3.3
Hoe kan je de kringenvan je installatieverdelenen hoe kan je ze beveiligen?
3.3.1 Hoeveelkringenmoetje installatie bevatten? Het AREI is hierover duidelijk en zegt: - ten minste twee afzonderlijke stroombanenvoor de verlichting - per stroombaanmaximaal 8 enkele of meervoudige contactdozen - apartekringen voor de wasplaats,badkamer,... - één enkele contactdoosper veiligheidstransformator
LET OP! Je kunt nauwkeurigberekenenwat je op een bepaaldestroomkÍing mag aansluiten.Hiervoor moet je de waarde kennen van de beveiliging, uitgedrukt in ampère.Door deze' , waarde te vermenigvuldigenmet de spanningbekom je een waardein watt (W).,',', - , Stel dat je stroomkring beveiligd wordt door smeltveiligheden van 15 ampère. Bij een normale spanning van230 volt kun je op deze stroomkring lampen aansluitentot een vermogen van P = (J x I = 230x 15 = 3450 W. Zokanje op dezekring 3450 : 60 = 57 lampen aansluitenvan 60 W elk. Deze berekening geldt niet voor driefasige aansluitingen.
'
-
.
Verder is het aantal kringen afhankelijk van de grootte van je installatie en het door de maatschappijter beschikking gesteldenet. Je draagt er steedszorg voor dat elke kring evenredig belast wordt en dat twee aan elkaar grenzenderuimten niet op dezelfde kring aangeslotenworden.
I I
1,, 1a
l:: i:
INSTALLATIE ELEKTRTSCHE HUISHOUDELIJKE V A N D E V E R S C H T L L E N DSET R O O M B A N E N VERDELTNG
? 6
g
.
5e
i*
0
iE:b
c
o
]
z 9
Y >
3i i;
E
e
í
:
E
9
2 =
-
i
l
Ë ó
2
i
c
Ë 3
SÊ-
:E-
ë=;
Eài
i:B
EEE ; i:
c : o i !
9 c
It
t------.-6 If,- ot buitcn dr bddkomcr opgcatcld
À30 ol Á 300
VsrzEgcld
V ê Í z? g r l d
À 300
I| s,itt.urcn-
)' MêidlÊn n.t Bffi Elrklr. vlocÍvcrwcrming
Gêbintr
B'd
fth lï-l
\b
I tdri.t
M.tolên DeuÍliist
ilil ll'lt |Ut jt-'!rL-rEZic punt tO.d
f
op volgrnd!
' ' - - . :
. .
|
.
d o í d r n q s x l a m I
f
f
I
.
|
|
I
l : : l - -
i
lHoqfdbcschcrminEssclcidcr
r+ffi-
I
|
i l\-\.
i
i
I
I
i
I
; I
lnl'
i
blz-
Gd3
\ _ _ tit:iii'"lË' __: l)h FU+ I t . - - . _ _ ; -r|i t t,==! li-----r U\-r\! ll l,jÏií?,I i +r : d.
_-_._i I a A R D I N G S L U So p d c b o d . m v c n ibuitcnÍundcrinq.
I
l:smm2
I
u t o n r o í v ! í l o o d m o s s i c ík o p c r .
G.tintc
or"i,11l"fï,."
incs0ihm---.-.J V A R I A N T E NM O G É L I J K
Dêzc têkcnino i5 enkcl ols vooíbceld' tcn titcl
I
Wqtcr
D::-:^'"o': .
Yan inlichtino
0r-0{-cr sr'.í!Elrr
3 . 9 . 2H o e m o e tj e a l l e sb e v e i l i g e n ? Ten eerstemoet je al1esbeveiligen tegen toevallige aanraking van het net' Ten tweede moet je alle kringen beveiligen tegen overbelasting en kortsluiting' voor dit laatste kan je gebruik maken van twee soorten veiligheden: - het smeltpatroon of de smeltveiligheid - de automatischeveiligheid
3.3.3Wat is een smeltveiligheid? Een smeltveiiigheid is een element dat gebruikt wordt om brandgevaaren beschadiging van elektrische verbruikers te voorkomen. Zeworden zodanig in de stroombaangeplaatst, dat ze de stroombaanonderbrekenals de overstroom te groot is of te lang in stand wordt gehouden. Een smeltveiligheid bevat een dun gekalibreerd zilverdraadje. Dit zilverdraadje is opgesteld in een bluskamer enzal doorsmelten voordat de temperatuur in de geleiders zo hoog opgelopen is, dat de isolatie van de geleiderssmelt.
