2.I – E-FULFILMENT EN DE KANSEN VOOR DE VASTGOEDSECTOR
o.l.v. René Buck, Buck Consultants International
E-fulfilment & bedrijfslocaties
NEPROM Dag van de Projectontwikkeling ‘s-Hertogenbosch, 15 mei 2014
Drs. René Buck Directeur Buck Consultants International
Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Telnr : 024 379 02 22 Mobiel : 06 4337 2612 Fax : 024 379 01 20 E-mail :
[email protected]
Agenda
1 Groei van e-commerce 2 Van e-commerce naar e-fulfilment 3 E-fulfilment in Nederland 4 Afhaalpunten 5 Gemeentelijk beleid
Buck Consultants International, 2014
2
1 Groei van e-commerce Sterke groei online sales in Nederland
Omzet in 2013: 10,6 miljard euro bij 37.500 webwinkels 8,5% groei in 2013 / 100 mln online bestellingen De helft is diensten, de helft fysieke producten 6% van alle producten wordt via Internet gekocht Groeipercentages van online- en offline winkelen 2005-2012
Omzetverloop van online verkopen, 2005 – 2012 (x mln. euro)
45% 40%
10.000
35% 30%
8.000
25% 20%
6.000
15% 10%
4.000
5% 0%
2.000
-5%
-10%
0
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Retail
Online shopping
Buck Consultants International, 2014
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Bron: Thuiswinkel.org, 2013 3
Concentratie aan de top Top 10 webwinkels in Nederland (mln euro omzet) 660
130
474
125
200
120
135
117
130
110 Bron: Twinkle top 100, 2013
18% van de omzet bij 10 grootste web shops (exclusief reizen). De top 130 (inclusief reizen), heeft 73% van de markt. De overige 2 miljard: bij > 35,000 web shops Type aanbieders: vooral e-tailers / web only (56%1), steeds meer retailers / bricks & clicks (38%1), producenten slechts 6%1 1)
Van de top 400 in Europa
Buck Consultants International, 2014
4
Online verkoop van steeds meer grote, verse, zware en goedkope producten Telecom/elektronica/IT en kleding vormen de grootste productgroepen, gevolgd door boeken/muziek/video Sterke groei in witgoed en speelgoed (resp. 25% en 38%) Percentage verkocht via Internet Speelgoed Kleding/schoenen Witgoed/keukengoed fietsen / fietsaccesoires Interieur Auto's Sportartikelen Doe het zelf / hobbie Persoonlijke verzorging Tuinartikelen Dierenvoeding Optisch / lenzen Bloemen, planten Levensmiddelen
Reizen Tickets Erotiek Computer software DVD/Blu-ray Verzekeringen Musiek Foto/Film Home-entertainment -software (Mobiele)telefoon Computer hardware Consumentenelectronica Boeken/magazines/kranten Audio/video 0%
20%
40%
60%
80%
100%
Internet Winkel
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Bron: Thuiswinkel Multichannel Monitor 2011 Buck Consultants International, 2014
5
Toename e-food bestellingen Interesse voor foodbestellingen via internet stijgt gestaag in NL en VK
Bron: www.e-plaza.org
Buck Consultants International, 2014
6
E-commerce verandert steeds
De belangrijkste trends 1 E is every where: iedereen een tablet/smartphone, QR codes met aanbiedingen, etc. 2 Me-tail: klanten worden fans 3 Cross-channel commerce: verkoop merken/retail via meerdere kanalen 4 E-Logistiek waar en wanneer je maar wilt: betrouwbare levering, geen gezeur met retouren, lage/geen kosten
Bronnen: Trendwatching.com, HBD, CBW-MITEX, Rakuten, BCI, 2012 Buck Consultants International, 2014
7
2 Van e-commerce naar e-fulfilment E-commerce: kritische succesfactoren Bieden van de beste klantbeleving: de klant krijgt wat en wanneer hij/zij bestelt Schaalbaarheid: het vermogen om meer producten en diensten aan een grotere markt te bieden (meerdere landen, meerdere consumenten) Beschikken over online technologie voor het efficiënt management van online trafic, betaling en e-fulfilment Begrijpen dat de supply chain een kritisch onderdeel is van het business model. Een kosteneffectieve supply chain moet geïntegreerd zijn met de front en back office van de business
Buck Consultants International, 2014
8
Ergernissen bij online winkelen Deels LOGISTIEK
LOGISTIEK LOGISTIEK
LOGISTIEK
