Sanctiebeschikking Kenmerk: 25593/2012001256 Betreft: handelwijze inzake het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer Sanctiebeschikking van het Commissariaat voor de Media (hierna: het Commissariaat) betreffende overtreding van: - artikel 4, eerste lid, eerste volzin, van de Wet op de vaste boekenprijs (hierna: Wvbp); - artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp; - artikel 5:20 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb), door Spider Graphics B.V. (hierna: Spider Graphics). _________________________________________________________________________
A. Verloop van de procedure 1.
Bij brieven van 15 december 2009 (kenmerk: 20445/2009018255) en 13 januari 2010 (kenmerk: 20445/2010000375), heeft het Commissariaat Spider Graphics verzocht informatie te verstrekken over de vaste prijs voor het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer van Huub Snoep en heeft het Commissariaat Spider Graphics geattendeerd op het feit dat uitgevers van boeken in de Nederlandse en Friese taal gehouden zijn voor deze boeken een vaste prijs vast te stellen en bij het Commissariaat te melden.
2.
Bij brief van 16 februari 2010 (kenmerk: 20445/2010001713) heeft het Commissariaat bovengenoemde informatie van Spider Graphics gevorderd, op grond van het bepaalde in artikel 5:20 Awb.
3.
Op 17 februari 2010 heeft telefonisch contact plaatsgehad tussen het Commissariaat en Spider Graphics. Daarop heeft Spider Graphics, bij brief van 17 februari 2010, informatie verstrekt.
4.
Bij brief van 19 augustus 2010 (kenmerk: 20445/2010013139) heeft het Commissariaat VOF Angenent verzocht informatie te verstrekken over de verkoop van het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer voor een prijs van € 19,97.
5.
Bij brief van 20 augustus 2010 heeft Haspro Agri B.V. (hierna Haspro Agri) gereageerd op bovengenoemd informatieverzoek en heeft zij informatie verstrekt.
6.
Bij brief van 3 september 2010 (kenmerk: 20445/2010013654) heeft het Commissariaat Haspro Agri verzocht aanvullende informatie te verstrekken.
7.
Bij brief van 6 september 2010 heeft Haspro Agri nadere informatie verstrekt.
8.
Bij brief van 6 oktober 2010 (kenmerk: 20445/2010015121), en bij schriftelijke herinnering van 27 oktober 2010 (kenmerk: 20445/2010016052), heeft het Commissariaat Spider Graphics verzocht informatie te verstrekken over de verkoop van het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer door Spider Graphics en heeft het Commissariaat Spider Graphics nogmaals gewezen op de verplichtingen die voortvloeien uit de Wvbp.
9.
Bij brief van 18 november 2010 (kenmerk: 20445/2010017284) heeft het Commissariaat gevorderd bovengenoemde informatie te verstrekken voor 1 december 2010.
10. Tijdens het telefonisch contact van 20 december 2010, heeft het Commissariaat nogmaals gevorderd bovengenoemde informatie te verstrekken voor 3 januari 2011. 11. Bij brief van 15 december 2011 (kenmerk: 25593/2011015524) heeft het Commissariaat Spider Graphics op de hoogte gesteld van het voornemen tot het opleggen van een bestuurlijke boete van € 1.127,- wegens overtreding van artikel 4, eerste lid, eerste volzin, Wvbp, artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp en artikel 5:20 Awb en heeft het Commissariaat Spider Graphics uitgenodigd haar zienswijze naar voren te brengen. 12. Tijdens het telefonisch contact van 9 januari 2012 heeft Spider Graphics aangegeven behoefte te hebben haar zienswijze mondeling toe te lichten. 13. Bij brief van 10 januari 2012 heeft het Commissariaat Spider Graphics uitgenodigd voor een hoorzitting. 14. Op 24 januari 2012 heeft een hoorzitting plaatsgevonden, waarin Spider Graphics haar zienswijze mondeling naar voren heeft gebracht. Het verslag van de hoorzitting is als bijlage bij deze sanctiebeschikking gevoegd.
B. Feiten 15. Bij het Commissariaat zijn voor het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer geen vaste prijs en geen bijzondere prijzen gemeld. 16. Voornoemd boek is vanaf medio november 2009 te bestellen via de website van Henk Angenent www.henkangenent.nl. Op 20 november 2009 luidde de tekst op het bestelformulier als volgt: “Vul onderstaand formulier in en u ontvangt zo spoedig mogelijk uw unieke exemplaar, voor de actieprijs van € 19,97 per stuk (exclusief € 2,50 verzendkosten).”
