkele details. J. en L. de J aan Eé. Antwoord gevraagd. OC aan KV. Verslag van door vV verricht werk aan kab.o. uit Budel, thans in Noodkerk in Wijk Morgenstond geplaatst. Betere sleepconstructie dan de bestaande aangebracht. Voor schildpadbeleg boventoetsen materiaal nog niet gearriveerd.

Gl.inv. (bijna voll) 6/5’98.

's-Gravenhage, Hervormde Oranjekerk. Wijkgem. 15 15/5'61

31/8'61 1/11'61 z.d. 2/8'6

17/1'62 2/2'62 4/4'62 16/4'62 17/5'62 25/5'62 1/11'62 5/11'62

A.Scholtze (organist) aan J.H.Meurs. Wat de verbeteringen van Pels inhouden: Schoonmmak, expr. verv. door stemringen. Mxt -> nw Mxt 1 1/3'4-6st Zwelw. Verwijdering B16. Hp8 op plaats B, Sch1'4st op plaats Hf. VxC –> Terts (af c) Ped uitbr met Rsp 2 2/3'4 st Alles schoonmaken en herintonatie. Wat evt. kan vervallen hieruit. A.S. aan C.Meurs. Kritiek op rapport OC. KV aan OC. Verzoek mondelinge toelichting, gezien de reacties van S. (OC intern?) "Excerpt uit een brief van de organist Scholze (Oranjekerk te 's-Gravenhage) bevattende de offerte van Pels (overeenkomend met 15/5'61) OC aan Wijkraad. Verslag onderzoek. vL 30ger jaren, el.pneum. Hw. P16 P8 B8 O4 Gedf4 Q22/3 (was Sal8) O2 Mxt4-5st Co5st T8 Zw. B16 EchoPr8 VdG8 VxC8 Hf8 P4 Opf4 N22/3 Schwegel2 Q11/3 (was T 13/5) Cromorne8. Ped. Sb16 B16(tr) Flb8 O4 Bz16 3 normk II+I sub Trm II Zwtr Tutti en andere speelh. Gr.p. zink, verder redelijk materiaal in z'n soort. Weinig gebreken. Schoonmaakbeurt nodig, etc. Adv. Schoonmaak, Revisie el.tr. evt. electrificeren van de bediening der zwelkast. Invoeren man. en ped. herstel beschadigd pijpw. wegwerken intonatiegebreken, antihoutwbeh Membr. vern. waar nodig. Ombuigen klank in zin offerte Pels afgeraden, omdat ze strijdig zijn met opzet orgel en toch geen bevredigend resultaat geven. Wijkraad aan OC. Over gesprek met Ed. Vlgs Ed wel wat aan klank te verbeteren. OC vragen off. aan te vragen voor meeste van 2/8 genoemde, (el. zwk alleen bij niet overschrijden kosten) Hw Nw Q 3 (de oude bestaat uit Co-pijpen) Mxt samenst wijzigen, herstel Co in oospr, sam.st, ophalen 4', 2', Mxt, Co, Zw ophalen alles vanaf 4' OC aan Lfl. Offerteaanvraag. Lfl aan OC. Wij maken hiervoor liever geen offerte. OC aan F&G. Offerte-aanvraag. F&G aan OC. Prijsopgave (ook disp. veranderingen II. B16 -> vulst) OC aan Wijkraad. Accoord met offerte. Werkzaamh. tot welke omvang? Vereniging "Oranjekerk" aan OC. Revisie opgedragen aan Pels. OC aan KV. 's-G. Mededeling vorige.

Gl.inv. 29/4'98 en 6/5’98.

's-Gravenhage, Hervormd Kerkelijk Centrum Melis Stokelaan. Zie Herv. Noodkerk in wijk Morgenstond.

132

's-Gravenhage, Hervormde Paaskerk. (Wijkgemeente 21). Arch. G.Westerhout te 's-G. 18/7'50 Ontwerp Hw P8 Rf8 O4 Spf4 Qf3 O2 Mxt11/3'5-6st T8 Rw Hp8 P4 Rf4 O2 PQ11/3 Gh2 Sch2/3'4st Dlc8 Ped Ged16 O8 O4 Nh2 Mxt2'4st Fg16 T4 2 kopp (*2 exemplaren. Op één bijgeschreven "van Flentrop" op andere: Qd16, Rw: Reg4 Ped Co2. 26/7'50 OC aan KV. Advies: Over plaats orgel. Grootte 22 à 25 reg. Hw en rw. ped ter zijde. Moeilijk de zaak zo te situeren, dat koor vanaf klaviatuur wordt geleid. Heeft dit wel zin? Kan wel met electr. tractuur, maar ... Taak kerkkoor nog te onduidelijk. Orgel is belangrijkste element voor kerkmuziek. Wordt voor koor a capella zang niet de juiste vorm? Advies Fl, arch. voorzieningen. 28/8'50 Weer een dispositie. Nu met P16. 7/9'50 OC aan KV. Toelichting bij Offerte Fl. Architectonisch is zeer ondiepe bouw noodzakelijk. 16' ped nu in front; instemming met ontwerp architect. 23/2'51 "Ontwerp voor een orgel voor de Paaskerk te Den Haag." Qd16 P8 Rf8 O4 Spf4 Qf22/3 O2 Mxt11/2'5-6st T8 Rw Hp8 P4 Rf4 O2 PQ11/2 Sq2st Sch4st Dlc8 Reg4 Ped P16 O8 O4 Mxt2'4st Fg16 T4 Cnq2 C-f''' C-f' 15/9'53 Fl aan Ous en aan OC. Opgedragen deel o gereed (Hw), boringen waartegen Ous bezwaar had, vervallen. 20/10'53 OC aan KV. O gekeurd door Eé en Ous. Nog geen definitieve eindkeuring. Op details hebben wij nog aanmerkingen. 3/11'53 OC aan Fl. stukje van een welarm gebroken, veel pijpen door verschuiving in te wijde roostergaten, Mxt heeft opgesoldeerde stukken, T is onegaal en geeft duidelijke ondersecunde, P8 te traag, heeft bijgeluiden, Rf8 heeft bijgeluiden en "kookt" in de bas, gaten in windlade, conducten zichtbaar vanuit kerk. 18/5'54 OC aan KV. Keuringsrapport in gunstige zin. "Grote toon" ondanks geringe omvang. Qua klank goede vooruitgang t.o.v. vorige door hem vervaardigde o's. 17/3'55 Fl. aan ? Prijsopgave uitbreiding met Rw ineens of in 3 fasen. 10/5'55 KV aan Fl. Opdracht Rw (ineens). 24/12'55 OC aan Fl. Bevestiging onderhoud: Alle pijpwerk van Rw wordt door beter vervangen. Intonatie in geest van rugwerk te Loenen. 2/2'56 Wijkraad aan KV. Aanvankelijk hadden Eé en Hü geen aanmerkingen op het pijpwerk. Nu door Fl. met wie zeer prettige relaties worden onderhouden, onnodige kosten gemaakt. 20/3'56 OC aan KV. Nadere mededelingen. Bij onderzoek in de Paaskerk bleek sprake van zeer slordig soldeerwerk. Fl's goede pijpenmaker was naar een concurrerende firma vertrokken. Fl bood zelf aan, de door de deskundigen aangewezen registers te vernieuwen, desnoods alle, hetgeen ook is geschied. Grondige contrôle in werkplaats niet gebruikelijk en niet doenlijk. Er waren al wel toen opmerkingen over de te harde intonatie. 18/4'56 Fl aan (OC). Ergernis over Eé, die zich over van alles uitte tegen de intoneur ondanks verzoek Fl dat niet te doen. 26/4'56 (Schokking?) aan Eé. Terechtwijzing. 7/11'56 Gen.fin.raad der N.H.K aan (OC). Waarom is keuringsrapport er nog niet? 9/11'56 OC aan Fl. Opmerkingen na eindkeuring: Plenum Rw te hard, Dlc onegaal. 10/11'56 Fl aan (OC). Zullen aan wensen voldoen. Maar niet nu. 10/11'56 OC aan Gen.Fin.raad der N.H.K. Moeilijkheden wederom onvoldoende intonatie. In vroeger stadium volstrekt onvoldoende geconstrueerd pijpwerk. 26/4'57 OC aan KV. Thans resultaat bevredigend. 2/3'59 Fl aan wijkraad. Offerte voor toev. pedaal P16 P8 O4 Mxt4st Fg16 T4 Cnq2. 4/5(?)'59 OC aan Fl. Opdracht. 2/1'60 Fl aan OC. Mensuren Ped.registers. 29/4'60 OC aan KV. Over ingebr.n. die op 5/4 plaats vond zonder overleg en zonder eindkeuring. 1/10'60 Fl aan A.W.Sabel te Z'dam, Opsomming feiten: Hieruit: eind mrt keuring Eé, Hü, Ed. die aanmerking hadden op Fg16 5/4 ingebr.n. (gespeeld door G.Stam) Half mei wijdere Fg16 geplaatst. Daarna wat nog niet is betaald. 3/10'60 Sabel aan OC. BS bij vorige, naar aanleiding van "Uw mededeling, dat Fl achter de rug van de Orgelcommissie veranderingen aanbracht aan het orgel .." 5/10'60 OC (Doeve) aan S. Uitvoerig overzicht gang van zaken. Waarom opgesoldeerde stukken op Mxt ongewenst zijn. Weinig zangrijke klank P16 deels geweten aan beton in kerk. Over vroegtijdige ingebruikneming, oorzaak controverse. Zonder overleg dikke metaalstrips aan onderlabia fr.p. P16 aangebracht. 30/3'61 OC aan Fl. Strips, wegens onvoldoende stabiliteit aangebracht, esthetisch en orgelbouwtechnisch niet in nw orgel verantwoord. Hr Fl toegezegd de voeten te vernieuwen. Verzoeke onegaliteit in ped.tongwerken weg te werken. 13/6'61 OC aan Fl. 1. Enkele tonen komen zeer laat. 2. De losgemaakte en opnieuw gesoldeerde voeten niet in overeenstemming met uiterlijk bestaande pijpwerk. 19/6'61 OC aan Fl. Voeten in orde. 2 tonen spreken nog te traag aan. 27/7'61 OC aan KV. Goedkeuring orgel. Gl.inv 14 en 18/5’98.

's-Gravenhage, Herv. Pauluskerk, voorm. orgel (Uit map Pauluskerk) 20/10'60 B&T aan Eé. Rapport over o. (Geen prijsopgaaf). ca 70 j oud, degelijke makelij, P8 (C-H met V zink pneum) B16 (c' vrij nw pijpw) Rf8 V8 (niet oorspr?) O4 (c, nw) F4 (C-Fs op, rest con) Wf2 (af c' con) 22/3-2) Kl. voor, wipklavier met celluloidbeleg. Weinig door-en bijspraak p in goed staat. Sleepl. van grenen, chrom. opst. O wel in andere kerk op te stellen na nazien op onderdelen, schoonmaak en intonatie. Ik heb hem op datum in volgende gevoegd 14/5’98.

133

's-Gravenhage, Hervormde Pauluskerk (wijkgemeente 26: Vogelwijk). 21/3'58 plOC aan (OC). Welke kerken hebben ongeveer zelfde grootte als de in'54 in gebruik genomen Pauluskerk waar wij o's kunnen beluisteren. 14/4'58 OC aan plOC. Engels zal contact opnemen, lijst van 12 o's gr.deels onder OC gebouwd van vV, vL en Fl. 9/9'58 plOC aan (OC). Inmiddels 2 orgelreizen gemaakt. 22/11'58 vV aan Wijkraad Hw P8 Rf8 O4 F4 O2 Mxt4,5,6st T8 Rw P4 Hp8 Rf4 Gh2 of Qd2 Q11/3 Sxq2st (a) Sch3-4st Dlc8 Ped P8 Sb16 Fg16 Sch4 3 kopp 3/6'60 vV aan stichting Pauluskerk. Reactie op besluit ook Fg16 te doen bouwen. 27/6'61 Wijkraad aan OC. Ingebr.n. op 6/7. Uitnodiging te spreken. 27(?)/6'61 OC aan Persbur. HK. Bericht ingebrn. disp. als 22/11'58 Rw 2' is Gh. 29/6'61 OC aan KV. Reactie op uitnodiging. Voorz. zal eindk.rapp. aanbieden, Hü zal spelen. 6/7'61 OC aan Wijkraad. Rapport werkzaamh vV. Intonatie ondanks ongunstige acc. omstandigheden geslaagd. 7/2'64 PCT aan OC. Verwijt gegevens Pauluskerk en plannen Duinzichtkerk te 's-G niet te hebben doorgegeven. 15/2'64 OC aan PCT. Reactie. Onduidelijkheid wie opdrachtgever is. etc. Gl.inv. 14/5’98.

's-Gravenhage Hervormde kerk "Uw Koninkrijk kome". wijkgem. 8/9 24/8'61 17/10'61 18/10'61 18/10'61 26/10'61 27/10'61 27/10'61

OC aan Wijkraad. Vernomen plannen vervanging o. Etc. KV 8/9 aan OC. Reactie. We willen een pedallion zoals gebracht door vdBurg A'foort. OC aan Wijkraad. Pedallion is electr"o"? Ten sterkste ontraden. OC aan (centrale) KV. In kerkordelijke zin is el.app. een orgel, zodat goedkeuring van PCT nodig is. Wijkraad aan OC. Pedallion is electr. aangedreven harmonium met 2 man en ped. 1. Kan OC worden ingeschakeld zonder hoge kosten? 2. Hoeft de procedure niet via de centr. KV te lopen? OC aan KV. BS OC aan Wijkraad. Voor harmonium geen toezicht OC vereist. Als men ons vraagt of een harmonium adequaat is voor begeleiding gem.zang, is antwoord ontkennend.

Voll.inv. 18/5'98. wijkgem. 8/9 genoemd in schrijven dossier Bethel 9/10'61.

's-Gravenhage, Voormalige Hervormde Wilhelminakerk 1. Wijkgem 13. 10/9'56 6/12'56 18/1'57 21/2'57 •

OC aan Wijkbestuur. Positief eindrapport over door vV geleverd positief, berekend voor kerk half zo groot als de W.K. Dus beschouwen als tijdelijke oplossing. OC aan KV. Vlekken op fr.p. geconstateerd, gevolg van scherpe schoonmaakmiddelen kerkvloer. Advies schoonmaak door vV. KV aan (OC). Baksteen metselwerk wordt na bouw met zoutzuur schoongemaakt om cementresten te verwijderen. Orgel te vroeg in nw krk geplaatst? vV aan OC. Kosten schoonmaken. Nog wat corresp. hierover. Niet duidelijk of werk is uitgevoerd.

Inv. Gl.inv. 18/5'98. Het volgende stuk lag apart als "wijk 13". Dat blijkt de Wilh.kerk te zijn.(inv. 29/4'9)

18/5'61

OC aan Wijkraad. Antw. op tel.gesprek met Blom. Over circulaire die niet compleet was.

's-Gravenhage, Hervormde Willemskerk. 10/10'52 15/12'61 11/1'62 21/3'62 21/3'62 9/4'62 16/4'62 27/4'62 24/5'62

OC aan KV. Zullen van advies dienen. (verder niets uit deze jaren). KV aan OC. Bemiddeling gevraagd bij overpl. o Wk naar Julianakerk. KV aan OC. Willen electr. mechaniek door mech. vervangen. OC aan OKW. Op o (Kam & vdM 1856) plakkaat uit oorlog ter vrijwaring omsmelten. O waarsch door vL omgebouwd. Is goedkeuring nodig? OC aan KV. O kan in JK op galerij tegenover kansel na aanpassing daarvan. Plaatsing Man II is zeer slecht mede door aanbr. zwelkast. O geëlectrificeerd. Pijpw. opgeschoven. Eerst nagaan of o monument is. KV aan OC. Vraag over bouwkundige toestand galerij en plaats speeltafel niet beantwoord. Vlgs informatie o niet op mon.lijst. OC aan vL en Lfl, Offerteaanvraag. Lfl aan OC. Offerte. vL. aan OC. BS bij offerte (die er niet is).

Gl.inv. 18/5'98.

's-Gravenhage, Hervormde Zuiderkerk. 8/2'58 15/11'58 19/11'58 1/4'59 20/11'59 6/6'61

Lfl aan KV. Onderzoek, rapport en offerte. 1892 Bätz & Co.Neogotisch. Werk: Schoonmaak, laderestaur, mech. onderdelen vernieuwen, etc. Evt. Q 2 2/3 -> enge ged 4', Mxt met 1 koor uitbr., evt op II. V8 inkorten tot Qf 2 2/3 af cs. KV aan (OC). Besloten op offerte van Lfl in te gaan, schoonmaak etc, verv. windmach. niet disp.verb. OC aan Lfl. Opdracht. KV aan (OC). Lange levertijd onaanvaardbaar. OC aan Lfl. KV alsnog accoord. OC aan Lfl. Nog geen keuringsrapport: 1. Zwijgers in Trompet, 2. hinderlijk geluid bij openen reg.trekkers, 3. niet stabiele wind, 4. Koperen delen met lak bestreken. Hangt dit samen met gasverwarming?

134

23/6'61 11/7'61? 19/7'61 •

Lfl aan (OC). 1 en 2: verholpen, 3. klacht organist niet gegrond (leegspelen bij vol accoord in gr.octaaf), we kunnen grotere windmachine plaatsen. 4. Ja. OC aan KV. Eindoordeel. Nu verende sleepconstructie. "Tour de force" die organist wil komt bij normaal gebruik niet voor. Toch is Lfl bereid ... OC aan KV. Bericht ontvangen: grotere windmachine geplaatst. Geharrewar over rekeningen

Gl.inv. 18/5'98. Zie ook G.Vrijdagkerk 27/9'62.

's-Gravenhage, Kloosterkerk (Stichting Duinoordkerk) z.d. 3/9'60 7/9'60 19/10'60 22/11'60

Mr C.A.Baron Bentinck (voorz bestuur Stichting) aan OC. Willen in slechte staat zijnd o vervangen door nieuw van Marcussen. Overleg met OC. OC aan Bestuur. Reactie. Bentinck aan (OC). Accoord met voorstel Engels als deskundige. Bentinck aan OC. Deskundigen hebben vastgesteld, dat huidige o niet is te reperaren. Nw orgel komt 1 verdieping lager dan het oude. OC intern. Tel.gespr. met Bentinck o.a. toch nog oriëntatie op andere buitenl. orgm's met name franse.

Inv. 6/5’98.

's-Gravenhage, onbekend Brochure, waarin iets over in aanbouw zijnd orgel in een kerk door F&R. 's-Gravenhage-Oost, Gereformeerde Triumfatorkerk. Foto. 's-Gravenhage, Remonstrants Gereformeerde Gemeente. Kerk "aan de Laan". 13/1'58 9/6'58

• 4/4'64 10/6'64 15/6'64

RGGem aan (OC). O voldoet niet. 1860 gebouwd, 1940 modernisering en vergroting door Klais begonnen, electr. speeltafel. 1954 weer in gebruik na ombouw en revisie. Uitbreiding van 25 reg. naar 57 (later plan 48) om fin.r. niet doorgegaan. O is te luid, uiterlijk niet af (geen kas), hoe te voltooien? Is o waard er werk aan te besteden? OC aan bestuur. Verslag onderzoek. O. Flaes, 1950 toets en reg.tractuur electr. gemaakt met behoud sleeplade. Indeling cancellen veranderd.Slepen te traag na inschakelen. Toch al wijde mensuren door opschuiven nog wijder gemaakt. Aantal kerns vernieuwd ter verwijdering van kernsteken. Wat allemaal verbeterd zou moeten worden. We neigen naar advies nieuw orgel. Corresp. o.a.: Mag Klais het rapport zien? RGGem aan OC. Bedoeling o te vervangen door een nw. voor een gebouw van ca 500 zitplaatsen, zodat het later gemakkelijk kan worden overgeplaatst naar een modern kerkgebouw. Bemiddeling bij offerteaanvraag gevraagd. OC aan RRGem. Bevestiging bespreking (2 leden RGG en Hü). Huidige instr. nauwelijks meer bespeelbaar. Orgelreis. Disp. A (Hw Brstw P) en B (Hw Rw Ped) voor offerteaanvr aan Fl dK, Lfl, Vdg, vV. Lfl aan OC. Offerte

Inv. 18/5'98.

's-Gravenhage, Remonstrants Gereformeerde Gemeente, Kapel West Laan v.Meerdervoort 955. 28/3'60 RGGem aan OC. Advies gevraagd aanschaf o voor kapel West. 9/4'60 OC aan RGGem. Engels, met wie U reeds contact hebt, zal zich met U in verbinding stellen. 17/12'60 vV aan Kr. Offerte voor P8 Hp8 O4 F2 Mxt4-5st, Brstw Ged8 Rf4 P2 Sifl1 of Q11/3 Rg 8, Ped B16 P8tr Fg16 Sch of VH4, kopp C-f''' C-f' 12/1'61 Kr aan Engels. Verzoeke door vV 17/12'60 geoffreerde o. te bestellen, Brstw en Sch4 (of Vh4 in ped) reserveren. 23/1'61 OC aan vV. Opdracht. 4/8'61 OC aan RGgem en aan vV. Engels niet meer als deskundige bij OC werkzaam, Eé zal zaak begeleiden. 17/1'62 vV aan OC. Wij kunnen niet verder zonder tekeningen der kerk. 25/1'62 RGGem aan OC. BS bij (deel der) tekeningen. 12/3'62 RGGem aan OC. Accoord met tekening vV. 16/5'63 OC intern. Blijkt dat bij ingebr.n. ook op oude o wordt gespeeld. 28/5'63 OC aan Persbureau der NH Kerk. Mededeling ingebr.n. op 31/5. Disp. (zonder Brstw en Sch4 1/11'63 OC aan RGG. Eindoordeel in gunstige zin. Inv. 18/5'98.

's-Gravenhage, Nieuwe Kerk. • Aantekeningen 4/6'60

24/6'60

OC aan KV. Rapport en advies. Aanduiding 1867 C.G.F.Witte. Oorspr.o. 1702 J.Duyschot (vlgs Hess). Disp. vlgs Hess is geloofwaardig. Nog geen arch.stukken geraadpleegd. Laden Witte. Kassen aan achterzijde gewijzigd. Huidige disp.: Hw P16 P8 Bp8 B8 O4 F4 Q3 O2 Co5stdc Mxt4-5st(fs'51/3) T16 T8 Rw P8 Hf8 Qd8 O4 F4 O2 C06st Mxt3-4st (fs'' 51/3) T8 Bvw P8 Rf8 Gmb8 O4 F4 F2 Clar8 Ped voorber Sb16 O8 O4 Vln8 Bz16 Tb8. Uit voorl.onderzoek: Van Witte: Hw T16 en 8, Co F4 Mxt Rw: T8 Co Mxt, Bvw Clar Rf8 Gmb8 F2. Overige vrij zeker Duyschot, door W gewijzigd, kernst en deels overlengte Gebreken lade en tractuur. Pijpwerk vrij gaaf. Worm in kassen. Advies hist. rapport te laten maken voor reconstructie Duyschot-toestand. OC aan KV. Suggesties, i.v.m. subsidie

135

7/12'60 25/5'61 4/10'61

KV aan OC. Laten zaak voorlopig rusten. OC aan KV. Krantenbericht: Subsidie toegezegd. Met klem aangeraden stappen te ondernemen o.restauratie te laten samenvallen met kerkrestauratie. KV aan OC. Kerkrestauratie nog niet aan de orde. Voorlopig geen historisch onderzoek.

Gl.inv. 6/5’98. Onder Bolt is het orgel gerestaureerd, waarbij de Witte-toestand bleef gehandhaafd en pedaal toegevoegd.

's-Gravenhage, Rusthuis Hervormde diaconie. 25/3'52 3/12'52 1. 2. 21/2'53

29/5'53

20/9'54

OC aan KV te Den Haag. Rapport o. door diaconie te koop aangeboden, opgeslagen in de Willemskerk. 1870 Maarschalkerweerd. 2 man. één lade met 2 kleppenkasten. Lade goed gemaakt maar in slechte staat. Dunwandig pijpwerk, kernsteken, dichte voetopeningen, expr. Advies nw orgel met gebruik van bruikbare onderdelen. OC aan Diaconie. Bevestiging bijstand voor verbouwen, deels vernieuwen en opstellen in grote zaal Nieuwe huis van Uw in W.k. opgeslagen o. evt. wijzigen nazien en plaatsing in Rouwkapel van het Nieuwe huis van het kleine orgel, thans in gebruik Parkweg 15. Ous aan Diaconie. Retourneer offerte vL van 9/8'52, "betreffende de restauratie van het daarin genoemde orgel" waarmee wij ons kunnen verenigen. Extra prijs voor verv. zinken front. Idem Offerte vL voor overpl. en herintonatie orgel voor de rouwkapel. Betr. o in kerkzaal: Sb moet naast of achter man.lade. In beide gevallen acoustisch ongustig. vL aan Ous. Offerte verplaatsing (ook demontage! dan kan het dus niet het o zijn in de WK opgeslagen) van het v.m. Weeshuisorgel ter plaatsing in de Kerkzaal van het Rusthuis van de Diaconie der Herv.Gem.orgel Rusthuis der Herv. Diaconie, evt. verpl. of vervanging Zinken Prest.p. P8 Hp8 O4 Mxt2'3-5st Sxq3st (deels uit Co) Pos Rf8 F4 P2 (nw) N11/3 (uit Wf) Ped Sb16. VEKA. C-f''' C-d' 3 kopp trem. OC aan KV. Keuringsrapport twee o's. Veel hoofdbrekens, omdat o's eigenlijk niet voor huidige ruimtes geschikt waren. "terwijl de bijzonder goed klinkende begrafeniskapel de kwalitatief minder goede eigenschappen van het huisorgel wegneemt"

Gl.inv. 18/5'98. (alles wel wat duister)

's-Gravenhage, Vrijzinnig Hervormde Houtrustkerk. Programma lezing en concert op 2/8'42.

's-Gravenmoer, Hervormde Kerk. 18/8'61 5/9('61)

OC aan KV. Vernomen plannen restaur. kerkgebouw, etc. KV aan OC. Hebben in overleg met Ous Dr Vente opgedragen rapport uit te brengen.

Voll.inv. 19/5’98. O 1821 Verbeek en Smidt te 's-Hertogenbosch, voltooid door C.v.Oeckelen, Breda. Bijna alle pijpwerk is veel opuder dan 1821. Restauratie o.l.v. Vente door dK.

vO

's-Gravenpolder, Hervormde Kerk. 7/2'57 19/2'57 2/3'57 11/4('57) 6/6'61 22/7'61 9/8'61 26/9'61 11/10'61 7/11'61 8/11'61 11/12'61 4/1'62 18/1'62 13/2'62 27/2'62 23/5'62 30/5'62 27/7'62 •

OC aan KV. Rapport onderzoek i.v.m. restaur.kerk. o ca 1920 Standaart pneum B16 P8 Rf8 VdG8 VxC8 O4 F4 Wf2 Mxt4st Ped Sb16tr. Kas met jaartal 1878, dieper gemaakt. Toestand afgezien van beetje houtworm en schimmel redelijk. Advies: Geen inkisting (geeft schimmelvorming), demontage door Olieman. OC aan C.H.v.Oosten, Orgm's te R'dam-Overschie. Aanvraag offerte demontage. vOosten (vh A.M.Olieman). Prijsopgave. (Afschrift van telegram) OC aan vOosten. Opdracht. OC aan KV. Van v.Oosten is te weinig werk bekend. O.i. komt B&T in aanmerking voor herplaatsing orgel. KV aan OC. Wij willen geen kosten anders dan die welke voortvloeien uit de kerkrestauratie. Verzoeke 2 offertes aan te vragen, 1. voor allernoodzakelijkst herstelwerk en plaatsing, 2. volledige contrôle- en herstelbeurt. B&T aan ? Offertes plan a en b. Hieruit blijkt, dat veel pijpwerk tijdens opslag is omgevallen en ernstig gedeukt. OC aan KV. Commentaar op offertes. Kosten a gedekt door kerkrestauratie. Advies: Plan b. KV aan OC. Levertijd te lang. Verwijt, dat daar vooraf niet naar is geïnformeerd. Adressen van Blank, Verweijs, Kamphuis en G.A.C de Graaf. Hierop aantekening voor Hü: KV vroegtijdig gewezen op onwaarschijnlijkheid o tijdig gereed te hebben. Blank en (misschien) dG offerte vragen "voor dit toch niet zo bijzondere instrument"? Blank aan OC. Offerte (hij geeft geen plan a en b, hoewel daarnaar wel was gevraagd). OC aan Bl. Graag 2 bedragen; waarom KV dat wil. Bl aan OC. Nu 2 bedragen. OC aan KV. Alles wat Bl offreert komt overeen met goedkoper plan a van B&T> Advies zich alsnog te beraden. OC aan Bl. Opdracht. Bl aan OC. Extra kosten wegens slechte wijze waarop orgel is opgeslagen. OC aan Bl. KV gaat accoord met verhoging. Bl aan KV. Rekening met extra bedrag omdat muizen pistons en kegels in de pedaallade hadden verteerd. OC aan Bl. Aantal opmerkingen na bezoek orgel. OC aan KV. Nog een mankementje, bij eerstvlgd stembeurt te verhelpen. Corresp. over nalaten betaling omdat Hü zijn fiat nog niet had gegeven.

Gl.inv. 19/5’98. Foto in achief aanw. (kennelijk Bätz) Oost: Oorspr. o. 1780-82 G.T.Bätz voor R.K.te Mijdrecht. 1 man. 9 st. Disp. bij Broekhuyzen. 1879 door Maarschalkerweerd vervangen, Bä tz-o door M gepl. in 's-Gravenpolder. 1914 Standaart: nieuw o in kas. 1960 ter bekroning middentoren David met harp aangekocht. Labialijn frontpijpen nu andersom vergeleken met oorspronkelijke.

's-Gravenzande, Hervormde Kerk, Heenweg. 136

• 11/11'55 26/6'56

Voorbereidende correspondentie over o in nieuw te bouwen k. OC aan vV. Opdracht bw 1 kl o 7 stemmen vlgs plan A van offerte 7/7'55 (niet aanw.) OC aan KV. Eindrapport in positieve zijn.

Gl.inv. 19/5’98.

Grensholm, Huisorgel van Baron v.Mannerheim. Foto’s front en klaviatuur. (Mededeling Cor Edskes)

Greup, Hervormde Kerk. (gem. Mijnsherenland). 1/12'58 plOC aan Gen. syn NHK (?). In Hoekse Waard verschillende buurtschappen met kerkelijk en maatschappelijk leven en sterke verbondenheid, w.o. Greup. Kerkje beheerd door Commissie waarin KV-leden Mijnsherenland. Men wil o'tje uitbr. met Sb16 maar kan het niet financieren. 27/12'58 OC aan plOC. Hü zal onderzoek instellen en nagaan of o kan worden uitgebreid en of hulp NRF mogelijk is. 4/5'59 OC aan Gen.syn. Geen termen gevonden NRF ervoor te interesseren. 4/5'59 OC aan ds J.Th.Quak te M'land. Geen watersnoodschade. Vóór oorlog V&vK. pneum P8 Hp8 VdG8 O4 Wf2 Trem, alles b/d, superoctk, pedk 3 vaste C. Sb16 voorbereid. Front zink, expr, kernst kas vuren en triplex. Zolang er geen geld is voor bevredigend nw o. Geen uitbreiding van dit o. geadviseerd.

Grevelduin-Capelle, Hervormde Kerk. alles z.d. Gezien gebruikte papier ca 1950 z.d. (Onleesbaar) aan Eé. Disp. orgel Hw. Links B16 Fltr8dc Hp8 Fldouce4 VxC8 Mxt4st T8b Cl4 Rechts P8 VdG8 O4 SupO2 Co4st Clar4 T8dc Sb16 Brstw Links Vh8 Qf3b Dulciana8 F4 B8 Rechts Dbl2 Qf3dc Spf2 Flh8 P4 treden: PedII ped I Tremolo Koppeling z.d. OC intern. Opmerkingen over deze zaak en over Dinteloord. Voll.inv. 19/5’98. Dat het de Herv. Kerk is blijkt niet uit de stukken, maar uit eigen archief (vO) Het orgel is 1820 gebouwd door B.P.v.Hirtum, Hilvarenbeek (Boekzaal 1820 ! p 604), later ernstig onttakeld, door Lfl in 1952 gerestaureerd en van electrisch pedaal voorzien (naast reeds aanw. pneum. Sb).

2de versie. Was er dan al een map Grevelduin? Er is een klein verschil. Ik heb het nog niet kunnen nakijken vO. z.d.

Kladje Links: B16 Fltr8 Hp8 Fltr4 VxC8 Mxt4st T8b Cl4, Rechts: P8 VdG8 O4 SO2 Co4st Clar8 T8dc Sb16 Brstw Links: VH8 Qf3b Dulciana8 F4 B8 Rechts: Dbl2 Qf3dc Spf2 Flharm8 P4 4 treden: Ped II Ped I Tremolo Koppeling.

Aanvulling (vO): In 1952 is het orgel gerestaureerd door Lfl, die enige stemmen (die door Koppejan in de jaren 30 zouden zijn geplaatst) heeft vervangen: Hw: Fltr -> Q3, Cimbaal 2 st op plaats Cl4, Cl4 op plaats Clar 8. Pos thans: links Vh8, Sq 2st bas, Qf 1 1/3, Flute 4, Bourdon 8, Rechts: Sch3st, Sq2 st dc, Spf 2, Flharm 8, P 4. Ped Thans B16 pneum (die er al was), rest electr (wellicht unit): Ob8 Kb4 Fg16 Bass8 De man.omvang is C-f''', Ped C-f'.

Grijpskerk, Hervormde Kerk. Aantekeningen, o.a. disp. • 4/2'58 10/2'58 26/4'58 26/4'58

•

KV aan BRC. Pas onlangs windmachine aangebracht door een electromonteur. Geeft storend geluid. Welke adv. kan oordeel geven? OC aan KV. Ed zal onderzoek verrichten. OC aan KV. Over verwarming die op verkeerde plaats uitmondt. Houten delen door uitdroging gescheurd met alle gevolgen van dien. OC aan KV. Rapport toestand orgel. 1831 v.Dam Hw P8 B16 O4 Fldcdc8 Hp8 Q3 O2 Mxt3-4st T8bd Bvm P8 Hp8b Fld8dc Fld'am4 Wf2 Clar8doorsl Trem C-f''' C-d'aangeh. Slechte toestand lade en mech. Pijpw van div. makelij, ook zink, deel met overlengten sterk beschadigd door onoordeelkundig stemmen. Windvoorziening volkomen ontoereikend en onjuist aangelegd. Verwarming zal genadeslag geven. Restaur. dringend nodig. Nog wat geschrijf.

Gl.inv. 20/5’98.

Grijpskerke (Zld), Hervormde Kerk. 11/11'61 • 7/5'62 12/6'62 23/7'62 •

HGem aan OC. KV niet aangepast, willen toch advies betr. Standaart o. 1910. Correspondentie: Hü zou komen. OC aan KV. Verslag oderzoek. H.Standaart mech met ped pneum (zoals uit vervolg blijkt) 1910 P8 Hp8 Gmb8 VxC8 Mel4 Wf2 Co4st C-f''' C-d' aangeh met B16. Zink, expr, kernst, ondeskundig gestemd. Gebreken. Geen kostbare restaur. laten uitvoeren. Advies: Vierdag offerte herstel vragen. Vdg aan KV. Offerte. OC aan Vdg. Opdracht. Corresp. over vertraging en over kosten OC.

137

12/8'63 5/11'63 • 9/7'64

OC aan Vdg. Bevestiging bespreking. Wat nog niet goed functioneert. Ds P.L.J.Wapenaar te G. aan OC. Klachten over Vdg. die niet komt opdagen. Moeten we de vroegere "orgelmaker" (Harthoorn) weer inschakelen? Na nogal wat heen en weer geschrijf: OC aan KV. Vdg heeft aan verplichtingen voldaan. Voor wat er nog aan mankeert is de orgmaker niet verantwoordelijk (gezien kwaliteit orgel).

Gl.inv. 3/6’98.

Groede, Hervormde Kerk. • Aantekeningen. 18/12'42 10/9'49 12/10'49 z.d. 18/10'49 21/10'49 15/11'49 22/11'49 15/12'49 28/3'50 1. 2. 3.

4/4'50 5/4'50 20/10'50 20/11'50 5/1'51 18/1'51 19/2'51 • 4/10'51 24/11'54

P.M.Haste te G aan Commissie (welke?). Sanders wil beginnen. Kunt U nu niet eens komen? Sanders aan KV. Begroting schoonmaak, vrijblijvend omdat zij het orgel na '45 niet meer hebben bezocht. T8 moet, zoals in '32 al meegedeeld, worden vernieuwd of vervangen door vulstem. Sa aan KV. Bevestiging opdracht, hierin vermeld: stukgeschoten kleine onderdelen. (Onleesbaar). Over orgel. Ped. moet doorlopen tot d'' (!), zware speelaard, combinatie Hp en VdG, wil 2de klavier en vrij pedaal. KV aan OC. Schade door oorlogshandelingen. Willen disp.verandering. Advies gevraagd. OC aan KV. Alvorens advies, moeten we eerst onderzoek verrichten. Sa aan KV. Over taxatie van schade door brand in de toren, waarin pijpen lagen opgeslagen. Spanjaard aan ds Boere te G. Taxatie schade. Percentage ca 60%. Pijpen onherstelbaar. Nieuw front nodig: omsmelting. Sa aan KV. Wanneer kunnen we beginnen? OC aan KV. Verslag onderzoek. Reparatie pijpen door Eversdijk zo slecht geschied, dat soldeerwerk opnieuw moet worden gedaan. Geen vern. T8 zoals Sa voorstelt, alleen wat reparatie. Geen omsmelting front zoals Sa voorstelt maar schoonmaak, alleen schadeherstel. Wat wel moet (en niet onder oorlogschade valt): Intonatie deel B16, rammelvrij maken klavier, lek in balg lijmen, anti-houtw.behandeling. Sa kan dit doen, mits onder toezicht OC. KV aan OC. Herstel onder toezicht OC geaccepteerd. OC aan Hen. Over Groede. Nuenen wil oordeel over offerte Spiering, geldt hiervoor hetzelfde als destijds voor Harderwijk Evangelisatie? OC aan Sa. KV'n Groede en Veere hebben door uitermate trage gang van zaken contact met U verbroken. (OC) aan KV. Uiteenzetting gang van zaken met Sa. Als er al een opdracht was (11/10'49) is deze door nalatigheid vervallen. OC aan Sa. Geven U nog een kans onder voorwaarden: 1. Binnen 2 weken offerte, 2. binnen 2 maanden na opdracht werk uitgevoerd. Sa aan OC. Offerte voor "voorzien" van door Eversdijk uitgevoerde reparatie van pijpwerk, schoonmaak, herintonatie B16, bevilting klav, lekkage balg dichten, houtw.bestijding, aanbr. windmach. OC aan Sa. Opdracht. Aantekeningen, mogelijk betrekking hebbend op keuring. Op achterzijde: J.F.Kruse, Leeuwarden, Trbd, O2 Q3 Fld'am4 O4 PetitB8 VdG8 B16 P8 C-f''', C-g 1. OC aan KV. Werk Sa op paar kleinigheden na goedgekeurd. Vertrouwen dat hij dat in orde zal maken. OC aan KV. Advies vL te kiezen voor geregeld onderhoud aan o.

Bijna voll. geïnv. 19/5’98. 1. Deze gegevens slaan inderdaad op dit orgel: Kruse 1903. Ook dispositie klopt.

vO

Groede, Rooms Katholieke kerk. Foto met dispositie. Groenekan, Hervormde Kerk. (KV Blauwkapel). 12/5'53 KV aan Eé. BS bij gegevens over "plaatsen van ons orgel in de noodkerk". Het is in de oorlog afgebroken door Sanders. • Aantekeningen. Gekocht door v.m. organist Romviel, afk uit Pakhuis in Amsterdam Kam & vdM 1844 C-f(''') C-c H8bd Fl4doorl O4bd O2 Dlc8bd doorsl Subbas (vast reg) Pr4 (??) Cel aangezet aan lade, v Sal gaten in dak, afmetingen. 7/7'53 OC aan KV. Rapport en advies i.v.m. evt. overpl.o. uit Noodkerk naar in aanbouw zijnde k. Oorspr. 1 kl huisorgel, later beperkt uitgebreid, waardoor eenheid in meubel en instrument is verstoord. Advies: Zo weinig mogelijk kosten eraan besteden, passende kas laten maken. Als men Sanders niet meer wil: vL. Sparen voor nieuw orgel. 9/10'53 OC aan KV. Dank voor brief 10/8. Nota. Voll.inv. 19/5’98.

Groenlo, Hervormde CalixtusKerk (in eerste brief ook Laren/Gld.). 4/11'48

Leg aan "geachte Vrienden". Kerk 24/2'45 ernstig door bom getroffen. Gewelf boven o stortte in. Frontpijpen vielen te pletter in de kerk. Door vrijwilligers restanten o. overgebracht naar zolder van gebouw der Ned.Herv.k. in de Notenstraat, de laden op een wat later tijdstip. Het is XIXa gekocht in Stadtlohn als 2de hands instrument. Pijpw. (XVIIIB) kan niet meer hersteld worden (te zeer beschadigd), was van goede makelij. Reconstructie dispositie uit

138

31/8'49 6/9'49 z.d. 30/6'50

aanwezige reg.plaatjes en boringen in de lade. Verm. volgorde: P8 Op.pl B16(dc?) Ged8 O4 Op.pl Q3 O2 Mxt(dc4' / b2') T8dc / b. Lade lijkt jonger dan pijpwerk (bij opstelling in Groenlo gemaakt?). C en Cs-laden lijken nog in goede staat. Open plaatsen wel ooit bezet geweest (gaten in pijpstok) II was verm.: Hp8 Viool8 Fl4ged Qf3(bas ged) Gh2 Mxt(11/2'bas / 3'dc) Klar8(doorsl). Er zijn 9 slepen, dus één loos of van vroegere bas/dc-deling. Lade, deze uit één geheel, even oud als die van I) waarsch. ook nog goed. C-f''' aangehP. Subsidie aangevraagd voor wederopbouw orgel. Afgewezendoor OKW, omdat de Rijks orgelcommissie had medegedeeld: karakter van het o. ca 1900 ingrijpend gewijzigd en aangetast, kon niet meer als monument worden beschouwd. Deze mededeling verm. afkomstig van Bouman die het orgel heeft bezocht toen hij in 1943 in Lochem logeerde. Leg bestrijdt dit (onderzoek huidige pijpwerk). Alleen vDam heeft ca 1890 herstelling uitgevoerd en Viool en Clar geplaatst, misschien ook B16. Front en kas van esthetisch standpunt waardeloos, zie foto. Deze (gelukkig) verloren gegaan. Voorstel Leg.: Lege kas uit Br.k. Bolsward (nu in Martini) gebruiken. Pipwerk omsmelten voor noodorgel of een der klavieren van het toekomstige hoofdorgel. Over begroting Fl. Wederopbouw in nw kas. Verzoek aan de OC te protesteren tegen de veel te lage toegezegde oorl.schadeuitkering. Over o te Laren (Gld), Leichel Düsseldorf 1871: apr'45 oorl.schade. Een ter pl. ondergedoken piano-orgelstemmer maakte kratten van de kas en sloeg daarin het pijpwerk op. Sanders kwam ertussen, wilde der OC (die in oprichting was "opdringerigheid van Eé en Leg") er buiten te houden. Sa wilde pijpw. omsmelten: zou onherstelbaar zijn (hetgeen niet waar was) en probeerde fraude te plegen: Door dK geboorde gaten geef ik wel als kogelgaten op. Hij sprak kwaad van de in de lucht hangende OC. Hij had geen schriftelijke opdracht. Fl aan OC. 2 ontwerpen o Groenlo 22 en 21 beide Hw Rw Ped BRC aan Ds D.J.Haspels te G. Over vraag of het gewenst is dat Eé en/of Hen bij gesprek over oorlogsschade is (zijn). Antw. Nee. Wat de conclusie is, als o is verwoest, resp. herstelbaar. OC aan KV. Leg sinds begin'49 niet meer in OC. Geen bezwaar dat hij adviseur blijft naast de OC. Fl aan Eé. Over mensuren van hem en Leg, die hier en daar verschilden.

Voll.inv. 19/5’98. Zie ook Leg-arch. met eerdere brief.

Groningen (provincie). z.d inv 19/5’98. • inv. 25/6'98.

Ir C.W. van Dorsser en J.Roos, Akoestisch Onderzoek in Monumentale Groninger Kerken, uitg. Stichting Oude Groninger Kerken. Groninger agenda febr '70. Met programma's concerten, toneel, bioscoop, ook orgelconcerten in de provincie.

Groningen, Crematorium. 7/10'60 (z.d. 16/3'61

OC aan Bwcomm.crematorium (Mr J.M.Zuidema). Bemiddeling bij o nieuw gebouwd (te bouwen?) Cr. Aantekeningen over afmetingen. Verder over Sandfirden. In map Sandf. gedeponeerd) Zuidema aan OC. Maken geen gebruik van diensten OC.

Voll.inv. 19/5’98.

Groningen, Der Aa-Kerk. 18/7'51

26/7'51

Joh.B.v.Meurs aan Eé. Het orgel zou 1949 door Doornbos worden gestemd. Uitgesteld door ziekte en overlijden van D in jan '51. Ed heeft de zaak overgenomen en zal de generale stemming verrichten. T13/5 enige maanden geleden door hem opgeschoven tot Siffl 11/3. Hij stelt verder voor: B16 wegnemen, Op deze plaatst de Sal. Op plaats Sal Cmb 3 st, mensuur Jac.Hamburg, later ook nog voorgesteld: Cornet (vO 1858) verv. door Sq 2 st, waarvan Q in zijn bezit. Geen kosten (wegens wegnemen B16). Van OKW bericht ontvangen, dat orgel monument is, geen veranderingen zonder toestemming OKW. Nu heeft KV permissie gevraagd voor Bourdon. Uw goedkeuren gevraagd (hoe kan dat?). KV aan Eé. Wij achten het raadzaam gen.stemming en wijziging uit te stellen.

Tot hier geïnv. 19/5’98 (uit andere map afk.)

• 27/2'56 28/3'56 9/5'57 z.d. 6/1'58 28/4’61

Resumé van archiefstukken (staan ook in het rapport van 28/4'61) OC aan KV. Bevestiging gevraagd voor maken onderhoudsrapporten Nieuwe Kerk, Martinikerk en Aa–kerk. Idem maar nu voor restauratierapport voor deze 3 orgels. OC aan ? Rapport over het orgel van de "Der AA" Kerk Groningen (summier, archiefonderzoek moet nog plaats vinden). Herstel naar Schnitger. Aantekeningen. KV aan OC. Bespreking gevraagd. Plan rest.o. ter hand te nemen vóór kerkrestauratie. Rapport inzake het orgel in de A-Kerk te Groningen. Geschiedenis: 1702 A.Schnitger voor de Academie-kerk te G. ter vervanging o. dat verm. ca 1560 gereed kwam en niet meer was te herstellen. Gegevens Meijer kloppen niet geheel. Disp. Knock. Hij vergeet O 4 in Rw. Ped.Mxt was 4-6 st. 1784 Reparatie Hinsz ook bevestigd door inscr. op Trompetpijp in Hw. “H.Freytag von Hamburg- gerenoveert 1784” (F. deed dat toen nog in opdracht van H.). 1788 Eerst bekende disp. opgaaf (Knock). Hij vergeet RW Oct 4 en geeft PedMxt 4-6 st ipv 4-5 (aan pijprooster nog te zien) 1814 op decreet van koning W.I naar Aa-kerk. Uitgevoerd 1815 door Timpe die deze disp. opgeeft: Als bij Knock nu met O 4 in Rw maar zonder beide Fluiten in Rw. Scherp zou 3 st zijn hetgeen te betwijfelen is (was 4-5 st af te leiden uit thans aanw.p.). Aantallen pijpen die hij opgeeft kloppen ook niet. Kas gelakt. Nieuwe hoeden Qd 16. Aanbr. Bov.w. vermoedelijk wat later. Disp. in verz. Lohman. Hierin: Mxt Hw 2 vt. Waarsch. fout tenzij T. dit wijzigde.

139

9/1'62 z.d. 5/3'65 3/4'68 12/8'68

31/3'69 • 26/5'69 26/5'69 30/5'69 27/6'69 18/10'69 14/7'70

ca 1845 Disp. in hs Lohman. 1830 bestek Van Oeckelen. Werk uitgevoerd door Timpe. Toen Brstw door Bovw. vervangen?? Bov.w. lade loopt tot f’’’ Was dus uit voorraad. Disp vlgs Meijer ca 1845. Hierin fout: Qd 4 (moet zijn Q 3) en de Mxt bezettingen in Ped en Hw. Dlc Rw ging naar Hw. Dlc -> T8, Q11/2 en Sq -> Terts (deels met oud p.) en Flag 1. PedKl is van T (lijkt veel op dat der Nw.k.), messingplaten. • disp. Seidel-Meyer 1857 Ingrijpende rep. en uitbr. door vO. Nw lade Hw. Nw reg. T 16, Mxt4-5 st Co 5 st dc Q 6 aanv. korte oct. Ped.uitbr. met 2 nieuwe laden met Sb16 Q102/3, Violoncel 8, aanv met Cs en Ds. Vh bovenw (afk van Hw) omgebouwd (doorsl), vern. gr.deel klav., verwijdering achterwand, 1909 herstel door Doornbos 1919 Doornbos, vervanging algen door mag.balg 1928 K.Doornbos Ped Vlcl 8 -> Hp 8 1935 Pad Bz16 (Schnitger) vervangen op pneum.l. 1939 Hw Q6 -> Nas 3, samenst Hw-Mxt gewijzigd 1946 BW + Q 1 1/3 1952 Rw Terts -> Sifl 1 1/3, Mxt 5 1/3' koor -> 1 ' 1953 Wijz. Bz-bekers, 1959 BW Q 1 1/3 -> (opsch) 1' Beschrijving instrument Over kas, windladen, windvoorziening, mechaniek, "speeltafel", pijpw.: Hw P16 B16 O8 Ged8 Nh4 Sal8 O4 N22/3 O2 C5st Mxt3-5st T16 T8 Bovenped P8 B16 O4 Op.pl Mxt4-5st T8 T4 Op.pl Bz16 Benedenped Sb16 Q102/3 Hp8 Bvw Hf8 P8 VdG8 F4 O4 F2 Flg1 Cl8 VxC8 (pneum) Rgp P8 Qd16 Ged8 O4 Rf4 Gh2 Siffl11/3 Sch4-5st Dlc8 T8 beschrijving van alle stemmen. Restauratieplan.. Kas Verwijdring laklagen, herstel achterwand, versmallen onderkas. Technisch herstel. Nieuwe lade Hw en Brstw. Verwijderen van enige niet orignele registers, reconstructie: Hw PQ3 Mxt Vh, RW alle reg. behalve P8 en Qd16 Fs en Gs, nw Sesq, Ped nw Mxt , pijpwerk voor Brstw, (ged 8 en 4 hout), herstel pijpwerk en weer dichtsolderen gedekten A&B aan ? Kostenanschlag für eine Restauration der Schnitger-orgel in der Aa-kerk in Groningen. Verwijderen lak op kas en deze in oorspr. vorm brengen, nw laden Hw en Brstw CDEFGAB-c''', Herstel oorspr. disp. en herstel pijpen (dichtsolderen gedekten) 8' en 4' in Brstw eiken. Concept subs.aanvraag op grond van prijsopg. A&B, plan restauratie in '65/66 te doen uitvoeren. OC aan KV. Deel pijpwerk Aa-kerk kan dienen voor restauratie orgel Nieuwe Kerk. Beste de restauraties gelijktijdig te doen verrichten. Over veranderde werkwijze der OC. Eé kan 't beste als deskundige bij beide projecten betrokken blijven. KV aan Eé. Opdracht opstellen restautieplan Aa-kerk. Risselada, Gramsbergen, V.Meurs en J.van Beek. Eé heeft geadviseerd M.Ruiter de deelrestauratie van het rugwerk op te dragen. Bezwaren: a. Zijn historische kennis rust op te smalle basis. b. Zijn techn. uitrusting is te gering voor restauratie van het gehele orgel. Het is gewenst de restauratie van hoofdorgel en rugwerk in één hand te houden. c. Hij heeft geen pijpenmakerij. d. Wel bekwaam volgens de commissie: A&B en Metzler. e. Financiëel aanbiedingen uit buitenland momenteel aantrekkelijker. KV aan Ruiter. Opdracht enige werkzaamheden. "Werkzaamheden moeten als reparatie worden gezien". Enige aanmaningen aan Eé: waar blijft zijn rapport? (Eé) aan Ruiter. Ik heb steeds gebeld, maar kan U niet bereiken. (Eé) an KV. Waarom er vertraging was. Hij wil met Edskes, zodra die weer hersteld is orgel bezien. Maar dit duurt langer dan verwacht. Ruiter aan Eé. Prijsopg. rep.werkz aan Rp. (mechaniek) Ruiter aan Eé. Welk personeel aan orgel heeft gewerkt, hoeveel uren en rekening daarvan. Eé an KV. Gunstig eindoordeel werk R. "De verbindingen van de niet meer oorspronkelijke klavieren naar de Rugwerklade vertonen een wat verwrongen beeld, hetgeen het onlosmakelijk gevolg moest zijn van de wijzigingen in de mensuren en stand der klavieren". Speelaard Rw duidelijk verbeterd. Eé aan KV. Advies o. uit kerk te doen verwijderen, nu de kerk wegens bouwvalligheid wordt gesloten. Herinnering aan de ramp met het vorige Schnitger-orgel alhier.

Globaal geïnventariseerd 14/1'98.

Groningen, Doopsgezinde Kerk. 15/12'45 15/3'46 22/6'46 28/10'46

Spanjaard aan doopsgez.k. te G. Bevindingen na werkzaamheden Pijpw te dunwandig en slordig behandeld, slechte opstelling, instr. als dit vereist 3 regulateurs, electrificatie onvoldoende verzorgd. Sp aan Dgem, over verbetering relais en voorbereiding 3de klavier Pels aan Kr. Onvolledig. ... Wil trchten deel bestaande o bruikbaar te maken, tot nw o er is. Kabel moeilijk te krijgen. F.Riemersma, Ferwerd, adviesbureau voor orgelbouw. Gemeente ernstig gedupeerd met onbruikbaar instrument. Voorstel a. restaur, uitbr. en vern. electr. trctuur.

140

19/12'46

26/10'54 21/12'54 4/3'55

12/3'55 21/11'55 14/8'57 24/2'58 28/4'59 31/8'60 aug'60 okt'60 20/10'60 27/10'60 8/11'60 16/11'60

b. nw mech.o. 3 kl. met el.reg.tr. Hierbij rapport van onderzoek: Pneum. laden, ook gesproken van tractuurstroom, dus ... Disp. I. B16 P8 Hp8 Gh8 V8 O4 F4 Mxt-Co T8 II. Ged16 VP8 Aeo8 VxC8 Rf8 Fltr8 Fld'am4 Pic2 Sxq2st Cl8 Ped. Echob16 (tr van I) Sb16 Fb8 Fg16 Trem 3 normk 2 superk div. drukknoppen gen.cresc. II in zwk. Wat gebreken zijn, ongunstige opstelling. Sptafel tegenover o. Pijpw grotenddels van oude mech.orgel van 1815. Wind. Verkroppingen aanbrengen in kanalen tegen windstoten. Laden opnieuw opbouwen, nu el.pn, uitbr tot g''' of a'''. Speelwind hoogstens 70 mm. Rekening houden met lade voor III. Beter materiaal cresc.kast. Tractuur Wat vernieuwd en veranderd moet worden. Pijpwerk Gr.p bijmaken en opschuiven. O4 vern. wegens geringe wanddikte, etc. geheel nw ped.lade met units. Tenslotte ontwerp dispositie voor orgel met mech. toetstractuur en electr. reg.tr. NKO aan Kr. Oosterhof heeft onderzoek ingesteld. 1815 J.W.TImpe. XX pneum. gemaakt, 1936 op primitieve wijze electr. gemaakt (doorsnijden conducten, electr. apparaat ertussen. Klaviatuur oorspr. bestemd voor 3 kl. theaterorgel. Slechte opstelling boven kansel. Slechte disp. Advies: nw o. met behoud van enig materiaal w.o. het Timpe pijpwerk op betere plaats. Sleepl. met mech.tr. en unitlade voor ped. Aanbevolen disp.wijz. PlOC aan (OC). Advies gevraagd "teneinde de Doopsgezinde Kerk alhier van een behoorlijk orgel te voorzien". Firma Knorren te Amsterdam zou bijzonder goedkope o's leveren (suggestie enkele leden). ? aan ?. Hü en Eé komen naar Gr. voor gesprek. OC aan plOC. Orgel komt niet meer voor restauratie in aanmerking. Hoewel liturgisch, akoestisch en esthetisch aanvechtbaar is hier plaats boven kansel 't meest aangewezen. Disp.voorstel Hw/Rw Ped 21 st. Keuze orgelmaker wachten tot PlOC werk van enkele orgm's heeft beluisterd: De Haag Maranatha, Bruinisse, Berliicum, Middelburg en Werkendam. PlOC aan OC. U bent een reg. vergeten in opgave 4/3. Dus 22 st. Over de instructieve orgeltocht. Over onkosten, waarvan men de regeling niet kende. vL aan DpsgzGem. Teleurstelling over bericht bestelling Marcussen-orgel. Marcussen aan ? Offerte voor 24 st Hw Rw, Brstw, Ped Idem voor Hw, Brstw, Ped 20 st Kr aan (OC). Eé zal toezien. De organist (Edskes) is zelf lid OC. Op deze manier heeft OC officiëel toezicht. Marcussen. Nieuwe prijsopgave beide ontwerpen. Marcussen. Tekeningen front, zijaanzicht Tekening. Abstufungen der pfeifenfelder. Kr aan M. Besluit 3 kl. versie. S.J.Zachariassen. Mededeling overlijden van zijn vader Sybrand Zachariassen aan "Herzleiden". Leveringstermijn halen wij nu niet. Marcussen aan Eé. Over tekeningen en het orgel in Nagele. ? (Boteringestraat 31a) aan Eé. Kr wil niet dat OC op eigen houtje bij evt met orgm gerezen moeilijkheden over Kr's hoofd gaat doordrukken. Kr accoord met oplevering eind aug'61.

Het vorige stuk lag ergens apart maar handelt kennelijk ook over de Doopsgez.k.

28/11'60 26/2'65

Marcussen aan ? Dispositie (afw van eerder genoemde) in Deens: Hw Pr8 Rf8 O4 O2 Mxt4-5st T8 Brw Ged8 Rf4 P2 O1 Reg16 Trem Rp Roerged8 P4 Gedf4 Gh2 Q11/3 Sq2st Sch2-3st Kh8 Trem Ped Sb16 O8 O4 Fg16 Sch4 OC aan Kr. Kritiek op wind Rw en sommige punten der intonatie (grote p. der P8 en O4 krijgen te laat hun grondtoon, vooral in deze kleine kerk te zeer waarneembaar)

Inv 19/5’98. Het o is toch op nieuwe galerij boven ingang geplaatst (vO) Voor de eerste 3 ped.reg. noteerde ik: B16 O8 Nh4, verder als 28/11'60 vO.

3/10'69

H.F.W.Kruize, Nieuwsblad van het Noorden. Recensie concert Folkert Grondsma alhier.

Inv 8/7’98.

Groningen, De Harmonie. 2/10 en 16/10 Recensies (van HFW Kruize) van twee concerten. Nieuwsblad van het Noorden. Voll.inv. 2/9'98

Groningen, Hervormde kerk, algemeen. 18/9'53 18/12'53 15/10'57 2/9'60 5/10'60 13/10'60 14/10'60 16/11'60 10/1'60 8/8'61 22/5'63 7/6'63 24/6'63 z.d.

OC aan KV. Vernomen, bouw diverse kerken. Waarschuwing, tijdelijk overleg te plegen. OC aan KV. Graag antwoord. OC aan KV. Voorlopig geen restauratie o's Martini- en Aakerk (vóór de kerkrestauraties), wel thans gedetailleerde studie orgelkas Martini nodig. Ook over Nw kerk. KV aan OC. Bespreking gevraagd met organisten, leden OC en Ous. OC aan KV. Reactie en BS bij afschr aan Ous. KV aan OC. Bevestiging. OC aan Ous. BS. ? (Boteringestraat) aan Eé. Kerk. Ontvanger Gr aan Eé. BS en Verslag bespreking op 3/1'61 (als bedoeld 2/9'60). Plannen Aa-kerk, Martinikerk, Nieuwe Kerk. Ontvanger der HGem te G aan OC. Rijkssubsidietoezegging afgekomen voor Aa-kerk en vooronderzoek Martinikerk. Wil nog paar rapporten Nw.k. OC aan KV. Over afspraak Eé en Ed. KV aan OC. Voorstel datum. OC aan KV. Bevestiging. Conceptbriefvoor:

141

17/7'63

OC aan KV. over de 3 orgels. Toestemming en subsidie. BS aan Ous.

Voll.inv. 19/5’98 en 3/6’98.

Groningen, Hervormde Immanuelkerk, Overwinningsplein. (wijk 11) 6/12'62 en 20/9'63. Arch.bur.Haykens & Jansma te Gr. Kerktekeningen • Aantekeningen. 7/4'65 OC aan KV. Advies over plaats en grootte orgel (14 à 15 reg), acoustiek, verwarming, geschatte kosten, orgelmaker, adviseur. 25/5'65 OC aan KV. Over de orgm Pels. 10/6'65 KV aan Eé. Kan men in de I.krk volstaan met een o als gebruikt bij de cantorij in de Nieuwe k.? 12/8'65 Eé aan KV. Gebouw verdraagt architectonisch geen orgel groter dan het koororgel der Nw.k. Muzikaal zou een 2 kl 8 vt o nodig zijn. Conclusie: 4 vt 1 kl. orgel maar met enkele stemmen meer dan in de Nw.k. Hij denkt aan Fama&R. 3/9'65 OC aan Eé. Over divergentie van advies Eé en dat van OC op 7/4'65. 19/1'66 vV aan Eé. Offerte "Op Uw verzoek" voor I. P8 Hp8 O4 Gh2 Mxt4st II. Ged8 Rf4 P2 N11/3 O1(of Sq of Kh) Ped Sb16 P8(tr) C-f''' C-f' 3kopp 26/1'66 (Eé) aan KV. Eerst gedacht aan in serie vervaardigd 2 kl o met 10 st van Frobenius. Nu gaat vV ook een dergelijk serieorgel maken met 12 st. Dit is nu meest aantrekkelijke aanbod. Verder over Oosterkerk. Stuk ook aanw in dossier Oosterkerk.

10/2'66 28/2'66 9/3'66 6/10'66 10/10'66 10/11'66 15/11'66 22/11'66 15/7'67 21/6'68 27/6'69 1/7'69 28/7'69 1/9'69 18/10'69

KV aan Eé. Verzoek vV op te dragen, wijzigingen te bespreken met organist der Imm.k. (R.Ottes). (grootte Mxt, ped.transm, Dlc ipv Kh) (Eé) aan vV. Opdracht Dlc ipv Kh, Mxt4-6st. vV aan KV. Bevestiging. Disp. P8 Hp8 O4 Gh2 Mxt4-6st / Ged8 Rf4 P2 N11/3 Dlc8 / Sb16 P8(tr) vV aan Eé. Voorstel houten vloer aan te brengen boven de betonnen balconvloer. (Eé) aan KV. Over houten vloer, snijwerk ipv rasterwerk, langzame temp.veranderingen tijdens weekend. KV aan Eé. Reactie. Door U voorgestelde (18 gr op o.galerij) dus 15 gr beneden kan niet meer in de tijd, dat de mensen jassen in de garderobe hangen. (Eé) aan KV. Reactie. Over de ontstellende gevolgen van warmeluchtverwarmingen. KV aan Eé. Betreuren, dat U ons nu pas zo volledig hebt ingelicht over invloed verwarming. U had zich bij de feitelijke omstandigheden van de Imm.k. moeten aanpassen: "Er was een heteluchtverwarming en wij verlangden materiaal dat hiertegen bestand zou zijn". (Eé) aan KV. Orgm heeft enkele van mijn opmerkingen verdisconteerd. Het functioneert nu 6 maanden goed. OC aan KV. Keuringsrapport. Er zijn door uitrdroging al naden ontstaan in de kas. Luchtbevochtiger in omgeving orgel aanbrengen? Verder positief oordeel. Gem.Groningen aan OC. Welke gebreken er allemaal zijn, 1 jaar na keur.rapport. We letten nauwkeurig op vochtigheidsgraad. OC aan KV. Contact opnemen met Eé. KV aan Eé. Ongeveer als 27/6 Eé aan KV. Eerst stembeurt, voorstel bespreking. (Eé) aan KV. Resumé bespreking. vV zal koppen Dlc beter vastzetten, 4 niet vlot aansprekende p der P8 in orde maken. De kas zou meeresoneren. Bleek nu niet.

Gl.inv. 20/5’98.

Groningen, Hervormde Nieuwe Kerk. Aantekeningen. • 1/4'54 1/4'54 27/4'54 8/7'54 25/7'54 7/12'55 9/5'57

mei'60

OC aan L.P.Vrieze te G. Verslag onderzoek orgel, tijdens kerkrestauratie te oppervlakkig beschermd tegen stof, puin, vocht. Restauratieadvies. OC aan KV. Hw-lade was vóór de rest. al lek. Reg.mechaniek te herzien, VxC op pneum.l. verwijderen, Car omb tot Sq. Doorsl.tongw in Rw verv. door Sch. 't Beste: combineren als o. i.v.m. met schoonmaak is gedemonteerd. Ruiter aan KV. Over volgorde werkzaamheden: Eerst globaal schoonmaken, na een jaar bezien wat hersteld moet worden. OC aan KV. Over plan R. O. in oorlog hersteld. Slechte toestand laden gevolg van restauratiemethoden. Dit op te nemen in het plan. Over hetgeen op rekening kerkrestauratie komt, over subs.aanvraag. Arch.bur. Nijhuis en Reker. Over hetzelfde. Ruiter aan KV. Offerte. Vergaande voorstellen, verandering klaviatuur, mechaniek, dispositie. OC aan ? Rapport (globaal). 1831 Timpe, Hw 13 st. Bvw 11, Rw 10, Ped 9. S.M. geeft de waarsch. oorspr. disp. Geringe disp.wijzigingen: Nh2 is nu Qf3 F2 is nu 11/3, VxC toegev. pneum. Klank wel veranderd. Disc. van veel reg. vern., kernst aangebr. Gr oct Qd zink, tongw in Hw verv (fabr.). Opsomming technische gebreken. Ernstige toestand hoofdorgelkas. Restaur.plan. OC (Ed) aan meerdere instanties. Rapport inzake het orgel in de Nieuwe Kerk te Groningen. Contract met Timpe 8/4 1828. Hw P16 (C-Eged) B16 O8 Hp8 Bp8 Qd8 O4 F4 O2 F2 Mxt2'4-6st T8 Oboe8 Rp P8 Ged16 B8 Rf8 O4 Splf4 F2 Fg16 T8 Bvw P8 Hf8(gr.o.ged) VdG8 Fltr8 O4 F4 Wf2 Car3st(g) Vh8 Ped P16 Sb16(open hout) O8 B8 O4 Nh4 Bz16 T8 Co4 C-f''' C-d' 3 kopp. Tijdens bw toev. Rw O2 en Flag1 Blijkens keur.rapport verwisseling: Splf4 en Fg16 in Hw en F4 en Ob8 in Rw Disp. SM. 1848 wijz. vO: opschuiving VdG en anders geplaatst, Hb8 doorsl gem. Steeds klachten over vlekken op fr.p. Ze werden 1892 door H.G.Richter gepolijst. Daarna onderhoud J.Doornbos. die op Bvw Vh verv door doorsl. Clar. 1900 door D stemkrukken vernieuwd, ca 1910

142

z.d. 31/1'61 13/7'61 4/8'61 21/9'61 25/10'62 19/9'63 11/3'64 • • 21/2'69 9/5'69

15/1'70 17/4'70 12/6'70 18/6'70

dc van veel reg door D. vernieuwd (oude waren "aangetast"), windmach. geleverd door Koch. Toen mogelijk Nh2 -> Q3. 1925 onderhoud K.Doornbos. Na '30 verving deze Fg16 en T8 (Hw) en T8 en 4 (Ped) door nw. van Laukhuf. 1939 Mag.balg Martini hier geplaatst. In '42 onder NKO (bwr niet genoemd) schoonmaak, Rw Fl2 –> 1 1/3 (opsch). Baarden aangebracht, nw reg.mechanisme voor pneum. VxC. NKO wilde ingrijpende disp.wijz. Beschrijving toestand. Alle stemmen. Restauratieplan: Vroeg XIX-karakter is uitgangspunt. Bijlagen (transcriptie arch.stukken), later pijpwerk vervangen. Concept subs.aanvrage KV aan OKW. Subs.aanvraag voor restaur. o's Nw k en Aa-kerk en voor vooronderzoek Martini OKW aan KV. In principe 50% subsidie onder bepaalde voorwaarden. KV aan (OC). mededeling subsidie (in beginsel) Aakerk en Nw k en vooronderzoek Martini. vV aan KV. Offerte Idem. vV aan KV. Zien af van evt. restauratie, als bericht over aanbrengen warme-luchtverwarming juist is. OKW aan KV. Goedkeuring begroting restauratie. (Eé, die nu adv. blijkt te zijn?) Concept brief aan (nu) CRM. Orgel ondanks voorzorgen bij verwarmen nu geheel onbruikbaar. Verzoek in principe rijkssubsidie toe te kennen. Gegevens metingen temp. en vochtigheid. OC aan KV. Over verw. problemen hier en elders. Over de mogelijkheid het bov.w. in Aa-kerkorgel reeds nu te verwijderen ten gunste van de restaur. van het Nw K orgel. OC aan KV. Verslag onderzoek huidige toestand. Rijksadviseur heeft subsidietoekenning afhankelijk gesteld van resultaat van enige jaren werken met warme-luchtverwarming. Oorzaak ontregeling mechaniek niet uitsluitend te wijten aan de verwarming. Over gebruik pijpwerk in Aa-kerk voor Nw K. Eerst pijpwerk A-kerk opmeten, indien bruikbaar 1. nu al onttrekken aan de Aa-kerk of 2. o. Nw kerk zo restaureren, dat het p. later makkelijk geplaatst kan worden. Direct contact met Eé opnemen. Nu vV heeft bedankt: B&T, Fl, Ruiter, evt dK of Lfl. KV aan Eé. Gezien Uw houding betr. warmeluchtverwarmingen, vragen we ons of U de juiste man bent de restaur. te begeleiden. Verzoek wel te adviseren maar toe te staan dat bij de restauratie trek en krimpvrije materialen worden gebruikt. Eé aan KV. Uitvoerige reactie op 15/1 en bespreking 22/2. Waarom de tot nu toe gedane metingen nog geen duidelijk beeld geven. Bijgaand (niet aanw) concept schrijven aan CRM. KV aan CRM. Slechte staat orgel niet aan verwarming te wijten, nieuwe meetmethode. Verzoek in principe uitkering subsidie. KV aan Eé. Besloten tot Uw adviseurschap, onder beding, alles met plOC te bespreken.

Gl.inv. 20/5’98.

Groningen, Hervormde Oosterkerk. z.d. 4/11'65 26/1'66 15/11'66 • 29/6'67 15/7'67 4/9'67 13/9'68 17/2'69 21/3'69 25/3'69 30/5'69 4/6'69 5/6'69 18/6'69 1/9'69 6/9'69 18/10'69 22/4'70

•

Ruiter Plan voor Oosterkerk Hw Brstw Ped 13 st KV aan Eé. Advies gevraagd wegens slechte staat o (Eé) aan KV. Over Oosterkerk. Huidige o te slecht om te herstellen. Advies 4 v pos 6 st wegens sterk teruglopend kerkbezoek met Ruiter als orgm. Verder over Immanuelkerk. (Ook in dossier Imm.k. aanw.) Eé aan KV. Afwijzing plan onderdelen bestaande o voor nw o te gebruiken. Blijf bij voorstel (gezien kerkbezoek): positief van R. Aantekeningen (maten Oosterkerk) op enveloppe van firma Pels (Eé) aan KV. Over vraag plaatsing o Pieterskerk Utrecht, in bezit van Pels. Afmetingen te groot. Schatting kosten verkleining kas, verandering mechanieken, sleepsysteem. (Eé aan KV). Commentaar op de prijs die Pels vraagt. Aan Pels: KV beslist. KV aan Eé. Uit alles blijkt dat kwestie Pieterskerk voor ons geen betekenis heeft. Kerk.ontvanger Herv.k. te Gr. Over o in Heerenveen dat te koop is. 1795 v.Gruysen/1861 v.Dam. KV aan Eé. Verz. offertes te vr. aan vV, Vdg, Lfl, Fl, Y&D (B&T) Eé (concept, prijsopgave geen geadr.). Prijsopgaaf voor P8 (enkele p gec met Rf) Rf8 O4 F4 O2 Mxt4-5st evt Sqdc. PlOC aan Eé. Willen offerte voor 6 st, als genoemd, en voor extra Qd16, Dlc8bd evt. voorbereid. Aan orgm's torevoegen Ruiter Lfl, Vdg Fl aan Eé. Offertes. Idem vV. Idem B&T. Idem R. KV aan B&T. Gelieve tinpercentages op te geven. B&T aan KV. Percentages worden in overleg met adviseur vastgesteld zonder prijsverhoging. Eé aan KV. B&T goedkoopst. Gezien hun o in Geref.K. te Leek zonder voorbehoud B&T aanbevolen. KV aan Eé. Voorlopig geen opdracht, wegens niet toereikend budget. Foto’s: kerk exterieur, idem interieur, orgel.

Gl.inv. 20/5’98.

Groningen, Hervormd Wijkcentrum Oost. 1/3'55

Hü. Rapport en advies aangaande nieuw te bouwen orgel in in aanbouw zijnd centrum. Kerk en plaats orgel goed. Voorstel o van 1 st (behoudens transmisies). Twijfel over werkwijze Ruiter. Adv. afferte vr. bij vL of vV.

1 stuk ingev. 20/5’98.

143

Groningen, Hervormde Philadelphiakerk. Arch. Vrieze 16/5'55 28/4'56 28/4'56 3/5'56 12/5'56 9/5'57 14/10'57 1/7'58 14/7'58 • Inv. 20/5’98.

KV aan Eé. Eén onzer wijkgem. kreeg aanbieding: 4 o's bij Spiering opgesteld. Verzoek ze te bezien. (Ontwerp Eé?). I. P8 Hp8 Rf4 O4 Mxt II. Ged8 Gedf4 Gh2 Ssq2st Vh8 Ped B16 P8tr 2kopp. Ruiter aan Eé. Commentaar op globale kostenberekening van Eé. Wat de prijs werkelijk is. Kritiek op zijn dispositie (geen O2, Sq op II). OC aan KV. Over gebruik bij gem.zang bij voorgestelde disp. Over gereserveerde stemmen. OC aan Ruiter, opdracht vlgs offerte 28/4'56. OC aan R. Arch. wil tekening. OC an KV. Plaatsing wel in nis, maar wat naar voren. Er is ruimte genoeg voor normale reg.tractuur, geen elctr. bediening, geen remkabels, zoals R wil. OC aan KV. In aansluiting op bespreking. Geen moderne reg.mechaniek, disp. blijft zo. Over toezicht OC en levertijd van 4 fasen. OC aan KV. R kan moeilijk werken, als hij niet zijn eigen inzichten kan volgen. Inzichten R en OC niet tot elkaar te brengen: Daarom PCT gevraagd opdracht aan R goed te keuren. Nog wat over financiële kwesties.

Groningen Hervormde Sionskerk. 9/4'55 18/4'56 • 24/5'56

KV aan (OC). Moeilijkheden (plaats orgel en speeltafel). Onderzoek gevraagd. Afspraak komst Eé en Hü. Aantekeningen. Rapport over vraag verplaatsing speeltafel. Electropn, vL P8 B16 Sal8 O4 Rf4 Q3 O2 Mxt3-4st T8 Zw Hp8 VdG8 VxC8 P4 Opf4 Nas3 Zwegel2 T13/5 Flag1 Cromorne8 Ped Ged16 Ged8 Fb8 Bz16 Cl4 C-g''' C-f', afgezien van systeem deugdelijke makelij. Slechte opstelling in nis. Klacht organist: slecht contact met op grote afstand bespeeld instrument. Geen kosten eraan besteden. In veel niet-Hervormde kerken heeft men nog wel belangstelling voor een dergelijk o.

Voll.inv. 20/5’98

Groningen, Hervormde Martinikerk, grote orgel I • Stapel afschriften van rekeningen 1626-1901. 1 stuk, inv. 25/6'98. •

16/12'37 9/4'38 17/6'38

Fotocopiëen van historische stukken en transcripties daarvan. NKO aan KV. (Zal wel in rapport Ed staan) NKO aan KV. (idem) Overeenkomst dK en KV betr. restauratie orgel. "Hoofdstuk 1". bestaande uit 10 artikelen te verrichten werkzaamheden.

(dit stuk 20/5’98)

Groningen, Hervormde Martinikerk, grote orgel II ca 1481

Uit Bijdragen tot de Geschiedenis en oudheidkunde dl 10 (1873) p 149. Klacht Kamper magistraat over Johan then Damme betr. zijn werk aan de O.L.Vr.kerk (thans Buitenkerk) Klacht Kamper magistraat over Johan then Damme betr. zijn werk aan de O.L.Vr.kerk (thans Buitenkerk) (Fotoc. uit Bijdragen tot de geschiedenis en oudheidkunde dl 10, 1873, p 149.) (twee exemplaren)

Ten Damme werkte in Kampen. Over zijn werk in de OLVr alaar handelt deze klacht vO p 210. De mappen lijken na mijn inventarisatie in wanorde te zijn geraakt. Ik weet niet of de hierna genoemde •

9/4'38 17/6'38 • • 1692 12/3'70 17/4'70 z.d. 12/6'70 17/7'70 14/8'70 15/8'70

paginanummers ook stammen uit "Bijdragen tot .... "Om dit uit te zoeken ontbreekt mij op dit moment de gegelegenheid. vO. NKO aan KV. Over betekenis als monument Overeenkomst restauratie ondert. dK, KV'n, NKO p 215 Bestek bastorens Allaart M Rekening Allart M PlOC aan Eé. Herinnering vergadering (Eé) aan KV. Over te maken historisch rapport, demontage. v.Meurs. Notulen verg. op 25/5'70. Nieuw orgel (welk?) Benoeming Eé als adv. Martini gr.o. Over ombouw '39. Nu nog restaurateur aangewezen. HGem aan Eé. Ondoenlijk alles te fotocopieren. Komt U zelf uitzoekn wat voor verkrijging subsidie vcan belang is. (Eé) aan KV. Over wie wel en niet de demontage van het o kan verrichten. Ous aan Eé. Bevestiging tel.gesprek. vV krijgt demontageopdr. (Eé) aan KV. Advies machtiging opdracht als genoemd in 14/8

Voll.inv. van dit deel. 3/6’98.

Groningen, Hervormde Martinikerk III • Rekeningen 1626 - 1901. • p 71 • p 75 • Bestek restauratie F.C.Schnitger 1730 144

• z.d. 1816 1816 23/4

• 1853 8/3'93 1893 23/10'07

• • 7/12'55 10/2'56 7/5'57 7/5'57 9/10'61 9/10'61 9/9'63 11/9'63 12/9'63 10/2'65 5/3'65 22/12'67

Rekening C.Struiwigh 1731 Bestek Lohman Rapport Lohman Beschrijving orgel door Lohman 1816 Definitief bestek Lohman Verhaal uit Hess 1774.. Overgeschreven door ? Rapport Witte/v.Oeckelen L.van Dam en Zonen aanKV. Brief bij offerte Plan van Schoonmaking en uitgebreide herstelling en vernieuwing van .. Steenhuis aan KV. Plattegrond kerk Berschrijving huidige toestand met kladaantekeningen. Ruiter an KV. Prijsopgave van nodige werkzaamheden, deels op verzoek van wijlen Batenburg deels eigen initiatief, o.a. herplaatsing achterwand, herstel en herintonatie pijpw rugw, Hoofdw en Bovw sterkerk intoneren. OC aan KV. Voorstel komst Eé en Hü. OC aan KV. BS bij rapporten. OC aan ? Rapport over het orgel in de Martinikerk te Groningen. Alleen algemeenheden, die overal bekend zijn. OC aan KV. Ed zal contact opnemen over historisch rapport Martini. KV aan OC. Overleg t.z.t. KV aan OC. Verzoek hist.rapport samen te stellen. OC aan KV. Reactie, aan Ous. BS bij afschrift. KV aan OC. BS afschriften brieven aan OKW. KV aan OC. Afspraak. OC aan KV. Bevestiging gesprek: o.a. over onduidelijk tijdstip waarop koor der kerk klaar zal zijn. Gem.archief te G. aan Eé. BS bij fotocopieën arch.stukken.

Voll.inv. 3/6’98.

Groningen, Hervormde Martinikerk, Koororgel. Aantekeningen • 6/2'62

25/4'62 13/6'62 29/9'62 5/3'65

Verslag bevindingen bij onderzoek. 1742 onbekende orgm. B16dc M8 CdN8 Sal8dc P4 F4 Db2 Lar11/3 Co3stdc Frn1'3st Tr8bd Ped Sousb16 op een kegellade Trdoux CD-g''' C-d' pedk. Later extra lade achter orgel met Dlc, zowel op man als op ped. te bespelen. Kas van een rugpositief, waarin oorspr. reg.gaten nog aanw. Dak en luiken in achterwand en dak grotendeels. verdwenen. Onderkas uit later tijd. Nauwkeurige inventarisatie pijpwerk (uit verschillende perioden) buiten bestek van dit summiere rapport. Onlogische volgorde op lade. Latere toevoegingen: M8 (daardoor frontindeling gewijzigd) Bourdon, Sal, Sb en Dlc. Advies: opbergen tijdens kerkrestauratie. Ruiter aan OC. Offerte demontage en opslag orgel.. OC aan R. Opdracht. Contrôle: Edskes. R aan OC. Wat in de M.kerk is opgeslagen en wat op de zolder van de Valetonschool, Guyotplein. OC aan KV. Architecten willen orgel op galerij, maar daarvoor is het te hoog. Beste is: op oude plaats. Dat willen arch, niet. Nu komt er een bespreking.

Inv. 20/5’98.

Groningen, Parklaan. Kerkgenootschap niet genoemd. Foto klaviatuur. Groningen, Pelstergasthuiskerk (destijds Égl. Wallonne, naar ik meen). Dec'63

OC (Ed) aan meerdere instanties. Rapport inzake het orgel in de Pelster Gasthuiskerk te Groningen. 1627 Op binnenzijde Poortgebouw "1627 is dat orgel als nyes gemaket". 1743 in "De Kronyk van Groningen en de Ommelanden" (1743 p 227. "Toren van de St.Meertenskerk gerepareert, als mede wierde een orgel in de kerk van het H.Geest Gasthuis gemaakt. 1693 aan Arp Schnitger bedrag uitbetaald voor "renoveren" van het orgel Vlgs memoires A.Schn 1692, hierin ook: nieuw rugwerk gemaakt. 1727 rep. Amoor. Af 1735 onderhoud Hinsz 1774 levert Struiweg een beeldje op orgel. 1773 grondig gewijzigd. O op nw balkon. Zijvelden aangebracht. "Architectonisch was de wijziging van het front geen winstpunt.. terwijl ook wat het materiaal aangaat een kwaliteitsvermindering te bespeuren is". Nw laden nu met compleet gr.oct. Vrij veel nw pijpw, disp.vergroting Bewaard uit 1627: F4, van Schnitger wat pijpwerk, zij het gewijzigd. Disp. vlgs Knock. Na 1785 onderhoud F.C.Schnitger Jr, na 1799 H.H.Freytag 1803 gr. reparatie Freytag. Na 1811 onderhoud H.E.Freytag. 1820 rep. Toen orgel geverfd , ook in 1833. Af 1853 onderh. Van Oeckeloen, die 1875 rep. uitvoerde. Inmiddels verdwenen Sch Sq Qf Qd en frontp.

145

1915 Idem mag.b en Mxt -> Sal 1916 Doornbos: combineerde Hp en Hf in bas, Dlc -> Clar (ombouw). In Hw. B16 op dc sleep. 1931 VxC op galerij pneum. uit gaten Oct2 T8 verv (zink) ventilator aangebracht. Thans: Hw P8 B16bd Hp8 Sal8 O4 F4 Q3 O2 F2 Co3stdcd Fg16bd T8 Rw Hp8 Hf8 VdG8 P4 F4 F2 VxC8(weggenomen) Clar8 schuifk 2 afsl Windlosser (b.gebr) Calcant (werkt niet) C-c''' C-d' Technische beschrijving. Groot deel pijpwerk is van H. P8 C-E ged in middentoren F-ds'' frp van vO. (gr.oct. lijkt compleet Schn) B16 was Qd Schn wijz vO Hp8 S O4 grdH Q3 Schn F4 jaar 1820, factuur echter overeenk. H. F2 H Co3st H 4 2 2/3 2 O2 mogelijk S Sal 8 vO op pl Mxtbd Fg16bd H T8 Laukhuf P4 fr vO hier Cs Ds Fs Gs op lade H. Hp8 gr.oct. hout lijkt XIX. D verwijderde verm. de grote metalen Hp pijpen Hf8 vO F4 zeer oud (zou 1627 kunnen zijn) F2 verschoven, was 2 2/3 VdG8 vO op pl Sq Op pl (waarsch Sch 3 st) Clar was Dlc8 H door D Gewijzigd Rest.plan. Dit kan 't best in combinatie met die van het gebouw. Verende sleepconstr. Alle mogelijk herstel, Reconstructie toestand 1773, waarom teruggaan tot oudere datum geen zin heeft. Frontpijpen lijken te kunnen blijven, omdat ze vrij redelijk van kwaliteit zijn. Geen reconstructie kas in oorspr. afmetingen (dan passen de H-laden niet). Niet orgel op oude plaats. Intonatie aanpassen aan nieuwe omstandighjeden gebouw. Archiefstukken. Gl.inv. 20/5’98.

Groningen, Strafgevangenis. 20/1'56 •

OC aan Ds A.Bongelaar te G. Galerij voor koor en klein orgel goed realiseerbaar t.o. lit.centrum. adv. 5 st. pos zoals vV in serie maakt. Nog wat correspondentie. Geen offerte, opdracht of wat ook.

Gl.inmv. 20/5’98.

Grosthuizen, voorm. Hervormde Kerk. 5/3'58 13/3'58 15/3'58 22/3'58 5/1'60 6/2'60 9/4'60

BRC aan OC. KV Avenhorn / Grosthuizen moet haar kerkgebouw in G. afstoten. Passende omgeving gevraagd voor overcomplete Flaes-o uit 1871. Ook afschrift hiervan. OC aan KV. Vernomen ... Er zijn KV'n die gebaat zouden zijn met goed gebruikt o. Komen Onderzoeken. BRC aan (OC). Reeds 2 gegadigden: Rijnsaterwoude, arch. vdSterr, adv. Engels, Tholen, arch. vdKloot Meyburg. Hü aan KV en BRC (BS aan beide). Resultaat onderzoek: P.Flaes 1871 Hw B16 P8 O4 Q3 O2 Mxt4stbd Co4stdc Nevw Hp8 VdG8 Celeste8 Rf4 C–f''' C–c' Eén lade met 2 kleppenkasten, (nev.w achter). Wijde mensuren, Mxt 5 1/3 af f'. Kernst, expr., klav. rechts, paar mankementen, afm. kas. (Uit map Geldermalsen:) OC aan KV. Herhaling oude verslag, wat bedrag is (koper moet ook lade doen restaureren). Hü aan KV. Ongeveer als 5/1'60. OC aan KV. Is o verkocht?

Inv. 20/5’98.

Grouw, doopsgezinde Kerk. Kladje met disp. afk. uit map Grouw Herv. • 12/12'55 23/4'56 6/7'56 18/9'56 24/9'56 26/10'57

OC aan Kr. Rapport en advies (op verzoek) 2 kl. B&T aangeh p. Membr. van op pneum.l. geplaatste B16 deels defect, nog wat gebreken. Advies schoonmaak vern. membranen, rammelvrij maken mech, herintonatie, mech. transm.lade voor B16 2 ped.kopp aanbr. door bouwers. Laderestaur. (nog) niet nodig. De fabrikante (B&T) aan ? Offerte disp. P8 Vln8 (c) B16 Hp8 O4 Flh4 O2 T8 / Rf8 VdG8(c) VxC8(c) Lflg4 Wf2 C-f''' C-d' aangeh. Mech. vrijmaken B16 kan niet (ruimte), wel mech-pneum. Dgem aan OC. Geschrokken van prijs. Kan 16 tr achterwege blijven? OC aan Dgem. Ja. OC aan B&T. Opdracht (zonder tr). In feite door medewerking Ed o reeds overgedragen. Werk goedgekeurd.

Inv. 20/5’98.

146

Grouw, Hervormde Kerk. 1/7'50 5/10'50

19/10'50 15/2'54 2/3'57 5/4'63 25/6'63 7/11'63

17/12'63 16/3'64 25/6'64 22/7'64 5/2'65 25/2'65 5/10'66 17/11'66 17/11'66 23/11'66 6/12'66 15/12'66 2/3'67 19'/8'67 9/9'67 z.d. 26/9'67

OC aan KV. Verslag onderzoek Eé en Hen. O. authentiek op VxC na die op plaats v/e tongwerk staat. Advies Schoonmaak, herstel, verv. VxC door Dlc. (Fl) aan ? Restauratieplan met prijzen. A. Restauratie. B. Drastische wijziging: Port8 -> O2 Mxt 2-4st samenst veranderen en uitbr tot 3-5 st T8 nw tongen en kelen Sal8 -> P4 (wijz) Viool8 -> O2 Vln8 -> Q 1 1/2 Fltr4 overlengte verwijderen Gh2 -> Sch (210 p) VxC8 -> Dlc8 Pd Qd8 -> Mxt 108 p Tb8 -> Fg16 Intonatie oude pijpw zoveel mogelijk aanpassen aan het nieuwe. Winddr. verlagen, opsneden verlagen, nieuwe kerns, overlengte verwijderen. Zwk verw. Bestaande disp.: I. P16 O8 Prt8(c') Qd8 Hp8 O4 Rf4 Wf2 Co3stdc Mxt2'2-3st T8 II. (Zw) Sal8 VdG8 Vln8 Rf8 (laatste 3 C-H gem) Cel8 Fltr4 Gh2 Ped Sb16 P8 Qd8 O4 Tb8 C-g''' C-d' Voorstel nieuwe disp.: I. P16 O8 Hp8 Qd8 O4 Rf4 O2 Wf2 Co3stdc Mxt11/3'3-5st T8 II. (Zw weg) Rf8 P4 Opf4 O2 Q11/2 Sch2/3'3-4st Dlc8 Ped Sb16 P8 O4 Mxt2'4st Fg16. OC aan KV. Eens met plan A van Fl. B zal niet verwachte resulktaat hebben, gezien romantische karakter van het orgel. KV aan OC. Machtiging prijsopg vragen bij vV, hoewel er waarschijnlijk geen fin. voor o zijn. KV aan OC. Bestaat er mogelijkheid tot subsidie? KV aan OC advies gevraagd. OC aan KV. Over uitstel onderzoek. OC aan KV. Verslag onderzoek. (uit later onderzoek blijkt: Ed. Vlgs cartouche v.Dam 1853. Huidige disp (waar niet anders vermeld: oorspr.) Hw P16(C-Ds ged) O8 Prt8dc(expr) Hp8 O4 Qd8(C-E van Hp) Wf2 Rf4 Co3stdc(51/3 4 31/5) Mxt2-4st T8 Bvw (Zw) Sal8 VdG8(Groct van Rf) Rf8 Vln8(nieuwer expr gr.oct van Rf, was 4'?) Fltr4(gr.oct.ged) Gh2 VxC8(niet oorsapr af c) Trem Ped. Sb16 P8 O4 Qd8 Trb8 3 afsl 2 kopp Windl C-g''' C-d'. Ernstige lekkages door verwarming. Opsomming van alle gebreken. Restaur.voorstel. Mxt C 2 1 1/3 (in strijd met opschrift) c 2 2/3 2 c' 4 2 2/3 2 fs'' 4 2 2/3 2 2 Offerte-aanvragen B&T en Fama. B&T aan KV. Kunnen momenteel geen nieuw werk aannemen. Fama aan OC. Kunnen momenteel nog geen werk van grote omvang aannemen. Luyten (dK). Levertijd 40 maanden. Indien men dat wil kunnen we toch gegevens zenden. Fl aan OC. Offerte. Ook lange levertijd. (Eé) aan KV. Ed kan (nu als Rijksadviseur) verzoek om subsidie niet ondersteunen. Nu gedacht aan partiëel herstel. Maar dat kan ik in dit geval niet adviseren. KV aan Eé. Verwondering over opstelling Ed, die in zijn vorige positie anders was. Toch maar subs. aanvragen. (Eé) aan OC. Over Middelburg, Nieuwe Kerk en G. "In het huidige doen en laten van de Rijksorgelheren waarbij Delden een schoolvoorbeeld is van willekeurig handelen, welke zaak door mij op hoog niveau op het ministerie is geentameerd” (Eé) aan KV. Over de tweeslachtige houding van Ed. Eé aan B&T. Aanvraag offerte. Fl aan Eé. Wat de huidige prijs der restaur. nu zou zijn. B&T aan KV. Omschrijving en prijsopgave. Bijgeschreven; Vln was Salicet, VxC was tongw. (Eé) aan KV. B&T is duurder maar heeft kortere levertijd. Voorstel bespreking. (Eé) aan KV. Verontschuldiging uitstel wegens auto-ongeval 16/12'66. KV aan Eé. Niets meer vernomen na bespreking waarin tot subs.aanvraag was besloten. Bouwcontract 1853 onvindbaar. (Eé) aan KV. Zal Fl vragen nu uitvoerig plan op te stellen, waarbij door Ed genoemde disp. enigszins wordt gecorrigeerd. Concept subs.aanvr. (kennelijk door Eé opgesteld) Fl aan Eé. Wat disp wordt: QP3 ipv Qd. Vln8 ->Salt4 VxC -> Dlc8 Ped Qd8 -> Fg16, Tb8 heeft T8. (aparte prijs voor Fgt16 en QP3.

