2013 nr. 37. januari - februari. Tentoonstelling AG-Kunstprijs. Bezoek aan het Steendrukmuseum. Lezing Paul Schnabel

januari - februari

2013 nr. 37

Tentoonstelling AG-Kunstprijs Bezoek aan het Steendrukmuseum Lezing Paul Schnabel Dr. Miriam van Reijen over Spinoza

2 Inhoud

Redactie Ten geleide Webspinsels

3 14

Ledeninitiatief Lezing over Vlisco Bezoek aan het Steendrukmuseum Lezing Paul Schnabel

3 9 16

Van het bestuur en de Sociëteitscommissie Verslag van de ALV 7 Nieuwe chef de cuisine 5 Ledenpas 11 Interview met de BAR 10

Filmhuis The Piano The Queen

50 tinten grijs? Wij hebben er wel 100! Het eerstvolgende nummer van ’t gewAG (nr.38) zal per 21 februari 2013 verschijnen. De sluitingsdatum voor bijdragen voor zowel ’t gewAG nr.38 als voor de bijbehorende agenda is vrijdag 8 februari.

Lid worden van het AG? Raadpleeg onze website www.acadgen.nl voor uitvoerige informatie inzake de voorwaarden voor het lidmaatschap. U kunt zich via de website opgeven als belangstellende, waarna u zult worden uitgenodigd voor een vrijblijvende oriëntatie gedurende een kennismakingsperiode van drie maanden.

Filosofie 25 Jaar filosofie op het AG Filosofendiner Spinoza Lezing dr. Miriam van Reijen Kom Kennismaken met… Jona Lendering Anne Vegter Jan Brokken (verslag) Nop Maas, biograaf van Gerard Reve (verslag) Kringen Literaire Kring:  Cervantes: Don Quichot Politiek-historische Kring i.o. Muziekcaleidoscoop

Muziek Musical rond Harold Arlen Avond met Kunstkring de Kempen Opera op dvd: Le Nozze di Figaro Tentoonstelling AG-Kunstprijs 

13 13 4 5 6 17 15 22 20 12 18 19 21 18 25 8

Toneel De Vrolijke Vrouwtjes van Windsor (verslag)24 Oproep i.v.m. nieuwe productie 7 Column: Jan Kees van der Veen26

Mutaties Ledenbestand27 Colofon 

27

3

Ten geleide Het AG bloeit op. Er zijn goede plannen die ook worden uitgevoerd. Je krijgt het gevoel ‘dit genootschap leeft’. Er is maar een ding jammer, Roland Huijgen heeft afscheid genomen van het bestuur. Ook de redactie is dankbaar voor de goede samenwerking met Roland. In de eerste drie maanden van dit seizoen zijn weer heel veel leuke dingen gebeurd. Denk aan de lichtjesroute, Glow, onze contacten met de Dutch Design Week, een aantal AG-café’s, een spetterende Britse avond, Sinterklaas in het AG en al die regelmatig terugkerende activiteiten die worden georganiseerd. Als u dit gewAG in de bus krijgt, hebt u net van een concert van ons koor kunnen genieten, gevolgd door een ongetwijfeld heerlijk Kerstdiner, klaargemaakt door Jörg, onze nieuwe kok. Het volgend jaar begint met de traditionele Nieuwjaarsborrel (die ham is vast weer heerlijk). Er zit meer in het vat voor u. De filosofenclub bestaat 25 jaar en gaat dat vieren. Er staat weer een musical op stapel, altijd leuk. Niet te vergeten, er komt een nieuwe ledenpas. Er is een politiek-historische kring

in oprichting. U kunt het allemaal vinden in dit gewAG en op onze onvolprezen website. Als redactie houden we u zo voortdurend op de hoogte. Als ú dan ook nog een nieuw lid werft, kan het niet meer stuk. Namens de redactie Michiel de Veer

Mariët Huijgen

Roland Huijgen

Vlisco en de kunst van het bedrukken van imitatie batikstoffen Vrijdag 8 februari, 20.00 uur, Meerlezaal Als vervolg op het bedrijfsbezoek aan Vlisco op 6 november jl. zal ons lid Frans van Rood een lezing geven over de kennis en kunde die het bedrukken van imitatie batikstoffen met zich meebrengt. Vlisco heeft als enige authentiek ontwerper en producent de tand des tijds doorstaan en blijkt onnavolgbaar te zijn op het gebied van kwaliteit, vakmanschap en innovatie. Het bijzondere is nu, dat dit bedrijf het ambachtelijk proces van batikken heeft kunnen omzetten naar een industrieel proces dat in de wereld zijn weerga niet kent. Hoe is dat gelukt en welke factoren hebben daarbij een rol gespeeld? Frans was voor zijn pensionering verantwoordelijk voor de afdeling Design en Development bij Vlisco en is dus de man bij uitstek

om dit verhaal te houden. Ook voor hen die niet hebben kunnen deelnemen aan het bedrijfsbezoek zal dit een interessante avond zijn. Roland Huijgen

4 De Filosofenclub: 25 jaar filosofie op het AG Goede ideeën worden veelal geboren in een gematigd alcoholisch samenzijn. Zo lieten op een avond in 1987 enkele leden aan de bar de toenmalige activiteiten van het AG de revue passeren. Musicals, toneel, excursies, schrijvers die hun boeken aanprijzen, allemaal gezellige, ‘leuke’ dingen. Het AG was eigenlijk wel wat oppervlakkig bezig, er moest misschien ook ruimte komen voor een activiteit die wat meer geestelijke inspanning vergt, gericht op echte levensvragen. “Jawel”, zei één van hen, “dat wordt al ergens in Eindhoven gedaan, maar dan op een wijsgerige manier, al vele jaren.” Zo haalde men de man binnen die bij uitstek bekend was met de organisatorische en cursorische kant van de filosofie. Die man was Harry Willemsen. “Alles goed en wel”, waarschuwde een ander, zeer ervaren en actief AG-lid, “maar alsjeblieft niet té serieus. We doen zoiets, net als muziek of toneel, primair om samen bezig te zijn, we streven daarbij naar een goed niveau, maar het blijft wel amateurwerk. Noem die nieuwe activiteit dan -tongue in cheek- de Filosofenclub.” Zo begon, begeleid door Harry Willemsen, de eerste filosofiegroep zich in februari 1988 te buigen over ‘De menselijke arbeid in historisch en filosofisch perspectief’. Het bleek een succes, want in september van datzelfde jaar startte een tweede groep. Harry Willemsen vond in zijn uitgebreide netwerk van filosofen in Zuid-Nederland een begeleidster, mevrouw Pander. Deze groep stortte zich meteen in het diepe: ‘De filosofie van Nietzsche’. Het volgend seizoen waren er al drie groepen. Inmiddels zijn er vijf parallelle groepen actief, zodat jaarlijks zo’n 75 AG-leden zich actief met filosofie bezig houden. In de eerste tien jaren hield men zich voornamelijk bezig met de klassieke filosofie van Plato tot Heidegger. Omstreeks de eeuwwisseling trokken twee actieve deelnemers de stoute schoenen aan en startten, aanvankelijk zonder externe begeleider, ieder een experimentele groep buiten de orthodoxe Europese wijsbegeerte. Die nieuwe takken van wijsgerige sport waren de oosterse filosofie en

het evolutionaire naturalisme. De probeersels sloegen aan, er werden nieuwe deskundige begeleiders gevonden, zodat tot op heden ook Boeddha en Darwin in het AG acte de présence geven. Naast de reguliere lees- en discussiegroepen hebben we inmiddels het Socratisch Café en er wordt elk jaar een lezing gegeven door een filosoof. Vermeldenswaard is ook de spin-off buiten AG-verband in de vorm van huiskamergroepjes, die bepaalde onderwerpen nog wat meer willen uitdiepen. Altijd werden er enthousiaste begeleiders gevonden. Men kan zich afvragen wat de begeleiders bezielt om zich, op donkere winteravonden, soms van verre, naar het AG te spoeden om met een groepje (gewoonlijk) ouderen een voor hen als docent overbekend onderwerp te bespreken. In hun dagelijks werk zijn zij meestal docent filosofie, die dit als bijvak geven aan een collegezaal vol dikwijls niet bovenmatig geïnteresseerde studenten. Op het AG hebben zij een kleine groep ouderen met levenservaring en dikwijls grote eruditie tegenover zich, mensen die goede vragen stellen en graag in discussie gaan. Zou dat voor hen niet een aantrekkelijke afwisseling zijn? Onderwerpen zijn er legio. Toch vergt de organisatorische invulling veelal de nodige inspanning. Er moet een voor leken begrijpelijk boek zijn, dat in één seizoen behandeld kan worden. De docent moet er goed mee bekend zijn, want we mogen niet verwachten dat er nog extra tijd moet worden besteed aan voorstudie. Maar gelukkig zijn er al die 25 jaar AG-ers bereid gevonden om de filosofiecommissie te bemensen, en in goed overleg met de begeleiders elk jaar een aantrekkelijk programma te realiseren. Het lijkt er op dat de filosofische activiteit een vruchtbare bodem heeft gevonden in het AG. Een goede reden dit zilveren jubileum niet ongemerkt voorbij te laten gaan. De lezing over Spinoza door Miriam van Reijen, voorafgegaan door een ‘walking dinner’ op 15 februari (zie elders in dit gewAG) is daar een goede gelegenheid voor. Ko de Vries en Sikko Argelo

5

Van de Filosofiecommissie

Filosofendiner

Vrijdag 15 februari, 18.00 uur, Sociëteitszaal

De lezing van dr. Miriam van Reijen wordt voorafgegaan door een walking dinner met ook zitgelegenheid. Als disgenoten zijn

alle deelnemers aan filosofiegroepen en aan Socratisch cafés van het huidige en de voorgaande seizoenen van harte welkom. Ook Miriam van Reijen is aanwezig. Met het mobiele karakter van het diner beogen we contacten tussen deelnemers van onze verschillende groepen te bevorderen. Daarnaast biedt het gelegenheid om stil te staan bij het feit dat 25 jaar geleden Filosofie een AG-activiteit werd. Het diner begint om 18.00 uur met soep en dan keuze uit twee soorten stamppot. De kosten per persoon zijn € 20,00. Aanmelden hiervoor aan de bar uiterlijk donderdag 14 februari 12.00 uur (tel. 040-2434808).

Nieuwe keukenchef oogst waardering Het AG heeft sinds 1 november een nieuwe kok, Jörg Steenbekkers, die met zijn 48 jaar heel wat ervaring meebrengt. Zo werkte hij bij de Collse Hoeve in Nuenen en De Cuijt in Mierlo, maar heeft hij als cateraar ook voor grotere groepen gekookt, zoals in het personeelsrestaurant van ASML en bij PSV in de business club. Steenbekkers raakte dertien jaar geleden al bekend met het AG toen hij, vóór de komst van de vorige kok, als invaller enige tijd in de keuken de scepter zwaaide. Het aantreden van een nieuwe keukenmeester is niet onopgemerkt gebleven. Waren er tijdens de laatste ledenvergadering gunstige reacties te horen, ook na die bijeenkomst kreeg het bestuur per mail nog positief commentaar op de veranderingen in het AG-menu (“verrassend, meer gevarieerd, zeer smakelijk”). Sterke punten van de huidige chef zijn het feit dat hij veel fantasie heeft, in is voor vernieuwing en graag experimenteert. Voor Jörg Steenbekkers is het feit dat hij daarin wordt vrijgelaten een van de aantrekkelijke kanten van zijn nieuwe job: “Ik krijg het graag te horen als gasten speciale wensen hebben en wij

zullen er alles aan doen om aan deze wensen gevolg te geven. Mocht er eens een keer niet volledig aan uw wensen voldaan zijn, dan horen wij het graag meteen persoonlijk van u, zodat we er snel iets aan kunnen doen.” Om de kwaliteit van het eten naar een hoger niveau te brengen heeft de familie Koppen één van de nieuwste, geavanceerde ovens laten installeren. Waarbij de kwaliteitsbewaking nog beter geregeld kan worden. Bovenstaande vernieuwingen hebben alle ingrediënten in zich, om van 2013, binnen het AG, een prachtig culinair jaar te maken.