-2-
C. Informatie Spider Graphics 17. Spider Graphics is een grafisch productiebedrijf dat het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer op verzoek van Henk Angenent heeft uitgegeven. Spider Graphics heeft beoogd ‘een soort sponsorboek’ op de markt te brengen. Teneinde hiervan heeft zij een nader aangeduid aantal exemplaren van het boek laten drukken. Uiteindelijk is door de sponsor een beperkt aantal exemplaren van het boek afgenomen. 18. Naar aanleiding hiervan heeft Spider Graphics het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer, met behulp van de uitgeverij BforBooks, via het Centraal Boekhuis gedistribueerd naar de boekhandels. De verkoopprijs van € 24,95 heeft Spider Graphics in overleg met BforBooks vastgesteld. 19. Verder heeft Spider Graphics het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer via de website van Henk Angenent en ‘langs de ijsbaan’ verkocht voor een bedrag van € 19,97. 20. Henk Angenent heeft in februari/maart 2010 de onverkocht gebleven exemplaren van het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer als verkoper overgenomen van Spider Graphics, voor een bedrag onder de kostprijs. 21. Met het uitgeven en verkopen van het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer heeft Spider Graphics geen winst gemaakt, zij heeft slechts grote verliezen geleden. Het is dan ook wrang dat Spider Graphics een dergelijke hoge boete wordt opgelegd. 22. Spider Graphics was onbekend met de regels van de Wvbp totdat zij hierop door het Commissariaat gewezen werd. 23. Spider Graphics heeft de informatieverzoeken van het Commissariaat die zij onbeantwoord heeft gelaten niet gezien. Een verklaring hiervoor kan zijn dat Spider Graphics ten tijde van deze informatieverzoeken de boeken al had overgedaan aan Henk Angenent. Van onwil is geen sprake, zo blijkt ook uit het feit dat Spider Graphics de gevorderde informatie tijdens de hoorzitting alsnog heeft verstrekt.
D. Informatie Haspro Agri 24. Spider Graphics heeft tot 1 juni 2010, via de website van Henk Angenent, het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer verkocht voor een prijs van € 19,97. Vanaf 1 juni 2010 is Haspro Agri via voornoemde website verkoper van het boek. Naar aanleiding van de brief van het Commissariaat van 19 augustus 2010 heeft Haspro Agri de prijs van het boek aangepast van € 19,97 naar € 24,95.
-3-
E. Overwegingen Commissariaat 25. Het Commissariaat stelt vast dat Spider Graphics ten aanzien van de boeken waarop dit besluit betrekking heeft zowel in de hoedanigheid van uitgever als in de hoedanigheid van verkoper heeft gehandeld. In het navolgende zal eerst worden ingegaan op het handelen van Spider Graphics in haar hoedanigheid van uitgever en daarna op het handelen van Spider Graphics als verkoper. Spider Graphics als uitgever 26. Op grond van artikel 2 Wvbp dient een uitgever voor boeken die hij voor het eerst in een bepaalde uitgave in Nederland uitgeeft een vaste prijs vast te stellen. Ingevolge artikel 4, eerste lid, eerste volzin, Wvbp in samenhang met artikel 1, eerste lid, Regeling vaste boekenprijs is de uitgever gehouden de vaste prijs een week vóór de ingangsdatum te melden bij het Commissariaat. 27. De verplichting van een uitgever om tijdig de uitgaven die door hem in het handelsverkeer worden gebracht met de bijbehorende vaste prijs te melden bij het Commissariaat heeft tot doel dat het Commissariaat kan voldoen aan zijn wettelijke verplichting om zorg te dragen voor de landelijke bekendmaking van de geldende vaste prijs van Nederlands- en Friestalige boeken. Het niet melden van vaste prijzen en wijzigingen daarin kan er derhalve toe leiden dat verkopers bij de verkoop van boeken aan eindafnemers een prijs toepassen die afwijkt van de door de uitgever vastgestelde vaste prijs. 28. Spider Graphics heeft het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer in het handelsverkeer gebracht en is derhalve uitgever van dit boek. Uit de door Spider Graphics verstrekte informatie, blijkt dat Spider Graphics voor het boek een vaste boekenprijs van € 24,95 heeft vastgesteld. Het Commissariaat stelt vast dat deze vaste prijs tot op heden niet is gemeld via de daartoe bestemde website van het Commissariaat. 29. Gelet op het voorgaande is het Commissariaat van oordeel dat, nu Spider Graphics niet heeft voldaan aan haar verplichting de door haar vastgestelde vaste prijs voor het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer te melden bij het Commissariaat, zij artikel 4, eerste lid, eerste volzin, Wvbp heeft overtreden. Spider Graphics als verkoper 30. Op grond van het bepaalde in artikel 6, eerst lid, eerste volzin, Wvbp is de verkoper gehouden bij de verkoop van boeken in de Nederlandse en Friese taal de prijs toe te passen die de uitgever voor deze boeken heeft vastgesteld. 31. Het is het Commissariaat gebleken dat Spider Graphics het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer vanaf medio november 2009 tot 1 juni 2010 via de website van Henk Angenent en ‘langs de ijsbaan’ heeft verkocht voor een van de vaste boekenprijs afwijkende prijs van € 19,97.