vulmosso smeltdrood
kolibreerpen 2^ 6
contoctpennen
!aï
i8i
LET OP! * Een doorgesmolten smeltpatroonnooit zelf herstellen. AIs er zich een ongeval voordoet, kunnen (aldus) herstelde smeltveiligheden aanleiding geven tot betwisting met de verzekeringsmaatschappijen.Je moet steedsvervangen door een nieuw smeltpatroon van hetzelfde kaliber.
Doorsnede van draden en keuze van beveiliging: controleer je zekeringenkast
Automaat A
230V Watt
3x 3x230U v 230-400 Watt Watl
o
10 lo
20 25 32 40 50 OJ
80 100 125
.130 230 3680 4600 5750 7360 9200 't1500 14490 18400 23000 28750
2390 3984 6374 7967 ooqo
6894 11029 13787
12748 15935 19919 25097 31870 39837 49796
22059 4 2757 34468 43429 55148 68936 86170
4 tJO
ttzó+
gmm2 0mm2 Ammz Amm? aarding aarding Íase Íase zekeringenautomatenautomaten zekeringen í Á
1,5
,IE I,C
2,5 4 4 o
10 10 16 25 35 50
2,5 ^ Á
1,5 2,5 4
t,c
2,5 4 6 6 10 10
6 10 10 16
6 10 10
lo
to
lo
to
25 35
16 16
25
b
veiligheid? 3.3.4Wat is een automatische In tegenstelling tot een smeltpatfoon, kan je een automaat verschillende malen gebruiken. Door zijn bouw en zijn werking kan de automaat veel sneller reagerenop kortsluiting en op overbelasting van de kring. Automatische veiligheden kunnen eenpolig zijn (zoals de smeltveiligheden voor iedere draad van een stroombaan)of meerpolig. In dit laatste geval siuiten zij gelijktijdig alle draden van een stroombaan af. Etiket Handelsnaam Karakteristiek+nominalestroom BedrijÍsspanning lnventarisnummer + Keurmerk Onderbrekingsvermogen Minimumdraaddoorsnede Fabrikant
waarden: Gestandariseerde c 4 , c 6 , c 1 0 ,c 1 6 ,c 2 0 , c 2 5 , c32. C40
I
I
à
t t / \ <=:2
t t / \ (->r
à
'I à r
à
AA
'-rf
v
l&
d
(y
I
I
e
€>
trelilel
ry ffi ffi
ltT:1ï:l ilffidl ilEt tl F\-Jl l'r _-_.--__jj
re
m
t,ffi 'ffi
l-l
l.5g\ l@I6-o@-dl
lÍmilrmnnmfll r,_
E r**J
rffiÍl
tKl
lvl E
Affi
ffi ffi
;ffiffi | " " * ,1 | * * - | I ^ " * | l 2 a l l 4 Á l l 6 a l tt ,4 . t - t ' Et tl ' t * - l et "l * - l
l 2 5 a l 1 3 2 À l l * t t * l
l 4 0 a l l s o A l
l \ 3l l r + l l € : l l @ l l E s l l @ l
l Ë l l Ë l
I : l l : l
t - t t - t t = l
l
| { d È . I I q ! d , g ' | | t r c H F l rj h h h----__d
Íl
l'iï"1l"ï:'l| .:T I lFFll
ltFFtl
lF*iFll
iEEt
tsEEt
lsc=l
tffil tffii t@l t * " l t - " t l ' * - l |**ll**"||**'*]
tx,ilot
s
l
l
s
l
t ' . " t t ' " 1 ld * l í l * nl
tetul
t * t t * l l i B l
l r , g l
t " " t l " - l
F
Í:-------:= t e | b " l t * * l lca2 l L_:=J
lc40 l t__:_t
tF6Fil
tffi1
I
teEt
tE
I
@l lEl t ' * * t t ' - l l*:ll*-l
Om praktischeredenengeeft men de voorkeur tot het plaatsenvan meerpoligeauto-
OVERSTROOM
2000W=94
1000W=4,54
1200W=5.54
Totool:
= 19A 42OOW
MonoÍosigeoonsluiting
eruit? 3.3.5 Hoe zietje schakelkast Schakelkastenkunnen, afhankelijk van het gekozen merk, verschillen in afwerking. Je kunt kiezen tussenin- en opbouwkasten. De grootte van de gekozen kast wordt bepaald door het aantal kringen van de installatie en van de beveiligingen. Houd wel wat ruimte vrij voor eventuele uitbreiding van de installatie.