6

Van de filosofiecommissie

Spinoza’s bijdrage aan een actueel - maar niet nieuw - debat:

Bestaat de vrije wil? En zo niet, hoe erg is dat? Lezing door dr. Miriam van Reijen Vrijdag 15 februari, 20.00 uur in Meerlezaal De opvattingen van de 17e-eeuwse Nederlandse filosoof Benedictus de Spinoza zijn verrassend actueel. In deze lezing wordt dat geïllustreerd aan de hand van zijn radicale ontkenning van een menselijke vrije wil.

politieke en juridische vrijheid en wilsvrijheid, en vooral tussen onbewust (niet vrij) versus bewust (verondersteld vrij) handelen. Deze onderscheidingen worden in de huidige discussie niet of nauwelijks expliciet gemaakt. Zowel de filosofische argumentatie als het beroep op concrete ervaringen in alledaagse situaties -hetgeen Spinoza in zijn Ethica allebei gebruikt- leiden tot eenzelfde resultaat, waar de neurowetenschappers met hun empirisch onderzoek (nog) niets mee van doen hebben. Bij de verheldering en de weerlegging van de veronderstelde praktische consequenties van het niet bestaan van een vrije wil kan Spinoza ons ook helpen. Bijvoorbeeld wanneer men het als een gevaar ziet dat schuldgevoel, verantwoordelijkheid en straf zonder aanname van een vrije wil zouden verdwijnen.

Hij geeft daarvoor zelfs overtuigender argumenten dan de hersenwetenschappen tot op heden kunnen geven. Zowel Spinoza’s godsbeeld als het mensbeeld dat eruit volgt, laten geen ruimte voor een vrije wil, en hij zou daarmee een zinvolle bijdrage aan het actuele debat in Nederland kunnen leveren. Op de eerste plaats met zijn explicitering en verheldering van de terminologie, zoals het onderscheid tussen vrijheid en vrije wil, tussen vrij handelen, vrijheid van denken en

Miriam van Reijen is filosoof en socioloog en was jarenlang werkzaam aan de Universiteit van Nijmegen en aan diverse hogere beroepsopleidingen. Vanaf 1996 tot heden is zij docent aan de Senioren Academie Brabant (HOVO) van de Universiteit van Tilburg. Zij houdt zich al jaren intensief bezig met Spinoza, in het bijzonder met zijn theorie van de passies en zijn politieke filosofie, waarop zij in 2010 promoveerde aan de Universiteit van Tilburg. Zij is bestuurslid van de Vereniging Het Spinozahuis, en publiceerde onder meer: Spinoza: De geest is gewillig maar het vlees is sterk (Klement, Kampen, 2008) en Spinoza. Brieven over het kwaad. De correspondentie tussen Benedictus de Spinoza en Willem van Blijenbergh. (Hertaald, ingeleid en van aantekeningen voorzien door Miriam van Reijen. Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2012).

7 Algemene Ledenvergadering van 29 november 2012 Aan de orde kwamen de jaarverslagen van het bestuur en de BAR, het financiële jaarverslag, het verslag van de ‘kascommissie’ en de voortgang van de Roadmap-activiteiten. Kortom, een uitgebreide terugblik over het wel en wee in het verenigingsjaar 2011-2012. De conclusie werd door de voorzitter als volgt geformuleerd: de vereniging is volop in beweging en er wordt hard gewerkt, maar de voortgang blijft achter op de planning. Over dat laatste moeten we niet te somber zijn, want de plannen zijn ook erg ambitieus. Verheugend is het te constateren dat de financiële situatie zich verbetert, dat de actualisering en verbreding van het activiteitenprogramma in gang is gezet, dat de ledenpas wordt geïntroduceerd, dat de formule van Spraakmakende Evenementen aanslaat en dat de Nieuwe Leden Tafels met veel enthousiasme van start zijn gegaan. De resultaten van de horeca-enquête en de mede daarop gebaseerde uitgangspunten voor de SLA worden met de exploitant besproken. De ontwikkeling van het ledental blijft helaas nog achter op de prognoses. De vergadering toonde haar instemming met de voortgang en het bestuur werd gedechargeerd voor het in het verenigingsjaar 2011-2013 gevoerde beleid. Roland Huijgen is afgetreden als bestuurslid en

Van de Toneelcommissie 

daardoor bestaat het bestuur momenteel uit vijf leden. De secretarisfunctie wordt gedeeltelijk overgenomen door Sjanelien Baats en voor de rest door de overige bestuursleden. Er wordt naarstig gezocht naar een nieuw bestuurslid. Roland Huijgen blijft zich namens het bestuur ontfermen over de ledenadministratie en de werkgroep Ledenwerving & Groepen. Paul Grol is herkozen als lid van de BAR en Ria van Eck is toegetreden tot de BAR. Daardoor bestaat de BAR momenteel uit vijf leden, de dames Ria van Eck, Anita Goïnga en Anne van der Putt en de heren Paul Grol en Roland van Witteveen.Ons doel is en blijft een financieel gezonde vereniging van 750 leden in 2016, bruisend van activiteiten op cultureel, maatschappelijk en wetenschappelijk gebied. Wij zijn op de goede weg maar er moet nog veel werk verzet worden. Het bestuur is dankbaar dat zo veel leden zich hiervoor inzetten en hoopt dat nog meer leden zich zullen aanmelden om te helpen. De volgende algemene ledenvergadering zal plaatsvinden op donderdag 23 mei 2013, 20.00 uur in de Meerlezaal. Roland Huijgen Namens het bestuur

OPROEP

De commissie van het AG-Toneel is voornemens een toneelproductie te organiseren, die uit korte eenakters of monologen bestaat.

De uitvoering is in het eerste weekend van juli 2013 gepland. De repetities zullen medio januari beginnen. Iedereen die aan bovengenoemde productie zijn medewerking wil verlenen, is van harte welkom. Toneelervaring is niet per se noodzakelijk. Indien u een voorstel of idee heeft voor een sketch, toneelstukje of monoloog, dan zouden we het zeer op prijs stellen om dat van u te horen. U gelieve zich aan te melden op: e-mailadres: [email protected], of bij Wim Meulen, tel: 040-7872669 of Ena de Lange, tel: 040-2434856.

8 Tentoonstelling AG-Kunstprijs Opening op 3 januari, tijdens de ledenborrel Op 3 november is de AG-Kunstprijs 2012 uitgereikt aan Aagje Linssen. In het juryrapport wordt hiervoor de volgende motivatie gegeven:

Tripkau, voormalig Oost-Duitsland. In afzondering van de dagelijkse hectiek wordt, in het bijzijn van steeds andere kunstenaars en theoretici, gezocht naar antwoorden die kunnen bijdragen aan de bewustwording van de maatschappelijke positie van kunstenaars.

De jury is onder de indruk van het autonome karakter van haar werk, de originaliteit en het volstrekt eigen handschrift. Zij zoekt de grenzen op om beelden te zoeken die visueel kloppen. Niet om het publiek te behagen, niet om de toeschouwer langs voorbedachte lijnen mee te nemen op een reis, maar precies zoals het op dat moment is. Zij heeft de moed om zich kwetsbaar op te stellen en zich niet te laten beïnvloeden door voorgangers, tijdgenoten of vanuit praktische overwegingen. Haar bereidheid om ver te gaan en daarbij te durven falen, geeft haar werk in toenemende mate een visuele gelaagdheid en inhoudelijke diepgang. Wat ook bewondering afdwingt is dat Aagje Linssen daarnaast tijd en moeite stopt in de reflectie op het kunstenaarschap en het bevorderen van de professionaliteit. Dat doet zij onder meer door samen met haar partner Jeroen Vrijsen artist-in-residency’s te organiseren in

De prijsuitreiking werd voorafgegaan door een paneldiscussie met onder meer Rob Schoonen van het Eindhovens Dagblad en wethouder Mary-Ann Schreurs. In de media is de prijsuitreiking en het AG uitgebreid aan de orde gekomen. Mocht u niet in de gelegenheid zijn geweest om erbij te zijn, dan kunt u tijdens deze expositie kennismaken met het werk van zowel Aagje als de andere genomineerde kunstenaars: Sjoerd van Lankveld, Vincent Dams, Annette Born en Matijs van de Kerkhof. U kunt zich, net als de juryleden, laten verrassen door de hoge kwaliteit in schilder- en tekenkunst van deze Eindhovense kunstenaars. De tentoonstelling wordt gemaakt door Liesbeth Schreuder, in samenwerking met Aagje Linssen en Frank van der Linden van Lijn 66. Zijn medewerking aan deze expositie wordt zeer op prijs gesteld. De tentoonstelling zal te zien zijn tot eind februari in de sociëteitsruimte en de hal van het AG.

Images by Gerard

9 Een bezoek aan het Nederlands Steendrukmuseum in Valkenswaard Maandag 18 maart, 20.00 uur Onze wereld is grondig veranderd door de elektronica: radio, televisie, personal computer, (mobiele) telefoon, fotokopiëren, elektronisch boek, tabletcomputer, internet, sociale media, en nog veel meer. Het lijkt overdreven om te poneren dat de moderne mens niet meer zonder elektronica kan leven. De enorme vlucht van de elektronica werd mogelijk gemaakt door de ontwikkeling van de chiptechnologie, die gebaseerd is op lithografie op silicium. De machines, die daarvoor nodig zijn, functioneren op het randje van de technische mogelijkheden, en de regio Eindhoven is dankzij bedrijven/instituten zoals Philips, ASML, TNO, en TU/e uitgegroeid tot een innovatiecentrum van wereldniveau op dit gebied. De basis van lithografie ligt in de kunst van het bedrukken van papier. De uitvinding van de steendruktechniek in 1798 ligt ten grondslag aan een revolutie in de drukkunst, die het snel en goedkoop drukken van kwalitatief hoogstaand werk mogelijk maakte. De techniek werkt geheel in een plat vlak in tegenstelling tot de tot dan gebruikte technieken van hoogdruk en diepdruk, en dat betekende een enorme kostenbesparing. De ontwikkeling gaat van steendruk met één kleur, naar steendrukken in meerdere kleuren, naar fotolithografie, naar chromolithografie, en tenslotte naar lithografie op silicium. Voorwaar, een ontwikkeltraject dat loopt van ambacht tot design. Het Nederlands Steendrukmuseum in Valkenswaard is opgericht door Peter-Louis Vrijdag, oud-directeur van drukkerij Vrijdag in Eindhoven. Het museum is uitgegroeid van een streekmuseum naar een internationaal gerespecteerd museum op het gebied van steen-

druklithografie. Er is een interessante collectie van drukwerk en drukpersen. De persen worden nog regelmatig gebruikt. Speciaal voor de leden van het Academisch Genootschap wordt het museum op maandag avond 18 maart opengesteld en zal de directeur van het museum, de heer Frank van Oortmerssen, de geschiedenis van de lithografie toelichten aan de hand van de presentatie ‘Van Steen tot Chip’. Dit belooft een uiterst interessant bezoek te worden, dat u niet mag missen. Het ligt in de bedoeling nog een tweede lezing te organiseren toegespitst op de lithografie ten behoeve van de chipfabricage. Roland Huijgen

10 Interview met de BAR Daarna is naar de leden toe een rustige periode gevolgd. De adviezen werden niet openbaar gemaakt en tijdens de ledenvergadering werd summier gerapporteerd. Nu wordt nadrukkelijk gevraagd om een meer inhoudelijke rapportage.”