-4-
32. De Wvbp en het Besluit vaste boekenprijs bieden niet de mogelijkheid om in de voorliggende situatie bij verkoop van boeken een andere dan de door de uitgever vastgestelde vaste prijs toe te passen. 33. Het Commissariaat is van oordeel dat, nu Spider Graphics als verkoper gehouden is de vaste prijs toe te passen en dat niet heeft gedaan bij het aanbieden en verkopen van het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer, zij artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp heeft overtreden. Medewerkingsplicht 34. Op grond van artikel 5:20 Awb zijn een uitgever en een boekverkoper verplicht aan het Commissariaat alle medewerking te verlenen die deze redelijkerwijs kan vorderen bij de uitoefening van zijn bevoegdheden op grond van de Wvbp. 35. Bij brief van 6 oktober 2010, en bij schriftelijke herinnering van 27 oktober 2010, heeft het Commissariaat Spider Graphics verzocht informatie te verstrekken over de verkoop van het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer. Bij brief van 18 november 2010 heeft het Commissariaat gevorderd bovengenoemde informatie te verstrekken voor 1 december 2010. Tijdens het telefonisch contact van 20 december 2010 heeft het Commissariaat nogmaals gevorderd bovengenoemde informatie te verstrekken voor 3 januari 2011. Het Commissariaat heeft Spider Graphics meegedeeld dat het op grond van artikel 5:20 Awb verplicht is aan de vordering te voldoen. Het Commissariaat stelt vast dat Spider Graphics dit heeft nagelaten. 36. Het Commissariaat is dan ook van het oordeel dat door het niet verlenen van de gevorderde medewerking, Spider Graphics artikel 5:20 Awb heeft overtreden.
F. Bestuurlijke boete 37. De door Spider Graphics gestelde onbekendheid met de Wvbp, betekent niet dat overtreding van de Wvbp Spider Graphics niet kan worden verweten. Bekendheid met de regelgeving behoort volgens vaste jurisprudentie tot de eigen verantwoordelijkheid van de uitgever of verkoper, in dit geval Spider Graphics. Spider Graphics als uitgever 38. Op grond van artikel 17 Wvbp kan het Commissariaat in geval van overtreding van het bepaalde in artikel 4 Wvbp een bestuurlijke boete opleggen.
-5-
39. Bij de vaststelling van de hoogte van de boete, neemt het Commissariaat in overweging dat de handelwijze van Spider Graphics de concurrentie in zeer beperkte mate heeft verstoord, gelet op de omstandigheid dat de overtreding een zeer beperkte omvang heeft nu zij ziet op één niet courante titel en verkopers via het Centraal Boekhuis kennis konden nemen van de door Spider Graphics vastgestelde vaste prijs. Daardoor heeft de handelwijze naar verwachting niet of slechts in zeer beperkte mate de concurrentie tussen verkopers van dit boek verstoord. 40. Het Commissariaat besluit ten aanzien van bovengenoemde overtreding te volstaan met het opleggen van een symbolische boete van € 1,-. Spider Graphics als verkoper 41. Op grond van artikel 17 Wvbp kan het Commissariaat in geval van overtreding van het bepaalde in artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp een bestuurlijke boete opleggen. 42. Bij de vaststelling van de hoogte van de boete, neemt het Commissariaat de volgende omstandigheden in overweging. De overtreding heeft betrekking op één niet courante titel. Verder is slechts in beperkte mate publiciteit gegeven aan de actie. Gelet hierop heeft de handelwijze van Spider Graphics de concurrentie in zeer beperkte mate verstoord. 43. Het Commissariaat besluit daarom ten aanzien van bovengenoemde overtreding te volstaan met het opleggen van een symbolische boete van € 1,-. Medewerkingsplicht 44. Op grond van artikel 22, eerste lid, Wvbp kan het Commissariaat Spider Graphics bij overtreding van het bepaalde in artikel 5:20 Awb een bestuurlijke boete opleggen van maximaal € 4.500,- per overtreding. 45. Ingevolge artikel 1.3 van de Beleidslijn wordt bij het vaststellen van de hoogte van de boete uitgegaan van de helft van het boetemaximum. Op grond van de in artikel 1.10 genoemde boeteverhogende en boeteverlagende omstandigheden beoordeelt het Commissariaat of van dit uitgangspunt moet worden afgeweken. 