2012. Continuüm in zorg

4/5/2012

Continuüm in zorg Studiedag Leerrijk  Saar Callens 20 april 2012

 De visie en methodiek van handelingsgericht  werken (HGW) kan de school helpen om haar  interne werking te optimaliseren.  De school structureert haar leerlingenzorg. Zo  verduidelijkt ze voor alle betrokkenen welke  maatregelen er genomen worden voor alle  leerlingen en welke daarenboven voor de  leerlingen met specifieke noden.

1

4/5/2012

Zorgvisie Voorbeelden:  de praktische uitwerking van een transparant  leerlingvolgsysteem  de acties rond GOK  de organisatie van ouderbetrokkenheid op school  initiatieven rond het spijbelbeleid   afspraken rond bepaalde thema’s zoals pestbeleid,  speelplaatswerking, belonen en straffen …

Zorgvisie Voorwaarden voor een goed zorgbeleid:  door het hele schoolteam opgesteld en gedragen   voor iedereen duidelijk en consequent toegepast.   regelmatige reflectie: structureel overleg om dit beleid  vorm te geven en stuurt systematisch bij  afgestemd op de leerling‐populatie  vak‐ en jaaroverschrijdende samenhang  ruime participatie: leerkrachten, ouders, leerlingen …

Zorgvisie De scholen hebben de autonomie om dit beleid zelf vorm te geven.   Mogelijke ondersteuning door:  DPB  CLB

2

4/5/2012

Fase 0: Preventieve basiszorg Goede zorg start met goed onderwijs in de klas. Elke school heeft de opdracht om de maximale  ontwikkeling van alle leerlingen te stimuleren en  problemen zo veel als mogelijk te voorkomen.  De leerkracht geeft een antwoord op de  zorgvragen van de leerlingen en differentieert  waar nodig.  Deze aanpak maakt bij veel kinderen  het verschil.

Fase 0: Preventieve basiszorg Voorbeelden:  manier van instructie geven  groepswerkplanning  differentiatie  krachtige leeromgeving creëren …

Fase 0: Preventieve basiszorg De leerkrachten hebben kunnen de preventieve  basiszorg zelf vorm te geven, maar de acties  dienen te kaderen binnen de zorgvisie van de  school! Mogelijke ondersteuning door:  Zorgteam van de school (eventueel met  ondersteuning van het CLB)

3

4/5/2012

Fase 1: Verhoogde zorg Wanneer de preventieve en structurele initiatieven  niet meer volstaan voor één leerling of een klein  groepje leerlingen Er worden specifieke klemtonen gelegd via  individuele handelingsplanning, op basis van de  behoeften van de leerling.  Er wordt naar oplossingen en manieren van aanpak  gezocht die passen binnen de reguliere werking en  omkadering.

Fase 1: Verhoogde zorg Voorbeelden: deze leerling heeft…   instructie nodig die …     

nog eens extra komt, bovenop de klassikale instructie  maximaal twee opdrachten bevat (samengestelde opdracht)  visueel wordt ondersteund met pictogrammen of tekeningen  vooral auditief is  verkort is, zodat de leerling snel zelfstandig aan de slag kan 

 opdrachten nodig die…    

die een eenvormige structuur vertonen  waarvan de leerkracht weet dat de leerling ze goed begrijpt  die een oplossingsmethode aanbieden  die net binnen zijn beheersingsniveau liggen, zodat de nodige succeservaringen worden beleefd 

 een speelplaats nodig waar …

Fase 1: Verhoogde zorg Voorwaarden:          

de onderwijsbehoeften worden zo goed mogelijk bepaald alle partners worden betrokken : leerkrachten, ouders en kinderen er wordt gebruik gemaakt van de positieve kenmerken er wordt breed gekeken (Een valkuil is immers te snel een bepaald spoor in te slaan of al meteen vermoedens te uiten rond een diagnose of label) de maatregelen zijn concreet omschreven er wordt gestreefd naar succeservaringen de interventies zijn afgestemd op de context er wordt rekening gehouden met de ondersteuningsbehoeften van LK en ouders naar een einddoel werken zal dikwijls in haalbare (tussen)stappen moeten gebeuren goede planning, afspraken en evaluatie van de gekozen acties zijn nodig

4

4/5/2012

Fase 1: Verhoogde zorg De leerkracht heeft een cruciale rol in deze  begeleiding.  Leerling zelf en ouders worden  nauw betrokken Er is ondersteuning mogelijk van:  Zorgteam  CLB (niet standaard/ geen individuele  leerlingbegeleiding)

Fase 2: Uitbreiding zorg Voor een kleiner aantal leerlingen volstaan deze  hulpstrategieën niet.  De huidige begeleiding  van de leerling in de schoolsituatie dreigt vast  te lopen. Er is nood aan bijkomend inzicht.  De  specificiteit van het traject van de leerling  binnen de individuele handelingsplanning  verhoogt.

Fase 2: Uitbreiding zorg  Op dat moment vraagt de school medewerking van  het CLB‐team. Het CLB richt zich op de onderwijs‐ en opvoedingsbehoeften van de individuele  leerling en op de ondersteuningsbehoeften van de  leerkracht(en) en ouders.  Het CLB heeft de regie + draaischijffunctie  Het schoolteam coördineert en realiseert de  uitbreiding van zorg.

5

4/5/2012

Fase 2: Uitbreiding zorg Voorbeelden:  specifieke maatregelen en ondersteuning in verhoogde zorg worden verder gezet of  aangepast opstarten van een kortdurende begeleiding vanuit het CLB externe begeleiding tijdens de schooluren in de school buitenschoolse begeleiding of hulpverlening opvoedingsondersteuning door thuisbegeleidingsdiensten inschrijving als GON‐leerling inschrijving als ION‐leerling tijdelijke opvang in een andere setting …

       

Fase 3: Overstap Als de zorg nog steeds onvoldoende afgestemd is,  kan een overstap naar een school met een  meer specifiek aanbod een zinvol alternatief  zijn.

Fase 3: Overstap Mogelijkheden:  binnen het gewoon onderwijs  van het gewoon naar het buitengewoon onderwijs  binnen het buitengewoon onderwijs  van het buitengewoon naar het gewoon onderwijs  individueel curriculum binnen de eigen school  naar een niet‐onderwijs setting

6

4/5/2012

2 voorbeelden Welke acties situeren zich in welke fase?    2 voorbeelden uit bubao De Horizon te  Oudenaarde (type 1, 8 en 3)  Kinderen met een autismespectrumstoornis  Handelingsplanning in het buitengewoon  onderwijs

In groepen aan de slag Licht je eigen schoolwerk door.  In welke fase gebeuren er welke acties op jouw school?  3 voorbeelden:  Ouderbetrokkenheid  Omgaan met gedragsproblemen  Taalbeleid … Organiseer jullie in groepen/ schrijf al je voorbeelden op een post‐ it en hang dit bij de juiste fase/ treed in gesprek met je buur  indien je voorbeelden of verheldering wil/ tijdens het plenum  wordt dit kort overlopen

Bronnen  Syllabus: ‘HandelingsGericht SamenWerken’: Een zorg  voor school en CLB. (GO! Nascholing/ Regionale  Ondersteuningscel CLB‐GO HGW/HGD) versie september  2010  Website: Prodia: www.prodiagnostiek.be  Boek: Pameijer N., Van Beukering T., De Lange S.,  Schulpen Y., Van de Veire H. Handelingsgericht werken in  de klas. De leerkracht doet ertoe. Mei 2010  Placemat HGW: Handelingsgericht samenwerken in het  BuO: scholen, CLB en DPB samen aan de slag! 

7