“Een goed bestuurder organiseert zijn eigen tegengas”, las ik afgelopen week in een krantenartikel over de misstanden in de bestuurlijke onderwijswereld. Het was precies deze gedachte, die het bestuur in de beginjaren van deze eeuw deed besluiten de BAR in het leven te roepen. De afkorting BAR staat voor beleidsadviesraad. “Hadden ze daar nu geen bestuursadviescommissie of BAC van kunnen maken”, verzucht het kersverse lid Ria van Eck. “Nu denken sommige leden dat we een barcommissie zijn.” Maar beter dan een naamsverandering lijkt ons een interview een goed instrument om nader kennis te maken met de leden van de huidige BAR. Temeer omdat tijdens de laatste ALV werd opgemerkt dat de BAR een “duister gezelschap” zou zijn. Duister is een zwaar woord voor deze toch wel bijzondere bestuurondersteunende commissie. Op de website hebben ze een eigen pagina en in statuten en huishoudelijk reglement is hun taakomschrijving uitgebreid terug te vinden. Zichtbaarheid Meteen maar een lastige vraag: Waarom moeten jullie zo zichtbaar zijn? De taak van de beleidsadviesraad is immers vooral het bestuur terzijde staan “door enerzijds het geven, gevraagd en ongevraagd, van adviezen en anderzijds het vormen van een klankbord.” Roland van Witteveen geeft een helder antwoord: “De leden vragen erom. De eerste BAR kwam met een uitgebreid rapport: Quo Vadis, dat uitvoerig is besproken tijdens een ALV. Toen is de indruk gevestigd, dat de BAR actief nadenkt over de lange termijn en zich niet bezighoudt met de dagelijkse praktijk.

Vertrouwenspositie Op mijn vraag of het wel zo eenvoudig is om aan deze vraag tegemoet te komen antwoordt Anne van de Putt: “Soms komen tijdens de bijeenkomsten met het bestuur serieuze problemen ter sprake waarover we niet kunnen ‘terugkoppelen’. We verkeren in een vertrouwenspositie. Het is niet altijd mogelijk om onder woorden te brengen waar we precies resultaten mee hebben bereikt. Nu de leden met deze vraag komen, kunnen we gaan zoeken naar een manier waarop we meer inzicht geven, maar de leden moeten wel bedenken, dat het bestuur tijdens de ledenvergadering verantwoording aflegt, niet wij. Wij zijn‘slechts’ een klankbord.” Om het verhaal toch iets te verduidelijken bekijken we een geval uit de praktijk. De Roadmap en de verbouwingsplannen. Hoe krijg je als bestuur de steun van de leden bij dergelijke ingrijpende veranderingen? “Voordat het bestuur naar buiten treedt tijdens de ALV is eerst de BAR benaderd met de vraag naar de beste aanpak. Natuurlijk hebben wij hierover zinvol van gedachten gewisseld en heel goede gesprekken gehad, maar om nu achteraf aan te geven wat onze rol is geweest blijft lastig. Wat de leden misschien niet weten: voor bestuursbeslissingen die boven de € 50.000 uitkomen, is toestemming van de BAR noodzakelijk.” Signaalfunctie Tot slot vraag ik aan Ria van Eck hoe zij haar rol ziet als pas toegetreden lid van de BAR. Tijdens de ALV stelde ze zich al heel sympathiek beschikbaar op naar leden die nog niet goed weten hoe zij het bestuur moeten benaderen met problemen en ideeën. “Dat komt best wel voor bij nieuwe leden. Niet iedereen weet de juiste weg. Daarnaast zou ik ook wat

11 Ledenpas U vindt de ledenpas in de envelop bij deze uitgave van ’t gewAG. Deze pas stopt u in uw tas of portefeuille. Deze pas helpt u en het AG, omdat er bijeenkomsten zijn (een voorbeeld is: Kom kennismaken met…), en in de toekomst nog meer activiteiten, die ook toegankelijk zijn voor niet-leden. Niet-leden betalen dan een hogere prijs. Omdat de organisatoren bij de ingang niet alle leden kennen, zeker wanneer, zoals beoogd, het totaal aantal leden sterk groeit, is een identificatiehulpmiddel nodig. Dat hulpmiddel is deze pas. Dit is fase 1 van de ledenpas. Deze pas is alleen maar een pas. Het ontbreekt aan gangbare hulpmiddelen als een magneetstrip, barcode of QR-code. Die codes maken het mogelijk om iemand geautomatiseerd te herkennen. Of hij voor een bijeenkomst gereserveerd of betaald heeft. Vergelijk dit met het via internet kopen van een kaartje voor de schouwburg, waarbij u op vertoon van de print en de barcode toegang krijgt. Dit alles moet mogelijk worden in fase 2. Er is een Roadmapwerkgroep aan het werk bestaande uit ondergetekenden. Wij gaan in januari 2013 aan het werk met fase 2. Bij het verder ontwikkelen van de pas zijn er meerdere belanghebbenden: organisatoren van bijeenkomsten, leden, bestuur en de familie

Koppen als exploitant. Wat wij u willen vragen is: welke mogelijkheden ziet u voor een pas, die ook een geautomatiseerde herkenning mogelijk maakt? Wat schiet u zo te binnen? Mail uw ideeën, rijp en groen, naar ledenpas@ acadgen.nl. Wij zullen al die ideeën ordenen en u laten weten wat dit oplevert.

actiever willen zijn in het onderzoeken wat er leeft in de vereniging. Natuurlijk gaat het niet om allerlei flauwekulletjes, maar meer in de breedte. Ik zie een rol weggelegd als aanspreekpunt. Van een lid van de BAR mag je verwachten dat hij of zij goed weet wat er speelt binnen de vereniging. Dan kun je op tijd signaleren in het geval dat zaken uit de hand gaan lopen.” En Anne voegt toe: het signaleren en benoemen is een ding. Maar het is niet de bedoeling dat verontruste leden bij ons aankloppen met mogelijk bestuursondermijnende plannen die wij vervolgens moeten doorspelen aan het bestuur.

gelukkig ook tijd en aandacht voor andere zaken. De samenstelling van deze commissie bijvoorbeeld. Na tweemaal drie jaar lidmaatschap treden in mei 2013 Anne van der Putt en Anita Goïnga af. Dan blijven drie leden over: naast Roland en Ria is dat Paul Grol. Statutair gezien zijn drie leden genoeg, maar het is wenselijk om de commissie aan te vullen met het liefst twee nieuwe leden. “Met vijf heb je meerdere gezichtspunten en meer deskundigheid.” Op mijn vraag waar de BAR zich de komende tijd zoal op gaat richten, luidt het antwoord: “De coördinatie tussen het toenemende aantal activiteiten. Dat kan veel beter!”

‘Ontduisterd’ Het was een open en plezierig gesprek met

Liesbeth Schreuder

NB: zorg er voor dat u de pas bij u heeft tijdens de Nieuwjaarsborrel op 3 januari 2013. U zult er baat bij hebben! Thea Schellekens, Sjanelien Baats en Bernard Grevink

12

Van de Literaire Kring

Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616):

De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha

Dinsdag 15 januari 2013, 20.00 uur, Balkonkamer Na een voortreffelijke en diepgravende inleiding door Wim Meulen over het boek Eugénie Grandet van Balzac, staat nu op 15 januari Don Quichot op het programma. Schrijvers uit alle eeuwen en alle culturen hebben zich laten inspireren door Don Quichot. Het werd in 2002 gekozen tot beste literaire werk in de geschiedenis van de wereldliteratuur. Cervantes begon zijn leven als soldaat op zee, zwendelaar en belastingontvanger. Later werd hij bekend als toneelschrijver in Andalusië, maar het grootste deel van dit werk is verloren gegaan. De twee stukken die bewaard zijn gebleven zijn van matige kwaliteit. Tijdens een verblijf in de gevangenis van de streek La Mancha schreef Cervantes de satire Don Quichot. De titelheld is zo beroemd dat iedereen wel heeft gehoord van zijn geFoto: H.J.A.M. Hovers, Waalre

vecht tegen windmolens. En van zijn wijze maar wonderlijke kompaan Sancho die hem vergezelt op zijn zoektocht naar ridderlijkheid in de wereld. Het boek werd al snel zo populair dat een andere schrijver zich aan een vervolg waagde. Maar een woedende Cervantes rekende met hem af door zelf een tweede deel te schrijven, waarin hij de held voor alle zekerheid liet sterven. Naast alle dwaasheden zal de lezer verrast worden door de enorme hoeveelheid wijsheid die tussen alle verhalen is te vinden. Het is het prototype van een gelaagd boek, niet alleen leesbaar als kinderboek maar ook als studieobject voor academici. De inleiding op dit boek wordt gegeven door Barber van de Pol. Zij verzorgde een alom geprezen nieuwe vertaling. “Grote tekstgetrouwheid, inventief Nederlands, nooit vlak, getuigend van grote virtuositeit”, was het oordeel in de recensies. Nieuwe deelnemers graag melden via: [email protected].

Filmhuis

Filmhuis

(Australië, Frankrijk, Nieuw-Zeeland, 1993)

(Engeland 2006)

The Piano

13

The Queen

Vrijdag 25 januari 2013, 20.30 uur, Haardkamer

Vrijdag 22 februari 2013, 20.30 uur Haardkamer

Ada McGrath en haar dochtertje Flora vertrekken per boot vanuit Schotland naar het 19e eeuwse Zuidereiland in Nieuw-Zeeland. Daar woont Alisdair Stewart, de man aan wie zij is uitgehuwelijkt. Ada’s liefste bezit, op haar dochter na, is haar piano. Ze raakt dan ook buiten zinnen als Alisdair de piano op het strand achterlaat en zijn buurman Georges Baines overhaalt de piano op te halen. Hij vraagt Ada pianolessen te geven aan Baines. Deze zegt dat zij de piano onder bepaalde voorwaarden kan terugverdienen, waardoor ze aanvankelijk ook van hem een afkeer heeft, maar langzamerhand ontwikkelt zich een relatie. ‘The Piano’ is te beschouwen als een Griekse tragedie van de Outback, compleet met een koor van Maori’s en een zorgeloos mooie natuur als extra speler naast de andere personages. ‘The Piano’ heeft veel prijzen gewonnen, zoals Oscars voor Holly Hunter als beste actrice (zij spreekt in de hele film geen woord), voor Anna Paquin als beste vrouwelijke bijrol en voor het scenario. Campion kreeg in Cannes de Gouden Palm en is hiermee de eerste vrouw die deze prijs won.

