2012 Hinthamerpoort Project Stad en Imago
Projectgroep P3-8: Hans Brandes Chantal Corbey Tom van den Eijnden Alice Korsch Freek Morel Anneke Rombouts Erik Vleeshouwers Juni 2012 ‘s-Hertogenbosch 1
2012 Hinthamerpoort Project Stad en Imago
Projectgroep P3-8: Hans Brandes Chantal Corbey Tom van den Eijnden Alice Korsch Freek Morel Anneke Rombouts Erik Vleeshouwers Stad en streekontwikkeling Plattelandsvernieuwing Green business school Hogeschool HAS Den Bosch Projectbegeleidster: M. van den Anker Juni 2012 ‘s-Hertogenbosch 2
Voorwoord Dit onderzoeksrapport is geschreven in het teken van de module Stad en Imago. Deze module is onderdeel van het vierde jaar van de opleiding Stad en Streekontwikkeling aan de Hogeschool HAS Den Bosch. Voor dit onderzoek hebben een zevental studenten gewerkt aan de inventarisatie, analyse en advisering betreffende de sociale cohesie van de buurt Hinthamerpoort te ‘sHertogenbosch. Het schrijven van dit rapport zou niet gelukt zijn zonder de hulp van de bewoners, mevr. J. Abdul (BrabantWonen), dhr. P. Hilgers (gemeente ’s-Hertogenbosch) en van projectbegeleider M. van den Anker. Via deze weg willen wij hen graag bedanken voor hun begeleiding bij het tot stand brengen van dit onderzoeksrapport. Projectgroep 3-8, Juni 2012.
3
Samenvatting Het rapport start met een beschrijving van de buurt. Uit deskresearch is gebleken dat Hinthamerpoort een buurt is waar de veiligheid en kwaliteit van wonen sinds de herstructurering sterk is verbeterd. Naar de gehele buurt gekeken (inclusief Barten-Zuid) kan geconcludeerd worden dat het qua leeftijd en inkomen een gemiddelde buurt in Nederland is. Ten opzichte van het landelijk gemiddelde zijn er meer mensen met een laag inkomen. Namelijk 49% t.o.v. 40%. Er is gesproken met de belangrijkste stakeholders in de buurt Hinthamerpoort. Hieruit bleek dat het geen dat geen aandachtsbuurt meer is, maar gewoon een gangbare buurt in ’s-Hertogenbosch. Deze is te vergelijken met de gerenoveerde buurt Boschveld in ’s-Hertogenbosch. De bewoners van Hinthamerpoort ervaren de buurt als nieuw, modern en individualistisch. Het kan dus worden omschreven als een stadsbuurt. Het park nabij de buurt zorgt ervoor dat bewoners het wonen ervaren als rustig en prettig. De nabijheid van de stad en de toegang tot voorzieningen wordt als prettig ervaren. De identiteit kan dus kort worden omschreven als: rustig wonen dicht bij de stad met het groen op loopafstand. In de toekomst wordt getracht de sociale cohesie in de buurt te versterken om de onderlinge band te versterken en kleine ongemakken direct op te lossen. Het kwantitatief onderzoek bestaat uit een verspreide enquête onder 488 huishoudens. Hierop zijn 166 huishoudens gerespondeerd. Het doel van dit onderzoek is de sociale cohesie van Hinthamerpoort in kaart te brengen. Deze onderzoeksresultaten geven weer dat de respondenten Hinthamerpoort als een sociale buurt ervaren, maar er zijn een significant aantal verbeterpunten naar voren gekomen. Verderop in het verslag zijn verbeterpunten aan de hand van dit onderzoek uitgewerkt. Door het kwantitatief onderzoek is de volgende strategie ontstaan: “Digitale middelen, openbare ruimten, buurtbewoners en steunende maatregelen van externe partijen inzetten om de sociale cohesie in de buurt te verbeteren”. Met deze strategie en aandachtspunten wordt een snelle en gemakkelijke manier aangedragen om een in contact te komen met andere buurtbewoners. Dit wordt uitgevoerd volgens het concept: Volksbuurt 2.0. Hiermee wordt getracht een levendige volksbuurt te creëren. Volksbuurt 2.0 zal worden gerealiseerd door middel van promotie, ruimtelijke functionele, organisatorische en financiële maatregelen (PROF). Het initiatief moet zowel vanuit de bewoners, BrabantWonen, gemeente ’s-Hertogenbosch en betrokken buurtpartijen komen. In de opgestelde PROF aanpak zijn verschillende concepten opgesteld. Deze concepten moeten bijdragen aan de opgestelde doelstellingen. Het streven is om de opgestelde doelstellingen binnen 4 jaar te hebben gerealiseerd. Er zijn een tweetal concepten in dit rapport ontwikkeld die zullen bijdragen aan het verbeteren van de sociale cohesie in de buurt. 1. Concept: Het blokje om 2. De ontwikkeling van een buurtplatform
4
Inhoudsopgave Voorwoord .............................................................................................................................................. 3 Samenvatting........................................................................................................................................... 4 1. Inleiding ............................................................................................................................................... 7 2. Onderzoeksmethodiek ........................................................................................................................ 9 3. Beschrijving van de buurt .................................................................................................................. 11 3.1 Demografie in de buurt ............................................................................................................... 11 3.1.1 Bevolking .............................................................................................................................. 11 3.1.4 Inkomen................................................................................................................................ 12 3.2 Beleid en politieke situatie .......................................................................................................... 12 3.2.2 Beleid gemeente ‘s-Hertogenbosch ..................................................................................... 13 3.2.3 Politieke situatie ‘s-Hertogenbosch...................................................................................... 13 3.3 Stakeholdersanalyse .................................................................................................................... 13 3.3.1 Stakeholders ......................................................................................................................... 14 3.3.2 Stakeholders analyse ............................................................................................................ 17 3.3.3 Samenvatting stakeholdersanalyse ...................................................................................... 17 3.4 Interviews betrokken partijen ..................................................................................................... 18 3.5 Benchmark concurrenten ........................................................................................................... 19 3.6 Identiteit ......................................................................................................................................... 20 3.6.1 Huidige identiteit ...................................................................................................................... 20 3.6.2 Toekomstige identiteit ............................................................................................................. 21 3.7 Imago ........................................................................................................................................... 21 3.7.1 Huidige imago ........................................................................................................................... 21 3.7.2 Toekomstige imago .................................................................................................................. 21 4. Kwantitatief onderzoek ..................................................................................................................... 22 4.1 Resultaten enquêtevragen .......................................................................................................... 22 4.2 Gecombineerde resultaten ......................................................................................................... 25 4.3 Kruistabellen zonder verband ..................................................................................................... 26 5. Een nieuwe strategie voor de buurt .................................................................................................. 28 5.1 SWOT analyse .............................................................................................................................. 28 5.2 Prioritering................................................................................................................................... 29 5.3 Confrontatiematrix ...................................................................................................................... 32 5.4 Doelgroep beschrijving ................................................................................................................ 33
5
5.5 Strategie ...................................................................................................................................... 33 6. Branding ............................................................................................................................................ 35 6.1 Promotie maatregelen ................................................................................................................ 35 6.2 Ruimtelijke-functionele maatregelen.......................................................................................... 36 6.3 Organisatie maatregelen ............................................................................................................. 37 6.4 Financieel..................................................................................................................................... 37 6.4.1. Kostenanalyse activiteiten................................................................................................... 37 6.5 Doelstellingen .............................................................................................................................. 40 6.6 Conclusie branding ...................................................................................................................... 41 7. Conclusies en aanbevelingen ............................................................................................................ 42 7.1 Conclusies .................................................................................................................................... 42 7.2 Aanbevelingen ............................................................................................................................. 43 Bronnen ................................................................................................................................................. 45 Bijlagen .................................................................................................................................................. 47 1. CBS buurtgegevens, De Hinthamerpoort, s-Hertogenbosch ......................................................... 47 2. Interview met de buurt agent ....................................................................................................... 49 3. VvE (Vereniging van Eigenaren) Aurum ........................................................................................ 52 4. VvE kop van Hinthamerpoort ........................................................................................................ 53 5. VvE Kop van Hinthamerpoort ........................................................................................................ 56 6. Buurtcomité (Secretaris) ............................................................................................................... 58 7. Buurtcomité (voorzitter) ............................................................................................................... 61 8. Interviews zorginstellingen (Cello) ................................................................................................ 64 9. Interviews zorginstellingen (Welzijnsonderneming Divers) .......................................................... 67 10. Overige stakeholders ................................................................................................................... 68 11. Enquête vragen ........................................................................................................................... 70 12. Enquêteresultaten - tabellen....................................................................................................... 73 13. Uitschrijving openvragen enquête resultaten ............................................................................. 79 14. Kruistabellen zonder verband ..................................................................................................... 90 15. Sfeerfoto’s van de buurt.............................................................................................................. 98
6
1. Inleiding Dit buurtonderzoek en citymarketingadvies richt zich op de huidige buurt Hinthamerpoort in ’sHertogenbosch. Deze nieuwe buurt is ontstaan na herstructurering van de buurt Barten Noord. Dit was voorheen een hechte volksbuurt die door de meeste Bosschenaren als achterstandsbuurt werd bestempeld. In 2000 is het project Hinthamerpoort van start gegaan. Na een lang traject is in 2011 het project afgerond. Voor 225 voormalige woningen zijn er 350 terug gebouwd. Waaronder 150 woningen in de sociale huur. Tevens is het Muntelbolwerk (bedrijfsgebouw) gesloopt. Hiervoor zijn circa 100 woningen terug gebouwd. De nieuwe woningen in Hinthamerpoort bestaan uit zowel huurals koopwoningen. De buurt betreft een hoge diversiteit in publiek, bewoners, en gebruikers. Denk hierbij aan huurders, eigenaren van koopwoningen, kleine bedrijven, een woongroep waar mensen met een verstandelijke beperking wonen en kinderen van de basisschool en naschoolse opvang. Dit betekent dat er veel verschillende belangen in de buurt voorkomen. De herstructurering heeft ervoor gezorgd dat de buurt weer uitstraling kreeg, maar het is nog onduidelijk of de leefbaarheid en het imago werkelijk is verbeterd. BrabantWonen en de gemeente ’s-Hertogenbosch willen samen met de buurtbewoners de buurt verder ontwikkelen om het eventuele negatieve beeld van de buurt te weerleggen en de kwaliteit van leven te verbeteren. De uitdaging is nu om de bewoners van het nieuwe Hinthamerpoort te stimuleren, enthousiasmeren en te mobiliseren om samen te werken het imago en de leefbaarheid te verbeteren door sterkten en kansen te benutten. Een leefbare buurt wordt namelijk niet alleen gevormd door de aanwezige voorzieningen, maar ook door een onderlinge band tussen buurtbewoners; de sociale cohesie. Woningcorporatie BrabantWonen en de gemeente ’s-Hertogenbosch willen inzicht verkrijgen in de meningen en belangen van alle bewoners en gebruikers van Hinthamerpoort. Zij hebben als opdrachtgevers aangegeven te willen weten of de leefbaarheid in de buurt is toegenomen en of er kansen liggen voor de verdere ontwikkeling en versterking van de buurt. Om hier achter te komen is er een buurtonderzoek gehouden en een citymarketingplan geschreven. Het doel is om aan de hand van dit onderzoek een duidelijk beeld krijgen van de (toekomstige) problemen, maar ook kansen gericht op de sociale cohesie in de buurt. Aan de hand van de onderzoeksresultaten wordt er een advies gegeven aan de gemeente ‘s-Hertogenbosch en BrabantWonen om acties te ondernemen om de sociale cohesie in de buurt te behouden dan wel verder te ontwikkelen. Als projectopdracht is een duidelijke stelling gekozen. Deze stelling zal aan de hand van de resultaten uit het onderzoek worden bevestigd of ontkracht. Het onderzoek kijkt naar de stelling met de formulering van een duidelijke hoofdvraag als basis. De projectstelling die centraal staat is; De bewoners van Hinthamerpoort willen werken aan een gezamenlijke toekomst.
7
Hoofdvraag: Waar liggen mogelijkheden om de sociale cohesie in Hinthamerpoort samen met de bewoners verder te ontwikkelen? Om antwoord op deze vraag te krijgen is er een kwalitatief en kwantitatief onderzoek uitgevoerd. Hierbij zijn interviews en enquêtes afgenomen bij bewoners van de buurt Hinthamerpoort. Om een brede opzet te creëren is er getracht meerdere betrokken partijen te benaderen. Leeswijzer: Het onderzoeksrapport begint met een verantwoording van de onderzoeksmethodiek in hoofdstuk 2. Hierin zullen keuzes voor de aanpak van het onderzoek en de verantwoording van het onderzoek worden beschreven en weerlegt. Hoofdstuk 2 zal ingaan op de beschrijving van de buurt. Hierin komt de informatie uit de deskresearch samen met de gehouden interviews. Het is in feiten de verzamelde informatie voor het kwantitatief onderzoek. Hoofdstuk 4 zal het kwantitatief onderzoek behandelen. Dit is hoofdstuk is ingedeeld in de resultaten van de enquête per vraag en gemaakte verbanden ten behoeve van het onderzoek. Na alle gegevens verzameld te hebben zal in hoofdstuk 5 een nieuwe strategie voor de buurt worden gemaakt. Dit wordt gedaan aan de hand van een SWOT, confrontatiematrix en conclusie met keuze van de juiste strategie. In hoofdstuk 6 wordt de branding van de buurt verder uitgewerkt aan de hand van de opgestelde strategie. Hoofdstuk 7 bevat de conclusies en aanbevelingen van het volledige verslag. Hierna volgt de bijlagen waarin alle overige informatie en tabellen zijn opgenomen. Een belangrijk aspect uit de bijlagen zijn de antwoorden op de openvragen. Hierin komen bruikbare opmerkingen over de buurt naar voren.
Figuur 1. Sfeerbeeld van de buurt, bron: eigen foto
8
2. Onderzoeksmethodiek Het onderzoek in de buurt Hinthamerpoort is gericht op het verzamelen van informatie met betrekking tot de sociale cohesie in de buurt. Het onderzoek had een looptijd van 8 weken. In een kort tijdsbestek is er zoveel mogelijk respons geprobeerd te verzamelen.
De projectstelling die centraal staat is; De bewoners van Hinthamerpoort willen werken aan een gezamenlijke toekomst. Deze stelling wordt onderzocht met de volgende onderzoeksvraag: Waar liggen mogelijkheden om de sociale cohesie in Hinthamerpoort samen met de bewoners verder te ontwikkelen?
Om de onderzoeksvraag te beantwoorden is gekozen voor een combinatie van diepte-interviews en een kwantitatief onderzoek in de vorm van enquêtes. Diepte-interviews met actieve partijen in de buurt moet zorgen voor gedetailleerde informatie. Deze personen hebben allemaal een actieve rol of taak in de buurt. Zij kennen de buurt en haar bewoners en weten welke onderwerpen er op dit moment spelen. Denk hierbij aan het buurtcomité, verschillende verenigingen van eigenaren, zorgen welzijnsinstellingen en de buurtagent. De informatie van deze personen draagt bij aan een eerste indruk en helpt de beeldvorming van de buurt te versterken. Er is voor een kwantitatief onderzoek in de vorm enquêtes gekozen om een zo groot mogelijk bereik te halen in korte tijd met een beperkt budget. Er is gekozen voor één enquête per huishouden, omdat de gezinssamenstellingen niet bij ons bekend waren. Via deze methode konden 488 huishoudens in een middag worden bereikt. Bij de enquête was een retourenvelop bijgevoegd om het gemakkelijk te maken voor de respondenten en de respons te verhogen. Er is niet gekozen voor de telefonische enquête, omdat we de respondenten tijd wilden bieden om de vragen te beantwoorden. Observatie zou niet voldoen, omdat er weinig relevante informatie op straat afspeelt. Via een online onderzoek zou het moeilijk zijn de juiste personen in de buurt te bereiken. Daarvoor is deze doelgroep te specifiek. Een face-to-face onderzoek vonden wij te direct, omdat de vragen dan bijna voor de deur van de des betreffende persoon moesten worden gesteld. Anonimiteit kan dan niet meer gegarandeerd worden. Daarnaast is dit lastig omdat, mensen vaak vroeg vertrekken en op verschillende tijdstippen thuis komen. Om met voldoende zekerheid uitspraken te kunnen doen over het gehouden onderzoek is het uitgevoerde kwantitatief onderzoek statistisch verantwoord. De steekproefomvang van de uitgezette enquête in Hinthamerpoort bedraagt 488; dit is gelijk aan het aantal huishoudens van de buurt. De steekproefgrootte is dus gelijk aan de populatiegrootte. De respons van de enquête is 166 wat neerkomt op 34%.
9
Voor een statistisch verantwoorde analyse, uitgaande van een nauwkeurigheid van 5%, is een aantal van 216 respondenten op de enquête nodig. Dit is echter niet het geval. Hierdoor is de nauwkeurigheid aangepast naar 6,2%. De respons met een betrouwbaarheid van 95% en een nauwkeurigheid van 6,2% geeft een statistisch verantwoorde onderbouwing. Door dit gegeven is het aantal respondenten op de enquête voldoende om een betrouwbaar beeld te krijgen van de buurt. Het verkrijgen van aanvullende informatie is hierdoor niet noodzakelijk. Hieruit kon worden geconstateerd dat het back-up plan om tijdens de buurtdag van 10 juni 2012 enquêtes af te nemen, niet uitgevoerd werd. Daarnaast was de kans op vervuiling van het onderzoek aanwezig.
10
3. Beschrijving van de buurt In beschrijving van de buurt zal via desk- en fieldresearch een beschrijving van de huidige buurt worden gemaakt. De deskresearch bestaat uit een inventarisatie en analyse aan de hand van bestaande onderzoeken en gegevens. Hierbij zijn de demografische gegevens van de buurt opgenomen, evenals het beleid en politieke toestand waarin ook naar de veiligheidsmonitor is gekeken. Het beleid en de politieke toestand zijn van belang voor toekomstige veranderingen in de buurt. Vervolgens is er een stakeholdersanalyse opgenomen. Hierin worden actoren beschreven die invloed ondervinden van of invloed uitoefenen op de buurt Hinthamerpoort. Een onderdeel van het onderzoek bestaat uit een aantal diepte-interviews met betrokken partijen uit de buurt. De beschrijving van de buurt versterkt de beeldvorming van de buurt voor het project.
3.1 Demografie in de buurt In de demografische inventarisatie is gekeken naar de gegevens betreffende bevolking, huishoudens, arbeid, inkomen en woningen. Deze demografische informatie is beschikbaar door middel van de gegevens van CBS in uw buurt. Het CBS heeft de gemeente ’s-Hertogenbosch onderverdeeld in buurten. Volgens CBS vormt het projectgebied Hinthamerpoort Noord met de buurt Barten Zuid samen de buurt Hinthamerpoort. Hierdoor zijn de gegevens van beide buurten opgeteld en kan het een vertekend beeld geven van de werkelijkheid. ( CBS in uw buurt, 2009)
3.1.1 Bevolking De verhouding tussen mannen en vrouwen in de buurt komt overeen met het landelijk percentage van 49% mannen en 51% vrouwen. Met 25 geboortes ten opzichte van 15 sterfgevallen zijn er meer mensen geboren dan gestorven in de buurt Hinthamerpoort Noord, wat overeenstemt met het landelijk beeld. Over het algemeen verschilt de leeftijdsopbouw in de buurt met het landelijk gemiddelde. Zo is, in vergelijking met het landelijk gemiddelde, de leeftijd 15-44 jaar het sterkst vertegenwoordigt. De overige leeftijdscategorieën zijn gemiddeld minder vertegenwoordigd ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De bevolkingsdichtheid is 10.688 mensen per km2. Dit getal moet niet vergeleken worden met het landelijk gemiddelde, want niet heel Nederland is stedelijk gebied. Het percentage niet westerse allochtonen van het totaal aantal inwoners van de buurt Hinthamerpoort Noord met 11%, buurtt met 1,0% af van het landelijke gemiddelde (12%).
3.1.2 Huishoudens De buurt Hinthamerpoort Noord telt 1.055 huishoudens waar de helft bestaat uit een eenpersoonshuishouden. Dit is gemiddeld met 14% boven het landelijk gemiddelde. In tegenstelling tot het landelijk gemiddelde zijn er in de buurt meer meerpersoonshuishoudens met kinderen dan zonder kinderen. Gemiddeld bestaat een huishouden uit 1,8 persoon. Dit is lager dan het landelijke gemiddelde, waar het huishouden op 2,2 personen uitkomt.
3.1.3 Arbeid Wanneer er gekeken wordt naar de personen van 15 tot 65 jaar die betaald werk hebben als percentage van het aantal inwoners van 15 tot 65 jaar op de laatste vrijdag van september, ligt dit percentage in de buurt Hinthamerpoort Noord onder het landelijk gemiddelde. Dit betrof namelijk 11
67% en 74%. Het aantal huishoudens in de buurt Hinthamerpoort Noord met een bijstandsuitkering is met 103 bijstandsuitkeringen per 1000 huishoudens tweeënhalf maal zo hoog als het landelijk aantal van 41 bijstandsuitkeringen per 1000 huishoudens.
3.1.4 Inkomen Het landelijk gemiddeld inkomen in 2009 betrof 29.300 euro. Dit is meer dan het gemiddeld inkomen in de buurt, wat op datzelfde moment 22.600 euro bedroeg. Daarnaast verschilt ook het percentage hoge en lage inkomens in de buurt met het landelijk gemiddelde. Een hoog inkomen is een persoonlijk inkomen dat hoger is dan 41.300 euro. Een laag inkomen is een persoonlijk inkomen lager dan 19.200 euro. In de buurt heeft 49% een laag inkomen, ten opzichte van 40% in Nederland. 7% heeft in de buurt een hoog inkomen. Dit is een groot verschil met het landelijke beeld, waarbij 20% een hoog inkomen heeft.
3.1.5 Woningen In de buurt Hinthamerpoort Noord zijn er 975 woningen met een gemiddelde waarde van 177.000 euro. Landelijk gezien is de gemiddelde waarde hoger met 243.000 euro. De onderverdeling van de woningen naar eigendom verschilt in de buurt ook met het landelijk gemiddelde. In de buurt heeft 77% een huurwoning ten opzichte van 44% landelijk. Er zijn 23% koopwoningen, waarbij het landelijk gemiddelde 55% is.
3.1.6 Voorzieningen In 2010 is door het CBS onderzocht hoeveel voorzieningen er zijn binnen een straal van 3 kilometer en hoever deze voorzieningen van de buurt verwijderd zijn. Hierbij wordt de gemiddelde afstand gebruikt van alle inwoners van de buurt Hinthamerpoort tot de dichtstbijzijnde voorziening, berekend over de weg. Hiervoor werden er een drietal voorzieningen onderzocht, namelijk een kinderdagverblijf, een supermarkt en een restaurant. Binnen een straal van 3 kilometer zijn er ruim zestien kinderdagverblijven en zestien supermarkten. Het aantal restaurants binnen de straal van 3 kilometer komt uit op ruim 140. De afstand is berekend over verharde door auto's te gebruiken wegen, dus niet over fiets- en/of voetpaden. De afstand tot het dichtstbijzijnde kinderdagverblijf, supermarkt en restaurant zijn respectievelijk 700 meter, 600 meter en 400 meter.
3.2 Beleid en politieke situatie In deze paragraaf wordt gekeken naar het beleid, de politieke situatie en de veiligheid van de buurt. Ook wordt het coalitieakkoord met de begroting van de gemeente ’s-Hertogenbosch over de buurt Hinthamerpoort Noord beschreven. 3.2.1 Veiligheidsmonitor Volgens de veiligheidsmonitor van ’s-Hertogenbosch uitgevoerd in 2011, is de buurt Hinthamerpoort Noord (Barten Zuid en Hinthamerpoort) sinds 2007 een stuk veiliger geworden. Op dit moment is de veiligheid in de buurt bovengemiddeld ten opzichte van de rest van de stad. Echter zijn er wel verschillen binnen de buurt aanwezig, doordat de buurt is opgedeeld in verschillende buurten. De herstructurering van Hinthamerpoort heeft volgens de veiligheidsmonitor bijgedragen aan een betere veiligheid in de buurt. 12
3.2.2 Beleid gemeente ‘s-Hertogenbosch In het beleid van de gemeente ’s-Hertogenbosch staat het volgende beschreven over citymarketing: “Ontwikkeling van een citymarketing campagne waarbij de krachtige merknaam ’s-Hertogenbosch centraal staat en ontwikkeling van een strategische merkenstrategie om invulling te geven aan de overkoepelende merknaam ‘’s-Hertogenbosch’ met een bijbehorende creatieve en visuele uitwerking. Binnen die strategie kunnen de diverse deelcampagnes op specifieke doelgroepen in samenwerking met externe partners en evenementen een plek krijgen.” Er kan in worden gespeeld op de creatieve en visuele uitwerking van ’s-Hertogenbosch. Hinthamerpoort kan zich hiermee wellicht sterk profileren. Het organiseren van evenementen kan Hinthamerpoort sterker profileren bij de overige bewoners van ‘s-Hertogenbosch (Coalitieakkoord 2010-2014 gemeente 'sHertogenbosch, 2010). 3.2.3 Politieke situatie ‘s-Hertogenbosch De raadscoalitie van Den Bosch (VVD, GroenLinks, PvdA, CDA en Rosmalens Belang) heeft als visie een positieve, uitdagende bestuursstijl die uitgaat van de kracht inwoners, vrijwilligers, professionals en ondernemers in de gemeente. Hierbij wordt uitgegaan van de kansen en mogelijkheden en wordt er niet in beperkingen gedacht. De gemeente stimuleert burgerinitiatieven en zet in op de bevordering van zelfredzaamheid en organiserend vermogen van haar inwoners. De gemeente legt voornamelijk accent op veiligere en schonere buurten en er worden ieder jaar ongeveer 750 nieuwe woningen bij gebouwd. Via Bewoner Initiatief Gelden (BIG) kunnen burgers subsidie verkrijgen voor het organiseren van activiteiten in de buurt. De gemeente heeft bijzondere aandacht voor het inpassen van de Brede Bossche school in Hinthamerpoort. Deze school moet een verbinding worden tussen de Barten Zuid en Hinthamerpoort. Bij toekomstige plannen kan er worden ingespeeld op het versterken van de Brede Bossche School en kan er geld worden benut uit deze burger subsidies (gemeente 's-Hertogenbosch, 2012).