Bron: ICT barometer (E&Y)
Vier van top-5 ergernissen on-line winkelen hebben logistieke oorzaken Succesfactor E-commerce excellente logistieke service !! Buck Consultants International, 2014
9
Opbouw e-commerce waardeketen
E-fulfilment On-line shop
DC
Transport
- Assortiment - Website design - E-marketing - Bestellen
- Inkomende stroom - Opslag - Order picking - Laden
- Transport - Aflevering
Essentieel voor Producent/ retailer
Kans LDV om waarde toe te voegen
Buck Consultants International, 2014
Traditionele taak LDVs: concurrentie
Retouren - meldingen - retourtransport - retourafhandeling - ander product afleveren
Kans LDV om waarde toe te voegen
Back office - klantenservice - voorraadman - garanties e.d. - fin/adm. diensten
Kans LDV om waarde toe te voegen
10
Verschillen tussen logistiek m.b.t. fysieke winkels en e-commerce Bricks-and-mortar
E-commerce
Klant
Vaste relaties
Wisselende relaties
Goederenstroom
Eenrichting
Tweerichtingen
Ordergrootte
Meer dan 1.000 euro
10-500 euro
Handling
20-50 eenheden/m3
50-500 eenheden/m3
Bestemmingen
Geconcentreerd
Verspreid
Besturing
Push-pull
Pull
Vraag
Stabiel en voorspelbaar Dynamisch en onvoorspelbaar
Servicegraad
98-99%
Verantwoordelijkheid Per schakel
100% Kop-staart
Bron: Business Logistics, februari 2014 Buck Consultants International, 2014
11
Van producent tot klant: veel keuze
Offline fulfilment Buck Consultants International, 2014
E-fulfilment
1)
PUDO: Pick Up Drop Off Points 12
Verschillende e-fulfilment distributiemodellen
1 2
Productie
Productie
Consument
Distributie Centrum
Winkel
Consument
3
4
Distributie Centrum
Winkel
Distributie Centrum
Consument
Productie
Productie
Distributie Centrum
Winkel
Consument
5
Distributie Centrum
Winkel
Distributie Centrum
Winkel
Productie
Buck Consultants International, 2014
1 Directe levering – Vaak unieke custom-made producten 2 Combinatiecentrum – Levering winkels en online uit 1 DC. Vaak bij start internetactiviteiten 3 Dedicated centra – meer DC’s voor Winkels en online. Vaak bij doorgroei internetactiviteiten 4 Belevering vanuit winkels – Online bediend vanaf winkels. Vaak bij versproducten
5 Hybride model – Combinatie van bovenstaande netwerken, vaak bij verschillende landen en goot assortiment 13
Voorbeeld 3 Dedicated center(s) Productiefaciliteit Distributie Centrum Winkels Productie naar DC/winkel Direct naar klant (Outside Europe)
Winkel service
Winkels en online klanten apart bediend vanuit dedicated facilities Verzorgingsgebieden (winkel en direct naar klant) kunnen overlappen Europese voorbeelden: Urban Outfitters, Tesco, Esprit Buck Consultants International, 2014
14
Voorbeeld 5 Hybride model Productiefaciliteit Distributie Centrum Winkels Productie naar DC/winkel Direct naar klant (Outside Europe)
Winkel service
Klanten worden vanuit combinaties van modellen beleverd Verschillende opties: bijvoorbeeld Europees combinatie DC, in landen thuisbelevering via koerier. Retouren worden (gratis) naar de winkel teruggebracht Europese voorbeeld: Zara Buck Consultants International, 2014
15
Veel keuze in typen E-fulfilment partijen E-fulfilmentpartijen naar plaats in de keten Producenten, zoals Apple, Nike, Nespresso Bricks and clicks retailers, zoals HEMA, Albert.nl, H&M, Zara E-tailers, zoals Wehkamp, Amazon, Coolblue, Bol.com 3PLs, zoals Menlo, DHL, PostNL, CEVA, DPD
Express services, zoals UPS, FedEx, PostNL Gespecialiseerde E-fulfilment service providers, zoals Arvato, Docdata, TopPak, S+H
Buck Consultants International, 2014
16
3 E-fulfilment in Nederland Belangrijkste locatiefactoren e-fulfilment center Logistiek Concurrentie op snelle, Nabijheid van een grote groep klanten betrouwbare en Logistiek profiel efficiënte belevering tegen lage kosten Belasting en douane Beschikbaarheid en kosten van arbeid Beschikbaarheid en kosten van vastgoed Back office Kosten en beschikbaarheid gekwalificeerd personeel Vastgoedkosten
Buck Consultants International, 2014
17