147

31/10'67 4/11'67 27/9'68 24/10'68 1/11'68 30/9'69 27/5'70 13/7'70 10/11'70 9/1'71 24/2'71 5/6'71 4/11'72 15/11'72 20/11'72 5/12'72 10/8'73 dec'73 16/2'74 16/2'74 20/4'74 10/6'74 18/7'74

(Eé) aan KV. Commentaar op vorige. Toevoeging: Eigen restaur.advies: In rapp OC in Hw Rf4 vergeten. Qd niet oorspr. staat op Pl Q3, Qd8 in ped is verv. van Fg16. Advies: herplaatsing. Afspraak met Fl.: (o.a. tractuurspanners) KV aan CRM. Subs.aanvr. KV aan Eé. Toestand wordt urgent. (Eé) aan KV. (Vertrouwelijk) advies Ous een brief te sturen met uiteenzetting gang van zaken. OC krijgt hiervan geen afschrift "aangezien deze instantie sociëtijd houdt bij tijd en wijle met Dr O. en Edskes." KV aan Ous. Waarom het zo lang duurt na de positieve uitspraak destijds van Ed. Bij negtieve uitspraak zal het orgel "opgebrand" worden. OC aan KV. Vernomen: geen Rijkssubsidie. Proberen: Alg.KV-raad en prov. Friesland, die eigen subs.beleid voert. KV aan Eé. Afdvies gevraagd. Eenvoudiger rest.plan (B&T?) of nieuw orgel? (Eé) aan KV. Eindjaar "beschermde periode" was 1850. Nu in Noorden meer o's na '50 beschermd. Na ontslag door Ed genomen, zal ik laatste poging bij Ous doen. B&T aan KV. Prijsopg. gedeeltelijke restauratie. Prijzen voor laderestauratie Hw Bvw en Ped. (Eé) aan KV. Voorstel machtiging opdr restaur. lade Bvw. Eé aan B&T. Opdr. restauratie (alle laden). KV aan (OC). Zullen Uw advies opvolgen voor afhandeling J.G.Erné in te schakelen. B&T aan Eé. Doen eerst Bvw, zwk verwijderen, Voorstel Vln8 op te sch tot Salt. B&T aan KV. Ook Prt8dc blijkt niet orig te zijn. Prijzen voor Salt4 (opschuiving of nieuw), PQ3, Fg16, Dlc8, verv Prt8 door een reg. dat in de oorspr. boringen past. (Eé) aan KV. Commentaar daarop. Eé aan B&T. Opdracht Salt4 (nw) en Dlc8 Eé aan KV. Bvw voltooid. Onzeker wanneer vlgd fase begint. KV aan Eé. Verzoek bij B&T tot meer spoed aan te dringen. KV aan Eé. Idem. Eé aan B&T. Ingebr.n. moet begin mei plaats vinden. B&T aan KV. Bevestiging tel.opdracht betr. 1. verend opstellen ventilator, 2. 2 (ipv 1) balgen aan te sluiten. (Eé) aan KV. Uitstekend werk van B&T. 2 nw stemmen zeer fraai en in het geheel passend. Te hopen dat in toerkomst de weinig fraaie Qd'n kunnen worden vervangen. OC aan KV. Keuringsrapport. Laden geschikt gemaakt voor wisselende klimatlogische omstandigheden.

Gl.Inv 3 en 4/6’98.

Gulpen, Hervormde Kerk. Aantekeningen • 7/3'50 13/9'50

Ds A.J.de Beaufort te G aan Haveman. Geb 1846 gebr. Müller te Reiferscheid, kas gebr. Becker te Vaals, 1847 Fluto traverso erbij gemaakt. In periode van mijn voorganger ds Sprey (als ik 't wel heb) Mxt en Tbd weggehaald en Flautino verv door VxC door gebr. Peereboom, Maastricht. OC aan KV. Rapport en advies. 1846 gebr Müller Reifenscheid, huidige disp Holflaut 8'(gedeeld) P4 B16dc Fltr8dc(c') Gmb(gedeeld) Celeste O2 2 lege stokken, Flautino door P verv door Cel. O2 opgeschoven, zw ondert, witte boven Grondige revisie nodig, laden, tractuur, adv ook aanbr windmach, herstel disp in oude staat (dit laatste benevens herstel lade hoewel wenselijk, niet urgent. Machtigt U ons vV offerte te vragen.

Gl.inv. 20/5’98.

Gurk, Dom. •

Boekje over de dom. Op p 32 enkele woorden over o. van Eißl, kas Martin Herberger, 1779/80.

1 stuk, inv. 25/6'98.

148

Haaksbergen, Hervormde Kerk. 8/3'50 25/5'50 30/6'50 22/7'50 24/7'50 28/7'50 28/7'50 1/8'50 18/8'50 10/10'50 6/5'52 • 22/1'63 1/2'63 18/2'63 9/5'63 20/5'63 11/9'63 8/10'63 27/12'63 7/1'64 14/1'64 11/3'64 20/12'64 15/1'65 21/1'65

Vdg aan Kerkbestuur. Prijsopgave voor stofvrij maken, bevilten, vernieuwen enige ventielen, ivoren toetsbeleg aanvullen, lekkages wegwerken, intonatie. OC aan KV. Over komst Eé. OC aan KV. Rapport o 1864 Honhof uit Eibergen. Vervuild. Hobo ontbreekt, Front zink. Offerte Vdg niet juist en onvolledig. Advies off.aanvraag bij Fl en vV. Fl aan OC. Offerte. Plan A. Herstel, vervangen tongen, wijziging samenst. Mxt. Plan B. Gaat verder: Verv. Mxt en T. Te hoge opsneden verlagen. Op lege plaats Hobo een Dlc plaatsen. vV. Offerte. O.a. alle abstractdraden vervangen. Versuikerde voeten herstellen. Reparatie T op open plaats: Kromhoorn. OC aan Fl. Nadere specificatie gevraagd. OC aan KV. Advies ten gunste van vV. Fl. Reactie op lage prijsopgave van vV. Hoe dat in Roden ging, vergelijking opgaven vL, Ruiter, hemzelf en vV. Nog iets over Almkerk. Gedetailleerde prijsopgave. OC aan vV. KV. besloten opdr aan U, incl. Kromhoorn. Gevraagd voorstel vrij pedaal. vV aan KV. Prijsopg vrij ped met Sb16 O8 O4 en (daartoe nodig) vervanging windmachine door grotere. OC (Schokking) aan KV. Restauratie geslaagd. Klank bijzonder levendig voor orgel uit bouwperiode. Kh past goed. Correspondentie over niet goed sluitende kleppen, wat snel verholpen bleek. KV aan OC. Advies gevraagd. Vdg zegt, dat het zwaar lopen der reg.slepen kan worden verholpen door verend sleepsysteem aan te brengen. OC aan KV. Eé heeft in verleden hoofdzakelijk deze zaak behandeld. U kunt ook Hü of Ed kiezen. KV aan OC. We verwachten komst Eé. Kladje over H. (afk. uit map Hemelum). OC aan KV. Verslag gebreken, gevolg van ontbreken sleepsysteem en tractuurspanners. Advies deze aan te brengen en scheuren te dichten. vV aan KV. Willen graag offerte indienen, maar levertijd is nu 4 jaar. Pas tijdens het werk kunnen we beoordelen hoe groot de schade door de verwarming is. OC aan KV. BS bij doorzenden brief vV (waarmee ze geaarzeld hadden). Misschien kan Vdg sneller leveren. Vdg aan OC. Offerte verend sleepsysteem, tractuurspanners, dichten van scheuren, etc. OC aan Vdg. Dit kunnen we zo niet aan KV doorsturen. Te veel (met name genoemde) onduidelijkheden. Vdg aan OC. Opgave werkzaamheden. OC aan KV. Advies thans op offerte Vdg in te gaan. KV aan OC. Behoeven wegens aanschaf "electronisch orgel" van Uw bemiddeling geen gebruik meer te maken. OC aan Vdg en PCT. Mededeling hiervan. PCT aan HGem. Boze reactie, omdat vereiste goedkeuringen niet zijn aangevraagd.

Gl.inv. 17/6'98.

Haamstede, Hervormde Kerk. 26/2'62 • 11/4'63 23/4'63 2/5'63 26/7'63 9/8'63 23/8'63 4/11'64

KV aan OC. Dekker-o 1920 heeft gebreken. Advies gevraagd. Corr. over komst Eé en over vertraging. Over 2de bezoek Eé samen met de Graaf, Ede. (dG) aan OC. Prijsopg voor werk aan Dekker-orgel ca '27 P8 B16 Lflged8 O4 VdG8 VxC8 F4 Wf2 Mxt2-4st Superkoppel. OC aan KV. Accoord met voorstellen dG. OC aan dG. Opdracht. KV aan OC. We willen de opdracht aan dG intrekken en t.z.t. het orgel grondig laten repareren en electrificeren. OC aan KV. Onder welke voorwaarden een opdracht kan worden geannuleerd. Electrificatie door Eé destijds afgeraden. O is grote investering niet waard. Advies: Toch opdracht vlgs plan doen uitvoeren. KV aan OC. Besloten werk vlgs oorspr plan te doen uitvoeren. OC aan KV. Werk dG goedgekeurd. Tractuur zeer snel geworden voor een pneumatisch orgel.

Gl.inv. 17/6'98

Haarlem, Église Wallonne. Aantekeningen. • 22/2'50 15/3'50 17/10'57 28/10'57 11/12'57 14/7'58 27/12'58

OC aan Dr J.H.de Smidt. Hen zal door vL verrichte restaur.werkzh. keuren. OC aan dS. vL werk goed verricht. Hij zal nog wat frontpijpen beter intoneren. Dr J.R.H. (de) Smidt aan (OC). Kerk en orgel moeten gelijktijdig gerestaureerd. Deskundig rapport gevraagd. OC aan dS. Ed zal onderzoek verrichten. OC aan Ed. Eerst wezen wij H'lem WaalseK aan Eé toe. Maar hij moet eerst dringende zaken afwerken. H'lem Waalse en Heemstede naar U verwezen. dS aan (OC). Historische gegevens. OC aan dS. Verslag onderzoek 1808 geb. door J.C.Friederichs (opschrift boven klaviatuur) en in orgel. Disp. vlgs Hess II. Hij heeft kennelijk enige stemmen vergeten. 1924 nw tongregisters. Disp. bij nderzoek: Hw P 8, Co 4 st (jonger), B16 b/d, Hp 8, Gh 8 (jonger), O 4, Opf 4, SO 2, Mxt 4 st, T 8 (fabr, deel zink) Bovw (in zwk) Hp 8, P 4, Sal 8 (nieuwer expr kernst), Rf 4, VdG 8 (later opges.expr), Wf 2, Vh 8 (fabr. 1924) Ped alle 1874: Sb 16, Hf 8, Vln 8 (Znk), Fg 16 (Znk) Mxt C 1 1/3 1 2/3 1/2 c' 2 2/3 2 1 1/3 1

149

30/5'59 9/6'59 3/8'59 19/8'59 26/9'59

c'' 4 2 2/3 2 1 1/3 2 kpp Trem(II) Vent Calc Zweltr C-f''' C-d'. Laden Hw en Bvw orig. Ped. lade v.Ingen. Klav. orig. veel beleg verdwenen. Mag.b. vI 1874. Achterwand grd verdwenen (voor pedaal). Toestand vrij desolaat. Rest. dient te omvatten: Herstel kas, laden, klav., oude p. herstel oorspr. disp. herintonatie. Onderzoeken of met aanwezig materiaal van het pedaal men tot een nieuwe opzet daarvan kan komen. OC aan vV. Offerteaanvraag voor gebr. rest.werk, ver T 8, Gh vanaf c, Co (voorzover niet orig), Bovw: VdG op plaats Sal, Op pl VdG Qged 3, Vh –> Dlc. Nw ped met Sb16 O8 Fg16 Sch4. vV aan Kr. Offerte. vL aan OC (Ed). Prijsopg demontage, heropbouw en restauratie. OC aan dS. Commentaar op de offertes. Advies subs.aanvraag op grond van opgave vL. dS aan (OC?). Een kerkvoogd heeft op eigen gelegenheid ook offerte aan Fl. gevraagd. Motief: OC zou Fl doelbewust passeren. Offerte kwam lager uit. Men heeft de 3 prijsopgaven aan Ous doorgezonden. Mijn misnoegen hierover kenbaar gemaakt.

Gl.inv. 17/6'98

Haarlem, Hervormde Grote of Bavokerk. • Concertprogramma's 7/7'53

OC aan G.Robert, organist der B. Verzoek bij gem.bestuur te pleiten voor bemiddeling der OC nu er plaannne zijn tot restauratie van het orgel.

Inv 17/6'98 en eerder.

Haarlem, Hervormde Grote of Bavo Kerk, koororgel nov'06 31/12'06 15/9'48 2/8'49 5/8'49 6/9'49

Gabry & Zonen, Gouda aan? Hebben o. bezichtigd in RK Liefdesgesticht te Breda, afmetingen disp (op F4 na in frans). M8 B8 Sal8 Cel8 P4 F4 Dbl2 T8. Kas voldoet niet aan Uw eis. Kan worden veranderd "conform aan de Koororgels te Alkmaar - Amsterdam of Schoonhoven". Gabry aan ? Orgel ernstig vervuild. Bij pl. in Gr.k. zal de kas van luiken moeten worden voorzien en boven afgesloten. Toestand stemkrukken en mechaniek. Kosten voor in orde brengen. Jac.Kerkvliet, koster der Bavo aan Eé. In Notulen en ingekomen brieven gevonden: Wat in brieven Gabry staat en: In Breda was speeltafel opzij geplaatst. Hier op advies Gabry en arch. vd Steur veranderd. Kerkvliet aan Eé. Gaarne restaur.plan Spanjaard retour. Fl aan Hen. Kreeg nieuwe aanvraag rest. koororgel. Bent U er nog bij betrokken? KV aan Hen. Ben nu in gelegenheid U te ontvangen.

Voll.inv. 17/6'98

Haarlem, Hervormde Kapel Nieuw Vredenhof. De kapel bevindt zich in Haarlem, kerkelijk hoort het bij Heemstede. 10/6'61 OC aan KV. Hü zal onderzoek doen naar mogelijke verbeteringen dK-o. 18/7'61 KV aan OC. Verwachten komst Hü. 29/10'61 KV aan OC. Waar blijft het rapport? 1/11'61 OC aan KV. Rapport dK, pneum. I.B16 P8 Fld'am8 Rf8 O4 Wf2 Mxt EchoTr8 II. Sal8 Hp8 VxC8(c) Gh8 Flh4 Oboe8 Ped Sb16 Fb8 Ped-I PedII SubI+II, SuperI+II autP 5 vaste C (geen I+II genoemd) Opsomming gebreken. Zink. In zijn soort relatief goed. Geen orgelkas. Zo lang er geen middelen zijn voor een nieuw o. Dit o. spelend houden: pneum.functies controleren, schoonmaak. We willen prijsopg vragen bij dK. 1//'61 (??) OC aan KV. Heden rapport verzonden. Excuus voor lang uitblijven. Voll.inv. 18/6'98.

Haarlem, Hervormde Noorderkerk. 7/11'50 22/1'51 10/4'51 3/4'52

KV aan V&vK. Prijsopgave gevraagd voor reparaties. OC aan KV. Zullen o onderzoeken. OC aan KV. Pneum.kegelladen. Membranen versleten. Vervanging zal elke 25 jaar nodig zijn. Orgel in alle opzichten inferieur. Mogelijkheden: 1. Vernieuwing membranen. 2. Uitstel tot storingen erger worden. 3. Sparen voor nw o. V&vK kan de reparatie uitvoeren, geen nieuwbouw. OC intern (aan Ous, Eé, Hen) Of tot betaling aan V&vK kan worden overgegaan.

Inv 17/6'98.

Haarlem, Hervormde Nieuwe Kerk. • Aantekeningen • • • z.d. 4/2'50 22/7'50 18/5'50

Concept brief (BS bij aanbieding hist.rapport). Mensuren Mxt Geschreven stuk "Het Vrouwenorgel" Copie L.243 KV-archief. (Hen, organist) aan KV. Over ernstige gebreken aan het oudste o. van H'lem. Wat te doen (geldinzameling, subsidieaanvr., inschakelen OC, opheffen contact met fa Bergmeyer, niet bespeling door anderen toestaan, geleidelijke temperatuursveranderingen). Hen aan B.F.Bergmeyer, Woerden. Oorzaak ontstemming niet gelegen in door hem (Hen) verlaagde winddruk, maar aan slechte toestand der laden. (Hen) aan KV. Over defect slot en reden winddrukverlaging.

150

18/11'50 z.d. 5/12'50 ca 31/1'51 23/4'51 20/5'55 15/6'55 26/7'56 26/7'56

13/8'56 19/11'56 9/5'57 13/5'57 13/5'57

20/6'57 24/6'57 4/7'57 19/7'57 19/7'57 14/9'57 21/10'57 4/11'57 5/11'57 18/2'58 31/5'60 18/11'63

OC intern? Waterschade aan blaasbalg. Gem. Haarlem moet zorgen, dat er ruimte in de toren is om de balg uit te nemen voor reparatie of (beter) vervanging door nieuwe. OC aan KV. Rapport waterschade. OC aan KV. Reactie op opgave Fl. Balg was voor waterschade al slecht. Advies: andere plaats. T.z.t. zal restauratie o nodig zijn. Fl aan KV. Reactie op opdr. nw balg. Fl aan Hen. Winddruk 100 mm, zo hoog gemaakt omdat anders de schokbalgjes niet werkten. Zal bij latere restauratie moeten worden teruggebracht. KV aan OC. Orgel in slechte toestand. Huidige organist heeft o schoongemaakt en met behulp van Fl kleine verbeteringen aangebracht. Advies gevraagd. OC aan KV. Voorstel komst Eé en Hü. OC aan KV. Bevestiging onderhoud met Eng en Ous. Opdr aan vV doorgegeven restaur van O4 en speelklaar maken van instrument OC aan KV. O door 4 medewerkers onderzocht. Voorstel ingrijpende wijziging opstelling en dispositie. 1791 geb. door Hus (!) met gebr.m. van p van o dat in de Bavo was opgesteld. Waarsch. ook kasdelen gebruikt. 1791 Hw Brstw Ped (in HWkas). Later ped. van Hus verwijderd en nw naast o opgesteld. Brstw werd Bovw. "Materiaal en Mensuren van het nieuw aangebrachte Pedaal zijn van dien aard dat in de klank een grote distantie werd geschapen tussen het Hoofdwerk en Borstwerk enerzijds en pedaal anderzijds". Moet verwijderd, ook om architect. redenen. Adv. Nw ped. achter de kas. Disp.: aansluiting bij (nu) Hess, met afwijkingen voor hedendaags liturgisch en concertgebruik. Feitelijk nieuwbouw met oude onderdelen. Adv. Subs.aanvraag. Oude pijpwerk zodanig mishandeld, dat het de vraag is of restauratie ervan zin heeft. Voorstel opdr. aan vV restaur. der Oct 4. KV aan (OC). Bevestiging. vV aan (OC). Rest. O4 klaar. We zullen het vóórintoneren, geplaatst in het o der Geertekerk. vV aan KV. Offerte voor nw o met delen van het oude (*). Hw *P8 Qd16 Rf8 *F4 O4 O2 Mxt4-5-6st T8 Bvw P4 *Qd8 Hp8 Rf4 Gh2 N11/3 Sch4st Sxq(a)2st Dlc16 Pedf P8 *B16 O4 Mxt6st Fg16 Sch4 C-f''' C-g' (30 toetsen!) 3 kopp. vV aan KV. Wat prijs is als bovw en 3 pedreg (Mxt2 Fg16 Sch4) niet geplaatst worden. OC an KV. Proef met O4: Niet bevredigend te krijgen. Pijpw van versch. herkomst met onregelmatig mens.verloop. Vermoeidheid van metaal. Verreweg grootste deel van het pijpwerk geeft hetzelfde beeld. Restaureren niet verantwoord: Hoge kosten, verschuivingen. Alleen de eerder gnoemde 4 st komen daarvoor in aanmerking. Zelfde disp als 9/5'57. Geen herstel Brstw: Belemmert uitspraak erachter staand pedaal. Concept subs.aanvraag. OC (Eng/Hü). Vernomen van experiment in de NwK met electronisch muz.apparaat. Waarschuwing. vV aan KV. Offerte voor alleen hw. KV aan (OC). Machtiging opdr aan vV. vlgs off.24/6 OC aan KV. Concept Subs.aanvr met BS. In overleg met Ous. Gh2 als oud reg. op Hw geplaatst,"komend van het Borstwerk". De plaats blijft evenwel gereserveerd". OC aan KV. Aansluitend aan besprekingen: Ook nw laden. Disp. Afw. met 9/5'57: Gh2 erbij op Hw, nu Brstw P2 Hp8 F4 Wf2 Flag1 Sxq2st (a) Cmb2st Vh8. Hiervan uitvoeren: Hw met Qd Gh2 en T8 als reserves. Ous aan (OC). Boze brief over feit dat werk al gr.deels klaar was, zonder dat details (mensuren)`met hem waren besproken. Afspraak oude pijpen te bewaren. Prijs berekend op grond van handhaven van C-Cs P8 (zink). OKW aan (OC). Alleen kas heeft mon.waarde. Toekenning aanm.subsidie wegens herstel oorspr,opstelling. OC aan KV (ook concept aanw). Felicitatie met subs.toezegging. Voorstel nu ook Q16 T8 en Gh2 te pl. KV aan OC. Besloten tot uitbreiding vV aan KV. Bevestiging opdracht Qd16(deels oud) T8 (nw) en Gh2 (oud) OC aan KV. Bij belangrijke restauraties is het beter dat niet één deskundige supervisie heeft. Voorstel: toezicht Eng en Ed. OC aan KV. Inmiddels Eng en Ed niet meer voor OC werkzaam. Hoe staat het nu met plannen restauratie?

Gl.inv. 4/6'98. Bolt-archief: ‘85 nieuwe restaur. door vV klaargekomen, met gebruikmaking van het bewaarde oude pijpwerk.

Haarlem, Hervormde Oosterkerk. 6/11'54

OC aan KV. Verslag onderzoek el.pn.orgel met open opstelling. Inferieur pijpenmateriaal (veel zink). Enige mogelijkheid: vervanging.

1 stuk, ingevoerd 17/6'98.

Haarlem, Remonstrants Gereformeerde Gemeente. 15/2'51 14/4'51 12/6'51 30/6'51 17/7'51 25/7'51 28/7'51 12/3'52 16/2'53 16/2'53

Jan D.Boeke aan W.Kapteyn den Bouwmeester te H (vz plOC). Voorstel dispositie nieuw o. 1 OC aan KdB. Q 1 1/3 beter verv door N 1 1/3. Over o's van Fl, vL, vV en Marcussen. OC aan ? Verzoek uitbrengen offerte voor Hw Hp8 P4 O2 Mxt4-5st Brstw Ged8 F4 Gh2 N11/3 Reg8 Ped Spged16 P8 Co4 mogelijkheid uitbreiding met op Hw Dlc16 op Brstw Cmb3st (Fl?) aan ? Offerte. vL aan OC. Offerte. vV aan KV. Offerte. Marcussen aan OC. Offerte. Voorstel de beide 2 vtn om te wisselen en (wegens ruimte) SpGed door con. Ged.te vervangen. (Fl?) aan OC. Offerte. Met Dlc 16 2 vtn zoals M. voorstelde. Ped. geheel voorbereid. OC aan Rem.gem. BS bij vlgd. Over Ruiters zeer goede kwaliteiten en problemen betr. tijdige oplevering. OC aan Ruiter. Off.aanvr.: oorspr. disp. met Dlc en Cmb evt voorbereid en Brstw evt voorbereid.

151

7/3'53 20/12'54 25/2'55

R aan OC. Prijsopgave. Besparing mogelijk door beide man op één lade te bouwen. OC aan PlOC. Advies 5 st pos van vV aan te schaffen. vV wil dit later terugnemen bij opdracht groter orgel. "Terzake de eventuele verkoop van Uw huidige orgel blijven wij diligent" PlOC aan (OC). Aanschaf nw o voor onbepaalde tijd uitgesteld.

Gl.inv. 17/6'98 1) Uit later schr. blijkt dat hij pl.organist is.

Haarlem, Vereniging van vrijzinnig Hervormden. 14/5'56 13/6'56 18/9'56 13/10'56 27/11'56 14/1'57 29/3'57

OC aan Bestuur. Zullen gaarne van advies dienen betr. restauratie o. Hü zal onderzoek verrichten. OC aan Bestuur. Verslag onderzoek, omdat advies was gevraagd in zake off's vL en Fl. Opsomming gebreken aan in zeer slechte staat verkerend Standaart-orgel. Fl en vL garanderen 10 jaar storingvrij gebruik na opknapbeurt. Advies verkoop, etc. OC aan bestuur. Advies (mede wegens gunstige akoustiek) 5 st koororgel, zo lang er geen fin.middelen zijn voor o van 16 à 17 reg. OC aan Eé en Hü. Over orgelreis. OC aan Bestuur. Al beslissing? VrzH aan (OC). vV adviseert: 2 man en ped., voorlopig alleen Hw met P8 Rf8 O4 Spf4 O2 Mxt6-8st T8 (T8 en O4 voorl niet plaatsen 1). Verzoeke offerte hiervoor bij vV aan te vragen. VrzH aan (OC). Besluiten toch tot restauratie bestaand o.

1) zou O2 bedoeld zijn? Voll.inv. 17/6'98

Habo Kyrka (Zweden, bij Jønkoping). Foto. (Mededeling Cor Edskes)

Hachimette, Parochiekerk. 25/7'67 25/7'67

Pagina uit Dernières Nouvelles over ingebrn. orgel te H. 23/7, orgelmaker Alexandre Baron. Idem uit l'Alsace'

2 stukken, inv. 25/6'98.

Land Hadeln. •

Werner Stein, Evangelische-lutherisches Gemeindebuch für den Kirchenkreis Land Hadeln. Osnabrück 1959. Dit omvat Otterndorf, Wanna, Altenbruch, Ihlienworth, Lüdingworth, Neuenkirchen, Nordleda, Odisheim, Osterbruch Ahlenfalkenbrg en Steinau. Hier en daar iets over orgels, uitvoerig over Otterndorf, disp. 1662 (Riege), 1741 (Gloger), en nog wat uit voorm.o. A.Wilde (1596).

1 stuk, inv. 25/6'98.

Halfweg, Hervormde Kerk. KV Houtrijk en Polanen. 2/3'50 OC. Verslag onderzoek van orgel in kerk van arch. Smits, 1925 o van Steinmann en Vierdag, opgesteld te hoog in kamer boven preekstoel, een van de ergste voorbeelden van confectiebouyw, pneum.kegell. (versleten), kernst. expressions, vervuild. Geen geld meer eraan besteden. 29/7'50 OC aan KV. Voorstel komst Hen en (Haveman). 31/8'50 OC aan KV. Bevestiging (nieuwe) afspraak. 20/9'50 Haveman aan Ous en Hen. Over nieuw komende bespreking. 20/11'50 OC aan KV. Teleurstelling over besluit bestaande o te laten opknappen. Wij zullen er niet aan meewerken. Voll.inv. 4/6'98.

Hall, Hervormde Kerk. 4/9'54 20/12'54 5/9'55 22/12'55

OC aan KV. Zullen van advies dienen. OC aan KV. Vlekken op frontpijpen bleken gevolg van uitwerpselen van vleermuizen. Kan gr.d. worden verwijderd. Enige doorspraak (zou na droge periode nog eens moeten worden bezien), beschadiging door ondeskundig stemmen. OC aan KV. Nu hevige doorspraak, rammelen, restaur. lade, tractuur pijp- en windwerk nodig. OC aan KV. Moeten we offerte aanvragen bij bonafide org('s)?

Inv 4/6'98.(Voll. naar ik meen)

Halle (Gld), Hervormde Kerk. 22/6'51 3/8'53

(Fl) aan K.L.Sijmons Dzn 1. Accoord met opzet. Het plan luidt: Koperen Frp. P8 Rf8 O4 Mxt 11/3 4-5 st en voorber van F4 Q3 O2 Trtn 2st (C 4/5 2/3 c 1 3/5 1 1/3) Dlc16 aangeh p OC aan KV. In welk stadium zijn de plannen?

Voll.inv. 4/6'98. 1. Ik weet dat hij architect der kerk was. De Dlc 16 is nooit geplaatst, wel een Gemshoorn 8 (in werkelijkheid Spitsgamba)

Halle (Belgisch Brabant), Sint-Martinus. • G.Potvlieghe, Halle 700 jaar Orgelstad. 1 stuk, inv. 25/6'98.

Hallum, Hervormde Kerk. 152

(vO)

17/11'58

KV aan OC. Onze stemmer (B&T) kan vlgs organist door doofheid dit werk niet meer doen. Wie nu? Hierbij vraag aan Ed: Wie komt er in aanmerking?

1 stuk inv. 4/6'98.

Hälsingborg, Mariakyrkan. •

"Internationella Orgeldagar i Hälsingborg" 16-21/10'60. Programmaboekje, afbeelding en disp. Marcussen-orgel 1959.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Halsteren, Hervormde MartinusKerk. KV Nieuw Vossemeer-Halsteren. z.d. W.H. aan ? Goth. K XIX aan RK toegewezen later aan Rijk verkocht. RK willen weer terugkopen, maar Herv. (die door uitbreiding sterk in grootte is toegenomen) willen dat ook. Dit is toegestemd. Men wil een hist.o. kopen, maar die mogelijkheid is er nauwelijks. Voorstel te onderzoeken mogelijkheid plaatsing van één der Rijksmus.orgels, van nw binnenwerk voorzien. 30/3'61 KV aan OC. Willen gebruikt orgel. 7/4'61 OC aan KV. Zullen adviseren. 7/6'61 OC aan KV, Hü zal afspraak maken. 20/3'62 OC aan KV. Pogingen verkrijging hist.kas mislukt. Wat nu? 29/10'63 Dienst voor 's Rijks verspreide kunstwerken aan OC. O uit Rijksmus. Gevangenpoort aan HGem Halsteren verkocht. Voll.inv. 4/6'98.

Hamburg, Sankt Jacobi, twee orgels. 21/1'47 5/1'47 6/8'47 •

F.Brinkmann aan Eé. Mededelingen over Jakobi-orgel F.Bihn aan Eé. Over van alles, ook over hemzelf Idem. Vooral over Jakobi-o. Foto’s: front, klaviatuur Schnitger-orgel. 2 folders van Kemper (over beide orgels).

Ingevoerd 25/2'98

Hamburg, Sankt Michaeliskirche. • •

Programma uitvoering Mathheuspassion (Bach) en foto orgel met mededeling, dat de kas met geringe veranderingen is overgenomen van de oude in de oorlog beschadigde en dat het front "nach neuen Gesichtspunkten" werd veranderd. 85 st. Programma orgelbespeling t.g.v. de ingebruikneming 1/4'62 door F.Bihn en dzelfde foto. Nu met disp. Hw1, Hw2, Brstw, Kronw, Bombardwerk, Ped, mech. toetstractuur, el.pneum. registratuur.

2 stukken, inv. 25/6'98.

Hammarberg, Olof, Gøteborg, orgelmaker. • Folder bij de Internationale orgeldagen in Hälsingborg, okt 1960. Hank, Hervormde Kerk. KV Dussen en Hank. 1/6'59 MW (vB) aan (OC). Water gestaan in kerken te D en H. 4/6'59 BRC aan KV. In veel gemeenten na de ramp schade aan orgels door vochtige lucht. Daarom stelt OC onderzoek in. 21/10'59 OC aan vB. Waterschade aan harmonium. Pleiten voor bijdrage voor nieuw harmonium. 2/11'59 vB aan (OC). Goedkeuring bijdrage gevraagd. 16/11'59 vB aan (OC). NRF accoord. 8/12'59 OC aan KV. Mededeling. Volledig geïnventariseerd 19/3'98. Zie ook Dossier Dussen.

Hank, Rooms Katholieke Kerk. 17/6'59 27/10'59

12/11'59 25/11'59 21/12'59

vB aan (OC). Geen waterschade aan orgel bekend. Vraag dit te onderzoeken. OC aan vB. Verslag onderzoek. Pneum.o. Vermeulen, Weert is pas aangeschaft na de ramp. Door ramp is aanwas orgelfonds wel met zeker bedrag verminderd, waarvoor geen vergoeding is ontvangenm. Wel waterschade aan harmonium dat zich er eerst bevond. Advies dit instrument (dat gebruikt wordt voor kleine samenkomsten en onherstelbaar is) te vernieuwen. vB aan (OC). Betr. eerste. Hiervoor is geen regeking. Harmonium: zal het ondersteunen. vB aan (OC). NRF accoord met harmonium. OC aan Kerkbestuur. Mededeling. Hü zal het afhandelen.

Voll.inv. 4/6'98.

Hannover, twee orgels. •

Programma Internationale Orgeltage 5-12/5'55. Marktkirche Hammer en v.Beckerath, Gartenkirche, Ott. (Eé speelde in de Marktk. Nederlandse werken (Sweelinck, v.Noordt, Engels, De Klerk).11111

1 stuk, inv. 25/6'98.

Hannover, Pauluskirche. Marcussen. Progr. met dispositie ingebruikneming door Gwinner op 28/2'65.

153

Hansweert, Hervormde Kerk. 6/10'57 25/10'57 4/11'57 2/1'58 z.d. 21/1'58

21/1'58 3/3'58 25/3'58 3/4'58 2/5'58 19/5'58 8/12'59

KV aan OC. O, gebouwd door Sanders behoeft grondige schoonmaak en vernieuwing membranen. Maar hij schijnt geen tijd te hebben. Wat nu? (Geen deskundige sturen s.v.p., dat kunnen we niet betalen). OC aan HGem. Voorstel dat Hü langs komt, als hij toch in watersnoodrampgebied is. Probeer vermindering van kosten te krijgen bij PCT. KV aan OC, Accoord. OC aan KV. Advies OC te machtigen opdr te geven aan Koch voor door hem geoffereerde werkz.h. onder toezicht OC. KV aan OC. Machtiging voor opdracht deel geoffreerde. OC aan KV. Verslag onderzoek. o Sanders ca 1923. B16 P8 V8 Cel8 Hf8 O4 Aeo4 Opf4 Wf2 BH8 Ped Sb16. Alles achter front in zwelkast. Pedk Superk Trem 4 vaste C. C-f''' C-d'. Zink alleen gr.bekers der BH, kernst, expr, houtw, vervuiling. Relatief solide gemaakt. In dit geval reparatie (niet grondige restauratie) verantwoord. (Uit later stuk blijkt, dat Sb een tr is) OC aan Koch opdracht. Aan KV. Mededeling. KV aan OC. Koch wil niet de restauratie onder de OC uitvoeren. Kunt U tot een vergelijk met K. komen? Kan een andere firma het voor die prijs doen? OC aan KV. Hebben F&G offerte gevraagd. F&G aan OC. Ook nog voorstel disp.verandering. OC aan KV. Vinden geoffreerde bedrag te hoog. Dit orgel is dat niet waard. Fonds vormen voor nw orgel. OC aan KV. Aan F&G gevraagd wat zij kunnen doen voor de door Koch genoemde prijs. KV aan OC. Vragen over nota.

Voll.inv. 4/6'98.

't Harde, Hervormde Kerk "Elim". 23/7'62

Fa R.Kamp & Zn Zwolle aan OC. Naar aanl. bezoek Ad en Eé op 28/6: Nw o zal 25/7 in gebr. worden genomen.

1 stuk. Inv 4/6'98.

Hardegarijp, Hervormde Kerk. Aanvullng. 12/4'51 3/8'53 3/9 ??

Aantekeningen: Disp. (Staat ook in Bolt-archief) C-f''' P8 B16ged Sal8 Hp8 VdG8 O4 Q3 F4 Wf2 Reg.platje T8bas er af Wf2 Idem, doch aanwezig. C-f''', aangehpC-d' Over Westerbork: C-c''' 1 oct pedaal P8 4 2 Qf3 H8 Mxt3-4 Viola T OC aan KV. Inderdaad aanbevolen electr.windvoorziening aan te brengen. Wille prijsopg. vragen bij vV. Van gelegenheid gebruik gemaakt orgel te onderzoeken. XIXB, degelijk gebouwd. Enkele kleine gebreken. Windladerestauratie onoverkomelijk. OC aan KV. Hoe staan de zaken? Kr(!) aan OC. Fonds nog niet toereikend voor restauratie.

Voll.inv. 4 en 17/6'98.

Harderwijk, Hervormde Evangelisatie. (Oorspr. met Grote Kewrk in één map) 14/11'49 OC aan Stichting Herv.Ev. Zullen onderzoek instellen naar aanbod Spiering. 17/1'50 OC aan H.Ev. O. Spiering 3 st, pneum. zonder kas, speeltafel achter orgel. Tegen dit alles bezwaar. Groter instrument gewenst, in kas met luiken. U kunt ons machtigen tot offerte-aanvraag. 3/8'53 OC aan H.Ev. Hoe staat het er mee? Inv. 26/11'97.

Harderwijk, Hervormde Grote Kerk. z.d. 6/9'50 13/9'50

25/7'51 20/9'51 28/9'53

Kladaantekeningen KV aan Eé. Over rekening uit 1912 van v.Dam voor rest. o., maken Mel8 dc op het Hoofdmanuaal en ombouw Aeo8 tot VxC op 2de klav. Versterken frontp. OC aan KV. Rapport en advies. 1826 Bätz ipv 1797 door instorting verloren o. van Arp(!) Schnitger 1) P8dd B16 Rf8 Bp8 (Gh) O4 Gedf4 Vln8 (was Q 3 hiervaoor 12 grp Qd Rw gebruikt) O2 Co4-6st Mxt3,4,5,6st Mel8dc (ipv Sq3st)Fag16 T8 Rw P4 P8 af c' Hp8 Qd8 (gr.o. nu op Man)Gh4 WSf2 VxC8 (ipv Flg 1 Flag11/2 Viola8 (ipv Mxt) Dlc8 Aangehp C-f''' C-d'. Rest. nodig, winddr lijkt te hoog. Worm in snijwerk. Hoe te handelen met subs. etc vV aan KV. Offerte restauratie en verv. "Gmb8" door vulstem en aanv. ontbr.pijpw. Idem. Nw offerte. Nu herstel oorspr, disp. OC aan OKW. KV overwoog destijds (als vergelijkingsmateriaal) ook off. aante vragen bij dK en Sanders. OC. toen geadv. dit niet te doen maar bij Fl en vL. Nu vernomen dat KV subs. zou aanvragen voor rest. dK. Een dergelijke opdracht zouden wij zeer betreuren.

Glob.inv. 10/12'97 1) moet zijn: F.C.Schn.

Haren, Hervormde Kerk. z.d. 23//12'55 27/2'56

Krantenkn. Nieuwsblad van het Noorden. Over plannen kerk- en orgelrestauratie. OC aan Mr J.A.Schreuder te H. Kunnen brief vL niet beoordelen. Advies: vraag hem gespecificeerde omschrijving. OC aan Schr. Kosten offertes moeten worden gehonoreerd.

154

16/3'57 24/7'57 31/7'57 • 19/1'58 9/5'58 21/6'58 30/6'58 • 12/11'58

24/1'59 23/3'59 14/5'60 17/5'60 29/8'60 17/9'60 26/9'60

KV aan (OC). Verzoeke restauratie te doen uitvoeren. Ous aan Mon.z. met BS aan OC. O. 1770 door Hinsz gemonteerd met bij elkaar geraapt pijpwerk van hemzelf en ouder. Geen mon.waarde. KV wil restauratie en uitbr. met brstw en vrij ped. Bezwaar tegen brstw wegens mon.waarde der kas. Toev. rugwerk kan wel. In dat geval aanmoedigingssubsidie. Onderzoek pijpw. vond plaats in aanw. Hü. Doeve notitie (intern OC). Commentaar. OC blijft toezicht houden. Corresp. over feit of OC nu wel of niet toezicht heeft en een rekening. KV aan Hü. Opsomming (vrij ernstige) gebreken aan enkele maanden in gebruik zijnd orgel. OC aan KV en aan vL. Afspraken na bespreking met Eé, Ed, Hü. Nw klav. ipv het oude. Draaipunt nu in het midden. Andere techn. veranderingen. OC zal met vL enige orgels bezeken "welke naar de mening onzer commissie vorrbeeldig zijn voor de hedendaagse orgelbouw". KV aan OC. Er is nog niets gebeurd. OC aan KV. Met vL o Nicolaikerk te Utrecht bezocht. Herinnering dat kosten nieuw klavier op rekening KV komt. Geharrewar o.m. over declaratie en of orgel nu wel of niet af is. OC aan vL. Verslag keuring: Mechaniek Hw goed verbeterd, doch toetsen komen te traag terug. Windvoorziening pedaal niet goed. Intonatie prestantregisters: schurend bijgeluid (ook nw P2), hetgeen gewoonlijk met oud pijpweerk goed is weg te werken, etc etc etc. Alles ook voor leken duidelijk waarneembaar. Uw positie tegenover de opdrachtgever wordt zo langzamerhand onhoudbaar. vL en Schellingerhout aan intonatie gewerkt. Bij concert Kl.Bolt op 1/1'59 waar ook Ed aanwezig was, is gebleken, dat niet aan de eisen is voldaan. 2 mogelijkheden: vL opdragen werk te voltooien in tijd waarin verwarming niet werkt of andere orgelmaker inschakelen. OC (Hü) aan vL. Niet goed functioneren der treden. Intonatie nog niet goed. Vooral Mxt. Wenselijk deze door een nw (4 st) te vervangen. OC aan KV. Advies eindbedrag uit te betalen met inhouding van f 250, omdat nog wat ongerechtigheden moeten worden weggewerkt. KV aan OC. Dat doen we niet. vL aan OC. O gestemd en gebreken verholpen. Nog geen betaling plaats gehad. OC aan KV. Eindoordeel. Orgel als opgeleverd beschouwen. Probleem was nw pijpwerk in overeenstemming te brengen met het oude, dat niet overal van goede makelij was. OC aan KV. Eindoordeel van ongeveer gelijke inhoud als die van 17/9.

Glob.inv. 17/6'98

Harfsen, Hervormde Kerk. 5/11'54 8/11'54 26/1'55 7/2'55 5/9'55

KV aan (OC). Wij houden kerk in een toneel-kerkzaal met een harmnoium dat "op" is en onvoldoende voor gem.zangbegeleiding. Inl. gevraagd over hetgeen Kunst en vV aanbiedt. OC aan KV. Zullen van advies dienen. OC aan vV. Dank voor brief over verkoop orgel aan Harfsen. Zullen het keuren als het klaar is. Aan KV. Bevestiging gevraagd van vorige. KV aan OC. Bevestiging. OC aan KV. Het functioneert goed, etc (het is geen officiëel keur.rapport, want zij waren daartoe niet gevraagd). Het slot dient alsnog te worden aangebracht.

Voll.inv. 19/6'98.

Harkema-Opeinde (Fr),Hervormde Kerk. 26/3'56 29/3'56 6/12'56 24/7'57 30/7'57 22/10'57

B.J.v.Tent, vicaris te H-O. aan (OC). O. slag groter dan een harmonium. Willen iets beters, maar er is geen geld. Kerk was Herst.Verband uit '28. Advies gevraagd. OC aan KV. Voorstel bezoek Eé en Hü. OC aan KV. Verslag onderzoek. Slecht harmonium. Kerk veel te groot voor begeleiding met harmonium. Plaats orgel: waar nu harmonium staat. 5 st koororgel, hoewel belangrijk groter o. beslist geen luxe is. Ds R.J.Middelkoop te H-O. aan (OC). Wij hebben arme bevolking. Bedrag niet op te brengen. Advies gevraagd bij aankoop electr. "orgel" Ahlhorn-Steinbach. PCT heeft toestemming gegeven. Het is (fout KV) reeds besteld. OC aan KV. Reactie. PCTFr aan KV. Verantwoording goedkeuring.

Inv 17/6'98

Harlingen, Gereformeerde Kerk. z.d.

Knipsel uit HO met disp. I. P8 B8 O4 Gh4 Mxt3-5st II. Rf8 Sal8 P4 F4 N22/3 O2 T8 Ped Sb16 Ob8 Ged8 Korb4 zweltr gencresc vC AutP koppels vaste C electr. Pels

1 stuk. inv 18/6'98.

Hässleholm (Sverige). Foto front en detail met Trompetterie. (Mededeling Cor Edskes)

Hastenbeck bei Hameln. Foto orgel 1965 Janke (frontpijpen en P 8 uit 1703), dispositie. Hattem, Hervormde Kerk, (voormalige) grote orgel. 13/12'28

Programma ingebruikneming rein electr. nieuwe orgel, ingespeeld door Jan Zwart met foto's o en speeltafel, en disp. P8 B16 Hp8 Vln8 O4 O2 Mxt3-4st T8bd II. Hp8 Concf8 Aeo8 VxC8 Opf4 Gh2 BH8 Trem Ped Vlnb16 Sb16(tr) Flb8 3 kopp Sup.octk, SubOctk C-g''', C-f', 5 vaste C Aut.ped, vrije comb, gen.cresc, "Reisner stop action magnets."

155

Bouwer niet genoemd 1 stuk, ingevoerd 17/6'98. Bouwer was Dekker, Goes (vO)

Hattem, Hervormde Kerk, Kleine orgel. z.d. 1/5'51 29/6'51 27/9'55 2/1'58 9/8'58

7/1'59 26/1'59 12/5'59 25/5'59 4/12'61 9/1'62 2/2'62 20/11'63

M.A.Vente. Het oude orgel in de Ned.Hervormde Kerk te Hattem. Hierin veel gegevens over o.m. de Slegels. OC aan mon.z. Orgel voorlopig onderzocht (nog geen archiefgegevens). Over RijksOC, de orgm's die Bouman noemde zijn op één na (die hij te duur vond) niet competent. Orgel van grote mon. waarde. Hiervoor hoogst bereikbare resultaat nodig, etc. W.Jonker Jr aan Eé. Nieuwe orgel wegens plaats achter in gebouw geen voldoende volume voor begeleiding gem.zang. Is oude o. sterk genoeg.? Mag het uitgebreid worden? OC aan KV. Over moeilijkheden bij zoeken (vooralsnog zonder resultaat) naar archiefgegevens. OC aan KV. Stadsarchief Hattem, inmiddels naar Arnhem overgebracht. Voor zover geordend heeft het geen gegevens opgeleverd die niet reeds bekend waren. OC aan KV. Rapport betreffende het oude orgel in de Hervormde Kerk te Hattem. Historisch onderzoek aan de hand van F.A.Hoever "Aantekeningen betreffende de kerk van Hattem" enkele andere bronnen en wat aan instrument zelf is te zien. 1614 gebouwd mogelijk met wat pijpwerk van het vroegere orgel, dat onder de toren stond. Jan Slegel in 1677-80 vaak in Hattem voor onderhoud. Hij zou de bouwer kunnen zijn. 1623 werk voor betrekkelijk hoog bedrag, 1632 visitatie door iemand uit Arnhem, werkzaamheden 1632, 1661 (1662 gekeurd), toen ook deuren geschilderd. Uit 1868 gegevens hierover (in 1875 overschilderd). 1677 overeenkomst met Jan Slegel uit Kampen (die juist met zijn werkzaamheden in de Bovenkerk te Kampen gereed was). Het bekende gedicht op de luiken, 1678 en 1680 kleine uitbetalingen aan Slegel. Frontpijpw mogelijk door Sl. vernieuwd. Geen gegevens over periode 1680-1874. 1875 Z.van Dijk: Nieuwe Trompet en Pr 16 dc. Wijziging kort octaaf door afsnijding: CDE -> E Fs Gs. Nw klavier. Hoever vermeldt O2 niet, vtK wel. Aan o te zien Mxt 4 st -> Q3 en Opf 2 vernieuwd. Achterwand vrijwel geheel vernieuwd (i.v.m. P16 dc). Beschrijving huidige toestand: Kas, windvoorziening, mechaniek (vrijwel geheel oorspr). Lade, 45 canc (kort oct), kantsleep P8 (oud) en P16 (1875), oorspr, klavier was van palmhout. Pijpen in deplorabele staat. P 8 verm 1677), O 4 (deel vroeger in front gestaan), Hp 8 enkele opsn 1875 verlaagd), O 2 (verschillende perioden), Rf 4 (uit vorige orgel?) Opf 2 (vrijwel geheel 1875), Q 3 (op plaats Mxt. 4 st, welke op C 1 of 2/3' moet zijn geweest, meeste pijpen oud, uit vroegere Mxt?), Sq 2 st (norm.samenst, waarsch. 1875) T 8 (1875 metalen st op gr oct na), P 16 dc (1875 kantsleep)). Algemeen: kernsteken aangebracht en baarden, enige expr. enige opsn verlaagd en dus ook de winddruk, welke gezien het nauwe windkanaal vrij hoog moet zijn geweest. Toonhoogte iets boven normaal., oorspr, nog iets hoger. Restauratieplan: rest. kas, lade (met moderne constructie), spaanbalgen, pijpwerk, verv pijpw 1875 met herstel oorspr disp, mechaniek (herstel kort octaaf?), aanbr. electr. windv., herintonatie. KV aan (OC). Dank voor belangwekkend rapport. Kan instrum. na r. voor gemeentezang worden gebruikt? Zo nee, kan het worden uitgebreid? Kosten? Subsidie? OC aan KV. Na rest. o. sterk genoeg voor gem.zangbegeleiding. Geen uitbreiding. Over subsidiemogelijkheden. KV aan (OC). Voorlopig geen fin. middelen. OC aan KV. Advies: Aanvraag gelden uit actie Zomerpostzegels. vdB&W aan? Rapport over de 2 orgels. Gr.o. in slechte staat en van zeer slechte kwaliteit. Kl.o. vlgs Vente nooit bedoeld geweest voor gem.z. Dus: uitbreiden. We zijn bereid gratis het orgel nauwkeurig te onderzoeken. Orgel terugbrengen tot 4' (wat het oorspr. was en als rugwerk voor een nw orgel te plaatsen. Compleet met dispositie. KV aan OC. Over actie van de organist K.Rouw die tot rapport vdB&W heeft geleid. Vraag aan Ed. Suggesties voor antwoord. OC aan KV. Voorstel bespreking. OC aan KV. Hebben rapport vdB&W met Ous opgenomen.. Lijkt in eerste instantie geen haalbare zaak. Ed wegens benoeming bij Rijk niet meer beschikbaar. Mag Eé het overnemen?

Gl.inv. 17/6'98. Zie verder Bolt-archief

Hausen-Zabergau, Kreis Heilbronn. Evangelische Kirche. 1964 Richard Hensch Lauffen/Neckar, folder met foto en dispositie.

Heelsum, Hervormde Kerk. (KV Heelsum/Doorwerth) 7/6'48 Sanders aan KV. Orgel heeft door oorlogssituatie in weer en wind gestaan. Kunnen vaststellen wat de dipsositie was: P8 B16 Hp8 VdG8 O4 Fltr4 O2 Mxt2-3-4st T8bd Trem mech, aangehp C-f''', C-d'. Bekrompen opstelling, B16 achter front vormt belemmering voor geluid. Intonatie moet goed geweest zijn. Nog te gebruiken: lade, motor. Prijs bij zelfde disp, doch 16' vrij in ped. 24/3'50 W.Gerritsen en Ir J.Cramer arch. aan OC. Over plaats orgel. 28/3'50 OC aan G&C. Zullen van advies dienen. 17/5'50 OC an Mon.z. Over verschillende mogelijkheden plaats o. 20/7'50 Mon.z aan OC. Verenigen ons met plan arch. 5/9'51 OC aan KV. Over aard bemoeienissen OC en oorl.schade-uitkeringen. 24/9'51 Fl aan Eé. Over komende bespreking. Netelige vragen hem gesteld: Hoe kan een o van Vreeken zo goedkoop zijn (antw.: in feite 2 registers). Kan er weer een B16 op? Kan het pneumatisch, want dat is zo gemmakkelijk? Kan de kas worden als vroeger (dan klav. opzij) 24/9'51 Fl aan ? Oorlogschaderapport. Disp. (te zien aan windlade en enkele overgebleven pijpen): verschil met Sa: Q3 ipv VdG8

156

23/10'51 27/10'51 30/10'51 31/10'51 11/12'51 4/3'52 15/3'52 21/5'52 12/6'52

Wat nog bewaard is. Enig nog bruikbare: de ventilator. ? aan ? Offerteaanvraag voor 2 kl. 1 lade met 2 kleppenkasten en herstel oude kas of 2 laden boven elkaar in door architect ontw nw kas. I. P8 Qd8 O4 Mxt (Sqdc) II. Hp8 F4 O2 N11/3 Reg8 ped B16. (Fl) aan OC. Prijsopgave. vV aan KV. Idem. vL aan OC. Idem. OC aan KV. Vernomen: Off's niet voor aanvaarding in aanmerking. Nu aanbod vL 1 kl 8 st, gebruikt materiaal. J.M.vdBerg (PlOC) aan Eé. Kan disp. aanbod vL iets gewijzigd (Vrij ped.) Waarom duurt alles zo lang? vL aan OC. Offerte 2 kl o met gebruik van eerder genoemd gebruikt materiaal. Zelfde disp. als 23/10'51 zonder Sq. vV aan KV. Gewijzigde offerte: 1. Als 23/10'51 zonder II. die later kan worden toegevoegd. 2. Als 23/10'52 (beide zonder Sq) PlOC aan OC. Wegens uitblijven advies van Eé en omdat ons idee betr,. het ideale kerkorgel anders zijn dan die der OC, besloten electr. kegellade-o. bij Verweys te bestellen.

Gl,inv. 18/6'98.

Heemstede, Hervormde Wilhelminakerk. 30/11'57 10/1'58

KV aan (OC). O. moet grondig worden gerestaureerd. Electr. tr. zou moeten worden vervangen door mechanische. Oordeel OC gevraagd. Is ingrijpende restauratie nodig? Is verplaatsing gewenst? Zijn dK, Lfl, vL, Reil daartoe in staat? Er is een gedetailleerd rapport van Bouman en een kort rapport van Vente. OC aan KV. O. geb. door Verweys, Electrisch-pneumatisch I. B16 P8 Rf8 Sal8 O4Fltr4 Dbl2 Mxt3-4st Tuba8 II. (Zw) Ged8 VdG8 VxC8 (c) Qd8 Fldlc4 Nh2 Kh8 Trem Ped Sb16 B16(tr) O8 Echo-Bazuin16. Pedsuper I-IIsub I-IIsuper Ped-II II-I(werkt niet) PedI-II, AP, vaste C, gen.cresc C-g''' C-f' Oude orgelfront in front verwerkt. Onlogische opstelling, speeltafel ver weg. Zink, Alleen frontp oud. Veel storingen. Ombouwen tot mech. orgel betekent: Alleen pijpwerk gebruiken; maar dat is van inferieure kwaliteit. Dus ..nieuw

Voll.inv. 18/6'98.

Heenvliet, Hervormde Kerk, ook voormalige orgel. 22/8'55 1/9'53 z.d. 20/10'53 16/2'54 11/8'54 3/9'55 9/9'55 4/9'58 9/9'58 9/1'59 26/1'59 12/12'59 29/1'60 • 26/8'60 2/3'62 7/3'62 3/5'62 14/5'62 14/6'62 17/7'62 27/7'62 2/8'62 14/8'62 16/8'62 24/9'62 24/9'62 25/9'62 29/9'62 1/10'62 1/10'62 1/10'62

(V&vK?) aan KV. Over toestand orgel. H.H.Boender te H. aan ? Omdat U niet kwam hebben we V&vK rapport laten maken. Kladje W2 M4 O4 B16 P8 R8 V8 VC8 S16 Pedk C-f''' C-d' c cs d' Sb zwijgen, over toestand. OC aan KV. Rapport en advies (in verband met watersnoodramp). Gebreken niet gevolg van waterschade. Advies: machtiging aan V&vK de offerte nauwkeurig te omschrijven. OC aan KV. Reactie gevraagd op rapport en advies van 20/10'53 (wat er niet is) OC aan KV. Advies het (kleine) bedrag voor waterschade te accepteren. Accoord met herstel waterschade door V&vK. OC aan V&vK en aan KV.. Werk aan pneumatiek behoorlijk verricht. Te veel stof aangetroffen, pneumatiekbuizen met touw ipv band bevestigd. Verroeste schroeven niet vervangen. V&vK aan OC. Zullen correcties alsnog aanbrengen. OC aan vB. Over storingen aan o. die steeds terugkeren. Orgel uit 1917 met alle kenmerken uit die tijd. Hernieuwde restauratie onverantwoord, etc. vB aan (OC). Zal worden nagegaan. vB aan (OC). Jammer dat herstel in dit mooie monumentale kerkje niet meteen ter hand is genomen op de wijze, welke Uw commissie thans voorstelt. Over vormgeving wegens karakter van het gebouw overleg met mon.z nodig. Dit geval leent zich bijzonder voor een bestelling in het buitenland. vB aan (OC). Besloten fin. bijdrage voor aanschaf nieuw orgel. OC (Schokking) aan Metzler. Prijsopgave gevraagd voor 1 man 7 st aangeh p of 2 man en ped 12 st. (of 11 met transm) Metzler aan OC. Offerte. Corresp. met vB om grotere bijdrage te krijgen (voor 2-klav. versie) met negatief resultaat. OC aan M. Opdracht. OC aan M. Over bezoek Hü en Ed. OC aan vB. Over reizen 6-12 mrt naar Zwitserland: Hü en Ed daarop aansluitend: naar Skandinavië Ed en Eé. OC aan vB. Over fraaie ontwerp M kas en te verwachten prijsstijgingen. M aan OC. Prijsopgave kas, snijwerk, schilderwerk. vB aan OC. Prijsverhogingen veel te groot. OC aan vB. Stinkens biedt f 50 per register voor afbraak, waarmee wij accoord gaan. OC aan M. vB niet eens met prijsverhoging kas. Gelieve hem zo te maken, dat de oorspr. prijs gahandhaafd kan blijven. M aan OC. Willen liever niet goedkoper hout gebruiken. Tegemoetkoming in de prijs. OC aan vB. Dispositie oude orgel (nodig voor accoord afbraak). vB aan OC. Accoord. OC aan M. Door aan Ed en Hü geschatte prijsverhoging van ca 20% niet in overeenstemming met 2 mededelingenbladen van het Verband Schweizerischer Orgelbaufirmen. Toelichting gevraagd. OC aan vB. Prijs kas is naar Nederlanse begrippen nog belachelijk laag. We vragen of de KV het rasterwerk boven de frontpijpen voor haar rekening neemt. Aan KV: Genoemde vraag over rasterwerk. vB aan OC. Afwijzing prijsverhoging kas. KV aan OC. Kunnen rasterwerk niet betalen. Het is in strijd met de belofte, dat het orgel door NRF zou worden geschonken. M aan KV. Met kas begonnen, gelieve antwoord op offerte versieringen, prijs verwarming en verlichting. OC aan M. Mededeling besluit vB. OC aan KV. Mededelingen en verzoek verschil zelf te bekostigen.

157

3/10'62 3/10'62 3/11'62 8/11'62 8/11'62 18/1'63

23/1'63 28/1'63 30/1'63 1/2'63 20/2'63 11/3'63 16/3'63 2/12'64

OC aan M. Verzoek alsnog duidelijk op te geven waarom de prijsstijgingen afwijken van de in de mededelingenbladen genoemde. OC aan KV. Overweegt U nog eens goed, de prijsverhoging der kas en het rasterwerk zelf te bekostigen. KV aan OC. Als wij de consequnties van het geschenk hadden geweten, waren wij er niet op ingegaan. Dus .. M aan OC. Over ijzers ter bevestiging aan de 50 cm achter het orgel zich bevindende muur, die zij vooruit sturen. Kas en snijwerk (laatste zonder opdracht) zijn klaar. OC aan vB. Voorstel gesprek. OC aan vB. Uitvoerige toelichting op de nota's. O.a.: in offerte: incl "Spesen und Frachten". OC wist niet dat invoerrechten daar niet bij waren. KV heeft niet M gezegd het snijwerk (waartoe geen opdracht was gegeven) weer mee terug te nemen. Het is dus redelijk dat KV dit voor haar rekening neemt. Aan KV: Voorstel dat snijwerk en verlichting voor haar rekening komen. vB aan OC. Heb het de kerkplancommissie voorgelegd. NRF aan OC. Welk bedrag aan M zal worden overgemaakt. vB aan OC. KV, OC en orgm zullen tot een oplossing moeten komen betr. rasterwerk en verlichting. OC aan KV. Advies resterende bedrag aan M uit te betalen. OC aan KV. Eindoordeel in gunstige zin, oa. opbouw plenum en vormgeving. Advies in toekomst kas en snijwerk te doen polychromeren. OC aan Persbericht der NH.kerk. Mededeling ingebr.n. op 13/3. Qd16 P8 Ged8 O4 Rf4 O2 Mxt4-6st aangehp. M aan OC. Accoord, dat vV orgel stemt. M aan Hü. Verzoek te bemiddelen, dat KV alsnog betaalt.

Gl.inv. 18/6'98. (Of het ooit betaald is?)

Heerde, Hervormde Kerk. Aantekeningen (oude •

20/3'53 12/5'53 22/5'53 4/9'53 12/9'53 20/10'53 16/2'54 20/3'54 1/10'57 9/10'57 9/10'57 3/2'58 30/4'59 30/4'59 4/8'61 8/9'61 18/12'64

1/2'65 •

situatie:) J.H.Holgräve (ook Scheuer genoemd) 1845 als 1 kl gemaakt, door vDijk/Proper uitgebreid? Hw windlade "Holtzgreber". Uit combinatie van 2 blz aantekeningen blijkt disp.:I.P8dcdb B16 Hp8 Co5st O4 Gh4 Q3 O2 F2 M3-4st (C 2' c'' 5 1/3) Trb16 (Fag) T8bd II. P8 VdG8 Opfl4 Rf4 Wf2 Vlcel8 Hobo8 R8 Fltr8 O4 Ped Sb16 O8 Andere opgave ipv Hb8: R8 1 C-f''' C-d' gebreken OC aan KV. Reactie op verzoek onderzoek of stemming op juiste wijze plaats vindt. OC aan KV. Verzoek gegevens over onderhoud en vergoeding. KV aan OC. Bedragen onderhoud '47-'52 (KV) aan OC. Waar blijft rapport onderzoek Eé? OC aan KV. Eé is met vacantie etc. OC aan KV. Oorspr. 1 kl orgel, later uitgebreid. Zeer vervuild, veel gebreken, beschadiging door slecht stemmen. Geen dak, ped. pneum, rest mech. Stemmen heeft geen zin. Restauratie urgent. OC aan KV. Reactie gevraagd KV aan OC. Besloten fondsvorming om tot restauratie te komen. KV aan (OC). Afgesproken dat iemand zou komen. Inmiddels een jaar verstreken. OC aan KV. Onderzoek in beraad gehouden wegens moeilijke positie t.o.v. Reil. Binnenkort onderzoek, waarsch. door Ed. OC aan Ed. BS bij copieën. verzoek onderzoek in te stellen. OC aan OKV. Door overstelpende drukte nog geen onderzoek geweest. OC (Eé) aan KV. Kort restauratieplan. Herstel windladen en mechanieken, om fin. reden handhaven pneum.p., herstel pijpranden, verv. zinken Dlc8, wijziging Mxt (vanaf 1 1/3' en zonder 5 1/3 op c''), houtw.bestrijding. Adv. offerte aanvr bij Lfl en dK. Werk van Reil, ook dat van recente datum beneden vereiste minimum peil. Kennelijk concept Eé voor vorige. OC aan KV. Reactie gevraagd. KV aan OC. Opdracht aan Reil gegeven. Genoodzaakt een adviseur te vinden die wel met R wil werken. Stagnatie door overlijden Reil Sr. Programma ingebruikn. door R gerestaureerde en uitgebreid orgel. Foto oude en nieuwe situatie. Adviseur S.C.Jansen die ook de inspeling deed. Hw Qd16 P8 Rf8 O4 Gh4 Q22/3 O2 Mxt2'3-4st Co5stdc T8 Rw Hp8 Qd8 P4 Rf4 Wf2 Sfl1 Ssq22/3'2st Sch1'3-4st Kh8 Trem Zw (Bvw) Princ4 VdG8 Bp8 Gedf4 F2 N22/3 Cmb1'2st Hb8 trem Ped Sb16 P8 O4 Mxt2 2/3'4st Fg16 Kl4 5 normk, alles mech. Tussen hoofdkas en Rugw 3 1/2 m voor kerkkoor. Reil aan Eé. BS bij aanbieding programma ingebruikneming en uitnodiging het o te komen bezien. Foto (huidige toestand)

Voll.inv. 18/6'98. 1. Enige onduidelijkheden ontcijferd door te vergelijken met de disp. die Sybel opgeeft. S. beweert, dat het o direct als 2-kl. instrument is opgeleverd.

's-Heerenberg, Hervormde Kerk. 6/10'54 9/10'54 16/10'54 18/11'54 14/9'(55)

KV aan (OC). Advies gevaagd., O aan restauratie toe. OC aan KV. Reactie. OC aan KV. Hü komt. OC aan KV. Wegens abnormale handelwijze van registerslepen: voorstel bespreking in bijzijn B.Koch KV aan (OC). fa B.Koch heeft o gestemd.

158

27/10'55 2/11'55 7/12'55 17/12'55

27/2'56 28/2'56 15/4'56 14/5'56 31/5'56 13/6'56 14/6'56 5/7'56 15/11'56 27/11'56 2/3'57

KV aan (OC). Op verzoek Hü hebben we onmiddellijk bericht wanneer K is geweest. Uw reactie na 1 1/2 maand: Verzoeke verzekeringsbedrag op te geven. OC aan KV. Wij verzonden aan alle KV'n waarmee wij contact hebben dezelfde vraag over verzekering. Eé en Hü komen naar 's-H. OC aan KV. Voorstel bespreking met Eé en Hü. OC aan KV. Rapport en advies. Toestand o na eerste onderzoek. Dispositie en intonatie door Haffman, Doetinchem 1861 gebouwde orgel ondoelmatig voor huidige praktijk. Tweede onderzoek na onaanvaardbare wijze van stemmen door Koch en onbegrijpelijke en onaanvaardbare behandeling der slepen, waarvoor hij geen behoorlijk excuus had. Conclusie: Toestand o nu beneden elk redelijk te stellen minimumpeil, onderhoud door K. beantwoordt niet aan eisen. Schatting prijs volledige restauratie en gedeeltelijk herstel (laatste meer verantwoord, gezien gebruikswaarde van het instrument. Beste zou zijn (fin. niet haalbaar) nieuw instrument van ca 13 st. Hierbij Concept van het vorige. OC aan KV. Al beslist? KV aan (OC). Dat zal nog even duren. KV aan OC. Van 2 orgm's offerte ontvangen. Uw visie gevraagd. OC aan KV. Eé en Hü komen in juni. KV aan (OC) BS bij afschriften offertes. OC aan KV. Zullen ze bestuderen. Wie waren de orgm's? KV aan (OC). Voor objectieve beoordeling der techn. uiteenzetting lijkt ons het zo beter. Wel komt dit aan de orde bij bespreking. KV aan (OC). Nog een nagekomen offerte. KV aan (OC). Na tel.gesprek: Orgm's zijn: Koch, Verweys, Fl. OC aan KV. Commentaar op offerte Fl. Blijft de vraag of dit o het waard is. Beide andere firma's niet aanbevolen. KV aan OC. Besloten opdr. rest. Fl vlgs plan Leg.

Voll.inv. 18/6'98. Er is in het archief een scriptie van de hand van Sandra van Gog over 's–Heerenberg, Haffmanns en Weidtmann.

Heerenveen, Hervormde (Grote) Kerk. • Een van de bekende vlugschriften van Sanders met afbeelding. en gegevens van de organist aldaar J.L.deJongh Lzn I. P16dc B16 P8 Hp8 O4 Co3st Rf4 QP3 O2 Vln8 T8bd II. P8dc VdG8 Fldlc8 Salt4 Car2st Fltr4 Rf3 Wf2 Clar8 AangehP ManK Trem 2 Afsl Nihil C-f''' C-f' 1790 A.van Gruisen, 1859 verpl. vDam, 1932 rest.Sa onder NKO (Wagenaar) T8 vern. 1 stuk, inv. 19/6'98.

Heerenveen, Hervormde Kerk "(aan) de Fok". • Aantekeningen met disp. 20/2'60 5/3'60 29/2'60 30/9'60 5/1'61 20/1'61 8/2'61 14/2'61 15/2'61 17/2'61 24/5'61 30/6'61

KV aan (OC). Wat kost aanbrengen van een motor aan het orgel? Wie kan het doen? OC aan KV. Beter dat we eerst de situatie opnemen. Eé zal afspraak maken. OC aan KV. O. vDam XIX Bouwjaar niet bekend. P8 B16 VdG8 Hp8 O4 O2 Rf4 Co3stdc T8(vacant) C-g''' C-g aangeh. Beschrijving toestand. Voorstel reparaties in etappes of in z'n geheel door B&T. KV aan OC. Machtiging bij B&T prijsopgave te vragen. Kanttekening van dW. Hij zet er vraagtekens bij. B&T aan?. Offerte. OC aan KV. Eens met offerte. KV aan OC. Machtiging opdracht. OC aan B&T. Opdracht (totaalrestauratie en 1-fase windmachine). Aan KV. Mededeling daarvan. B&T aan OC. Aanvaarding opdracht. OC aan KV. Mededeling daarvan. B&T aan OC. 19/5 gereed gekomen. Aan KV: nota. OC aan KV. Werk op prijzenswaardige wijze uitgevoerd. Kleinigheden tijdens een stembeurt te verhelpen. Aan B&T BS bij afschrift.

Voll.inv. 19/6'98.

Heerewaarden, Hervormde Kerk. 6/7'60 14/7'60 30/8'60

30/9'60 5/10'60 11/10'60 3/7'61

KV aan OC. Advies gevraagd voor revisie o. OC aan KV. Over komst Hü. OC aan KV. Verslag onderzoek. Leichel Hw P8 B16 Hp8 VxC8 O4 F4 Q22/3 O2(rep op fs'') T8 Bvw Lflged8 Sal8 Flûte à travers 4 Gh4 (thans 2) O4 C-f''' C-d' VxC is uit later tijd. Sterk gekeepte kerns en expressions Opsomming gebreken. Vrij ped alleen in vorm van 3 reg.knoppen aanwezig. Geen bedragen van enige omvang eraan besteden. Voorstel voorlopig ernstig gerammel en windverlies elimineren, bv door Vdg. KV aan OC. Gaan in op voorstel. Wie geeft opdracht? OC aan Vdg. Offerte gevraagd. Aan KV: Mededeling. OC (dW) intern. Vdg vreest dat men van 't ene in andere komt: steeds meer werk. OC en Vdg vinden dat het o niet waard. Nieuw orgel? OC aan KV. Komen erop terug. Orgel geen grote bedragen waard. Voorstel gesprek.

Inv. 19/6'98.

Heerjansdam, Hervormde Kerk. 13/9'61

B.W.van Dijk te H aan (OC). KV besloten tot restaur.o. etc.

159

26/9'61 1/11'61 13/1'62 13/3'62 20/3'62 16/7'62 17/10'62 19/10'62 5/11'62 27/11'62 17/12'62 18/12'62 • 19/12'62

7/1'63 10/1'63 10/1'63 1/3'63 27/2'63 23/10'63 23/10'63 24/10'63 11/11'63

OC aan KV. Reactie. Is er veel haast bij? We hebben het nu erg druk. KV aan OC. Kan nog wel paar maanden wachten. KV aan OC. Nu wel spoed. orgm Van Oosten uit R'dam heeft windvoorziening wat gerepareerd. KV aan OC. Verzoek spoed te betrachten. Heteluchtverwaming lijkt oorzaak. OC aan KV. Eé komt. OC aan KV. Rapport onderzoek Flaes 1869. 1 lade met 2 kleppenkasten. Beschrijving (slechte) toestand. Advies machtiging Vdg off. te vr. KV aan OC. Waar blijft de prijsopgave? OC aan KV. Nog geen prijsopg. gevraagd. We hebben de gegevens van Eé nog niet. KV aan OC. Willen vóór Kerstdagen oude o weg hebben, om reserve orgel (van bevriende zijde toegezegd) te kunnen plaatsen. Tijdlimiet 1 dec. anders... OC intern aan Eé. Over telef.gesprekken met Burg. Baron van Dedem (pres KV). Vdg kan leveringstermijnen niet nakomen. Ging accoord inschakeling vdB&W. KV aan OC. Nemen voorbereidingen zelf terhand. Zoeken zelf orgm. OC blijft wel ingeschakeld. OC aan KV. Lijkt beste dat B&T en vdB&W o bezoeken en zelf voorstel disp.wijz.indienen. Aantekeningen met disp. "Heerjansland". OC aan KV. Rapport Eé. Flaes 1869 I. P8 Mxt4stbd B16 O2 Q3 O4 Co II.Sal8 Hp8 VdG8 Rf4 op één lade C–c'''. Dak deels gaas, beschrijving (slechte) toestand. Rest.voorstel Ook disp.wijz. Mxt 5 1/3 koor af f1 (in klad staat fs') door hoger koor vervangen. B16 als ped.reg. plaatsen, Rest gebruiken voor Rf8 op die plaats, Sal8 -> Wf2 VdG -> Sq dc Vdg en B&T hebben 1 1/2 à 2 jaar levertijd. Voorstel off. vdB&W. KV aan OC. Accoord met aanvr, off. vdB&W. PlOC wil ook offerte van de orgm die Gorkum heeft gerestaureerd. OC aan vdB&W. Off.aanvraag, afzonderlijke bedragen voor herstel en disp.wijz. Aan KV: Mededeling hiervan. Afzonderlijke adviesinstantie naast ons zien we niet zitten. vdB&W aan OC. Offerte voor restauratie en voorgestelde disp.wijziging. OC aan KV. Niet alleen eindkeuring, ook begeleiding van het werk. KV aan OC. Besloten opdr. vdB&W incl. disp.wijz. OC aan KV. Antwoord op brief 1/3 gevraagd. KV aan OC. O 13/10 ingewijd. Wij vinden het prachtig. Komt U het keuren "wij zijn maar leken". OC aan KV. Kosten keuring niet exact te zeggen. KV aan OC. Geen verdere onkosten.

Voll.inv. 19/6'98.

Heerlen, Gereformeerde Kerk. 2 stukken afk. uit map Heerde: 6/9'57 Mr A.Bouman aan L.Bosselaar, Ellewoutsdijk. Reactie op vraag van Boselaar te reageren op rapport OC in verband met offerte Reil-Bouman voor Baarland, Geref. Kerk. Zie Baarland Geref. 24/7'57). Weerlegt bijna alle punten, de enorme lekkage was gevolg van foute acties van een organist. Kennelijk wilde OC de mening van haar andere deskundigen, die tot praktisch dezelfde conclusie komen::

27/3'58

OC (Hü en Ed) aan? Reil-Bouman ingebr.n. 13/2'57 Hw HlQd16 P8 Rf8 O4 Mxt6-8st T8 BvW Bp8 Sal8 Trfl4 Nh2 C.firmus 4st Mus8 (gr.oct hor in front) Ped Sb16 Opf8 Bmb16 3 kopp trem C-g''' C-f' Windl naast elkaar, ped onder 90° die daardoor diepte orgel bepaalt. Chrom.opst. Geen kas in eigenlijke zin. Over front, windladen, groot windverlies, over windv. mechaniek, zink, scheve opsn., kernst. intonatie. Geen prest.koor op II Cfirm.: exotische boventonen vertroebelen klank Mxt met 5 1/3. Zeer ontstemd verm. door slechte toestand laden.

Voll.inv. 19/6'98.

Heerlen, Hervormde Kerk. 11/10'50 20/10'50 7/10'51

V&vK aan KV. Offerte schoonmaak balgen, pijpen, roosters pijpstokken membraanlatten, afregeling kegels, antiwormbehandeling. Onleesb aan Eé. O 20 j geleden geleverd door V&vK. Is dat allemaal nodig wat in offerte staat? OC aan KV. Verslag onderzoek Eé. Goede fabr.kwaliteit. Ontraden in offerte genoemde geheel te laten uitvoeren. Schoonmaak nog niet nodig. Wel xylamonbehandeling in periode waarin goed gelucht kan worden. Dit kan een plaatselijke meubelmaker wel doen.

Voll.inv. 19/6'98.

Heerlen-Meezenbroek, Hervormde Kerkzaal. 7/11'53

Ds A.Lalink te H aan "Mijnheer van der Wolk". Nadere gegevens over te koop zijnd harmonium voor de kerkzaal en dat door Eé zou worden bekeken. Kennelijk met kanttekeningen van vdW aan Eé doorgezonden.

Inv. 19/6'98.

Heerlerheide, Herv. Kerk, zie Treebeek, Geref. Hees, Hervormde Petruskerk (bij Nijmegen). Zie ook Nijmegen, Johanneskerk.Sommige stukken gaan over beide kerken. Als in de stukken is aangegeven "Kerk Hees", is het de Petruskerk, als de Johanneskerk is bedoeld staat er "Johanneskerk" of "Hazekampkerk".

z.d.

Anon. aan KV. "Restauratie van het Kerkorgel te Hees" met prijs.

160

z.d

z.d. 21/1'48 7/2'48 31/8'49

• 12/1'50 16/1'50 25/3'50 5/5'50 z.d.

B16 P8 Rf8 Gmb8 O4 Fld4 O2 Co3st , houten deel 16' en Rf8 vern (worm), front "alumineren". ? aan ?. Kerk onbekend. P8 Ged8 Gmb8 O4 Opf4 Picc2 Mxt-Co2-3 st uitbr tot 3-4st, Sb16, prijs. Mxt: C 2 1 1/3 1 c 2 2/3 2 1 1/3 1 c' 4 2 2/3 1 3/5 2 Aanhangsels: Concept garantie en onderhoudscontract, leveringscontract betr. restauratie en ombouw vlgs eigen pneum. systeem. ? aan ? Beschrijving werkz. Kerk niet bekend, pag 1 ontbreekt. Hier aan gehangen: Concept onderhoudscontract en leveringscontract. Vdg aan KV. Bijgaand prijs restauratie Herv.k. Hees en van Herv.k. Hazek.wg en de gezegelde contracten. ? aan Vdg. BS bij geretourneerde contracten (beide orgels). Contract, ondertekend KV .en Vdg restaur en ombouw o. Hees f 10000. Daarbij omschrijving en voorwaarden. Reparatie houten pijpen, nieuwe toetsen (2 man.) art. over windv, intonatie, etc. Mensuren van: II. B 8 (nw), P 4 (oude O4), O 2 (uit Co), T 1 3/5 (uit Co), Qf 1 1/3 (nw), Kh 8 (nw) I. P 8 (Nw zink), O 4 (oude 2'), Mxt, Rf 8, F 4 (half oud), Qf 2 2/3 (uit Co), Gmb 8 Ped Sb 16. C-g''', C-f', vaste cmb, beschrijving intonatie. Mxt C 2 1 2/3 1/2 c 2 1 1/3 1 2/3 c' 2 2/3 2 1 1/3 1 c'' 4 2 2/3 2 1 1/3 Afschrift van de voorwaarden kennelijk later door de OC gemaakt voor Eé en Ous. A.vd Kloot arch. Nijmegen aan OC. Bereid bespreking bij te wonen. Orgm is Vdg, die al ver gevorderd is. Hierbij aantekeningen, bestemd voor Eé en Ous. OC aan vdKloot. Voorstel bespreking. Mr L Haveman aan Eé. Verzoek een brief door te sturen. OC aan KV. Suggesties hoe te handelen en van het oude contract - in samenwerking met Vdg - af te komen. We verwachten uitgewerkt voorstel met disp., materiaalomschrijving van oude en nieuwe onderdelen, levertijd. ? aan? "Ontwerp voor een orgel te Hees" Hw P8 Hp8 O4 F4 O2 Mxt11/3 .. 1/2 Brstw Qd8 P2 Blf4 O1 Cmb 2/5 1/3 1/4 Reg8 Pd Sb16 O8 O4, C-c''', C-c' J.W.Lith, Arnhem aan Ous. verzoek orgel zo te doen maken, dat hij (de organist) vanaf de klaviatuur het koor kan leiden. Vdg aan Eé. BS bij tekening voor Hees, ook nog prijsopg voor 2 kl o OC aan KV. Accoord met grondidee orgelfront en disp.voorstel, nader overleg nodig betr. uitwerking. OC aan Vdg. Idem. OC aan KV. Overeenstemming met Vdg over disp. OC aan KV. Bespreking alleen zinvol als concrete gegevens op tafel liggen. Vdg aan Ous. Disp. 1 man en ped 8 st met mensuren. Vdg aan Eé. BS bij prijsopg 7 en 8-stems orgel. Bijlage: de disposities en prijzen. Beide anders dan vorige. Hij stelt zink voor (niet in vorige). Maar de datum daarvan zou '51 kunnen zijn (gezien volgorde waarin ze lagen). (Eé) aan A.Peters. BS bij ontwerp Vdg. Commentaar gevraagd. Kladaantekeningen. OC (Mr L.Haveman) aan Eé. Verzoek bespreking met Vdg. Verder iets over archiefstukken betr. Heino. Vdg aan Eé. Afmetingen laden en kas. Anon. "Opgave I" Disp. en mensuren Hw brstw Ped 13 st. Idem. Opgave II 15 st. A.Peters aan Amice (verm. Eé) Over niet vorderen werk Vdg in Hees. Concept contract, bijgeschreven 'Hees' met beschrijving o. 1 man 7 st aangehp. ? aan ? Disp en mensuren Hees P8 Hp8 O4 Gh2 Sf1 Mxt Dlc16 (aldus ook in vorige stuk). OC aan Vdg. Nog niet eens met mensuuropgave. Overleg met Ous of Eé. Vdg aan OC. Taxatie onderdelen oude o te Hees. OC aan Vdg. Mensuren moeten nu spoedig worden vastgesteld ten huize van Eé. OC aan Ds H.de Boer Nijmegen. Mededeling voorgaande. OC aan Vdg. Vervroeging tijdstip bespreking. vdKloot aan ?. Toelichting bij ontwerp kas. Ir J.G.vMourik. arch. Velp aan Eé. Over afspraak. OC aan Vdg. Herinnering aan afspraak te waarschuwen zodra met intonatie wordt begonnen. vdKloot aan Eé. BS bij copie van: vdKloot en v.Mourik aan Vdg. Scherpe terechtwijzing wegens steeds weer (andere) verkeerde gegevens. OC aan KV. Over vertraging. OC aan Vdg. Dreigement contract te annuleren, als hij zijn verplichtingen niet nakomt. Uitvluchten bleken leugens te zijn. OC aan KV. Conclusie: Geen hoog vakmanschap, onder omstandigheden redelijk werk. Mixtuur moet verbeterd. Nagaan of zijn opgave van reiskosten klopt. KV aan OC. Dank voor bekwaamheid en vasthoudendheid van Eé bij de vele teleurstellingen met Vdg. Ook nog een copie hiervan. Anon. (een oud-lid der OC) aan Ds Wesseldijk. Zeer negatief oordeel orgel. Hij vergelijkt met koororgel Doesburg 2. 1

jul'50 1/7'50 26/7'50 26/7'50 13/9'50 21/10'50 23/10'50 26/12'50 z.d. z.d. 4/2'51 26/2'51 z.d. 13/9'51 z.d. z.d. 4/10'51 z.d. 12/11'51 12/11'51 13/11'51 24/3'52 29/4'52 24/10'52 14/11'52 14/11'52 17/3'53 23/3'53 29/6'53 10/7'53 1953

161

12/3'54

Hij noemt organist Lith: Het betreft dus de Petruskerk. KV aan OC. Beide orgels door Eé en Hü onderzocht. Verder nog niets gebeurd.

Ingevoerd 29/5'97 na scheiding stukken Petruskerk en Johanneskerk. 1 stuk. 9/7'98 toegevoegd. Zie verder Bolt-archief 1. Is het dan een oud o?) 2. Schrijver moet dus Leg zijn. Vergelijk ook Leg-archief, Hengelo Baptistenkerk.

Heeze, Hervormde Kerk. 1949 6/10'48 24/4'52 19/8'52 23/3'53 Voll.inv. 26/6'98.

PlOC Kaart aan Eé. kaart met prent kerkje "Steunt onze actie het versleten harmonium te vervangen door een passend orgel'. E.Timmer , Utrecht (oud-leerl). 2-kl frans drukw.harmonium in hopeloze staat. Etc. Predikant werkt niet mee. vL. Prijsopg. Spged8 Rf4 P2 Mxt 11/3'2-4st. Bijgeschreven veranderingen in de dips. vL. Prijsopg voor (*: voorber) Spged8 *Qd8 P4 Rf4 *Gh2 Mxt11/3'2-4st. OC aan KV. Bereid door vL te bouwen o. te keuren. Hopen dat ingebr.n. op 9/5 doorgaat.

Heiloo, Hervormde Kerk. 15/8'62 6/4'63 18/6'63 25/6'63 28/6'63 3/11'63 5/11'63 9/1'64 23/1'64

KV aan OC. Bij kerkrest. moet o. verplaatst. Ook voorzieningen eraan, adv. gevr. OC aan KV. Excuus voor late reactie (wegens reorganisatie OC). Kiezen uit Eé, Ed of Hü. KV aan OC. Wanneer komt er iemand? OC aan KV. Even geduld (tot sept). KV aan OC. Geen bezwaar tegen sept. KV aan OC. Rijks goedk. restaur. Willen op korte termijn advies. OC aan KV. Streven ernaar. OC aan KV. Hü komt 10/1. OC aan KV. Verslag onderzoek. Pneum.o.gr.d. Fl 1936 in oudere kas, waarvan alleen de voorzijde origineel is. Was oorspr. 2 kl.o. Nu: P8 Hp8 Gmb8 VxC8 O4 Rf4 Mxt3st Trem Ped B16 Alleen Hp en Rf afk van vorige o. Het was een 4 vt orgel. Ombouw, zodat de kas weer normale proporties heeft, kan niet met dit pneum.o. Adv. Nw o passend in kas met handhaving der 2 oude reg. Alternatief: Verkoop.

Voll.inv. 26/6'98.

Heino, Hervormde Kerk. •

30/6'50 2/9'50

8/9'50 22/1'51 11/10'51 23/1'51 24/10'51 3/11'51 12/11'51 19/5'52 3/8'53 20/9'60 23/9'60 • 2/5'61 • 25/6'62 25/6'62 19/6'62 22/7'61 20/3'62 18/9'62

Aantekeningen en een bewijs van terpostbezorging aangetek.stuk. Uit aant. op te maken: Vorige o door Knipscheer verkocht aan Rijnsburg. Contract Knipscheer17/8-1874: P8(C-H in B) B8, bas eiken, VdG8 C-H in B) O4 F4 Q3 O2 Mxtb11/3'2st,dc3st T8, Vent C-f''' C-c. 3 beelden OC aan KV. Rapport. Mech.o. doch niet heldere intonatie. Veel te klein voor de kerk. Wellicht is er interesse bij een Grf. of Chr.Grf. Krk. Hier 13 à 15 st nodig. Prijs vragen bij Fl of vV? KV aan? RijksOC geweest ter beoordeling plaatsing op mon.lijst. Kwamen tot geheel ander oordeel dan OC. Na voorstel tot gesprek weigerde Vente te komen, als ook Eé er was. Daarop hebben Eé en Hen een boekje opengedaan over de RijksOC. Daarna copie schrijven Vente: Orgel heeft zekere mon. waarde, uiteindelijk besloten tot pl. op mon.lijst. Orgel verm. uit 1814 of 15 van Meere. Niet verkopen maar uitbreiden. OC aan KV. Optreden van V. zeer ernstig. Beraden ons in overleg met hoogste kerkelijke instanties. Hebben Eé verzocht arch.stukken te retourneren. OC aan KV. Over archiefstukken die terug moeten. Al beslist t.a.v. o? Blijkt dat advies OC juist was, dat van V niet: Plaatst o bij nader inzien toch niet op mon.l. OC aan Fl. Off.aanvr. plaatsing windmachine. Hoffmeyer (pres.KV) aan Eé. Over bezoek aan Loenen a/d V. Verzoek paperassen terug te sturen. (Fl) aan OC. Offerte plaatsing windmach., rekening houdend met latere uitbr. o. Aanvulling op vorige. Ontbr. toetsplaatjes oplijmen, vermolmde reg.kn. vervangen defecte ped.toetsen repareren. (Fl) aan OC. Uitvoeriger calculatie. ? aan KV. Rapport onderzoek naar werkzaamheden Fl. Katrol rolgordijn op ontsierende wijze aangebracht. Enkele kleinigheden moet Fl nog verbeteren. OC aan KV. Hoe staat het met plannen nieuw orgel? KV aan OC. O. dringend aan restauratie toe, wij kunnen een zeer bekwaam adviseur aantrekken. Toestemming gevr. zo door te gaan. Kanttekening dW intern. Oude zaak, foute schatting bouwtijd door Vente, windmachine en reparaties Fl. OC aan KV. Tot dergelijke toestemming zijn wij niet bevoegd. (Na nog wat geschrijf:) OC aan KV. Door U genoemde bedrag is ontoereikend. Nog wat heen en weer geschrijf. Ook iets hoger genoemd bedrag ontoereikend. OC aan KV. Orgm. Kamp heeft Ed gevraagd bezoek aan door hem gemaakte o's uit te stellen tot een bepaald in aanbouw zijnd instrument is opgeleverd. OC aan Kamp. OC vraagt om spoed. Is dat o al gereed? KV aan OC. Verzoek bezoek aan o's te Oldebroek, Wezep en Zwolle te doen vóór 30/6 OC aan KV. Wij geven niet een advies "op papier maar.. " (volgt de gehele gebruikelijke gang van zaken). OC aan KV. Bericht ontvangen van Kamp. Voorstel te bezoeken: Oldebroek (vrij Ev), Wezep (Geref.vrijgem.), Zwolle (Andreas) OC aan KV. Eé en Ed kunnen t.a.v. o's van K. geen positief oordeel geven. Zullen ook nog o te 't Harde (Elim) bezoeken.

162

17/10'62 6/5'63

OC aan KV. Definitieve conclusie betr. Kamp: slechte constr. windladen en mechaniek, intonatiemethoden uit nabije verleden, bijgeluiden, werkplaats chaotisch en te klein. KV aan OC. Nog geen beslissing genomen.

en pijpwerk,

Gl. (vrij uitvoerig) geïnv. 26/6'98. Ook genoemd in stuk 4/2'51 Hees. Het door Knipscheer verkochte vorige orgel was uit 1813, onbek, bouwer genoemnd door Boekzaal en Broekhuyzen.

Heißfelde bij Leer. Foto orgel A&B. Hellevoetsluis, Gereformeerde Kerk. 10/2'54 12/12'59 2/1'60 16/6'60 14/6'61

Eé en Hü. Invulformulier over waterschade. Maker onbekend. pneum. P8 B16 O4 Gmb8 Celeste8 Wf2 Trem Superoctkopp Pedk Sb16 C-f''' C-c zinken front, gebreken. Alleen fundament kerk in water gestaan. OC aan vB. O van weinig waarde, door vocht en wewrkzaamheden aan kerk de genadeslag gekregen. Herstel heeft geen zin. De vraag of orgel van 7 st. voldoende is, als kerk geheel bezet is. Geschatte kosten nieuw orgel van 7 en van 14 st. vB aan (OC). Eerst overleg met Kr en gem.bestuur. Verslag gesprek met vB. Besloten nieuwbouw (Kerk en o.) vB aan OC. Toegekende bedragen voor nw kerk en nw orgel.

Inv. 1/7'98.

Hellevoetsluis, Hervormde Kerk. jan/feb'54

23/7'54 11/8'54 20/10'54 25/10'54 24/11'54 13/12'54 20/12'54

13/5'55 26/7'56 11/9'56 29/2'56 16/10'56 6/12'56 25/2'57 27/3'57 17/5'57

• 3/5'58 (eerder?) 12/6'58 3/11'58 4/1'59 28/1'59 29/1'59 3/3'59 8/4'59

OC Invulformulier over toestand o's in door watersnoodramp getroffen gebieden. Hierin: O. verm. overgenomen van Arnhem Luth. (vlgs Ds De Leeuw) B16 Gmb8 Gh8 B8 O4 F4 Q3 O2 Mxt3st Co4sT T8 Bvw Sal8 Violine8 Fh8 Ged8 Fug4 F4 O2 Klar8 Ped Sb16 O8 Cello8 Bz16 C–f''' C-d' Mec.kegellade. Schade door vocht, wat de gebreken zijn. Bz zink, Mxt 5 1/3 af f' Ook schade die niet gevolg is van ramp. KV aan (OC). Over verz.waarde. Denken eraan herstellingen in etappes door Lfl (die o in onderhoud heeft) te laten verrichten. Adv. off. aanvr bij Fl en vL. Niet bij Lfl. OC aan Fl en vL. Aanvr. offerte en schaderapport: Vern. abstractuur, blikken stemranden door metalen (nodig als gevolg ramp), verbeteren aanspraak tongw, goed aansluiten hoofdkanaal, afgebroken stemkrukken vervangen, gescheurde pijpranden herstellen, geknakte Tr.beker herstellen, schoonmaak. Fl aan (OC). Nu geen gelegenheid, wel 10-15 nov. Stemringen, indien toegepast, worden altijd van blik gemaakt. metaal niet voldoende verend. OC aan Fl. Accoord met uitstel. Offreren van blikken stemringen of aansolderen metalen gevraagd. Fl. aan (OC) geen schaderapport. Roest stemringen volkomen normaal. Ik kan desgewenst een abstract op zoutgehalte laten onderzoeken. vL aan OC. Offerte o. naar schatting 50 j oud, mech. kegelladen reg.tr. pneum. Disp. iets afw. van eerdere (O2 vergeten?) I. P8 B16 Gmb8 Gh8(C-B ged) B8 O4 F4 Q22/3 Mxt2'3st (rep op f en f') Co8'4st T8 II. Sal8(doorl) Aeo8(doorl) Flh8 Ged8 Fug4 F4 O2 Clar8(doorsl) Ped Sb16 Ob8 Cello8 Bz16(doorsl 1/2 bekerl.) 3 kopp Trem, Vent, 4 vaste C 1. Kosten herstel watersn.schade en gebreken niet gevolg daarvan. Dringend aanbevolen: Nw windmachine. vL. Wat prijzen nu zijn. TNO aan ? Verslag onderzoek. Hoegenaamd geen rampschade aan het orgel. De gebruikte grondstoffen van de bepleistering rond het orgel zijn mogelijk met zeewater verontreinigd geweest. OC aan Fl. Offerte gevraagd op basis verslag TNO. Fl aan (OC). Geen offerte. Thans te veel opdrachten. OC aan vL. Nieuwe offerte op basis TNO-rapport gevraagd. vL aan OC. In offerte 20/12'54 genoemd werk noodzakelijk. Met welk percentage prijzen zijn toegenomen. Wat gevolg is van ramp maak ik niet uit. vL aan OC. Offerte. OC aan KV. Résumé gang van zaken. Advies offerte vL met spoed in te zenden bij BRC om in aanmerking te komen voor schade-uitkering. BRC aan KV. Het is de vraag of men zo aanzienlijke schadeopgaaf (kerk heeft 1 dag in water gestaan) zal accepteren. En zo gaat de correspondentie maar door ... Hü trof een "desolate toestand" aan. KV (predikant) destijds veel te lauw gereageerd. CVO aan KV. Toekenning bedrag voor orgel. Hü verslag bespreking met CVO. Gezien TNO rapport kan CVO niets uitkeren. Aan orgel minimum onderhoud verricht door Lfl. Alleen tegemoetkoming 10% van door Lfl opgegeven kosten. OC an KV. Thans verzoek gericht aan NRF voor aanvullende bijdrage. Bepleit U in staat te stellen een nw o te doen bouwen. Aan vB. Resumé gang van zaken en genoemd verzoek. vB aan (OC). Kerk bezocht. Nauwelijks hersteld na ramp. Alles zeer onverzorgd. Ds de Leeuw en de pres.KV verkeren in "bewonderingsroes" voor dit orgel. Goed dat Hü komt voor toelichting. OC aan vB. Men staat nu minder afwijzend tegenover een nw o. OC aan Ous. Bezwaar tegen nw o in bestaande kas? vB aan (OC). Er komt subsidie voor kerkrestauratie. Ous aan (OC). Not.b. KV te H: 1897 gebouwd door Leichel, Lochem voor Ev.Luth.Gem. te Arnhem. 1912 door Standaart (die in A een nw o bouwde) overgeplaatst. Voorl.lijst Ned.Mon.van Geschiedenis en Kunst: 1818 o gebouwd in H., blijkt ook uit not.boek. Bwr niet genoemd. Er waren onderhandelingen met Wolferts. 1822 onderhoud Bätz.