3.3 Stakeholdersanalyse Een stakeholder is een persoon of organisatie die invloed ondervindt van, of invloed uitoefent op, een bepaald project, een besluit of product. In dit geval gaat het om de stakeholders van de buurt Hinthamerpoort. De stakeholders kunnen verdeeld worden in twee groepen. Interne stakeholders, zoals burgers, actiegroepen, instellingen en bedrijven binnen de buurt. Overheid/ politiek, media en bedrijven en instellingen (die gebruik maken van de buurt) kunnen gezien worden als externe stakeholders. Stakeholders die direct betrokken zijn bij verbetering van de buurt en van belang zijn voor de sociale samenhang zijn opgenomen in het verslag. Overige stakeholders die wel aanwezig zijn in de buurt, maar geen direct belang bij dit onderzoek hebben zijn opgenomen in bijlagen 10. Per stakeholder zal er in deze paragraaf worden aangegeven; wie ze zijn en wat ze doen binnen de buurt. Daarnaast zal er kort beschreven worden wat de behoefte en belangen van deze stakeholder is met betrekking tot de buurt. Ook zal er worden gekeken naar de identiteit en het imago van de buurt vanuit het oogpunt van de stakeholders. In de analyse zal gebruik worden gemaakt van de stakeholders matrix (Eden and Ackermann, 1998). In de matrix kan per aanwezige stakeholder gekeken worden op welke manier deze stakeholder het best bereikt kan worden. In de stakeholders matrix van Eden en Ackerman wordt macht/ invloed 13
tegenover interesse gezet. Elke stakeholder is in te vullen in één van de vier boxen; samenwerken, betrekken, raadplegen en informeren. Het hokje waarin de stakeholder staat, geeft aan op welke manier deze moet worden benaderd.
Stakeholders matrix Interesse Invloed/ Macht Hoog
Hoog Laag Samenwerken Betrekken Richten van inspanningen op Betrekken en raadplegen op deze belangrijke spelers interessegebied Betrekken bij het bestuur/ Probeer het niveau van de besluitvormende onderdelen interesse te verhogen Streven naar verplaatsing naar Regelmatig betrekken en linker box raadplegen Laag Raadplegen Informeren Gebruik maken van interesse Informatie verstrekken via door middel van betrokkenheid algemene kanalen: op terreinen met lage risico’s nieuwsbrieven, website, e-mails Blijf op de hoogte van en Streven naar verplaatsen naar geraadpleegd over linker box interessegebied Mogelijke ondersteuning / goodwill ambassadeur Power versus interest grid adapted, Eden and Ackermann (1998), 121-5, 344-6 Tabel 1. Stakeholders matrix
3.3.1 Stakeholders Overheid Gemeente ’s-Hertogenbosch De beleidslaag die het dichtst bij de inwoners van een buurt ligt is het gemeentelijk beleid. Voor de buurt Hinthamerpoort gaat het om het beleid dat de gemeente ’s-Hertogenbosch opstelt. Het beleid dat de gemeente ’s-Hertogenbosch heeft opgesteld voor haar buurten richt zich op vier pijlers;
Schoon Volledig Sociaal Veilig
Behoeften
Belang
Identiteit
Imago
Een buurt met burgerinitiatief zodat er samen aan de toekomst kan worden gewerkt
Een leefbare buurt waarin mensen zich blijven vestigen
Een leefbare aantrekkelijke buurt met voldoende voorzieningen
Een buurt die niet meer refereert aan de oude situatie
Een buurt die voldoet aan deze vier pijlers is een buurt waarin de meeste mensen, volgens de gemeente, met veel plezier kunnen wonen. Samenwerking tussen verschillende partijen in de buurt is hierbij erg belangrijk. Partijen waaraan gedacht kan worden zijn de bewoners, ondernemers, politie, woningcorporaties en zorg- en welzijnsinstellingen.
De gemeente is essentieel bij de uitvoering van projecten. Het beleid dat is opgesteld voor een bepaald gebied kan gezien worden als een soort afbakening van mogelijkheden. Zowel grenzen als kansen worden hierin vastgesteld. Er is een duidelijke interesse te zien vanuit de gemeente naar de buurt. De rol die door de gemeente wordt ingenomen kan zowel actief als passief worden gezien.
14
Politie ’s-Hertogenbosch Behoeften Belang Identiteit Imago Andermans veiligheid en het Een buurt met Een veilige Een buurt Een goede buurt bestrijden van criminaliteit zijn de burgerinitiatief buurt zonder zonder grote met weinig problemen en belangrijkste zaken waar de politie zodat er samen aan problemen en problemen de toekomst kan criminaliteit alleen met weinig criminaliteit van de gemeente ’sworden gewerkt kleine akkefietjes Hertogenbosch voor zorgt. Samen met de medewerkers van de gehele politie regio Brabant-Noord proberen ze de veiligheid in alle buurten en buurten te waarborgen door middel van het handhaven van de openbare orde en het opsporen van daders van strafbare feiten. Bewoners Studenten Zoals al eerder is beschreven zijn er Behoeften Belang Identiteit Imago in de gemeente ‘s-Hertogenbosch Een goede Een goed Een nieuwbouw Een nieuwbouw bereikbaarheid bereikbare buurt die dicht buurt die dicht verschillende educatieve van de buurt naar buurt dicht bij bij de bij de instellingen te vinden. Belangrijke verschillende de binnen stad binnenstad ligt binnenstad ligt en educatieve en en bewoners van de gemeente zijn dan educatieinstellingen instellingen uitgaansmogelij uitgaansmogelij ook de studenten. Deze zitten vaak kheden kheden op één van de Hoge Scholen die de gemeente rijk is; Fontys, Avance, HAS Den Bosch. De studenten die binnen de buurt wonen zijn vaak ‘uitwonend’ en gaan vaak in het weekend weer naar huis waarna zij op maandag weer terug keren naar hun kamer voor een nieuwe school week. De belangrijkste reden om in ’s-Hertogenbosch te komen wonen is het verkorten van de reistijd en/of het aantrekkelijke studentenleven. Studenten zijn vaak tussen de 17 en 26 jaar oud en volgen vier tot vijf jaar een studie in de desbetreffende stad. Vaak gaan de studenten na hun studie periode naar een andere locatie of zoeken andere woonruimte. Young professionals Behoeften Belang Identiteit Imago Een groot deel van de Goede Veilige en rustige Een fijne buurt dicht Een fijne buurt inwoners in de buurt zijn jong connectie buurt met aan het centrum, dicht aan het tussen huis, toekomstmogelijkhe aan het groen maar centrum en professionals die zijn werk en den zowel in de met weinig groen in het groen begonnen met hun eerste binnenstad woning als in de de buurt zelf baan en besluiten een buurt huis/appartement te kopen of huren in de stad. Ze zijn net aangekomen in een nieuwe fase van hun leven waarbij het hebben van eigen woonruimte een onderdeel is. Bereikbaarheid tussen de buurt, de binnenstad en het werk is erg belangrijk. Dit omdat dit de voornaamste plaatsen zijn waar ze hun tijd doorbrengen. Belangrijk is dat de woning ook mogelijkheden biedt voor de toekomst wanneer er eventueel gezinsuitbreiding volgt. Belangrijk is dat de buurt op deze toekomstige situatie inspeelt. Senioren Binnen de buurt woont een groot aantal ‘senioren’. Deze groep mensen lopen tegen het einde van Behoeften Belang Identiteit Imago hun loopbaan aan of ze zijn al met Een rustige Prettig leven in de Een fijne buurt dicht Een fijne pensioen. Ze zoeken een locatie buurt met buurt ook aan het centrum en buurt dicht waar ze hun oude dag kunnen groen en een wanneer men het groen, maar met aan het doorbrengen. Rust, leefbaarheid en goede ouder wordt weinig groen in de centrum en bereikbaarheid
buurt zelf
het groen
15
bereikbaarheid zijn belangrijke onderdelen die goed geregeld moeten zijn in de buurt. Ook groen wordt vaak als positief ervaren. Binnen de buurt gaat het tevens om een groot aantal oud bewoners. Verenigingen van eigenaren VvE Kop van Hinthamerpoort Behoeften Belang Identiteit Imago De Vereniging van Eigenaren ‘Kop Goede Een Een nieuwbouw buurt Een leefbare facilitaire prettige met nog wat kleine nieuwbouwbuurt met van Hinthamerpoort’ heeft als zaken in het woono problemen zoals te nieuwe complexen en doel de gemeenschappelijke complex mgevin weinig groen, volop mogelijkheden belangen van de g parkeervoorzieningen naar de toekomst toe etc. complexbewoners te behartigen en zorgt tevens voor het beheer van de gemeenschappelijke ruimtes. VvE Kop van Hinthamerpoort doet dit voor de 138 koopwoningen en 55 huurwoningen die binnen het complex ‘’de kop van Hinthamerpoort” vallen. Het gaat voornamelijk om facilitaire zaken. VvE Aurum Behoeften Belang Identiteit Imago Net zoals VvE Kop van Goede Een Een nieuwbouw buurt Een leefbare Hinthamerpoort, is de facilitaire prettige met nog wat kleine nieuwbouwbuurt met Vereniging van Eigenaren zaken in het woono problemen zoals te nieuwe complexen en complex mgeving weinig groen, volop mogelijkheden naar ‘Aurum’ opgericht om de parkeervoorzieningen de toekomst toe gemeenschappelijke belangen etc. van de complexbewoners te behartigen en te zorgen dat de gemeenschappelijk ruimtes in het complex worden beheerd. Ook hier gaat het voornamelijk om facilitaire zaken Woningbouwstichting BrabantWonen Behoeften Belang Identiteit Imago De leefbaarheid van buurten Snel Een goede Een buurt die als Een buurt verkoopbare en leefbaarheid m.b.t. voorbeeldfunctie kan met verbeteren op het gebied van zorg verhuurbare ondersteuning, dienen met weinig en welzijn, goede voorzieningen woningen, welzijn, zorg en betrekking tot andere problemen weinig voorzieningen in de buurten aanbieden en het ondersteunen leegstand buurt van bewoners in hun persoonlijke groei is de rol die BrabantWonen op zich neemt. Door de herstructurering van buurten en de ontwikkeling van nieuwbouw is het mogelijk om de huurder keuzemogelijkheden in kwalitatief en betaalbare woningen en diensten aan te bieden. BrabantWonen werkt volgens drie kernwaardes; Met respect voor mens en omgeving Gepassioneerd betrokken bij de samenleving
Open en aanspreekbaar
Buurt comité Het buurtcomité van Hinthamerpoort is voortgekomen uit Stichting ‘De Bartjes’ en houdt zich voornamelijk bezig met het
Behoeften Een goede leefbaarheid m.b.t. ondersteuning en activiteiten
Belang Een buurt met veel burgerinitiatief en een hoge sociale cohesie
Identiteit Een fijne, jonge en dynamische buurt waarin vaak de zelfde mensen te trekkers zijn van activiteiten etc.
Imago Een fijne, jonge en dynamische buurt met een hoog burgerinitiatief
16
organiseren van sociale activiteiten binnen de buurt, zoals de organisatie van buurtdagen. Tevens brengen ze één keer in de twee maanden een buurtkrant uit. Bezoekers De buurt Hinthamerpoort is een Behoeften Belang Identiteit Imago buurt die erg afgezonderd ligt voor N.v.t. N.v.t. Een rustige Een rustige haar omgeving, doordat er geen nieuwbouwbuurt nieuwbouwbuurt dicht bij het centrum dicht bij het centrum belangrijke toegangsweg direct door de buurt ligt. De buurt wordt dan ook voornamelijk bezocht door haar bewoners en daaraan gekoppelde familieleden, vrienden en kennissen. Echter doordat de buurt zo dicht tegen het centrum van de stad ’s-Hertogenbosch ligt worden wel de, momenteel nog gratis, parkeervoorzieningen in en rond de buurt door bezoekers gebruikt. Tot grote ergernis van veel bewoners. 3.3.2 Stakeholders analyse In deze stakeholders analyse wordt duidelijk hoe men om moet gaan met de verschillende partijen in en rond de buurt. Alle stakeholders hebben namelijk invloed op de buurt, maar de één heeft nu eenmaal meer macht/ invloed dan andere. Ook het interesse niveau is erg verschillend. De partijen met veel invloed/ macht en een hoge interesse in de buurt kunnen goed worden meegenomen bij toekomstige ontwikkelingen in de buurt.
Stakeholders matrix Interesse Invloed/ Macht Hoog
Laag
Hoog Samenwerken Politie ‘s-Hertogenbosch Cello Welzijnsonderneming Divers Studenten Eerst werkende Jonge gezinnen BrabantWonen Buurtcomité Bedrijven in de buurt
Laag Betrekken VvE Kop van Hinthamerpoort VvE Aurum Winkels centrum
Raadplegen Bossche Omroep Buurtkrant Oost
Informeren Provincie Noord Brabant Omroep Brabant Studenten en scholieren Power versus interest grid adapted, Eden and Ackermann (1998), 121-5, 344-6
Tabel 2. Stakeholders matrix
3.3.3 Samenvatting stakeholdersanalyse Er kunnen een aantal duidelijke conclusies getrokken worden naar aanleiding van het imago en de identiteit van de buurt.
Ondanks dat de politie de buurt als een fijne buurt ziet met weinig problemen en criminaliteit wordt dit soms door de bewoners anders ervaren. Het gaat hier voornamelijk om kleine akkefietjes in de buurt of er vlak buiten. 17
Een buurt waarin de sociale cohesie sterk is gedaald in de afgelopen jaar. Dit kan liggen aan de nieuwe bewoners die naar de buurt zijn gekomen. Deze hebben andere levensstijlen, maar ook het groeiende individualisme in de samenleving kan hier aan bijdragen. Toch is het een buurt die niet veel verschilt van de rest van Nederland op het gebied van sociale cohesie. Door deze sociale cohesie terug te brengen kan het onderlinge contact met de bewoners en het ‘thuisgevoel’ worden versterkt. Ondanks dat de buurt wordt gezien als een groene buurt zit er nog een te sterk verschil tussen groen in de buurt en groen buiten de buurt. Een scheiding die vooral door de bewoners als negatief wordt ervaren. De buurt wordt gezien als een fijne, jonge en dynamische buurt. Het is een buurt waarin de meeste bewoners heel graag wonen. Toch zijn er nog duidelijke mogelijkheden te zien in de groen- en parkeervoorzieningen in en rondom de buurt. Het burgerinitiatief van de buurt wordt gezien als hoog. Wel is er een duidelijke scheiding tussen actieve en niet actieve mensen. Vaak zijn dezelfde mensen wel of niet betrokken bij activiteiten.
3.4 Interviews betrokken partijen In Hinthamerpoort zijn verschillende organisaties aanwezig die de huidige problemen, wensen en belangen die in de buurt spelen vertegenwoordigen. Door middel van gesprekken met deze organisaties is hierover een duidelijk beeld van ontstaan. Er is gesproken met zorg- en welzijnsinstellingen, de politie, het buurtcomité en met verschillende verenigingen van eigenaren. De conclusies uit deze interviews zijn in deze paragraaf opgenomen. De uitgebreide uitwerkingen van de interviews zijn in de bijlagen 2 t/m 9 (‘Interviews met betrokkenen’) terug te lezen. Zorg- en welzijnsinstellingen Divers en Cello zijn de twee zorg- en welzijnsinstellingen in de buurt. Cello wil graag dat haar cliënten in contact komen met de overige bewoners ten behoeve van de sociale integratie. Uit de gesprekken kwam naar voren dat de buurt niet af gevonden wordt wat betreft parkeren en verkeer, het openbaar groen, het plein en de school. De bouw zelf is wel af. Politie De voordelen van de buurt Hinthamerpoort is de centrale ligging tot het centrum en het park. De buurt heeft weinig politie aandacht nodig. Er is bijna geen geluidoverlast met uitzondering van een aantal arbeidsmigranten uit Oost-Europa. Van de Brede Bossche School wordt door de buurtbewoners weinig gebruik gemaakt. Overige problemen die spelen in de buurt is parkeeroverlast en te weinig groen in de buurt zelf. Buurtcomité Volgens het buurtcomité is er een vaste groep bewoners die zich inzet om de sociale cohesie in de buurt te verbeteren. Dit zijn voornamelijk de oud bewoners van de buurt. Het contact tussen de bewoners is verminderd ten opzichte van enkele decennia geleden, maar hierin is een positieve ontwikkeling gaande. Door de bewoners van Hinthamerpoort wordt de Brede Bossche School nauwelijks gebruikt, waardoor dit niet de gewenste verbinding legt tussen Barten Zuid en Hinthamerpoort. Daarnaast heeft de buurt nog te maken met een slecht imago en een sterk individualisme. Daarnaast ziet het buurtcomité graag dat de groene eilandjes in de buurt beter 18
worden gebruikt om de sociale samenhang van de buurt te versterken. Zij zien graag een buurt waarin de bewoners meer met elkaar optrekken en actief meedoen aan activiteiten. Verenigingen van eigenaren Het park van de IJzeren Vrouw is een belangrijke ontmoetingsplek. Hier komen de bewoners met elkaar in contact, voornamelijk als passanten. De centrale ligging ten opzichte van de stad is voor de buurt een voordeel, maar zorgt ook voor problemen omtrent parkeergelegenheid en een uitbreidend stadscentrum. Speelvoorzieningen en ontmoetingsplekken buiten de buurt zijn kansen die een positief effect kunnen hebben op de buurt. Aan de sociale contacten binnen de buurt kan nog veel worden verbeterd, maar er komen wel steeds meer burgerinitiatieven. Dit is een positief signaal, dat in de toekomst doorgezet moet worden. Activiteiten in de buitenlucht zijn dus erg belangrijk om de buurt levendig te houden.
3.5 Benchmark concurrenten Benchmark is het bekijken van concurrenten. Voor Hinthamerpoort is het belangrijk om te kijken naar omliggende buurten in ’s-Hertogenbosch. Dit zijn in feite concurrenten als het gaat over de keuze voor een nieuw huis in ’s-Hertogenbosch. De kracht van Hinthamerpoort is dat het een moderne bouwstijl heeft, gelegen aan de IJzeren Vrouw en de buurt ligt dicht bij de stad. Dit zijn de belangrijkste pluspunten die bewoners in de enquête hebben aangeven. In de stad zijn en worden een aantal buurten gerenoveerd en/of geherstructureerd, zoals in Hinthamerpoort. Voorbeelden hiervan zijn de recente vernieuwing van Boschveld, paleiskwartier en in de toekomst Orthen-Links en de Muntel. Boschveld De herstructurering van Boschveld bestond uit de nieuwbouw van woningen en het winkelcentrum. Boschveld ligt gezien het centrum aan de overkant van het spoor en loopt door tot aan de Brabanthallen. Het is in ongeveer dezelfde stijl gebouwd als Hinthamerpoort. In de buurt zijn 200 woningen gesloopt en 800 woningen terug gebouwd. Daarbij komt ook een vergelijkbare Brede Bossche School. De buurt is daarnaast gedeeltelijk gelegen aan het Westerpark. Veel aspecten en voorzieningen zijn dus vergelijkbaar met Hinthamerpoort. Op dit moment heeft deze buurt geen duidelijke identiteit waarmee de buurt zich profileert. Paleiskwartier Het Paleiskwartier is een nieuwbouwbuurt parallel gelegen aan het spoor, ten zuiden van het centrum. Het doel van deze buurt was om een ‘tweede centrum’ van ‘s-Hertogenbosch te creëren. In deze buurt zijn ook diverse architectonische hoogstandjes aanwezig, zoals de Armada. De opvallende architectuur geeft de buurt een moderne uitstraling, maar het is ook iets waar de buurt om bekend staat. Het is dus een gedeelte van de identiteit. De Muntel De Muntel is van oorsprong een buurt waarin arbeiders huisvesting konden vinden. De sociale woningbouw heeft de overhand in de buurt. Net als Hinthamerpoort ligt de Muntel aan de IJzeren Vrouw. Er is begonnen met de herstructurering van de buurt. Nieuwe woningen moeten de buurt opwaarderen, want op dit moment vinden de bewoners de buurt kaal, rommelig en slecht toegankelijk (Groeten uit Den Bosch, 2011). 19
Orthen-Links De herstructurering van Orthen-Links staat nog in de planning. Orthen-Links heeft een historisch dijklint. Vanuit hier is ’s-Hertogenbosch ooit uitgegroeid tot de stad die het nu is. Orthen-Links zelf kan worden omschreven als een stadse volksbuurt. De toekomstige plannen van Orthen-Links zijn tot op heden nog niet bekend (Groeten uit Den Bosch, 2011). Conclusie De buurt Boschveld lijkt vanwege zijn herstructurering het meest op de buurt Hinthamerpoort. Deze buurt heeft dezelfde bouwstijl, ligt aan een park, net buiten de stad, heeft een Brede Bossche School en was eerder een achterstandsbuurt. Dit zijn vergelijkbare kernkwaliteiten van Hinthamerpoort. De overige buurten verkeren nu nog in een mindere staat of zijn nog in ontwikkeling. De kwaliteiten van Hinthamerpoort blijken dus in een andere buurt van ’s-Hertogenbosch ook voor te komen. Deze zijn dus niet onderscheidend genoeg. Hinthamerpoort moet zich dus met unieke kernkwaliteiten zien te profileren, zodat ze zich kunnen onderscheiden ten opzichte van de buurt Boschveld en in de toekomst de dan wellicht gerenoveerde buurten.
3.6 Identiteit Onder de identiteit van de buurt Hinthamerpoort wordt verstaan wat zij werkelijk is. Daartoe behoren alle uiterlijke en innerlijke kenmerken. Dus; hoe denken de bewoners over de buurt? Deze identiteit is opgesteld aan de hand van de diepte interviews met de verschillende partijen. Van de huidige identiteit kan dan de stap gemaakt worden naar een verbeterde toekomstige identiteit.
3.6.1 Huidige identiteit De bewoners in Hinthamerpoort ervaren de buurt als nieuw, modern en individualistisch. Met individualistisch wordt de houding van bewoners in de buurt benadrukt. De buurt kan omschreven worden als een stadsbuurt waar bewoners vrij individualistisch wonen. Dit komt overeen met groeiende individualistische samenleving van Nederland (Science guide, 2011). Veel bewoners van de buurt woonden voorheen al in of nabij ‘s-Hertogenbosch. Volgens één van de geïnterviewden is ongeveer een derde van de voormalige bewoners, van voordat de oude buurt verslechterde, teruggekeerd naar Hinthamerpoort (Buurtcomite, 2012). Dit betekent dat een groot deel van de bewoners bekend is met reputatie van de oude buurt. Uit interviews is gebleken dat deze beruchte geschiedenis zich niet heeft doorgezet in het huidige beeld van de buurt. Bewoners hebben aangegeven dat ze naar de buurt zijn getrokken voor de rust en de korte afstand tot de stad. Ook het uitzicht op het park wordt als een pluspunt ervaren. De buurt is na de herstructurering enorm verbeterd, het is dan ook geen aandachtsbuurt meer (Opbouwmedewerker, 2012). Echter is de buurt op dit moment niet levendig genoeg en zouden er meer activiteiten kunnen worden georganiseerd in de buurt. Aandachtspunten zijn geluidsoverlast, parkeerproblemen en het gebrek aan bepaalde faciliteiten. Dit zijn doorgaans de standaard problemen in een stad, buurt of buurt. De buurt kan dus worden omschreven als een nieuwe, moderne, individualistische buurt die te kampen heeft met de alledaagse problemen van een stad. Deze problemen bestaan voornamelijk uit irritaties over geluidsoverlast, parkeerproblemen en straatvuil. Veel bewoners hebben aangegeven 20
dat de rust, afstand tot de stad en het park positieve aspecten van de buurt zijn en behoren tot de identiteit van Hinthamerpoort.