Op 31 augustus 1997 reageerde de wereld geschokt op het tragische auto-ongeluk van prinses Diana. In de week na haar dood wordt koningin Elizabeth II gedwongen om te kiezen voor het protocol van het koningshuis of voor de wil van het Engelse volk. In eerste instantie beschouwt het Engelse koningshuis de dood als een interne familiegebeurtenis. Maar de rouw van het volk wordt steeds groter, en daarmee ook de woede en ontzetting over het zwijgen van de koninklijke familie. De kersverse minister-president Tony Blair probeert de koningin ondertussen herhaaldelijk te overtuigen om toe te geven aan de wil van haar volk en publiekelijk te rouwen over de dood van iemand die niet geliefd was binnen het koningshuis. Stephen Frears geeft in deze film een speculatief kijkje achter de schermen van het Britse koningshuis in de week waarin de koninklijke familie het mikpunt was van veel woede. Hoewel Frears en zijn acteurs het gevoelige onderwerp serieus aanpakken, lieten ze ook plek over voor de droge humor waar Britten patent op lijken te hebben. Voor haar fenomenale rol won Mirren onder meer een Oscar, een British Film Award, een Golden Globe, een Screen Actors Guild Award én een European Film Award.

Script en Regie Muziek Holly Hunter Anna Paquin Sam Neill Harvey Keitel

: Jane Campion : Michael Nyman : Ada McGrath : Flora, haar dochtertje : Alisdair Stewart : Georges Baines

Script Regie Helen Mirren Michael Sheen James Cromwell Alex Jennings Sylvia Sims

: Peter Morgan : Stephen Frears : Queen Elizabeth II : Tony Blair : P rince Philip : Prince Charles : Queen Mother

14 Webspinsels … Svp ONMIDDELLIJK doorsturen naar iedereen, die u kent … Langs deze weg wil ik iedereen bedanken, die mijn lijst met e-mail adressen heeft aangevuld. Dagelijks krijg ik veel mailberichten van vrienden en kennissen. En behalve dat de boodschappen gericht zijn aan mij zie ik in CC vaak nog ettelijke andere, mij vaak onbekende personen vermeld. Ik verzamel al die adressen met genoegen, want eens komt de dag dat ik duizenden argeloze computerbezitters kan bestoken met interessante boodschappen… Ik denk met plezier aan de tijd, dat ik de toernooien voor onze voetbalclub regelde en dank zij de nimmer aflatende stroom van mails met CC aan bevriende clubs heel het land op onze feestjes kon uitnodigen. Dat daarna een heleboel boze mailtjes werden geretourneerd namens personen die al overleden waren, al lang geen functie meer hadden binnen de club of gewoon geen mail wensten te ontvangen kon ik negeren, totdat ik op een zwarte lijst terecht kwam. Ik had natuurlijk alleen maar goede bedoelingen en was me van geen kwaad bewust. Ik weet ook dat er mensen zijn zonder een goed antiviruspakket en op die manier de adressen in hun mailprogramma prijsgeven aan kwaadwillende inbrekers. Die lijst wordt vervolgens gebruikt om te spammen: ongewilde e-mail met aanbiedingen van goedkope leningen, erotische escapades met viagra-garantie, unieke afslankmiddelen of een combinatie van dat alles. Natuurlijk is het ondoordacht omgaan met CC maar een van de privacy-schendende elementen. Wat dacht u van reageren op de regelmatig opduikende mails met ‘Zeer belangrijk, onmiddellijk doorsturen naar iedereen die u kent’ of ‘de politie regio Haaglanden bevestigt dit bericht’ of ‘sleutelhangers met chip verraden uw koopgedrag’? Het gaat bij dit soort berichten altijd om een hoax (een nep-bericht). Berichten in deze vorm (‘Doorsturen naar iedereen die je kent’) zijn onzin. Als u zoiets ontvangt is het zinvol om even op Google of een andere zoekma-

chine te zoeken naar de aanhef of afzender. U krijgt dan voldoende info over de ‘waarde’ van zo’n bericht. Als u zo’n bericht ontvangt: meteen in de prullenbak ermee en zeker niet doorsturen. En ook niet openen, want alle kans dat dit bericht zelf een virus bevat! Bespaar al uw vrienden en kennissen dit soort ellende! Het open doorsturen van zo’n kettingbrief (nep-bericht) zorgt er in elk geval voor, dat iedere geadresseerde een hoop e-mail adressen in zijn bestand krijgt (privacy?). De afzender verzamelt adressen om te kunnen spammen! Om uw privacy te bewaken en spam te voorkomen moet u - wanneer u een e-mail bericht aan meerdere personen stuurt, ook als u meerdere afzenders beantwoordt - altijd BCC gebruiken en niet CC. Kijk maar eens op www. waarombcc.nl. Het verschil tussen Aan, CC en BCC: Aan: Geadresseerde, CC: Adressen ter kennisneming zichtbaar voor alle ontvangers, BCC: Adressen in dit veld zijn niet zichtbaar voor ontvangers van de mail. Wilt u overigens weten hoe het staat met uw gegevens in de digitale wereld? Typ dan bij Google.nl uw naam maar eens in (tussen aanhalingstekens “”, dan wordt alleen gezocht op de combinatie voor- en achternaam) en u staat versteld over uw virtuele aanwezigheid. Als u zoekt naar de relatieve beroemdheid van uw uiterlijk, ga dan naar images.google.com en sleep een mooi portret van uzelf naar het zoekvenster. Een wereld gaat open - al is het soms maar met look-alikes. Het leuke aan beroemd worden is in elk geval dat je er nooit te oud voor bent. In gewAG 32 verscheen al een webspinsel over privacy binnen het AG-web. “Jawel, u moet zich echt zorgen maken over uw privégegevens op het net. Maar … ik hoop dat u geen slapeloze nachten heeft om de AGsite”, schreef webmaster Harald Ihle. Aan bovenstaande ontboezeming over privacy bij e(vervolg op pagina 15)

jan - feb

Agenda Legenda: niet-leden welkom als introducé. ook toegankelijk voor niet-leden, zonder introductie (na aanmelding). kringactiviteit. JANUARI 2013 Donderdag 3 januari - Sociëteitscommissie  et AG heet u welkom in het Nieuwe Jaar! H Het bestuur ontvangt u bij binnenkomst met een glas champagne. Hiermee kunt u toasten op het nieuwe jaar. De heerlijke oliebollen worden u zoals gebruikelijk door het echtpaar Koppen aangeboden en uiteraard houdt onze voorzitter zijn traditionele nieuwjaarsrede. Het nieuwe jaar begint ook met een vernissage: wij maken kennis met het werk van Aagje Linssen, de winnares van de AG-kunstprijs 2012, en met dat van de andere genomineerde kunstenaars. U heeft de gelegenheid om met Aagje van gedachten te wisselen over haar werk. Dit alles wordt omlijst met gezellige achtergrondmuziek door de pianist Jelle Ruttenberg. Na de Nieuwjaarsborrel kan men voor € 29,50 deelnemen aan de feestelijke Nieuwjaarsmaaltijd met vier gangen. Deze worden geserveerd in de Meerlezaal waar voornoemde pianist het diner van gevarieerde zalm, een heldere bouillon met flensjes, een Canadees hambuffet en een Nieuwjaarsdessert op muzikale wijze zal opluisteren.  Opgave hiervoor aan de bar tot uiterlijk woensdag 2 januari 2013, 12.00 uur (tel.0402434808). Sociëteit  17.30 uur

Donderdag 10 januari Lezingencyclus Sociale Media  Privacy op het internet - Simone Halink (Bits of Freedom) Dit is de vierde aflevering van de serie ‘Van Dorpsomroeper tot Avatar’ over de sociale media. Voor meer informatie en om u aan te melden, ga naar de webpagina van Lezingencyclus Sociale Media. Meerlezaal 20.00 uur

Vrijdag 11 januari - Opera op dvd (alleen leden)  Mozart - Le Nozze di Figaro Hanna van Stratum houdt een korte inleiding bij deze drie uur durende komische opera, waarin sterren als Dietrich Fischer-Dieskau, Kiri Te Kanawa, Mirella Freni, Hermann Prey en Paolo Montarsolo worden begeleid door de Wiener Philharmoniker onder leiding van Karl Böhm. Haardkamer 19.30 uur Dinsdag 15 januari - Muziekcaleidoscoop  Presentatie door Othmar Schob met als titel ‘Philip Glass en een kijk op de wereld.’ Zie ‘t gewAG 37 of de webpagina van de Muziekcaleidoscoop. Meerlezaal 20.00 uur Dinsdag 15 januari - Literaire Kring  Miguel de Cervantes Saavedra Don Quichot De inleider is Barber van de Pol. Voor meer informatie, zie ’t gewAG 37 of de webpagina van de Literaire Kring. Balkonkamer 20.00 uur Donderdag 17 januari - Sociëteitscommissie Kennismakingsborrel De eerste borreltijd van het jaar voor kennismaking tussen en met nieuwe leden, oude leden en kennismakers. Na afloop kan men voor € 22,50 genieten van een heerlijk tweegangen menu met keuze tussen vis of vlees. Voor de liefhebbers is er een driegangen menu voor de prijs van € 25,00. Aanmelden hiervoor aan de bar vóór woensdag 16 januari om 12.00 uur (tel. 040-2434808). Sociëteitszaal  17.30 uur Dinsdag 22 januari Volksuniversiteit Eindhoven  Pelgrimstocht naar Santiago de Compostela. Lezing door H. Griffioen. Voor meer details, ga naar de website van de Volksuniversiteit Eindhoven. Meerlezaal 20.00 uur

Woensdag 23 januari - Nederlands Klassiek Verbond Rioollucht en ratten, lezing door mevr. dr, G. Jansen. Balkon- of Haardkamer 20.00 uur Vrijdag 25 januari - Filmhuis  he Piano (Australië, Nieuw-Zeeland, T Frankrijk, 1993) ‘The Piano’ is te beschouwen als een Griekse tragedie van de Outback, compleet met een koor van Maori’s en een zorgeloos mooie natuur als extra speler naast de andere personages. Zie verder ‘t gewAG 37 of de webpagina van het Filmhuis.

