BIJEENKOMST
20 jaar Bestuur Regio Utrecht De Landgoederij in Bunnik, 10 juni 2015
Op 1 juli 1995 werd Bestuur Regio Utrecht opgericht. Bijna twintig jaar lang werkte BRU in een samenwerkingsverband van gemeenten aan de evenwichtige ontwikkeling van de grootstedelijke regio Utrecht. Met de inwerkingtreding van de Wet afschaffing plusregio’s is het merendeel van de taken van BRU per 1 januari 2015 overgegaan naar de provincie Utrecht en wordt de organisatie eind 2015 opgeheven. Op 10 juni 2015 kwamen circa tweehonderd (oud-)medewerkers en (oud–)bestuurders van BRU, (oud-)partners van BRU en (oud-) medewerkers van gemeenten bijeen om het jubileum te vieren en tegelijkertijd afscheid te nemen van BRU.
Welkomstwoord door Koos Janssen De politiek heeft gesproken: voor BRU houdt het op. Maar BRUbestuurder van het eerste uur en burgemeester van gemeente Zeist Koos Janssen weet dat de samenwerking in de regio hiermee niet ophoudt. “We vallen heus niet zomaar twintig jaar terug. Door samen te werken krijgen we dingen voor elkaar. Daarbij is het belangrijk om elkaar echt te kennen, bereid te zijn om door de ogen van een ander te kijken en elkaar iets te gunnen. Dat heeft BRU bereikt en dat maakt niemand ongedaan.” En BRU heeft nog veel meer bereikt in de ogen van Koos. Trots is hij op wat BRU allemaal voor elkaar heeft gekregen. “Al doende kwamen we af en toe op het terrein van het Rijk en de provincie Utrecht. Die hadden wel eens last van ons. Maar we lieten ons nooit afleiden van ons doel: het versterken van de bereikbaarheid en de leefbaarheid van de regio.” Koos drukt de genodigden op het hart dat de bijeenkomst met name is bedoeld om het jubileum te vieren. Hij ziet het niet als een afscheid. “Ook zonder BRU weten we de weg naar elkaar te vinden. Voor mij is dit een nieuw begin. We gaan monter verder!”
Film ’20 jaar BRU’ Tijdens het plenaire programma wordt in twee delen de film niet bekend is bij het grote publiek. Verder halen (oud-) ’20 jaar BRU’ vertoond. Uit de reacties van voorbijgangers op medewerkers en (oud–)bestuurders herinneringen op aan de ‘Ik zeg BRU; wat zegt u?’ wordt duidelijk dat BRU bepaald hand van een fotoboek. Vaak tot hilariteit van de zaal.
http://www.komtuook.com/Film-20-jaar-BRU
Terugblik op 20 jaar BRU Koos Janssen blikt terug op de beginjaren. De hele provincie Utrecht telde destijds 38 gemeentes. Daarvan moesten er 28 in BRU, zo oordeelde de provincie. Maar hoe krijg je al die verschillende vogels in één kooitje? Om dat voor elkaar te krijgen ging Koos samen met Ivo Opstelten overal langs. Hij herinnert zich dat Ivo dan steeds een vijf gulden munt bij zich had. “Omgerekend was de bijdrage aan BRU vijf gulden per inwoner. Tijdens
zo’n gesprek haalde Ivo dat muntstuk uit zijn zak en zei: ‘Let op, hier moeten we het voor doen.’” De ene gemeente sloot zich meer con amore aan dan de andere, kijkt Koos terug. Na een paar lokale worstelingen is de regionale samenwerking verder goed verlopen. Ook de contacten met het Rijk waren goed, met name dankzij Ivo Opstelten. “Ik zie me nog met Ivo in zijn dienstauto zitten. Allebei met een dikke sigaar. Als ik dan vroeg wie we gingen spreken, pakte
Ivo de telefoon om wat rond te bellen. Voordat we in Den Haag aankwamen, had hij met vijftien kopstukken een afspraak geregeld.” De aanvankelijke relatie tussen BRU en provincie noemt Koos ‘een ijskoude, die later compleet ontdooide’. Vanuit de zaal plaatst Alexander Tchernoff, voormalig lid van het dagelijks bestuur, een kanttekening. Hij vindt de samenwerking inhoudelijk fantastisch, maar het
ongewenste gevoel bij het ontstaan heeft volgens hem steeds in de weg gezeten. Heeft de provincie nu een goede boedel gekregen, vraagt dagvoorzitter Elisabeth van den Hoogen daarop. En hoe gaat de overdracht? Koos verzekert iedereen dat de overdracht op een goede manier is geregeld. “We blijven de provincie natuurlijk kritisch volgen. Met waakzaamheid, alertheid, maar vooral ook met vertrouwen.”