3.6.2 Toekomstige identiteit In de toekomstige identiteit wordt getracht de sociale cohesie onder de mensen meer te versterken en huidige irritaties te verminderen. Uit gesprekken is gebleken dat dit nog vaak de boventoon voert. De buurtbewoners moeten in de toekomst een sterker verband voelen met gezelligheid, veiligheid (vertrouwen) en saamhorigheid in de buurt. Een buurt waar jong en oud kan deelnemen aan activiteiten en kan genieten van het groen in het park. Dit zijn de positieve aspecten van de buurt en deze moeten door de bewoners van Hinthamerpoort worden erkend en uitgedragen. Irritaties van buurtbewoners kunnen dan worden besproken en mensen durven elkaar open aan te spreken op fouten, misdragingen en problemen in de buurt. Sociale acceptatie en cohesie moeten dus bottumup in de buurt worden versterkt.
3.7 Imago Het imago van de buurt wordt bepaald door de mening van mensen die buiten de buurt wonen. Een positief imago zorgt voor meer positieve reclame, meer interesse naar woningen in de buurt en een hogere opkomst bij activiteiten van mensen van buiten de buurt.
3.7.1 Huidige imago Het imago van de buurt wordt bepaald door het beeld dat buiten de buurt wordt gevormd. In het verleden heeft Hinthamerpoort door ernstige problemen en negatieve publiciteit een negatief imago opgebouwd (Omroep Brabant, 2005). Het is lastig om dit negatieve imago om te zetten in een positief imago. Door de herstructurering van groot deel van de buurt is een nieuwe doelgroep aangetrokken en het beeld van de buurt veranderd. Het merendeel van de bewoners geeft dan ook aan dat de oude buurt geen invloed heeft gehad op de keuze van hun huidige woning (Bijlagen 12). In de enquête werd aan de bewoners gevraagd hoe zij denken dat de rest van de bewoners van ’sHertogenbosch naar de buurt kijkt. Hieruit kwam naar voren dat de bewoners van Hinthamerpoort denken dat er een neutraal tot deels goed beeld is ontstaan onder de bewoners van de gehele gemeente. Een enquête buiten de buurt, uitgevoerd door een andere projectgroep in het centrum van ‘sHertogenbosch, wees uit dat bijna evenveel mensen zich thuis zouden voelen in Hinthamerpoort, als mensen die zich niet thuis zouden voelen. Enkel uit deze resultaten kan niet geconcludeerd worden dat het imago slecht is, maar het geeft wel aan dat de meningen nog steeds verdeeld zijn (HAS Den Bosch projectgroep p3-7, 2012). Het slechte imago van het verleden is dus langzaam aan het verschuiven naar een positiever imago.
3.7.2 Toekomstige imago In de toekomst zal Hinthamerpoort worden gezien als een groene, sociale en leefbare buurt met een zeer centrale ligging ten opzichte van de stad. De buurt moet geprofileerd worden als “volksbuurt 2.0!”. En in de publiciteit treden met vernieuwingen, nieuwe activiteiten en positieve berichten is hierbij belangrijk. Het toekomstbeeld zal via verschillende media, positieve publiciteit en actieve bewoners worden weerspiegeld.
21
4. Kwantitatief onderzoek Voor dit onderzoek in Hinthamerpoort is er een enquête verspreid onder de inwoners van deze buurt. Dit wil zeggen dat er 488 enquêtes zijn verspreidt, met ander woorden elk huishouden één. In totaal zijn er 166 respondenten welke zijn verwerkt voor het onderzoek.
4.1 Resultaten enquêtevragen Voor dit citymarketingplan van Hinthamerpoort is er een enquête verspreid onder de inwoners van deze buurt. Dit wil zeggen dat er 488 enquêtes zijn verspreidt met ander woorden elk huishouden één. In totaal zijn er 166 respondenten welke zijn verwerkt voor het onderzoek Geslacht, leeftijd en samenstelling huishouden De verhouding tussen mannen en vrouwen die de enquête hebben ingevuld is 53% tegenover 47%. Dit kan gezien worden als een goede weerspiegeling van de buurt wanneer er gekeken wordt naar de CBS gegevens van paragraag 3.1; Demografie in de buurt. De meeste respondenten hebben een leeftijd tussen 25 tot 67 jaar. Van alle respondenten valt 43% in de leeftijdscategorie 25 tot 40 en 44 % in 40 tot 67. De overige 12% is ouder dan 67 jaar. Het aantal mensen tussen de 25 en 40 en tussen de 40 en 67 is nagenoeg even groot en dit maakt de leeftijd van de respondenten divers. Het merendeel van het aantal respondenten heeft geen (thuiswonende) kinderen; namelijk 83%. Een ruime meerderheid van deze groep is alleenstaand. 17% procent van respondenten geeft aan wel een over meerdere thuiswonende kinderen te hebben. Een kleine kwart van deze is een eenoudergezin Contact en relatie met de buurtbewoners 64% geeft aan meerdere malen per week een praatje te maken van andere buurtbewoners, tegenover 35% die minder dan één keer per week een praatje maakt met buurtbewoners. Daarnaast zegt een ruime meerderheid dat het contact met de buurtbewoners voldoende is of geen behoefte heeft aan contact. 14% van de respondenten zou echter toch meer contact willen hebben met andere buurtbewoners. Een derde van de respondenten geeft aan geen band te hebben met andere buurtbewoners. De overige respondenten ziet zijn buurtbewoners als vrienden of kennissen.
Samenstelling huishoudens
13% 4%
43%
40%
Alleenstaand, zonder (thuiswonende ) kinderen Samenwonend, zonder (thuiswonende ) kinderen Alleenstaand, met thuiswonende kinderen Samenwonend, met thuiswonende kinderen
Tabel 3: Samenstelling huishoudens
Leeftijd
13% 43%
25 tot 40 jaar 40 tot 67 jaar
44%
ouder dan 67
Tabel 4: Leeftijdscategorieën respondenten
22
Behoefte aan contact met buurtbewoners Nee, ik heb geen behoefte aan contact met mijn buurtbewoners
Hoeveelheid praatjes met buurtbewoners Minder dan 1 keer per 2 weken
5%
14%
1 keer per 2 weken Nee, het contact is voldoende
22%
81% 1 tot 4 keer per week
Ja, ik heb behoefte aan meer contact
14%
0
45%
Meer dan 5 keer per week
50
100
150
Tabel 6: Behoefte aan contact met buurtbewoners
19%
0
10
20
30
40
50
Tabel 5: Hoeveelheid praatjes met buurtbewoners
Verenigingsleven en activiteiten Tweederde van de respondenten geeft aan geen lid te zijn van een vereniging. Van de respondenten die wel lid zijn van verenigingen is 28% lid van een vereniging in de buurt. 16% van de geeft daarnaast aan (veel) interesse te hebben in georganiseerde activiteiten in de buurt ten behoeve van de buurtbewoners.
Interesse in georganiseerde activiteiten
Deelname verenigingsleven Ja
Veel interesse 10%
Deels interesse Matig Deels geen interesse
6% 19%
Geen interesse
65%
0
10
20
30
Nee, helemaal niet
40
Percentage Tabel 8: interesse in georganiseerde activiteiten
Nee maar wel in omliggende wijken Nee, maar elders in de stad
Tabel 7: Deelname verenigingsleven
Voorzieningen en ontmoetingsplekken De aanwezige groen- en speelvoorzieningen en ontmoetingsplekken worden als goed ervaren. De mening over de eetgelegenheden is verdeeld tussen matig en goed dit tegenover de mening over de aanwezige cafés die voornamelijk als matig en slecht worden ervaren. De parkeervoorzieningen worden gezien als slecht. De mening over winkels is verdeeld tussen goed, matig en slecht. Een kleine meerderheid geeft aan geen voorzieningen te missen (bijlagen 13, openvragen).
23
Mening voorzieningen
50% 40% 30% 20% 10% 0%
Zeer slecht
Deels slecht
Neutraal
Deels goed
Zeer goed
Tabel 9: Mening van respondenten betreffende voorzieningen
De buurtbewoners ontmoeten elkaar voornamelijk op straat. Daarnaast geeft ongeveer een derde van de respondenten aan elkaar bij buurtbewoners thuis te ontmoeten. Verder geven de respondenten aan dat de Brede Bossche School, het café, de cafetaria en de buurtwinkel niet als ontmoetingsplek dient. Een derde van de respondenten geeft aan elkaar elders te ontmoeten; voornamelijk binnen het appartementencomplex (bijlagen 13, openvragen).
Onmoetingsplaatsen bewoners Brede Bossche School Café Cafetaria Op straat Buurtwinkel Bij bewoners thuis Anders (open vraag)
0%
Thuisgevoel en binding met de buurt Hinthamerpoort 86% van de respondenten geeft aan zich in de buurt thuis te voelen. 3% geeft aan zich niet thuis te voelen in de buurt. De overige 11% heeft een neutraal gevoel bij de buurt. De meerderheid geeft aan in de buurt te zijn komen wonen door het aanbod van een geschikte woning. Daarnaast geeft een derde aan de locatie van de buurt een reden is geweest om naar Hinthamerpoort te verhuizen. Een kleine minderheid van de respondenten geven aan naar de buurt te zijn verhuisd door werk/studie, de partner, binding met de buurt. 93% van de
20%
40%
60%
80%
40
50
Tabel 10: Ontmoetingsplaatsen bewoners
Thuisgevoel in de buurt Zeer goed Deels goed Matig Deels slecht Zeer slecht 0
10
20
30
Tabel 11: Thuisgevoel in de buurt
24
respondenten voelt zich tevens verbonden met de stad ’s-Hertogenbosch. De voormalige buurt, Barten Noord, heeft voor 70% van de respondenten geen invloed gehad op de keuze om naar de buurt te verhuizen. Twee derde van de respondenten denkt dat de Bosschenaren buurt als positief ervaren. Overig Driekwart heeft geen toevoegingen aan de geënquêteerde vragen te hebben en13% van de respondenten geeft aan interesse te hebben in de verdere ontwikkelingen van de buurt.
4.2 Gecombineerde resultaten 1) Samenstelling huishoudens naar leeftijd Er bestaat een verband tussen de samenstelling van de huishoudens en de leeftijdscategorie van de respondent. De samenstelling van de huishoudens is vergeleken met de leeftijd van de respondent. Hieruit blijkt dat de respondenten met een leeftijd van 67 jaar of ouder geen thuiswonende kinderen heeft. Daarnaast geven meer respondenten met een leeftijd tussen de 25 en 40 jaar aan dat zij thuiswonende kinderen hebben, wanneer dit vergeleken wordt met respondenten met een leeftijd tussen de 40 en 67 jaar.
Motivatie huisvesting Geschikte woning Werk/studie Vanwege partner Binding met de buurt Locatie van de buurt Anders (open vraag)
0%
20%
40%
60%
80%
Tabel 12: Motivatie huisvesting
Heeft de voormalige wijk invloed gehad op de keuze om naar Hinthamerpoort te verhuizen? Ja
8% 22%
70%
Nee Ik weet niets van de voormalige wijk
Tabel 13: Voormalige buurt invloed op keuze verhuizen naar Hinthamerpoort
2) Hoeveelheid praatjes met de buurt naar leeftijd Er bestaat een verband tussen de hoeveelheid Samenstelling huishoudens naar leeftijd praatjes die respondenten met buurtbewoners 70 maken en de leeftijdscategorie van de 60 respondent. Wanneer het aantal praatjes wat de Aantal respondenten 50 25 tot 40 jaar respondenten maken met buurtbewoners wordt 40 Aantal respondenten 30 vergeleken met de leeftijd van de respondent, 40 tot 67 jaar 20 dan valt op dat er net zoveel respondenten met Aantal respondenten 10 ouder dan 67 een leeftijd van 25 tot 40 jaar zijn die 1 tot 4 keer 0 Samenwonend of Samenwonend of per week een praatje maken, als dat er alleenstaand, zonder alleenstaand, met respondenten zijn die minder dan 1 keer per 2 (thuiswonende) thuiswonende kinderen kinderen weken een praatje met buurtbewoners maken. Deze verhouding verandert naar mate de leeftijd Tabel 14. Samenstelling huishoudens naar leeftijd van de respondenten toeneemt. De leeftijdscategorieën van 40 tot 67 jaar en van 67 jaar en ouder laten zien dat driekwart van 25
respondenten met een leeftijd tussen de 40 en 67 jaar geeft een ruime meerderheid aan weinig tot geen interesse te hebben in georganiseerde activiteiten, hoewel in deze leeftijdscategorie meer respondenten aangeven geïnteresseerd te zijn ten opzichte van de leeftijdscategorie 25 tot 40 jaar. Van de respondenten met een leeftijd van 67 jaar of ouder geven de meesten aan geïnteresseerd te zijn in georganiseerde activiteiten. De hoeveelheid respondenten in deze leeftijdscategorie is echter aanzienlijk minder ten opzichte van de twee andere leeftijdscategorieën. 4. Relatie buurtbewoners naar hoeveelheid praatjes met buurtbewoners. Er is een duidelijk verband in bovenstaande tabel waar te nemen. Hoe vaker respondenten een praatje maken met andere buurtbewoners, des te vaker zij hun buurtbewoners als vrienden/kennissen zien.
4.3 Kruistabellen zonder verband Er zijn verschillende kruistabellen waar geen verband is tussen de verschillende onderwerpen. Dat houdt in dat het onderwerp zoals interesse in georganiseerde activiteiten niet verschillen per leeftijdscategorie of verschillen in de verschillende samenstellingen van huishoudens. Deze gegevens van de verschillende onderwerpen zijn dus per groepering gelijk in de buurt. De verschillende
percentage van het totaal aan praatjes
3) Relatie interesse in georganiseerde activiteiten naar leeftijd Er bestaat een verband tussen de interesse in georganiseerde activiteiten en de opbouw van de leeftijdscategorie. Van de respondenten met een leeftijd tussen de 25 en 40 jaar geeft een meerderheid aan weinig tot geen interesse in georganiseerde activiteiten te hebben. Van de
Hoeveelheid praatjes met de buurt naar leeftijd 40% 35% 30% 25% 20%
25 tot 40 jaar
15%
40 tot 67 jaar
10%
ouder dan 67
5% 0% Minimaal 1 keer Minder dan 1 keer per week per week Aantal praatjes
Tabel 15. Hoeveelheid praatjes met de buurt
Interesse in georganiseerde activiteiten naar leeftijd Percentage binnen de leeftijdscategorie
respondenten uit deze leeftijdscategorieën 1 tot 4 keer per week een praatje met buurtbewoners maakt. Een kwart van de respondenten uit deze leeftijdscategorieën maakt minder dan 1 keer per 2 weken een praatje.
70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00%
25 tot 40 jaar 40 tot 67 jaar ouder dan 67 Weinig tot Neutraal geen interesse
(Veel) interesse
Interesse in georganiseerde activiteiten
Tabel 16. Interesse in georganiseerde activiteiten
Hoeveelheid praatjes met de buurt naar relatie buurtbewoners Meer dan 5 keer per week 1 tot 4 keer per week
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
1 keer per 2 weken Minder dan 1 keer per 2 weken
Als kennissen/ vrienden
Geen band
Relatie buurtbewoners
Tabel 17. Hoeveelheid praatjes met de buurt naar relatie buurtbewoners
26
gegevens zijn wel samengevoegd om de klassen groot genoeg te maken om ze te kunnen vergelijkenmaar de betrouwbaarheidsdrempel bleef groter dan 0,05. Het gaat over de volgende kruistabellen (tabellen opgenomen in bijlagen 14): - Mening groenvoorziening naar leeftijd - Samenstelling huishoudens naar bewoners die elkaar thuis ontmoeten - Samenstelling huishoudens naar bewoner die elkaar ontmoeten op straat - Samenstelling huishoudens naar bewoners die elkaar ontmoeten op de Brede Bossche School - Samenstelling huishouden naar interesse in georganiseerde activiteiten - Behoefte aan meer contact met buurtbewoners naar hoeveelheid praatjes met de buurt - Behoefte aan meer contact met de buurt naar leeftijd - Samenstelling huishouden naar behoeft aan meer contact met buurtbewoners
27
5. Een nieuwe strategie voor de buurt In hoofdstuk 5 zal met behulp van een SWOT analyse en confrontatiematrix een citymarketing strategie worden gekozen. De gegevens uit de inventarisatie, analyse en het kwantitatief onderzoek worden hierin meegenomen. Aan de hand van deze strategie zal het citymarketingplan verder vorm krijgen door middel van concrete activiteiten, acties en planningen.
5.1 SWOT analyse Uit bovenstaande informatie zijn de onderstaande punten ontwikkeld. De sterkten en zwakten komen uit interne gegevens en de kansen en bedreigingen komen uit de externe gegevens. Sterkten 1. Er zijn weinig problemen in de buurt. 2. Door nieuwe naamsverandering zijn er minder associaties met de oude buurt. 3. De buurt wordt als positief ervaren. 4. Bewoners zien de vernieuwing als een opwaardering van de buurt. 5. Groot aantal oorspronkelijke bewoners die al jaren geleden zijn verhuisd, zijn teruggekeerd naar de buurt. 6. Ligging aan het park, waar veel groen is en bewoners elkaar kunnen ontmoeten. De buurt ligt aan een park waar veel groen aanwezig is en bewoners elkaar ontmoeten. 7. Ligging dicht bij het centrum. 8. Men ontmoet elkaar in het café. 9. Buurtcomité organiseert activiteiten. 10. De buurt is autoluw. 11. Er zijn veel initiatiefnemers in de buurt. 12. Er zijn veel voorzieningen binnen relatief korte afstand. 13. De buurt heeft een grote dynamiek aan verschillende bewoners. 14. Er zijn meerdere bedrijven in de buurt gevestigd. 15. Bewoners zijn bereid om bij te dragen (financieel) aan de verbetering van de sociale cohesie. Zwakten 1. Afwezigheid van sociale cohesie. 2. Huisprijzen zijn omhoog gegaan waardoor bepaalde oud bewoners die de buurt kennen niet konden terugkeren. 3. In het huur/koop contract stond wonen in het groen, terwijl het in de buurt zelf minimaal aanwezig is. 4. De cafés geven overlast voor omwonenden. 5. Bewoners hebben alleen contact met andere mensen die ook in hun blok wonen. 6. Een groep Oost-Europese arbeidsmigranten zorgt voor overlast. 7. Speeltuin aan het park is onveiliger geworden doordat er meerdere in- en uitgangen zijn. 8. Speeltuin heeft weinig bankjes en prullenbakken. 9. De Brede Bossche School zoekt, maar krijgt niet de aansluiting op de buurt en brengt Barten Zuid en Hinthamerpoort niet samen. 10. Fietsen zijn geplaatst op het binnenpleintje van de Kop van Hinthamerpoort.
28
11. Ouders laten hun kinderen niet spelen in de buurt. 12. Weinig contact met de zorginstelling Cello. 13. Probleem veroorzakende locaties zijn niet vernieuwd. 14. Sociale cohesie is achteruit gegaan na de herinrichting van de buurt. 15. Oude winkels zijn niet aantrekkelijk voor de buurt. 16. Plein achter de school is ingenomen door de school terwijl het eigenlijk voor de buurt is. 17. Fysieke scheiding van huurwoningen en koopwoningen. 18. Weinig (gebruikte) ontmoetingsplekken in de buurt en bij IJzeren Vrouw. 19. Buurtcomité en VvE’s zijn niet representatief genoeg voor alle bewoners van de buurt. Kansen 1. Het behoudt van starters zorgt voor een jonge en dynamische buurt. 2. Recreatieve uitbreiding van de IJzeren Vrouw draagt bij aan de kwaliteit van de ontmoetingsplekken. 3. Ambities voor het opwaarderen van Barten Zuid. 4. Goede contacten met BrabantWonen en gemeente ’s-Hertogenbosch. 5. Aantrekken van nieuwe ondernemingen en voorzieningen draagt bij een economisch dynamische buurt. 6. ‘s-Hertogenbosch is een gewilde plaats om in te wonen. 7. ‘s-Hertogenbosch tussen 2010 en 2020 centraal voor Jeroen Bosch 500 waar initiatiefnemers met projecten op kunnen aansluiten. 8. Mogelijke projecten die gedragen worden door Stichting Divers dragen bij aan de sociale cohesie. 9. BIG (gemeente ’s-Hertogenbosch), Leefbaarheidsbudget (BrabantWonen) en Sociaal Fonds (Zayaz). beschikbaar voor bewonersinitiatieven in de buurt ten behoeve voor de sociale cohesie. 10. Dit digitale tijdsperk kan bijdragen (door middel van social media) aan de sociale cohesie. Bedreigingen 1. Het wegtrekken van starters uit de buurt. 2. Groeiende verkeersdrukte naar het centrum. 3. Slechte relatie met Barten-Zuid. 4. Parkeerplaats achter de Esso.
5.2 Prioritering De sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen, die in bovenstaande SWOT-analyse staan beschreven, worden getoetst of het wel of niet belangrijk is voor het gebied en of er op korte of lange termijn aan gewerkt dient te worden worden. De punten die als belangrijk en korte termijn geselecteerd zijn worden gebruikt in de confrontatiematrix. De overige informatie heeft geen prioriteit, maar kan toegevoegd worden bij de uitwerking van de uiteindelijke strategie(ën) of voor in de toekomst.
29
Prioriteitentabel
De Bewoners van Hinthamerpoort willen werken aan een buurt voor de toekomst. Niet belangrijk Wel belangrijk Korte termijn S1, S2, S7, S10 S3, S4, S5, S6, S9, S11, S13, S14, Z1, Z2, Z7, Z9, Z11, Z13, Z14, Z16 S15 K7 Z5, Z6, Z10, Z12, Z15, Z17 , Z19, B1, B2, B4 Z20 K2, K4, K8, K9, K10 B3 Lange termijn S7, S8 S12 Z8, Z18 Z3, Z4 K3, K6 K1, K5
Tabel 12. Prioriteitentabel
De definitieve SWOT punten voor in de confrontatiematrix: Sterkten 1. De buurt wordt als positief ervaren. 2. Bewoners zien de vernieuwing als een opwaardering van de buurt. 3. Groot aantal oorspronkelijke bewoners die al jaren geleden zijn verhuisd, zijn teruggekeerd naar de buurt. 4. Ligging aan het park, waar veel groen is en bewoners elkaar kunnen ontmoeten. De buurt ligt aan een park waar veel groen aanwezig is en bewoners elkaar ontmoeten. 5. Buurtcomité organiseert activiteiten. 6. Er zijn veel initiatiefnemers in de buurt. 7. De buurt heeft een grote dynamiek aan verschillende bewoners. 8. Er zijn meerdere bedrijven in de buurt gevestigd. 9. Bewoners zijn bereid om bij te dragen (financieel) aan de verbetering van de sociale cohesie. Zwakten 1. Het café geeft overlast voor omwonenden. 2. Bewoners hebben alleen contact met andere mensen die ook in hun blok wonen. 3. De Brede Bossche School sluit niet aan op de buurt en brengt Barten Zuid en Hinthamerpoort niet samen. 4. Ouders laten hun kinderen niet spelen in de buurt. 5. Sociale cohesie is achteruit gegaan na de herinrichting van de buurt. 6. Plein achter de school is ingenomen door de school terwijl het eigenlijk voor de buurt is. 7. Weinig (gebruikte) ontmoetingsplekken in de buurt en bij IJzeren Vrouw. 8. Buurtcomité en VvE’s zijn niet representatief genoeg voor alle bewoners van de buurt.
Kansen 1. Recreatieve uitbreiding van de IJzeren Vrouw draagt bij aan de kwaliteit van de ontmoetingsplekken. 2. Goede contacten met BrabantWonen en gemeente ’s-Hertogenbosch. 3. Mogelijke projecten die gedragen worden door stichting Divers dragen bij aan de sociale cohesie.
30
4. BIG (gemeente ’s-Hertogenbosch), Leefbaarheidsbudget (BrabantWonen) en Sociaal Fonds (Zayaz) beschikbaar voorbewonersinitiatieven in de buurt ten behoeve voor de sociale cohesie. 5. Dit digitale tijdsperk kan bijdragen (door middel van social media) aan de sociale cohesie. Bedreigingen 1. Slechte relatie met Barten-Zuid.
