Sanctiebeschikking Kenmerk: 29312/2013005889 Betreft: Melden prijs voor de cassette Vijftig tinten Sanctiebeschikking van het Commissariaat voor de Media (hierna: het Commissariaat) betreffende overtreding van artikel 4, eerste lid, eerste volzin, in samenhang met artikel 14 van de Wet op de vaste boekenprijs (hierna: de Wvbp) door Uitgeverij Prometheus B.V. (hierna: Prometheus). ________________ _________________________________________________________
a. Verloop van de procedure 1.
Bij e-mail van 31 oktober 2012 heeft het Commissariaat Prometheus verzocht informatie te verstrekken over de bij het Commissariaat gemelde cassette Vijftig tinten, bestaande uit de titels Vijftig tinten grijs, Vijftig tinten donkerder en Vijftig tinten vrij van E.L. James.
2.
Bij e-mail van 12 november 2012 heeft Prometheus de gevraagde informatie aan het Commissariaat verstrekt.
3.
Bij e-mail van 29 november 2012 heeft het Commissariaat Prometheus om aanvullende informatie gevraagd.
4.
Bij e-mail van 30 november 2012 heeft Prometheus ook die informatie verstrekt.
5.
Desgevraagd heeft Prometheus het Commissariaat op 8 maart 2013 een exemplaar van de cassette doen toekomen.
6.
Bij brief van 19 maart 2013 (kenmerk: 29312/2013002369) heeft het Commissariaat Prometheus op de hoogte gesteld van het voornemen tot het opleggen van een bestuurlijke boete van € 1,- wegens overtreding van artikel 4, eerste lid, eerste volzin, in samenhang met artikel 14 van de Wvbp en heeft het Commissariaat Prometheus uitgenodigd haar zienswijze in te dienen. Van deze mogelijkheid heeft Prometheus geen gebruik gemaakt.
b. Feiten 7.
De cassette Vijftig tinten bestaat uit een kartonnen cassette met daarin de titels Vijftig tinten grijs, Vijftig tinten donkerder en Vijftig tinten vrij.
8.
Aan het Commissariaat is mededeling gedaan van een combinatieprijs van € 39,95 voor de cassette, met als ingangsdatum 9 augustus 2012 en als einddatum 9 februari 2013. Op verzoek van Prometheus van 12 augustus 2012 is die einddatum gecorrigeerd en is de combinatieprijs geëindigd op 26 augustus 2012.
9.
Prometheus heeft vervolgens aan het Commissariaat mededeling gedaan van een vaste prijs van € 39,95 voor de cassette, met als ingangsdatum 22 oktober 2012.
10. De cassette wordt momenteel door meerdere boekverkopers aangeboden voor de door Prometheus vastgestelde en gemelde prijs.
c. Juridisch kader 11. In de bijlage bij deze sanctiebeschikking zijn de relevante wetsartikelen vermeld.
d. Informatie Prometheus 12. De cassette is een nieuw artikel, waaraan een nieuw ISBN (te weten: 978044622713) is toegekend. De boeken die onderdeel zijn van de cassette hebben daarnaast elk afzonderlijk een ISBN (te weten respectievelijk ISBN 9789044621846, ISBN 9789044621853 en ISBN 9789044621860) en kunnen afzonderlijk worden aangeschaft voor een vaste prijs van € 15,-. 13. De cassette is eind oktober 2012 nieuw binnengekomen op de vijfde plaats in de 1 Bestseller 60 van de Stichting CPNB en wordt om die reden door meerdere boekenverkopers als een zeer welkome aanvulling gezien.
e. Overwegingen Commissariaat 14. Artikel 1, aanhef en onderdeel b, van de Wvbp definieert een boek als een werk dat tekst bevat die vrijwel uitsluitend is gesteld in de Nederlandse of Friese taal, voorzien is van een titel, bestaat uit papieren bladzijden, al dan niet vergezeld van ondersteunende informatiedragers, en wordt uitgegeven in een oplage van meerdere exemplaren die voor de verkoop aan eindafnemers zijn bestemd. 15. Onder verwijzing naar het besluit van het Commissariaat van 4 oktober 2011 (kenmerk 24670/2011013353) kan een samenvoeging van drie boeken niet worden aangemerkt als een boek in de zin van de artikel 1, aanhef en onderdeel b, van de Wvbp. Er is sprake van drie werken. 16. Op grond van artikel 2, in samenhang met artikel 4, van de Wvbp bepaalt de uitgever de vaste prijs van een boek en doet hij daarvan mededeling aan het Commissariaat. Nu de cassette Vijftig Tinten niet kan worden aangemerkt als een boek in de zin van artikel 1, aanhef en onderdeel b, van de Wvbp, kan voor de cassette Vijftig tinten, bestaande uit een kartonnen cassette met daarin de titels Vijftig tinten grijs, Vijftig tinten donkerder en Vijftig tinten vrij, geen vaste prijs in de zin van de Wvbp worden vastgesteld en worden gemeld.