163

25/5'59 27/7'59 14/12'59 z.d. z.d. 21/9'60 10/10'60 17/1'61 9/6'61 14/7'61 18/7'61 • 5/2'62 16/3'62 16/3'62 24/10'62 18/12'62 9/1'63 15/1'63 25/1'63 31/1'63 20/2'63 21/2'63 21/2'63 1/4'63 22/4'63 22/4'63 22/4'63 22/4'63 24/4'63 24/4'63 29/4'63 11/5'63 5/6'63 19/6'63 16/7'63 • • 26/11'63 dec'65 14/4'66 20/6'66 28/6'66 29/6'66 4/7'66 12/1'67 5/3'68 30/7'68

vB aan (OC). NRF stelt KV in staat aanschaf nieuw orgel. OC aan KV. Mededeling vorige, Eé bereidt Zweedse reis voor. Niet buiten OC om onderdelen oude o. verkopen. OC aan Grönlund, Orgelfabrik Gammelstad-Luleå. Bijgaand Prijsopgave. en beschrijving. U hoeft slechts de prijs in te vullen. Het invulformulier: Hw Qd16 P8 Rf8 O4 Spf4 O2 Mxt4-6st T8 Rp Ged8 P4 Rf4 Gh2 N11/3 Sq2st(a) Sch4st Dlc8 ped Sb16 p8 O4 Mxt5st Sch4 3 kopp C-f''', C-f' met prijs, deel over kas doorgeschrapt. Grönlund Prijsopgave, gr.d als invulformulier. Zelfde prijs. OC aan vB. Wat nu, na inschakeling Zweedse orgm de prijs is. Orgelkas handhaven. vB. In offerte staat: nieuwe kas, in strijd met Uw brief. BRC aan OC. Bestaande o uit 1818 staat op mon.lijst. Geen vervanging buiten mon.zorg om. OC aan vB. Kas wordt gerestaureerd en omgebouwd. Aparte ped.kas niet nodig. vB aan OC. Over kosten kerkrestauratie, waaronder de orgelkas valt. Alles doorspreken, als Eé en Ed terug zijn van hun zweedse reis. OC aan Ir J.Kruger, Voorburg. Bedrag kasrestaur. lijkt veel te laag. Gedetailleerde opgaaf gevraagd. Verslag bespreking met Grönlund over prijzen. vB aan OC. Aanmaning nu snel met gedetailleerde cijfers te komen. OC aan vB. Overzicht kosten. vB aan OC. Verzoek kan niet ingewilligd. Verdere prijsverhogingen niet te overzien. Bedrag genoemd, absoluut maximum. Wegens kerkrestauratie moet bouw orgel worden uitgesteld. Zullen Gr vragen welk orgel hij voor genoemde prijs t.z.t. kan leveren, rekening houdend met prijsstijgingen. OC aan Gr. 2 offertes gevragd: 1. Orgel nu bouwen en opslaan, 2. Bouwen als kerkrestauratie klaar is. Wat in beide gevallen voor max.bedrag geleverd kan worden. Gr. Orgel pas bouwen als kerkrestauratie klaar is. Wat nu de prijs is van eerder genoemde orgel. OC aan Gr. Nogmaals hetzelfde verzoek. Gr aan vB. Kunnen 15 st. leveren voor genoemde prijs. Dat is te klein voor de kerk. Ga maar naar een Nederlanse orgelmaker. OC aan KV. KV. Mededelingen. Zuillen het NRF voorleggen. Aan vB. Waarom buitenl.orgm's zijn ingeschakeld, is U bekend. Wat is nu Uw standpunt? vB aan OC. Bedrag onveranderd. KV is vrij in keuze orgm. OC aan KV. Voorstel bespreking. OC intern aan Eé. Oude zaak van Hü, als Skandinavische zaak aan U overgedragen. Het zal nu wel een Nederl.orgm worden. Wordt het nu weer een zaak voor Hü? OC aan KV. Bevestiging bespreking 17/4 met Eé en Ed. OC aan KV. Bevestiging bespreking. Nadeel Nederl.orgm. Levertijd gaat dan nu pas in. Dit geeft ook prijsverhoging. Grönlund schrijven wat de mogelijkheden nog zijn (levertijd), offertes vragen bij 2 of 3 Nederl.orgm's. Aanmoedigingssubsidie vragen, bijdrage Pr.Bernh.fonds en Alg. KV-raad. OC aan vV en Lfl. Wat kunt U voor genoemde prijs leveren, zonder prijsverhogingen? OC aan Gr. Vraag over levertijd. OC aan Alg.VKV-raad. Uiteenzetting gang van zaken. Verzoek KV in staat te stellen alsnog o bij Gr. te bestellen. Lfl aan OC. Kunnen voorjaar '66 o van 20 st leveren (w.o. 1 ped.tr) voor gen. prijs. vV aan KV. Idem 18 st, waarvan 1 transm en 3 st. voorbereid. Gr aan OC. Levering nu eind '66 en '70. Alg. KV-raad aan OC. Op dit moment geen toezegging. Aanvragen in dec of jan. Toelagen zijn van bescheiden omvang. OC aan KV. Bevestiging bespreking. Gr. ziet er kennelijk liever van af. Opgave Lfl lijkt veel aantrekkelijker. Advies: vV, omdat kwaliteit werk Lfl onzeker is. Dat van vV vergelijkbaar met dat van Gr. Andere Nederl. orgm's zijn hier nog niet aan toe. OC aan KV. Gr. declareert geen kosten. Voorstel dat KV Gr. uiting geeft van erkentelijkheid. OC aan vV. Opdracht. T.z.t. bezien of er middelen zijn de 3 ontbr. registers te plaatsen. Eé onderhoudt contact. Meerdere afspraken reis om o's van vV te beluisteren (R'dam Paulus) Correspondentie over verkoop oude o: als schrootwaarde. OC aan KV. Stinkens wil o. afbreken en geeft f 50.- per register. Arch.b. Kruger, tekening gewijzigde kas. vV. Offerte restaur. orgelkassen. Kruger. Notulen 29ste bouwvergadering. vV. Nieuwe offerte betr. kassen. vV. Idem 2 KV aan vV. Opdracht werk kassen. KV aan Eé. Reactie op ongeval. Mededeling over toegezegde bedragen. vV aan KV. Vanwege frontopbouw niet mogelijk Hw en ped. op één lade te bouwen. Nu komt er een zelfstandige P8 in ped. Frontpijpen blijven op hun plaats. Deel wordt gebruikt, rest niet wegens ongunstige mensuren. Meerkosten zijn er nauwelijks. OC aan KV. Keuringsrapport met niets dan lof.

Tot hier geïnv. 19 en 26/6'98. 1. Uit andere bron had ik de dispositie. Die was als in hert stuk 20/12'54, maar met octaaf 2 tussen Quint en Mixt. 2. Was de vorige fout?

Hellevoetsluis, Rooms Katholieke Parochiekerk, H.Antonius van Padua. 164

10/12'58 9/5'59 13/7'59 16/12 2/1'61 13/1'61 14/4'61 16/1'62 5/2'62 7/3'62 17/5'62 • 6/11'63 24/3'64 25/3'64 31/3'64 1/4'64 1/4'64 20/4'64

vB aan (OC). Kerkbestuur heeft alleen maar belangstelling voor gebouw. Verzoek deskundige voor o's te sturen. OC aan vB. Door vocht zijn metalen delen van het harmonium geoxydeerd. Moet vervangen worden. Met een orgel zou men veel meer geholpen zijn dan met een harmonium. vB. NRF bereid bedrag voor o. beschikbaar te stellen. vB aan OC en Dr de Bruyn. Bevestiging gesprek, dat beste oplossing lijkt Versch opdracht te geven tot zelfde o als voor de Rectoraatskerk te Rilland Bath. vB aan OC. NRF accoord. Versch. Offerte voor P8 Rf8 O4 Wf2 Mxt11/3'4st. Brstw Hp8 Gedf4 P2 N11/3 O1 Ped in kas achter o. B16 P8 Qd4, 3 kopp., calcant. 56/30 tonen. OC aan Versch. Opdracht. OC aan Krkbestuur. Met orgm verandering project besproken, zodat org.galerij niet behoeft te worden vergroot. Daarom ben ik ter pl. geweest met verzoek de galerij nog niet te vergroten. vB aan OC. Over evt. vergoeding veranderingen galerij. OC aan vB. We overwegen: geen aparte ped.kas. Dan geen galerijvergroting. Nog geen verdere gegevens bekend. OC aan vB. Uitvoerige uiteenzetting: Wat de meerkosten van het veranderde project zijn (nieuwe tekeningen), daartegenover: geen kosten galerij. Uit verdere correspondentie: besloten tot gewijzigde ontwerp. Meerkosten door Kerkbestuur zelf te voldoen. Daarna wanneer de kerk zover klaar is, dat Versch. kan beginnen. Versch aan OC. Kunnen binnenkort beginnen. Oplevering ca mrt'64. Versch aan OC. In contract: Geen prijsverhoging. Maar: de kerk was veel later klaar dan waar mee is gerekend. Dus vraag over verhoging. OC aan Versch. Nee: Dit is tegen afspraak. Versch aan OC. Juridisch heeft U gelijk, sociaal niet. OC aan Krkbest. NRF beëndigt bemoeiënis met Uw orgel. Hoe het financiëel nu geregeld wordt. OC aan Versch. Verwijzing naar eerdere brief, zodat Versch wist, dat kerkgebouw nog moest worden opgeknapt. NRF heeft zich teruggetrokken. Wij willen kerkbestuur niet adviseren verhoging aanneemsom te accepteren. Nu NRF zich heeft teruggetrokken zijn ook Uw bemoeiïngen geëindigd. Uw kosten zijn voor rekening NRF.

Inv. 26/6 en 1/7'98.

Hellum, Hervormde Kerk. 18/7'61 2/10'61 12/10'61 9/1'62 25/10'65 29/10'65 4/1'66 jan'66 8/9'67

7/10'67 31/10'67 5/12'67 29/4'68 3/2'71 24/2'71

KV aan OC. Orgel in zeer slechte staat, te veel vocht. Denken eraan het op een droge plaats te laten opslaan. Kan iemand komen kijken? OC aan KV. Verslag onderzoek. Machtiging hist. onderzoek, etc. OC aan KV. Ous accoord, dat o. door B&T wordt gedemonteerd. OC aan B&T. Opdracht. KV an OC. O. nu enkele jaren op schoolzolder opgeslagen. Wat nu? OC aan KV. Ed nu tot (mede-)rijksadviseur benoemd. Verder behandelen door Eé. Ed heeft reeds alle gegevens voor hist.rapport verzameld. OC aan KV. Eé heeft Ed opgevolgd na diens vertrek op 21/11'63. In rapport (van Ed) geen restauratieplan (kan niet in zijn positie). Over verandering werkwijze OC. OC. Rapport inzake het orgel der Hervormde Gemeente te Hellum. Aan 't eind: Eds/ck. 1) (Eé) aan KV. Advies op basis rapport jan'66. Hij legt er nadruk op dat het orgel in feite de conceptie van Lohman is (o.a. aanpassing pijpwerk). Bij reconstructie 1661 zouden belangrijke delen van Lohman moeten verdwijnen. Ook reconstructie kas bij handhaven Lohman-situatie niet mogelijk. Rest.plan: herstel lade, herstel beschadigingen pijpwerk. Al.laag frontp. weg, tinfoelie. Overzicht mensuren en inscripties maken. Herstel spaanbalgen, kas. B&T aan KV. Restaur.plan (met prijs). Eé aan KV. Door auto-ongeval geruime tijd uitgeschakeld geweest. Wachten is toch op subsidie. Verder over toegezonden stukken. Concept subsidieaanvraag. HGem aan CRM. Subs.aanvr. Eé aan B&T. Princ.opdr. betr. Hellum en Ooster-Nijkerk. (Van Kollum nog geen machtiging ontvangen). B&T aan KV. Herziene omschrijving en prijsopgave. Eé aan KV. Advies nog eens te schrijven aan Mon.z. met voorbeeld.

Globaal geinv. 26/11'97. 1) Inhoud: zie verslag Bolt-arch.

Helmond, Hervormde Kerk. 4/2'67 7/2'61

BRC aan OC. Over opdracht schetsontwerp. OC aan KV. Vernomen plannen nieuwbouw, etc.

Voll.inv. 1/7'98.

Helmond, R.K. St. Lambertuskerk. Afkorting: vH Kees van Houten, organister der LK KB Kerkbestuur Fotocopieën van archiefstukken. 15/8 1822 Graind orge. Rekening. z.d. Anon. Gedetaillerde prijzen uitgebreide werkzaamheden aan het orgel. z.d. Rekening aan wed. P.Luijten (?) voor schoonmaken orgelpijpen. 15/1 1886 F.C.Smits aan W.L.v.Asten te H. Welke registers in het orgel zijn eigendom zijn, welke zijn vader in 1862 cadeau

165

16/2 1886 Overige stukken. sept'54 nov'54 z.d. 1/7'64 z.d. z.d. 7/3'65 • z.d. 17/5'65 z.d. 17/3'66 23/3'66 3/5'66

13/5'66 16/6'66

19/7'66 10/10'66 21/4'67 30/5'67 12/6'67 20/6'67 21/6'67 z.d. 23/6'67 4/7'67 31/7'67 14/5'68 5/6'68 11/6'68 15/6'68 z.d. 20/11'68 20/1'69 z.d.

heeft gedaan, mits de laatste betaald zouden worden. Kan KB ze nu kopen? F.C.Smits aan onleesbaar. Verwijzing naar iemand die van de zaak nog af wist. (overdruk 1955 uit Brabantia 4de jg, 8) M.A.Vente De orgels van de St.Lambertuskerk te Helmond. Versch. ... (titelblad ontbreekt). Uittreksel uit vorige. Verslag vergaderingen 1/6'64 en 30/4'?? met B.Rijken (pastoor), Ed, Eé, vdH, vH (organist) samen de restaur.commissie vormend. O in weerwil van ingrijpende restauratie o.l.v. RijksOC in zeer slechte toestand. Taakverdeling. Hans (vdH?) aan Cher Lambert. Over werk 1954, o.a. Cornet-koor (1774) gebruikt voor een 1 1/3, plannen Grand Cornet met repet. septiem en Tertscmb (gingen niet door). Geen arch.onderzoek en onderzoek naar o's Waalse orgelfactuur. Concept subs.aanvraag Kerkbest aan OKW. Verslagen verg. 18/6 en 8/10'64. Concept subs.aanvr. (van Eé) goedgekeurd. Archivaris Averbode zorgt voor fotocopieën. Plan gerestaur. o's van Zuidelijke factuur te bezichtigen (Maastricht (3 o's), Schleiden, Arlesheim, Ettenheim en o's in Elzas. Naschrift: o. Bierbeek viel tegen (ingr.wijzigingen, maker nog onbekend). vdH. Verslag verg. 14/1 en 11/2'65. Twee uitersten: Reconstructie 1771 of idem 1862. Bezorgdheid vH betr. muziek van Franck. Aantekeningen (overeenkomend met hierna genoemde notulen). (Eé) Verslag vergadering 29/4'65. Over Bierbeek. Wie komt behalve Metzler in aanmerking, orgm's uit Elzas. Welk uitgangspunt betr. Écho en Récit. CRM aan KB. In beginsel restaur.kosten subsidiabel, mits keuze restaurateur en plannen in nauw overleg met Ous worden vastgesteld. Eé. Verslag vergadering 4/1'66, nu ook Ous aanw. Enige uitgangspunt: Reconstructie. Van Écho en Récit gedeeltelijk pijpw bewaard. Écho te reconstr. met toev. gr.octaaf (wens org.). Récit weer tussen Hw laden. Ped.laden moeten verkleind. Voorstel Arlesheim en Muri te bezoeken. (Eé) aan Metzler. Verzoek binnen 10 dagen te melden of ze offerte willen maken. M aan Eé. Willen offerte maken, maar eerst orgel onderzoeken. Hebben er meer interesse voor dan voor Middelburg, waar we niet meer op een opdracht rekenen. (Eé) aan M. Middelburg wacht op toestemming van het rijk. Ik kan de kerk in Middelburg voorstellen een voorl. opdracht te geven. Ik zou als orgm liever mij met Helmond bezig houden dan met Amsterdam. Ik heb met Ed het o aldaar onderzocht en alles is zeer door elkaar gegooid maar er is veel stampij over in de pers. Graag uitsluitsel over Middelburg en Helmond. M aan Eé. Zullen op terugreis van Nigtevecht het o in H bezoeken. Füglister aan Eé. Reactie op telefoontje. Welke restauraties hij heeft verricht. Arlesheim (voorbereiding demontage en inventarisatie), Augio (1780, 8 reg), Bironico (Springl, 13 reg ca 1700), Brissago (springl 16 reg), Monte Carasso (1740, 12 reg), Sion, St.Theodul (1718, 11 reg), Ernen (1689 13 reg), darnaast 5 nw o's. Gewerkt bij Metzler, v.Beckerath en Trols Krohn (Denemarken), zelfstandig sinds 1958. (Eé) aan F. Zullen (in verband met Helmond) belangrijkste door U gerestaur. o's bezoeken. Verslag oriëntatiereis. Steg (nw o), Brissago, Monte Carasso. Zeer positief oordeel. F. aan Eé. Offerte. F. aan Eé. Nieuwe offerte. (Eé) aan F. Aanvulling offerte gevraagd (bas Echowerk). F aan Eé. Offerte-aanvulling. Eé, vdH en vH aan KB. BS bij rapport. Metzler wilde niet restaureren onder de door ons voorgestelde voorwaarden. Advies op grond van offerte F subsidie aan te vragen. F. heeft fraai resutaat bereikt bij restauraties betr. Zuidelijke orgeltype. Hierbij concept subs.aanvraag, begroting. ? aan ? Het orgel van de R.K. Lambertuskerk te Helmond. Geschiedenis, beschrijving instrument, restauratieplan (nu geheel anders: compromis Robustelly/Smits, 3 klav. Veel bijlagen (arch.stukken). Klad hiervoor (van meerdere schrijfmachines afkomstig). KB aan CRM. Subs.aanvr. KB aan F. Principe-opdracht. (ook concept hiervoor). F aan KB. Reservering levertijd, als definitieve opdracht er vóór dec'68 is. KB aan Eé, vdH en vH. Vooronderzoek klaar. Om fin. redenen: vdH is vanaf nu enige adviseur. (Eé) aan vdH. Boze reactie. Aan KB idem. KB aan Eé. Reactie. Eé aan Kerkbestuur. Reactie. vdH (Kath.Orgelraad) aan KB. Over het grote gevaar van sluiting der kerk. Alb. de Klerk aan pastoor Rijken. Spreekt zijn verontrusting uit over hetzelfde. KB aan CRM. Verzoek de kerk op de mon.lijst te plaatsen. (na 1974) vdH. Het orgel in de Sint Lambertuskerk te Helmond.

Gl.inv. (uitvoerig) 1/7'98. Copieën van archiefstukken overgebracht naar dossier Averbode.

Helsingfors (Zweeden). Foto en dispositie Marcussen-orgel. Helsingør, Sct.Mariae Kirke. R.B.Andersen. Boekje Buxtehude Orgel Helsingør 1960. 1 stuk, inv. 25/6'98.

166

Helsteren, kerk onbekend. Genoemd in dossier Brouwershaven Herv 28/10'63. Hemelum, Hervormde Kerk. z.d.

22/1'51

26/2'51 z.d. 9/3'51 10/3'51 13/3'51 25/6'54 14/5'55 17/6'55 21/6'55 21/9'55 • 21/5'58 7/6'58 12/12'62 _ z.d. 20/5'63 7/11'63 7/1'64 7/3'64 11/3'64 • 28/10'66

OC aan KV. Verslag onderzoek. Voor uitbreiding met 16vt ped.reg. is geen ruimte. Opsomming gebreken aan het orgel uit 1845, later veranderd: Q3 -> VdG "een zeer gebrekkige en naar de inzichten van deze tijd nutteloze vergoeding". Cor 4-5 st teruggebracht tot 3 st. Advies: Geen 16' in ped., herstel, schoonmaak, anti-houtw.behandeling, herstel disp., betere plaatsing windmachine. KV aan OC. Reactie op rapport. Orgel opgeleverd door L.v.Dam 1843, disp. vlgs oorspr. bestek: I. P8 Hp8 O4 Q3 O2 Codc 8'4-5st Openplaats, II. P4 Fldc8 VdG8dc Fluit d'amour 4, Gh2, Afsl, tremn. De VdG was dus origineel. Firma v.Dam vond in oorlog, dat Dlc moest worden vervangen, maar hij kon toen geen goed materiaal krijgen. We willen ons mooie orgel niet laten restaureren door de door U genoemde firma, maar door hem, die het in onderhoud heeft. NV P.v.Dam, opgave restauratiewerkzaamheden: Herstelwerk Cornet aanvullen, VdG -> Q3, Dlc -> Mxt2,3,4st. Intonatie op huidige winddruk. (OC?) Klad voor brief aan KV. vdBliek heeft niets met VanDam te maken: Opleiding bij Dekker. (OC intern?). KV schrijft: Een zekere J.van der BLiek werkt onder de naam Electr.Kerkorgelfabriek N.V.P.van Dam, opgericht 1779 en beschouwt hem wel degelijk als voortzetter van deze firma. NV P.v.Dam aan KV. Bevestiging opdracht. OC aan KV. Correctie op rapport betr. VdG. Bedoeld was de niet oorspr. Violon op I, niet te verwarren met de orig. VdG op II. Betr. Van Dam: Deze firma is opgeheven. OC aan KV. U schreef: Orgel gerestaureerd, Kom het maar controleren. Eé zal dit doen. KV (Tj.Haitema) aan Eé. U bent nog niet langs geweest. Doet U dit binnenkort: er zijn moeilijkheden met het orgel. OC aan KV. Verduidelijking gevraagd over toegezonden bescheiden. Is het orgel gekeurd? Door wie? KV aan (OC). 12/2'52 gekeurd door Oosterhof. OC aan KV. Op verzoek rapport en advies: Toestand orgel zeer slecht. Bespreking in bijzijn vdBl voorgesteld. Veel heen en weer geschrijf, uitgestelde bespreking die toch weer door misverstand niet door ging. B&T aan (OC). OP verzoek van KV onderzoek ingesteld. disp. (waaruit blijkt, dat Viola en Dlc inderdaad zijn vervangen door Q3 en Mxt. Negatieve bevindingen restauratie. KV moet zich tot OC wenden (i.v.m. onpartijdigheid). OC aan KV. Mededeling vorige en reactie. OC aan KV. (Na nieuw verzoek KV te komen). Hebben wegens reorganisatie geen tijd, maar maken uitzondering. Eé kan weer komen, desgewenst Ed of Hü. Ook over niet betaalde rekening. Corresp. over komst Eé. Aantekeningen over orgel. OC aan KV. Verslag onderzoek. Disp. als bij B&T. C-f''' C-f. Lekkage, worm, achterwand verplaatst en verv door een van board wegens disp.wijz. Spaanbalgen weggenomen, foute plaatsing windmachine. Advies restauratie herstel disp. en achterwand. Uitbr met Ped. 16' kan buiten de orgelkas. OC aan B&T. Offerteaanvraag. OC aan KV. B&T ziet er van af: Veel opdrachten, weinig personeel aan te trekken. Advies off.aanvr. bij dG en Vdg. KV aan OC. We denken nu aan een nieuw orgel. OC aan KV. Als reactie op vorige: voorstel gesprek met Eé. Nog wat correspondentie hierover. B&T. Door personeeluitbreiding zijn we nu in staat ...

Gl.inv. 8/7'98.

Hemmen, Hervormde Kerk. 16/9'48 29/11'50 19/1'51 25/4'51 17/5'51 23/7'51 26/7'51 22/8'51 21/9'51 10/3'54

OC aan F.A.Baron van Lynden. Verslag onderzoek. Hp8, Rf4dc en Wf2 uit vorige orgel, genoemd in Hess II, rest minderwaardig materiaal. Advies: Nieuw orgel, oude als tijdelijk o. in een andere van oorlogsschade herstelde kerk. Niet alle beschadigde p. behoeven te worden vervangen. Adv. Offerte dK OC aan Lijndense fonds voor Kerk en Zending. Over oorlogsschaderegeling. Gezien ervaringen Ginneken en Zaltbommel: dK voldoet niet aan de eisen. OC aan Idem. Nogmaals hetzelfde over dK. We kunnen contact met vV opnememn. vV aan KV. Offerte herstel, verwijdering van nutteloze Man. II, evt. Gmb -> Mxt3-4st OC aan L.fonds. Commentaar op off's vV en dK. Goede prestaties vV in Beek, Zoutelande, Exloërmond, Raalte, Willemsoord, Abbenes. A.J.Alan, hulpprediker en organist te Gent aan ds E.Sachaefer te H. Verslag onderzoek van zijn broer en hemzelf. Voorstel met nogal wat wijzigingen, Man II verplaatsen en zonder dak pneum. of electr. aansluiten. L. fonds aan vV. Opdracht aan U berust op misverstand. Is nog in beraad. OC aan L.fonfds. Voorstel bespreking. OC aan L.fonds. O is als 1 kl o gebouwd, man 2 van confectiekwaliteit. Het heeft geen zelfstandige betekenis. Wat handhaven van II ongeveer zou kosten. Blijven bij oorspr. advies. OC aan L.fonds. Rapport eindkeuring. Nieuwe Mxt past goed. Advies aanzuigen wind uit kerkruimte.

Gl.inv. 8/7'98. Zie verder Bolt. Daar blijkt: Man II inderdaad verwijderd.

Hempens, Hervormde Kerk. 19/10'59 5/1'60 27/1'60 22/2'61

OC aan KV. Advies: Op bestaande galerij klein orgel 4 à 5 st. Meer hoeft niet in deze ruimte. Adv. Off.aanvr. bij Vdg. KV aan (OC). Machtiging off.aanvr. Vdg. o van 5 st. Vdg. Offerte voor Hp8 Rf4 P2 Sifl1 alle b/d OC aan Vdg. Opdracht.

167

18/7'62

OC aan KV. Onvoorwaardelijke goedkeuring opgeleverde orgel.

Inv. 8/7'98.

Hengelo (Ov), Doopsgezinde Kerk. • Klad-aantekeningen. Haupt-orgel.. 8/3'(56) 20/3'56 21/3'56 21/3'56 11/9'56 • 15/2'57 4/8'61

DGem aan (OC). Advies gevraagd. Kerkgebouw moet wijken voor Raadhuis. O. moet verplaatst. Advies gevraagd. OC aan KV(!) der DGem. Eé komt. OC aan Kr. O gemaakt door Haupt & Sohn, Ostercappelen, mech, ped.tractuur electr. I. P8 B16 Gmb8 Concf8 O4 O2b/d II. Aeo8 Dbf8 Port4 Hb8bd Ped Sb16 Vlcl8 C-f''' C-d'. I en II op een lade, ped erachter achter looppad. Bij overplaatsing: Andere opstelling, passend in een nieuwe kerk. Offerte hierover vragen bij vV en vL. OC aan Kr. Zelfde beschrijving Haupt-orgel, maar nu met argumenten om het te vernieuwen. Advies: Offerte nieuwbouw 12 st. bij vV en vL. DGem aan (OC). Voorkeur vL, omdat die dubbele prijsopgaaf geeft. De eerste is nodig voor onderhandelingen met de burgerlijke gemeente. Bespreking gevraagd. Nog wat heen en weer geschrijf over een bespreking. vL aan Kr. Offerte afbraak en herplaatsing. OC aan Kr. Hoe is de stand van zaken?

Invent. 8 en 9/7.

Hengelo (Ov), Een (onbekende) Hervormde nieuwe kerk. 16/11

(Jaar onbekend) BRC aan (OC). KV besloten tot opdracht schetsontwerp voor nieuwe kerk aan arch. D.Zuiderhoek te Amersfoort. Advies nog even te wachten alvorens contact met hem op te nemen.

1 stuk, ingevoerd 9/7'98.

Hengelo (Ov), Hervormde Kerk, "De Ark", Beethovenlaan. (Arch. Geels) 1/2'63 4/4'63 31/10'63 31/10'63 27/11'63 3/12'63 18/12'63 9/1'64 18/2'64 26/3'64 9/4'64 24/4'64 14/5'64 21/5'64 22/5'64

• 6/10'64

OC aan KV. Reactie op (niet aanw. brief KV van 19/12'62). Bereid om ondanks beraad over werkwijze OC van advies te dienen. KV aan OC. Over plaats en grootte orgel. Lijkt, mede op advies van Peusscher (org. Gr.K.) 't beste een Dereux-"orgel" aan te schaffen. Met architect nu overleg over nieuwe indeling lit. centrum. OC aan PCT. Mededeling. OC aan KV. Citaten over het Dereux-"orgel": uit Gregoriusblad, M&M, Musica Sacra, Het Orgel. Ds Beernink aan OC. Slechts onder zeer gunstige afbetalingsvoorwaarden is een klein bedrag beschikbaar. OC aan Ds B. Dan is slechts een 5 st positief mogelijk en dat is veel te klein. KV aan OC. Richtlijnen: Bedrag niet groot, O moet in lit centr. en geschikt voor begeleiding gem.zang, overleg met G.Peusscher en Ir B.Stam. OC aan KV. Voorstel gesprek met alle betrokkenen, Hü komt namens OC. OC aan KV. Bevestiging gesprek. Over akoustiek (Peutz zou zijn acc. rapport in de kerkruimte moeten verifiëren), overeenstemming Geels-Hü betr orgelkas en materiaal daarvan (Geels wil Pitch-pine). 14 st is wenselijk, desnoods tijdelijk een positief. Rondreis langs werk meerdere orgm's. KV aan OC. Besloten aankoop koororgel vV., zoals aanwezig in de Oude Jan te Velp. OC aan KV. vV heeft het waarschijnlijk van elders vrijkomende instrument vlgs mededeling Hü aan U verkocht. KV aan OC. Niet de bedoeling dat OC tijdens bouw toezicht houdt, wel dat Hü bij oplevering aanwezig is. vV aan OC. Van KV kregen we definitief opdr tot levering 5 st o met aangeh.P. PCT aan OC. Vraag of er overeenstemming is tussen KV en OC. OC aan PCT. Over gang van zaken. PlOC had orgels bezocht en besloten tot aankoop o zoals ze in Velp hadden gezien. Eerst was sprake van een bijna gereed instrument, dat bleek niet het geval te zijn. Men wenste geen toezicht OC. Pos is nood-oplossing. o van ca 14 st wenselijk. Om alle deze redenen konden wij geen positief advies aan PCT uitbrengen. Na veel geharrewar en corresp. met PCT of OC moest worden ingeschakeld volgde keuring door Hü: OC aan KV. Orgel voldoet aan hoge eisen. We hopen dat mettertijd hier een orgel komt van een omvang adaequaat aan de kerkruimte en van een kwaliteit die niet voor die van het positief onderdoet.

Gl.inv. 9/7'98.

Hengelo (Ov), Hervormde Bethlehemkerk. • Mededelingenblad Sanders met afbeelding pijpengordijn. I. P8 B16 Rf8 Vln8 Rf4 IO4 N3 Wf2 Mxt2,3,4st T8. II Zwelw. V8 Cel8 Salt4 Fltr8 Hp8 Sxq2st Hb8. Ped Sb16 OB8 B8tr Fg16 3 kopp AutP VComb Tutti C-f''' C-f'. Mengvorm pneumatisch/mechanisch. "Deze mechanische windladen bezitten geen sleepen, doch een speciale scheiding tusschen windladen en pijpenstokken, waardoor de vele bezwaren opgelost worden welke kleven aan de mech. registratuur." 1 stuk, inv. 9/7'98.

Hengelo (Ov), Hervormde Grote Kerk. • Kladje met disp. V&vK. P16 P8 Sal8 R8 G8 O4 F4 O2 Mxt Sq2 2/3 T8

168

B16 VP8 Cf8 VG8 Aeo8 T13/5 H8 Of4 N3 W2 BH8 P S16 O8 GB8 Kor4 T16 C-g''' C-f' 1 stuk, inv. 9/7'98.

Hengelo (Ov), Hervormde Sionskapel. 31/5'50 26/8'50 28/8'50 13/9'50 • 23/1'51 8/3'51 25/4'51 7/5'51 25/5'51 14/11'52 10/12'52 18/5'54

OC aan KV. Verslag onderzoek. Plaatsing boven preekstoel is onjuist: Harmonium achter loos pijpenfront, hetgeen te duur is geweest. Advies: Plaats achterin de kerk. T.z.t. hier klein orgel. Advies geld terug vragen aan leverancier harmonium en pijpenfront. Vdg aan bestuur Sionskapel. Aanbod pneum.kegellade-orgel: P8 Hp8 Gmb8 O4 F4 O2 Q11/3 Ped B16 Trem Pedk, Super- en SubKopp. KV aan OC. Advies gevraagd over vorige. OC aan KV. Op grond van beschrijving (systeem, dispositie) advies niet tot aankoop over te gaan. Corresp. over verhaal op firma Broeksma en Vreeken, Bodegraven over geleverd harmonium en loze frontpijpen. OC aan KV. Advies verkoop orgel en aanschaf klein orgel. OC aan KV. We hebben prijsopgave bij vV gevraagd. De Wit, Badhoevedorp kennen wij niet. Eé zal zijn o in het kerkgebouw van de gedoopte Christenen te Hengelo bezien. vV aan KV. Offerte voor P4 Hp8 P8 (af a) F4 O2 Sch11/3'3-4st. OC aan KV. vV is bereid P8 te maken af c en gr.oct. gec. met Hp zonder prijsverhoging. Nieuwe o te Abbenes overtreft qua intonatie alles wat tot nu toe door anderen is gepresteerd. OC aan KV. Reactie op mededeling dat budget niet toereikend is. Vreeken aan VvKV'n. Over hun levering aan Broeksma tegen grossiersprijs. Over wat zij aan kerken in 't algemeen leveren: harmoniums en soms unit-orgels. VvKV'n aan Eé. Advies gevraagd, of Vreeken kan adverteren in "ons maandblad". Hij zou in Hengelo afspraken niet zijn nagekomen. OC aan vV. Verzoek declaratie offerte in te trekken

Gl.inv. 9/7'98.

Hengelo (Ov), Remonstrants Gereformeerde Gemeente. 19/1'55 4/2'55 11/2'55 25/2'55 25/2'55 13/3'55 28/3'55 9/4'55 23/7'55 7/11'55 25/3'57 24/5'60 10/6'60 • z.d.

RGem aan Dr G.J.Hoenderdaal, Amsterdam. Klachten over orgel (details zie brief 11/2'55). Weet U een expert die niet zo duur is als Timmermans uit Rotterdam? OC (Schokking). Dr H raadpleegde mij. Wij komen regelmatig in O des lands en hebben goede contacten met Luth, doopsgez en remonstr. gemeenten, etc. RGem aan (OC). Dank voor aanbod advies onder zelfde condities als Herv.K. 1952 kerkzaal in VIOS-gebouw betrokken. Vdg leverde klein 2dehands o, beoordeeld door Timmermans uit R'dam. Steeds defect ook na reparatie na inwateren in 1954. Vlgd week neemt Vdg orgel weer uit elkaar. U zou het dan goed kunnen bekijken. OC aan RGem. Verslag onderzoek o, geb. door Vdg. 7 reg, pneum. stokkenlade. weinig deugdelijk materiaal, karton in windlade, zinken pijpen, schade door stemmen, inkepingen met cellophane gedicht, fout pijprooster. Advies: Geen geld meer eraan besteden. Thans uitgevoerde reparatie (nog garantie?) door ons laten keuren. OC aan Vdg. Over geknepen en gescheurde pijpranden, cellophane. Stellen ons voor werk te keuren. RGem aan (OC). Vdg zegt niet te kunnen repareren wegens uitzonderlijke droogte bij het orgel. Het lijkt dat hij de boel saboteert en tracht van garantieverplichtingen af te komen door de droogte de schuld te geven. Vdg aan OC. Verwarming dag en nacht aan. Orgel achter gordijn: Gebouw wordt voor alle mogelijk doeleinden gebruikt. OC aan R.C.Hudig te H. Wachten tot hout goed gedroogd is, lijkt juist. Vdg heeft tegen Hü gezegd beschadigde pijpen te vervangen. Kr aan (OC). Vdg meent opdracht tot reparatie te hebben uitgevoerd. Maar het is weer defect. Vdg wil er niets meer aan doen. Vdg. Niet ondertekende verklaring, dat hij voor 12/5'56 het pneum.o. onder toezicht van en met eindkeuring door OC zal ombouwen tot mech.sleepl.o. dat bestand is tegen de temperaturen ter plaatse. Orgel nog steeds niet klaar. Een thermo-hydrograaf in het orgel bewijst, dat Vdg's bezwaren ongegrond zijn. Moeten we naar een andere orgm omzien? KR aan OC. U heeft orgel gekeurd. Resultaat bedroevend. Hoe kon U dit goedkeuren? O is nu te koop. Voor wij U betalen moet U maar eens komen kijken. OC intern aan Eé. Op verzoek voorz.: "grondig rapport". Correspondentie over nota's. Of die gezien het magere resultaat wel ingediend hadden moeten worden en: Doeve aan de medewerkers, hoe men hier heeft gefaald. Voorstel geen verdere declaraties aan Hengelo Rem aan te bieden, spoedig onderzoek door 2 of 3 man, dan nader beraad.

Gl.inv. 9/7'98.

Herkingen, Hervormde Kerk. 6/11'54 24/11'54 3/12'54 20/6'56 19/7'56 17/9'56

KV aan (OC). Dank voor rapport (dat er niet is). Verzoek Lfl prijsopgave te vragen. OC aan Lfl. Verzoek offerte voor vervanging verroeste pennen tussen de ped.toetsen, stemkrukken Dulciaan, aanbrengen ophanghaken voor gr. Dlc-pijpen. Daarnaast afzonderlijk schaderapport. Lfl aan (OC). Nadere toelichting gevraagd. Zij hadden o al gerepareerd in '53. OC aan Lfl. Opdracht herstelwerkzaamheden. Lfl aan (OC). Dank voor opdracht, als KV accoord gaat met prijsverhoging. KV aan (OC). Accoord met prijsverhoging. Kosten worden vergoed als na-schade. Lfl kan beter even wachten tot herstel dak en plafond klaar is.

169

15/4'57 20/5'63 28/5'63 6/6'63 17/8'64

OC aan KV. Verslag eindkeuring. Werk conform offerte uitgevoerd. KV aan Eé. Orgel ondervindt nog steeds gevolgen van de ramp in '53. Kan nu nog een beroep worden gedaan op NRF? OC aan KV. NRF beschouwt zaak als afgedaan. OC aan KV. Over reorganisatie OC. U kunt Hü weer inschakelen, evt Ed of Eé. OC aan KV. Verslag onderzoek orgel: Enkele defecten, die Lfl makkelijk kan herstellen. o.a. een registermembraam.

Inv. 9/7'98.

's-Hertogenbosch, Gereformeerde Kerk, Jan Heinszstraat. Progr. ingebr.nw o 2/4'49 V&vK.

's-Hertogenbosch, Hervormde Kerk. 12/9'51 4/10'51 28/12'51 31/3'52 19/5'52 24/3'55 25/3'55 • 3/9'55 7/2'56 23/4'56 1/5'56

18/9'56 17/11'60 25/11'60

(Fl) aan KV. Prijsopgaaf herstel doorgezakte Bazuinbekers. KV aan OC. Advies gevraagd i.v.m. voorgaande. (Fl) aan KV. Opsomming uitgevoerd werk aan pijpen (veel meer dan alleen de Bz-bekers). (Fl) aan KV. Excuus dat opgave niet vooraf aan OC is doorgestuurd. OC aan KV. Hoewel Fl al is betaald: Verslag kleine restaur.werk aan pijpen: Een aantal opmerkingen. OC aan Fl. Nog geen voorzieningen getroffen betr. het genoemde in rapport 19/5'52. Fl aan KV. Houten Sb16-pijpen door droogte opengesprongen. Voorstel: provisorisch herstel. Orgel zal een keer een grote restauratie moeten ondergaan. Corresp. over komst Eé en Hü. OC aan KV. Rapport en advies. Opsomming gebreken. Algehele restauratie geadviseerd. Restauratievoorstel. Advies off.aanvraag bij goed bekend staande orgm's. OC aan vL en Fl. Off.aanvraag voor herstel laden (met aanbr. verende sleepconstructie), mechaniek, beschadigd pijpwerk, herstel oorspr. disp (VxC -> Wf2), nakijken windmachine. Fl aan OC. Offerte. vL aan OC. Offerte. Hierin bestaande disp.: Hw links, P8 B16 O4 Afsl B.C. Q3 Mxt2'3-6st T8, rechts: Co5stdc Hp8 Gh4 Trm BC Calcant O2 Sch1'3-4st Afsl HW Pos links: P8 Qd8 F4 Dlc8 Rechts: VdG8(doorl) Rf8 P4 VxC8 (c) Ped links: Sb16 Kopp HW-Ped Bz16 Afsl. rechts: OB8 O4 T8. Vent, 2x2 keilbalgen. Voorstel toev. Rugw van 6 of 7 st. OC aan KV. Geven voorkeur aan off. Fl. KV aan OKW. Voornemen o (Bätz 1831) door Fl te laten restaureren onder advies van Dr M.A.Vente. Verzoek plaatsing op mon.lijst en toekenning subsidie. OC aan PCT. BS bij afschrift brief KV.

Inv. 9/7'98.

's-Hertogenbosch, Kathedrale basiliek van Sint Jan, beide orgels. 24/6'53

Orgel in de kath. basiliek van St Jan 's-Hertogenbosch, boekje. Hierin: Leon Verschueren Jr Ten geleide, Mr A.Bouman Het grote orgel, progr. Inzegening gerestaureerde Grote Orgel 6/6'53, programma kerkmuziekcursus 1013/7'53, Organisten van de St.Jan vanaf 1348, wijding koororgel 5/9'48. Afbeelding en fronten en speeltafels van beide orgels.

i stuk, inv. 9/7'98.

Hess, Joachim. Dispositiën uit 1774. contact-negatieven van alle of bijna alle pagina's van een origineel exemplaar. Inv. 9/7'98.

Heteren, Hervormde Kerk. • Aantekeningen. Hierop een aantal (niet alle) reg.namen met afwijkende benamingen, bv Celeste en Doubl 2 (is 4), 8/11'49 10/3'50 11/5'50 22/8'50 24/8'50 9/1'51

schets waaruit blijkt: ronde middentoren, spitse zijtorens. BRC aan OC. Over oorlogsschaderapport van Pels uit '47, dat niet gedetailleerd is. Moet P een nieuwe maken naar huidige prijspeil of moet een andere orgm dat doen? vL aan OC. Op verzoek disp. oude orgel uit H.: B16 P8 O4 Hf8 F4 Gmb8(c) Sal4 O2 T8. vL aan OC. Specificatie materialen, arbeidslonen vlgs bijgaand plan: Orgel zodanig geleden (beschieting, blootstelling aan weer en wind en moedwil van soldaten), dat praktisch nieuw orgel moet worden gebouwd met gebruik van overgebleven materiaal. Nog eens de disp. Nu met toev C-f''', C-c' BRC aan OC. Opgave vL verschilt zoveel van de eerdere opgave, dat Commissariaat voor oorlogsschade de schade aan o te H laat taxeren door haar orgeldeskundige Streefkerk. Kan Eé daarbij aanwezig zijn? BRC aan OC. S wil alléén orgel taxeren, daarna overleg. vL aan ? Voorlopig schema vernieuwing orgel te H. Van bestaande o. gebruiken: cancellenraam der lade, Metalen p na omsmelting. Disp.voorstel: P8 Qd16 Hp8 O4 Splf4 Q22/3 Sq3st Mxt11/3'4-5st Schalm8 aangehp C-f''' C-d'.Lijkt onlogisch, Oct 2 vergeten? Die staat niet genoemd.

5/2'51 26/4('55) 30/9'55

OC aan KV. Gaan accoord met ontwerp vL. U ook? KV aan OC. In 1953 bleek dat geld oorlogsschade orgel was gebruikt voor de kerk. 7 à 8000 beschikbaar voor orgel. Welke orgm? OC aan KV. Niet verzonden: Volgende stuk is nagenoeg gelijk.

170

19/10'55 1/5'56 3/5'56

OC aan KV. Na gesprek: Door U bezocht o van vV met nagenoeg dezelfde mogelijkheden als het door vL geoffreerde instrument beduidend goedkoper. vL: vuren kas, vV eiken. Geen compacte bouw mogelijk met gebruik oude windkade (vL). vV bereikt bij intonatie aanmerkelijk betere resultaten dan vL. Ds Sinke aan OC. KV heeft vV-pos besteld en verzuimd U dit mede te delen. Kan Hü eindkeuring verrichten? OC aan KV. Dat doen we (maar daarvan is geen rapport vO)

Gl.inv. 9/7'98. Ik weet dat het o van v.Druten was. Die bouwde gewoonlijk zeer klassieke fronten met spitse zijtorens (vO).

Hijken, Hervormde Kerk. 2/3

BRC aan Hü. BS bij ontwerptekeningen nieuwe kerk, aangepast aan Kerkorde.

1 stuk met afschrift. Inv. 11/11'98.

Hijkersmilde, Hervormde Kerk,"De grote Koepelkerk te Middensmilde" (KV Hijkersmilde-Kloosterveen) • Kladjes, waaruit disp. blijkt: I. Hf8 B16 Ged8 Nh4 Co5 Mxt4stdc Fg16dc T8dc P8 P16dc O4 O2 Mxt4bs Fg16 T8bs II. P8 H8 Vdg8 O4 Tremolofl4 F4 F2 VH8 aangehP aan I, Pedk II pneum. tremolo. Opsomming gebreken Mxt gr,oct. ontbr. 30/6'50 Fl aan Eé. Plan wijziging in: Qd16 P16dc Ged8 O4 Nh4 O2 Co Mxt(aanv.gr.oct) Fgt16 T8(nw) II P8 Hp8 Viola 8 O4 F4 N22/3 (van tremolofluit) F2 Mxt of Sch nw, VH8 (nw) Ped B16 (afk van I) O8(nw koper) O4(nw tin) Pedk(nw) Nw Trem. Revisie, houtw.bestr. etc. 18/8'50 M.Molenaar te H.Sm. aan Eé. Oorspr, bestek 21/9 1838 teruggevonden. Verschil met huidige toestand: Op Hw ook F2, "Tremolo" bijgepl. (zwev. gestemde Fluit 4). 17/10'55 ? aan ? Offerte. Weer anders dan 30/6'50: P16 in orgel bewaren, Co naar pl P16, Tremf naar plaats Co als N22/3 Sch23st op pl. Fl.tr. Vrij ped., evt. voorbereid als 30/6'50. Dubbelverende slepen (dus waarsch. Fl). • Daarna correspondentie over adviseurschap Vente, die het orgel op de mon.lijst liet plaatsen, terwijl het dunwandig pijpwerk had, veranderd was en waarsch. nog verder veranderd zou worden. Over kwaliteiten van Vente. PCT gaf toestemming, omdat OC te laat was met reacties. 26/1'57 OC aan PCT. Overzicht van alles. Inv. 11/11'98.

Hillegom, Hervormde Kerk. 18/6'64

27/6'64

27/6'6

PCTZH aan OC. Brief ontv. van KV Hillegom, waarin zij op grond van uitspraken over de SOC in Mr Bouman Orgelland niets met de OC te maken willen hebben. Mechanische orgels hebben net als pneumatische. delen die verslijten. Een zinken front is goedkoper en verkleurt niet. Over onbekendheid met Bik. Bestaat 150 jaar rest. Den Haag Luth. Orgel Abbenes in '51 geplaatst door (kennelijk) vV (6 st) nu niet meer bespeelbaar. etc. Gillende Mixturen naar Arp Schnitger, insinuaties over steekgelden. OC aan PCT. Over onjuistheden in vorige: O Luth. Den Haag niet in onderhoud bij BikL maar bij BikA. Opmerkingen over boek van Bouman. Adviseur der KV is S.P.Visser, vroeger in dienst geweest bij maker Hillegomse orgel. PCT zou over de volgende opmerkingen opheldering moeten vragen: "zwager adviseur", met wiens hulp een "opgekweekt loodgietersbedrijf in Utrecht uit de grond is geschoten", ...leden van de commissie "wier relatie met orgelbouwers zich weerspiegelt in de grootte van hun auto". OC aan Generaal College van Toezicht der Ned.Herv.K. BS bij afschr brieven van PCT van 6/5 en 8/6 en de antwoorden daarop. OC aan PCT. Of al navraag is gedaan bij KV. 1

14/7'64

Ingevoerd 7/5'97. Het Hillegomse orgel was van Standaard. 1. met 8/6 zal 18/6 bedoeld zijn. Er is ook correspondentie in SO-archief.

Hilvarenbeek, Hervormde Kerk. z.d. 2/1'53 17/1'53

Waarsch. Eé. Geschreven klad aan KV (door OC te verzenden). Waar in het gebouw een o wel en niet kan worden geplaatst. 1 kl ca 4 st is voldoende, bv door Eé genoemde vV positief. Spiering aan KV. Aanbod gebr.o.:P8dc Hp8 O4 F4 Q3 O2 alles b/d of een tweede: nieuw, iets duurder. Standaard, Schiedam aan KV. Aanbod gebruikt orgel 36 jaar oud, kegellade, opgeslagen in lege pastorie in Tholen. Disp vlgs bijlage (hoort hier waarsch. bij) B16 P8 Gmb8 Hp8 O4 Wf2 Trem Ped Sb16 Mank (!) 4 vaste C.

Voll.inv. 9/7'98.

Hilversum, Gereformeerde Oosterkerk, Minckelerstraat. Stukken die zowel over de Oosterkerk als de Torenlaankerk handelen of waarvan niet is vast te stellen welk van beide kerken ze betreffen, bevinden zich in de map Torenlaankerk. 11/7'64 z.d. en 8/5'67 15/2'68 20/2'68

C.Trappenburg, H'sum, arch. aan Vdg. Bijgaand tekening gaanderij in aanbouw zijnde O.kerk. Zie reactie hierop 18/7'64 map Torenl.k. (Vdg) 2 frontontwerpen 1. GKerk aan "Broeder en/of Zuster". Uitnodiging ingebr.n.o. Oosterkerk op 22/2. (Eé) aan CvB. Eindkeuringsrapport. Opdracht was gebaseerd op 2 gelijke ontwerpen. Veranderingen door niet-plaatsen op de galerij bracht veranderingen met zich mee, die het geheel ten goede zijn gekomen en niet in rekening zijn gebracht. Door merklwaardige akoustische verhoudingen in de kerk moesten mensuurwijzigingen worden doorgevoerd. Positief oordeel over klank. Oppassen met verwarmen.

Knipsel in archief aanw.: P8 Rf8 O4 Gh2 Mxt4-5st Brstw Hp8 Rf4 P2 N11/3 Reg8 Ped Sb16 P8 C-f''' C-f' 1. Het gedateerde ontwerp komt overeen met het knipsel. Het andere zou een voorloper kunnen zijn daarvan (of voor beide o's?). Hier nog tussenvelden diatonisch. Inv. 10/7'98.

171

Hilversum, Gereformeerde Torenlaankerk. Veel stukken handelen ook over de Geref. Oosterkerk. Ombouw door arch.v.d.Zee. 5/2'59 CvB aan Eé. Rapport over o Torenl.krk gevraagd (na contact M.Geerink Bakkere met Eé en Hü). Veel stof in orgel gekomen door verbouwing. We hebben voorkeur voor restauratie, boven algehele vernieuwing. 6/1'62 CvB aan Eé. Uit rapport Hü en U: enige mogelijkheid: nieuwbouw. Verzoek daarbij nu als adv. op te treden. 19/9'62 CvB aan Eé. Over verslag excursie naar Arnhem en Apeldoorn. Verzoeke in overleg met M.Voorberg te komen tot ontwerp voor o Trlkrk. Dan prijsopgave vragen bij vV en Lfl. 16/10'62 Eé aan Voorberg. Disp.voorstel P8 Hp8 O4 Wf2 Mxt4-6st (T8) Brstw Hp8 Rf4 P2 O1 Rg8 Ped Sb16 P8 (Fg16) Sch4 C-f''' C-f'. 30/10'62 (Eé) aan Lfl en vV. Off.aanvr. vlgs voorstel 16/10. 12/11'62 Lfl. aan Eé. Offerte. 20/11'62 vV aan Eé. Idem. Zonder T8 en Fg16 wordt toch daarvoor plaats ingeruimd, omdat anders orgel opnieuw moet worden getekend. 16/2'63 Eé aan CvB. Commentaar op offertes. vV was goedkoper! 9/8'63 Eé aan CvB. Bijgaand offerte Vdg (verm. volgende stuk), op Uw verzoek samengesteld na bezoek Glanerbrug. Vdg heeft inmiddels voor Amsterdam West (arch.Zanstra) opdr voor soortgelijk o ontvangen. z.d. Vdg aan? Offerte voor P8 Rf8 O4 Splf4 *Q3 O2 Mxt11/3'4st Brstw Hp8 Rf4 P2 *Sq2st(a) O1 Rg8 Ped Sb16 P8tr C-f''' C-f' 3 kopp 30/4'64 E.Fijn van Draat te H (CvB) aan Eé. Maximum bedrag. Nog een orgel nodig voor in aanbouw zijnd kerkgebouw, disp.voorstel hiervoor van de organist (lijkt veel op dat van 16/10'62.). FvD vindt persoonlijk: stemmen reserveren. Er komt wel eens een gift ... 6/5'64 Vdg aan Kr. Offerte voor P8 Rf8 O4 Gh2 Mxt11/3'4-5st Brstw Hp8 Rf4 P2 N11/3 Rg8 Ped Sb16 P8tr 3 kopp C-f''' Cf'. Door Eé 4 reg bijgeschreven. Prijsvermindering bij 2 gelijke o's. 15/5'64 Eé aan CvB. Commentaar op offerte waarin hij (Eé) enige kleine wijzigingen heeft aangebracht. 5/6'64 vV aan Eé. Bijgaand de offerte 1. 11/6'64 Eé aan CvB. Commentaar op off's Vdg en vV voor 1 of 2 o's. Prijsverschil niet in overeenstemming met kwaliteitsverschil. Dus adv. opdr. Vdg. 15/7'64 Vdg aan ? Orgel "Middenkerk te Hilversum" (uit latere verwijzigng blijkt dat het de T.l.k. betreft). Prijs voor grotere dispositie Hw Brstw Ped. 18/7'64 (Eé) aan CvB. Commentaar hierop. Betr. Oosterkerk. Arch. te optimistisch over gewicht orgel. Moet nog gesproken over juiste plaats orgel (zie brief 11/7'64 in dossier Oosterkerk. 20/8'64 FvD aan Eé. De geoffreerde meerprijzen zijn niet te verwezenlijken. 26/8'64 (Eé) aan CvB. Over opdracht aan Vdg, Over vormgeving en plaatsbepaling contact met architect(en). U wilt geen 2 gelijke o's. 26/8'64 (Eé) aan Vdg. Opdracht 2 orgels. 10/6'65 (Eé) aan CvB. Antw gevraagd op vraag of ontwerp Torenl.k. moet worden gewijzigd. 15/7'67 (Eé) aan CvB. O Oosterkerk komt naast preekstoel i.p.v. op galerij. Daardoor geringe wijzigingen. Torenl.k.: O kan na interieurwijziging niet op galerij maar boven preekstoel, speeltafel opzij. 30/10'67 P.Lieste te H, Plattegrond Toerenl.k. 19/7'67 FvD aan Eé. Nog niet definitief afgesproken dat o in Tlk niet op galerij kan komen. Niet accoord met prijsverhoging door andere plaatsing. 14/2'68 FvD aan Eé. Accoord met prijsopg. Vdg. Voorberg wil dat ped.laden later uitgebreid kunnen worden. 19/10'68 Adv.comm rest. Torenlk aan Eé. Bijgaand nieuwe tekening orge; T.l.kerk als basis voor gesprek. 16/1'69 Vdg aan CvB. Nieuwe disp voor Torenl.k. nu met rugwerk Hw P8 Rf8 O4 Gh2 Mxt11/3'4-5st Rw Hp8 Rf4 P4 O2 N11/3 Sch1'2st Kh8 Trem Ped Sb16 P8tr 3 kopp. 1/2'69 Eé aan CvB. Commentaar op vorige. 5/4'69 (Eé) aan Vdg. CvB accoord met offerte 16/1. Verzoek pedaallade voor latere uitbreiding geschikt te maken. 3/10'69 Vdg. Ontwerptekening orgel met Rugwerk. 10/10'69 Vdg aan Eé. BS bij tekening en disp. vlgs 16/1'69 met mensuren en voorbereide Fg16. 14/7'70 Eé aan CvB. Verslag eindkeuring. Zangrijk en muzikaal geïntoneerd. In toekomst zal waarsch. P8 iets moeten worden afgezwakt en Sb iets versterkt. Het geluid moet zich eerst "zetten". Gl.inv. 10/7'98. 1. niet aanwezig. Ik heb het idee, dat men nu het grotere orgel wilde bekostigen door verhuur aan een muz.school. Van de rekeningen moet nog wel zijn na te gaan wat bij de Oosterkerk hoort. Maar daar heb ik geen zin in! Het oude o van de Torenlaankerk was een historisch orgel, afkomstig uit een RK schuilkerk in Alkmaar. Het staat nu in de Herv.K. te Lochem (vO).

Hilversum, Hervormde Bethlehemkerk. (Nwgebouwde kerk, arch. Zuiderhoek) 2/10'61 OC aan BwComm. Zullen (na tel.gesprek van advies dienen. Ed zal zich met U in verbinding stellen. Aan KV: Ook BwComm wijk 6 (F) heeft zich tot ons gewend. 20/9'62 OC aan vV. Off. gevr voor Hw P8 Rf8 O4 O2 Mxt4-5st T8 Rw Ged8 P4 Rf4 Wf2 Q11/2 Ssq2st Sch2-3st Kh8 Trem Brstw Ged8 F4 P2 O1 Reg8 Trem Ped B16 (metaal) O8 O4 Fg16 Sch4 2 mank 2 pedk. met prijsverh bij toev van Hw Spf4 en Q3 Brstw Reg16 Ped T8. 5/11'62 OC aan A&B en Marcussen nagenoeg gelijkluidend. 7/11'62 vV aan KV. Offerte. 8/11'62 Marcussen (Zachariassen) aan OC. Zien af van maken offerte, omdat ze zijn overstelpd met opdrachten.

172

15/11'62 21/1'63 20/11'63 25/11'63 3/12'63 18/3'67 10/8'67 25/10'68 27/10'68 8/11'68 1/2'69 10/2'69 11/2'69 21/2'69 25/2'69 21/4'69 17/5'69 9/7'69 25/3'70 22/4'70 29/4'70 20/7'71 sept'71 11/9'71 18/10'71 5/11'71

A&B (Brunzema) aan OC. Offerte. A&B aan OC. Verbeterde offerte. Ed wegens eervolle benoeming bij het Rijk niet meer voor OC werkzaam. Kan Hü hem vervangen? KV aan OC. Ed zou adviseren voor o van f 50000. Hij legde ons een o voor van f 115000. We willen geen andere medewerker deskundige. OC aan KV. Na navraag bij Ed: Aanvankelijk alleen contact met bouwcommissie. Eerstgenoemde bedrag m.i. lang niet toereikend. Bouwcommissie heeft nooit bezwaar gemaakt. KV aan NOV. Gevr één of meer namen van personen die capabel zijn te adviseren over de toestand van een oud orgel, dat wij kunnen kopen. We willen geen advies meer van de OC. Lfl aan WijkKV. Plan minimum-orgel met prijs. Hw P8 Rf8 O4 F4 SO2 Mxt4st T8 Nevw Hp8 Rf4 P2 Sfl1 Sq2st(g) Dlcreg8 Ped Sb16 Ged8 Rsp4st Fg16 Sch4 3 kopp. Nevw kan als Brstw met door trede te openen luiken. Lfl aan KV. Offerte. Nu op verzoek van Ds vd Steen aan Centrale KV gericht. Zelfde disp. Zelfde prijs. KV aan (OC). Mededeling voorgaande. We willen Eé als adviseur. OC aan KV. Reactie. Accoord met Lfl en Eé. Voorstel dat Eé en Hü eerst de kerk gaan bezien. Eé aan KV. Voorstel bezoek aan kerk met Hü en Bartlema (de organist). Eé aan KV. Resumé bespreking. Overeenstemming over disp. OC aan KV. Geheel accoord met disp (die van de offerte). Opdracht moet hem vóór 14/2 bereiken, anders geldt de levertijd niet meer. Maar erst toestemming PCT! PCT aan HGem. Goedkeuring. KV aan Eé. Machtiging opdracht aan Lfl. Lfl aan Eé. Wanneer zij nu kunnen leveren. Eé aan KV. Levertijd verlengd, doordat zij juist een andere opdracht kregen. Over overleg met architect betr. frontontwerp. (Eé) aan Lfl. KV wil ondertekening contract. Hoe dit geregeld moet worden. Lfl. Ontwerptekening. Lfl aan Eé. Meerkosten en kosten pedaal 1. Lfl. Ontwerptekening. OC aan KV. Over verdere afhandeling door J.G.Eé. plOC aan "L.S." Uitn. ingebrn op 8/9. Eé aan KV. Advies laatste termijn te betalen, keuringsrapport komt spoedig. Eé aan KV. Eindoordeel met niets dan lof. Op Brstw is nu sprake van Q 2 2/3 en Terts 1 3/5, die de gebruiksmogelijkheden vergroten. OC aan KV. Verslag eindkeuring. Veel lof. T8 zou nog iets karakteristieker geïntoneerd kunnen worden.

Gl.inv. 10/7'98. (2 stukken uit map GoedeH.k. afkomstig) 1. Dat dit is gewijzigd blijkt uit dispositie, ontleend aan in archief reeds aanwezig progr. ingebrn op 8, 9, 10 en 12/9'71. Hw P8 Rf8 O4 Spf4 SO2 Mxt11/3'5-6st T8 Brstw Hp8 Rf4 Q22/3 P2 T13/5 Siffl1 Reg8 Trem Ped Sb16 P8(tr) O4 Fg16 Sch4 3 kopp.

Hilversum, Hervormde Diependaalse Kerk. Zie dossier Grote Kerk. Hilversum, Hervormde Grote Kerk. Ook stukken over de Diependaalse kerk. • Aantekeningen, dispositie Gr.K. en Diependaalse Kerk. Grote kerk.: Leichel & Zn, Lochem I. P8 O4 Q3 O2 Mxt4 B16 Hf8 B16 Dlc8 Rf4 Cello8 Cornett Fagott16 T8 II. Clar8 Gmb16 Vpr8 VdG8 Aeo8 VxC8 Lflged8 Fug4 Flh4 Harm.aeth22/3'3st Ped Flb8 Cllo8 Ob8 Sb16 Pb16 T8(doorsl) Bz16 geen zw afsl V.W. (?) Trem Calc 3 kopp disc.oct.k. 4 vaste C. Kniezwel beweegt slecht. Fug afsn 2', nw membr, Cellobas -> Korbas 4' Diepend.kerk. Van Dam, / Van Leeuwen 1928. Hw P8 B16 Hf8 Vd'am8 O4 O2 Mxtbas2-3st Co5st T8 II Vp8 Hp[8 VdG8 VC8 Rf4 BH8 Ped Sb16 Gedb16 2 ged 8 Ob8 3 vaste C autP. 5 koppels 9/9'49 OC aan Dolf Hen. Verzoek binnengekomen in zake restaur. o's Gr.K. en Diependaalse K te H. 23/12'49 OC aan Eé en Hen. Waar blijft rapport? 11/1'50 OC aan KV. Advies. Grote Kerk: Over vervuiling, niet werkende kniezwel (te vervangen door Zweltrede), membranen hoeven nog niet vervangen, houtworm. Welke p. slecht aanspreken, disp.wijziging afgeraden: "daar het orgel krachtens zijn type en dispositie een instrument is uit de achter ons liggende romantische periode. Uit dien hoofde is de bestaande dispositie volledig en wil het ons net verantwoord voorkomen veranderingen aan te brengen, die suggesties naar een ander orgeltype doen." Opgave dK vrij prijzig en veel te weinig gedetailleerd. Diependaalse Kerk: Vervuiling. Orgel vertoont weinig gebreken. Er wordt in het orgel gerookt. Aantal kleinigheden veroorzaakt door stemmer. Grote restauratie niet nodig. Het volgende handelt alleen over de Grote Kerk. 10/6'50 dK aan G.v.Ravenzwaaij te H. Prijsopgaaf restauratie o Gr.K. Schoonmaak, anti-houtw beh. vern. van alle membranen, werk aan ped.klavier en rest speeltafel, vervanging pneum. kniezwel door mech. trede, aanbr, voorrelais voor man II, wijz. disp., speeltafel onder motorwind zetten ipv wind uit mag.balg. Registers verv, door wippers. z.d. OC intern Voorz. C.Spoor aan medewerkers-deskundigen. Over de zaak Hilversum. Hilversum wil met OC in zee en Ed als adviseur.

173

5/9'50 8/9'50 23/10'50 6/11'50 29/11'50

5/1'51 31/1'51 14/2'51 23/2'51 26/2'51 7/6'51 8/6'51 11/10'51 26/10'51

KV aan Haveman. Verschil rapporten dK en Uw commissie zo groot, dat we verzoeken rapport dK aan dat van U te toetsen. OC aan KV. Zullen off. dK toetsen aan eigen gegevens. OC aan KV. Inzichten dK en OC te ver uiteen, voorstel ook andere orgm offerte te laten opstellen. (OC) aan Fl. Raport over o gevraagd. Fl aan OC. Drie mogelijkheden: A. Beperking tot allernoodzakelijkst onderhoud en sparen voor nieuw orgel. B. Revisie pneumatiek, schoonmaak, anti-wormbehandeling, zoadat het weer 50 jaar mee kan. C. Als B. maar met veel verbeteringen: winddruk, intonatie, dispositie, uitspraak verbeterinen, verpl. speeltafel die dan electrisch moet worden. B. lijkt meest reëel. Beschrijving daarvan met prijsopgaaf. OC aan KV. Voorstel gesprek. OC aan KV. Advies vlgs afspraak uitgaand van plan A van Fl. Schoonmaak, herstel speeltafel, verv, membranen alleen waar nodig, antiwormbeh. Trede ipv kniezwel. Stemmen en afregeling tractuur zoals gebruikelijk bij generale stemming. Welke orgm moet dat doen? OC aan Fl. Opdracht allernoodzakelijkst onderhoud en de punten als in stuk 31/1. Fl. aan OC. Prijsopgave daarvoor. OC aan Fl. Accoord met prijs. OC aan KV. Enige aanmerkingen op door Fl. verricht werk. Fl aan OC. Zullen het in orde maken. Met Xylamon voorzichtig zijn als o niet is gedemonteerd. Mag niet met metalen delen in aanraking komen. Fl aan Hen. Hoe piepen van pedaal is verholpen. OC aan KV. Werk thans (na moeilijkheden wegens slechte staat instrument) naar behoren verricht. Als pedaal weer gaat kraken moet men zich tot Fl richten.

Gl. bijna voll. inv. 10/7'98, aangevuld 18/11'98.

Hilversum, Hervormde Goede Herderkerk. (Wijkgem. 7) Arch. Geels, Arnhem. 17/4'61 KV aan OC. Schakelen U in voor orgelvoorziening in 2 in aanbouw zijnde kerken. 22/6'61 Ed zal zich met U in verbinding stellen. 27/10'61 OC aan Fl, Lfl, dK en vV. Off.aanvraag voor: Hw P8 Rf8 O4 Gh2 Mxt4-5st T8 Brstw Ged8 Rf4 P2 O1 Rg8 Ped Sb16(metaal) P8tr Fg16 Sch4 3 kopp Hw en ped op één lade. 31/10'61 Lfl aan OC, offerte. 2/11'61 Fl aan OC. Zal offerte indienen als levertijd van 3 1/2 jaar geen bezwaar is. 3/11'61 OC aan Fl. Willen toch off. 15/11'61 vV aan Bwcomm Ghkerk. Offerte. 15/11'61 ? aan OC. Offerte. 28/11'61 dK aan OC. Offerte. 11/12'(61) Bwcomm aan OC. Jaar geleden eerste contact met Ed. Nu zijn we nog even ver. Welke orgm's zijn aangeschreven? 12/12'61 OC aan Bwcomm. Bespreking off's kan beste mondeling met Ed. 1/2'62 OC aan Bwcomm. Vergelijking offertes. 6/2'62 Bwcomm aan OC. Na rondreis met en vergadering met Ed besloten tot opdr. vV. 28/2'62 OC aan vV. Opdracht namens Bwcomm. • Corresp. over beluisteren akoustiek, tekeningen der kerk, Bwcomm wordt weer ongeduldig. 11/3'63 vV aan OC. Bijgaand fronttekening en tekening voor vlonder achter orgel om tongwerken te kunnen stemmen, hetgeen in dit geval niet met trapje of ladder kan. 20/11'63 OC aan Bwcomm. Ed nu bij Rijk werkzaam. Kan Hü zijn plaats innemen? 3/12'63 OC aan BwComm. Wat Ed schreef over zijn correspondentie met Geels over de verbetering der akoustiek. 10/12'63 OC aan KV. Geels wilde op grond van een akoustisch advies, dat de latten van het plafond niet aan elkaar sloten. Boven de latten kwam een glaswoldeken. Zoals OC en orgm verwachtten had dit zeer negatieve invloed. Nu orgm gaat intoneren, advies: Openingen doen dichten 1. 1/4'64 Progr. ingebruikneming orgel. Hü speelde. 31/8'64 OC aan Bwcomm. Keuringsrapport met niets dan lof. Gl.inv. 10/7'98. 1. Of dat is gebeurd blijkt niet uiot de stukken.

Hilversum, Hervormde Kerk a/d Laarderweg. z.d.

Vlugschrift Sanders met disp. en foto. I. B16 P8 Rf8 Vln8 Dlc8 O4 Opf4 Mxt2,3,4st T8 II. in zwelk en uitgebouwd tot 68 tonen Vp8 VdG8 VxC8 Hp8 Salt4 Floct4 N22/3 Wf2 BH8 Tremolo vac.plaats Ped Vlnb16 Sb16 B16(tr) Fb8 Ob8 Kb4 tr Veel koppels, gencr, VC, vaste C, AutP, TwAf, Hrvrij, C-g''', C-f'. Waarderend woord van T.Telman

Inv 2/9'98.

Hilversum, Hervormde Maranathakerk. 18/8'53 17/10'55 2/3'56 2/8'56 18/3'58

OC aan E.G.Middag te H. Hoe staat het met de plannen? KV aan (OC). Plan orgel, dat in de NwK "te Uwent" ligt opgeslagen, vh in Overtoomkerk, aan te kopen. Bemiddeling gevraagd. KV aan (OC). Na bestudering van Uw rapport zien we af van overname o Overt.k. OC aan KV. Vernomen bouw Nw kerk, etc Gen.Fin.Raad. Opheldering gevraagd over advies, dat zij niet hebben ontvangen.

174

25/3'58 17/4'58 23/4'59 31/8'59 12/9'59

OC aan Centr coll v Toezicht der Herv K. Over onderzoek Eé en Hü aan vm o Overt.k. in bijzijn Bouman, die hert van vroeger goed kende. Over advies dat op 20 jan is gegeven. Gen.Fin.Raad aan OC. Excuus voor vergissing. OC aan PCTNH. Orgelplannen in Mar.k. te H in vergevorderd stadium zonder advies OC. OC (Doeve) aan PCT. Idem PCTNH aan OC. Kunnen nu niet anders meer dan goedkeuren.

Voll.inv. 2/9'98 In archief aanw. progr. inger.n. dKoff adv W.J.vd Hoeven Hw P8 Rf8 O4 F4 Gh2 Mxt5-6st Cmb3st T8 Rw P4 Hp8 Qd4 O2 Q11/3 Sch4st Sq2st Kh8 Ped Sb16 O8 O4 Rsp4st Bz16 frp koper

Hilversum, NCRV studio (Sweelinck-orgel). 2 foto’s en folder met foto. Himmelpforten. Boekje van Alfred Hoppe. Hinsbeck-Niederrhein, St Peter. Seiffert 1962, foto en dispositie. Höckelheim, Evangelisch Lutherische Kirche. 1965 Janke, foto en dispositie. Hoedekenskerke, Hervormde Kerk. 11/7'49 z.d.

vV aan OC. Prijsopgaaf voor: schoonmaak, etc, aansl. el.motor, Gmb8 -> Qd8, F4 (open) veranderen in Ged F en opschuiven Aantekeningen

Voll.inv. 2/9'98

Hoensbroek, Hervormde Kerk. 3/8'53

OC aan KV. Hoe ontwikkelde de zaak zich verder?

Voll.inv. 2/9'98

Höganäs kirke. 1958 Marcussen foto en dispositie. Hohnstedt, Evangelisch Lutherische Kirche. 1963 Janke foto en dispositie. Holten, Hervormde Kerk. z.d. 19/5'52 29/11'52 13/3'53 16/3'53 17/2'54 24/5'54 25/5'54 26/5'54

• 27/11'54

Aantekeningen, 2 vel (OC) aan KV. Rapport. O geb ca 1855. Maker? gegevens in archief? Onverantwoorde wijzigingen: fr verv. door zink, I. VdG verm. ipv Q 3, O 4 vern. II. Sal hoort niet in dit orgel, Gr.p. O4 verv. door zink, laden lek, etc. We willen vV offerte vragen o.a. ook verb. T8 OC aan vV. Off.aanvr. KV an OC. Klacht over laat optreden. vV aan KV. Prijsopgave. KV aan OC. Vragen waarom alleen aan vV offerte is gevraagd. Genoemd Fl, vL, Sa. OC aan KV. vV is 't beste voor restauratie van een lade met sponsels, Sa komt niet in aanmerking (gezien resultaat Noordwijk-binnen). Opsomming goede resultaten van vV. OC aan KV. Zojuist vernomen, dat vV haar offerte intrekt: Calculatie was te laag, verder nieuwe opdrachten. OC aan KV. Met welk bedrag vV haar offerte verhoogt. Enige brieven OC met korte mededelingen of vragen. KV aan (OC). Financiën laten restauratie vlgs uw plannen niet toe.

Gl.inv. 2/9'98

Holwierde, Hervormde Kerk. 11/8'53 vV aan KV. Offerte voor nw o. in bestaande kas. I. P8 Rf8 O4 O2 Mxt2-3st Sxq3stdc II. Hp8 Gdf4 Qd2 Cmb2st Kh8 2 ped.koppels en man.k. 11/5'55 OC aan H.Lesterhuis, pres KV te H. In afwachting op keuringsrapport advies orgm uit te betalen. 18/5'55 OC (Schokking) aan KV. O. behoort tot beste, de laatste tijd in Nederland gemaakt. 4/6'55 OC aan Moderamen Gen.Synode der Ned.H.K. Over de ingebruikneming van het o. op 20/5'55. Voor pedaal (nog) geen geld. Foto. Ingevoerd 1/10'97. Aanvullingen (vO) De disp. die het orgel kreeg wijkt aanzienlijk af van die in de offerte: I. P8 Rf8 O4 Gedf4 Ssq2stdc Mxt4-6st II. P4 Hp8 Vlf2 Sch2-3st Kh8. 3 norm.koppels. C-f''', C-d'. Kas uit 1668 in 1950 gerestaureerd. Dr Doeve (lid OC) was hier predikant. Schokking verzorgde de overdracht, Ous speelde het in. Lade II boven de

175

ruimte die zich bevindt tussen beide laden van I. (HO '55 p 75 en eigen waarneming). De kas zou in 1950 zijn afgeloogd (K/Z). Volgens encyclopedie van Nederlandse orgels vond de restauratie der kas in '51 plaats. De oude frontpijpen en enkele registers waren voorheen nog aanwezig (mondelinge mededeling). Nadere gegevens, meegedeeld door D.Molenaar: C-f''' C-d'. Verticale stijl geplaatst in 1955. P8 E-a' in front, rest binnen, ook C-Ds open P4 C-b in front. Mxt. C 1 1/3 1 2/3 1/2 c 2 1 1/3 1 2/3 c' 2 2/3 2 1 1/3 1 2/3 c'' 4 2 2/3 2 1 1/3 1

2/3

Sch. 2/3 1 1 1/3 2

Sesq. 1/2 2/3 1 1 1/3

2/3 1

2 2/3

1 3/5

Honselaarsdijk, Hervormde Kerk, "De Voorhof". 2/9'66 28/6'66

14/11'66 6/3'67 21/3'67 28/4'67 mei/jun '67 31/7'67 21/2'68 21/2'68 12/3'68 z.d. 20/2'67 15/12'68 16/12'63 19/12'68 21/12'68 27/12'68 20/1'69 12/9'69 16/10'69

Arch.bur Key, Den Haag, 2 ontw.tekeningen gevels en pl.grond. OC aan KV. Reactie op verzoek advies orgelbouw in nieuw te bouwen kerk.. Onzeker over plaats orgel. Bezwaar tegen plafondbehandeling. Opmerkingen over radiatorverw. 6 vt o van 7 st. geadviseerd. Over vraag gebruikt o Evang.gebouw: Dekker, P8 (F), B8 VdG8 O4 Fld4 Mxt3st (Later bijgepl.) Trem. geen ped. pneum zink, kernst expressions, geen eig. kas. Niet aanbevolen, wegens slechte kwaliteit, grote afmetingen en plaats organist. Evt tijdelijk in overbruggingsperiode. Die overpl. zou De Graaf Ede kunnen doen. Geen electron. "orgel". Adv. kiezen: Talsma, Bolt of Eé. KV aan OC. Eé gekozen. TNO aan arch. akoustisch advies. Idem, betr. wijkzaal en cath.zaal en andere zalen. Eé aan B&T, Fl, Lfl, Vdg en vV. Aanvraag offerte voor P8 Rf8 O4 Spf of ged 4 O2 Wf2 Mxt4-6st T8 C-f''' C-f'. Afz. post voor Qd 16 en voor deling Mxt en T in b/d. Offertes: 3/5 Lfl, 9/5 Vdg, 10/5 B&T, 12/5 Fl, 1/6 vV (ook van een 2 kl o.) KV aan Eé. Over datum bespreking offertes. Adv. gevraagd over Heyligersorgel. (Eé) aan Vdg. Over uiterste prijs met pedtr Qd16, geen loonsverh. doorberekenen, oplevering in één jaar. Hiervan KV op hoogte gesteld. (Eé) aan KV. Overzicht offertes. Minimum is toch wel 9 st incl. ped.transm. Lage prijzen: B&T die lange levertijd heeft en Vdg (zijn condities). (Eé) aan Vdg. Opdracht namens KV. (geen reg.delingen). Vierdag, ontw.tekening orgel. Key. Indeling lit.centr. (Key). 4 schetjes orgel en 1 van "wand met orgel". Key aan KV. Bijgaand schetsjes orgel en wand. Wij willen asymmetrische opbouw, andere invulling "panelen" boven de pijpen, geen afsluiting aan de bovenkant die op een dakgoot lijkt. paranapine ipv eiken. Key aan Eé. Vernomen: pijpopstelling kan niet gewijzigd, Eiken nodig voor klankkwaliteit. Verzoek met overige wensen zoveel mogelijk rekening te houden. KV aan Eé. Uit gesprekken met org. blijkt dat deling Mxt en T toch wel wordt gewenst. Mening gevraagd. (Eé) aan KV. Over datum overleg met o.m. architect. Reg.deling heeft zin bij begeleiding. KV aan Eé. We hebben Vdg opdr tot reg.deling gegeven. OC aan KV. Reactie op uitn. ingebr.n. op 18/9. (Eé) aan KV. Keuringsrapport. Mensurering in dc nog wat verwijd i.v.m. dit gebouw. Onvoorwaardelijke goedkeuring. Voorstel datum goede afloop te vieren in Utrecht bij o Nic.k.

Gl.inv. 2/9'98. In de map bevond zich ook nog een aanbod van Van Leeuwen. Kerk niet genoemd. Ingevoerd onder Leeuwen Willem van, Leiderdorp.

Hoogersmilde, Hervormde Kerk. 21/10'49 24/10'49 1/7'50 3/7'50 8/7'50 8/7'50 18/7'50 18/7'50 21/7'50 13/3'51 7/6'51 22/8'51 23/8'53

OC aan Hen. Ds Spaling te H berichtte: o in noodtoestand. Gekocht voor 3 jaar verm. van Reil, afk. uit een RK te Asd. B16dc Hp8 Rf8 VxC8 P8 P4 V8 P8dc O2 Co? Tremola. Kr te Heerde aan Ds Spaling. Antwoord op inlichtingen over Reil. Van Duitse afkomst. Houding in bez.tijd goed, goed gezin. Reil aan OC. Lade in orde gemaakt. Deze gaat maandag weer naar H. Sp aan Haveman. Onderdelen gearriveerd. OC aan Sp. Eé zal de zaak ter plaatse in ogenschouw nemen. OC aan Reil. Doordat wij geen bericht ontvingen over werkzaamheden in Uw werkplaats, bestaat de kans dat werkzaamheden moeten worden afgekeurd. Sp aan Haveman met klachten over orgel na oplevering. Sp aan Eé. Afschrift van zijn brief aan Haveman. Wat nu? OC aan Sp. Zullen rapport over orgel uitbrengen. OC aan Sp. Reil reageert niet. Voorstel Fl orgel in staat te laten brengen waarin R het had behoren op te leveren en Reil in rechte aan te spreken op betaling daarvan. Beter eerst nog mondeling overleg. Sp aan Haveman. Reil is hier geweest en zegt orgel nu als opgeleverd te beschouwen. OC aan Sp. Na onderzoek: ernstige door- en bijspraak. Reil per aangetekende nog 6 weken de kans geven. Daarna ... OC aan Sp. Wij hebben Ver vKV'n 16/11'51 hierover geschreven. In welk stadium is de kwestie nu?

Gl.inv. 2/9'98

Hoogeveen, een Hervormde kerk. 176

21/9 11/10’60 11/10’60

BRC aan OC. Kerk niet aangepast. OC an BRC. Bs bij afschrift volgende. OC aan KV. Reactie op ontwerp. Adviezen wanden, verwarming, materiaal vloer.

Voll.inv. 9/9'98.

Hoogkarspel, Hervormde Kerk. 19/6’63 24/10’63 1/11’63 24/3’64 2/4’64 31/8’66 21/10'66 4/12'67

OC aan arch. W.Bijlefeld, Groningen. Wensen t.a.v. te ontwerpen kerk. Pl. Bwcomm. aan OC (P.Bijlefeld). Advies gevraagd betr. verkoop orgel oude kerk. OC aan P.B. Reactie. PCT aan OC. Over Spaarndam en Hoogkarspel. OC aan P.B. Orgel Van Dam, deugdelijke makelij. (Helaas) te groot voor de nieuwe kerk. Hw. P8 B16 Hp8 O4 PQ3 O2 Co3st(c’) Rf4 Mxt4st T8b/d Vln8(c’). Nevenman Sal8 Gmb8(c) Rf4 Salt4 Kwf3 Gh2 Clar8 C-g’’’ C-d’ dK aan KV. Offerte voor P8 (F in fr.) Qd16 Hp8 O4 Rf4 O2 Mxt1’3-4st Sxq2st (rep op c) C-f''' C-f'. dK. Ontwerptekening orgel. dK aan Eé. Kerk is lager dan door Vente (adv.) opgegeven. Er zal wat aan plan gewijzigd moeten worden. Disp. was ontwerp V.

Gl.inv. 9/9'98.

Hoogland, Hervormde Kerk. z.d. 20/12'52 3/8'53 24/8'53 20/10'53 24/11'53 • 25/1'54 16/7'54 30/7'54 11/8'54 30/9'54 26/1'55 29/2'56 28/10'63 1/11'63 12/2'64 24/4'64 28/4'64 2/5'64 19/9'64 25/9'64

Aantekeningen met disp.Sal8 VxC8 Hohlflöte8, P8 Sal bass 4, alles b/d C-g''' C-d', verder wat in rapport staat. OC aan KV. Rapport inzake houtworm (waarom was gevraagd).. Pneum.o.Duitse makelij, redelijke kwaliteit, adv. demontage i.v.m. houtwormbestrijding. vV kan dit goed doen (gezien korte afstand) OC aan KV. Vernomen dat U contact met vV heeft opgenomen over nw o. Offerteaanvraag? KV aan OV. Klacht over late reactie. vV ziet weinig heil in herstel en stelt voor nw o aan te schaffen. OC aan KV. Als vV het niet aandurft: Voorstel het te vragen aan N.A.v.Dam, die ervaring heeft in pneum. orgels. OC aan N.A.van Dam. Offerteaanvraag. Corresp. over een offerte (die er niet is) OC aan vD. Opdracht. OC aan KV. In bestek genoemde goed uitgevoerd. vDam stelt verdere verbeteringen voor voor betere werking der pneumatiek. KV aan OC. Klacht: Orgel nog niet in orde. OC aan KV. vD heeft goed werk geleverd. Laat o eerst "tot rust komen". Advies vD te betalen. OC aan KV. Hü heeft orgel nog eens bekeken. Fout ligt in het systeem. OC aan KV en aan vD. Resumé gesprek van alle betrokkenen. vD zal pneumatiek ombouwen zodat deze op hoger druk werkt. vD aan (OC). Zijn krachten zijn minder geworden, heeft hulp nodig maar zit in fin. moeilijkheden. Betr. vraag 2de hands orgel: adres Ger.Gem. Veenendaal. KV aan OC. Besloten aanschaf nieuw orgel. Advies gevraagd. OC aan KV. Over andere werkwijze en tarieven. KV aan OC. Willen advies van Hü. OC aan KV. Hebben offerte vV aangevraagd voor 5 st pos. OC aan KV. Inlichtingen over orgel te Zwaagwesteinde, dat te koop is. 1949 B&T, degelijk gebouwd. Intonatie nog volgens achter ons liggende periode. Front zink. Geen verend sleepsysteem, hetgeen hier nodig is. Daarmee en met demontage, transport en opbouw zijn kosten zelfde als bij nw vV pos. Architectonisch is laatste ook beter. vV aan OC. Offerte 5 st pos. KV aan OC. Vraag over kosten jaarlijks onderhoud. Financiering nog niet rond. OC aan KV. Reactie.

Gl.inv. 9/9'98.

Hoogmade, Hervormde Kerk. 29/6'54 21/9'54

OC aan KV. Over brief die tijdelijk zoek was. OC aan KV. Accoord dat vL de restauratie verricht.

Voll.inv. 9/9'98.

Hoogvliet, een (oudere) Hervormde Kerk. 17/1'52

OC aan KV. Over onnut van door Olieman uitgevoerde restauratie.

1 stuk, inv. 18/11'98

Hoogvliet, Hervormde Antwoordkerk. Afkorting: BC '66/'68 30/4'68 •

Bouwcommissie Antwoordkerk te Utrecht. Arch.bur. Rein H.Fledderus. 4 tekeningen kerk. BC aan Eé. U bent benoemd als adviseur. Kladje, waarop: Lfl Emmeloord Hoogvliet (tweelingorgels?) Hw P8 H8 C-fs O4 M4st Nevm Rf8 Gedf4 O2 Sfl11/3 Sb16 3 kopp.

177

waarsch. bedoeld: P8 en Hp8 C-fs gecombineerd vO

17/5'68 25/5'68 30/5'68 17/6'68 4/10'68 en z.d. '68 7/4'69

Lfl aan Eé. Offerte voor 6 vts o met 9 st 2 kl en vr.p. Disp. vlgs fotokaart. vV aan Eé. Offerte voor 1 kl 6 vt en 8 st een aangehp. (Eé) aan BC. Reactie en BS bij offertes Lfl en vV. (Eé) aan Lfl. Opdracht. Lfl 2 tekeningen orgel. Correspondentie over onderbouw, waarop het orgel komt te staan en de kleur waarin het geschilderd moet worden, over de vorm van de vullingen boven de pijpen. (Eé) aan BC. Orgel goedgekeurd.

Gl.inv. 18/11'98

Hoogvliet Hervormde Centrum, Meeuwenplaat "De Bron" 1956 Correspondentie over tekeningen van arch. Zanstra (als dat deze kerk is). Zie verder V.B.kerk. Gl.inv. 18/11'98

Hoogvliet, Hervormde Vaste Burchtkerk. Vermoedelijk deze kerk 1956/57 Correspondentie over kerktekeningen (arch. Ir M.C.A.Meischke), orgelplannen. Over Vaste B. en Kerk Meeuwenplaat: • Correspondentie over bouw orgel hier en in het Centrum Meeuwenplaat door Pels. Veel heen en weer geschrijf. PCT gaf toestemming onder voorwaarde dat de OC toezicht hield. OC weigerde. Pels wilde heel graag samenwerken met de OC, maar de OC wilde niet experimenteren ten koste van kerken. Koos Bons, Maassluis werd adviseur. 14/8'64 K.Bons aan ? Keuringsrapport orgel Vaste Burghtkerk. 6/10'64 OC. Commentaar daarop. Gl.inv. 18/11'98

Hoorn, Kapel der Rechtzinnig Hervormden, Eikstraat. Afkorting SchvW

31/3'34 1941

7/4'65

12/4'65 • apr'67 21/6'68

26/9'68 18/11'68 9/4'69

"De Orgels", bijgeschreven: van de Oud-Katholieke Kerk te Schiedam. z.d. fotoc. van stencil (katern?) ondertekend W.J.Schade van Westrum ? aan Fl. Orgel weer gemonteerd. U kunt het stemmen. Beschrijvingen orgel en historie: 1784 J.P.Kunckel, Rotterdam, 1622 door Oud kath. Gem. Schiedam gekocht uit nalatenschap van Abraham Petersen te Delt, vermeld door vd Aa, Grégoire, StWV. 9/8 1865 verkocht aan Herv.K. te Odijk, 1933 naar Hoorn, '34 geplaatst. Geg. SchvW. OC aan Ver.RH. VA. 2 kl kab.o. J.F.Künckel, Rotterdam, 1784. Hw P8bd Rf8bd O4bd Fluyt tr 8 dc SO2bd Mxt3stb,4stdc Bovw Hp8bd F4 Fiola DGB 8 dc (VdG) Gh2bd Fluytje 1 bd Aangehp afsl II Trem Mank C-f''', C-d' Orgel deerlijk gehavend, maar vrijwel compleet origineel. P8 C-cs achter orgel, zink, niet orig. balg met handpomp. Advies: restaureren door F&R, Eé, NBolt of Talsma als adviseur en subs. aanvragen. Ver.VH aan OC. Doorgaan restauratie hangt af van grootte subsidie. Willen Eé als adviseur. Correspondentie met de woordvoerder der Vereniging E.v.Runt over historische gegevens, over een electrische windvoorziening, bestemd voor het orgel, maar voorlopig aangesloten op het harmonium. E.v.Runt. Eén katern in stencilvorm: Het Kunckelorgel in de Kapel Eikstaar Hoorn. Eé. "Het Orgel in de kerk van de Vereniging Rechtzinnig Hervormden te Hoorn. Historie als boven. De plaatsing in 1822 verrichtte Friederichs. Aangeh.p. niet orig. Orgel had waarsch. geen p. P8 14 van zink O4 Fltr 8 dc hout Rf8 C-c hout SO2 bas achter Mixtuur, dc ervoor Bvm. FDluitje 1 Gh2 F4 geheel gedekt Hp8 C-H grenen VdG8 nw Mxt C 1 1/3 1 2/3 c' 4 2 2/3 2 1 1/3 Alle reg gedeeld behalve F4. Laden oorspr., mech. en klav. idem, windkanalen idem. kas veel te lijden gehad van verplaatsingen. Restauratieplan. F&R. aan Ver.RH. Offerte Subsidieaanvragen, Rijk prov. gem. CRM aan Ver.RH. Subsidietoezegging onder conditie nacalculatie door accountant.

Gl.inv. 18/11'98 Hier houdt het plotseling op!

Hoorn (Terschelling), Hervormde Kerk. 15/8'53 •

KV? aan OC. KV heeft vL opdracht gegeven het o. te restaureren. Advies gevraagd. Kladaantekeningen over orgel.

178

9/12'53 • z.d. 18/11'54

J.F.Kruse, Leeuwarden 1894. P8 PetitB 8 V8 O4 F.a.4 Q3 O2 M3-4 C-f''' C-d', nw pedaal. Enkele onvolkomenheden. OC aan KV. Eé's bevindingen: Restauratie bevredigend op details na die met vL worden besproken. Wat heen en weer geschrijf, o.a. uitstel door autopech. v.Lochem vraagt Eé en Hü, hoe het zit met Hoorn (Tersch.), Schiermonnikoog en Hornhuizen. OC aan KV. Orgel nu in orde.