31
5.3 Confrontatiematrix Confrontatiematrix
STERKTEN 1. De buurt wordt als positief ervaren. 2. Bewoners zien de vernieuwing als een opwaardering van de buurt 3. Hoog aantal oorspronkelijke bewoners die al jaren geleden zijn verhuisd, zijn teruggekeerd naar de buurt. 4. Ligging aan het park, waar veel groen is en bewoners elkaar kunnen ontmoeten. 5. Buurtcomité organiseert activiteiten. 6. Er zijn veel initiatiefnemers in de buurt 7. De buurt heeft een grote dynamiek aan verschillende bewoners. 8. Er zijn meerdere bedrijven in de buurt gevestigd. 9. Bewoners zijn bereid om bij te dragen (financieel) aan de verbetering van de sociale cohesie.
KANSEN 1. Recreatieve uitbreiding van de IJzeren Vrouw 2. Goede contacten met BrabantWonen en gemeente ’sHertogenbosch 3. Mogelijke projecten die gedragen worden door stichting divers 4. Potje met BIG beschikbaar voor de buurt (bewoners initiatief geld) 5. Digitale tijdsperk.
BEDREIGINGEN 1. Slechte relatie met Barten Zuid
ZWAKTEN 1. Het café geeft overlast voor omwonenden. 2. Bewoners hebben alleen contact met andere mensen die ook in hun blok wonen. 3. De Brede Bossche School sluit niet aan op de buurt brengt Barten Zuid en Hinthamerpoort niet samen. 4. Ouders laten hun kinderen niet spelen in de buurt 5. Sociale cohesie is achteruit gegaan na de herinrichting van de buurt 6. Plein achter de school is ingenomen door de school terwijl het eigenlijk van de buurt is. 7. Weinig (gebruikte) ontmoetingsplekken in de buurt en bij IJzeren Vrouw. 8. Buurtcomité en VvE’s zijn niet representatief genoeg voor alle bewoners van de buurt.
Groeistrategieën (SK)
Verbeterstrategieën (ZK)
SK1. Ontwikkeling van recreatieve activiteiten als ontmoetingsplaatsen bij de IJzeren Vrouw. (S4+K1) SK2. Verbeterde contacten met de verschillende instanties leveren integrale projecten op sociaal gebied. (S5+S6+K2+K3+K4) SK3. Oorspronkelijke bewoners kartrekkers maken voor nieuwe projecten. (S3+K3) SK4. Meer diversiteit in de recreatieve mogelijkheden creëren bij de IJzeren vrouw (op basis van de diversiteit van de bewoners). (S7+K1) SK5. Externe partijen, zoals gem. DB, BW en Stichting Divers helpen bij de opstart van sociale projecten. (S1+S2+K2+K3) SK6. Financiële middelen beschikbaar d.m.v. sponsoring van bedrijven, bijdrage bewoners en subsidies. (S8+S9+K4)
ZK1. Door contacten te creëren en financiering vanuit de gem. zorgen burgers voor een goede binding met de Brede Bossche School als uitgangspunt. (Z2+Z3+Z5+K2+K3+K4) ZK2. Horeca gelegenheid aan de ijzeren vrouw. (Z1+K1) ZK3. Veilige speelomgeving voor kinderen uit de buurt bij de IJzeren vrouw, en georganiseerde activiteiten met toezicht door buurtbewoners. (Z2+Z4+K1) ZK4. Door de goede contacten met BW en Gem. DB kunnen er betere afstemmingen komen voor het gebruik van de openbare ruimten. (Z6+K2) ZK5. Ontmoetingsplaatsen in de buurt en bij de IJzeren Vrouw creëren en deze aantrekkelijk maken voor bewoners. (Z7 + K1) ZK6. Digitale wereld (buurtforum, applicatie) inzetten om het sociale contact tussen bewoners te verbeteren. (K5+Z2+Z5+Z7) ZK7. Bewoners kunnen ideeën aandragen voor de verbetering van de buurt (sociale cohesie) tijdens buurtbijeenkomsten en creatieve brainstorms (Z8+K2+K3)
Verdedigstrategieën (SB)
Ombuigstrategieën (ZB)
SB1. Doordat er veel oorspronkelijke bewoners zijn terug gekeerd kan de relatie met Barten Zuid worden verbeterd door burgerinitiatieven. (S5+S6+B1)
ZB1. Bewoners kunnen meer in contact komen met andere blokken van HHP en Barten Zuid door het café toegankelijker te maken voor alle bewoners. (Z1+b1) ZB2. 3 +17 door het plein achter de school de juiste invulling te geven kunnen andere bewoners uit de omgeving hier gebruik van maken. (Z6+B1) ZB3. 3+ 15 De bewoners van HHP kunnen Barten Zuid advies geven over de ontwikkelingen die mogelijk ook bij Barten Zuid gaan plaats vinden. (Z5+B1)
32
5.4 Doelgroep beschrijving Door de recente buurtvernieuwing heeft de buurt een nieuwe frisse uitstraling gekregen (fysiek). Dit zou ook het imago van de buurt moeten zijn (psychisch). Uit de interviews met verschillende betrokkenen uit de buurt bleek dat de sociale cohesie in de buurt is afgenomen. Men is meer op zichzelf. Er blijkt meer behoeften aan de betrokkenheid van de bewoners bij de buurt. De bewoners van Hinthamerpoort moeten hun buurt associëren met de termen: warmte, nuchterheid, gezelligheid, vertrouwelijk, familiair, betrokkenheid, saamhorigheid, zorgdragend en initiatiefrijk. De doelgroep voor het onderzoek naar de sociale cohesie in Hinthamerpoort zijn de buurtbewoners. Allereerst zijn zij het sterkst vertegenwoordigd in de buurt en hebben zij het meeste belang bij dit onderzoek. Zij spelen een essentiële rol bij de mogelijke verbetering en instandhouding van de sociale cohesie. Zij zijn de bewoners van de buurt en hen gelukkig te laten voelen over het leven in de buurt is hierbij de belangrijkste opgave. Iedereen, zowel jong of oud, kan op zijn eigen manier een bijdrage leveren aan de verbetering en instandhouding van de sociale cohesie. De factoren die belangrijk zijn voor de bewoners van de buurt zijn de nabijheid van goede voorzieningen, een goede school, speelvoorzieningen, groenvoorzieningen, autoluwheid, betrokkenheid en vertrouwen onder de bewoners, veiligheid en het verenigingsleven. Door de bewoners te stimuleren zorg te dragen voor de buurt en haar andere bewoners, kan warme citymarketing bijdragen aan een positief beeld over Hinthamerpoort. Wanneer de bewoners tevreden zijn, zijn zij namelijk ook meteen de beste ambassadeurs voor de buurt. Door de sociale cohesie in de buurt te verbeteren zou Hinthamerpoort een voorbeeld kunnen worden voor alle andere buurten.
5.5 Strategie De onderstaande strategie is geformuleerd vanuit de opgestelde confrontatiematrix waar de geformuleerde sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen met elkaar zijn gecombineerd. Hieruit blijkt dat onder andere recreatieve voorzieningen aan de IJzeren Vrouw en de speelplaats achter de school beter ontwikkeld kunnen worden. Tevens kan het huidige digitale tijdperk voor mogelijkheden zorgen voor de verbetering van de sociale cohesie en het imago van de buurt. De strategie past bij de huidige identiteit, maar probeert deze te versterken door het inzetten van nieuwe communicatiemiddelen en ruimtelijke veranderingen. De onderstaande strategie beschrijft hoe Hinthamerpoort zich positief kan ontwikkelen waarbij de sociale cohesie centraal staat. “Digitale middelen, de openbare ruimten, buurtbewoners en steunende maatregelen van externe partijen inzetten om de sociale cohesie in de buurt te verbeteren.” De geformuleerde strategie kent de volgende aandachtspunten: Er wordt een veilige speelomgeving voor kinderen in de buurt gerealiseerd. Hiervoor worden activiteiten georganiseerd, waarin buurtbewoners een steentje bijdragen door zich bijvoorbeeld aan te melden als vrijwilliger of het organiseren van een activiteit, dit gebeurt nu nog te weinig in de buurt; ontwikkeling van ontmoetingsplaatsen in de buurt en bij de IJzeren Vrouw in overeenstemming met BrabantWonen en de gemeente ’s-Hertogenbosch; 33
een digitale wereld creëren, zoals een buurtforum en applicatie, om het sociale contact tussen bewoners te verbeteren en hen de kans te bieden input te leveren voor de verbetering van de buurt; het organiseren van (vaste) buurtbijeenkomsten waarbij ideeën aandragen kunnen worden door bewoners voor de verbetering van de buurt tijdens creatieve brainstorms; externe partijen, zoals gemeente ‘s-Hertogenbosch, BrabantWonen en Stichting Divers helpen bij de opstart van sociale projecten; actief betrokken bewoners en ‘oud-bewoners’ zullen ook andere buurtbewoners motiveren zich in te zetten voor de buurt; financiële middelen beschikbaar stellen door middel van sponsoring door bedrijven, een kleine bijdrage van de bewoners en het gebruik van subsidies voor bewonersinitiatieven.
Met deze strategie en aandachtspunten wordt er een snelle en gemakkelijke manier aangedragen om in contact te komen met andere buurtbewoners. Hiermee wordt het gevoel van saamhorigheid, vertrouwen en gezelligheid onder de bewoners van Hinthamerpoort versterkt. Deze strategie kent de naam; Volksbuurt 2.0 – Van volksbuurt naar levendige volksbuurt voor de toekomst. Dit zal in het hoofdstuk identiteit verder worden beschreven.
34
6. Branding Met de strategie beschreven in hoofdstuk 5 ‘Volksbuurt 2.0.’ moet er samen met de buurtbewoners een omgeving gecreëerd worden waarin zij elkaar op een snelle en gemakkelijke manier kunnen leren kennen. Het uiteindelijke doel hierbij is om het gevoel van saamhorigheid, vertrouwen en gezelligheid onder de bewoners van Hinthamerpoort te versterken. Bij veel buurtbewoners is de wil voor dit eindresultaat er wel, maar dit zet hen er blijkbaar nog niet genoeg toe aan om zichzelf actief in te zetten voor de buurt. In dit hoofdstuk is dan ook benoemd hoe dit laatste gestimuleerd kan worden.
6.1 Promotie maatregelen Allereerst is het belangrijk om het principe van Volkbuurt 2.0 bekend te maken onder alle bewoners om zo draagkracht te creëren voor de verdere uitvoering ervan. Hiervoor zullen open en interactieve buurtbijeenkomsten worden gehouden. Belangrijk hierbij is dat deze in de eerste fasen worden georganiseerd door onafhankelijke partijen als bijvoorbeeld BrabantWonen of Stichting Divers om de drempel laag te houden. Tijdens de buurtbijeenkomsten is het de bedoeling dat er met zowel de bewoners als alle andere betrokken partijen (ondernemers, verenigingen en organisaties) gebrainstormd wordt over mogelijke projecten en maatregelen ter verbetering van de sociale cohesie. Zo worden zij in het beginstadium al actief betrokken bij de ontwikkeling van de buurt en krijgen zij het gevoel dat er naar hun wensen en belangen geluisterd wordt. Hierdoor wordt de kans groter dat de draagkracht groeit en zij zelf projecten zullen oppakken en uitvoeren. Om bewoners en andere betrokken partijen te stimuleren deel te nemen aan de buurtbijeenkomsten worden de volgende promotiemaatregelen genomen: Persoonlijke uitnodigingen in de brievenbus. Bij een uitnodiging in de brievenbus kan het belang van de buurtbijeenkomsten uitgebreid worden toegelicht. Door de bewoners persoonlijk te benaderen zullen zij zich eerder geneigd voelen deel te nemen aan de bijeenkomsten. Posters Door opvallende posters op drukbezochte plekken in de buurt te hangen zullen de bewoners steeds herinnerd worden aan de datum plek en doel van de bijeenkomsten. Ambassadeurs aanwijzen Om ervoor te zorgen dat er ook onderling gepraat wordt over het belang van de bijeenkomsten zullen er ambassadeurs worden aangewezen. Deze ambassadeurs wonen in de buurt en hebben een grote kennis- of vriendenkring. Het voordeel hiervan is dat zij elkaar stimuleren aanwezig te zijn bij de bijeenkomsten en dat men vooraf aan de bijeenkomsten al heeft nagedacht over mogelijke verbeteringen. Lokale media De lokale media kan worden ingezet zodat ook het ook digitaal, via de radio of televisie bekend wordt gemaakt. Op deze manier worden de bewoners op de hoogte gebracht of herinnerd aan de buurtbijeenkomsten, Regionale en lokale dagbladen, vakbladen en buurtkranten. Dit zijn goede middelen om dieper in te gaan op de projecten die naar voren zijn gekomen uit de buurtbijeenkomsten. Hierdoor kunnen de bewoners die niet aanwezig waren bij de bijeenkomsten toch enthousiast gemaakt worden over de uitkomsten, zodat ook bij hen draagkracht gecreëerd kan worden. 35
6.2 Ruimtelijke-functionele maatregelen De volgende twee concepten kunnen bijdragen aan de verbetering van de sociale cohesie in de buurt. ‘Het blokje om’ Hierbij wordt gestreefd om een groene, kleurrijke en interactieve route door de buurt aan te leggen via een viertal ontmoetingsplekken. De ontmoetingsplekken, 3 plaatsen middenin de buurt en de strook door het park, zullen ingericht worden met fleurig straatmeubilair als bankjes, grote picknicktafels en sport en spelmogelijkheden. De wandelroute ‘Het blokje om’ wordt aangegeven met gekleurde stoepstenen. Hiermee worden de bewoners uitgenodigd een rondje door de buurt te lopen waardoor ze gemakkelijker in contact komen met andere buurtbewoners. Ook kan er bijvoorbeeld gedacht worden aan WIFI (iedere bewoner krijgt een unieke code overlast te voorkomen) rondom deze plekken, om zo een bredere doelgroep aan te trekken. Concrete maatregelen die aan kunnen sluiten bij ‘het blokje om’ zijn; Kleine evenementen, bijvoorbeeld op een podium in het water van de IJzeren Vrouw. Sport- en speeldag voor kinderen uit de buurt (bv. 1x in de 3 maanden) waarbij bewoners zich aanmelden als vrijwilliger of zelf activiteiten ondernemen. Meer groen in de buurt door grote bloembakken die de buurt autoluw houden. Die kunnen op een georganiseerde middag per seizoen worden opgebeurd door de bewoners. (Werkgroep Groen) Markt (Kopen en ruilen van spullen binnen de buurt). Natuur- en milieu educatie door bewoners in het park.
Buurtplatform Naast het ontwikkelen van deze fysieke omgeving wordt er ook een digitale wereld gecreëerd in de vorm van een buurtforum en applicatie voor op de smartphone. Op het forum kunnen bewoners foto’s, mededelingen en kleine berichten plaatsen, je kunt er ook dingen kopen of ruilen van of met andere buurtbewoners of betrokken organisaties. De applicatie op de telefoon is meer gericht om mensen in de fysieke wereld te ontmoeten. Wie de applicatie op zijn telefoon activeert is te zien voor andere buurtbewoners met dezelfde app, zo is te zien waar hij of zij zich bevindt of zich als laatst bevond in de buurt wat is gekoppeld aan de ontmoetingsplekken. Ook kan men via deze app elkaar persoonlijke berichten sturen zonder dat daarbij gegevens als telefoonnummers worden uitgewisseld. Door deze digitale wereld komen buurtbewoners gemakkelijker met elkaar in contact. Concrete maatregelen die horen bij het creëren van deze digitale wereld zijn; Digitaal buurtplatform Hierop kunnen foto’s, mededelingen en kleine berichten worden geplaatst Mezelf profiel De bewoners kunnen op het buurtplatform ook een eigen profiel aanmaken. Hierdoor zien bewoners van elkaar wat ze bezig houdt, wie gemeenschappelijke interesses heeft etc. Social media (facebook, hyves en twitteraccount Hinthamerpoort) Lid worden en actief gebruiken van bovenstaande social media versterkt het wij gevoel in de buurt Hinthamerpoort.
36
WIFI Door het plaatsen van WIFI palen bij de ontmoetingsplaatsen in de buurt worden de bewoners gestimuleerd om bij goed weer naar buiten te gaan met hun telefoon en laptops. Hierdoor leggen ze contact met andere mensen die ook gebruik maken van de palen.
6.3 Organisatie maatregelen Voor de uitvoering van het concept ‘het blokje om’ zullen de eerste bijeenkomsten georganiseerd moeten worden door neutrale partijen als BrabantWonen en Stichting Divers om een zo groot mogelijke doelgroep aan te trekken en de drempel laag te houden. Na deze opstart zal de buurt zelf door een samenwerking tussen bijvoorbeeld Stichting Divers, het buurtcomité, de verenigingen van eigenaren, ondernemers, ambassadeurs en andere vrijwilligers op moeten staan om buurtbijeenkomsten te organiseren. Tijdens de buurtbijeenkomsten moeten de meningen, belangen en wensen van de bewoners en betrokken partijen centraal staan. Samen zullen zij komen tot vernieuwende maatregelen om zo de sociale cohesie en misschien ook andere onderwerpen verder te ontwikkelen. Na de bijeenkomsten kunnen de maatregelen die draagkracht hebben onder de bewoners door hen zelf worden uitgevoerd of er kan advies gevraagd worden aan bijvoorbeeld BrabantWonen of de gemeente ‘s-Hertogenbosch als het gaat om vragen over de financiële mogelijkheden. Het concept voor het creëren van een digitaal netwerk kan centraal staan in één van de buurtbijeenkomsten. Tijdens de buurtbijeenkomsten kan het concept verder worden uitgedacht en aangepast op de wensen en behoeften van de bewoners en betrokken partijen. Ook kan er op die manier gezocht worden naar samenwerkingsverbanden tussen vrijwilligers, ondernemers en organisaties voor de uitvoering van het project.
6.4 Financieel Toekomstige plannen moeten financieel worden ondersteund. Een kleine bijdrage vanuit bewoners, betrokken partijen en de gemeente kan zorgen voor een extra stimulans. Naast de standaard subsidie of het budget vanuit de gemeente zijn er meer mogelijkheden om aan financiering te komen. Bijvoorbeeld: Organiseren van sociale activiteiten door vrijwilligers; Tijdens een markt kan een kleine bijdrage worden gevraagd voor een kraam; Bij optredens of evenementen kunnen kleine entreegelden worden gevraagd; Jaarlijkse kleine bijdrage van buurtbewoners; Bijdrage (financieel of adviserend) van de gemeente ’s-Hertogenbosch en/of BrabantWonen voor de uitvoering sociale projecten. Gebruik maken van Bewonersinitiatiefgelden (BIG), Leefbaarheidsbudget (BrabantWonen) en Sociaal Fonds (Zayaz).
6.4.1. Kostenanalyse activiteiten In deze kostenanalyse wordt een ruwe schatting gemaakt van de kosten voor sociale activiteiten en ruimtelijke ingrepen in de buurt. Sociale activiteiten zijn activiteiten georganiseerd voor en door de bewoners van Hinthamerpoort; deze activiteiten zijn in de onderstaande tabel (tabel 10) jaarlijks
37
cyclisch weergegeven. De ruimtelijke ingrepen zijn ingrepen voor de fysieke omgeving die de buurt aantrekkelijker maken. Sociale activiteiten
Markt
Deelname aan de markt kost 15 euro per kraam; opbrengsten mogen de deelnemers zelf houden. Met de opbrengsten van de verhuur van marktkraampjes kunnen nieuwe activiteiten worden georganiseerd.
Werkgroep Groen Om het groen en de ontmoetingsplaatsen de buurt te onderhouden zijn er financiële middelen nodig in de herfst, september-oktober, voor het planten van bloembollen en het planten van najaarsgoed, ’s winters voor het onderhoud van de plantsoenen en winterharde planten en in de lente, mei-juni, voor het snoeien van de vaste planten en het planten van voorjaar- en zomergroeiers. Dit komt neer op ongeveer 200 euro per jaar per ontmoetingsplaats. Sport- en speeldag Meerdere malen (4 x) per jaar zal er een sport- en speeldag worden georganiseerd dat plaatsvindt in het park aan de IJzeren vrouw; denk hierbij aan een zeskamp. Veel speelactiviteiten kunnen zelf worden gemaakt, zodat hiervoor geen dure attributen gehuurd hoeven te worden en er ook geen deelnamegeld betaald hoeft te worden. Tijdens deze sportdag zullen er een kraampje aanwezig zijn, waar de verschillende ondernemers of vrijwilligers uit de buurt hun product kunnen verkopen en promoten. Natuur- en milieu educatie Ieder jaar zal er voor de bewoners in de buurt, jong en oud, door de Brede Bossche School in samenwerking met bijvoorbeeld IVN of vrijwilliger natuur- en milieu educatieve activiteiten in het park worden georganiseerd. Eventueel kan de gemeente mee financieren. Bijhouden website, social media Voor de website en diverse social media, zoals een applicatie en een buurtplatform, moet een persoon of organisatie worden aangewezen die de verantwoordelijkheid op zich neemt om dit up-to-date te houden. Het ontwikkelen van een applicatie kost ongeveer 500-1000 euro en het bijhouden van een website 300-500 euro per jaar. Dit bedrag is afhankelijk van de provider en voor welk medium het wordt ontwikkeld. Open podium Op het water van de IJzeren Vrouw zal een open podium worden gebouwd, ter hoogte van de vlonders. Dit podium kan het gehele jaar voor diverse activiteiten en door iedereen worden gebruikt. Eén keer per jaar zal er in augustus een evenement voor de buurt worden georganiseerd. Hier kunnen de bewoners en betrokken partijen hun talent laten zien. De kosten bedragen het aanleggen van het podium zelf; dit zijn eenmalige kosten met daarbij kosten voor onderhoud van openbare ruimte. Meedoen aan de 'Kinderoptocht' tijdens carnaval Kinderen uit de buurt en van de Brede Bossche School kunnen tijdens carnaval meedoen aan de Kinderoptocht; een optocht voor en door kinderen. Er kan sponsoring gevraagd worden aan de verschillende organisaties of ondernemers en eventueel de Brede Bossche School (als dit onder het educatieve programma valt) kan een deel bekostigen. De kosten vallen sterk uiteen en zijn afhankelijk van de grootte van de optocht en de activiteiten hier omheen. Zo
38
kan er bijvoorbeeld ook een kindercarnavalmiddag worden georganiseerd in de Brede Bossche School voor alle schoolkinderen en kinderen uit de buurt.
Kerst- en Nieuwjaarsborrel Met Kerst en Nieuwjaar zullen er borrels voor de gehele buurt plaatsvinden. Bewoners kunnen zich via het buurtcomité inschrijven. Entree is vrijblijvend, maar consumptie is voor eigen rekening. Verder kan er voor de kinderen een speciaal programma georganiseerd worden waar inschrijfgeld voor gevraagd kan worden. ‘Winter Buurt’ Hinthamerpoort In het park, bijvoorbeeld bij de parkeerplaats achter het tankstation, zal in de wintermaanden een ijsbaan komen. In een aantal weekenden is het tevens mogelijk om kraampjes te plaatsen voor een kerstmarkt. Kosten zijn het aanleggen van de ijsbaan en het onderhouden ervan en het plaatsen van kraampjes. Entree van de ijsbaan kost 1 euro per dag; te controleren door bijvoorbeeld een stempel. Er kan ook gedacht worden aan winterversieringen in de buurt. Wie dit gaat financieren zal nader bepaald moeten worden. Buurtdag De jaarlijkse buurtdag kan verder worden uitgebreid met verschillende sport- en spelactiviteiten voor kinderen met een afsluitende barbecue of borrel. Het is tevens mogelijk om optredens te organiseren in de vorm van een open podium. Het zal georganiseerd kunnen worden als een besloten feest door middel van inschrijving.
Ruimtelijke ingrepen WIFI aansluitingen Om een WIFI netwerk bij elke ontmoetingsplek aan te leggen is een gewone router niet voldoende. Er dient dus een groter netwerk aangelegd te worden. Het is mogelijk om een ‘omni antenne’ (een antenne met een zender) aan te sluiten aan een paal. Met een dergelijke antenne kan een netwerk worden gecreëerd met een radius van ongeveer 150 meter. Het aanleggen van dit netwerk kosten ongeveer 320 euro (Mbitz, 2011). De bewoners van Hinthamerpoort krijgen een unieke netwerksleutel, zodat anderen geen gebruik kunnen maken van de dienst. Daarnaast dient er een paal geplaatst te worden, waar de antenne aan kan worden bevestigd. Wie dit zal financiering moet aan bod komen bij één van de buurtbijeenkomsten. Aanleg en onderhoud bloembakken Het vervangen van paaltjes door grote bloembakken en het plaatsen van bloembakken aan lantaarnpalen zorgt voor een groenere buurt. De kosten hiervoor bedragen de bloembakken en het planten en onderhouden van geplaatste bloemen. Aanleg wandelroute ‘Het blokje om’ Kosten bedragen het aanleggen van gekleurde stenen die de looproute in de buurt aangeven. Hoe dit gefinancierd wordt en door wie, moet worden bepaald tijdens één van buurtbijeenkomsten.
39
Jaarplan Activiteit Markt Werkgroep groen Sport- en speeldag Natuur- en milieu educatie
Maand Jan.
Feb.
Mrt.