1
http://www.cpnb.nl/bs/index.asp
-2-
17. Het Besluit vaste boekenprijs (hierna: het Bvbp) biedt uitgevers de mogelijkheid van de vaste prijs afwijkende bijzondere prijzen vast te stellen. Bijzondere prijzen zijn de actieprijs, de combinatieprijs, de serieprijs en de ledenprijs. Op grond van artikel 4, in samenhang met artikel 14 van de Wvbp en artikel 1 van de Regeling vaste boekenprijs, moet de uitgever deze bijzondere prijzen ten minste een week vóór de ingangsdatum hiervan bij het Commissariaat melden. 18. De verplichting van een uitgever om tijdig de vaste prijs en de eventuele bijzondere prijs te melden bij het Commissariaat, heeft tot doel dat het Commissariaat kan voldoen aan zijn wettelijke verplichting om zorg te dragen voor de landelijke bekendmaking van de geldende vaste prijs en de eventuele bijzondere prijs van Nederlands- en Friestalige boeken. Het niet melden van vaste prijzen en bijzondere prijzen bij het Commissariaat kan er derhalve toe leiden dat verkopers bij de verkoop van boeken aan eindafnemers een prijs toepassen die afwijkt van de door de uitgever vastgestelde vaste prijs of bijzondere prijs. 19. Prometheus heeft op 22 oktober 2012 feitelijk een van de vaste prijs afwijkende prijs vastgesteld voor de drie boeken die de cassette Vijftig Tinten vormen. Deze prijs is door Prometheus echter niet (op de juiste wijze) bij het Commissariaat gemeld. Zij heeft immers de door haar vastgestelde prijs als zijnde een vaste prijs gemeld. 20. Het Commissariaat is van oordeel dat, nu Prometheus niet heeft voldaan aan haar verplichting de bijzondere prijs voor de boeken Vijftig tinten grijs, Vijftig tinten donkerder en Vijftig tinten vrij als zodanig aan het Commissariaat te melden, zij artikel 4, eerste lid, eerste volzin, in samenhang met artikel 14 van de Wvbp heeft overtreden.
f. Bestuurlijke boete 21. Op grond van artikel 17 van de Wvbp kan het Commissariaat in geval van overtreding van het bepaalde artikel 4, in samenhang met artikel 14, van de Wvbp een bestuurlijke boete opleggen. 22. Het Commissariaat volstaat ten aanzien van bovengenoemde overtreding met het opleggen van een boete van € 1,-. Daarbij neemt het Commissariaat in overweging dat de overtreding betrekking heeft op de melding van één bijzondere prijs, die betrekking heeft op drie boeken. Weliswaar staan die boeken en de cassette nog altijd in de Bestseller 60 van de Stichting CPNB, maar de handelwijze van Prometheus heeft de concurrentie tussen uitgevers slechts in zeer beperkte mate verstoord.
-3-
g. Besluit 23. Voor het Commissariaat staat vast dat Prometheus artikel 4, eerste lid, eerste volzin, in samenhang met artikel 14 van de Wvbp heeft overtreden door de bijzondere prijs die zij heeft vastgesteld voor de boeken die onderdeel zijn van de cassette Vijftig Tinten, niet bij het Commissariaat te melden. Het Commissariaat legt Prometheus om die reden een boete op van € 1,-. 24. Op grond van artikel 4:87 van de Algemene wet bestuursrecht dient de betaling van deze bestuurlijke boete te geschieden binnen zes weken na de dag waarop dit besluit is verzonden. 25. Op grond van artikel 8 van de Wet openbaarheid bestuur besluit het Commissariaat de volledige tekst van dit besluit twee weken na bekendmaking daarvan op zijn website te publiceren. Het Commissariaat heeft het algemeen belang bij openbaarmaking van het besluit afgewogen tegen de belangen van Prometheus. Aan het algemeen belang dat door openbaarmaking wordt gediend, komt een groot gewicht toe. Mede gelet hierop is het Commissariaat van oordeel dat de belangen van Prometheus door openbaarmaking van dit besluit niet onevenredig worden benadeeld.
h. Overwegingen ten overvloede 26. Zoals gezegd zijn bijzondere prijzen de actieprijs, de combinatieprijs, de serieprijs en de ledenprijs. 27. Omdat Prometheus voor de boeken Vijftig tinten grijs, Vijftig tinten donkerder en Vijftig tinten vrij reeds van 9 tot en met 22 augustus 2012 een combinatieprijs had vastgesteld en had gemeld, kon zij hiervoor niet nogmaals een combinatieprijs vaststellen en melden. Een combinatieprijs kan slechts één keer per jaar worden vastgesteld en worden gemeld. De door Prometheus op 22 oktober 2012 vastgestelde prijs kan dan ook niet worden aangemerkt als een combinatieprijs die voldoet aan de voorschriften van artikel 8 van het Bvbp. 28. Artikel 9 van het Bvbp biedt de uitgever de mogelijkheid een van de vaste prijs afwijkende serieprijs vast te stellen en te melden voor individuele boeken, die door hun uniforme uiterlijk en vormgeving of door een duidelijke vermelding op een titelblad, kenbaar zijn als behorende tot een serie. Een serieprijs geldt uitsluitend bij gelijktijdige levering van verschillende titels van de serie aan dezelfde eindafnemer of bij levering aan een eindafnemer die zich vooraf schriftelijk verplicht heeft tot afname van de gehele serie of meerdere verschillende titels van de serie.