Gl.inv. 18/11'98

Hornhuizen, Hervormde Kerk. Klad over het orgel P8 B16(af c) G8(c, rest doorgeb.op Hp) H8(af E) O4 F4 F2. Oud: F2, F4, O4 deels. Of bedoeld: H8 • 20/12'54 29/12'59 26/2'60

8/4'60 31/5'60 • 13/7'61 2/8'61 22/3'62 13/5'62 • • 22/6'64 17/10'64

oud af E en B16 af c?). Mech.keg.l. C-e''' ed C-c. OC aan KV. Verslag onderzoek orgel. Mech.kegellade, deels oud, deels nieuw materiaal.Pijpwerk deels zeer oud. Inferieure mechaniek, houtworm, houten pijpen van vuren, slecht onderhoud. Advies restauratie, welke inhoud: vernieuwing met behoud deel pijpwerk. Nieuw orgel is goedkoper. OC aan KV. Nu contact met een om. die lager prijspeil heeft. Advies: restaureren (na nogmaals bezoek Ed en Eé). Vierdag aan OC. Offerte voor volgende nw onderdelen: sleeplade voor 7 st. C-e''', welraam, Pedkl C-d', windmachine, Mxt11/3'3 st ipv Gmb houten pijpen. Verder voor schoonmaak antiwormbehandeling, pijpwerk uitdeuken, schoonmaken en intoneren. Ds Riemens aan Vdg. De organist wil nw balg. Kosten? OC aan Vdg. Opdracht. Eé houdt toezicht. Correspondentie over betalingen. OC aan Vdg. Conclusies na bezoek Ed en Eé: windvoorziening niet schokvrij, slecht soldeerwerk, onvoldoende intonatie, in bijzonder van Mxt. Ds Riemens aan OC. Uiteenzetting gang van zaken. Er blijkt ook een aanbieding van B&T te zijn geweest, dat is getorpedeerd toen Eé en Ed ongevraagd langskwamen. Werk afgesloten op enkele intonatiecorrecties na. Het aanbod van B&T betrof een nieuw orgel, duurder dan de plaats gehad hebbende restauratie. Ds R aan OC. o.a.: Ed was zeer enthousiast toen hij het oude pijpwerk zag. Geschrijf over rekeningen van de OC. Correspondentie over het feit, dat enkele registers nog steeds niet functioneren. OC aan Vdg. Opsomming gebreken in mechanieken, wind, soldeerwerk, intonatie van oud en nieuw pijpwerk. Vdg aan OC. Over werkzaamheden in H. en Emmercompascuum.

(stuk afk uit map '-Gravenhge Duinzicht.) In beide mappen 1 exemplaar ingevoerd 25/2'98.

5/1'65

OC aan KV. Onvolkomenheden nu geheel weggenomen.

Gl.inv. 11/11'98.

Huissen, Een nieuwe Hervormde kerk. 12/5'49 18/6'49

Arch.bur.Feenstra, Arnhem.aan Eé. Vernomen: U bent bereid te adviseren over orgel in nw k te H. Gesprek gevraagd. Idem. Wil U spreken. Er zijn bezwaren gerezen tegen de kerkbouw, dus veel haast is er niet bij.

Voll.inv. 11/11'98.

Huizen, Blindeninstituut. 30/3'54

OC aan Versch. Van bestuur vernomen: voorlopig geen verkoop orgel.

1 stuk. Inv. 11/11'98.

Huizen, Christelijke Gereformeerde Kerk. Progr. ingebr.n. Nw o. V&vK. Afb.en disp.

Huizen, Hervormde Goede Herderkerk. Afbeelding met dispositie Blank-orgel (afk. uit map Assen Vrijgem.Geref.) Niet ingevord, omdat dit ook in het Bolt-archief aanwezig is.

Huizen, nieuwe Hervormde Kerkzaal. Corresp. vooraf. Ous neemt contact op met architect. • 20/1'54 4/2'54 10/3'54 30/9'55

vV aan KV. Offerte voor P8 Rf8 O4 F2 Spf4 Mxt3,4,6st T8 Rw Hp8 P4(F rest van F4) Gedf4 O2 Q11/3 Sch2-3st Kh8 Ped B16 Bz16 P8 O4 Mxt22/3'5st Co4 3 kopp (Fl van lood, grote koper).Prijs voor geheel of gedeeltelijk gebouwd orgel, dat dan a.v. wordt: P8 Rf8 O4 Mxt3,4,6 st T8 Rw Hp8 P4 Gedf4 O2 Sch2-3st Ped B16 P8 3 kopp. vV aan KV. Prijsverh. bij reserveren Spg8 en Sxq af A. OC an vV. Opdracht vereenvoudigde versie. OC aan KV. Eindkeuring verricht. O. voldoet aan hoogste eisen.Bijplaatsen nog ontbr.reg. zeer gewenst.

Gl.inv. 11/11'98.

Huizen, Protestantenbond. 21/6'56 18/9'56

Advies over orgelvoorziening. Plaats: tegenover preekstoel. Door vL en Fl geoffreerd o's zijn te diep om hier te kunnen worden geplaatst. Beide disposities voldoen niet, blijkt niet of kas van massief eiken wordt gemaakt. Geadviseerd wordt aanschaf vV positief dat wel aan alle eisen voldoet maar iets duurder is. Pr.b. aan OC. Opdracht gegeven aan vL, die plan heeft aangepast. Enige bemoeienis ermee gevraagd.

179

24/9'56

Pr.b. aan OC. Geen algeheel toezicht OC.

Gl.inv. 11/11'98.

Huizum, Hervormde Kerk. • 28/12'53

7/1'54 25/3'54 23/4'54 25/5'54 4/3'55

• • •

Kladaantekeningen L.v.Dam Zonen 1849: I. P8 B16 H8 O4 Qf3 Wf2 Co3st T8bd II. P4 Fd8 Sal8dc Gmb8 Fd'am4 Gh2 C-f''' C-d'. Enkele gebreken. B&T aan ? Offerte restauratie. Oude disp. als boven. Voorstel wijz: VdG ipv Gmb. Mech.tr voor B16 in Ped, Co -> Mxt C 1 1/2 1 2/3 c 2 1 1/3 1 c' 2 2/3 2 1 1/3 1 c'' 4 2 2/3 2 1 1/3 Sq op II op plaats Sal, C 2 2/3 1 3/5 evt. verplaatsen van een register Corresp. met Fl over wijze waarop hij windmachime heeft geplaatst (direct aan kanaal aangesloten) OC aan KV. Over de extra's (transm, Mxt, Sq grd uit Co). Vergelijk met hogere prijs Fl. OC aan B&T. Opdracht. OC aan KV. Over orgelm. Fl. uitvoerig. OC aan KV. Rapport eindkeuring in positieve zin. Nieuwe pijpen voor Sq. Verdere correspondentie: Ingebruikneming op 9/3'55. Over klachten van de KV over rammelen en ongelijke en sissende intonatie. Het blijkt allemaal ongegrond te zijn. Het gerammel kan tegengegaan door contramoeren aan te brengen en is in de kerk nauwelijks te horen. De organist hoort C en Cs-kant ongelijk, omdat het zijkantbespeling is. Laatste stuk 19/7'57.

Gl.inv. 11/11'98.

Huizum, Een nieuwe Hervormde Kerk. apr'58 en dec'59. 13/2'57 17/11'59 8/12'59 4/8'61

J.M.Vegter, Leeuwarden, arch. Tekeningen kerk. Hü namens OC aan BRC. Reactie op arch.tekeningen. O.a. arch. wil zijkantbespeling, hetgeen minder gewenst is. Pl.Kerkbwcomm aan (OC). A.s. voorjaar begin bouw. Orgel op galerij OC. Zo niet te beoordelen. Ook doorsnedetekeningen nodig. OC aan KV. Stand van zaken gevraagd.

Verder niets. Gl.inv. 11/11'98.

Hulst, Kerk onbekend. • Kladje P8 H8 Zwfl8 O4 O2 R4 Q3 SO2 C5 M4 Sxq2 C3 T8 Sl.l.electr.tr. zinken front, Verm.Weert 1 stuk. 11/11'98.

Hummelo, Hervormde Kerk. • Kladje:1883 geschonken, Ehrenfried Leichel & zn Lochem. Kas waarsch.ouder, thans dieper gemaakt. Veel houtworm, 15 okt'57

zeer vervuild. P8 B16 Hp8 VdG8 O4 F4 VxC8 O2 BsHb 8 (2 oct zink) C-f''' C-f'. Hapt naar adem.Zijkanten kas afgezaagd. OC aan Dr B.J.Westerbeek van Eerten pres.KV. Rapport en advies. Huidige toestand als in kladje. Orgel van inferieure kwaliteit. Advies: Vernieuwing.

Inv. 11/11'98.

Hurwenen, Hervormde Kerk. 15/7'49 2/6'50 19/7'50 29/7'50 mei/jun'55

Spiering aan KV. Vernomen: kerk weer gereed, bedoeling plaatsing orgel. Wij hebben een geschikt aanbod. vV aan KV. Offerte voor P4 Hp8 Gedf4 O2 Q11/3 Sch1 Dlc8 (stev.bl) vV aan KV. Goedkoper aanbod, gedeeltelijk gebruikt instr.: P8 (gr oct ged), Hp8 (gr.oct van P) O4 Gedf4 O2 Sch11/3, grenen kas. OC aan KV. Laatste aanbieding vV aanbevolen. Gekibbel over nota OC.

Inv. 11/11'98.

Ingen, Hervormde Kerk. 13/1'50 7/1'54 3/8'55

OC aan KV. Advies: Grondige schoonmaak orgel (met inferieur systeem: pneumatisch) door VL. is noodzakeijk. Plannen verplaatsing orgel: "niet voor verwezenlijking vatbaar". OC aan KV. Vernomen: dK heeft o. gerestaureerd. Moeten we eindkeuring verrichten? OC aan KV. In welk stadium zijn de orgelplannen?

Voll.inv. 3 stukken 25/11'98.

IJhorst - De Wijk, Hervormde Kerk. 180

• '61

Over orgel 1903 Proper P8 B16 VxC8 Hp8 Rf8 O4 Fdc O2 T8 (2 oct zink) Trem C-f3 C-b klein (?) Offertes Leefl en B&T

IJmuiden, Hervormde Kerk. Bethlehemkerk. IJmuiden, Hervormde Kerk. Goede Herderkerk. IJmuiden, Nieuwe Hervormde Kerk. • Alleen bericht ingebruiknemng neuw mechanisch Pels-orgel dor Simon C Jansen op 28/10'64 IJsbrechtum, Hervormde Kerk. IJsselmonde, Hervormde Kerk. 1/11'55

KV "Onze kerk heeft een mooi orgel en wordt van tijd tot tijd gestemd" Enige offertes In een andere map (de vraag of het dezelfde kerk is, het is wel een Herv. kerk) Over eventueel aankopen Dekker-orgel uit Nieuwe kerk Charlois •

•

IJsselstein, Vereniging voor Evangelisatie (de niet-Geref. Bondsgroep in de Gemeente) IJzendoorn, Hervormde Kerk. IJzendijke, Hervormde Kerk. Innsbruck, algemeen. Orgelkonzerte 1968 in Stiftskirche zu Wilten (koororgel en grote o.), Pfarrkirche Igls, Hofkirche Innsbruck, Silberne Kapelle, Stadtsaal. Van al deze o's disposities en afbeeldingen. 1 stuk, inv. 25/6'98.

Innsbruck, Silberne Kapelle. • •

3 foto’s. E.Krauss, L'Organo della "Silberne Kapelle" di Innsbruck, estratto da L'Organo, Anno Vº 1964-67 N.1 Bologna. Mensuren, pijp voor pijp.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Innsbruck, Stadtsaal. 1956

Dr Franz Reiter, "Konzert-Orgel im Stadtsaal zu Innsbruck, erbaut im Jahre 1955 Festschrift anläßlichder Kollaudierung der mechanische Schleifladenorgel am 19. Jänner 1956". Voorm.o. 19/12 1891, Rieger, 40 st. mech, kegelladen. 1944 verwoest. Nw.o. E.F.Walcker & Cie., Ludwigsburg 46 st Hw Bvw, Brstw, Ped sleepl, mech. toetstr. elect. reg.tr.

1 stuk, inv. 25/6'98.

International Society of Organbuilders Stencil met lijst van orgelmakers en hun vertegenwoordigers op een congres Strasbourg 14/6-17/6'60. Er was al een map ISO-congres. Hieraan toegevoegd.

Janácek, Bedrich, (achterneef van de componist Leos J.) Foto, J. gezeten aan een 4 klav. elektrische speeltafel. Mededeling Cor Edskes.

Jelsum, Hervormde Evangelisatie. 25/2'55 15/3'55 31/8'5 23/12'55

H.Ev aan (OC). Kab.o. in ons bezit is aan grondige restauratie toe. P.Post vindt het waardevol, 100 jaar oud. Welke orgelmaker? Geldprobleem. OC aan H.Ev. Eé komt. H.Ev aan (OC). Eé is langs geweest. Waar blijft rapport? H.Ev aan (OC). Besloten op Uw advies orgel van de hand te doen. Maar wat nu (fin. niet toereikend)?

Voll.inv. (4 stukken), 25/11'98.

Jelsum, kerk onbekend. • Klad op achterzijde op een briefje in dossier Kasmperlanl van vL over tekenen contract 4/3'55. H.ter Hart orgelmak + pianost. A'dam Bloemstr

181

C-f''' V8 P8 H8 F4 P4 O2 Fl1 F4 R2 Q3 Trem, opsomming mankementen 1 "stuk", inv. 9/12'98. Dit is niet de disp. van het orgel van de Herv.k. te J. (2 x F4 is vreemd. Bas dc deling? ) vO.

Jorwerd, Hervormde Kerk. • Klad aantekeningen. B16dc O4 Q3 Mxt4-6 T8bs Trem

P8 H8 Fd'am4 O2 T8dc afsl

Man. C-f''' Ped. C-d' 1799 (Roordahuizum 1789)

VdGdc N3 Dlc8dc Trem Rw Pedk

14/2'52 11/8'53 8/7'54 5/10'54 30/10'54 4/11'54 24/11'54 z.d. 6/7'55 1/12'55 7/12'55 • 27/6'56 17/10'56 26/11'56 7/1'57 23/1'58 22/1'58 4/2'58 7/2'59

P4 Fld8 Wf2 D8bas AfslRw Kl.k. (schuifk. geweest) Pijpw. in goede staat, wat versuikerde voeten, weinig kernst. Wat mechanisch niet deugt. Celluloid toetsbeleg Ontbr. schalb. Dlc OC aan KV. Rapport. orgel vGruizen 1799, disp. geheel oorspr. Pijpwerk gaaf, wat gerestaureerd moet worden. Niet orgel demonteren wegens afbreken toren. Wel o. restaureren laden en mechanieken. KV aan OC. Er komt door werk in kerk nu veel stof in orgel, etc OC aan KV. O. laten demonteren, nu ook aan kerk inwendig wordt gewerkt. Dringend aanbevolen het dan ook te laten restaureren. Subs. aanvragen. OC aan KV. B&T beëindigen hun werk, Ruiter heeft veel opdrachten en werkt onvoorspelbaar traag, we hebben bij vL off. gevraagd. vL aan ?. Offerte, demontage, schoonmaak en revisie, herplaatsen, intoneren, stemmen, aanbr. windm. (OC) aan KV. Accoord met off. vL. OC aan vL. Opdracht demontage, schoonmaak en opbergen orgel. OC (Eé?) aan? Rapport. Overeenkomend met aantekeningen. Zie boven. Concept subsidieaanvraag aan OKW. OKW aan KV. Goedkeuring en subs.toezegging. KV aan OC. Men wordt ongeduldig. O.m. was er verschil van mening over wijze restaureren lade. OC aan KV. Verdediging VEKA slepen. Correspondentie over electr. windmachine (die men in de opdracht was vergeten). vL aan OC. Werk gered. Tijdelijke windmotor met te weinig capaciteit aangebracht. Er moet wat worden gedaan aan de overmatige vochtigheid van de kerk. OC aan KV. Werk goedgekeurd. vL erin geslaagd het o. zijn oorspr. klank terug te geven. J.J.Mat, organist aan (OC). vL heeft orgel hersteld van na restauratie ontstane gebreken. Nu al weer slechts gedeeltelijk bespeelbaar. Mat (Er staat in het afschrift Mot) aan OC. Over een mankement, dat vlgs KV niet rechtstreeks aan de o.m. wordt doorgegeven maar via OC. OKW aan (OC?). Nog geen subsidie-uitkering. Storingen gevolg van overmatig vochtigh.gehalte in kerk. Tongwerk wordt nooit gebruikt en gestemd. KV aan (OC). Hoe is het mogelijk, dat U orgel goedkeurde en de deskundige van mon.z. het afkeurde? Organist vindt het overdreven de tongwerken elke week te gebruiken en te stemmen. vL heeft gunstiger oordeel. Heeft het dan nog zin te protesteren tegen uitblijven uitbetaling subsidie? OC aan KV. Ous heeft o. niet afgekeurd, alleen gezegd, dat hij het zo (vocht) niet kon keuren. KV aan (OC). Ous heeft alles in orde bevonden en zal gunstig adviseren over uitkering subsidie.

Gl.inv. 25/11'98.

Joure, Doopsgezinde Kerk. 5/1'59

OC aan Kr. Rapport naar gegevens van Ed.: Mech.sleepl. B16 P8 Hp8 VdG8 O4 F4 Gh2 Aeo8 T8 C-g''' C-g. Orig. pijpw op Aeo na. Beschrijving (slechte) toestand. Advies sparen voor restauratie, verende sleepconstr. herintonatie, Aeo -> Mxt., evt. groter ped.kl met wellenbord. Urgent: aanzuigkanaal voor ventilator verplaatsen naar de kerf, uitregelen slepen.

Inv. 1 stuk, 25/11'98.

Joure, Hervormde Kerk. (KV Joure, Westermeer em Snikwaag) 27/12'57 6/2'58

Sinds (aard)gasverwarming is aangebracht is orgel vaker ontstemd. Inlichtingen gevraagd. OC aan Vereniging van Exploitanten van gasbedrijven. Inlichtingen gevraagd over evt. nadelige werking van aardgas in vergelijking met gewoon gas.

182

11/2'58 28/3'58

Gasinstituur aan (OC). Het heeft geen invloed. Idem. In aansluiting op voorgaande na overleg met gasbedrijf Joure. Het was een temperatuurkwestie en er zijn maatregelen genomen.

Glob.inv. 25/11'98.

Jukwerd, Hervormde Kerk. • Aantekeningen: 3/3 9/7'53 • 8/7'54

1918 A.S.J.Dekker, Goes P8 O4 VdG8 B8 V.C.8 Oct.koppel C-f''' C-c' (e'?). Slechte defecte membranen, worm, etc. OC aan KV. Rapport. Zie aantekeningen. Geen grote bedragen eraan besteden. Advies M.Ruiter offerte te vragen voor herstel, zodat het o. weer 20 jaar mee kan. Geen ombouw of disp.- resp. intonatieverbetering. Wat correspondentie over nalatigheid der OC. OC aan KV. Verslag eindkeuring. Uitstekend werk verricht.

Brief uit map Appingedam afkomstig en 12/11'97 gelegd onder Jukwerd in het ongesorteerde Eé-archief.

183

Kampen, St.Nicolaas (huidige Bovenkerk), voormalige orgel(s). • P.J. Mey, De orgels en organisten van de St.Nicolaaskerk te Kampen voor en tijdens de Reformatie. Overdruk

uit Verslagen en Mededelingen van de Vereeniging tot Beoefening van Overijssels Regt en Geschiedenis 57ste stuk, 2de reeks, 33ste stuk

1 stuk, inv. 25/6'98.

Kampen, Hervormde Bovenkerk. Broekhuyzen-bericht. • •

Aantekeningen Boekzaal 1790 jan p 61-64, 1817 v.Gruizen aangenomen ... plan niet aanw, vd.Eem † 1821

Inv. 2/12'98.

Kampen, Hervormde Bovenkerk (St.Nicolaaskerk). Map met historische gegevens, mensuren, tekeningen. 15/6 1694 24/6 1694

21/12 1741

28/4 1742 10/9 1742

30/11(?) 1742 10/10 1742

5/8 1788

• •

Auteur onleesbaar. Beschrijving gebreken orgel. Bestek van t Orgel in de bovenkerk, hoe en op wat manier hetselve gerepareert en herstelt sal worden door Johannes Duyschodt (alleen door hem ondertekend). Winddicht maken blaasbalgen, stomme pijpen sprekend maken, herstel omgevallen en verbogen pijpen, pijpen op het bovensecreet die te dicht op elkaar staan wijder opstellen. Van Trompet 16 v de houten lepels vervangen door koperen. Overige reparaties, stemmen. Bestek en Conditien van die te doene reparatie van het orgel door Alb.Anthoni Hinsz in de Bovenkerk. Door beide partijen ondertekend. OnderMan. is sleepl. voor 9 st. Later 4 grote st, erbij gemaakt: P16 B16 T16 T8 met conducten. Dus nieuwe lade C Cs .. c'''. P16: 24 grote houten pijpen vervangen door metalen, overige handhaven, B16 12 van hout res lood. Blijft zo. 3. P8, 4. Hp8, 5. Fl4, 6 O 4, 7 Q 3, 8. SO 2, 9 Mxt 3-4st, 10. Sch 2-3 st, 11. Tertiaan 2 st, 12 T16 13 gr, hout, vervangen door nw T 16, T 8 ook geheel nieuw. Bovenman. Lade met kort oct. verv. door nieuwe C Cs ... Oude stemmen blijven, aangevuld met Cs Ds Fs Gs P8 Qd8 O4 F4 Gh2 N11/2 Sieffluit1 Vh8. Rukpositief Lade op dezelfde manier vernieuwen, oude st, weer gebruiken op Cornet (tongwerk) na. Daarvoor nieuwe Dulciaan. P4 Hp8 F4 O2 Sifl1 Mxt 2-3st Sch 2 st Sexq 2 st Dlc 8. Nieuwe klavieren en regeerwerk, pedaal C, Cs -d' idem. 5 te kleine balgen door 7 nieuwe verv., nw windkanalen, 2 trem., Afsluiting voor elk kl. Front. nieuw folie. Toonh. blijft koortoon. Betalingswijze. Aanvulling op contract. Rugwerk wordt nu 8 vt. Bestek weegens eenige verandering en vernieuwing van pijpen en de reden van dien. Kast is te zwak om de nieuwe laden in te plaatsen. Moet dus vernieuwd worden, frontpijpen krijgen geheel andere indeling. Daarom ontbrekende nieuw maken: 1. Bov Man P 8 geheel vernieuwen, 2. In plaats van voorheen geschilderde pijpen nieuwe maken, 3. "Moeten alle Prestantpijhpen haar afleyding vannieuws worden verboort en zo geschikt gelijk de tekening aanwijst. Hinsz aan ? Aanbeveling voor beelthouwer Struiweg. Hendr Radeker, org. Gr.k. Haarlem en W.bruinier, org in Loco. Keuringsrapport. De gehele disp. wordt genoemd. We geven alleen hetgeen afwijkt van het contract. Onder Man. P 16 gehele reg. nw Mxt nu geheel één koor meer "welk register daar seer door (onleesbaar) is en veel tot de scherpigheid van het orgel doet". T8 geheel nieuw. Boven man. P 8 geheel nw vlgs laatste contract, Sch die eerst in Rugw stond ipv Sifl 1 die nu als 2 v in Rugw komt. Boven bestek nog Rf 8 Splf 3. "de Roerfluit 8 vt is seer noodig bij de Voxhumana omdat daar geen Baarpijp gevonden werd". Rugw. P 8 ipv 4 vlgs aanv bestek 28/4'42. Sifl nu 2 vt Mxt en rij pijpen meer dan in contract, Sq 3 st ipv 2 st.Boven bestek bij GedQ 3 vt. Bestek voor een nieuw pedaal in het orgel van de Bovenkerk te Campen met F.C.Schnittger en H.H.Vrijdag. Sb16 O8 Ged8 O4 Rq6 Bz16 T8 Co4. Verplaatsing windkanaal naar Rugw met bijbehorende Trem en Afsl. Ped.koppel, Afsluiting. Dlc 16 in Rw ipv Dlc 8, welke op aparte lade met windlade boven de klavieren wordt geplaatst, bepeelbaar van klavier van het bovenwerk. Aantekening eronder van J.W.Lustig, Organist te Groningen, dat hij met het plan instemt. Veel tekeningen. Mensuren van alle registers (dezelfde als in het Bolt-archief)

Inv. 2/12'98. Tekeningen en mensuren globaal, arch.stukken compleet

Overige stukken. Aantekeningen. • z.d.

12/3 1851 5/1'53 3/6'55

W.H.Zwart, Dispositie-overzicht 1741 (bestek), 1743 (idem), 1774 (Hess I), 1790 (Boekzaal), 1885 (vtK), 1967 (inventarisatie dK) Boekz 1790 I p 61 t/m 65 in fotoc. Voorts (blijkt Van Eem te zijn, stencil Oosterhof) p 12 (Klundert en Campen, p 13 (Campen vervolg, 7 Boekzaalverwijzingen en Cloetinge). J.A.(?) v.d. Dussen 1, org. Bovenkerk aan ?. Rapport over het orgel, waaraan door v.Gruizen en Naber is gewerkt. Enig werk, te verrichten door een kundig orgelmaker, is wel gewenst. vdD aan ? Idem. Gebr. Scheuer. Voorstel, wanneer hij (per stoomboot) komt.

184

4/3'61 25/11 1861 • z.d. 16/9'48 9/7'54 13/5'64 14/5'64 9/6'64 6/7'64 14/7'64 18/8'64 9/6'65 22/10'65 22/10'65 25/10'65 1/11'65 2/11'65 8/11'65 1/2'66 4/7'66 23/7'66 9/9'66 2/11'66 • 6/2'67 1/3'67 29/3'67 • 24/7'67 • 1. Gl.inv. 25/11'98.

Notabelen Herv.gem. aan Kerkelijke Administratie der Herv.gem. Over allerlei zaken, Schoonmaak o. genoemd. Joh.Bastiaans, Haarlem aan Kerkmeester. Rapport over werkzaamheden van Van Dijk. Goed werk op enige aanmerkingen na. Rugwerkkanalen moeten wijder gemaakt worden. Afschrift Broekhuyzenbericht. Organist Bov.k. aan ?. Rapport toestand orgel op 14/7'47. Slecht aanspreken van veel pijpen, vooral Prestant 16 v door verlaging winddruk van 105 op 85. Tongwerken doen het niet. Ongelijke toetsligging. Orgel slecht gestemd. OC aan KV. Onderschrijven rapport organist niet. Werk van Sanders. Op aantal opmerkingen na wordt gesproken over uitzonderlijk fraai instrument. (OC?) aan KV. Eé, die een radio-concert redigeerde wijst op gevaar dat stenen van het gewelf in het orgel kunnen vallen. Etc. KV aan Eé. Uitnodiging in commissie van deskundigen zitting te nemen. (Eé) an KV. Positieve reactie. KV aan Eé. Verzoek in overleg met W.H.Zwart een 3de commissielid uit te zoeken. Karakter van het orgel moet gehandhaafd blijven. KV aan dK. O. gr.deels gedemonteerd wegens kerkrestauratie. Wat gedaan moet worden: a. In tekening brengen orgel, b. demonteren van binnenwerk, c. Alles in de Broederkerk goed opstellen, mensuren meten. Luyten (dK) aan KV. Reactie. Uiteenzetting hoe zij denken dit te doen. KV aan dK. Opdracht, zonder daaraan recht te ontlenen tot definitieve restauratie. Verslag bespreking op die datum: KV, plOC (Eé, Zwart, 3de lid Asma afwezig), Ous, Ed. KV wil dat karakter orgel niet verandert. PlOC moet arch.onderzoek doen en restaur.plan maken, dat met de Rijksadviseurs zal worden doorgenomen. dK aan Eé. BS bij offerte Kampen, verder over Kerkwijk, Dreumel, Bunschoten Chr.Geref. dK aan KV. Offerte voor bespeelbaar opstellen Rugwerk, ped.klavier hieraan aangehangen. Eé aan KV. Geen tijdelijk orgel gevonden. Daarom gedeeltelijke opbouw orgel voorgesteld, onder voorbehoud goedkeuring Ous, die al mondeling meedeelde geen bezwaar te hebben. dK offerte hiervoor gevraagd. dK aan ? Rapport inzake werkzaamheden dK aan o. der BK te K. Eé aan KV. Over nacalculatie rekeningen van dK. en evt. opdracht voorlopige herbouw rugwerk. Bij evt. herstelwerk eerst overleg met Rijksadv. KV aan dK. Opdracht bespeelbaar opstellen rugwerk. Evt. herstel zie vorig stuk, geen aanspraak op definitieve restauratie, overleg waar nodig met arch. Offringa dK. Tekening met indeling frontpijpen en voetlengtes en corpuslengtes van alle frontpijpen (dus niet alleen van Rgw.). dK aan Eé. Prijsopgave voor 1 kl. 6 v orgel met 6 st en evt 1 ped.stem. Bijgeschreven "Kampen". Eé aan KV. Moet mij terugtrekken uit de commissie omdat ik wegens omstandigheden niet aan Uw wens tot beleggen van een vergadering voor 15 aug kan voldoen. KV aan Eé. Het was niet als ultimatum bedoeld. Verzoek op besluit terug te komen (uit het vervolg blijkt, dat dit is geschied). (Eé) aan KV. Eindrapport demontage en inventarisatie door dK. Pas nu uitgebracht wegens wachten op foto's. Advies laatste bedrag over te maken. Verslag bespreking 28/11'66. KV aan dK. Wegens restaur. Broederkerk moet orgel Bovenkerk daar uit. Verzoek prijsopgave verplaatsing naar een hoek van de Bovenkerk. dK aan KV. Prijsopgave. Eé aan KV. Wat allemaal nodig is voor een rapport ter verkrijging van subsidie. Verslag bespreking 3/4'67. Goedkoper in Broederenkerk een kamertje om het orgel te maken. Eé aan KV. Definitief besluit terugtrekking uit commissie, wegens wens dat elk der 3 commissieleden een eigen restauratieplan moeten indienen i.p.v. een gemeenschappelijk en omdat hij zich niet kan verenigen met door de anderen voorgestelde orgelmakers. Concertprogramma('s). Er staat in ieder geval niet J. vd Dussen, die rond 1833 organist van de Gr.K. te Arnhem was en meerdere orgels keurde.

Kampen, Hervormde Broederkerk. 10/5 1681

Contract Schepenen en Raden der stad met Roeloff Barentsen Duischoot en Johannes Duyschot voor maken nieuw orgel,In het bovenste clavier te maecken een Secreet, en daer op dese navalgende Reg P8 O4 SO2 T8 Vh8 Qd8 Mxt1v Baertpijp 8 In het Onderst Clavier te maecken en nieuw Secreet, en daerop dese navolgende Reg. P4 Hp8 Sxq11/2 SO2 N11/2 Sch1v Gh2, voor de voet te maecken een clavier, met een nieuw secreet en daer staende een trompet 8 voet en een octaa 4 voet, verder over betalingswijze en "Wat aengaet de veranderinge of vergrotinge van beijde de kasten en derije (?), datselvige sullen haer Ed. H. op hare kosten laten maecken". (fotoc)

1/2'50

Gemeente Kampen (archivaris) aan KV. Geg. ontleend aan voorl. lijst der Nederlandse Monumenten van Geschiedenis en Kunst, prov. Ov. dl VII, 's-Gravenh 1923, p 84: O. grd XIXa., 1887 verplaatst en hersteld. Krverg. 1821: Besloten tot reparatiën, alleen de allernoodzakelijkste. 1822 Rekening A.van Gruizen en Zoon. Over werk 1887 geen gegevens. Van oudsher, meer dan één o aanw. 25/1 1625 rep. Mr Gerrit van het grootste orgel. Reparaties 1683, 1656. restauratie Mr Jan Morlet o's Buiten- en Broederk. In Br.k. Cmb en Kh -> Sq en Vh. In "buyten orgel" Cmb -> Sq over half klavier. Verder over "geblaas" en "iserwerk" en beide "orgelen overtinnen". 1786 uitbetaling aan F.C.Schnitger Verder nog twee BS'n Inv. 3 stukken 25/11 en 2/12'98.

185

Kampen, Hervormde Buitenkerk of Onze Lieve Vrouwekerk. Zie afschriften brief over Joh.ten Damme, Groningen, Martini. In map Broederkerk: 1/2'50 Archivaris gem.K. aan KV. Buitenkerk en Broederkerk: 1683 Mr Johan Morlet. In Buitenk: Cmb -> Sesq dc, beide "orgelen overtinnen". Begin invent. 25/11'98.

Kampen, Kerkelijk Centrum Open Hof, Lelystraat 49 (Flevowijk). 7/9'71 14/9'71

17/9'71 25/10'71 28/10'71 3/11'71 z.d. 22/11'72 27/9'72 7/3'73 16/3'73

Bouwcommissie Kerkbouw Flevowijk aan H.Eé. Verzoek om advies bij aanschaf nw orgel uitgaande van streefbedrag. vV aan Eé. Offerte voor P8 (F) Qd16 O4 Mxt11/3'4st Dlc8 Brstw Ged8 F4 P2 Q11/3 (evt Sq) Ped Qd16 (tr) 2 koppels C-f''' C-f' of 1 kl o met P8 (F) Qd16 Hp8 O4 F4 O2 Mxt11/3'4-6st T8 Ped Qd16 tr Eé aan Bwcomm Advies: 2 kl o met Sq Vdg aan Eé. Offerte voor zelfde 2 kl disp met Sq Eé aan Bwcomm Adv. 2 kl o met 2 reserves (wegens fin. grens) VdG was duurder dan vV. Blank ongeveer gelijk. Uit ervaring: Fl veel duurder. (Eé) aan vV. Opdracht vlgs offerte met Sq. vV. Ontwerptekening orgel et disp als voren. vV aan BwComm. Offerte voor 2de ped.koppel en beitsen kas in bruine kleur. (Uit latere corresp. blijkt, dat hiertoe opdracht is gegeven. Uitn. ingebruikneming Open Hof op 27/9'72. Bouwcomm aan meerdere geadresseerden. Uitn. ingebr.n. orgel op 15/3'73. Eé aan Bwc. Geen eindrapport maar gelukwens met prachtige orgel.

Gl. inv. 2/12'98.

Kamperland, Hervormde Kerk. Oude orgel. • 12/10'53 z.d. 30/12'53 Nieuwe orgel. 25/3'54 23/9'54 10/11'54 25/11'54 29/11'54 17/1'55 10/3'55 • 23/5'56 26/6'56 27/6'56 7/7'56 30/10'56 13/5'59 16/9'59

Aantekeningen, disp. P8 Ged8 Gmb8 VxC8 O4 F4 O2 Mxt, loze B16 membraanladen, gebreken. P.Kramer, org. aan (Eé). Disp. als boven, ook nog "Super" en Dekker, Goes, enigsz. omgebouwd 1939 door Eversdijk. Problemen met onvoldoende windmach, hangers en ontbr. B16. Kr aan (OC?). Onderzoek gevr.in opdr. KV. OC aan KV. Rapport en advies. Over slechte kwaliteit en door Eversdijk slecht verricht werk. Advies: Verkopen en aanschaf nw o. vV aan KV. Offerte voor I. P8 Rf8 F4 O2 Mxt4-6st II. Hp8 P4 Vlf2 Sch2st Kh of Schalm 8. Ped B16 P8 (tr) C-f''' 3 kopp. vL aan KV. Idem, zelfde disp. (overeenkomstig aanvraag) vV aan KV. Idem. OC aan KV. Commentaar op offertes. vV is duurder maar ook een klasse beter. P8 zelfst. is 't beste. KV aan OC. Waar kunnen we o's van vL zien? Eé en Hü stellen zich voor in febr. o's te gaan zien. vL. Aanv. offerte: Op Hw O4 ipv O2, Gebruik kas voorm. o., bespeling zijkant, prijs binnenwerk oude orgel. Corresp. waruit blijkt, dat vL opdracht kreeg. vL aan KV. Offerte voor (toch) nieuwe kas. Uit vlgd schrijven: noodzakelijk, oude was aangetast door houtmijt. OC (Schoking) aan vL. Ernstige kritiek op pijpen voor Kamperland. vL aan OC. Zal lab.pijpen goed contrôleren, zal een nieuwe Dlc maken vlgs door Hü opgegeven mensuren. OC aan vL. In kas zitten vuren delen, de offerte vermeldt eiken of mahonie. OC aan KV. Onvoorwaardelijke goedkeuring instrument. OC aan vL. Opsomming kleine onvolkomen. OC aan KV. Accoord met offerte vL de- en remontage i.v.m. kerkrestauratie. Ook afdekken is mogelijk.

Gl.inv. 9/12'98. Hier is een briefje met gegevens over Jelsum. Ze aldaar

Kamperveen, Hervormde Kerk. 26/4'60 15/7'60

BRC aan OC. BS bij ontw.tekeningen kerk. K. niet aangepast aan kerkorde. OC aan KV. Reactie op tekeningen.

2 stukken,afk. uit map IJsselmuiden.

Kantens, Hervormde Kerk. 1948 24/3'54 1954 19/11'55 24/12'55

Corresp. over bezoek Eé en Leg. KV aan OC. XVII.o in deplorabele staat. Kerk en toren zullen binnenkort worden gerest., etc. Daarna corresp. over komst Eé en uitstel wegens werk in watersnoodgebieden. O. niet laten demonteren door Mulder te Uithuizen (harmonium-man), maar door Ruiter, die dit altijd in Groningen doet. Inventarisatie door ons tijdens demontage. OC aan KV. Bevestiging 1. machtiging opdr. aan R. demontage, 2. maken rapport en restauratiekosten bij handhaving dispositie 3. aanvr. offerte R. met evt. uitbesteding werk aan "grondpijpen" door Mulder. R. heeft inmiddels het o. gedemonteerd en onderzoek heeft pl.gevonden. Ook noodzakelijk kas te demonteren onder toezicht der arch., "aangezien de huidige toestand van dit meubel niet bestendigd kunnen blijven". Bij voorzichtig wegkrabben van

186

21/1'58 25/2'58 12/6'58 28/10'58 3/4'59 25/5'59 '59-'61 24/3'61 13/6'61 nov'61 30/3'62 19/6'62 30/6'61 13/9'62 29/10'62 6/11'62 31/1'64 febr'64 - jan'65 z.d.

verflagen kwamen enkele reg.namen te voorschijn. Belangrijk disp. voor grote ombouw in XIX vast te stellen. Er zijn geen arch.stukken. KV aan (OC). Willen andere orgm Gehoord van orgm's te Leer, etc. KV aan OC. (Na bezoek Eé en Ed) Afspraken: 1. rest.plan, 2. vrijbl. offerte vV, 3. opdr vV pijpen op aangewezen plaats leggen, 4. Spoed met alles. vV aan KV. Rekening: windl en pijpw uit gem.werkplaats opgehaald, in brandweergarage opgesteld en later weer opgeborgen. OC aan KV. Onderzoek door Ous en Ed ingesteld, etc. KV aan OC. Willen dat fr.p. worden herplaatst. OC aan KV. Reactie. Voor pl. en rest. fr.p. aparte subs.regeling nodig. Heen en weer geschrijf: alles duurt zo lang. A&B (Brunzema) aan OC. Kostenanschlag fr.p.(ook rugw) herstel en nw tinfoelie en bladgoud en opstellen. OC aan Kr(!). In overleg met Ous en Ed wenslijk gebleken, de rest. te doen uitvoeren door A&B, hierbij concept subsidieaanvraag. Alle mensuren oud pw zijn opgemeten. Corresp. over langdurige gang van zaken, ontvangbewijs nota vV. P.C.v't Hoofd, Kantens aan OC. Bericht subsidietoekenning werk fr.p. KV aan OC. Opdracht werk fr.p. onder voorbehoud goedkeuring subsidie door gemeente. OKW aan KV. Goedkeuring begroting en opdracht. OC aan A&B. Opdracht vlgs offerte 24/3'61 onder voorbehoud etc. KV aan OC. Definitieve opdracht (subsidie nu geregeld). OC aan A&B. Definitieve opdracht. A&B aan OC. Denken begin mrt'64 te beginnen. Correspondentie over de vraag wat te doen na loonkostenverhoging van A&B en over overname (begin'64) adv.schap door Eé. Aantekeningen over toestand orgel.

Glob.inv.10/12'97. Zie ook Bolt-archief

Kapel Avezaath, Hervormde Kerk. KV Kerk- en Kapel-Avezaath. 30/12'58 KV aan OC. Inlichtingen gevraagd over windaandrijving orgel in Kapel-Avezaath 24/1'59 OC aan KV. Hü zal contact opnemen. 9/5'59 OC aan KV. Advies. Windmachine te lawaaierig. Vervangen, bv. door dK. Orgel 1917 G.van Dam, P8 Cello8 Hp8 O4 F4 O2 Codc, windl in slechte staat, hevig rammelende toetsen, kernst. expr. Geen grote bedragen aan dit orgel besteden. Volledig geïnventariseerd 1/4'98.

Kappel, Klosterkirche. Na '57

H.Peter, Schweizerische Kunstführer. Over de kerk

1 stuk, inv. 25/6'98.

Kapelle-Biezelinge, Hervormde Kerk. 28/5'65 1/10'65

28/10'65 29/11'65 1/12'65 25/1'66 21/2'66 2/3'66 3/11'66 21/3'67 28/3'67 8/5'67 14/6'67 27/6'68

KV aan OC. In kader kerkrestaur. moet orgel verplaatst. Advies gevraagd. OC aan KV. VA. C.F.Witte Hw B16 P8 Vln8 Rf8 O4 F4 Q3 O2 Mxt3-4st Co5st T8bd Nev.w. P8 Hf8 V8 VxC8 Rf4 Salt4 Gh2 C-f''' aangehP C-d' trem vent mank. kernst. expr. Weinig doorspraak. Geen bezwaar tegen (op verzoek) verplaatsing meer naar torenwand en uitbr. met vrij ped. mits in de kas ruimte voor is ped.mechaniek en de ped.st in aparte kas komen. Demontage o. bij kerkrest. Beste i.v.m. heteluchtverw. ladesysteem moderniseren. Werk niet door Eversdijk laten doen (wat de organist voorstelt). Beste lijkt Blank hiervoor. Adv. Bolt, Erné of Talsma. KV aan OC. Besloten de- en remontage o door Blank, Eé als adviseur, daar hij dicht bij woont. F&R aan KV. Prijsopg. op verzoek Eé voor demonteren en gedeeltelijk opbouwen orgel. (Eé) aan KV. Advies binnenwerk door o.m. en kas door aannemer te laten demonteren, wat reparaties, aanbrengen sleepsysteem, pulpeten verv. door een strip, voorbereiding vrij ped met Sb 16 P8 O4 Fg16 (naar vergelijkbare Witteo's), motor evt. vervangen. Accoord met offerte F&R. Alles zou subsidiabel zijn. Eé aan KV. demontage en gedeeltelijke remontage (tijdelijk op een andere plaats in de kerk) naar behoren verricht. (Eé) aan KV. Accoord met offerte (die er niet is) betr. aanbr. windmachine. KV aan Eé. Volgens organist is nieuwe windm. nu niet nodig. KV aan F&R. Besloten: geen uitbr. met vrij p. (Eé) aan F&R. Opdracht nw windm. F&R aan KV. Bevestiging, dat is uitgevoerd: Poetsen frp en vergulden labia, vern. pulpeten, aanbr. windladesysteem. Eé aan KV. Werk goedgekeurd. Stof in orgel is buiten hun schuld daarin gekomen. (Eé) aan KV. Goedkeuring windmachine. OC aan KV. Goedkeuring werk. Kleine onvolkonmenheid nog weg te nemen.

Gl.inv. 9/12'98

Katwijk aan Zee, Hervormde Ichthuskerk en Hervormde Kapel. Verloop en van der Mey worden als architecten voor de Ichtuskerk genoemd. Tekeningen. z.d. Standaart. 2 tekeningen orgelopstelling. 3/6'65 Arch. Verloop en vd Mey. Suggestie orgelfront. Overige stukken (de eerste drie stukken betreffen een nieuw te bouwen kerk in "Overduin". Dat zal de Ichtuskerk zijn).

187

14/9'61 26/10'61 26/10'61 4/9'62

14/5'63 1/10'62 12/12'63

11/2'64 31/7'64 12/8'64 9/10'64 3/11'64 12/11'64 15/2'65

25/1'65 26/1'65 23/2'65 4/6'65 10/6'65 10/6'65 4/10'65 2/11'65

BRC aan OC. BS bij ontw.tek. arch. Verloop en van der Meynw k. KV niet aan kerkorde aangepast. OC aan BRC. Reactie. OC aan KV. Reactie op tekeningen Standaart aan KV. Bouwjaar orgel Kapel omtrent eeuwwisseling of eerder. Over slijtage, over voorstel plaatsing in nieuw te bouwen kerk, de kas blijft in de Kapel. Aanbod nieuw "electrisch" orgel (voor de Kapel) als eerder geplaatst in R.K.te Veenhuizen voor het ministerie van Justitie. “22 stemmen”, uitbreidbaar met T8 (uit latere stukken bljkt, dat een unit-orgel is bedoeld) Standaart aan KV. Offerte restauratie orgel voor de nieuwe Ichtuskerk (o.a. nieuw zinken of tinnen front) en nieuw orgel voor de kapel. KV aan Standaart. Accoord met nieuw (electr.) orgel Standaart (nu kantoor in Apeldoorn). Nieuwe prijsopgaaf orgel , nu met nieuwe "Sesqualter" 2 st en Woudf 2, gepaard gaande met verschuivingen en verplaatsingen van registers. Bestaande disp. I. B16 P8 Rf8 T8 O4 O2 Q3 Mxt4st Co5stdc II. P8dc Hp8 VxC8 VdG8 Dlc8 P4 Dwf4 II-!, I-II, Tremolo, 2 ped.k. geen ped.st. Te wijzigen in: II. P8 Rf8 T8 O4 Mxt4st Dwf4 Sxq2st O2 II. Hp8 Dlc8 VdG8 P4 F4 Q3 Wf2 nw ped B16 B8 P8 O4 (kennelijk unit) koppels als eest. KV aan St. Opdracht restaur. orgel Kapel. Standaart aan KV. Voorstel verplaatsbare speeltafel Ichtuskerk. KV aan St. Willen structuur orgel ongewijzigd laten. St. aan KV. Nieuwe voorstellen, waardoor de mech. tractuur behouden blijft. Over anti-wormbehandeling. KV aan OC. Toezicht gevraagd bij overpl. mech. o. kapel naar Ichtuskerk door St. die o in onderhoud heeft. (Eé) aan KV. Bereid toezicht uit te oefenen. (Eé) aan KV. Over plaats gehad hebbende bespreking met KV en Standaart over mechanisch orgel van de Kapel, welke nu naar de nieuwe Ichtuskerk gaat. Recapitulatie vroegere voorstellen Standaart. Nu is ook St. accoord met voorstel het Kapel-orgel op zijn plaats te laten en het voor de Kapel reeds aangekochte unit-orgel in de Ichtuskerk te plaatsen. St aan KV. Voor kapel bestemde orgel heeft geen eigen front. Gebruik wordt gemaakt van bestaande front. KV aan Eé. We hebben de afmetingen van het unit-orgel bij St. opgevraagd. KV aan Eé. Tinnen op zinken fr.p.? KV aan Eé. BS bij ontwerp Standaart. Arch. vonden het niet geslaagd. Oordeel gevraagd. KV aan Eé. BS bij schetsje der arch. Eé aan KV. Kritiek op tekening van St. KV aan Eé. Willen in Ichtuskerk een orgel, dat gebouw waardig is. Over pogingen het unit-orgel door St te doen terugnemen. (Eé) aan KV. Bevestiging afspraak bespreking.

Bijna voll. inv. 9/12'98. Later is ooit geopperd het orgel van de Kapel in de Pniëlkerk te plaatsern. Zie aldaar.

Katwijk aan Zee, Hervormde Pniëlkerk (Hoornsepolder). 7/3'67 27/4'67 27/4'67 3/5'67 12/5'67 1/7'67 6/7'67 15/7'67 1/8'67 11/11'67 27/1'69 31/10'69 17/1'70

KV aan Eé. Advies gevraagd voor nieuw mech.o. en verzoek offertes aan te vragen bij geschikte "fabrikanten". (Eé) aan KV. Positieve reactie. Eé aan Fl, dK, Lfl, vV. Off.aanvr. voor Hw P8 Rf8 O4 Splf4 O2 Mxt4,6st T8 Rw P4 Hp8 Rf4 Gh2 Sq2st Sch4st Dlc8 Ped Sb16 P8 Fg16 O4, evt reserves of ipv Rw een Brstw met wat andere disp. Lfl aan Eé. Offerte. Fl. aan Eé. Offerte. vV aan KV. Offerte. dK aan Eé. Offerte. Eé aan KV. Reactie op offertes. Bespreking en bezoek o's voorgesteld. KV aan Eé. Willen ook offerte van vd Linden. vdLinde & Co aan KV. Offertes voor o met Rw of Brstw en bijlagen met disp.'s en prijzen o's te L Luth. (restaur.'65, adv. Blankenstein), Dordrecht Chr.Geref ('66, adv Asma), Uithoorn Herv. "Hoeksteen" ('66, geen adv), Broek op L.dijk, Geref. ('67, geen adv). Oegstgeest Wijkcentrum ('67, adv. Blankenstein), op eerste na alle nieuw. KV aan Eé. Nog geen beslissing over te besteden bedrag. Zijn pijpen en andere onderdelen van o. in Kapel geschikt voor plaatsing in nieuw orgel? Ook sprake van van Lfl geleend orgel. Lfl aan Eé. Prijs kas voor 2 kl orgel, met voorl. alleen Hw met 8 st, waaronder B16 voor Ped. (Eé) aan KV. Ontraden gebruik te maken van orgel Kapel, niet subsidiabel, verder over aanbod Lfl P8 Rf8 O4 F4 O2 Mxt T8 Ped B16. Bij levering hiervan vraagt Lfl geen vergoeding voor het nood-orgel.

Gl.inv. bijna voll. 9/12'98

Kattendijke, Hervormde Kerk. 18/2'60 3/3'60 9/3'60 11/3'60 18/3'60

SO aan Chr.J.Straub (KV). Opmerkingen over slechte plaats orgel bij rooster heteluchtverwarming. Over aanbiedingen van a. Reil, b. Fonteyn-Gaal, c. Verweys. b en c aanbevolen, (we durven geen mech., orgel te adviseren) Versch aan KV. BS bij veranderde tekening orgelruimte. Versch aan KV. Over omdraaien van het orgel. SO aan KV. Over plaatsing orgel. Klavier achter opzij of voor. Twijfel over voorstel Versch 3/3, accoord met die van 8/3. Commissie van Toezicht naar ons verwijzen. F.Moll te Vlissingen (voorz PCT en KV-commissie) aan OC. Nog niet gelukt KV te K over te halen OC in te schakelen voor orgel in gerestaurerd monumentaal kerkgebouwtje. Vraag: Is SO capabel? Zorg op korte termijn voor een tegenadvies.

188

30/3'60

OC aan Moll. Reactie. 1. Bij RK kerken werken wij met Versch, maar uitsluitend met mech. o's. 2. Toepassing electr. orgels afkeurenswaardig, zeker als het unit is. 3. Feit dat SO unit-orgels adviseert en electr. o's beter vindt in nabijheid van verwarmingsinlaat en unit-o's adviseert impliceert dat zij niet competent zijn ...

Inv. 2/12'98 (compleet op één stuk na)

Kern, Alfred. Advertentie van Kern, ergens uit gescheurd. Kerkdriel, Hervormde Kerk. 23/10'52 12/9'53

OC aan KV. Waarom men Pels niet kan aanbevelen. 1. Ingesteld op RK eredienst, welke totaal anders is. Er werken ook geen prot. orhelmakers in RK kerken. 2, Resultaat: Wierden Herv. en Bandoeng. Progr. ingebr.n. kerk en orgel Pels, ingespeeld door adviseur D.Jzn Zwart. I. P8 Hp8 O4 Spf4 Kw3 O2 Mxt3-5st T8, II V8 Rf8 P4 F4 N3 Wf2 Sq2st Ped Sb16 O8 Kb4 3 kopp trem

Doorgekeken 9/12'98

Kerkwerve, Hervormde Kerk. 53'-'55 17/12'55 22/12'55 • 6/2'58 17/3'58 10/9'60

Correspondentie. Pogingen KV bij NRF bijdrage te krijgen voor aanschaf klein orgel ter vervanging van door waterschade onbruikbaar geraakt 2 kl. harmonium. OC aan BRC. Vernomen dat KV te K. orgel heeft gekocht van Vreeken, Bodegraven voor veel hoger bedrag dan de waarde van het harmonium. Derhalve verzoek NRF betr. subsidie negatief te adviseren. OC aan BRC. Zelfde schrijven maar nu met een gematigder slot. OC intern. Bezoek Hü aan rampgebied. Unit-o Vreeken van affreuze kwaliteit. OC aan vB. Uiteenzetting voorgeschiedenis. Voorstel alsnog bedrag ter beschikking te stellen voor deugdelijk orgel 5 à 6 st. OC intern. KV stelt meer prijs op nieuw dak (dat NRF ook niet betaalt) dan op orgel. vB zal dus niet gunstig adviseren. CRM (vB) aan OC. Vervanging o. door nieuw staat niet in causaal verband met de ramp, dus geen verdere subsidie.

Gl.inv. 9/12'98.

Kerkwijk, Hervormde Kerk (KV Kerkwijk-Delwijnen). Mensuren en grafieken daarvan en samenst. Mixtuur (voorstel): C 1 1/3 1 2/3 c 2 1 1/3 1 c' 2 2/3 2 1 1/3 1 c'' 4 2 2/3 2 2 1 1/3 c''' 4 4 2 2/3 2 2 Overige. 5/11'53 OC aan Eé. Mededeling, dat KV om advies heeft gevraagd wegens kerkrestauratie. Wie moet dit behandelen? • Klad aantekeningen. J.F.Kruse Leeuwarden, ca 1900 C-f''', C-d' P8 Petit B 8 VdG8 O4 Fld'am4 Q3 O2 Sxq2st ipv Tromp (Smit) geen motor, Fl klinken redelijk heksgroeven, klav. zijkant. 2/12'53 OC (v.Lochem) aan KV. Rapport en advies. Orgel in goede staat, beetje lek in windlade, geen windmachine. Advies: orgel uit kerk verwijderen, bij herbouw lade nazien, Sq door Mxt vervangen., motor aanbrengen. Uitbr. met vrij ped. wenselijk maar hiervoor geen ruimte in kas en om andere redenen buiten de kas onmogelijk. v.Leeuwen kan dit het beste doen. 1/2'54 OC aan KV. Zonder overleg dK opdracht gegeven. 22/4'54 KV aan OC. Restaur.politiek belangrijk gewijzigd door mon.z. Orgel moet op andere plaats. 31/5'54 Na verslag Eé en Hü: bezwaar tegen a. ombouw orgel op voorgestelde wijze, b. de plaats in het koor. Zullen met rijksarch. contact opnemen. z.d. KV aan OC. Bestaande orgel kan niet zonder meer herplaatst worden. Voorstel architect: aankoop orgel, dat tijdelijk in gebruik is in Cunerakerk te Rhenen. KV zal verm. kiezen voor verbouwing bestaande orgel. 2/6'56 KV aan OC. Reactie op offerte vV. Onzekerheid financiering, idem over wat met oude orgel moet gebeuren. 4/5'56 OC aan KV. Rapport en advies. Door architect (Verheus) geplande plaats juist toereikend voor klein orgel: Hp8 P8(gr.o. van Hp) O4 O2 F4 Mxt4-6st, beste te leveren door vV. 16/5'56 vV aan KV. Offerte voor Pr (C-E van Hp) Hp8 O4 Gedf Gh2 Mxt4-6st met of zonder aangehP. 22/11'56 OC aan vV. Over prijsverhogingen Serooskerk, Kerkwijk, Stellendam. 7/12'56 vV aan KV. Nieuwe offerte, 8/3'57 KV aan OC. Over niet toekennen subsidie orgel in kader kerkrestauratie. Oude onderdelen gebruiken? o. opgeslagen bij dK. 5/9'57 KV aan OC. Om haast gevraagd. 18/9'57 OC aan KV. Na bezoek aan enige orgels conclusie: geen bezwaar bespreking met dK.30/10'57. 30/10'57 dK aan KV. Offerte voor o. deels uit materiaal vorige, evt. nw kas. P8 (af F, nw) Hp8 O4 F4 O2 Mxt11/3'4,5,6st, 4 oude st. (de onderstreepte) nieuwe kernen, mens.verloop te wijzigen. Klav. in achterwand. okt'60 Rijksdienst Mon.z. tekening orgel. z.d. dK tekeningen orgel z.d. Anon. aan Eé. Kladtekenig van plattegrond enige details van de kerk. 27/11'57 OC aan KV. Accoord met offerte. 5/1'59 OKW aan OC. Aanvullingen op plan gevraagd. In principe bereid tot subsidie. 22/4'61 dK aan KV. Nieuwe offerte, aangepast aan wensen mon.z. Zelfde disp. als 230/10'574/7'61 OC aan KV. In gr. trekken accoord met tekening mon.z.

189

4/7'61 19/7'61 15/12'61 22/2'62 5/3'63 7/9'63 27/10'66

OC aan KV. In gr. trekken accoord met tekening mon.z. dK aan OC. Definitieve offerte Gebr. v.Doorn, Zeist aan Mon.z. Offerte kas. dK aan OC. Weer nieuwe offerte op verzoek Eé. Verder vooral over Waalwijk (in orde behalve punt g. Risico dat lofwerk beschadigt) en over betaling van een termijn Gr.k. Nijmegen. OC aan dK. Opdracht. dK aan Eé. BS bij mensuren, hierin verwerkt in Mxt voorgestelde veranderingen en gebruik oude binnenpijpen van P8 OC aan KV. Keuringsrapport. Na veel proefnemingen problemen windvoorziening opgelost. Verantwoord geheel ontstaan, ondanks gebruik registers van Kruse, etc.

Inventarisatie 10/9 en 9/12'98. Op 22/9'99 aangevuld met wat in een andere map zat met titel "Kerkwijk-Delwijnen". Zie ook Ammerstol: 20/3'63 en Kampen, Bovenkerk 22/10'65.

Kesteren, Hervormde Kerk. z.d.

klad-aantekenineg, waaruit blijkt dat in Kesteren een Leichel-orgel was. en dat er een pneum. pedaaltransm. was (B16), verder als 31/12'49. z.d. (bijgeschreven) 15/10'49. Offerte M.K.Koppejan reparatie (in abominabel Nederlands). 31/12'49 Anon. (uit latere corr. 15/4'52 blijkt, dat het Fl was) aan Ir J.B.Baron van Asbeck, Utrecht. Kostenraming herstel oude orgel. Nieuwe mech.laden, nw walsb., nw pijpw met gebr. enig oud p., nw balg, nw materiaal voor opleggen windladen, herstel en gedeeltelijke vern. kas, montage, intonatie. 31/12'49 Anon. (Fl) aan vA. Rapport inzake nog aanwezige delen orgel, opgeslagen bij Koppejan. Veenendaal. Hw. P8 B16 Hp8 Gmb8 O4 Q3 O2 Mxt3st T8, Bvw. Sal8 Lieflged8 Aeo8 Rf4 (Ped)B16 (nieuwere lade) Slechte kwaliteit laden. Oorl.schade, vocht, klavier niet meer aanw. (Het was wel een mech.o.). Gr.p. vuren en zink. Disp. voor een nieuw orgel. 20 st. Hw, Rw, Ped. 3/10'51 vV aan KV. Offerte 20 st. Hw Rw, Ped. 10/10'51 vV aan OC. Prijs als alleen voorl. Hw (met aangeh.P wordt gebouwd. 11/10'51 Anon. (moet Fl zijn) Offerte. 15/10'51 OC aan KV. Reactie op off's vV en Fl. Gezien de prijs. Adv. Fl voor bouw of gedeeltelijke bouw orgel. 15/4'52 OC aan KV. Over bewaarloon voor Jongejan (bedoeld Koppejan). 18/4'52 OC aan KV. Aanvulling op vorige. 7/7'53 OC aan KV. Excuus voor vertraging. Accoorrd met bespreking met v.Asbeck over tekening. 12/3'54 Laatst aanw. brieven. Gl.inv. 22/9'99

Kiedrich (Rheingau), Pfarrkirche. Orgel voor 1500. Foto. Kirchheim/Teck, Kreuzkirche. 1957 Rensch-orgel. Foto. Klaaswaal, Hervormde Kerk. 29/11'48 10/12'48 8/5'51 19/4 19/11'54

H.Spanjaard, Amsterdam aan KV. Prijsopgave voor een nieuw pneum. of elctr. o met membraanladen en een opgave met kegelladen, 2 kl. en unit-pedaal vL. Prijsopgave voor sleepl.orgel, reg.tr. evt. pneum. Gebruik oude orgel: Blaasbalg, canc.raam windlade. Gunstig eindoordeel door vL geleverd o. Alsnog volgende verbeteringen: a. Metalen front ipv zinken, b. ped.tr. mech. ipv electr. zonder verhoging aanneemsom. J.K.Steenhove, organist aan OC. Orgel houdt slecht stemming. OC aan KV. "De klank van het instrument heeft zich, nu de metaalspannningen in het nieuwe pijpwerk geleidelijk minder worden in gunstige zin ontwikkeld". Advies in welk jaargetijde stemming 't beste kan plaats hebben. Ook advies i.v.m. ontregeling der mechaniek.

Gl.inv. 22/9'99

Klarenbeek, Hervormde Kerk. 26/5'55

21/6'55 2/7'55 7/2'56

OC aan KV. Rapport en advies inzake op proef geplaatst orgel, afkomstig uit het watersnoodgebied. Destijds advies gegeven, dat herstel (schade door zout water) in geen verhouding stond tot de waarde van het instrument opgebouwd uit zinken en vuren materiaal. Intonatie en dispositie typisch voorbeeld vervalperiode. Negatief advies betr. aanschaf ervan. Ous aan? Verslag. Orgel door Koch opgesteld. Beschrijving van de (arbeidsintensieve) bewerkingen die de delen van het o. zouden moeten ondergaan. OC aan PCT. Uiteenzetting gang van zaken. OC aan KV. Vernomen: tot fondsvorming overgegaan. ... spreken de wens uit ...

Voll.inv. (4 stukken) 22/9'99.

Klazinaveen, Hervormde kerk. 20/6'61 15/8'61 15/8'61

BRC aan OC. BS bij ontwerptekeningen (niet aanw.) arch. Knijtijzer nieuwe kerk. OC aan PCT. BS bij afschriften betr. Klazinaveen en Nieuwlande. OC aan KV. Reactie op ontwerp. Ruimte geschikt, mits juiste materialen worden toegepast en roosters der verwarming niet in nabijheid orgel komen.

Voll. inv. 23/9'99

190

Klazinaveen-Noord, Hervormde Evangelisatie "Immanuel". 22/11'49 11/1'50 17/3'50 21/3'50 4/5'50

3/11'50 11/4'51 23/4'51

J.J. Saraber, predikant aan OC. Gevraagd (na slechte ervaringen met Spiering, aan wie beschadigde pijpen waren toegezonden) schatting der schade. OC aan KV. Zullen rapport Spiering beoordelen, nadat hij het - als beloofd - klaar heeft. Spiering OC (Haveman) en BS aan Eé. Welke 9 pijpen beschadigd zijn (bij een beschieting), 3 ervan te herstellen, overige vervangen. O in slechte staat, mechanisch, schijnt overgeplaatst te zijn uit Ee bij Dokkum. OC aan Sp. Stuk voldoet niet aan de eisen van een oorlogsschaderapport. OC aan Bestuur Herv.Evangelisatie te K.. Schade is gering, scherfgaten in kas en enige pijpen die in reparatie zijn. Orgel 1795 A.v.Gruizen1. Het is in slechte, maar oorspronkelijke staat. Restauratie dringend geboden. Omdat de gemeente daar geen geld voor heeft: Voorstel het te verkopen aan een kerk in Zeeland, die een historisch orgel zoekt en voor het geld een nieuw orgel aan te schaffen. KV Herv.gem. Burgh aan OC. Besluit aankoop orgel. OC aan Spiering. Verzoeke de pijpen naar vV op te sturen OC aan Evang. te K. Spiering zal de pijpen naar vV sturen na betaling.

Zie verder onder Burgh Inv. 22 en 23 / 9 '99

Stukken over een nieuw orgel. 20/11'50 vV aan KV. Prijsopgave voor P8 (af g) Hp8 O4 O2 Sch3-4st zonder pedaal (wordt althans niet genoemd) 1952 Correspondentie over overschrijden der leveringstermijn. Ergens een aantekening: De Rijp Strumphler 1802 vrij goede staat, 17 st aangeh.p. 17/7'52 OC aan Evang, te K. Eindoordeel. Nieuwe sleepl.constructie. Boven bestek P8 bas doorgeboord op Hp8. Bij één pijp sluit het pijprooster niet goed. Bij eerstvolgende stemming in orde maken. 23/6'53 Evang. te K aan De Algemene Synodale Commissie dr Ned.Herv.K. Boze brief over uitblijven afrekeningen.. Hierna wat verontschuldigingen OC. 1/10'54 Evang. te K aan OC. Oude orgel bracht meer op dan het nieuwe kostte. Waar is het verschil gebleven? Wij kunnen rekeningen niet betalen. daarna Nog wat reacties, waarmee de zaak schijnt te zijn opgelost. (5/7'55) Hü aan (OC?). Verslag nazorgbezoek vV orgel te K. op 5/7'55. O. in uitstekende staat. Orgel door kapot venster aan wind blootgesteld. Heb zelf stof uit enige kernspleten verwijderd. Globaal (maar uitvoerig) geïnv. 23/9'99

Kloetinge, Hervormde kerk. 5/2 1890 24/9'11 21/10'11 30/10'11 z.d.

1/11'11 20/2'12 16/8'12 22/8'12 6/9'12 13/11'12 20/11'12 23/11'12 22/9'13 z.d. 21/10'13 20/10'14 z.d.

z.d. 9/12'69

J.J.v.d.Bijlaard, Dordrecht aan? Verzoek tekening Balg toe te zenden. J.Kooiman, Goes, organist aan KV. Wat aan orgel moet gebeuren. (conclusie na onderzoek 25/9'11 (!)): werk aan windladen. Drie nieuwe stemmen op Bvw, "daar er in de thans op dat klavier aanwezige registers weinig geluid van eenige betekenis zit": Vlp8 VdG8 VxC8. Verder vervanging Trompet. Dekker. Opgave voor de restauratie van het pijporgel ..., ongeveer als vorige. Hij schrijft: VdG c-f''', VxC f-f''', Qd8 Cf''' of Vp8 c-f'''. KV aan vdB. Verzoeke opgave werk en kosten nodig voor herstel orgel. v.d.B. Wat aan orgel moet gebeuren: werk aan windladen, walsramen, regeerwerk, blaasbalgen, klavieren, schoonmaak, frontpijpen (stemslitsen vernieuwen), nieuwe Trompet ter vervanging van oude onbruikbare. 3 nieuwe stemmen in Bovenwerk: P8 (42 pijpen), VdG8 (42 p.). VxC8 (37 p.). Orgel in onderhoud bij mij sinds 1879. Heeft in die tijd nooit geweigerd. Dekker. Extra prijs als Trompet wordt vernieuwd. vdB aan KV. Heb orgel 33 jaar in onderhoud en mijn voorganger ruim 30 jaar. Destijds blaasbalgen, klavieren en pedaal vernieuwd. Ken het oude systeem door en door in tegenstelling tot jongere orgelmakers. Vernomen orgelmaker uit de buurt .... vdB aan KV. Kostenopgaaf verplaatsing orgel naar nieuw gebouwde tribune Dekker. Idem. KV aan Dekker. Opdracht restauratie en verplaatsing. Kooiman aan KV. Verzoek vrij pedaal met Subbas, Cello, Fluitbas. KV aan Kooiman. Verzoek vrij pedaal afgewezen. Kooiman aan KV. Reactie. Had het verwacht. "Dat ik echter toch mijn voorstel deed kwam daardoor dat ik liever niet zag, dat U soms door een ander op deze zaak zou worden gewezen." Kooiman aan?. Eindoordeel restauratie door Dekker. 4 nieuwe registers: Tr, VxC, VdG en Qdn. Anon. (handschrift vd B). in 2-voud alleen titelblad: "Opgaaf van kosten van een vrij Pedaal met Subbas, Cello, Fluitbas." KV aan Dekker. Opdracht stemming en en 12 maandelijkse stemmingen van het tongwerk. KV aan Dekker. Opdracht tot wederopzegging jaarlijkse en maandelijkse stemmingen. Anoniem. Overzicht Orgelrestauratie 1930 door Dekker (en iets uit bovenstaande 1910/11): 11/2'30 schrijft W,Kool over slechte toestand orgel, windladen, pijpwerk,. Moeten stemringen aangebracht. Flag 1 v totaal verteerd, voorstel: Hiervoor Viuoolo 4 v. Toestand klavieren, pulpeten, etc. Voorstel doe het orgel weg!. Nakijken, 19/2'30 Dekker accepteert restauratie, 22/2 vergadering KV over aanbr. pneum. vrij pedaal. In dezelfde maand besluit daartoe. (Eé) Kladaantekeningen. Zie rapport hierna. Bovendien: Sal 4v oud metaal, bespoten met Albronslaag. Bvw Opf3 24 ged, rest con.Sal 4 oud, bespoten.Hp8 oud 12 hout. Front scheef gezakt, ped. scheef aangelegd. OC aan KV. VA, o. 1787 Hess Hw B16 P8 Hp8 O4 Rf4 Viola4 Q3 O2 Mxtgeh T8geh Ovw Qfd8 Viola8 VxC8 Hp8 Sal4 Opf4 Qf3 Ped Sb16 2 kopp Trem Vent C-f''' C-d'. Windl lek vooral van Hw, Disp gewijzigd, vooral die van Bvw, mag.b. met slechte omkisting.

191

12/1'70 18/1'70 14/3'70 10/4'70 15/7'70

Zeker niet orig. Hw V4 en T8, Mxtsam.st lijkt gewijzigd. Rf 4 (wel oud) lijkt op plaats Sq. Pijpw Bvw vrijwel geheel uit later tijd. Overige techn. toestand. Kerkrestauratie is mooie aanleiding rest. o. herstel disp. evt aanbr. vrij ped. afh. van in toekomst beschikbare ruimte en toestemming mon.z. Adv. Bolt, Eé of T. KV aan OC. Verzoeke ons in contact mer Eé te brengen. Iz.Ruissen, Wemeldinge aan Eé. Fotocopiëen van stukken uit kerkarch. gemaakt. Stuur ze hierbij. Ruissen aan Eé. Oorspr. (?) Dispositie o te K. OnderClavier P8 (eng.tin) B16 Hp8 O4 P2 Flajolet 1 Mxt3-4stgeh T8geh BovenClavier Hp8 Gh4 O2 Qf3 Sxq3st Carillon Vh8 Trem en Ventiel gemaakt door H.H.Hess Gouda. KV aan Eé. Advies gevraagd inzake aanschaf 2de orgel. Eé aan KV. Reactie op plan orgel voorlopig in de kerk te laten staan. Aankoop oud koororgel: KV Beek (L) wil orgel voorlopig toch behouden.

gl.inv. 23/9'99 1. In een ander stuk staat 1794, ook onder Burgh aldus.

Kloosterhaar, Hervormde kerk. 13/12'51 2/7'52 20/6'55

21/9'55

OC aan KV. Reactie op verzioek om advies in zake uitbreiding Dekker-orgel. Over Dekker-orgels in 't algemeen. Eé zal de zaak ter plaatse opnemen. OC aan KV. Advies. Orgel slecht van kwaliteit, dispositie, slecht geplaatst en te klein. Uitbreiding orgel ontraden. Transit Frieborgh Harmoniumfabriek en Onderdelen aan HervK te K.Kostenopgaaf voor naar voren plaatsen orgel, herintonatie van 5 reg. impregneren houtwerk, etc. 2de opgaaf. Uitbreiding, zoadt 2 kll o ontstaat met disp. I (C-f''') P8 Hf8 Gmb8 O4 Wf2 II. (C=-f''' met extra octaaf) Ged8 Ital.pr4 N22/3 Nh2 Trn13/5 en 11/3 of Mxt 3fach11/3Tremolo Ped (C-d') Sb16 Ob8, 3 vaste C, 3 notrm k en Sub en Super II-I, Cresc. Pijpw I uit oude orgel, Ii alle nieuw, Ped. niet genoemd. OC aan KV. Door Eé en Hü opnieuw onderzoek ingesteld. Blijven bij vorige advies: Nieuw orgel vooraan op galerij, waardoor zitplaatsen verdwijnen.

gl.inv. 23/9'99.

Klosterneuburg, Stiftskirche. 1636-42 Johann Georg Freundt. • Artikel NCRV-gids. • foto klaviatuur.

Klundert, Gereformeerde Kerk. 7/12'54 7/12'54 15/1'55 15/1'55 4/2'55 27/10'58 12/11'58 20/1'59 28/1'59

G.O.V. (Houtman) aan GrfK. te K. Orgel v.P.Dam, mech, naar schatting plm 60 j oud. Sb 16 pneum. latere toevoeging. Man P8 B16 V8(gr.oct van Hp) Hp8 O4 Qd8 O2Rf4 Co4st (c) T8bd Trem. Afsl Ped Sb16 Ped.k (Trede) C-g''', C-d'. Wat hersteld moet worden. Afschrift vorige. GrfK (aan OC). Dank voor rapport (waar is dat?). Bijgaand begroting Houtman Afschrift vorige. OC aan Kr. Reactie. Onze werkwijze is anders als die van de GOV. OC aan Deputaten Geref. synode. Kerk maar kort in water gestaan. Schade aan orgel klein. Kerk is zeer voldoende in schade tegemoetgekomen. OC aan GrfK. Deputaten Ger sayn verzochten ons onderzoek in te stellen. Schade toch groter gebleken. Hü zal onderzoek instellen. OC aan vBerkel. Opsomming van de schade die gevolg is van de ramp. (Oxydatie etc, toestand lade, schimmel en loslaten toetsbeleg. Daarnaast bleek: Orgel bij restauratie gebouw verplaatst en uitgebreid met Mxt op onoordeelkundige wijze. Orgel te zwak voor dit gebouw. Beste is bouw van een geheel nieuw orgel. van Berkel aan (OC). Te betreuren dat vroeger advies niet is opgevolgd. Dan was resultaat beter dan nu na werkzaamheden Bergmeyer te Woerden, waarvoor ook nog enige subsidie was verkregen. Nu geen bijdrage meer.

voll. inv. 21/10 '99

Klundert, Hervormde Kerk. 1/11'49 OC aan A.P.Smits, arch. te Aardenhout. Hen zal contact opnemen i.v.m. bouw nieuwe kerk. 17/8'50 OC aan Smits. Hoeveel oorlogsschadevergoeding bedraagt. 28/5'51 Smits aan OC. vL wilde pas een dvcies geven, als hij de opdracht kreeg. Gevr, advies omtrent systeen, afmetingen, etc. Na aantal verzoeken om antwoord van Smits: 13/6'52 OC aan KV. Wat meest ideale orgel hier is. met kostenraming. 8/9'53 OC aan KV. vL bouwt nu o voor koepelkerk te Willemstad. Voorstel dit t.z.t. te bekijken. 16/1'58 BRC aan (OC). Kerk te Kl in oorlog verwoest. Nog geen orgel toen de watersnood kwam. Fl geeft op wat orgel nu kost en gekost zou hebbem in '56. Het verschi; wil KV nu aan Rampenfonds vragen. 24/4'58 BRC aan (OC). BS bij offerte Fl. (Waar is die?) 4/9'58 OC aan BRC. Door loonsverhogingen prijs ca 25% meer geworden. Een deel zou als gevolg van levetrtijd van 2 jaar ook zijn doorberekend. (Orgel onlangs opgeleverd) 13/1'59 vB aan (OC). Aanvullende bijdrage toegekend. gl. inv. (bijna volledig) 21/10 '99

København, algemeen. Folder Orgelweek 28/5 - 1/6'56.

192

København, Grundvigskirke 1966

Programma van 2 concerten met afbeelding (grote) orgel.

1 stuk, inv. 25/6'98.

København, Gustafs Kirken. Foto orgel 1947. København, Frihavnskirken. Marcussen 1958. Foto. København, Frederiks of Marmor-Kirke. Foto. Koch, B. & Zn. Afk. uit map Apeldoorn Zuid. 24/11'53 OC aan Koch. Welke orgels de laatste tijd gemaakt of gerestaureerd? 13/3'56 OC aan Koch. Idem. 24/3'56 OC aan Koch. Dank voor reactie, verdere voorstellen. In map Assen Herv. Grote Kerk: 5/7'64 . Koch aan KV. Over zijn laatste orgels.

Köln, Dom, Marien-orgel, gerestaureerd, door Seiffert 1963. Dispositie. Kolderveen, Hervormde Kerk. 1/10/58 26/1'59 22/4'59 30/4'59 20/5'59 21/11'59 2/1'60 29/9'60 26/10'60 13/7'61 29/7'61 17/8'61 14/12'61 31/10'61 8/11'(61) 14/12'61

KV aan OC. Beekamp te Hoogeveen restaureert momenteel het o. Volgens Vierdag gaat het niet de goede kant uit. Advies gevraagd. KV an L.H.Beekamp te Hoogeveen. Voorwaarden, waaronder B. aanneemsom kan terugbetalen. Vdg aan OC. Offerte heropbouw en aanvulling o. Bestaande disp.: B16 (24 p vuren) P8 Hp8 (12 vuren) Gmb8 F4 O4 O2 Vrije plaats vh T8. Gmb 8 heeft 44 p, overige 56. Nieuwe lade, wellenraam, abstr., kanaal, windmach.,verandering klavier. OC (Eé) aan KV. Accoord met offerte. OC aan Vdg. Opdracht namens KV. Vdg aan OC. Extra prijs voor toevoeging Mxt 1 1/3' 4 st H.M.(?) Beugeling-Brinkman, Nijeveen (die het o. bespeelt) aan Eé. Aantal ongerechtigheden aan nog niet opgeleverd orgel. Kan B16 niet als voorheen worden verdeeld in bas/dc? OC aan KV. Eindoordeel over werk Vdg, dat bestond uit herbouw van o. waarvan alleen ongeordend pijpwerk, klavier en blaasbalg over waren en uitbr. met Mxt. Slechte Gmb nog niet geplaatst, hiervoor komt binnen enkele maanden een betere beschikbaar. Vochtigh.gehalte der kerk is te groot. KV aan (OC). Organiste heeft nog aanmerkingen. Reactie. Hieruit blijkt, dat de Trompet vroeger wel aanwezig was, maar door de Hoogeveense orgelreparateur vernield. Vdg heeft zijn werk goed gedaan. Bovendien is er garantie. KV aan (OC). Opsomming van door organiste genoemde stem- en intonatiegebreken. OC aan Vdg. Opsomming van hetzelfde. OC aan KV. Nu in de kerk krachtstroom aanwezig is: Advies windmachine te vervangen. Beschikbaar die van de doopsgezinde Kerk te Groningen. OC aan Vdg. Wij waren tevreden met herstel orgel, minder met details. Geen bezwaar tegen aanbrengen verwarmingselement. Etc. Vdg aan OC. 1. Zwaar lopen reg. mech gevolg van te hoge vochtigheidstoestand. 2. Over nieuwe 3-fasenmotor, 3. strook vilt onder de toetsen, 4. Overige werk wordt met stemming verholpen. Vdg aan OC. Kostenopgaaf voor nieuwe motorkas en terugname regelapparaat.

Gl. inv. (vrij voll.) 21/10 '99

Kolham, Hervormde Kerk. z.d. 18/3'59

18/4'59 23/4'59

30/5'59 19/6'59 11/6'60

Doeve aan? Afgescheurd 2de deel brief (aan Eé?) "Tweede geval", Kolham. Gemeente straatarm, orgel Vermeulen slecht maaksel, vervuild etc. Zaakje voor Vdg? Iemand namens Reil aan Weleerw. Heer. OC weet van prijzen. Reil werkt niet met adviseurs, die door ons worden betaald. Het adviesbureu Organum in Ferwerd is wel serieus te nemen. Voorstel: VxC -> Mxt 11/3' 2-3 st, rest. pijpw, vooral de houten p. anti wormbehandeling, schoonmaak, invoeren walsraam en ped. Tractuur afregelen, Tremulant maken, herintonatie. Vdg aan OC. Offerte: stofvrij maken, anti-wormbehandeling, lekken dichten, invoeren, intoneren, stemmen. OC (Eé) aan KV. Rapport mech. sleepl. Vermeulen Woerden. C- ?? C-d' aangeh P8 V8 VxC8 Hp8 O4 Q3 F4 O2. Vervuiling, doorspraak, frp met Al.brons, linnen dak, lekkage. Geen grondige restauratie, alleen wat werk om het speelbaar te houden. Accoord met offerte Vdg. Niet met die van Reil (te hoog en kwaliteit van deze firma onaanvaardbaar). OC (v.Lochem) aan Vdg. Opdracht namens KV. OC (Doeve) aan Vdg. Idem (!). OC aan KV. Eindoordeel in gunstige zin.

Inv. 21/10 '99

193

Kollum, Hervormde Kerk. 7/11'61 13/11'61 2/2'62

20/3'62 28/8'62 14/9'62 17/10'62 okt'62 z.d.

febr'64

10/3'64 2/2'66 z.d. 6/7'66 4/2'67 31/10'67 10/12'67 11/12'67 16/2'68 (29/4'68 13/6'68 9/1'69 18/10'69 10/12'69 13/2'70 z.d. 24/2'71 23/4'71 23/4'71 6/5'71

1

.

OC aan KV. Vernomen restaur. Kerkgebouw, etc. KV aan OC. Plannen rest. kerkgeb. juist, ook orgel. vL onderhoudt het o. Bemiddeling OC gevraagd. OC aan KV. Rapport. 1841 v.Dam 1 , Hw P8 B16 Hp8 O4 Q3 Fld'am4 SO2 Mxt3-4st T8bd Afsl (verwijderd) Onderpos. Fldx8b/d VdG8 (1939) P4 Rf4 Wf2 Dlc8 Trem C-f''' C-g Ped Sb16 (tr orig. p.) Klkopp Pedk. Beschrijving huidige staat.Achterwand pos. verwijderd voor uitspraak Sb. Pijpw. grdls orig. Opzetst. 1939. Adv. bij restaur. kerk o. tijdelijk verwijderen, daarna restaur. Gmb vernieuwen en gr.oct. comb. met Fld., Mech. tr voor 16' maken. OC aan KV. O. komt voor op mon.lijst. Er moet een hist. rapport komen en subs.aanvr. op grond van een offerte van vL. Arch. J.J.M.Vegter, Leeuwarden aan OC. Rest. begint sept a.s. Verzoek o. uit k te doen verwijderen. vL aan OC. Offerte demontage, individualiseren (?) en opslaan orgel. OC aan vL. Opdracht demontage en opmetingen. Aan KV. Mededeling opdracht vlgs met Ed gemaakte afspraken. vL. Opmeting orgel (grote tekening), disp., enige mensuren. verm. vL. Pijpmensuren van B16 (16 hout) P8 Hp8 O4 Fld'am4 Q3 (af c' op.) SupO2 Mxt3-4st T8 Pos. VdG8 (12 znk) Fldoux8 (12 hout en dan 12 ged) P4 Rf4 Wf2 Dlc8 Ped Sb 16 (tr. pneum. kegell.) Mixt C 1 1/3 1 2/3 c' 2 1 1/3 1 2/3 c'' 2 1 1/3 1 1/3 1 Rapport inzake het orgel te Kollum. 1841 Willem v.Gruisen te Huizum-Schrans (opvolger van zijn vader Albert vG). O's van hun van goede kwaliteit. Orgel op orgeltribune van voormalig orgel, wel toen balustrade vernieuwd. 1884 Plan v.Dam, dat waarsch. niet geheel ten uitvoer is gebracht. 1939 Herstel vL: opzetstukken, VdGdc vervangen door slechte nieuwe, waarvan bas op kegellade kwam, Idem ped.transm. Disp. als boven. Beschrijving huidige toestand. Speeltafel aan Zuidzijde. Drie spaanbalgen, één aangesloten op windmachine. Panelen onderkas als boven.. Mixt anders dan bij vL: C 1 1/3 1 2/3 c 2 1 1/3 1 c' 4 2 2/3 2 1 1/3 c'' 4 2 2/3 2 2/3 2 Restaur.voorstel. Verende sleepconstr., div. herstel, alle spaanb. aansluiten, nieuwe VdG, voor zover in kl en gr. oct niet te plaatsen conb. met Fl. Nieuwe panelen onderkas. Bijlagen. Weergave historische stukken.o.a. contract 1840. en opgave v.Dam 1884. OC aan KV. BS bij rapport. Nu blijkt Eé als deskundige op te treden. CRM aan KV. Subs.toekenning kerk. (Eé). Concept subs.aanvraag. (Eé) aan KV. Bij benoeming Ed als assistent Rijksadv. (die rapport heeft geschreven) is verdere behandeling aan mij overgedragen. Voorstel bespreking. vL aan KV. Offerte restauratie en herplaatsing. (Eé) aan vL. Na contrôle met Ed: Orgelonderdelen onjuist opgesteld, schade. Daar vL nu (na samengaan met Pels geen grip meer heeft op de zaak, voorstel B&T orge;l vakkundig in hun werkplaats te laten opstellen. (Eé) aan B&T. Opdracht herstel frontpijpen, aan KV. Mededelingen. B&T aan Eé. Reactie op opdracht. Laklaag van frontpijpen moet verwijderd. B&T aan KV. Offerte restauratie. Zie Hellum) (Eé) aan KV. Verzoeke alsnog hist.rapport naar CRM op te sturen en snel een principe-opdracht aan B&T te verstrekken, om verlenging levertijd tegen te gaan. CRM aan KV. Subsidietoekenning onder zekere voorwaarden. (Eé) aan KV. Aanmaning tot spoed btr. definitieve opdracht. KV op verzegeld papier aan Eé. Volmacht aan Ged. staten en B&W gem. Kollumerland. Subs.aanvraag. (E´) aan KV. Mededelingen. Aan B&T. Opdracht ? aan ? Te verrichten werkzaamheden aan windvoorziening, windladen (Heissler onder de stokken), Klaviatuur, speelmechaniek, registratiemechaniek, pijpwerk (VdG: reconstr?, stemrollen handhaven?, toonhoogte bestaande?), kas. Voorts "Bijlage C": Kostenraming (waar hoort dit bij?) Eé aan KV. 1. Geen transm. B16 mogelijk. 2. Oosrp. geen Trem. Dus verwijderen pneum. trem. 3. Eerst proef met 3 bestaande balgen, waarsch. herbouw verdwenen 4de balg niet nodig. Verder enige zakelijke punten. OC aan B&T. Ous vindt aanbr, 4de balg niet noodzakelijk. 2. Ous voorstander aanbrengen en reconstr. oude kanalen, echter zo, dat eventueel 4de balg kan worden aangesloten. 3. Over afrekening. OC aan KV. Na overl. Eé contrôlebezoeken gedaan. O.a. over 4de balg (die Eé wilde) en schade door verwarming. 1 B&T aan OC. BS bij mens.lijst en voorstel VdG8 dc.

Dit is niet de bovengenoemde lijst. Die is nog (gezien het handschrift) van vL.

194

16/6'71 19/10'71 1/12'71

12/1'72 17/1'72 5/8'..

OC aan KV. Over inschakeling J.G.Eé, geassociëerd met M.A.Vente. (Eé) aan ds J.Breeuwsma te K. Ben verhinderd 9 dec. inspeling te verrichten. Voorstel 25 /11, 2/12 of 16/12 Progr. ingebruikn. op 1/12. Foto orgel, disp.: Man P8 B16 Hp8 O4 Q3 Fld'am4 SO2 Mxt3-4st T8b/d Onderpos. P4 Fldoux 8 b/d VdG8 Rf4 Wf2 Dlc8 C-f''', aangehP C-g,, Afsl. Man, Afsl. Pos, Klavierkoppel, Pedaalkoppel, WIndlosser. Alleen VdG is nieuw OC aan KV. Verslag eindkeuring. ..."grote zorgvuldigheid en piëteit"... Geheel in oorspr. staat op 4de balg na. (Eé) aan KV. Idem. Klank buitengewoon voor orgel uit die periode. Lof voor nieuwe VdH. (Eé "uitgelicht" voor bespeling in AVRO-serie "Neêrlands orgelpracht van de laatste jaren".

Inv 21/10 en 10/12 '99 1. Dit is onjuist zie rapport febr.64

Kongens, Lyngby Kirke. Vouwblad met afbeelding en dispositie Frobenius 1960, waarop gehreven brief van F. aan Eé met dank voor gede rapport over Filips-orgel. 1 stuk, inv. 25/6'98.

Kootwijk, Hervormde Kerk. z.d. 3/8'53

(OC) an KV. Verslag onderzoek aan door Schoutens aangeboden orgel. I. P4 (znk) O4 (gebr.p.) Mxt2-3st (nw.p.) Rf8 (ged.nw) II. Gmb(12p znk) Fl8 (gebr) F4(idem) Nh2(idem) Kl.kopp. C-f''' aangehp C-d, pneum. Negatief adv. betr. aanschaf hiervan. OC aan KV. In welk stadium bevindt de zaak zich?

2 stukken inv. 29/2'00

Kortenhoef, Hervormde Kerk. 29/7'58 9/8'58 19/6'59

Bouw en Rest.comm. aan (OC). Over hetgeen zij aan de KV hebben geschreven: Kerk is monument. Zij moeten van plannen (aanleg verwarming) op de hoogte zijn, ook met OC contact op te nemen. OC aan KV. Waarschuwing. OC aan BRC (ter LInden). Geen antwoord op vorige ontvangen.

Inv. 29/2'00

Korterwaag, Hervormde Kerk. 7/3'57 15/3'57 27/4'57 27/5'57 18/9'57 4/11'57 15/11'57

KV aan OC. Overwegen aanschaf o. Adv.gevr. OC aan KV. Gebr. Reactie OC aan KV. Rapport en advies. Thans harmonium, van goede kwaliteit en makkelijk te herstellen kleine gebreken. Beter: aanschaf "pijporgel". KV aan (OC). Besloten rep. harm. Door wie? OC aan KV. Door M.Ruiter. KV aan OC. Ruiter doet dit werk niet meer. OC aan KV. Excuus. Dan Ganzevoort, Leeuwarden.

voll. of bijna voll.inv. 29/2'00

Kortgene, Kerk onbekend. 25,26/1'56

OC kennelijk stuk voor intern gebruik naar aanleiding bezoek watersnoodgebieden. "Toestand stabiel. Frontpijpen thans afgeschuurd. Veel deuken in pijpen. Deze echter zeer dunwandig. Weer veel houtworm aanwezig"

1 stuk Inv. 29/2'00

Kortgene, Gereformeerde Gemeente. 30/5'59 22/10'59 15/2'60 5/3'60 8/4'60

6/6'60 13/7'61 14/2'62 16/2'62 20/2'62 16/5'62

Min.Maatsch.werk (vB) aan (OC). Aan kerk alleen kleine vergoeding toegekend voor aanschaf harmonium. Verzoek onderzoek OC aan vB. Harmonium in '54 2de hands aangeschaft. 2 klav., vrij veel registers. Inmiddels hoge kosten. Nog geen grondig onderzoek (geen demontage). Toch al duidelijk, dat het aan vervanging toe is. Is te zwak voor de kerk. Advies om Rampenf. te adviseren tot ter beschikking stellen bedrag voor aanschaf o. 6 à 7 st van Vdg. KV aan (OC). Onderzoek gevraagd, zonder inmenging van de organist en de o.m. v.Leeuwen OC aan KV. Reactie OC aan KV. Rapport en advies. O. gedeeltelijk mech. Zwelw en ped. pneum. Hw. P8 B16 Hp8 O4 Q22/3 Rf4 O2 Co4st T8b/d Zw Vp8 Aeo8 VxC8 B8 Fldolce4 N22/3 Wf2 BH8 Ped Sb16 Ged16 Gedb8 C-f''' C-d' Kopp Hw-Ped Vlgs mededeling front 1937/38 vern: Kas bestaat alleen uit façadezijwanden. Zw erachter. Slechte toestand lade, etc. Karakterloze intonatie. Adv. Alleen kleine reparaties. Fondvorming voor nieuw orgel. v.d.Linde aan KV. Prijsopg. reataur. gebr. werkz.h. Nw membr. pneum.deel. Demontage lade en restaureren en aanpassen voor bijplaatsen Mxt. Evt. Uitbr op II met P4 en T 1 3/5 op extra lade. KV aan vdL. Opdracht met alle bovengen. uitbreidingen. PCT aan OC. Advies over voorgaande gevraagd. OC aan PCT. Wenden ons tot KV om inzage te kr. in de offerte. Aan KV. Inzage offerte gevraagd. KV aan OV. BS bij afschr.offerte OC aan PCT. Wij kennen werk van vdL uit tijd dat hij bij een andere o.m. werkte. Kennen zijn huidige werk niet. Dringen aan op verbetering windtoevoer (geen wind uit toren). Bezwaar tegen uitbr. van Man II

Voll. Inv. 29/2'00

195

Koudekerke, Hervormde Kerk. 18/12'16 8/2'50 20/2'50 27/3'50 16/3'51 21/3'51 6/5'51 18/8'51

3/10'51 12/11'51 30/6'52 z.d. 3/12'53 18/12'53 9/1'54 mei'54 z.d. 22/9'55 28/2'56

Dekker aan A.Roose te K. Kostrenopgaaf voor koppeling en voor nieuwe VdG c-f''', op plaats VdG en VxC ipv Spf3 KV aan OC. Advies gevraagd. OC aan KV. Reactie. KV aan OC. Eerst overleg obver restaur. gebouw. Onderhoud heeft L.Eversdijk te Goes. Er is geen oorlogsschade. KV aan OC. Na bezoek 2 leden der OC. Wij verwachten rapport. OC aan KV. Eerst nog een bezoek door Hen. KV aan OC. Orgel na bezoek 2 leden der OC. geheel onbruikbaar geworden. Verzoek om spoed bij maken rapport. OC aan KV. Rapport en advies (in tweevoud en met concept met verschillende aantekeningen). Geen archiefmateriaal. Orgel XVIId / XVIIIa, oorspr. 10 à 11 st. Fraaie kas, echter veranderd. Lade oud. Pijpwerk gr.deels XVIIId. Naamplaatje Van Sprang, Vlissingen. Mogelijk toen volgende veranderingen: Uitbreiding kas, omkering lade en tractuur, disp. wijziging, bijbouw 8 vt registers, nw klav en ped. Achter metalen reg.plaatjes oude reg.namen: Hp8 P4 Spf3 F4 O2 Q11/3 Mxt Sxq Co3st Cmb onleesb (tongw 8). Huidige disp: P8 P4 Viola 8 Hp8 Spq3 F4 Mxt3st O2 Co3st T8b/d. Op gebrekkige wijze Cs bijgeplaatst. Beschrijving lade (transm. later voor GrOct VdG). Bij omkering volgorde gewijzigd), regeerwerk, pijpwerk (geschonden door ondeskundig stemmen, pijpw. van v.Sprang van mindere kwaliteit, te grote pijpen (uitbouw boven orgel)), windvoorz., kas. Restaur.voorstel. vV aan KV. Offerte. KV aan vV. Opdracht onder voorwaarde, dat orgel binnen 4 weken voorlopig bruikbaar wordt gemaakt. OC aan KV. Voorstel wijziging: Gh2 ipv Sq, Spf3 vervalt. (Volgt dispositie, toch met Sq) Klad voor keuringsrapport OC aan KV. Voorlopige reactie op brief 21/11. OC aan KV. Voor subsidie achteraf is historisch rapport nodig. Op grond waarvan denkt U dat o op mon.l staat? KV aan OC. Uit brief BRC 3/4'52: Hierin: orgelkast met wapen (en andere zaken uit kerkinterieur) op mon.l. Concept (notariële acte, dat KV en vV de eerder genoemde overeenkomst hebben gesloten met de later genoemde wijziging (kanttekening: "Klopt niet: orgel heeft wel Sexq"). Dat geld is overgedragen, dat nazorg ... (onleesbaar) Aantekening: Vlgs Ds v.Dijl o. afkomstig uit Wolfaertsdijk voor ruim 100 jaar. OC aan KV Wolfaartsdijk. Vraag of vorige uit archiefstukken is te bevestigen. (Vraag later herhaald: geen antwoord ontvangen). OC aan KV. Geen antwoord uit W. Daarmee zaak afgedaan.

gl.inv. 21/12'99.