Apr.
Mei.
Jun.
Jul.
Aug.
Sept.
Okt.
Nov.
Buurtplatform en social media Open podium Kindercarnaval met kinderoptocht (Brede Bossche School)
Tijdens Carnaval
Kerst en Nieuwjaars borrel ‘Winter Buurt' Hinthamerpoort Jaarlijkse buurtdag Tabel 13. Cyclische jaarplanning sociale activiteiten
6.5 Doelstellingen De volgende doelenstellingen zijn geformuleerd om de branding van de strategie op de korte en lange termijn uitwerking te geven. Binnen 1 jaar moeten meerdere (minimaal 4) buurtbijeenkomsten georganiseerd zijn waarbij de bewoners en betrokken bewoners al hun ideeën hebben kunnen inbrengen voor de verbetering van de sociale cohesie in de buurt. Hierbij is de bedoeling dat binnen dit jaar ook de uitwerking van deze projecten geheel is uitgewerkt. De promotiemiddelen hebben ervoor gezorgd dat 60 % van de bewoners deel hebben genomen aan één of meerdere buurtbijeenkomsten. Binnen 3 jaar zijn alle projecten vormgegeven in het eerste jaar uitgevoerd en keert 60 % van deze projecten jaarlijks terug. Binnen 1 jaar vanaf de start van een activiteit moet het op geheel vrijwillige basis georganiseerd worden en de financiële steun van de gemeente ’s-Hertogenbosch en BrabantWonen minimaal zijn. 80 % van de bewoners of andere betrokken partijen doen mee aan één of meerdere activiteiten per jaar. 40 % van de bewoners of andere betrokken partijen werken mee als vrijwilliger of leveren een andere bijdrage aan één of meerdere activiteiten per jaar. 40 % van de bewoners maken structureel gebruik wandelroute ‘het blokje om’ of de ontmoetingsplekken. 80 % van de bewoners moet over 2 jaar vinden dat de sociale cohesie in de buurt sterk is verbeterd.
40
Dec.
6.6 Conclusie branding De slogan die voor de buurt gebruikt zal worden is: “Volksbuurt 2.0 – Van volksbuurt naar levendige stadsbuurt”. Hierbij is er voor een merk als emotie gekozen. Op dit moment is Hinthamerpoort nieuw en modern, met nieuwe mensen van veel verschillende achtergronden, het ligt aan het groen en het is dicht bij de stad gelegen. Door de nabijheid van de stad zijn er in de buurt genoeg goede voorzieningen en is de buurt levendig en voor een brede doelgroep aantrekkelijk. Het doel is dat de buurtbewoners en alle betrokkenen het gevoel van saamhorigheid, vertrouwen en gezelligheid uitstralen. Men denkt bij Hinthamerpoort meteen aan deze warmte. Een buurt vol mensen en ontmoetingsplaatsen, bijna maandelijkse evenementen voor jong en oud en allemaal gedragen door de bewoners zelf.
41
7. Conclusies en aanbevelingen De conclusies en aanbevelingen zullen gebaseerd zijn op de geconstateerde onderzoeksresultaten en uitvoeringsmaatregelen. In de conclusies ligt de focus voornamelijk op de onderzoeksresultaten terwijl de aanbevelingen worden gebaseerd op de bevindingen van het onderzoek, de indruk van de projectgroep gedurende het onderzoek en het citymarketingadvies.
7.1 Conclusies Kwalitatief onderzoek De buurt heeft een centrale ligging tegenover het centrum en het park. Het park dient tevens als ontmoetingsplek door het vele groen en speelvoorzieningen. Ondanks de weinige problemen in de buurt is er nog sprake van een slecht imago door het verleden. Door het individualisme ontbreekt de sociale samenhang in de wijk. Een vaste groep bewoners zet zich in om dit te verbeteren. Buurtbewoners maken weinig gebruik van de Brede Bosche school waardoor Barten Zuid en Hinthamerpoort geen geheel vormt. Tevens is de openbare ruimte van de buurt nog niet af. Daarbij moet gedacht worden aan parkeren en verkeer, openbaar groen, plein achter de school en de school zelf. Kwantitatief onderzoek De gezinssamenstelling van Hinthamerpoort bestaat voor het grootste deel uit alleenstaand of samenwonend zonder (thuiswonende) kinderen. De buurtbewoners geven aan zeker 1 maal per week contact met elkaar te hebben. De hoeveelheid contact met buurtbewoners wordt als voldoende ervaren. Het percentage dat interesse heeft in georganiseerde activiteiten ligt rond de 16. De buurtbewoners zijn over het algemeen tevreden over de voorzieningen. Het café en de parkeervoorzieningen zijn hierop een uitzondering. Men ontmoet elkaar vooral op straat. Het thuisgevoel in de wijk wordt door 86% van de respondenten als zeer goed beoordeeld. Men is vooral in de buurt komen wonen door het aanbod van geschikte woningen en de locatie van de buurt. Er is een verband tussen de samenstelling van de huishoudens en de leeftijd van de respondent. Hoe jonger de gezinssamenstelling hoe groter de kans is op thuis wonende kinderen. Er is een verband tussen het hoeveelheid contact en de leeftijdscategorieën. Dit geeft aan dat naarmate men ouder wordt er minder praatjes worden gemaakt met buurtbewoners. Echter kan geconcludeerd worden dat 67+ers veel behoefte hebben aan georganiseerde activiteiten. De buurtbewoners zien elkaar vaker als kennissen of vrienden naarmate het aantal praatjes met elkaar toeneemt. Conclusies uitvoeringsmaatregelen Een tweetal concepten dragen bij aan het verbeteren van de sociale cohesie van de buurt. Hierbij gaat het om ‘het blokje om’ en het creëren van een buurtplatform (digitale wereld/netwerk). ‘Het blokje om’ sluit aan bij de resultaten uit het kwalitatief onderzoek. Hierbij is aangegeven dat buurtbewoners elkaar vooral op straat ontmoeten. Het organiseren van activiteiten heeft weinig draagvlak onder de inwoners. Alleen de 67+ers hebben hier behoefte aan. Door een buurtplatform op te richten wordt het individualisme van de buurt verbroken. Bewoners komen hierdoor makkelijker elkaar in contact zonder elkaar werkelijk te ontmoeten.
42
Beantwoording hoofdvraag De hoofdvraag die van te voren is opgesteld luidt: Waar liggen mogelijkheden om de sociale cohesie in Hinthamerpoort samen met de bewoners verder te ontwikkelen? Buurtbewoners van Hinthamerpoort hebben weinig behoefte aan (meer) georganiseerde activiteiten. Het is dus niet aan te raden om te focussen op het organiseren van activiteiten. Men heeft wel behoefte aan meer contact met andere buurtbewoners. Bijvoorbeeld door het aanleggen of stimuleren van ontmoetingsplekken kan de sociale cohesie worden verbeterd. Een concreet voorbeeld is het aanleggen van ‘het blokje om’.
7.2 Aanbevelingen De aanbevelingen worden opgemaakt uit het gehele verslag en de visie die wij, studenten Stad en streekontwikkeling, gedurende het project hebben gevormd. Geschreven opmerkingen van buurtbewoners zullen hierbij tevens mee worden genomen. Sociale cohesie Het doorbreken van het individualisme en het verbeteren van de sociale cohesie binnen de buurt wordt gezien als een belangrijke doelstelling. Dit doel kan worden nagestreefd door de twee concepten (‘het blokje om’ en het buurtplatform) uit te voeren. Hierbij kan onderscheid worden gemaakt tussen maatregelen die op korte termijn realiseerbaar zijn en maatregelen die op lange termijn realiseerbaar zijn. Brede Bossche School De Brede Bossche School is nog steeds een aandachtspunt voor de buurt Hinthamerpoort. De enquête gaf geen antwoord op het verbeteren van de Brede Bossche School. Wel kan er geconstateerd worden dat een ontmoetingsruimte aantrekkelijk en voor iedereen toegankelijk moet worden. Toegankelijkheid en gemakkelijk binnen kunnen lopen is hierbij van groot belang. Enkel kaarten en roken is bijvoorbeeld niet aantrekkelijk voor veel mensen in de buurt. Naast de Brede Bossche School kan wel gedacht worden aan een ontmoetingsruimte in het appartementencomplex van ieder gebouw aangezien veel bewoners hebben aangegeven elkaar hier te ontmoeten. Het nadeel is dat bewoners dan alleen in contact komen met mede bewoners uit hun eigen blok, maar het is in ieder geval een begin van een verbeterde sociale cohesie in de buurt. Groen in de wijk De groenvoorziening in de omgeving is goed. De groenvoorziening in de buurt zou echter nog kunnen worden opgewaardeerd. Dit kan gedaan worden door bloembakken te plaatsen waarbij de een autoluwe buurt wordt nagestreefd. Daarnaast kunnen er aan de lantaarnpalen bloembakken worden opgehangen. Voor het onderhoud van de groenvoorziening kan er een werkgroep groen worden opgericht om de buurt aantrekkelijk te houden. Voorzieningen in de wijk Op het moment zijn er verschillende voorzieningen in de buurt. Dit varieert van café tot eetcafé of sportwinkel. Uit onderzoek is gebleken dat bewoners geen problemen hebben met de voorzieningen, maar wel met de overlast die deze veroorzaken. En dan bedoelen ze voornamelijk de twee café’ s in de buurt. Het is lastig om deze café’ s van bestemming te veranderen, maar bewoners hebben
43
aangeven dat ze graag meer ontmoetingsplaatsen voor jongeren zien. En een supermarkt of pinautomaat werd meerdere malen benoemd als gemis in de buurt. Vervolg onderzoek Gedurende het buurtonderzoek was recent een onderzoek naar de parkeerproblematiek afgerond. Het is dus niet verstandig om meerdere onderzoeken in korte termijn achter elkaar te starten. Bewoners verliezen dan de interesse voor verlenen van medewerking bij een onderzoek. In de toekomst is het wel verstand om over een aantal zaken na te denken. Inrichting en verbetering van de buurt is volgens veel bewoners nog een aandachtspunt. Een specifiek onderzoek naar de wensen voor de inrichting van de buurt kan een mogelijk vervolg onderzoek zijn of het beter gebruik van de Brede Bosche School. Dit kan via een onderzoek worden gedaan, een bijeenkomstavond of wellicht een “ideeën bus” op het buurtforum. Omdat bewoners steeds individualistischer leven en meer gebruik maken van internet is de laatste optie een manier waar bewoners op een makkelijke manier feedback kunnen geven.
44
Bronnen
Buurtcomite. (2012, mei 16). Interview voorzitter buurtcomité. (A. Rombouts, Interviewer) Coalitieakkoord 2010-2014 gemeente 's-Hertogenbosch. (2010). Uitdagende overheid in een uitdagende tijd. 's-Hertogenbosch : gemeente 's-Hertogenbosch. gemeente 's-Hertogenbosch. (2012). Begroting 2012 concept. 's-Hertogenbosch: gemeente 'sHertogenbosch. Groeten uit Den Bosch. (2011). De Muntel - De Vliert. Opgeroepen op juni 14, 2012, van Groeten uit Den Bosch : http://groetenuitdenbosch.nl/206.htm HAS Den Bosch projectgroep p3-7. (2012). Citymarketingplan Hinthamerpoort . 's-Hertogenbosch: HAS Den Bosch. Mbitz. (2011). Aanleg wifi . Opgeroepen op 18 juni, 2012, van Mbitz: http://www.mbitz.nl/Aanleg_WiFi.html Omroep Brabant. (2005, april 8). Graafsewijk Den Bosch hermetisch afgesloten. Opgeroepen op juni 21, 2012, van Omroep Brabant: http://www.omroepbrabant.nl/?news/42743602/Graafsewijk+Den+Bosch+hermetisch+afgesloten.as px Opbouwmedewerker. (2012, mei 25). Interview Divers. (A. Rombouts, Interviewer) Science guide. (2011, november 21). Nederlanders willen respect. Opgeroepen op juni 14, 2012, van Science guide: http://www.scienceguide.nl/201111/nederlanders-willen-respect.aspx Centraal Bureau voor de Statistiek, (2012), CBS in uw buurt, http://www.cbsinuwbuurt.nl/#pageLocation=index geraadpleegd in mei 2012
Eden and Ackermann (1998), Power versus interest grid adapted, 121-5, 344-6 Geraadpleegd in mei 2012 z.a., (maart 2012), Belanghebbende (organisatie), http://nl.wikipedia.org/wiki/Belanghebbende_(organisatie) Geraadpleegd in mei 2012 Gemeente ’s-Hertogenbosch, (z.d.), Stad en Buurten, http://www.s-hertogenbosch.nl/inwoner/staden-buurten/ Geraadpleegd in mei 2012 45
Provincie Brabant, (2012), Nieuwe koers, http://www.brabant.nl/Subsites/Plattelandsontwikkeling/Nieuwe-koers.aspx Geraadpleegd in mei 2012 Bossche Omroep, (z.d.) Over de Bossche Omroep, http://www.bosscheomroep.nl/html/over.html Geraadpleegd in mei 2012 z.a., (november 2011), Buurtkrant Oost, http://www.buurtkrantoost.nl/index.htm Geraadpleegd in mei 2012 Politie, (z.d.), Politie Brabant – Noord, http://www.politie.nl/Brabant-Noord/OverDitKorps/ Geraadpleegd in mei 2012 Cello, (z.d.,) Hulp bij wonen, http://www.cello-zorg.nl/Smartsite.shtml?ch=ter&id=53022 Geraadpleegd in mei 2012 Groeten uit Den Bosch. (2011). De Muntel – De Vliert. Opgeroepen op juni 14, 2012, van Groeten uit Den Bosch: http://groetenuitdenbosch.nl/206.htm
46
Bijlagen 1. CBS buurtgegevens, De Hinthamerpoort, s-Hertogenbosch Bevolking: Bevolking, Aantal inwoners in 2010 (aantal) Totaal 1.935 Mannen 940 (49%) Vrouwen 995 (51%)
Landelijk (aantal) Totaal: 16.574.990 Mannen: 8.203.475 (49%) Vrouwen: 8.371.515 (51%)
Bevolking, Geboorte in 2008 (aantal) 25 Bevolking, Sterfte in 2008 (aantal) 15
Landelijk (aantal) 184.635 Landelijk (aantal) 135.135
Bevolking, Leeftijdsopbouw in 2010 (%) 0-14 jaar 13 15-24 jaar 15 25-44 jaar 37 45-64 jaar 24 65 jaar en ouder 11
Landelijk 0-14 jaar: 18 15-24 jaar: 12 25-44 jaar: 27 45-64 jaar: 28 65 jaar en ouder: 15
Bevolking, Bevolkingsdichtheid in 2010 (aantal per km2) 10.688 Landelijk (aantal per km2) 491 Personen van wie ten minste één ouder is geboren in één van de landen in Afrika, Latijns-Amerika of Azië (excl. Indonesië en Japan) of in Turkije als percentage van het totaal aantal inwoners op 1 januari. Bevolking, Niet westerse allochtonen in 2010 (% van bevolking) 12 Landelijk (% van bevolking) 11 Huishoudens Verdeling naar één- en eenpersoonshuishoudens, met en zonder kinderen op 1 januari. Huishoudens, Samenstelling in 2010 (%) Eenpersoons 50 Zonder kinderen 27 Met kinderen 23
Landelijk (%) Eenpersoons: 36 Zonder kinderen: 30 Met kinderen: 34
Huishoudens, Aantal huishoudens in 2010 (aantal) 1.055 Huishoudens, Gemiddelde grootte in 2010 (aantal) 1,8 Landelijk (aantal) 2,2 Arbeid Personen van 15 tot 65 jaar die betaald werk hebben als percentage van het aantal inwoners van 15 tot 65 jaar op de laatste vrijdag van september. Arbeid, Werkzame personen in 2008 (%) 67 Landelijk (%) 74
47
Aantal huishoudens (per 1000 huishoudens) met een bijstandsuitkering op 31 maart Arbeid, Bijstandsuitkeringen in 2009 (aantal huishoudens per 1000) 103 Landelijk (aantal huishoudens per 1000) 41 67 procent van de personen van 15 tot 65 jaar die betaald werk hebben als percentage van het aantal inwoners van 15 tot 65 jaar op de laatste dag van september Inkomen Inkomensontvangers met lage en hoge inkomens in het voorgaande jaar. Laag: een persoonlijk inkomen dat lager was dan of gelijk was aan 19,2 duizend euro. Hoog: een persoonlijk inkomen dat hoger was dan 41,3 duizend euro. Inkomen, Gemiddeld inkomen in 2009 (euro) 22.600 Landelijk (euro) 29.300 Inkomen, Inkomensverdeling in 2009 (%) Laag 49 Hoog 7
Landelijk (%) Laag: 40 Hoog: 20
Woningen Woningen, Aantal woningen in 2010 (aantal) 975 Woningen, Gemiddelde waarde in 2010 (euro) 177.00 Landelijk (euro) 243.000 Woningen, Huur en koop in 2010 (%) Huur 77 Koop 23
Landelijk (%) huur 44 koop 55
48
2. Interview met de buurt agent Datum: 21 mei 2012 Locatie: Politiebureau ’s-Hertogenbosch Notulen 1. Wat zijn uw taken specifiek voor deze buurt? De buurtagent houdt zich bezig met allerlei politiezaken die binnen de buurt voorkomen. Hij heeft een eigen team en samen proberen ze de problemen op te lossen, zoals ruzies, drugs, overlast. 2. Hoe beschrijft u de buurt en haar bewoners? Hij geeft aan dat hij het een prettig buurt vind. Er is weinig inzet van de politie nodig. Het is namelijk een sociale buurt met weinig mensen en weinig werkeloosheid. Ook komen er studenten binnen de buurt voor. 3. Hoe beschrijft u de sociale cohesie van deze buurt? Er wonen voornamelijk jonge mensen/ gezinnen en studenten in de buurt. Ook wonen mensen vanuit de organisatie Cello. Er komt weinig overlast voor. En de betrokkenheid en het burgerinitiatief is groot bij de bewoners. 4. Bent u betrokken bij sociale activiteiten in de buurt? Zo ja, welke? De politie is bij de meeste activiteiten betrokken. Niet om veiligheidsredenen maar meer om hun gezicht te laten zien. Gesprekken Vergaderingen Buurtfeesten Rondgangen 5. Bent u bereid om (meer) activiteiten te organiseren als uit de enquête blijkt dat hier behoefte aan is? Ja 6. Hoe ziet u het onderlinge contact met de bewoners in de buurt? Vindt u dat dit meer of juist minder moet worden en waarom? Onderlinge contact met de buurt is goed. 7. Vindt u de nieuwe buurt een verbetering ten opzichte van de oude Barten? En waarom? Een grote verbetering. De overlast is voor een heel groot deel verdwenen doordat de ‘nederzetting ’ is verbroken.
8. In verhouding tot de vorige buurt, ervaart u meer of minder overlast? 49
Veel minder. De bewoners die van origine in de buurt woonden zijn bijna allemaal verdwenen en in andere buurten komen te wonen. Door de bouw van zowel koop en huurwoningen in een ander prijssegment is er een andere doelgroep naar de buurt gekomen; jonge mensen/ gezinnen en studenten. Er is alleen overlast van een groep Poolse inwoners, het gaat hier voornamelijk om geluidsoverlast wanneer zij ’s avonds gaan voetballen op het voetbalveldje achter de Breedde School. 9. Wat vindt u het belangrijkst dat de buurt moet bieden? Noem een top 3 Prettig kunnen vertoeven Veilig woonklimaat Thuis voelen 10. Is de buurt af of vindt u dat het nog verder ontwikkeld kan worden? (wat mist u denk aan functies, voorzieningen, faciliteiten etc.) Binnen en vlak buiten de buurt is alles te vinden wat je maar zou kunnen willen. De korte afstand tot de binnenstad en het park. Wel is het nog erg veel steen in de buurt. Dit is iets wat nog wel mag veranderen. Hiervoor zijn ook al plannen vanuit de buurt gemaakt. 11. Zijn er genoeg verenigingen in de buurt en maken bewoners van de buurt hier (veel) gebruik van? De Brede Bossche School is voornamelijk een ontmoetingsplek voor Bartjes Zuid. Die maken voor 90% gebruik van deze faciliteit. Verder komen er nog maar weinig kleine kinderen in de buurt en dus ook weinig daaraan gerelateerde verenigingen. 12. Stimuleert de gemeente of BrabantWonen de bewoners van de buurt om activiteiten te organiseren? Bent u tevreden met de rol van de gemeente? Ja, door middel van buurtfeesten, lunchen en kunst projecten wordt er geprobeerd om echt iets voor de buurt te betekenen. 13. Zijn er voldoende burger initiatieven? Wordt dit aangemoedigd en wat wordt er met de initiatieven gedaan? Er is er veel aan burgerinitiatief gedaan. De mensen zijn erg betrokken met de buurt. 15. Wat vindt u van de stelling: de bewoners van Hinthamerpoort willen werken aan een buurt voor de toekomst. Juist 16. Als u buurtbewoners ontmoet, waar doet u dit dan? Gesprekken Vergaderingen Buurtfeesten in de buurt Afspraken
50
17. Merkt u dat er genoeg ontmoetingsplekken in de buurt en wordt hier gebruik van gemaakt? Ja, voornamelijk achter de Brede Bossche School 18. Kan de buurt beschreven worden als een groene buurt? In de buurt is nog erg veel steen te vinden. Dit zal in de toekomst worden aangepast. Meer groen, meer bomen, groter wordende bomen. Voornamelijk achter de Brede School. De ligging aan het park maart het wel tot een groene buurt. 19. Hoe zou u de buurt beschrijven in 5 woorden. Jonge dynamische buurt 20. Hoe denkt u dat de bewoners van Den Bosch de buurt zien. Als een buurt die met sprongen vooruit is gegaan. De gedachtegang over de buurt is nu vooral positief. Alleen de parkeervoorziening is nog een groot probleem. Iets dat in de toekomst misschien door parkeervergunningen zal worden aangepakt. 21. Heeft u nog verdere opmerkingen die van belang zijn voor ons onderzoek? Sterktes: Weinig overlast Korte afstand park en binnenstad
Zwaktes: Geluidoverlast van Poolse inwoners Parkeer overlast Weinig gebruik Breedde school Weinig groen in de buurt zelf
Kansen:
Bedreigingen:
51
3. VvE (Vereniging van Eigenaren) Aurum Datum: 21 mei 2012 Locatie: Notulen 1. Wat zijn uw taken specifiek voor deze buurt? VvE staat helemaal vrij van Brabant wonen. Hij voert kleinschalig technisch onderhoud uit binnen de VvE zoals verlichting van de flats etc. vervangen wanneer dit nodig is. Enkel onderhoud, geen organisatie van activiteiten o.i.d. door VvE 2. Wat was de reden om hier te komen wonen? Een echte Bosschenaar, aan overkant water gewoond (vliert). Wel aantal keer over nagedacht vanwege slechte imago, maar dat geldt vooral voor Barten zuid. En hij zocht vooral de rust op en daarom wilde hij graag aan de parkkant wonen. Hij wilde niet aan de zuidkant wonen want dan keek hij uit op de slechte buurt. Weinig tot geen organisatie van activiteiten in de buurt, ook geen behoefte aan activiteiten. Buurt moet vooral rust bieden. Mis geen voorzieningen door ligging vlakbij de binnenstad. 3. Hoe zou u de buurt nu beschrijven? Voor de echte oud Boschenaar blijft de gedachte van Oud-Barten aan hangen. Hinthamerpoort staat echt los van Barten-Zuid, weinig interactie. Er schijnt veel te zijn overdreven over hoe slecht het allemaal is. Om van slechte naam af te komen moet een generatie overheen gaan, iets anders zou hij niet aan kunnen geven. Eerder Nieuwjaarsborrel georganiseerd, 1000 man uitgenodigd. Slechts 50 man kwam opdagen. Mensen hebben hier geen behoefte aan. Er zijn wel mensen die dingen anders willen maar hiervoor zijn geen kartrekkers. De oude buurt was niet slecht. Pas toen er buitenlanders bijgezet werden ging het achteruit Hij vond het zelf een interessante vraag waarom niet de hele buurt is aangepakt en een deel is blijven staan. Een deel is waarschijnlijk niet gedaan omdat het in bezit was van eigenaren en de rest was huur. Stuk tussen de school en oude café is het slechtste stuk oorspronkelijk en juist dat is niet vernieuwd. Juist wel interessant om te weten wat de architect en project ontwikkelaar nu eigenlijk wilde bereiken met de buurt en wat hiervan terecht gekomen is. projectontwikkelaar en architect als mogelijke interviewpersonen. Goede mix van koop en huurwoningen. De sociale cohesie is wel vermindert, men is nu veel individualistischer.