3.3.6Zo kan de samenstelling van je kasteruitzien.
7
7
6
6 5
I
z
4
4
2
2
I
I
I
1
204
204
I F
F
,/
.
l
l
204
254
204
I ror
f'ïil^
l---:.--;;fr/ t --:-l
EVAVBtxlor 3r'1100v-
sïr00mDaan
mm2
B U
D
E
F H
automaat
000rsne0e
contactdozen in degarage, slaapkamer 1,2en3 aansluitíng droogkast aansluiting wasmach ine verlichting inwasplaats, badkamer'+ contactdoos in wasplaats enbadkamer + buiten vaatwas centÍate vBrwarmtng deurbel contactdozen hall+ woonkamer coïtactdozen eetkamer contactdozen slaapkamer 1,2en3+overloop kookÍornuis contactdoos keuken verlichting slaapkamer 1,2en3 + eetkamer verlichting woonkamer + hall+Wc+garage
2,5 t \ ) q
2,5 2,5
in(A) 20
metdiÍÍ
20 20
+
2
Í
L
to
+
2
20
+
polen
smeltveiligheid in(A) metdiÍÍ.
p0ren
L
) q
to
2
2 25
2,5
20 20
2 2
20 25 20
2 3 2
l
J
K L M
?5
4 2,5
t,c
10
2
10
2
ffi
, m
TE ONTHOUDEN * Per stroombaan magje maximum contactdozenplaatsen.
* Het aantal lampen per kring is afhankelijk van .en de * Een smeltveiligheid is
* Een doorgesmoltensmeltpatroonmag ik '......"""
""" zelf herstellen'
* Een smeltpatroon van 10 A mag ik vervangen door een automaat van ................r.omdat *
Voor het beveiligen van de verlichtingsinstallatie gebruik ik minimum
je van miniOm de kringen van de contactdozente beveiligen gebruik smeltpatronen mum .........
o f a u t o m a t e vn a n . . . ' . . . .:..' . . . . . . . . . . . .:' .. '.... . . '
x Een smeltpatroonmag je vervangendoor een autonraat van een hoger kaliber omdat
3 . 3 . 7T o e p a s s i n g Wat is het doel van het kalibreêrelement?
Voor het oplossen van de onderstaandevragen, raadpleegje de fig. en tabel bladzijde 86. Hoeveel kringen telt de installatie? Welke draaddikten worden er gebruikt? Welke kalibers van zekeringenzijn er genomen?............... Hoeveelpolen bevat de zekeringvan kring K? ............ W a t i s e e n m o d u l e ?. . . . . . . . . . . . . . . Hoeveel modules moet de schakelkastbevatten? Hoeveelsmeltveiligheden wordener gebruikt?............... Hoeveelautomatenbevat de schakelkast? ...............
3,4
Hoe beveiligje de installatietegentoevalligeaanrakingvan het net? Onder 'ítoevallige of onrechtstreekse aanraking" versta je het in contact komen met de elektriciteit ten gevolge van slecht werkende toestellen of een defecte aansluitins. t$l8rie beÉËhÁdigít fitoÊÈltÈhÊld rdt ErtrtsluitlilÊ I
elektrohogneet+
SIrOOmSpOet
+sponntngsspo€l
Om je daartegen te beveiligen, wordt je installatie uitgerust met een aardlus en een differentieelschakelaar of lekstroomschakelaar. De eisen gesteld aan de installatie worden bepaald door het AREI.