Opmerkingen uit de zaal Ronald Camstra, raadslid in Zeist voor GroenLinks en lid van het algemeen bestuur, reageert op de vraag of het lastig is om een lokaal belang te dienen en regionaal te handelen. Hij zag in de eerste vijf jaar van BRU collega’s daarmee worstelen. “Dan werd er toch teveel naar de eigen gemeente gekeken. Gaandeweg is er steeds meer gezamenlijkheid gekomen. We stoppen eigenlijk veel te vroeg.” Over hoe de regionale samenwerking straks wordt voortgezet, uit Ronald een lichte zorg. Hij is bang dat U10 een ‘wethoudersfeestje’ wordt waar raadsleden hun stem minder goed kunnen laten horen. Voor Henk Klein Kranenburg, destijds wethouder in Vianen en nu in Rhenen, was het belangrijk dat Vianen zich aansloot bij BRU. Vianen hoorde officieel bij Zuid-Holland. “Ik vroeg me af of de A27 bij een samenwerking met ZuidHollandse gemeentes hoog op de agenda zou staan.” Wiel Janssen, voormalig medewerker BRU, vertelt enthousiast verhalen over zijn tijd bij de milieudienst van BRU. Hij is trots dat de afdeling erin slaagde om, ondanks een voelbaar spanningsveld, iedereen op één lijn te krijgen en resultaat te boeken. Tot slot is het woord aan BRU-medewerker van het eerste uur Bert van Barneveld. Hij was na twintig jaar op de laatste werkdag bij BRU best emotioneel, geeft hij toe. “Ik ben bijna toe aan mijn pensioen. Die laatste vier jaar bij de provincie Utrecht zullen ook wel goed komen.”
Keynote speaker Pieter van de Glind In deze tijd is er sprake van een zogenaamde deeleconomie: voor veel mensen is het een gewone zaak om met elkaar bijvoorbeeld spullen, tijd en kennis te delen. Pieter van de Glind illustreert het met een aantal apps als Peerby, Blablacar en Thuisafgehaald. Door de deeleconomie verandert niet alleen de rol van de consument, er is ook nieuw soort munt. Er wordt gehandeld met ‘vertrouwen’. Dat komt bijvoorbeeld tot uiting in reviews. Pieter is één van de oprichters van shareNL, het Nederlandse kennis- en netwerkplatform voor de deeleconomie. Volgens Pieter biedt de deeleconomie ons allemaal een grote kans, namelijk toegang tot een gelukkig en duurzaam leven. De missie van shareNL is om dit
verder te ontwikkelen. Hij constateert dat in Amsterdam het bewustzijn onder mensen groeit, adoptie nog laag is maar bereidheid des te hoger. Vroeger kocht je een cd, tegenwoordig deel je muziek via Napster. Aan de hand van dit voorbeeld laat Pieter zien dat ’toegang tot’ vaak handiger is dan ‘bezit’. In steeds meer domeinen dringt dit principe door. Denk maar aan deelauto’s of Ubertaxi op het gebied van mobiliteit. Er zijn ook dingen die niet meewerken,
zoals wet- en regelgeving die niet past of oneerlijke concurrentie (bijvoorbeeld in het geval van Airbnb of Uberpop). Een initiatief waarbij Pieter betrokken is, is Amsterdam sharing city. Via een platform worden verschillende stakeholders samengebracht om vanuit een gezamenlijke visie te werken aan concrete projecten die bijdragen aan een duurzame, sociale en economisch veerkrachtige stad.
Klik hier voor de presentatie van Pieter van de Glind.
Anekdotes uit het publiek De truc van Ton Sleurink, voormalig manager Mobiliteit en openbaar vervoer, was om tijdens een overleg altijd tegenover de minister te gaan zitten. “Ik zorgde altijd voor een goede plek tijdens een vergadering. Zo kon ik de mensen die het geld hebben goed in de ogen kijken.” Voormalig secretaris-directeur Herman Sietsma haalde ’s avonds regelmatig Chinees. “We waren met vijf à tien mensen en moesten ’s avonds vaak doorwerken. Ik denk daar met veel plezier aan terug. En wat ik een compliment waard vind: hoewel BRU elk jaar weer ter discussie stond, bleef iedereen gewoon hard doorwerken.” Alexander Tchernoff heeft de eer dat er een tram naar hem is vernoemd. Helaas kreeg die een aanrijding met een bus. “Ze hebben hun best gedaan om de tram op te knappen.” Dagvoorzitter Elisabeth reageert: “Alles van waarde is tijdelijk.”