52
4. VvE kop van Hinthamerpoort Datum: 24 mei 2012 Locatie: Graafseweg 86 Notulen 1. Wat is uw functie binnen de organisatie? Dhr. is bestuurslid van de vereniging van eigenaren van de kop van Hinthamerpoort. Hierbij gaat het om +- 220 eigenaren die stemgerechtigd zijn. Het aantal stemmen is per eigenaar afhankelijk van de aantal m2 die ze bezitten. 2. Waarom bent u hier komen te wonen? Hij is in Hinthamerpoort komen wonen omdat hij graag in een volksbuurt wilde wonen en dicht bij de stad. 3. Bent u betrokken bij sociale activiteiten in de buurt? Er zijn in deze buurt weinig sociale activiteiten. Er is een nieuwjaars borrel en 2 x in het jaar een BBQ in het park. Er zijn echter wel veel initiatieven om de sociale activiteiten in de buurt te verbeteren. Het is echter nog een nieuwe buurt dus iedereen is op zichzelf. Er zullen vanuit de gemeente sociale activiteiten moeten worden georganiseerd want het leeft wel in deze buurt. 4. Bent u bereid om (meer) activiteiten te organiseren als uit de enquête blijkt dat hier behoefte aan is? Jazeker hier staan wij als vereniging positief tegen over. 5. Wat vindt u het belangrijkst dat de buurt moet bieden? Noem een top 3 Veiligheid van de buurt voor je gezin Genot Sociale activiteiten 6. Vindt u de nieuwe buurt een verbetering ten opzichte van de oude Barten? En waarom? De buurt is verbeterd, en vormt een mooie overgang van de buitenbuurt naar het centrum. 7. Hoe ziet u het onderlinge contact met de bewoners in de buurt? Vindt u dat dit meer of juist minder moet worden en waarom? Er is al onderling contact met buurtbewoners, maar dit mag nog veel meer worden. De bewoners zullen nog aan elkaar moeten wenen. 8. Is de buurt af of vindt u dat het nog verder ontwikkeld kan worden? (wat mist u denk aan functies, voorzieningen, faciliteiten etc.) Parkeerproblematiek moet worden opgelost door bijvoorbeeld de plaatsen alleen voor vergunninghouders aan te wijzen. Fietsenprobleem in ons blok van de Hinthamerpoort moet worden opgelost. 53
Bankjes in de speeltuin (prullenbakken etc) Veiligheid van de speeltuin. Er zijn nu 3 ingangen waardoor je veel beter op je kinderen moet letten 9. Hoe beschrijft u de buurt en haar bewoners? De buurt is een goede combinatie tussen het nieuwe en het oude. De fun elementen van vroeger zijn terug 10. Zijn er genoeg verenigingen in de buurt en maken bewoners van de buurt hier (veel) gebruik van? Er zijn geen verengingen gelegen in de buurt. Voor sportverenigingen wordt er uitgeweken naar andere delen van de stad waar deze voorzieningen al aanwezig zijn. Ik vind verengingen in deze buurt ook niet nodig. 11. Stimuleert de gemeente of BrabantWonen de bewoners van de buurt om activiteiten te organiseren? Bent u tevreden met de rol van de gemeente? Er is nog weinig stimulatie. Voor bestrating, afvalprobleem en alles wat er voor de deur gebeurd krijgt de verenging van eigenaren direct reactie. Als bewoner is dit niet het geval. 12. Zijn er voldoende burger initiatieven? Wordt dit aangemoedigd en wat wordt er met de initiatieven gedaan? Er komen geregeld eigenaren met initiatieven, zo is er al een nieuwsbrief, een overkoepelend buurtfeest en een buurttheater. Dus er word ook echt iets gedaan met deze initiatieven. Binnen de verenging van eigenaren houden soms inwoners een enquête onder de andere bewoners. De resultaten hiervan dienen als advies aan de verenging van eigenaren. 13. Wat vindt u van de stelling: de bewoners van Hinthamerpoort willen werken aan een buurt voor de toekomst. Als bewoner zeg ik dat we hier gezamenlijk aan willen werken. maar het onderlinge contact en gedragsnormen zou nog veel beter kunnen. Er wonen veel verschillende mensen die veel op zichzelf gericht zijn. Er is een onderscheid tussen de 3 verschillende blokken, de onderlinge prikkelen moeten nog uit de lucht worden geholpen. Een gezamenlijke facebook pagina is al een mooi begin. 14. Als u buurtbewoners ontmoet, waar doet u dit dan? Als ontmoetingsplek gebruik ik het pleintje, de speeltuin en de ijzeren vrouw. Merkt u dat er genoeg ontmoetingsplekken in de buurt en wordt hier gebruik van gemaakt? De binnenplaats of plein hier achter wordt niet optimaal benut. Hier zouden alle eigenaren van dit blok elkaar moeten kunnen ontmoeten maar er wordt nog te weinig gebruik van gemaakt. Er zijn wel genoeg ontmoetingsplekken. 15. Kan de buurt beschreven worden als een groene buurt? 54
Ik vind van wel, we hebben een erg binnenplaats die goed wordt onderhouden door een tuinman, en binnen een paar tellen zijn we bij de ijzeren vrouw dit is een groene omgeving dicht bij de sta. 16. Hoe zou u de buurt beschrijven in 5 woorden. creatief, nieuw, geduld, ontmoetingsgericht, royaal 17. Hoe denkt u dat de bewoners van Den Bosch de buurt zien. Die zien de buurt en verandering erin als vooruitgang omdat de buurt beter wordt onderhouden. 18. Hoe denkt u dat de buurt gezien wil worden? Innoverend, vooruitgang, stad groeit en daar gaat deze buurt in mee 19. Heeft u nog verdere opmerkingen die van belang zijn voor ons onderzoek? De buurt is nieuw zo zijn we van 0 naar 4 restaurants gegaan en ze draaien allen goed. Ontwikkeling van de buurt heeft nu eenmaal tijd nodig. Weinig tot geen overlast voel me erg veilig in deze buurt, op een uitgebrande auto na is hier nooit iets gebeurd. Architect van de buurt is architecten bureau Tilburg Sterktes Korte afstand binnenstad Volksbuurt
Zwaktes Te weinig parkeerplaatsen Veel verschillende soorten mensen in een buurt Geen verenging in de buurt zelf
Kansen Speelvoorziening en ontmoetingsplek buiten de buurt
Bedreigingen Een centrum die steeds verder uit breidt
55
5. VvE Kop van Hinthamerpoort Datum: 31 mei 2012 Locatie: Westenburgerweg 242 Notulen 1. Wat is uw functie binnen de VvE? Penningmeester 2. Wat kan betekent de vereniging van eigenaren voor de buurt? Alleen iets voor de eigenaren van het complex Kop van Hinthamerpoort, t.w.v. het beheer van de algemene ruimten 3. Waarom bent u hier komen te wonen? Wens om dichter bij het centrum en kleiner te wonen 4. Bent u persoonlijk betrokken bij sociale activiteiten in de buurt? Nee 5. Bent u bereid om (meer) activiteiten te organiseren vanuit de VvE als uit de enquête blijkt dat hier behoefte aan is? Altijd 6. Wat vindt u het belangrijkst dat de buurt moet bieden? Noem een top 3 • veiligheid • netheid • sfeer 7. Vindt u de nieuwe buurt een verbetering ten opzichte van de oude Barten? En waarom? Geen oordeel 8. Hoe ziet u het onderlinge contact met de bewoners in de buurt? Vindt u dat dit meer of juist minder moet worden en waarom? Mag best wat meer zijn, mede ook om doelen van pt 6 te bereiken 9. Is de buurt af of vindt u dat het nog verder ontwikkeld kan worden? (wat mist u denk aan functies, voorzieningen, faciliteiten etc.) Is nu wel af denk ik 10. Hoe beschrijft u de buurt en haar bewoners? Levendig en zeer divers 11. Zijn er genoeg verenigingen in de buurt en maken bewoners van de buurt hier (veel) gebruik van? Geen oordeel 12. Stimuleert de gemeente of BrabantWonen de bewoners van de buurt om activiteiten te organiseren? Geen oordeel 13. Bent u tevreden met de rol van de gemeente? Geen oordeel
56
14. Is er samenwerkingen tussen jullie en hen? Wij nemen deel aan de buurttafel 15. Zijn er voldoende burger initiatieven? Wordt dit aangemoedigd en wat wordt er met de initiatieven gedaan? Geen oordeel 16. Wat vindt u van de stelling: de bewoners van Hinthamerpoort willen werken aan een buurt voor de toekomst. Mooie stelling; waar blijkt dit uit? 17. Als u buurtbewoners (persoonlijk en zakelijk) ontmoet, waar doet u dit dan? Vnl als passanten 18. Merkt u dat er genoeg ontmoetingsplekken in de buurt en wordt hier gebruik van gemaakt? Een heel groot park voor de deur lijkt me wel voldoende; daar wordt ook gebruik van gemaakt. 19. Kan de buurt beschreven worden als een groene buurt? Ja 20. Hoe zou u de buurt beschrijven in 5 woorden. Zie pt 10 21. Hoe denkt u dat de bewoners van Den Bosch de buurt zien? Waarschijnlijk nog als de ‘oude’Bartjes 22. Heeft u nog verdere opmerkingen die van belang zijn voor ons onderzoek? Nee
57
6. Buurtcomité (Secretaris) Datum: 25 mei 2012 Locatie: woonhuis aan de Muntelbolwerk. Notulen 1. Wat is uw functie binnen het buurtcomité? Dhr. F. van Lokven is secretaris van het Buurtcomité. Het buurtcomité is op het moment meer een activiteitencomité. Het huidige buurtcomité komt voort uit Stichting de Bartjes. En organiseert bijvoorbeeld de buurtdag op 10 juni 2012. Bewoners kunnen elkaar dan beter leren kennen. Tevens brengen wij 6x per jaar een buurtkrant uit. 2. Waarom bent u hier komen te wonen? In 1992 ben ik hier komen wonen. Mijn redenen waren destijds: fijn, mooi huis op een mooie locatie. 3. Bent u betrokken bij sociale activiteiten in de buurt? Ja, via het buurtcomité. De vereniging van eigenaren gaat meer over facilitaire zaken. Daarnaast ben ik niet op de hoogte van onderlinge kaartclubs of andere bijeenkomsten. 4. Bent u bereid om (meer) activiteiten te organiseren als uit de enquête blijkt dat hier behoefte aan is? Ja, was duidelijk aan hem te merken en heeft het ook genoemd. 5. Wat vindt u het belangrijkst dat de buurt moet bieden? Noem een top 3 Een goede en veilige buurt waar je fijn kunt wonen en leven. De buurt moet open zijn. Dit betekent dat mensen zich niet terug moeten trekken achter hun deur. En de autoluwe zone in de buurt vind ik ook erg belangrijk. 6. Vindt u de nieuwe buurt een verbetering ten opzichte van de oude Barten? En waarom? Ja en Nee. De samenhang tussen mensen is weg. Maar nu zijn er wel betere huizen, de buurt is mooier en het is plezierig dat meer mensen nu kunnen genieten van deze prachtige buurt. 7. Hoe ziet u het onderlinge contact met de bewoners in de buurt? Vindt u dat dit meer of juist minder moet worden en waarom? Het contact is minder als vroeger. Maar dat heeft deels te maken met de manier van leven die wij ons eigen maken. Het individualisme is groter geworden onder de mensen. 8. Is de buurt af of vindt u dat het nog verder ontwikkeld kan worden? (wat mist u denk aan functies, voorzieningen, faciliteiten etc.)
58
Er is altijd ruimte voor ontwikkeling, maar dit is de verantwoordelijkheid van bewoners zelf. Vooral de oud bewoners (Barten Noord) trekken hier het hardst aan. 9. Hoe beschrijft u de buurt en haar bewoners? De buurt is redelijk geslaagd. Het merendeel van de bewoners is vrij afstandelijk. Er is dan ook geen gemeenschap of gemeenschappelijk belang, maar meer een persoonlijk belang. 10. Zijn er genoeg verenigingen in de buurt en maken bewoners van de buurt hier (veel) gebruik van? (deze vraag ook ten opzichten van het buurtcomité) 11. Stimuleert de gemeente of BrabantWonen de bewoners van de buurt om activiteiten te organiseren? Bent u tevreden met de rol van de gemeente? De gemeente en Brabant wonen facilteren het buurtcomité bij de activiteiten die wij willen uitvoeren. Voornamelijk financiële steun. 12. Zijn er voldoende burger initiatieven? Wordt dit aangemoedigd en wat wordt er met de initiatieven gedaan? (in het algemeen, maar ook gericht op het buurtcomité) Dit gebeurt nu nog vooral vanuit de vaste groep van het bewonerscomité. Dit zijn voornamelijk de oude bewoners. 13. Wat vindt u van de stelling: de bewoners van Hinthamerpoort willen werken aan een buurt voor de toekomst. De toekomst kan door verschillende mensen anders worden geïnterpreteerd. Een aantal wil dit, maar een aantal willen hier enkel en alleen wonen. 14. Als u buurtbewoners ontmoet, waar doet u dit dan? Je ontmoet eigenlijk alleen de mensen die je kent. Wanneer ik een hond zou hebben en in het park zou gaan wandelen is de kans groter dat ik nieuwe mensen met een hond aanspreek. Oftewel: “ze willen wel je hondje aaien, maar niet weten wie je bent”. Als buurtcomité hebben wij wel een bloemetje overhandigd aan mensen die net kwamen wonen in de buurt. Dit zorgt voor het eerste contact. Maar hier is weinig uit voort gekomen. 15. Merkt u dat er genoeg ontmoetingsplekken in de buurt en wordt hier gebruik van gemaakt? De groene eilandjes in de buurt willen wij graag inrichten als jeu de boule baan. Dit versterkt de sociale cohesie in de buurt. Daar zijn we mee bezig, maar hiervoor moet eerst een bestemmingsplanwijziging worden gemaakt, want dit was niet het plan van de architect. Het is ook merkbaar dat het park steeds meer wordt gebruikt. De Brede Bossche School is ook een
59
ontmoetingsplek. Wel hoop ik dat meer kinderen uit deze buurt in de toekomst naar de school in deze buurt zullen gaan. Ik vind dat er voldoende ontmoetingsplekken zijn. 16. Kan de buurt beschreven worden als een groene buurt? Ja, als ik naar buiten kijk zie ik bomen en water. Het park ligt op 100 meter afstand. Dus ik vind dat ik in een van de meest groene stedelijke gebieden woon. 17. Hoe zou u de buurt beschrijven in 5 woorden. 18. Hoe denkt u dat de bewoners van Den Bosch de buurt zien. Ze zien de buurt als een nieuwbouwbuurt. Wel blijft de reputatie van de rellen en de schietpartij bij het café heel sterk. De stempel blijft, maar het karakter van de volksbuurt is weg. 19. Is het mogelijk op de buurtdag van 10 juni een enquête te houden? (indien de respons onder de verspreiden enquêtes laag is) Ja, dit is zeker mogelijk. 20. Hoeveel mensen komen er gemiddeld op deze buurtdag? En is deze groep representatief voor de buurt? Als het mooi weer is komen er verschillende mensen uit de buurt, maar uit van buiten de buurt. Dit kan dus voor beide school groepen interessant zijn. 21. We hebben gister de enquêtes verspreidt door de buurt. Is het mogelijk dit nog te vermelden op de website van het buurtcomité? Of de buurt website van Hinthamerpoort? Deze website wordt eigenlijk alleen veel bekeken als de nieuwsbrief erop staat. 22. Heeft u nog verdere opmerkingen die van belang zijn voor ons onderzoek? Nee, geen opmerkingen. Sterktes Mogelijkheden voor nieuwe ontmoetingsplekken in de buurt. Ligging van de buurt t.o.v. het centrum
Kansen Mogelijkheden gebruik aanliggend park
Zwaktes Altijd dezelfde mensen die actief zijn (oud bewoners) Weinig gebruik Brede Bossche School door bewoners van de buurt Brede Bossche School vormt geen verbinding tussen Barten zuid en Hinthamerpoort Bedreigingen Slecht imago (rellen, schietpartij) nog steeds bekend individualisme
60
7. Buurtcomité (voorzitter) Datum: Locatie: Notulen 1. Inleiding Dhr. H. Marechal woont zelf sinds 3,5 jaar in de Hinthamerpoort in de ‘kop’. Dit is een flat waar alleen personen met een leeftijd van 55 jaar en ouder mogen wonen. Zelf is hij in deze buurt geboren en opgegroeid. Wel is hij, toen de buurt slechter werd, verhuisd, maar toen hij hoorde dat er nieuwbouw kwam, wilde hij graag weer terug verhuizen (hij woonde eerst op Noord). Wel heeft hij in de tussentijd veel vrijwilligerswerk gedaan in de buurt, onder andere voor de kerk en voor de wandelvereniging. Door deze roots wilde hij graag terug gaan wonen in de buurt. Maar ook door de gunstige ligging van de HHP. 2. Bewoners Opvallend was ook dat hij aangaf dat er dan misschien maar 4 à 5 personen van de oude buurt naar de nieuwe buurt zijn gekomen. Wel heeft naar zijn inschatting 30 à 40% van de nieuwe bewoners ooit eerder in deze buurt gewoond. Zij wonen wel voornamelijk in de huurhuizen en minder in de koophuizen. 3. Bewonerscomité Dit comité bestond al in de oude buurt, ongeveer rond de jaren ’90. Van het comité is er een lid die de sloop zelf heeft meegemaakt. Het buurtcomité organiseert verschillende activiteiten, bijvoorbeeld de Buurtdag. Waarbij ook geprobeerd wordt om ook de mensen “Uit de koopwoningen te krijgen”. Daarnaast organiseren ze ook een brunch op het plein of in het buurthuis en 1 à 2 keer per jaar een bijeenkomst. Voor deze activiteiten werken ze ook vaak samen met dit buurthuis. Het buurtcomité geeft ook een buurtblad uit. Maar ook sporen ze mensen aan om bijvoorbeeld de enquête in te vullen over het parkeerbeleid van de gemeente ’s-Hertogenbosch. Daarin geven zij ook advies, maar zeggen wel nadrukkelijk dat de bewoners hun eigen mening moeten invullen. Binnen het buurtcomité zijn er veel mensen met connecties in verschillende organisaties. (Parkeerwacht, Brabant Wonen, groenvoorziening DB, etc. ) Er is alleen totaal geen klik met de bewonersvereniging van Bartjes Zuid die dit comité, en de bewoners van HHP noord, toch wel als kakkers zien. Het bewonerscomité is voor bewoners het aanspreekpunten bij klachten of opmerkingen. 4. Samenwerking Brabant Wonen en gemeente ’s-Hertogenbosch De samenwerking met BW en de gemeente gaat over het algemeen goed. Natuurlijk zijn er wel dingen waar iets op aan te merken is. Het buurtcomité maakt ook graag gebruik van de subsidies van beide partijen. Met BW is er ongeveer één keer in de twee maanden contact als er geen speciale gevallen zijn. Met de gemeente is er contact als dit nodig is, zoals voor het aanvragen van een vergunning. 61
Binnen de “55+-flat” is er wel een huurdersvereniging in oprichting die enkel over huurzaken contact heeft met BW. Voornamelijk in het begin is de buurtagent verschillende malen ingezet (hangjeugd, dealen op parkeerplaats). Nu is de rust wel voor een groot gedeelte teruggekeerd. 5. Sociale samenhang Het contact in de buurt gaat steeds beter. Met name ook op zijn eigen galerij is er een goede sociale controle aanwezig. Er is ook in de gehele buurt best veel contact. Dit kan zijn in de vorm van groeten, gewoon even een praatje maken of een keer op de koffie gaan. Er is hierbij weinig verschil tussen koop en huur. Wel zijn de bewoners van de koophuizen jonger, maar er zijn ook wel jongeren (30+) die in de huurhuizen wonen. Het blok aan de kop bestaat wel alleen uit bewoners van 55+. In deze flat zit ook een begeleid wonen project en de mensen die hier wonen, zijn ook geaccepteerd door de andere bewoners. Er zijn op dit moment geen verenigingen zoals vroeger. Dit komt met name omdat het een vrijwel kinderarme buurt is. Wel zitten er in de brede school enkele verenigingen zoals een hobbyclub voor volwassenen. Stelling: de bewoners van Hinthamerpoort willen werken aan een buurt voor de toekomst. Mee eens, bijvoorbeeld strijden voor meer groen. 6. Imago Hij krijgt eigenlijk alleen maar positieve reacties op zijn “nieuwe” woonomgeving. Aantrekkelijke omgeving en goede locatie in de stad. De Westenburgerweg is nooit echt een probleem geweest in zijn ogen.
7. Problemen/aandachtspunten in de buurt De parkeerplaats achter de Esso (ook wel “Braambad” genoemd) Het plein achter de school, dat de school zichzelf toegeëigend heeft, maar dat eigenlijk van de buurt is. Meer openbaar groen Oude winkeltjes niet mooi voor het aanzicht. Met name café op de hoek. Sterke punten van de buurt Mooi aanzicht Veel groen (park) Prettig wonen Veel voorzieningen op korte afstand
62
8. Afspraken Kraam voor Buurtdag (11:00 -16:00) week van te voren bellen (na 14:00 is H. Marechal niet thuis) 3 juni opening park/speeltuin Typisch Den Bosch / Gemeente ‘s-Hertogenbosch. Sterktes Mooi aanzicht Veel groen (park) Prettig wonen
Zwaktes Het plein achter de school, dat de school zichzelf toegeëigend heeft, maar dat eigenlijk van de buurt is Meer openbaar groen Oude winkeltjes niet mooi voor het aanzicht. Met name café op de hoek.
Kansen Veel voorzieningen op korte afstand
Bedreigingen De parkeerplaats achter de Esso (ook wel “Braambad” genoemd)
63
8. Interviews zorginstellingen (Cello) Datum: 21 mei 2012 Locatie: Cello woning in de buurt Hinthamerpoort Notulen 1. Wat is uw functie binnen de organisatie? Dhr. is verpleegkundige. Hij werkt 36 uur per week. Op deze locatie zijn een zestal mensen met een verstandelijke beperking die onder begeleiding van Dhr. wonen. De leeftijd van deze mensen varieert van 13 jaar tot 53 jaar. 2. Waarom hebt u ervoor gekozen om uw cliënten in Hinthamerpoort te vestigen? Cello wilde graag een vestiging in een nieuwe buurt. In deze buurt kreeg Cello de mogelijkheid om samen met woningcorporatie BrabantWonen het gebouw te ontwerpen waarin ze nu zijn gevestigd. Hierdoor kon het gebouw worden ingericht naar hun eisen en wensen. Een voorbeeld hiervan zijn de bredere deurposten. 3. Bent u als organisatie betrokken bij sociale activiteiten in de buurt? En uw cliënten? Ja, op de Brede Bossche School worden soms activiteiten (open podium, voorstellingen etc.) georganiseerd waarbij de cliënten ook voor worden uitgenodigd. Daarnaast is er ook een jaarlijkse braderie waar de cliënten bij aanwezig zijn. 4. Bent u bereid om (meer) activiteiten te organiseren als uit de enquête blijkt dat hier behoefte aan is? Ja, als uit de enquête komt dat hier behoefte aan is zullen we daar zeker op in spelen 5. Wat vindt u het belangrijkst dat de buurt moet bieden, zowel voor uw cliënten als voor de overig bewoners? Noem een top 3.
Het is een woonbuurt waarbij contact met omwonenden gemaakt kan worden. Dicht bij het groen. Dicht bij het stadscentrum. Verschillende eetgelegenheden 6. Hoe ziet u het onderlinge contact tussen alle bewoners van de buurt? En hoe is uw relatie, als organisatie, met hen? Vindt u dat dit meer of juist minder moet worden en waarom? Werkt u hieraan of wie zou hier aan moeten werken?