3.4.1 Wat zegt het AREIover de aarding? de graafwerken voor de volgens artikel 86 moet bij elke nieuwgebouwde woning, waarbij op de bodem van de fundefunderingswerken een diepte bereiken van ten minste 60 cm, koper met een minimale ringsgleuf voor de buitenmuren een aardingslusuit koper of verlood doorsnede van 35 mm2 uit één stuk worden aangebracht' worden' De spreidingsweerstand Alle metalen massa,smoeten aan de aardingslusverbonden moeten altijd bereikbaar blijven' moet kleiner zijn dan 100 ohm en de uiteinden van deze lus
aftakklem
0,5m
Íunderingsdiepte (min.60 cm)
zand.zavel
horizontalegeleider
verticaalingedrevenPennen
81
oordingslus onderde Íunderingv.d.woning
,i
I
() = o c) 7T o n
wí
; '
l
Në ^
?
/
|
c
-^
\
\
r
'
J
\
>
tvw /
'
'
',
I
1"1-
|t \ - o 6 J
j r::r:::9^\ |tDOOKOmeTI A
i metolen leidingen-...d
N
\-
inoorbord i ol9. elektr.
Èirt*t
fundering
Cu 35 mm2oordlus
Aan het begin van de installatie moet je een verzegëlbareautomatischedifferentieelschakelaar plaatsen met een gevoeligheid van ten hoogste 300 mA. Indien de spreidingsweerstandvan de aardelektrodegroter is dan 30 Ohm en kleiner is dan L00 Ohm, moet je bijkomende differentieelschakelaarsvan 30 mA (verlichting + stopcontacten) of van 100 mA (kookfoÍnuis, koelkast, diepvriezer) plaatsen. Installaties in wasruimten, stortbadenen badkamersen aansluitingen van (vaat)wasmachines moet je steedsbeschermenmet een differentieelschakelaarvan 30 mA.
Een differentieelschakelaaris een toestel dat de elektrische stroom automatisch onderbreekt wanneer er in de installatie stroomafwaartseen stroomverlies optreedt dat de waarde van zijn instelling oveftreft. Dit stroomverlies kan optreden ofwel: - in de installatie - in een toestel - doorheen een levend wezen bij Een differentieelschakelaarmet hoge gevoeligheid (30 mA) sluit alle elektrocutiegevaar zgn. onrechtstreekseaanraking uit (aanrakenvan onder spanning staandetoestelomhulsels defect tengevolge van gebrekkige isolatie of aanrakenvan een geleider waarvan de isolatie raakte). permanente Het menselijk lichaam verdraagt immers zonder blijvende nadelige gevolgen een stroom van maximum 40 mA.
ll r:l l t r l t r t
: ' t
schokeloor I/-' t '
elekirischïoestel
Ll
t^ -J
N
schokeloor
vloeit verliesstroom vio de oording *\ noqr de oorde \. beschermingsgeleiderl: v: of oording -
89
zoekt verliesstroom vio heï menselijk lichoomeen weg noor de oorde
geaard? 3.4.2 Hoewordentoestellen Het AREI, dat van toepassingis op alle nieuweinstallatiesen alle belangrijkeuitbreidingen, verplichtons in elke elektrischeleiding een aardingte voorzien.