Toekomstige samenwerkingsvorm Frans Backhuys, burgemeester van Nieuwegein, gaat in op de toekomst. Hij legt uit dat BRU plaatsmaakt voor een lichtere samenwerkingsvorm. Deze netwerksamenwerking zal minder hiërarchisch zijn. Bij bepaalde onderdelen zal overleg met alle leden ook niet altijd nodig zijn. Frans is enthousiast maar vindt het best spannend. Want hoe worden straks de besluiten genomen? En hoe wordt alles precies vormgegeven? “Dat is nog even afwachten. Maar eigenlijk maken we met deze ontwikkeling een beweging terug. Wat de mensen in de regio willen, staat meer centraal. Wij moeten kijken hoe je die wensen mogelijk kunt maken.”
(oud-)Burgemeesters van Utrecht en (oud-)voorzitters BRU Ze vonden het allemaal de moeite waard om langs te komen: Ivo Opstelten, Aleid Wolfsen en Jan van Zanen. Annie Brouwer was helaas verhinderd.
Na korte toespraken van Ivo Opstelten en Aleid Wolfsen, neemt de huidige voorzitter Jan van Zanen het woord. Hij doet straks samen met Piet van Elteren, algemeen directeur BRU, het licht uit. “Nu is het
voorbij, BRU is opgeheven. We hebben samen hard gewerkt. Het is goed te weten dat al die inspiratie en energie op een andere manier wordt voortgezet.”
Gedicht van Ingmar Heytze voorgedragen door Ria Driessen Ria Driessen is trots dat ze negentien jaar bij BRU heeft gewerkt. Ze vraagt om even stil te staan bij collega’s die helaas overleden zijn. Vervolgens draagt ze het gedicht ‘Gemengde gevoelens’ voor, dat Ingmar Heytze speciaal voor deze bijeenkomst heeft geschreven.
Gemengde gevoelens Zullen we worden gemist? Alleen door wie van ons wist. Gaan we bitter uit elkaar? Nee, we worden herschikt als atomen, alles leeft verder in andere vormen. Wat zullen we zeggen? “Weet je nog.” Samen kijken we vooruit, blijvend benieuwd naar wat nog komt en naar elkaar, naar hoe het verder gaat met wat we deden, stad en land voorzien van lijnen, regels, plannen. Worden onze daden herinnerd? Nog beter: ze worden voortgezet. Zal iemand onze lof bezingen? Laat maar. Het ging nooit om ons. Ingmar Heytze
Afsluiting Algemeen directeur Piet van Elteren geeft een korte toelichting op de transitie naar de provincie. Hij complimenteert de provincie dat ze BRU met open armen hebben ontvangen. “Bij BRU werken meer dan honderd mensen. De provincie was niet verplicht om ze over te nemen, maar dat is wel gebeurd. Ik ben heel blij dat er geen werkplek verloren is gegaan. We zijn nu bezig met de invlechting. Er komt een afdeling OV binnen de provincie. Die lijkt in heel veel opzichten op onze BRU-organisatie. Goed te weten dat ons werk wordt voortgezet.” Piet vertelt vervolgens dat iedereen een blijvende herinnering krijgt in de vorm van een boekje. Hij overhandigt de eerste exemplaren aan Amy Kwee en Bert van Barneveld, medewerkers van het eerste uur die de volle twintig jaar hebben gewerkt bij BRU.
Borrel Tijdens de goed verzorgde borrel worden veel herinneringen opgehaald. Zomaar wat verhalen die we opvingen: Bijvoorbeeld over de verschillende werkculturen op de Maliebaan. Daar werkten volgens een medewerker “slimme en betrokken mensen die plots met een andere cultuur te maken kregen. Namelijk van de tram.” Deze medewerkers waren meer gefocust op techniek. Volgens de verhalen is tussen de ritssluiting om die culturen samen te brengen wel eens een vingertje gekomen. BRU deed ook aan energie. Iemand vertelt dat hij bij de liberalisering van de energiemarkt alle ruimte en vrijheid kreeg om energie centraal voor gemeenten in te kopen. “Alle burgemeesters moesten mij machtigen om het eerste contract te tekenen. Ik ben trots en ook een beetje perplex van het grote succes. Het ging als een lopend vuurtje. Ik ben zelfs benaderd door gemeentes buiten het BRU-gebied en buiten de provincie.” De Piekenkermis op de Maliebaan bracht de nodige tradities voort. Ieder jaar werd iedereen door de baas getrakteerd op poffertjes. Daarna was het tijd voor de Kamelenrace. Hoe hoger in de bak de knikker verdween, hoe harder de kameel ging lopen. Als trofee kon een kameeltje in de wacht worden gesleept. Op het kantoor van BRU staan vele kamelen als eerbewijs aan deze traditie. Het informeel napraten ging nog lang door. Een mooie afsluiting van wat een zeer succesvolle en inspirerende bijeenkomst bleek te zijn.
Meer foto’s zien van de bijeenkomst? www.komtuook.com/Foto
Foto’s: Erik van ‘t Woud, Photosteron.nl Tekst: Annelies Kant, Kantekst.nl Lay out: Rolf Resink, Hetismooiwerk.nl