Koudum, Hervormde Kerk. •

Liturgisch Instituut (stencil, naar ik meen me te herinneren, ondertekening Klaas Bolt). Uitnodiging tot een bespreking over akoestiek in kerken. • Aantekeningen van financ. aard. • Aantekeningen over het orgel. Bevat het belangrijkste wat ook in het rapport van aug'60 staat. Ook: • Lijst met inscripties en mensuren van Co, B16, Rf4 Hp8. Tn, Q3, P8. 9/1'59 KV aan OC. Over schrijven van Faas en Bron van 23/10'58 en schrijven van Vente. Men is geschrokken van de ƒ 887. die F&B opgaven voor herstel, vooral omdat Vente had geschreven, dat het een goed onderhouden orgel is en dat hij niet weet of het op de mon.l. staat. Advies gevraagd. 10/1'59 OC aan KV. Reactie. Komt onderzoek Ed. aug.'60 OC (Ed5). Rapport, betreffende het orgel in de Ned. Herv. Kerk te Koudum. 1858 Van Dam & Zonen te Leeuwarden met gebruik van oud pijpwerk, waarsch. uit vorige orgel, 17de eeuws, naar zich laat aanzien, mogelijk van Arnold en Tobias Baders aan pijpwerk te zien. 1859 gekeurd. Na de bouw geen belangrijke reparaties geweest, alleen windmachne geplaatst. P8 vD, C-f' in front B 16 11/2 octaaf hout van vD, rest oud Hp 8 1 oct hout vD, rest oud O4 vD Rf 4 gr.oct. gedeeltelijk vD, rest oud. Kladje Erné: af g oud, af ds'' open Co 3-4 st dc, 51/3 4 31/5, overwegend oud. Kladje Erné: af gs'' open PQ 3 gedeeltelijk oud, rest vD SO 2 vD Ttn 1-2 st C 13/5, c 2 13/5 , oud. Kladje Erné: 1 koor oud in bas. T8 dc/bas vD, bas beleerd, worm in lindehouten koppen. Kladje Erné: Vent Trem Afsl Muet. Co: af gs'' open Beschrijving welke reg. veel kernsteken hebben. Klank vooral van de oude registers nog vrij redelijk. Advies: prijsopgave vragen aan B&T. 12/8'60 OC aan KV over machtiging aanvraag prijsopgave. 17/8'60 KV aan OC. Is bijplaatsing 2de man. mogelijk? 25/8'60 OC aan KV. o. nog niet op mon.lijst. Dit gebeurt automatisch, als subidie wordt toegekend. Kiezen voor 1. Restauratie in historische zin met redelijke kans op subsidie. 2. Restauratie met uitbreiding, geen subsidie, Na enige correspondentie: 7/9'60 OC (gevolmachtigd) aan B&T. Aanvraag offerte voor 2 mogelijkheden. 26/9'60 B&T 2 prijsopgaven.

196

5/7'62 23/3'63 30/11'65

KV neemt geen maatregelen tot. restauratie. B&T aan KV. Nota voor restaur.plan. KV aan OC. Nu financiën rond. 1. Weer opname toestand? 2. Weer B&T? 3. Vragt OC subsidie aan? Geen 2de klavier. 9/12'65 OC aan KV. Reactie: 1. ja, 2. ja, 3. Eerst adviseur kiezen: Bolt, Erné of Talsma. .. Corresp. over keuze Erné, die niet direct kan beginnen wegens auto-ongeval. 7/1'67 B&T aan KV. Prijsopgave. Nadat voorbereidingen door allerlei oorzaken waren uitgesteld: 12/8'70 B&T. Nieuwe offerte. .. Eé. Concept subsidieaanvraag. 20/4'71 KV aan B&T. Principeopdracht. 31/3'71 CRM. Voorlopig geen subsidie. 23/7'71 KV. Accoord met verdere behandeling door J.G.Erné (en M.A.Vente, zoals uit een volgende brief blijkt) 15/9'72 Eé (jr) aan KV. Advies: doorzetten met voorfinanciering. 11/10'72 OC aan KV. Van Rijksadviseur bericht ontvangen: a. hij heeft geadviseerd (aan CRM) subsidie in uitzicht te stellen. b. De Rijksdienst kent mon. waarde toe aan het o., maar kan nog geen subs.toekenning regelen. • Verslag bespreking in Koudum. Bezwaar van veel gem.leden tegen de kostbare restauratie van het orgel. Voostel voorlopig alleen restauratie van laden en mechanieken. 27/11'74 B&T. Offerte restauratie kas en lade, nieuwe windmachine, antihoutwormbehandeling 3/1'75 KV aan CRM. Nieuwe subsidieaanvraag 6/5'75 CRM. Negatieve reactie. Wel toestemming uitvoering werk. 24/7'75 KV aan B&T. Definitieve opdracht. 22/12'77 B&T aan? Nadere afspraken en afwijking t.o.v. de offerte 23/12'77 Bij demontage zijn niet te voorziene zaken aan het licht gekomen. Extra kosten. 20/10'78 M. de Witte (KV) aan Erné, Ingebruikneming zal zijn op 28 nov. Advies gevraagd over "aankleding" van deze bijeenkomst 8/11'78 Eé aan KV. Reactie hij wil improviseren en werk spelen van Pool, Ruppe, v.Nieuwenhuijzen. • Programma voor 28/11'78 conform voorstel Eé. 21/3'79 OC? Rapport Eindkeuring in positieve zin. Wat ontregeling door vorst. Advies in dergelijke gevallen direct de orgelmaker te raadplegen. Globaal geïnventariseerd 10/9'01, maar niet ingevoerd. Met aantekening daarover teruggelegd. Is er toch nog achteraf subsidie toegekend?

Afk. uit dossier Hellum (ca 31/10'67): z.d. (Eé) Concept subs.aanvraag orgel vDam 1858 met gebruik van oud pijpwerk, dat vlgs rapport Ed (thans Rijksadv) grote waarde heeft. De adviseur Eé is accoord met offerte B&T. Bijgaand rapport van 7/1'67. Geïnv. 26/11'97.

Krabbendijke, Hervormde Kerk. 3/8'63 10/8'63 21/8'63 10/9'63 5/11'62

KV aan OC. Gordijnen in kerk weggehaald. Achteraf betwijfelen we af dat niet ongunstig is geweest in de nabijheid van het orgel. Advies gevraagd. OC aan KV. Eé en Hü komen vaak in Zeeland. Wie wilt U? KV aan OC. Wij kennen ze niet. Ziet U maar. OC. Hü komt 21/8. Advies middelste ruiten achter orgel van gordijnen voorzien. Instr. 1914 Van Dam, mech. kegellade, pneum. registratuur HW B16 P8 Hp8 O4 Rf4 Q3 (later aangebracht) O2 Mxt2-3st Co4stdc T8 Bovw Sal8 VdG8 Fldolce8 Flharm4 N22/3 (later aangebr.) Fugara2 Trem. C-f''', C-d' (aangeh), sterk gekeepte kerns, expr., houtworm, opm. over dit orgeltype (o.a. ladesyst). Orgel wordt ondeskundig gestemd. Desgewenst zullen we advies daarover geven.

Voll. inv. 10/9'01. Niet ingevoerd

Kraggenburg, Hervormde Kerk. 17/11'50 5/2'51 3/4'53 10/4'53 9/6 '54 13/7'59

BRC aan OC over tekeningen nieuwe kerk. Ze willen zich tijdelijk behelpen met een ped.harmonium. Is de ruimte voldoende voor een orgel later? OC aan Van Ravensteyn, architect. Eé zal contact mt U opnemen. KV "De Noordoostpolder" (met rood potlood bijgeschreven: Kraggenburg) aan Eé. Besloten het aangeboden vV-orgel te kopen. OC aan vV. BS bij koopcontract. OC aan KV. NOP. Keuringsrapport in positieve zin "De Commissie wil er in het bijzonder aandacht op vestigen, hoe dit kleine orgeltje zo prachtig werd geïntoneerd door de orgelbouwer``'. KV NOP aan Eé. Slchte klachten in Kraggenburg: hangers. Wilt u vV verzoeken bij zijn komst contact op e nemen met de organiste?

Volledig geïnventariseerd 10/9'01. 25/2'03 schreef ik: Keur.apport 9/6'54 ipv '53

Krefeld, meerdere orgels. Programma orgelweek aldaar in 1960, meerdere o's. Hierin afbeelding o.Friedenskirche.

197

Krewerd, Hervormde Kerk. z.d.

Kladje met dispositie

Ingevoerd 12/11'97. Het orgel is onder Bolt door De Graaf gerestaureerd. Zie Bolt-archief.

Krimpen aan de IJssel, Kerk onbekend. 23/1'56 12/4'56 12/5'56 17/5'56 17/5'56 25/5'56 12/6'56 15/6'56 16/1'57 10/5'58

Gijs Kusters Sliedrecht aan KV. Aanbod "electrisch kerkorgel" Wim Koen, organist aan zijn KV. Welk electr. orgel hij het liefst wil. OC aan KV. Voorstel: Wij onderzoeken het Arel-orgel KV aan G.Kusters. Orgel eerst laten onderzoeken door de OC. KV aan OC. BS bij afschrift vorige. OC aan KV. Hü zal onderzoek doen. KV aan OC. Advies gevr. voor reparatie orgel. OC. Reactie KV aan OC. 2 leden OC hebben onderzoek ingesteld. Nog geen rapport daarover ontvangen, ook niet over het Kusters aanbod. OV aan KV. Rapport en advies orgel J.Proper, Kampen. HW B16 P8 Hp8 O4 Fl4 Q3 O2 Co4st T8b/d. Nevenw. Sal8 Doesfl8 VdG8 Splf4 VxC (geen pijpw aanw). Luik ter regulatie geluid nevenklavier. Slechte toestand lade, uitgesleten mechanieken, pijpw. dunwandig, kernst., expressions, de Trompetbekers hebben geen angers en hangen scheef. P8 ingezakt, veel vuil, orgel scheef gezakt, worm. Advies. Fondsvorming voor nieuw orgel.

Volledig geïnventariseerd 10/9'01.

Kristianstad, Sverige, Trefoldighedskirken. Vouwblad orgel Frobenius 1961 in oude kas en dispositie. 1 stuk, inv. 25/6'98.

Krohn Troels, Orgelmaker te Frederiks. Boekje met disposities en afbeelding van zijn orgels. 1 stuk, inv. 25/6'98.

Krommenie, Hervormde Kerk. 6/1 '62 1/3'62 7/5'62 7/5'62

4/1'64 10/1'64

Herv gem aan OC. Plan kerkrestauratie. Orgel in niet beste staat uit plm 1850. Vernomen orgel Assendelft te koop. Overnamen daarvan overwogen OC aan KV. Bezoek Hü aangekondigd OC aan PCT informatie OC aan KV . Verslag onderzoek Hü: naamplaatje .A.M.T. van Ingen te Haarlem Hw. B16(alleen gr.oct) Princ8 Viola8 (af c) Rf8 (gedeeld op c) P4 F4 Q3 O2 Mxt3,4st T8bd Cremona8 (pijpw niet aanw) Nevw B16 P8 VdG8 Hp8 Silicionaal4 Hb8 Aeo8 (tongw) Ped Grondbas16 orgel in koor kerk, kas zeer diep: windladen dwars op front sleepl.reg.tr. mech., toetstr. pneum. (door vL zo gemaakt uit ouder instrument? Ander orgel overwegen. Advies niet inkisten, kerk uit, want orgel komt op andere plaats. Plaatsing grote orgel Assendelft onmogelijk KV aan OC besloten orgel te verkopen (niet als orgel maar als materiaal). Flentrop suggereert aanschaf orgel als in de Paaskerk te Zaandam. OC aan KV. Reactie

voll. inv.16/3'04. Uiteindelijk kwam hier het Bätz-orgel uit de Doopsgz k. te Zaandam (vO)

Kropswolde, (Gr), Hervormde Kerk. 7/7'51

OC aan KV. Harmonium gekocht tegen ons advies.Wat de consequenties zijn.

voll. inv.16/3'04 (één stuk)

.

Kruiningen, Hervormde Kerk. • 11/6'59

Stukken over bouw nw orgel door vV. Keuringsrapport

doorgekeken 16/3'04

Kruisland ,Hervormde Kerk 6/5'59 •

OC aan KV. Onderzoek of het aan U ten verkoop aangeboden orgel geschikt is. 1909 Standaart mech. P8 Hp8 O4 Fldlc4 Q3dc O2 T13/5 Gmb8. Niet aanbevolen wegens afmetingen. Daarna nog wat correspondentie, o.a. over electronicum. Ook over pogingen een historisch orgel te bemachtigen.

Inv 16/3’04

Kubaard, Herormde Kerk. (in correspondentie soms Cubaard genoemd) 15/11'55 PCT aan (OC). Bericht ontv. over plan el.o. Aan KV meegedeeld, het aan de OC te hebben doorgegeven. 15/11'55 Ver KV'n Friesland aan (OC). Advies gevr. i.v.m. aanbr. electr. windv. 30/11'55 OC aan KV Kubaard. Reactie. Bezoek Eé of Hü.

198

•

Aantekeningen. P8 B16 H8 O4 V8 O2 C3 T8 ged Ae4 Fld'am4 Fld8ged Sal8 Klv en pedk Hardorff 1856. Wat over toestand orgel. 10/12'55 OC aan KV. Rapport. Advies B&T in te schakelen voor aanbr. ventilator en wat reparaties. 22/12'55 OC aan B&T>offerteaanvr. 3/1 ('56) ? aan OC. Prijsopgave vent. aanbr en herstel schepbalgen 3/5'56 (Na wat heen en weer geschrijf) OC aan B&T opdr. 2/10'56 OC aan B&T. Windmach. niet in geluiddempende kist geplaatst. Verzoeke het te verbeteren. 3/11'56 B&T aan (OC). Inmiddels db.wandige kist geplaatst. 15/2'57 OC aan KV. B&T nu aan alle verplichtingen voldaan. Daarna nog correspond. over verz.waarde. Globaal geïnvent. 4/3'98.

Kuinre, kerk niet genoemd. 4/2'70

OC aan Eé. Over Kuinre. Op achterzijde klad voor Mixt.samenstelling. Van welk orgel?

Aangetroffen in map Linschoten. De mxt.samenst lijkt veel op die van Linschoten, maar is niet exact gelijk aan die door Bl opgegeven. Daarom in map Kuine gedeponeerd.

Kuinre Hervormde Kerk. 28/12'57 26/6'62 • 17/9'69

OC aan KV rapport en advies orgel. waarsch. Scheuer Hw P8 B16 Hp8 O4 Gh4 Q3 P2 T8 Nevm Fldc8 Gmb8 P4 Fld'am4 Wf2 F1 C-f''' C-d' Opsomming gebreken. B&T aan OC. prijsopg. zelfde disp met toev. 2 afsluiters Ventiel Calcant (loos) Koppeling. Opschrift Gebr. Scheuer Zwolle 1856 Stukken over restauratie OC aan KV. restauratie door B&T voltooid. Interessante uitspraak: Zowel door het mechanische gedeelte als door de klankgeving is een getrouw beeld herkregen van de intimiteit, welke ten tijde van de bouw in het orgel is gelegd en mede door zijn speciale struktuur kan het een specimen van historische orgelbouw worden genoemd.

doorgegeken.16 en 19 / 3 '04

Laag-Elten, Deutsche Evangelische Kiche. z.d.

datum ?

aantekeningen: P4 Sal8 Brd8 Fld4 O2 C-f''' opmerkingen over toestand (uit andere map: "Elten") OC aan deutsche Ev. Kirche te Laag Elten. Hebben orgel onderzocht . Over de toestand van het orgel. Anti-houtw.behandeling zeer noodzakelijk. Advies prijsopgave vV aanvragen, die in Lobith bezig is.

globale inv.16/3'04

Lahm / Itzgrund, Schloßkirche. Lahm Itzgrund Schoßkirche z.d.

•

•

W. Krummbach. concertprogramma Disp.Herbstorgel 1732 voor Joh. Lorenz Bach (neef en leerl. van J.S.) gebouwd en "original erhalten". Hw Qt16 Prinz8 VdG8 Getact8 Quinta6 Octav4 Fldouce4 N3 O2 Mxt4f T8 Obw Quinta Thöne 8 Gh8 Praestanda 4 Fltraversiere 4 Wf2 Sq 2f Cy 3f Vh8 Cstern Ped (Brüstung) Vlnbaß16 Prinz8 O4 Mxt5f Posbaß16 T8 Rückwand Sb offen 16 Q grosse 12 Getact 8 Posb 32 Eén koppel Obw an Hw C-c''' C-d' Foto

Voll. inv.16/3'04

Lahm Itzgrund, Schloßkirche z.d.

•

W. Krummbach. concerprogramma Foto en disp.Herbstorgel 1732 voor Joh. Lorenz Bach (neef en leerl. van J.S.) gebouwd, "original erhalten". Hw Qt16 Prinz8 VdG8 Getact8 Quinta6 Octav4 Fldouce4 N3 O2 Mxt4f T8 Obw Quinta Thöne 8 Gh8 Praestanda 4 Fltraversiere 4 Wf2 Sq 2f Cy 3f Vh8 Cstern Ped (Brüstung) Vlnbaß16 Prinz8 O4 Mxt5f Posbaß16 T8 Rückwand Sb offen 16 Q grosse 12 Getact 8 Posb 32 Eén koppel Obw an Hw C-c''' C-d'

Voll. inv.16/3'04

Landskrone. 1954

Niels Friis, Landskrone-orglet et minde fra Orgelgotikken i Danmark.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Langerak bezuiden de Lek, Hervormde Kerk. 22/10'60 25/10'60

Kr (ds Balke) Herv.gem. aan OC. Vlot Oud-Alblas stemde ons orgel, heeft zich nu teruggetrokken. Kan Kamphuis te Schiedam dit overnemen? OC aan Ds Balke. Zullen dit intern besreken.

voll. inv.25/2'03 en 16/3'04

.

Langezwaag, Hervormde Kerk 199

•

Eerst wilde men orgel Paukuskerk te Den Haag overnemen, toen kwam een positief van B&T ter sprake, er is een aanbod van Reil. Tenslotte wilde mn een "Dereux-orgel". Reactie daarop

doorgekeken 25/2'03 en 16/3'04

Langweer, Hervormde Kerk • 27/6'40 13/9'49 17/4'49 30/9'49 11/ 8 '50 • • 30/9'54 ? 16/11'56 23/11'56 1/2'56 26/3'57 26/3'57 29/5'57 26/10'57 29/5'57 8/1'58 8/1'58 20/2'58 2/5'58 mei '58 16/7'59

26/10'59 10/8'60

kladje met dispositie etc. H.J.Keur aan ? "Restauratieplannen": gebruikelijk herstel, herstel windlade (o.a. uitneembare ventielen), voorstel uitbreiding met vrij ped. met Sb 16 met 3 koppels en vervanging op I Cello door Qdn 4, op II Aeo door Cmb 3 st. Ds.P.Dijkstra te L. aan (BRC?) Orgel van hist.waarde moet hersteld, o.m. evt. met subsidie BRC aan D. Verwijzing naar OC. OC aan KV. Van BRC vernomen ... Zullen van advies dienen. OC aan KV. Rapport: 1784 Van Dam. Ernstige gebreken: bijspraak, vervuiling, koperen delen geoxydeerd, disp.wijz. plaats gevonden, tinpest in frontp. Voorstel herstel van dit alles (o.a. verv. frontp.) en subs.aanvraag. Ook kladje voor deze brief. Daarna wat heen en weer geschrijf. OC aan KV. Nogmaals over subs,aanvraag. Dijkstra aan OC. Kans op subsidie. Verzoek goed rapport op te stellen. OC aan KV. Advies na nieuw onderzoek: Wat dient te geschieden met het orgel: windladerestaur, herstel en schoonmaak pijpwerk, herstel oorspr. dispositie: Hw Mxt. aanvullen, Aeo -> Sq, Cello -> Nas, herstel mechaniek, vervanging door houtworm aangetaste delen, algemene schoonmaak, rammelvrij maken van de kaspanelen. OC aan B&T. Dringend verzoek snel vervaardigen offerte, i.v.m. gem.subsidie. B&T aan OC. Offerte restauratie. Hierin de disp (komt overeen met rapport 16/7'59): Herstelwerk en herstel disp. als in voorstel OC., aanbr. el.windv, vervanging door worm aangetaste delen, Herv.Gem aan (OC). Geldlening nodig voor aanvulling (lage) subs.gelden, waarvoor men voorlopig tertugdeinst. We kunnen zo geen subs. aanvragen. Eé aan OC. 20% rijkssubsidie i.p.v. 60%. Ik heb getracht de KV tot geldlening te bewegen., etc. OC aan KV. Advies aanvraag doen uit opbrengst zomerpostzegels. OC aan KV. Advies verzoek om bijdrage uit opbrengst zomerpostzegels. OC aan KV. Advies aanvraag doen uit opbrengst zomerpostzegels. Ds PD aan OC. Toezegging geld thans 40%. Rijk tot 40%? KV aan (OC). Subs. f 600.- van prov. toegezegd. Willen eerst windv. electrificeren. OC aan B&T. Offerte gevraagd voor electrificatie van de windvoorziening. OC aan KV. BS bij offerte (die er niet is). Correspondentie waaruit blijkt dat er een offerte door B&T is uitgebracht voor electrificatie der windvoorziening. OC aan KV. Rapport (waarsch. door Edskes opgesteld): 1784 Lambertus van Dam, zijn 2de instrument. De oorspr. dispositie luidt naar alle waarschijnlijkheid: HW Prae 8 dc db, Hp 8 , O 4, Q 3, O, 2, Co 3 st dc, Mxt 4,5,6 st b/d, T 8, Vh 8 RP Fl.dous 8, Prae 4, F 4, N 3, O 2, Sesq 2 st, Dlc 8 Afsl./Man, afsl. RP, Trem. Wind, Kalkant, Man.k., C-f''', aangeh.p. C-c' Beschrijving huidige toestand, Laden, windvoorz, mechaniek, klav. origineel, toonh. blijkens expressions en in pijpen aangetroffen constructiecirkels waarsch. 1/2 toon lager dan oorspr. Huidige situatie pijpwerk (volgorde lade): Manuaal P 8 (fr.p. C-d'' later vern.?, oorspr. dc.db., o.a. de bovenste tussenvelden, binnenp.nog origineel) Hp 8 (gheel metaal), O 4 (oud) Cello 8 (nw) af c, deel zink, waarsch. Q 3 geweest (aan de gaten te zien) Co 3 st (oud) 51/3 4 31/5 met de opmerking, dat vD geen 16' disponeerde. Mixtuur 2-3 st C 2 1 1/3 c 4 2 2/3 2 Vroeger C 4 st., c' 5 st, c'' 6 st O 2, T 8, Vh 8 (oud.) Rugpositief P 4 (frontp later?. af f' oorspr.) Fld 8 (geheel metaal), Ged 4, Nas 3 (oud) Aeo 8 (was Sq 2 st, deel zink) O 2, Dlc 8 (oud) Conclusie: Orgel in deplorabele toestand. Afsl Man, AfslRP, Trem, Windl, Kalk,, C-f''', aangehP C-c'. 3 keilb, kas, klav en mech in oorspr toetstand. Toonh. 1/2 toon hoger dan oorspr. In overleg met Timmenga nog wat wijzigingen en aanvullingen in offerte. KV aan OC. Reactie op rapport. Accoord hiermee. OC aan B&T. Offerte gevraagd voor a. restauratie windlade met verende sleepconstructie, b. restauratie windvoorziening, c. restauratie mechaniek, d. herstel pijpwerk en toonhoogte (1/2 toon lager). e. nieuwe reg.: verdubbeling P 8, en sprekend maken bovenvelden, Q 3, Mixt. completeren, Sesq, f. stelpost restaur. kas.

200

1/9'60 2/9'60 .. 26/1'62

16/11'62 8/2'63 1/5'63 8/5'64 21/5'63 juni'63 8/5'64 7/11'64 9/11'64 12/5'65 19/12'66 19/12'66 17/1'67 1/3'67 15/3'67

B&T (Nu Y&D) aan OC. Offerte B&T aan OC. Commentaar. Waarom meerprijs vergeleken met 1/12'56. Concept subs.aanvraag. Ouss aan OC commentaar. Wil overleg over de volgende punten: 1. niet invoeren welraam 2. idem winkelhaken 3. opsolderen op klein pijpwerk waarschijnlijk nadeliger voor de klank dan handhaven huidige toonhoogte. 4. herstel Mixtuur met oorspronkelijke tertskoor 5. vragen over de Cornet (omdat er geen 16' is) en nadere bestudering rooster O 4. 6. Verwarming. OC aan KV. Subsidie bijna rond. Advies snel tot principe-opdracht over te gaan. Rijksadviseur eist oplossing verwarmingsprobleem. KV aan B&T. Definitieve opdracht met reactie 25/12'63 OC aan KV. Ed zal vooral het project begeleiden. Een brief waaruit blijkt dat Eé nu deskundige is. OC aan KV. OC blijft toezicht houden met Ed als deskundige. Geharrewar over de grootte van enige bedragen. OC aan KV. Dinsdag a.s. begint de demontage. Toezicht Eé. B&T aan ? Mensuren van de oude en de nieuw te maken pijpen. De frontpijpen zijn van Van Dam, plm 1850. B&T. BS bij mensuuroverzicht. Opsneden waarsch. te hoog voor de huidige toonhoogte. B&T aan Eé. Over accountantrapport (de begroting van B&T was te laag gesteld. De begroting van werk aan de orgelkas was niet inbegrepen en zou via de rijksarchitect worden verzorgd door een schrijnwerker? Apart kosten herstel oud toonhoogte. OC aan KV. Ed (die nu rijksadviseur is) zal het orgel inspelen, wegens auto-ongeval van Eé. ? aan Persbureau over ingebruikneming op 21/12'63 OC aan KV over betaling (Eé) aan OC. Concept keuringsrapport, zeer lovend. Over betaling OC aan KV. Keuringsrapport, als 1ste deel concept.

Inv. 29/2'00, 30/1'02, 21/3'02

Laren (Gld), Hervormde Kerk. Zie brief Leg in dossier Groenlo. Ook hier aanwezig. Laren (NH), Hervormde Kerk. z.d. z.d. 4/1'52 11/1'52 21/5'52 z.d. •

Afschrift: Spanjaard Disp. etc te bouwen el.pn. orgel 14 st en 1 tr. Afschrift contract Herv.gem. te L en Sp. Ook nog een (andere) disp. en samenst. vulst. Steeds sprake van bestaand materiaal. OC aan Ous, Eé, Hen. Fl, vL. Contract afgesloten (zie boven). Orgel functionneerde van begin af niet. Verz. gezamenlijk een rapport op te stellen van de gebreken (niet over het plan, het systeem en de opstelling) (OC) aan amici. vL en Fl werken mee. Fl aan? Rapport over o. te L. Idem vL. Nog wat heen en weer geschrijf.

bijna voll. inv.29/2'00

Laren NH, Nederlandse Protestantenbond. 9/10'52 3/12;52 16/2'53 23/3'53

OC. aan PB, reactie op verzoek bemiddeling bij vervanging harmonium door orgel. OC aan PB. Door U genoemde bedrag te laag OC aan PB. Idem OC aan PB. Reactie op bericht verder van orgel af te zien.

voll. inv 29/2'00

Lathum, Hervormde Kerk. (KV Lathum en Giesbeek) 30/4'52 30/6'52 9/10'53 21/10'53 18/12'53 1/2'54 mrt'54 23/3'54

J.G.F.Ankersmit, pred. aan OC. Advies gevraagd. Kab.orgel aangeboden door hr De Leeuwerk te Dierenter vervanging bestaand harmonium. OC aan KV. harm. ongeschikt, aangeboden orgel te zwak van toon. OC aan KV. Geschikt kab.o. gevonden. KV aan (OC). Hebben interesse en willen het instrument zien. OC aan KV. Orgel te bezichtigen bij Ruiter. Andere mogelijkheid: Pos. 5 st. dat vV thans maakt.. OC aan KV. Vernomen, dat o. bij Ruiter is gekocht. KV. Uitnodiging ingebr.n. op di 30/3. KV (Ds Naber) aan OC. Dank voor bemoeienissen bij aankoop orgel van Dr.P.Pel te Kampen.

bijna voll.inv. 29/2'00

Laukhuff, Weikersheim. Gedenkboekje 150 Jahre Laukhuf. 1 stuk, inv. 25/6'98. Leeflang, Ernst. 201

Idem: 17/4'56

OC aan L. Nog geen reactie ontvangen over verzoek gegevens te verschaffen over nieuwbouw en restauratie die representatief zijn voor werk van Uw firma.

(zat bij een map Apeldoorn)

Leek, Hervormde Kerk. Stukken die alleen het orgel in Midwolde (zelfde KV) betreffen zijn afzonderlijk onder die naam ingevoerd. 9/7'57 BRC aan OC. O in kapel te Leek zou aan tinpest lijden. 24/7'57 OC aan KV. Mededeling vorige. Dringend advies, onderzoek te laten instellen. 2/10'57 KV aan (OC). Mogelijk voor genoemd bedrag beide o's te onderzoeken? 11/10'57 OC aan KV. Nee, dubbele bedrag. Ed zal onderzoek verrichten. 11/10'57 OC aan Ed. BS bij copieën. Verdere aanwijzingen (voor elk orgel apart rapport). 4/11'57 OC aan KV. Resultaat onderzoek. vO, volgorde lade: P8 B16 Hp8 VdG8(c) O4 O2 F4 C-f'''C-a aangeh. mech. uitgesleten, lade redelijk, kernsteken, expressions, geperste labia. Frontp. ernstig door tinpest aangetast, geen windmachine, verzekeringswaarde. Schoonmaak gewenst. Advies: Lekkage in dak dichten, pijpwerk herstellen, antihoutw.behandeling, machtiging offerteaanvraag bij vV. 21/5'58 KV aan OC. Verzoek bij PCT vermindering kosten aan te vragen. 13/6'59 OC aan KV. Aan verzoek vermindering kosten voldaan. 29/8'59 KV aan OC. Over offerte door vV uit te brengen en vraag over subsidie Midwolde. 5/4'60 OC aan KV. Voor Midwolde zeker subsidie mogelijk, betr. Leek contact met vV. 5/5'64 OC aan KV. Copie 4/11'57, omdat originele is zoekgeraakt. 13/11'64 OC aan KV. Orgel moet - nu tijdens kerkrestauratie verzakking is geconstateerd - onverwijld worden gedemonteerd. Advies M.Ruiter evt B&T hiertoe zonder offerte onmiddellijk opdracht te geven. Bij herbouw wel offerte, Eé als adviseur aanbevolen. 24/11'64 OC aan ds De Boer te L. Nog geen reactie ontvangen. 30/11'64 HGem aan OC. Accoord met voorstellen. 1/12'64 OC aan M.Ruiter. Over de demontage en later herstel, contact met Eé. aan KV. Mededelingen vorige. 22/12'64 Ruiter. Orgel gedemonteerd, rekening. z.d. Klad. 5/4'65 OC aan KV. Eé gerapporteerd dat werk goed is uitgevoerd. Rekening redelijk. 27/12'65 Ruiter aan Eé. Begroting herbouw orgel. 1. schoonmaak en herstellingen, 2. poetsen frp., 3. Nw windmach, 4. nw blaasbalg, 5. Ombouw windlade: boven plaat, onder sponsels verv. door perkament, b ruggen, 6. verend sleepsysteem. Toelichting op 4. Oude balg niet meer zo goed en niet verantwoord te plaatsen op de nieuwe te kleine galerij. 27/12'65 Ruiter aan Eé. Nieuwe galerij zo smal dat er nauwelijks plaats is voor de organist z.d. An. Plattegrond orgelbalcon. 29/11'66 Ruiter aan Eé. Te kleine o.galerij: Handpomp moet vervallen. Nieuwe kleinere balg en windmachine noodzakelijk. 29/11'66 Idem, Begroting herbouw, 1. Herbouw, 2. Nieuwe balg, 3. nieuwe windmachine, 4. ombouw windlade (plaat, onderzijde sponsels vervangen door perkament, bruggen, bekleden ventielopeningen, opnieuw bevilten en beleren ventielen, afstellen pijpstokken 5. verende systeemschijven, systeem Vulpen. Ook overgetypt exemplaar. 13/12'66 (Eé) aan KV. BS bij vorige. Welke kosten voortvloeien uit de kerkrestauratie. 2/3'67 (Eé) aan KV. BS bij vorige, wegens auto-ongeval nu pas verstuurd. 15/3'67 OC aan KV. Accoord met offerte. 26/5'67 Ruiter aan KV. Dank voor telef. opdracht. Schriftelijke bevestiging moet eerst naar Eé. 31/5'67 KV aan Eé. Machtiging opdracht. 15/7'67 (Eé) aan Ruiter. Opdracht pt 1 t/m 5 der offerte, aan KV, Bevestiging. 18/7'67 Ruiter aan KV. Rekening, aan Eé BS bij copie. 30/8'67 (Eé) aan KV. BS bij nota's. Wijziging van zijn tel.nr. 11/10'67 Ruiter aan KV. 2 rekeningen. 12/10'67 Ruiter aan Eé. Verzoek rekeningen door te sturen. 27/10'67 (Eé) aan KV. BS bij rekeningen, accoord. 12/2'68 Ruiter aan KV. Rekening. Aan Eé BS. 13/2'68 (Eé) aan KV. Orgel met Ed (in verband met deel kosten dat uit kerkrest. voortvloeit) onderzocht en goedgekeurd. Eigen rekening. 23/2'68 OC an KV. Over bezoek Hü voor eindkeuring. 15/3'68 OC aan KV. Geen vertegenwoordiger bij ingebr.n. kerk en o. op 22/3. 19/3'68 OC aan KV. Keuringsrapport. Werk goedgekeurd. Ingevoerd 25/6'97. De eerste 2 stukken handelen niet over het orgel te Midwolde: De tinpest wordt ook genoemd in het rapport vn 4/11'57.

Leens, Hervormde Kerk. 20/1'48 z.d. 25/2'48 2/3 .. 7/12'51 17/2'58 z.d.

Rijksarchief prov. Groningen aan Eé. Summiere gegevens, gevonden over orgels Leens en Meeden. Dispositie uit een kaartsysteem. Naar van 't Kruys. KV aan J.H.Besselaar Jr. Eé en een collega zijn hier geweest. We willen ze graag weer ontmoeten. (OC), Eé ( 2de secr) aan KV. Over bezoek Eé en Leg. OC aan KV. Over de grote waarde van het orgel. Is bij kerkrestauratie in de kerk gebleven, daardoor in erbarmelijke toestand geraakt. Voorstel tot belasting OC met historisch onderzoek. OC aan dr H.L.Oussoren. Begeleidend schrijven bij rapport. Anoniem rapport betreffende het orgel in de Ned.Herv.Kerk te Leens. praktisch gelijkluidend aan volgende, zonder

202

17/2'58

3/3'58 25/3'58 z.d. 15/7'58 21/7'58 12/8'58 4/11'58 20/5'59 30/5'59 20/2'61 6/6'61 9/6'61 20/7'61 20/7'61 23/8'61 16/6'62 5/7'62 5/7'62 5/7'62 1/8'62 17/8'62 28/8'62 30/8'62 30/8'62 23/10'62 2/5'63 4/5'63

inleidende allinea. OC aan KV. Resultaat onderzoek orgel. Geschiedenis. Door Beukema kennen we het contract met Hinsz (geen dispositie). Hess bezocht het orgel in 1747 maar gaf alleen de pedaaltongwerken. Disp. vlgs Knock, die Co 4' geeft (moet zijn 2'). 1821 reparatie Lohman. 1843/44 reparatie Dik. Disp. opg 1844 gelijk aan die bij Knock (Cornet 2' nu goed). Seydel-Meyer geeft F4 ipv Schrp. (Van't Kruys neemt opg van SM over). 1849 Herst. v.Oeckelen. Tussen 1849 en 1920 wijzigingen, waarschijnlijk door Van Oeckelen: Qd 16 -> B 16 Omwisselen Nas Rw en Ged.Q Hw, afgesn. tot Wf2 O2 RW -> P8dc Kernsteken 1920 grote reparatie Doornbos spaanb -> magb. Frontp. vervangen, Q 1 1/2 -> Gmb 8 met materiaal uit 2 grote bekers der Bz (verv door zink) Dlc 8 -> Clar 8 doorsl. Beschrijving opstelling, kas, windvz, Laden, klav, mechaniek, pijpwerk. Waar niets vermeld: oud: Hw. P 8 (C-e' D), B 16 (omgeb. Qd16), Rf 8, Splf 4, O 4, Q 3 (con, was Nas RW), O 2, Mxt 4-6 st, T 8 (1 1/2 oct leer), Vh 8 Rw. P 4 (C-gs'' D), Fld 8, Wf 2 (op plaats v N 22/3, was GedQ Hw bas ged), Hp 4, P8 dc (was O 2), Gmb 8 (D, gr.oct in Fld, op pl. Q11/2), Sq 2 st, Op.pl (Schrp), Clar 8 (in oude stevelblok, koppen en schalbekers, hoewel verkort van oude Dlc) Ped. P 8 (D), B16 (metaal), Rq 6, O 4, Mxt 4-6 st, Bz 16 (geheel beleerd), T 8 (C-g beleerd), Co 2 (schalb. op 5 na verdwenen, 21 koppen en tongen aanwezig). C-c''', C-d', 2 koppels, 3 afsluiters, calc.klok, Windlosser. Mxt (man) Mxt (Ped) C 2/3 1/2 1/3 1/4 1 2/3 1/2 1/3 G 1 2/3 1/2 1/3 1 2/3 1/2 1/3 1/4 c 1 1/3 1 2/3 1/2 1 2/3 2/3 1/2 1/2 1/2 g 2 1 1/3 1 2/3 1/2 1 1/3 1 2/3 2/3 1/2 1/2 c' 2 2/3 2 1 1/3 1 2/3 g' 4 2 2/3 2 1 1/3 1 1 g'' 4 2 2/3 2 2 1 1/3 1 1/3 Sesq C 2/3 2/5 c 1 1/3 4/5 c' 2 2/3 1 3/5 Intonatie. Veel van oude karakter behouden, slechte egalisatie, tongwerken vrijwel onbruikbaar geworden. Brandbeveiliging in orde. Orgel veel te laag verzekerd. Direct ingrijpen noodzakelijk: Restauratie kas, verwijdering wndvz uit toren, lade- en mechaniekrestauratie, herplaatsen schuifkoppel, verwijderen ped.koppel, herstel oorspr. dispositie en pijpw. Schrp zal met 1/2' moeten beginnen. Vervanging der frontpijpen. Hier worden hoogste eisen aan vakmanschap restaurateur gesteld. OC aan KV. Advies bijdrage verzoeken uit opbrengst zomerzegels. KV aan (OC). Besloten tot orgelrestauratie, indien subsidievoorwaarden daartoe de mogelijkheid geven. Klad. OC aan KV. Advies Oussoren: Offerte vragen bij vL en vV. Uiteindelijke keuze afhankelijk van resultaten Maassluis en Arnhem. KV aan OC. Mee eens. Machtiging off.aanvragen. OC aan vV. Offerte aanvraag. vV aan KV. Offerte. vL aan OC. Idem. OC aan KV. Begeleidend schrijven bij toezending offertes. Eé en Ed zullen contact opnemen. KV aan AK. Toelichting aanvrage subsidie uit generale KV-kas. Welke finaciële problemen de gemeente heeft. vV aan KV. Offerte. vV aan OC. Begeleidend schrijven voorg. Herbereking aanneemsom. Oude offerte vervalt, e.e.a. in overleg met Rijksadviseur. OC aan KV. Advies laatste offerte in te dienen bij OKW, afschrift naar Oussoren. OC aan Ous. Begeleidend schrijven bij afschrift vorige en van offerte. OC aan AK. Handreiking aan kerk in dit geval verantwoord. KV aan OC. Besluit principeopdracht. Verzoek dit aan vV door te geven. Vraag aan Eé en Ed. Loonstijgingen. Eerst vV nieuwe aanneemsom vragen? OC aan vV. Principe-opdracht. OC aan KV. Begeleidend schrijven bij afschrift voorg. OC aan Ous. Begeleidend schrijven bij afschriften. vV aan OC. Over loonsverhogingen en verdere gang van zaken. Mr S.vdPloeg Canada aan OC. Vraagt Rapport orgel Leens. Gen.Synode der NH kerk aan OC. Verzoek aan vdPl. de inlichtingen te verschaffen. OC aan vdPl. Rapport is eigendom van opdrachtgever: KV. Uw Verzoek aan KV doorgegeven. OC aan KV. Begeleidend schrijven bij doorzenden brief 17/8. OC aan KV. Mededelingen waarin afschrift brief 1/8. OC aan vV. Aanvullende offerte gevraagd. vV aan KV. Overzicht stijging lonen en soc.lasten.

203

(3/5'63) (3/5'63) 22/4'63 16/12'63 18/1'64 18/1'64 z.d. 24/1'64 24/1'64 24/1'64 4/2'64 4/2'64 7/2'64 z.d. 10/3'64 10/3'64 18/11'64 24/11'64 27/11'64 21/1'66

Jan'66

z.d.

28/1'66 28/1'66 28/1'66 4/2'66 4/2'66 2/4'66 13/4'66 27/4'66 5/5'66 10/5'66 18/5'66 3/6'66 8/6'66 8/6'66 14/6'66 27/6'66 1/7'66 3/7'66 6/7'66 8/7'66 7/10'66 7/10'66 18/10'66 18/10'66 6/12'66 apr'67 7/8'67 25/8'67

Datum fout. OC aan KV. Begeleidend schrijven bij doorzenden vorige. Idem. OC aan Ous. Begeleidend schrijven bij vorige met bijlage. OC Interne brief aan Ed. Over aanvullende offerte die er zou zijn. Er is alleen maar brief die 23/10 is doorgezonden. OKW aan HervGem. Subsidieverlening. KV aan OC. Machtiging definitieve opdracht. KV aan Eé. Mededeling vorige. Klad, waarin genoemd: Leens, Godlinze, Eenrum, Kantens. OC aan vV. Definitieve opdracht. Eé is deskundige. OC aan KV. Mededeling voorgaande. OC aan Ous. Begeleidend schrijven bij toezending copieën. vV aan dW. In geval Leens beter de oude regeling der termijnen handhaven. Aantekening voor Eé. vV aan OC. Begeleidend schrijven, aan KV, mededelingen en rekening. vV aan OC. Over feit, dat werkzaamheden aan de kas moeten worden verricht. Klad. Aantekeningen over de toestand van het orgel. OC aan KV. Begeleidend schrijven bij afschrift bevestiging vV. Advies: prijsverhoging aan OKW doorgeven. OC aan Oussoren. Begeleidend schrijven bij afschrift bevestiging opdr. vV. OC aan KV. OKW gevraagd subsidie-betalingen vlotter te doen verlopen. OC aan KV. Over het systeem van de gele briefjes. OC aan KV. Begeleidend schrijven bij doorslag van zoekgeraakte brief. Mensuren van nieuwe pijpen der Qd 16, O 2 Rw, Q 1 1/3, Sch 4 st, Dlc 8, Co 2 Schrp C 1/2 1/3 1/4 1/6 c 1 2/3 1/2 1/3 g 1 1/3 1 2/3 1/2 c' 2 1 1/3 1 2/3 g' 2 2/3 2 1 1/3 1 Mensuren van bijna alle stemmen (achter in map). Hier weer alle samenstellingen van vulstemmen af te lezen. Die van de PedMxt is nu: C 1 2/3 1/2 1/3 Fs 1 2/3 1/2 1/3 1/4 c 1 1/3 1 2/3 2/3 1/2 1/2 De overige stemmen met de eerdere gegevens overeen. Protocol van bespreking 27/1'66. Uit oogjes in het bovenklavier blijkt, dat dit klavier met het hoofwerk was verbonden. Blijken niet in andere Groningse orgels te zitten. Besloten: Hw boven, schuifkoppel herstellen, ped.k. vervalt, nieuwe klavieren (oude te slap geworden), met oud toetsbeleg. Abstracten vernieuwen, dunner, afspraken over mechaniek, sponselconstructie blijft, verend sleepsysteem. Pijpw: P 8 baarden eraf. Pijpen niet uit elkaar, bij losse kerns later zien, afgesproken herstel disp. geen opsn.verandering Quintadeen OC aan Mon.z. Over toestand der kas, vooral de achterwand. OC aan KV. Begeleidend schrijven bij copie vorige. OC aan vV. Idem. vV (geen geadr.) Overzicht nieuwe loonsverhogingen. vV aan KV. Over prijsverhogingen. Ous toegezegd verhogingen te subsidieren. Daarbij afschrift door vV opgegeven verhogingen. vV aan Herv.Gem. Nota met begeleidend schrijven, ook copien daarvan. OC aan KV. Dreiging kalkval op orgel. vV aan Herv.Gemeente. Plan opbouw orgel. Is kas gereed? Ook copie hiervan. vV (geen geadr.). Bespreking met Ed. Qdn 16, voorlopig stukjes in opsnede solderen. Voorlopig uitgaan (proefaccoorden) van 68 mm winddruk. Zo nodig verhogen. Correcties aan frontpijpen. Begeleidend schrijven bij stukken over loonsverhogingen en extra kosten. Gelieve rechtstreeks de orgelmaker te berichten over de kas. vV aan Herv.Gemeente. Over datum transport. Herv.Gemeente. aan OV. Kwartaalopgave. OC aan CRM. Begeleidend schrijven bij kwartaalopgave. OC aan KV. mededeling doorzenden vorige. vV aan KV. Rekening met begeleidend schrijven. Ook afschrift. Herv.Gemeente aan OC. Over subsidiabel zijn van verblijfkosten. OC aan KV. Reactie vorige, over gele briefjes. KV aan OC. Begeleidend schrijven bij Kwartaalopgave. OC aan KV. Begeleidend schrijven bij terugzenden en doorsturen kwartaalopgave. OC aan KV. Accoord met nota. vV aan Ed, Ous, Eé. Winddruk wordt 70 mm. Klank schijnt te worden beïnvloed door tweede windkanaal op het hoofdwerk. Opsneden nieuwe stemmen, die voorlopig aag waren worden verhoogd, Gr.Oct Dlc wordt beleerd. OC aan vV. Waarom werk niet weer wordt voortgezet. OC aan KV. Mededelingen. OC aan Oussoren. Begeleidend schrijven bij stuk 7/10. OC aan KV. Vragen over gele formulier. ? aan ? Nacalculatie. Herv.Gemeente aan CRM. Begroting en aan OC verzoek door te sturen. OC aan CRM. Begeleidend schrijven bij doorsturen vorige en aan KV: mededeling.

204

2/10'67 6/10'67 5/12'67 9/12'67 15/12'67 15/12'67

18/12'67 22/12'67 25/12'67 26/1'68 27/1'68 30/1'68 31/1'68 9/2'68 17/2'68 20/2'68 27/2'68 15/3'68 19/4'68 27/4'68 30/4'68 z.d.

Herv.Gemeente aan CRM, fin. overzicht gr.deel gelijk aan dat van 7/8 en Begeleidend schrijven bij gele briefjes. OC aan CRM. Begeleidend schrijven bij gele br. etc en aan KV mededeling hiervan. vV Rekening aan Herv.Gemeente met toelichtingen en afschrift. Herv.Gemeente aan OC. Over gem. subsidie. OC aan KV. Begeleidend schrijven bij eindnota vV. Begeleidend schrijven bij keuringsrapport, presentatie kan pas in voorjaar (door warme-lucht-verwarming). Aan vV. Begeleidend schrijven bij afschrift keuringsrapport, aan Eé. Over zijn vergoeding. OC aan KV. Eindoordeel. Zorgvuldig gewaakt tegen "vernieuwing". Pijpwerk ziet er historisch uit en klinkt ook als zodanig. Nieuwe pijpen goed vervaardigd in vorm en verhoudingen van het oude. Nieuwe klavieren met oud beleg. De oorspronkelijke verhoudingen van de koppeling leidde tot een zeer zware speelaard. "We kunnen niet anders analyseren, dan dat Hinsch in de eerste jaren van zijn bestaan als zelfstandig orgelmaker het principe van zijn leermeester Schnitger, te weten het rugwerkklavier boven en het hoofdklavier onder, als verbetering, of ontwikkeling, of als iets persoonlijks heeft willen wijzigen, hetgeen - gezien de resultaten - tot een onhoudbare speelaard leidde. Vanzelfsprekend heeft de orgelmaker Dik in de vorige eeuw hierin verbetering trachten te brengen. In zijn latere orgels heeft Hinsch - zelfs bij de restauratie van het Schnitger-orgel te Uithuizen - zich onzes inziens uit ervaring opgekomen overwegingen, weer aangepast bij de bouwwijze van zijn leermeester". Daarom in overleg met Ed en Oussoren besloten tot "de gebruikelijke struktuur in de manuaaltraktuur en koppeling welke bij Hinsch na Leens in het algemeen gold".."herstel klavierbak met op- en ingelegde versiering, naar ontwerp van de Heer Ed, gebaseerd op de voor enige jaren nog aanwezige versieringen". Conclusie "een zeer fraaie, alleszins geslaagde restauratie, waarbij het karakter van het orgel, zowel in technisch, als in muzikaal opzicht behouden bleef". Advies over gebruik verwarming. H.gem aan OC, Mon.zorg en CRM over fin.afwikkeling. OC aan KV. Verduidelijking gevraagd. H.gem aan OC. Nadere gegevens. OC aan KV. Willen vereenvoudiging der gecompliceerde afrekening. H.Gem aan OC. Over een post betr. werk plaatselijke timmerman. OC aan KV. Reactie. Over gem. subsidie. H.Gem aan OC. Reactie op vorige brieven. OC aan KV. Begeleidend schrijven bij ingevulde "geldelijke verantwoording". Kerkeraad aan Eé. Ingebruikneming 26/4. Voorlopig programma. Gevr. opgave te spelen werken. Idem aan OC. OC, interne brief aan Eé. Over zaken die tegen datum ingebruikneming rond moeten zijn. Wat dan? OC aan KV. Over vertegenwoordiging bij ingebruikneming en wat nog niet "rond" is. OC aan vV. Mededeling ingebruikneming. OC aan KV. Wie naast Eé aanwezig zal zijn. Nieuwsblad van het Noorden. Over ingebruikneming orgel na restauratie. J.S.v.Weerden Leens aan Eé. Dank voor vele werk. Kon wegens doofheid concert niet bijwonen. Publicam, (slechte) foto orgel.

Ingevoerd 25/6'97, stuk van 27/4'68 8/7'98. In map Appingedam: 1/12 .. OC aan architecten o.m. over Leens Eigen aanvullingen (vO): ca 1964 werd Ed assistent Rijksadviseur en bleef in die hoedanigheid bij werk aan het orgel betrokken. Na gesprekken met Cor Edskes (juni en sept '97 en één der organisten: Dirk Molenaar in sept'97), bestudering van het boekje van Gierveld en eigen waarnemingen kan ik de volgende aanvullingen geven: • Enkele gegevens bij Gierveld wijken af van het rapport van 17/2'58 (zie de volgende punten en de dispositie). • Dat Knock in het pedaal een 4vt tongwerk opgeeft is onjuist (in het OC-rapport). Hij geeft wel degelijk een 2 vt. • Het jaar 1920 van de werkzaamheden van Doornbos is onjuist. Oplevering: 1923. • De mensuren door Smedema (in het boek van Gierveld) opgegeven wijken nogal af van die in het Eé-archief. • Wie de veranderingen in de vorige eeuw heeft uitgevoerd, staat bij Gierveld beter beschreven dan in het rapport van 17/2'58. • Beukema heeft het contract met Hinsz nog gekend. Daarna is het verloren gegaan. • De orgelmaker Mense Ruiter heeft ook nog een rapport met prijsopgave ingediend, hierover niets te vinden in het Eé-archief. • De oude klavieren konden niet meer worden gebruikt, omdat ze jaren lang in een te vochtige omgeving opgeslagen hadden gelegen. • In het boek van Gierveld staat een foto van het orgel van voor 1912, met de oorspronkelijke frontpijpen dus. De labiumlijn wijkt iets af van de huidige. • De restaurateur heeft destijds proefpijpen gemaakt ter vervanging van de Doornbos-frontpijpen. Daar dit geen verbetering gaf, heeft men de oude gehandhaafd. • Betreffende de verwisseling der manualen: Het zou interessant zijn, het enige orgel, dat Hinsz voor dat in Leens bouwde (in Zandeweer) in dit opzicht te bestuderen. Helaas is de oorspronkelijke klaviatuur hier niet bewaard gebleven. • Alle latere 2-manualige orgels met rugwerk van Hinsz en diens leerlingen (Freytag, Van Dam) zijn zo gebouwd, dat het rugpositief vanaf het bovenklavier werd bespeeld. Ook bij door Hinsz omgebouwde Schnitger-orgels treffen we deze situatie aan (Uithuizen, Noordbroek). • De opmerking in het eindrapport van Eé dat deze bouwwijze typisch was voor Arp Schnitger moet onjuist zijn. Bij het 2-manualige Schnitger-orgel dat zich nu in Cappel bevindt, wordt het rugwerk vanaf het onderklavier bespeeld. Er is wel gezegd, dat Schnitger zich naar de Groningse traditie zou hebben gericht, maar dit is onwaarschijnlijk. Alle orgels in het Noorden met rugwerk als bovenklavier hebben deze situatie aan Hinsz of diens leerlingen te danken. • Bij 3-manualige orgels correspondeert het rugwerk ook in Noord-Nederland altijd met het onderklavier. Bij deze bouwwijze deden zich de problemen, die Hinsz in Leens ondervondt niet voor. • Eé heeft het over een door Ed ontworpen versiering. Dit betreft de stervormige figuur in de lessenaar. Hij herinnerde zich de vormgeving van een vroegere waarneming van het origineel. Later bleek dit te zijn verdwenen. • De restaurateur heeft alle Cornet 2 vt pijpen vernieuwd. Een aantal bekers van het originele register worden ter plaatse bewaard. • De door Van Oeckelen in Leens aangebrachte pedaalkopppel moest worden verwijderd, omdat deze gebrekkig was gemaakt en omdat dit register niet past in de traditie van dit type orgel. Na de restauratie van 1968 is in Leens toch weer een pedaalkoppel aangebracht, waarschijnlijk op verzoek van de vele concertgevers. • Ook is later de windvoorziening strakker gemaakt, waardoor de klank van het orgel op wat meer "nuchtere" basis is komen te liggen. In de allerlaatste tijd moet nog een geringe verlaging van de winddruk hebben plaatsgevonden. Literatuur: • • •

Hess, Dispositien ..., Gouda 1774 Knock, Dispositien ..., Groningen 1788 S.Meyer, Het Orgel en deszelfs samenstel (naar J.J.Seidel, die Orgel und ihr Bau), Groningen 1845

205

• • •

M.H.van't Kruys, Verzameling van Dispositien ..., Rotterdam 1885. Het Orgel 1968 p 47. Hierin 2 onjuistheden: Er zijn geen oude spaanbalgen, Er was geen Voix Celeste voor de restauratie. A.J. Gierveld, 250 jaar Hinsz-orgel te Leens, Leens 1983 2de druk: Het Hinsz-orgel te Leens, met aanvullingen van Dirk Molenaar 1997. Huidige dispositie. Waar niet anders is vermeld is de datering: origineel 1733. Alle pijpen zijn van metaal. M a n u a a l C-c''' Prestant 8 vt Quintadeen 16 vt Roerfluit 8vt Speelfluit 4 vt Octaaf 4 vt Quint 3 vt Octaaf 2 vt Mixtuur 4,5,6 st Trompet 8 vt Vox humana 8 vt

C-c'' 1922 (vlgs Gierveld), C-e' (vlgs rapport) 1733/1967, was omgebouwd tot Bourdon 16', weer hersteld open conisch C-h gedekt, rest wijd open cilindrisch, voorheen op Rugwerk als 2 vt Voor samenstelling zie stuk van 17/2'58 en Gierveld (die de repetitie van g'' op fs'' plaatst).

R u g p o s i t i e f C-c''' Prestant 4 vt C-gs'' 1923 Fluitdoes 8 vt Nassat 3 vt Holpijp 4 vt C-A: uit ouder orgel (vlgs Gierveld, niet in rapport OC)) Octaaf 2 vt cs'-c''' 1967, was verschoven tot Prestant 8' dc. Quint 1 1/2 vt 1967 Sesquialtera 2 st Scharp 4 st 1967 Dulciaan 8 vt 1733/1967 P e d a a l C-d' Prestant 8 vt Bourdon 16 vt Roerquint 6 vt Octaaf 4 vt Mixtuur 4,5,6 st Bazuin 16 vt Trompet 8 vt Cornet 2 vt

1923, geheel in front

enige grote bekers nieuw. Zie rapport 17/2'58 1967

Laden, kas, tractuur, pedaalklavier 1733, manuaalklavieren 1967, magazijnbalg 1920.

Leerdam, Hervormde Kerk. Eerste deel 5/4'57 13/4'57 27/4'57

17/5'57 21/5'57 17/7'57 23/7'57 6/8'57 17/8'57 22/8'57 3/9'57 14/1'58 7/4'59 3/6'59 12/10'59 22/2'60 8/6'60 14/6'60 14/6'60 18/6'60 7/3'61

18/3'61

KV aan (OC). Orgel Bätz & Co 1854 moet i.v.m. kerkrestauratie in veiligheid worden gebracht. Advies gevraagd. Voorstel komst Hü. OC aan KV. Rapport en advies. Orgel (nu) 1853. Hw P16 P8 B8 Co5st O4 Q3 F4 O2 Mxt5st T8 Bovw VxC8 VdG8 P8 Salt4 Rf8 Sxq2st Rf4 D8, Ped Tb8 O4 Sb16 O8. Oorspr. disp: Wf2 ipv Sq, VxC toev. kantsleep. Laden door heteluchtverwarming kapotgestookt, vooral bovenwerklade (ligt 't hoogst!), rest. door vL of vV geadviseerd. Welke kosten voortvloeien uit krkrest. KV aan OC. Zullen aandacht hebben voor verwarming bij krkrest. Voorkeur vL. Accoord beide offerte. OC aan vV. Offerte gevraagd voor demontage, restauratie laden mech, gescheurde pijpen. "idem verzonden aan vL". Aan KV. Mededeling voorgaande. OC aan vV. Reactie gevraagd "Idem aan vL". Aan KV. Mededeling. vL aan OC. Kom eerst o onderzoeken, etc KV aan (OC). Bevestiging tel onderhoud betr. opdr. aan vL. vV aan (OC). Geen offerte: gehoord dat een andere orgm opdracht heeft. KV aan (OC). Voor welk bedrag o is verzekerd. KV aan (OC). O inmiddels gedemonteerd. Waar bleef U met toezicht? OC aan KV. Verweer. Hü heeft 5/9 het gedemonteerde o bezocht en het werk goedgekeurd. Mededelingen over verwarming en verzekering. Hü aan KV. Geen zekerheid over subsidie. Wendt U zich tot Ous. vL offerte aan KV Ouss Rijksadviseur Twijfel aan noodzaak tot grondige restauratie van de zeer degelijk gebouwde windladen van Witte. vL aan KV. Prijsopgaaf voor a. Verandering wndvz, laderest, herstel mech en kl, revisie en inton. pw, herstel disp, volledig maken pedaal, herstel frp. KV aan OC. Verzoek om toezicht bij herplaatsing o na kerkrestaur. OC aan HGem. Positieve reactie. Is er een offerte van vL? OC aan Ous. Bs. KV aan OC. Ja. Die heeft Hü. OC aan KV. Nogmaals wat restauratie dient te omvatten: Volgt ongeveer zelfde als 22/2'60. Ped.l met 2 canc. uitbr. (tot d' op wens organist), Bovw. disp herste;llen (later Wf 2 verv door Sq), VxC bij op kantsl. Geen niet in dit orgel passende Sch of Cmb, zoals organist wenst. Voorstel evt op kantsleep Carillon van orig. Batz-factuur. Niet Trb8 verv door Fg16, maar Tb zwakker intoneren. Aan Ous afschrift met BS. KV aan OC. Gelieve spoedig offerte aan te vragen voor de veranderingen.

206

24/3'61 27/3'61 7/4('61) 7/6'61 7/6'61 30/6'61 19/7'61 19/7'61 27/7('61) 1/8'61 2/8'61 4/8'61 17/8'61 6/10'61 7/3'62 4/5'62 17/9'62 18/9'62 25/9'62 9/10'62 10/10'62 22/10'62 15/3'63 2/4'63 16/4'63 27/6'63 27/6'63 3/7'63 11/7'63 19/7'63

KV aan OC. Machtiging off.aanvr. (nogmaals). OC aan vL. Gevr. prijsverlaging als Trb geen Fg16 wordt, zachter geïntoneerd. Oude ped.kl. uitbreiden of nieuw maken, aan KV mededeling hiervan, aan Ous BS bij aantal afschriften. vL aan OC. Wat de prijs nu wordt. Er wordt wel een nw pedaal geleverd. OC aan KV. Mededeling. Offerte. Hierin nog niet alles duidelijk. OC aan vL. Nadere verklaring loonsverhogingen gevraagd. vL aan OC. Reactie. OC aan KV. BS bij afschrift. Advies machtiging opdracht. OC aan Ous. BS bij afschrift. KV aan OC. Prijsverhoging valt erg tegen. Machtiging opdracht met voorwaarden omtrent levertijd en geen verdere prijsverhoging. OC aan vL. Opdracht met door KV gestelde voorwaarden. BS bij afschriften aan PCT en Ous. Mededeling aan KV. Hü zal contacten onderhouden. vL. Niet accoord met punt 3 (direct beginnen). Rekening. PCT aan OC. Met Leerdam geen bemoeienis, de gemeente heeft "vrij beheer". OC aan KV. Mededeling en rekening. BS bij copie aan Ous. KV aan OC. vL bezocht. Toegezegd: bespeelbaar deel klaar Pinksteren '62. OC aan KV. Over tegenslag waardoor vL niet voor 2de helft jaar kan beginnen. OC aan KV. In werkplaats met restaur. begonnen. vL aan KV. Nota en aan OC BS. OC aan KV. 24/9 begint montage in kerk, BS bij afschrift naar Ous. vL aan OC. BS bij 4 tekeningen. vL aan OC. BS bij duplicaatnota. OC aan KV. Rekening zoek? Daarom bijgaand duplicaat. OC aan KV. Accoord met 2de Pedk.(aan Bovenw.), besproken met Ous. BS bij copie aan Ous. Ir T. van Hogevest aan KV. Over glaswand naast het orgel, lekkage en rep. aan deursloten. vL aan KV eindnota, aan OC, BS. OC aan KV. Hü zal OC bij ingebruikneming vertegenwoordigen. OC aan vL. Eindnota doorgezonden, specificatie over detail der berekening gevraagd. BS bij copie aan Ous. OC aan KV. Keuring op 20/6 plaatsgevonden. BS bij eindnota en toelichting. vL aan KV. Toelichting op (toch) prijsverhoging. OC aan KV. Mededeling vorige. Advies resterend bedrag te voldoen. S bij copie aan Ous en vL. OC aan KV. Eindkeuringsrapport. Restauratie tot volle tevredenheid geschied. Laderestauratie, invoering mechaniek, herstel oorspr. disp. met uitbr. met 1 stem (?). Enige herintonatie. BS bij afschriften aan Ous en vL.

Tot hier ingevoerd 13/6'97.

Tweede deel (niet ingevoerd. Hierin de belangrijkste stukken uit het eerste deel nogmaals en voorts: • Kladaantekeningen Man. P 16 27 op lade , 7 gr hout ged in zijkant kas op aparte laden met eigen venmtielen P8 gr. oct. front B8 gr. oct hout CoV D 8' ged, 4 2 2/3 2 1 3/5 O4 F4 ged, af fs'' con op O2 Mxt V C 2 2 1 1/3 1 Fs 2 2/3 2 1 1/3 1 fs 4 2 2/3 2 1 1/3 1 fs' 5 1/3 4 2 2/3 2 1 1/3 ds'' 8 5 1/3 4 2 2/3 2 T8 mah koppen en st. Ped C-d' Sb16 hout Ob8 O4 Tb8 Bovenwerk. Nieuwe stuk aan lade bijgebouwd Viola 8 P8 af Fs in Front Salt 4 Rf8 gr oct hout Carillon c' 4' 3 1/5' (Is dat goed?) Rf 4 1 oct op con Dlc 8 tot d met deksels, houten koppen VEKA • Stencil: Geschiedenis van het kerkorgel in de Ned. Hervormde kerk van Leerdam 1615 reeds orgel

207

1620 1853 1851

•

27/8'80 19/9'80 24/10'80

betaling aan Kiespenninck (<–dat staat er, moet het 1843 zijn? vO) Naber biedt zich aan (hij was in 1842 in Rumpt bezig) Plannen van Naber en Scheer (Scheuer?) en Ypma door Nieuwenhuyzen afgekeurd. Hij stelt Bätz voor. Plan aanvaard. 1853 Keuringsrapport Van Nieuwenhuyzen Fotocopie Conditien en voorwaarden ... J.Bätz & Co 23/8 1851, ondertekend Herv.Gem. Leerdam en J.Batz & C (hiervan was als ik 't goed heb begrepen ook al een exemplaar aanwezig in het Vente-archief): art 1 HW onderklavier P 16 (G in fr, gr p ged hout), P 8 (E-e' in fr., rest binnenp.), B 8, O 4, F 4, Q 3, O 2, Mxt 3,4,6 st, Co 5 st, T 8 Bov.kl. P 8 (5 gr in Rf), Rf 8 (gr oct wagenschot), VdG 8 (af c), Sal 4, Rf 4, Gh 2, Dlc 8 Ped Sb 16(ged hout), Ob 8, O 4, Trb 8 art 2 laden klavier, koppelingen (1 man, 1 ped), parallel opgaande balg en schepbalg art 3 wat niet genoemd art 4 lieflijk en krachtig geïntoneerd, gelijkzevend gestemd art 5 gereed oct '53 art 6 f 8400 in termijnen art 7 niet inbegrepen: oxaal, schilder en verguldwerk, stijgerwerrk, balustrade, transport OC aan J.E.Erné. BS bij opgestuurde stukken. Flentrop aan KV. Offerte. Disp. niet als oorspronkelijk. Wf 2 deels vernieuwd, Fl 4 uit Carillon, nieuwe Tremulant, Ped.uitybr. blijft gehandhaafd VEKA-systeem verwijderen. Stemming nader beslissen. Werk aan laden ..... pijpw. Hans Eé aan KV. Advies bij de begroting. Beslissing verlenging pijpwerk (zeer eventueel) bij KV. Max. begroting doient bij mon.z. ingeleverd te worden.

Inv. 5/11'01, dit deel niet ingevoerd. Ik denk dat ik van dat kladje de 2' fluit ben vergeten. De Carillon zou toch op een kantsleep komen? En dan die gekke samenst. van de Car?

Leermens, Hervormde Kerk. Herbouw kerk onder arch. Offringa. afkorting RC: Restauratiecommissie. 18/1'60 vV aan KV. Offerte voor P8(F) Hp8 Rf4 O4 O2 Mxt4st C-f''' C-f'. 16/5'60 RC aan Ed. Machtiging offerteaanvraag bij vV en vL voor 6-8 spels o. 24/5'60 OC aan vL. Off.aanvr voor P8(F) Ged8 O4 Rf4 O2 Mxt en meerkosten voor Qd16, Gh2 of balustrade-§o met complete P8. 24/5'60 OC aan RC. Mededeling vorige. 3/6'60 vV aan KV. Offerte. 18/6'60 vL aan OC. Idem. 19/7'60 OC aan RC. BS bij vorige. 23/7'60 BC aan OC. Besloten opdr. vV. 7 st. 28/7'60 OC aan vL. Geen opdracht. 28/7'60 OC aan vV. Opdracht met Ed als deskundige. 28/7'60 OC aan RC. Mededelingen. 8/8'60 vV aan (OC). Reactie. 12/8'60 OC aan RC. Copie reactie vV. 4/12'61 OC aan vV. Afschrift eigen (!) offerte. 5/12'61 vV aan KV. Geen ruimte voor P8. Wordt nu P4 Ged8 Rf4 O2 Gh2 Sch2-3st Dlc16. 6/12'61 OC aan KV. BS bij doorzenden vorige brief. 8/2'62 vV aan OC. Bevestiging tel. afspraak, dat ped. 27 toetsen krijgt. 2/6'62 KV aan OC. Over rekening OC, die zij pas betalen, als er enige vorderingen zijn gemaakt bij bouw o. 18/9'62 OC aan KV. Mon.zorg verlangt tekeningen. Dat gaat niet zo snel. 3/4'63 Mon.z aan KV. Ontwerp goedgekeurd. 28/5'63 OC aan KV. Heer Van Ieperen (Mon.z.) nog geen tijd gehad detaillering front te bezien. 12/6'63 OC aan KV. Reactie op toezending vorige. 30/7'63 vV aan mon.z. Over wensen betr. ontwerp. 14/8'63 OC aan KV. Over vorige. Gelieve te machtigen maken kas aan Bultema, Uithuizen op te dragen. 16/8'63 KV aan OC. Machtiging. 21/8'63 OC aan Bultema. Opdracht kas, details bespreken met Ed. 21/8'63 OC aan vV. Mededeling vorige. 21/8'63 OC aan KV. Idem. 16/7'63 vV aan Ed. Nota, prijsverhoging. Aant. Ed (16/9). Eerst overleg. 4/10'63 vV aan OC. Over prijsverhoging (zelfde bedrag als vorige). 27/1'64 vV aan OC. Over schade, gevolg van steeds maar uitstel. 29/1'64 OC aan KV. Reactie. 29/1'64 OC aan AK. BS bij afschrift vorige. 12/2'64 vV aan KV. Nota en BS aan OC en mededeling vordering werk. 14/2'64 OC aan KV. Mededeling vorige. 9/4'64 OC aan Ed. Uitstel intonatie, door nog ontbrekend snijwerk. 16/6'64 vV aan OC. Verzoek aan te dringen op bespoediging plaatsing snijwerk. 6/7'64 OC aan KV. Wie is de "aannemer" van het snijwerk? 2/10'64 OC aan KV. Orgel klaar en gekeurd. 8/10'64 vV aan OC. Eindnota en BS.

208

8/10'64 9/10'64 9/10'64 12/10'64 12/10'64 19/10'64 26/10'64 6/11'64 13/11'64 13/11'64

vV aan KV. Verandering luchtstroom verwarming noodzakelijk. OC aan vV. BS bij afschrift keuringsrapport. OC aan KV. Eindoordeel. Onvoorwaardelijk goedgekeurd. OC aan vV. Eindnota wordt eerst beoordeeld door Eé. OC aan KV. Mededeling. Geen antwoord ontvangen over vraag over ingebruikneming. KV aan OC. over ingebr.n. op 1/11 '64 OC aan KV. Geen vertegenwoordiging OC bij ingebr.n. op 1/11. A.vd Straaten (accountantskantoor) aan OC. Accoord met berekening vV. OC aan KV. Advies restbedrag te voldoen. OC aan vV. BS bij copie vorige.

Ingevoerd 12 en 25/6'97

Leeuwarden, voormalige Hervormde Galileërkerk. 14/3'49

B&T aan Eé. Disp. orgel Leeuwarden, Galileërkerk.

Komt uit dossier Doesburg:

Leeuwarden, Hervormde Goede Herderkerk '55-'57

Correspondentie over nieuw toekomstig orgel in de G.H.kerk te Leeuwarden

doorgekeken.16/3'04

Leeuwarden, Hervormde Grote Kerk. Twee mappen. Ondanks lijvigheid ervan zijn er geen stukken over de eigenlijke restauratie. Waarschijnlijk staat het essentiële uit map 1 in het rapport in map 2: mrt'66 Rapport inzake het orgel in de Grote of Jacobyner Kerk te Leeuwarden. Historisch overzicht,beschrijving bestaande situatie, restauratieplan, afschriften historische stukken, o.a. contract met Chr.Müller uit 1724. 13/3'72 Schrijven waaruit blijkt dat de restauratie plaatsvond onder leiding van het consortium Dr M.A.Vente, Dr J. van Biezen en J.G. Erné. Doorgekeken 16/3'04

Leeuwarden, Hervormde Opstandingskerk •

Corresp. '62-'64 ter voorbereiding van aanschaf van een orgel in een kerk uit 1961

Leeuwarden, Hervormde kerk Oranjewijk •

3 stukken over tekeningen voor een nieuwe kerk in de Oranjewijk. Geen naam architect

Het is uit de stukken niet op te maken, of dit de G.Herderkerk of de Opstandingskerk is of geen van beide. vO

Leeuwen, Willem van , Leiderdorp. 16/8'67

vL aan Eé. Beschrijving van in aanmaak zijnd orgel, aangetroffen in map Honselaarsdijk. P8(C-Fs vsan Hp) Hp8 O4 F4 O2 Mxt2-4st Sch8 Ped B16 man alles b/d, houten p gerestaureerd, rest nieuw.

Lehm-Itxgrund Zal wel een boekje of folder zijn: Orgel in 1732 gebouwd voor Joh. Lorenz Bach, organist te Lehm en origineel bewaard • Hauptwerk Quinta Thöne 16' Prninzipal 8' Viola di Gamba 8' Gedact 8' Quinte 6' Octav 4 Flaut Douce 4' Nassat 3' Super Oktav 2' Mixtur 4 fach Trompet 8'

Oberwerk Quinta Thöne 8' Gems Horn 8' Praestande 4' Flaut Traversiere 4' Waldflöte 2' Sesquialtera 2 fach Cymbel 3f Vox hunana 8' Cymbelstern

P e d a l ( B r ü s t u n g) Violon-Baß 16' Principal-Baß 8' Oktave 4' Mixtur 5 f Posaunen Baß 16' Trompete 8' a. d. R ü c k w a n d Sub-Baß offen 16' Quint Gross 12' Gedact Posaunen-Baß 32'

C-c''' Coppel (slechts één Man.koppel) Lehm ligt aan de B4 tussen Bamberg en Coburg.

Leiden, Doopsgezinde Kerk 9/2'57

16/3'59

Keuringsrapport OC aan Kr der Dpsgz gemeente betreffende restauratie. Oud pijpwerk hersteld, oude gipsen.beeld hersteld aan de hand van andere Mittenreiter-instrumenten. Uitzondering Schalmei 8' i.p.v. Trompet twee v.Damstemmen op Bovw gehandhaafd, en nieuwe die waarschijnlijk niet door vD zijn opgenomen. Op vernuftige wijze ped.transmissies gemaakt. Dpsgz gem aan OC. over onderhoud door vL. Die zal dus de restauratie hebben uitgevoerd vO.

209

Doorgekeken.16/3'04

Leiden, Ev. Lutherse Kerk • '58-'63.

Klad met dispositie Stukken over voorbereiding restauratie

doorgekeken.16/3'04

Leiden, Hervormde Hooglandse Kerk • 27/2'56

kaart met disp.vtK 84 OC aan KV. Vernomen orgel wordt bij kerkrestaurate ingekist. Gezien ervaringen elders: raden we dit af. Advies demontage en opslag.

Voll. inv. 2 stukken 16/3'04

Leiden, Hervormde Kooikapel. • Stukken over de bouw van een orgel door W. van Leeuwen. 19/10'53 28/7'53.

Keuringsrapport OC aan KV gaat waarschijnlijk niet over de K.kapel: dank voor gebruik vergaderruimte

Doorgekeken 16/3'04

Leiden, Herv. Maranathakerk 19/4'56 13/6'56

PCT aan Ned.Herv. kerk te 's-Gravenhage (bedoeld de landelijke kerk?) KV Leiden wil bouw orgel Maranathakerk aldaar door vL Nu geen middelen daartoe. Orgel volledig te bouwen. Advies gevraagd OC aan PCT: Borstwerk met pr 2' voor deze kerk te klein voorkeur rugwerk met P4. Windlade ook voor ped. inrichten. Beter mahonie dan vuren of grenen voor achterkant en dak. Prijs redelijk.Contrôle door OC.

Bovenstaande twee stukken, afk. uit map 's-Gravenhage Martanatha

20/1'56 31/1'56 21/2'56

OC aan KV rapport en advies.Minstens 16 st. vL aan KV prijsopg. Hw P8 (compl) Rf8 O4 Wf2 Mxt11/3'4-6st Sxq3st af a Brstw Hp8 Splf4 P2 N11/3 Cmb1/2'2st Dlc8 Ped Sb16 P8 Fg16 Sch4. Samenst. vulst. weer off. zelfde disp. uitv. materiaalomschr.

doorgekeken /3'04

Het orgel is 27/12'56 ingebruikgenomen met iets afwijkend disp. waarvan veel stemmen waren voorbereid.

Leiden, Hervormde Marekerk. '60-'61

Stukken over voorbereiding van een restauratie

Doorgekeken.16/3'04. De restauratie is niet onder de OC uitgevoerd vO.

Leiden, Hervormde Pieterskerk. 25/11'59 11/1'60 17/7'60 29/12'54

KV aan OC. De hele dag studeren leerlingen van de organist. Is dat nadelig voor het orgel? OC aan KV. Enige aanwijzingen. OC aan PCT over plannan KV restaur. orgels Pieters, Mare- en Hooglandse kerk. OC aan KV. Dank voor in gelegenheid stellen te vergaderen in de Pieterskerk

volledige inv.16/3'04

Leiden, Een nieuwe Hervormde kerk, Willem de Zwijgerlaan. 26/8'60 15/8'61 18/8'61 18/8'61 23/2'62 23/2'62

BRC aan OC. BS bij ontwerptekeningen. Advies gevraagd OC aan KV. Reactie op plan KV aan OC. Uw schrijven doorgezonden aan arch. C. Hamerpagt BRC aan OC. Over Leiden en Rijswijk OC aan arch.bureau Hamerpagt en de Gruyter en aan BRC BC bij copie volgende: OC aan KV. Over besprekingen Erné met arch.

voll. inv.16/3'04. Dit zat in de map Leiden, Pieterskerk

Waarschijnlijk is dit de hierna genoemde Vredeskerk. van hetzelfde arch.bureau

Leiden, Hervormde Vredeskerk. • • •

tekeningen van arch. Hamerpagt en de Gruyter. correspondentie met TNO (akoustiek) idem over plaats orgel ook met betrekking tot de uitblaasplaatsen van de verwarming.

Doorgekeken.16/3'04. Geen stukken over het uiteindelijike orgel.

Leiderdorp, Hervormde Kerk. 1941

21/3'69

Adr.Blankenstein. Uitvoerig rapport met de volgende onderwerpen: disp. Knock Mittenreiter 1780 1838-39 GW en HB Lohman latere reparaties Restauratievoorstel Afschriften arch.stukken Eé aan vV opdracht demontage

Doorgekeken.16/3'04

210

Leiderdorp, een nieuwe Hervormde kerk. • Alleen stukken over bouwplannen kerk. inv.16/3'04

Leidschendam, Kapel Hulp en Heil (Stichting Herv. inrichtingen voor zenuw-en geesteszieken, te Soesterberg.) • Offertes an vV, dK, anon. en Leefl • Stukken in twee mappen over de bouw van een nieuw orgel door Flentrop 6/77'62 OC aan Persbureau mededeling ingebr.neming op 10/7 en disp. Hw, Rw, ped met 20 st. inv.16/3'04

Het volgende kan ik niet meer vinden.

Leidschendam, een nieuwe kerk. In map Hulp en Heil zit een stuk over plannen bouw nieuwe kerk \7/5'58 vL aan KV verslag onderzoek verder wat correspondentie over werk aan orgel tot '61 inv.16/3'04

Leidschendam, een andere nieuwe kerk? 30/12'60

OC aan KV. Vernomen over plannen bouw kerk, etc.

inv.16/3'04

Leimuiden, Hervormde Kerk afschrift contract met Knipscheer 1866 inv.16/3'04

(of er veel meer was weet ik niet meer)

Leipzig, Thomaskirche. 21/1'39

G.Ramin aan Eé. (Kennelijk) antwoord op vragen. Van orgels uit Bachs tijd niets overgebleven. Huidige o. Sauer uit jaren 90 der vorige eeuw. Later meermaals omgebouwd en vergroot in zin der Orgelbewegung.

Ingevoerd 25/2'98

Lemgo, Sankt Marienkirche. • Foto • • • • •

Kunstführer Kreis Lemgo, waarin o.m. Heldenorgel in St Marien, ook foto waarop een neo-gothisch orgel in de St M is te zien. Progr. Lemgoer Orgeltage 30/10-4/11'52 Lemgoer Orgeltage 1954, 22-27/4, programm's (ook Eé speelde). Vouwblad over dezelfde Orgeldagen. Uitnodiging aan Eé en toegangsbewijs. Lemgoer Orgeltage 1956 6-10/4. Beschrijving orgel, programma's.

3 stukken, inv. 25/6'98 (laatste 3 stukken).

Lemmer, Hervormde Kerk. • Correspondentie over de hoedanigheid van het orgel. Foutieve verwarming is kennelijk de oorzaak van de problemen inv.16/3'04

Leur (NB), (Voormalige) Hervormde Kerk. 10/3'65 en z.d. dec'59

2 kaarten van Lambert van Eekelen te Zevenbergen aan Eé. W.W. van der Put, Hamilton, Canada. Inleidende beschrijving vamn het Zeemans-kerkorgel in de Ned.Herv.Kerk te Leur.

Volledig geïnventariseerd 16/4'98. Zie verder Bolt-archief.

Leusden, Hervormde Kerk 20/3'56

•

Rapport en advies. 1871 Knipscheer 11 reg 1 man (Sb is later). "Het instrument is en typisch voorbeeld van een orgel, dat gezien constructie, tractuur en ladesysteem nog de goede geest ademt, doch wat betreft dispositie en intonatie behoort tot het vervaltijdperk in de orgelbouw" Restauratie noodzakelijk. Maar die zal de klank niet of nauwelijks veranderen Nog wat correspondentie. De kerk moest eerst worden gerestaureerd

Doorgekeken.16/3'04

Linde van de(r?), orgelmaker In dossier Katwijk Pniël 11/11'67: Opsomming van enige door v.d. Linde gebouwde orgels.

Linschoten, Hervormde Kerk. 4/5'65 21/5'65

OC aan KV. Hü zal onderzoek verrichten. OC aan KV. Voorl.adv. Vlgs Uw mededeling A.Meere 1828, ombouw kab.orgel. 1928 rest.Sanders, oude werk ernstig aangetast, deels pneumatiek. Huidige sleepl. schijnt van Sanders te zijn. O. niet als monument aan te merken. Geen subs. Huidige disp.:

211

23/6'65 1/11'65 5/11'65 30/12'65 4/1'66 9/2'66 z.d. z.d. 8/9'66 15/11'67 13/2'68 28/5'68 19/6'68 30/7'68 24/12'68 6/1'69 5/5'69 5/5'69 19/6'69 19/12'69 9-1'70 2/3'70 z.d.

12/5'71 8/6'71 25/6'71 2/7'71 5/7'71 23/7'71 11/8'71 14/8'71 18/10'71 5/11'71 31/3'72 Tekeningen. dec'67 dec'67 dec'67

B 16, P 8, Hp 8, Vla 8 (c), Cel 8 (c), O 4, F 4, Wf 2, T 8 b/d Ped Sb 16 tr. Trem, C-f''', C-c. Wonderlijke slepen 2.5 bij 2.5 cm doorsn. die zeer zwaar moeten lopen. Klav en reg.kn 1928? Ped.kl ouder. Lade in slechte staat. Expressions. Meeste pijpwerk niet orig. Kernsteken. Adv. Nieuw orgel met enige oude stemmen in oude kas, daartoe ondieper te maken. Klav. achter. Mogelijkheid 2 werken op 1 lade. Dit kan Bl. die orgel in onderhoud heeft, goed doen. Suggestie adviseurs. KV aan OC. Eé gekozen. (Eé) aan KV. Klav. achter wellicht bezwaarlijk. Kas verkleinen niet nodig. Behoud P 8 en de ged. reg. Geen bezwaar dat Blank het doet. KV aan Eé. Reactie. Bl aan KV. Disp. A (2 kl) en B (1 kl) met prijs. Bl aan Eé. bs bij voorgaande. (Eé) aan KV idem. Kladaantekening. KV. Uitnodiging voorlichtingsavond op 29/3'66. KV aan Eé. Besluit (onder voorbehoud) 2 kl o. (Eé) aan KV. Uitgestelde reactie (ongeval). Geen toestemming PCT nodig. Bl inmiddels verhuisd naar Herwijnen. (Eé) aan KV. Gebleken: vorig schrijven niet aangekomen, enz. Eé aan KV. Toezicht PCT toch nodig (stukken waren bij verkeerde college beland). Bl kan levertermijn aanhouden mits opdracht spoedig komt. KV aan Eé bs bij tekeningen. OC aan KV. Instemming met plannen. Verzoek t.z.t. toezending afschrift opdr. KV aan Eé. Besluit 2 kl o. (Eé) aan KV. Bl zal tekeningen maken en demontagekosten en (formeel) remontagekosten opgeven. Bl aan KV. Nieuwe prijsopgaaf. Bl aan KV. Rekening 1ste termijn. Bl aan KV. Rekening demontage en remontage. (Eé) aan KV. Omdat kerkrestauratie pas in '75/76 plaats vindt vervalt gestelde in brief 6/1'69. Blank zal spoedig tekeningen maken. KV aan Eé. Reactie op voorgaande. Kerkrestauratie: wachten op toestemming. Datum kerkrestauratie klopt niet. Blank gevr. orgel met spoed te bouwen. Bl aan KV. Nieuwe kosten demontage en remontage. Bl aan ? Mensuurvoorstellen Linschoten voor P 8 (nw af c'), Rf 8. O 4, Gh 2, Mxt 2'4-6 st,Hp 8, Rf 4, P 2, Sq 2 st (g), Sfl 1, Sb 16. Samenst. Mxt: C 2 1 1/3 1 2/3 c 2 2/3 2 2 1 1/3 1 c' 4 2 2/3 2 2 1 1/3 c'' 4 4 2 2/3 2 2/3 2 2 OC aan KV. Blank bezocht. Werk vordert goed. OC aan KV. Hü werkpl. bezocht. Bladgoud over oude frontpijpen. KV aan OC. Geen bezwaar dat J.G. Eé werk van wijlen zijn vader overneemt. OC aan KV. Positieve reactie. Bl aan KV. Rekening 2de termijn. OC aan KV. Dank voor uitnodiging ingebruikneming. orgel op 4 aug. BL aan KV. Over residuewaarde oud orgelmetaal. Hans Eé aan KV. Rekening advies en mededeling dat eindkeuring nog moet plaats vinden, maar dat rekening kan worden betaald. (HE) aan KV. Eindoordeel. Bijgemaakt deel P 8 sluit prachtig aan. Verder niets dan lof. OC aan KV. Idem. Orgel onvoorwaardelijk goedgekeurd. Ook hier lof voor P 8 aansluitend aan Meeregedeelte. Oude kas oorspr 1 kl. KV aan HE. Met Bl eens geworden over eindbedrag. Arch. en ing.bur vdKloot-Meyburg plgr kerk en aanbouw. Idem. Idem maar van aanbouw bovenaanzicht (dak). Idem. 2 keer zijaanzicht kerk en aanbouw (Oostzijde, Zuidzijde)

Geïnventariseerd 26/3'97. Eerst heeft men contact gehad met het Orgelcentrum. Zie Kret-archief met uitvoerige historische gegevens en fotocopieën van historische stukken en o.m. de hier genoemde stukken van 21/5'65 en 1/11'65.

Linz, Dom 1968 Marcussen 70 st. • Foto. • Briefje met mensuren vulstemmen met commentaar. Inv. 23/4'98. •

• • •

Linzer Woche 6-12/1'69, adressen, programma's (niets over orgels of orgelconcerten) 2 plattegronden van L. etc. 4 programma overzichten van Linzer Domchor en een van Bch's Hohe Messe. Vouwblad over Linz (Ook o.m. Wilhering en St.Florian genoemd).

4 stukken, inv. 25/6'98.

Lions, (Fr), Hervormde Kerk. Correspondentie over afbraak kerk te L. Het gaat naar Huins. inv.16/3'04 212

Lippenhuizen, Hervormde Kerk. 5/1'60 25/8'60 22/2'62 15/6'62

Rapport OC aan KV over bestaand mech.orgel 1 kl. twee kleppenkasten (om sterke stemmen te kunnen uitschakelen) P16 af c B16 VdG8 Hp8 O4 QP3 O2 Wf4 Codc T8bd Opdracht aan Vierdag, herstelwerkzaamheden. OC aan Vdg. Orgel gekeurd met teleurstellend resultaat. U heeft gelegenheid genoemde gebreken in orde te brengen. OC aan KV. Nu is het in orde

inv.16/3'04

Lisse, Hervormde Kerk. Kladje: Dekker Goes, B16 P8 R8 VC8 O4 O2 Qf2 /3 T8 II. H8 VG8 VC8 Rf4 G4 VH8 in zwelk •

S16 Cello8 C-g''' Cd'. Motor moet worden verplaatst wegens torenrestauratie, over opstelling, defecten. OC aan KV. Rapport en advies. o. Dekker, pneum. defecte membranen, pneum. werkt zeer traag. Met dit slappe pijpwerk geen gezonde orgelklank, o. vervuild. Dispositie en opstelling ondoelmatig. Geen geld meer eraan besteden. (Uit een later schrijven: orgel uit ca 1920) KV aan OC. Wegens noodzakelijke reparaties kerkgebouw geen gelden voor verbetering orgel. PCT aan OC. Is mech. o. te prefereren boven el.pn? Is Fl betrouwbaarder dan Pels? 19/8: Zeer uitvoerig antwoord hierop. Correspondentie over vertragen bij OC wegens ziekte en overstelpend aantal aanvragen, over foutgelopen afspraak PCT aan OC. Wij hebben besluit KV zonder advies OC goedgekeurd, wegens vertraging etc. OC aan PCT. Reactie. 2

11/4'56 5/1'57 18/7'59 • 20/6'60 29/6'60

gl.inv. (niet klaar) 28/10'98

Lith, Hervormde Kerk. 29/7'60 12/8'60 8/3'61

KV aan Kr (!). Advies gevraagd i.v.m. aankoop nieuw orgel. OC aan Kr. Hü zal contact opnemen. OC aan Kr. Hebben geen klein orgel gevonden voor beschikbare bedrag.

Voll.inv. 28/10'98

Lobith, Hervormde Kerk. • 8/3'50 15/5'50 19/7'50 21/7'50 24/7'50

26/3'52 29/3'52 3/3'64 31/3'64 14/5'64 7/9'66 19/11'66 19/5'67 •

1950 Correspondentie over door Madern slecht geleverd werk. vV aan KV. Offerte. vV aan KV. Offerte. KV aan OC. Accoord met aanbod vV, onder voorbehoud van enoge details. ? aan mon.z. Mededeling dat vV werkt i.p.v. Madern. Toestemming gevraagd. Van Heek draagt bij met f 500.vV aan KV. Offerte. Betr. pijpwerk: metalenranden opsolderen, voeten open maken, baarden solderen, uitdeuken, tongwerken nw klosjes en stemkrukken. Verder mechaniek, laden, kas, (nieuwe grenen dak en achterwand), klavieren, windvoorziening, Reg.plaatjes verv. door coromandelhouten, reg.knoppen, lofwerk, indeling werk, betalingwijze, reserve-orgel. op te lev febr'51 Drukwerk. Uitnodiging ingebr.n. orgel. OC aan KV. Keuringsrapport. Werk met uiterste nauwkeurigheid verricht. Buiten bestek: frontpijpen met bladgoud op labia belegd, ventielveren vernieuwd, ventielen gedeeltelijk vernieuwd, beschadigde kasdelen hersteld, klav.bakstukken met stuitlat in oorspr. kleur teruggebracht. KV aan OC. Orgel na tentoonst. Haarlem niet meer opgebouwd wegens kerkrestauratie. Over kosten door vV opgegeven wegens lang opgeslagen liggen van het o. KV aan OC. Orgel op tentoonstelling Haarlem gestaan. Daarna niet meer opgebouwd, in afwachting op voltooiïng kerkrestauratie. Over problemen invloed verwarming. Hulp gevraagd. (Eé) aan KV. Voorstel bespreking. OC aan KV. VA. Gebreken gevolg van verwarming. Advies: Gedetailleerde offerte aan vV vragen. KV aan Eé. Verzoek wegens slechte toestand o. als adviseur op te treden. Aan vV: Verzoek offerte uit te brengen. vV aan Eé. "Aan deze zaak is door ons nog niets gedaan. Gezien de mededeling van de KV, dat men U aangetrokken heeft, brengen wij U deze aangelegenheid onder de aandacht". Foto.

Gl.inv. 28/10'98 en 3/6'99

Lochem, Hervormde Kerk, voormalig orgel. 1946 jan'59 1961 28/10'63

Een programma uit dat jaar. Correspondentie over de vraag het orgel op 440 Hz te brengen en houtwormbestrijding. Correspondentie over mogelijkheid, i.v.m. torenrestauratie orgel naar voren te doen plaatsen (door vL). Het orgel stond gedeeltelijk in de toren en moest daar weg. De vraag of die verplaatsing subsidiabel is als gevolg van de torenrestauratie. Op 2/5: afwijzend besluit: orgelverplaatsing niet noodzakelijk. (Laatste stuk) KV aan OC. Orgel moet nu geheel worden nagezien en schoongemaakt.