Maar:- wanneer de aardingsgeleiderdeel uitmaakt van de leidingen moet zijn doorsnedeten minste gelijk zijn aan de doorsnedevan de geleiders die de stÍoom vervoeren wanneer de aardingsgeleidergeen deel uitmaakt van de leidingen moet de doorsnede ten minste gelijk zijn aan 2,5 mm2, als hij mechanisch beschermdis (geleider in een buis) en 4 mm2 als hij niet mechanischbeschermd is - de aardingsgeleider moet herkenbaar zijn aan zijn geel-groene kleur
moetje aarden? 3.4.3Welketoestellen Alle toestellen moet je aarden,op enkele uitzonderingen na. Deze uitzonderingen zijn : - contactdozen bevoorraad door een veiligheidstransformator - alle delen van stroombanen gevoed op zeer lage veiligheidsspanning(l2V en 25 V) toestellen met een dubbele isolatie, herkenbaar aan volgend symbool:
3.4.4Zijn er dan nog bijkomende aardingen? Bijkomende aardingen vind je terug daar waar de spreidingsweerstandvan de lus groter is dan 100 Ohm of daar waar de plaatsingsdiepte van de lus minder dan 0,6 m bedraagt. Deze bijkomende aarding is samengestelduit geleiders, metalen staven en aardingspalenvan vastgestelde lengten die horizontaal, verlicaal of schuin of een vastgesteldediepte begraven zijn. Bij de bijkomende aardingenkan je ook nog spreken over "equipotentiale verbindingen". Het doel van deze verbindingen is alle vaste en bereikbare metalen delen van een gebouw (verwarmings-, water - en gasleidingen) te verbinden met de hoofdaardingsklem om ze op hetzelfde potentiaal te brengen.
aardgeleider: > 16 mm! indiengeïsoleerdkoper > 25 mmz indiengeïsoleerdkoper
Dit moet je verbindenmet de hoofdaardingsklem: - de hoofdleiding voor gas en wateÍ na de meters - de hoofdleidingen voor de centrale verwarming - d e e l e m e n t e n V a n h e t v a s t e e n b e r e i k b a r e s t a l e n g e r a avan m t ehet gebouw kleur met een De verbindingen moeten verzekerd worden door een geleider in geel-groene minimumdoorsnede van 6 mmt.
' LET OPI * ià'UuOtamervraagtextra aandacht.(badkuip- douche- verwarming) Gebruik Aardgeleider Hoofdbeschermingsgeleider verbindingen Hoofdequipotentiaal
(*) Biikomende equipotentiaalverbindingen Beschermingsgeleiderstopcontacten Beschermingsgeleiderverlichting (*) Minimum 2,5 mmz (in buis); minimum 4 mmz (niet in buis)'
iVlinimale doorsnede 16 mmz 10 mm2 6 mm2 4 mmz 2,5 mmz 1,5 mm2
3.4.5 Wat is een verliesstroomschakelaar? Een verliesstroomschakelaar,een lekstroomschakelaar,een differentieelschakelaar,allemaal benamingen voor een en hetzelfde toestel. Het doel van de verliesstroomschakelaaris de elektrische stroom in de installatie te onderbrekenbij het overschrijden van een voorgekalibreerde verliesstroom via de beschermingsgeleidernaar de aarding door een isolatiefout: - in de eigenlijke installatie (kabels - draden) - in het toestel (koelkast,fornuis, ...) De verliesstroomschakelaarzorgt ervooÍ dat je niet geëlektrocuteerdwordt en dat je geen elektriciteit betaalt die je niet verbruikt hebt. (zie afbeelding bladzijde 88) Is er weinig ruimte voor de plaatsing van een verliesstroomschakelaaren automaten,dan kan je gebruik maken (in éénfasigekringen tenminste) van een gecombineerd toestel: de verliesstroomautomaat. Dit toestel heeft de breedte van 2 modules, schakelt op beide polen en beveiligt 1 pool tegen overbelasting en kortsluiting.
metaarding / > 3 0m A
zonder aarding /> > > 30mA
verliesstroomschakelaar 30mA / < 3 0m A
Etiket Typenaam Nominalestroom Verliesstroom Nominalenetspanning Uitschakelingbij : - Sinusorhaleresidueledifferentiëlewisselstroom - Residuelegepulseerdegelijkstroom Stroomstootvastheid (tot stroomstoten van 24OA B/20 1ts) Weerstand tegen K.S, Minimumtemperatuur voor goede werking Schema inwendigebedrading Artikelnummer Kwaliteitsmerk
I n ? 9 ? ?
