Intern noodplan. Erwin De Buck, preventieadviseur scholengroep 23
Doel: Een uitgewerkt plan om in crisissituaties passend te reageren en zodoende de ongewenste gebeurtenissen en de mogelijke gevolgen ervan te bestrijden en te beperken. Definitie De werkgever moet de nodige maatregelen treffen bij noodsituaties in geval van ernstig en onmiddellijk gevaar. Het recent verschenen KB van 16 februari 2006 betreffende de nood- en interventieplanning (vroeger rampenplan genoemd) definieert het intern noodplan als: ” een document op het niveau van het bedrijf en/of instelling, dat erop gericht is de schadelijke gevolgen van een noodsituatie te beperken door het uitwerken van aangepaste materiële en organisatoriche maatregelen, opgesteld door het betrokken bedrijf of de betrokken instelling”.
Vroeger: •
Oorspronkelijk lag het accent vooral op het beheersen van de brandveiligheid. • Vandaag is een intern noodplan veel meer dan het bestrijden van brand en explosie. • Productuitbraak • Arbeidsongevallen • Bomalarm • Natuurrampen, • Zware ongevallen bij derden • Transportongevallen Zijn voorbeelden van andere risico's waarbij men gepast dient op te treden. Zowel het menselijk leed als de materiële schade die in extreme gevallen het voortbestaan van de onderneming kan bedreigen kunnen zo geminimaliseerd worden. Uiteraard is het belangrijk dat alle noodplannen intern en extern zo veel mogelijk op elkaar afgestemd worden.
Op wat steunt een noodplan Een intern noodplan zal gesteund zijn op procedures die aangepast zijn aan gevaarlijke situaties en mogelijke ongevallen of incidenten eigen aan de onderneming. De procedures hebben betrekking op: •
• • • •
Informatie en instructies betreffende de maatregelen in geval van nood zoals o.a. bij brand, explosiegevaar, bom - en alarmmelding Het alarm - en communicatiesysteem De handelingen bij evacuatie en E.H.B.O. De middelen voor de eerste verzorging Veiligheidsoefeningen
Inhoud: Beschrijft de organisatie en procedures die in noodsituaties moeten gevolgd worden. Het intern noodplan moet afgestemd zijn op het interventieplan en externe rampenplannen. Volgende richtlijnen dienen vermeld te worden: • • • • • • • • • •
Personeel en leerlingen verwittigen en zo nodig evacueren; Hulp bieden aan slachtoffers of de vermisten opsporen; Omgeving en installaties beschermen; Het vrijwaren van het milieu; Strijd tegen noodsituaties; Samenwerking met de overheid; Informatie aan familieleden van slachtoffers; Juiste informatie geven aan de media; Terugkeer naar de normale situatie; Herhaling voorkomen.
Opbouw van het noodplan: Bij sommige noodsituaties waarbij de waarschijnlijkheid of ernst voldoende klein is, hoeft men de procedure niet volledig uit te schrijven, maar kan gerichte informatie voldoende zijn. Een kant- en klaar type-noodplan bestaat niet voor elke school, iedere school heeft zijn eigenheid wat betreft gebouwen, omgeving, ingesteldheid, risico’s, preventieen interventiemiddelen, afspraken met hulpdiensten, personeelsbestand,…
Risicoanalyse: Risicoanalyse van mogelijke ongevallen en incidenten opstellen, liefst in samenspraak met zoveel mogelijke betrokkenen.
Preventieadviseur/directie/contactpersoon is hier de coördinator.
De verschillende types van ongevallen kunnen herleid worden tot :
• • • • • • • • • • • •
Ernstig en dodelijk arbeidsongeval; Technisch ongeval; Brand, explosie; Bommelding; Ongeval op een speelterrein; Ongevallen op uitstap; Ernstig ongeval in de omgeving (ontsporing trein, vrachtwagenongeval, gevaarlijke producten, verzakking gasleiding…); Bedreiging volksgezondheid ( infectieziekte, gifwolk in de omgeving, blikseminslag, overstroming, chloorvergiftiging zwembad …); Verstoring openbare orde (rellen, vechtpartijen, vuurwapens, gijzelneming,…); Zelfdoding; Overdosis drugs; Nucleair alarm (omgeving kerncentrale…);
Basisvragen: • • • • •
Welk type van ongeval kan de school verwachten? Welk is de (maximale) omvang van het ongeval? Welke strategie zal de school toepassen? Hoe zal de school zich uitrusten naar personeel en middelen? .……….
Crisismanagement bij noodoproepen •
Algemeen: Indien de school wordt getroffen door een ernstige crisissituatie en het escaleert zodanig dat het niet meer controleerbaar wordt, moet de directie overgaan tot een crisisbesluitvorming.
•
Samenstelling crisisteam: Het crisisteam is samengesteld uit directie en vooraf aangeduide personen die de operaties leiden vanuit het crisiscentrum. De vooraf aangeduide medewerkers (afhankelijk schoolstructuur) moeten beslissingen kunnen nemen.