Het contact is er wel met enkele omwonenden, maar het wordt nog niet geaccepteerd door veel andere bewoners. Dit kan worden verbeterd. 7. Is de buurt af of vindt u dat het nog verder ontwikkeld kan worden en voor wie of welke doeleinden? (wat mist u denk aan functies, voorzieningen, faciliteiten etc. 64
Mist niks, we kunnen niet verwachten dat alle voorzieningen in deze kleine buurt komen. In buurten in de buurt kunnen we goed terecht. 8. Hoe zou u de buurt en haar bewoners beschrijven? Het is een diverse buurt, waar veel mensen met verschillende achtergronden wonen. Starters en bejaarden en allochtonen en autochtonen. Het is geen echte volksbuurt meer. 9. Zijn er genoeg verenigingen in de buurt en maken bewoners en ook uw cliënten hier (veel) gebruik van? Zijn er verenigingen? We hebben alleen de brede Bossche school. 10. Hoe is uw samenwerking als organisatie met de gemeente ‘s-Hertogenbosch of BrabantWonen rondom Hinthamerpoort? Bent u tevreden met de rol van de gemeente en BrabantWonen? Er is nauw contact met BrabantWonen. Cello huurt het pand van hen. Er is sprake van gemodificeerd onderhoud. Er zijn plannen om mogelijk te groeien van 6 naar 8 woningen. Hierdoor is er veel contact met heb. BrabantWonen heeft vervolgens op een hoger niveau contact met de gemeente. Vanuit Cello is er weinig contact met de gemeente. 11. Is er samenwerking op het gebied van het organiseren van activiteiten voor en door bewoners in Hinthamerpoort? Er zijn jaarlijks verschillende initiatieven, zoals brunches door buurtcommissie de Barten. Zelf organiseren zit er voor deze cliënten niet in. De cliënten gaan wel onder begeleiding naar activiteiten. 12. Zijn de bewoners van Hinthamerpoort betrokken bij u als organisatie zijnde? Wordt dit aangemoedigd en wat wordt er met de initiatieven gedaan? De bewoners zijn een keer uitgenodigd geweest om eens te kijken bij de organisatie. Hier kwamen niet veel mensen op af. Cello staat altijd open voor initiatieven, moedigt sociale integratie van de cliënten tussen de bewoners aan. 13. Wordt er binnen de buurt zorg gedragen voor uw cliënten door de overige bewoners? Binnen de buurt wordt er wel eens een praatje gemaakt met de cliënten. Deze cliënten hebben het verstandelijk niveau van een vier-jarige. Dit vraagt om speciale begeleiding. 14. Wat vindt u van de stelling: “de bewoners van Hinthamerpoort willen werken aan een buurt voor de toekomst”? De mensen willen werken aan de buurt maar dit heeft tijd nodig. In de buurt wonen veel verschillende soorten mensen die nog op afstand van elkaar leven. 15. Als u buurtbewoners ontmoet, waar doet u dit dan? 65
Er wordt geprobeerd dagelijks een wandeling te maken naar het meer en het speeltuintje. Hier gebeurt het geregeld dat er contact is met omwonenden. 16. Vindt u dat er genoeg ontmoetingsplekken in de buurt en wordt hier gebruik van gemaakt? Ja 17. Hoe zou u de buurt beschrijven in 5 woorden. Divers in: leeftijd, achtergrond, nationaliteit, veilig en een gemende buurt met volkse mensen maar het is geen volksbuurt. 18 Heeft u nog verdere opmerkingen die van belang zijn voor ons onderzoek? Nee, maar mochten er vragen zijn mag er altijd worden gebeld. Sterktes Ligging van de buurt t.o.v. het centrum De eetgelegenheden aan de rand van de buurt
Zwaktes Het tekort aan parkeervoorziening De bewoners van de buurt zijn erg divers
Kansen Cello wil nieuwe initiatieven aannemen om contact te leggen met de overige bewoners van de buurt Het groen om de buurt heen (park)
Bedreigingen
66
9. Interviews zorginstellingen (Welzijnsonderneming Divers) Datum: 25 mei 2012 Locatie: Brede Bossche School
Notulen Dhr. is opbouwmedewerker bij Stichting Divers, deze onderneming levert een bijdrage om mensen te activeren, te stimuleren en te ondersteunen bij projecten en activiteiten die ze zelf op willen zetten. Zelf woont Hij in Tilburg maar door zijn werk is hij wel betrokken bij de buurten in Den Bosch. Momenteel is er een belangenvereniging voor senioren in de afrondende fase en is er binnenkort wordt er een buurtdag. Daarnaast is er ook een stichting Hinthamerpoort/Barten. Vaak zijn dit langlopende processen waarbij Hij ondersteunt. Nu ondersteunt Hij vooral projecten in de brede school, hier heeft Divers ook uren voor beschikbaar. Voor grote aanvragen wat betreft hulp bij projecten moet een opdracht worden geformuleerd, hier heeft vaak de gemeente geld voor beschikbaar, BIG of leefbaarheidsbudget (Brabant Wonen). Divers is vooral in de aandachtsbuurten actief, het projectgebied is geen aandachtsbuurt maar wordt door Hij beschreven als een gemiddelde gewone Nederlandse buurt met een belangrijke ligging. Veel oude bewoners vonden de grond goude grond in verband met de ligging. De huur is door de nieuwbouw ook veel duurder geworden als voorheen waardoor sommige mensen niet terug konden keren i.v.m. niet voldoende geld. Er is eigenlijk gekozen in de buurt om de bevolkingssamenstelling te veranderen. De problemen zijn veranderd en de sociale contacten zijn achteruit gegaan. Vroeger was de buurt een echte volksbuurt net zoals nu Barten-Zuid. De nieuwe buurtbewoners worden gescreend, waardoor niet iedereen in de buurt kan komen wonen. Er wordt nu weinig contact gezocht binnen de buurt. De buurt is niet af wat betreft parkeren en verkeer, het openbaar groen, het plein en de school. De bouw zelf is wel af. De buurten worden van buiten als asociaal gezien, van binnen als sociaal. Vroeger was er geen scheiding door de graafseweg, momenteel wel. Er zijn weinig kinderen in de buurt, en veel zitten niet op de brede school door het imago van de Bartjes, de kinderen van Barten-zuid zitten hier namelijk wel. Er is veel te doen maar wordt weinig gebruik van gemaakt. De school is niet af, het is onkunde. Veel problemen. Sterkten Door nieuwe naamsverandering zijn er minder associaties met de oude buurt De buurt wordt als positief ervaren. Er zijn veel initiatief nemers in de buurt
Zwakten De buurt had vroeger een sterke cohesie Huisprijzen zijn omhoog gegaan waardoor bepaalde groepen bewoners niet in de buurt kunnen komen wonen. Contract van het huis stond wonen in het groen. Terwijl de buurt zelf weinig groen heeft. Probleem veroorzakende locaties zijn niet vernieuwd Sociale cohesie is achteruit gegaan na de herinrichting van de buurt Plein achter de school is ingenomen door de school terwijl het eigenlijk van de buurt is.
Kansen Potje met BIG beschikbaar voor de buurt (bewoners initiatief geld) Als er iniatieven zijn vanuit de buurt kunnen die gedragen worden door stichting Divers
67
10. Overige stakeholders Pers/ Media Omroep Brabant Behoeften Belang Identiteit Imago Omroep Brabant is een de regionale Rustige omroep van de provincie Noord- Brabant. Nieuwswaarde Nieuwswaarde Rustige stadsbuurt stadbuurt Door middel van radio, televisie en internet brengen zij het belangrijkste nieuws uit de provincie naar haar luisteraars/ kijkers/ lezers . Bossche omroep De Bossche omroep is de zondagskrant Behoeften Belang Identiteit van de regio ’s-Hertogenbosch. Elke week Nieuwswaarde Nieuwswaarde Rustige stadsbuurt valt dit blad bij bijna 100.000 mensen door de brievenbus. De krant staat vol met informatie en nieuw uit de regio.
Imago Rustige stadsbuurt
Buurt krant Oost In de buurten Aabuurt-Zuid, AabuurtBehoeften Belang Identiteit Imago Noord, Graafsebuurt-Zuid, Graafsebuurt- Nieuwswaarde Burgerinitiatief, Rustige Rustige Noord, Hinthamerpark en Grevelingen over alles wat leefbaarheid stadsbuurt stadsbuurt er gaande is in versterkende met redelijk met redelijk verschijnt vijf á zes keer per jaar een de buurten maatregelen wat wat buurt krant voor en door de burgerinitiatief burgerinitiatief buurtbewoners; Buurtkrant Oost. De buurtkrant informeert de bewoners van de buurten over alle gebeurtenissen en activiteiten die hebben en gaan plaatsvinden in de buurten. Bewoners, verenigingen, clubs, organisaties en bedrijven leveren artikels aan die worden verwerkt in de krant. Bedrijven In de buurt zijn verschillende Behoeften Belang Identiteit Imago bedrijven gevestigd. Het gaat hier Een goed Een plaats waar Een rustige Een rustige om kleinschalige ondernemingen lopende zaak mensen buurt nieuwbouwbuurt die kunnen worden gekenmerkt als met een hoog heengaan en, draagvlak van nog belangrijker, eenmanszaak. Zo bevinden zich in mensen binnen ook terug komen de buurt twee cafés. (Een van deze als buiten de cafés staat bekent dankzij rellen van buurt een aantal jaren geleden). Ook zijn er drie eetgelegenheden in de buurt te vinden waaronder een frituur en een pizzeria. Naast deze horecagelegen heden zijn er ook nog een kapper, een fysiotherapeut een zaak voor dames mode en een winkel met sportartikelen. Omdat de buurt tien minuten lopen van het centrum van den Bosch ligt kan er gezegd worden dat alles in enkele minuten binnen hand bereik is. Iets dat de leefbaarheid van de buurt qua voorzieningen uitstekend maakt.
68
Zorg- en welzijninstellingen Cello Cello is een zorginstelling voor Behoeften Belang Identiteit Imago Een sociale Integratie van Een sociale buurt Een sociale mensen met een verstandelijke buurt met bewoners door met de buurt met beperking in Noordoost Brabant en contact tussen contact met de mogelijkheid tot behoorlijk wat zuidwest Gelderland. Uit alle de buurtbewoners meer contact burgerinitiatief, verschillende tussen de hoge dynamiek leeftijdscategorieën kunnen zij bij inwoners en verschillende en jong hun terecht voor gepaste hulp bij Cello inwoners van de buurt wonen, werken en vrijetijdsbesteding. Binnen de buurt is één vestiging van de zorginstelling gevestigd. Binnen deze vestiging wonen een zestal cliënten met een verstandelijke beperking onder begeleiding. Ze krijgen hier bijvoorbeeld begeleiding met dagelijkse klusjes zoals het huishouden. Welzijnsonderneming Divers Behoeften Belang Identiteit Imago Divers biedt bewoners advies, Een Het adviseren, Een jonge dynamische Een buurt waarin ondersteuning en faciliteiten aan leefbare ondersteunen en buurt zonder al te veel de sociale zodat ze kunnen investeren in buurt faciliteren van leefbaarheidproblemen cohesie sterk is inwoner en hun die niet in andere veranderd ten zichzelf en hun sociale omgeving delen van het land opzichte van 5 leefomgeving. Het voorkomen, voorkomen jaar geleden verminderen en oplossen van maatschappelijke knelpunten is hun missie. Dit doen ze door het volgen van drie kernwaardes: Verbinden Vernieuwen Resultaatgerichtheid Scholieren en studenten In de omgeving van de buurt zijn Behoeften Belang Identiteit Imago meerdere educatie-instellingen te vinden Een goede Een veilige en Een nieuwbouw Een op verschillende niveaus. bereikbaarheid goed bereikbare verschillende nieuwbouw vanuit de buurt buurt met educatieve verschillende De belangrijkste basisschool is Brede naar educatieve genoeg instellingen in educatieve Bossche Scholen. Deze is in de buurt instellingen. mogelijkheden haar omgeving. instellingen in voor naschoolse haar gelegen. In de gemeente ’’sactiviteiten. omgeving. Hertogenbosch liggen verschillende middelbare scholen van verschillende niveau. Voorbeelden van middelbare scholen zijn; Duhamel College, Sint-Janslyceum, Ds. Pierson College, Stedelijk Gymnasium, Jeroen Bosch College, VSO De Rietlanden, Sancta Maria Mavo en Hervion College. Ook liggen er ook hogeschool om de buurt. Dit zijn de Academie voor Kunst en Vormgeving St. Joost, , Hogeschool HAS Den Bosch, Avans Hogeschool en Fontys. Belangrijk voor de leerlingen, scholieren en studenten is de bereikbaarheid van de verschillende educatie lagen. Hoe hoger er op de educatie ladder geklommen wordt hoe groter de straal wordt tussen educatie-instelling en thuisbasis.
69
11. Enquête vragen Algemeen 1. Wat is uw geslacht? Man Vrouw 2. Wat is uw leeftijd? Tot 24 jaar 25 – 40 jaar 41 – 66 jaar Ouder dan 67 3.Wat is de samenstelling van uw huishouden? Alleenstaand, zonder (thuiswonende) kinderen Samenwonend, zonder (thuiswonende) kinderen Alleenstaand, met thuiswonende kinderen Samenwonend, met thuiswonende kinderen Contact met de buurt 4. Hoe vaak per week maakt u een praatje met uw buurtbewoners? Meer dan 5 keer per week 1 tot 4 keer per week 1 keer per 2 weken Minder dan 1 keer per 2 weken 5. Hoe ziet u uw relatie met de buurtbewoners? Als familie Als vrienden Als kennissen Ik heb geen band met mijn buurtbewoners 6. Heeft u behoefte aan contact met uw buurtbewoners? Ja, ik heb behoefte aan meer contact Nee, het contact is voldoende Nee, ik heb geen behoefte aan contact met mijn buurtbewoners
7. Neemt u deel aan het verenigingsleven in Hinthamerpoort? Ja Nee, maar wel in omliggende buurten Nee, maar elders in de stad Nee, helemaal niet
70
8. Heeft u interesse in georganiseerde activiteiten in Hinthamerpoort? Geen interesse 1 – 2 - 3 – 4 – 5 Veel interesse Voorzieningen 9. Geef uw mening bij de volgende voorzieningen in Hinthamerpoort Zeer slecht Groenvoorziening 1 Winkels 1 Speelplaatsen 1 Ontmoetingsplekken 1 Parkeerplaatsen 1 Café 1 Eetgelegenheden 1
Zeer goed 2 2 2 2 2 2 2
3 3 3 3 3 3 3
4 4 4 4 4 4 4
5 5 5 5 5 5 5
10. Zijn er voorzieningen die u mist? ………………………………………………………………….............................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 11. Waar ontmoet u uw buurtbewoners? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) Brede Bossche School Café Cafetaria Op straat Buurtwinkel Bij bewoners thuis Anders:……………………………………….. 12. Voelt u zich thuis in uw buurt? Nee ik voel me niet thuis
1-2-3-4-5
Ja ik voel me thuis
Imago 13. Waarom bent u hier komen wonen? Geschikte woning Werk / Studie Vanwege partner Binding met de buurt Locatie van de buurt 14. Voelt u zich gebonden met de stad ’s-Hertogenbosch? Ja Nee 15. Heeft de voormalige buurt invloed gehad op uw keuze om in de buurt te komen wonen?
71
Ja Nee Ik weet niets van een voormalige buurt 16. Hoe denkt u dat de andere Bosschenaren Hinthamerpoort ervaren? Negatief 1 – 2 - 3 – 4 – 5 positief 17. Heeft u nog op- of aanmerkingen over deze enquête of de behandelde onderwerpen? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... 18. Heeft u behoefte om verder te praten over deze onderwerpen, laat dan hieronder uw emailadres achter (Deze gegevens zullen los van de enquête worden verwerkt en hierbij dus volledig anoniem blijven) Ja, (e-mailadres)……………………………………………………………………………………. Nee
72
12. Enquêteresultaten - tabellen 1. Wat is uw geslacht? man / vrouw
2. Wat is uw leeftijd? 25 tot 40 jaar
40 tot 67 jaar
ouder dan 67 13% vrouw
47% 53%
43%
man 44%
3.Wat is de samenstelling van uw huishouden? Alleenstaand, zonder (thuiswonende) kinderen Samenwonend, zonder (thuiswonende) kinderen Alleenstaand, met thuiswonende kinderen Samenwonend, met thuiswonende kinderen 13% 4%
43%
40%
4. Hoe vaak per week maakt u een praatje met uw buurtbewoners? Meer dan 5 keer per week
1 tot 4 keer per week
1 keer per 2 weken
Minder dan 1 keer per 2 weken
14%
19%
22% 45%
73
5. Hoe ziet u de relatie met de buurtbewoners?
7. Heeft u behoefte aan contact met uw buurtbewoners?
Als vrienden
Ja, ik heb behoefte aan meer contact
Als kennissen
Nee, het contact is voldoende
Ik heb geen band met mijn buurtbewoners
Nee, ik heb geen behoefte aan contact met mijn buurtbewoners 5%
10%
14%
32%
58%
81%
8. Neemt u deel aan het verenigingsleven in Hinthamerpoort? Ja
Nee maar wel in omliggende wijken
Nee, maar elders in de stad 10%
Nee, helemaal niet
6% 19%
65%
9. Heeft u interesse in georganiseerde activiteiten in Hinthamerpoort? Geen interesse
Deels geen interesse
Neutraal
Deels interesse
Geef uw mening van het café Zeer slecht
Deels slecht
Deels goed
Zeer goed
Veel interesse 9%
8% 7%
Neutraal
15%
13% 22%
34% 27%
23%
42%
74
Geef uw mening over het winkels Zeer slecht
Deels slecht
Deels goed
Zeer goed
Neutraal
Geef uw mening van de speelplaats Zeer slecht
Deels slecht
Deels goed
Zeer goed
Neutraal
2% 4%
5% 13% 20%
25%
22%
24%
38%
47%
Geef uw mening over de ontmoetingsplekken Zeer slecht
Deels slecht
Deels goed
Zeer goed
Neutraal
Geef uw mening over parkeerplaatsen Zeer slecht
Deels slecht
Deels goed
Zeer goed
Neutraal
2%
7%
12% 10%
42%
14%
26%
28%
25%
34%
Geef uw mening eetgelegenheden Zeer slecht
Deels slecht
Deels goed
Zeer goed
Neutraal
9% 7% 21%
28%
35%
75
Welke voorzieningen mist u? Ingevuld
Niet ingevuld
Geef uw mening over de groenvoorziening Zeer slecht
Deels slecht
Neutraal
Deels goed
Zeer goed 7% 45% 37%
55%
7%
13% 36%
Ontmoet u uw buurtbewoners in het Welcafé? aangekruist Niet aangekruist 2%
Ontmoet u uw buurtbewoners in de Cafetaria?
Ontmoet u uw buurtbewoners in de buurtwinkel? Wel aangekruist
Wel aangekruist Niet aangekruist
7%
1%
98% 93%
Ontmoet u uw buurtbewoners in de Brede Bossche School? Wel aangekruist
99%
Onmoet u uw buurtbewoners bij bewoners thuis? Wel aangekruist
Wel aangekruist
Niet aangekruist
Niet aangekruist
Niet aangekruist
28%
13% 87%
Onmoet u uw buurtbewoners op straat?
39% 61%
72%
Ontmoet u uw buurtbewoners elders? (open vraag) Wel aangekruist Niet aangekruist 31% 69%
76
Voelt u zich thuis in uw buurt? Zeer slecht
Deels slecht
Neutraal
Deels goed
Bent u vanwege werk/studie naar hier verhuist?
Zeer goed 1%
2%
Bent u vanwege geschikte woning naar hier verhuist?
Wel aangekruist
Wel aangekruist
Niet aangekruist
Niet aangekruist
11% 8% 40%
41%
60%
45%
92%
Bent u vanwege uw partner naar hier verhuist?
Bent u vanwege uw binding met de buurt naar hier verhuist?
Wel aangekruist Niet aangekruist
Wel aangekruist
3%
Niet aangekruist
Bent u vanwege de locatie van de buurt naar hier verhuist? Wel aangekruist Niet aangekruist
5% 38%
62% 97%
95%
Bent u door een andere reden naar deze buurt verhuist? (open vraag) Wel aangekruist
Niet aangekruist
14%
86%
Voelt u zich gebonden met de stad? Ja
Nee
7%
Heeft de voormalige wijk invloed op uw keuze gehad om naar deze buurt te verhuizen? Ja
Nee
Ik weet niets van de voormalige wijk
8% 93%
22%
70%
77
Hoe denkt u dat andere Bosschenaren de buurt ervaren? Zeer slecht
Deels slecht
Neutraal
Deels goed
Op of aanmerkingen enquete? Ingevuld
Niet ingevuld
Meer interesse naar ontwikkelingen in de wijk? Ja
Zeer goed 2%
13%
25%
3%
Nee
19% 30% 46%
75% 87%
78
13. Uitschrijving openvragen enquête resultaten Welke voorzieningen worden er gemist binnen de buurt? Er is aan de inwoners van de Hinthamerpoort Noord gevraagd welke voorzieningen zij als inwoners miste. Op verschillende vlakken worden er voorzieningen gemist. De belangrijkste voorziening die wordt gemist binnen de buurt is de afwezigheid van winkels zoals een (buurt) supermarkt. Daarnaast wordt ook de slager, bakker, groenteman en drogist gemist. Ook kleinere voorzieningen zoals een brievenbus of een pinautomaat zijn niet binnen de buurt aanwezig maar worden wel gezien als belangrijk. Naast de winkels wordt ook de parkeervoorziening gezien als een voorziening die wordt gemist. Het gaat niet zozeer om de afwezigheid van parkeervoorzieningen als wel om de hoeveelheid parkeerplaatsen. Er zijn namelijk te weinig parkeerplaatsen voor de inwoners van de buurt en een parkeervergunningstelsel wordt gezien als een goede oplossing. Naast het probleem met de parkeervoorziening van auto’s is er ook een probleem met betrekking tot het stallen van fietsen. Een belangrijke plaatst waar een fietsenstalling gemist wordt is bij de speelvoorzieningen. Bij verschillende voorzieningen die de buurt heeft, zoals het café, het park en de brede Bossche school, worden prullenbakken gemist. Een aantal bewoners zouden graag meer eetgelegenheden willen zien in de buurt. Het gaat hier om eetgelegenheden zoals een eetcafe, een koffiehuis, brasserie of hippe eetgelegenheid. Daarnaast wordt er binnen de buurt de groenvoorziening erg gemist. Meerdere malen wordt er aangegeven dat de groenvoorziening nog veel te wensen overlaat, zeker wanneer deze wordt vergeleken met het park. Door de afwezigheid van veel groen wordt de buurt door sommige inwoners zelf bestempeld als sfeerloos en triest. Op het gebied van veiligheid geven enkele mensen aan dat er te weinig toezicht is. Het gaat hier voornamelijk om verkeersoverlast door scooters, parkeerplaatsen en om loslopende honden. Een aantal inwoners geeft daarnaast aan dat zij zowel ruimte missen voor het organiseren van activiteiten of als ontmoetingsplek. Er is genoeg ruimte om de samehorigheid tussen inwoners van de buurt te vergroten. Daarnaast wordt er nog aangegeven dat sommige inwoners last hebben van geluidsoverlast door kinderen, er een goede fietsroute wordt gemist tussen de Westenbrugweg en Grobbendonklaan en dan er geen bank is bij het speeltuintje.
Waar ontmoeten de inwoners van de buurt elkaar? De inwoners ontmoeten elkaar op verschillende locaties binnen de buurt. Naast de mogelijke antwoorden uit de vraag zoals het café, de cafetaria, op straat de buurtwinkel en bij andere bewoners thuis waren er nog een aantal plaatsen waar de inwoners van de buurt elkaar vaak ontmoeten.
79
Veel bewoners ontmoeten andere bewoners op straat, in het park of bij de speeltuin. Daarnaast wordt erdoor een enkeling contact gelegd door middel van verenigingen. Echter, het appartementen complex is een van de belangrijkste plaatsen waar de inwoners elkaar ontmoeten. Zowel de lift, de galerij, de parkeer garage en de binnentuin zijn veel voorkomende locaties om elkaar te ontmoeten. Het zelfde geld voor het appartement zelf.
Waarom zijn de inwoners in de buurt komen wonen De reden om in de buurt te komen wonen zijn voor veel bewoners verschillend. De meeste bewoners zijn naar de buurt gekomen door de ligging aan het park en de nabijheid van de stad. Een aantal inwoners is daarnaast in de buurt komen wonen voor de rust of heeft eerder in de buurt gewoond Ook zijn een enkeling in de buurt komen wonen voor familie, binding met de stad, gezondheidsredenen, meer voorzieningen, toeval, prijs, buurtuincomplex en het kopen van een woning.
Overige op en aanmerkingen Overige op en aanmerkingen die de inwoners aangeven is dat ze graag resulaten willen zien van het onderzoek. Uit het verleden hebben sommige perosnen het gevoel dat hun stem niet wordt gehoord. Ook wordt er nog eens aangehaald dat er nog het een en ander mis is met de groenvoorziening van het gebied. Zowel de hoeveelheid als het beheer van het groen in de buurt laat nog veel te wensen over. Iets dat op zijn beurt voor meer geluidsoverlast zorgt. En het parkeerprobleem wordt ook hier als belangrijk ervaren. Veel inwoners zien meer parkeerplaatsen en parkeervergunningen als oplossingen voor het parkeerprobleem. Daarnaast kent de buurt nog een aantal punten van overlast. Hangjongeren, zwerfaval, hondenpoep, loslopende honden, vandalisme, geluidsoverlast door verkeer, de afwezigheid van bankjes bij voorzieningen en de aanwezigheid van de cafés binnen de buurt worden herhadelijk genoemd als bronnen van overlast
80
Antwoorden open vragen op chronologische volgorde 10. Openvraag voorzieningen Winkels
Slager/groenteman Slager/groenteman Bakker Bakker Supermarkt! Supermarkt Supermarkt Supermarkt in de buurt Buurtsuper Een supermarkt supermarkt/ Supermarkt dichtbij Supermarkt buurtsuper Supermarkt Een supermarkt dichterbij Winkels (Super) Winkels Meer winkels Pinautomaat Pinautomaat Pinautomaat Pinautomaat, Pinautomaat Pinautomaat in de buurt,. Pinautomaat Drogist Meer postbussen Postbus Postkantoor Brievenbussen Brievenbus Een brievenbus Brievenbus Kleinschalige bedrijfjes zoals stomerij, schoenmaker.