'l
IIFFHn
ï
EI!!1l$rËï / | ' J I l l l H
/
ó ó ó ó
+ 0
kiesje? 3.4.6Welkeverliesstroomschakelaar 30 Ohm' moet Wanneer de spreidingsweerbtandvan de aarding kleiner is dan of gelijk aan iedere aansluiting van een normaaltarief of tweevoudig uurtarief en accumulatieverwarming voorzien zijn vaneen verzegelbare hoofddifferentieelschakelaar van 300 mA. van 30 mA' De aansluitingvan de boiler moet voorzien zlin van een hoofddifferentieelschakelaar Je moet een bijkomende differentieelschakelaar van 30 mA plaatsen voor de stroomkringen van de wasruimte,de badkamer,de stopcontacten van de vaatwasmachine,de wasmachine en de boiler, wanneeÍ deze niet rechtstreeksgevoed worden vanaf de meter-
Schema A EFU6ffi@WWEN vwds 6l0dmdimun dÈpfr@ d hd k@klm!i3 wruBsroMsq*ffi vsS d&wiligt2 dn@r dE sm stffitrm ruimum 16slad&zen
kast. Je plaatst een differentieelschakelaarop iedere voedingskabel tussen de meterkasten het hoofdverdeelbord. Wanneerje installatie nu een spreidingsweerstand heeft die groter is dan 30 Ohm maar kleiner dan 100 Ohm, moet je bijkomende verliesstroomschakelaarsplaatsen: - een schakelaar van 300 mA oP het geheel van de stroombanen voor de verlichting en een schakelaar van 30 mA oP iedere stroombaan of groep van stroombanen met maximum 16 contactdozen - een schakelaar van 100 mA oP de stroomkringen van het elektrisch kookfornuis, koelkast en diepvriezer
neemje voorje badkamer? 3.4.7Welkevoorzorgen moet je volgenIn vochtige lokalen zoals je badkamer,wasplaats,sauna,douche en zwembad nemen: de voorzorgsmaatregelen van 30 mA - alle stroomkringenin je badkamerbeschermenmet een vediesstroomschakelaar gebruiken - binnen het volume enkel materiaalmet een zeer lage veiligheidsspanning - het voedingstoestelvoor dezezeerlage veiligheidsspanningbuiten de wasruimteplaatsen - binnen het beschermingsvolumeenkel materiaal op lage veiligheidsspanningvan 25 Y gebruiken - het voedingstoestel voor deze veiligheidsspanning KOUDWATER buiten de wasruimte Plaatsen - contactdozen,schakelaars, bedieningstoestellen,thermostaten en elektrische toestellenniet Plaatsenin het beschermings en volumeomhulsel indebadkamer verbindingen Equipotentiale
3.4.8 Wat betekent"beschermingsvolume en volume-omhulsel"? Het volume-omhulsel buiten je badkuip wordt enerzijds begrensd door het vertikale cilindrisch oppervlak rond de badkuip of de dodche en anderzijds door een horizontaal vlak tot op een hoogte van2,25 m gemeten van op de bodem van je badkuip of douche (zie fig.blz.96). Het beschermingsvolumeis het volume dat bereikbaar voor je is, als je in het bad of de douche zit en dat buiten het volumeomhulsel gelegen is. Het volume is beperkt tot 0,6 m vanaf de rand van het bad tot op 2,25 m vanaf de bodem van bad of douche. Een badkamerwordt ingedeeldin 5 volumes:0, 1, 1bis,2,3. Volumes
E o E d
o
I
N-
d
N
a 6L N
94
Toegelatenelektrischmateriaal Volume 0 I
1 bis 2
J
Toegelatenmateriaal Niets toegelaten voor vasteopstelling Waterverwarmer 12 V AC ZLVS < Voeding VoedingZLVS<6VAC conformnorm NBN-EN-60-335-2-60 Hydromassagebaden of eengelijkwaardigveiligheidsniveau voor vasteopstelling Waterverwarmer (plaatsing min. 1,6m hoogte) Verlichting verwarmingen ventilatoren(klasseII) Vastopgestelde via trafo (max. 100W) Contactdoos differentieel-schakelaar met geintegreerde Contactdoos (gevoeligheid10 mA) VoedingZLVS < 12 V AC Diverselektrischmateriaal VoedingZLVS < 12V AC
ZLVS: zeer lage veiligheidsspanning; A: ruimte onder badkuip of stortbadkuip; IPX4: spatwaterdicht materieel; IPXI : druipwaterdicht materieel
Beschêrming
IP X4 IP X4 IP XO IP X4 IP X4 IP X4 IP X4 IP X1 IP Xl IP XO IP Xl IP XO
TE ONTHOUDEN x Volgens het AREI zijn er maar twee mogelijke installaties: 1. met een spreidingsweeÍstand van 2.met een spreidingsweerstand van * Beveiligen tegen toevallige aanraking doe je door middel van
* De hoofddifferentieelschakelaar heeft een gevoeligheidvan .............:.en is steeds
* De waarde van de verliesstroomschakelaarvoor de vochtige lokalen bedraagt
* Je fornuis kan je in sommige gevallen beveiligen met een lekstroomschakelaarvan
* De aardlus moet steedsde en op een diepte van È * D e l u s b e s t a aut i t . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .o. .f .