Voorbeelden e-DC’s in Nederland
Bron: BCI, 2012 Buck Consultants International, 2014
18
Voorbeeld : TopPak - Houten
TopPak, opgericht in 1966, sinds 2010 onderdeel PostNL In 2009 nieuw gebouw van 14,500 m² 100 medewerkers E-fulfilment center voor geheel Europa Dagelijks tot kunnen tot 2.500 orders worden verwerkt
Buck Consultants International, 2014
19
Voorbeeld : DPD Distributiecentrum Veenendaal : 'Groene' Hub
Energieneutraal (11.000 m² hal en 1.300 m² kantoor) Mogelijkheid voor uitbreiding op het dak (betonnen dak) voor belading van kleinere pakketten Sorteersysteem is in staat om gemengde stromen van kleine en grotere pakketten te managen, in totaal 120.000 pakketten per dag (2-3 pakketten per seconde)
Buck Consultants International, 2014
20
Voorbeeld : Zalando - Duitsland Een nieuw e-fulfilment center in Erfurt, Duitsland, voor de online verkopen van Zalando Opgeleverd in september 2012 71.000 m2 warehouse en 7.000 m2 kantoor (10%), 350 medewerkers Gelegen nabij de cargo terminal van de luchthaven van Erfurt Eind 2014 oplevering 2de e-fulfilment center in Mönchengladbach op 110.000 m2, 1.000 medewerkers
Buck Consultants International, 2014
21
4 Afhaalpunten E-fulfilment On-line shop
DC
Transport
- Assortiment - Website design - E-marketing - Bestellen
- Inkomende stroom - Opslag - Order picking - Laden
- Transport - Aflevering
Retouren - meldingen - retourtransport - retourafhandeling - ander product afleveren
Back office - klantenservice - voorraadman - garanties e.d. - fin/adm. diensten
Afhaalpunten
“Een afhaalpunt is een locatie waar de consument uitsluitend voorafgaand aan het bezoek – via internet bestelde goederen kan (betalen,) afhalen of retourneren, waar uitsluitend logistiek en opslag van deze eerder bestelde goederen gedurende een korte periode plaatsvindt en waarbij geen sprake is van uitstalling ten verkoop en/of overige activiteiten” Buck Consultants International, 2014
22
Type afhaalpunt Locatie ‘Instore’
Gekoppeld aan bestaande winkels in winkelgebieden
‘Stand alone’
Nieuwe vestigingspunten op solitaire locaties of industrieterreinen
‘High traffic’
Gekoppeld aan verkooppunten niet zijnde winkels, zoals benzinestations of horecagelegenheden bij vervoersknooppunten en openbaar vervoer locaties
‘Bezorgpunt’
Kantoorcomplexen, opslagplaatsen en dergelijke
Bron: Detailhandel Nederland / Bureau Stedelijke Planning, 2013
Buck Consultants International, 2014
23
Afhalen en retouren: regionale/lokale pick up & drop off locaties Bijvoorbeeld: Kiala (onderdeel van UPS) 7.200 locaties in 5 landen, w.v. 680 in NL Gevestigd in supermarkten, tankstations, kiosken Vaste prijs, track & trace DHL service points 1.000 in Nederland (ook onbemand), maximale afstand is 4 km voor 95% v/d Nederlanders Gevestigd in tankstations, supermarkten, drogisterijen, videotheken Track & trace Buck Consultants International, 2014
24
Type Pro’s en cons afhaalpunt
Ruimtelijk effect 1)
‘Instore’
Versterking bestaande Aanmoedigen structuur en faciliteren
+ Koppeling online en offline
Advies beleidslijn
Advies BCI Aanmoedigen en faciliteren
+ Vergroting attractiewaarde; Ruimtelijk inpasbaar zittende winkeliers profiteren + Geen discussie wel/niet detailhandel -/- Vaak niet meest strategische en beste plekken ‘Stand alone’
+ Strategisch, goed bereikbaar
Aanvulling bestaande structuur
+ Enige spin off lokale middenstand op de route
Relatief grote ruimtelijke impact en inpasbaarheid
Reguleren en handhaven
Helderheid verschaffen
-/- Geen spin off bestaande winkeliers -/- Gevaar verkapte winkels
Bron: Detailhandel Nederland / Bureau Stedelijke Planning, september 2013; BCI 2014 Buck Consultants International, 2014
25
Type Pro’s en cons afhaalpunt
Ruimtelijk effect 1)
Advies beleidslijn
Advies BCI
‘High traffic’
+ Strategisch, goed bereikbaar
Aanvulling bestaande structuur
Reguleren en handhaven
Geen probleem
+ Spin off andere aanbieders in de directe omgeving en op de route