Zaterdag 26 januari Kom kennismaken met ... Jona Lendering Voor meer informatie zie ’t gewAG 37 of ga naar de webpagina van ‘Kom kennismaken met …’, ook om u aan te melden. Als u dat niet kunt, bel dan met Jos Huijnen (0402812751) of Frans Schurer (040-2415862). Sociëteit 17.00 uur Maandag 28 januari - Bestuur Vergadering met commissies en activiteiten Bijeenkomst van Bestuur met commissies en activiteitengroepen. Haardkamer  19.30 uur

mans (040-2461563) of Roos Böink (0402920840). Meerlezaal 20.00 uur



februari 2013 Dinsdag 5 februari - Muziekcommissie  Muziekavond met ‘Kunstkring de Kempen’ Vanavond vindt weer de traditionele muziekavond met ‘Kunstkring de Kempen’ plaats. AG-leden en leden van de Kunstkring met hun introducés zijn van harte welkom. Meerlezaal 20.15 uur Donderdag 7 februari - Sociëteitscommissie do. 7 februari - Ledenborrel Tijdens deze februariborrel krijgt u gelegenheid de eerste ervaringen van het nieuwe jaar uit te wisselen en rustig met elkaar bij te praten. Na het voorstellen van enkele nieuwe leden kan men voor de prijs van € 22,50 genieten van een uitgebreid echt oud-Hollands winterbuffet. Aanmelden hiervoor aan de bar van de sociëteit tot uiterlijk woensdag 6 februari 2012, 12.00 uur; tel. 040-2434808. Sociëteitsgebouw 17.30 uur Vrijdag 8 februari - ‘Van Ambacht tot Design’

Dinsdag 29 januari - Politiek-historische Kring

Ontstaan van de NAVO en de EU Zie het artikel in ‘t gewAG 37. Bestuurskamer 11.30 uur Donderdag 31 januari - Lezingencyclus Sociale Media

 -Business - Paul Grefen (TU/e) E E-Business, I-Business, Your Business or My Business? Veranderende businessmodellen door E-Business.  Dit is de vijfde aflevering van de serie ‘Van Dorpsomroeper tot Avatar’ over de sociale media. Voor meer informatie en om u aan te melden, ga naar de webpagina van Lezingencyclus Sociale Media of bel Hans Eerd



 lisco en de kunst van het bedrukken V van imitatie batikstoffen. Als vervolg op het bedrijfsbezoek aan Vlisco zal ons lid Frans van Rood, die hier tot zijn pensionering verantwoordelijk was voor Design en Development, een lezing geven over de kennis en kunde die het bedrukken van imitatie batikstoffen met zich meebrengt. Voor meer informatie zie ‘t gewAG 37. Meerlezaal 20.00 uur

Vrijdag 15 februari - Filosofenmaaltijd De lezing van vanavond over Spinoza wordt voorafgegaan door een walking dinner met zitgelegenheid. Als disgenoten zijn alle deelnemers aan filosofiegroepen en aan Socratisch cafés van het huidige en de voorgaande seizoenen van harte welkom. Ook de spreker, dr. Miriam van Reijen, is aanwezig. Met het mobiele karakter van het diner beogen



we contacten tussen deelnemers van onze verschillende groepen te bevorderen. Daarnaast biedt het gelegenheid om stil te staan bij het feit dat 25 jaar geleden Filosofie een AG-activiteit werd. Het diner begint om 18.00 uur met soep. Daarna hebt u de keuze uit twee soorten stamppot. De kosten per persoon zijn € 20,00. Aanmelden hiervoor aan de bar uiterlijk donderdag 14 februari 12.00 uur (tel. 040-2434808). Meerlezaal 18.00 uur Vrijdag 15 februari - Filosofielezing

Spinoza’s bijdrage aan een actueel - maar niet nieuw - debat: Bestaat de vrije wil? En zo niet, hoe erg is dat? Lezing door dr. Miriam van Reijen. Voor meer informatie, zie ’t gewAG 37 of ga naar de webpagina van de Filosofiecommissie. Meerlezaal 20.00 uur Dinsdag 19 februari - Ex Oriente Lux  Joodse stenen spreken. Lezing door prof. dr. P.W. van der Horst. Ga voor meer informatie naar de webpagina van Ex Oriente Lux. Balkonkamer 20.00 uur

levering van de serie ‘Van Dorpsomroeper tot Avatar’ over de sociale media. Voor meer informatie en om u aan te melden ga naar de webpagina van Lezingencyclus Sociale Media of bel Hans Eerdmans (040-2461563) of Roos Böink (040-2920840). Meerlezaal 20.30 uur Let op: gewijzigde aanvangstijd! Vrijdag 22 februari - Filmhuis  The Queen (Engeland, 2006). Drama van Stephen Frears met een glansrol van Helen Mirren als Elizabeth II, over de situatie bij het Britse koningshuis rond de dood van prinses Diana. Voor meer informatie, zie ‘t gewAG 37 of de webpagina van het Filmhuis. Zaterdag 23 februari Kom kennismaken met ...  Anne Vegter. Deze dichteres is winnaar van de Awater Poëzieprijs 2011 voor haar bundel Eiland berg gletsjer. Voor meer informatie zie ’t gewAG 37 of ga naar de webpagina van Kom kennismaken met … Meerlezaal 17.00-19.00 uur

Dinsdag 19 februari - Volksuniversiteit Eindhoven

 ijken met je brein lezing door dr. ir. C.W.A.M. K van Overveld. Ga voor meer informatie naar de website van de Volksuniversiteit Eindhoven. Meerlezaal 20.00 uur Donderdag 21 februari - Sociëteitscommissie

 Dit keer een bijzondere borrelbijeenkomst voor kennismaking tussen en met nieuwe leden, oude leden en kennismakers. Na afloop kan men namelijk voor € 22,50 genieten van een heerlijk tweegangen menu met keuze tussen vis of vlees. Voor de liefhebbers is er een driegangen menu voor de prijs van € 25,00. Aanmelden hiervoor aan de bar vóór woensdag 20 februari om 12.00 uur (tel. 040-2434808). Sociëteitszaal 17.30 uur

Dinsdag 26 februari - Activiteitencyclus De derde levensfase



MAART 2013 Dinsdag 5 maart - Lezingencyclus Sociale Media

Donderdag 21 februari Lezingencyclus Sociale Media

 ieuwe Media in de Zorg - Arthur van DonN gen (Philips Healthcare). Dit is de zesde af-

 an het begin van deze activiteitencyclus zal A prof. dr. Paul Schnabel, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau, de openingslezing geven. Meer informatie vindt u in ‘t gewAG 37. Meerlezaal 20.00 uur



 aan of Werkelijkheid? - Remco Bron W (spreker en entrepreneur) De 20 trends in nieuwe media die de wereld (waarschijnlijk) gaan veranderen. Dit is de zevende en laatste aflevering van de serie ‘Van Dorpsomroeper tot Avatar’ over de sociale media. Voor meer informatie en om u aan te melden, ga naar de webpagina van Lezingencyclus Sociale Media of bel Hans Eerdmans (040-2461563) of Roos Böink (040-2920840). Meerlezaal 20.00 uur

Donderdag 7 maart - Sociëteitscommissie



 edenborrel. Tijdens deze ledenborrel vindt L na het voorstellen van enkele nieuwe leden de officiële opening plaats van een nog nader aan te kondigen nieuwe tentoonstelling. Aansluitend kan men voor de prijs van € 22,50 genieten van een keuzebuffet met vis- en vleesgerechten. Sociëteitszaal 17.30 uur



DOORLOPENDE ACTIVITEITEN



Bridge Bridgeclub 1: di. 8 januari, 12 februariLeiding Marianne de Bever, 040-2261270, Marijke de Haan, 040-2115215 of via [email protected]  Bridgeclub 2: di. 15 januari, 19 februari Leiding Peter Nijssen, 040-2120549 of via [email protected] Haardkamer 19.30 uur  Vrij bridgen: alle woensdagavonden, een vaste bridgepartner is niet nodig, wel aanmelden vóór dinsdagmiddag 12 uur bij Ria Holleman 0499-473008 of vrij-bridge@ acadgen.nl Locatie nader te bepalen 19.45 uur Filosofie  Groep Vergeer: ma. 7 jan., 4 feb.  De Wind: wo. 2 jan., 16 jan.  Slurink: do. 17 jan., 21 feb. Allen in de Balkonkamer 20.00 uur  Willemsen: wo. 9 jan., 13 feb., Terraskamer 20.00 uur Socratisch Café Serie A: 1ste gesprek ma. 7 jan., 2e gesprek ma. 21 jan., 3e gesprek ma. 4 feb. Serie B: 1ste gesprek ma. 25 feb. Aanvang 20.00 uur Muziek  Koorrepetitie: elke woensdagavond. Aanmelden bij Thea Schellekens, 040-2452930 of Bram Busschers, 0492-661640 of [email protected] Meerlezaal  20.15 uur

Nieuwe Leden Tafel Inlichtingen bij Rolf Treep, Nieuwe Leden [email protected] 12-1 (Diner): ma 21 januari, 18 februari 12-2 (Lunch) wo. 23 januari, 20 februari 13-1 (Diner): ma. 14 januari, 11 februari Lunch Tafels beginnen om 11.45 uur Diner Tafels beginnen om 18.00 uur Ondernemerskring Dinsdag 15 jan., 19 feb. Inlichtingen bij Theo Maertens, [email protected] Studiekamer 20.00 uur Tafel Opinie en Debat  Aanmelden voor beide groepen [email protected] Groep 1: do. 10 januari, 14 februari Leiding George van Houten Groep 2: do. 24 januari, 28 februari Leiding Bob van Meurs AG 12.00 -14.00 uur (met lunch) Tentoonstelling In de maanden januari en februari: werk van Aagje Linssen, winnares van de AG-Kunstprijs 2012, en van de overige genomineerden. Wandelen Dinsdag 15 januari, 19 februari Een wandeling van 5 km lengte rond Eindhoven met gezellige nazit. Hiervoor aanmelden bij Mariët Huijgen, 040-2214317 of [email protected] Zondag 27 januari, 24 februari Een wandeling van 10 km rond Eindhoven met gezellige nazit. Inlichtingen bij Mariët Huijgen, 040-2214317, Jan Houkes, 0402122364 of [email protected] Alle wandelingen vertrek parkeerplaats AG 10.00 uur

15 Kom kennismaken met…

Anne Vegter

Zaterdag 23 februari, 17.00-19.00 uur Een jaar geleden werd Anne Vegter -de foto is van Klaas Koppe die tussen 1993 en 1994 Gerard Reve ook meerdere malen heeft geportretteerd-, geboren te Delfzijl in 1958, de Awater Poëzieprijs toegekend voor haar bundel Eiland berg gletsjer. Als ik het wel heb, heeft zij nog nooit een voordracht in de literaire reeks van het AG gehouden. Dat mag enigszins merkwaardig heten. Immers, Anne Vegter is een veelzijdig literator; naast gedichten -tot nu toe zijn vier bundels, vaak maar met een handvol verzen, verschenen- schrijft ze, proza, kinderboeken en toneelstukken. Voor het kinderboek De dame en de neushoorn, met illustraties van Geerten ten Bosch, kreeg zij in 1990 de Woutertje Pieterse Prijs. Een ander boek in dit genre werd in 1991 genomineerd voor de AKO-Literatuurprijs voor het kinderboek. Haar debuut als prozaschrijfster maakte ze in 1994 met de verhalenbundel Ongekuiste versies. Anne Vegter ontving in 2004 de Anna Blaman Prijs voor haar gehele oeuvre. In de voordracht zal, naast haar eerder verschenen poëzie, Eiland berg gletsjer cen-

traal staan. De bundel is door Piet Gerbrandy gerecenseerd in De Groene Amsterdammer, met als kop ‘Erotisch slagveld’ en door Rob Schouten in Vrij Nederland: “indrukwekkende oden en litanieën over het leven en de liefde, met vreugde en twijfel ineen.” In het poëzieclubje waarvan ik deel uitmaak, waren we van plan deze bundel te lezen, maar degene die daarover in dit geval het laatste woord had (dat voorrecht valt ons beurtelings ten deel), zag er na lezing van Gerbrandy’s stuk maar vanaf. Terecht? In februari krijgen wij de gelegenheid dat zelf te beoordelen en in contact te komen met een dichteres die erotiek in haar verzen niet schuwt. Frans Schurer

(vervolg van pagina 14) mail kan hetzelfde citaat worden toegevoegd! Meer weten over privacy op Internet? Op 10 januari is er in het kader van de cyclus ‘Van dorpsomroeper tot avatar’ een lezing door Si-

mone Halink van Bits of Freedom. Dit bericht svp onmiddellijk doorsturen naar iedereen, die u kent. Bart Brenneker

16

Nieuwe Ledeninitiatief

Lezing Paul Schnabel:

Solidariteit tussen generaties vitale, initiatiefrijke, deskundige en ervaren ouderen deelnemen en bijdragen aan maatschappelijke activiteiten die er toe doen? Aan het begin van deze activiteitencyclus zal prof. dr. Paul Schnabel de openingslezing in het AG houden. Reserveer nu al de datum in uw agenda. Deze lezing is toegankelijk voor AG-leden, studenten en belangstellenden.