met een doorsnedevan ........... * Een equipotentiale verbinding moet
* Een badkamerwordt ingedeeldin .:........... en een * In de twee volumes mag je geen ...__._nlaatsen.
..............yr
3.4.9ToePassing verbeter. Duid op bijgaande figuren de gevaren aan, verklaaÍ waalom en
*A3'íK ,í,-ffifl',
l[\ l
a
ll )
Vul de waarde van de gevoeligheid in op de differentieelschakelaars.
ffi @Ër n --fr |te] Ë - r ÊÊl@li 5 : 3-è.-, 5 " '1@ll '-:i / = ) 1 J E l f f i l l r-,r |tr= 9] tgryt -
3.5
Hoe krijg je een maximumaan elektrischcomfort in ie woning? schakelaarof een stopcontact Je vindt het normaal dat er bij het betreden van je woning, een binnen handbereik is. plaats je schakelaars Als je elektrische installatie je een maximum aan comfort moet bieden, je de ideale plaats aan en contactdozenniet willekeurig. Samen met je elektrotechnicusbepaal de hand van het grondplan van je woning'
3 . 5 . 1D e g a r a g e De garage is de meest geschikteplaats voor het schakelbord en de meterkast. In de garagemaak je gebruik van een wisselschakeling en plaats je ook ten minste twee contactdozen.
3.5.2 De gangen de hall je op elk punt de lichtpunten Aangezien op deze ruimte veel deuren uitkomen, en toch van van drukknoppen en een moet kunnen bedienen, is het hier aangewezengebruik te maken afstandsschakelaari.p.v. een ingewikkelde kruisschakeling. De hall is ook de meest geschikte plaats voor de bel' het aansluitenvan de stofzuiger' Vergeet in de gang vooral geen contactdozente plaatsen voor
3.5.3 Hettoilet schakelaar' Hier voorzie je een lichtpunt dat bediend wordt door een enkelpolige
3 . 5 . 4 D e b a d ka me r Je voorziet een lichtbron aan weerszijden van de spiegelboven de wastafel,alsook een contactdoos. De verlichting in je badkamer wordt bediend door een dubbelpolige schakelaar die je bij voorkeut buiten de badkamer plaatst.
VEILIGHEIDSTIP
!a-a.terg(e\zaar Wanneer een menselijk lichaam in contact komt met een voorwerp onder spanning is de elektrische stroom hoger en dus gevaarlijker naarmate de weerstandvan dat lichaam lager is (op het moment van de stroomdoorgang). F.enpersoon die droge schoenendraagt en droge handen heeft, heeft een tamelijk hoge weerstand.Bij toevallig en vluchtig contact met een stuk onder spanning, beperkt het risico zich tot de gewaarwording van een plotse ontlading. Wanneer de betrokkene daarentegenvochtige handen en natte voeten heeft, verliest hij een groot deel van zijn aanvankelijke weerstand . Het elektrocutiegevaarwordt dan reëel.
rl
3.5.5 De slaapkamer Je plaatst tenminste drie contactdozen,verdeeld over verschillende hoeken. Bij de deur en.je bed voorzie je de schakelaarsvoor de algemeneverlichting. De nachtlampjes kan je door afzonderlijke schakelaars bedienen.