-4-
29. Uit de Nota van Toelichting (Staatsblad 2005, 269) behorende bij het Bvbp volgt dat bij het vaststellen van een serieprijs van belang is dat het seriekarakter van de verschillende titels voor eindafnemers herkenbaar is en tot uitdrukking komt in het uiterlijk en de vormgeving of tot uitdrukking komt door vermelding op de titelpagina van iedere uitgave dat de titel behoort tot een bepaalde serie. Daarnaast moet de serie uit meer dan twee titels bestaan. 30. Volgens het Commissariaat voldoen de boeken die samen de cassette Vijftig Tinten vormen aan deze voorwaarden. De boeken hebben immers, gelet op de door Prometheus gebruikte kleuren, afbeeldingen, typografie en opmaak, een uniform uiterlijk en een uniforme vormgeving en zijn daardoor kenbaar als behorende tot een serie. De cassette, waarin de drie boeken worden aangeboden, heeft bovendien datzelfde uniforme uiterlijk en dezelfde uniforme vormgeving en bevordert daarmee de kenbaarheid van de boeken als behorend tot een serie. Tot slot vermeldt de achterkant van elk van de boeken dat sprake is van respectievelijk het eerste, tweede en laatste deel van een trilogie. 31. Het Commissariaat is van oordeel dat de door Prometheus op 22 oktober 2012 vastgestelde prijs van € 39,95 als een serieprijs, als bedoeld in artikel 9 van het Bvbp, kan worden aangemerkt en derhalve als zodanig door Prometheus had kunnen worden vastgesteld en vervolgens had moeten worden gemeld.
Hilversum, 28 mei 2013
COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA,
prof. mr. dr. Madeleine de Cock Buning voorzitter
drs. Eric Eljon commissaris
Belanghebbenden die zich met dit besluit niet kunnen verenigen, kunnen op grond van de Algemene wet bestuursrecht binnen zes weken na de dag waarop dit besluit is bekendgemaakt bezwaar maken bij het Commissariaat voor de Media, Postbus 1426, 1200 BK te Hilversum.
-5-
Bijlage: Juridisch kader Artikel 1, aanhef en onderdeel b, van de Wvbp definieert een boek als een werk dat tekst bevat die vrijwel uitsluitend is gesteld in de Nederlandse of Friese taal, voorzien is van een titel, bestaat uit papieren bladzijden, al dan niet vergezeld van ondersteunende informatiedragers, en wordt uitgegeven in een oplage van meerdere exemplaren die voor de verkoop aan eindafnemers zijn bestemd. Artikel 2 van de Wvbp bepaalt dat de uitgever voor boeken die hij voor het eerst in een bepaalde uitvoering in Nederland uitgeeft een vaste prijs vaststelt. Daarnaast kan de uitgever op grond van artikel 14 van de Wvbp in samenhang met artikel 7 tot en met 10 van het Bvbp in bepaalde gevallen een van de vaste prijs afwijkende bijzondere prijs vaststellen. Ingevolge artikel 4, eerste lid, van de Wvbp doet de uitgever van de vaste prijs mededeling aan het Commissariaat. Het Commissariaat draagt zorg voor de landelijke bekendmaking van de vaste prijs. Ingevolge het bepaalde in artikel 14 van de Wvbp zijn de artikelen 4, 6 en 7 van de Wvbp van overeenkomstige toepassing op de in artikel 7 tot en met 10 van het Bvbp geregelde bijzondere prijzen. Ingevolge artikel 9, eerste lid, van het Bvbp kan de uitgever of importeur voor individuele boeken of muziekuitgaven die door hun uniforme uiterlijk en vormgeving of door een duidelijke vermelding op een titelblad, kenbaar zijn als behorende tot een serie, een van de vaste prijs afwijkende serieprijs vaststellen. Ingevolge het tweede lid, geldt een serieprijs uitsluitend bij gelijktijdige levering van verschillende titels van de serie aan dezelfde eindafnemer of bij levering aan een eindafnemer die zich vooraf schriftelijk verplicht heeft tot afname van de gehele serie of meerdere verschillende titels van de serie. Op grond van artikel 17 van de Wvbp kan het Commissariaat in geval van overtreding van het bepaalde bij of krachtens de artikelen 2 tot en met 14 van de Wvbp een bestuurlijke boete opleggen. De Beleidslijn sanctiemaatregelen vaste boekenprijs 2011 bepaalt de criteria die in geval van overtreding van de bij of krachtens de Wvbp en Algemene wet bestuursrecht gestelde voorschriften bij het opleggen van sanctiemaatregelen worden gehanteerd.
-6-