Dinsdag 26 februari, om 20.00 uur, in de Meerlezaal Hebt u al besloten wat u in uw derde levensfase gaat doen? Reizen, lezen, tuinieren, studeren of vrijwilligerswerk… en denkt u dat de maatschappij, en in het bijzonder de jongeren, het met deze vrijblijvende activiteiten eens zullen zijn? Dragen wij ouderen daarmee voldoende bij aan de maatschappij, mede gezien de huidige crisis, of worden de jongeren daardoor financieel zwaarder belast? Zijn jongeren en ouderen in solidariteit tot elkaar veroordeeld en heeft dat consequenties voor de invulling van de derde levensfase? Zoals al in ’t vorige gewAG is vermeld, bestudeert het ‘Nieuwe Ledeninitiatief’ de kansen en problematiek rond de derde levensfase: simpel gezegd de gezonde periode tussen stoppen met werk en het begin van de aftakeling. Om het onderwerp met u te delen heeft deze groep een activiteitencyclus ontwikkeld onder de naam: De kracht van de Derde Levensfase. Hierbij staat de vraag centraal: Hoe kunnen

Wie is Paul Schnabel? Prof. dr. Paul Schnabel (1948), socioloog, is directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau en Universiteitshoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Hij is columnist van NRC Handelsblad, Het Financieel Dagblad en de ‘Maarten’. Bestuurlijk is hij onder andere actief in het Museum Catharijneconvent, Museum Bredius, Museum Boijmans van Beuningen, Managementcentrum VNO-NCW De Baak, de Stichting Praemium Erasmianum, het Forum Stedelijke Vernieuwing en hij is commissaris van Shell Nederland. Vanaf 2006 rekent de Volkskrant hem tot de top-tien van invloedrijkste Nederlanders. In 2010 ontving hij de Akademiepenning van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Na deze lezing zullen de volgende onderdelen van de cyclus aan bod komen: -Bijeenkomst Academisch Genootschap en Studium Generale - AG-café; discussie met jongeren -Bezoek aan Derde Levensfase gerelateerde instellingen Voor de aanmelding en verdere informatie verwijzen we u naar de agenda op de website en naar de nieuwsbrief die u via e-mail zult ontvangen. Ria van Eck-Jennen

17

Kom kennismaken met

Jona Lendering Zaterdag 26 januari, 17.00-19.00 uur Waarom onze kennis van de oudheid onbetrouwbaar wordt en waarom dat zorgwekkend is (ook voor wie niet in de oudheid is geïnteresseerd) en hoe daar iets aan gedaan kan worden, staat er op de omslag van zijn laatste boek De klad in de klassieken (2011). Jona Lendering stelt dat de huidige generatie oudheidkundigen de eerste is in ruim vijfhonderd jaar, die minder weet dan de vorige. De vooruitzichten zijn nog somberder. Het wetenschappelijke niveau van de oudheidkundigen is de laatste decennia achteruit gehold. Wetenschappers – en dit geldt niet alleen voor bovengenoemde categorie – zijn onvoldoende kritisch op de manier waarop met hun vak wordt omgegaan. Populariserende onderzoekers worden slechts zelden tot de orde geroepen aangaande het gebruik van onjuiste, verouderde of irrelevante informatie. Het aantal oudheidstudenten zou wat hem betreft drastisch omlaag kunnen (vijf oud-historici is genoeg!), wanneer daartegenover zou staan dat de studieduur langer wordt en de basiskennis van de studenten wordt verbreed. Het boek is bijna het tegenovergestelde van een bestseller, maar daarom niet minder interessant en relevant. Op www.livius.org probeert hij tegenwicht te bieden aan de nefaste rol die het internet speelt, doordat de wetenschap schromelijk tekort schiet in het signaleren van beunhazen die pseudowetenschappelijke informatie verspreiden en aan de

schandpaal genageld zouden moeten worden. De Stapel-affaire zal hem dus niet ongelegen gekomen zijn. Hij hekelt de ratrace om te publiceren en geciteerd te worden met als motto: publish or perish. Dit euvel teistert de geesteswetenschappen in het algemeen. De overdracht van kennis blijft ongecontroleerd, daar waar het de taak van de universiteit is kennis over te dragen ten behoeve van de maatschappij. De correcte informatie ligt vaak achter slot en grendel op betaalsites. De bezuinigingen op geesteswetenschappen, en de universitaire hervormingen zijn daarvan mede een oorzaak, maar het verbindende thema is de kwaliteit, die berust op vakmanschap en collegiale controle. Alle geesteswetenschappen vervallen tot toenemend specialisme, wat funest is voor een brede opleiding. Hij schreef over Alexander de Grote, over de Romeinen en de Lage Landen, over de Oosterse wortels van de westerse cultuur, een gids voor het antieke Rome en Oorlogsmist, handelend over oorlogspropaganda als verschijnsel van alle tijden. Voorts een heel vlot te lezen boekje Polderdenken over de overlegcultuur in ons poldermodel vanuit de geschiedenis verklaard en Spijkers op laag water over vijftig misvattingen over de oudheid. Kortom, stof te over om kennis te komen maken met deze spraakmakende historicus. Jos Huijnen

18 Van de Muziekcommissie

Muziekavond met ‘Kunstkring De Kempen’ Dinsdag 5 februari, 20.15 uur, in de Meerlezaal Elk jaar organiseert de muziekcommissie, samen met ‘Kunstkring de Kempen’, een muziekavond in het AG. Vorige jaren was de inbreng vanuit het AG aanzienlijk en graag nodigen wij u uit om wederom een bijdrage te leveren aan het programma. Aangezien de Kunstkring, maar ook de AG-leden, de uitvoeringen in het AG zeer waarderen, zijn alle voorwaarden aanwezig om deze traditie met verve voort te zetten. Aanmelden voor deelname graag bij Bram Busschers, tel.: 0492-661640 of 06-226 610 93, e-mail: [email protected]. Uiteraard wordt het programma nog bekend gemaakt. Bram Busschers

Politiek-historische Kring In een vorig gewAG hebben wij u verteld van de Politiek- historische kring die wij willen oprichten. Wij hebben gevraagd wie daar belangstelling voor heeft. Inmiddels hebben we met een groepje bij elkaar gezeten en gaan wij van start. Het eerste onderwerp dat wij willen bestuderen en bepreken is: de ontwikkeling na WO II van de NAVO en de EU. Wij willen dat vooral bekijken vanuit het oogpunt hoe de relaties tussen de deelnemende landen zich hebben ontwikkeld. Vanuit volledige zelfstandigheid naar een situatie waarbij autonomie is overgedragen aan supranationale organen. Om dat allemaal goed te kunnen begrijpen, zullen we regelmatig terugkijken naar het ontstaan van de diverse landen. Dat ging immers vaak niet zonder spanningen en oorlogen. In dat kader komt het jaar 1648 (Vrede van Westfalen) vast

aan de orde evenals 1815 (Congres van Wenen). In 2015 is er mogelijk voldoende aanleiding om één gebeurtenis uit al die ontwikkelingen te lichten, namelijk het ontstaan van het moderne Nederland en België. We willen ook vooruitkijken. Welke ontwikkelingen zijn er buiten en binnen Europa gaande en wat kan dit voor de relaties tussen de Europese staten enerzijds en de buitenwereld anderzijds op termijn betekenen? De werkwijze die we willen volgen is dat één of twee personen het gekozen onderwerp voorbereiden. Zij houden daar dan een presentatie over. Zij zenden ter voorbereiding de andere leden de te raadplegen literatuurlijst toe. Als een onderwerp voldoende is uitgediept streven we ernaar om een lezing voor alle leden van het AG te organiseren om hun te ver-

19 Muziekcaleidoscoop, wat was en wat komt Niet alleen klompen, tulpen en molens Jean Peters noemde zijn bijdrage van de bijeenkomst op 27 november in eerste instantie Niet alleen klompen, tulpen en molens. Maar bij het samenstellen van zijn presentatie kwam hij tot elf componisten, die elk een andere geboorteplaats hadden. Daardoor dacht hij aan de naam Elfstedentocht. Maar het programma bleek te lang en hij moest schrappen. Daarmee ontstond de naam Helaas geen Elfstedentocht. De Zevenstedentocht die hij vervolgens presenteerde, voerde de kleine maar enthousiaste groep luisteraars langs zeven Nederlandse componisten. Namen als Sweelinck, Röntgen, Diepenbrock en Andriessen verbaasden natuurlijk niemand, maar wie had ooit gehoord van Herman Hollanders (Breda, rond 1600, schoolmeester en organist van de Catharinakerk in Eindhoven) of Gerrit Jan van Eijken (Amersfoort 1832, na zijn studie in Leipzig en Dresden componist, violist, pianist en dirigent, voornamelijk in Utrecht). Jean liet juweeltjes horen die de vraag opriepen: Hoe het komt dat Nederlandse componisten zo weinig gewaardeerd worden? Overigens blijken deze beide onbekenden juist de laatste tijd wat aandacht te krijgen, ondermeer in programma’s als Vrije Geluiden. Van Unico Wilhelm van Wassenaer (Delden,1692) is pas onlangs ontdekt dat hij naast bestuurder en diplomaat een begenadigd componist was. Omdat dat in zijn directe omgeving niet bepaald gepast geacht werd, liep hij

daarmee niet te koop. Zijn werk werd daardoor tot 1979 toegeschreven aan een aantal andere componisten, waaronder Pergolesi.

tellen over onze bevindingen. Wij denken ook aan sprekers van buiten het AG. Namen die genoemd zijn: Willy Claes en Guy Verhofstad.

harte uitgenodigd. Als u wilt deelnemen of onderwerpen wilt aandragen, vragen heeft, of iets anders te berde wilt brengen, meld dat via [email protected] of bel ons op.

De eerstvolgende bijeenkomst vindt plaats op dinsdag 29 januari 2012 van 11.30-15.00 uur. Deze wordt voorbereid door Piet van der Meulen en Piet-Heyn Goedhart. U bent van

Tweetalige dames Na de pauze gaf Theo van Leeuwen prijs wat hij met zijn cryptische omschrijving had bedoeld. Als eerste liet ‘Tweetalige Dame’ Jo Stafford ons horen, dat een Amerikaanse zangeres ook goed met de Engelse taal kan omgaan. Thank you for calling werd gevolgd door drie Schotse liederen van de nationale bard Robbie Burns. Het was even omschakelen toen Linda Ronstadt, naast puur Amerikaanse songs, haar Latijns-Amerikaanse roots liet horen in opzwepende Spaanse balladen. Gloria Estefan, Cubaanse van geboorte, redt zich zowel in het Amerikaans als in het Spaans op topniveau. Als laatste voorbeeld zong Michel Legrand de sterren van de hemel in enkele van zijn eigen composities. Theo had een compleet tweetalig tekstboek gemaakt. Door de gewijzigde opstelling was deze bijeenkomt in de Meerlezaal plezieriger dan de vorige; de organisatoren overleggen nog, hoe zij dat blijvend kunnen verbeteren. Volgende bijeenkomst Op dinsdag 15 januari zal Othmar Schob de gehele avond vullen met als thema: Philip Glass en een kijk op de wereld.