Geringe ruimtelijke consequenties / impact
Geringe ruimtelijke Reguleren en consequenties / impact handhaven
Geen probleem
-/- Geen spin off bestaande winkeliers ‘Bezorgpunt’
+ Logische distributiepunten + Spin off andere aanbieders in de directe omgeving en op de route -/- Geen spin off bestaande winkeliers
1)
Er is sprake van structuurversterking indien afhaalpunten ingepast worden in de bestaande detailhandelstructuur. Er is sprake van een aanvulling op de bestaande detailhandelstructuur indien een afhaalpunt wordt gerealiseerd op goed bereikbare ‘Stand alone’ of ‘High traffic’ locaties. In gemeentelijk en provinciaal detailhandelsbeleid moet rekening worden gehouden met het ruimtelijk effect van de typen afhaalpunten. De ruimtelijke impact van afhaalpunten zijn relatief gering als het afhaalpunt (onlosmakelijk) onderdeel uitmaakt van een voorzieningencluster en relatief groot als het een aanvulling op de bestaande structuur is (zoals bij ‘Stand alone’ afhaalpunt)
Bron: Detailhandel Nederland / Bureau Stedelijke Planning, september 2013; BCI 2014 Buck Consultants International, 2014
26
5 Gemeentelijk beleid
Mobiliteit & Milieu
Ruimtelijke ordening
Detailhandel
Economie
Buck Consultants International, 2014
27
Insteek: vervoersbewegingen reduceren en bij voorkeur Vervoer duurzaam Logistieke optimalisatie/bundeling
Detailhandel
R.O.
Insteek: impact op winkelgebieden onderkennen en toevoeging webshops aan winkels Detailhandelsvisies aanpassen Huidige Stimuleren ondernemerschap Insteek: helderheid verschaffen Afhaalpunten voor inwoners wel/niet toelaten Bij inrichting bedrijventerreinen rekening houden met andere eisen e-fulfilmentcentra
jurisprudentie: een webwinkel is gelijk aan detailhandel
Insteek: profiteren van nieuwe vestigers Econo- Marketing mie Personeel Buck Consultants International, 2014
28
Albert Heijn Pick up Point
Rob Laurensse 15 mei 2014
31
Albert Heijn E-commerce 28 jaar
1986
2000 2001
2008 2009 2010
2012
Multichannel 32
2013
Omnichannel
Pick up Points bieden een slimme, extra, oplossing voor drukke klanten
Keuze uit meer maniern van boodschappen doen
Gemakkelijk in de dagelijkse routine, onderweg
Gepland, maar past zich aan de agenda aan
Albert Heijn prijs en kwaliteit
33
U bestelt uw boodschappen online
HOME SHOP CENTER U bestelt uw boodschappen online U komt ze ophalen bij het Pick up Point
Wij doen de boodschappen voor u
34
PuP - one brand + multi format 15 Pick up Points & 4 Bezorgpunten Stand alone • • • • • •
Store based drive (magazijn & outdoor)
Heemstede Naarden Tilburg Schiphol Waalwijk Rosmalen
• • • • •
Bezorgpunt
Store based Indoor • • • • •
•
Katwijk Amstelveen Heemskerk Eindhoven Bergen op Zoom*
• • •
35 Final document - Fee deep dive.pptx
Alkmaar Breda Zaltbommel Purmerend = outdoor Barendrecht
AH HK Unilever Essent Cap Gemini
Pick up point roll out Aug 2012 Zaandam
Nov 2012 Heemstede
Dec 2012 Tilburg
Maart 2013
Mei 2013
Alkmaar
Zaltbommel
Juni 2013 Heemskerk
July 2013 Schiphol
Augustus 2013 Cap Gemini Essent
Katwijk
Unilever
Amstelveen 15/07/13 31/08/12
06/03/13 01/11/12
Purmerend Naarden
15/03/13 Breda
15/12/12
07/03/13
36
07/05/13 26/08/13 20/06/13
Opening PUP Zaandam - Augustus 2012
•
Eerste fysieke Pick up Point
•
Test van gehele proces en sturing van bestelling tot levering
•
Klantervaringen/wensen
37 Final document - Fee deep dive.pptx
Opening Heemstede – 1 November 2012
• • • •
38 Final document - Fee deep dive.pptx
Lokale marketing campagne Veel pers (nationale) aandacht met grote attentiewaarde Verfijnen proces en sturing van dag tot dag Zeer hoge klantwaardering (8 tot 9)
Bezorgpunten bij CapGemini, Essent, Unilever – Augustus 2013
39 Final document - Fee deep dive.pptx
Naarden
40 Final document - Fee deep dive.pptx
Purmerend
41 Final document - Fee deep dive.pptx
Alkmaar
42 Final document - Fee deep dive.pptx
Eerste resultaten Pick up Points positief: veel nieuwe klanten met periodiek bezoek!