46. Het Commissariaat is niet gebleken van boeteverhogende omstandigheden. Als boeteverlagende omstandigheden kunnen in dit geval worden aangemerkt dat de overtreding van Spider Graphics ziet op een beperkt deel van de in dit dossier door het Commissariaat opgevraagde informatie en dat Spider Graphics de door het Commissariaat gevorderde informatie alsnog tijdens de hoorzitting heeft verstrekt. 47. Gelet op het hierover ter hoorzitting door Spider Graphics gemelde, wordt nog overwogen dat commercieel verlies ten aanzien van deze overtreding van de wettelijke medewerkingsplicht geen boeteverlagende omstandigheid is. 48. Het Commissariaat legt Spider Graphics wegens overtreding van artikel 5:20 Awb een boete op van € 500,-. -6-
G. Besluit 49. Voor het Commissariaat staat vast dat Spider Graphics door niet te voldoen aan de verplichting de door haar vastgestelde vaste prijs voor het boek Henk Angenent, een onbegrepen doordouwer te melden bij het Commissariaat, artikel 4, eerste lid, eerste volzin, Wvbp heeft overtreden. Verder heeft Spider Graphics als verkoper artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp overtreden door voornoemd boek onder de vastgestelde vaste boekenprijs te verkopen. Daarnaast heeft Spider Graphics door niet de op 18 november 2010 en 20 december 2010 gevorderde informatie te verstrekken, artikel 5:20 Awb overtreden. Het Commissariaat legt Spider Graphics in verband met deze overtredingen een bestuurlijke boete op van in totaal € 502,-. 50. Op grond van artikel 4:87 Awb dient de betaling van deze bestuurlijke boete te geschieden binnen zes weken na de dag waarop dit besluit is verzonden. 51. Op grond van artikel 8 van de Wet openbaarheid van bestuur publiceert het Commissariaat de volledige tekst van dit besluit over twee weken op zijn website.
Hilversum, 6 maart 2012
COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA,
prof. dr. Tineke Bahlmann voorzitter
prof. mr. dr. Madeleine de Cock Buning commissaris
Belanghebbenden die zich met dit besluit niet kunnen verenigen, kunnen op grond van de Algemene wet bestuursrecht binnen zes weken na de dag waarop dit besluit is bekendgemaakt bezwaar maken bij het Commissariaat voor de Media, Postbus 1426, 1200 BK te Hilversum.
-7-
Bijlage Juridisch kader Artikel 2 van de Wet op de vaste boekenprijs (hierna: Wvbp) bepaalt dat de uitgever voor boeken die hij voor het eerst in een bepaalde uitvoering in Nederland uitgeeft een vaste prijs vaststelt. Artikel 4, eerste lid, Wvbp bepaalt dat de uitgever van de vaste prijs mededeling doet aan het Commissariaat. Het Commissariaat draagt zorg voor de landelijke bekendmaking van de vaste prijs. Artikel 1, eerste lid, van de Regeling vaste boekenprijs bepaalt dat de uitgever en de importeur van de vaste prijs, alsmede van de aanpassing of opheffing daarvan ten minste een week vóór de ingangsdatum mededeling doen aan het Commissariaat. Artikel 6, eerste lid, eerste volzin, Wvbp bepaalt dat de verkoper gehouden is bij verkoop van boeken in de Nederlandse of Friese taal de prijs toe te passen die de uitgever voor deze boeken heeft vastgesteld. Artikel 17 Wvbp bepaalt dat het Commissariaat in geval van overtreding van het bepaalde bij of krachtens de artikelen 2 tot en met 14 Wvbp een bestuurlijke boete kan opleggen. Artikel 5:16 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) bepaalt dat een toezichthouder bevoegd is inlichtingen te vorderen. Artikel 5:20, eerste lid, Awb bepaalt dat een ieder verplicht is aan een toezichthouder binnen de door hem gestelde redelijke termijn alle medewerking te verlenen die deze redelijkerwijs kan vorderen bij de uitoefening van zijn bevoegdheden. Artikel 22 Wvbp bepaalt dat het Commissariaat een boete van ten hoogste € 4.500,- kan opleggen aan degene die ten opzichte van de met toezicht belaste medewerkers van het Commissariaat in strijd met artikel 5:20, eerste lid, Awb handelt. De Beleidslijn sanctiemaatregelen vaste boekenprijs 2009 bepaalt de criteria die in geval van overtreding van de bij of krachtens de Wvbp en Awb gestelde voorschriften bij het opleggen van sanctiemaatregelen worden gehanteerd.
-8-