Piet van der Meulen en Bernard Grevink

20

Kennisgemaakt met

Nop Maas over zijn Reve-biografie Op zaterdagmiddag 24 november hadden we bij het Academisch Genootschap Nop Maas (Hoensbroek 1949, proefschrift over Marcellus Emants) te gast. NM sprak naar aanleiding van zijn driedelige Gerard Reve-biografie (circa 2000 blz.) met de veelzeggende ondertitel Kroniek van een schuldig leven. Van een biograaf, die over zijn werk komt vertellen, verwacht je twee dingen: uitleg en motivatie hoe hij tot zijn daad gekomen is en ook wat lekker saillante details uit het beschreven leven. Aan beide verwachtingen werd ruimschoots voldaan. Waarom de biografie en waarom zo’n dikke biografie? NM was een der door GR zelf benoemde biografen. Ook de enige waar GR na verloop van tijd geen ruzie mee kreeg. NM zelf gaf te kennen allerlei zaken betreffende deze voor hem zo belangrijke en fascinerende schrijver op een rij te willen zetten. Samen met W.F. Hermans vormt GR immers de top van de Nederlandse literatuur in de twintigste eeuw. Zaken die over twintig/dertig jaar niet meer te achterhalen zijn, moeten worden vastgelegd. Omroepen en kranten gooien van alles weg. NM wil geen traditionele ’hagiografie’ maar ’werkelijkheid’. NM wil geen structuren aanbrengen waar die er niet zijn. ’Er zit geen lijn of bedoeling in een mensenleven!’ NM hoopt ook anderen uit te dagen een biografie over GR te schrijven. De definitieve motivatie kwam toen hij, plotsklaps, een paar koffers met correspondentie mocht komen ophalen. Haast was geboden. Het duo Gerard Reve-Joop Schafthuizen was nogal wispelturig. Enkele jaren later verslechterde de relatie tussen NM en GR- JS zeer. Zoals GR en JS al jaren lang alleen nog onderling communiceerden via de katten, zo verloopt de communicatie tussen NM en JS thans via advocaten. Het leven van GR was beladen met schuld en schaamte. In de ondertitel Kroniek van een schuldig leven had in plaats van schuldig ook kunnen staan: versplinterd, religieus, competitief, geïsoleerd en eenzaam, oversekst en depressief. De merkwaardig langdurige relatie tussen GR

en JS werd gekenschetst door tegenstellingen: GR was een groot literator, daarentegen kan JS geen zin zonder spelfouten schrijven. GR heeft een mystieke levensinstelling; JS interesseert dit geen moer. GR heeft grote belangstelling voor ouderwetse figuratieve kunst, maar JS valt op Yves Klein. Illustratief is ook het volgende: GR, pesterig tegen JS, wijzend naar een hondendrol op straat: “Wordt dat een kunstobject als je er een mandarijn op legt?” En dan Reve’s ’racisme’. GR was fel gekant tegen het modieuze links van de jaren zestig. Modieus links dat zelfs het rode fascisme in Oost-Europa niet wenste te zien. Hij ging met zijn provocaties tot het uiterste. Denk aan de ’tjoekie-tjoekie boot’ in het ’takkie-takkie oerwoud’. Maar in Zuid-Afrika bezocht hij bij voorkeur de urinoirs voor ’Swartes’. Hij had daarvoor gearresteerd kunnen worden! Waren zijn ’homoseksualiteit’ en zijn ’katholicisme’ ook alleen maar provocatie? NM denkt van niet! Prachtig is natuurlijk dat GR vooral hield van de antiek heidense aspecten van het katholicisme. Denk aan de Moedergodin, zoals schitterend beschreven in zijn theologische geschrift Moeder en Zoon. Tenslotte maakte NM nog gewag van de relatie tussen GR en Eindhoven. Er was de persoonlijke correspondentie tussen GR en Henk van Essen, de privésecretaris van Frits Philips. HvE is nooit voor zijn homogeaardheid uitgekomen. Hij stierf pas gerust toen hem, op zijn sterfbed, de tas met snippers van zijn correspondentie met GR getoond werd. Helaas! Ook hield GR

21

Van de muziekcommissie

Somewhere Over The Rainbow Musical over de componist Harold Arlen

door drie vreemde sprookjesfiguren. De song heeft door de jaren heen vele mensen geïnspireerd en betoverd, zowel uitvoerende artiesten als luisteraars. Ook leven en werk van de componist Harold Arlen tonen veel overeenkomsten met dit zoeken naar een betere en mooiere wereld. Net als in het lied volgen zij als het ware het verloop van de regenboog, waarbij ook hij een aantal helpers op zijn levensweg ontmoette, die hem steeds weer een stuk verder hielpen. Zijn leven en werk vormt het thema van de komende productie van het AG-Muziektheatergezelschap. De uitvoeringen zijn in de Meerlezaal op: Vrijdag 22 maart, Zaterdag 23 maart, Zondag 24 maart, Maandag 25 maart

Deze melodie straalt een bepaalde magie uit, gezien het feit dat ze 75 jaar na haar schepping nog regelmatig in reclamespots opduikt. Magie speelde ook een rol bij de ontstaansgeschiedenis van deze song, die in 1938 door de Amerikaanse songwriter Harold Arlen werd gecomponeerd voor de film The Wizard of Oz met in de hoofdrol de toen bloedjonge Judy Garland. In deze song wordt het verlangen naar een betere wereld uitgedrukt in de zoektocht van het jonge meisje Dorothy naar het sprookjesland Oz, waarbij ze wordt bijgestaan

omstreeks 1962 een spreekbeurt bij een Eindhovense studentenvereniging, waarvan een verslag te vinden is in Bourgond. Na afloop ontmoette hij bij het COC Guus van Bladel. Bij laatstgenoemde verbleef hij van 197175, na de episode met Teigetje en Woelrat, in Weert. Deze Guus van Bladel had zich, om

De enthousiaste deelnemers van de vorige productie over de componist Irving Berlin hebben zich allemaal weer aangemeld, om een aantal bekende songs van Harold Arlen (hij schreef er in totaal zo’n 400) ten gehore te brengen. Zij staan al in de startblokken, of beter gezegd, ze zijn al gestart voor de hordeloop met repetities die voorafgaat aan het bereiken van de finish in de Meerlezaal. Noteer alvast de data in uw agenda en volg de komende tijd de mededelingen in ‘t gewAG en op de website van het AG voor verdere details.

zijn begeerten te bevechten, op Dwingend Katholiek Advies, laten castreren. Daar kijk je van op! Ondergetekende moest even slikken toen Nop Maas’ voordracht afgelopen was: Reve, dat was geen Leve! Jan de Graaf

22

Kennisgemaakt met

Jan Brokken Hij begon met een grap: bij busreizen naar de Baltische staten vraagt de reisleider steeds degenen die Baltische Zielengelezen hebben rechts te gaan zitten en anders links. Zo populair is zijn 25e boek blijkbaar. Niettemin ontmoette ik best wat kennissen, toch academisch geschoold, die nooit van de schrijver gehoord hadden. Bij het AG en zijn gasten was hij blijkbaar wel bekend. Veel mooie, leuke, interessante en vooral geïnteresseerde bezoekers, net terug van de designwereld, maakten het bijzetten van stoelen noodzakelijk. Brokken (JB) koos ervoor om een deel van zijn dagboek voor te dragen, dat hij in 2007 en na het verschijnen van het boek in 2011 schreef op reis in Estland, Letland, Litouwen (ELL). “Ik zie reizen als iets erotisch flirten met, met verleid worden door, vreemd gaan op betamelijke wijze” was zijn briljante omschrijving. Een grote groep AG-ers is onlangs in Vilnius geweest en de consul van Litouwen was ook bij de voordracht aanwezig. Zelf heb ik moeite de juiste hoofdstad bij het juiste land te noemen. In vijftien hoofdstukken gaat JB in op de levensgeschiedenissen van bekende en minder bekende families uit ELL. Hierdoor laat hij ons delen in de grote lijnen van de geschiedenis van deze staten. Steeds samen genoemd, zijn ze onderling echter heel divers. Protestant of katholiek, met gevoelens van haat of vergeving, met of zonder euro, Duitse of Finse invloeden, Duitse en Russische bezettingen. Sinds 1989 vormen ze geen onderdeel meer van de USSR en zijn ze lid van de EU. Met grote, van oorsprong Russische minderheden, al of niet genationaliseerd. Soms zelfs meerderheden. Met onvoorstelbaar grote aantallen Joodse slachtoffers van het Stalin-regime (er

waren er nog 800 over in 1945 van wat eerst de helft van de bevolking was), met anti-Russische of pro-Duitse sympathieën. “Gekookt door de Polen, gebakken door de Russen, gepocheerd door Brussel (EU)”, hoorde JB op zijn reizen zeggen. Reizen, die hij ons beeldend liet beleven met -17º en 1 meter sneeuw op 10 maart, 30 - 35º in restaurants, foto’s van Elton John en Maxima aan de muur, dames met spijkerbroek tot halverwege het schaamhaar in de hotellobby, Duitse Jugendstilarchitectuur, zuurkool, strudel en bosbessenlikeur als anti-griepmiddel, die smaakt naar bossen. Flessen likeur, die door douaniers in beslag genomen moeten worden. Hoop en er zich doorheen slaan ondanks tegenslagen is de kern van het boek Baltische Zielen. Communistisch en kapitalistisch zakendoen, Russisch va-banquespelen in zaken, de rol van de KGB en van de Russische maffia passeerden de revue. Zijn boeken werden vertaald en zijn naam op de kaft in het Lets vervoegd, zoals daar gebruikelijk is. Boeken worden er nog zeer gewaardeerd. In Riga zijn veertig boekwinkels: een schril contrast met de kaalslag in de Eindhovense literaire wereld. JB wees ons op opmerkelijke zaken in ELL op het gebied van muziek, filosofie, beeldende kunst, zoals de relatie met Wagner, Kant, Hannah Arendt, Rothko. Hij memoreert de indrukwekkende samenzang van een keten van twee miljoen mensen langs de Baltische straatweg: de zingende revolutie in 1989. De aanwezigen luisterden ingespannen met veel genoegen naar een voordracht, die gebracht werd met een prachtige, welluidende stem met een aangename resonantie en een uit zijn boeken al bekend taalgebruik, dat soepel is en afwisselend, een rasverteller eigen. Conclusie: we hebben genoten, een interessant succes, dat smaakt naar meer. Mind the book in plaats van the step! Jos Huijnen

23 Wijs: Zie ginds komt de stoomboot Zie hier nu de Sint met zijn Pieter-man staan Hij brengt ons de LEDENPAS, die komt er echt aan Wij zijn vol verwachting en erg in ons sas Straks hebben we dan elk onze LID-MAAT-SCHAPS-PAS Zie Piet staat te lachen, wat wil hij, die guit Hij heeft vast de PASSEN, kom deel ze maar uit Dan sjouwen we voortaan die pas met ons mee En kunnen altijd tonen: WIJ ZIJN LID VAN ‘t AG 