43
Marktontwikkelingen online food Superdirect (Sligro 37% aandeelhouder)
Propositie/format: Boodschappen online bestellen en ophalen op een gemechaniseerd ophaalpunt, stand alone locatie Assortiment : Focus op vers, 5000 producten Webshop + App: Overzichtelijke webshop, echter met weinig shop-ondersteunende functionaliteiten Logistiek: Home Shopping Center van Hollander in Barendrecht, 100% geconditioneerd transport Ambitie: volgend jaar zomer 5 locaties, in gesprek met 50 locaties*, als concept aanslaat op den duur landelijke dekking
Jumbo
Propositie/format: Boodschappen online bestellen en ophalen in de winkel Ambitie: onbekend* & start in 2014 Logistiek:ombouw van het voormalige distributiecentrum van Super de Boer in den Bosch naar een fulfilment center
44
Hoogvliet
Propositie/format: Boodschappen online bestellen en ophalen in de winkel Ambitie: alle winkels Logistiek: nieuw fulfillment center in Alpen aan de Rijn Kennis: ervaren e-commerce manager Bas van der Krogt van PostNL aangenomen
Tilburg – A58 / afslag 11
45 Final document - Fee deep dive.pptx
Tilburg Pick up Point - locatiecriteria
• Bereikbaar(uitvalsweg) • Zichtbaar • Geen gedoe • Schoon, heel en veilig !
46
Tilburg Pick up Point – verzorgingsgebied
10 min 15 min 5 min
47
Tilburg Pick up Point – lay out
•
Kavelgrootte ca. 1.500m2, gebouw oppervlakte ca. 350m2 b.v.o
48
Proprietary and Company Confidential
49
Afhaalpunten, internetwinkels en bestemmingsplannen
50 Proprietary and Company Confidential
Afhaalpunten, internetwinkels en bestemmingsplannen Begripsomschrijving detailhandel:
"Het bedrijfsmatig te koop aanbieden, waaronder begrepen de uitstalling ten verkoop, het verkopen en/of leveren van goederen aan personen die deze goederen kopen voor gebruik, verbruik of aanwending anders dan in de uitoefening van een beroeps- of bedrijfsactiviteit" “Afhaalpunten zijn geen klassieke vorm van detailhandel” Begripsomschrijving afhaalpunt: “Een locatie waar de consument uitsluitend via internethandel bestelde goederen kan afhalen of retourneren, waar uitsluitend logistiek en opslag van bestelde goederen gedurende een korte periode plaatsvindt en waarbij geen sprake is van uitstalling ten verkoop en/of overige activiteiten
Proprietary and Company Confidential
51
“Bricks versus Clicks” Online liggen wat ons betreft een hoop mooie groeimogelijkheden voor de toekomst. En onze klanten vragen dat ook van ons. Marktkenners verwachten dat in 2020 in het algemeen 5 tot 10% van de levensmiddelenverkoop online plaatsvindt. Ahold is dan ook goed gepositioneerd om optimaal te profiteren van deze trends. CEO Dick Boer aandeelhoudersvergadering 16 april 2014
52 Proprietary and Company Confidential
Proprietary and Company Confidential
53