Gl.inv. 28/10 '98 en 3/ '99

Loenen a/d Vecht, Hervormde Kerk, voormalig orgel . Foto (orgel verbrand). Loenen a/d Vecht, Hervormde Kerk. 213

• 21/6'48 7/7'48 4/12'48 22/12'48 10/3'49 14/3'49 14/3'49 28/3'49 27/2'50 mrt'50 20/3'50 sept'50 28/9'50

Tekening indeling middentoren. KV aan BRC. Herbouw kerk (oude verbrand 11/6'45) aanbesteed. Ook nieuw orgel nodig. Er zijn 2 aanbiedingen KV aan OC. BS bij aanbiedingen H.W.Flentrop, de duurste is te hoog in prijs. Arch. Ferd.B. Jantzen Amsterdam aan Eé. BS bij 4 tekeningen orgel. Fl aan Eé. Voorstel dispositie met potloodwijzigingen (van Eé?) (Fl) aan KV. Bij vorige ontwerp uitgegaan van wat bij oude frontoplossing mogelijk was. Nu 3 windladen (ook apart voor pedaal). Zal proberen de kosten niet al te zeer te verhogen. F.B.J. aan Eé. Volgens een beschrijving uit 1898: Beelden en snijwerk vervaardigd door beroemde beeldsnijder Siesenis. Orgel van Bätz, 1008 pijpen, 2 toetsenborden ped tot d'. F.B.J. aan KV. Nieuw ontwerp in aansluiting op besprekingen. Fl aan Eé. Oude (Bätz-)disp. en nieuwe verbeterde disp. Fl aan Eé. Over deel frontpijpen dat nu anders is bewerkt. Uitnodigning ingebr.n. kerkgebouw op 25/3. KV aan Eé over tijdelijk orgel. Uitnodiging ingebr.n. o. op 28/9. OC aan KV. Orgel gekeurd op 25/9. Eerste orgel van betekenis der OC. Contrôlelampje voor motor zou nog wenselijk zijn. Disp. P8 Rf8 O4 Spq22/3 O2 Mxt Dlc16 Rw P4 Hp8 F4 Gh2 Q11/3 Sch Rg8 Ped Sb16 P8 O4.

Gl.inv. 28/10'98

• •

1 foto kerk en 4 van orgel (waarvan één: orgel in aanbouw) Nog een klein foto'tje met negatief 6x9

Loenen / Veluwe, Hervormde Kerk. z.d.

OC aan KV. OKW wil dat wij rapport uitbrengen over de door De Koff uitgevoerde restauratie.

1 stuk inv. 28/10'98

Loosduinen, Exoduskerk (Bouwlust). '63,'64 15/8'63 20/2'64 28/5'64 10/5'65 15/5'65 ?/7'65 16/7'65 17/7'65 19/7'65 24/2'66 13/4'66 16/6'66 20/6'66 19/7'66 21/3'67 24/12'68 25/8'69 16/10'69 15/5'70 z.d.

J.Abma, arch. 9 bouwtekeningen. OC aan Abma. Aanbevelingen over nagalmtijd, verwarming, plaats orgel. OC aan KV. Overleg met A. noodzakelijk. Tekeningen geven geen uitsluitsel over alle mogelijke vragen. OC aan KV. Kritiek op vormgeving ruimte en te centrale (!) plaats van het orgel. KV aan OC. Advies over orgel gevraagd. Vernomen dat KV 's–Gravenhage verkoop o aldaar Immanuelkerk, Heeswijkplein overweegt. OC aan KV. Zullen VA opstellen. Over komst Hü. B&T aan KV. Offerte. B&T aan KV. Onleesbaar. vdB&W aan KV. Offerte. OC aan KV. VA. Wens: verplaatsbaar orgel. Algemeenheden over 4 vt's o's. Uit rapport De Boom blijkt dat er weinig nagalmtijd is. Bwrs: B&T, Fl, dK, Lfl, Vdg, vV. Evt voorlopig 4 v positief.Adv. Bolt, Eé of Talsma. HGem aan OC. Willen 4 v positief met Eé als adv. Al 2 offertes aangevraagd. OC aan KV. Reactie op ingebrn. kerk op 20/4. Eé aan F&R. Offerteaanvraag voor P4 Hp8bd Rf4bd O2 (F2) Q11/3dc Mxt3-4stbd Reg8bd F&R aan KV. Offerte Eé aan KV. Commentaar op offerte F&R en vdB&W van 17/6'65. Advies F&R. Eé aan F&R. Opdracht Eé aan KV. Overeenstemming met Abma bereikt over vormgeving. OC aan KV. Reactie op uitn. ingebr.o. op 29/8. Eé aan KV. Onvoorwaardelijke goedkeuring orgel. OC aan KV. Idem. Brochure, waarin iets over in aanbouw zijnd orgel in Exoduskerk door F&R.

Gl.inv. 3/6'98.

Loosduinen, een nieuwe Hervormde kerk. 23/6'61 15/8'61

BRC aan OC. BS bij ontw.tekening nw k arch. K.J.van Nieukerken. OC aan KV. Opmerkingen over ronde kerk: gevaar acoustische brandpunten. Niets bekend over materialen.

2 stukken. Inv 7/5'98.

Loosduinen, een nieuwe Hervormde kerk, Hengelolaan. 7/7'53 28/9'53

OC aan KV. Arch. Symons wil overleg. Wij hebben ernstige bezwaren tegen het ontwerp. OC aan KV. Kwestie moet nu spoedig worden besproken.

2 stukken inv. 7/5'98.

Loosduinen, Hervormde Adventskerk. 9/2'54 7/4'54 12/12'55

vL aan KV. Offerte nw o VEKA P8 Rf8 O4 *F4 *Nh2 Sxq3st(g) Mxt2'4-6st Dlc16 Pos Spged8 Splf4 P2 N11/3 *Cmb1/2'3st Sch8. Ped Sb16 P8 Rf8 O4 Mxt4-5st *Dlc16 *Co4 (*: voorbereid) In ped.torens nog ruimte voor een 8' en een 4'. kopp. trem. samenst.vlst. OC aan KV. Verheugen ons over opdr aan vL. Eng en Ous zullen contact onderhouden. OC aan KV. Verslag laatste keuring in positieve zin.

214

20/1'58 4/8'58 18/11'58 25/1'60 • 14/5'60 19/7'60 31/8'60 26/10'60 28/6'61 19/7'61 7/9 14/11'61 2/4'62 3/1'63 21/1'63 22/1'63 30/1'63 1/3'63 21/3'63 26/4'63 z.d. 15/7'63 15/7'63 27/8'63 3/12'63 24/2'64 24/2'64 5/3'64 23/3'64 9/7'64 22/7'64 14/7'64 9/9'64 30/9'64 30/9'64 8/10'64 2/2'65 26/3'65 28/4'65 19/8'65 19/8'65

KV aan OC. Welke bezwaren de organist heeft geconstateerd. Kinderziekten? vL aan (OC). Werkzaamheden verricht. T.de Groen (organ.) aan wijkraad. Overzicht orgelellende nov'57-sept'58. KV aan (OC). Opsomming klachten. Corresp. over nota (deel zou onder garantie vallen). T.Groen aan KV. Opsomming gebreken, nauwelijks verholpen en weer nieuwe klachten. OC aan vL. Wat hij volgens afspraak in orde moet maken. Aan KV. Mededeling hiervan. KV aan OC. Verzoek off. aan te vr. voor nieuwe motorkist. Betr. aanvulling met 4 registers is er al een offerte. Maar we moeten hiervan afzien. vL aan OC. Prijs motorkist. Wanneer werk gedaan wordt onzeker: zijn broer moet het doen die zic nu op Maassluis concentreert. vL aan OC. Weer begroting motorkist. vL aan OC. Specificatie vorige. OC aan vL. Opdracht motorkist. OC aan KV. vL heeft alle door Groen geconstateerde gebreken verholpen. KV aan OC. Omkisting geplaatst. Onvolkomenheden nog niet alle verholpen. Groen aan KV. Orgel thans onbespeelbaar. KV aan OC. Aandacht gevraagd voor klachten. OC an KV. (Na bezoek:) U bent niet ingegaan op aanbod stembeurt der orgm. Verwarming heeft funeste invloed gehad op o. KV aan OC. Bespreking gevraagd. OC aan vL. Bevestiging gesprek in de Adv.k. Offerte voor definitief verhelpen gebreken met vermelding wat onder garantie valt. vL aan OC. Prijsopgave. (o.a. zwev.mech). OC aan KV. Mededelingen. vL zegt, dat o van dezelfde kwaliteit wordt als hetgeen hij thans nieuw levert (ook de intonatie). KV aan OC. Geschrokken van hoge prijs voor herstel orgel dat nog geen 10 jaar oud is. Bovendien geen duidelijke aanneemsom. OC aan KV. Zullen offerte vragen om o in staat keuringsrapport 12/12'55 te brengen (dus niet op huidig bereikbaar niveau). OC aan vL. Offerte gevraagd voor eenvoudige revisie mechaniek, tractuurspanner, revisie windwerk, bijwerken intonatie voor zover nodig. vL aan OC. Offerte. OC aan vL. Bevestiging gesprek. Voor welk bedrag ook nog de registerpanelen worden rechtgezet. OC aan KV. vL en Pels hebben samen een nieuwe NV opgericht. Wij staan er op dat werk nog onder vL's verantwoordelijkheid wordt uitgevoerd. OC aan vL. Opdracht. PCT aan KV. Vernomen van opdr. vL. OC meldt dat door ongelukkige plaats die arch. voor orgel heeft bestemd en door verwarming restauratie en verbetering dringend nodig is. Kosten boven offertebedrag voor rekening orgm. wegens garantie. vL aan OC. Excuus uitstel wegens oprichting nieuwe NV. OC an vL. Bij contrôle bleek: Nog veel geruis in toetsmechaniek, lekkage in lade. Schellingerhout beweerde dat het niet zijn opdracht was dit te contrôleren. Zou het niet beter zijn het VEKA-systeem te vervangen door iets anders? OC intern. Uit weekrapport Hü. Windladen krijgen nu totale revisie. Vlgs Schellingerhout is Pels er alles aan gelegen met OC samen te werken. Verhouding met Bouman nu ook minder goed. Iets over Middelburg Nwk en Voorschoten. vL aan OC. Na oplevering stond het orgel veel te vochtig, later door verwarming veel te droog. Telescoopsysteem kan niet met ped.transmissie. Opdracht "vernieuwing op technisch peil van heden" later vervangen door "eenvoudige revisie mechaniek". OC aan KV. Werk verloopt allesbehalve naar wens. Vooral de nieuwe aanleg der reg.mechaniek zonder verwijdering Veka-systeem. OC aan vL. Voorstel aanbod nieuwe garantieperiode. OC aan vL. Afspraken wegens onbevredigend verloop. vL aan OC. Accoord met extra garantieperiode onder voorbehoud abnormale atm. omstandigheden. OC aan vL. Teleurstelling: nog niet keuringsgereed. Transmissiesysteem blijft knelpunt. OC aan vL. Opsomming gebreken. KV. Werk nog niet tot tevredenheid voltooid. OC aan KV. Eindoordeel werkzaamheden. Tractuurspanners aangebracht: Aanzienlijke verbetering. Windladen gereviseerd, windvoorz. verbeterd. O gebracht in staat uitstekend boven peil van deze orgm bij oplevering. Waarschuwing tegen verkeerd gebruik verwarming. OC aan vL. BS bij afschrift keuringsrapport.

Inv. 7/5'98 (één stuk 3/6).

Loosduinen, Hervormde Dorpskerk. 7/7'50 13/9'50 6/11'50

OC aan KV. Ous zal situatie komen opnemen. Gelieve niet rechtstreeks met dK te onderhandelen, gezien ervaringen met dK. OC aan KV. Wachten met herstellingen tot na kerkrestauratie op enkele details na: houtwormbestrijding dient onmiddellijk te geschieden, ook vernieuwing koperdraad van abstractuur naar Rugwerk. Wij bevelen Fl aan, niet dK (Fl) aan OC. Prijsopgaven voor a. houtwormbestrijding en koperdraad, b. van alles en nog wat, o.m. kernen met kersteken vervangen, herziening intonatie, grondige wijziging der mechaniek, invoeren. c. Uitbreiding met vrij pedaal

215

29/11'50 19/12'50 20/11'58 • 30/5'59 14/5'59 22/5'64 11/6'64 19/11'64

5 st, d. idem 7 st. OC aan KV. Eens met a (direct) en b (tijdens kerkrestauratie) OC aan Fl. Opdracht a. Fl aan (OC). KV vraagt prijs anti-wormbehandeling. Destijds gebeurd zonder totale demontage. Overleg gevraagd. Nog wat correspondentie, spoed gevraagd. KV aan OC. Bijstand gevraagd bij restauratie. Subsidie te verkrijgen? OC aan KV. Advies. Houtworm aantasting zo groot, dat algehele demontage nodig is. Ernstig aangetaste delen die dragende functie hebben, moeten worden vernieuwd. OC aan KV. Helaas nog geen tijd gehad voor restauratierapport. Welke data kan Hü komen? OC aan KV. Bevestiging afspraak. KV aan OC. BS bij (niet aanw.) overzicht arch.stukken. De genoemde uitgave van Thierry en Mensing in 1791 zal wel in de Kon.Bibl. zijn.

Gl.inv. 7/5'98.

Loppersum, Hervormde Kerk. Niet samengebundeld: z.d. Mensuurstaten voor alle pijpen (chromatisch dus) van Hw P 8, Qd 16, Fld 8, O 4, Spf 4, Q 3, O 2, Mxt 1 v 4-5-6 st, Fag 16 Idem Rw P 4, O 2, Gedf 4, Wf 2, N 3, Dlc 8 10/7'61 vV, tekeningen tongwerk-onderdelen. z.d. Mensuurstaten, minder uitvoerig: Alleen c's, f's en g's, bovendien betr T 8 en Vh 8: "mensuren Leens voor Loppersum" z.d. Twee tekeningen platte grond orgelbalcon. • Boekje over de kerk (weinig over orgel). 1 stuk, inv. 25/6'98.

Samengebundeld: z.d. Kaart uit een kaartsysteem. "1803 geheel vernieuwd en verfraaid". 9/2'54 OC aan KV. Advies o. te doen verwijderen uit de kerk tijdens restauratie. O. op mon.lijst, behoeft dringend restauratie. Voorstel bespreking tussen arch. en een o.deskundige. 13/2'54 KV aan OC. Reactie. 16/2'54 OC aan KV. Over contact met Eé. 6/3'54 OC aan KV. Over datum bespreking. Aan Offringa. BS bij afschrift daarvan. 10/3'54 KV aan Eé. Datum schikt niet. 27/3'54 OC aan Offringa en KV. Voorstel datum gesprek. 1/4'54 KV aan Eé. Eén der data schikt niet. 9/7'54 OC aan KV. Nieuw voorstel datum. 11/8'54 KV aan OC. Historisch rapport gevraagd. Pas daarna offerte aanvragen. 25/8'54 OC aan KV. Over vraag of 5% voor de OC ook subsidiabel is. 1/9'54 KV aan (OC). Verzoek opstelling rapport. 30/9'54 OV aan KV. In archieven niets gevonden. Voorstel datum onderzoek orgel, vraag archiefstukken gereed te leggen. 10/10'54 KV aan HGem. Voorstel datum bezoek. z.d. Aantekeningen (kennelijk nodig voor rapport). 12/3'55 OC aan KV. Rapport. Historie Jaren 1665 en 1735 op cartouche onder Rp. Mededelingen Hess II, (Hw Hinsz 1736, Rw Freytag 1803, wiens naam op de lade staat). Disp. (tenzij anders vermeld: Oorspr). P8 deel front stom, omdat in 1736 bestaande kas is gebruikt met 12 vt pijpen. Man. Q16(omgeb.tot B16) Fld8 O4 Spf4 O2 Q3 Sq2st(pijpw.verdwenen) Mxt4-6st Fg16 T8(vern) Vh8(verv door VxC) Rw. P4 Rf8 Gedf4(verm 1803) O 2(oud) Wf2(oud/vO) N3(verm.1803) Sch(verv door VdG, gaten in lade en pijprooster wijzen eerder op Sq 3 st) Dc 8 bekers verschoven. Over toestand mechaniek, kas die veranderd is en door een deskundige op dat gebied gereconstrueerd zou kunnen worden. Advies: herstel laden, pijpwerk, waar nodig nieuwe kerns, herstel disp. en vervanging T8 en het vO deel der Wf2. Over evt. restauratie door Ruiter. Artistiek gezien kunnen wij hem aanbevelen. Zakelijk gezien valt er met hem niet te werken. Advies: offerteaanvraag bij vV. Demontage bij kerkrestauratie is noodzakelijk, ook de kas. 15/6'55 vV aan OC. Inlichtingen over o. gevraagd, i.v.m. offerte demontage. 15/6'55 OC aan KV. Vernomen van off.aanvraag bij vV. Is deze vrijblijvend? Aan vV. U krijgt inlichtingen na machtiging door de KV. 26/6'55 KV aan (OC). Off.aanvr. is vrijblijvend. 24/11'55 vV aan OC. Offerte restauratie. Werk aan laden, mechaniek en klaviatuur, vervanging winkels en conducten, etc, verw. pneum.lade VxC, vervanging niet orig. pijwerk, bepalingen. 2/12'55 OC aan KV. BS bij offerte, waar wij mee instemmen. Adv. machtiging opdracht. 17/12'55 vV aan KV. Offerte demontage en in tekening brengen o. Uit een volgende stuk blijkt, dat deze gewijzigde offerte is gebaseerd op opslaan der onderdelen ter plaatse. Hierop geschreven aantekeningen, van Eé. 30/12'55 OC aan vV. Principeopdracht restauratie. Verzoek toezending meer exemplaren demontageofferte. Aan KV. Mededelingen. 15/7'58 OC aan A.R.Wittop K. Over toezicht restaur. kas door OC. 30/7'58 Offringa aan (OC). Accoord met aan Wittop K voorgestelde. 5/10'58 vV aan KV. Offerte voor restauratie o. Werk aan laden (pulpeten verwijderen, systeem om nadelige gevolgen van vocht en temp.wisseling tegen te gaan 1), machaniek, klavieren, nieuw ped.klavier, conducten, kanalen, pijpwerk (als

216

17/10'58 2/12'58 29/12'58 30/12'58 18/2'59

18/2'59 30/5'59 29/6'59 3/10'59 23/10'59 17/11'59 20/5'60 31/5'60 15/12'60 20/12'60 1/3'61

10/5'61

9/6'61 15/6'61 24/7'61 10/10'61 17/10'61 20/10'61 24/10'61 25/10'61 3/11'61 6/2'62 19/3'62 28/3'62 2/4'62 18/4'62 5/7'62 9/7'62 20/7'61 3/8'62 9/8'62 22/8'62 29/8'62 19/9'62 23/8'63 26/11'63 18/2'64 11/3'64 18/3'64 9/4'64 13/4'64 15/4'64 z.d. 12/5'64 20/5'64 23/5'64 27/5'64 29/5'64 1/6'64

in rapport OC), verdere bepalingen. vV aan KV. Offerte restauratie front. 14 nw frontp. rw, ornamentiek, 40 "vlammen" tussen voeten fr.p. vV aan KV. Nieuwe offerte over hetzelfde als 17/10. OC aan KV. Rapport. Lijkt op dat van 12/3'55 zonder het deel over advies orgelbouwers. Verder: wijziging mechaniek wegens plaats gehad hebbende reconstructie der kassen, idem windvoorziening. OC aan KV. Concept subs.aanvraag. BS bij deze en bij offerte vV betr. restauratie frontpijpen. Stuk van Ous (ondertekend), de adviseur en de orgelbouwer (niet ondertekend), geen geadresseerde. "Restauratie van het orgel in de Herv.Kerk te Loppersum". A. toonh. handhaven, verw. expr., dichtsolderen beschadigingen, hoe uit te deuken, geen pijp uit elkaar zonder overleg met Rijksadv. Onderzoek in hoeverre opsn. zijn verhoogd en overleg hoe dan te handelen, stomme frontpijpen in mensuur bestaande. B. Geen afwijking restaur.plan front zonder overleg. C. Enkele taakverdelingen rijksadviseur en adviseur. Ous aan Eé. BS bij exemplaar vorige. Bij vervanging kerns in verleden zeer lichtvaardig omgesprongen, ook door vV. KV aan (OC). 14/5 bericht ontvangen van OKW. Toestemming restauratie frontp. Machtiging opdr. daartoe. OC aan vV. Opdr. restauratie frp. KV aan (OC). Verzoek concept subs.aanvrage. KV aan (OC). Herhaling vorige. OC aan KV. Eindoordeel werkzaamheden front "op piëteitvolle wijze verricht". Aan vV: BS bij afschrift. KV aan OC. 14/4 goedkeuring restaur.o. verkregen. Verzoeke te bewerkstelligen, dat vV dit in 1961 uitvoert. OC aan KV. Reactie. Aan Ous BS bij afschrift. KV aan OC. Inlichtingen gevraagd betr. overleg met vV en Ous. OC aan KV. Nog geen antwoord wegens vertraging. KV aan OC. Nu graag omgaand inlichtingen gevraagd. vV aan KV. Offerte restauratie orgel. Vergeleken met die van 10/10'58: Nu samenst van 2 nw vulst: Sq C 2/3 2/5 Sch 2/3 1/2 1/3 c 1 1/3 4/5 1 1/3 1 2/3 c' 2 2/3 1 3/5 2 2/3 2 1 1/3 vV aan OC. BS bij offerte na overleg met desk. en Rijksadv. op 4/11'59. OC aan KV. Berekening orgm wordt bestudeerd, daarna overleg met Ous. OC aan KV. Nieuwe offerte aan OKW zenden. KV aan OC. Bericht OKW: Hogere kosten worden gesubsidieerd. OC aan KV. Reactie. Werk door vV gepland voor '62. Over honorarium OC. Aan vV: Definit. opdracht. Aan PCT en Ous: Mededelingen. vV aan OC. Reactie en rekening. KV aan OC. Reactie op declaraties en het langzaam we4rken van de OC. Niet van plan voorlopig te betalen. OC aan KV. Mededeling bevestiging opdr. door vV. en over nota vV. OC aan KV. Reactie op brief 24/10. Onkosten subsidiabel. OC aan KV. Aanvang restauratie in april. OC aan KV. 2/4 komt vV de onderdelen ophalen. vV aan OC. Over ophalen orgel en nota 2de termijn. OC aan KV. BS bij nota vV. OC aan KV. Verzoek4e rekeningen aan OC te voldoen. vV aan OC. Werk in gevorderd stadium. Aan KV rekening 3de termijn. OC aan KV. Mededeling voorgaande en doorsturen nota. OC aan Ous. BS. vV aan OC. Vervoer o. op 21/8. Logies bespreken. OC aan KV. Enkele praktische zaken. Aan Ous. BS bij copie. vV aan OC. Mededeling: Orgel vervoerd. Verzoek nota 4de termijn te fiatteren. OC aan KV. BS bij doorsturen nota (die er niet is). vV aan Ous, Ed, Eé, Hü. Gevr. accoord met: Q16 opsn. verlagen, Sq nw vlgs mensuurstaat jun'62, T8 en Vh naar Leens (mens.staat sept'62), Wf2 handhaven, Sch nw vlgs mens.staat jun'62, mens. van O2 Rw. vV aan OC. Werk voltooid. OC aan vV. Over nog ontbrekend snijwerk aan het Rugwerk. vV aan KV. Eindnota met toelichting. Extra werk: Zwev. mechaniek, herstel ped.luik, extra werk door verandering kassen (kanalen, verplaatsing reg.wellen en wat daar bij hoort, wijz. reg.mech. Rugw. Aan OC. BS. OC aan KV. Verzoek opgave datum gesprek met Eé over "eind-cijfers". KV aan OC. Reactie met datum. OC aan KV. Bevestiging datum. Ook vV en (wellicht) Ed daarbij aanwezig. Aan Ed en vV: Mededeling daarvan. KV aan OC. Over plaats bespreking. OC aan KV. Over datum en tijd die Ed schikt. Aan vV. BS bij afschrift daarvan. Aantekeningen. vV aan OC. Nog ca 2 weken werk. Verzoek eindnota te voldoen: o. al geruime tijd klaar, maar nog niet geheel afgewerkt door ontbreken snijwerk. OC aan KV. BS bij eindnota vV en betaaladvies. Aa Ous en vV: BS bij afschrift. vV aan OC. Een (kleine) nota nog niet betaald. OC aan vV. Nota in ons dossier niet bekend. Brief aan KV doorgezonden. Aan KV. BS bij die brief. KV aan OC. Ons ook niet bekend. Verzoek: nieuwe nota. OC aan vV. BS bij afschrift vorige.

217

16/6'64 6/7'64 3/9'64 4/9'64 2/10'64 14/10'64 24/11'64 14/12'64 10/2'65 11/2'65 13/2'65 16/2'65 18/2'65 z.d. 13/3'65 28/5'65 3/6'65 1/9'65 4/9'65

17/9'65 25/5'65 4/6'65 6/9'65 11/12'65 21/1'66

21/1'66

vV aan OC. Willen zo spoedig mogelijk snijwerk plaatsen. OC aan vV: Eé van Ed vernomen, dat de uitvoerder van het snijwerk heeft gewacht op beschikbaar komen van geschikt oud hout. Aan KV: BS bij copie. HGem aan OC. Over voorlopige declaratie bij "het Rijk" en verzoeke uitbetaling door "het Rijk" en gereedkomen snijwerk spoedig te bewerkstelligen. (De aannemer van het snijwerk was Stamhuis). OC aan KV. Reactie. Wordt besproken met Eé. OC aan Ous: Verzoek om bewerkstelliging spoedige uitkering subsidie. Aan KV: Over subsidies en declaraties der OC. vV aan KV. Verzoek alsnog te betalen. OC aan KV: Over boze predikant (orgel nog steeds niet te gebruiken) en bespreking met Eé, Ed, en vV. Aan vV: Over hetzelfde. OC aan KV. O. gereed op snijwerk en afwerking na. Ingebr.n. 1/3'65. Waarom plaatsing snijwerk is uitgesteld (onbruikbaar hout, ziekte beeldhouwer), vV zal naregelen en stemmen na pl. snijwerk. OC aan KV. Van Ed vernomen: delen snijwerk wegens houtworm nog niet geplaatst. Afwerken orgel geschiedt thans. vV aan OC. Zullen o. voorlopig stemmen. Na plaatsing sn.werk zal dit tegen meerkosten weer dienen te geschieden. KV aan OC. Wij staan erop, dat ingebr.n. op geplande datum kan plaatsvinden. Waarom ontbr. snijwerk nu geen bezwaar voor afwerking? Volgens Stamhuis (leverancier hout) aanwezigheid worm nauwelijks denkbaar en in enkele min. ongedaan te maken. OC aan KV: Reactie. Aan vV. Eerste stembeurt voorjaar'66, ongeacht of snijwerk er dan is. OC aan KV: Wie de OC bij ingebr.n. zullen vertegenwoordigen. Zenden aantal voorbeelden van andere ingebruiknemingen. Aan Persbureau der HervK. Mededeling restauratie en ingebr.n. Globaal overzicht gegevens dossier restauratie orgel Loppersum. KV aan OC. BS bij terugzenden voorbeelden programma's van ingebruiknemingen. O. vertoont nog technische foutjes. vV aan OC. Over een abusievelijk verzonden stuk. Over service-controlebeurt. OC aan vV: Graag spoed met controlebeurt, wegens storende hanger. Aan KV: 1. Over het vorige, 2. over uitblijven betaling van (nu) CRM. 3. Uitstel snijwerk: slechte gezondheid beeldhouwer. OC aan vV. Plan o. te bezoeken met Ous, Ed, Eé, Bolt, Talsma, Moll, Leonhardt, evt. Engels, Hü en dW en verzoek daarbij aanwezig te zijn. Eé aan OC. Geef geen gevolg aan uitnodiging, gezien optreden Bolt en Talsma, waardoor geen objectieve vruchtbare beschouwing mogelijk is. Ed had er destijds geen bezwaar tegen, dat het o. in gebruik werd genomen, onder voorwaarde dat ontbrekend snijwerk alsnog zou worden geplaatst. Waarom Engels genoemd in stuk 1/9? (hij is met vrijwillig ontslag gegaan tijdens de schorsingsperiode). Ous aan OC. Nu Eé en vV niet meedoen aan het gesprek heeft z.i. het gesprek geen zin meer. OC aan vV. Niet stemmen voor voorjaar'66 vlgs afspraak. Aan KV: BS bij afschrift. vV aan OC. Beloofde beurt heeft plaatsgevonden, hanger verholpen. vV aan OC. Wensen niet deel te nemen aan gesprek over "de zaak Loppersum". (Eé) aan OC. Niet eens met hem toegezonden keuringsrapport. Hij zal het niet ondertekenen en vindt het hoog ernstig, dat men zijn mening betr. deze orgelrestauratie achterstelt bij die van anderen, etc. OC aan KV. Keuringsrapport. a. Laden gedemonteerd en verlijmd en van modern sleepsysteem voorzien, b. mechanieken op basis der aanw. hersteld 2) c. intonatie op grond van voor restauratie aanwezige winddruk, d. mag.balg verplaatst (dus gehandhaafd). Oude en nieuwe pijpwerk in klank niet te onderscheiden. Hanger was gevolg van kromtrekken oude toets. Verwarming is boosdoener. Hieraan iets doen! OC aan vV, BS bij afschrift vorige.

Ingevoerd 20/11'97 en 25/2'98. Uitgenomen: delen offertes (vV) betr. (kennelijk) Appingedam en een onbekend orgel. Inhoud van deze laatste:

7/10'58

(verm. vV) "vervolg offerte" alleen blad 2. Opsch. B16 tot Qd, restaur. stev.blok T8, 37 spr en 16 stomme frp restaureren (Al verf verwijderen, tinfoelie en bladgoud aanbr. Overleg met instanties, als frp. niet zijn te behouden. Ik had het klaar gelegd, maar nu is het verdwenen.

1) niet gesproken over trekvrije plaat en/of verwijderen sponsels 2) en die balansklavieren dan? Zie ook Appingedam 1/12'48: OC aan architecten o.m. over Loppersum

Losser, Hervormde Kerk. 1934-'69 aug.'34

21 sept '34. 19 okt'34. 16 nov'34. 14 dec'34.

Map met gegevens over orgel in stencilvorm. Stukken uit 1934 zijn genaamd "Het orgel in de Ned.,Herv.Kerk te Losser". De meeste hirervan zijn ondertekend door N.C.G.Schaefer. Bestek Didrich Martens en kerkmeesters 10 juli 1724. Orgel klaar tegen Pasen 1725. Disp. Praestant 4 fues, gedacht 8 fues, Quinta 3 fues, Octav 2 fues, Roorfleut 4 fues, Sexquialter 3 fues mit 3 piepen, Mixtur 2 fues im Bas 3 piepen, in discant 4 piepen, Querfloiten in Discant od(er) ein halve Violegambe, Trompet in bas en discant, dog gehalbeert, Cornet in discant 3 piepen. Sleuflade, 3 blaesbelge 7 bij 3 1/2 voet etc. 385 gulden. f 80.- aftrek, ls het orgel niet zo goed worst als dat te Gronau, Een rijksdaalder aftrek, als het orgel niet 14 dagen na Pasen klaar is. Enkele gegevens uit Kerkenrekenboek 1723/24 Over ingebruikneming op 19 aug 1725 en nog enige uitgaven uit die tijd. 1810 bouw nieuwe kerk. Orgel pas 1822 weer in gebruik genomen. Boekzaal nov 1822 p 671:, Oude kerk moest (als in 5 andere kerken in Twente aan de Roomsen worden afgestaan. "Aanzienlijke vergrooting en geheele vernieuwing des orgels" door G.H.Quelhorst, orgelmaker te Oldenzaal Volgens o.m. Sanders is de Cornet verdwenen en hiervoor in de plaats gekomen Praestant 8 vt en Openfluit 8 vt, in strijd met de bewering in de Boekzaal ("vergroting"). Tot 1923 was er een naamplaatje van Elberink, Oldenzaal. Deze plaatste in 1855 het orgel in de Roomse Kerk. 1923 Steinman te Wehrendorf bij Vlotho. Inbouw 16 v Bourdon, ook in pedaal bespeelbaar, en Salicionaal, beide pneumatisch. Pedaal van 1 octaaf vervangen door één van 1 1/2 octaaf,

218

z.d.

8/8'79.

5/8'69.

Overige stukken. 30/12'59 14/1'60 22/7'61 12/3'69 23-27/6'59 5/8'69 17/2'69 25/11'69 5/12'69 z.d. 22/3'79 16/4'79 16/10'79

klavier vernieuwd, nieuwe balg. Pijpen vervangen door houten, Trompet verwijderd. Van Mertens nog in tact: Hp8, O2, Q3, Rf4, Sxq 2v, van de VdG van Mertens 6 p. vervangen door zinken, Van Quelhorst grote ingezakte pijpen van P8 vervangen door houten. Enige technische mededelingen over het orgel, naar gegevens van T.Telman Enschede. Bestek J.C.Sanders & Zn 2/8'37, aanvullingen 24/12 '37 en 26/1'38: Verwijdering pneum. bijbouw, bijleveren pedaallade met Sb 16 en Octaaf 8 v , nw pwed tot d'. Fluit 8 v -> Cornet 3 st restaur. VdG. P8 stond op plaats T 8. Opf op plaats Cornet. cs-fs der VdG bestond uit Qdn-pijpen. P8 zal t.z.t. door T8 moeten worden vervanbgen. Frp. met Albrons behandeld, kas van verflagen ontdaan. Orgel aan muur verankerd. Aart v.Beek aan hr v.Huizen. Gegevens uit Reuter. Geen gegevens over Gronau. Ned. kabinetorgel in Antoniuskrankenhaus aldaar. Schlepphorst over Martens: 1709 opvolger van Böntrup in Vreden. 1720 Münster Lambertikirche, reparatie, 1722 Munster Dom, reparatie, 1723 Lichtenvoorde plaatsing ouder orgel, 1725 Losser nieuwbouw, 1729 Oldenzaal, ombouw Plechelmus. Zie ook Reuter blz 131 en foto 111, maker onbekend, overeenkomst kas met Losser. OC aan KV. VA. P8bd VdG8 Hp8 P4 Rf4 Q3 O2 Co3st (cs') Mxt4-4st Sxq2st Ped Sb16 Ob8 C-c''', Cd'. ped.lade electrisch. P8 was dc.reg. Bas later aangebracht, pijpen steken door dak. Van frontp. alleen dedel in torens sprekend. Toonh. gewijzigd (opzetstukken). Hoe verder te handelen. KV aan (OC). Sanders overleden. Kunt U Flentrop aanbevelen voor onderhoud? OC aan KV. Onderzoek wenselijk. Accoorrd met onderhoud Fl. (Na herhaling vorige) KV aan OC. Geen onderzoek. Orgel heeft grondige revisiebeurt ondergaan. KV aan OC. Blank, die orgel stemt, raadt restauratie aan, etc. (OC) weekoverzicht Amersfoort Joris, Losser, Denekamp, Buurse, Geldermalsen, Soesterberg, Hoogwoud, Hoorn. OC aan KV, VA zie boven. Blank aan KV. Hoe de gang van zaken is bij restauraties van monum.o's. Adviseur noodzakelijk: Neem (L.)Eé KV aan OC. Verzoeke Eé in te schakelen. (Eé) aan KV. Adviseurschap aanvaard. Archiefonderzoek noodzakelijk. Kladaantekeningen. Hierin veel technische gegevens over het orgel. OC aan KV. Zijn verheugd, dat de orgelzaak weer op gang komt. Voorstel J.G.Eé als adviseur te nemen. KV aan Eé. Verzoek rapporten te maken i.v.m. subsidie. KV aan Eé. Hoe staat het ermee?

gl.inv. 21/12'99.

Lübeck, Marienkirche, voorm. Grote orgel en voormalige Totentanzorgel. 1942 vernietigd, foto Totentanzorgel, 2 van grote orgel en kerkinterieur.

Lüdingworth. • Walther

Bornemann, Kleine Geschichte der L. Orgel, Festschrift zur Wiedereinweihung der Orgel nach der Renovierung in den Jahren 1960/61.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Lund, Sct Peters Kloster. Marcussen 1959, foto. Lüneburg, Sankt Johannis. 10-5'64 12-5'64 •

Krantenknipsel over komst Eé naar L. , ditmaal voor een door hem te spelen concert. Krantenknipsel, recensie over hetzelfde concert. 1 Foto

2 stukken, inv. 25/6'98 (de foto eerder). 1. Hierin een m.i. niet bestaand stuk: een partita Allein Gott in der H van Scheidemann.

Lunteren, Hervormde Kerk. 30/9'54

OC aan KV. over slechte toestand van het orgel.

Doorgekeken.16/3'04

Lunteren, Hervormde minderheid 28/11'59 18/8'61

OC aan bestuur Ver.Nederl.Hervormde Minderheid in Lunteren.. Rapport. orgel 1832 van der Weels Middelburg P8dc Hp8bd P4 F4bd Nh3 O2bd Gh2 C-f'''. Orgelkas is waarsch. kab.o.kas, omgebouwd tot pianokas. Over de (slechte) staat pijpwerk. Waarsch. beste nieuw orgel: 5 st positief Vereniging aan OC. Besloten t.z.t. nieuw orgel. Daartoe fonds gesticht.

Doorgekeken 16/3'04

Lutjebroek, Hervormde Kerk. 23/1'70

•

fotocopie van twee tekeningen orgel met bijgeschreven disp. Bijschrift Flaes 1873 Foto (kenelijk Flaes-orgel) afk. uit map Urk

Doorgekeken.16/3'04

Luttelgeest. Hervormde Kerk. (KV: "De Noordoostpolder" • stukken over nieuw 5 st. pos vV 219

17/12'57

Keuringsrapport over orgel, zoals het in de werkplaatsen stond opgesteld

Doorgekeken 16/3'04

220

Maarsbergen, Hervormde Kerk •

Stukken over restauratie door Flentrop. Laatste corresp.met Hans Eé. In eindrapport: De klank van de fluiten is boeiend. Prestanten minder (makelij). Gamba tot Q3 getransformeerd.

Doorgekeken.16/3'04

Maarsbergen Valkenheide 4/2'56 5/12'56

OC aan Bestuur en Directie. We zullen op verzoek mogelijkheden tot overplaatsing naar nieuw te bouwen kerk onderzoeken. OC aan bestuur en Directie Rapport en advies Ypma 1867, 2 man aangeh p 15 st. Overplaatsing naar nieuwe kerk onverantwoord (grootte en stijl)

voll. inv.16/3'04

Maasbracht, Hervormde Kerk. 20/10'64 17/10'64

OC an KV,. BS bij aanvaarding door Vdg bouw o Vdg aan OC. Bovengenoemde bevestiging

Ingevoerd 25/2'98

Maasbracht, Hervormde Kerk (KV Stevensweer-Maasbracht, andre map dan vorige) 24/6'64 16/2'65

OC aan Vierdag, opdr. gemachtigd door KV voor Hp8 Rf4 P2 O1 OC aan KV. Orgel zal 1 apr naar de kerk worden overgebracht.

Doorgekeken.16/3'04

Maasdijk, Hervormde Kerk. • Eerst correspondentie over een door Dekker Goes aangeboden orgel. jan'52 30/1'52

vL offerte Hw Rw Ped 8 (4) , 7(4), (0) st, voorlopig alleen (..) vV offerte 1 man 8 st

inv.16/3'04

Maasland, Gereformeerde Kerk. 26/5'50

Progr. ingebr.n. nieuw.orgel V&vK. afbeelding disp.

genoteerd 16/3'04

Maasland, Hervormde Kerk. • Correspondentie over een door vV te bouwen 3 kl orgel met 38 st. Of dat is doorgegaan? inv.16/3'04

Maassluis ,Hervormde Grote Kerk Enige grepen: z.d. 9/9'55 en 27/6'59 11/9'60

• 3/8'63

•

Anoniem ongedateerd uitvoerig rapport offertes vL vL offerte van hetgeen buiten bestek nog moet worden gedaan. Correspondentie: Zeer veel irritaties, wegens te late oplevering. OC aan KV eindrapport. Foto.

Doorgekeken.16/3'04

Maastricht, Église Wallonne Enige grepen (de stukken zijn over 3 mappen verdeeld en derhalve niet goed gesorteerd): • Mensuren. • veel klad aantekeningen ook over achiefstukken. z.d. Erné aan Amice. Beschrijving orgel en wat van de historie bekend is. Huidige disp. (alles frans) Montre 8 Prestant 4 Doubl 2 VdG8 B8 F4 N3 Co3st T 8 bd Vxhum8 trem. loze knop Klav. opzij oorspr. voor? Weidtmann 1743 18/7'63 vV aan Ed, Eé en Hü. Mensuurstaten 26/2'65 OC aan Kr. Keuringsrapport. Gebreken hersteld. Disp. hersteld Doorgelkeken.16/3'04

Maastricht, Hervormde Kerk. St Jan. 18/6'58

28/4'59 jun'59

OC aan KV. Rapport. Orgel oorspr. 1806 door Binvinga (!) en Houtappel. 1859 gedeeltelijk vernieuwd door Peereboom en Leyser zie vtK. 1885 orgel had 1 man met 11 st. en vrij ped met 2 st. Later geheel binnenwerk vervangen, pneumatisch, blijkens opschrift door Stahlhut Thans: Hw P8 O4 Octavin2 Mxt (5 1/3 op c') B16 Ged8 Dlc8 (lab) Gambe 8 T8 Bvman Sal8 VxC8 Harmflöte8 Zartflöte 4 Ped Sb16 Bz16 C-f''' C-d'. Toestand laat te wensen. Voorstel offerte laten maken voor herstel door orgelmaker die het in onderhoud heeft Pierre H.A. Pereboom. Lijst van door hem nieuw gemaakte en gerestaureerde orgels. Pereboom aan ? Offerte

221

7/9'60

OC aan KV keur.rapp. Werkzaamh. naar behoren vervuld.

Gobale inv. 16/3'04

Maastricht, R.K. Basiliek van Onze Lieve Vrouwe. 1963

Gedenkschrift bij gelegenheid van de restauratie en de inwijding van het Séverinorgel in de basiliek van O.L.Vrouwe te Maastricht.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Madern-Moraal. 8/8'52

A.Moraal, Enschede aan Eé. Heb met Madern samengewerkt pas na het onaangename gebeuren in Lobith, waar ik niets mee uitstaande heb. Ik wil wel met M. breken en zelfstandig gaan werken, maar dan heb ik Uw hulp nodig.

Geïnventariseerd 16/4'98.

Makkum, Hervormde Kerk. kladaantekeningen en rapport, '51, '52 inv.16/3'04 Malmö, museum Frobenius. Foto. Mantgum, Hervormde Kerk. stukken '50-'51 over windmachine en niet-restaureren van het orgel. Doorgekeken.16/3'04

Marcussen Jürgen 1781-1860, portret. Marcussen, Foto orgel 1958 (ziet uit als Sweelinckorgel NCRV). Maria-Horebeeke (B), protestantse gemeente. 28/4'58 19/9'59 19/9'61

OC aan Ds R.Germenraad mech o. M8 B8 Sal8dc P4 F4 Octavin2 T8 Cl4 (fr.namen). Beschrijving toestand, Zou door De Koff kunnen worden hersteld. OC aan Vdg opdracht nieuw orgel. OC aan persbureau Ned.Hervormde k. Uitnodiging ingebruikneming, datum niet genoemd.

Doogekeken.16/3'04

Maria Saal, Dom en Wallfahrtskirche. boekje uit 1961 over kerk. Marienmünster, Abteikirche, Foto. Markelo, Hervormde Kerk. 24/3'59 15 jun '61 25/8'61

Leeflang aan KV. Rapport met oorspr. disp. KV adviseerde het te verkopen. Dat wilde men niet 1. wegens kostenverschil 2, omdat orgel in 1870 een geschenk was. Dr Moolhuizen Nijverdal was adviseur, contact met Leeflang. Opdracht Leeflang door een plaatselijke commissie in opdracht KV. Geen subsidie zeker niet als de veranderingen doorgaan die Leeflang wil.uitvoeren.

Doorgekeken.16/3'04

Marken, Hervormde Kerk. Corresp. met Flentrop over opknappen orgel Dekker Flentrop protesteert maar geeft toch een prijsopgave • 6/12'55 27/2'56 5/6'56 9/6'56 16/7'56 11/010'56

vL prijsopgave. Disp was P8 B16 Rf8 V8 VxC8 O4 F4 Q22/3 Wf2 Mxtb-Corndc Tbd ped Sb16 nevenreg. OC aan vL, opdracht namens KV. OC aan KV. vL wil T8 verv door Dlc. Wij stellen Dlc 16 voor. KV aan OC opdr. Dlc 16. Hü aan vL. Opsomming gebreken, voorstel verandering vaste comb. OC aan KV keuringsrapport

Globale inv. 17/3 en 19/3 '04

Marknesse, Hervormde Kerk. (KV NOP) 28/2'53 1/4'54 25/8'54 26/8'54 28/8'54 26/8'54 30/9'54 15/10'54 14/2'55

vV aan KV. Offerte voor P4 Hp8 O2 Mxt. OC (Schokking) aan KV. 4 vt orgel, zoals arch. wil geeft te gering volume voor deze kerk. Nodig: 8 vt 1 kl of 2 klav. laatste evt met gereserveerde stemmen. OC aan vV. Offerteaanvr. (moet ook aan vL zijn verzonden.) voor I. P8 Rf4 F4 O2 Mxt4-6st, II. Hp8 P4 Vlf2 Sch2st Kh of Sch8, Ped B16 en evt P8(tr) idem vL plan A, B of C vV aan KV. Offerte. 2 man en ped. 11 st en 1 transm. vL (geen geadr.) Offerte.nu ook 11 st + tr OC aan KV. Schriftelijke bevestiging gevraagd van aan Eé mondeling gegeven machtiging opdracht vL. vL (geen geadr.) Bestek. vL. aan KV. Nieuwe disp. met prijsopgave. Hw P8 Rf8 O4 Wf2 Mxt4-6st Kh8, Pos Hp8 P4 F4 O2 Sch1/2'2st Nas 11/3 Ped B16 P8 Fg16 Co4

222

21/3'55 21/9'55 20/9'63 31/1'64 11/8'64 •

C-g''' C-f' 3 kopp trem. (nu dus 16 st) vL aan KV. Bevestiging opdracht. OC aan vL. Kunnen ons niet verenigen met door arch. gewenste overlengten frp. KV en pred. aan (OC). Voortdurend klachten. Herkeuring gevraagd. Willem van Leeuwen N.V. i.o. (ondertekend door v.Rumpt). Offerte mech.spanners en herstel verzakte pijpen. KV aan (OC). Voor eerste (spanners) geen geld, toezicht gevraagd over tweede. Daarna nog veel correspondentie over klachten tot okt'65.

Globaal geïnventariseerd 2/4'98 en 16/3'04

Marmoutier • • 1968

3 foto's: Kerkexterieur, -interieur, orgelfront Blad met disp. 1710 Andreas Silbermmann/ 1745 Johann Andreas Silbermann (echo en ped.) Kunstführer 893. over de kerk te M.

Globaal geïnventariseerd 1/4'98. Er was nog een fotocopie met uitvoerige gegevens van Marmoutier en Ebersmunster en van veel andere S-o's. Ingevoerd onder A. en J.A.Silbermann

Marssum, Hervormde Kerk. z.d.

22/12'52

•

klad: B16 O4 Q3 Sex2 T8Bas

P8 H8 Fld'am4 SupO2 Mixt3x4st Tdis8 -------------------------VdG8 P4 Fld8 W2 N3 DBas 8 (deze 2 keer!) Hw Rw Opmerkingen over toestand P8 opgeschoven? T8 is labiaal, tongen weggenomen. OC aan KV Rapport en advies orgel 1803 Albertus van Gruisen. Beschrijving toestand geen disp. Nog wat geschrijf

Globale inv. 17/3 en 19/3 '04

Maurik, Hervormde Kerk 11/6'60 18/7'60 16/9'60 6/2'61

OC aan KV rapport en advies: B16bd P8 Hp8 VdG8 Spf4 Q3 O2 T8db C-f''' C-a beschrijving gebreken. Overal kernsteken en expressions. Geen bouwer genoemd. Restaur.voorstel Eé? aan KV. voorzieningen windlade wegens heteluchtv. T8 verv. door Mxt 3-5st en andere zaken. OC aan Bl. opdr rest en T -> Mxt OC aan KV Eindoordeel.

zeer globale inv. 17/3 en 19/3 '04. Het orgel is van Van Oeckelen (vO)

Mechelen (B), protestantse gemeete 16/10'61 20/10'61

Ds Doornik aan OC. Waar is een goed harmonium te krijgen? OC aan D. advies: wendt U zich tot Goldschmeding

inv. 17/3 en 19/3 '04

Medemblik, Hervormde Kerk. • aantekeningen historie, disp. 3/11'55 z.d. 16/1'58 18/3'58 24/8'61

OC aan KV. VO. Rapport anoniem. Rapp.archiefonderzoek OC aan KV. rapport en advies OC aan vV. offerte gevraagd (die er niet is) KV aan OC. willen langs andere weg tot restauratie komen.

inv. 17/3 en 19/3 '04. Cor Edskes heeft de restauratie begeleid.

Medemblik, RK kaart uit een kaartsysteem 1784 onbekende maker. genoteerd 17/3-04 Meeden, Hervormde Kerk. 11/9'46 5/12'47 12/12'47 7/9'51 10/2'58

Mr A. Bouman aan KV. Reactie op wat Erné en Legêne willen. OKW aan ? Op advies Rijksorgelcomm: bekers T8 inderdaad dun, maar toch als proef handhaven. Ped.kl. handhaven, want op dit orgel zal geen moderne ped.techniek worden toegepast. Huidige (normale toonh moet blijven bestaan, dus abstractuur niet terughangen of pijpen verstemmen.) Eé en Leg aan min. OKW Anoniem (Ruiter? Die was daarom gevraagd). Beschrijving orgel, restaur.plan, prijsopgave. O2 en Mxt geheel venrieuwen. Mechaniek in oorspronkelijke toestand brengen, in een ander schrijven stelt hij voor een "transpoziteur" in te bouwen, zodat de stemming bij gebruik kan worden gekozen. Tweevoud fotocopie en doorslag OC (ondertekend door Doeve, maar aan de stijl te zien opgesteld door Ed) aan KV. Uitvoerig rapport:

223

1751 XIX

Hinsch, disp. Knock. nauwelijks archiefmateriaal aanwezig. Qd16 in B16 veranderd vóór 1869 toen prijsopgave werd gevraagd aan Lohman Assen en Meijer.De laatste voerde reparaties uit.. Trem. verwijderd, nieuwe reg.kn. en mech. veranderd om normale toonhoogte te krijgen. Orgel aan Oostzijde, oorspr. West Mag.balg 82 mm in balg, 68 tot 76 in windlade, naar gelang aantal gebruikte registers P8 (37 in fr) B16 (uit Qd16 laagste 12 eiken. de metalen .p. zijn nog van Hinsch) Hf8 Splf4(open con) O4 Q3 O2 Mxt Tr8 tenzij anders vermeld alles volledig orig.. Samenst. Mxt: C 1 1/3 2/3 1/2 c' 4 2 2/3 2 1 1 3/ 1 c'' 4 2 2/3 2 2 1 1/3 1 1/3 Restaur.plan 7/10'58, 15/3'60, 2/11'61, 4/10'62 vV aan KV. Offertes z.d. Foto open kas achterzijde met Trompet en tractuur (waaraan een abstract ontbreekt, zie Het Orgel juli'47) Dit orgel was een der strijdpunten tussen de NKO en Erné / Legène (vO). Zie HO juli'47 inv. 17/3 en 19/3 '04 (foto eerder)

Meerveldhoven, Nieuwe Geref. Kerk Meeuwen, Hervormde Kerk • Alleen maar voorbesprekingen over nieuw orgel in nieuwe kerk. In map Meeuwen: brive, waarin ook Meeuwen is genoemd. Zi aldaar inv. 17/3 en 19/3 '04

Meliskerke, Hervormde Kerk. 16/4'59 11 5'60 7/7'61 5/10'62

vV aan KV. Offerte restauratie vB aan min. Maatsch.w en OC. Hieruit blijkt: Orgel in '58 door vV opgeslagen. Ernstige waterschade. weer off vV aan KV OC aan KV. Keuringsrapport. Orgel waarlijk een juweel. speciaal Hp, P4 en Dlc. Te betreuren dat door de balustrade van de fraaie kas weinig te zien is.

inv. 17/3 en 19/3 '04

Mensingeweer, Hervormde Kerk. Alleen wat historische gegevens (die al heel vaak zijn gepubliceerd (vO)) inv. 17/3 en 19/3 '04

Meppel, Hervormde Kerk. • Twee dikke mappen over de eindeloze restauratie door M.Ruiter. Niet geïnventariseerd • Foto's, kennelijk gemaakt voor of tijdens restauratie door M.Ruiter: Front, Snijwerk borstwerk, vijf detailfoto's. doorgekeken 17/3-04

Meppel, Remonstrantse Kerk. 1956

3 stukken: Orgel door bombardement verloren. Wat nu?

inv. 17/3 en 19/3 '04

Metslawier, Hervormde Kerk. 9/7'57

OC aan KV over verzekeringsbedrag

1 stuk dus voll geinv. 17/3 en 19/3 '04

Middelbert, Hervormde Kerk. • Aantekeningen met disp. 31/6'56 6/2'56 10/2'56 20/3'56 28/3'56 8/9'56 7/10'61 15/8'61

KV aan (OC). O. moet gerestaureerd. O. onder mon .z.? OC aan KV. Zullen adviseren en subs.mogelijkh. onderzoeken. OC aan KV. Over bezoek Eé en Hü OC aan KV. Rapport en advies. Disp. 1822 verm.Timpe. Beschrijving staat. OC aan KV. Verzekeringswaarde. OC aan KV. Al beslissing genomen? KV aan OC. Geen restaur. om fin. redenen. Idem.

Volledig geïnv. en ingevoerd 26/11'97. Zie verder Bolt-archief.

Middelburg, Engelse Kerk. 29/3'54 27 okt'56

vL aan KV Hervormde gemeente Middelburg. Verslag onderzoek: Orgel ca 1750. C-d''', C-d' Codc P8dc P4 Hp8 Trn2'bas Fluyt4 Q3bas O2 Dlc8dc/b 3 keilbalgen, kerkgeb buiten gebr. Veel schade door vocht. Begroting Restauratieplan OC aan PCT: accoord met gegevens in offerte vL

Doorgekeken. 17/3 en 19/3 '04

Middelburg, Evangelisch Lutherse Kerk 224

sept'62 '60-'66 13 /1'66 13/4'66

S.Sanders Verzamelde gegevens betreffende het Duyschot orgel inm de Lutherse kerk te Middelburg. Vooral historisch rapport en fotoc. oorspr. bestelk stukken over restauratie door vL. Hieruit: OC aan Kerkmeesters Voorlopig keuringsrapport OC aan Krkm. Definitief keur.rapport

doorgekeken 17/3-04

•

Foto

inv. 17/3 en 19/3 '04

Middelburg, Hervormde Koorkerk • Stukken over uit Rijksmuseum afkomstige orgel uit de Niclaikerk te Utrecht en het nieuwe vV orgel • Foto. Doorgekeken. 17/3 en 19/3 '04

•

Foto van maquette van niet uitgevoerd ontwerp nieuw orgel.

Ingevoerd 25/2'98 en eerder. Zie ook dossier over Koorkrk, orgel uit Utrecht

Middelburg, Hervormde Nieuwe Kerk. Sommige stukken gaan ook over de Koorkerk • Stukken over bouw nieuw orgel vL in oude kas uit Lutherse Kerk te Amsterdam 30/12'55 OC aan vL. Opsomming van aangetroffen gebreken. 10/9'57 OC aan Hervormde gemeente. Nog geen definitief eindrapport, P16 spreekt in de laagte niet voldoende aan. Mensuur moet wijder worden gemaakt. Het is een register waarmee de orgelmakers thans weinig ervaring hebben. 10/3'58 vL aan OC. Over aanspraak P16: pedaal staat ongunstig opgesteld in acoustisch ongunstige nis. 15/3'58 OC aan KV. Hoe dit op te lossen (koperen pijpen en verplaatsing. 24/12'59 OC aan OKW eindoordeel. Tot '67 correspondentie over storingen en klachten Inv.. 17/3 en 19/3 '04 Zie ook Yerseke 17/5'54 en Appingedam 3/7'66: Eé aan OC. Orgel nu in orde. Middelburg. Dat het de Nieuwe kerk is blijkt uit de inhoud (vO)

Middelburg, Hervormde Oostkerk. • Willem Lootens. Bericht wegens •

Intonatie, met name van P16 nu goed. (hier niet genoemd welke kerk in

het Nieuwgebouwde Orgel in de Oostkerk binnen Middelburg in Zeland etc.

(heruitgave in stencilvorm)1 Exemplaar boekje over de O.Krk

Deze zijn waarschijnlijk ingevoerd 1. Stuk is afkomstig afkomstig uit het dossier Beek. Afschrift ervan in HO 1965, p 146, 236 en 263 (vO).

•

Zeer uitvoerig dossier in twee mappen. Het orgel is gerestaureerd door Leeflang onder Erné. De tweede map bevat alleen maar tekeningen van Leeflang

Doorgekeken. 17/3 en 19/3 '04. Erné heef zich veel met dit orgel beziggehouden en erover gepuliceerd in HO

Middelburg, wijk 't Zand, Hervormde Kerk (ressorterend onder KV Koudekerke). 12/3'54 15/7'60 • 11/10'61 18/4'62 25/9'62

BRC aan KV. BS bij tekeningen Kerkzaal, ook voor andere doeleinden in te richten. OC aan PCT. Gebouw (arch. Rothuizen en 't Hooft) geschikt voor kerkmuziek als niet te veel absorberend materiaal wordt gebruikt, plaats voor orgel goed, vloer liefst van hout of steen, geen gegevens over verwarming bekend. Orgel 16 à 18 st. Corresp. over inschakelen OC. OC aan Wijkraad van KV'n Koudekerke - 't Zand. Suggesties rondreis: Bolnes en Arnemuiden Gerf (v.Leeuwen), Voorburg Fonteinkerk (Fl), R'dam Paulius en Den Haag Paulus (vV), evt nog wat van Leeflang, dK en Vdg,. vV aan KV. Offerte voor Hw P8 Rf8 O4 Gh4 O2 Mxt4-6st T8 Rw P4 Hp8 Rf4 Gh2 N11/3 Sch4st Kh8 Ped P8(evt tr) B16 Bz16 Sch4. C-f''', C-f', 3 kopp. Hw en ped door elkaar in één kas. OC (namens KV) aan vV. Opdracht tijdelijke plaatsing 5 st. orgel en bouw grote orgel, indien subsidie wordt verkregen (premie Kerkenbouw), anders wordt het 5 st. orgel definitief. Aan KV en PCT afschriften met BS.

Doorgekeken. 21/12'99. en 17/3-04

Middelburg 't Zand, Hervormde Ontmoetingskerk Dit is waarschijnlijk dezelfde kerk als de vorige (Zelfde architectenbureau), maar een andere als de hierna genoemde "op't zand" (andere architect) 1961 • • 19/6'72

Tekeningen van architecten Rothuizen en 't Hooft Corresp. over plannen Erné / vV. later door J.C.Eé overgenomen. Programma Overdracht nieuw vV orgel 16/6'72 Eé Jr? keuringsrapport zeer lovend aan KV. De disp. volgens de laatste offerte van vV luidde (28/8'69): Hw P8 Rf8 O4 Spf4 O2 Mxt4-6st T8 Rw P4 Hp8 Rf4 Gh2 Sq2st af c Sch4st Kh8 Ped P8(tr) B16 Fg16 Sch4 C-f''' C-f' 3 kopp:

inv. 17/3 en 19/3 '04

225

Middelburg, Kerk en wijkgebouw op 't Zand (kerkgenootschap onbekend) z.d.

alleen 4 architectentekeningen van een (kennelijk nieuw te bouwen kerk) van Ir F.H.Klokke, Middelburg

inv. 17/3 en 19/3 '04

Middelharnis, Christelijke Gereformeerde Kerk 1958 10/9'60

Correspondente over wat als gevolg van de watersnoodramp moet worden vergoed.betreffende door Leeflang geplaatst orgel. Ministerie Maatschappelijk Werk (vB) aan OC Chr Geref Middelharnis van lijst nog te behandelen gevallen afgevoerd.

Doorgekeken. 17/3 en 19/3 '04

Middelharnis, Gereformeerde Kerk 21/10'59 14/4'60 4/11'60 7/1'64 7/4'65 28/4'65

OC aan vB. unitorgel. Wat de schade is t.g.v. watersnoodramp.Herstel heeft geen zin. Medwerking gevraagd voor nieuw orgel. OC Offerte gevraagd aan Leeflang voor 2 man en ped. 13 st off vilgt 19/4 OC aan Leeflang. Opdracht Leeflang met dien verst, dat P8 en P4(pos) af F beginnen OC aan Kr. Over inkrimping disp. wegens kostenstijging. OC aan Persbureau Hervormde k. 2 orgels klaar Midd.h. en Maasbracht 4 st pos. Vierdag OC aan Kr/ . Orgel onvoorwaardelijk goedgekeurd

inv. 17/3 en 19/3 '04. Zie Goudswaard 8/11'60: reactie op opdracht

Middelharnis, Hervormde Kerk. • Stukken over groot orgel door Leeflang gebouwd met electrische sleepbediening. onder advies van Vente. • Correspondentie. over gebreken aan het orgel, door OC in de pers gebracht, daarna over watersnoodschade. Doorgekeken. 17/3 en 19/3 '04

Middelharnis, Rooms Katholieke. O.L.Vr. Hemelvaart. 8/11'59 13/10'60 19/2'69

OC aan vB. Onderzoek watersnoodschade aan mechanisch orgel. Offerte Verschueren.18 st. OC aan Kerkbestuur. Eindoordeel.

Doorgekeken. 17/3 en 19/3 '04

Midsland, Hervormde Kerk. 18/5'54 22/5'54

OC aan KV. Eé zal binnenkort eindkeuring verrichten van een restauratie in Hoorn. Zal hij dan ook bij U een summier onderzoek verrichten? KV aan OC. Nee

voll. inv. 17/3 '04

Midwolda, Hervormde Kerk. Apart gelegd (kan niet bij de rest) z.d. Fl. Map met foto's van allerlei details van het orgel. Overige stukken. 24/12'46 NKO (Bouman) aan KV. Rapport en advies. 1772 A.A.Hinsch, 1834 H.E.Freytag, 1864 N.A.G.Lohman, 1897 P.v.Oeckelen, 1930 K.Vegter. Thans ernstig verwaarloosd en vervuild. Slechte toestand laden, Gh is in werkelijkheid Openfluit, Van Mixtuur ontbreekt een koor: C 1/3, c 2/3, c' 11/3, c'' 2, c''' 2, Idem Sesq. c' 13/5. Tongwerken verminkt: nieuwe tongen (te breed en te dikke belering. Intonatie P8 te ruw, Oct4 te kleverig, Gh4 (die vrij eng is) te stug.VdG op plaats Scherp gekomen. Voorstel Reconstructie Scherp en VdG naar Hw op aparte lade. z.d. Rijks OC aan OKW. Voorstel subsidie voor restauratie door Doornbosch. 19/6'48 Rijks OC aan OKW. Orgel een der zeer weinige, geplaatst in hoogste klasse (A) van mon.orgels. Verzoek subsidie. 19/3'49 OC aan KV. Nadere inlichtingen gevraagd. 25/3'49 KV aan OC. Gevraagde inlichtingen. Nog geen beslissing genomen. Er is ook een plan Flentrop . 18/8'53 OC aan KV. In welk stadium zijn de plannen? 23/9'53 OC aan KV. Is er al bericht van OKW betr. subsidie? 20/10'53 OC aan KV. In nov. komt medewerker naar M. 5/11'65 OC aan KV. VO. Dispositie, windverlies in lade, pijpwerk 1/2 toon verhoogd. door afsnijden bij kl.p.en aanbr. expressions bij grote. Advies Eé rapport laten opstellen en offerte te vragen bij Fl, vV en A&B. Fl heeft o in onderhoud maar is qua klankgeving niet altijd zo gelukkig bij restauraties. 5/11'64 OC aan KV. VO. Dispositie, windverlies in lade, pijpwerk 1/2 toon verjhoogd. dooe afsnijden bij kl.p.\e aanbr. expressions bij grote. Advies Eé rapport laten opstellen en offerte te vr. bij Fl, vV en A&B. Fl heeft o in onderhoud maar is qua klankgeving niet altijd zo gelukkig bij restauraties. 23/2'65 KV aan Eé. Verzoek nader contact op te nemen. 23/2'65 KV aan Eé. Verzoek nader contact op te nememn. 15/3'65 en z.d. Aantekeningen 19/3'65 (Eé) aan KV. Suggesties betr. demontage orgel i.v.m. kerkrestauratie, verwarmingsysteem, betr. orgel: Dezelfde wijzigingen als eerder genoemd, ook nog: houten pijpen in de Bourdon 16 vt. Adv. mij machtigen tot offerte-aanvraag

226

23/3'65 24/3'65 31/3'65 19/4'65 1/6'65

2/11'65 21/5'68 31/5'68 16/6'68 1/7'68

26/7'68 13/8'68 18/9'68 23/9'68 2/10'68 24/10'68 29/8'69 10/9'69 18/9'69 2/12'69 17/1'70 18/2'70 24/2'71 23/6'71 12/8'71 19/9'71

22/9'71

6/10'71 18/10'71 21/10'71 25/11'71 26/1'72 7/2'72 13/4'72 2/5'72 z.d.

demontage bij Fl. KV aan Eé. Machtiging. (Eé) aan Fl. Kostenaanvraag demontage (Eé) aan KV. Mededelingen. Demontage Fl betreft alleen binnenwerk. Over kassen nog overleg met Offringa. Desastreuze gevolgen in Leens en Appingedam bij inpakken der kassen. (Eé) aan Fl. Gemachtigd door KV. Opdracht demontage. Fl. Tekening opstelling orgel. Hieruit blijkt de disp. in volgorde laden: Man P8 B16 Bp8 Hp8 Gh4 Co3st O4 Q22/3 O2 Nh2 Mxt3-4st T8 Vh Rw P4 Fldolce8 Qdn8 Hp4 N22/3 Spf2 SupO2 VdG Sq2st Dlc8 Ped P8 B16 Ged8 Rq51/3 O4 Nh2 Bz16 T8 Sch4 Co2 Hierin ook positie van alle frontpijpen. Bij Man en Ped Cs-kant rechts, bij Rw links. (Eé) aan KV. Demontage naar behoren verricht. Orgel in pastorie, enige gr. Bazuinbekers naar werkplaats Zaandam. Suggesties voor noodvoorziening. Fl aan Eé. Prijsopgave voor herplaatsen fr.pijpen en deze van tinfoelie voorzien. Rugwerk bespeelbaar opstellen, werk aan windvoorziening. Voor restauratie orgel tijd gereserveerd in '70/'71 (Eé) aan KV. Accoord in overleg met Ed voorstel Fl. en mededeling wat subsidiabel is. (Eé) aan Fl. Volgens machtiging opdracht tot werk genoemd in schrijven 21/5 Eé. Stencil. Het orgel in de Ned.Herv.Kerk te Midwolda. Disposities vlgs Hess, SM, vtK, het rapport van de NKO, etc, Toestand laden, mechaniek, pijpwerk, vooral veel mis met de tongwerken, schepbalgen vervangen door mag.b. kassen eiken, achterwand grenen, Rw front P4 niet 8 zoals Hess zegt. Advies. Windladen herstellen met sponsels en daarover een plaat, herstel mechaniek, herstel oude toonhoogte (kamertoon). VdG vervangen door Scherp. Overleggen of het vuren deel der B16 weer wordt vervangen door metalen pijpen. Fl. aan ? Opsomming werkzaamheden met prijsopgave. Laderestauratie, tractuur, lager plaatsen balg, restaur.pijpw. Nieuwe p. voor Sch 3-4st, Sxq 1 koor, Mxt 1 koor, geen werk aan kas. Fl aan Eé. Omtrekmaten en voetopeningen van alle frontpijpen. (Eé) aan KV. Concept subs.aanvraag en BS bij dit en bij enkele andere stukken . Fl aan KV. Werk fr.p en voorlopig in gebruik stellen Rugwerk voltooid. Aan Eé. Er zijn allerlei fouten gemaakt met het plaatsen van het lofwerk. KV aan CRM. Subs.aanvr. (Eé) aan Fl. Principe-opdracht. Eé aan KV, 16/6 aan Fl. opgedragen werk voltooid CRM aan KV. Subs.toekenning (50%). Prov.bestuur van Groningen. Sub.toekenning (10% van ded door het Rijk toegekende subsidie) Gem.Raad M. Subs.toekenning (30%) Prov.Best. Alsnog 20% van door Rijk toegekende subs. (Eé) aan KV. Rijks-subs. pas in '71 en '72. Dus restauratie uitstellen of voorfinancieren. KV aan Eé, 1 jaar uitstel. (Eé) aan Fl. Rugpositief ook tegelijk met orgel naar werkplaats in Wapenveld. Verder over betalingswijze. Hervc.gem. te M aan OC. Accoord met advies verder te gaan met J.G.Eé met hulp van dr M.A.Vente Invullijst mon.z. Hieruit blijkt o.m.: slepen handhaven, boven zijde lade hechthouten dekplaat, onder sponsels handhaven en met perkament beplakken (voorstel Steketee en de adviseurs). Slepen handhaven, ringen onder en boven de sleep, herstel oorspr. toonhoogte. Ous namens de Nederlandsche Orgelrestauratiekring aan KV. Dit orgel is belangrijk cultureel erfgoed. Geen verende sleepconstructie. In Uw kerkgebouw meest rampzalige verwarmingssysteem aangebracht. Verzoek temperatuur en vochtigheid voortdurend in het oog houden m.b.v. automatisch werkende apparatuur, bij Fl te huur (een hygrothermograaf). Aantekeningen: Mixtuur en Sesquialter (niet onderstreepte: oude samenst.): C 1 2/3 1/2 1/3 c 2 1 1/3 1 2/3 c' 4 3 1/5 2 2/3 2 1 1/3 1 1/3 4/5 c'' 5 1/3 4 4 3 1/5 2 2 2/3 2 1 3/5 Scherp was (op grond van bewaard stuk rooster): C 2/3 1/2 1/3 1/4 c 1 2/3 1/2 1/3 Volgende gedeelte kan wat ruimte betreft a.v. worden: c' 2 1 1/3 1 2/3 c'' 4 2 2/3 2 1 1/3 KV aan Vente. Accoord met 19/9 gestelde. Fl. aan Vente. Overeengekomen: Geen dekplaat. Dan nadere formulering garantie. Samenst. vulst. als hierboven. Mens. Mxt als die van Mxt en Sesq van Scherp als Prest.koor Rw. Vente aan Fl. Accoord met voorstellen vulstemmen, twijfel over laderestauratie. (Eé) aan Ir P.v.Dun te Kesteren. Verwarming staat juiste restauratie van het orgel in de weg. Voorstel tot bijeenkomst. Fl. aan Eé. Vuren pijpen van B16 (Man) en Sb16 (Ped) zijn niet van Hinsz en te slecht om te repareren. Voorstel: Plaatsing (deel?) eiken 16' in bezit Fl en nieuwe eiken p. in pedaal. Eé aan KV. Advies overeenkomstig voorstel Fl. OC aan KV. Suggesties ingebruikneming. Fl aan KV. Positieve reactie op aanbrengen ventilatoren aan plafond der kerk. kladaantekeningen over intonatie.

227

z.d. aug'72 15/8'72 z.d. 12/9'72 12/9'72 5/2'73 •

Onderzoek naar de oorspronkelijke stemming van de Praestant 8 vt van het in 1772 door A.A.Hinsz gemaakte orgel in Midwolda (J.v.Biezen). KV. Gedrukte Uitnodiging officiële overdracht gerestaureerde orgel op 30 aug '72 (oorspr. ingwijd 30 aug 1772). Eé aan KV. Kan door ziekte orgel niet inspelen. K.Bolt is bereid dit te doen. K.Bolt aan Hans (Eé). Advies tot niet volledige uitbetaling. Hij heeft aanmerkingen op Scherp en de nieuwe pijpen van Mxt en Sesq. Er zijn nog vragen t.a.v. winddruk. Eé aan KV. Voorstel niet volledige uitbetaling aan Fl. in afwachting op definitieve goedkeuring (Eé) aan Ous. Voorstel bijeenkomst met alle betrokkenen. Eé aan KV. Keuringsrapport in lovende bewoordingen. 2 foto's reg.knoppen, klaviatuur, detail front.

Geïnventariseerd 9 en 10 / 9 '99. De drie stukken uit 1953 en de foto's van de reg.knoppen zijn afkomstig uit de map Leek, door verwisseling van de namen Midwolde en Midwolda hierin terecht gekomen. Het is wel degelijk Midwolda / Oldampt. Deze zijn al ingevoerd op 13/6'97.

Midwolde (KV.Leek), Hervormde Kerk. 3/4'54 5/11'57

O.Hartholt te Een. Vraag naar identiteit van een orgel (foto). Hij zendt disposities van Midwolde-Leek, Peize en Roden. OC aan KV. Rapport onderzoek. In kleppenkast "Levyn Eekman, Hombergensis - Orgelmaker te Amsterdam - Anno 1630. en "Andreas de Mare orgelmaker en organist te Bedum" (andere de Mare dan de bekende) en "Daar dat deze orgel in 40 Jahr niet gebr}kt is of darop gespeeld, so is het verbetert door D.Lohman en Sohn en Gerhard Diederig Lohman, in het Jahr 1787, orgelmakers". Uit orgel zelf: Oorspr. ook Brstw, registers aan zijkant bediend. Oude reg.plaatjes N-zijde: Onleesb, Wf2 F4 Qf11/2 Wf3(waarsch). Zzijde: onleesb, .. 2 2/3..4', ..2', onleesb. Windlade waarsch. oorspr, brstwlade. Opstelling, kas (renaiss), wndvz magb, Lade, Mechaniek zeer eenv. wegens chrom.opstelling, ordinair cellulose beleg ondert. Bov.t. oud schildpad. Reg.mechanisme lelijk in kastjes naast kas, kort oct verv door E-c''' chrom, Pr4bd Q3dc Spged2bs F4bd Qf3dc Q11/2bs O2dc Wf3bs Hp8bd. 2 cimb.sterren verdwenen, geen windmach., verz.waarde. Adv. Ons machtigen offerte aan te vragen bij vV, die 't meest voor zo'n r, in aanmerking ko

Geïnv 13/6'97. Stukken gerestaureerd en ingevoerd: 25/6'97. Ze zijn afkomstig uit map Leek (zelfde KV), enkele stukken in map Leek handelen over beide kerken. Vervolg: Bolt-archief

Mijdrecht, Hervormde Kerk. 30/11'56

•

OC aan KV,.Orgel mechanisch op pneumatisch pedaal na, "uit periode waarin men nog degelijk werk maakte maar het wezen van het orgel niet meer verstond". disp. 18 st. Slecht onderhoud geweest. Advies nieuw orgel Men gaat er kennelijk niet verder op in.

inv. 17/3 en 19/3 '04

Mijnsherenland, Hervormde Kerk. • Architectentekeningen. 26/4'52 20/1'61 11/4'61?

• •

V&vK aan KV. Offerte herstel. Hieruit blijkt dat het orgel mech. is met pneum. Bourdon 16 orgel XVIIIB P8 Co4st VdG8 O2 B16dc Hp8 O4 F4 VxC8 T8 ped B16 C-c''', C-b (H?) pneum. ped. Oud: Co(deel), O2 Hp8 O4 F4 Herstel kas en hist. pijpw. Alternatief aankoop o. Bethl.k. Zwolle. Beschrijving daarvan. plOC aan KV.verslag onderhoud met Ous. Wel wat subsidie. Probeer te onderzoeken wie de bouwer was. Eindafr in apr. Volgens een der stukken moet er een concept keuringsrapport zijn (geweest?). volgt een zeer dik dossier

Dorgekeken. 17/3 '04

Programma ingebruikneming op 23/3'67. Eerder aangetroffen (en ingevoerd?)

Minden Westfalen, Gymnasium. (geen bouwer genoemd). Foto. Minnertsga, Hervormde Kerk. • 18/12'53 9/2'54

Aantekeningen OC aan KV. maken weer opmerkzaam over werk OC Zullen orgel Welsrijp nog eens opnemen i.v.m. ventuele aankoop

voll.inv. 17/3 en 19/3 '04. Het orgel is inderdaad aanekocht en later onder Bolt gerestaureerd

Moderamen Prov Kerkvergadering van Groningen. •

Eén brief OC aan Moderamen over stichting "Groninger Culturele gemeenschap"

Geïnventariseerd 18/3 '04

Moerdlijk, Gereformeerde Kerk 31/5'58 31/5'58

OC aan Kr. Rampenfonds geeft geen bijdrage. OC aan deputaten Generale.synode Geref.k. Uiteenzetting gang van zaken. Kerk had bij Fonteyn-Gaal een pneumatisch orgel besteld. Wij vroegen bij die firma offerte aan voor hetzelfde orgel maar dan mechanisch Toch geen toezegging bijdrage van vB

Doorgekeken 17/3-04

228

Moerdijk, Hervormde Kerk. • Stukken betreffende door vL te verrichten herstel van watersnoodschade en over de vraag wat hiervan vergoed wordt 5 mrt'57

OC aan vL. Bij keuring van door vL aan het orgel verrichte werkzaamheden kwamen nog wat zaken aan het licht ter verbetering

doorgekeken 17/3-04

Moerdijk, Rooms Katholieke Kerk, positief en grote orgel. Enkele grepen uit het grote dossier: 30/3 '60 Marcussen aan Eé. Het kleine orgel (pos, 5 st.) is verzonden 8/7'60 OC aan Kerkbestuur: Eindoordeel positief 22 okt'65 OC aan Persbureau.NH (!) kerk Dispositie grote 3 kl. orgel (is die goed zonder Bazuin?) Ingebruikneming daarvan op 14/11 6/11'65 Dr W.Kerssemakers aan OC. Wat hij vindt van het orgel (te scherp) 28/1'66 Keuringsrapport grote orgel OC aan hr K.v. Kessel pastoor - Deken Doorgekeken. 17/3 en 19/3 '04

Moerkapelle, (Hervormde Kerk) 17/11'50 en 12/12'50 BRC aan Eé. Gelieve plannen Moerkapelle te retourneren 2 stukken inv. 17/3 en 19/3 '04. Omdat steeds de BRC wordt genoemd, moet eht wel een Hervormde Kerk zijn.

Mögeltönder. Foto voormalige toestand (zonder Rugw.). Monnikendam, Hervormde Grote Kerk 28/12'57 tot mei'60

OC aan KV. Rapport en advies. Huidige dispositie. Toestand slecht. Stukken ter voorbereiding restauratie

inv. 17/3 en 19/3 '04

•

OC. Correspondentie OC met Ds J.P.van Dooren te Scherpenzeel-Munnikeburen (Fr) betr. o's in Herv.k'n te Medemblik, Monnikendam, Hattem en Leeuwarden. Hert enige waar wat uit is gekomen: Monnikendam. Daarom alles onder Monnikendam.

Afk. uit map Scherpenzeel:Inv. 24/4'98. Deze waarschijnlijk ingevoerd

Monster, Hervormde kerk. Niets bijzonders Orgel was opgeslagen bij Bik Leiden inv. 17/3 en 19/3 '04

Monte Carasso, TI (CH) z.d.

Hans J.Füglister, Orgelbau Grimisuat / Sion. Mensuren van dit orgel. Hieruit dispositie af te leiden: Principal 8', Voce umana 8' vanaf d' Octave 4' Quintadecima 2' Decimanone 1 1/3' Vigesimaseconda 1' Vigesimasesta 2/3'Vigesimanona 1/2' O4 Quintadecima Decimanona Vigesimasecunda Vigesimasesta Vigesimanona Cornetta Flauto in duodecima (2 2/3) Contrabasso 16 Repetitieschema ripieno: C c c' g' c'' g'' c''' 1 1/3 2 2/3 1 2 2/3 1 1/3 2 2/3 1/2 1 2 Corneta 4 2 2/3 2 1 3/5 (vanaf d')

Afk. uit map Helmond. Inv. 1/7'98.

Moordrecht, Hervormde Kerk. 136'36

17/8'56

OC aan KV. Rapport en advies. orgel afkomstig uit Waalse Gouda. Huidige disp.: Hw P8 P4 O2 Mxt B16 (dc (in werkelijkheid doorl.) Hp8 F4 Spf4 Qf3 Wf2 Co5st Bvw P8dc P4 O2 Hp8 Echoroerfluit 8 F4 Gh2 Flag1 Dlc8 aangh p kernsteken en expressions aangebracht. Verzoeke ons opdracht te geven tot maken van een historisch rapport met restauratievoorstel. KV aan OC orgel is opgeslagen op zolder O.L.S.

doorgekeken 17/3-04

Morlanda (Sverige), Lutherse kerk. Foto orgel van Olof Hammarberg. Morlanda (Sverige). Foto detail front met houten beeld. (Mededeling Cor Edskes) 229

Morra, Hervormde Kerk. 1ste map 2de map. z.d. 21/5'62 11/6'71 29/6'71 2/7'71 23/7'71 19/1'73

correspondentie over plannen orgelrestauratie door B&T anoniem, feiten 1740-1894 B&T. (geen geadresseerde) Offerte OC aan KV. Advies: Hü kan werk van †Erné overnemen KV aan OC We willen J. Erné OC aan KV. J.E. heeft nog te weinig ervaring in begeleiding van historische zaken OC aan KV wel accoord Eé geassocieerd met Vente. KV aan OV. Zien af van verdere begeleiding door OC.

inv. 17/3 en 19/3 '04

Muiden, Hervormde Kerk. febr'66 z.d. 27/4'67 3/6'69 3/1'70

OC Rapport inzake het orgel in de Hervormde Kerk te Muiden. XVII een lid der fam Duyschot - 1835 Knipscheer. Te herstellen in toestand 1835 (die in principe nog aanwezig is) van.zelfde inhoud als vorige (Eé) aan Fama&R opdracht restauratie namens KV onder voorbehoud goedkeurig en subsidieverlening KV aan Eé. Voorlopig geen subsidie. De organist wil Wil Boegem een noodreparatie latren uitvoeren. KV aan Eé. Voorstel tot bespreking

inv. 17/3 en 19/3 '04

Muiderberg, Hervormde Kerk. klad 14/4'59 1964 • '68 19/12'68 20/12'68 20/2'69 z.d. 31/5'69 5/6'70

Een dispositie en "Flaes" 1 kl. Spanjaard Amsterdam, pneum. Geen geld meer aan besteden. Stukken over verkoop orgel Ev.Luth. Medemblik aan Huiderberg Hervormde Kerk. Correspondentie over handelwijze zonder advies OC en zonder toestemming PCT. Over mogelijkheden of Bik het werk doet, over plaatsing en noodzakelijk nieuw front Offertes Flentrop, Fonteijn-Gaal,vV, Pels-vL. vV offerte nieuw positief met 6 st. OC aan KV e Muiderberg. Rapport en advies orgel uit Medemblik P.Flaes1 man 7 st. Reactie op offertes. Kosten wegen niet op tegen reële waarde orgel Eé namens KV aan vV principe-opdracht nieuw orgel vlgs offerte 19/12'68 CRM orgel tot monument verklaard Kr aan vV def. opdracht met inruil huidige orgel (Eé) aan KV. Volledige goedkeuring door vV geleverd orgel

Glabale inv. 17/3 en 19/3 '04

Müller Chr. Detail van een kabinetorgel, welk? München-Sendling, Ev.Himmelfahrtskirche • foto front met elctr. speeltafel. Orgelbau Nenningen München, 1954 Munnikerburen, Hervormde Kerk. 23/3'53

OC over eventueel onderzoek, ook in Scherpenzeel

voll. inv. één stuk17/3 en 19/3 '04

Münsterschwarzach. Abteikirche. • Hermann Fischer Die Orgeln

in der alten Abteikirche in M. O.a. foto Lendershausen, P{farrkirche orgel uit M (Sonderdrück aus Studia Suarzacensia 25. Band, 1963

1 stuk, inv. 25/6'98.

Muntendam. Hervormde Kerk. '53-'57

OC 3 stukken over onderzoek en kosten daarvan

inv. 17/3 en 19/3 '04

Murmerwoude, Hervormde Kerk. Stukken over restauratie orgel B&T 1895 door B&T met disp. P8 Hp8 VdG 8 O4 F4 Gh2 Mxt3-4st1 /3 • 1

20/11'63

OC aan KV Keuringsrapport Eé begeleidde de zaak

doorgekeken 17/3-04

Naarden, Hervormde Grote Kerk. Programma('s). Naarden, Diaconessenhuis Correspondentie over orgeltje (van Meere) Geïnventariseerd 18/3 '04 Nagele, Hervormde Kerk. Correspondentie over bouw orgeltje (Marcussen) Geïnventariseerd 18/3 '04 230

Nationaal Rampenfonds. 23/11'53 23/11'53

OC aan Eé en Hü. Over een bespreking. OC aan Ir J.L.Bienfait, directeur Houtinstituut TNO. Bevestiging afspraak

(23/4'98.)

Nederhemert, Hervormde Kerk. Anoniem. Ontwerptekening orgel, z.d. Nederlandse Hervormde Kerk. In kast gezet bij tijdschriften 5/2'98: • Naamlijst betrekking hebbende op de samenstelling van ambtelijke vergaderingen, commissies en organen van bijstand in de Nederlandse Hervormde Kerk. 1963.

Nederlangbroek, Hervormde Kerk. Eerste map 23/4'60 12/5'60

OC aan KV. over kosten der OC. OC aan KV. Dank voor opdracht doen opstellen rst.rapport

Dit deel volledig geïnventariseerd 18/3'98.

Uit tweede map: 1/2 '66 OC aan KV. Keuringsrapport restauratie door vV Geïnventariseerd 18/3 '04

Nederlandse Organistenvereniging. 27/7'46 17/3'47 20/9'47

progr. bijeenkomst in Jacobi Utrecht NOV (Zorgman). aan Eé en Legène. Uitnodiging bespreking naar aanleidingvan klachten over enkele leden der orgelbouwadviescommissie NOV (Zorgman) aan Eé, Leg en J.G.v.Herwaarden. Verzoek onderhoud over de U bekende kwestie.

Ingevoerd 25/2'98

Map "N.O.V. Salarisregeling 1965" Map "N.O.V. Regeling 1965" Deze en vorige over salarisregeling organisten Twee mappen "N.O.V. / C.N.V: Stukken over de relatie met het CNV

Neede, Hervormde Kerk. Neerbosch (Nijmegen), Kinderdorp van de Lindenhoutstichting. 29/5'63 5/6'63 20/6'63 26/6'63 18/9'63 23/9'63 19/11'63 21/11'63 20/12'63 17/3'64

Lhst (Mr Joh.Visser) aan OC. O wordt gereviseerd door B&T. Vraag over vochtigheidsgehalte, gunstig voor orgel. OC aan Lhst. Verwijzing naar publicaties. Er zijn luchtbevochtigers. Een onzer deskundigen kan de zaak in ogenschouw nemen. Lhst aan OC. Wat zijn kosten onderzoek? OC aan Visser. Iets over veranderde kosten nu de werkwijze der commissie verandert. Keus Eé, Hü of Ed Lhst aan OC. Verzoek ter pl onderzoek in te stellen naar vochtigheidsgehalte. OC aan Lhst. Korte reactie. Lhst aan OC. Onderzoek dient nu snel plaats te vinden. OC aan Lhst. Bevestiging tel. afspraak, komst Hü. OC aan Lhst. Laden zijn bij restauratie gewijzigd om invloeden verwarming te elimineren. Toch lage vochtigheid vermijden (scheuren delen lade). Enige firma die zich met luchtbevochtigers bezig houdt: Gebr Van Swaay, Amersfoort. OC aan Lhst. Aanvulling. Thans goede resultaten met luchtbevochtigers bekend, o.a. in de Oude K te Soest.

Ingevoerd 29/5'97. Het is een mechanisch orgel uit 1936 van B&T. Disp. uit '63 I. P8 B16 VdG8 Hp8 O4 Q3 F4 Co3stdc Mxt3-5st O2 T8 II. Sal8 Rf8 Aeo8 VxC8 Salt4 Flh4 N3 Gh2 Hb8 Ped Sb16 Cello8 Rbs8 Bz16 TremII Vnt 2 kopp C-g''' C-d' Mxt in '63 hoger gemaakt (vO).

Neerijnen en Waardenburg, Hervormde Kerk. • Deze orgels werden vaak tezamen behandeld: ze ressorteren onder dezelfde KV vO, niet geïnventariseerd) Netstal (Gl, CH), Refofmierte Kirche. Foto. Neuenfelde. Foto. Nibixwoud, Herv Kabinetorgel Niedermorschwihr, Dispositie orgel Silbermann ca 1730. Geïnventariseerd 18/3 '04 231

Niehove, Hervormde Kerk. Kladje • Geïnventariseerd 18/3 '04. Dat is het enige over dit belangwekkende orgeltje (Wenthin met zeer oud pijpwerk vO)

Niekerk, Hervormde Kerk. 28/12'57

OC aan KV. (Edskes) Rapport orgel v.Oeckelen 1864

Geïnventariseerd 18/3 '04

Nieuwaal, Hervormde Kerk. Nieuw Beijerland, Herv Nieuw Buinen (Dr), Hervormde Kerk. •

Brief over stemmen

Geïnventariseerd 18/3 '04

Nieuwendijk, Gereformeerde Kerk. 2 foto's Eén meegedeeld door Cor Edskes). tweede map niet geïnventariseerd

Nieuwendijk Hervormde Kerk. Nieuwenhoorn, Hervormde Kerk. Belangrijkste stukken: • Afschrift bestek uit 1819 Bätz aanw. jul' 61 voorlopig rapport. febr '66 OC. Rapport inzake het orgel in de Herv. kerk te Nieuwenhoorn. 6/7 ‘72 Keuringsrapport Hans Erné aan KV. • 36 foto's, front en details. (Zeer) globaal geïnventariseerd 18/3 '04. Foto's erder ingevoerd.

Nieuwe Niedorp, Hervormde Kerk • Correspondentie over evt. verkoop orgel 1877 waarsch. v.Dam 2 kl 19 st Geïnventariseerd 18/3 '04

Nieuwe Pekela, Ev. Lutherse Kerk, alleen EeEen blad met kladaantekeningen Geïnventariseerd 18/3 '04 Nieuwerkerk (Zl), Hervormde Kerk. •

Correspondentie over nieuw orgel v.Leeuwen als gevolg van de watersnoodramp

Geïnventariseerd 18/3 '04

Nieuwerkerk a/d IJssel, Gereformeerde Kerk. 28 apr '60

OC aan Kr (in kader rampenfonds) eindoordeel nieuw vV-orgel

Geïnventariseerd 18/3 '04

Nieuweroord, Hervormde Kerk. twee stukken Nieuwer ter Aa, Hervormde Kerk. 7/7'60 19/7'60 1/12'60

KV aan OC. Orgel is aan reparatie toe. Gevr. advies. OC aan KV Herv. ter Aar (!). Wij zullen adviseren bij herstel orgel. Hü zal verder contact opnemen. OC aan KV Ter Aa (zelfde adres). Rapport orgel, gebouwd ca 1898 Eng. makelij. Organist gesitueerd tussen de twee werken. Ped pneum., rest mech. Orgel heeft voor en achter frontpijpen. Great organ Open diapason 8, Hohlfl|te 8, Dulciana 8', Principal 4', Harmonic flute 4', Fifteenth 2', Clarinet 8' Swell organ B 16', OpDiap 8', Salicional 8', Voix Célestes 8', Principal 4', Mixture 3 ranks, Horn 8', Oboe 8' Pedal B 16', OpDiap. 16' Swell Octave, Swell to Pedals, Great to Pedals, Swell to Great. Vaste combinaties voor manualen afz. (treden). Front zink, binnenp hout en metaal. Opsomming van technische gebreken. Advies: windladerestauratie, invoeren, evt vern. pneum. membranen, betere omkisting windmach.

232

6/1'61 16/1'61 7/6'61 7/9'61

Offerte aan goede orgelm. vragen. KV aan OC. Verzoek offerte te maken. Voorkeur vV. OC aan KV. Wij zullen offerte aanvragen. OC aan vV. Offerteaanvraag. OC aan KV. Toen vV in bijzijn van Hü orgel wilde bezichtigen, bleek het te zijn gedemonteerd door een andere orgelmaker. Men wilde niet zeggen wie. Reactie gevraagd.

Geïnventariseerd 8/1'97. Uit Kret-archief blijkt: Offerte aangevraagd (in dezelfde tijd als aan vV) aan vdB&W, die het werk heeft verricht.

Nieuwe Tonge, Hervormde Kerk. Nieuwkoop,Hervormde Kerk. Zie ook map Ammerstol 7/2 en 20/3'63, waar ook Nieuwkoop wordt genoemd. Nieuwkoop, Remonstrants Gereformeerde Kerk.. Nieuwlande, Hervormde Kerk. Nieuw Lekkerland, Hervormde Kerk. Nieuw-Leusen, Hervormde Kerk. 18/1'52 19/5'52 3/8'53

OC aan KV. Bereid te adviseren OC (Eé?) aan KV. Rapport onderzoek. Pneum.o. versleten membranen zink in T 8 en Sax 16. Frp door tinpest aangetast.. Tongw praktisch onbruikbaar, veel versleten en vervuild. Advies: O voor min kosten zoveel mogelijk bruikbaar doen maken. Wij willen off. vv aanvragen. OC aan KV. Hoe is het met de plannen?

Volledig geïnventariseerd 11/3'98. Later tweede map aabgetroffen, niet geïnvenrariseerd

Nieuw Loosdrecht, Hervormde Kerk. Zie ook brief in dossier Den Dolder Maria Christina

23/2'66

OC aan Persbureau Herv.Kerk. betr N.Loosdrecht: Ingebr.neming Leeflang-orgel tijdens intrededienst nieuwe predikant P8 Hp8 O4 Gh2 Mxt, Nevenman. Ged8 Rf4 P2 N11/3 Kh8, Ped Sb16 P8(tr)

Nieuwpoort, Hervormde Kerk. Nieuw-Scheemda, Hervormde Kerk. 14/5'57 11/7'57 24/7'57 25/7'57 27/7'57 • 1968

Doeve aan ds Meyboom te NS. Heeft o. bezocht. Over verval daarvan en de waarde ervan. Beschrijving. KV aan OC. Reactie op vorige. Hoe te handelen? OC aan KV. Voorstel OC-onderzoek (Ed) ter pl. enz. KV aan OC. Geen toestemming. Vraag was alleen informatief. Geen kosten. Doeve aan (OC?). Reactie op gang van zaken. Subsidiegeval? Stencil (1/2 pag) over plaat Kl.Bolt. Nieuwsbl vh N. Over het pas gerestaureerde Schnitger positief alhier.