Riet Duisters

24 De (concise) Vrouwtjes van Windsor Een nabeschouwing door Jan Koppen De data (19 tot 22 oktober) waarop het AGToneel onder regie van Frank v.d. Berg vier voorstellingen van De Vrolijke Vrouwtjes van Windsor bracht, liggen al weer twee maanden achter ons. Waarom nu dan nog een verslag? Wel, dat is eenvoudig genoeg. Om er voor te zorgen, dat de herinnering aan de prestaties van spelers en productie niet zomaar verloren gaat. Want van vele kanten was te horen dat de bezoekers (in totaal zo’n 200) een gezellige avond, respectievelijk middag, hadden gehad, waarbij ze zich niet verveeld hadden. Kom daar eens om bij de tv. Het was te zien dat de spelers (toch niet meer de jongsten) er veel plezier in hadden en elkaar niet al te veel in acteerprestaties ontliepen. Om met acht in plaats van de vereiste twintig spelers toe te kunnen, had de regisseur Shakespeare’s tekst vernuftig bewerkt en een paar aardige vondsten, zoals het gebruik van poppenkastpoppen die bedienden voorstelden en door Leon van de Bor van stemmen werden voorzien, toegepast. Het publiek liep daardoor wel wat van al het bedrog (een waar leerstuk voor hedendaagse politici) in dit stuk mis, maar er bleef nog genoeg over. Ik ben vast niet de eerste, die zich over al dit bedrog verbaast, maar het is een genoegen om alles nog eens voor u op te sommen. De armlastige edelman Falstaff (Kees Wels) probeert de dames Ford (Carla Esselman) en Page (Marijke de Haan) te ‘versieren’ met de bedoeling hen als sleutel tot de schatkist van hun echtgenoten te gebruiken. De dames hebben hem door en willen hem straffen. Tot drie maal toe lokken ze hem naar een plaats waar ze hem in de val kunnen laten lopen. De eerste keer wordt hij, op de vlucht voor Ford (Herbert Platzer), in een wasmand het huis van Ford uitgedragen en in een moddersloot gedumpt. De tweede keer moet hij zich vermommen in de kleren van een heks en wordt hij door Ford, die iets tegen heksen heeft, zijn huis uitgetimmerd. De derde keer wordt hij ‘s nachts het bos in gelokt. Handlangers van

de dames, vermomd als elfen en saters, knijpen hem en branden hem met toortsen. (Falstaff heel toepasselijk: “Ik geloof dat men een ezel van mij gemaakt heeft.”) Ook Ford zelf wordt er tussen genomen. De dames hebben laten uitlekken, onder andere via de huishoudster vrouw Quickly (Bertie Rapaport), dat een ridder het huis van Ford in diens afwezigheid zou bezoeken. Als Ford met zijn vrienden naar huis toe stormt, vindt hij twee maal geen ridder, en staat dus voor gek. Ford op zijn beurt, vermomd als ene heer Beek, heeft Falstaff geld geboden om hem de deugdzaamheid van Fords vrouw op proef te laten stellen. Welk geld Falstaff, die verzwijgt dat hij zelf al stappen heeft ondernomen om Fords vrouw te versieren, grif aanneemt. In het oorspronkelijke stuk is er ook nog een nevenintrige, waarin dochter Anna van de familie Page een rol speelt. Haar moeder wil haar tijdens de gebeurtenissen in het bos laten schaken door de Franse dokter Cajus. Haar vader wil haar laten schaken door de neef van de vrederechter. Anna komt echter, tot verrassing van de hiervoor genoemden, het bos uit, getrouwd en wel met haar eigen keus: Fenton, een jonge edelman. Als het u nu nog niet duizelt, lees dan het volledige stuk, bijvoorbeeld in de moderne bewerking van Bert Voeten, eens. Tot slot mag niet onvermeld blijven dat Bart Padberg (als de heer Page), en Jacob Wisse (als de herbergier) het tableau de la troupe completeerden.

Van de muziekcommissie

Opera op dvd: Le Nozze di Figaro

Komische opera in vier bedrijven van Mozart met een libretto van Lorenzo da Ponte Vrijdag 11 januari, 19.30 uur, Haardkamer U krijgt de gelegenheid om deze bekende opera te bekijken en beluisteren in de schitterende uitvoering met onder andere Dietrich Fischer-Dieskau, Kiri Te Kanawa, Mirella Freni, Hermann Prey en Paolo Montarsolo en met de Wiener Philharmoniker onder leiding van Karl Böhm. Deze opera werd gefilmd, ontworpen en geregisseerd door Jean-Pierre Ponnelle. Figaro is de lakei van graaf Almaviva en Susanna is het kamermeisje van zijn vrouw, gravin Rosina. Figaro en Susanna willen graag trouwen en vragen toestemming aan de graaf. Gravin Rosina voelt zich erg verwaarloosd door haar echtgenoot. Terecht, want de graaf wil dan ook Suzanne verleiden om vervolgens gebruik te kunnen maken van het ‘droit de seigneur’ (het recht op de eerste huwelijksnacht van een vrouwelijk personeelslid). Om hem te dwarsbomen gaan Figaro en Susanna samenspannen met de gravin, om haar man een lesje te leren. De jonge page Cherubino stuurt, door zijn verliefdheid op eigenlijk alle vrouwen en zijn hartstocht voor de gravin in het bijzonder, per ongeluk aldoor al hun plannetjes in de war. Na heel veel intriges, vergissingen, vermommingen, verkleedpartijen en persoonsverwisselingen komt de graaf er langzamerhand achter dat hij eigenlijk aan het flirten is met zijn eigen vrouw. Uiteindelijk wordt hij dan ook ontmaskerd, heeft natuurlijk veel spijt, vraagt vergiffenis en geeft zijn zegen aan het huwelijk van Figaro en Susanna. Hanna van Stratum houdt een korte inleiding bij deze drie uur durende opera.

25

26

Column

Hoofdschuddend toekijken Jan Willem Alphenaar, spreker op de eerste twee bijeenkomsten van de Social Media lezingencyclus, deed zijn uiterste best het AG-publiek ervan te overtuigen dat je jezelf ernstig tekort doet als je niet dagelijks met volle teugen geniet van de heerlijkheden van internet. En dan niet alleen door geld overmaken: nee, je hele sociale leven moet zich er afspelen. Waarom nog naar het café gaan als je thuis achter je scherm, met een glas wijn erbij, via één van de vele babbelmedia dezelfde borrelpraat kunt uitwisselen met onbekende en misschien wel heel erg interessante mensen?

“There is more to the world than increasing its speed”, schijnt Mahatma Gandhi ooit gezegd te hebben. Hij zei dat in een tijd waarin paard en wagen het belangrijkste voertuig was op de Nederlandse wegen, een postpakketje van Amsterdam naar Djakarta er een week of zes over deed en de wachttijd voor een telefoonaansluiting in Eindhoven een half jaar was. Over India in die tijd hebben we het nog niet eens. Hoezo “speed”? Maar Gandhi had natuurlijk gelijk. In die tijd begon de ellende al. We zijn met zijn allen in een Formule 1-race terechtgekomen. Een tijdje geleden bedacht ik ’s avonds om half elf dat ik nog een cadeautje moest kopen voor een vriend, die we enkele dagen later zouden bezoeken, en ik bestelde een boek via internet. De volgende ochtend om tien uur stond de pakketdienst al voor de deur. Huh? Nu al? Ik kan 24 uur per dag online het nieuws volgen, het weerbericht bekijken, verzekeringen afsluiten, bankrekeningen openen, in aandelen handelen, mijn antieke servies te koop zetten en Wordfeuden met mijn nicht in Australië. Vroeger heette Wordfeudgewoon Scrabble en deden we het met zijn allen rond de eettafel, met drankjes en nootjes erbij. We wachtten op elkaars beurt en zochten rare woorden op in het woordenboek. Het duurde uren, maar het was wel knus.

Hij hield zijn gloedvolle betoog voor een AG-publiek van jongere ouderen, middelbare ouderen en oudere ouderen. Welbespraakte toehoorders, dat had de spreker al gauw in de gaten, veel interactiviteit. Nieuwsgierig - allemaal op het puntje van hun stoel, vragenlijstjes in de hand - maar ook sceptisch. Bij social media heb je voyeurs en exhibitionisten, hield de spreker de zaal voor. Enkelen gaven toe dat ze via Facebook de activiteiten van hun kleinkinderen volgden. Voyeurs dus. Maar exhibitionisten? Negentien keer per dag boodschappen de wereld in twitteren over je gemoedstoestand… daar kon de zaal zich niet zoveel bij voorstellen. Wie heeft daar tijd voor? Wie leest dat? Toch besteedt een aanzienlijk deel van de mensheid heel veel tijd aan het rondpompen van ‘emotionele’ informatie via social media. Het heeft iets te maken met erbij willen horen en de hele dag prikkels willen ontvangen en rondsturen om dat bevestigd te krijgen. Steeds vaker, net als bij andere verslavingen. Dan ‘leef’ je pas. Misschien moeten wij, 55-plussers, dit maar gewoon aan de jongeren overlaten, hoofdschuddend toekijken en af en toe licht afkeurend commentaar leveren… Hoe oud was Gandhi eigenlijk toen hij zijn uitspraak deed? Jan Kees van der Veen

27 Mutaties Ledenbestand Nieuwe leden J. Schilthuis (Julius), Helmond Mw. drs. A.N. Vos (Anke-Nel), Helmond W.J.J. Hoff, MA (Pim), Eindhoven Mw. Dr. E.J.M. Wouters (Eveline) Eindhoven Dr. J.J.C. Commissaris (Jan), Veldhoven P.H. Rufi (Peter), Geldrop H.C.M. Verkooijen (Hubert), Weert W.P.M. van der Kraan (Wim), Eindhoven Mw. A.C.H.R. Rensen (Anne), Eindhoven

Paul Boshouwers

Wim Groeneveld

Peter Rufi

Overleden Mw. drs. A.D. Kohnstamm-Bodenhausen Mw. M.H.A. Nijssen-Geerts

Colofon De Eindhovense vereniging ‘Het Academisch Genootschap’ (opgericht in 1945) wil een trefpunt zijn voor personen met brede belangstelling voor maatschappij, wetenschap en cultuur in de ruimste zin van het woord. Daarnaast geeft zij gelegenheid tot beoefening van kunsten en wetenschappen op niet-beroepsmatige basis. De sociëteit, als integrerend deel van de vereniging, is een rustpunt voor leden en hun introducés en biedt een gezellige ambiance voor gesprek en ontspanning. Het verenigingsblad ’t gewAG verschijnt zes keer per jaar.

Sociëteitsgebouw: Parklaan 93, 5613 BC Eindhoven Telefoon 040-2434808 Redactie: Michiel de Veer, hoofdredacteur Jan Koppen, eindredacteur ’t gewAG Jet Ruigendijk, Liesbeth Schreuder, Monique van Zutphen, redacteuren Harald Ihle, webmaster

Het lidmaatschap bedraagt € 195 (huisgenootleden € 120) per jaar.

E-mailadressen redactie ’t gewAG: [email protected] Webteam: [email protected] Externe communicatie: [email protected]

Website: www.acadgen.nl E-mail: [email protected]

Layout: Graphic Match, Eindhoven

Bestuur: Richard de Groot, voorzitter, tel. 0413-366735 Sjanelien Baats, secretaris a.i.

Druk: Puntscherp, Eindhoven

E-mail: [email protected] Contributierekening: ING 4344135

Voor wie de uitdaging zoekt...