3 . 5 . 6D e e e t k a m eer n h e ts a l o n van allerlei kleine elektrische Hier voorzie je voldoende contactdozenvoor het aansluiten apparatenzoals b.v' tv, radio, gourmetstel,enz' dubbele ontsteking om zo een De verlichting kan je bedienen door gebruik te maken van de aangenamesfeer te schePPen.
3 . 5 . 7D e k e u k e n in je keuken nog het Buiten de aansluiting voor het elektrische fornuis, is het taadzaam volgendete voorzien: - twee verlichtingspunten, bediend door een wisselschakeling - vier dubbele contactdozenop ongeveer 1 m boven de grond - twee contactdozen(een voor de koelkast en een voor de diepvriezer) - een contactdoosvoor de vaatwasmachine -eencontactdoosop+l,6mhoogtebovenhetkookfornuisvoordeafzuiginstallatie - bij de buitendeur voorzie je een dubbelpolige schakelaaÍ voor het aansluitenvan de buitenverlichting
LET OPI DewasmachineendedroogkastwordenaangeslotenopeenapaÍtekring'
f \ \ \ , ff f i :
VEILIGHEIDSTIPS
\Zentila.tie Het bedekken van radiatoropeningen De warmte die geproduceerdwordt door een elektrische radiator moet zo vlug en zo gemakkelijk mogelijk kunnen afgevoerd worden. De ventilatieopeningen mogen dus nooit afgeslotenworden.
Brand en implosie van televisietoestellen De implosie van een televisietoestelis meestal het gevolg van een brand die tevoren aan de binnenkant van het toestezelf ontstaan is. Hoewel dit verschijnsel zelden voorkomt, vloeit het voort uit een verregaandeveroudering van de onderdelen. Soms is het te wijten aan een opeenstapeling van stof die nog toeneemt door het afsluiten van de ventilatieopening van het televisietoestel (meestal door een siervoorwerp): sierkleedje,kamerplant,enz.).
{rF
l--
t02
VEILIGHEIDSTIP
ke
E:fuistrouclelij
tlet inbrengen Yan metalen voorwerpen in contactdozen Indien de contactdoosvan een elektrische installatie niet uitgerust is met een "kinderbeveiliging", bestaatnatuurlijk het gevaar dat metalen voorwerpen in de contacthulzen (die toegang verlenen tot de gedeeltenonder spanning) gestoken worden...
De toestellen die olie bevatten en de frituurketels Elke pan met opgewarmde olie (of vet) kan brandgevaarbetekenen.Boven een bepaaldetemperatuurvat de olie (of het vet) immers sPontaanvuur. De elektrische frituurketels zijn echter zodanig uitgerust dat men zich tegen dit gevaar kan beschermen.Een regelthermostaathoudt de inhoud van de ketel op de temPeratuurdie door de gebruiker gewenst wordt. Een thermische beveiliging onderbreekt de elektrische voeding definitief wanneer de "bovengrens"-temperatuurtoevallig overschredenwordt. Zo kan er nooit spontaanbrand ontstaan,op voorwaarde dat de werkingswij zen Yan de thermostaatin acht genomen worden en men bij defect van de thermische veiligheid niet zomaar wat gaat knutselen.
t03
risico's
3.5.8 Belangrijk om te weten. Weetjes
zorg vooï voldoendestopcontacten herstel nooit zelf smeltveiligheden zorg voor een perfecte aarding en aardingslus besteedspeciale aandachtaan de beveiliging van vochtige lokalen en toestellen die werken met water veÍvang versleten snoerenen apparaten gebruik materiaal met het CEBEC keurmerk werk volgens de regels van het AREI
TE ONTHOUDEN * De idealeplaatsvoor je contactdozen en schakelaars bepaalje ...........
x Werk steedsvolgens de regels * Plaats voldoende
* Zotg voor een perfecte
..........en
* Vervang steedsonmiddellijk van elektrische apparaten. x Herstel smeltpatroon. t04