Volledig geïnventariseerd en ingevoerd 26/11'97, laatste stuk 1 stuk 8/7'98. Zie verder Bolt-archief.

Nieuw-Stadskanaal Hervormde Kerk. Nieuwveen, Hervormde Kerk • 2/4'64 •

Stukken over orgel, Knipscheer 1858 2 man.9 st. OC aan KV rapport geen stukken over restauratie

Geïnventariseerd 18/3 '04

Nieuw Vennep, Hervormde Kerk. 12/2'51 20/1'61

Offerte vV aan KV. over restaurayie kabinetorgel. overgenomen van Herv. kerk Abbenes. OC aan KV. verslag onderzoek Knipscheer-orgel uit 1865 (zeker geen kab.o vO)

Geïnventariseerd 18/3 '04

Nieuw Vossemeer, Hervormde Kerk. Nieuw Weerdinge, Hervormde Kerk 1948

(ACONOV) alleen kleine correspondentie met B&T

Geïnventariseerd 18/3 '04

233

Nigtevecht, Hervormde Kerk. Nijehorne, Hervormde Kerk. • Stukken over aanbrengen van een elktr. windmachine. Geïnventariseerd 18/3 '04

Nijkerk, Hervormde Kerk. • • •

Veel fotocopieën van historische stukken. Enige corresp. uit '36 - '37 Twee foto's.

Geïnventariseerd 18/3 '04

Nijmegen, Hervormde Grote of Stevenskerk. Een greep uit het dossier (König-orgel): •

Petrus Beijen, Beschryving van het nieuw en uitmuntend orgel in de st.Staphanus of Grote Kerk binnen Nymegen (als stencil)

Geïnventariseerd 18/3 '04. Zie verder map Alphen a/d Rijn. Herv. Kerk:27/6'61, dK aan OC

•

Foto (Grote orgel).

Nijmegen, Hervormde Johanneskerk, Hazenkampseweg. Aanvankelijk KV Neerbosch-Hees, (t/m 30/12'55). Het stuk d.d. 6/2'62 is gericht aan KV Wijkraad Herv.Gem.Nijmegen, daarna KV "Nijmegen Stad en Land" (t/m 1ste stuk d.d. 1/2'63), daarna alleen maar KV "Nijmegen". 21/1'48 (Vdg) aan KV. Prijs voor nieuwe windlade (stokkensysteem) en nw kas. .. '48 Contract ondertekend Vdg en KV ombouw bestaand o Hzkwg vlgs eigen pneumatisch systeem. Potloodaantekening daarop: Klaargekomen 13/5'49. 9/3'49 Vdg aan A.Peters. Prijsopg veranderingen registers Hzkwg. 10/7'53 KV aan OC. Tijdens bouw o Petruskerk toestand o Johanneskerk besproken, enkele jaren geleden door Vdg gerestaureerd met 10 j garantie. Het heeft talloze gebreken. Willen dat Eé hierin adviseert. 10/7'53 Copie vorige. 19/11'53 KV aan Eé. Herinnering aan belofte betr. Hazenkampkerk 12/12'53 OC aan KV. Afspraak betr. Joh.kerk en controle Mixt te Hees. 29/3'54 KV aan Vdg. Over reparatie o Joh.k. (na onderhoud met Hü en Peters). 25/8'54 OC aan KV. Inlichting over gang van zaken gevraagd. 22/10'54 Vdg aan KV. Offerte voor (na gesprek) ombouw o kapel Hazkwg tot mech.o. met 1 kl 8 st. met opnieuw 10 j garantie. 27/10'54 KV aan (OC). Advies gevraagd over voorstel ombouw door Vdg. 29/10'54 OC an KV. Offertes doorgezonden aan deskundigen. 22/11'54 OC aan KV. OC accoord. 29/12('54) KV aan OC. Besloten op offerte in te gaan. Andere bepaling reiskosten. Verzoek opmaken contract en toezicht houden. 6/1'55 OC aan KV. Reactie. 6/1'55 OC aan Vdg. Mededeling machtiging KV en bepaling reiskosten. 20/1'(55) Vdg aan (OC). Reactie. 6/5'55 KV aan OC. Nog geen contract getekend. Werkzh reeds begonnen. 29/6'55 KV aan OC. Nogmaals verzoek om contract. 19/7'55 Contract KV en Vdg volgens omschrijving 22/10'54. 27/9'55 OC aan KV. Keuringsrapport. Lade Goed. Mechaniek: rammeling in ped.k dient verholpen te worden. Intonatie: Uitstekend werk. .."Bij de beoordeling rekening .. gehouden met het aanwezige materiaal". Ontstemming Mxt en bovenranden pijpen nog te verbeteren. 27/9'55 OC aan Vdg. BS bij copie vorige. 8/11'55 KV aan (OC). Vdg nog niets gedaan aan hetgeen hij nog moest doen. "Ook onze adviseur, Arie Peters heeft nog klachten". 30/11'55 OC aan KV. Vdg verzocht euvelen te verhelpen. Zullen zeker worden gecontroleerd. 12/12'55 OC aan KV. Voorstel bezoek Eé en Hü. 30/12'55 OC aan KV. Gebreken nu door Vdg verholpen. z.d. (Eé) aan dW. Overzicht gegevens uit eigen dossier en door Vierdag ter beschikking gestelde dossier. 6/2'62 vdB&W aan KV. Op verzoek orgel onderzocht. O door Vdg omgebouwd tot mech. sleeplade-orgel. P8 Hp8 O4 F4 Gh2 Siffl1 Mxt3st Pd Sb16. Heterogeen pijpwerk, van mensurering klopt niets. Gr p van zink. Mxt kennelijk gemaakt van vroegere strijkers. Slechte tot zeer slechte intonatie. Lade slecht geconstrueerd, slechte houtsoort, geen pulpeten maar gaatjes in leer, onvaste windvoorziening, lawaaierige oude ventilator. Kas deels hardboard. Geen geld meer besteden aan dit wanproduct. 1/2'63 KV aan Vdg. Orgel voldoet nog steeds niet. Onderzoek laten verrichten door vdB&W. Bijgaand rapport vdB&W betr. door U in '53 omgebouwde orgel. Garantie geldt nog. Verzoeke orgel in goede staat te brengen. 1/2'63 KV aan OC. BS bij copie vorige. Geïnteresseerd in mening Eé. 5/2'63 OC Interne brief aan Eé. Voorlopig alleen schriftelijk contact voorgesteld. Mededeling onderzoek door "collega

234

orgelbouwer". Keuringsrapport 27/9'55 is gunstig (met voorbehoud van het gebruikte pijpwerk). OC interne brief an Eé. Commentaar Vdg: garantie vervalt: orgel uit elkaar gehaald. Vdg hoort toch antwoord te geven. z.d. (Eé) aan dW. Overzicht dossier Hazekampweg-ellende van 1948-'63. 21/8'63 (OC aan KV). Na lang zoeken in archieven mogelijk resumé te geven: Pneum. instr van Steinmann en Vdg (vader van H.J. Vdg). Over latere reparatie (contact met Hü). '54 voorstel Vdg ombouw tot mech.o. voor luttel bedrag. OC heeft positief geadviseerd. Gar.termijn 10 jaar mits aan orgelmaker regelmatig onderhoud wordt opgedragen. Laatste onderh.brt in '60, etc.... KV Hees bestaat niet meer. Uw college heeft het overgenomen. Garantie vervallen. Advies: OC verricht onderzoek en onderzoekt tegen welke voorwaarden Vdg wil repareren. 21/8'63 OC aan Vdg. BS bij copie vorige. 9/10'63 KV aan OC. Copieën van contracten met Hees (Petruskerk) en Nijmegen (Hazekamp) gevraagd wegens hiaten in archief vm KV Neerbosch-Hees. 23/10'63 BS bij copie contract ombouw o Joh.k. Het contract betr. de Petruskerk was destijds in gebruik zijnd stencil. Ingevoerd 29/5'97 na scheiding stukken Petruskerk en Johanneskerk. Er is geen foto van de huidige situatie in het archief. 2/5'63

Nijmegen, Hervormde Opstandingskerk, Beek (Ubbergen) Er zijn drie dossiers Opstandingskerk. Hoe zit dat? De stukken handelen ook over de Stevenskerk • 2 brieven over deze orgels Geïnventariseerd 18/3 '04

Nijmegen, Hervormde Thomaskerk. (op de tekening staat Waalse Gemeente) Er kwam later nog een tweede map tevoorschijn. KV Herv.gem. Nijmegen Stad en Land. In sommige stukken wordt ook de Johanneskerk genoemd. 30/8'62 OC aan KV. U had reeds contact met Eé. Daarom Eé (ipv Ed) verzocht te adviseren inzake Thomaskerk. 7/9'62 OC. Interne brief aan Eé. Bij door Ed teruggestuurde tekeningen Thomaskerk (zie beneden). 16/10'62 OC aan KV. Bericht van Offerteaanvraag, overeenk. afspr. met Eé aan vV, Leeflang en A&B voor: Hw P8 O4 Mxt4st Hp8 Gh2 Brstw Hp8(hout) Rf4 P2 O1 Reg8 Ped Sb16 P8(tr) Sch4. 16/10'62 OC aan Leeflang. Offerteaanvraag (die aan vV is niet aanwezig). 16/10'62 Idem aan A&B. 22/10'62 Leeflang aan OC. Offerte. 23/10'62 vV Idem. 14/11'62 A&B Idem. 15/11'62 OC. Interne brief aan Eé. 20/11'62 OC aan KV. Eé zal de offertes bespreken. 25/1'63 KV aan OC. KV maakt zich zorgen. Mondelinge bespreking niet nodig. Zien eindrapport graag zo sp.m. tegemoet. 31/1'63 OC aan KV. Brief doorgezonden aan Eé met verzoek advies uit te br. 8/4'63 OC Interne Brief aan Eé over Thomaskerk, Johanneskerk en Stevenskerk. 23/4'63 KV aan hr Moll, voorz OC. Rapporten Thomaskerk en Johanneskerk nog niet ontvangen. Van Vdg geen antw ontvangen betr Johanneskerk. 4/5'63 OC aan KV. Uit bespreking met Eé gebleken, dat men ipv 2 kl o aanschaf van een 5 st positief overwoog. Van vdB&W vernomen, dat zij ook offerte hebben uitgebracht. Nadere toelichting gevraagd. 7/6'63 KV aan OC. Opdracht gegeven aan vdB&W voor bw o Th.k. 14/6'63 OC aan PCT. Uiteenzetting gang van zaken. Verzoek handelwijze niet goed te keuren. 14/6'63 OC aan vV. HervG zonder voorkennis OC opdr orgelb verstrekt. 14/6'63 Idem aam Leeflang. 14/6'63 Idem aan A&B. Tekening: 7/4'57 arch. A.vdKloot en R.Rookema Ontwerp voor kerkgebouw Hervormd Waalse Gemeente te N. Ingevoerd 27/5'97. In archief aanwezig foto Herv.Thomaskerk vdB&W, disp. Hw P8 Rf8 O4 Gh2 Mxt11/3,4st Brstw Ged8 Rf4 P2 N11/3 O1 Reg8 Ped B16 P8 Sch4

Nog een tweede map Nijmegen Thomaskerk aanwezig (geen inventarisatie)

Nijmegen, Hervormde Opstandigskerk (in Oost). Herv. Gem. Nijmegen, Stad en Land. Sommige stukken in map Beek (bij Nijmegen), handelen mede over deze kerk. 22/6'49 Technisch Physische Dienst TNO en TH. Acoustisach rapport Herv.K. Nijm.O, arch. G.Feenstra, Arnhem (ondertekend door PA de Lange en AM de Boom). Hierin ook suggesties over plaatsing orgel en "speeltafel". Mech. tr. mogelijk. 23/7'49 Ir C.F.Schuller te Beek aan Mense Ruiter. Herv.Gem. bouwt nw k.in Nijm.O (Kwakkenbergweg). Maten kerk. KV geadv. door OC. Vraag: In staat o. te bouwen? Reeds contact met Eé. 2/12'49 (MR) aan Schuller. Over plaats orgel, bijgaand frontontwerp. disp. ontwerp 1). z.d. Niet ondertekende koopovereenkomst KV en vV betr. koop noodharmonium, sterk genoeg voor kerk met ca 500 zitpl. en electr. ventilator, te keuren door de OC.

235

24/3'50 21/4'50 7/7'50 13/7'50 z.d. 25/7'50 z.d. 18/12'53 8/8'58 19/9'58

28/10'58

OC aan vV. BS voor vorige. Vernomen: harmonium tegelijk geleverd met orgel te Beek. OC aan Eé. Over bespreking met Ruyter (bedoeld Ruiter) voor orgel Opst.kerk. Nog niets vernomen van Sch 2). Arie Peters namens OC aan KV. Keuringsrapport door vV voor Opst,k, geleverde harmonium ruim 4 spel. Winddruk verhoogd, harp 2' strak gestemd, Subbas 16 aanwezig. Goed surrogaat, onvoorwaardelijk goedgekeurd. OC aan vV. Blijkt gebruikt orgel te zijn tegen afspraak. Toelichting gevraagd. Anon. Tekeningen betr. opstelling orgel. OC aan KV. Voorstel ontmoeting in kerkgeb. met Eé en M. Ruiter. Ruiter. "Orgel voor Opstandingskerk te Nijmegen". 32 st, Hw, Rw, Brstw, Pd met prijs. Evt. voorlopig alleen Rugwerk. OC aan A.Peters. Copie gevraagd van declaratie en verzoek in Hees aanw. te zijn. Pres KV aan (OC). Bijgaand offertes Fl en vV. Aantal deskundigen in regio adviseerden op die van Fl in te gaan. OC aan KV vergelijk offertes vV en Fl, betr. Opst.kerk Opm. over disp. vV Rw Scherp 3-4 st moet erbij Sq moet 2 st zijn: Ped Fg16: in deze ruimte beter Bz 16 Opm. disp. Fl. Hw Q 2 2/3 kan weg, In Rw is Q 1 1/3. Moet Fl-karakter hebben. Dlc8 beter Kh 8 omdat in Hw ook een Dlc is. Ped Ged 8 kan weg. Kas dan ondieper. Wf4: beter Oct 4 die de vereiste belijning geeft, Mxt 6 st ipv 4 . Fg16 als bij vV Reëel vergelijk nog niet mogelijk, daar aantal details nog niet bekend zijn. Verzoek dit de orgelmakers voor te leggen. KV aan (OC). PlOC besloten bestelling o bij Fl. Q 2 2/3 graag handh evt Spg af c of Blf2 of Cmb Q1 1/3 Flkar aan enge kant wegens ontbr. Oct2 Dlc8 ander karakter dan Dlc16, evt Kh Ged8 weglaten is verarming Wf 4 op 1/4 gelab. heeft voldoende belijning Niet uitbr. PedMxt Geen Bz maar Fg16 volle bekerlengte

Ingevoerd 7/5'97. 1) Er is geen tekening aanwezig 2) Het harmonium moest ook nog door de OC worden gekeurd. (Beek 23/5'50)

Nijmegen, Opstandingskerk, Beek (Ubbergen) Hervormde Kerk. en Stevenskerk •

Twee brieven over deze orgels

Geïnventariseerd 18/3 '04

Nijverdal, Hervormde Bethelkerk. sommige stukken handelen ook over de Grote Kerk: 1956

Stukken over aanschaf vV-positief

Geïnventariseerd 18/3 '04

Nijverdal, Elim (kerkgenootschap onbekend) Briefkaart: aan Eé: We zijn geslaagd met een orgel voor Elim Geïnventariseerd 18/3 '04

Nijverdal, Hervormde Grote Kerk. 12/2'62 2/3'62 •

Rapport over.pneumatisch Proper-orgel. Edskes behandelde deze zaak. Geen geld meer eraan spenderen. OC aan PTC hoe men denkt over offerte Pels Ruzie over aankoop Kamp-orgel

Geïnventariseerd 18/3 '04

Nijverdal, Vrije Evangelische Gemeente Noorbeek, Hervormde Kerk. Eén brief uit '54 Geïnventariseerd 18/3 '04 Noordbergum, Hervormde Kerk. 15/6'55 24/6'59 30/8'60

OC aan KV. wat de gebreken van het orgel inhouden B&T aan OC windmachine. aangebracht volgens offerte 2/4'58. Nu prijsopg revisie instrument Disp. genoemd: P8 Mel8 (C-H tr) VdG8 (idem) B8 O4 F4 O2 Op.pl. Ped C-g 54 pijpen dus Man C-f''' OC aan KV. Werk vlgs offerte voltooid

Geïnventariseerd 18/3 '04

Noordbroek, Hervormde Kerk. Alleen wat kladaantekeningen Geïnventariseerd 18/3 '04 Noordgouwe, Hervormde Kerk. • Correspondentie over Werzaamheden vV die wegens financiële problemen zijn stopgezet Geïnventariseerd 18/3 '04

Noord-Oost-polder, Hervormde Kerken, algemeen. 236

27/10'58 20/10'64 20/10'64 21/10'64 26/10'64

BS bij offerte A&B Bant en Rutten. "... zal het beeld van de orgels in de Noord Oost Polder op het gebied van orgels daardoor zeer verlevendigd worden." Aanbevolen dus. OC aan vL over klachten betr. zijn o's in de NO polder. OCaan KV N.O.polder. Over afspraak met vL, die zal opnemen wat mankeert aan o's te Emmeloord, Creil en Marknesse. KV aan OC. Over wenselijkheid voor alle o's der NOP eenzelfde stemmer aan te trekken. Dit zou dan De Olde Enschede kunnen zijn. OC aan KV. Kan niet gedurende garantieperiode. Wat is bekend van onderhoudswerk evt nieuwbouw van dO?

Geïnventariseerd 2/4'98.

Noord Oost Polder, Plaats onbekend . 20/12'52

OC aan KV NOP-NO. Over door Slooff aangeboden orgel.

Globaal geïnventariseerd 2/4'98 en 25/2'98. Destijds niet ingevoerd maar klaargelegd. Verdwenen.

Noordwelle, Hervormde Kerk. • 9/11'65

Veel stukken Keuringsrapport werkzaamhheden vV.aan orgel

Geïnventariseerd 18/3 '04

Noordwolde, Hervormde Kerk. • • •

Foto front en 6 f's details front. Vier foto's: detail met wat Pijpboveneinden, klaviatuur en blik in pedaaltoren en foto met o.a. (verwijderde) houten pijpen van Eerdman. (Mededeling Cor Edskes) Correspondentie: Er is niets gebeurd dan wegnemen B 16

Geïnventariseerd 18/3 '04

Nootdorp, Hervormde Kerk. • 30/12'60

Afschrift deel contract betr. reparatiewerkzaamheden ( 2/7'1863) met Kam / vdM OC aan KV advies over verzekeringswaarde. Vlgs Van Oosterzee p 73 orgel XVIIId geschonken door Mr D. Backer en 1821 hersteld. Hess noemt aantal st. (11). Huidige disp P8 VdG8 (C-H van Hp) Hp8 O4 VxC8(afc) F4 O2 Mxtb/d D8 Trem C–e''' C–g. Aan restauratie t.z.t. niet te ontkomen. 14/10'68 vV aan KV. vermoedelijke gereconstrueerde dispositie z.d. Erné Het orgel in de Ned., Herv. Kerk te Nootdorp. Historie, beschrijving huidige staat, bijlagen: Afschriften historische stukken, restaur.voorstel Van Vulpen. 23/11 vV aan KV. Door de balkonrestauratie is het mogelijk de klaviatuur weer naar de oorspronkijke plaats (achterzijde) te verplaatsen. Wat de meerkosten zijn. 27/3'73 Programma ingebruikneming orgel De laatste correspondentie was met Hans Erné Geïnventariseerd 18/3 '04

Norden. Twee frontfoto's. Nordhorn, Alte Reformierte Kirche. Afbeelding koororgel vV 1968 met disp. Northeim, Ev.Luth.Corviniuskirche. Foto orgel van Janke, Bovenden bei Göttingen,

1967.

Numandsdorp, Gereformeerde Gemeente. 4/7'57 •

Een kostenopgave van vL voor herstel Correspondentie over event. uitkering t.g.v. watersnoodschade

Geïnventariseerd 18/3 '04

Numandsdorp, Gereformeerde Kerk. Over herstel of vervanging Orgel Dekker 5 st , watersnoodschade 29/12'54 Een kostenopgave van vL voor herstel • Corresp. over de vraag: nieuw electrisch orgel (bedoeld electronisch) 11/2'56 OC aan vL offerteaanvraag voor nieuw orgel 8 vt 6 st 28/1'56 vL (geen geadresseerde), prijs als 6 vt orgel 18/3'58 OC aan vL namens Kr opdracht nw orgel en overname oude orgel. • later kwam een bijdrage hiertoe vB 16/12'60 OC aan Kr Eindoordeel Geïnventariseerd 18/3 '04

Numandsdorp, Hervormde Kerk. •

Uitvoerige correspondentie uitmondend in een besluit tot maken van een nieuw orgel vV met het aanwezige oude front

237

en over bijdragen NRF Geïnventariseerd 18/3 '04

Nunen (NB), Hervormde Kerk. •

Twee offertes 1950 vV en Spiering betreffende restauratie kabinetorgel. Hp8 VdG8 F4 O2 Subkoppeling

Geïnventariseerd 18/3 '04

Nunspeet, Hervormde Kerk. Obergum, Hervormde Kerk. 18/7'64 13/8'64

Eé aan KV. Over orgel: P8 Hp8 Vl8 O4 F4 T8(niet aanw.) O2 mech mag.balg. vuren kas, gebreken als doorspraak B&T aan Eé offerte voor herstel

Geïnventariseerd 18/3 '04

Ochsenhausen. foto met opgeschreven disp. Gabler-Orgel. Ochten, Hervormde Kerk. Twee brieven uit 1951. Geïnventariseerd 18/3 '04 Odense, Domkirke. 1965 Marcussen met disp. Waarschijnlijk oude kas. Foto. Odense, Fredens kirke. Foto orgel Marcussen 1958. Oegstgeest, Hervormde Kerk. 15/4'57

OC aan Herv. gemeente. Uitbreiding orgel door vL goedgekeurd

Geïnventariseerd 18/3 '04

Oegstgeest, Wijkcentrum. In dossier Katwijk Pniël 11/11'67: Opsomming van door v.d. Linde gebouwde orgels: ('67, adv. Blankenstein).

Oirschot, Hervormde Kerk. • 26/11'69

Stukken over restauratie door vV OC aan KV. Keuringsrapport.

Geïnventariseerd 18/3 '04

Oisterwijk, Hervormde Kerk. Okkenbroek, kerk niet genoemd. •

Alleen disp. orgel van J.C. Sanders ingewijd 17/5'42. l kl 8 st

Geïnventariseerd 18/3 '04

Oldeberkoop, Hervormde Kerk. 7/1'60 6/7'63

verslag onderzoek OC aan ds Krikke schrijven waarin staat: v.Dam ca 1890

Geïnventariseerd 18/3 '04

Oldeboorn, Hervormde Kerk. Correspondentie over restauratie door B&T: 26/4'5 Advies 18/4'63 Idem, uitvoerig 22/12'67. brief "eergisteravond in gebruik genomen" Edskes nam de laatste periode de honneurs waar wegens Erné's auto-ongeval. Ik zie geen keur.rapport Geïnventariseerd 18/3 '04

•

Krantenknipsel over concert door Van Wageningen.

Vroeger geïnventariseerd en ingevoerd?

Oldemarkt, Hervormde Kerk. 3/11'58 •

OC aan KV Rapport en advies. Maker onbekend Scheuer? Uit een intern bericht OC blijkt dat een bericht van 23/10'62 (niet aanwezig) luidde: "goedgekeurd op drie kleine dingen na". Restauratie door B&T

Geïnventariseerd 18/3 '04

Oldenzijl, Hervormde Kerk. 238

Olst, Hervormde Kerk. Oltingue, orgel Callinet met dispositie. Geïnventariseerd 18/3 '04 Ommen, Gereformeerde Kerk. Programma ingebr.n. door V&vK vernieuwd en uitgebreid o. op 17/3'50. Onbekend I. (Afkomstig uit map Geersdijk Geref.)

10/3'55

vV aan OC. Offerte 5 st positief (geen plaats genoemd. Herv. kan niet, gezien datum). Misschien Wissekerke of eerder plan Geersdijk

Geref. Gevonden 14/5'98, apart gelegd.

Onbekend II •

aan Mr H.L.St Jacob te Voorburg. Inlichtingen over een orgel, gekocht door een predikant in Florida. Wat de bezwaren zijn van een orgel van Pels

Onbekend (De Rijp Doopsgezinde?) 26/6'52

vV aan KV Den Burg. (ook aanw. in dossier Den Burg). Aanbod orgel 1800 van zeer goed bekend staand orgmaker "mits in ons bezit" I. P8 B16 Rf8 Gh4 Co4st O4 Q22/3 O2 Mxt3-4st T8. II. Hp8 P8dc VdG8 Sxq Rf4 Splf2 Dlc8. Ped B16(mech.tr).

Kan zijn: orgel uit De Rijp, thans in Utrecht Geertekerk. Het bevondt zich in een hangmap met dossieres over andere orgels in De Rijp. (23/4'98)

Onderdendam, Hervormde Kerk. 18/5'55

Anoniem, Leeuwarden (dus B&T?). Prijsopgave restauratie orgel G.N.Lohman 1840

Geïnventariseerd 18/3 '04

Ooltgensplaat, Gereformeerde Kerk. • 14/12'65

Over mech. orgel 1 kl 9 st. Watersnoodschade. Ingebr.neming nieuw orgel Leeflang, die ook - naar speciaal wodt vermeld - het orgel in de Geref. kerk te Ouddorp bouwde (ook Watersnoodgeval)

Geïnventariseerd 18/3 '04

Ooltgensplaat, Hervormde Kerk. Oostburg, Hervormde Kerk. • 24/11'54

Correspondentie, waaruit blijkt dat hier een nieuw orgel nodig was. Uiteindelijk kwam het volgende advies: OC: advies het Witte-orgel uit Haarlem Remonstrantse kerk. over te nemen. (2 kl, 12 st.)

Afloop onbekend. Geïnventariseerd 18/3 '04

Oosterbeek (laag), Hervormde Kerk. ca 1950. •

Correspondentie over plannen voor een nieuw orgel voor de (historische) kerk. Foto, waarschijnlijk van het voordien aanwezige pneumatische of elektrische orgel.

Geïnventariseerd 18/3 '04

Oosterbierum, Hervormde Kerk. •

Alleen correspondentie over plannen restauratie

Geïnventariseerd 18/3 '04

Oosterdijk, Hervormde Kerk. 24/8'61

Advies betr. mech. Proper-orgel.

Geïnventariseerd 18/3 '04

Oosterhout, Hervormde Kerk. 8/4'63 •

OC aan KV. Rapport en advies Orgel uit 1753 1810 aangekocht van RK Schuilk te Oosterhout 1 man, 10 st. stukken over restauratie door vV, klaargekomen '70.

Geïnventariseerd 18/3 '04

Oosterland , Gereformeerde Kerk. Over evt. vergoeding door rampenfonds Het zal wel Oosterland op Schouwen-Duiveland zijn vO

Oosterland (Wieringen), Hervormde Kerk. 239

7/7'51 7/7'51 28/9'51 1/9'51 1/10'51 11/5'53 1/7'53 15/9'53 3/5'54 5/5'54 1954/55 jan/febr'58

OC aan KV. Bereid advies uit te brengen over restauratie. Waarschijnlijk geen subsidie, daar hiertoe vrijwel geen gelden beschikbaar zijn. Proberen bij Provincie en gemeente. KV aan PCT. Orgel op mon.l. dringend aan restauratie toe, etc. OC aan KV. Onderzoek ingesteld. Jacob Engelbert Teschemacher 1762. Toestand lade, pijwerk, klaviatuur, kas. Voor restauratie eerst hist.onderzoek noodzakelijk. A.v.Beek, Pastorie te O. aan Eé. Tevergeefs naar Uw komst uitgezien. J.v.Beek pred. aan Eé. Gegeven: 1949 o. gestemd door Spanjaard. Geen arch.st. aanwezig. "Ik heb het zelf voorjaar 1902 gehaald uit de grote kerk van Velzen". OC (Schokking) aan KV. Beschrijving van wat Hess schrijft. Orgel geschonken door Mr J.S. van der Poll. Disp. geheel oorspr. Advies: machtiging opdracht restaur. door vV. vV aan KV. Offerte. OC aan Ds J.v.Beek te Den Oever. Komen er later op terug. Pels aan ? Offerte. KV aan OC. vV veel te duur vergeleken met P. Nog wat correspondentie ter voorbereiding van een restauratie. Corresp. over rekening OC, waaruit blijkt, dat Fl en Pels beiden niet onder Eé willen werken.

Globaal gïnventariseerd 11/11, 18/11 en 26/11'97.1 stuk 22/4'98 Er was nog een kaart uit een kaartsysteem. Beschrijving van het orgel situatie Velzen. Onder Velzen ingevoerd. Later vond ik nog twee dikke mappen over voorbereidingen van een restauratie. Of één daarvan dzelfde is als hierboven beschreven, kon ik (18/3’04) zo snel niet nagaan. Voor de uiteindelijke restauratie: zie Bolt-archief vO.

Oosterlittens, Hervormde Kerk. Oosternieland (kerk niet genoemd) • kladje: "Verschueren 1928 Oud Secr. P8 Ssq = 16 vt H8 O2 Viola Tr" dat staat er werkerlijk! vO Oosternijkerk, Hervormde Kerk (ook Ooster-Nijkerk wordt geschreven) Orgel 20 st uit 1831 v.Gruisen 31/10 '67 (datum volgens begeleidend schrijven) (Eé) aan KV Beschrijving en geschiedenis 24/2'71 (Eé) aan KV eindrapport betr. restauratie door B&T. Doorgekeken 18/3 '04 Zie ook Hellum 29/4'68.

Oosterwolde, Hervormde Kerk. Oosterwijtwerd ,Hervormde Kerk. Oosthem, Hervormde Kerk. • Correspondentie over eventuele plaatsing op de mon.lijst van orgel: 1838 W.v.Gruisen Doorgekeken 18/3 '04

Oosthuizen, Hervormde Kerk. (Op een enveloppe staat: KV Herv.Gem. Oosthuizen/Hobrede, op briefhoofden alleen maar Oosthuizen). • Stencil over de kerk. 25/4'51 KV aan Hen. Voorlopig afwachten. 4/5'51 (Onleesbaar) aan Dolf (Hen). 6/9'51 OC aan Eé, Hen, Ous. Fl hoorde van activiteiten van ene De Graaf 29/10'51 OC aan Mon.z. Vernomen van goedkeuring rest. door dG, etc 8/9'53 OC aan KV. Rest.plannen? 15/2'58 OC aan KV. Binnenkort komen Ous en andere deskundigen naar diverse orgels kijken, ook dat te O. Advies subs.aanvraag uit opbrengst zomerpostzegels. 22/3'58 KV aan OC. Nog niet gerestaureerd. O door Fl gedemonteerd. 17/4'58 OC aan KV. Nagaan of o. zo verzekerd is. 15/8'61 OC aan PCT BS. Aan KV. Vernomen kerk in restauratie. Hoe is het met het o? U kunt ons mchtigen een historisch rapport te maken, etc. 16/4'62 KV aan OC. Voorl.onderzoek gevraagd. 12/12'62 OC aan KV. Eé heeft al eerder contact gehad. Ook Hü of Ed als deskundige te kiezen. 4/4'63 OC aan KV. Graag antwoord. 10/4'63 KV aan OC. Eé kan VA opmaken. 21/5'63 OC aan Ous. BS. Aan Rijksinspecteur van Roerende Monumenten. Toestemming o dat in Rijksopslagplaats te Aerdenhout ligt, te onderzoeken. Aan KV. Mededeling. 24/5'63 Rijksinspecteur enz aan OC. Daartoe wenden tot hoofddirecteur mon.z. 27/5'63 KV. Stencil betr. verzoek subsidie o. 28/5'63 Aan Ous. BS. Aan mon.z. Hoe kan onderzoek plaats vinden? Aan KV. BS 6/6'63 OC Interne brief aan Eé. Hoe afspraak gemaakt kan worden. 9/8'63 OC aan KV en aan mon.z. Mededelingen. 21/4'64 OC Int.br aan Eé. KV overweegt o. ongerestaureerd te herplaatsen

240

11/6'64 18/7'64 18/7'64 28/7'64 25/8'64 24/9'64 14/10'64 1/12'64

14/12'64 15/12'64 1964 11/1'65 18/1'65 18/2'65 18/2'65 25/2'65 28/2'65 5/3'65 8/3'65 11/3'65 23/3'65 24/3'65 26/3'65 7/4'65 12/4'65 19/4'65 21/4'65 20/5'65 31/5'65 22/6'65 17/2'66 febr'66

31/3'66 4/5'66 27/5'66 3/6'66 16/6'66 23/6'66 11/7'66 13/7'66 19/7'66 10/8'66 12/8'66 z.d. 26/8'66 5/10'66 7/11'66 22/11'66 23/11'66

28/3'67

OC aan KV. Eé en Ed zullen o. onderzoeken. Eé aan KV. Bevestiging onderhoud: Kom nog arch.onderzoek doen. Restaureren zal in dit geval betekenen: conserveren: o is op B16 na sterke eenheid. In eerste plaats A&B uitnodigen , daarna evt. B&T, etc. Eé aan A&B. Uitnodiging tot gesprek in O. A&B aan Eé. Kunnen momenteel geen werk aannemen. Als het geen haast heeft, vraag het over 3 jaar nog eens. (Eé) aan KV. Mededeling voorgaande. Ze hebben kennelijk geen interesse. Ik wend me dus tot B&T. Aan B&T. Vraag of ze belangstelling hebben, enz. B&T aan Eé. Zullen graag offerte maken. OC Int.br aan Eé. KV overweegt (gerucht) o door Fl te laten herplaatsen. (Eé) aan KV. Bevestiging gesprek KV, Eé, Ed: machtiging Fl op te dragen o. te herplaatsen in staat van voor demontage, nieuwe windmachine, na herplaatsing in overleg met Ed overleg en hist.rapport, restauratie zal dan "gezien moeten worden als één geheel met orgelgalerij, welke thans het orgel doet verschuilen, hetgeen zowel architectonisch als klanktechnisch zeer ten detrimente van dit unieke instrument is opgelost", etc. (Eé) aan Fl. KV besloten etc. Offerte hierover gevraagd. Fl aan Eé. Offerte. Nu ook nieuwe balg. Als de windlade tijdens opslag erg heeft geleden, enz. OC Int.br aan Eé. Over offerte Klad betr kosten. (Eé) aan KV. Mededeling KV aan OKW. Mededeling KV aan Eé. Machtiging opdracht Fl. (Eé) aan Fl. Opdracht (Fl) aan Eé. Aanvaarding opdracht en copie met bijna gelijkluidende aantekening: Kerk nog zeer vochtig. KV aan (Eé). Duplicaat nota gevraagd. Fl aan Eé. Over vervoer o over slechte weg. (Eé) aan Fl. Reactie. Over verzekering tijdens transport. Fl aan Eé. Over toestemming plaatsen takel Fl aan Eé. O opgesteld. Balg nog niet klaar, daarom tijdelijke windvoorziening. Lade onbruikbaar door droge opslag (kerk was vroeger "kletsnat"). Voorstel ontmoeting met Ed en Steketee in O. (Eé) aan Fl. Reactie. Fl aan Eé. Wacht nader bericht af. Als o niet klaar komt voor 24 apr (datum ingebrn k), kan er een positief komen. Fl aan Eé. Schatting kosten restauratie windlade. Kosten positief bij ingebr.n. Nihil. OC aan KV. Kunnen niet vertegenwoordigd zijn bij ingebruikneming. (Eé) aan KV. Kosten laderestauratie, waarbij struktuur ongewijzigd blijft met post onvoorzien en toezicht. Eerst toestemming vragen aan OKW. Aan Fl: mededeling hiervan. Fl aan Eé. Reactie. Jongepier zal het positief bespelen. De Vries en Mindendorp, aannemers Oostzaan aan KV. Rekening voor plaatsen en wegnemen steigers voor plaatsing orgel KV aan CRM. Subs.aanvraag, omdat lade onbruikbaar is geworden. Fl aan KV. Rekening OC aan KV. BS bij rapport OC. Rapport inzake het orgel in de Hervormde Kerk te Oosthuizen. Oud bericht: jaar 1521 bij herstelling gevonden. Orgel XVIa op grond van stijl kas, vlgs vdAa 3 jaar na bouw kerk in 1518. Verder geen hist. gegevens, verwezen naar door Eé gemaakte foto's van de lade. Afdichting lade moet vernieuwd met oud hout. FGA-g''a''. P8 O4 Q3 Wf2 Sxq1/2 vt Mxt 2 vt B 16. Alle p. oud tot zeer oud. B 16 aangezette stukken van oud metaal. Onesthetische balustrade uit 1871. T.z.t. zwaluwnestreconstructie. Wat nu hersteld moet worden en wat later na zwaluwnestreconstructie: Herstel kleuren, evt. verwijdering torens op kas (die ook van ca 1871 moeten zijn). CRM aan KV. Toestemming en subsidietoezegging. KV aan Eé. Machtiging opdracht Fl aan KV. Verzoek openstaande rekening te voldoen en aan Eé. BS. Fl (vdBerge) aan KV. Opdracht telef door Eé doorgegeven. Aan Eé mededeling, ook over niet betaalde rekening. (Eé) aan Fl. Bevestiging opdracht. Aan KV. BS Fl (Steketee) aan Eé. Wanneer wel en niet overleg kan plaatsvinden. Fl aan Eé. Bredevoort heeft inmiddels wel betaald, Oosthuizen niet. OC aan KV. Accoord met plannen. (Eé) aan KV. Over niet betaalde rekening. Fl aan Eé. Rekening betaald. Fl aan Eé. Voorstel bespreking met Ed. Fl aan Eé, Ous, Ed. Verslag bespreking hoe de lade gerestaureerd zal worden. Dekplaat, stokken en slepen blijven in oude toestand, nieuw leer, etc. Fl aan Eé. BS bij vorige. Fl aan Eé. Mededeling. Fl aan Eé. Ed komt 15/211 naar O. Komt U ook? Fl aan KV. Nota. Fl (geen geadr). Mensuren, samenst Sq (normaal) en Mxt F 1 1/3 1 c' 2 1 1/3 1 c'' 2 2 1 1/3 Fl aan Eé (vertrouwend dat hij voldoende hersteld is). Eindrekening niet betaald.

241

29/3'67 24/4'67

24/4'67 9/6'67 29/6'67 15/7'67 30/8'67 8/9'67 12/9'67 30/9'67 22/11'66 z.d. z.d.

(Eé) aan Fl. Ernstige vertraging door ongeval. Wil met Fl en Hü orgel bezien wegens beschadigingen aan pijpwerk door voorgeschreven stemming. (Eé) aan KV. Eindrapport. Werk volgens opdracht verricht. "voorzichtig herstel van meerdere pijpen op het niveau van "laten zoals het is" doch "verbeteren wat onbruikbaar is" werd in overleg met de assistent van de Heer Oussoren, de heer Edskes uitgevoerd. De daaruit voortvloeiende stemming van het orgel werd aanvaard, en wel op instigatie vn de Heer Edskes. Veel houtworm in vloer, door onbevoegden pijpen uitgenomen. Aanzien geschaad door onesthetische losse draden voor licht. Eé aan KVB. Nota. OC aan KV. Goedkeuring voor met veel zorg en piëteit verricht werk. Fl aan Eé. Rekening nog steeds niet voldaan. Eé aan KV. Nota aan mij en Fl niet voldaan, etc Regionaal Bureau Rechtskundige Dienst Utrecht aan KV. Over vordering van Eé. KV aan Chr Nat.Vakverbond. Bezwaar tegen detail in rekening CNV aan Eé. BS bij vorige CNV aan Eé. BS bij afcschrift brief aan KV. (An.) Tekening. Sleepgaten verm. op ware grootte. Volgorde lade: P8 B16 Sq 1-2st(?) O4 Q3 Wf2 Mxt2-3st Fl. Tekening voorzijde, achterzijde, zijkant Noordzijde, schets vooraanzicht met luiken. 2 frontfoto's en 4 foto's lade, verm. de in het rapport febr'66 genoemde?

Ingevoerd 27/6'97.

Oostkapelle, Hervormde Kerk. Over orgel W Sauer 1903 pneumatisch. Geïnventariseerd 18/3 '04 Oostrum (Fr), Hervormde Kerk. Corespondentie over het harmonium Geïnventariseerd 18/3 '04 Oost-Souburg, (Hervormde Kerk) Brief in map Aardenburg: 6/7'50 E.P. Messel, arch, Amsterdam aan OC (Hen). Over Aardenburg en over restaur. orgel Oost-Souburg: KV accoord met restaur.plannen, "maar dan op oude plaats" Omdat van KV sprake is, moet het wel een Herv. kerk zijn. vO

Oostwold, Hervormde Kerk. Alleen maar eigen aantekeningen Geïnventariseerd 18/3 '04. Later onder Bolt gerestaureerd door De Graaf (vO)

Ootmarsum, Hervormde Kerk. 10/9'57

OC aan KV Rapport en Advies orgel 1781 Berner. Orgel in zeer vervallen staat

Geïnventariseerd 18/3 '04

Opende (Gr), Hervormde Kerk. • 28/3'66

Stukken over levering nieuw orgel B&T Keuringsrapp.

Geïnventariseerd 18/3 '04 Eerder ingevoed: Foto en disp B&T-orgel uit 1966: Hp8 P4 Rf4 O2 Sifl1 Sch3-4st aanghp.

Ophemert, Hervormde Kerk. 25/2'48 •

Sanders. Verslag oorlogsschade aan orgel Witte 1859 Nog enkele brieven (niet belangrijk)

Opheusden Hervormde Kerk. Eerste map. Tweede map

over bouw nieuw orgel vV tot 1963 Stukken over uitbreiding (voltooiïng) orgel Van Vulpen vanaf '63

Beide doorgekeken 18/3 '04

Opijnen, kerk niet genoemd. Korte briefwisseling uit 1949 en '53. Geïnventariseerd 18/3 '04 Opwierde, Hervormde Kerk. Stukken oorspronkelijk met die van Appingedam in één map (zelfde KV). 23/2'68 OC aan Restaur.comm Opwierder Kerk. Blijkt dat Eé als deskundige is aangetrokken bij evt. aankoop orgel der Herv.kerk te Oterdum. In dit geval geen VA. 12/6'68 OC aan KV. Negatief advies inzake aankoop orgel te O, gezien aan Oterdum geadviserde vraagprijs enz. 17/6'68 PCT Gr aan OC. Geen toestemming te verwachten tot enige investering. 26/6'68 HGem aan OC. Besloten: geen aankoop orgel te O. 2/7'68 OC aan KV. Reactie. 26/8'68 KV aan PCT Gr. Gevr. toestemming tot aanvaarding electr. muz.app als geschenk. 29/8'68 PCT aan OC. Advies gevr. over deze zaak. 10/9'68 OC an PCT. T.z.t. zullen onderdelen moeten worden vervangen, die dan wellicht niet meer verkrijgbaar zijn. Dan restwaarde nagenoeg nihil.

242

30/9'68

PCT aan HGem. Goedkeuring aanvaarding electr. muz.app. als geschenk t.b.v. de gerestaureerde K te O.

Ingevoerd 12/11'97 In de brief 12/6 wordt Heinenoord genoemd. Hier ging het orgel uit Oterdum heen.

Tweede map •

Over Lohmanorgel van Oterdum dat naar Heinenoord ging.

Geïnventariseerd 18/3 '04 (niet ingevoerd:

Orgel algemeen Henk Seldenthuis, organist Immanuëlkerk te Utrecht., Beginselen der Orgelregistratie (boek in stencilvorm. • •

Die Therapie des Monats, Heft 9/1960. Hierin artikel van Ernst Kern, Freiburg "Die Orgel". Foto's van Sion, Kiedrich, Nördlingen, Strasbourg, Lübeck Jakobi (kl.o.), Langwarden, ~Altenbruch, Lüneburg, Ochsenhausen, Weingarten, Ottobeuren, Irsee, Roggenburg.

3 stukken, inv. 25/6'98. Zie ook Uwe Pape.

z.d. •

Uit ?. Kranteknipsel over slechte bezoldiging organisten bij Chr.Geref.Kerken (Verplancke). 4 kranteknipsels over overheidsgelden voor kerken.

Overige inv. 26/6'98.

Orgelcommissie der Nederlandse Hervormde Kerk. 4/4'50

OC intern. Eerst nader kennismaken met de hr Kooy te Haarlem, "alvorens hem op enigerlei wijze aan ons werk te doen deelnemen".

Vorige stuk ingevoerd 17/6'98:

Afkomstig uit map Bavo 20/3'50 Mr Haveman aan Hen. Over Dinteloord (Flentrop), IJzendijke, Groede, Cuyck, Veere, Burgh (offerte Spiering) Afkomstig uit map Aardenburg 24/11'54 (bevindt zich in map Aardenburg) brief met lijst leden der OC. op Mr W.F. Schokking Amstd voorz, H.J. vd Wolk Heerlen pennm , Dr J.W.Doeve Herv.pred Holwierde, Leo Mens Leiden, Medewerkers deskundigen: A.Engels, Eé, Hü, Ous. Afkomstig uit map Appingedam. 7/1'49 Raad v Kerk en Eredienst aan OC. Over uitgaven, welke? (geen orgel genoemd). 15/11'48 Ver.v.KV'n aan Raad Kerk en Eredienst. H.J.vd Wolk tot lid OC benoemd. 7/1'49 OC aan Ver.v KV'n. Nogmaals verzoek een lid van hoofdbestuur der ver.v.KV'n in OC te benoemen. uit map Brunssum afkomstig: 15/8'61 OC aan BRC over veel projecten. Uit een andere map: 27/4'56 OC aan VvKV'n. Over lezing voorz. in Goes over "Het beleid der kerkvoogdijen in Zeeland in verband met de wederopbloei der ambachtelijke orgelmakerskunst in Nederland. (deze 22/4'98 toegevoegd) 15/3'68 Gen. Synode Der N.H.Kerk aan Kon. Nederlandsche Toonkunstemaarsvereeniging. Over een 20 jaar zich voortslepende kwestie (welke?). Bereid Eé te ontvangen. • Lege brief. (Het gaat alleen om het briefhoofd, uit een andere map) Ingevoerd op vershillende data.

Stukken Generale Financiële Raad (GFR). • Stukken over declaraties. O.a. komen buitenlandse reizen ter sprake, i.v.m. rampenfondsorgels door buitenlandse firma's. Stukken over de herziening van de werkwijze der OC. 23/5'61 OC aan Eé, Hü en Ed. Over hervatting van zijn werkzaamheden op 24/5. Spoedeisende zaken zijn: HillegersbergSchiebroek, GoedeHerder, verz. eindkeuring te doen, Leidsendam Hulp en Heil, Oirschot, Oosterhout, beoordeling offerte demontage, Duivendrecht, KV wil disp.uitbr. verzoeke. offerte. Vdg te beoordelen, Grafhorst, Arnhem Eus, koororgel verzoek aan Eé eindkeuring met Hü en Ed te verrichten, Grote orgel, contrôle met Ed, Maassluis, Achthuizen RK, Middelburg Koorkerk, Nieuwe kerk, Veldhoven (beoordelen offerte Leeflang), 's-Gravenhage, G.Vrijdagkerk verz. eindkeuring te verrichten met Hü en Ed, Paaskerk, idem, Zuider, idem (als 't klaar is), Waalwijk Hü verz. concept opdr aan dK op te sturen, Kerkwijk, advies gevr, over offerte dK, Werkendam, contact opnemen met KV over uitbreiding o. Aan Ed vragen over Kantens, aan Hü en Ed verzocht tekeningen mee te nemen van Gorinchem, Leiden, Rijswijk, Voorschoten, Capelle a/d IJssel, Ossenzijl, Reeuwijk. • Corresp. met advocaat Mr C.K.Kortenhoff die namens Eé, Ed en Hü optrad tegen de OC in de overgangstijd toen de nieuwe regeling in wording was ('62). 10/12'62, 15/1'63 Correspondentie over mislukte reis naar Duitsland, welke was gepland voor oriëntatie in zake o Amsterdam, Nieuwe Kerk. • Stukken over declaraties. O.a. komen buitenlandse reizen ter sprake, i.v.m. rampenfondsorgels door buitenlandse firma's. Stukken over de herziening van de werkwijze der OC. Globaal geïnventariseerd 5/3/98.

Correspondentie met de Vereniging van Kerkvoogdijen. 1955-'58. • Over electronische "orgels", verzekeringen van o's, over bemiddeling bij een vergelijkend examen voor org.plaats te Sassenheim, over plan VKV'n van adopteren van een gemeente per provincie om ze aan een orgel te helpen. 25/7'55 J.Prins organist te Apeldoorn aan VKV'n vraagt gegevens over Koch en Leeflang. Door VKV'n doorgespeeld naar OC. 10/11'56 OC aan Verv KV'n. Over een actief KV-lid, die bij OC-vergaderongen (één vrijdag in de 6 weken) aanwezig kan zijn en de OC vertegenwoordigen bij ingebr.n. van o's. 22/11'56 VKV'n aan OC. stelt J.W.van Borsele, Rotterdamn en J.v.Antwerpen, Meppel voor, voorkeur voor eerste. 13/2'57 VKV'n aan OC. Over willekeur in vergoeding bij gramm.plaat-opnamen.

243

23/2'57

Antw daarop.

Globaal geïnventariseerd 1/4'98.

Nog een brief:

over een vergadering in Leiden. Deze bevindt zich in de map diversen van de Erné-kast.

Orgel onbekend •

Vier foto's "J. Seldenthuis" van snijwerk boven frontpijpen

afk. uit map Dronten, niet van dit orgel, hoewel wel daaraan verwant

Onbekend waar die zijn gebleven.

Orgel onbekend. 7/10'58

(verm. vV) "vervolg offerte" alleen blad 2. Opsch. B16 tot Qd, restaur. stev.blok T8, 37 spr en 16 stomme frp restaureren (Al verf verwijderen, tinfoelie en bladgoud aanbrengen. Overleg met instanties, als frontpijpen niet zijn te behouden.

Onbekend waar de map is gebleven.

Niet ingevoerd. Afkomstig uit map Loppersum:

Oss, Hervormde Kerk Ossenisse, Rooms-Katholieke Kerk. Korte correspondentie met vB Geïnventariseerd 18/3 '04 Ossenzijl, Hervormde Kerk. Østerlars, (eiland Bornholm). Foto Österlövsta Kyrka. z.d. Åke Nisbeth. Boekje van dezelfde naam.. 1 stuk, inv. 25/6'98. Österreich. •

1960 • •

Boekje Avro over oude Oostenr. o's inl. Hans Erné n.a.v. radio-uitzendingen 4/2-1/4'78. Hierin o's te Innsbruck Hofk. (hoofdorgel en processie-orgel), Wilten Stiftskirche transmissie-orgel midden XVII), Mariathal Pfarrkirche ca 1730, Vill Pfarrk. ca 1840, Mauern, Pfarrk, midden XIX, afk. uit Gschnitz (?), Bartholommäberg Pfarrkirche 1792, Bludesch, Pfarrk.,1803 Josef Bergöntzle uit de Elsas. L'opera di Tutela degli Organi Storici in Austria (met kanttekeningen verm. van Eé? of van Kraus? Gut, Mäßig, schlecht, sehr gut. Estratto da l'organo vil. I fasc. 2º, Brescia 1960. Aantekeningen reiskosten (hierin namen van de Oostenrijkse orgels die Eé destijds heeft gepresenteerd in de NCRVserie over Zuid-Duitse en Oostenrijklse Orgels. Bundesdenkmalamt Wien I. Warum Orgeldenkmalschutz? Veel disposities.

3 stukken, inv. 25/6'98.

Oterdum, Hervormde Kerk. Uitgebreide map Over Lohman-orgel dat naar Heinenoord ging. Geïnventariseerd 18/3 '04

Ottes, Roden, orgelmaker. Zie Beilen 5/11'66 Ottobeuren. Einde '64

Art. "Bruckner te gast in Ottobeuren" uit "Goede Ontvangst" 11e jg nr 2 (einde '64).(Ander deel van dit nummer: zie Asma).

Ingevoerd 25/2'98

Oud-Beets, Hervormde Kerk. 3/3'58

KV aan OC taxatie gevraagd.

Eén stukm geïnventariseerd 18/3'04

Oud Bijerland, Herv. Correspondentie: Plannen met orgel v.Oeckelen 1827 Geïnventariseerd 18/3 '04. Het is wel gerestaureerd maar biet door de OC.(vO). Kret-archief opdracht Pels 1966 met Bonefaas als adviseur.

Ouddorp, Gereformeerde Kerk. • Correspondentie: Rampenfondsgeval. Er kwam een nieuw orgel van Leeflang 16/12'65

Keuringsrapport

Doorgekeken 18/3 '04

Oudega(W), Hervormde Kerk '55-'58

Correspondentie over plannen restauratie

244

Doorgekeken 18/3 '04

Oudehaske,.Hervormde Kerk • •

Briefje met dispositie. Adema: C-f''' C-a P8 Rf8 af fs B8bas af f (bedoeld tot f?) O4 Q3 V8 R4 O2 T8 en een brief

Volledig geïnventariseerd 18/3 '04

Oudelande, Hervormde Kerk. Correspondentie over plannen aanleg windmachine. Geïnventariseerd 18/3 '04

Oude Mirdum (Fr), Hervormde Kerk. •

Orgel 1920 B&T Correspondentie naar aanleiding van verzoek uitbreiding met Cornet (voorbereid register)

Geïnventariseerd 18/3 '04

Oudenbosch, Hervormde Kerk Veel correspondentie Offertes van Blank en Fama en R Verschueren'76 vL '60. • • Veel fotocopieën van historische stukken en Boekzaalbericht 1850 II 770, 771 , 1851 I 106, 107, 1851 I 754, 755 Geïnventariseerd 18/3 '04

Oudenhoorn, Hervormde Kerk. • 23/9'80

Correspondentie over bijdrage rampenfonds eindoordeel nieuw orgel vL

Doorgekeken 18/3 '04

Ouderkerk a/d IJssel, Gereformeerde Kerk. •

Correspondentie: watersnoodgeval. Geen bijdrage rampenfonds, omdat ze geen rapporten hadden ontvangen.

Doorgekeken 18/3 '04

Oude Pekela, Hervormde Kerk. 18/11'54

OC aan KV. Keuringsrapport betreffende werkzaamheden Ruiter.

Doorgekeken 18/3 '04

Oudeschild (Texel), Hervormde Kerk. Correspondentie over aanschaf harmonium Geïnventariseerd 18/3 '04

Oude Tonge, Hervormde Kerk. •

Watersnoodgeval. Stukken over bouw nieuw orgel Frobenius. Ingebr.neming. 28/10'66

Doorgekeken 18/3 '04

Oude Tonge, Rooms-Katholieke Kerk • 3/9'62 19/2'64

Watersnoodgeval. Stukken over levering Nieuw orgel, Romanus Seiffert u Sohn, Kevelaer OC aan kerkbestuur. Alvorens eindrapport uit te brengen moet eerst nog met de orgelbouwer een bespreking plaats vinden over intonatiegebreken. OC aan Krkb. Eindkeuringsrapport.

Geïnventariseerd 18/3 '04

Oudewater, Hervormde Kerk. • Stukken over werkzaamheden B&T wegens kerkrestauratie 12/1'66

OC aan KV, keuringsrapport.

Doorgekeken 18/3 '04

Oudkarspel, Hervormde Kerk. 13/9'46

Rapport over orgel 1874 Adema

Eén stuk. Geïnventariseerd 18/3 '04

Oudleusen (buurtschap van Dalfsen), Hervormde Kerk. 10/9'51 8/1'58 11/3'58

OC aan Eé. Uit tekening Oud Leusen blijkt slechte plaats orgel. KV Dalfsen aan (OC). Kerk '52 in gebr.genomen. Harmonium voldoet niet. Wat nu? OC aan KV. Na bezoek: harmonium onvoldoende. Moeilijk aan geschikt gebruikt instrument te komen. Betr. nw o:5 st. positief is minimum.

Voll.inv. 22/4'98.

245

Oudshoorn en de Gnephoek, Hervormde Kerk. 30/6'60 30/6'60

OC aan KV Herv.Gem. te Oudshoorn en de Gnephoek. Reactie op tel.gesprek. Over werkwijze bij rest. hist. orgels. Hü zal nader contact opnemen. OC aan Ous. BS bij afschrift voorgaande.

voll. inv. en ingevoerd

apr'65

OC Rapport inzake het Orgel in de Herv. Kerk te Oudshoorn. Uitvoerig historisch en technisch, ook afschrift oorspronkelijk contract

Doorgekeken 18/3 '04. Later gevonden. Nu samengevoegd

Oud Vossemeer, Hervormde Kerk. 26/4'63 4/11'63

OC aan KV. Pas erbij gehaald, toen alle besluiten vast stonden. Daarom voorstel: Beperking van zijde OC tot eindkeuring Rapport over door Standaart verricht herstelwerk aan pneumatisch orgel.

Geïnventariseerd 18/3 '04

Ouwerkerk (Zl), Hervormde Kerk. 17/10'50

• 10/2'55 31/12'56, 11/1'57

OC aan KV orgel Dekker advies tot vervangingl Gewezen op te koop zijnd kabinetorgel van Abbenes XVIII Datum mogelijk fout. De ramp vond later plaats Correspondentie over gevolgen watersnoodramp OC aan KV. Vernomen plannen nieuwbouw, etc. Eindoordeel OC aan vB nieuw orgel vV

Geïnventariseerd 18/3 '04

Overasselt, Hervormde Kerk. 9/7'53 21/12'53 13/2'54

OC aan KV. Rapport en advies over kab.o. ca 1800, klav. achter. Vooralsnog geen gegevens over bouwer. vV aan KV. Offerte voor restauratie Kosten voor kleine gem. niet verantwoord: Besloten aankoop harmonium.

Globaal geïnv.4/2'98

Overasselt, kerk niet genoemd alleen een kladje Geïnventariseerd 18/3 '04 Overdinkel, Hervormde Kerk. Overschie, Hervormde Kerk. Overschild, Hervormde Kerk. Overschild, Hervormde Adventskerk. 10/6'61

Een brief,: voorlopig harmonium.

Eém stuk, geïnventariseerd 18/3'04

Övertorneå Kyrka. Övertorneå Kyrka och dess Historia. Hierin afbeelding orgel, Eén stuk, inv. 25/6'98. Oxford, Queens College. Foto o. Frobenius 1965. Paderborn, Dom. • Die Orgel im Dom zu Paderborn. 1923 afbraak oude orgel, waar Joh.Patroklus Müller aan gewerkt had. Hiervoor in de plaats kwamen drie orgels met gemeensch. speeltafel 109 registers, 1945 op Krypt-orgel na geheel verwoest. 1948-59. In etappes herbouw der drie orgelss, Krypta-orgel, Chororgel en Torenorgel. 115 st. Disp. Firma Anton Feith, Paderborn. 1 stuk, inv. 25/6'98.

Pape, Uwe. 1964

Uwe Pape, Die Orgel der St-Ansgarii-Kirche in Bremen, Die Orgeln auf Bornholm, Die Darstellung von Orgelpfeiffenmensuren. Boekje. Beter: invoeren onder "mensuren"

Papendrecht, Gereformeerde Kerk. Watersnoodgeval 20/12'54 Advies vervanging harmonium. 30/11'60 Min.Maatsch werk verleent geen bijdrage Geïnventariseerd 18/3 '04

246

Papendrecht, Hervormde Kerk 20/6'56

Eindrapport van door Olieman verrichte schoonmaak- en herstelwerkzaamheden. (orgel vL).

Geïnventariseerd 18/3 '04

Papendrecht, Een nieuwe Hervormde Kerk Stukken over bouwplannen. Geïnventariseerd 18/3 '04 Paramaribo, Hervormde Kerk. •

Stukken over orgel Sanders pneumatisch in oude kas van een 1 klaviers orgel. Foto.

Geïnventariseerd 18/3 '04 (foo eerder ingevoerd)

Paramaribo, Lutherse Kerk. Foto. Peeters Flor. •

Portret, gelukwens en programma inhuldiging Studio-orgel van Fl.Peeters door Tournemire en hemzelf op 16/5'38.

Volledig geïnventariseerd 26/2'98.

Peine (Landkreis). Uwe Pape, Die Orgeln des Kreises Peine, Orgelatlas Heft 1. 1 stuk, inv. 25/6'98.

Peize, Hervormde Kerk. Correspondentie over voorbereiding restauratie. Geïnventariseerd 18/3 '04

Pels. •

Fa Bern.Pels & Zoon "Kerkorgels". Hierin foto's en disp. van aantal P-orgels 1927–42.

Afkomstig uit map Groningen Doopsgezinde Kerk:

Pernis, Hervormde Kerk. Pesse, Hervormde Kerk. 3/2'61

OC aan KV Rapport over eenklaviers orgel, kennelijk van elders afkomstig. P8 Hf8 VxC8dc P4 F4 Fh4 O2 Calc C-f''' geen ped oorspr zonder Cis

Geïnventariseerd 18/3 '04. Het orgel was afkomstig uit Heemse en is nu koororgel in de Herv kerk te Lochem. Het is gemaakr door Quellhorst (vO)

Peter, Willi, Köln, Orgelbau. • Vouwblad, met lijst van orgels en enkele afbeeldingen, disposities. Opvallend: historisch front in Denklingen, 1750 en een XVIII- huisorgel 1 stuk, inv. 25/6'98.

Petri, Willem. Ter nagedachtenis 1865 - Willem Petri - 1950. 1 stuk, inv. 25/6'98.

Petten, Hervormde Kerk. Piershil, Hervormde Kerk. Pijnacker, Hervormde Kerk. •

Correspondentie over orgel Knipscheer 1830. Restaur.plannen met ruzie geëindigd. De KV wilde vd Linde

Geïnventariseerd 18/3 '04

Poortvliet, Hervormde Kerk. 22/11'56 OC aan KV Rappor en advies orgel Meere Utrecht 1806 1 klav 12 st 3/6'65 OC namens KV opdracht restaur Blank. Geen stukken over de restauratie Geïnventariseerd 18/3 '04

Princenhage, Hervormde Kerk. Stukken over ontwerp nieuwe kerk Purmer, Hervormde Kerk. Orgel Flaes 1873 dat brand had overleefd te koop aangeboden Geïnventariseerd 18/3 '04

247

Putten, Hervormde Kerk 7/5'52

Alleen BS bij tekeningen

Geïnventariseerd 18/3 '04

Putten, buurtschap Huizen •

Correspondentie over plannen nieuwe kerk

Geïnventariseerd 18/3 '04. Het eerste stuk stamt uit 23/5'63. Het is dus de vraag of het dezelfde kerk is als de hiervoor genoemde vO.

Puttershoek, Geref. Watersnoodgeval. Verder niet geïnventariseerd. Raalte, Hervormde Kerk. 27/10'42

14/3'50 2/6'50 26/6'50 29/7'50 19/12'50 17/1'51 4/1'51

M A.Bouman (Amsterdam) en M.A.Vente (Zwolle) aan KV. Verslag onderzoek. Naber was een der bekwaamste orgelbouwers in de vorige eeuw. Positieve woorden over orgel maar: te klein voor de kerk, geen vrij pedaal, door- en bijspraak, pedaal ligt te veel naar rechts, gaat van C-f. In betere tijden 2de man en pedaal bijmaken. Ped C-f. Disp.wijzigingen: Bourdon 16' wegnemen en hiervan electr. ped.unit 16'-8' maken, Baarpijp 8 op plaats B 16, deel zink. Trompetbekers te lang: bijsnijden. Fl.tr. moet meer strijkend geïntoneerd worden en als discantverdubbeling van de Prestant 8' aangesloten worden. Op plaats B 16 een Bp 8, (oude ) Cornet op plaats fl.tr., eventueel verhoogd opgesteld, Op plaats Cornet een Scherp 1' 3-4 st., intonatie herzien. Zo mogelijk elektrische windmachine aanleggen. OC aan KV. Verslag onderzoek. Orgel 1836. Opsomming gebreken.. Uitbr pedaalomvang. vV aan KV. Offerte. Allerlei herstelwerkzaamheden. Pedaal te veel naar links (waarsch. bedoeld rechts), Nieuwe mechaniek voor ped.klavier maken, vV weer offerte vV aan KV. Meerkosten wegens omleggen pedaal en verblijfkosten. Programma inwijding gerestaureerde Kerk te Raalte. Aan programma te oordelen was het orgel ook klaar, bespeeld door Erné. OC aan KV Eindoordeel. Bladgoud noh niet aangebracht omdat snijwerk nog niet compleet is. vV. Extra rekening voor ornamentiek op het orgel.

Inv. globaal, 28/3'01 en 18/3 '04

Raamsdonkveer, Hervormde Kerk. Randwijk, Hervormde Kerk. Rapperndorf. • Foto orgel 1965 Janke. Rauwerd, Hervormde Kerk. 3/2'56

OC aan KV. Verslag onderzoek orgel J.A.Hillebrand 1816. Disp. 2 man 17 st. Orgel in vrij redelijke staat afgezien van wat doorspraak Advies Houtwormbestrijding, werk aan tongwerkkoppen. Verplaatsing motor met betere geluidsisolatie

Daarna niets meer Geïnventariseerd 18/3 '04

Ravenswaay, Hervormde Kerk. 24/5'57 4/6'57 28/6'57

OC aan S.J.Udo te R. Bereid tot advies restauratie. Orgelcomm. te R. aan (OC). Kleine gemeente, weinig geld. Zien af van advies. OC aan Udo. In dit soort gevallen, subsidie te verkrijgen voor advies.

Geïnventariseerd 26/11'97.

Reeuwijk, Hervormde Kerk. Plannen nieuw kerkgebouw. Geïnventariseerd 18/3 '04 Renesse, Hervormde Kerk. • 4/11'64

Stukken over door Vierdag verrichte herstelwerkzaamheden. Keuringsrapport.

Geïnventariseerd 18/3 '04

Renkum, Hervormde Kerk. Reichersberg, Augustiner Chorherrenstift. Boekje over het stift (geen orgel genoemd). Retranchement, Hervormde Kerk. Stukken over het orgel: een samenraapsel van Koch Apeldoorn. Geïnventariseerd 18/3 '04

248

Rheden, Hervormde Kerk. Rhenen-Hoog, Wijkcentrum Herv Rhenen, Herv Grote of Cunerakerk Rhenen, Gedachteniskerk aan de Grebbeberg Rhoon, Herv stukken 1950-63 Rhoon, Herv stukken stukken '69-73 Riddagshausen, Klosterkirche 1962

Uwe Pape, Boekje Die Orgel der Klosterkirche in R. Hierin foto Bewaard gebleven rugw.kas (zonder fr.p.)

1 stuk, inv. 25/6'98.

Rijen, Hervormde Kerk. Rijnsaterwoude, Herv over pneum Valckx en vK-orgel Rijnsburg, Herv Rijssen, Herv Rijssenhout, Herv/Geref. Kerk (waavan de bouw niet doorging) Rijswijk (ZH), Hervormde Kerk, Reichner-orgel, over plannen kerkrestauratie. Rijswijk (ZH), Nieuwe Herv.? kerk Rijswijk (NB), Hervormde Kerk. Rilland Bath, Hervormde Kerk. •

Later bijgeschreven: "In 1999 oveRgeplaatst naar HeRv Pauluskerk te LeeRdam"

Rilland Bath, Geref Rilland Bath, Geref. Gemeente Rilland Bath, Vrij Ev.Gemeente Rilland Bath, RK Rinsumageest, Herv Ritthem Hervormde Kerk. Roden, Hervormde Kerk. Eerste map '50 - '59 • Tweede map ‘69-’70

veel Stukken over plan restauratie der kas. Foto front en 3 detailfoto's. stukken over orgel

249

Rolde, Hervormde Kerk. Romanshorn, Evangelische Kirche. 16/2'64

Orgelfest (kennelijk bij ingebr.n.) Metzler-orgel. Afbeelding en disp.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Roodeschool, Hervormde Kerk. Roordahuizum, Hervormde Kerk. Rosendaal, Hervormde Kerk. Roskilde, Dom. 1958

Der Dom zu Roskilde, daarin afbeeldingen orgel met summiere mededelingen.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Roswinkel, Hervormde Kerk. Rotterdam, E 55 (tentoonstelling). • Foto orgel zoals het daar was opgesteld. Het verhuisde later (iets uitgebreid) naar Eibergen. Rotterdam algemeen z.d. OC aan BRC i.v.m. oorlogsschade. Grote of Laurenskerk Zuiderkerk en Westerkerk. Verder alleen plannen

Rotterdam,m Hervormde Alexanderkerk • Correspondentie, ook over Goede Herderkerk en Orankekerk Rotterdam, Hervormde Grote Kerk, voormalige grote orgel. • Programma's (1936 en '38) Rotterdam, Hervormde Grote kerk, transeptorgel. • Foto en krantenknipsel met foto. Rotterdam, Hervormde Rehobothkapel Rotterdam, Remonstrantse Kerk Rotterdam, Hervormde Nieuwe kerk Zuidplein Rotterdam, Schotse Kerk Rotterdam, St.Antonius Abt. Programma ingebruikneming nieuw orgel. V&vK, afbeelding, dispositie Rotterdam-Charlois, Hervormde Oude Kerk 12/6'48 30/3'66 12/5'66 29/6'66 7/10'68 30/11'66 8/12'66 3/2'67 6/2'67 24/2'67 1/4'67 11/4'67

? aan KV. Historische gegevens. Beschrijving toestand orgel. KV aan mon.z. Goedkeuring gevraagd voor werkzaamheden aan het orgel. KV aan mon.z. Reactie op voorgaande gevraagd. KV aan mon.z. Idem. OC aan KV. Reactie op telefoontje over verwarmingsproblemen. Advies ventilator onder het plafond aan te brengen. SAWENA, verwarmingsbedrijf aan HGem. Rapport controle luchtverwarmingsinstallatie en advies, hoe deze te gebruiken. A.Verrijp, organist aan KV. Wijst op slechte toestand van het o. enz. Mon.z. aan HGem. In beginsel subsidie. Eerst rest.plan maken. CRM aan KV. Idem. Contact opnemen met Ous. HGem aan OC. Restaur. afhankelijk van offerte Leeflang. Ook afschrift hiervan. OC aan KV. Voorstel bezoek Hü voor onderzoek o. KV aan OC. BS bij "zogenaamde historische rapport" van o. (dat van 12/6'48). Daarna nog eens dit rapport overgetypt

250

23/5'67 30/6'67 21/7'67 1/8'67 29/1'70 15/7'70

1) OC aan KV. VA 2) KV aan Eé. Verzoek als adviseur op te treden. Toezending stukken Na overleg met Ous: Partiële restauratie niet voldoende. Gedetailleerd rapport door deskundige laten maken. OC aan KV. Over keuze Eé en over nog niet toegezonden rapport. KV aan Eé. Kunnen zonder nadere gegevens geen verdere stappen ondernemen. (Ee') aan KV. Redenen, waarom nu pas antwoord komt. Er wordt een ander o van dezelfde bouwer gerestaureerd en het is van belang beide instrumenten tegelijk te bestuderen.

Hier breekt het af. Verder Bolt-archief.

Rotterdam-Charlois, Herv, wijkgemeente "Zuidwijk" Rotterdam-Feijenoord, Maranathakerk, geen kerkgenootschap genoemd. z.d

Anoniem, rapport electropneumatisch Dekker-orgel

voll. inv, (1 stuk). 30/3’-04

Rotterdam-Feijenoord, Wilhelminakerk, Hervormde Kerk. z.d.

•

Anoniem rapport Steenkuyl-orgel correspondentie

Doorgekekene 30/3’-04

Rotterdam-Noord, Vrije Evangelische Gemeente Rotterdam-Hillegersberg, Hervormde Oranjekerk Rotterdam-Hillegersberg, een nieuwe Hervormde kerk Rotterdam-Overschie, Oosterkapel en een nieuwe kerk Rotterdam-Schiebroek, RK "verrijzenis van de Heer" • Correspondentie over eventueel overnemen oud orgel. RK Zierikzee. Doorgekekene 30/3’-04

Rotterdam Schiebroek / Hillegersberg, Herv Goede Herderkerk Rotterdam-Zuid, Hervormde kerk (algemeen) 28/5'68

Eén brief, Vierdag aan KV R'dam, wanneer de volgende orgels zullen worden opgeleverd: R'dam -Z Johanneskerk, R'dam -Z, De Hoeksteen, R'dam-Z Bethlehemkerk

invent. 30/3'04

Rotterdam-Zuid, Hervormde Bethlehemkerk Rotterdam-Zuid, Herv. Z Johanneskerk Rotterdam Zuidwijk, Herv? Morgensterkerk Rozenburg, Hervormde Immanuelkerk twee mappen Rozenburg, Hervormd Wijkcentrum "De Schans" Ruinen, Hervormde Kerk Rutten, Hervormde Kerk. (KV NO-polder) z.d. 20/9'58 10/3'59 31/1'59

Kladaantekeningen. OC an BRC. Reactie op tekeningen kerk. Bezwaren betr. plaats orgel. Opdracht aan A&B bouw 2 kleine orgels vlgs offerte 23/10'58. Gelieve niet zelf met architecten te onderhandelen. Aan Ir J.Schipper, Zaandam. BS bij tekening orgel

251

31/1'59 9/12'59 27/1'60 z.d. 1/6'60

A&B aan Eé. BS bij tekeningen Bant en Rutten Schipper aan A&B (door A&B kennelijk doorgezonden). Geen bezwaar orgel beganegronds, over electr. aansluiting, materiaal achterwand (verm. bedoeld: wand achter orgel). Nog enkele verfijningen in uiterlijk. A&B aan Eé. BS bij tekening orgel. Profiel bewust anders als in Bant. Verslag ingebr.n. o. te R. op 1/6'60. Het orgel kwam nog juist op tijd aan, dank zij krachtig optreden van Eé en Ed. OC aan KV. Eindoordeel. Boven bestek vleugeldeuren toegevoegd, voor goede verhouding o en galerij. Intonatie zangrijk en karakteristiek, lof voor de speelaard.

Zie verder Bant.

• z.d.

Tekeningen. Schipper, Voor- en zijaanzicht orgel en tekening kerk met orgel op begane grond.

Saint-Maximin. Folder (met foto) 5e Académie de l'orgue Français 4-15/7'67. Sandfirden, Hervormde Kerk. z.d.

Aantekeningen, disp. als vlgd. C-g. C-g geen motor. Vent Afsl. Trem. Mankementen. Afk. uit map Gron. Doopsgez. Er staat ook nog iets daarover. 2/7'56(?) ?(De fabrikante) aan OC. Offerte restaur.o. P8 Hp8 O4 Rf4 Q3 Gh2 Clar8bd.(alle 56 pijpen) o.a. vern. van alle koperwerk. 12/5'58 OC aan KV. Wij adviseerden 15/3'57 rest. door B&T. Nog geen bericht van U ontvangen. 12/6'58 KV aan OC. Reil heeft restaur. uitgevoerd: was voordeliger in prijs. Volledige inventarisatie 19/5'98. Orgel vDam ca 1860. Adviseur in '57 was J.Riemersma, Ferwerd. (vO) Later (18/3 '04 )vond ik weer een map: Hierin: orgel uit 1857

Sankt Florian. Een programma in kader Musikalischer Frühling, Salzburg 1965. 1 stuk, inv. 25/6'98. Santpoort, Hervormde Kerk. Santpoort, Hervormde Kerk, De Hoeksteen. Sassenheim, Hervormde Kerk. Sas van Gent, Hervormde Kerk z.d.

Interne brief OC over orgels door Doeve bezocht in okt'54: Sas van Gent, Oostburg, Zuidzande, Groede, Sluis. Breskens, Middelburg (niet genoemd welk orgel), Ellewoutsdijk, Yerseke, Bruinisse, Aardenburg, Doetinchem (over de problemen daar), Schoondijke, Zaamslag, Yzendijke.

inv. 30/3’04 Bij nader inzien lijkt het beter deze brief onder te brengen bij Orgelcommissie Herv. kerk.

Scharendijke, Gereformeerde Kerk 1931

correspondentie over orgel v.Leeuwen dat watersnoodschade had

Scharendijke, Hervormde Kerk (KV Elkerzee-Scharendijke.) 9/9'55 4/2'56 5/6'56

18/7'56 • 18/9'56 21/9'56 16/11'56 8/2'57 5/3'57 z.d. 20/3'57 • 11/3'58 12/6'58 18/3'59 •

OC aan KV. Vernomen overpl. o te E. naar nieuw te bouwen kerk in S., omdat daar veel huizen uit E. herbouwd worden. Schade door watersnoodramp. vB aan (OC). Bij kosten bezuinigd op orgel. Is overbrenging oude orgel, door Eversdijk gedemonteerd, zinvol? Is E capabel? Welke uitgaven? OC aan vB. O. 1915 Dekker, niet ongunstig in œuvre van deze bouwers. Veel schade windlade, benodigde bedrag voor reparatie te veel voor dit instrument. Co -> Mxt is ook nodig. Orgelkas zou voor moderne kerk ook moeten worden veranderd. Adv. Bouw nw o van 7 à 8 st voor kerk te Scharendijke en verkoop o te Elkerzee. Evesdijk blijkt niet capabel. Arch.bur.Hoogevest, Amersfoort aan (OC). KV besloten tot bw nw o met fin.steun NRF Corresp. over bezoek o's. OC aan vV. Aanvr. off. voor Qd16 P8 Hp8 O4 Rf4 O2 Mxt4-6st. vV aan KV. Offerte. OC aan KV. Prijs valt tegen, vooral door Qd16, welk register "een aanmerkelijke verrijking van het geheel betekent". OC (Hü) aan KV. Nog geen beslissing NRF betr. uitbr. met Qd16. vB aan OC. Kerk wordt 5/6 in gebr.gen. Voorstel aanschaf harmonium zolang o. niet klaar is; kan later naar kerkzaaltje. Mening gevraagd. OC (Hü) aan vB. Aanbevolen Hofberg-harmonium 5 1/5 spel. OC (Schokking) aan vV. Opdracht. Offertes betr. maken kas. OC aan vV. Opdr. kas. KV aan (OC). Er meldde zich een koper van het oude orgel ter plaatsing in de Oud.Geref.K.te Bruinisse. OC (Hü) aan KV. Orgel onvoorwaardelijk goedgekeurd. Geharrewar over betaling aan Eversdijk (demontage oude o) en over feit, dat vV deel oude o. heeft teruggenomen,

252

zonder afrekening daarvan. Globaal geïnventariseerd 26/3'98. Verwijzing in map E. gelegd. Nog een tweede map (niet geïnventariseerd)

Scharnegoutum, Hervormde Kerk. Schellingwoude, Hervormde Kerk. Scherpenisse, Hervormde Kerk. Scherpenzeel, kerk niet genoemd? • Kladje met disp. T8 Mxt345 O2 F4 Q3 O4 Co5st Rf8 Q8 B16 P8 II Vp8 VdG VC Hp Rf4 P4 G2 Sxq22/3 Kr8 Sb16 Ged8 3 kopp mech, ped. pneum "II id. Krh pneum" Inv. 24/4'98 en toen ingevoerd

Scheveningen,, Hervormde Nieuwe Kerk. KV. Scheveningen 8/6'51 OC aan KV. Zijn bereid tot onderzoek (door Ous) 10/8'51 OC aan HGem. Verslag onderzoek o Van Dam XIXd of XXa. Beschrijving toestand. Houtworm. Degelijk gemaakt. Wat restauratie moet inhouden. Wens organist uitbreiding en verbetering dispositie: Kan niet: Huidige inzichten geheel anders en niet te verenigen met die van orgel. Orgel staat te hoog. Advies verpl. naar andere zijde kerk, 2 meter lager dan nu. Uiterste consequentie i.v.m. verlangen organist: nieuw orgel. Voll.inv. 6/5'98.

Scheveningen, Hervormde Nieuwe Badkapel. KV Scheveningen. 18/11'54 OC aan KV. Verslag onderzoek Ous. O geb. door vDam, Leeuwarden, in werkelijkheid waarsch. door Dekker die vD heeft overgenomen. Geen opvallende gebreken. pneum. Zeer negatief over klank. Disp.wijziging raden wij nooit in zulke gevallen aan. Dus ... 6/11'62 KV aan OC. Willen advies van Eé 5/3'63 OC aan KV. Rapport naar gegevens Eé. Zeer luie pneumatiek met gebreken, zeer dunwandig pijpwerk dat geen stabiele toon geeft. Houtworm en vervuiling. Enig verantwoorde moge;lijkheid: Nieuw mech.o. 10/1'64 OC aan KV. Vernomen plan aanschaf Dereux-"orgel". Is dat tijdelijk? Is er al een ontwerp van de architect. 30/1''64 OC intern. KV heeft interesse voor o Willemskerk. 3/3'65 KV aan OC. Over rapporten van veschillende personen, die menen, dat o wel kan worden gerestaureerd (o.a. J.vd Zwan die o nu in onderhoud heeft. 5/3'65 OC aan KV. Voorstel gesprek met Hü. 7/4'65 OC aan KV. Resumé bespreking en advies: Geen disp.wijz. geen wijziging tractuur en speeltafel, wel speelbaar houden. Fondsvorming voor t.z.t. nw o. Inv. 7/5'98.

Scheveningen, Hervormde Oude Kerk (voor zover ik heb gezien komt alleen het grote orgel ter sprake) Scheveningen, Hervormde Prinses Julianakerk (ook iets over de Nieuwe Badkapel) Scheveningen, Hervormde Zorgvlietkerk. Vanaf dec'54 25/9'57 13/10'57 24/10'57 2/11'57 13/11'57 13/3'58 4/12'58 14/2'59 16/11'59 22/2'61

Voorbereidende corresp. Ous had de meeste bemoeienis ermee. Stichting Kerkbouw Statenkwartier aan (OC). Heeft A&B voorkeur boven een Nederlandse firma? Welke Ned orgm's komen (als er deviezenmoeilijkheden zijn) in aanmerking? Kladje Zorgvl. Zoembas 16 Opf8 Spged8tr Ped I, II II4, Q16 P8 Septad8 G8 Spo4 Mxt5st I+II "I+4" R8 Sal8 Portzwev 8, Hoornfl 4, Kegelp 22/3, Tregterfl 2, T13/5, Tr.mus 8, tr C-c''' C-f' 1 OC aan St. Zullen A&B's laatste o (Veldhausen) en zijn werkplaats bezoeken. OC aan St. Over niveau van vV, Ruiter, vL. Leeflang en A&B. St aan (OC). Cantor-org. W.R.Talsma kwam medio '57 in contact met Ed, die toen nog geen medewerker OC was. Ed is aangezocht als adv. A&B als bouwer. OC aan PCT. Ed treedt hier tegen de regels (voor deskunigen OC) op als privé adviseur. Geen bezwaar, omdat het contact er al was vóór zijn benoeming in de OC. PCT aan OC. Advies gevraagd: aanvraag aanv. met rp van 7 stemmen. OC aan PCT. Geen bezwaar. OC (Schokking) aan St. Bij ingebr.n. vernomen, dat U eindkeuring door OC wil doen verrichten. Doen we gaarne. OC aan St. Uitvoerig zeer positief eindoordeel.

Gl.inv. 18/5'98. 1. Is kennelijk het tijdelijke orgel dat hier stond.

253

Schiedam, algemeen. • Oude dispositieopgaven

van vier orgels (deel of alle uit Caecilia) Oudbisschoppelijke Clerezie, Afgescheiden Hervormden, R.Kath. Kerk der parochie van den H.Joannis de Dooper en R.K. Kerk van den Heiligen Joannes den Dooper

Schiedam, Hervormde Grote Kerk. Schiermonnikoog, Hervormde Kerk. Schiermonnikoog. Wordt genoemd in dossier Hoorn (Terschelling) Schildwolde, Hervormde Kerk. Schipluiden, Hervormde Kerk. Schlägl Prämonstratenchorherrenstift, Große Orgel. Andreas Putz Passau 1634 folder met frontfoto en foto klaviatuur.

Schleiden, Kath. Stadtpfarrkirche Schleswig, Domkirke. Marcussen 1963. Foto met disp. Schnitger, Arp. 26/7'69

NCRV-gids met artikel over Schnitger

1 stuk, inv. 25/6'98.

Schokking. W.F. aug'60 z.d.

Dankbrief der familie na overlijden van S. Foto (portret van S)

Schoonebeek, Gereformeerde Kerk. Progr. en ingebr.n. nw o V&vK 2/8'50, afbeelding, dispositie. Schoondijke, Hervormde Kerk. Niet geïnventariseerde map, zie ook Yerseke 17/5'54 en Dinteloord, Hervormde Kerk.15/2'50

Schoonebeek, Hervormde Kerk. Schoonhoven, Hervormde Kerk, voormalig orgel. dat zich thans als transceptorgel in de Grote kerk te Rotterdam bevindt. • Foto.

Schoonhoven, Hervormde Evangelisatie Schoonoord, Hervormde Kerk. Sellingen, Hervormde Kerk. Serooskerke, Hervormde Kerk. Niet geïnventariseerd. Zie ook Kerkwijk 28/11'56 Siddeburen, Hervormde Kerk. Silberman, A. en J.A. Fotocopie (waaruit?) over de Silbermannenen en hun o's te Marmoutier, Ebersmunster en veel andere met disposities, • mensuren. Geïnventariseerd 1/4'98.

254

Silbermann, Gottfried. • Fotocopie van aan te brengen verbeteringen in een boek over Silbermann, Leipzig 1953,

heruitgave Knuf 1968.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Siljansnäs kyrka, 3/6'61

Programma ingebruikn. nw o van Hammarberg met afbeelding en dispositie.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Silkeborg, Mariehøj kirke. Marcussen 1965. Foto met disp. Silvolde, Hervormde Kerk. Tekeningen Flentrop, foto's van veel details. • 8/8 1854 15/9'67 21/11 1967

7/3'69 6/3'70 8/6'71 7/9'71 8/12'71 16/12'71 14/2'72 13/12'72 18/12'72 29/11'73 8/1'74 6/2'74 13/9'74 • 2/10'74 1/11'774

Fotocopie bestek en voorwaarden bouw orgel door Naber. Toren kerk in restauratie. Plan restauratie kerk. Voorlopige schatting herstel orgel f 20000.- De vraag of het instrument die uitgave waard is. Nog geen antwoord op de vraag of het een monument is. OC. VA.: Naar medegedeeld 1854 Naber, ombouw 1954 Spiering. Hw P8 Rf8 O4 Mxt3-4st, Nevenwerk B8 F4 N22/3 Nh2 T13/5, PedSb16 2 koppels Van oorspr. orgel over: deel pijpwerk, windlade, die van een 2de kleppenkast is voorzien. Kritiek op zwaar lopende reg.tr. zware speelaard met te geringe diepgang, Sb 16 pneum, frontp zink, door- en bijspraak, veel kernsteken, rommelige aanleg bij pneumatiek, toetsmechaniek met veel geruis, geen achterwand. Subbas tegen muur. Advies: nieuw orgel, eventueel in de oude kas, hetgeen zeer de voorkeur geniet. OC aan KV. Als adviseurs te kiezen: Erné, Talsma of Bolt. Bevestiging tel.gesprek: Adviseur is L.Erné. J.G.Erné als adviseur benoemd. Gesproken over een 6 voets orgel van Naber, een zeldzaamheid. Fl. Offerte. Disp. P8 Hp8 Fltr8 (bijgeschreven af g) Fld'am4 Qf3 O4 Wf2 Co3stdc Dc8b/d. Hiervan aanw.: de discant van P8, geheel: Fld'am4 O4 Wf2 (Hp8 moet men zijn vergeten) Eé vraagt nog eens heroverweging subs. aan mon.zorg. Subs.aanvraag (ook concept aanw.) Opdr. Flentrop te restaureren als éénklaviers orgel volgens offerte 8/12'71 Reactie op opdracht restauratie / reconstructie 1 kl. Naber-orgel als in offerte 8/12'71 (die er niet is). J.G.Eé aan KV.Mocht iemand ter plaatse de kas beduidend goedkoper willen restaureren, mits van dezelfde kwaliteit, dan is daar geen bezwaar tegen. Fl aan D.J.Helmink (organist): stemming wordt 440. Nieuwe registers worden: Bas van P8 (frontp.), Fltr8 Qf3 Co3stdc Dlc8b/d Fl aan KV. B.s. bij tekening 'ter completeren orgelkas". Fl. Eindrekening. Bleek onvermijdelijk de oude ventilator te vervangen door een nieuwe. Programma ingebruikneming op 1/10'74. Bresp. door H.Eé. C-f''' *P8 *Hp8 Fltr8dc(g) *O4 *Fld'am4 Qf3 *Wf2 Co3st Dlc8b/d aangehP C-d' (* nog van Naber) Eé aan KV eindoordeel. Mogelijk wordt nog een schokbalgje aangelegd. Speciale lof voor de oude O4 en P8 en Dlc8 OC aan KV. Eindrapport. Windvoorziening: Eén spaanbalg. Evt. nog voorzieningen voor wind treffen. Uitstekend resultaat, zowel wat het technische gedeelte als de klank betreft.

Inv. 28/3 2001, globaal.

Simonshaven, Hervormde Kerk. Sint Annaland, Hervormde Kerk. Sint Annaparochie, Hervormde Kerk. Sint Jansklooster, Hervormde Kerk. Sint Laurens, Hervormde Kerk. Sint Maarten, Hervormde Kerk. Sint Maartensbrug, Hervormde Kerk. Sint Maartensdijk, Kapel Hervormde minderheid (de Vereniging "Schrift en Belijdenis") Sint Pancras, Hervormde Kerk. 255

Sint Philipsland, Hervormde Kerk. Sion, Cathédrale N.Dame de Valère. Foto. Sirjansland, Hervormde Kerk. Sittard, Hervormde Kerk. Skælskør. Foto orgel Frobenius 1964 (oude kas?). Sleeuwijk, Hervormde Kerk. Sliedrecht, Hervormde Kerk. Slikkerveer, Vereniging van Vrije Hervormden. Slooff, orgelmaker In de dossiers NOP (onbekende kerk), Bemmel en Baardwijk is sprake van een door hem aangeboden orgel: P4 V8 Hp8 Dlc8 Spf4 Ped Sb16 Trem Vent.

Sloten, Hervormde Kerk. 14/8-1782 15/1-1869 ?

jun'25

24/8'27

(overgeschreven) stuk over opdracht reparatie orgel door Albertus van Gruijsen. (fotoc.) "Plan en conditieen" betr. schoonmaak en herstel o. door N.A.G.Lohman te Assen (geen principiële wijzigingen), alleen door L. ondertekend. Kerkorgelraad voor Nederland en Kolonieen. Rapport. Gebruikelijk schoonmaak en herstel. B 16 dc aanvullen in bas., pneum. met ped.transmissie naar "Raadsmensuur", vervangen van alle reg.knoppen door nieuwe met porseleinen plaatjes. Modernisering koppelsysteem, aanbr. electr. windvoorziening, nieuw beleg of vervanging klavieren, 3 nw reg: I. Sal 8, II. VdG 8 en VxC 8. Kosten raming plan 1 (aanv. B16), plan 2 (ook 3 nw reg) , plan 3 (ook met el,windv), pln4 (ook nw klav. met celluloid). Inschrijving of opdracht volgens raming. B&T. Prijsopg. plan A schoonmaak, herstel frontp., opschuiven pijpw. om steminr. te kunnen aanbrengen in: P8 O4 Q3 Wf2 Sq2st Mxt3-4st P4 Q3 O2 Mxt2-3st. Sluitend maken deksels van B16 Hp8 F8. Opknappen tongw T8 Dlc8. Plan B Idem extra werk an vntielen, klavieren, pedaalklavier, verv. reg.kn (met naam op knoppen). Plan C Nw klavieren Verder wat nieuwe registers kosten. (B16 compl. Q3 -> VdG (af c), Sq -> Rf4, II. Mxt -> Violine4, nw T8 en Dlc8. (datum waarop het stuk is binnengekomen) "La Vita Nuova, fabriek van mechanische, pneumatische en electropneumatische kerkorgels, H.W.Flentrop". Aanbod (wegens verbouwing) van een pneum.orgel. en 2 gebruikte mechanische.orgels. Het ziet ernaar uit, dat het een rondschrijven is (vO)

23/2'31 17/8'32

14/3'33 13/9'33 16/11'33 z.d. 8/4'69 11/4'69 3/6'69 16/7'69 29/7'69 15/9'69 z.d. 9/9'69 12/11'69 25/11'69 z.d

P.Dijkstra. organist aan KV. Over hetgeen noodzakelijk is te herstellen. Het nut van een vrij pedaal ziet hij niet in. A.Bouman, Rotterdam aan ? Rapport. O. geb. door A.v.G., verw. naar Knock, Klav.koppel aanbrengen (de kl. zijn nu steeds gekoppeld!). Disp. is door bouwer met zorg gekozen. Als men toch wil veranderen: Hw. Wf2 -> VdG8, Rw Oct2 -> Wf2 (van Hw). Geen vervanging vulstemmen door ordinaire zoetelijke registers. Verwijzing naar "restauratie" te Sneek in 1925. Aanbevolen o.m.: vLeeuwen, B&T, Af te raden: v.Dam Leeuwarden, Spiering, Dekker, Standaart, V&vK, Vermeulen Woerden. vL aan ?, prijsopgave voor Schoonmaak e.d. nw klav. kopp, mech, klav.uitbr. c''' tot f''' met pneum. laden, pijpen verlengen met steminr. tot norm. toonh. electr. windv. Extra: Aanv. B16, ped.tr. verv. tomngw. Er is geen F4. verv, een der 2 vtn door F4, op II. Mxt -> Gmb8. vL aan KV. Uitleg voorstel disp.wijz. vL aan KV. Bevestiging opdr. verv. tongw. Fl. aan verm. meerdere adressen verstuurd. Stuk over voordelen el.windv. Eé aan KV. Schrijven van architect aan OC doorgezonden. Biedt zich aan als adviseur. OC aan KV. Hü zal onderzoek instellen. OC aan KV. VA. 3) KV aan OC. Verzoeke Eé exemplaar VA te zenden. OC aan KV. Doen dit. KV aan Eé. Verzoek opstelling historisch rapport. Stencil met bijzonderheden over de kerk. B&T aan Eé. Prijsopg. restauratie. Betreft alleen voorzieningen voortvloeiend uit kerkrestauratie. B&T aan Eé. BS. bij tekeningen. B&T aan Eé. BS bij nota demontage orgel. Daarbij nota Aantekeningen uit arch.stukken (niets over orgel).