•
Oproepen crisisteam: Wordt opgeroepen bij zeer ernstige gebeurtenissen, dit geld voor zeer ernstige en dodelijke arbeidsongevallen, technische ongevallen, brand of explosie, of bomalarm en gifwolk.
•
Taak crisisteam: Melden van de gebeurtenissen aan hulpdiensten en overheid, informatie verzamelen, leiding geven en bijsturen, coördinatie met interne en externe diensten (brandweer / politie), informatie naar de overheid.
Bescherming tegen nucleaire ongevallen: Situering. •
•
• •
In de zone tot minstens 15 km. Rond een kerninstallatie staan, sirenes opgesteld. Als die sirenes aanhoudend loeien, gaat het niet om een test van deze toestellen, maar dreigt er gevaar. (De komende jaren zullen deze sirenes vervangen worden door elektronische sirenes die ook gesproken berichten kunnen uitzenden.) In gebieden waar ook radioactieve besmetting mogelijk is, roept de politie alarmberichten om. Via nieuwsberichten op radio en televisie wordt het ongeval door de overheid officieel bevestigd.
Acties. • • • • • • •
Blijf binnen en sluit ramen en deuren. Zoek uw jodiumtabletten. Wacht op de aanbeveling van de overheid alvorens ze in te nemen. Blijf binnen. Laat niemand buiten. Blijf binnen tot het alarm wordt opgeheven. Personeel en leerlingen in extramuros activiteit dienen ter plaatse te blijven of zich verwijderen uit de gevaren zone. Busvervoer dat zich verplaatst zet de ventilatie af en verlaat de ontradingsperimeter.
•
ZONERINGEN:
• •
Noodplanningszone : onveilige omtrek waar nog hinder en huidirritatie mogelijk is. Interventiezone : zone waarbinnen de voorbereidende maatregelen ook effectief toegepast worden. Isolatieperimeter : zone die tot doel heeft de doorgang te verhinderen aan alle niet toegelaten personen. Ontradingsperimeter : de limiet die niet mag overschreden worden door niet door de gebeurtenis betrokken personen of personen die niet binnen de perimeter wonen.
• •
• • • • • • • •
Hou de leerlingen in de school. Laat de leerlingen niet afhalen door de ouders. Wacht met telefoneren/ Overbelasting van de telefoonlijnen kan de werking van de hulpdiensten ernstig verstoren. Volg de aanbevelingen van de overheid die verspreidt wordt door radio en televisie. Richt u naar de instructies van de overheid. Het is niet uitgesloten dat de overheid beslist om een bepaald gebied te evacueren, de hulpverleners zullen u tijdig verwittigen wat u precies moet doen. Volg hun aanbevelingen nauwkeurig op, zodat de evacuatie vlot verloopt.
Acties te ondernemen en te coördineren door de directie: Opvolgen van de instructies gegeven door de gealarmeerde interventiediensten. De wijze van alarmering zijn de volgende: - Sirenes. - Radio- of T.V.-Mededelingen (V.R.T., of de andere binnenlandse zenders) - Telefonisch contact vanwege de overheid of hulpdiensten. - Wagens met luidsprekers. - Andere communicatie middelen…
De melding die verspreid wordt is van volgende aard: "Het rampenplan werd in werking gesteld voor het ongeval“ • • • •
Bij: Gelegen op: Gebeurd op: Om:
…………………….. ……………. …………… …………..
Aard: • • • •
Gasontsnapping Brand Explosie Vloeistofontsnapping
in 't water In de grond
Produc(ten): • • • • • •
Naam: Vn-nr: Gevaarlijk (ont)brandbaar - toxisch - explosief bezoedeling van het water - andere : Niet gevaarlijk Hinder : geur - mist - andere… Lek : belangrijk - beperkt - gestopt - niet gestopt
Onmiddellijke maatregelen te nemen door de bevolking van ……………. • • • • • • • •
Blijf thuis - blijf binnen Doe deuren en vensters dicht Luister naar de radio (vrt) Niet roken, geen vuur ontsteken, geen verkeer Niet telefoneren Nu niet de kinderen op school afhalen Automobilisten, de geteisterde zone verlaten Andere …
Vermoedelijke evolutie : •
Onzeker - onder controle - onder controle te brengen.
•
Dit bericht werd opgesteld door de brandweerofficier van de gemeente………………………
•
En de verantwoordelijke van de industrie ………………………………………………………
•
Dit bericht wordt verder geactualiseerd volgens de evolutie van het ongeval.
•
Het is in eenieders belang stipt de opgelegde maatregelen op te volgen die verspreid worden.
•
Belangrijke nucleaire installaties.
• • • • •
Gravelines (Frankrijk, West Vlaanderen), Borsele (Nederland, Oost Vlaanderen), Doel (Oost Vlaanderen en Antwerpen), Mol (Antwerpen en Limburg), Tihange (Luik en Limburg).
Voorbeeld van een opgemaakt noodplan www.go.be/sites/portaal_nieuw/subsites/preventie/Pages/ efault.aspx Onder de rubriek documenten staat een model noodplan