81
Parkeervoorzieningen
Meer parkeerplaatsen Parkeervoorzieningen! Meer parkeerplekken! Betere parkeermogelijkheden. Parkeerplaatsen Parkeerplek bij cafe ‘t engeltje Voldoende parkeerplek, het gemiddelde is meer dan een auto per huishouden Parkeervergunning!!! Parkeerplaatsen Meer parkeergelegenheid voor vergunninghouders Parkeerplaatsen Parkeerplaatsen bij Willem Hubertstraat Parkeerplaatsen, er moet een vergunninghoudergebied komen Te weinig parkeergelegenheid maar wie weet komt er de parkeervergunning en dan wordt het beter parkeeroverlast +verkeer aan doelmansplein Fietsrekken Fietsenrekken Fietsenstallingen Parkeervoorzieningen voor fietsen bij speelterrein, Fietsenstalling bij speeltuin en tandartspraktijk “Westenburgerweg” Overdekte fietsenstalling. Dit ziet niet bij alle woningen en er worden regelmatig fietsen gestolen
Afval
Afvalvoorziening. Hygiënischer is ondergronds i.p.v. containers. Prullenbakken (o.a. bij de Aa) Prullenbak bij BBS+cafetaria Afvalbakken bij de parkeerplaatsen op de westerburgerweg Oplossing huisvuil, na legen containers veel troep op straat. Overlast van hondenpoep
Eetgelegenheden
Leuke hippe eet/drink gelegenheid i.p.v. bruine kroegen! Terras bij cafe het engeltje (Eet) cafe met terras bij het park met breed publiek. Na een heerlijke wandeling door het Prins Hendrikpark zou een koffiehuis/brasserie aan het water met terras wel fijn zijn! ;) Een cafe ofzo iets voor kinderen die in de speeltuin zijn geweest (Pannenkoek, limonade enz.) Terras aan het Prins Hendrikpark Hippe koffiebar, eetcafe terasje
82
Groenvoorziening
De straten mogen meer groen krijgen, gezellige aankleding. Toelichting groenvoorziening: Park enorm groen!! Maar binnen de buurt veel te weinig: een blok beton en hierdoor enorm luidruchtig. Je hoort alles! Sommige straten en bijvoorbeeld, generaal daandaalsplein zijn sfeerloos ingericht, veel te weinig groen, Meer groen in de straten plantenbakken/ kleur, de straten zijn erg gehorig door weinig groen Meer groenvoorzieningen Te weinig groenvoorzieningen Groen Extra groenvoorziening plein achter BBS Vooral groen in de buurt zelf Verzorg de bloembakken achter de BBS Groenvoorziening in de hoftenstraat Groenvoorziening is uitermate triest bv. bonen opgen. Doelmansplein. Veel te veel steun, ik mis bomen, struiken, planten in buurt Groen op het plein
Veiligheid
Meer toezicht politie: scooters in het park+losse honden. Politieburea op de hoek/ buurtagent Handhaving parkeerbeleid Meer controle door stadswacht op fout parkeren, overlast scooter, vuil.
Ontmoeting en gemeenschappelijke ruimtes
Er moet meer georganiseert worden voor jong en oud op straat ( samenhorigheid) We hebben pleinen genoeg, doe er iet mee en zeg niet nee Voor de actieve knutsellaar is er geen ruimte beschikbaar Een paveljoen/kiosk in het park Gemeenschappelijke ontmoetingsruimte
Overig
Bank in speeltuintje Goede fietsroute van Westenburgweg naar van Grobbendonklaan (mensen fietsen nu via het park, P-plaats) Apart voet en fietspad dat de Westenburgerweg verbind met de Grobbendonklaan Verlichting park (lantaarnpalen) Nee, speeltuin niet blij mee herrie van gillende kinderen, wonen er precies boven. en voorzieningen om hangjongeren te weren bij de BBS. Dit laatste zou echt aangepakt moeten worden. Toiletten bij de speeltuin
83
11. Anders Buiten
Gewoon tijdens het lopen Buiten In de omgeving van de flat Speeltuin park en bij de esso Als ik wandel In het prinshendrickpark/ speeltuin In het park Op straat of
Verenigingen
Via vereniging van eigenaren
vergaderingen
Appartementen complex
Appartementen complex Binnen het complex Appartementencomplex In het app.complex In het wooncomplex In het appartencomplex Openbare ruimte appartementen complex In appartengebouw of thuis Wooncomplex In appartementencomplex In het appartementencomplex In appartement n appartement In de flat In het gebouw Appartementen complex
In de lift Hier in de flat Lift. In de lift Lift Lift In de lift Lift in het complex Lift
Lift
84
In de lift Trappenhuis In het trappenhuis
Binnentuin
Binnentuin complex muntelbolwerk Tuin Binnentuin In de binnentuin Tuin Binnentuin In de binnentuin In de tuin
Galerij Garage
Galerij Op de galerij Op de galerij Op de galerij Gallerij van het appartement Gallerij Op eigen galerij In het complex op de gangen Galerij
Parkeergarage Inpandige garage Garage Parkeerplaats Parkeergarage muntelpoort
Overig
Woon net hier
13. Anders Rust
De rust Leek rustig te zijn
Locatie
Uitzicht op park 85
Uitzicht op het park Dicht bij de binnenstad Dicht bij de stad Dicht bij de stad + plas Voor Den Bosch Den Bosch als stad en locatie appartementencomplex Den Bosch is een leuke stad dicht bij het centrum
Herkomst
Ben er geboren Een vroeger oud bewoner Woning wv nausaulaan werd gesloopt urgentie Ik had hier al gewoond en mocht met voorrang terug Altijd gewoond hier
Overig
Familie Binding met de stad Gezondheidsredenen 55+ Van dorp naar stad, kleiner wonen, meer voorzieningen Toeval Prijs Buurttuincomplex Kopen van een woning
17. Opmerkingen Vragenlijst
Wij al hebben al eens meer met een enquete meegedaan over de buurt (2x). Maar hebben daar nooit iets van vernomen. Ik heb het ingevuld maar wat voor reden word er wel iets mee gedaan wat we graag zouden willen donderling, we hebben een jonge en gemengde buurt. Wat jammer dat deze enquete nu pas komt. Nu de gemeente het woongenot dus danig heeft verpest. Wij wilde mooie rododendrons voor de deur. Nu hebben we hoge struiken en blaffende honden in het uitren veld voor de deur! En deze z.g.n. in goed overleg. Dus niet, wij hadden geen keus. In deze buurt zijn er slecht een paar mensen die de dienst uitmaken. De desbetreffende bewoners hebben niets in te brengen.
86
Groenvoorziening
Beheer en onderhoud het prins Hendrikpark zorgvuldig. Het ziet er nu mooi en verzorgd uit, daarom ben ik er komen wonen. Het park is prachtig opgeknapt. Maar: er zijn te weinig afvalbakken- enorm veel zwerfvuil en ontlasting van de vissers!!!! Wat banken aan de kant Westerburgerweg. Nog meer groen in de buurt en te oppervlakkig. Het park is mooi geworden! Maar mis alleen aparte voet en fietspad dat de Westenburgerweg verbind met de Grobbendonklaan Locatie is prachtig inclusief het park. Maar geen groen in bijvoorbeeld van hoftenstraat. Alles klinkt enorm hard. Gemeente zou meer groen moeten maken in de straten zelf. Hoop dat gemeente o.b.v. jullie aanpak actie onderneemt!! Wonend in penthouse zeer weinig uitzicht, veel te veel bomen, dicht op elkaar, zeer jammer, echt minpunt. En bedoel ik niet de kastanje bomen maar hele hoge bomen links van de speeltuin. Snoeien zou al wat uizicht geven. Verzorg de bloembakken achter de BBS Meer groen Natuurlijk ligt er een mooi park in onze buurt, maar de straten en binnepleinen zijn sfeerloos. Sommige bewoners hebben maar zelf bomen gepland voor hun deur. Jammer dat er zo weinig oog is geweest na de inrichting van de buurt. Groenvoorziening is uitermate triest bv. bonen opgen. Doelmansplein. Nieuwe groen voorzieningen westerburger weg moet veel beter ondehrouden worden, snoeien, onkruid wieden.
Overlast Oplossing huisvuil, na legen containers veel troep op straat. Overlast van hondenpoep,
parkeeroverlast +verkeer aan doelmansplein AUB geen ontmoetingsplekken in de buurt! Nu al veel hangjongeren. Wordt er gekeken naar de plek achter de benzinepomp wat er mee gedaan gaat worden. Is nu een dealplek. Veel overlast van overburen Graafseweg in de zomer! (Hinthamerpoort Zuid?) Het cafe op de Westenburgerweg zorgt voor een publiek dat het woongenot verlaagd door vandalisme. Ook niet bewoners van de buurt zorgen regelmatig voor een gevoel van onveiligheid. Cafe + eetgelegenheden omdat ze voor mij liever niet bestaan in een woonbuurt Ik vind het heel jammer dat er in het park (wat zo mooi is geworden) zo weinig toezicht is. Er rijden brommer, auto’s, fietsers en loslopende honden. Er is heel veel zwerfafval , dit is jammer! Minder nachtelijke overlast van hangjongeren en dan is het hier fantastisch. Het is jammer dat er in het park aan de kant van de westenburgerweg geen banken terug zijn gekomen m.b.t. trotoire banden wie bedenkt zo iets. (graag antwoord) Buurt is somber, slecht onderhouden, gevels zijn vies en vuil, somberste buurt van Den Bosch Ja ik wil even zeggen dat ik vorig jaar vanwege gladheid mijn enkel op drie plaatsen heb gebroken en dat dit last geeft voor de rest van mijn leven het zou mooi zijn als er hier in de straat en op parkeerplaatsen gestrooid zou worden! Veel rommel opstraat, etenwaar, slechte parkeervoorziening, te weinig groen in de buurt 87
Veel last van hondenpoep. Weinig speelfaciliteiten voor kinderen tussen de 6 en 12 jaar behalve bijvoorbeeld kukkelrek
Criminaliteit zo veel mogelijk zien te voorkomen, zie achter tankstation Betere controle op hondenpoep in het werk Cafe dit hoort in deze woonomgeving niet thuis!! Tegenover ons appartement een hondeuitren veld gekomen, veel meer last van honden geblaf en jammer dat er rotzooi gemaakt wordt in het park Speeltuin bij Esso station heeft na aanpassing geen bankjes meer voor ouders om te zitten. Daarnaast zijn de vuilnisbakken buiten de speeltuin geplaatst wat rotzooi bevorderd. Voor mijn deur is een hondenuitlaat veld gekomen. Waarom niet verderop waar geen mensen wonen (minder last, past niet in tijd van thuis werken>veel overlast/herrie Westenburgerweg) Overlast van scooters/honden. En voetballende jeugd, zelfs ’s nachts. Hangplek achter BBS “De Graaf”. Grote verkeersdoorstroom, hinderlijk en te hoge snelheid (drempels). Voorkomen van verlozing oude woningen in deze mooie buurt.
Parkeervoorzieningen
Sociale controle is sterk verbeterd na sluiting van grote parkeerplaats achter de Esso pomp. Graag zo houden of permanente verwijdering van de parkeerplaats. HHP is een fijne buurt. De enige punten die beter zouden kunnen zijn: meer parkeervoorzieningen/vergunningsysteem en meer groen in de buurt zelf. Het woongenot zou nog beter worden, als het parkeerprobleem wordt aangepakt. D.m.v. betaald parkeren. Hopelijk komt er dan ook minder jeugd die in de auto hun snacks opeten en verpakkingsmateriaal met snack op straat dumpen. Wij hopen dat er iets bedacht kan worden voor meer parkeergelegenheid. Overlast parkeerterrein achter benzinepomp Hopelijk komt er meer grond in de buurt. Ik erger me aan de auto;s op generaal deurmansplein veelste veel parkeerplaatsen Idee van vergunning is belachelijk!! Gemeente jaagt mensen uit de binnenstad naar de buitenbuurten met de auto’s met P-tarieven.
Voorzieningen Ik woon in een senioren complex. Het valt mij op dat winkels voor dagelijkse behoeften allemaal wat verder weg zijn. Nu zal dat voor de meeste bewoners geen probleem zijn. Over 10 jaar wordt dat een ander verhaal. Wat activiteiten betreft: dat wat georganiseerd wordt, kan me meestal niet bekoren. Ik ben een muziek-theater-film liefhebber. Met betrekking tot de voorzieningen zijn de behoefte bekend bij gemeente. Ik hoop dat er actie komt.
Contact
Ik heb weinig contact met buurtgenoten, maar ervaar het als zeer prettig dat mocht het nodig zijn er wel genoeg vriendelijke buren zijn. Ook en ‘problem’ bijvoorbeeld 88
geluidsoverlast bij een feestje zijn bespreekbaar. Daarom vind ik het weinig contact toch zeer positief! Graag persoonlijk onderhoud
89
14. Kruistabellen zonder verband
Mening groenvoorziening naar leeftijd Uit onderstaande tabel valt op te maken dat de overschrijdingskans van deze kruistabel een waarde heeft van 0,627, dat is groter dan de onbetrouwbaarheidsdrempel van 0,05. Hierdoor kan er vanuit worden gegaan dat er geen verband bestaat tussen de behoefte aan contact en de leeftijdscategorieën.
Leeftijd naar mening groenvoorziening Mening groenvoorziening Deels slecht Leeftijd
Neutraal
Zeer goed
Totaal
25 tot 40 jaar
% van totaal
6,8%
6,8%
30,2%
43,8%
ouder dan 67
% van totaal
6,8%
6,8%
42,6%
56,2%
% van totaal
13,6%
13,6%
72,8%
100,0%
Total
Chi-Square Tests Asymp. Sig. (2Value
df
sided)
a
2
,627
Likelihood Ratio
,931
2
,628
Linear-by-Linear Association
,881
1
,348
N of Valid Cases
162
Pearson Chi-Square
,935
a. 0 cells (,0%) have expected count less than 5. The minimum expected count is 9,64.
Samenstelling huishoudens naar bewoners die elkaar thuis ontmoeten Uit onderstaande tabel valt op te maken dat de overschrijdingskans van deze kruistabel een waarde heeft van 0,197, dat is groter dan de onbetrouwbaarheidsdrempel van 0,05. Hierdoor kan er vanuit worden gegaan dat er geen verband bestaat tussen de samenstelling van het huishouden naar de bewoners die elkaar thuis ontmoeten.
90
Samenstelling huishoudens naar bewoners die elkaar thuis ontmoeten Ontmoeten bij bewoners thuis Wel Alleenstaand en
Zonder (thuiswonende)
samenwonen
kinderen
huishouden
Met (thuiswonende)
Niet
Totaal
% van totaal
30,7%
52,4%
83,1%
% van totaal
8,4%
8,4%
16,9%
% van totaal
39,2%
60,8%
100,0%
kinderen Totaal
Chi-Square Tests
Value Pearson Chi-Square Continuity Correction Likelihood Ratio
Exact Sig. (2-
Exact Sig. (1-
sided)
sided)
sided)
a
1
,197
1,160
1
,281
1,631
1
,202
1,662 b
df
Asymp. Sig. (2-
Fisher's Exact Test
,209
Linear-by-Linear Association N of Valid Cases
1,652
1
,141
,199
166
a. 0 cells (,0%) have expected count less than 5. The minimum expected count is 10,96. b. Computed only for a 2x2 table
Samenstelling huishoudens naar bewoner die elkaar ontmoeten op straat Uit onderstaande tabel valt op te maken dat de overschrijdingskans van deze kruistabel een waarde heeft van 0,725, dat is groter dan de onbetrouwbaarheidsdrempel van 0,05. Hierdoor kan er vanuit worden gegaan dat er geen verband bestaat tussen samenstelling huishouden naar de bewoners die elkaar ontmoeten op straat. Samenstelling huishouden naar bewoners die elkaar ontmoeten op straat Ontmoeten op straat Wel Alleenstaand en
Zonder (thuiswonende)
samenwonen
kinderen
huishouden
Met (thuiswonende)
Niet
Totaal
% van totaal
59,6%
23,5%
83,1%
% van totaal
12,7%
4,2%
16,9%
27,7%
100,0%
kinderen Totaal
% van totaal
91
Chi-Square Tests
Value Pearson Chi-Square Continuity Correction Likelihood Ratio
Exact Sig. (2-
Exact Sig. (1-
sided)
sided)
sided)
df a
1
,725
,014
1
,905
,126
1
,723
,124 b
Asymp. Sig. (2-
Fisher's Exact Test
,820
Linear-by-Linear Association
,123
N of Valid Cases
166
1
,462
,726
a. 0 cells (,0%) have expected count less than 5. The minimum expected count is 7,76. b. Computed only for a 2x2 table
Samenstelling huishoudens naar bewoners die elkaar ontmoeten op de Brede Bossche School Uit onderstaande tabel valt op te maken dat de overschrijdingskans van deze kruistabel een waarde heeft van 0,180, dat is groter dan de onbetrouwbaarheidsdrempel van 0,05. Hierdoor kan er vanuit worden gegaan dat er geen verband bestaat tussen samenstelling huishoudens en bewoners die elkaar ontmoeten op de Brede Bossche school. Samenstelling huishoudens naar bewoners die elkaar ontmoeten op de Brede Bossche School Ontmoeten bij Brede Bossche School Wel Samenstelling huishouden Alleenstaand, met/ zonder % van (thuiswonende) kinderen
totaal
Samenwonend, met/
% van
zonder (thuiswonende)
totaal
Niet
Totaal
4,2%
42,8%
47,0%
8,4%
44,6%
53,0%
12,7%
87,3%
100,0%
kinderen Totaal
% van totaal
92
Chi-Square Tests
Value Pearson Chi-Square Continuity Correction Likelihood Ratio
Exact Sig. (2-
Exact Sig. (1-
sided)
sided)
sided)
a
1
,180
1,227
1
,268
1,838
1
,175
1,800 b
df
Asymp. Sig. (2-
Fisher's Exact Test
,243
Linear-by-Linear Association
1,789
N of Valid Cases
1
,134
,181
166
a. 0 cells (,0%) have expected count less than 5. The minimum expected count is 9,87. b. Computed only for a 2x2 table
Samenstelling huishouden naar interesse in georganiseerde activiteiten Uit onderstaande tabel valt op te maken dat de overschrijdingskans van deze kruistabel een waarde heeft van 0,476, dat is groter dan de onbetrouwbaarheidsdrempel van 0,05. Hierdoor kan er vanuit worden gegaan dat er geen verband bestaat tussen de samenstelling huishouden naar de interesse in georganiseerde activiteiten. Samenstelling huishouden naar interesse in georganiseerde activiteiten Interesse in georganiseerde activiteiten Deels geen interesse Samenstelling Alleenstaand, met/ huishouden
Neutraal
Veel interesse
Totaal
% van Totaal
28,0%
12,1%
5,7%
45,9%
% van Totaal
28,7%
15,3%
10,2%
54,1%
% van Totaal
56,7%
27,4%
15,9%
100,0%
zonder (thuiswonende) kinderen Samenwonend, met/ zonder (thuiswonende) kinderen
Totaal
Chi-Square Tests Asymp. Sig. (2Value
df
sided)
a
2
,476
Likelihood Ratio
1,503
2
,472
Linear-by-Linear Association
1,470
1
,225
Pearson Chi-Square
N of Valid Cases
1,486
157
93
Chi-Square Tests Asymp. Sig. (2Value
df
sided)
a
2
,476
Likelihood Ratio
1,503
2
,472
Linear-by-Linear Association
1,470
1
,225
Pearson Chi-Square
1,486
N of Valid Cases
157
a. 0 cells (,0%) have expected count less than 5. The minimum expected count is 11,46.
Behoefte aan meer contact met buurtbewoners naar hoeveelheid praatjes met de buurt Uit onderstaande tabel valt op te maken dat de overschrijdingskans van deze kruistabel een waarde heeft van 0,185, dat is groter dan de onbetrouwbaarheidsdrempel van 0,05. Hierdoor kan er vanuit worden gegaan dat er geen verband bestaat tussen de hoeveelheid praatjes met de buurt naar de behoefte aan meer contact met buurtbewoners. Hoeveelheid praatjes met de buurt naar behoefte aan meer contact met buurtbewoners Behoefte aan meer contact met buurtbewoners Nee contact is voldoende/ ik heb geen behoefte aan
Hoeveelheid praatjes met
1 keer per week of meer
de buurt
Totaal
% van
Ja, ik heb
contact met
behoefte aan
mijn
meer contact
buurtbewoners
Totaal
7,2%
57,2%
64,5%
6,6%
28,9%
35,5%
13,9%
86,1%
100,0%
totaal 1 keer per 2 weken of
% van
minder
totaal % of Total
94
Chi-Square Tests
Value Pearson Chi-Square Continuity Correction Likelihood Ratio
Exact Sig. (2-
Exact Sig. (1-
sided)
sided)
sided)
a
1
,185
1,191
1
,275
1,702
1
,192
1,759 b
df
Asymp. Sig. (2-
Fisher's Exact Test
,240
Linear-by-Linear Association
1,748
N of Valid Cases
1
,138
,186
166
a. 0 cells (,0%) have expected count less than 5. The minimum expected count is 8,17. b. Computed only for a 2x2 table
Behoefte aan meer contact met de buurt naar leeftijd Uit onderstaande tabel valt op te maken dat de overschrijdingskans van deze kruistabel een waarde heeft van 0,962, dat is groter dan de onbetrouwbaarheidsdrempel van 0,05. Hierdoor kan er vanuit worden gegaan dat er geen verband bestaat tussen de leeftijdscategorieën naar de behoeften aan meer contact met buurtbewoners. Behoefte aan meer contact met de buurt naar leeftijd Behoefte aan meer contact met buurtbewoners Ja, ik heb
Leeftijd
behoefte aan
Nee, het contact
meer contact
is voldoende
Totaal
25 tot 40 jaar
% of Total
5,7%
36,1%
41,8%
40 tot 67 jaar
% of Total
7,0%
38,6%
45,6%
ouder dan 67
% of Total
1,9%
10,8%
12,7%
% of Total
14,6%
85,4%
100,0%
Totaal
Chi-Square Tests Asymp. Sig. (2Value
df
sided)
a
2
,962
Likelihood Ratio
,079
2
,961
Linear-by-Linear Association
,053
1
,817
N of Valid Cases
158
Pearson Chi-Square
,078
95
Chi-Square Tests Asymp. Sig. (2Value
df
sided)
a
2
,962
Likelihood Ratio
,079
2
,961
Linear-by-Linear Association
,053
1
,817
N of Valid Cases
158
Pearson Chi-Square
,078
a. 1 cells (16,7%) have expected count less than 5. The minimum expected count is 2,91.
Samenstelling huishouden naar behoeft aan meer contact met buurtbewoners Uit onderstaande tabel valt op te maken dat de overschrijdingskans van deze kruistabel een waarde heeft van 0,942, dat is groter dan de onbetrouwbaarheidsdrempel van 0,05. Hierdoor kan er vanuit worden gegaan dat er geen verband bestaat tussen samenstelling van de huishoudens naar de behoefte aan meer contact met de buurtbewoners. Samenstelling huishouden naar behoefte aan meer contact met buurtbewoners Behoefte aan meer contact met buurtbewoners
Samenstelling
Samenwonend, zonder % van totaal
huishouden
(thuiswonende)
Ja, ik heb
Nee, het
behoefte aan
contact is
meer contact
voldoende
Totaal
11,4%
71,7%
83,1%
% van totaal
2,4%
14,5%
16,9%
% van totaal
13,9%
86,1%
100,0%
kinderen Samenwonend, met thuiswonende kinderen Totaal
96
Chi-Square Tests
Value Pearson Chi-Square Continuity Correction Likelihood Ratio
Exact Sig. (2-
Exact Sig. (1-
sided)
sided)
sided)
a
1
,942
,000
1
1,000
,005
1
,943
,005 b
df
Asymp. Sig. (2-
Fisher's Exact Test
1,000
Linear-by-Linear Association
,005
N of Valid Cases
166
1
,571
,943
a. 1 cells (25,0%) have expected count less than 5. The minimum expected count is 3,88. b. Computed only for a 2x2 table
97
15. Sfeerfoto’s van de buurt
Foto 1. Kop Hinthamerpoort. Groenplantsoen dat uit gras bestaat.
Foto 2. Het groenplantsoen dat uit gras bestaat.
Fotot 3. Vlonders in het park. Deze zijn ideaal voor evenementen.
Foto 4. Groenplantsoen in de buurt. 98
Foto 5. Aanzicht vanuit de Muntelbolwerk
Foto 6. Aanzicht vanuit de Graafseweg.
Foto 7. Parkeerprobleem aan de Graafseweg.
99