256

16/1'70 20/1'70 5/2'70 3/3'70 29/4'70 9/6'70 z.d. 14/7'70 26/1'71 30/1'71 30/1'71 30/1'71

(Eé?) aan KV. Mededeling vorige, van het verhaal van Knock. Hij denkt, dat het oude (door baders gebouwde?) door vG gebruikte orgel nu het rugwerk is. Over zijn pogingen meer te weten te komen over de restauratie door vLK in 1934. W.v.Leeuwen. Wat hij in zijn archief heeft gevonden: Disp. samenst. vulstemmen. KV aan Eé. Arch.stukken bevinden zich nu in Sloten. (Eé) aan KV. Voorstel betr. zijn komst. Ous aan Eé. Reactie op tel.gesprek. Onjuiste mededeling KV. B&T komt meest in aanmerking voor restauratie. Kosten van offertes door o.m.'s die opdracht niet krijgen worden niet gesubsidieerd. (Eé) aan KV. BS bij rekening o.m. Verder over (weer?) zijn komst voor arch.onderzoek. Aantekeningen 1868-1933, over enkele v.Dam (Langweer 1779, Vlissingen1915), beschr. toestand orgel. (Eé) aan KV. Advies hem machtiging tot principe-opdracht aan B&T te verstrekken. KV aan Eé. Nee: Eerst historisch rapport. (Eé) aan KV. Reactie. Zonder offerte geen subsidie. Steeds spanningen met Uw sectretaris. Beschouw adviseurswerk als geëindigd. (Eé) aan KV. (naast de vorige, waarvan afschriften naar CRM, Ous en OC werden verstuurd). Hetzelfde, nog eens toegespitst op het onhebbelijk gedrag van de hr Zuiderhoff, die alles veel beter weet. Eé aan KV. Nota: honorarium bij demontage orgel, reiskosten.

1) Zit ook in Bolt-archief. Door B. bijgeschreven: Mr A.Bouman. 2) zelfde als in Bolt-archief. 3) ook in Bolt arch.

Ik vond 30/4’04 weer een map. Ik heb niet nagegaan of het dezelfde was (vO).

Sluis, Hervormde Kerk. Sluiskil, Hervormde Kerk. Smilde, kerk niet genoemd. Klaviatuurfoto Moet wel Herv.K. zijn: v.Oeckelen (vO). Sneek, Baptistengemeente Sneek, Hervormde Kerk. een nieuwe kerk Soest, Hervormde Kerk. Sommelsdijk, Hervormde Kerk. Foto en dossier Meere-orgel 1821 Son, een nieuw te bouwen Hervormde kerk Sønderborg, Chr.X's mindekirke. Foto en dispositie orgel 1959 Marcussen. Sonntagberg, Wallfahrtskirche • Foto • •

Boekje over Sonntagberg, ook over orgel. Omslagfoto uit NCRV-gids.

Sorø, Kloosterkerk. Foto, bijgeschreven: Hoofdw 16e eeuw, rugwerk 1628 J. Lorenz Stempel ERS vergeten?. Dus niet duidelijk of hij uit het Erné-archief stamt.

Souburg, Hervormde Kerk. Spaarndam, Zie Hoogkarspel 24/3'64. Spaarnwoude en Spaarndam, Hervormde Kerk. Spankeren, Hervormde Kerk. Spijkenisse, Hervormde Kerk. 257

Spijkenisse, Michaëlkerk Zie brief 23/2'66 •

in dossier Den Dolder Maria Christina. OC aan Persbur.NHK. betr. Spijkenisse: Tijdens "gewone" kerkdienst Flentroporgel in gebruik genomen.. Ged 16 P8 Rf8 O4 O2 Mxt4-5st T8, Ped Sb16 tr. Flentrop "1965", foto.

Sprang, Hervormde Kerk. Stad aan 't Haringvliet, Gereformeerde Kerk. map niet geïnventariseerd. Zie ook 2 stukken afk. uit een der mappen Apeldoorn. De belangrijkste:

4/1'55

Leeflang an CvB. Verslag onderzoek door ramp getroffen orgel mech 8 st aangP

Inv. 21/1'98

Starup I. & Son, Orgelbyggere, Kobenhavn. Folder foto's en disp. van 3 orgels Stadskanaal, Hervormde Kerk. Stukken over pneumatisch Dekker-orgel Stavenisse, Hervormde Kerk. Staveren, Hervormde Kerk. Steenbergen, Hervormde Kerk. Steenderen, Hervormde Kerk. Het voormalige Haffmans-orgel. • aantekeningen met disp. e.d. P8 Gmb8 B16b/d B8 O4 Q3 Fld'am G2 Mxt3stb/d (was 3-4st) Fg16 T8b/d Ventil P4 Hp8 Fltr8 Sal4 Rohrfluit4 O2 (Sal8 leeg) Dlc8 Mancoppel bas Positiv afsluiting Ped.kopp 1 en 2 ? Willem Zorgman, Beschrijving orgel. Rapport. Sal heeft er verm. nooit gestaan. Voorstel ped.transmissie. Prijsopgave De Koff 17/1'47. Op I een Sesquialter, op II Quintadeen, Pedaaltransmissie 11/1'50 OC aan KV. Houtworm. Door Zorgman / De Koff niet geconstateerde gaten ter verdoezeling van doorspraak. Voorstel Zorgman betr. ontbrekende Fag 16 onderschrijven we niet. Voorstel op ontbr, plaats op II een Scherp en ombouw Sal tot Qdn 4'. Geen pneum. Subbas (Zorgman) maar B 16 verwijderen en als Subbas op apart laadje plaatsen. Niet De Koff maar v Vulpen. 2/6'50 Offerte vV 18/8'65 OC, VA. Disp. Beste is vervanging van het orgel wegens slechte toestand en geringe artistieke waarde. Orgel Westerkerk Leeuwarden is door zijn afmetingen niet geschikt. 6/3'67 Blank aan Eé. Rapport. (Als er niets acher staat is het origineel): C-f''', C-d' Hw C en Cs laden P8 VdG (later, zink) B16 dc, bas hout, B8 O4 Q3 Fld'am4 Gh2 Mxt 3-4 st b/d Fg16 (ontbr) T8b/d (later zink) Pos. crhom.lade P4 Hp4 (bedoeld 8?) Flute traverse 8, Sal4 Rohrfl4 (in werkelijkh Gedekt) O2 Sal8 (later), Dlc8 Man Copp dc / bs, Pos afsluiter, Ventiel Mxt. C 2 1 1/3 1 f 4 2 2/3 2 f 8 5 1/3 4 Windlade is makelij Leichel, vlgs B het beste van het orgel. Conclusie: restauratie niet raadzaam. 22/1 en 7/2'68 Blank. Prijsopgave voor weer opbouwen en speelklaar maken van het orgel, resp. restauratie. Het orgel uit de Buitenamstelkerk te Amsterdam. 20/2'68 Blank. Prijsopgave restauratie en uitbreiding met vrij pedaal van het orgel in de Geref.k. Govert Flinckstraat te Amsterdam. 4/3'68 Blank. Verslag onderzoek orgel Geref. Buitenamstelkerk Amsterdam. Hoofdw P8 Sal8 (af c' oud pijpw, van P8 db?) B16 Open pl 4 st (2x2 gelijk in mensuur) Bp8 Hp8 O4 Q3 O2 Co2-3st doorl. (is Mixtuur geweest, reg. nieuwer, Witte? op C 4 gaten 1 1/3 ..., ) T8 bas houten, dc metalen st Onderwerk VdG8 (op pl. 3 st vulstem), Rf8 P4 Gh2 VxC8 F4 (alle oud op strijkers na) P e d (pneum. toevoeging) Sb 16 T4 P8 (uit andere coresp.: alleen Subb aanw.) klav opzij, kas naaldhout mag.balg, oorspr. C-c''', later uitgebouwd tot f'''. Niet opstelling volgens frontlijn maar diatonisch, aflopend van binnen naar buiten. • Correspondentie over subsidie. Zie vooral het uitvoeriger rapport van 26/12'68. 25/3'68 KV aan E. Besloten tot aankoop. 17/9'68 J.H.Engels, accountant te Amsterdam aan H.B.Callenfels, notaris te Steenderen. Uit oud kerkblad: Geref.k. Amsterdam: 1900 commissie opent actie voor aankoop passend orgel. Enkele maanden later geslaagd. Orgel apr 1900 in gebruik genomen. Geen verantwoording in kerkrekeningen (alles particulier geregeld: ook ging dit zo bij het Steenkuyl-orgel in de Keizersgrachtkerk).

258

26/12'68

26/12'68 20/7'70 21/8'70 11/11'70

Verder copie van een brief van Mr A.Bouman 14/9'68 : Goede herinnering aan het orgel ca 1770 Mittenreyter te Leiden en geplaatst in RK te Alphen a/d Rijn. 1900 door J.Hilboessen te Amsterdam overgeplaatst naar de Buitenamstelkerk, 1904 herstelde deze het instrument en bracht aan: nieuwe klavieren, Gmb en VxC en de bas van de Cornet. De Subbas was al in 1900 bijgeplaatst. 1943 A.Bik Amsterdam ped.lade aangebracht voor 3 st. die er niet zijn gekomen. Windlade Hw oorspr. tot c''' i.p.v. tot f'''. Ook pijpwerk ouder dan Mittenr. Nog eens rapport Blank. Afkortingen: x: ouder dan de kas, xx: uit de tijd van de kas, xxx: later (Aanvulling boven c''' is meestal xx) Zie ook het rapport van 4/3'68, over de 4 st. vulstem, enkele andere namen. Hier en daar schuin gedrukt toegevoegd Manuaal Positief Prestant 8 vt xx (front) x (rest) Roerfluit 8 vt x Salicionaal 8 vt (af c') korte voeten, uit kab.orgel? Strijker 8 vt(VdG) C-H Qdn x, rest xxx was 3 st vulst. Bourdon 16 vt x, C-F hout Octaaf 4 vt (Pr4) C-c x, rest x (kan niet) lege plaats 4 st af c' 2x2 gelijk in mensuur Woudfluit 2 vt(Gh2) x, is Oct 2 Baarpijp 8 vt x Strijker 8 vt (VxC) (c) xxx Holpijp 8 vt x Fluit 4 vt C-H xxx, rest x Octaaf 4 vt x Quint 3 vt x voor het pedaal: zie 4/3'68. Octaaf 2 vt x Mixtuur / Cornet geheel xxx, (op C 4 gaten, reg. Witte?) Trompet 8 vt b/d bas x?, dc xxx (bas houten, dc metalen st) Voorstel Blank vrij pedaal Blank, dispositie zoals die wordt Mittenreiter als bouwer niet zeker. Maakte 4 orgels voor RK in Amsterdam, thans verdwenen. Blank, Mensurenstaat. Hierin ook de samenst. van de vulstemmen en enkele andere gegevens: B16 C-E eiken Man Sesquialter Pos. Sesquialter c' 2 2/3 2 2/3 1 3/5 1 3/5 c' (vergeten ??) Mixtuur C 1 1/3 c 2 c' 4 c'' 4

6/1'71 • 10/11 jaar? 22/1'72

1 1 1/3 2 2/3 4

1 1 1/3 2 2 2/3

2/3 1 2 2 2/3

1/2 1 1 1/3 2

Cimbel of Scherp Als het een Tertscimbel wordt: C 2/3 1/2 1/3 1/4 C 1/2 2/5 1/3 c 1 1/3 1 2/3 1/2 c 1 4/5 2/3 c'' 2 2/3 2 1 1/3 1 c' 2 1 3/5 1 1/3 c''' 4 2 2/3 2 2 c''' 2 2 1 3/5 OC aan KV. Werk op enkele details na tot genoegen opgeleverd. correspondentie over inschakelen J.C. Erné (Eé) aan KV. Bijgaand eindafrekening Blank en programma ingebruikneming Blank "Restauratie orgel Steenderen". Beschrijving instrument (niet zeer uitvoerig)

1/4 1/2 1 1 1/3

Inv. globaal, 23/3'01. Later ingevoerd

Steenwijk, doopsgezinde Kerk. alleen een kladje Steenwijk, Hervormde Grote Kerk Steenwijk en omstreken, Ver. v.vrijz. Hervormden. 12/12'55

• 27/4'57

OC aan Ver. Mechanisch orgel, één klavier in zeer slechte staat. Evtentueel laten restaureren door B&T niet door Reil, hoewel het orgel het nauwelijks waard is. correspondentie, waaruit blijkt dat het is gerestaureerd door B&T OC aan Ver, keuringsrapport

Snelle inventarisatie 30/3’04

Steinkirchen. 2 foto's en foto klaviatuur situatie Von Beckerath (Mededeling Cor Edskes) Steketee. Aantekeningen over een orgel (niet genoemd welk) Er zijn minstens drie personen van die naam die met orgels van doen hebben (vO)

Stellendam, Hervormde Kerk. map niet geïnventariseerd. Zie ook Kerkwijk 28/11'56. 259

Stellendam, Geref. Stevensweert, Hervormde Kerk. Stiens, Hervormde Kerk. Stiens, kerk onbekend Brief aan Heer Bosma te Stiens over nieuw te bouwen orgel in een niet nader genoemde kerk • Stockholm, algemeen. Vouwblad over conferentie in S. over restaureren van historische orgels in diverse landen. • 1 stuk, inv. 25/6'98.

Stockholm, Oscar kyrka. Marcussen ca 1949, foto (Mededeling Cor Edskes)

Stockholm, Storkyrka. Dispositie Marcussen 1960, kas 1796 Olof Schwan. 1 stuk, inv. 25/6'98. Strijen, Hervormde Kerk. brief organist van die kerk over v.Oeckelen-orgel Strijen, Hervormde Kerk. I Strijen, Hervormde Kerk. II Suameer, Hervormde Kerk. Surhuisterveen, Hervormde Kerk. Sweelinck, Jan Pieterszoon. • Vouwblad Jan Pieterszoon Sweelinck, 1562-1962. Gegevens over S. 22/5'62

Programma herdenkingsconcert in de Nicolaikerk te U.

2 stukken, inv. 25/6'98.

Tellingstedt. Foto detail front (Mededeling Cor Edskes) en frontfoto Ter Aar, Hervormde Kerk. 7/1'54 z.d.

OC aan KV. Vernomen plannen belangrijke restauratie. Biedt haar diensten aan. Hü Rapport betr. orgel te Ter Aar, bouwer G.A.C. de Graaf in bestaande kas. Hw, Rw, Pedbaachter Hw Door fout in windvoorz. rugwerk onbruikbaar. Adv. was D.Jz Zwart. Spotted metal, intonatie gaat wel. dG werkt kennelijk slordig en komt verplichtingen niet na. Trem nog niet geplaatst. Werk ver onder huidig bereikbare niveau.

Geïnventariseerd 26/3'97.

Ter Apel, Hervormde Evangelisatie. Afkorting: HEv

Bestuur van de Hervormde Evangelisatie te ter Apel.

28/2'50

A.M.Olieman, orgelbouw Rotterdam aan HEv. Wij bouwen klein type o. pneum: Hp 8 O 4 Gh 2, Ped Ged 8 (tr) Sup.koppel, Pedk. HEv aan OC. Vraag over vorige. OC aan KV. Reactie. OC aan KV. 2de reactie. OC aan KV. Advies na onderzoek ter plaatse. Aanwezige harmonium nog te gebruiken. Eerst sparen tot voldoende geldmiddelen aanwezig zijn. OC aan KV. Er komt misschien een geschikt gebruikt o. beschikbaar. Prijs. OC aan KV. Door Korea-affaire prijzen orgelmetaal meer dan verdubbeld. Weer waarschuwing tegen aanschaf ongeschikt orgel. HEv aan OC. Advies gevraagd over (slecht) aanwezig (pijp)orgel en of er mogelijkheid is tot verkrijgen van een gebruikt orgel. OC aan KV. Reactie. Even geduld wegens reorganisatie der OC. OC aan HEv. Ee' zou ingeschakeld kunnen worden omdat hij vroeger al contact had.

mrt'50 9/3'50 5/4'50 4/5'50 22/11'50 23/1'51 14/3'63 19/3'63 9/4'63

260

13/4'63 19/6'63

HEv aan OC. Verzoek Ed te laten komen, omdat hij dichtst in de buurt woont. OC aan HEv. Rapport. O. geleverd door Holtman en Leemhuys te Zuidbroek, pneum. registercancelsysteem. B16 P8 Hp8 F4 N2 2/3 Wf2 Ped Sb16 tr trem. superoct.k. (niet uitgebouwd), pedk.vaste comb, tongw af (buiten functie omdat er geen tongwerk is) Veel slechte constructie en materiaal zelfs voor dit systeem. Geen geld er verder aan besteden. HEv aan OC. Electronisch "orgel" aangeschaft.

2/11'63

Globaal geïnventariseerd 14/1'98.

Terheide, Hervormde Kerk. Termunten, Hervormde Kerk. Terneuzen, Hervormde Kerk. Tewinselen, Hervormde Kerk. Thamen a/d Amstel, Hervormde Kerk. Tholen, Hervormde Kerk. Tiel, Hervormde Kerk. over orgel, afkomstig uit Dordrecht Nieuwe Kerk Tilburg, Hervormde Kerk 1764

Bestek en Conditiën voor bouw orgel "Gereformeerde" Kerk. door J.H.H.Bätz. Aanvulling 30/9'65 (copie)

Tilburg, Hervormde Immanuelkerk. Er staat zoiets als: monum.lijst XVIIIc Tilburg, R.K. Parochiekerk H.Willebrordus. Progr. ingebruikneming nieuw orgel en nieywe kerkklokken op 21/8'49, afb, disp, V&vK.

Tollebeek, Hervormde Kerk. Tønder,

Foto orgel Frobenius 1946 in oude kas.

Tongeren basiliek. Foto. Torrlösa Kirke (Sverige). Frobenius 1962 in historische kas en modern rugwerk. • Blad met dispositie en afbeelding. 18/1'65 Op vorige: getypte brief Frobenius aan Eé over bestelde kamer in een hotel. • Vouwblad met afbeelding en dispositie 1962, Frobenius.

Treebeek, Gereformeerde Kerk. 23/10'53

OC aan KV te Heerlerheide. Rapport o Treebeek Geref. i.v.m. evt. aankoop. Op orgel namen Franssen (Roermond, verm. de bwr) en Eversdijk, Goes. Pneum.kegellade. Sourdine 16, P 8, Hp 8, V 8, O 4, T 8, Co 4st (naampl: 5 st). Ped Sb 16 (tr) Superoct.k., Ped.k. Trem. C-g''', C-d'. Frp zink. Kas grenen en triplex zonder dak, zink, expr. Enige gebreken, vervuiling. Front zal detoneren in fraaie kerk te H. Eerst prijsopgave vragen van afbraak, transport en wederopbouw bij bonafide orgm die ervaring heeft met dit soort o's. Dan bezien of het zin heeft.

1 stuk. Ingevoerd 26/6'98.

Trier, Konstantin-Basilika. Boekje, dispositie, foto's (gr. orgel Schuke 1963, kl.orgel Van Vulpen 1968 • Twekkelo, Hervormde Kerk. 5/2'51 14/2'55

OC aan A.H.v.Heek te Enschede. Over offerte vV betr kl o voor T. Het kan niet meer zo goedkoop als in Beek. OC aan KV Herv Gem van Twekkelo (v.Heek). Over niet betaalde rekening.

Geïnventariseerd 2/4'98.

Twekkelo, nieuw te bouwen kerkje, kerkgenootschap niet genoemd (het liep wel over de Hervormde orgelcommissie)

261

Twello, Hervormde Kerk. 27/5'53 3/6'53 20/10'53 9/11'53 24/11'53 18/12'53 25/6'54 z.d.

J.ter Maat te T. aan OC. Onderzoek gevraagd. Op achterzijde: aantekeningen. OC aan KV. Reactie. Eé verzocht Twello aan te doen. OC aan KV. Verslag onderzoek toestand o. KV aan OC. Willen verder advies. Wat doen we met offerte Koch? OC aan KV. Zullen werk van Koch onderzoeken. OC aan KV. Van Koch opgave van geleverde werken verkregen. OC aan KV. Hü en Eé zullen onderzoek naar werk van K. verrichten. Aantekeningen over orgel te T.

Ingevoerd en volledig geinv. 26/11'97.

Twijzelerheide, Hervormde Kerk. Twisk, Hervormde Kerk. Leichel deel sleeplade, deel kegellade met pneum reg.tractuur Tzummarum, Hervormde Kerk. Uddel, Hervormde Kerk. Uitgeest, Hervormde Kerk. Uithoorn, Hervormde Kerk, "De Hoeksteen". In dossier Katwijk Pniël 11/11'67: Opsomming

van door v.d. Linde gebouwde orgels: ('66, geen adv.

Uithoorn (Thamen a/d Amstel), Hervormde Kerk. • Correspondentie over Knipscheer-orgel uit ca 1840, omgebouwd door Dekker ca 1928. Het kwam kennelijk niet tot een restauratie

Uithuizen, Hervormde kerk. Foto. en dossier Upsala,"Danmarks kyrka ved Upsala". Ulft, R.K. parochiekerk St Antonius van Padua. Progr. ingebrn nw o 15/1'50 V&vK. afb, disp Uithuizermeeden, Hervormde Kerk. 29/9'59

• z.d.

OC Rapport van de Orgelcommissie der Nederlandse Hervormde Kerk uitgebracht aan de Kerkvoogdij der Hervormde Gemeente te Uithuizermeeden veel correspondentie over de restauratie door Van Vulpen (moet 1970 zijn) Concept eindrapport L.Erné

Doorgekeken 30/3’04

Urk, Hervormde Kerk. 2 mappen Urmond (L), Hervormde Kerk. Usselo, Hervormde Kerk. (KV Usselo, niet Enschede. Op brief 31/7'56: Boekelo/Usselo) 12/12'55 OC aan KV. Reactie op tel.gesprek. Toezegging onderzoek te verrichten aan bij V&vK in onderhoud zijnde orgel i.v.m. kerkrestauratie. • Aantekeningen overeenk. volgende. 20/3'56 OC aan KV. Rapport. mech. XXa B16 Horn8 Aeo8O2 Opf4 O4 VxC8 Hp8 P8 Trem. pneum pedtr B16. Wat de mankementen zijn. Kwaliteiten orgel op te laag peil om kosten herstel te wettigen, etc. 31/7'56 KV aan (OC). Geen fin. voor nw o. Zal wel restauratie worden. 25/8'56 OC aan KV. Reactie: Vroegtijdig overleg bij restauratie Inv. 7/5'98.

Utrecht, Willem Arntsz Stichting 262

Utrecht, Diaconessenhuis Utrecht, voormalige Gereformeerde Westerkerk later Geref. Gemeente. • map over orgel van Quellhorst 1814, (niet geïnventariseerd) • Concertprogramma (Asma). Utrecht, Hervormde Kerk. algemeen. 29/1'52

KV aan de organisten. Instructies aan org. betr. toezicht onderhoud en stemmen orgels.

Geïnventariseerd 25/2'98.

Utrecht, Hervormde Kerk (Domkerk en Buurkerk) Utrecht, Hervormde Buurkerk. • Uit kaartsysteem met disp Witte 1882 en rapport mei'55 • 3 programma's Utrecht, Hervormde Domkerk. Concertprogramma's. O.a. een ter nagedachtenis aan Dr Joh.Wagenaar overl 17/6'41. Programma concert op 1/10 19..

Utrecht, Hervormde Domkerk, kistorgel van Vierdag Utrecht Hervormde Janskerk alleen klad met disp. en andere aantekeningen Utrecht, Hervormde Johanneskerk Utrecht Hervormde Julianakerk. Foto pijpengordijn met aantekening "J.F.(?) Bätz & Co". Utrecht, Hervormde Jacobikerk z.d. •

Het Orgel van de Jacobiekerk te Utrecht. Historie t/m de restauratie van 1978.inv. 25/6'98. Foto, concertprogramma's.

Later weer map aangetroffen (31/3'04). Deze niet geïnventariseerd

Utrecht, Hervormde Lucaskerk Utrecht, Hervormde Marcuskerk. Utrecht, Hervormde Mattheuskerk Twee mappen Utrecht, Hervormde Nieuwe en Oranjekerk Utrecht, Oranjekerk, kerkgenootschap niet genoemd •

Schrijven (Stoffel aan Lambert) over sollicitanten organistschap

Utrecht, Hervormde Nicolaikerk, voormalige (15-16de eeuwse) orgel. Pijpfoto's. Map met oude (originele!) archiefstukken in slechte staat, niet gesorteerd Map met gegevens "Oud archief vanaf Middeleeuwen" Volgende map met o.m.: • Tekening • Rapport over zich in het Rijksmuseum (Amsterdam) bevindende orgel buiten de mappen: Een stapel manuscripten. Ik weet niet of ze op het oude Nicolai-orgel betrekking hebben vO Alles aangetroffen en vluchtig ingezien 30/3’04. De orgelkassen zijn van het Rijksmuseum verplaatst naar de Koorkerk in Middelburg. Het binnenwerk is ergens veilig opgeborgen. vO

Utrecht, Hervormde Nicolaikerk (Witte-orgel en Marcussen-orgel) Utrecht, Hervormde Nicolaikerk, voormalige (Witte-)orgel. Programma's Witte-orgel. ook eerder ingevoerde daarbij gedaan. z.d. Anon. Stencil "Ontwerp dispositie orgel Nicolaikerk J.F.Witte 1888".

263

I. II.

8-4'41

P16 P8 O4 Q3 O2 Mxt2-3-4st Sch3-5st (op pl. Violon) Rf8 Koppf4 (op pl.Qdeen die naar II gaat) Corn T8 P8 (omb Salt8) O4 (id van Salt4) Q3 (ipv Nas) O2 (ipv Flag2) Mxt2-3-4st (op pl. Dlc die naar III gaat Hf8 F4 Gh2 (nw) V8 Qd9 (van I) Sq2st (uit Nas en nw Tertsdeel) Schalmn8 III. V8(nw) VxC8 (van II) Bp8 (Gh8 van II) Rf4(nw) Flag2 (van II) Sq2st (nw) Cmb4st (nw) Dlc8 van II BassHb8(nw) Ped Sb16 B8 P16 O8 Korb4(nw) Rsp of Mxt (nw) Bz16 (nw) (ipv Fg16) Tb8 (nw) Cl4(nw) Znk2(nw) Fl.Peeters aan Eé. Over registratie van ? in de Nic.k.

Volledig geïnventariseerd 25/2'98

Utrecht, Hervormde Nicolaikerk, huidige orgel. Krantenknipsel over verbouwing kerk 30/7'51 KV aan v.Viegen, Eé, Stam. In beginsel besloten tot bouw (na kerkverbouwing) passend o in N.k. Bestaande o. naar Janskerk of Julianak. Zo orgel vrij voor nw te bouwen kerk in Oog in Al. (23/1'57) 2 verschillende toegangsbewijzen officiële inwijding nw o op 23/1'57 24/4'57 KV aan Eé. Gelieve tongw te stemmen voor radio-opn, platen, concerten tegen betaling. 25/10'58 KV aan Orgelcomité Nic.k. Geen bezwaar omvorming tot comité voor herstel meubilair. 2/6'60 KV aan Eé. Zullen U raadplegen bij bespeling door anderen. 23/5'61 vdLeeuwstichting aan Evert Westra en Eé. BS bij materiaal voor ge,meentavond in de N.k. 25/5'63 Uit Utrechts Nieuwsblad. Wat voor activiteiten er na de oorlog in de kerk zijn geweest. Over het orgel "het beste door Marcussen gemaakt". 9/8'63 Eé aan A. Heiller ("Lieber Tonie"). H's concert in de N.k. zeer geprezen door publiek en pers. Voorstel nieuwe concerten. 20/10'64 Gem.D.J.Hoens aan Eé,. Over niet verkochte plaatsbewijzen concert 27/8'64. Horen de volgende twee hier? 20/10'65 M.A.Vente. Ommegang door Utrechts muzikaal verleden. Openbare les bij de aanvaarding lectoraat instrumentenkunde. 1963 Correspondentie over concerten. Moet de volgende niet naar de map Utrecht, Stichting Culturele manifestaties Nicolaikerk. 16/19/5'67 Stichting Culturele Manifestaties Nikolaïkerk. "Marcussenorgel 1957-1967." Programma's. 3/1'70 Uit NCRV-gids. Serie Monumentale Orgels. Het Nicolaï-orgel te Utrecht. Ook over het oude Nicolaï-orgel. Foto's: Regaal met bespeler en toehoordster. Negatief voorm.o. Afbeeldingen huidige o.: 3 x front klav. en borstwerk Borstwerk Trompetterie Trompetterie en achterzijde rugwerk Beschilderde frontpijpen Gewelven, lege orgelgalerij Balken in kerk (tijdens bouw?) Veel tot nu toe onbekende personen, kennelijk bij receptie bij ingebruikneming.. Volledig geïnventariseerd 25/2'98 en 25/6'98..Stencil over Walcha uitgenomen, onder "Walcha" ingevoerd.

Utrecht, Julianakerk (kerkgenootschap onbekend) alleen een kladje J.Bätz & Co 1874 Utrecht, Kathedraal. Programma('s) Utrecht, Mariakerk. Foto naar schilderij Saenredam. Utrecht, Pieterskerk. Concertprogramma's (oudste 1936). Utrecht Nederl. Protestantenbond, Leeuwenbergkerk Utrecht, Remonstrantse Kerk. Programma('s) Utrecht, R.K. St Augustinuskerk Utrecht, RK Kerkmuz.school. Concertzaal. Programma('s) Utrecht, Stichting Culturele manifestaties Nicolaikerk. (Voorz. Prof Dr D.J.Hoens. secr. L.Eé, Penningm. Mr W.P.Heere) 2/2'67 Notariële acte betr. in leven roepen der stichting.

264

• 1967 • • • • •

Lijst raambiljetadressen, lijsten en losse aantekeningen van donaties, correspondentie, een programma (in geschreven vorm). Stukken over serie jubileumconcerten (10-j.bestaan Nic.orgel): 16/5 cantorij Martini Bremen met Lothar Stöbel, 17/5 Vollenweider, 18/5 Cor Kee (19de eeuwse muz.). 19/5 H.ten Hacken (moderne muz.) Financ.overzichten. Notulen Jaarverslagen. Stukken over radio-opnamen. Map met stukken betr de Scuola di chiesa, London

Ingevoerd onder Nic.Kerk. 25/2'98. Daarin zaten al stukken over concerten.

Utrecht, Vrijgemaakt Geref. Opstandingskerk Utrecht, W. de Zwijgerkerk kerkgenootschap niet genoemd, alleen kladje met disp Utrecht-Hoograven, Immanuelkerk. (kerkgenootschap niet genoemd). • Foto orgel vV met dispositie. Uttum. Foto. Vaals, Hervormde Kerk. Valburg, Hervormde Kerk. Valkenburg, Kerk onbekend" (briefje Ous aan Eé) Briefje Ous aan Eé "Experiment Valkenburg" Valkenburg, Hervormde Kerk. Valkenheide, kerk niet genoemd, (wel OC). Orgel Ypma 1887 Valkenswaard, Hervormde Kerk. Valthermond, Hervormde Evangelisatie Varde. Foto. Varik, Hervormde Kerk. Västernik (Sverige). Foto van door Frobenius in 1948 gerestaureerd orgel. Varsseveld, Hervormde Kerk. z.d. • 11/6'58

20/11'58 12/1'59

Kladje met disp. in volgorde reg.knoppen, opsomming gebreken en opmerking Sinderen stemmen B&T Er was een offerte B&T. OC aan KV. Verslag onderzoek Knipscheerorgel 1860. HW P 8, O 4, Q 3, O 2, Mxt, B 16, Rf 8, Bp 8 pneum, Sal 8, Co, T 8 b/d Bovw P 8 dc, P 4, Hp 8, Dwf 4, Gh 2, Viool 8, Celeste 8, Dlc 8 Ped Sb 16, O 8, Fag 16 vacant C-f''', C-d' Uit later tijd: Voix Céleste, met zink, Enkele pijpen verwijderd o.a. in de Cornet. Dulciaan n huidige vorm onbruikbaar. Tongen Dlc en T door oxyde aangetast Toestand laden, pijpw, windv, kas (veel worm), advies. B&T-offerte bevat niet alles wat moet gebeuren. Maar geen geld voor grote restauratie? Deelrestauratie ontraden, beter jaarlijks een bedrag reserveren. Mar de houtworm vereist spoedig ingrijpen. KV aan Ver.v.Kerkv. Klachten over Erné die niet antwoordt op de vraag over een voorlopige restauratie en over de belofte met B&T over orgel Sinderen te schrijven. Leeflang aan OC. Offerte restauratie. a. herstel sleeltafel in gelijke uitvoering als de bestaande, koppels etc. b. herstel sleepl. Bovw en Ped. Aanbrengen "Keiijzer-sleepconstructie Vervanging pneum bijgebouwde gr. oct. Viool 8 (zink). Nw Dulciaan. Houtwormbestrijding. Invoeren met kernlaken,. Krachtiger intonatie pijpwerk

265

c. 9/4'59 12/5'60 3/5'61 18/7'61 10/8'61 4/4'62 2/5'62 22/10'62 28/1'63 1/2'63 5/2'63 13/12'63

restaur. Hoofdwerk. T 8 nieuwe stevels, koppen en stemkrukken. Baarpijp met pneum. lade verwijderen.Verder als bij Bow en Ped. KV aan (OC) machtiging opdr. aan Leeflang,voor het onder a genoemde. (deze wordt 1/6 doorgegeven aan Leeflang) OC aan KV. Werkz. Leeflang tot volle tevredenheid uitgevoerd. KV aan Eé. Willen nu opdracht (laten) geven voor 2de deel restauratieplan Leeflang. OC an KV. Zullen huidige prijs vragen. Leeflang aan OC. Wat prijs nu is. Idem. KV aan OC. Steeds geen antwoord ontvangen. Toestand o. vereist directe ingreep. Indien geen snelle reactie, zullen wij trachten zelf de moeilijkheden op te lossen. Reactie. Kunnen ons niet voorstellen, dat orgel nu al zo sterk is achteruit gegaan. Wat nu de kosten van Leeflang zijn. Interne brief OC (na telefoontje). Orgel weigert al 2 zondagen dienst. Leeflang aan OC. Offerte voor nieuwe balg. OC aan KV. Eé en Ed o. onderzocht. Balg onbruikbaar geworden door verwarming, over off. Leeflang. KV aan OC. Zullen van Uw diensten geen gebruik meer maken.

Globaal geïnv 3/12'97 en 25/2'03 O. door vdB&W gerestaureerd, later - na tijdelijke plaatsing in noodgebouw - nog eens door Blank. Daarover: Bolt-arch. vO

Veen, Hervormde Kerk. Veendam, Vereniging voor Evangelisatie Veenendaal, Hervormde Evangelisatie "Sola fide" Veenendaal, Hervormde Julianakerk een confectieorgel Veenendaal, Hervormde Oude Kerk Veenendaal, Hervormde Sionskerk Veenendaal, Hervormde Vredeskerk Veenhuizen, Kerk onbekend. Genoemd in dossier Brouwershaven Herv 28/10'63. Veere, Hervormde Kerk. ook over Groede Veere, Verenigingslokaal der Hervormde Kerk. Velthoven, Hervormde Kerk. Veldhoven, Hervormde Immanuelkerk. • Correspondentie over bouw: het werd een Blank-orgel 12/1'55

OC aan KV. Keuringsrapport

Velp, Grote Kerk Velp, Hervormde Kerk "De Oude Jan". 28/6'50 12/7'50 21/8'50 16/1'51

vV aan Ds Flier te Velp(!). Prijsopgaaf herstel kab.o. te Woldendorp. OC aan vV. Graag copieën van direct naar Velp verzonden offerte. vV aan KV. Offerte restauratie en plaatsing kab.o. afk. uit Herv.Woldendorp. Nu nauwkeuriger omschrijving. OC aan KV. Werk op "tevreden stellende wijze" verricht en opgesteld in de Oude Jan te V.

Voll.inv. 6/5'98.

Velsen, Hervormde Kerk. Kaart uit een kaartsysteem, disp. orgel, dat zich thans te Oosterland (Wieringen) bevindt. Ingev. 26/11'97

Velsen-Noord, Hervormde Kerk. 266

Velsen-Zuid, Hervormde Engelmunduskerk. Vena, Småland. Foto orgel van Peter ... (onleesbaar) uit 1800. Vereniging van Kerkvoogdijen in de Nederlandse Hervormde Kerk. Uitn. verg. op 25/5'49 Verschueren, Heythuysen 1951

Gedenkboek 60-jarig bestaan. Hierin veel disposities en afbeeldingen.

1 stuk, inv. 25/6'98.

Verwarmingen. • folder van Aremo Kirchenheizungen 21/2'64 z.d. z.d.

Stencil met gegevens over verwarming in Almelo Gr.k. Arnhem Herv. Eus etc etc. ? aan ?. Verslag bezoek W.vd Linden en E.W.Lindeijer aan Herv.Loosdrecht en Bethleh.k,Hilversum op 13/12'69. Over verwarmingen. Ir C.D.Grijns aan Eé en Hü. Over luchtverwarming met gedwongen circulatie, waarover hij nooit klachten i.v.m. orgels heeft gehoord. (afkomstig uit map OC: Corresp. met VKV'n).

Ingevoerd 5/3;98 en 14/5'98. Geheel of gedeeltelijk afkomstig uit dossier Amsterdam, Nieuwe Kerk.

Vianen, Hervormde Kerk. • Stukken over orgel 1805 Meere, dispositie volgens

Hess II Alleen kas bewaard gebleven.

Viborg, Domkirke. 1967

Niels Friis. Viborgs Domkirkes Orgel 1570-1966, boekje (laatste versie: Marcussen 1966).

26/6'98.

Visvliet, Hervormde Kerk. Vierlingbeek, Zie Budel en 's-Gravenhage. (Kab.orgel, via Budel naar Den Haag gegaan) Vinkeveen, Hervormde Kerk. Vlaardingen, Hervormde Kerk (niet duidelijk welke) • Stukken over aankoop van twee Hammand-"orgels" Vlaardingen, Hervormde Grote Kerk I, o.a. uitvoerig rapport van L.Erné Vlaardingen, Hervormde Grote Kerk II Vlaardingen, Hervormde Rehobothkerk. Vledder, Hervormde Kerk. • Stukken over orgel vd Bijlaard • Foto Vleuten, Hervormde Kerk. Vlieland, Hervormde Kerk. Vlijmen, Hervormde Kerk. over orgel in bezit geweest van K.Philips Vlissingen, Ev. Lutherse Kerk. • Stukken over nieuw orgel v.Leeuwen, gevolg van watersnoodramp 21/11'63

keur.rapp.

Vlissingen, Geref. Kerk 267

Vlissingen, Hervormde Grote of Sint Jakobskerk • Correspondentie over het oude orgel (Van Dam), dat Barker-hefbomen had en plannen (tot juli"65) nieuw orgel. • Foto met dispositie huidige orgel, Flentrop.1968. Foto waarschijnlijk vroeger ingevoerd, rest niet vO

Vlissingen, Hervormde Johanneskerk Vlissingen, vrijzinnig Hervormde Nieuwe Kerk Vogelbeck, Kreis Northeim. 1966 Janke. Foto met dispositie. Vollenhove Hervormde Grote Kerk. Van de eerste 2 stukken is het onbekend of het werkelijk Vollenhove betreft. • Foto detail sleeplade. • Foto klaviatuur met registerknoppen. • Pijpfoto's "in vergelijking met Oostwold": T8, Dlc8 O2, Splf4/Spitsq3, Wf2 Hp8 en Rf8 (alleen Oostwold).1 z.d. M.C.Verhoeven-Zwaan (eindredactie). De Grote Kerk van Vollenhove door de eeuwen heen. Hierin art. Hans Eé over het orgel. Geïnv. 26/6'98 en eerder. 1. Deze zijn kennelijk gemaakt, omdat omstreeks de bouwtijd van het o te Oostwold Freytag ook in V. heeft gewerkt.

Vollenhove, Hervormde Kerk. Grote kerk I Vollenhove, Hervormde Kerk. Grote kerk II Vollenhove, Hervormde Kerk. Grote Kerk "Meetlijsten Vollenhove" (in een grote enveloppe van de firma Van Vulpen)

Vollenhove, Hervormde Kerk. Grote kerk III Vollenhove, Hervormde Kerk. Grote kerk (IV) Vollenhove, Hervormde Kleine Kerk. Kladje met disp. Het orgel "komt. uit RK Denekamp plm 1816" Voorburg, Hervormde Oude Kerk. 2/6'55

NV Hollandse Metallurgische bedrijven. Begeleidend schrijven bij verslag metallurgisch onderzoek van een orgelpijpje van het Witte-orgel in de Oude K. Te Voorburg.

Stuk afk. uit map Arnhem Gr.k. Ingevoerd 4/2'98.

map met stuk(ken?) Over Witte-orgel 20/10'57

Voorburg, Hervormde Kerk. Opstandingskerk als al die stukken inderdaad over de zelfde nieuwe kerk gaan.

Voorschoten Hervormde Kerk. Voorschoten, Hervormde Kerk Rijndijk/ Voorhout, kerk niet genoemd (waarschijnlijk Hervormde Kerk.). één brief Voorthuizen, Hervormde Kerk. over orgel J.F.Witte 1878 Vorden, Hervormde Kerk. 2/5'51

9/4'54 5/5'54

OC aan KV. Verslag onderzoek. Of het van Naber is, zal bij demontage moeten blijken. Toestand laden, pijpwerk: Op bovw , waar op 2 reg.knoppen is aangegeven Fagot 8 in werkelijkheid Viola 8 v deels zink. Trompetlepels tongen en krukken door oxyde aangetast. Fluit 1 v verv. door VxC dc. Qd8 is gedeeltelijk Sal. Verder mech. balgen, algehele toestand, OC aan vV. Prijsaanvraag namens KV. vV aan KV. Offerte. Behalve gebruikelijk restauratiewerk: Speciaal systeem sleeplade, invoeren mechaniek, nieuwe stiften man.toetsen. Bovenbeleg ped.toetsen vern.pijpw rest.: gescheurde stemranden verv. door opgesoldeerde nieuwe

268

2/6'54

• 27/12'54 12/12'55 31/10'56 14/6'57 28/12'57 23/1'58

randen. Nieuwe kernen, waar ernstig kernsteken aanwezig zijn. Fr.p.ontdoen van Al verf. bladgoud op labia OC aan vV. Opdracht voor totaalbedrag, dus incl. vervangen der 3 strijkers en vervanging tongen, stevels en krukken der T8 Correspondentie. over betalingen. vV aan KV. Alle winkels en deel abstracten vernieuwd, nieuw windkanaal i.p.v. kachelpijp, kelen, tongen en krukken der T hoeven niet vernieuwd te worden. Nog overleg over weer verstelbaar maken der orgelbank. of een nieuwe? OC aan KV. Verslag eindkeuring. Boven bestek alle horiz. abstracten, alle winkelhaken en de welarmen gedeeltelijk vernieuwd. Labia frp niet verguld Trekdraden ingevoerd i.p.v. nieuwe pulpeten. Verend systeem. Nieuwe stemmen passen uitstekend. Te overwegen toev. vrij pedaal. OC aan KV. Na bezoek Eé en Hü: mech. ontregeld, sleep Rf functioneerde tamelijk zwaar. Fagot nagenoeg onbruikbaar. Dit reg. heeft dunne slepen en ontregelt, zoals elk tongwerk dat niet regelmatig wordt gebruikt. A.J.Zeevalkink (Pres KV) aan (OC). Over onbruikbaarheid Fag 8 KV (Zeevalkink) aan (OC). Bespreking gevraagd. Er zijn maar een paar registers te gebruiken. OC aan KV. Verslag bespreking in Vorden. Alle klachten gevolg van vochtig kerkgebouw. Er komen verwarmingslampen in het orgel. Als het niet helpt, zal het eiken tongenblok vervangen worden door een van mahonie.

Globale inventarisatie 1/4'99

Vreeken, Bodegraven, piano's, harmoniums, orgels. Folders. Afkomstig uit map Ens. • •

Stencil met tekeningen alle van "model I" (maar ze zijn wel verschillend). Afkomstig uit map Weert (algemeen)

1 stuk, ingev. 14/5'98.

Vreeland, Hervormde Kerk. • over orgel 1857 Knipscheer • dispositie uit een oude verzameling.overgetypt • enige correspondentie met Gebr. Van Vulpen Vrieschelo, Hervormde Kerk. Vriezenveen, Hervormde Kerk. Vught, Hervormde Kerk. Vulpen, Gebr. van • Foto positief met dispositie. 23/10'55

OC aan Mej. Hilde Noordijk te Driebergen. Reactie op vraag over vV. Over uitstekende resultaten restauraties in Lobith, Haaksbergen, Den Burg (Texel), Zoutelande, Burgh(Zeeland), Koudekerke en nieuwbouw in Abbenes, Ellewoutsdijk, Klazinaven, Sellingen en Beek bij Nijmegen, alle onder OC. Thans groter instr. onder handen: Bruinisse. OC bereid Prot.B. afd. Doorn van advies te dienen, zoals wij ook doen met Luth. Rem, etc kerken

1 stuk, ingevoerd 18/3'98.

10/3'55

Aan OC . off. 5 st. positief. Plaats niet genoemd.

Inv. 4/6'99

Vuren, Hervormde Kerk. Waalwijk, Hervormde Kerk. map niet geïnventariseerd. De volgende stukken komen van elders: 27/6'61 In map Alphen a/d Rijn Herv. dK an OC. 20/3'63 In map Ammerstol: over makelij Roerfluit en maten tongen van Dlc 22/2'62 zie Kerkwijk De stukken over Baardwijk liepen over een persion in Waalwijk, Daardoor waren een aantal stukken op de verkeerde plaats terecht gekomen. Ik heb het hersteld vO

Waarde, Hervormde Kerk. Waarde, Geref. Gemeente. Waardenburg, Hervormde Kerk. (zie ook Neerrijnen) Wadenoyen, Hervormde Kerk • aantekeningen kabinet-orgel A. van Gruisen & Zoon Leeuwarden 269

• •

Hp8 Qd8 O4 N3 SO2 alle b/d C-f''' Corresp. ocer kabinetorgel en over bestaand orgel?: P8 P8 O4 O2 B8 G8 F4 Sal4 T8dc C-f C-f houtworm etc 1923 weer in elkaar gezet door vd Brink te Hemmen

inv. 25/2'03

Waddinxveen. Zie Barneveld, Herv. 30/1'51 Waddinxveen, Hervormde Kerk. Waddinxbeen, een nieuwe Hervormde Kerk. Wadenoyen, Hervormde Kerk. Stukken over kabinetorgel van. Van Gruizen dat er niet meer is (vO) Walcha, Helmuth. • 2 foto's (portret). • Stencil over hem, uitgenomen uit map Utrecht Nicolai. Walcker. apr'68 sept'68 1969 ('70?)

Hausmitteilung nr 38. Veel disposities en afbeeldingen. Hausmitteilung nr 39. Idem. Hausmitteilung nr 41. Disposities en tekeningen van kleine orgels. Litteratuur voor 1 man publicaties der Walcker-Stiftung.

o's, catalogus van

26/6'98.

Waldhausen (Ober-Österreich), Klosterkirche (Stiftskirche) en Marktkirche (Pfarrkirche). z.d.

Boekje over beide kerken. Over orgel Stift: Kas 1677 (was 2 man, 20 reg.) Bij opheffing klooster leeggehaald. 1803 Nikolaus Rummel dJ nieuw binnenwerk, 1 man, 11 st. 1956 Hans Pirchner, Steinach (Tirol) 1956 vergroot. Afbeelding ervan. Niets over een o in de Marktk.

26/6'98.

Wanneperveen, Hervormde Kerk. Wapserveen, Hervormde Kerk. Warffum, Hervormde Kerk. Warfhuyzen, Hervormde Kerk. Warmond, Hervormde Kerk. Warnsveld, Hervormde Kerk. 1956 1960 28/6'61 z.d.

Stukken over restauratie kerk, en orgel dat is ingepakt. Architecten willen orgel laten zakken, zonder het te demonteren Over reparaties Fl (lekkages lade en speeltafel) onderzoek orgel door Eé. OC aan KV. Eé heeft orgel in goede staat aangetroffen. Klad aantekeningen met disp. Standaart-orgel. 1914

Globaal geïnv. 3/1'97. Zie verder Bolt-archief.

Waspik, Hervormde Kerk. correspondentie over oorlogsschade Wassenaar, Hervormde Kievitkerk. Correspondentie met v Vulpen. • • Zeer negatieve kritiek van Eé in zijn weekverslag 17/9'63 over het orgel (A&B), ingespeeld door Oussoren. Watergang, Hervormde Kerk, deel afk uit map GFR (volgens aantekening daarbij) Wateringen, Hervormde Kerk. Bätz 1874 270

Waubach, Hervormde Kerk. Weerselo, Hervormde Kerk,. • Stukken over een ouder orgel van vL • Restaur.plannen door L(...?) 1951. Voorstel verbeterde disp. P8 Rf8 Qd8 O4 F4 O2 Qf1 /3 Mxt3-5st 1 /3 1

19/9'59

6/10'59 '60 14/6 jaar?

1

OC aan KV Bij onderzoek volgende dispositie aangetroffen: P8 onderste hout, VdG8 (c) B8 bas out P4 Celeste8dc F4 onderste hout Qf3 O2 Mxt2-3stb/d C-f''' C-c aangeh Mixt: Mixtuur C 1 1/3 1 c 2 1 1/3 1 c' 2 2/3 2 1 1/3 1 c'' 4 2 2/3 2 veel door en bijspraak magbalg, pijpwerk met alle kenmerken der vervaltijd kernsteken en expressions, kas naaldhout OC aan Vierdag opdracht namens KV Correspondentie over inspeling door Edskes op 14/6 OC aan KV restauratie voltooid volgens bestek.

Het orgel is niet van Van Leeuwen, maar van Knipscheer, als tweedehands instrument door vL hier geplaatst. vO

Weert, Hervormde Kerk. Weesp, Hervormde Kerk. I, II en III Wehl, Hervormde Kerk. KV Wehl p/a G.W.Radstake, Wehlsebroek C 23, post Doetinchem. Dit leidde tot verwarring: Eén stuk zat onder Doetinchem, 2 onder Wehlsebroek, de rest onder Wehl 5/2'54 9/2'54 19/3'54

KV aan OC. Verzoek om advies betr. betaaslbare reparatie. OC aan KV. H} zal o onderzoeken. OC aan KV. Verslag onderzoek. Orgel in zeer verwaarloosde staat. Na ingrijpen van de Heer Slabbekoorn: pijpen staan op verkeerde plaatsen en zijn mishandeld. Volkomen verwormde roosters, doorspraak. Geen kosten meer aan dit o besteden. Vanwege fin. nood wenden wij ons tot de Generale Financiele Raad der Herv.K. 23/3'54 KV aan OC. Reactie. 17/9'54 Prof J.H.Semmelink te Groningen (die predikant is geweest in W). Noodkreet aan OC in arch. Hellev.sluis (samen met een andere copie op één A4) (*** Is er niet meer ? ***) 8/11'54 KV aan OC. Dank voor bemoeiingen. Bijdrage voor o van Fin.Raad ontvangen. 6/12'54 OC aan Gen.Fin.R. KV zou naar verluid o aanschaffen buiten OC om. Gevr. stappen te ondernemen. 9/12'54 OC aan Gen.Fin.R. Idem, maar uitvoeriger. "gewijzigd". Vente heeft hier geadviseerd. Echter niets in V.-arch. hierover gevonden.

Weingarten. Münster (Benedikteinerabtei). 1940 of later 1954

Franz Bärnwick, Die Große Orgel im Münster zu Weingarten in Würtemburg. Boekje over het orgel. Anon. "Die Große Orgel zu Weingarten".

26/6'98.

Wekerom, Hervormde Kerk. Well-Ammerzode, Hervormde Kerk. Welsrijp, Hervormde Kerk. Wemeldingen, Hervormde Kerk. Werkendam, Hervormde Kerk. Niet geïnventariseerde map, daarnaast in map Almkerk:

17/8'50

L.Haveman aan Eé, Ous en Hen. Ook mededelingen (niet belangrijk) over Werkendam ...

Werkendam-Biesbos, Hervormde Kerk. Westerbork. Hervormde Kerk. z.d. 13/3'51

Anoniem. Ingevuld biljet: plm 60 j geleden gekocht. Disp. 1/2 toon te hoog OC aan Ds A.H.Wuis te W. Reactie op bericht dat o. in verwaarloosde staat verkeert. Wat de OC in zo'n geval kan

271

19/4'51 13/6'51 10'7'51 11/7'51 17/7'51 22/8'51 7/9'51 13/2'52 z.d. 13/6'52 z.d. 8/4'68 30/4'68 4/5'68 29/10'68 18/11'68 z.d. 3/6'69 z.d.

doen. Wuis aan Eé. Geen arch. gegevens gevonden. W aan Eé. Hoe nu (na bezoek Eé) verder? OC aan W. Verslag onderzoek. Disp. oorspr. op VdG na (was Sq?). Toestand lade en pijpwerk. W aan Eé. Wanneer kunt U komen? W aan Eé. Datum. vV aan KV. Offerte restaur. en verv. VdG door Sq. OC aam KV. Arch.onderzoek in Assen: 1862 ingebrn., wat vdAa over de kerk schrijft. vL aan Haveman (secr.OC). Offerte, extra prijzen voor VdG -> Qdn8, Tr8 -> Sq (af C, T8 in slechte staat). Kladaantekeningen. (Eé?) aan vV. Bevestiging opdracht gevraagd. Kladaantekeningen. vV aan KV. O. door droogte geleden. Is er subsidiemogelijkheid? KV aan Eé. Mededeling vorige. (Eé) aan KV. Wat er nu allemaal moet geschieden, etc. KV aan Eé. Verzoek stappen te ondernemen. Eé aan KV. Hoe hij denkt te handelen. Aantekeningen. KV aan Eé. Vorige restaur. in '51 plaatsgevonden. Bijgaand aantal stukken daarover. (Eé) aan KV. Reactie op vorige. Nu eerst uitzoeken uit welke plaats het komt.

Volledig geïnventariseerd 3/12'97. In map Hardegarijp kladje met o.a. disp. Westerbork: C-c''' 1 oct pedaal P8 4 2 Qf3 H8 Mxt3-4 Viola T Zie verder Bolt-archief, waarin ook enkele hier genoemde stukken. Orgel Chr.Müller met ouder materiaal 1727 geleverd voor Beetgum, door zijn knecht Swartsburg geplaatst. Restauratie door De Graaf.

Westerhaar, Hervormde Kerk. deel uit map Vriezenveen afkomstig Westerhusen, Reformierte Kirche. Foto. Westervoort, Hervormde kerk. Pak stencils. Aan buitenkant adressering aan Eé. 29/3'57 vL aan J.G.A.Heineman te Velp. Prijsopgaaf aankoop en overpl. orgel uit Eibergen. Bas. P8 Gedakt8 O4 Q3 F4 Gh2 O2GedQ3 Mxt2st T8 Dc P8 B16 Gedakt8 O4 Echo Holpijp 8 Q3 F4 O2 Sxq2st Mxt3st T8 CD-c''', aangeh P tot d'. 3/9'57 KV aan vL opdracht plaatsing Jalink-o van E. in W 17/9'57 KV aan Monz. Vergroting kerkgebouw. Daardoor orgel niet meer geschikt. moeten verkopen (het bestaande orgel in W.). Nu trap tevoorschijn gekomen, deze moet zichtbaar blijven, daardoor opstelling anders, verpl. klav. daardoor hogere kosten, subs. daarvoor gevraagd. 13/11'57 OKW. Beginsel subs.toekenning. Nu eerst offerte org.m. aanvragen. 31/1'58 KV aan OKW. BS bij offerte vl (die er niet is) 7/1'59 vL Nieuwe offerte. Hierin: 4 nieuwe registers: Co3st dc Gh2 SxQ2st T8 1koor Mxtpijpen. Vervanging klavier (nieuwe / of oud gerestaur. exemplaar. Pedaal idem. Herplaatsing ped.lade van Jalink zonder aansluiting. Mechaniek ter pl. bewaren, pijpw. erop zetten. Alles invoeren, verw. expressions, voeten open maken 10/3'59 weer subs.aanvr. 23/10'59 OKW aan KV.Subs.toekenning. Als oorlogsschadegeval aan te merken. 90% subs. Geen subs. prov en gem. 23/4'60 laatste brief aan OKW 8/6'62 vL voorstel mensuren nw reg. Trompet naar Maassluis of door Edskes toegezegde passende mensuur. 31/1'64 v.Rumpt namens NV vL aan OC. Na overleg met Eé langere ventielen in manuaallade. Rekening daarvan. 8/3'64 KV aan OC. Onrust over enorme vertraging en kostenverhoging. 12/3'64 OC aan KV. Reactie. Niet betrokken geweest bij aankoop en voorbereidingen. Over fusie. Nu is het NV. Willm van Leeuwen G.zn te Leiderdorp 15/3'64 KV aan OC. Reactie 6/4'64 OC aan vL. Werk wordt gedaan onder zijn verantwoordelijkheid. Na proeven: 2de windkast niet nodig, nu langere speelventielen. Accoord onder voorbehoud goedkeuring Rijk. aan KV ove4r hetzelfde. 7/4'64 KV aan OKW. Aanv. subs.aanvr. 1/5'64 vL aan OC. Werk wordt door hem en zijn vaste assistent uitgevoerd. Fin.overzicht 25/6'64 OC aan Ous. over uitbreiding restauratieopdracht: ook restauratie pedaal 1/7'64 OC aan vL. Opdr. pedaal 17/12'64 OC aan vL. Over Westervoort, Loosduinen Adv.kerk, Emmeloord, Marknesse, Middelburg Nieuwe, Tiel, Bemmel. 9/1'65 vL aan Eé: 1. voorstel mensuren nieuwe Tr8, 2 C-b van ged. Quint blijken wel aanwezig, voorstel toevoegen aan Sesquialter aangevuld met Tertspijpen van de Cornet uit de St.Bavo, Haarlem 3. Ged 8 aanw af cs. Rest ordinaire houten p. Voorstel: Nieuwe metalen p. 4. voorstel verv. zinken deksels Ged 8 af cs 5. De afgekeurde dempkist voor de w.mach. was bedoeld als tijdelijke voorziening.

272

31/8'66

OC aan KV. Keuringsrapport. Bedoeling was herstel oorspr. Jalinckdispositie en klank. Hierin is vL ten volle geslaagd. Er waren geen Jalinckvoorbeelden ter beschikking. Klav. aan zijde tegenovergesteld aan die in Eibergen. Nieuwe Trompet uitstekend

Inv 4 en 9/ 6 '99

Westkapelle, Geref Westmaas, Hervormde Kerk. Westzaan, Hervormde Kerk. Flaes en B 1866 Wetering (Buurtschap van Blokzijl), Hervormde Kerk. 26/2'59 5/3'59 14/4'59 23/4'59 23/4'59

KV (Blokzijl) aan OC. Orgel in kapel door houtworm aangetast. Advies gevraagd bij aanschaf 2de hands orgel. OC aan KV. Ed zal U bezoeken. OC aan KV. Rapport en advies. Harmonium door houtworm te zeer aangetast. Advies aankoop gebr. harm., bv. bij firma Ganzevoort te Zwolle. Eé aan KV. Harmonium merk Liebig biedt G nu voor lager bedrag aan. Zeer acceptabel. Oook: afschrift daarvan OC aan KV. Idem. Acceptabel instrument.

Volledig geïnventariseerd 16/4'98. Stukken afkomstig uit dossier Blokzijl.

Weyerbusch (Westerwald). Concertprogramma('s) Wierden, Hervormde Kerk. Wijhe, Hervormde Kerk. • Klad: 1821 opschrift front. C-f''' C-c'. Oorspronkelijk één klavier, later uitgebreid plm 30-35 jaar geleden

25'2'55 12/5'55

•

I. T8bd (deling af a) Mxt O2 Q3 O4 Fl8vast R8 B16 P8 II. P8 VxC8 Hp8 dc(deling fs) Fd4 VG8 Hpbas8 Wf2 knop Fernfl8 Achterwand weg II achter I gescheiden door looppad II chrom lade oa 8 en W2 oud pijpw OC aan KV rapport en advies vermoeden: een lid van huis Bätz. Pijpw verschoven en in toonhoogte gewijzigd wat in klad stond en: T8 zink. Kritiek op offerte Flentrop Advies verkoop bestaande binnenwerk en nieuw éénklaviers orgel in oude kas. ongeveer hetzelfde Daarna nog slechts twee korte brieven

Inventarisatie 31/3'04. Het vermoeden in het rapport 25/2'55 slaat omtrent de bouwer de plank mis. Het orgel is van Quelhorst. vO

Wijk bij Heusden, geen kerkgenootschap geoemd. Wijk aan Zee, Hervormde Kerk. (KV. Beverwijk, ook wel Beverwijk-Heemskerk) 18/2'52 Sanders aan KV. Tinpest in 30 kl. pijpen van 7 met name genoemde registers. Kosten vernieuwen van voeten van ca 230 pijpen 29/4'52 KV aan (OC). BS bij afschrift vorige. 24/10'52 OC aan KV. Advies - ter vergelijking - ook offerte aan vV te vragen. 28/9'53 OC aan KV. Antw schr. 30/6 gevraagd. 27/10'53 OC aan KV. Dank br. 14/10 over rest. kerk en o. 5/7'57 kV aan (OC). Advies gevraagd. Er is een aanbod, maar twijfel aan capaciteiten "van deze figuur". 22/7'57 OC aan Ed. Verzoek onderzoek in te stellen. 22/7'57 OC aan KV. Ed zal, nu de medewerkers met vacantie zijn, adviseren. 9/8'57 KV aan (OC). Verzoek voorl.onderzoek in te stellen 6/9'57 Ed aan (OC). Hierbij Rapport. 2/10'57 OC aan KV. BS bij rapport. z.d. OC. Rapport, O. geb. door Maarschalkerweerd, pneum.keg.l. I. P8 Rf8 O4 N3 Wf2 T8 II. G8 VxC8 Hp8 F4 Ped Sb16 O8 3 kopp. C-g''', C-f', vaste C. Kas vuren neo-goth. en neorom. elementen zeer groot. Hele kas op front na (Ped 8') in zwelkast. Vrijstaandse splt. II achter fr daarachter I. Gr.O. P8 zink, aangetaste pijpvoeten. Karakterloze intonatie. Over windv. Conclusie: Artistiek en kerkmuzikaal vrij waardeloos. Relatief soliede gebouwd, afwachten of oxydatie pijpwerk tot staan gebracht kan worden, niet te veel onkosten aan besteden, fonds voor nieuw orgel. Alleen pijpvoeten vervangen waar absoluut nodig, andere: lakbehandeling. Verzekeringswaarde. 24/12'57 KV aan (OC). Voorlopig geen geld voor nieuwbouw. Gevr. adres van restaurateur. 30/12'57 OV aan KV. Goede ervaringen met dit soort reparaties: vL en Leeflang. Gevr. machtiging offerteaanvraag. 21/1'58 KV aan (OC). Machtiging, voor off.aanvraag. Restauratie zo, dat het o nog 10 jaar mee kan. 5/3'58 OC aan vL (met aantekening: idem aan Leeflang). Offerte aanvraag voor vervanging geheel verkankerde pijpvoeten, celluloselak voor overige, plaatselijk herstel pneum.tr., anti-houtwormbehandeling en wat nodig is opdat o nog 10 jaar

273

14/3'58 30/5'58 25/6'58 24/11'61

mee kan. Leeflang aan OC. Offerte. Bovendien: Grotere windmachine. KV aan (OC). OC aan KV. BS bij offerte Leeflang. vL heeft niet gereageerd OC aan KV. Proberen correspondentie weer op te vatten. Niets meer vernomen.

Ingevoerd 11/6'97.

Wijk bij Duurstede, Hervormde Kerk 3 foto's orgelinterieur, 7 foto's front (waarvan 6: details) Meerdere mappen in elkaar geschoven, hieruit: jan'66 Rappot OC Map met titel "Fotogrammen" Meerdere mappen ook over de kerk. Hierin o.m.: 15/12'48 Rapport aan de Raad voor Kerk en Eredienst jan' 66 Rapport OC Snel doorgekeken 31/3 '04, behalve de foto's

Wilhering am Donau, koororgel. Foto orgel uit 1746 en nog een afbeelding.

Willemsoord,Hervormde Kerk. Willemstad (NB), Hervormde Kerk. Willemstad (Curaçao), Verenigde Protestantse Gemeente. Wilsum, Hervormde Kerk. Winkel, Hervormde Kerk. Knipscheer 1862 Winschoten, Hervormde Kerk. Winschoten, Kapel Hervormde Evangelisatie. Orgel Dekker later met 2de man uitgebreid. Winssen, Hervormde Kerk. Winsum, Hervormde Kerk. Winterswijk, Hervormde Kerk. Wirdum (Fr), Hervormde Kerk. Wissenkerke, Hervormde Kerk. orgel 1862 Vollebrecht Wissenkerke, een nieuwe Hervormde Kerk. Woerden, Zeer uitvoerige gegevens. Hieruit : jun '65

OC, Rapport

vroeger aangetroffen:

• • • •

•

Foto's: Inscriptie op paneel "J.H.H.B." Registerknoppen (2 x) Lade met pijpwerk (als het Woerden is) (2 x) Programma('s)

Woldendorp, Hervormde Kerk. 20/5'48

Ruiter aan Eé, Hen, Ous. Ontwerp voor een orgel met 7 of 8 st voor K.K.te W. P4 Hp8 Rf4 Q3 O2 F2 Mxt 11/3'3-5st Ped (voor meerprijs) Z.ged16 (op 12p na uit Hp) Pedk Trem. C-f''' C-d 60 mm, a=435. (2 versies, op één daarvan

274

4/3'50 2/6'50 1/8'50 6/11'50 21/.11 24/11'50 7/12'50 30/1'51 1(?)/3'52 3/3'52 17/1'57 6/6'57

kennelijk de Mxt vergeten: aantal!) KV aan OC. Bedrag, dat door schadeenquetecommisie is toegezegd voor o. (Kerk en pastorie verwoest). R aan KV. Gewijzigd orgelplan. Ged8 P4 Splf4 O2 Q11/3 of Sifl1 Mxt11/3'2-3st alles b/d Klav achter. Niet ondertekend contract. Zelfde disp (Sifl1) Offringa aan Ous. BS bij tekening. Offringa aan Eé. Idem. OC aan Mon.z. BS bij doorzenden gewijzigd ontwerp van Off en Wittop-Koning. ? aan O en W-K. Bericht van accoord ontvangen. OC aan KV. Over verbazingwekkende prijsstijging van metalen. OC (Schokking) aan KV. Eindrapport. O vlgs contract gebouwd. Intonatie zeer fraai. Ondanks geringe omvang verrassend groot klankvolumre. Programma ingebruikneming op 3/3, bespeeld door "organisten van de orgelraad". OC aan VKV'n. Over klacht van KV te W. over vergaande overschrijding der begroting. Beschrijving gang van zaken. Ons treft geen schuld, verzoeke dit nog eens met KV op te nemen. (afkomstig uit map OC: Corresp. met VerKV'n). VerKV'n aan (OC). Voorstel compromis betr. hun rekening.

Laatste stuk ingevoerd 1/4'96, rest (glob. geïnv.)14/5'98. In map Appingedam:1/12 .. OC aan architecten, o.m. over Woldendorp.

Wolfaartsdijk, Geref Gemeente Wolfaartsdijk, Geref kerk

Dekker elektropneumatisch orgel.

Wolfaartsdijk, Hervormde Kerk. v.Dam 1906. Wolff Charles de. 2/10'69 16/10'69 1 stuk 8/7'98.

H.F.W. Kruize. Nieuwsblad van het Noorden. Recensie concert Noordelijk Filh.ork o.l.v. dW. Idem (Bachs Kunst der Fuge).

Wolfheze, Hervormde Kerk. Wommels, Hervormde Kerk. P.J.Radersma Wiewerd disp (in kladaant) Workum, Hervormde Kerk • Geschreven stuk: Orgelnieuws

Jos Vermeulen Alkmaar: 1951 in gebruik genomen na restauratie door Vermeulen, dispsitie in oude vorm teruggebracht, nieuw vrij ped toegevoegd

Woubrugge, Hervormde Kerk. Mitterreiter-orgel Woudrichem, Hervormde Kerk, Standaard-orgel

1908 in kas 1680 uit Kloosterkerk Den Haag

Wyckel, Hervormde Kerk. Yerseke, Hervormde Kerk. z.d.Ous 1950 14/4'50 26/4'50 9/5'50 27/5'50 5/12'51 8/4'52 9/4'52 (24)/10'52 5/11'52 11/12'53 17/5'54 24/5'54 27/1'55

Ontwerpdispositie 3 man 32 st., waarvan deel reserve. Correspondentie, waaruit blijkt dat al eerder contact was met Fl en arch. Janzen, Amsterdam. (Fl) aan OC. Janzen heeft bezwaar tegen orgelgalerij boven preekstoel. Dat is hiuer de enig mogelijke plaats. OC aan Janzen, Fl, Ous, Hen, Eé. KV wordt ongeduldig. Fl aan KV. Voorlopige dispositie. Fl aan Hen. Accoord met disp. van Hen dd 26/5. Beter geen volle bekerlengte Bazuin. (Fl) aan Janzen. Over de (matige) kwaliteit van het meubelmakerswerk aldaar en de grote hoogte van de orgelgaanderij. (OC) aan KV. Werk nog niet zodanig, dat we een eindrapport kunnen uitbrengen. Telegram: OC komt niet, concert afgelast. OC aan KV. Aantal aanmerkingen, Sb 16 geheel log van aanspraak, onduidelijke toon bij laagste tonen. Toch sprake van goed werk. (Fl) aan OC. Reactie op vorige. Fl aan ?. Wat hj heeft verbeterd. Ous aan ?. Verslag reis Zeeland. Opmerkingen over Yerseke, Middelburg, Nieuwe Kerk, Schoondijke, Zaamslag. OC aan Fl. Berusten in kleine gebreken, die er nog zijn. Tongwerken onaanvaardbaar. Moet verbeterd. Fl aan (OC). Nieuwe tongen nog niet klaar. (Laatste stuk)

275

Gl.inv. 25/11'98.

Zaamslag, Hervormde Kerk. Map niet geïnventariseerd. Zie ookYerseke 17/5'54

Zaandam, Evangelisch Lutherse Kerk. Foto orgel Maarschalkerweerd ca 1900 in Müller-kas. Zaandam, een nieuwe Hervormde Kerk (dat is vermoedelijk de Paaskerk, Flentrop-orgel (vO) Zalk, Hervormde Kerk. Zaltbommel, Hervormde Kerk. aug'45

J.M.Oskamp, Jan Hamerlingh, H.Philps, B.v.Heusden. (Commissie v.Heusden). Rapport betreffende de wederopbouw van het orgel in de St.Maartenskerk te Zaltbommel. Opmerking over de klank. Rp. Sal -> Mxt van deze sa,menstelling: C 1 1/3 1 2/3 G 2 1 1/3 1 g 2 2/3 2 1 1/3 1 g' 4 2 2/3 2 1 1/3 of groter 3,4,5 st op plaats vroegere Carillon: Nas 2 2/3 Hw. Mxt is thans C 1 3/5 1 2/3 c 2 2/3 2 1 3/5 c' 4 3 1/5 2 2/3 2 c'' 5 1/3 4 4 3 1/5 Voorstel vervanging door geheel nieuwe zonder tertsen. Sq dc in bas uitbouwen 1 of 2 koren, T 16 zachter intoneren Bovw. B 16 dc was Carillon? Verv. door Car of Sq, Fag 8 en Vh versleten. Nieuwe tongen Ped. B 16 doet niet veel. Geen ruimte voor wijdere, Baz. sterker maken, Uitbr. met Rq 5 1/3, Rsp 4 st Cq 2 op nw mech.lade Verv. Pedkl., Glazen kast weg, Trem. vervangen, Windmachine idem, Frontp. opnieuw schilderen. 1/10'45 en 12/4'46 nota's dK aan KV. waaruit blijkt dat hij heeft geleverd: Mxt Rw 3,4,5st, Rq 2 2/3 op H Man Mxt 4,5,6st Nw Sq Nw pedkl. 15/8'46 Idem waaruit blijkt: Nw pijproosters enz, verandering lade Bovw. 30/12'47 Idem ... 14/4'48 OC (Legêne) (geen geadr). Verslag onderzoek o. Toestand windvoorziening, laden, mechaniek, pijwp. Nw p. met zeer veel kernsteken. Oude pijpwerk geheel ingekort om lage tonhoogte te normaliseren. Over behandeling ped.tongw. door Stinkens kant en klaar geïntoneerd afgeleverd, geen aansluiting met oude mensuren. Disp. herstel zonder deugdelijke restauratie der laden. 15/7'48 OC (Ous en Besselaar). Nieuw rapport onderzoek. 16/8'48 OC (geen ondertekening). Nieuw rapport. 29/3'49 Mon.z. aan KV. Betreurt de door De Koff uitgevoerde "restauratie". Wat nu te doen staat. mrt '50 Corresp. met v.Heusden apr '50 Commissie v.Heusden. Rapport. Ook negatieve strekking, ook hier en daar critiek op rapport OC. Mensuurschema's (log. systeem, waaruit blijkt, dat de mensuren van de nieuwe stemmen niet passen. 20/6'50 OC? aan J.Oltmans, notaris te Z. Hoe het verder moet, welk bedrag van dK kan worden teruggevorderd (niet verwerkte registers, weggesneden materiaal uit frontpijpen). • Verdere corresp. hierover (dK wil geen gesprek waar OC bij is). 30/11'50 Bouman en Vente. Pijpwerk slechts incidenteel afgesneden. Toonhoogte wel hoger dan in 1935, gevolg van schoonmaak. Metaal uit frontpijpen weggesneden om juiste metaalgehalte te kunnen bepalen. Klank nw p. past goed bij oude. Te betreuren dat op advies van vH zijn vervallen Mxt en Gh8. Wel kernsteken. Onthouden ons van reactie daarop.etc. 5/1'51 P.M.(?) Hörmann 's-Hertogenbosch aan Eé. Orgel enige jaren geleden ca 1/4 toon lager. 8/1'51 kladje over treffen met B & V die fouten hebben toegegeven en een modderfiguur hebben geslagen. 15/1'51 Bouman en Vente. Rapport nu niet alleen over verandering toonhoogte . Restauratie nog niet af. Toonh. net 1/2 toon hoger gemaakt maar 1/6 à 1/5 toon etc etc. 13/7'51 Over rapport B & V (secr. en lid Rijks-OC), dat zij op verzoek van dK maakten. B&V tenslotte erkend, dat p. zijn ingekort. Gaten in windl. door OC geponeerd dat dit is gedaan om door- en bijspraak te verdoezelen. Over vermeende diefstal van metaal. dK ooit veroordeeld voor diefstal orgelonderdelen. Over negatieve eindconclusie B&V over OC. Over toonhoogte, etc etc. 3/10'51 vV aan KV. Wat kosten voor stemmen zijn. Maar zullen reparaties moeten worden verricht. Zuiver stemmen gaat niet op in slechte conditie zich bevindende laden. 21/10'53 KV aan OC. Gevr. concept bestek noodzakelijke voorzieningen orgel. 20/11'53 OC aan KV. Hü zal onderzoek instellen. 17/6'55 OC aan KV. Reconstructie oudste toestand door mishandeling pijpwerk nauwelijks mogelijk (kernsteken, afsnijden) wel disp. wijziging in trant oorspr. werk: disp. hs Hess 1815), vooral reg. uit '45 te vervangen.

276

19/8'55 7/6'58 15/7'58

• 19/10'59 z.d. z.d.

Kasboeken bestudeerd. Geen andere betalingen dan onderhoudswerk en "herstelwerk Naber" 1859, en aan De Lange voor contrôle daarvan. KV aan OC. Zuid-Nederlandse Bach-stichting wil orgel 1/4 toon hoger om geen hulporgel bij Matth.Passion te hoeven inschakelen. Mening gevraagd. OC aan KV. Komt met Eé ter sprake bij bespreking restauratie. Corresp. over te late antwoorden van OC. OC aan KV. Negatief.advies t.a.v. verstemmen orgel Aantekeningen. Aantekeningen. (uit map Zetten, Heldringstichting, ingev. 14/5'98).

Globaal geïnventariseerd 14/1'97. Laatste stuk is van 6/6'61

't Zand(t?), Hervormde Kerk Zandt, Herman S.J. 29/7(?)'69

Z aan Eé. Vraag of malles wat hij heeft opgeschreven klopt. Opmerking over Groningen Martini, foto's van Goes

26/6'98.

't Zand (Zijpe), Hervormd Kerkcentrum Zandvoort, Hervormde Kerk. Knipscheer 1849 Opgave v.Leeuwen oude dispositie en nieuwe. Zeddam, Hervormde Kerk. 28/9'49 9/10'49 18/2'50 22/2'50 4/3'50 22/3'50 2/6'50

2/6'50 8/9'53

BRC aan KV. Van U ontvangen rapport Bouman. Zo iets is niet de bedoeling. Gaat alleen om offerte orgelbouwer voor herstel oorlogsschade. Advies: Contact met de OC opnemen. KV aan OC in zin bovenstaande OC aan Ds H. Sterringa, Herv. pastorie te Zeddam. Binnenkort komt een reactie van Eé Idem, Eé komt 27/2 Ds S. aan Eé. Over zoekgeraakte brief. OC aan vV. Verzoek voor de KV een oorlogsschaderapport op te stellen. vV aan KV. Offerte, voor evt. restauratie, Bijgaand oorlogsschaderapport (zie volgende): Werk aan sleeplade, mechaniek, klavieren (ingevoerd), pijprekken, vernieuwing registermechaniek, balgen, pompinstallatie, kas (nieue panelen), pijpwerk uitdeuken, stukken insolderen, veel nieuwe stemranden, herintonatie en stemmen. 10 jaar garantie, evt. nieuwe windmachine vV aan KV. Oorlogsschaderapport, lade reparatie, (wegens vocht, weerinvloed), enkele pijpen restaureren, mechaniek en klavier schoonmaken (Kalkstof), nieuwe schotten en betimmering om de balgen. OC aan KV. Niets vernomen. Zijn er plannen?

Inventarisatie. '01 (niet ingevoerd)

Zeerijp, Hervormde Kerk. 1961 15/9'61

2/11'65 28/1'66

Stukken over kerkrestauratie en vage plannen (geldgebrek) orgel. OC aan KV. Advies inschakelen OC, ook als er geen plannen tot o.restauratie zijn (inwerking vocht en stof bij kerkrestauratie) OC aan KV. Subsidie proberen: Nog klein aantal oorspr. onderdelen bewaard gebleven. OC aan KV. z.g. Summier rapport 1. KV aan OC. Verz. rest,plan te maken. Wordt o. niet te zwaar na verkleining preekruimte en zeer slechte akoustiek? Mon.z. aan KV. Dringend adv. o. tijdelijk te laten demonteren en subsidie aan te vragen. OC aan B&T. Opdr. demontage in 5 punten in overleg met Ed opgesteld. Dam (B&T) aan OC. 26/11 begonnen met demontage. OC aan KV. Over tegengestelde adviezen orgeldeskundigen en verwarmingsdeskundigen. Zeker geen uitlaatrooster onder het orgel. Bespreking dringend nodig. OC aan KV. Over steiger waar banken moeten komen, Edskes bijna klaar met rapport, uitgesteld door ziekte. OC. Rapport inzake het orgel in de Hervormde Kerk te Zeerijp 2. Hierop enige aantekeningen van Eé. OC aan KV. BS bij rapport, opgesteld naar gegevens van Ed. Over de nieuwe werkwijze der OC. Na vertrek Ed op 21/11'63 is Eé met zaak Zeerijp belast. Raadgever aan KV. Dank voor opdracht. Waaruit het werk zal bestaan bij wederopbouw van een deel van het orgel (speelbaar maken rugpositief). Door de wijze waarop het orgel is opgeslagen is het niet mogelijk een nauwkeurige prijs te bepalen. Het werk kan nov'65 opgeleverd worden onder voorbehoud, dat er rust is in de kerk. OC aan KV Reactie op voorgaande. (Eé) aan KV. Commentaar op bijgaande (niet aanwezige) offerte van F en R. Deze firma was ingeschakeld na weigering B&T op 31/7'65 (ook niet aanwezig), Er was geen bouwtekening vervaardigd bij de demontage. OC aan Eé. Rekenen erop, dat F&R het werk uitvoeren. Probleem: gebrek aan tekeningen: Ed even inschakelen, want "die was er bij". (Eé) an F&R, opdracht herbouw rugpositief OC aan HGem. Reactie op uitnodiging ingebruikneming kerk op 13/2'66.

Globale inv. 3/12'97. 1. 2.

ook in Bolt-arch. ook in Bolt-archief, zie aldaar.

14/1'61 5/2'62 9/6'62 19/10'61 21/11'62 29/11'62 17/6'63 10/2'65 febr'65 23/2'65 4/9'65 13/10'65 13/10'65 16/10'65

277

Zeist Gereformeerde Oosterkerk. Programma('s) Het is een elctropneum. orgel van Flentrop (vO) Zeist, Hervormde Nieuwe Kerk. 1931 Sanders pneumatisch Zeist, Hervormde Sionskerk Zeist, Hervormde Thomaskerk Zevenhuizen (ZH), Hervormde Kerk. • Uitvoerige geschiedenis1901 aankoop orgel RK Kleiweg Gouda 1902 plaatsing voltooid door vdKleij dispositie • verder alleen plannen restauratie Zierikzee, algemeen • Disposities van 3 orgels: • Nieuwe Kerk Kam&vdM 1848 • Kleine Kerk L.v.Dam & Zonen 1887 • Lutherse Kerk 1778 "Johannes Mittenreiter" Zierikzee, Christelijke Gereformeerde Kerk. Zierikzee, Evangelisch Lutherse Kerk. Zierikzee, Gereformeerde Kerk. Zierikzee, Hervormde Grote Kerk, voormalig orgel. Foto van afbeelding Bätz-orgel. Zierikzee, Hervormde Grote Kerk Zierikzee, Hervormde Kleine of Gasthuiskerk. • Stukken over totstandkoming nieuw orgel van Marcussen 24 sep '59 4/11'64

Krantenknipsel Alg Handelsblad met negatieve. opmerkingen over de "synodale orgelcommissie". Het oude orgel was van Van Dam, in 1959 60 à 70 jaar oud. OC aan Orgelcommissie der Hervormde Gemeente eindrapport.

Zie ook dossier Brouwershaven Herv 10/12'63.

Zierikzee, RK parochiekerk. St Willibrord. twee mappen, waarom er twee mappen zijn is onduidelijk Zelhem, Hervormde Kerk. Zetten, Heldring Gestichten Vluchtheuvelkerk. Verweijs-unit-orgel van vóór de oorlog. Zevenaar, Hervormde Kerk. Zoelen, Hervormde Kerk. "prachtig orgel, dat in 1897 gebouwd is" (Van Dam) Zoelmond, Hervormde Kerk. Zoetermeer, Hervormde Kerk. '58-'60

Stukken over werkzaamheden door vL, windvoorziening.

Glob.inv. 3/12'97

Zoetermeer. Hervormde (Morgenster)kerk. 13/6'61 20/10'61

BRC aan OC. BS bij ontwerptekeningen kerk, KV niet aangepast aan kerkorde. OC aan KV. Ruimte niet zeer geschikt voor kerkmuziek. Ervoor zorgen dat in en uitlaatopeningen van de verwarming

278

niet in de nabijheid van het o. komen. Ook bezwaar tegen plaats o. Globaal geïnv. 3/12'97. Zie Bolt-archief. Stuk 20/10 wordt daar genoemd (28/3'69) onder Morgensterkerk. Zo is de naam (Morgensterlerk) bekend.

Zoeterwoude Hervormde Kerk. Zonnemaire, Hervormde Kerk. Zoutelande, Hervormde Kerk. map niet geïnventariseerd, daarnaast: Foto front en een van detail front. Zuid Beijerland, Gereformeerde Kerk. Zuid Beijerland, Hervormde Kerk. Zuiderwolde, Hervormde Kerk. Zuidhorn, Hervormde Kerk. 24/5'56 3/9'56 z.d. 4/3'57 5/3'5 jaar?

OC aan KV Rapport en advies oorspr 1792 Schnitger/Freytag , disp Hess II, registerbord geeft nog kleine wijziging te zien. XXA gepneumatiseerd. Groot deel oude pijpwerk weer gebruikt dispositie kunstmatig over 2 manualen verdeeld Anoniem. Offerte (uit later stujken blijkt :Ruiter) Ruiter schrijft dat hij er toch liever een tweeklaviers orgel van wil maken. met een unit stem in pedaal KV aan OC KV besloten orgel door een bekwame orgelmaker te laten repareren. OC aan KV. Eindoordeel van door Leeflang geleverd orgel Dat kan niet Het moet een restauratie zijn.

geïnventariseerd 31/3'04 tweede map niet geïnventariseerd

Zuidland, Hervormde Kerk. Zuidland, Gereformeerde Kerk. Zuidland, Christelijke Gereformeerde Kerk. Zuidlaren, Hervormde Kerk. z.d. • 27/4'57 20/5'57 2/1'58 13/3'58

Aantekeningen: I. B16 P8 H8 O4 F4 O2 M3-4 T8 II Vd'am8 T 1 3/45 R8 P4 Q3 Wf2 Sub-superPed Sb16 pp mf f, toestand pijpwerk. Voorbereidende correspondentie. OC aan KV. Rapport 1 KV aan ? Verontwaardiging. Orgel 1936 algeheel vernieuwd door Spiering. Kunnen niet zo maar een nw o kopen. OC aan KV. Voorstel bespreking met Eé of Ed. KV aan OC. Voorstel plaats en datum daarvoor.

Gob.Inv. 17/12'97. 1. Ook in Bolt-archief.

Zuidzande, Hervormde Kerk. Zuidzande, een nieuwe Hervormde Kerk. Zürich, Großmünster. Foto, Concertprogramma('s) Zutphen Hervormde Walburgkerk. Zutphen Hervormde Broederkerk thans niet meer als kerk in gebruik. Orgel ging naar Heusden vO

Zuurdijk Hervormde Kerk 1922 Gebr. Rohlfing Zwammerdam, Hervormde Kerk? Zweden. z.d.

Wim H. aan Eé. Overzicht bedragen beschikbaar voor orgels uit Zweden: 's-Gravendeel Herv, Hellevoetsluis, Herv., Zierikzee, Luth., Sirjansland, In H en Z. blijven oude kassen gehandhaafd.

279

26/6'98.

Zweins, Hervormde Kerk. Zwijndrecht, Christelijke Gereformeerde Kerk. • Programma ingebrn. nw o 13/6'51, elctropn kegellade, afb, disp, V&vK . Zwijndrecht, Hervormde Kerk. Zwijndrecht - Noord Hervormde Johanneskerk Zwitserland, algemeen. pagina 21, 22 en 23 uit een stencil over Metzler, Kuhn en Genf A.G. Over Kuhn: een o in een kleine k. te Zürich • (1947), Bäretswil (1953, Barker en electropn. reg.tr.), Wollerau (geen jaar). Conclusie i.v.m. wens NRF buitenl. orgm's. Conclusie: opdracht klein o. mogelijk voor deze 3 firma's; betr. Kuhn: geen tongwerken erin. 26/6'98. Afk. uit map Moerdijk RK:

z.d.

verm. OC intern. Verslag reis Ed en Hü naar orgm's Metzler, Kuhn en Genf A.G.). Heenvliet: Over gang van zaken (Metzler), Abbenbroek (Kuhn) en Zuid-Beijerland (Genf A.G.).

Geïnventariseerd 1/4'98.

Zwolle, Hervormde Grote Kerk. 20/1 1719

F.C. Schnitger namens zijn Vader aan de magistraten in Zwolle (door contactdruk verkregen negatieven).

Transcriptie in Vente Zwolle p 55, nr 7.

24/6'43

16/1'46 z.d. 29/11'46 29/11'46 z.d. jan'47

9/1'47 13/1'47 17/1'47 20/1'47 z.d. z.d. 14/2'47 14/2'47 2/4'47 9/7'47

(later overgetypt). "Onze raad" (NKO) aan KV, rapport: 1. Geschiedenis en betekenis als monument (summier, alleen algemene opmerkingen) 2. Bouwkundige toestand (verwijderen zwelmechanisme rugwerk, verplaatsen laden en registers) 3. Windladen, voorstellen bijmaken electropneumatische laden voor Bz 32', halvering kleinste cancellen om klav.uitbreiding tot f''' te verkrijgen., 4. mechaniek. 5. klaviatuur. Wat allemaal veranderd zou moeten worden bij handhaving der mech. tractuur. Voorstel: electrificatie. Oude klaviatuur naar een museum. Tussenoplossing: Man IV en de koppels mechanisch laten om de "mechanische aanslag met drukpunt" te behouden. 6. windvoorziening. 3 magazijnbalgen van het hout van de 12 bestaande spaanbalgen. 7. Pijpwerk, dispositie, intonatie. Ombouw doorsl. tongw. tot opslaande. Disp.wijz. (niet naar de oorspronkelijke, zelfs verplaatsing van oorspr. stemmen), in deel over brstw en ped veel typfouten (andere schrijfmachine?) (NKO). Bestek en voorwaarden restauratie. Niet ondertekend. De inhoud is van dezelfde strekking als het stuk van 24/6'43. Eé en Leg aan ? Fragment: alleen pag 11 van schrijven, waarin zij hun verontrusting over de NKO plannen uiten. Eerste versie van hierna volgend stuk (wellicht niet verzonden) Eé en Leg aan KV. Algemene beschouwingen over Arp Schnitger, opsomming van wat in NKO voorstellen verwerpelijk is: Dispositie, klavieruitbreiding, electrische tractuur. Aantekeningen. Leg en Eé aan KV. Antwoord op schrijven 5/12'46 (niet aanwezig), waarin zij toestemming tot onderzoek kregen onder voorwaarde een rapport te schrijven. In dit rapport van alle werken: dispositie, windladen, abstractuur, front. Verder: toestand kas, klaviatuur, registratuur, windvoorziening, wat nog van Schnitger is, samenstelling vulstemmen, tongwerken, toelichting op de voorstellen. Herstel oorspronkelijke dispositie op Basson 32 vt (met 8 vt bekers) na, die nooit bevredigend geweest moet zijn. Bij tongwerken geen gebruik maken van materiaal uit later tijd. OKW aan Eé. Rijks-OC is adviesinstantie, niet de NKO. Herv.Gem. aan Eé. Uw rapport is doorgezonden aan prof. Smijers. (Leg,) Lochem (en Eé) aan OKW, afd. muziek, toneel en letteren. Archivalia bestudeerd, die zeer volledig bewaard zijn gebleven. Aan de hand van deze en van het instrument zelf goede reconstructie mogelijk. Slechte bespeelbaarheid gevolg van ingrepen 1883 en 1925. Onvolledig. Leg en Eé aan (OKW). Andere versie van vorige, welke wellicht niet is verzonden. Geen vernieling grootste Schnitgerorgel, geen modernisering, etc. Aantekeningen "Arp Schnitger - Caspar Schnitger Zwolle". Overgetypt uit archiefstukken, waaronder keuringsrapport 30/9 1721. "Enkele opmerkingen", Reactie op principe NKO "behouden wat historisch gegroeid is". Het blijkt dat de NKO dit principe zelf niet toepast. Rijks-OC aan KV. Over plan A (NKO) en plan B (Eé / Leg), vergelijking, hoe de Rijkscommissie oordeelt. Onvolledig. Afschrift van vorige op briefpapier van Leg. Onvolledig. Eé en Leg aan KV te Zwolle Protestantse orgelmakers zullen een duidelijke onwil aan de dag leggen het orgel onder de NKO te restaureren. (stuk van elders, ingevoerd: 22/4'98) KV aan Rijks-OC (secr. Vente). Plan A lijkt niet Uw instemming te hebben. Verzoek schriftelijke bevestiging hiervan. KV heeft nu voorkeur voor plan B.

280

24/6'50 9/5'51 23/12'52 30/12'52 z.d.

Haveman aan de leden der OC. Over datum bespreking met de leden der Zwolse commissie: Stam, Schuurman, Flentrop. (OC) aan Rijks-OC. Beschouwing over stand der orgelbouw. Een Nederlandse Orgelmaker kan dit werk nu nog niet doen. De 4 meest vooraanstaande Nederlandse firma's geven dit zelf toe. Dit is besproken met de commissie Stam, Schuurman, Flentrop. KV aan OC. Samenwerking tussen Flentrop en Marcussen niet gelukt. Flentrop zal nu gehele werk uitvoeren maar is wel bereid tot die samenwerking, als na keuring blijkt dat nog werk aan het pijpwerk verricht moet worden. OC aan KV. Reactie daarop. Knipsel over restauratieplannen 4-kl.orgel (plaatsnaam niet genoemd) onder Commissie Schuurman-Stam.

Ingevoerd 1/10'97.

Zwolle, Hervormde Grote Kerk, Koor (kabinetorgel). 16/3'62 28/3'62 20/9'62 22/10'62 9/11'62 15/11'62 28/5'63 2/12'63 6/12'63 17/3'64 16/12'64 16/12'64

Comm.Kerkmuziek Herv.Gem. te Z. aan OC. Verzoek restauratie te bewerkstelligen van aangekocht kab.o. in koor Grote Kerk. KV aan OC. Machtiging restauratieopdracht aan vV te verlenen en ophalen o uit Veenendaal. OC aan KV. o. bij vV opgeslagen ter bestudering. Wachten nog op hun rapport. OC aan vV. Verzoeke stappen te ondernemen, etc. In overleg met Hü. vV aan Hü en BS bij afschrift aan OC. Voorstel datum onderzoek. OC aan KV. Mededeling. OC aan Ds Zevenbergen te Z. Pijpwerk uit verschillende perioden, in slechte staat, Houten p. niet meer te gebruiken, metalen gedeeltelijk. Mogelijk is o. door amateur gemaakt. Boringen veel te klein. Restauratie of nieuwe lade en pijpen in kastje. Hangt af van subsidiemogelijkheden. Zullen vV om offerte restauratie vragen. KV aan OC. Waar blijft rapport kab.o.? OC aan KV en BS bij afschrift aan Ds Z. Rapport 28/5 aan ds Z. verzonden. OC aan Ous. Vraag naar subsidiemogelijkheden. OC aan vV. Offerte-aanvraag restauratie. OC aan KV. 1. Nog geen antwoord Rijksadviseur. 2. Offerteaanvraag is geschied.

Ingevoerd 1/10'97.

Zwolle, Hervormde Kerk in wijk Berkum. 4/10'55 15/7'60 16/7'60

OC aan KV. Vernomen bouwplannen nieuwe kerk, etc OC aan KV. Idem (zelfde kerk?) (interne mededeling OC). Men wil in Z. niets met OC van doen hebben.

Ingevoerd 1/10'97

281